1363.03.14

روزشمار جنگ سال 1363 1363.03.14
نام‌های دیگر	چهارده خرداد
تاریخ شمسی	1363.03.14
تاریخ میلادی	4 ژوئن 1984
تاریخ قمری	4 رمضان 1404

1360.03.14

1361.03.14

1362.03.14

1364.03.14

1365.03.14

1366.03.14

1367.03.14

گزارش - 1

1. ارتش عراق ضمن تجاوز به حریم هوایی شهرهای ایلام، باختران، سلماس و گلولهباران شهر آبادان، در اطلاعیه نظامی خود 15 شهر ایران را تهدید به حمله هوایی و موشکی کرد. اجرای آتش سلاحهای سنگین ارتش عراق در شهر آبادان موجب واردآمدن خساراتی به 10 باب مغازه و چند باب منزل مسکونی در بازار روز این شهر شد. همچنین امروز هواپیماهای عراق ضمن تجاوز به حریم هوایی آبادان، منطقهای در جنوب این شهر را بمباران کردند. در منطقه عملیاتی آبادان نیز براثر تبادل آتش سلاحهای سنگین و نیمهسنگین بین دو طرف، یکی از نیروهای خودی شهید و 8 تن دیگر مجروح شدند. در حملات امروز عراق به آبادان تعداد زیادی از درختان خرما در اطراف یک کارخانه آجرپزی دچار حریق شدند که با تلاش امدادگران واحد آتشنشانی این شهر آتش مهار شد. هواپیماهای عراقی امروز علاوهبر آبادان، به حریم هوایی شهرهای ایلام، باختران و سلماس نیز تجاوز کردند. در ساعت 10:25، یک فروند جنگنده عراقی به حریم هوایی ایلام تجاوز کرد که با آتش بهموقع پدافند هوایی مستقر در منطقه روبهرو و بدون انجامدادن هرگونه اقدام عملیاتی متواری شد. در باختران نیز هواپیماهای عراقی ساعت 11:10، حریم هوایی این شهر را نقض کردند، اما براثر اجرای آتش پدافند هوایی بدون اینکه اقدامی کنند، از منطقه خارج شدند. تجاوز هواپیماهای عراقی به حریم هوایی شهر سلماس در استان آذربایجانغربی، در ساعت 22 به وقوع پیوست. بهمحض ورود هواپیماهای عراقی به آسمان شهر و محدوده ایستگاه راهآهن، پدافند هوایی بهمدت 15 دقیقه به اجرای آتش پرداخت و جنگندههای عراقی مجبور به ترک آسمان منطقه شدند. علاوهبراین، ارتش عراق ضمن اعلام آمادهباش به بخش بزرگی از نیروهای خود در جبهه جنوب، در اطلاعیه نظامی امروز خود به اجرای آتش سنگین در منطقه شرق بصره اذعان کرد و مدعی شد که ایران شهرهای بصره، زرباطیه و شهابی را با توپخانه هدف گرفته است. رژیم عراق همچنین شهرهای دزفول، اهواز، کرمانشاه، بهبهان، اندیمشک، رامهرمز، همدان، مسجد سلیمان، ایلام، شوش، تبریز، خرمآباد، ماهشهر، نهاوند و آبادان را به حمله هوایی و موشکی تهدید کرده و از مردم خواست این شهرها را ترک کنند. درهمینحال، امروز هواپیماهای عراق بهشدت فعال بودند و ستاد عملیاتی پایگاه هوایی شعیبه به کلیه برجهای تابعه مستقر در سواحل اروندرود، شبهجزیره فاو و سکوهای البکر و العمیه دستور آمادهباش کامل صادر کرد که طبق دستور، باید تا فردا ادامه یابد.

گزارش - 2

2. در کمتر از ده روز، برای سومینبار تعدادی از عناصر ضدانقلاب با همکاری ارتش عراق در پشت جبهه باختران در مسیر نیروهای نظامی خودی اجرای کمین کردند. امروز ساعت 11 در منطقه الوت جاده اسلامآباد، 5 نفر از نیروهای خودی که 2 نفر آنها مینیاب و 3 نفر دیگر از نیروهای تأمین جاده بودند، در کمین منافقین قرار گرفته و با آنها درگیر شدند. در این درگیری یک تن از نیروهای خودی شهید، یک نفر مجروح و 2 نفر به اسارت درآمدند. هنگامیکه نفر پنجم همچنان با مهاجمان درگیر بود، دو خودروی ستاد پشتیبانی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) و جهاد سازندگی همدان که از این محل عبور میکردند، با آنها روبهرو شده و به کمک نیروهای خودی شتافتند. در ادامه این درگیری پس از تیراندازی متقابل، یکی از نیروهای جهاد، منافقین را به تپههای مجاور کشانده و بقیه افراد با خارجکردن مجروحان از میدان درگیری، آنها را به سردشت منتقل کردند. همزمان با تداوم اقدامات منافقین و عناصر گروههای ضدانقلاب در استان باختران، سپاه منطقه11 در نامهای به ستاد مرکزی درمورد احتمال اقدام این گروهها با حمایت ارتش عراق در مناطق شمالی این استان بهویژه در منطقه نوسود هشدار داد و افزود: «گروهکهای ضدانقلاب کومهله، دمکرات، جلالیها، [هواداران] سالار جاف و رزگاری با پشتیبانی ارتش عراق قصد دارند منطقه نوسود، دزلی، سوکانی و گرمله را به تصرف خود درآورند.»

گزارش - 3

3. عناصر گروههای مسلح غیرقانونی امروز در مناطق مختلف ازجمله دره شهدا در نزدیکی ارومیه، روستای آرمرده در جنوبغربی بانه، کمربندی شهر سردشت، محور مهاباد - سردشت و روستای انجیران در شمال مریوان با نیروهای خودی درگیر شدند. علاوهبراین، در دو روستای اطراف سنندج انفجار مین موجب بروز تلفات و خساراتی شد. در محور ارومیه به سیلوانه، امروز ساعت 7:30 صبح، 30 الی 40 نفر از چتههای دمکرات از هیز سیمتکو به پایگاه شماره 2 محور دره شهدا (دره قاسملو) حمله کرده و با افراد این پایگاه و نیروهای تأمین جاده درگیر شدند. در این درگیری که به مدت نیمساعت ادامه داشت، دو سرباز ژاندارمری که از نیروهای تأمین جاده بودند، شهید و 2 نفر دیگر مجروح شدند. ساعت 18 امروز، چند تن از نیروهای تیپ23 نوهد که در اطراف پایگاه آرمرده در جاده بانه به سردشت، درحال ایجاد موانع و مینگذاری بودند، شناسایی شده و هدف حمله عناصر گروههای مسلح غیرقانونی قرار گرفتند. در این حادثه 2 درجهدار و 2 نفر از سربازان پایگاه به شهادت رسیدند و یک سرباز وظیفه مجروح شد. همچنین امروز در جنوبغربی بانه در روستای گرماب براثر برخورد یک دستگاه تراکتور ارتش با مین 2 نفر از سرنشینان آن مجروح شدند. همزمان با اعلام هشدارهای قابلتوجه درمورد تشدید فعالیت گروههای ضدانقلاب در اطراف برخی از شهرها و افزایش احتمال حمله آنها به شهرهای بوکان و اشنویه، شب گذشته عناصر ضدانقلاب وارد سردشت شده و در جاده کمربندی این شهر با نیروهای بسیج سپاه پاسداران سردشت درگیر شدند. در این درگیری که از ساعت 23:30 شب گذشته شروع شده بود و تا دقایقی پس از نیمهشب ادامه داشت، یک نفر از نیروهای بسیجی شهید شد و 2 نفر مجروح شدند.1 در محور مهاباد - سردشت نیز امروز میان نیروهای پایگاه تاولان و عناصر گروههای مسلح غیرقانونی درگیری رخ داد که در جریان آن 4 تن از نیروهای خودی مجروح شدند.1 در شمال مریوان در نزدیکی مرز ایران و عراق، عناصر ضدانقلاب در یک عملیات کمین 6 نفر از افراد پایگاه انجیران را که درحال استقرار نیروهای تأمین محور بودند، به شهادت رساندند. از این 6 نفر یک تن از پیشمرگان مسلمان کرد و بقیه از نیروهای نظامی بودند. گفتنی است این منطقه ازنظر پوشش درختان وضعیت نامناسبی دارد.1 درهمینحال، برابر اعلام سپاه مریوان، امروز چند تن از نیروهای خودی در کمین افراد گروه علی مریوانی گرفتار و با آنان درگیر شدند که در جریان آن یک نفر از نیروهای خودی شهید شد و عناصر ضدانقلاب هم پس از زمان کوتاهی منطقه را ترک کردند. در اطراف سنندج، یک دستگاه تراکتور پایگاه خیاره حامل 4 سرباز که برای آوردن آب به روستای هانیس در جنوبشرقی سنندج، رفته بود، با مینی که عناصر ضدانقلاب کار گذاشته بودند برخورد کرد. در این حادثه یکی از سربازان از ناحیه پا مجروح شد. در جنوبغربی سنندج نیز 12 تن از افراد حزب دمکرات به روستای سرهویه رفته و مردم را تهدید کردند که دو یا سه روز دیگر به روستا برمیگردند، اگر اهالی برای شنیدن سخنرانی آنها جمع نشوند و به حزب کمک مالی نکنند، تعدادی از آنها را دستگیر کرده و با خود میبرند. در دو رویداد جداگانه در منطقه باینگان در جنوبغربی پاوه، یک دستگاه آمبولانس سپاه به دره سقوط کرد و 3 نفر از سرنشینان آن به نامهای نورالدین رستمیان، محمد نعیم پاکسرشت و محمد توکلی شهید شدند. همچنین امروز یک دستگاه گریدر متعلق به جهاد پشتیبانی یزد در همین مسیر براثر برخورد با مین خسارت دید و راننده آن مجروح شد. از سوی دیگر، در ادامه روند اظهار ندامت و تسلیمشدن عناصر گروههای ضدانقلاب، امروز 4 نفر در بوکان و بانه تسلیم نیروهای خودی شدند. در بوکان یک نفر از اعضای حزب دمکرات بدون سلاح و مهمات و یک نفر بههمراه یک قبضه اسلحه ژ3 با مراجعه به سپاه این شهر تسلیم شدند. در بانه نیز 2 نفر از اعضای حزب منحله دمکرات بدون اسلحه خود را به سپاه این شهر تسلیم کردند.

گزارش - 4

4. سازمان مجاهدین خلق (منافقین) حضور خود را در مناطق کردنشین ایران تقویت کرده و باتوجهبه نزدیکشدن به سالروز اعلام آغاز قیام مسلحانه این سازمان در 30 خرداد، بر میزان فعالیتهای خود در سراسر کشور افزوده است و احتمال دارد دست به اقدامات خرابکارانه بزند. گزارشهای رسیده حاکی است افراد این سازمان در مناطق مرزی ایران در درون خاک عراق در قلعهدیزه، شاقلار، زاخو و چوارتا مقرهایی را ایجاد و بر میزان آمدورفت خود افزودهاند. همچنین آنها که پس از شکست قیام مسلحانه خود در خرداد سال 1360، فرار از کشور را در پیش گرفته بودند، هماکنون تغییر رویه داده و درصدد حفظ و سازماندهی نیروهای خود در داخل کشور بهویژه مناطق کردنشین برآمدهاند. براساس گزارش اداره اطلاعات شهربانی جمهوری اسلامی ایران این سازمان در مناطق پیرامونی مهاباد مانند گاگش، هستههای دو و سه نفره تشکیل داده است که ازسوی افراد مستقر در عراق و فرانسه هدایت میشوند. علاوهبراین، سازمان مجاهدین خلق (منافقین) برای دهه سوم خرداد به تمامی هستههای مقاومت و طرفداران خود آمادهباش داده و بر اجرای عملیاتهای ایذایی مانند بهآتشکشیدن خودروهای سازمانها و نهادهای انقلابی و دولتی یا افراد حزباللهی تأکید کرده است. ستاد منطقه 11 سپاه پاسداران با اعلام این موضوع به کلیه پایگاههای خود در شهرهای مختلف آذربایجانغربی و کردستان دستور داد تا اقدامات لازم را برای مقابله با حملات احتمالی منافقین انجام دهند و هرگونه حرکت این سازمان را زیر نظر داشته باشند.

گزارش - 5

5. رژیم بعث عراق در جنوب بغداد یک کارخانه سلاحهای شیمیایی تأسیس کرده که با کمک ایتالیاییها فعالیت میکند. اداره اطلاعات شهربانی جمهوری اسلامی امروز در نامهای به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخستوزیری نوشت: «در فاصله 150 کیلومتری جنوب بغداد، کارخانهای واقع است که توسط کارشناسان ایتالیا بمبهای شیمیایی* تولید میکند.» در این کارخانه علاوهبر کارشناسان ایتالیا، اخیراً تعدادی از کارشناسان سودانی نیز حضور یافتهاند.

گزارش - 6

6. کشتیهای جنگی امریکا از امروز اسکورت برخی نفتکشها را در خلیجفارس آغاز کردند و یک گروه ضربت از نیروی دریایی امریکا از کانال سوئز روانه خلیجفارس شد. رادیو صدای امریکا با اشاره به تشدید درگیریهای نظامی در خلیجفارس و طرح موضوع احتمال مداخله نظامی امریکا در منطقه، به نقل از منابع وزارت دفاع این کشور اعلام کرد: «کشتیهای جنگی امریکا از امروز اسکورت نفتکشهایی که توسط فرماندهی ترابری دریایی آن کشور اجاره داده شدهاند را شروع کرده است. این منابع اعلام کردند که هر نوع حمله علیه نفتکشهای مزبور، حملات تلافیجویانه کشتیهای امریکایی را به دنبال خواهد داشت.» رادیو مسکو نیز به نقل از سخنگوی وزارت دفاع امریکا گفت: «گروه ضربتی نیروی دریایی امریکا، که در رأس آن یک ناو هواپیمابر قرار دارد، امروز از کانال سوئز عبور کرده و بهسوی خلیجفارس در حرکت است.» باوجوداین، جیمز بیکر رئیس دفتر کاخ سفید، در مصاحبه با یک شبکه تلویزیونی امریکا دخالت نظامی این کشور در خلیجفارس را رد کرد و درمورد واکنش دولت ریگان به پیروزی احتمالی نیروهای ایرانی بر ارتش عراق گفت: «منافع ما در منطقه حصول اطمینان از دسترسی ما به عبور آزاد از تنگه هرمز است و اینکه تمامیت سرزمینی کشورهای منطقه حفظ شود. همانگونه که رئیسجمهور امریکا گفته است ما در خلیجفارس دخالت نظامی نخواهیم کرد.»

گزارش - 7

7. سیدمحمد صدر مدیرکل اروپا و امریکای وزارت امور خارجه ایران، در رأس هیئتی امروز عازم مسکو شد. این درحالی است که اتحاد جماهیر شوروی با تسلیح ارتش عراق و فروش سلاحهای پیشرفته به بغداد نقش مهمی در جنگ ایران و عراق ایفا میکند. در بیانیه وزارت امور خارجه درباره سفر هیئت ایرانی به مسکو آمده است: مدیرکل اروپا و امریکای وزارت امور خارجه به دعوت شوروی به مسکو رفت. وی در این سفر ضمن تلاش برای بهبود روابط دوجانبه ایران و شوروی، خواستار کاهش تحویل سلاحهای ساخت شوروی به عراق خواهد شد. رادیو بیبیسی در گزارشی روابط شوروی با ایران و عراق را مورد توجه قرار داد و با ابراز تعجب از خبر سفر مدیرکل وزارت امور خارجه ایران به مسکو، آن را نشانه مشکلات ایران در جنگ عنوان کرد و گفت: «یکی از نشانههای مشکلات ایران درزمینه ادامه جنگ، سفر یکی از مقامات ارشد وزارت خارجه به شوروی است که باتوجهبه تیرگی روابط ایران و شوروی پس از سرکوب حزب توده، که کاملاً از شوروی طرفداری میکند، تعجبآور مینماید.» این رادیو هدف سفر هیئت ایرانی به مسکو را گفتوگو با مقامات شوروی درخصوص سیاست این کشور در ارسال تسلیحات به عراق دانست و افزود: «گرچه این روزها در ایران اتحاد شوروی بهصورت یکی از ابرقدرتهای شوم توصیف میشود که کمر به مخالفت با انقلاب اسلامی بسته، بااینهمه تردیدی نیست که برهمخوردن موازنه تسلیحاتی، دولت ایران را به حدی نگران کرده که جوش و خروشهای ایدئولوژیک خود را کنار گذاشته و حداقل بهنوعی، گفتوگو با اتحاد شوروی درزمینه مسئله ارسال اسلحه به عراق را شروع نماید.» عراق در یک سال گذشته، در سایه تنش در روابط تهران و مسکو بهسادگی به سلاحهای مدرن و پیشرفته دسترسی پیدا کرده است. هیئت ایرانی در این سفر از مقامات مسکو خواهد خواست که کمکهای خود را به عراق قطع کرده یا کاهش دهند. ناظران و تحلیلگران بینالمللی بر این باور هستند که ایران با کمبود تسلیحاتی و تجهیزاتی زیادی روبهرو است. عدم حمایت بینالمللی از ایران و طولانیشدن جنگ موجب کاهش توان تسلیحاتی ایران شده است. اگرچه تولیدکنندگان سلاح بهراحتی به عراق اسلحه میفروشند، ایران برای تهیه تسلیحات مورد نیاز خود گزینههای بسیار محدودی دارد و در صحنه بینالمللی فشارهای خاصی بر ایران وارد میشود که در درازمدت میتواند بر جریان فروش سلاح به این کشور تأثیر منفی بگذارد. درحالیکه عراق هم میتواند بهآسانی از شوروی و برخی کشورهای غربی سلاحهای پیشرفته خریداری کند و هم کشورهای حوزه خلیجفارس در پرداخت هزینه این سلاحها به عراق کمک میکنند. رادیو بیبیسی در گزارش دیگری با اشاره به هدف سفر هیئت ایرانی به مسکو، درمورد فهرست فروش سلاحهای جدید شوروی به عراق اضافه کرد: «احتمال میرود بهزودی تسلیحات تازهای ازجمله تانکهای تی72، جنگندههای میگ29 و موشکهای زمینبههوای اس.اس21 در اختیار ارتش عراق قرار داده شود.» هدف سفر معاون وزیر امور خارجه ایران به مسکو - که پس از 18 ماه روابط پرتنش انجام میگیرد - تلاش برای منصرفکردن مقامات مسکو از ارسال این سلاحها خواهد بود. فروش گسترده سلاح به عراق ازسوی دولتهای شرق و غرب درحالی انجام میشود که آنها محدودیتهای گستردهای را برای خرید و ارسال سلاح به ایران اعمال میکنند. امروز روزنامه امریکایی نیویورک تایمز در گزارشی به محاکمه برادر یک بانکدار با تابعیت ایرانی - امریکایی به اتهام ارسال سلاح به ایران پرداخت و به نقل از مقامات امریکایی نوشت: «برادر یک بانکدار امریکایی در نیویورک رهبری گروهی را برعهده داشته است که تجهیزات ممنوعه نظامی از امریکا به ایران میفرستاده است.» تحقیقات دراینزمینه از چهار سال پیش شروع شده و در این مدت، پلیس فدرال ضمن بررسی موضوع، چندین نفر را دستگیر کرده است.

گزارش - 8

8. رابح بیطاط رئیس مجلس الجزایر، بامداد امروز در رأس هیئتی وارد تهران شد و با آیتالله خامنهای رئیسجمهور، دیدار و درمورد روابط دو کشور و جنگ ایران و عراق گفتوگو کرد. رئیس مجلس الجزایر حامل پیام رئیسجمهور الجزایر به آیتالله خامنهای بود و از وی برای سفر به الجزایر دعوت کرد. در این دیدار که با حضور علیاکبر ولایتی وزیر امور خارجه، انجام شد، رئیسجمهور ضمن تأکید بر گسترش روابط دو کشور در پاسخ به ابراز نارضایتی رئیسجمهور الجزایر از گسترش جنگ در خلیجفارس، درخصوص سیاست ایران در جنگ اظهار کرد: «این وضعیت در نتیجه اقدامات رژیم صدام به وجود آمده است و متأسفانه در قضیه خلیجفارس و در تعرض عراق به نفتکشها، بعضی از کشورهای منطقه نیز بیطرف نماندند و به عراق کمک کردند.» رئیس شورایعالی دفاع درمورد سیاست ایران در قبال تحولات خلیجفارس تصریح کرد: «ما تمایلی به گسترش جنگ نداریم، اما در جریانات اخیر خلیجفارس مصمم هستیم با قاطعیت مقابلهبهمثل کنیم.» رابح بیطاط رئیس مجلس الجزایر، پس از ورود به تهران در پاسخ به سؤالی درمورد میانجیگری الجزایر در جنگ ایران و عراق گفت: «الجزایر هرگز میانجی نبوده است. الجزایر روابط بسیار خوبی با ایران و کشورهای دیگر جهان دارد و در این چهارچوب از سیاست مشورت و تبادلنظر پیروی میکند. بهجای میانجیگری بهتر است بگوییم این سفر در جهت تلاشهای حسنه برای انجام کار است.» همزمان با سفر رئیس مجلس الجزایر به ایران، شیخ محمد بن مبارک آل خلیفه وزیر امور خارجه بحرین، در یک نشست مطبوعاتی با اشاره به تلاشهای دیپلماتیک کشورهای عربی برای آغاز گفتوگو با ایران بهمنظور پایاندادن به جنگ گفت: «تشدید حملات علیه خطوط کشتیرانی به اقتصاد کشورهای حاشیه جنوبی خلیجفارس لطمه زده است.» وزیر امور خارجه بحرین درخصوص سیاست کشورهای عرب خلیجفارس در قبال جنگ تأکید کرد: «کشورهای عرب منطقه خواستار جلوگیری از گسترش جنگ هستند. اقتصاد آنها از افزایش حملات به کشتیرانی در خلیجفارس لطمه میبیند.» وی با نادیدهگرفتن سیاست حمایتی این کشورها از عراق، تداوم جنگ را عامل تشدید بحران در منطقه دانست و افزود: «ما درگیر این جنگ نیستیم و حداکثر سعی خود را میکنیم که به هیچ جنگی کشیده نشویم. این پیام ماست و ما میخواهیم جامعه جهانی آن را درک کند.» وزیر امور خارجه بحرین بازگشت ایران به میز مذاکره و تلاش برای حلوفصل مسائل ازطریق گفتوگو را خواستار شد.

منابع و مآخذ روزشمار 1363/03/14