1363.04.14

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1363
1363.04.14
نام‌های دیگر چهارده تیر
تاریخ شمسی 1363.04.14
تاریخ میلادی 5 جولای 1984
تاریخ قمری 5 شوال 1404






گزارش- 1

1. امروز همزمان با تبادل آتش بین نیروهای ایرانی و عراقی در طول جبهههای آبادان و خرمشهر یک جنگنده عراقی با راکت اطراف بوکان را هدف قرار داد. ارتش عراق که شهر آبادان را همچون روزهای گذشته زیر آتش سلاحهای سنگین خود قرار داده بود، بین ساعات 15 تا 19 امروز، بر شدت حملات خود به مناطق مسکونی این شهر افزود. براثر این آتشباری 8 باب منزل مسکونی، 4 باب مغازه و 2 دستگاه خودرو آسیب دیدند و یک فقره آتشسوزی رخ داد که با تلاش مأموران آتشنشانی مهار و خاموش شد. همچنین پالایشگاه آبادان نیز بهطور متناوب آماج گلولهباران دشمن قرار گرفت و درنتیجه به قسمتهایی از آن خساراتی وارد آمد و 4 غیرنظامی مجروح شدند. در منطقه عملیاتی آبادان نیز تبادل آتش بین ایران و عراق موجب مجروحشدن 8 تن از نیروهای نظامی شد. [۱] افزون بر آبادان، مناطق مسکونی خرمشهر و نخلستانهای بین دو شهر نیز امروز زیر آتش سلاحهای سنگین عراق بود. هرچند اصابت گلوله به اطراف گمرک خرمشهر خسارتی نداشت،[۲] اما نخلستانهای موجود بین دو شهر براثر این گلولهباران آتش گرفت. آتشسوزی به حدی گسترش یافت که مأموران آتشنشانی پس از 12 ساعت تلاش گسترده، موفق شدند آن را مهار و خاموش کنند. در این آتشسوزی تعداد زیادی از نخلهای بین آبادان و خرمشهر سوخته و از بین رفتند.[۳] درهمینحال امروز ساعت 12، یک فروند هواپیمای عراقی دو عدد راکت به منطقهای در 10 کیلومتری بوکان شلیک کرد. این حمله هیچ آسیب مالی و جانی درپی نداشت.[۴]

گزارش- 2

2. حمله به شهر سردشت، درگیری عناصر گروه خبات با نیروهای خودی در شمال سنندج، تسلیمشدن چند تن از عناصر ضدانقلاب در دیواندره و تهدید طایفه قادری ازسوی حزب دمکرات ازجمله وقایع امروز در مناطق کردنشین غرب و شمالغرب کشور بود. یک گروه 50 نفری از عناصر حزب دمکرات در ساعت 23:15 دقیقه امشب، وارد شهر سردشت شده و با نیروهای خودی درگیر شدند. مهاجمان با آر.پی.جی7 یک دستگاه ماشین گشت شهری را منهدم کردند و ضمن حمله به پایگاه شهید بهشتی به اداره راهوترابری نفوذ کرده و با نیروهای این پایگاه درگیر شدند. در ادامه این درگیری سه ساعته افراد حزب دمکرات منزل یکی از پیشمرگان مسلمان کرد را نیز با آر.پی.جی هدف قرار داده و خساراتی به آن وارد آوردند. در این حادثه 5 دستگاه خودروی اداره راهوترابری بهشدت خسارت دید، ولی به نیروهای خودی آسیبی نرسید.[۵] در اقدامی دیگر، امروز عناصر گروه غیرقانونی خبات در شمال سنندج بالاتر از دوراهی مریوان - دیواندره، با نیروهای چند پایگاه در روستاهای وجینه، شاهقلعه و کوه زرد درگیر شدند. در یکی از این درگیریها که در اطراف روستای وجینه به وقوع پیوست، 8 بسیجی شهید و تعدادی نیز مجروح شدند. ستاد مرکزی سپاه با اعلام این خبر خواستار بررسی و گزارش جزئیات بیشتر این درگیری شد.[۶] در درگیری نیروهای دو پاسگاه شاهقلعه و کوه زرد (واقع در محور دیواندره) با عناصر گروههای مسلح غیرقانونی، 2 تن از افراد ضدانقلاب در پایگاه شاهقلعه تسلیم نیروهای خودی شدند.[۷] همچنین امروز در دو پایگاه دیگر دیواندره یکی از چتههای کومهله بدون اسلحه با مراجعه به پایگاه کول و 2 نفر از اعضای حزب دمکرات کردستان بههمراه سلاحهای انفرادی خود با مراجعه به پایگاه جنیان تسلیم نیروهای خودی شده و تقاضای اماننامه کردند.[۸] از سوی دیگر، بهدنبال تجهیز و مسلحشدن قادریها در منطقه جلدیان، حزب دمکرات کردستان در پیامی رادیویی به این طایفه تهدید کرد اسلحههای خود را بر زمین بگذارند وگرنه به هیز آواره دستور میدهد که آنها را خلع سلاح کند. سپاه اشنویه با اعلام این خبر از فرماندهی ستاد منطقه 11 سپاه خواست که ضمن تقویت پایگاههای منطقه اقدامات و تمهیدات لازم را برای حمایت از مردم انجام دهد.[۹]

گزارش- 3

3. با تشدید اقدامات گروههای مسلح غیرقانونی در کردستان برای حمله به شهرها، شورای تأمین شهرستان مریوان به منظور عملیاتی کردن طرح پدافند شهرستانهای شورای تأمین ویژه غرب کشور، امروز در جلسهای به بررسی راههای مقابله با اقدامات ضدانقلاب پرداخت. شرکتکنندگان در این جلسه با اشاره به ضرورت هماهنگی بیشتر بین نیروهای سپاه، ارتش، ژاندارمری و شهربانی و تشکیل فرماندهی واحد و حمایت از تأمین امنیت پایگاهها، محورها، جادهها و روستاها بر حفاظت کامل از شهرها تأکید کردند. در جلسه شورای تأمین شهرستان مریوان با اشاره به اینکه تدارک و پشتیبانی نیروهای موجود در مناطق پیرامونی ازطریق شهرها انجام میگیرد، بر تأمین امنیت شهرها تأکید و مقرر شد: در مواقع عادی حفاظت از شهر و حوالی آن بهعهده عملیات شهری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی باشد و نهادها و سازمانهای دیگر درزمینه تأمین نیرو به آن کمک کنند؛ کروکی کامل شهر و مناطق پیرامون آن با هماهنگی شهربانی تهیه و نقاط حساس و حیاتی یا مناطقی که امکان نفوذ دشمن وجود دارد، تعیین شود و راهنمای عمل در حفاظت از شهر قرار گیرد؛ سپاه پاسداران طرح پدافندی شهر را باتوجهبه کروکی مذکور تهیه و در دستور کار شورای تأمین قرار دهد؛ باتوجهبه اظهارات فرمانده گردان ژاندارمری و ریاست شهربانی مبنیبر کمبود نیرو، با استان هماهنگی لازم انجام گرفته و توان آنها برای اجرای مأموریتها تقویت شود. در پایان جلسه بار دیگر تأکید شد که نیروها همانند گذشته با یکدیگر هماهنگ بوده و در موارد اضطراری همدیگر را تقویت کنند.[۱۰]

گزارش- 4

4. نیروهای اتحادیه میهنی کردستان عراق (طالبانیها) یک گروه 7 نفره از طرفداران شیخ علی تهرانی را در کردستان عراق دستگیر کردند. این افراد که 4 تن از آنها ایرانی و ملبس به لباس روحانیت و 3 نفر دیگر افغان بودند موقع عزیمت از اربیل به سمت قلعه دیزه، با تلاش نیروهای اتحادیه میهنی کردستان عراق در منطقه سنگسر دستگیر شدند. افراد مذکور هنگام دستگیری خود را از طرفداران شیخ علی تهرانی معرفی کرده و یک دستگاه دوربین عکاسی و یک دستگاه ماشین چاپ بههمراه داشتند و مدعی بودند که «ازطرف روحانیون تراز اول ایران مأموریت داریم که در شهرستانهای شمالی عراق و همچنین در کشورهای لیبی، لبنان، سوریه، کویت و ترکیه علیه جمهوری اسلامی ایران تبلیغات نماییم.» این افراد ضمن اعتراض به دستگیری خود اعلام کردند با اجازه رژیم صدام حسین به این مأموریت اعزام شدهاند. رژیم صدام از جلال طالبانی خواسته است دستگیرشدگان را به مقامات دولتی عراق در اربیل تحویل دهد.[۱۱]

گزارش- 5

5. یک نفتکش ژاپنی در خلیجفارس ازسوی هواپیمایی ناشناس مورد حمله قرار گرفت. روزنامههای هندلز بلادت و لوکوتیدین دوپاری در گزارشهایی به پیامدهای افزایش حملات به کشتیها در این منطقه پرداختند. نفتکش 122 هزار تنی پریمرز که پس از بارگیری در بندر رأسالتنوره عربستان عازم شرق قطر بود، در جنوب جزیره لاوان، هدف 2 فروند موشک قرار گرفت، اما هیچیک از 26 خدمه آن آسیب ندیدند. این نفتکش که در لیبریا به ثبت رسیده و در اجاره شرکت ژاپنی لاین است، همچنان به راه خود ادامه داده و پس از خروج از خلیجفارس به بندر فجیره در سواحل امارات متحده عربی وارد شد.[۱۲] خبرگزاری رویتر در گزارشی به نقل از مقامات ژاپنی مدعی شد که بر روی یکی از موشکهای شلیکشده به نفتکش پریمرز، عبارت "نیروی هوایی ایران" نوشته شده بود و بر این اساس، احتمال میرود که حمله ازسوی یک جنگنده ایرانی انجام گرفته باشد.[۱۳] درهمینحال، پیامدهای حملات در خلیجفارس از موضوعات مورد توجه رسانههای گروهی در جهان است. روزنامه اقتصادی هندلز بلادت در شماره امروز خود درخصوص تأثیر حمله به کشتیها بر درآمدهای نفتی ایران نوشته است: «حملات صدام به نفتکشها و کشتیها عملاً صدور نفت ایران را کاهش داده و به 800 هزار بشکه در روز رسانده بود، اما بهمحض برقراری آتشبس در خلیجفارس، ایران دوباره آن را به 8/1 میلیون بشکه افزایش داد.» ایران برای تثبیت صادرات خود دست به اقدامات گوناگونی زده است و ایجاد تعرفه بیمه یک تا دو درصدی برای بار کشتیها ازطریق بیمه دولتی ایران یکی از آنها است. این روزنامه با اشاره به محدودیتهای ایران در جبهههای جنگ اضافه کرده است: ایران ازنظر تجهیزات و تسلیحات در مضیقه است و اخیراً شوروی به کره شمالی - بهعنوان یکی از فروشندگان سلاح به ایران - فشار آورده است تا دیگر به ایران اسلحه ندهد.[۱۴] از سوی دیگر، حمله به کشتیها در خلیجفارس موجب رونقیافتن بازار کشتیهای فرسوده شده است. به نوشته روزنامه لوکوتیدین دوپاری (چاپ فرانسه): «درپی حملات به کشتیها و نفتکشها در خلیجفارس، خرید و فروش کشتیهای دستدوم در بازار بینالمللی تا حدی شکوفا شده است.» این روزنامه در گزارش خود افزوده است: سودجویان با خرید کشتیهای فرسوده و اعزام آنها به خلیجفارس از وضعیت موجود به نفع خود بهره میگیرند. آنها ضمن دریافت دستمزد زیاد برای اعزام کشتیها به خلیجفارس، درصورتیکه مورد حمله قرار گیرند از بیمه استفاده میکنند. این روزنامه به نقل از واسطههای حملونقل در لندن آورده است: «یک سفر 24 ساعته بین جزیره خارک و دریای سرخ میتواند بیش از 3 میلیون دلار برای صاحب نفتکش غولپیکر 300 تنی سود داشته باشد. بیمهکنندگان قیمت آن را میپردازند و ازنظر استخدام ملوانان نیز مسئلهای وجود ندارد. زیرا تعداد ملوانان جهان سومی که درپی یافتن شغلی هستند و از خطرات باکی ندارند، بیشمار است.»[۱۵]

گزارش- 6

6. فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در احکام جداگانهای 5 تن از فرماندهان ستاد عراق* را تعیین کرد. فرماندهی قرارگاه رمضان نیز تعیین صلاحیت نیروهای اعزامی به این قرارگاه را ضروری خواند. در این احکام محمد باقری با حفظ سمت بهعنوان معاونت اطلاعات عملیات، کریمپور بهعنوان مسئول عملیات، برزگر به سمت معاونت پشتیبانی، حسینی بهعنوان مسئول تدارکات و داود احمدی به سمت مسئول دفتر فنی ستاد عراق منصوب شدند. در این احکام که همگی ازسوی فرماندهی کل سپاه صادر و ازطرف علی شمخانی امضا شده، درمورد پیشبرد امور محولشده ابراز امیدواری گردیده است. برای نمونه در حکم مسئول دفتر فنی ستاد آمده است: «امید است با ایجاد سیستم ارتباطی مناسب و تأمین نیازمندیهای فنی ستاد و دیگر وظایف طبق شرح وظیفه مربوطه، در جهت راهاندازی هرچه سریعتر ستاد موفق بوده و برای خدمت به اسلام و مسلمین مثمرثمر باشید.»[۱۶] درهمینحال، امروز فرماندهی قرارگاه رمضان در نامهای به فرماندهان اطلاعات برخی از مناطق سپاه بر ضرورت تعیین صلاحیت نیروهای اعزامی به این قرارگاه تأکید کرد و نوشت: «نظر به اهمیت کار قرارگاه رمضان لازم است کلیه نیروهایی که قرار است با این قرارگاه همکاری نمایند، قبل از انتخاب و شروع به کار، توسط حفاظت اطلاعات منطقه تعیین صلاحیت شده و درصورت عدم وجود هرگونه نارسایی امنیتی و اخلاقی در پرونده مشغول به کار شوند.»[۱۷]

گزارش- 7

7. دولت ترکیه امروز با ادعای اصابت گلوله های خمپاره های ایران به خاک این کشور، مراتب اعتراض خود را به جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد. مسئولان ترکیه مدعی شدند این دومین بار است که دولت ایران در مناطق مرزی دو کشور دست به اجرای عملیات نظامی زده و گلوله های آن به خاک ترکیه اصابت کرده است. آنکارا ضمن درخواست از ایران برای جلوگیری از این امر، تهدید کرد که درصورت تکرار دست به اقدامات متقابل خواهد زد. قرارگاه عملیاتی شمالغرب ارتش (رکن2) با اشاره به این موضوع خطاب به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) نوشت: «باوجود اینکه مشخص است این مطالب صرفاً به منظور بهانه گیری و توجیه عمل ترکیه است که ضدانقلاب را در منطقه پذیرفته است، علیهذا دستور فرمایید به برادران مسئول در منطقه تأکید گردد به نحوی عمل کنند که هیچگونه بهانه ای به دست دولت مزبور نیفتد.»[۱۸]

گزارش- 8

8. حملات عراق علیه کشتیها و نفتکشها در خلیجفارس و سیاست تلافی جویانه ایران در مقابل آن، موجب تقویت گمانهزنیها درمورد افزایش حضور و مداخله نظامی مستقیم امریکا در منطقه شده است. روبرت کینگستون رئیس فرماندهی مرکزی ارتش امریکا در منطقه خلیجفارس، اظهار کرد: «نیروهای امریکا درصورت لزوم قادر به اعزام یک گردان نیرو در 48 ساعت آینده به خلیجفارس است و در طول یک هفته میتواند آن را به استعداد یک تیپ تقویت کند.» وی در گفتوگو با نشریه نیروهای نظامی اضافه کرد: تمامی نیروی 294000 نفری امریکا در منطقه آمادگی دارند تا درصورت لزوم نقش خود در منطقه را ایفا کنند. امریکا از اول ژانویه سال 1983، با تشکیل فرماندهی مرکزی در منطقه توانست به چنین توانی دست یابد. وی درمورد سیاست روسها برای دستیافتن به آبهای خلیجفارس گفت: «اگر روسها بتوانند موضع خود را در افغانستان مستحکم کنند که این امر در آینده نزدیک قابلپیشبینی نیست، در آن صورت، پایگاه امنی در آن کشور برای انجام عملیات خود در منطقه خواهند داشت. آنگاه روسها ممکن است نقشه تاریخی خود برای رسیدن به خلیجفارس را دوباره زنده کنند.»[۱۹] روزنامه امریکایی نیویورک تایمز نیز در گزارشی به نقل از تحلیلگران نظامی و غیرنظامی، درخصوص تحولات خلیجفارس و تأثیر حملات عراق بر آن نوشت: «حملات اخیر عراق لزوم بررسی راهاندازی اسکادران نیروی دریایی امریکا در خلیجفارس را ایجاب میکند.» حملات عراق میتواند به اقدامات تلافیجویانه ایران علیه کویت و دیگر کشورهای ضربه پذیر خلیجفارس بینجامد و در این صورت ارسال چهار فروند آواکس به منطقه برای مقابله با این حملات کافی نمیباشد. این روزنامه از قول تحلیلگران غربی درمورد هدف عراق از حملات به کشتیها اضافه کرد: «هدف عراق از حمله به نفتکشها این است که ایران را اغوا نماید که حمله زمینی بزرگ خود را آغاز نماید، زیرا که عراق اکنون برای مقابله با ایران کاملاً آماده است.» ازنظر یک تحلیلگر انگلیسی عراق از پیروزی خود مطمئن است و عقیده دارد درصورت شکست حمله بزرگ ایران، یک دوره آرامش در جبهه ها به وجود خواهد آمد و اوضاع داخلی ایران به طرفداری از صلح علیه حکومت سوق خواهد یافت.[۲۰] درهمینحال، ویلیام کیسی رئیس سازمان اطلاعات مرکزی امریکا (سیا) که به منطقه غرب آسیا سفر کرده و در اردن به سر میبرد، امروز در بندر عقبه از عملیات اجرایی تأسیس یک پایگاه امریکایی در این بندر بازدید کرد. ایالات متحده امریکا بهمنظور مراقبت و کنترل تحرکات کشورها و بازیگران مختلف منطقه درحال تأسیس یک پایگاه نظامی در اردن است. این پایگاه دراختیار نیروی هوایی قرار خواهد گرفت تا از آن در جریان مانورهای نظامی سالانه پیمان ناتو در منطقه استفاده کند.[۲۱]




منابع و مآخذ روزشمار 1363/04/14

  1. سند شماره 299939 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری آبادان به استانداری خوزستان، 14/4/1363؛ و - سند شماره 299932 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، 14/4/1363.
  2. سند شماره 169656 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای واحد اطلاعات نظامی و اطلاعات تاکتیکی ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شماره 8، 21/4/1363، ص2.
  3. سند شماره 299939 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری آبادان به استانداری خوزستان، 14/4/1363؛ و - سند شماره 299932 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، 14/4/1363.
  4. سند شماره 382805 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از عملیات سپاه بوکان به طرح و عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 15/4/1363.
  5. سند شماره 352838 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه سردشت به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 17/4/1363؛ و - سند شماره 352798 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از طرح و عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به عملیات شهری سپاه، 17/4/1363.
  6. سند شماره 314582 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی کردستان به استانداری کردستان، 18/4/1363.
  7. سند شماره 352854 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه ناحیه کردستان به فرماندهی منطقه11 سپاه، 15/4/1363، صص 1 و 2.
  8. سند شماره 352857 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا (رکن3) به فرماندهی ژاجا (رکن3)، 14/4/1363.
  9. سند شماره 352865 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پاسداران اشنویه به ستاد منطقه11 سپاه، 14/4/1363.
  10. سند شماره 302899 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری مریوان به استانداری، 17/4/1363.
  11. سند شماره 383069 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه فرعی شهید بروجردی ژاجا به فرماندهی قرارگاه مرکزی شهید بروجردی سپاه، 28/4/1363، ص2.
  12. روزنامه جمهوری اسلامی، 16/4/1363، ص2.
  13. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 108، 15/4/1363، ص2.
  14. همان، صص 6 و 7.
  15. همان، صص 20 و 21.
  16. سند شماره 439082 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 14/4/1363؛ و - سند شماره 439083 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 14/4/1363؛ و - سند شماره 439084 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 14/4/1363؛ و - سند شماره 439085 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 14/4/1363؛ و - سند شماره 439086 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 14/4/1363.
  17. سند شماره 45426 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی کل (قرارگاه رمضان) به مناطق 1، 3، 4، 7، 8، 10 و 11 سپاه، 14/4/1363.
  18. سند شماره 382973 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌‌غرب (رکن2) به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 23/4/1363.
  19. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 108، 15/4/1363، صص 6 - 4، واشنگتن - خبرگزاری کویت.
  20. همان، صص 19 و 20.
  21. همان، صص 20 و 21.