1363.03.10

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1363
1363.03.10
نام‌های دیگر ده خرداد
تاریخ شمسی 1363.03.10
تاریخ میلادی 31 مه 1984
تاریخ قمری 29 شعبان 1404


گزارش - 1

1. درپی کمین عناصر مسلح غیرقانونی در مسیر خودروی سپاه در منطقه قلخانی کرمانشاه، نیروهای تیپ نبیاکرم(ص) پس از کسب آمادگیهای لازم و استقرار در منطقه رهایی، صبح امروز با هدف پاکسازی منطقه دالاهو در شمال سرپل ذهاب، بهسوی اهداف مورد نظر هجوم برده و با عناصر گروههای مسلح ضدانقلاب درگیر شدند. نیروهای عملکننده که شب گذشته از پادگان ابوذر حرکت کرده و از سه محور بهسمت اهداف مشخصشده پیش رفته بودند، ساعت 10 صبح امروز در منطقه یالان با یکی از گروههای متمرد منطقه قلخانی درگیر شدند. در این درگیری که تا پاسی از شب ادامه داشت، 2 نفر از سرگروههای عناصر مسلح غیرقانونی کشته شدند و یکی از آنها از منطقه فرار کرد. چند نفر هم دستگیر شدند. همچنین از این گروهها بیش از 50 قبضه اسلحه به دست آمد. از نیروهای خودی نیز یک نفر به نام حسین گوهرجویی به شهادت رسید و 10 تن دیگر مجروح شدند. [۱] در محور قلعه زنجیر نیز نیروهای خودی ساعت 3 بعدازظهر، با افراد گروه کومهله درگیر شدند که در جریان آن 3 تن از عناصر کومهله کشته و تعدادی زخمی شدند. با ادامه درگیری تا پاسی از شب، عناصر مسلح ضدانقلاب با استفاده از تاریکی شب متواری شده و بهسمت منطقه باباجانی رفتند.[۲] در این عملیات منطقه واقع بین تاریجاب، ارتفاعات میشرنگی و گاری تا کوزران و ارتفاعات انجیر از وجود عناصر ضدانقلاب پاکسازی گردید* و همانطورکه ذکر شد تعدادی از سرگروههای متمرد قلخانی و عناصر کومهله کشته و 3 نفر از آنها دستگیر شدند. همچنین بسیاری از افراد متمرد منطقه تسلیم و بیش از 250 نفر از آنها به کرمانشاه اعزام شدند. در این عملیات علاوهبر سلاحهای تحویلی سپاه به عشایر منطقه که دراختیار متمردین قرار گرفته بود، بیش از 30 قبضه سلاح کلاشینکف نیز از عناصر گروههای مسلح غیرقانونی ضبط شد. بهطورکلی در جریان عملیات پاکسازی منطقه دالاهو، که از روز گذشته شروع شده بود، 2 تن از نیروهای خودی شهید و 10 تن دیگر مجروح شدند.[۳] تیپ نبیاکرم(ص) در گزارشی نقاط ضعف و قوت عملیات پاکسازی منطقه دالاهو، را تشریح کرد. براساس این گزارش ضعف اطلاعاتی از محل استقرار و تردد عناصر مسلح غیرقانونی و لو رفتن عملیات بهدلیل حرکت ستونی و منظم نیروهای عملکننده در راه رسیدن به منطقه از نقاط ضعف عملیات بوده است و حضور قدرتمند در منطقه و نمایش قدرت نیروهای مسلح کشور، ازبینبردن سرگروههای ضدانقلاب و جمعآوری سلاحهای موجود در منطقه از نقاط قوت این عملیات به شمار میآید که موجب تخلیه نسبی منطقه ازسوی عناصر گروههای مسلح غیرقانونی شده است.[۴]

گزارش - 2

2. عصر امروز هواپیماهای جنگی عراقی در سه حمله جداگانه پالایشگاه تبریز در آذربایجانشرقی، پمپ تلمبهخانه تنگه فنی و پلدختر را در استان لرستان هدف حمله قرار دادند؛ در جریان حمله به پالایشگاه تبریز یکی از هواپیماهای دشمن هدف آتش پدافند هوایی قرارگرفته و سرنگون شد. ساعت 18:40 امروز، پالایشگاه تبریز هدف حمله 5 فروند هواپیمای عراقی قرار گرفت که 2 فروند آنها مأمور اجرای عملیات بودند و 3 فروند دیگر آنها را اسکورت میکردند. در این حمله پارک پالایشگاه، 2 دستگاه مخزن گاز و لولههای تخلیه گاز بمباران شد. در یکی از حوضچههای نفتی آتشسوزی رخ داد که پس از دو ساعت مهار شد؛ تعدادی از لولههایی که مواد سمی و گازهای بیمصرف را به خارج از پالایشگاه انتقال میدادند، قطع شدند؛ قسمتی از انبار تدارکات مرکزی آتش گرفته و خساراتی به آن وارد آمد و در محوطه پالایشگاه حدود 20 دستگاه ماشین که عموماً سواری بودند، منهدم گردید.[۵] همچنین، بیش از 15 تن از کارکنان پالایشگاه مجروح شدند و یک نفر هم شهید شد. هواپیماهای مهاجم عراقی علاوهبر حمله هوایی به پالایشگاه تبریز، 4 عدد راکت بهسوی ریل راهآهن در نزدیکی روستای ممقان از توابع تبریز، پرتاب کردند که هیچکدام از آنها عمل نکرد.[۶] در جریان حمله به پالایشگاه تبریز، پدافند هوایی مستقر در منطقه به مقابله با جنگندههای عراقی پرداخت و موفق شد یکی از آنها را که از نوع میگ23 بود، سرنگون سازد. این هواپیما در کوههای خسروشهر - سردرود از توابع تبریز، سقوط کرد و خلبان آن کشته شد.[۷] حمله هوایی عراق به پلدختر کمتر از یک ساعت بعد از حمله به پالایشگاه تبریز انجام گرفت. دو فروند هواپیمای میگ23 عراق در ساعت 19 به پلدختر در استان لرستان حمله کردند که با واکنش بهموقع پدافند هوایی مستقر در منطقه روبهرو شدند. 8 بمبی که جنگندههای عراق پرتاب کردند خارج از شهر فرود آمد و خسارات جانی درپی نداشت فقط خساراتی جزئی به یک کارخانه آجرپزی وارد آمد.[۸] همچنین امروز، هواپیماهای عراقی در اقدامی دیگر تلمبه تنگه فنی واقع در استان لرستان را هدف حمله هوایی قرار داده و خساراتی به آن وارد کردند.[۹] رژیم عراق ضمن اذعان به سقوط یک فروند هواپیمای عراقی، حملات هوایی امروز جنگندههای این کشور به پالایشگاه تبریز، تنگه فنی و پلدختر را موفقیتآمیز اعلام کرد.[۱۰]

گزارش - 3

3. بهدنبال گسترش حملات هوایی عراق به تأسیسات صنعتی و اقتصادی کشور و افزایش احتمال بمباران شهرها و مناطق مسکونی، فرماندهی رکن3 ارتش جمهوری اسلامی ایران بهمنظور خنثیسازی اقدامات تجاوزکارانه رژیم عراق و کاهش تلفات و ضایعات احتمالی ناشیاز حملات هوایی دشمن، از یگانهای نظامی خواست در منطقه عملیاتی آمادگی دفع حملات احتمالی دشمن و پدافند در مقابل حملات شیمیایی و میکروبی را داشته باشند. در این ابلاغیه همچنین از یگانهای مسئول پدافند هوایی خواسته شده است با هوشیاری کامل آمادگی دفع هرگونه حملات هوایی را داشته و با نظارت مداوم از آمادگی سیستم اعلام خبر و کیفیت ارتباط داخلی و خارجی جنگافزارهای پدافندی اطمینان حاصل کنند و کلیه مقررات حفاظتی و مراقبتی برای برقراری تأمین یگانها، سربازخانهها و همچنین اماکن و تأسیسات نظامی انجام شود. در پایان، فرماندهی رکن3 ارتش دستور داده است تا اخبار و اطلاعات مربوط به بمبارانهای احتمالی دشمن سریعاً به مبادی ذیربط اعلام گردد.[۱۱]

گزارش - 4

4. در مناطق کردنشین سهراهی سردشت - مهاباد - پیرانشهر و منطقه جنوبغربی بانه، محورهای اصلی درگیریهای امروز میان نیروهای خودی و عناصر ضدانقلاب بودند. شبهنگام 25 نفر از عناصر لک3 هیز معینی حزب دمکرات به سرپرستی حسن شاگرب از مقر نسگآباد خارج و ازطریق محور روستای شیوهشان وارد دره پایین سهراهی سردشت - مهاباد - پیرانشهر شدند. این افراد پس از آتشزدن یک خودروی تویوتای دولتی که دچار سانحه شده بود، تا پاسی از شب مبادرت به بازرسی تعدادی از خودروهای شخصی کردند. در ساعت 22، عناصر مذکور محل را ترک و به مقر نسگآباد بازگشتند.[۱۲] درهمینحال، قرارگاه مرکزی شهید بروجردی سپاه نیز در نامهای هشدارآمیز اعلام کرد: تعدادی از عناصر لک یک هیز معینی حزب دمکرات به داخل شهر مهاباد نفوذ کرده و قصد دارند با همکاری هیز برگیری در سطح شهر دست به عملیات بزنند.[۱۳] در منطقه جنوبغربی بانه نیز براثر برخورد یک دستگاه خودروی تویوتای سپاه در جاده آرمرده با مینی که عناصر ضدانقلاب کار گذاشته بودند 2 نفر زخمی شدند و خودرو منهدم شد.[۱۴] در همین منطقه در روستای گرماب واقع در نوار مرزی عراق، نیروهای خودی با عناصر حزب کومهله درگیر شدند که در این درگیری 2 نفر از افراد کومهله کشته شدند. براساس گزارش قرارگاه عملیاتی ژاجا در شمالغرب کشور، بعد از کشتهشدن این دو نفر، عناصر این سازمان در روستاهای منطقه مدام موضوع انتقامگیری را مطرح میکنند.[۱۵] علاوهبر وقایع مذکور، امروز در ارومیه 3 نفر از افراد مرتبط با حزب دمکرات با تلاش سپاه پاسداران دستگیر شدند.[۱۶]

گزارش - 5

5. کمکهای تسلیحاتی رژیم عراق به گروههای مسلح غیرقانونی در مناطق کردنشین ایران افزایش یافته است. براساس گزارشهای رسیده، رژیم عراق به گروههای ضدانقلاب اعلام کرده است که میتوانند مینهای لازم را از ارتش عراق دریافت کرده و در مسیر تردد نیروهای دولتی ایران کار گذارند. طبق این توافق، افراد حزب دمکرات برای دریافت وسایل و تجهیزات مورد نیاز خود باید به پایگاه کفران، عناصر سازمان کومهله به پایگاه توتمان و افراد گروه رزگاری به پایگاه بیاره مراجعه کنند.[۱۷] همزمان با آشکارشدن این توافق، شهربانی استان کردستان در گزارشی اعلام کرد که رژیم بعثی عراق تعداد 150 قبضه آر.پی.جی، 5 دستگاه خمپارهانداز 80 میلیمتری و تعداد زیادی سلاح انفرادی از قبیل کلاشینکف، قناسه و مهمات به گروههای ضدانقلاب تحویل داده است.[۱۸] علاوهبراین، گزارش سپاه پاسداران پیرانشهر نیز حاکی است که سروان بایزید از اهالی روستای شاماد و بازرس پنج هیز حزب دمکرات ازطریق عراق تعداد زیادی اسلحه وارد ایران کرده است.[۱۹]

گزارش - 6

6. تشدید فعالیتهای نظامی کردهای عراق و بروز ناآرامیهای شهری در مناطق کردنشین شمال این کشور، موجب توجه بیشتر رژیم بعثی عراق به این مناطق و تسلیح گروههای غیرقانونی ایرانی و اتحادیه میهنی کردستان عراق شده است. در ماههای اخیر، فعالیت ارتش عراق در مناطق کردنشین این کشور بهشدت افزایش یافته است، براساس اعلام فرماندهی قرارگاه عملیاتی شمالغرب، «امروز ارتش بعث عراق برای جبهههای پنجوین، سیدصادق، حلبچه و خورمال مهمات بسیار زیادی فرستاده است که گفته میشود در این چند سال جنگ بیسابقه بوده است.»[۲۰] نیروهای اتحادیه میهنی کردستان عراق نیز که با رژیم بعث عراق همکاری دارند عموماً در همین مناطق گسترش یافتهاند. طبق اعلام نزاجا، 2000 نفر از این افراد در منطقه ماؤوت، 1000 نفر در منطقه طویله و نوسود و حدود 400 نفر در منطقه سیدصادق و خرمال درکنار نیروهای ارتش عراق حضور دارند.[۲۱] باوجوداین، نزدیکی اتحادیه میهنی کردستان عراق به رژیم صدام لزوماً به معنای تسلط آنها بر منطقه و برقراری ثبات نیست. این همکاری خود به تنش میان گروههای کرد عراقی در شمال این کشور و نیروهای دولتی عراق با کردهای بارزانی دامن زده است. براساس گزارش ژاندارمری ناحیه کردستان، نیروهای رژیم عراق با کردهای بارزانی در منطقه تپه نادر پنجوین درگیر شدهاند. در این حادثه یک دستگاه خودروی آیفا و سرنشینان آن هدف حمله بارزانیها قرار گرفته و به آتش کشیده شده است.[۲۲] همچنین امروز یک دستگاه بالگرد عراقی در آبادی بدرکیا در منطقه الفوس ازسوی مخالفان رژیم بعثی عراق هدف قرار گرفته و سرنگون شد.[۲۳] درهمینحال نزاجا اعلام کرد در درگیری امروز دو گروه از جاشهای عراقی با همدیگر در منطقه تپهرش (سیدصادق) بیش از 10 نفر از دو طرف کشته شدند.[۲۴] همزمان با درگیریهای نظامی در مناطق کردنشین عراق، بعد از یک ماه همچنان در برخی از شهرهای این کشور ناآرامیها ادامه دارد. امروز در جریان تظاهراتی که در مرکز شهر کرکوک و در خیابان اطلس برگزار شد، 4 نفر از مأموران دولتی عراق کشته و 16 تن زخمی شدند. در این تظاهرات 25 نفر از دانشآموزان و 5 نفر از کسبه دستگیر و تعدادی از تظاهرکنندگان نیز کشته شدند.[۲۵]

گزارش - 7

7. امروز همزمان با حمله عراق به یک فروند نفتکش لیبریایی در خلیجفارس، فرماندهان سپاه در بندرعباس به بررسی نحوه مقابله با اقدامات عراق و مداخله قدرتهای فرامنطقهای پرداختند. هواپیماهای عراقی به نفتکش آتلانتیکو که با پرچم لیبریا بهسمت پایانه نفتی جزیره خارک درحال حرکت بود، حمله کردند. در این حمله که در جنوب جزیره خارک انجام گرفت، خساراتی به نفتکش لیبریایی وارد آمد. سندیکای دریانوردی ژاپن با تأیید این حمله اعلام کرد: کشتی آتلانتیکو در اجاره شرکت ژاپنی میتسوبیشی بوده است.[۲۶] عراق تهدید کرده بود که اگر تهران به حمله جدیدی در جنگ اقدام کند و از پایاندادن به این منازعه سر باز زند، محاصره دریایی جزیره خارک را تنگتر و پایانه نفتی آن را نابود خواهد کرد. خبرگزاری رویتر با بیان این مطلب به نقل از روزنامه الثوره، اضافه کرد: «گمان میرود این نخستین بار باشد که بغداد تهدیدات خود مبنیبر قطع صادرات نفت ایران را با تهاجم احتمالی این کشور مرتبط میسازد.»[۲۷] از سوی دیگر و درپی تشدید تحرکات عراق و حامیان منطقهای و فرامنطقهای آن در خلیجفارس، گردهمایی یگانهای قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی امروز در بندرعباس برگزار شد. نحوه مقابله با حضور نظامی قدرتهای فرامنطقهای در خلیجفارس، چگونگی تقویت و اعزام نیروهای رزمنده به جبهههای جنگ بهویژه نیروهای قدس و فتح3 و اعزام مجدد و فراهمآوردن زمینههای برگزاری مانور آزادی قدس در جنوب، موضوعات اصلی این گردهمایی بود.[۲۸] شرکتکنندگان در آن ضمن بررسی نحوه مقابله با اقدامات احتمالی امریکا، بر حمایت از جنگ بهمنزله اصلیترین مسئله کشور و ضرورت سرنگونی رژیم بعث عراق بهعنوان عامل اصلی تشنج در منطقه تأکید کردند. در قطعنامه پایانی این گردهمایی آمده است: «به شیطان بزرگ و همدستانش هشدار میدهیم که درصورت مداخله در خلیجفارس پایگاههای آنها در سراسر جهان مورد تهاجم سربازان اسلام قرار خواهد گرفت.»[۲۹]

گزارش - 8

8. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای پشتیبانی از جنگ و عملیات رزمندگان در حوزه یگان هوایی، ترابری و انتقال هوایی مجروحان و نیروی امدادگر و تجهیزات امدادی در جبهههای جنگ با مشکلات متعددی مواجه است. بهداری قرارگاه شهید بروجردی و قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) در دو گزارش جداگانه بخشی از این مشکلات را تشریح کردهاند. بهداری قرارگاه شهید بروجردی در گزارش خود کمبود نیروی امدادگر در گردانهای تابعه را چشمگیر اعلام کرده و افزوده است: «قرار بود در هر گردان 18 نفر باشند، همین حالا گردانها درحدود 40 امدادگر کم دارند.» در ادامه این گزارش با اشاره به ناتوانی قرارگاه در تأمین تجهیزات آسیبدیده در تصادفات آمده است: تصادفاتی که در منطقه رخ میدهد، پیگیری نمیشود. در دو عملیات اخیر در منطقه ساوال 2 دستگاه آمبولانس منهدم شد، ولی هیچگونه پیگیری برای جبران آن انجام نگرفت. اگر روند امور به همین شکل باشد، واحد بهداری در آینده قادر به اجرای امور محولشده نخواهد بود.[۳۰] قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) نیز در گزارشی بحث ترابری هوایی مجروحان و مسئولان نظامی از فرودگاه ارومیه به تهران را مورد توجه قرار داده و با اشاره به ناهماهنگی در زمان پروازها آورده است: در فرودگاه ارومیه محلی برای نگهداری و مراقبت از مجروحان نیست و زمان حرکت هواپیما از تهران، فرود آن در ارومیه و پرواز از آنجا مشخص نیست. همین موضوع مشکلات متعددی برای انتقال مجروحان به وجود میآورد. علاوهبراین، در گزارش قرارگاه حمزه درمورد همکارینکردن خلبانان و برخی اقدامات خلاف قانون آنها تصریح شده است: با اینکه این هواپیما دراختیار سپاه است و خلبانان و کمکخلبانان هیچ حقی در انتخاب مسافر ندارند، آنها با اعمال نظر افرادی را سوار کرده و درصورت جلوگیری، لجبازی کرده و به بهانههایی مانند نقص فنی، سنگینشدن هواپیما و... از پرواز امتناع میکنند. در بخش دیگری از این گزارش با اشاره به مشکلات و کشمکشهای گوناگون در ماههای گذشته، بر ضرورت ایجاد هماهنگیهای لازم و مقابله با نابسامانیها در حوزه ترابری هوایی تأکید شده و درخصوص نابسامانی موجود در امریه مسافران زمینی هم آمده است: متأسفانه امریه اتوبوسهای مسافربری هم وضع بهتری ندارند. درعمل، امریههای سپاه در تعاونیهای مسافربری بیارزش است و نیروهای مأمور همیشه معطل و سرگردان میشوند.[۳۱] درهمینحال، باوجودی که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دارای یگان هوایی است و مدت قابلملاحظهای از زمان تأسیس آن میگذرد، تاکنون نتوانسته بر مشکلات غلبه کرده و در روند پشتیبانی از جنگ نقش مؤثری ایفا کند. براساس گزارش ارسالی از یگان هوایی سپاه به فرماندهی کل سپاه، این یگان تابهحال موفق نشده است مأموریت مشخصی برای خود تعیین و آن را به تصویب برساند. نامشخصبودن جایگاه سازمانی یگان هوایی به ساماندهی آن لطمه زده و نتوانسته امکانات مادی و انسانی لازم را برای دستیابی به اهدف مورد نظر فراهم آورد. عضوگیری این یگان از هنگام تأسیس آن ضابطه خاصی نداشته و آموزش عقیدتی در آن کاملاً فراموش شده است. امکانات یگان بهشدت ضعیف است. بهطورکلی براساس این گزارش «با وضع موجود یگان 90 درصد برادران بیکار محض میباشند. بهطوریکه افراد درحال آموزش هر چهار روز یک بار تلفن میزنند تا ببینند کاری هست یا نه.» یگان هوایی سپاه در گزارش خود برای خروج از این وضعیت پیشنهاد کرده است: o مأموریت یگان با طی مراحل قانونی دقیقاً مشخص گردد. o براساس مأموریت مشخصشده، امکانات برآورد و تأمین گردد. o بر مبنای مأموریت نیروی انسانی مورد نیاز مشخص و بقیه نیروها پس از آموزش به محل خدمت قبلی خود بازگردند. o به وزارت سپاه تأکید شود که در تأمین قطعات مورد نیاز این یگان مسامحه و سهلانگاری نکند. o فرماندهی مناسب برای هدایت یگان منصوب و بهصورت یک یگان مستقل عمل کند.[۳۲]

گزارش - 9

9. عصر امروز بیش از یک هزار نفر از رزمندگان سپاه و نیروهای داوطلب مردمی از تهران عازم جبهههای نبرد شدند. به نوشته روزنامه جمهوری اسلامی، در مراسم اعزام این نیروها تعداد کثیری از مردم و خانواده رزمندگان حضور داشتند. «درحالیکه دلاوران بسیجی فریاد "مرگ بر امریکا"، "مرگ بر شوروی" و "مرگ بر منافقین و صدام" سر میدادند و بر پیشانی خود نوارهای رنگارنگ مزین به کلمات طیبه "لا اله الا الله" و "محمد رسولالله" بسته بودند، تا ایستگاه راهآهن تهران بدرقه شدند.» در این محل پس از مراسم دعا و نوحهخوانی به یاد شهدای انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و چند سخنرانی، نیروها با قطار عازم جبهههای جنگ شدند. امروز همچنین، جمعی از امدادگران و رانندگان جمعیت هلالاحمر جمهوری اسلامی ایران و تعدادی از نیروهای داوطلب مردمی از شهر رامهرمز به جبهههای جنگ عزیمت کردند.[۳۳] درهمینحال، منطقه یک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بخشی از گزارش عملکرد اردیبهشتماه خود اعلام کرد: در این ماه از برخی شهرهای این منطقه بیش از 1450 فرد داوطلب به جبهههای جنگ اعزام شدهاند. از این تعداد 1100 نفر به پادگانهای آموزشی اعزام شده و 350 نفر که اعزام مجدد بودند، روانه جبهههای جنگ شدهاند. براساس این گزارش، آمار مذکور جدا از نیروهای اعزامی به واحدهای پدافند، بهداشت و مخابرات است. منطقه یک سپاه در گزارش خود کاهش میزان نیروهای اعزامی در اردیبهشتماه را مشهود و متأثر از انتخابات مجلس شورای اسلامی میداند.[۳۴]

گزارش - 10

10. حجتالاسلاموالمسلمین هاشمی رفسنجانی عصر امروز در دیدار با رزمندگان یگانهای توپخانه و پدافند هوایی سپاه پاسداران وضعیت منطقه و سیاستهای استکبار جهانی را تشریح کرد. رئیس مجلس شورای اسلامی در این دیدار درخصوص جبهههای جنگ گفت: «به نظر من جنگ به مرحله حساس و سرنوشتسازی رسیده است و حرکتهایی که در آینده در میادین جنگ به وقوع خواهد پیوست، سرنوشت جنگ را تعیین خواهد نمود.» وی با اشاره به حملات اخیر عراق به چاههای نفت و نفتکشها در خلیجفارس و استفاده این کشور از سلاحهای شیمیایی، درمورد تبلیغات غرب به نفع رژیم صدام خاطرنشان کرد: «دنیای استکباری با همه توان و قدرتش سعی میکند که سرانجام جنگ را به نفع خویش تمام کند یا از خسارت آن نسبت به خودش بکاهد. رژیم عفلقی و دنیای استکبار برای مستأصلکردن ایران و کشاندن پای دیگران به این جنگ به انواع ترفندها و هیاهوها دست زدند، اما آنها نهتنها موفق نشدند، بلکه این عمل زشت وبال گردنشان شد و آنها باید پاسخگوی افکارعمومی نیز باشند.» رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به سیاست عراق در گسترش جنگ اظهار کرد: «اگر عراق موفق بشود که دنیا را به بحران بکشاند، صحنه بسیار وسیعی از جنگ و نزاع پیش خواهد آمد. زندگی کشورهایی که در اطراف به سر میبرند و حیات آنها به لولههای نفتیشان وابسته است، بسیار آسیبپذیرند و آنها را میشود با ترکشهای خمپاره نابود ساخت چه برسد به آنکه با هواپیما به آنها حمله شود. ممکن است امریکا همچنان ادعا کند که ما نمیگذاریم خلیجفارس مسدود شود، اما امریکا اگر میتوانست کاری بکند، اول از همه جمهوری اسلامی ایران را ساقط مینمود، با آن رسوایی در لبنان تن به شکست نمیداد. هرگاه امریکا بخواهد در خلیجفارس دخالتی بکند مردم ما همانطورکه تاکنون ثابت نمودهاند هرگز در خانهها نمینشینند، بلکه دستهدسته و گروهگروه به منطقه خلیجفارس میروند و آنجا را ناامن میکنند. اگر ما بخواهیم به تأسیسات نفتی کشورهای خلیجفارس آسیب برسانیم کاری میکنیم که دیگر نتوانند به این زودیها آنجا را بازسازی کنند، آنوقت همه خواهند دید که بر سر دنیا چه خواهد آمد.» نماینده امام در شورایعالی دفاع در ادامه به تلاشهای حامیان رژیم صدام در منطقه و شورای امنیت سازمان ملل اشاره کرد و ضمن تأکید بر کسب آمادگی کامل، خطاب به رزمندگان اسلام گفت: «شما باید کاری کنید مردم در همهجا آماده باشند که در هر جا که نیاز به آنهاست وارد عمل شوند. ما باید کاری کنیم که دنیا از صدام مأیوس شود. تا آنها از صدام مأیوس نشوند، ما را رها نخواهند کرد. مردم دنیا و مردم عراق باید خود را برای یک دنیای منهای صدام و حزب بعث آماده کنند. رزمندگان اسلام برای کوتاهکردن این راه باید سرعت عمل بیشتری از خودشان نشان بدهند. باید بدانند که تنها راه سالمماندن ما آن است که همواره مقتدر بمانیم، نیروهای زیاد و امکانات وسیع داشته باشیم و مهمتر اینکه امکانات ما متعلق به خودمان باشد.» در ابتدای این دیدار رحیم صفوی از اقدامات و پیشرفتهای یگانهای توپخانه و پدافند سپاه گزارش داد.[۳۵]

گزارش - 11

11. عراق ضمن تداوم خرید هواپیماهای پیشرفته از فرانسه، در تلاش است بهمنظور جلوگیری از فروش سلاح به ایران روابط دیپلماتیک خود را با کره شمالی گسترش دهد. روزنامه واشنگتن پست در گزارشی با اشاره به تشدید منازعه در خلیجفارس و طرح موضوع قطع فروش سلاح به کشورهای درگیر به نقل از مقامات فرانسوی نوشت: «بهرغم گسترش جنگ خلیجفارس مقامهای فرانسوی ... به برنامه فروش و تحویل اسلحه به عراق ازجمله تحویل جنگندههای میراژ اف یک - که قادر به پرتاب موشکهای اگزوسه هستند - ادامه خواهند داد.» به نوشته این روزنامه، فرانسه در نظر دارد 20 فروند جنگنده میراژ اف یک به عراق تحویل دهد. دولت فرانسه اقدام خود در فروش اسلحه به عراق را بهعنوان کوششی برای برقراری توازن در جنگ و جلوگیری از گسترش بنیادگرایی اسلامی توجیه میکند که ممکن است به سقوط رژیم بعثی عراق بینجامد.[۳۶] از سوی دیگر، رژیم عراق برای جلوگیری از فروش سلاح به جمهوری اسلامی ایران، گسترش روابط دیپلماتیک خود با کره شمالی را به متوقفکردن فروش سلاح به ایران منوط کرده است. یک منبع دولتی کره جنوبی امروز گفت: عراق در نظر دارد روابط دیپلماتیک خود با کره شمالی را درصورت توقف ارسال سلاح به ایران از سر بگیرد. رژیم صدام از ابتدای جنگ روابط دیپلماتیک خود با پیونگ یانگ را بهدلیل ارسال اسلحه از کره شمالی به ایران قطع کرده است. بغداد این شرط را در پاسخ به پیشنهاد اخیر کره شمالی برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک، عنوان کرده است. مقامات عراقی گفتهاند زمانی روابط دیپلماتیک خود را با کره شمالی از سرمیگیرند که پیونگ یانگ گامهای عملی مشخصی را در جهت متوقفکردن صدور اسلحه به ایران بردارد. سابقه روابط دیپلماتیک عراق و کره شمالی به سال 1968 میلادی برمیگردد.[۳۷]

گزارش - 12

12. همزمان با اعلام حمایت کشورهای عربی از طرحهای صلح حسنی مبارک و یاسر عرفات، رئیسجمهور مصر در نامهای به نخستوزیر ژاپن خواستار حمایت آن کشور از پایاندادن به جنگ ایران و عراق شد. روزنامه دیلی تلگراف در شماره امروز خود به نقل از منابع دیپلماتیک آورده است: تاکنون 20 کشور از 44 کشور عضو سازمان کنفرانس اسلامی طرحی را که یاسر عرفات، رهبر سازمان آزادیبخش فلسطین برای پایاندادن به جنگ ایران و عراق تهیه کرده است، پذیرفتهاند. استقرار نیروهای حائل (اسلامی) در مرزهای ایران و عراق از مشخصات کلیدی این طرح است. جزئیات این طرح اعلام نشده است، اما به نظر میرسد همانند طرحی باشد که رئیسجمهور مصر یک ماه پیش به جنبش عدمتعهد ارائه کرد. به نوشته دیلی تلگراف، طرح عرفات ماه آینده میلادی در نشست سران سازمان کنفرانس اسلامی در جده مطرح خواهد شد.[۳۸] درهمینحال، امروز مقامات ژاپنی اعلام کردند که حسنی مبارک رئیسجمهور مصر، در نامهای به یاسو هیرو ناکاسونه، نخستوزیر ژاپن، ضمن ابراز نگرانی از تشدید جنگ ایران و عراق، خواستار ادامه همکاری ژاپن برای یافتن راهحل صلحآمیز بهمنظور پایاندادن به جنگ ایران و عراق شد. نامه مبارک بعدازظهر امروز توسط عمران الشافعی معاون وزیر امور خارجه مصر، که برای شرکت در نشست کمیته مشترک سالانه ژاپن و مصر در توکیو به سر میبرد، تسلیم نخستوزیر ژاپن شد. مبارک در این نامه با اشاره به بینتیجهبودن میانجیگریها برای پایاندادن به جنگ ایران و عراق یادآور شده است: وضعیت جنگ درحال وخیمتر شدن است و باید همه کشورهای مرتبط با مسئله ازجمله ژاپن از دو کشور ایران و عراق بخواهند که راهحل صلحآمیزی بیابند. مبارک ضمن حمایت از اقدامات شورای امنیت، خواستار تلاش کشورهای عضو سازمان غیرمتعهدها برای پایاندادن به منازعه ایران و عراق شده است. به گفته مقامات ژاپن، ناکاسونه در دیدار با معاون وزیر امور خارجه مصر اعلام کرده است که ژاپن به کوششهای خود دراینزمینه ادامه خواهد داد.[۳۹] علاوهبراین، مفتی دانشگاه الازهر قاهره نیز که بالاترین مقام مذهبی در مصر است، در پیامی به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان از رهبران مسلمان جهان خواست صف خود را متحدتر کرده و برای پایاندادن به جنگ ایران و عراق وارد عمل شوند. مفتی الازهر خطاب به جهان اسلام و رهبران کشورهای مسلمان گفت: هرگونه جنگ میان مسلمانان باعث فراموشی مسئله فلسطین و افغانستان میشود.[۴۰]

گزارش - 13

13. وزیران امور خارجه 16 کشور عضو پیمان دفاعی آتلانتیک شمالی (ناتو) در واشنگتن گرد آمدهاند تا مسائل اساسی مورد نظر کشورهای عضو این پیمان را بررسی کنند. براساس گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، یکی از موضوعاتی که در این نشست یکهفتهای مورد بحث و گفتوگو قرار میگیرد جنگ ایران و عراق و تشدید بحران در خلیجفارس است. ازنظر وزرای امور خارجه کشورهای عضو ناتو جنگ ایران و عراق یک جنگ تمامعیار است و دو طرف متخاصم مصمم به انجام هر کاری هستند. درحالحاضر، هرچند امکان دستیابی به راهحلی جدی و دیپلماتیک برای پایاندادن به این جنگ وجود ندارد، اما کشورهای غربی نمیتوانند خطر مسدودشدن جریان نفت از خلیجفارس را نادیده بگیرند.[۴۱] رادیو صدای امریکا نیز در گزارشی از نشست وزرای امور خارجه کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی اعلام کرد: قطع جریان صدور نفت از خلیجفارس یکی از دغدغههای وزیران امور خارجه اعضای ناتو است. دولتهای غربی توان آن را ندارند که بهطور همزمان در دو بحران درگیر شوند. ضمن اینکه کشورهای اروپایی بهشدت نیازمند منابع نفتی خلیجفارس هستند. جوزف لونز دبیرکل سازمان آتلانتیک شمالی، با اشاره به ضرورت حفظ جریان نفت از خلیجفارس به اروپا، به خبرنگاران گفت ناتو برای تأمین این هدف نیازمند است بودجه نظامی خود را به میزان قابل ملاحظهای افزایش دهد که این امر اصلاً عملی نیست. همچنین آنها نمیتوانند توان نظامی خود را در اروپا کاهش دهند یا امریکا بخشی از توان نظامی خود در اروپا را به منطقه غرب آسیا منتقل کند. بنابراین، آنها از ایجاد یک نیروی ضربتی ازسوی امریکا برای محافظت از منابع نفتی خلیجفارس استقبال میکنند و به گفته دبیرکل ناتو اگر امریکا ناگزیر باشد، برای تقویت توان خود بخشی از نیروهای خود را از اروپا خارج سازد، کشورهای اروپایی خود آن را جبران خواهند کرد.[۴۲]


منابع و مآخذ روزشمار 1363/03/10

  1. سند شماره 274166 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه منطقه7 به فرماندهی کل سپاه پاسداران، 10/3/1363؛ و - سند شماره 81419 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه7 سپاه به فرماندهی کل سپاه پاسداران، 12/3/1363.
  2. سند شماره 275861 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی تیپ نبی‌اکرم(ص) به فرماندهی سپاه منطقه7، 24/3/1363، ص2.
  3. سند شماره 274166 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه منطقه7 به فرماندهی کل سپاه پاسداران، 10/3/1363؛ و - سند شماره 81419 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه7 سپاه به فرماندهی کل سپاه پاسداران، 12/3/1363.
  4. سند شماره 270871 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی تیپ نبی‌اکرم(ص) به فرماندهی سپاه منطقه7، 24/3/1363، ص3.
  5. سند شماره 81382 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد سپاه منطقه5 (اطلاعات) به ستاد مرکزی سپاه (اطلاعات)، 17/3/1363.
  6. سند شماره 81440 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر نخست‌وزیری، 10/3/1363؛ و - سند شماره 81432 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه5 سپاه به ستاد مرکزی سپاه، 10/3/1363؛ و - سند شماره 81434 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر نخست‌وزیری، 10/3/1363.
  7. سند شماره 135477 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مرکزی سپاه (واحد اطلاعات نظامی)، 20/3/1363؛ و - سند شماره 81428 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به دفتر امام امت، 11/3/1363.
  8. سند شماره 8155 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی معاونت اطلاعات و عملیات نیروی زمینی ارتش، شماره 11، 17/3/1363، ص5؛ و - سند شماره 81435 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه ناحیه لرستان به سپاه منطقه8، 10/3/1363.
  9. سند شماره 38133 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مرکزی سپاه (اطلاعات رزمی) به قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) (اطلاعات عملیات)، 19/3/1363؛ و - روزنامه جمهوری اسلامی، 12/3/1363، ص2.
  10. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 12/3/1363، ص3، رادیو بغداد، 10/3/1363.
  11. سند شماره 406789 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن3) به فرمانده لشکر23 نوهد (رکن3)، 14/3/1363.
  12. سند شماره 406718 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب نزاجا (رکن2)، شماره 42، 23/3/1363، ص2.
  13. سند شماره 406651 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه شهید بروجردی مهاباد (رکن2) به فرمانده سپاه پاسداران مستقر در قرارگاه (اطلاعات)، 11/3/1363؛ و - سند شماره 406471 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه11 به فرماندهی سپاه مهاباد، 10/3/1363.
  14. سند شماره 406709 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دفتر فرماندهی کردستان (مرکز فرماندهی) به فرماندهی منطقه11 سپاه (مرکز فرماندهی)، 12/3/1363.
  15. سند شماره 293223 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا (رکن2) به استاندار کردستان، 24/3/1363، ص1.
  16. سند شماره 406326 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه ارومیه به فرماندهی ستاد منطقه11، 12/3/1363.
  17. سند شماره 355428 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به سماجا2 (فرماندهی اطلاعات)، 10/3/1363، ص2.
  18. سند شماره 301309 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی کردستان به استانداری کردستان، 16/3/1363.
  19. سند شماره 406435 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پیرانشهر (اطلاعات) به قرارگاه شهید بروجردی مهاباد، 15/3/1363، ص1.
  20. سند شماره 183083 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن2) به فرماندهی تیپ1 لشکر30 (رکن2)، 26/3/1363.
  21. سند شماره 183042 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن2) به فرماندهی نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات)، 10/3/1363.
  22. سند شماره 305168 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن2) به استاندار کردستان، 24/3/1363، ص1.
  23. سند شماره 406437 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پیرانشهر به قرارگاه شهید بروجردی مهاباد، 20/3/1363، ص2.
  24. سند شماره 305168 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص2.
  25. سند شماره 293495 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی از فرماندهی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا (رکن2) به استاندار کردستان، 2/4/1363، ص2.
  26. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 12/3/1363، ص30، تلویزیون ابوظبی، 10/3/1363.
  27. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 73، 11/3/1363، صص 8 و 9، بغداد - خبرگزاری رویتر، 10/3/1363.
  28. سند شماره 135944 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی کل سپاه پاسداران به واحد تبلیغات، 7/3/1363.
  29. روزنامه جمهوری اسلامی، 12/3/1363، ص4.
  30. سند شماره 406611 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از بهداری رزمی قرارگاه شهید بروجردی به فرماندهی قرارگاه شهید بروجردی، 10/3/1363، ص1.
  31. سند شماره 406856 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه سیدالشهدا(ع) به ستاد مرکزی سپاه پاسداران (فرماندهی کل)، 12/3/1363، صص 1 و 3.
  32. سند شماره 437469 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش یگان هوایی به مسئول واحد طرح و عملیات ستاد مرکزی سپاه، 10/3/1363.
  33. روزنامه جمهوری اسلامی، 12/3/1363، ص2.
  34. سند شماره 191558 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه یک سپاه، 7/3/1363.
  35. روزنامه جمهوری اسلامی، 12/3/1363، ص12.
  36. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 12/3/1363، ص17، رادیو صدای امریکا، 10/3/1363.
  37. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 73، 11/3/1363، ص12، سئول - خبرگزاری کره‌جنوبی (یون هاپ)، 10/3/1363.
  38. همان، صص 15 و 16، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 10/3/1363.
  39. همان، ص18، توکیو - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 10/3/1363.
  40. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 74، 12/3/1363، ص3، قاهره - خبرگزاری فرانسه، 10/3/1363.
  41. همان، ص15، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 11/3/1363.
  42. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 12/3/1363، صص 20 و 21، رادیو صدای امریکا، 10/3/1363؛ و - خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 73، 11/3/1363، صص 41 و 42، رادیو صدای امریکا، 10/3/1363.