1363.03.24

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1363
1363.03.24
نام‌های دیگر بیست و چهار خرداد
تاریخ شمسی 1363.03.24
تاریخ میلادی 14 ژوئن 1984
تاریخ قمری 14 رمضان 1404


گزارش - 1

1. باوجود اعلان آتشبس در حمله علیه مناطق غیرنظامی،* در 24 ساعت اخیر نبرد نسبتاً شدیدی بین نیروهای ایرانی و عراقی جریان داشت و عراق بخشی از مناطق مسکونی آبادان را با گلولههای توپ و خمپاره هدف قرار داد، با تاریکشدن هوا بر شدت این حملات افزوده شد. بین ساعات 17 تا 18 امروز، یک گلوله خمپاره مقابل در دوم بیمارستان امام خمینی آبادان به آسفالت خیابان اصابت کرد که هیچگونه خسارت جانی نداشت. در ساعت 21:40، براثر برخورد یک گلوله آر.پی.جی به محوطه باغچه این بیمارستان آتشسوزی رخ داد که بعد از چند ساعت، آتش با تلاش عوامل آتشنشانی خاموش گردید. همچنین در جریان درگیریها و گلولهبارانها در منطقه عملیاتی آبادان، 15 تن از افراد نیروی زمینی، ژاندارمری و بسیج و 7 تن از افراد غیرنظامی (ازجمله 2 خانم خانهدار از منطقه خسروآباد)، مجروح شدند. [۱] بااینحال، امروز آیتالله خامنهای رئیسجمهور، در نامهای به دبیرکل سازمان ملل از تلاشهای بشردوستانه وی بهمنظور پیشگیری از خسارت و تخریب وسیع مناطق مسکونی و غیرنظامی قدردانی کرده و ضمن آرزوی موفقیت افزود: «ضرورت دارد که سازمان ملل حداکثر تلاش خود را برای اجرای این تعهدات و جلوگیری از نقض احتمالی آن به کار گیرد و در چهارچوب دو مأموریتی که جنابعالی برای تحقیق درباره حملات به مناطق غیرنظامی و استفاده از تسلیحات شیمیایی انجام دادید، مجدداً عهدهدار این مسئولیت گردید.»[۲]

گزارش - 2

2. در مناطق کردنشین، امروز ضمن تداوم درگیری در منطقه ربط، درگیری نسبتاً وسیعتری بین نیروهای خودی و عناصر حزب دمکرات در شمالغربی نقده به وجود آمد. در منطقه ربط سردشت، درگیری بین نیروهای پایگاه سارتکه و عناصر گروههای مسلح غیرقانونی که از روز گذشته آغاز شده بود، بهصورت پراکنده ادامه داشت و در ساعاتی از روز شدت گرفت. در جریان این درگیری یکی از سربازان احتیاط ژاندارمری و 2 تن از نیروهای گردان 103 که در پایگاه سارتکه بودند، مجروح شدند.[۳] امروز درگیری نسبتاً گستردهای در منطقهای بین نقده، اشنویه و ارومیه بین نیروهای خودی و عوامل حزب دمکرات به وقوع پیوست. عناصر دو هیز افشار و سیمتکو حزب دمکرات که از چند روز قبل در این منطقه تجمع کرده بودند[۴] ساعت 21 امشب به پایگاه و روستاهای حلبی و کوئیرک در شمالغربی نقده، هجوم آورده و با افراد محلی که سپاه پاسداران آنها را مسلح کرده بود، درگیر شدند. مهاجمان علاوهبر خلع سلاح افراد محلی حدود 60 قبضه از سلاحهای انفرادی مردم را به غارت برده و تعدادی از اهالی روستا را بههمراه امامجماعت روستای حلبی به گروگان گرفتند.[۵] در این حمله، عناصر ضدانقلاب محافظ روحانی روستا را که دربرابر خواست آنها مقاومت میکرد، به شهادت رساندند.[۶] با اعلام خبر حمله مهاجمان، نیروهای جندالله نقده، ارومیه و اشنویه از سه مسیر بهسوی روستاهای حلبی و کوئیرک اعزام گشتند و در ارتفاعات روستای دوربه با عوامل ضدانقلاب درگیر شدند.** [۷] علاوهبر این دو درگیری، ساعت 9 شب، گروهان ضربت گردان امام حسن(ع) در حین گشت در روستاهای کانیسیران، گلتپه و گاومیشان بوکان، در روستای گاومیشان با عناصر مسلح غیرقانونی درگیر شد که در جریان آن یک تن از نیروهای خودی و 5 تن از عناصر ضدانقلاب زخمی شدند.[۸] در روستای بروچه از توابع مهاباد نیز بین نیروهای مسلح ایران و عناصری از گروههای مسلح غیرقانونی درگیری رخ داد. در این درگیری یک تن از عناصر ضدانقلاب کشته و یک تن دستگیر شد، 3 نفر هم مجروح شدند. همچنین یک عدد آر.پی.جی7 و 2 عدد ژ3 و یک اسلحه کمری به دست نیروهای خودی افتاد.[۹] در سلماس، یک دستگاه تویوتای ژاندارمری هنگام عزیمت به پایگاه هشتراک واقع در 25 کیلومتری جنوب این شهر، با مینی که عوامل ضدانقلاب کارگذاشته بودند، برخورد کرد. براثر انفجار مین، 4 تن از نیروهای خودی مجروح شدند که بهسرعت به بیمارستان شهدای سلماس انتقال یافتند.[۱۰] در سنندج نیز در درگیری نیروهای سپاه و عناصری از حزب دمکرات کردستان در روستای شینه (واقع در جنوبشرقی سنندج) 2 تن از افراد مسلح غیرقانونی کشته شدند.[۱۱] همچنین امروز گشتهای پایگاه مونه در محور سنندج - کامیاران، متشکل از نیروهای سپاه و ژاندارمری با عناصر مسلح ضدانقلاب درگیر شدند. در جریان آن 3 تن از سربازان ژاندارمری مجروح شدند.[۱۲] در جنوب بانه نیز پس از کسب خبر درمورد حضور تعدادی از عناصر گروههای مسلح غیرقانونی در روستای عباسآباد، عدهای از پیشمرگان مسلمان کرد به آن روستا اعزام شدند. با رسیدن نیروهای خودی عناصر ضدانقلاب گریختند. نیروهای خودی بهسوی آنها آتش گشودند که براثر آن یک تن از عناصر ضدانقلاب کشته شد. به گفته اهالی روستا، مهاجمان 6 نفر بودهاند.[۱۳] درهمینحال در تکاب، پیش از ظهر امروز، یک تن از اعضای حزب دمکرات با اسلحه انفرادی به پایگاه لوپلو مراجعه کرده و تسلیم شد.[۱۴]

گزارش - 3

3. قرارگاه عملیاتی نصرت امروز در نامهای به یگانهای تابعه دستور عملیاتی شماره 2 را صادر و با اشاره به تأثیر آموزشهای نظامی بر موفقیت رزمندگان در رسیدن به اهداف عملیاتها، بر ضرورت بهرهگیری از تجربیات عملیات خیبر تأکید کرد. در این دستور عملیاتی آمده است: باتوجهبه وضعیت منطقه هور و تجربیاتی که از عملیات خیبر به دست آمده و کمبودهایی که احساس شد، برای استفاده از این تجربیات و رفع کمبودها، مسائل و نکات باید در آموزش رعایت شود؛ ازجمله اینکه یگانها موظفاند نیروهای خود را آموزش دهند تا عملیات با کیفیت بهتری انجام پذیرد و نیز فرماندهان یگانها باید نکات دستوری را به عناصر تکور بهمنظور سهولت در امر ترابری و نیز رعایت اصل حفاظت در مسیر حرکت ابلاغ کنند. تجربه عملیات خیبر نشاندهنده آن است که گردانهای ترابری باید در اختیار یگانهای عملیاتی باشند تا با فراگرفتن سکانداری، هنگام عملیات نیروهای یگان را جابهجا کنند. همچنین باتوجهبه وضعیت منطقه عملیاتی خیبر آموزش این نکات ضروری است: 1. آموزش شنا برای نیروهای عملکننده. 2. آموزش چگونگی حمله به ساحل و افزایش مهارت اجرای عملیات آبی - خاکی. 3. سوار و پیادهشدن به قایق برای نیروهای عملکننده که از اتلاف وقت در زمان عملیات جلوگیری میکند. 4. آموزش تیراندازی از درون قایق درحال حرکت، یک امر ضروری است و باید نیروها بتوانند از سلاح انفرادی خود مانند آر.پی.جی و تیربار در هنگام حرکت قایق استفاده کنند. 5. باتوجهبه احتمال واژگونی قایق، رزمندگان باید بتوانند با یادگیری شنا و استفاده از نی در سطح آب باقی بمانند. 6. استفاده از نی برای شناورماندن که درصورت واژگونی قایق برای رزمندگان ضروری است. 7. آموزش ش.م.ر و نحوه محافظت از خود دربرابر سلاحهای شیمیایی، میکروبی و رادیواکتیویته. 8. فراگیری پاروزنی؛ باتوجهبه کمبود نیروی پاروزن لازم است یگانها به عناصر تکور اصلی آموزشهای لازم پاروزدن را بدهند. 9. حرکت در آب با لباس غواصی و اسلحه مهارت دیگری است که نیروهای رزمنده باید یاد بگیرند. در دستورالعمل قرارگاه نصرت نکات دستوری متعددی به یگانها ابلاغ شده که بهطورکلی بر حفظ نظم در هنگام عزیمت بهسوی میدان نبرد، استفاده از قایقها و سلاحها، حفظ خونسردی هنگام بروز مشکل، رعایت اصول جنگ، برخورداری از تسلیحات و تجهیزات اولیه نبرد تأکید دارد.[۱۵]

گزارش - 4

4. به مناسبت هفته بازسازی مناطق جنگزده، آیتالله صانعی دادستان کل کشور و سرپرست شورایعالی بازسازی، از مناطق و روستاهای جنگزده استان خوزستان بازدید کرد و از نزدیک از روند بازسازی مناطق آسیبدیده مطلع شد. وی در آخرین روز بازدید از منطقه در یک مصاحبه مطبوعاتی از فعالیتهای بنیاد مسکن و جهاد سازندگی قدردانی و اظهار کرد: «ساختن خانه مشکل است و در جاهایی که بردن مصالح دشوار است، بهویژه مناطق جنگی که با خطرات احتمالی بیشتری روبهرو است، این عمل مشکلتر است، اما برادران بنیاد مسکن و جهاد سازندگی بهخوبی از عهده این کار برآمدهاند.» وی با اشاره به اقدام عراق به بمباران مناطق مسکونی افزود: «ما میسازیم و صدامیان ویران میکنند و این خود پیامی است که ما به دنیا اعلام میکنیم که ملت ما استقامت دارد. وقتی امامشان میگوید "بازسازی و نوسازی مانند جنگ است"، آنها لبیک میگویند. دنیا باید بفهمد این ملت همانطور که در بعد نظامی آن کارهای عظیم را انجام میدهد، در دیگر ابعاد نیز مقاوم است.»[۱۶]

گزارش - 5

5. دولت امریکا از احداث خط لوله نفتی عراق به بندر عقبه اردن حمایت کرده و آن را در راستای منافع خود در کاهش آسیبپذیری غرب دربرابر بحرانهای نفتی و کمک به پایان جنگ ایران و عراق در منطقه میداند. درهمینحال عراق درصدد احداث یک خط لوله نفتی به ساحل دریای سرخ میباشد. روزنامه کریستین ساینس مانیتور امروز در گزارشی با اعلام این مطلب نوشت: شرکت امریکایی بچتل گروپ*** تاکنون برای سرمایهگذاری و پرداخت سهم یک میلیارد دلاری امریکا از بانک صادرات و واردات امریکا درخواست اقدام مقتضی کرده[۱۷] و این بانک موافقت کرده است بهصورت آزمایشی مبلغ 500 میلیون دلار درقالب تسهیلات بانکی در اختیار عراق بگذارد که درصورت مشارکت دولتهای اروپایی، در احداث این خط لوله نفتی استفاده شود.[۱۸] مقامات رسمی امریکا منافع اقتصادی، سیاسی و راهبردی در این اقدام میبینند و از سال گذشته بهطور جدی به آن توجه کردهاند. ریچارد مورفی معاون وزیر امور خارجه امریکا در امور غرب و جنوب آسیا، در گزارشی به کنگره امریکا گفته است: «اجرای این طرح به مفهوم متمایلشدن امریکا بهسوی عراق در جنگ نیست، زیرا پیروزی هریک از طرفین در جنگ نه دستاورد نظامی دارد و نه ازنظر راهبردی مقبول است.»[۱۹] ظرفیت اسمی این خط لوله روزانه یک میلیون بشکه نفت است و فارغ از روند صدور نفت از خلیجفارس و آسیبهای احتمالی آن، به صدور نفت ادامه خواهد داد. به نوشته این روزنامه، صدور نفت از این خط لوله برای امریکا، عراق و اردن منافع اقتصادی دارد و به غرب اطمینان میدهد که جریان نفت از منطقه با تهدید کمتری ادامه خواهد یافت و «برای ایران روشن خواهد کرد که نمیتواند در یک جنگ فرسایشی علیه عراق به پیروزی برسد. بنابراین، این موضوع عامل محرکی خواهد شد که جنگ پایان گیرد.» همچنین رژیم صهیونیستی از احداث این خط لوله حمایت میکند. آنها بر این باورند که این خط لوله نفتی منافع عراق را دررابطهبا ثبات منطقه افزایش داده و آن را بهسوی کشورهای عربستان و اردن میکشاند که در منازعه اعراب و رژیم صهیونیستی کمتر دخالت میکنند. این خط لوله نفت برای امریکا علاوهبر پیامدهای مثبت راهبردی، دستکم 500 میلیون دلار سود دارد و به ایجاد اشتغال، بهبود بازار کار و بهبود تراز تجارت خارجی امریکا در منطقه کمک میکند.[۲۰] به نوشته روزنامه جمهوری اسلامی، خط لوله نفتی مذکور مورد حمایت رژیم صهیونیستی و تضمینکننده منافع آن نیز میباشد. اسحاق مدای وزیر انرژی و زیرساخت رژیم صهیونیستی، به صدام تضمین داده است که امنیت خط لوله نفتی عراق به بندر عقبه در سواحل دریای سرخ را حفظ خواهد کرد. مقامات رژیم اسرائیل به صراحت اعلام میکنند که با قاطعیت از پیروزی ایران در جنگ جلوگیری خواهند کرد، زیرا پیروزی ایران موجی از حرکت اسلامی در غرب آسیا و منطقه را به وجود خواهد آورد که خطر آن در وهله اول متوجه اسرائیل خواهد بود.[۲۱] درهمینحال، عراق مشغول فراهمآوردن زمینه های احداث یک خط لوله نفتی دیگر به ساحل دریای سرخ ازطریق خاک عربستان است. به گزارش خبرگزاری عراق، پروژه احداث خط لوله نفتی جنوب عراق به سامانه نفتی عربستان سعودی در دریای سرخ بهدقت ازجانب مقامات دو کشور بررسی شده و شرکتها و مؤسسات بینالمللی برای مشارکت در مناقصه آن فراخوانده شدهاند. در این مرحله، آنها در نظر دارند یک خط لوله نفتی به طول 630 کیلومتر احداث کنند که روزانه بتواند 500 هزار بشکه نفت را از میادین جنوب عراق به بندر ینبع منتقل کند. در فاز دوم این پروژه قرار است یک خط لوله نفتی دیگر با ظرفیت یک میلیون و 600 هزار بشکه در روز برای انتقال نفت به این بندر ساخته شود. هزینه کل این پروژه دو و نیم میلیارد دلار برآورد شده است.[۲۲]

گزارش - 6

6. وزرای امور خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس امروز در پایان نشست خود در طائف عربستان، تلویحاً ایران را به دلیل حمله به کشتی کویتی محکوم کرده و بدون اشاره به آغاز حملات ازسوی عراق، خواستار خودداری از توسل به زور در منطقه شدند. به گزارش رسانه های گروهی، وزیران امور خارجه شش کشور عضو شورای همکاری خلیجفارس امروز با صدور بیانیهای بدون ذکر نام ایران، این کشور را بهدلیل مورد تهدید قراردادن همسایگان عرب خود محکوم کردند. آنها قبل از پایاندادن به اجلاس خود در طائف که تا سحرگاهان طول کشید، ملاقاتی طولانی با فهد، شاه سعودی داشتند. در این بیانیه آمده است: «تجاوز اخیر به کشتی کویتی کاظمه که پس از محکومکردن چنین حملاتی در قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد صورت گرفت، به شدت محکوم میشود.» وزیران امور خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس این اقدامات را مغایر با منشور سازمان ملل دانسته و خواهان همزیستی مسالمتآمیز، حسن همجواری و گفتوگو شدند. در این بیانیه تأکید شده است شورای همکاری خلیجفارس خواهان رفع تشنج در منطقه و خودداری از استفاده از تهدید و زور برای حل مشکلات میباشد.[۲۳] شاذلی قلیبی دبیرکل اتحادیه عرب، که برای دیدار و گفتوگو با مقامات کره جنوبی در سئول به سر میبرد، امروز خواستار ادامه فشار به ایران برای قبول میانجیگری در جنگ شد و از ایران خواست کمک دیگر کشورها برای متوقفکردن جنگ با عراق را بپذیرد. قلیبی در یک نشست خبری گفت: «تمام طرفها باید برای متقاعدکردن ایران به قبول میانجیگری بین المللی جهت پایاندادن به این تراژدی، تلاشهای هماهنگی را به عمل آورند.» وی بدونتوجه به سیاست تجاوزکارانه عراق در آغاز جنگ و گسترش آن به مناطق مسکونی و حملات آن کشور به کشتیهای تجاری در خلیجفارس اضافه کرد: «عراق نسبت به قبول هرگونه نقش میانجیگری توسط اتحادیه عرب، سازمان ملل متحد و سازمانهای اسلامی برای پایاندادن به جنگ ابراز تمایل کرده است، لکن ایران این تلاشها را رد کرده است.»[۲۴]


منابع و مآخذ روزشمار 1363/03/24

  1. سند شماره 300146 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، 26/3/1363.
  2. مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد سوم، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1387، صص 161 و 162.
  3. سند شماره 300146 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، 26/3/1363.
  4. سند شماره 431935 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه11 سپاه به سپاه اشنویه، 30/3/1363.
  5. سند شماره 406770 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه شمال‌غرب ژاجا به فرماندهی ژاجا (رکن3)، 25/3/1363.
  6. سند شماره 406869 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش خبری روزانه فرماندهی منطقه11 سپاه (قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)) به فرماندهی کل سپاه، 25/3/1363، صص 2 و 3؛ و - سند شماره 58810 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مرکزی سپاه به اطلاعات شاجا، 3/4/1363.
  7. سند شماره 406392 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه اشنویه به اطلاعات منطقه11 سپاه، 25/3/1363.
  8. سند شماره 431941 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه بوکان به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 26/3/1363.
  9. سند شماره 80316 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات ژاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 27/3/1363.
  10. سند شماره 81607 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 25/3/1363؛ و - سند شماره 40730 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن3) به فرماندهی نزاجا (معاونت اطلاعات و عملیات)، شماره 87، 25/3/1363، ص3.
  11. سند شماره 345554 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از باقیمانده لشکر28 (رکن2) به استانداری کردستان، 30/3/1363.
  12. سند شماره 406729 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی قرارگاه عملیات شمال‌غرب (رکن3) به نزاجا (معاونت اطلاعات و عملیات)، شماره 88، 26/3/1363، ص4.
  13. سند شماره 416969 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش 15 روزه سپاه سردشت به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 1/4/1363، ص1.
  14. سند شماره 420264 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه تکاب به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 27/3/1363.
  15. سند شماره 252860 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دستور عملیاتی شماره 2 قرارگاه نصرت، 24/3/1363.
  16. روزنامه اطلاعات، 26/3/1363، ص4.
  17. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 88، 26/3/1363، ص20، واشنگتن - خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  18. اداره کل مطبوعات خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بررسی مطبوعات جهان، شماره 573، 21/4/1363، ص30، به نقل از هرالد تریبیون.
  19. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 87، 25/3/1363، ص38، رادیو امریکا.
  20. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 88، 26/3/1363، ص20، واشنگتن - خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  21. روزنامه جمهوری اسلامی، 20/3/1363، ص12.
  22. اداره کل مطبوعات خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بررسی مطبوعات جهان، شماره 580، 30/4/1363، ص21، به نقل از اکو (چاپ فرانسه).
  23. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 87، 25/3/1363، صص 19 و 20، ابوظبی - خبرگزاری یونایتدپرس.
  24. همان، ص15، سئول - خبرگزاری یونایتدپرس.