1362.09.01

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1362
1362.09.01
نام‌های دیگر یک آذر
تاریخ شمسی 1362.09.01
تاریخ میلادی 22 نوامبر 1983
تاریخ قمری 16 صفر 1404






گزارش- 616

امروز آخرین جلسه فرماندهان حاضر در صحنه عملیات والفجر4؛ ازجمله فرماندهان قرارگاه‌های خاتم و مقدم حمزه، برخی مسئولان واحد عملیات و اطلاعات این دو قرارگاه و فرماندهان یگان‌های عمل‌کننده در قرارگاه تاکتیکی فرماندهی خاتم در دره تفی مریوان برگزار شد.* موضوع اصلی جلسه تحلیل نبرد نیروهای خودی براساس گزارش فرماندهان یگان‌های شرکت‌کننده در آخرین مرحله این عملیات، بررسی اجمالی دلایل ناکامی در دستیابی کامل به اهداف و نیز انتقال تجارب به‌دست‌آمده در عملیات بود. مرتضی قربانی فرمانده لشکر5 نصر، اولین فرماندهی بود که در این جلسه از آخرین وضعیت یگان تحت امر خود و اوضاع منطقه گزارش داد. وی با گلایه از جابه‌جایی محل مأموریت لشکر5 نصر از نالپاریز به پنجوین و وسعت زیاد منطقه عملیات گفت: وسعت منطقه‌ای که برای اجرای مأموریت در مرحله چهارم عملیات به لشکر5 نصر واگذار شده بود در روی نقشه 11 کیلومتر بود، ولی این منطقه در روی زمین دو برابر بود. مرتضی قربانی سپس به هماهنگ‌‌نبودن یگان مجاور (لشکر27 حضرت رسول(ص)) در شروع عملیات اشاره کرد و آغاز زودهنگام عملیات ازسوی نیروهای لشکر حضرت رسول(ص) و درپی آن هوشیارشدن دشمن را از عوامل ناکامی در دستیابی به اهداف عنوان کرد. البته این امر با اعتراض محمدابراهیم همت فرمانده لشکر27 حضرت رسول(ص)، مواجه شد، زیرا او معتقد بود نیروهای لشکر5 نصر عملیات را زودتر از موعد مقرر آغاز کرده‌اند. در ادامه، عزیز جعفری فرمانده قرارگاه تاکتیکی حمزه، با جلوگیری از کشانده‌شدن بحث‌ها به مجادله اعلام کرد: قرار است در آینده قرارگاه خاتم با فرمانده گردان‌های لشکرهای عمل‌کننده جلسه‌ای برگزار کرده و با آنان درباره مسائل مختلف عملیات والفجر، ازجمله علت ناهماهنگی در شروع عملیات در مرحله چهارم گفت‌وگو کند. پس از گزارش مرتضی قربانی، سیدرحیم صفوی جانشین فرماندهی کل سپاه، درباره حساسیت به‌وجودآمده درمورد تعداد شهدای عملیات در تهران گفت: حضرت امام، آیت‌الله خامنه‌ای و آقای هاشمی رفسنجانی آمار شهداء را خواسته‌اند و ما درخواست دادیم که فرماندهان هرچه زودتر آمار شهدا را استخراج کرده و ارائه دهند. درپی تأکید رحیم صفوی بر دادن آمار شهدا، عزیز جعفری هم از فرماندهان خواست تا آمار را از واحدهای مربوطه گرفته و دراسرع‌وقت به قرارگاه ارسال کنند.[۱] محمدابراهیم همت دومین نفری بود که از عملکرد یگان خود گزارش داد. وی ضمن سودمندخواندن جلساتی از این دست برای کسب تجربه و پی‌بردن به علل ناکامی یا پیروزی پس از پایان عملیات‌ها، از فرماندهی عملیات قرارگاه خاتم خواست فقط به گزارش فرماندهان یگان‌ها اکتفا نکنند و با فرماندهان تیپ‌ها و گردان‌ها نیز جلساتی برگزار کنند تا بیشتر به واقعیت‌های موجود در صحنه نبرد پی ببرند. وی سپس ضمن تبیین دلایل ناکامی یگان تحت امر خود در دستیابی به همه اهداف پیش‌بینی‌شده، اعلام کرد: نیروهای خودی با تعلل در اجرای آخرین مرحله عملیاتی، به دشمن فرصت دادند تا علاوه‌بر سامان‌دادن به اوضاع نابسامان خود، بتواند با استقرار تیربار در معابر، تقویت نیرو، ایجاد کمین و اقدامات مهندسی امکان مقابله با نیروهای ایرانی را فراهم کند. فرمانده لشکر27 حضرت رسول(ص) ضعف در طراحی مانور این یگان را که به گفته وی با توصیه قرارگاه خاتم صورت گرفت و درنظرنگرفتن نیروی کافی برای تصرف برخی اهداف و ضعف یگان مجاور (لشکر5 نصر) در اجرای مأموریت را از علل ناکامی لشکر حضرت رسول(ص) عنوان کرد. محمدابراهیم همت همچنین افزود: لشکر5 نصر نیروی اندکی برای تصرف ارتفاعات تنگه روکان در نظر گرفته بود و فرماندهان گردان‌های آن یگان نیز به‌طور کامل به زمین توجیه نبودند و این امر در ناکامی این یگان و لشکر حضرت رسول(ص) تأثیرگذار بود. علاوه‌براین ناهماهنگی مسئولان لشکر نصر در حین عملیات با لشکر حضرت رسول(ص) که موجب نابسامانی در شروع حمله و تأخیر در اجرای مأموریت شد، عامل دیگری در عدم توفیق این لشکر در روی ارتفاعات بود. وی همچنین از جدیت‌نداشتن نیروهای ادغامی ارتش در حین اجرای حمله و ناهماهنگی فرمانده گروهان ارتش با فرمانده گردان سپاه و عدم دستورپذیری از آن فرمانده اظهار نارضایتی کرد و گفت: قرار بود فرمانده گروهانی که با گردان ما ادغام شده بود و تحت امر قرار گرفته، هنگام اجرای عملیات با فرمانده گردان سپاه هماهنگ باشد و دستورات عملیاتی را اجرا کند، ولی این فرمانده گروهان به‌جای هماهنگی با فرمانده گردان سپاه با فرماندهان ارتش ارتباط بی‌سیمی داشت و با فرمانده مستقیم خود (فرمانده گردان لشکر27) مرتبط نبود.[۲] پس از آن، مهدی زین‌الدین فرمانده لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) درباره عملکرد یگان تحت امر خود مطالبی را بیان کرد. وی گفت: ما در عملیات دو مرحله اخیر به‌‌نحوی به اهداف دست یافتیم، ولی نتوانستیم آن را حفظ کنیم. در مرحله اول ضعف عملیاتی ما و یگان مجاور (لشکر41 ثارالله(ع)) موجب دست‌‌نیافتن به اهداف شد؛ یعنی ما باید در غرب کانی‌مانگا چند ارتفاع را تصرف می‌کردیم و لشکر41 ثارالله(ع) نیز باید دو ارتفاع یال غربی شیخ گزنشین (1680 و 1740) را تصرف می‌کرد و سپس هر دو یگان باهم الحاق می‌کردیم، ولی ما نتوانستیم آخرین ارتفاع در سمت چپ خود را تصرف کنیم، لشکر41 ثارالله(ع) نیز ناقص عمل ‌کرد، لذا الحاق برقرار نشد. البته ما پیشروی خوبی داشتیم، ولی دشمن از چندین جهت به ما شلیک می‌کرد و ما به‌ناچار عقب کشیدیم. در مرحله دوم (آخرین مرحله) متأسفانه در اجرای عملیات تأخیر شد و به دشمن فرصت دادیم و مهندسی دشمن زمین منطقه را مسلح کرد. اگر ما به‌ دشمن فرصت نمی‌دادیم، شاید می‌توانستیم تا دشت خرمال پیش برویم و امکان داشت که ارتفاعاتی را که مسلط به جاده غرب ارتفاعات کانی‌مانگا بود، تصرف کنیم. وی همچنین افزود: برای آخرین مرحله عملیات در سمت چپ ما نیروهایی که لشکر27 حضرت رسول(ص) در نظر گرفته بود ناکافی بود. البته یک گردان از این لشکر که در چپ ما قرار داشت و تصرف یک ارتفاع و الحاق با لشکر17 را برعهده داشت، بااینکه اعلام می‌کرد درحال پیشروی و ‌تصرف‌ اهداف مورد نظر است، نتوانست به‌طور مؤثر پیشروی کند. وقتی ما با فرستادن نیروهای شناسایی موضوع پیشروی‌نکردن آنها را فهمیدیم، باوجود پیش‌بینی‌های لازم برای چنین موقعیتی، نیروهای ما وقتی پای کار رسیدند که زمان از دست‌ رفته بود و هوا داشت روشن می‌شد، لذا نمی‌شد کاری انجام داد. مهدی زین‌الدین در ادامه گزارش خود با اشاره به محور عملیاتی سمت راست لشکر علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) اظهار کرد: بچه‌های ما در سمت راست پیشروی مؤثری انجام داده بودند، ولی چون الحاق در سمت چپ صورت نگرفته بود، دشمن از همه طرف آنها را می‌زد. وضعیت منطقه طوری بود که اگر خاکریز هم می‌زدیم باز به‌سبب آنکه دشمن روی ارتفاعات مجاور بود و تسلط دید و تیر داشت، به ما اجازه ماندن در آنجا را نمی‌داد. زین‌الدین در آخرین بخش صحبت‌های خود از عملکرد و عدم دستورپذیری فرمانده یکی از گروهان‌های ارتش شکایت کرد، ولی عملکرد فرمانده یک گروهان دیگر از گردان 107 ارتش را که همراه با گروهان موسی‌بن‌جعفر(ع) (از گردان امام سجاد لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع)) در کنار جاده اصلی چوارتا - نالپاریز وارد عمل شده بود، ستود و از شجاعت و جنگندگی فرمانده این گروهان و نیروهای تحت امرش تمجید کرد. وی از قول فرمانده گردان امام سجاد(ع) گفت: این گروهان ارتش هم‌پای بچه‌های خودمان بالا آمدند و خیلی جنگیدند. فرمانده گروهان که یک ستوان بود همراه ما بود و بچه‌هایش را در خط هدایت می‌کرد. فرمانده خیلی شجاعی بود خوب و مؤثر کار کرد، بچه‌هایش نیز خیلی خوب کار کردند. پس از اتمام گزارش فرماندهان، سیدرحیم صفوی به فرماندهان یگان‌ها اطلاع داد که تیپ10 سیدالشهدا(ع) مأموریت دفاع از منطقه را برعهده گرفته و به‌زودی خط چوارتا را تحویل می‌گیرد. وی از فرماندهان خواست هنگام تحویل خط به نیروهای تیپ سیدالشهدا(ع) و ترک منطقه، سنگرها و امکانات موجود در خط را برای استفاده این یگان باقی بگذارند و تا زمان تعویض، نیروهای خود را در خطوط پدافندی حفظ کرده، تخلیه و تعویض را به‌نحوی انجام بدهند که دشمن از جابه‌جایی نیروها در منطقه عملیاتی آگاهی پیدا نکند. رحیم صفوی همچنین از فرماندهان درخواست کرد با سرعت و دقت کافی منطقه را از وجود انواع تسلیحات و مین‌های به‌جامانده پاک‌سازی کنند تا این امکانات به دست ضدانقلاب نیفتد. وی درباره ادامه عملیات در این منطقه نیز گفت: این عملیات ناقص ماند، ان‌شاءالله به یاری خدا در یک وضعیتی که هوا به ما اجازه بدهد برمی‌گردیم و به اهدافی که باید می‌رسیدیم، می‌رسیم. برادران فرماندهان یگان‌ها نیز بروند به وضعیت یگان خود رسیدگی کنند و آن را بازسازی کنند. صفوی اکیداً توصیه کرد که فرماندهان به شهرها بروند و به خانواده شهدا سر بزنند.[۳]

گزارش- 617

سیدرحیم صفوی در بخشی از جلسه با فرماندهان یگان‌های عمل‌کننده در عملیات والفجر4 ضمن سخنانی از وضعیت پیچیده و حساس منطقه غرب آسیا و امکان بروز یک بحران منطقه‌ای سخن گفت و با اشاره به اقدامات امریکا در منطقه و چالش‌های پیش‌رو بین ایران و امریکا، بر اهمیت طرح بسیج عمومی و بهره‌گیری فرماندهان از موفقیت فراهم‌شده برای جذب نیروهای داوطلب مردمی و حساسیت امام روی نتایج عملیات والفجر4 تأکید کرد. وی همچنین ضمن یادآوری وضعیت اقتصادی ایران، احتمال کاهش قیمت نفت و نقش مهم فرماندهان سپاه در این وضعیت دشوار از آنان خواست تا با نگاه همه‌جانبه موضوع جنگ و اوضاع پیچیده منطقه را مورد بررسی قرار دهند. معاونت عملیات ستاد مرکزی سپاه گفت: ما در این گوشه شیلر گیر کرده‌ایم و امریکا شدیداً دارد طرح‌ریزی می‌کند. بعد از اینکه امام فرمودند ما تنگه هرمز را می‌بندیم، حدود 10، 12 ناو جنگی امریکایی، فرانسوی و روسی از تنگه هرمز عبور کردند و آمدند اطراف جزیره بوموسی گشت دادند. حدود 500، 600 نفر از نیروهای هوابرد امریکایی به عمان آمده‌اند. هواپیماهای سی130 امریکایی به عمان آمدند و شروع به دادن یک‌سری آموزش‌هایی کردند. مسئله لبنان تشدید شده است. برادران اطلاع دارند که هواپیماهای اسرائیلی و فرانسوی پادگان «جنتا» (شیخ عبدالله) لبنان را که پادگان برادران سپاهی بوده و لبنانی‌ها را آموزش می‌دادند بمباران کردند. حالا خداوند عنایت کرد که دوره آموزشی تمام شده بود و فقط عده معدودی باقی مانده بودند که حدود 10 نفر از نیروهای سپاه و 8 نفر از نیروهای لبنانی به شهادت می‌رسند. شهدا را هم دیروز به تهران آورده‌اند. وی همچنین گفت: مسئله لبنان و مسئله تنگه هرمز را مسئله ساده‌ای تصور نکنید و فکر نکنید که فقط در ارتفاعات کانی‌مانگا و سنگ معدن گیر افتاده‌ایم و همه لشکرها، همه نیروها و همه فکر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در چند کیلومتر گیر کرده است و امریکا هم به مسائل جنگ و انقلاب اسلامی بی‌توجه است. بلکه بدانید که سپاه غیر از این لشکر‌ها چیز دیگری ندارد و اگر جنگ دیگری شروع بشود، همین لشکرها هستند که باید آنجا بروند و بدانید که مسئله آینده پیچیده‌تر خواهد بود و یقیناً فشارهای سخت‌تری بر سپاه و بر انقلاب وارد می‌شود. صفوی در ادامه درمورد طرح بسیج عمومی افزود: تابه‌حال نزدیک به 260 هزار نیروی بسیجی در این طرح ثبت‌نام کرده و برآورد شده که با این نیروها 50 لشکر سازماندهی بشود که بتوانند در مانورهای آینده شرکت بکنند. روی این طرح‌ها و مناطق کار شده و برادرها به طرح لبیک امیدوار باشند. طرح بسیار خوبی است و اگر سپاه بتواند نیروهایی را که تا حالا به جبهه‌ها آمدند و جنگیده‌اند و به شهرهایشان برگشته‌اند، جذب و کدبندی بکند، سازمان بدهد و بالای سر اینها فرمانده بگذارد، یک نیروی عظیمی به‌عنوان پشتوانه انقلاب خواهند بود، به‌عنوان اینکه اگر خدای‌ناکرده مسئله دیگری در منطقه دیگری ایجاد شد، با یک اعلام رادیویی می‌شود اینها را جمع کرد. به اندازه این 50 لشکر هم برآورد سلاح و مهمات و ماشین و حتی پادگان پیش‌بینی شده است، مسئولیت پادگان‌ها را ائمه جمعه پذیرفته‌اند. از امام‌جمعه تهران گرفته که یک میلیارد تومان حاضر به کمک شده است تا بقیه، بستگی به این دارد که سپاه چقدر بتواند خود را نشان بدهد و از این دریای عظیم مردم و از وجود این امامی که واقعاً نسبت به سپاه این‌قدر عنایت دارد بهره ببرد. من فقط بگویم فقط امروز از دفتر امام، آقای (محمدعلی) انصاری که مسائل نظامی را به اطلاع حضرت امام می‌رسانند پنج مرتبه تلفن زدند و این پنج مرتبه نگران وضع جبهه بودند و آمار می‌خواستند. آمار مجروحان و شهدا را از ما می‌خواستند و نگران برادرها بودند. به هر جهت این باری است که به‌عهده سپاه گذاشته شده و بار عظیمی است. آینده جنگ، آینده اقتصادی مملکت، آینده وضعیت خلیج‌فارس و حتی آینده لبنان به وضعیت جنگ ما بستگی دارد. فقط به شما بگویم وزیر نفت قطر شب خوابیده، صبح بیدار شده و گفته ما می‌خواهیم قیمت بشکه‌ای 29 دلار را به 25 دلار برسانیم و یک توطئه عظیمی هست که یک مرتبه دیگر قیمت نفت را پایین بیاورند. برادرهای عزیز هم بدانند که ما سال گذشته 65 میلیارد تومان کسری بودجه داشتیم. اینها را دولت از بانک مرکزی قرض می‌گیرد، ولی پشتوانه ارزی ندارد. این را بدانید که موشک‌هایی را که به مسجدسلیمان و بهبهان می‌زدند، دارد فشار سیاسی وارد می‌کند، شما فکر نکنید اینجا راحت نشستید. مردم الآن، مخصوصاً زمان عملیات، عصرها که می‌شود از دزفول بیرون می‌زنند، عده‌ای مسجدسلیمان را در این زمستان خالی کرده‌اند و فکر نکنیم مسائل ساده‌ای است. می‌خواهند فشار سیاسی بیاورند، طوری‌که ما را پای میز مذاکره بکشانند. می‌خواهند فشار نظامی و فشار اقتصادی بیاورند و تنها چیزی که جلوی تمام اینها را می‌گیرد، عملیات‌های ما و پیروزی‌های ماست که تقریباً آن کسی که می‌تواند حرکت عظیمی را ایجاد بکند سپاه هست و سپاه هم غیراز شما کس دیگری نیست، این انتظار من نیست، انتظار مسئولان مملکت است، برادرها سرشان را پایین نیندازند و فقط آر.پی.جی و تیر بزنند و جلو بروند، بلکه پشت سرخودشان را هم نگاه کنند. وضع مردم را ببینند، مردم را بفهمند و مردم را درک بکنند، یک شهید که می‌دهیم یعنی 20 خانواده دچار مصیبت می‌شوند. نبض مملکت در دست این جنگ است. ما یک قدم که جلو برویم، این مملکت کلی رشد می‌کند و بالا می‌آید و وجهه آن بالا می‌رود، جنگ روی مسائل سیاسی و اقتصادی یقیناً اثر می‌گذارد. برادرها توجه داشته باشند، ما فقط یک ارگانی نیستیم که بجنگیم، ما باید به روحیه مردم، وضعیت سیاسی مملکت و وضعیت اقتصادی مملکت توجه داشته باشیم، شما توجه داشته باشید که نزدیک به یک‌سوم کل بودجه مملکت خرج جنگ می‌شود. فقط بودجه دفاعی سپاه 25 میلیارد بوده که الآن تمام شده است و این هزینه سرسام‌آوری که خرج جنگ می‌شود را باید به حساب بیاوریم و از خدا بخواهیم که علی‌رغم این تفنگ‌ها و تیرها به دل‌های شکسته ما نگاه بکند و برخورد ما با خدا برخورد یک گنهکار و برخورد کسی که به درگاه خدا توبه کرده است باشد و از خدا بخواهیم که این عملیات‌ها را آن‌طور که خودش می‌خواهد و آن‌طور که انتظار ملت مسلمان ما هست، جلو ببرد.[۴]

گزارش- 618

هم‌زمان با تداوم حملات توپخانه‌های عراقی به شهرهای آبادان و خرمشهر، نیروهای دریایی ارتش و قرارگاه نوح سپاه برای راه‌اندازی گشت دریایی تشکیل جلسه دادند. در 48 ساعت گذشته، شهرهای خرمشهر، آبادان و مناطق حومه این دو شهر، زیر آتش توپخانه‌ها و خمپاره‌اندازهای دشمن قرار داشت که براثر آن در خرمشهر چندین منزل مسکونی و در آبادان نیز 3 منزل و یک مغازه تخریب شد. در این اقدامات دشمن 8 تن از نیروهای خودی زخمی شدند.[۵] حمله روز گذشته هواپیماهای عراقی به کاروان کشتی‌های ایرانی و حوادث مشابه آن حضور نیروهای دریایی برای گشت در حوزه‌های نفتی خارک و نوروز را بیش‌ازپیش ضروری ساخته است. به همین منظور امروز جلسه‌ای با شرکت عبدالمجید ملاح‌زاده فرماندهی قرارگاه دریایی نوح سپاه، ناخدا اسفندیار حسینی فرماندهی نیروی دریایی ارتش و ناخدا ملک‌زادگان فرماندهی تاکتیکی نیروی دریایی ارتش، تشکیل شد. در این جلسه نماینده ویژه قرارگاه نوح برای راه‌اندازی یگان‌های شناور و تعیین مقر فرماندهی برای این یگان‌ها انتخاب و قرار شد نیروی دریایی ارتش و قرارگاه نوح اقدامات لازم را برای اجرای گشت در اطراف سکوهای نفتی و تعیین مکان مناسبی برای برپایی مقر فرماندهی مشترک انجام دهند.[۶]

گزارش- 619

امروز هم چند درگیری بین نیروهای خودی و افراد مسلح غیرقانونی در مناطق عمومی سردشت، سنندج و نقده رخ داد، این درحالی است که کمک تسلیحاتی رژیم عراق به گروه‌های مسلح ضدانقلاب همچنان ادامه دارد. عملیات مین‌گذاری گروه‌های مسلح غیرقانونی در منطقه عمومی سردشت به شهادت 2 تن از نیروهای خودی و مجروح‌شدن یک تن انجامید.[۷] در محور دویسه و باینچوب در شمال سنندج نیز یکی از افراد خودی براثر حمله افراد مسلح ضدانقلاب زخمی شد.[۸] در نقده، نیروهای خودی با اجرای یک عملیات کمین علیه گروه‌های مسلح غیرقانونی موفق شدند در اقدامی غافلگیرانه 2 تن از عناصر این گروه‌ها را، که یکی از آنان زخمی شده بود، دستگیر کنند.[۹] از سوی دیگر، در ادامه کمک‌های تسلیحاتی ارتش عراق به گروه‌های مسلح ایرانی معاند امروز بخشداری کامیاران اعلام کرد: ارتش عراق به‌تازگی تعداد قابل‌توجهی اسلحه و مهمات برای حزب دمکرات ارسال کرده است، اما این محموله قبل از تحویل به حزب دمکرات به دست افراد سازمان کومه‌له افتاده است و افراد این سازمان از تحویل آن به حزب دمکرات خودداری کرده‌اند. این امر موجب درگیری دو گروه شد که در جریان آن تعدادی از افراد هر دو طرف کشته یا زخمی شدند. درنهایت هر دو گروه توافق کردند اسلحه و مهمات ارسال‌شده را به‌نحوی بین خود تقسیم کنند.[۱۰]

گزارش- 620

قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) در گزارشی آمار تلفات واردشده به نیروهای خودی و عناصر مسلح غیرقانونی در مناطق کردنشین استان آذربایجان‌غربی و کردستان در طول آبان‌ماه گذشته را اعلام کرد. طبق این آمار، در حوادث مختلف همچون درگیری با ضدانقلاب، عملیات کمین، مین‌گذاری و... 167 تن از نظامیان و مردم بومی شهید، 167 تن زخمی و 85 تن نیز به گروگان گرفته شده‌اند. از افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی هم 153 تن کشته، 48 تن زخمی و 144 تن نیز دستگیر شده‌اند.[۱۱] علاوه‌براین، دفتر سیاسی استانداری کردستان نیز آمار درگیری‌ها و حوادثی را که در این استان موجب واردآمدن تلفات به نیروهای خودی و افراد وابسته به گروه‌های مسلح ضدانقلاب شده است، تهیه و برای اطلاع و بهره‌برداری به وزارت کشور و سایر ارگان‌ها و نهادهای ذی‌ربط ارسال کرده است. براساس این گزارش، در آبان‌ماه 47 مورد درگیری با ضدانقلاب رخ داده و گروه‌های ضدانقلاب نیز 17 مورد عملیات کمین و مین‌گذاری اجرا کرده‌اند که براثر این اقدامات 83 تن از نیروهای خودی شهید و 10 تن زخمی ‌شده‌اند. از افراد وابسته به گروه‌های ضدانقلاب نیز 45 تن کشته و 16 تن زخمی شده‌اند.[۱۲]

گزارش- 621

حمله دیروز جنگنده‌های عراق به کاروان کشتی تجاری ایران در مسیر بندر امام خمینی در آب‌های خلیج‌فارس، بار دیگر به بحث و گفت‌وگوها درباره خطر گسترش جنگ و لزوم پایان‌دادن به آن دامن زد. سرویس اطلاعاتی قسمت نیروهای دریایی لویدز لندن امروز اعلام کرد اطلاعاتی را مبنی‌بر غرق‌شدن یک کشتی یونانی به نام آنتیگونی در نزدیکی بندر بوشهر دریافت داشته است. این گزارش درعین‌حال حاکی است تمام سرنشینان این کشتی نجات یافتند.[۱۳] به گزارش خبرگزاری فرانسه، آندراس پاپاندرئو نخست‌وزیر یونان، که سرگرم دیدار از پاریس است «از شنیدن خبر غرق‌شدن یک کشتی باری یونانی در آب‌های ساحلی بندر بوشهر که به‌وسیله یک موشک اگزوست صورت گرفته بود، اظهار تأسف کرد.»[۱۴] همچنین رادیو بی‌بی‌سی گزارش داد اکثر جراید بریتانیا امروز «مطالبی پیرامون این ادعای عراق که 7 کشتی ایران را بین راه ترمینال جزیره خارک و بندر امام خمینی غرق ساخته است، انتشار داده‌اند.» بنا به این گزارش: «ریچارد جان خبرنگار روزنامه فایننشال تایمز و نیس تایگون خبرنگار روزنامه گاردین هر دو خاطرنشان می‌سازند که منابع کشتیرانی در لندن هنوز ادعای عراق را نتوانستند مورد تأیید قرار دهند. اما به گفته نیس تایگون عراق بارها تهدید کرده بود که به تانکرهای نفتکش در حوالی جزیره خارک و خارج از آن حمله خواهد برد. ریچارد جان خبرنگار روزنامه فایننشال تایمز می‌نویسد پس از آنکه ماه گذشته قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که ضمن آن خاتمه جنگ میان ایران و عراق درخواست شده بود ازسوی ایران رد شد، انتظار می‌رفت عراق در ماه جاری بر تلاش‌های خود برای به‌هم‌زدن اعتماد و اطمینان به امنیت جزیره خارک بیفزاید.»[۱۵] به گزارش خبرگزاری رویتر از کویت، شاهزاده عبدالله بن ‌عبدالعزیز ولیعهد و معاون اول نخست‌وزیر عربستان، در مصاحبه‌ای که توسط خبرگزاری رسمی ‌کویت انتشار یافت، گفت: «جنگ ایران و عراق منطقه را در معرض شدیدترین خطرات قرار داده است.» وی که برای دیدار با مقامات کویت در این کشور به سر می‌برد، همچنین با بیان اینکه این جنگ «تهدیدی برای استقلال منطقه محسوب می‌شود»، توضیح داد: «تهدید ایران مبنی‌بر انسداد تنگه هرمز درصورت حمله عراق به تأسیسات نفتی این کشور موجب بروز نگرانی درمورد دخالت احتمالی کشورهای خارجی شده است.» شاهزاده عبدالله درعین‌حال اظهار امیدواری کرد «ایران به تلاش‌‌هایی که ازسوی جامعه بین‌المللی، جهان عرب و اسلام به‌منظور پایان‌دادن به جنگ به عمل آمده پاسخ دهد.»[۱۶] به گزارش خبرگزاری فرانسه از منامه، ولیعهد عربستان پس از پایان دیدارش از کویت ضمن یک توقف چندساعته در بغداد با مقامات عراق درباره آنچه این گزارش «تقویت همکاری‌های میان دو کشور و جنگ ایران و عراق» خواند، گفت‌وگو کرد. وی پس از ملاقات با صدام بغداد را ترک کرد.[۱۷] از سوی دیگر، به گزارش رادیو بی‌بی‌سی یوسف العلوی عبدالله وزیر امور خارجه عمان، در مصاحبه با خبرنگار این رادیو حمله عراق به کشتی‌های ایران را نشان‌دهنده شدت‌گرفتن جنگ میان دو کشور دانسته و ضمن اشاره به تهدید ایران درمورد بستن تنگه هرمز و دخالت نظامی امریکا در واکنش به این اقدام اظهار کرد: «قطعنامه اخیر شورای امنیت سازمان ملل متحد که ضمن آن بر حق کشتیرانی آزاد در خلیج‌فارس تأکید نهاده شده است، می‌تواند پایه و اساس خوبی برای تلاش‌‌های دیپلماتیک قرارگیرد.» العلوی افزود: «رد این قطعنامه یک مخالفت تاکتیکی ازجانب ایران برای مذاکرات بوده است. ... این قطعنامه هنوز هم به ایران فرصت می‌دهد تا کماکان به صدور نفت خود ازطریق خلیج‌فارس ادامه دهد.»[۱۸] همچنین رادیو قطر به نقل از خبرگزاری قطر امروز گزارش داد: شیخ خلیفه بن حمد آل ثانی امیر قطر و رئیس دوره‌ای شورای همکاری خلیج‌فارس در ملاقات با عبدالله بشاره دبیرکل این شورا، از وی خواست با ارسال نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل متحد حمایت کشورهای عضو این شورا را از قطعنامه اخیر شورای امنیت درباره جنگ ایران و عراق اعلام کرده و اقدامات جدی وی را درزمینه اجرای هرچه زودتر مصوبات این قطعنامه برای تسریع در پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق خواستار شود.[۱۹]

گزارش- 622

تعدادی از پزشکان ایرانی مقیم خارج از کشور که برای شرکت در گردهمایی بین‌المللی پزشکی به تهران آمده‌اند، آمادگی خود را برای خدمت در ایران اعلام کردند. روزنامه جمهوری اسلامی گزارش داد: در سومین روز برگزاری گردهمایی بین‌المللی پزشکی در تهران، پزشکانی از کشورهای ایران، آلمان، هندوستان و ژاپن سخنرانی کردند. دراین‌میان دکتر علی پورزند ضمن تشریح تجارب خود درزمینه انجام عمل جراحی روی مجروحان جنگ در بیمارستان‌های خط مقدم جبهه گفت: «با به‌کارگیری تکنیک‌های علمی تجربی جدید، جان 9 تن از مجروحانی که وضعیت عمومی آنها بسیار وخیم بود از مرگ حتمی نجات یافت.» در ادامه این مراسم دکتر ایکائو نیشیکاگی از ژاپن آثار ضایعات سوختگی‌های پوستی در مجروحان جنگی را برشمرد و تجارب خود را در درمان این سوختگی‌ها بیان کرد. دکتر ابرهارد کروگر از آلمان نیز درمورد تجارب خود در نقش مراقبت‌های اولیه بهداشتی - درمانی در موفقیت کل سیستم خدمات بهداشتی - درمانی، فلج عصب صورت در صدمات ناشی‌از حوادث جنگ، جراحات روده بزرگ و شکم و ترمیم استخوانی و نسوج نرم در ضایعات فک و صورت در مجروحان جنگ تحمیلی سخنرانی کرد. روزنامه جمهوری اسلامی در ادامه این گزارش اعلام کرد: «تاکنون 30 تن از پزشکان ایرانی مقیم خارج از کشور با مراجعه به دفتر جذب نیروهای متعهد و متخصص نخست‌وزیری در محل برگزاری سمینار بین‌المللی پزشکی تهران آمادگی خود را برای خدمت اعلام کرده‌اند.» این گزارش همچنین حاکی است گروهی از پزشکان و محققان خارجی شرکت‌کننده در این گردهمایی صبح امروز از مجروحان بستری در بیمارستان نیروی هوایی عیادت کردند و در گفت‌وگو با مسئولان بیمارستان «با جریان آخرین پیشرفت‌های پزشکی در ایران آشنا شدند.»[۲۰]

گزارش- 623

درحالی‌که پیکرهای 13 تن از شهدای پاسدار و بسیجی حملات اخیر رژیم صهیونیستی و فرانسه به منطقه بعلبک لبنان، امروز به تهران منتقل شد، رئیس مجلس شورای اسلامی حملات مذکور و به‌شهادت‌رساندن این نیروها را نشانه کینه‌توزی به انقلاب اسلامی و افتخاری برای جمهوری اسلامی دانست. پیکرهای شهدای پاسدار و بسیجی سپاه که در جریان بمباران بعلبک لبنان به‌وسیله هواپیماهای مهاجم اسرائیلی و فرانسوی به شهادت رسیده بودند از دمشق به تهران انتقال یافت و صبح امروز در مراسمی با حضور آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور و رئیس شورای‌عالی دفاع، وزرای امور خارجه، سپاه پاسداران، نیرو و نفت و جمعی از نمایندگان مجلس، رئیس ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران و فرماندهان نیروی زمینی، هوایی و دریایی ارتش، رئیس شهربانی جمهوری اسلامی و فرمانده سپاه پاسداران و جمعی از پرسنل نیروهای مسلح کشور و نیز سفرای کشورهای سوریه، الجزایر، کویت، سومالی، یمن جنوبی، صحرا و فلسطین مورد استقبال رسمی قرار گرفت.*[۲۱] همچنین روزنامه جمهوری اسلامی گزارش داد: حجت‌الاسلام‌والمسلمین هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، امروز در دیدار با مدیرعامل سازمان هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران و گروهی از کارکنان این سازمان و سازمان هواپیمایی کشوری، گذرنامه، اعضای سپاه و گمرک فرودگاه و پلیس هواپیمایی کشوری ضمن سخنانی درباره اهمیت صنعت حمل‌ونقل، به بمباران منطقه بعلبک به‌وسیله هواپیماهای فرانسوی اشاره کرد و گفت: «این عمل نشان‌دهنده خشم عمیق کسانی است که در کینه‌توزی نسبت به انقلاب اسلامی تعادل خود را از دست داده‌اند و این افتخاری برای جمهوری اسلامی است که قدرتی را تا به این حد به رسوایی بکشاند.» رئیس مجلس شورای اسلامی آن‌گاه با اشاره به شایعه اقدام ایران به خرید اسلحه از رژیم صهیونیستی افزود: «درحالی‌که نیروهای ما توسط هواپیماهای اسرائیلی بمباران می‌شوند دشمنان انقلاب اسلامی ما را به دروغ متهم به خرید اسلحه از اسرائیل می‌کنند، زیرا آنها از ارزش‌های درون این ملت مانند استقلال و مقابله با ظلم وحشت دارند.»[۲۲]

گزارش- 624

شاخص بهای کالا و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران در مهرماه سال جاری نسبت به زمان مشابه سال قبل 8/17 درصد افزایش یافت. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی جمهوری اسلامی در گزارش خود دراین‌زمینه اعلام کرد: «سیر فزاینده بهای اکثر اقلام، پوشاک، اثاثیه خانه، طلاآلات و مصالح و خدمات ساختمانی همراه با ترقی بهای میوه‌جات تازه علت اصلی بالارفتن سطح عمومی ‌قیمت‌‌ها در مناطق شهری کشور بوده است.» این گزارش ضمن اشاره به درصد افزایش هر شاخص یادآور شد: «قیمت تعدادی از کالاها و خدمات که توسط نهادها و ارگان‌‌های دولتی عرضه می‌شود در ماه مذکور از ثبات نسبی برخوردار بوده است.»[۲۳]

گزارش- 625

نشست مشترک کمیته اقتصادی دوجانبه ژاپن و عراق در بحبوحه تهدید این کشور علیه مجتمع پتروشیمی ایران و ژاپن و دیدار یک مقام اقتصادی مصر از بغداد مهم‌ترین گزارش‌های خبری امروز درزمینه روابط بازرگانی خارجی عراق است. خبرگزاری کویت ضمن اعلام شروع به کار کمیته اقتصادی دوجانبه ژاپن و عراق با شرکت مقامات صنایع و تجاری دو کشور اضافه کرد: «دولت ژاپن امروز تصمیم گرفت یک وام به مبلغ 64/5 میلیارد ین معادل 2/23 میلیون دلار برای کمک جهت خرید لوازم پزشکی بیمارستان‌‌های این کشور به عراق اعطا کند. با این حساب کلیه وام‌‌هایی که ژاپن به عراق خواهد داد به 43601 میلیارد ین خواهد رسید. دولت ژاپن همچنین تصمیم گرفت یک اعتبار صادراتی به مبلغ 47/4 میلیارد ین دراختیار عراق قرار دهد.»[۲۴] امروز همچنین حسین شرابی معاون وزارت آبادانی و مسکن مصر، در رأس هیئتی وارد بغداد شد. شرابی در گفت‌وگو با خبرگزاری عراق گفت: «هدف این دیدار گسترش مناسبات دوجانبه میان دو کشور به‌ویژه در زمینه‌های ساختمانی و آبادانی می‌باشد.»[۲۵]

گزارش- 626

درحالی‌که گزارش‌ها از وخامت اوضاع در لبنان حکایت دارد، وزیر دفاع امریکا بار دیگر سوریه و ایران را متهم به دست‌داشتن در انفجار مقر تفنگ‌داران امریکا در بیروت کرد. درپی احتمال درگیری نظامی میان نیروهای سوریه و رژیم صهیونیستی در دره بقاع، ارتش این رژیم امروز مواضع خود را در خطوط تماس با به‌کارگیری تانک و زره‌پوش‌های جدید استحکام بخشید. این درحالی است که در حومه جنوبی بیروت، درگیری‌های شدیدی میان ارتش لبنان و فالانژیست‌ها از یک‌سو و عناصر جنبش امل از سوی دیگر گزارش شده است.[۲۶] رادیو امریکا نیز گزارش داد: کاسپار واینبرگر وزیر دفاع امریکا، امروز در یک نشست مطبوعاتی درباره حادثه انفجار مقر تفنگ‌داران دریایی امریکا در بیروت «تندترین نظری را که تاکنون درمورد ارتباط سوریه با حمله تروریستی به قرارگاه تفنگ‌داران دریایی امریکا ازسوی یک مقام رسمی‌ امریکایی بیان شده است، ابراز داشت.» بنا به این گزارش، وی «در پاسخ به پرسش خبرنگاران دراین‌زمینه که آیا ایالات متحده به هویت عاملان پی برده است یا نه؟ گفت: آنها ایرانیانی بوده‌اند که با حمایت و آگاهی دولت سوریه دست به چنان اقدامی ‌زدند.» وزیر دفاع امریکا درعین‌حال گفت: «روند شناسایی عاملان حادثه هنوز ادامه دارد.» وی همچنین این دیدگاه را که امریکا «به‌خاطر خودداری از دست‌زدن به حمله متقابل اعتبار خود را از دست داده است، رد کرد.»[۲۷] در همین حال سعود الفیصل وزیر امور خارجه عربستان، «امروز برای انجام مأموریتی که خبرگزاری عربستان سعودی به‌منظور کمک به حل بحران لبنان توصیف کرده است، ریاض را به‌سوی دمشق ترک کرد.»[۲۸] از سوی دیگر درپی دیدار سرپرست کل وزارت امور خارجه لبنان با کارداران سفارتخانه‌های ایران، لیبی و یمن شمالی روزنامه العمل ارگان حزب فالانژ لبنان از تصمیم دولت این کشور به قطع روابط دیپلماتیک با ایران و دو کشور عربی خبر داد. به گزارش خبرگزاری قطر از بیروت، این روزنامه همچنین نوشت این تصمیم «پس از تماس با نمایندگان این سه کشور در بیروت و درخواست خارج‌کردن افراد مسلح خود از لبنان اتخاذ شد. اما این تماس‌‌ها بدون نتیجه ماند.»[۲۹]





پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/09/01

  1. سند شماره 291/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌‌الانبیا(ص) در عملیات والفجر4، محسن رخصت‌طلب، 28/8/1362 تا 1/9/1362، صص 35 - 33.
  2. سند شماره 4344/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 1/9/1362، نوار شماره 12882)، محسن رخصت‌طلب، صص 3 - 1؛ و- سند شماره 291/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 36 و 37.
  3. سند شماره 291/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌‌الانبیا(ص) در عملیات والفجر4، محسن رخصت‌طلب، 28/8/1362 تا 1/9/1362، صص 35 - 33.
  4. سند شماره 4328/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و- سند شماره 291/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 39 - 37.
  5. سند شماره 2891 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری خرمشهر به اداره سیاسی - انتظامی استانداری خوزستان، 30/9/1362؛ و- سند 370463 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری آبادان اداره کل سیاسی - انتظامی به استانداری خوزستان، 1/9/1362.
  6. سند شماره 194618 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تأمین گشت اطراف سکوهای نفتی، 1/9/1362.
  7. سند شماره 4344/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 1/9/1362، نوار شماره 12882)، محسن رخصت‌طلب، صص 3 - 1؛ و- سند شماره 291/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 36 و 37.
  8. سند شماره 352187 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد ناحیه کردستان (اطلاعات) به ستاد منطقه11 (اطلاعات)، 7/9/1362.
  9. سند شماره 400945 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه نقده (واحد عملیات) به ستاد قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (واحد طرح و عملیات)، 5/10/1362.
  10. سند شماره 346262 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از بخشداری کامیاران به فرمانداری سنندج، 8/9/1362.
  11. سند شماره 113188 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن اطلاعات نوبه‌ای قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، شماره 8، 17/9/1362، ص14.
  12. سند شماره 317424 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری کردستان به وزارت کشور، 8/9/1362.
  13. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 2/9/1362، ص9، رادیو بی‌بی‌سی، 1/9/1362.
  14. سند شماره 113188 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن اطلاعات نوبه‌ای قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، شماره 8، 17/9/1362، ص14.
  15. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 2/9/1362، ص15، رادیو بی‌بی‌سی، 1/9/1362.
  16. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 248، 2/9/1362، ص5، کویت - خبرگزاری رویتر، 1/9/1362.
  17. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 249، 3/9/1362، ص4، منامه - خبرگزاری فرانسه، 2/9/1362.
  18. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 248، 2/9/1362، صص 37 و 38، رادیو بی‌بی‌سی، 1/9/1362.
  19. همان، ص45، رادیو قطر، 1/9/1362.
  20. روزنامه جمهوری اسلامی، 2/9/1362، ص11.
  21. همان، ص12.
  22. همان، ص12.
  23. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 248، 2/9/1362، ص12، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1/9/1362.
  24. همان، صص 31 و 32، توکیو - خبرگزاری کویت، 1/9/1362.
  25. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 3/9/1362، ص4، رادیو بغداد، 2/9/1362.
  26. روزنامه کیهان، 2/9/1362، ص20.
  27. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 2/9/1362، صص 7 و 8، رادیو امریکا، 1/9/1362.
  28. همان، ص6، رادیو کویت عربی، 1/9/1362.
  29. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 248، 2/9/1362، صص 19 و 20، بیروت - خبرگزاری قطر، 1/9/1362.