1363.02.27

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1363
1363.02.27
نام‌های دیگر بیست و هفت اردیبهشت
تاریخ شمسی 1363.02.27
تاریخ میلادی 17 مه 1984
تاریخ قمری 15 شعبان 1404


گزارش - 1

1. همزمان با نیمه شعبان و میلاد حضرت مهدی(عج)، عملیات "قائم آل محمد(عج)" در منطقه سارال و خورخوره با هدف پاکسازی این منطقه از عناصر گروههای مسلح غیرقانونی و تصرف مقرهای حزب دمکرات کردستان ایران و کمیته جنوب کردستان کومهله از پنج محور آغاز شد. منطقه کوهستانی وسیع سارال و خورخوره بین شهرهای دیواندره، سنندج، مریوان، بانه و سقز قرار دارد و کوههای چهلچشمه، سرتزین، تبریز خاتون و مسجد میرزا آن را احاطه کرده اند. بعد از آزادسازی شهرهای کردنشین و راههای اصلی این مناطق در دو سال گذشته، دو حزب دمکرات و کومهله نیروهای خود را به منطقه سارال برده و با ایجاد پایگاههای متعدد در روستاهای منطقه آنها را سازماندهی کردند. علاوهبراین، گروههای مذکور با احداث زندان تعدادی از مردم و نیروهای خودی را اسیر و در زندان روستای بست محبوس کردهاند.[۱] عملیات پاکسازی این منطقه با فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) و شرکت نیروهای تیپ شهید بروجردی، تیپ ویژه شهدا، تیپ قدس، گردانهای جندالله شهرهای مهاباد، نقده، سقز، سنندج و گردانهای شهرهای سنندج، دیواندره، قروه و بیجار اجرا شد. طبق طرح، عملیات باید از 5 محور آغاز میشد: محور اول، شامل روستاهای بسطام، اسحاقآباد، سوله و بست بود که ازسمت غرب منطقه و نزدیکی دره شیلر شروع و با رسیدن به روستای بست، محل الحاق با نیروهای عملکننده در محور دوم، پایان مییافت. محور دوم عملیات، از غرب دیواندره شروع شده و با عبور از روستاهای شریفآباد، بنارچان، آبباره به روستای بست میرسید و در آنجا باید با محور اول و سوم الحاق برقرار میگردید. محور سوم نیز از منطقه خورخوره در شرق بانه (جنوبشرقی سقز) شروع شده و با عبور از روستاهای مولانآباد، دره هوان و کاکوسان به روستای بست میرسید. محور چهارم، شامل روستاهای هزارکانیان، کول و دوزخدره بود که در شمالغربی سنندج قرار دارند. آخرین محور عملیات، از جنوب منطقه عملیاتی شروع و شامل روستاهای تینال، شاهنشین، عبدالصمدی، گلچیدر، نرگسله و هوار گرمه میشد.[۲] در روستای نرگسله که محل الحاق دو محور چهارم و پنجم عملیات بود، مقر کمیته مرکزی حزب دمکرات قرار داشت و همواره یک لق (گروه) از هیزهای تابعه حزب از آنجا حفاظت میکرد. باتوجهبه حضور افراد اصلی حزب دمکرات در این مقر، 20 نفر از نیروهای مخصوص حفاظت از افراد ردهبالای حزب نیز در این روستا حضور داشتند.[۳] حرکت نیروهای خودی از محورهای پنجگانه عملیات از روز قبل شروع شده و طبق طرح عملیات قرار بود نیروهای عملکننده با عبور از روستاهای مسیر محورهای یک تا سه به روستای بست رسیده و ساعت 5 بامداد، مقرهای دشمن را در منطقه تصرف و 45 تن از زندانیان گرفتار در زندان کومهله در بست را آزاد کنند. بهدلیل پوشیدهبودن ارتفاعات از برف، تسلط دشمن بر منطقه و اجرای کمینهای متعدد ازسوی عناصر گروههای مسلح غیرقانونی، نیروها در محور اول با 4 ساعت تأخیر و در محور دوم با 9 ساعت تأخیر به منطقه رسیدند و ساعت 9 صبح روستای بست را محاصره کردند از آنجا که عناصر حزب کومهله متوجه حضور نیروهای خودی شده بودند، در گروههای 10 الی 15 نفره زندانیان را به سمت روستاهای شاهقلعه و نرگسله بردند. در این منطقه، 14 نفر از عناصر حزب کومهله و دمکرات ازجمله فرمانده یکی از هیزهای حزب دمکرات و رئیس کمیته سنندج کومهله کشته شدند.[۴] نیروهای عملکننده در محور سوم با حدود 50 نفر از عناصر ضدانقلاب در روستای مولانآباد درگیر شدند و فقط توانستند روستاهای درهویان خشکه و کاکوسان را پاکسازی کنند. در این درگیری که تا بعدازظهر ادامه داشت، تعدادی از عناصر گروههای مسلح غیرقانونی کشته یا مجروح شده و درنهایت بهسمت روستای دره هوان عقبنشینی کردند. در محور چهارم (روستای هزارکانیان) و محور پنجم (روستای نرگسله) نیز نیروهای خودی با گروههای ضدانقلاب درگیر شدند. در محور چهارم، عناصر مسلح غیرقانونی پس از محاصره روستاهای منطقه هزارکانیان توسط نیروهای خودی، بهسوی ارتفاعات گریختند و پس از سازماندهی نیروها به روستای درهگاوان هجوم آورده و درگیری شدیدی بین دو طرف رخ داد که در جریان آن تعدادی از نیروهای خودی شهید یا مجروح شدند و درگیری تا روز بعد ادامه داشت. در محور جنوبی، نیروهای عملکننده روستاهای صوفی بله، تازهآباد، شاهنشین و عبدالصمدی را پاکسازی کرده و در روستای عبدالصمدی بهشدت با چندین کمین عناصر گروههای مسلح غیرقانونی درگیر شدند و آنها را از منطقه متواری ساختند.* [۵] درهمینحال، حزب کومهله از اعدام نبیالله عسگریان فرمانده گردان جندالله دیواندره، خبر داد. وی در بهمن سال گذشته به اسارت گردان کاوه این حزب درآمده بود.[۶]

گزارش - 2

2. امروز در جریان درگیریهای پراکنده نیروهای خودی و عناصر مسلح ضدانقلاب در منطقه سقز و مهاباد 3 تن شهید و 5 نفر مجروح شدند. درهمینحال 7 عراقی با عبور از مرز از جمهوری اسلامی ایران تقاضای پناهندگی کردند. در منطقه سقز، عناصر مسلح حزب دمکرات با حمله به پایگاه ایرانخواه در غرب این شهر با نیروهای مستقر در این پایگاه درگیر شدند. در این حادثه یک درجهدار و 2 سرباز ژاندارمری مجروح شدند.[۷] بنا به اعلام سپاه صائیندژ، 5 نفر از سربازان پادگان جلدیان که قبلاً محل خدمت خود را ترک کرده و به حزب دمکرات پیوسته بودند امروز بههمراه تعداد دیگری از عناصر این حزب در حدفاصل روستاهای ارنبوس و کاتپه در محور شهید بروجردی با نیروهای خودی درگیر شدند. در جریان این درگیری 3 نفر از نیروهای خودی شهید و 2 نفر زخمی شدند. درگیری بعد از چهار ساعت با فرار عناصر ضدانقلاب پایان یافت.[۸] در محور قرهخانی واقع در منطقه مریوان نیز 7 عراقی با عبور از مرز به جمهوری اسلامی ایران پناهنده شدند. به این ترتیب، مجموع پناهندگان عراقی به ایران در این منطقه از ابتدای جنگ به 2587 نفر رسید. این درحالی است که یکی از نیروهای جمعی پایگاه سلمان (مریوان) با مقادیری مهمات و 2 قبضه اسلحه به عراق پناهنده شده است.[۹]

گزارش - 3

3. چند فروند هواپیمای عراقی امروز به حریم هوایی شهرهای سقز و مهاباد تجاوز کرده و بمبهای خود را در حومه سقز و محور مهاباد - سردشت فروریختند. یک هواپیمای عراقی که به حریم هوایی سقز وارد شده بود، با آتش سلاحهای پدافند هوایی مستقر در این شهر مواجه و متواری شد. این هواپیما هنگام ترک منطقه بمبی را در حومه شهر سقز رها کرد که خساراتی به بار نیاورد.[۱۰] در اقدامی دیگر دو جنگنده عراقی ساعت 11:30 به حریم هوایی مهاباد تجاوز کردند که با آتش پدافند هوایی روبهرو شدند. هواپیماهای عراقی هنگام فرار یک بمب در محور مهاباد - سردشت و 2 بمب هم در ارتفاعات آبادی مرانه فروریختند که خساراتی درپی نداشت.[۱۱]

گزارش - 4

4. شورایعالی سپاه به منظور تقویت توان یگان دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، تشکیل منطقه12 سپاه را با رویکرد دریایی تصویب و برای اجرا به استانهای مربوطه ابلاغ کرد. این شورا ضمن دستور به یگان دریایی سپاه برای تهیه طرحها و برنامه های خود به منظور مقابله با تهدیدات دریایی درخصوص تشکیل منطقه12 سپاه مقرر داشت: مأموریت اصلی کلیه پایگاههای ساحلی جنوب و استانهای بوشهر و هرمزگان مسائل مربوط به دریا باشد؛ پایگاههای ساحلی جنوب و استانهای بوشهر و هرمزگان از مناطق فعلی سپاه جدا شده و با کلیه امکانات دراختیار تشکیلات دریایی قرار گرفته و از آن طریق پشتیبانی شوند؛ منطقه12 سپاه با هویت قرارگاه رزمی در سواحل جنوب تشکیل شود و کلیه پایگاههای ساحلی و دو استان مذکور را تحت پوشش قرار دهد؛ کلیه امکانات مورد نیاز منطقه12 ابتدا از مناطق 8 و 9 تأمین شود و در مرحله بعد با هماهنگی فرماندهی کل سپاه برای تأمین نیازها اقدام گردد؛ مرکز منطقه 12 سپاه در شهر شیراز میباشد. براساس این مصوبه، فرماندهی این منطقه را حسین علایی برعهده خواهد داشت. همچنین مقرر شد هیئتی به مسئولیت رحیم صفوی با همراهی نماینده واحدهای تدارکات، پرسنلی، وزارت سپاه، بسیج و حجتالاسلام عراقی بهمنظور تعدیل امکانات مناطق 8 و 9 سپاه و ایجاد هماهنگیهای لازم و توجیه برخی مسائل به منطقه اعزام شود.[۱۲]

گزارش - 5

5. درپی تشدید حملات علیه کشتیها و نفتکشها در خلیج فارس، علیاکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران، امروز در نامه ای به دبیرکل سازمان ملل ضمن یادآوری اقدامات رژیم عراق در حمله به شهرها و مناطق مسکونی ایران درخصوص سیاست عراق در حمله به خطوط کشتیرانی در خلیجفارس هشدار داد و خواستار اقدامات مؤثر سازمان ملل در جلوگیری از حملات عراق به کشتیهای غیرنظامی شد. در بخشی از این نامه آمده است: بیش از 43 ماه از شروع تجاوز فاجعه آمیز عراق علیه جمهوری اسلامی ایران سپری شده است. در این مدت، رژیم عراق به انواع اقدامات جنایتکارانه از قبیل حملات موشکی به شهرها و بمباران مناطق مسکونی، انهدام روستاها و شهرها در مناطق تحت اشغال دست زده بود که در جای خود باید مورد رسیدگی قرار گیرد. اما در ماههای اخیر، رژیم عراق بهمنظور بینالمللیکردن جنگ، حمله به کشتیهای سایر کشورها را در دستور کار قرار داده است. تشدید جنگ در خلیجفارس و بینالمللیکردن آن پیامدهای وخیمی دارد که سازمان ملل متحد باید برای اتخاذ تصمیمات لازم اقدام کند. ولایتی در ادامه این نامه با بیان اینکه اتخاذنکردن تصمیم کارآمد موجب تشویق متجاوز است، خواستار بررسی دقیق اقدامات عراق شد و افزود: «باتوجهبه وخامت این وضعیت، امیدواریم که در این زمان سازمان ملل و سازمانهای وابسته به آن اقدام فوری و قاطعی اتخاذ نمایند تا از بینالمللیکردن جنگ توسط رژیم عراق در حمله به کشتیهای بازرگانی مربوط به سایر کشورها، جلوگیری کنند.»[۱۳] مطبوعات دولتی عراق امروز تنها راه جلوگیری از تشدید بحران در خلیجفارس را پایانبخشیدن به جنگ 44 ماهه ایران و عراق ذکر کردند. روزنامه الثوره ارگان رسمی حزب حاکم عراق، ضمن تشبیه حملات اخیر علیه کشتیهای سعودی و کویتی به عملیات راهزنی دریایی، ایران را مسئول این حملات معرفی کرد و نوشت: تنها راهحل پایاندادن به این اوضاع تلاشهای عملی برای پایانبخشیدن به جنگ ازطریق مسالمتآمیز میباشد. این روزنامه مدعی شد که محاصره جزیره خارک تأثیر زیادی در کاهش درآمدهای نفتی و قدرت سیاسی ایران داشته است. روزنامه الجمهوریه نیز در مقالهای با عنوان "هیچ امنیتی وجود نخواهد داشت، مگر اینکه جنگ پایان یابد" تمایلات رژیم صدام در قراردادن کل منطقه در مقابل جمهوری اسلامی ایران را آشکار کرد و نوشت: «این جنگ بهمنزله جنگ ایران با تمامی منطقه خلیج [فارس] میباشد، چون این کشور قصد دارد تمامی این منطقه را به تصرف خود درآورد.»[۱۴]

گزارش - 6

6. دولتهای غربی که تاکنون دربرابر حملات عراق به کشتیهای تجاری در خلیجفارس کموبیش سکوت کرده بودند، بهدنبال حمله روز گذشته به کشتی عربستان سعودی با نسبتدادن این حمله به جمهوری اسلامی ایران از گسترش جنگ در منطقه ابراز نگرانی کردند. درهمینحال، خبرگزاری آلمان نیز در گزارشی از توقف کشتیرانی در شمال خلیجفارس، افزایش نرخ حق بیمه و اقدامات انجامگرفته برای توقف آتشسوزی در کشتی سعودی خبر داد. خبرگزاری آلمان از منامه گزارش داد: بهدنبال حملات اخیر علیه کشتیها در خلیجفارس، کشتیرانی در بخش شمالی این آبراه حیاتی تقریباً به حال تعلیق درآمده است. درهمینحال، مأموران آتشنشانی امروز موفق شدند آتشسوزی نفتکش عربستان را مهار کنند. افزایش حملات در این منطقه و بروز اختلال در آمدوشد نفتکشها موجب افزایش قیمت نفت در بازارهای بینالمللی شد. نفت دریای شمال با 75 سنت افزایش به 7/30 دلار در هر بشکه رسید. کارشناسان نفتی امروز پیشبینی کردند که بهدلیل تداوم حملات در خلیجفارس، خریدوفروش نفت در بازارهای جهانی دچار رکود شده و در آینده نزدیک قیمت نفت و نرخ حق بیمه باز هم افزایش یابد. براساس گزارش خبرگزاری آلمان، درحالحاضر 20 فروند نفتکش بزرگ خارج از خلیجفارس و در دهانه تنگه هرمز پهلو گرفته و منتظر دستورهای بعدی هستند.[۱۵] مقامات انگلستان و فرانسه از حمله به کشتی سعودی بهشدت ابراز نگرانی کردند. مایکل هنرلتاین وزیر دفاع انگلستان، در نشست مطبوعاتی در بروکسل درمورد حمله به یک فروند نفتکش سعودی گفت: مسلماً ما در این شرایط تجاوز علیه کشتیها را محکوم میکنیم. ما همگی نگران تکرار حملات علیه کشتیها در خلیج فارس هستیم و مطمئنم که بسیاری از دولتها به ایران و عراق خطرهای این حملات را گوشزد کرده اند. در پاریس نیز وزارت امور خارجه فرانسه با صدور بیانیهای خواستار برقراری صلح بین دولتهای درگیر در خلیجفارس شد.[۱۶] درهمینحال، دولت نروژ به صاحبان کشتیهای این کشور هشدار داد که کشتیهایشان را از منطقه دور نگه دارند و وارد خلیجفارس نشوند. آنها اعلام کردند که درحالحاضر هیچ کشتی نروژی در خلیجفارس نیست و شاید حداقل تا یک هفته دیگر نیز در خلیج فارس فعالیت نکنند.[۱۷] دونالد ریگان وزیر خزانه داری امریکا، در دیدار با مقامات ژاپن از گسترش حملات در خلیجفارس ابراز نگرانی کرده و از ژاپن خواست برای پایاندادن به جنگ ایران و عراق به تلاشهای میانجیگرانه خود شدت بخشد. وی افزود: «افزایش تشنج در خلیجفارس به منزله یک تهدید جدی برای عرضه نفت در سطح جهان محسوب میشود.»[۱۸] در توکیو یاسو هیرو ناکاسونه، نخست وزیر ژاپن، اوضاع خلیج فارس را تأسفآور و دشوار خواند و در پارلمان این کشور خطاب به نمایندگان مجلس ژاپن گفت: ژاپن امیدوار است که کشورها از صدور سلاح به دو کشور ایران و عراق خودداری کنند. توکیو روابط دوستانهای با هر دو ملت دارد و از آن برای ایجاد شرایطی در جهت کاستن از آتش تشنج و جنگ استفاده خواهد کرد.[۱۹] وزارت امور خارجه این کشور نیز اعلام کرد که تنگه هرمز باید برای آمدوشد همه کشتیها باز باشد و ما این موضع ژاپن را در فرصتهای پیشآمده به اطلاع مقامات هر دو کشور ایران و عراق رساندهایم. مدیرکل اداره اطلاعات و امور فرهنگی وزارت امور خارجه ژاپن نیز درمورد جنگ اظهار کرد: «جنگ ایران و عراق [باید] ازطریق راهحلهای صلحآمیز خاتمه یافته و طرفین از توسعه آن اجتناب کنند.»[۲۰] از سوی دیگر، خبرگزاری آلمانغربی در گزارشی از توکیو اعلام کرد: «فدراسیون صاحبان کشتی ژاپن ... به 23 کشتی ژاپنی که هماکنون در خلیجفارس به سر میبرند، دستور داد تا کلیه عبورومرورهای شبانه را متوقف کنند و نفت را از نزدیکترین پایانه نفتی که در دسترس است، بارگیری کرده و از منطقه خارج شوند.»[۲۱] همچنین به کشتیهایی که قصد عزیمت به منطقه را دارند توصیه شده است که در دریای عمان باقی مانده و از ورود به خلیجفارس اجتناب کنند.[۲۲] خبرگزاری رویتر از بحرین گزارش داد که درپی گسترش دامنه حملات در خلیجفارس، ارزش ین ژاپن بهشدت کاهش یافت و قیمت سهام در بازار بورس توکیو افت کرد. ضمن اینکه قیمت نفت در بازارهای جهانی اندکی افزایش یافت.[۲۳] از سوی دیگر، صاحبان کشتیهای نروژی میگویند تصمیم گرفتهاند که از این پس کشتیهای خود را به خلیج فارس اعزام نکنند و به کشتیهایی که در منطقه هستند، نیز دستور دادهاند که هرچه زودتر این منطقه را ترک کنند. سخنگوی انجمن صاحبان کشتیها در نروژ به خبرگزاری رویتر گفت: این تصمیم به دنبال حملات اخیر در خلیجفارس و بالارفتن نرخ حق بیمه و مسائل مربوط به کارگرانی که دیگر حاضر نیستند در آن منطقه کار کنند، گرفته شده است.[۲۴] بااینحال، تردد کشتیها در خلیجفارس همچنان ادامه دارد و فقط به میزان کمی از حجم آن کاسته شده است. روزنامه امریکایی وال استریت ژورنال با اشاره به این وضعیت نوشت: باوجود وسعت حملات به کشتیها در خلیجفارس، رفتوآمد آنها همچنان ادامه دارد. این روزنامه به نقل از مقامات بیمه دریایی اضافه کرد: «در چند هفته گذشته، تجارت دریایی بهعلت حملات اخیر تقلیل یافته لیکن ... مقامات شرکتهای نفتی در لندن بهعلت سود سرشاری که تجارت در منطقه دربردارد، تقلیل جدی را در کشتیرانی منطقه پیش بینی نمی کنند، مگر اینکه چنین حملاتی شدیداً افزایش یابد.»[۲۵]

گزارش - 7

7. حمله به نفتکش عربستان در خلیج فارس با واکنش گسترده کشورهای محافظه کار عرب روبه رو شد. آنها ضمن برگزاری نشست فوق العاده شورای همکاری خلیج فارس خواستار تشکیل جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل شدند و دولت کویت کاردار ایران در کویت را به وزارت امور خارجه این کشور احضار کرد. این اقدامات واکنش وزارت امور خارجه ایران را درپی داشت. نشست فوق العاده اعضای شورای همکاری خلیج فارس متشکل از کشورهای عربستان، کویت، قطر، بحرین، امارات متحده عربی و عمان در ریاض تشکیل شد. به گزارش یونایتدپرس، اعضای این شورا جمهوری اسلامی ایران را به تجاوز علیه کشتیهای سعودی متهم کرده و برای جلوگیری از تداوم این حملات تصمیم گرفتند موضوع تجاوز به نفتکشها در خلیج فارس را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهند. کشورهای مذکور نگران هستند که حمله علیه کشتیها در خلیج فارس بهانه ای برای دخالت قدرتهای بزرگ در منطقه شود. [۲۶] رادیو بی بی سی نیز در تحلیلی از وضعیت منطقه به نقل از سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا گفت: «حملات اخیر علیه کشتیرانی بین المللی در خلیجفارس بیانگر تشدید نگران کننده جنگ ایران و عراق و همچنین وخیمترشدن وضع در خلیجفارس است.» باوجوداین، واکنش محافل گوناگون به حملات اخیر در خلیجفارس توأم با آرامش و احتیاط بوده است. هیچیک از طرفهای ذینفع مایل نیستند دامنه درگیری گسترش یابد و قدرتهای خارجی به بهانه به خطرافتادن جریان صدور نفت از خلیج فارس در منطقه مداخله کنند. کشورهای عربی تمایلی ندارند به دشمنی با ایران دامن بزنند و به طور خاص بر این عقیدهاند که مناسبترین راه برای جلوگیری از حملات ایران آن است که عراق را از حمله به کشتیهایی که به بنادر ایران رفتوآمد میکنند، بر حذر دارند. بیبیسی افزود: «بدونشک این روش به هرگونه اقدام نظامی که شورای همکاری خلیج فارس در نظر گیرد، ارجحیت دارد. زیرا نمی توان به تأثیر اقدامات نظامی اطمینان داشت.» این رادیو به نقل از وزیر امور خارجه کویت اضافه کرد: «کشورهای حوزه خلیج فارس میتوانند با اعمال فشار بر عراق از ادامه حملات ایران جلوگیری کنند و از دخالت ابرقدرتها [در منطقه] اجتناب ورزند.» عربستان واکنشی آرام به حمله دیروز داشت و آن را اقدامی عجیب و تأسفآور توصیف کرد. چنین واکنشی مبین تمایل اعراب به جلوگیری از گسترش مخاصمات است.[۲۷] درهمینحال، نماینده کویت در سازمان ملل متحد خواستار تشکیل جلسه شورای امنیت برای بررسی حملات علیه نفتکشهای کویت و عربستان شد[۲۸] و وزارت امور خارجه این کشور کاردار ایران در کویت را احضار و بهصورت کتبی به حملات انجامشده در خلیجفارس علیه کشتیهای کویتی اعتراض کرد. کویتیها این حملات را با اصول همجواری ناسازگار دانسته و خواستار ارائه توضیحات و توقف حملات شدند.[۲۹] مطبوعات عربستان و کویت نیز خواستار سلسله اقدامات کشورهای عربی برای مقابله با حمله به کشتیهای عربستان و کویت شدند. آنها جمهوری اسلامی ایران را به گسترش تشنج در خلیجفارس متهم کرده و نوشتند که یک سلسله اقدامات مشترک کشورهای عربی خلیج (فارس) برای رویارویی با حرکات غیرمسئولانه تهران ضروری است و کشورهای عربی قادرند بدون حمایت قدرتهای بزرگ از منافع خود دفاع کنند.[۳۰] از سوی دیگر وزارت امور خارجه ایران در پاسخ به مواضع دولت کویت و برخی از کشورهای حاشیه خلیجفارس، رژیم بعث عراق را عامل اصلی ناامنی در منطقه دانست و با اشاره به شروع جنگ ازسوی رژیم صدام و حمایت رژیمهای عرب منطقه از آن افزود: «آتش برافروختهشده [جنگ] که مسبب اصلی آن رژیم صدام میباشد نهتنها با برخورد قاطع و مناسب کشورهای منطقه روبهرو نشد، بلکه با تأیید و پشتیبانی پارهای از کشورها بر این آتش دامن زده شد و اکنون به مرحلهای رسیده که شعلههای آن هستی دیگر کشورهای منطقه را نیز دربرگرفته است.» جمهوری اسلامی ایران ضمن بیاعتبار دانستن اینگونه بیانیهها و اظهارنظرها مسئولیت ناامنی بهوجودآمده در خلیجفارس را متوجه رژیم عراق و حامیان آن دانسته و تأکید میکند که سیاست جمهوری اسلامی ایران تأمین و حفظ امنیت منطقه توسط کشورهای منطقه بدون دخالت ابرقدرتها است و ایران آمادگی دارد که با هرگونه ماجراجویی دشمنان اسلام مقابله کند. ازنظر جمهوری اسلامی ایران «ناامنی در مسیرهای نفتی ایران به معنای ناامنی برای کلیه مسیرهای نفتی در خلیجفارس خواهد بود.»[۳۱]

گزارش - 8

8. بهدنبال تشدید حملات علیه کشتیهای تجاری در خلیجفارس، مقامات امریکا بار دیگر طرح تأمین پوشش هوایی برای کشتیهای تجاری در خلیجفارس را مطرح کردند. طرح "تأمین پوشش هوایی برای کشتیهای تجاری" اولینبار یک ماه پیش، هنگام سفر ریچارد مورفی به کشورهای منطقه مطرح شد، اما با بیتوجهی یا مخالفت دولتهای عرب منطقه مواجه گردید. باوجوداین، درپی تشدید حملات علیه کشتیهای تجاری در خلیجفارس، مقامات امریکا فرصت را برای طرح دوباره این موضوع مناسب دیده و آن را با این سه شرط مطرح کردند: 1. امریکا باید به دعوت کشورهای منطقه وارد شده و بنادر و پایگاههای مورد نیاز عملیات نظامی در اختیارش گذاشته شود. 2. عملیات پوشش هوایی باید تلاش بینالمللی بوده و کشورهای عرب و متحدان امریکا مانند فرانسه و انگلیس را نیز شامل شود. 3. امریکا آشکارا در جنگ ایران و عراق طرف هیچیک از دو کشور را نخواهد گرفت و فقط عملیات حفاظتی برای تأمین ادامه جریان نفت به غرب را به عهده میگیرد. درحالحاضر، ناو امریکایی لاسال در خلیجفارس حضور دارد. انگلستان نیز دو کشتی جنگی در منطقه دارد.[۳۲]

گزارش - 9

9. دور دوم انتخابات دومین دوره مجلس شورای اسلامی امروز در تهران و 93 حوزه انتخابی دیگر برگزار شد. در دور اول انتخابات مجلس شورای اسلامی که یک ماه پیش برگزار شد، 130 نماینده از 270 نماینده مجلس شورای اسلامی انتخاب شدند. امروز مردم ایران در حوزههای انتخاباتی برای انتخاب 140 نماینده باقیمانده به پای صندوقهای رأی رفتند. براساس قوانین جمهوری اسلامی، انتخابات در حوزههایی که نامزدها نتوانسته باشند اکثریت آرای نصف به علاوه یک را به دست آورند، به دور دوم کشیده میشود.[۳۳] گزارشهای خبرگزاری جمهوری اسلامی حاکی است در این دوره میزان مشارکت مردم در حوزههای مختلف انتخاباتی ازجمله تهران، باختران، خرمآباد و شهرهای دیگر استان لرستان نسبت به دوره اول کمتر بود. بهدلیل ابطال نتایج دور اول انتخابات مجلس شورای اسلامی ازسوی شورای نگهبان در برخی از شهرها ازجمله اصفهان، انتخاب حدود 18 تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی امروز میسر نشد و این امر به انتخابات میاندورهای بعد موکول شد.[۳۴]

گزارش - 10

10. ژنرال ضیاءالحق رئیسجمهور پاکستان، امروز در مصاحبهای از ابتکار مصر در پایاندادن به جنگ ایران و عراق استقبال و آن را راهحلی مناسب برای توقف جنگ توصیف کرد. مطبوعات مصر به نقل از وی نوشتند: «[پاکستان] مایل است هرگونه تلاشی را جهت تضمین موفقیت این ابتکار انجام دهد. ما برای دستیابی به صلح کلیه راهها و احتمالات را آزمایش خواهیم کرد.» ژنرال ضیاءالحق اعلام کرد که اخیراً نامهای از حسنی مبارک رئیسجمهور مصر، دررابطهبا جنگ ایران و عراق دریافت کرده است و اواخر شهریور امسال به قاهره سفر خواهد کرد.[۳۵] از سوی دیگر، وزیر امور خارجه مصر درمورد حملات هوایی اخیر به نفتکشها در خلیجفارس هشدار داد و آن را عامل گسترش دامنه جنگ و زمینهساز مداخله ابرقدرتها در منطقه اعلام کرد. درحالیکه مطبوعات مصر و مقامات برخی از کشورهای عرب آشکارا جمهوری اسلامی ایران را به انجام حملات علیه کشتیهای کویتی و عربستان سعودی متهم میکنند، کمال حسن علی در گفتوگو با خبرنگاران از متهمکردن ایران و عراق به انجام حملات علیه کشتیها خودداری کرد و گفت: «به اعتقاد ما تشدید اخیر جنگ در منطقه خلیج [فارس] وضع وخیمی به وجود میآورد و وزارت خارجه مصر اوضاع را بهدقت دنبال میکند.» تشدید جنگ بر تلاشهای صلح برای پایاندادن به جنگ ایران و عراق تأثیر منفی دارد و ممکن است به مداخله ابرقدرتها و بینالمللیشدن جنگ بینجامد. این وضع بر ضرورت تلاش همهجانبه سازمانهای بینالمللی برای یافتن راهحلی برای پایاندادن به جنگ 44 ماهه، تأکید دارد.[۳۶]

گزارش - 11

11. اردن و بهویژه بندر عقبه این کشور در سواحل دریای سرخ، یکی از مهمترین راههای مواصلاتی و ارتباطی عراق با بازارهای بینالمللی است. عراق میکوشد نفت بیشتری را از این بندر صادر و کالا و جنگافزارهای مورد نیاز خود را ازطریق آن وارد کند. کشتیهای شوروی تمام تسلیحات و کالاهای مورد نیاز عراق را به بندر عقبه اردن منتقل و به کارشناسان اردنی و عراقی تحویل میدهند. خبرگزاری فرانسه به نقل از کارشناسان گمرک در بندر عقبه اعلام کرد: درحدود نیمی از کالاهای واردشده به این بندر مقصدشان عراق است. این کالاها از مصالح ساختمانی تا تجهیزات نظامی را شامل میشود. به گزارش این خبرگزاری، تاکنون از این بندر سلاح غیرمتعارف به عراق ارسال نشده است. در بندر عقبه، همواره 30 فروند کشتی حضور دارد و گاهی تعداد آنها افزایش یافته و به حدود 50 فروند نیز میرسد. از دو سال پیش، میزان کالاهای وارداتی و صادراتی از این بندر به حدود 12 میلیون تن رسیده است که دو سوم آن را واردات تشکیل میدهد. صادرات از این بندر عمدتاً شامل محمولههای فسفات اردن است.[۳۷] علاوهبراین، بخش دیگری از همکاریها و مناسبات عراق و اردن به مذاکره درمورد احداث یک خط لوله نفت جدید بین دو کشور مربوط میشود. قاسم احمد تقی وزیر نفت عراق، که هماکنون در امان پایتخت اردن به سر میبرد، با مقامات اردن ازجمله احمد عبیدات نخستوزیر این کشور، دیدار و درمورد احداث خط لوله نفتی جدید عراق به بندر عقبه گفتوگو کرد. براساس گزارش رسانههای عراقی، آنها نکات اصلی طرح احداث خط لوله مذکور را بررسی کردند.[۳۸]

گزارش - 12

12. امروز 7 نفر از نیروهای کمیته انقلاب اسلامی که به منظور گشتزنی به نوار مرزی ایران و پاکستان رفته بودند، در نزدیکی مرز در کمین اشرار مسلح موتورسوار گرفتار و با آنها درگیر شدند. در این درگیری 2 تن از افراد کمیته زخمی شدند و پس از آسیبدیدن خودروشان، پیاده به کوههای منطقه رفتند. این افراد بیش از 24 ساعت در ارتفاعات منطقه سرگردان بودند و درنهایت با کمک افراد هنگ ژاندارمری چابهار نجات یافتند. مجروحان به بیمارستان اعزام و اشرار به داخل خاک پاکستان متواری شدند.** [۳۹] ضمیمه گزارش263: توضیحات تکمیلی درخصوص وضعیت منطقه عملیاتی قائم آلمحمد(عج) و استعداد گروههای ضدانقلاب در این منطقه وسعت منطقه عملیاتی قائم آلمحمد(عج) در حدود 4 هزار کیلومتر مربع است و در آن حدود یکصد روستا واقع شده است. این منطقه بیش از 12000 نفر جمعیت دارد و به دلیل کوهستانی و برفگیر بودن، آمدوشد در آن به شدت دشوار است. بعد از آزادسازی شهرها و محورهای مواصلاتی کردستان در سه سال گذشته، گروههای مسلح غیرقانونی نیروهای خود را در این منطقه متمرکز کرده و با ایجاد مقرها و پایگاهها به حملات خود علیه پاسگاهها، پایگاهها و محورهای مواصلاتی نیروهای خودی ادامه میدادند. در این منطقه بیش از 1000 نفر از عناصر گروههای مسلح ضدانقلاب حضور داشتند که نیمی از آنها از افراد حزب دمکرات، 25 درصد آن از حزب کومهله و مابقی از افراد سایر گروهها بودند. در جنوب کردستان، 6 هیز حزب دمکرات به نامهای عزیز یوسفی (در سرشیو سقز)، شریفزاده (در دره ویان)، بیستون (در دوزخ دره)، زریوار (در هوار گرمه)، شهیدان دیواندره (در شاهقلعه) و افشار (در گاوگچ) حضور داشتند که همه آنها درحدود 620 نفر نیرو دارند.[۴۰] استعداد نیروهای حزب‏های کومهله و دمکرات در جنوب کردستان حزب کومهله حزب دمکرات کردستان نام گردان استعداد نام هیز استعداد 1 فواد 75 1 بیستون 180 2 کاوه 70 2 شریفزاده 70 3 چیا 60 3 شهیدان دیواندره 50 4 نکروز 60 4 افشار 100 5 کمیته جنوب 50 5 عزیز یوسفی 140 6 شوان 70 6 زریبار 80 جمع 385 جمع 620


منابع و مآخذ روزشمار 1363/02/27

  1. رضا صادقی، کردستان در جنگ ضدشورشگری و دفاع مقدس (اطلس راهنما-9)، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1390، ص100.
  2. سند شماره 161989 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از روابط‌عمومی فرماندهی کل سپاه پاسداران، 27/3/1363، ص1.
  3. سند شماره 250282 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه ناحیه کردستان، 27/2/1363، ص14.
  4. سند شماره 250282 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه ناحیه کردستان، 27/2/1363، ص14.
  5. سند شماره 407005 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص2.
  6. سند شماره 293236 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا (رکن2)، 11/3/1363.
  7. سند شماره 81834 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات ژاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 28/2/1363.
  8. سند شماره 433487 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه صائین‌دژ (طرح و برنامه عملیات) به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (طرح و برنامه عملیات)، 30/2/1363، ص6.
  9. سند شماره 374877 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه مریوان به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 28/2/1363.
  10. سند شماره 392646 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا (رکن3) به فرماندهی ژاجا (مرکز فرماندهی - رکن3)، 27/2/1363.
  11. سند شماره 392663 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن3) به فرماندهی نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات)، شماره 58، 27/2/1363، ص2.
  12. سند شماره 137051 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی کل سپاه پاسداران، 31/2/1363.
  13. محمدعلی خرمی، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل، جلد سوم، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 1387، صص 131 و 132.
  14. سند شماره 250282 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه ناحیه کردستان، 27/2/1363، ص14.
  15. همان، ص13، منامه - خبرگزاری آلمان، 27/2/1363.
  16. همان، صص 36 و 37، بروکسل - خبرگزاری رویتر.
  17. همان، صص 43 و 44، اسلو - یونایتدپرس.
  18. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 60، 29/2/1363، صص 3 و 4، پاریس - خبرگزاری کیودو، 28/2/1363.
  19. همان، ص19، توکیو - خبرگزاری رویتر، 28/2/1363.
  20. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 59، 28/2/1363، ص32، توکیو - خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  21. همان، ص34، توکیو - خبرگزاری آلمان‌غربی.
  22. همان، ص34، ابوظبی - یونایتدپرس.
  23. همان، ص36، بحرین - خبرگزاری رویتر.
  24. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 60، 29/2/1363، ص41، رادیو بی‌بی‌سی، 28/2/1363.
  25. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 61، 30/2/1363، ص6، واشنگتن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 29/2/1363.
  26. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 59، 28/2/1363، صص 17 و 18، بیروت - یونایتدپرس.
  27. همان، صص 58 و 59، رادیو بی‌بی‌سی، 27/2/1363.
  28. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 60، 29/2/1363، ص51، رادیو صوت‌الجماهیر، 28/2/1363.
  29. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 59، 28/2/1363، ص11، کویت - خبرگزاری فرانسه.
  30. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 60، 29/2/1363، صص 26 و 27، کویت - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 27/2/1363.
  31. روزنامه جمهوری اسلامی، 29/2/1363، ص15.
  32. محمدعلی خرمی، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل، جلد سوم، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 1387، صص 131 و 132.
  33. روزنامه جمهوری اسلامی، 29/2/1363، ص15.
  34. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 59، 28/2/1363، ص51، باختران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 27/2/1363؛ و - همان، ص51، خرم‌آباد - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 27/2/1363؛ و - همان، صص 53 و 54، تهران - خبرگزاری آلمان‌غربی، 27/2/1363.
  35. همان، ص2، قاهره - خبرگزاری بین‌المللی اسلامی، 27/2/1363.
  36. همان، صص 22 و 23، قاهره - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 27/2/1363.
  37. همان، ص3، بندر عقبه - خبرگزاری فرانسه، 27/2/1363.
  38. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 2/3/1363، ص4.
  39. سند شماره 81833 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 28/2/1363.
  40. سند شماره 250282 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه ناحیه کردستان، 27/2/1363، صص 14 - 12؛ و - سند شماره 381712 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه شهید شهرام‌فر دیواندره به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 1/3/1363، صص 1 و 2؛ و - کردستان در جنگ ضدشورشگری و دفاع مقدس، پیشین، ص100.