1363.02.22

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1363
1363.02.22
نام‌های دیگر بیست و دو اردیبهشت
تاریخ شمسی 1363.02.22
تاریخ میلادی 12 مه 1984
تاریخ قمری 10 شعبان 1404


گزارش - 1

1. همزمان با تسلیمشدن تعدادی از نظامیان عراقی در جبهه شمالغرب، فعالیت نیروهای ارتش عراق در منطقه هور که از یک هفته پیش شروع شده است با اجرای کمین در مسیر رزمندگان ایران تداوم یافت. ساعت 6:30 صبح، هنگامی که نیروهای خودی در هور با دو فروند بلم بهسوی محل کمین روزانه خود در حرکت بودند، در یک کیلومتری مقر همیشگی خود به کمین نیروهای عراقی برخوردند. براثر اجرای آتش دشمن روی نیروهای خودی یک نفر شهید شد، 2 نفر دیگر زخمی شدند و نفر چهارم به اسارت گرفته شد. محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، بعد از مطالعه گزارش رویدادهای هفته گذشته منطقه هور و مشاهده افزایش میزان تلفات نیروهای خودی، به رحیم صفوی مسئول واحد طرح و عملیات ستاد مرکزی سپاه، دستور داد تا موضوع را بررسی و برای مقابله با اقدامات دشمن تدبیری اتخاذ کند.[۱] سپاه پاسداران منطقه8 نیز در گزارشی از رویدادهای منطقه هور، ضمن تشریح اقدامات ایران و عراق درمورد دلیل اجرای عملیات خیبر در منطقه و افزایش تلاشهای عراق آورده است: استقرار نیروهای خودی در منطقه هور بهمنظور تسلط بر تمامی منطقه و دردستگرفتن ابتکارعمل در جنگ بود که با این کار بزرگترین و مهمترین جاده ارتباطی دشمن (بغداد به العماره و بصره) ناامن شده و نیروهای خودی بر بخشی از خاک عراق مسلط شدند. این تسلط با ایجاد پاسگاههای شناسایی بر روی آبهای هور تثبیت شد. بعد از عملیات خیبر، فعالیتهای ارتش عراق افزایش یافت. آنها با خرید تعداد زیادی قایق از ژاپن و انتقال آن از مسیر کویت به عراق، بر میزان فعالیت خود در منطقه افزودند. بالگردها و هواپیماهای عراق نیز ضمن آغاز شناسایی منطقه از فعالیت قایقها پشتیبانی میکنند. همچنین ارتش عراق برای تکمیل شناسایی خود از منطقه، در مسیر نیروهای خودی کمین گذاشته و چند نفر از آنها را به اسارت گرفته است. عراق قصد دارد از محل استقرار پاسگاهها، سیستم ارتباطی و هدایت و کنترل آنها؛ نوع قایقهای مورد استفاده ایران؛ وضعیت تغذیه و بهداری نیروها در پاسگاهها؛ زمان سرکشی فرماندهان به پاسگاهها و تعویض نیروها مطلع شود. درهمینحال، رویدادهای هفته گذشته نشان میدهد که ارتش عراق بهدنبال ناامنکردن منطقه و جلوگیری از استقرار کامل و تثبیت مواضع نیروهای ایرانی در هور و جزیره مجنون است. نیروهای عراقی از 14 اردیبهشت، در این منطقه فعال شدهاند و به نظر میرسد عملیات گشتی ـ رزمی دشمن با هدف ناامنکردن منطقه، بهاسارتگرفتن تعداد بیشتری از نیروهای ایران، افزایش اطلاعات خود از منطقه و دورکردن نیروهای شناسایی ایران از جاده مهم بصره به بغداد ادامه خواهد داشت. سپاه پاسداران منطقه8 در پایان گزارش خود با بیان اینکه «تلاش دشمن برای این است که نیروهای ما را وادار نماید که کلیه پاسگاههای مستقر در هور را تخلیه نمایند تا به این وسیله جناح شمالی جزیره مجنون شمالی آسیبپذیر باشد»، تأکید کرده است: ما باید بر هوشیاری خود در منطقه بیفزاییم و با تقویت پاسگاههای مجابلات دوم ابتکارعمل را در دست داشته و اجازه ندهیم که نیروهای عراقی در موقعیت برتر قرار گیرند.[۲] هفتهنامه اکونومیست (چاپ لندن) نیز در گزارشی از جنگ ایران و عراق، با تشریح حملات عراق در خلیجفارس، اعلام کرد که عراق در انتظار حمله گسترده جدید ایران در منطقه هور است. به نظر میرسد ایرانیان تدارک این حمله را دیدهاند و تصاویر ماهوارهای از تمرکز نیروهای ایرانی در این منطقه حکایت دارد. این بزرگترین تجمعی است که تاکنون در جنگ مشاهده شده است. اکونومیست در ادامه گزارش خود درمورد اقدامات عراق نیز افزوده است: ارتش عراق دفاع خود را در منطقه تقویت کرده است. جدا از دو لشکر سوم و چهارم که از منطقه دفاع میکنند، یک لشکر جدید به نام سپاه شرق دجله تحت فرماندهی ژنرال هشام فخری که فرماندهی لشکر چهارم را نیز به عهده دارد، تشکیل شده است. دفاع عراق در مناطق باتلاقی در سطح دفاع از سایر مناطق جنوب است. از آغاز فصل بهار، رودخانه دجله پر آب شده و با طغیان آن، آب به باتلاقهای جنوبی هممرز ایران سرازیر شده است. این امر ممکن است بهصورت یک مانع مهم از شکلگیری عملیات جدید ایران جلوگیری کند.[۳] از سوی دیگر در جبهه شمالغرب، 8 نفر از نیروهای ارتش عراق ازطریق مرز پیرانشهر و اشنویه وارد خاک ایران شده و ضمن معرفی خود تقاضای پناهندگی کردند. قرارگاه عملیاتی شمالغرب با بیان اسامی این افراد اعلام کرد که آنها برای تخلیه اطلاعاتی دراختیار لشکر64 ارومیه قرار گرفتهاند.[۴]

گزارش - 2

2. ارتش عراق شهر آبادان را با سلاحهای سنگین و دوربرد خود هدف قرار داد. در گلولهباران این شهر 11 خانه مسکونی و یک مغازه آسیب دید و یک فقره آتشسوزی رخ داد که بههمت مأموران آتشنشانی مهار و خاموش شد. در نوار مرزی آبادان نیز براثر حملات توپخانهای عراق یک نفر به شهادت رسید و 4 تن (2 نظامی و 2 غیرنظامی) مجروح شدند.[۵] از سوی دیگر ارتش عراق بار دیگر در اطلاعیه نظامی خود ضمن اشاره به تبادل آتش توپخانه در شرق بصره، مدعی شد که نیروهای ایرانی شهرهای بصره، مندلی، خانقین و سیدصادق و اطراف آنها را زیر آتش گرفتهاند که در نتیجه آن به چند منزل مسکونی خسارت وارد آمده و 2 تن از اهالی این شهرها زخمی شدهاند.[۶]

گزارش - 3

3. امروز نیز اقدامات ایذائی عناصر گروههای مسلح غیرقانونی در مناطق کردنشین غرب و شمالغرب کشور ادامه داشت. عناصر حزب دمکرات کردستان امروز ساعت 20:30 با کمین در جاده سلماس به ارومیه در گردنه قوشچی، به دو دستگاه خودرو که یکی از آنها شخصی و دیگری حامل یک مهندس و چند نفر از نیروهای اطلاعات منطقه 11 سپاه بود، حمله کردند. نیروهای مستقر در منطقه بلافاصله به مقابله با مهاجمان پرداختند. در این درگیری، یک دستگاه وانت نیسان شخصی که درحال عبور از منطقه بود، واژگون و راننده آن کشته شد و یکی دیگر از سرنشینان این خودرو مجروح شد. این درگیری بعد از دو ساعت و نیم و با فرار عناصر مسلح حزب دمکرات پایان یافت.[۷] در نزدیکی روستای سنته در شرق سقز نیز عناصر ضدانقلاب به یک دستگاه تویوتای شرکت مخابرات حمله کرده و آن را به آتش کشیدند. نیروهای تأمین پایگاه بر روی مهاجمان که تعدادشان زیاد بود آتش گشوده و در ساعت 16 با آنها درگیر شدند. درپی اعزام نیروی کمکی از هنگ سقز، عناصر مسلح غیرقانونی با استفاده از شیارهای زمین بهسمت کوههای اطراف متواری گشتند و درگیری پس از سه ساعت پایان یافت. در این درگیری ماشین مخابرات کاملاً در آتش سوخت و عناصر ضدانقلاب 2 سرنشین آن را به گروگان گرفتند.* علاوهبراین، 2 نفر از نیروهای خودی که یکی از آنها راننده بود، به شهادت رسیدند.[۸] در حادثه دیگری، 30 نفر از چتههای حزب دمکرات ساعت 9 شب وارد روستای قبغلوچه واقع در جنوبغربی سقز، شده و تا صبح در آنجا بودند. این افراد ساعت 5 صبح با چند تن از نیروهای خودی درگیر شدند. در این درگیری 2 نفر از افراد مسلح غیرقانونی زخمی شدند و یک نفر از آنها تسلیم شد. از اهالی روستا نیز 6 نفر بهطور سطحی زخمی شدند.[۹] در جاده ننور در جنوبشرقی بانه، یک دستگاه خودروی جهاد سازندگی با مین کاشتهشده بهدست عناصر ضدانقلاب برخورد کرد. براثر انفجار مین، ماشین جهاد خسارت دید و یکی از سرنشینان آن شهید و دیگری مجروح شد.[۱۰] در منطقه ریگآباد واقع در جنوبشرقی پیرانشهر نیز امشب میان نیروهای خودی با عناصر حزب دمکرات درگیری رخ داد که در جریان آن یک نفر از نیروهای خودی به نام ابراهیم خلیل عبادی از نیروهای بسیج دانشآموزی سپاه، شهید و یک نفر دیگر زخمی شد.[۱۱] درهمینحال، بهدنبال افزایش تجمع عناصر کومهله و دمکرات در نوار مرزی ایران و عراق،[۱۲] در منطقه سردشت شایعه شده است که گروههای مسلح غیرقانونی میخواهند به سردشت حمله کنند.[۱۳]

گزارش - 4

4. امروز مردم سلیمانیه و برخی از شهرهای کردنشین دیگر عراق مثل قلعهدیزه در ادامه اعتراضات دانشجویان به خیابانها آمده و در حمایت از آنها تظاهرات کردند که با واکنش تند رژیم صدام حسین مواجه شدند. نیروهای رژیم بعث با سلاح گرم به سوی مردم معترض سلیمانیه آتش گشوده و دهها تن از مردم این شهر را به شهادت رسانده و معترضان را سرکوب کردند.[۱۴] مسعود بارزانی دبیرکل حزب دمکرات کردستان عراق، در نامهای به شیخ عطار استاندار آذربایجانغربی با اشاره به ناآرامیهای اخیر شهرهای کردنشین عراق آن را فرصتی برای شروع اعتراضات سراسری در این کشور عنوان و پیشنهاد کرد مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق در اطلاعیهای از مردم مرکز و جنوب عراق بهویژه دانشگاهیان بغداد و بصره بخواهد تا آنها نیز همصدا با مردم کردستان عراق قیام کرده و اعتصابات و اعتراضات را به قیامی سراسری علیه رژیم صدام تبدیل کنند. در بخشی از این نامه آمده است: «مدت 45 روز است که در همه شهرهای کردستان عراق تظاهرات گسترده علیه رژیم عراق شروع شده است. قبلاً دانشجویان بودند که از داوطلبی شرکت در جنگ قادسیه شوم صدام سرپیچی کرده و بعداً منجر به اعلام پشتیبانی همه اقشار مردم از دانشجویان گردید.»[۱۵]

گزارش - 5

5. صدام حسین رئیسجمهور عراق، ضمن درخواست از ابرقدرتها برای مداخله در جنگ خلیجفارس، برای نخستین بار به دریافت اطلاعات از آواکسهای امریکایی مستقر در عربستان اعتراف کرد. روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز در شماره امروز خود به نقل از صدام حسین نوشت: «ما در عراق از اطلاعات آواکسها سود بردهایم.» این نشریه اضافه کرد: «این اولین اعتراف عراق به دریافت کمکهای مستقیم نظامی از امریکا میباشد. امریکا در ابتدای جنگ، 4 هواپیمای حامل سیستمهای کنترل و هشدار اولیه موسوم به آواکس را به عربستان سعودی فرستاد. این هواپیماها کلاً ازسوی خدمه امریکا هدایت و کنترل میشوند.» فایننشال تایمز این اعتراف صدام را تأییدی بر ادعای ایران مبنیبر مشارکت امریکا در جنگ دانسته که بهمرور با گسترش و بهبود روابط عراق و امریکا افزایش یافته است.[۱۶] درهمینحال، صدام حسین در مصاحبه با رسانههای امریکایی خواستار مداخله ابرقدرتها در جنگ ایران و عراق شد. واحد مرکزی خبر در گزارشی از این مصاحبه مطبوعاتی اعلام کرد: صدام در مصاحبه با مطبوعات امریکا عاجزانه از هیئت حاکمه این کشور خواست تا به اوضاع عراق توجه بیشتری کنند. وی از روابط خوب بغداد و مسکو سخن گفت و به حامیان منطقهای عراق توصیه کرد که به ابرقدرتها نزدیکتر شوند و از قدرتهای بزرگ نیز خواست که برای پایاندادن به جنگی که خود آغازگر آن بوده است، مداخله کنند. وی افزود: این جنگ زمانی پایان خواهد یافت که ابرقدرتها بخواهند به مناقشه پایان دهند. مصاحبه صدام حسین درمورد جنگ ایران و عراق، حمله به نفتکش‏ها و روابط دیپلماتیک عراق با امریکا، واکنش و تحلیل رسانه‏‏های امریکایی را درپی داشت. روزنامه واشنگتن پست دراینباره نوشت: در چند ماه گذشته، تماس‏هایی بین بغداد و واشنگتن برقرار بود. دونالد رامسفلد نماینده ویژه امریکا در غرب آسیا و ریچارد مورفی مدیرکل وزارت امور خارجه امریکا از منطقه بازدید کردند. بااینحال، رهبر عراق مدعی شده است که تمایلی به برقراری روابط دیپلماتیک دو کشور ندارد. سردی مجدد روابط عراق و امریکا از سه ماه پیش آغاز شده است. رئیسجمهور رژیم عراق دلیل این سردی را به نفوذ و فشار عوامل صهیونیستی ارجاع داده و به چند مورد از سیاست‏های امریکا که موجب نارضایتی عراق شده است، اشاره کرد که محکومساختن عراق بهدلیل بهکارگیری سلاح‏های شیمیایی علیه نیروهای ایرانی ازجمله آنها است. این روزنامه در پایان گزارش خود افزود: دولت ریگان با چند کشور حاشیه خلیجفارس تماس گرفت و به آنها توصیه کرد که پیوندهای دفاعی ـ امنیتی خود را با ایالات متحده امریکا تحکیم کنند تا درصورت لزوم بتوانند به تهدیدهای ایران پاسخ دهند. صدام حسین این سیاست امریکا را نیز منفی میداند و معتقد است امریکا در دل کشورهای حوزه خلیجفارس تخم وحشت میکارد و با بزرگ جلوهدادن خطر گسترش جنگ ایران و عراق، تلاش میکند تا به تأسیسات نظامی در منطقه دست یابد.[۱۷]

گزارش - 6

6. صبح امروز دفتر هواپیمایی عراق در نیکوزیا، پایتخت قبرس، هدف بمبگذاری قرار گرفت و منفجر شد. در این حادثه خسارات زیادی به این دفتر وارد آمد. سازمان عمل اسلامی با صدور اطلاعیهای مسئولیت این اقدام را بر عهده گرفت و دولتهای انگلیس، فرانسه و کشورهای منطقهای حامی عراق را تهدید کرد که درصورت ادامه حمایتهایشان از عراق، با اقدامات تلافیجویانه روبهرو خواهند شد. سخنگوی این سازمان در پاریس در تماس تلفنی با خبرگزاری فرانسه تأکید کرد مؤسسات فرانسوی، انگلیسی و همچنین مؤسسات کشورهای مرتجع عرب در معرض حملات سازمان عمل اسلامی قرار دارند. مسئولان این سازمان بر این باورند که کشورهای مذکور از صدام حسین حمایت میکنند و اگر به این سیاست ادامه دهند، با اقدامات نظامی بیشتری روبهرو خواهند شد. خبرگزاری فرانسه یادآور شد که سازمان عمل اسلامی قبلاً نیز مسئولیت عملیات انفجاری در سفارت عراق در رم و چندین انفجار در بغداد را به عهده گرفته بود.[۱۸]



منابع و مآخذ روزشمار 1363/02/22

  1. سند شماره 8103 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اطلاعات عملیات قرارگاه نصرت، 23/2/1363، ص2؛ و - سند شماره 144415 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اطلاعات عملیات قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 23/2/1363، ص2.
  2. سند شماره 8103 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اطلاعات عملیات قرارگاه نصرت، 23/2/1363، ص2؛ و - سند شماره 144415 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اطلاعات عملیات قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 23/2/1363، ص2.
  3. سند شماره 107714 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد طرح و عملیات منطقه8 سپاه به فرماندهی منطقه8 سپاه پاسداران، 31/2/1363، صص 5 ـ 3.
  4. سند شماره 392669 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن2)، شماره 27، 24/2/1363، ص3؛ و - سند شماره 392643 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن2)، شماره 29، 28/2/1363، ص3.
  5. سند شماره 300173 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری آبادان به استانداری خوزستان، 23/2/1363؛ و - سند شماره 299970 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری آبادان به اداره کل امور سیاسی و انتظامی، 23/2/1363.
  6. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 54، 23/2/1363، ص1، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 22/2/1363.
  7. سند شماره 95221 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 24/2/1363.
  8. سند شماره 302470 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن3) به استانداری کردستان، 23/2/1363؛ و - سند شماره 344043 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: فرمانداری سقز، 26/2/1363؛ و - سند شماره 338407 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی کردستان به استانداری کردستان، 29/2/1363.
  9. سند شماره 407277 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری سقز به استانداری کردستان، 24/2/1363.
  10. سند شماره 392695 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دفتر فرماندهی ناحیه سپاه (مرکز فرماندهی) به دفتر فرماندهی منطقه11 (مرکز فرماندهی)، 23/2/1363.
  11. سند شماره 95242 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 25/2/1363.
  12. سند شماره 184064 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن2) به قرارگاه حمزه سید‌الشهدا(ع)، 31/2/1363.
  13. سند شماره 381715 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه سردشت به قرارگاه حمزه سید‌الشهدا(ع)، 2/3/1363.
  14. سند شماره 171537 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از پایگاه اطلاعاتی برون‌مرزی مستقر در سپاه سردشت به پایگاه اطلاعاتی برون‌مرزی مستقر در سپاه نقده، 29/2/1363.
  15. سند شماره 180687 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از کمبا11 به استانداری آذربایجان‌غربی، 27/2/1363، صص 2 و 3.
  16. روزنامه جمهوری اسلامی، 23/2/1363، ص3.
  17. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 55، 24/2/1363، صص 26 ـ 24، رادیو امریکا، 24/2/1363.
  18. روزنامه جمهوری اسلامی، 24/2/1363، ص3.