1366.04.14

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1366
1366.04.14
نام‌های دیگر چهارده تیر
تاریخ شمسی 1366.04.14
تاریخ میلادی 5 ژوئیه 1987
تاریخ قمری 8 ذیقعده 1407



گزارش -539

به منظور بهبود وضعیت پدافندی منطقه و تکمیل عملیات نصر4، امروز نیروهای لشکر10 سیدالشهدا(ع) پیشروی خود را برای تصرف ارتفاع دوقلو آغاز کردند و در عملیاتی غافلگیرانه در نخستین ساعات عملیات، قلة شرقی و سپس قلة غربی این ارتفاع به تصرف آنان درآمد. در پی این حمله، نیروهای دشمن منطقه را به‌طور گسترده زیر آتش انبوه توپخانة خود قرار دادند. شدت این آتشباری به اندازه‌ای بود که به دلیل آسیب‌های وارد شده به نیروهای خودی، تا ساعت 10 صبح، نیروهای منطقة عملیاتی دو بار تعویض شدند. سرانجام در ساعت 17، در حالی که توان نیروهای خودی در قلة غربی به ‏حداقل رسیده و ارتباط آنها نیز با قرارگاه قطع شده بود، نیروهای دشمن پاتک سنگینی را سازمان دادند و در یک جنگ رویاروی - و در برخی سنگرها، به صورت تن به تن - قلة غربی را تصرف کردند. پس از این اقدام دشمن، نیروهای خودی چندین بار برای بازپس‌گرفتن منطقه تلاش کردند، ولی موفق نشدند و بدین ترتیب نیروهای خودی تنها موفق به تصرف قلة شرقی شدند.[۱] ستاد کل نیروهای سه‌گانه سپاه انهدام تیپ77 دشمن و کشته یا زخمی شدن هزار تن از افراد نظامی عراق و اسارت بیش از 30 تن از آنان را از جمله نتایج عملیات امروز اعلام کرد.[۲]

گزارش -540

به گزارش ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، در اجرای مأموریت پدافند دریایی و در ادامة عملیات کنترل کشتی‌های عبوری از تنگه هرمز، نیروی دریایی امروز 10 فروند کشتی تجاری و نفت‌کش خارجی را شناسایی و بازرسی کرد و پس از حصول اطمینان از نبود محموله مشکوک به قصد عراق، به آنها اجازة ادامة مسیر داد.[۳]

گزارش -541

در تلاش برای جلوگیری از استفادة عراق از سلاح شیمیایی، وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران اقدامات متعددی را برای طرح این جنایت در صحنه بین‏المللی، در دستور کار خود قرار داده است. یک نشریة داخلی این وزارت‌خانه، این اقدامات را به شرح زیر اعلام کرده است: «1- وزارت امورخارجه در یادداشت رسمی، از دبیرکل سازمان ملل خواسته است که تیم متخصصین خود را به ایران اعزام نماید. دراین‌باره مذاکراتی با دبیرکل و نمایندگان کشورهای عضو شورای امنیت در تهران و نیویورک در دست انجام است تا اعزام تیم را میسر نماید. به اعضای شورا گفته شده است که برای رفع نقیصه قبلی، مناسب است این ‏بار چند تن از اعضای شورای امنیت که مورد تأیید ایران باشند، نمایندگانی همراه تیم متخصصین به ایران اعزام نمایند. 2- سفرا و کارداران مقیم تهران، به وزارت خارجه دعوت شدند و پس از استماع اظهارات قائم‌مقام وزیرخارجه، به بازدید از مجروحین شیمیایی در بیمارستان پرداختند. ارسال گزارشات قبلی برخی از این نمایندگان به پایتخت‏های خود، در موضع‌گیری آنها نسبت به مسئله تأثیر داشته است. 3- از نمایندگی‏های کشورهای غربی خواسته شده است با سازمان‌های غیردولتی تماس گرفته و آنها را ترغیب به بازدید از مجروحین شیمیایی بنمایند. 4- قرار است عده‏ای از مجروحین شیمیایی غیرنظامی به کشورهای اسپانیا، کانادا، ژاپن، سوئد، بلژیک، ایتالیا، آلمان ‏غربی، فرانسه و دانمارک اعزام شوند. با توجه به اینکه پزشک سازمان ملل اسپانیایی است، اعزام مجروحین به این کشور اهمیت خاصی دارد، زیرا چنانچه تیم سازمان ملل به ایران نیاید، امکان بازدید مجروحین توسط وی و ارائه گزارش رسمی به دبیرکل - نظیر آنچه در سال 1985 (1364) انجام گردید - وجود دارد. 5 - جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران طی نامه‏ای، موضوع را به جمعیت‏های هلال‌احمر و صلیب‏سرخ جهانی اعلام کند و خواستار مشارکت آنها در مقابله با آثار این جنایت و معالجه مجروحین شود.»[۴]

گزارش -542

حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی نماینده امام در شورای عالی دفاع و رئیس مجلس شورای اسلامی، با انتقاد از اسکورت نفت‏کش‏های کویتی و با تأکید بر تداوم سیاست مقابله به مثل ایران در خلیج‏فارس، شروع عملیات اسکورت را سرآغاز جنگ میان ایران و امریکا دانست. وی همچنین از بیانیه اخیر وزارت خارجه شوروی استقبال کرد. وی که در جمع فرماندهان نیروی زمینی ارتش سخن می‌گفت، اظهار کرد: «به تأیید همه سیاست‌مداران غربی و شرقی، این عمل از اشتباهات فاحش ریگان به حساب می‏آید. در حال حاضر، رایج‏ترین تعبیر در جراید غربی در مورد شخص ریگان تعبیر سیاست‌مدار احمق و سیاست‌مدار سردرگم است. به این ترتیب، برای ریاست جمهوری امریکا دیگر چه حیثیتی باقی می‏ماند؟ هدف ریگان، جبران قضیه رسوایی مک فارلین است.» نماینده امام در شورای عالی دفاع افزود: «اگر امریکا وارد این جریان بشود و پرچمش را در اختیار کشتی‏های کویت قرار دهد و کشتی‏ها همچون گذشته، هدف قرار گیرند، برای امریکا سرافکندگی در پی خواهد داشت و اگر امریکا با ما وارد جنگ بشود، چه کار می‏تواند بکند؟ به غیر از یک سری بمباران، کاری دیگر از امریکـا بر نمی‏آیـد. ما ایـن بمباران‏هـا را چند سـال است که تحمل کرده‏ایم. عراقی که 8 یا 9 پایگاه زمینی و شنود و جاسوسی دارد، می‏آید و این کار را می‏کند، چه نتیجه‏ای گرفته است؟ اینجا مثل ویتنام نیست که امریکا پایگاه زمینی داشته باشد، بلکه باید از درون دریا با ما بجنگند با تفاوتی که ملت ما با ملت ویتنام دارد و با توجه به اینکه دنیا به قدرت رزمی ما اعتراف دارد، امریکا خیلی ضرر می‏کند؛ یعنی اینکه سرافکنده و شکست‏خورده در جنگ، باید از منطقه خلیج‏فارس برود.»[۵] وی با اشاره به موضع اخیر شوروی که خواستار خروج کشتی‏های جنگی خارجی از منطقه خلیج‏فارس شده است، گفت: «موضع کنونی شوروی، موضع درستی است. آنها می‏گویند عراق و ایران در دریا یکدیگر را نزنند و کشتی‏های جنگی نیز از خلیج‏فارس بیرون بروند. این همان مطلبی است که ما همیشه گفته‏ایم و در حال حاضر، بررسی‏ها به این نتیجه رسیده است.»[۶]

گزارش -543

حسین شیخ‏الاسلام معاون وزیرخارجه ایران که برای شرکت در مراسم سالروز استقلال الجزایر به این کشور سفر کرده است، با مقامات برخی کشورهای شرکت کننده در این مراسم، دربارة مسائل جنگ ایران و عراق گفت‏وگو کرد. وی در دیدار با سلاماتی موراچف نایب رئیس مجلس اتحادیه جماهیر شوروی، دربارة حضور امریکا در خلیج‏فارس، تأثیر حمله عراق به کشتی‏ها و در انتقاد از قطعنامه، مطالبی اظهار کرد. شیخ‏الاسلام با اشاره به اینکه ادعای تأمین امنیت خلیج‏فارس، یک دروغ بزرگ است و امریکا در پی ایجاد پایگاه دائمی در منطقه، این دروغ را بافته است، گفت: «اگر از حمله عراق به کشتی‏ها جلوگیری شود، مشکل در خلیج‏فارس حل خواهد شد و این اقدام به خودی خود مانع حضور امریکایی‏ها در منطقه نیز می‏شود.» وی با اشاره به پیش‏نویس قطعنامه تهیه شده در شورای امنیت دربارة جنگ ایران و عراق، گفت: «این پیش‏نویس فاقد ماده‏ای در محکومیت متجاوز است و روشن می‏شود که برای نجات رژیم صدام تهیه شده است.» نایب ‏رئیس مجلس شوروی در این دیدار گفت: «ما همیشه احساس دوستی و همسایگی خود را اعلام داشته‏ایم و رهبری و مردم شوروی امیدوار هستند روابط دو کشور بیش از پیش بهبود یابد.» وی با تأیید این موضوع که حضور امریکا در منطقه، به معنای جنگ‏افروزی است، گفت: «ما با مبارزه با دشمن مشترک یعنی امریکا، موافق هستیم.»[۷] شیخ‌الاسلام همچنین در دیدار با مسعود محمد ابراهیم وزیر مشاور در کابینه عربستان سعودی، بدون نام بردن از کشوری خاص، کشورهای منطقه را به پرهیز از همکاری با امریکا فراخواند. وی گفت: «کسانی که به امریکا پایگاه می‏دهند و امکانات خود را در اختیار امریکا می‏گذارند، عملاً منطقه را به دوره استعمار باز می‏گردانند و کشورهای منطقه باید مخالفت صریح خود را با این اقدام اعلام کنند. ما رسماً و صریحاً اعلام کرده‏ایم هر کشوری که امکانات خود را در اختیار امریکا قرار دهد، به‏عنوان کشور امکانات‌دهنده به دشمن ما تلقی خواهد شد.»[۸]

گزارش -544

امروز در پایان همایش سراسری فرماندهان سپاه و دفاتر نمایندگی‏های امام در سپاه، قطعنامه‌‏ای انتشار یافت. روزنامه کیهان در این‏باره نوشت: «... در این قطعنامه با اعلام تجدید بیعت پاسداران، بسیجیان و ارتشیان با امام امت، شرکت‌کنندگان آمادگی کامل خود را برای اجرای قاطع فرامین حضرت امام خمینی فرماندهی کل قوا و رهنمودهای قائم‌مقام رهبری در استمرار بی‏وقفه عملیات خردکننده در طول مرز جنگ تحمیلی تا آزادی کربلا و مردم عراق اعلام داشتند. در همین قطعنامه، سال‌جاری سال تعیین آینده عراق نامیده شده و تأکید شد که خلیج‏فارس با دفاع مستحکم و ضربات خردکنندة رزمندگان شهادت‌طلب، حفظ خواهد شد. فرماندهان سپاه و مسئولان دفاتر نمایندگی امام در سپاه، ضمن دعوت مردم به شرکت گسترده در آموزش‏های نظامی و جبهه‏های نبرد، دامن زدن به اختلافات را خصوصاً در جریان انتخابات مجلس شورای اسلامی، سم مهلک برای وحدت کلمه و قدرت رزمی امت حزب‏الله تلقی کرده، از مراجع، علما و مسئولین سراسر کشور خواستند تا با ارشاد یا ممانعت از تأثیر جریان‏های اختلافی، آمادگی مردم و اعزام نیروهای رزمنده را همچنان با قدرت، حفظ و تقویت نمایند. دعوت از اساتید حوزه‏های علمیه، ائمه جمعه و جماعات به حضور در جبهه‏ها و محکوم کردن قطعنامه‏های فرمایشی شورای امنیت که در جهت منافع نامشروع ابرقدرت‏ها تصویب می‏شود، از دیگر مفاد این قطعنامه است.»[۹]

گزارش -545

امروز در مراسم اربعین شهدای عملیات بدرالکبری - که به‏دست نیروهای حزب‏الله لبنان علیه نظامیان اسرائیل اجرا شد - سید حسن نصرالله از مسئولان حزب‏الله لبنان، هرگونه تعرض امریکا علیه ایران را اعلام جنگ علیه مسلمانان خواند. وی که در مسجد الزهراء در غرب بیروت سخنرانی می‏کرد، گفت: «امریکا جز عقب‏نشینی و یا تسلیم در برابر جمهوری اسلامی ایران، راهی ندارد و در صورت ادامه تجاوز خود علیه ایران، همه مسلمین را بر علیه خود به جنگ دعوت کرده است که در آن صورت، هیچ‏گونه امنیتی برای امریکایی‏ها و منافع آنها در هیچ نقطه‏ای از جهان باقی نخواهد ماند.»[۱۰]

گزارش -546

با وجود گزارش منابع موثق امریکایی دربارة آزمایشی بودن استقرار موشک‌های کرم ابریشم ایران در جزیره قشم و برچیده شدن آنها، این خبر همچنان مورد توجه رسانه‏های همگانی قرار دارد. خبرگزاری فرانسه در این‏باره اعلام کرده است: «گزارش‏های متناقضی در خلیج‏[فارس] در خصوص استقرار موشک‌های زمین به دریا توسط ایران - که به گفته رسانه‏های امریکایی روز جمعه (12/4/1366) در آبراه هرمز مستقر شده - دریافت شده است. منابع دیپلماتیک امریکایی در منطقه، استقرار این‏گونه موشک‌ها توسط ایران را مورد تأیید قرار دادند. حال آنکه منابع دریایی مستقل، اظهار کردند که تأیید وجود چنین طرحی را در دست ندارند. یک دیپلمات امریکایی در یکی از کشورهای عربی خلیج‏فارس اظهار داشت که موشک‌های سیلک‏ ورمِ ساخت چین، دست‏کم در یکی از سایت‏ها در ساحل ایرانی آبراه هرمز، آماده به کارگیری است. به گفته این منبع، سایت یاد شده در جزیره قشم، در آبراه هرمز قرار دارد. این منبع که نخواست نامش فاش شود، اعلام کرد که نمی‏داند آیا سیستم پرتاب کننده موشک در بندرعباس نیز مستقر شده یا خیر، زیرا به گفته رسانه‏های امریکا، سیستم‏های مزبور از روز جمعة گذشته (12/4/1366)، آماده استفاده بوده‏اند. دیپلمات امریکایی در این خصوص خاطرنشان کرد که اوضاع در حال حاضر، در آبراه هرمز بحرانی است، اما اعلام کرد نمی‏داند آیا سیستم‏های پرتاب کننده، برای آزمایش موشک‌ها مستقر شده‏اند یا برای یک حمله واقعی به یک نفت‏کش در آبراه هرمز.»[۱۱] خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز از منامه گزارش داد: «ایران استقرار موشک‌های ضد کشتی ساخت چین را روی سکوهای پرتاب در تنگه هرمز آغاز کرده است. بعضی از این موشک‌ها روز جمعه بر روی سکوهای پرتاب قرار گرفتند که این، آمادگی‌کامل ‌آنها جهت به‏کارگیری علیه کشتی‏ها را نشان می‏دهد. این سکوهای پرتاب، در بندرعباس و احتمالاً در جزیره نزدیکی به‏ نام قشم قرار دارند.»[۱۲] روزنامه سوئدی سونسکا داگبلادت نیز به نقل از این خبرگزاری نوشت: «ایران این موشک‌ها را در ماه فوریه گذشته (بهمن‏) شلیک کرده و مورد آزمایش قرار داده است، لیکن از روز جمعة گذشته، موشک‌های مذکور آماده شلیک علیه کشتی‏ها در منطقه خلیج‏فارس شده‏اند.»[۱۳] رادیو اسرائیل نیز در این‏باره به نقل از منابع آگاه کشتی‏رانی در بحرین گفت: «حکومت اسلامی ایران از دو روز پیش، موشک‌های ساحل به دریا معروف به موشک‌های کرم ابریشم را که در نزدیکی تنگه هرمز مستقر کرده، از روز جمعه آماده پرتاب کرده است، ولی محافل مطلع امریکایی نسبت به صحت این گزارش ابراز تردید کردند. منابع خبری در بحرین گفته بودند که موشک‌ها از روز جمعه، در نزدیکی بندرعباس به روی برج پرتاب قرار گرفته و آماده استفاده می‏باشند. به گفته این منابع، احتمال دارد که در جزیره قشم نیز چند موشک مستقر شده باشد. محافل کشتی‏رانی در بحرین گفتند آنها اوضاع را کاملاً زیر نظر دارند تا در صورتی که یک کشتی، هنگام عبور از تنگه هرمز، هدف موشک قرار گیرد، بلافاصله به کمک آن بشتابند. موشک‌های ساخت چین که لقب کرم ابریشم بر آنها نهاده شده، هشتاد کیلومتر بُرد دارند. مقامات امریکایی گفته‏اند: استقرار این موشک‌ها در نزدیکی تنگه هرمز، آزادی کشتی‏رانی را شدیداً به خطر می‏اندازد.»[۱۴]

گزارش -547

در پی تحویل پرچم امریکا به رئیس شرکت نفت‏کش‏های کویتی برای نصب بر نفت‏کش‏های این کشور، عبدالفتاح البادر رئیس این شرکت، در مصاحبه با روزنامة الرأی العام، ضمن اظهار رضایت از این اقدام گفت: «پرچمی را که از هیئت امریکایی در ساختمان سفارت امریکا در کویت هم‌زمان با جشن‏های استقلال امریکا تحویل گرفته است، تنها بر یک نفت‏کش کویتی برافراشته خواهد شد.» وی دربارة تاریخ آغاز حرکت نفت‏کش‏های کویتی با پرچم امریکا، گفت: «نفت‏کش‏های کویتی هم‌زمان با آمادگی‏های دولت امریکا کار خود را آغاز خواهند کرد.» وی از پاسخ به این سؤال که نظر دولت کویت دربارة درخواست شوروی برای خروج تمامی ناوگان‏های خارجی از منطقه خلیج‏فارس چیست؟ خودداری کرد، اما گفت: «نیروها و ناوگان‏های بیگانه از پنج‏سال پیش در منطقه حضور داشته‏اند.» وی افزود: «تاکنون حدود 85 نفت‏کش که به مقصد یا از مبدأ کویت حرکت می‏کرده‏اند، مورد حمله قرارگرفته‏اند که در بین آنها 22 نفت‏کش، تابعیت کویتی داشته‏اند.»[۱۵] خبرگزاری فرانسه نیز دربارة تاریخ شروع مأموریت ناوگان‏های امریکایی برای اسکورت نفت‏کش‏های کویتی، به نقل از مطبوعات این کشور، اعلام کرد: امضای معاهده ثبت نفت‏کش‏ها در پانزدهم ژوئیه (24 تیر) انجام می‏گیرد و از این زمان، امریکا یازده فروند نفت‏کش کویتی را اسکورت می‏کند.[۱۶] آنتونی کونیتون سفیر امریکا در کویت نیز آغاز اسکورت نفت‏کش‏های کویتی را در پانزده روز آینده اعلام کرد و ضمن مثبت خواندن مذاکراتِ روز گذشتة مقامات کنگره امریکا با مقامات کویتی گفت: «طرفین در این مذاکرات، تحولات جنگ ایران و عراق و حمایت امریکا از نفت‏کش‏های کویتی را مورد بحث قرار دادند.»[۱۷] وی علت حضور نظامی امریکا در خلیج‏فارس را تضمین کشتی‏رانی در آب‏های بین‏المللی خواند و افزود: «امریکا قصد هیچ‌گونه مداخله‏ای را در خلیج‏فارس ندارد و فقط درصدد حفظ آزادی کشتی‏رانی و جریان آزاد نفت از آن منطقه است. ما به‏عنوان یک قدرت بزرگ دریایی، مسئولیت داریم که آزادی کشتی‏رانی در آب‏های بین‏المللی را حفظ کنیم؛ این مسئولیتی است که دیگر قدرت‏های دریایی نیز در آن سهیم هستند.»[۱۸] وی دربارة احتمال درگیری نظامی بین ایران و امریکا گفت: «چنانچه کشتی‏های با پرچم امریکا، در خلیج‏فارس مورد حمله قرار گیرند، امریکا به آن پاسخ خواهد داد. امریکا می‏داند که تصمیمش جهت نصب پرچم بر فراز کشتی‏ها و حمایت از آنان، مستلزم خطراتی می‏باشد.» وی اضافه کرد: «هدف ما ایجاد تحریکات نیست و گمان نمی‏کنم ایالات متحده بر اساس طرح حفاظت دریایی خود، با ایران وارد جنگ شود.» کونیتون با اشاره به نگرانی‏های امریکا از برخورد میان ایران و امریکا گفت: «دلیلی وجود ندارد که میان ما و دولت ایران در مورد حفاظت از کشتی‏ها در آبراه‏های بین‏المللی جنگ درگیرد.»[۱۹] هوارد بیکر رئیس کارکنان کاخ سفید نیز امکان حضور نیروهای امریکایی در منطقه خلیج‏فارس را محتمل دانست. وی گفت: «امریکا در نظر دارد در اواخر این ماه، ناو یو.اس.اس. میسوری و دیگر ناوهای جنگی را برای اسکورت نفت‏کش‏های کویتی، به منطقه وارد نماید، ولی در صورتی که شوروی نیروهای خود را از منطقه خارج سازد، در تصمیم خود مبنی‌بر گسترش حضور دریایی در منطقه خلیج‏فارس تجدید نظر می‌نماید.»[۲۰] بیکر شرط خروج امریکا از خلیج‏فارس را برقراری صلح بین ایران و عراق اعلام کرد و در این‏باره گفت: «یک جزء ضروری در این میان، تصویب قطعنامه‏ای از سوی شورای امنیت مبنی‌بر آتش‏بس در جنگ هفت ‏ساله ایران و عراق و توافق دو کشور متخاصم برای وفاداری به آن خواهد بود.» رئیس کارکنان کاخ سفید افزود: «چنانچه ایران و عراق با آتش‏بس موافقت نموده، به مرزهای شناخته شده بازگردند، اسیران جنگی آزاد شوند و خصومت و دشمنی پایان پذیرد، در این صورت سزاوار است انتظار داشته باشیم که همه نفس راحتی بکشند و ما آن موقع می‏توانیم حضور نیروهای دریایی را در آن منطقه کاهش دهیم.»[۲۱] وی گفت: «با این‏ حال، ایالات متحده از سیاست چهل سالة خود که شامل کشتی‏رانی نیروی دریایی در خلیج‏[فارس] نیز می‏شود، دست نخواهد کشید و اجازه نخواهد داد که این منطقة استراتژیک، به دریاچه شوروی تبدیل گردد.» وی افزود: «به نظر من اگر ما حضور تاریخی نیروی دریایی خود در خلیج‏فارس را خاتمه دهیم، شوروی‏ها جای ما را خواهند گرفت.»[۲۲]

گزارش -548

در ادامه مأموریت هیئت نمایندگان کنگره امریکا، به سرپرستی لس ‌آسپین رئیس کمیته نیروهای مسلح در کنگره، امروز اعضای این هیئت پس از گفت‌وگو با مقامات کویت وارد عراق شدند و با طارق عزیز نخست‏وزیر و وزیرخارجه این کشور گفت‏وگو کردند. خبرگزاری عراق دربارة موضوع گفت‏وگوها، تنها به این خبر بسنده کرد که اوضاع منطقه و مسائل مورد علاقة دو طرف، در این دیدار مورد بحث قرار گرفت.[۲۳] رادیو امریکا نیز کوشش‏های امریکا برای برقراری آتش‏بس بین ایران و عراق را محور مذاکرات دو طرف اعلام کرد.[۲۴]

گزارش -549

انتشار بیانیه وزارت خارجه شوروی که در آن خروج نیروهای خارجی از خلیج‏فارس پیشنهاد شده است، همچنان مورد توجه محافل سیاسی است. رادیو امریکا در گفتاری، این اقدام شوروی را گامی برای پیشی ‏گرفتن از امریکا خواند. این رادیو گفت: «چنین به‏نظر می‏رسد که کرملین مشتاق است در تلاش‏های دیپلماتیک که به منظور پایان دادن به جنگ ایران و عراق انجام می‏گیرد، ابتکار عمل را در دست گرفته و از امریکا پیشی گیرد. در بیانیه دولت شوروی، هیچ‌گونه جدول زمانی پیشنهاد نشده و نیز درباره شرایط خروج ناوهای بیگانه از منطقه خلیج‏فارس، توضیحاتی داده نشده است. انتشار بیانیه رسمی مسکو، از افزایش نگرانی این کشور نسبت به سیاست امریکا در خلیج‏فارس و نیز هراس مسکو از اینکه طرح‏های صلح آن کشور برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق تحت‏الشعاع تلاش‏های سازمان ملل متحد قرار گیرد، حکایت دارد.»[۲۵] در این حال، روزنامه سوئدی داگنس نیهتر برخلاف گفته‏های رادیو امریکا، موضع‏گیری اخیر شوروی را در راستای تلاش‌های شورای امنیت توصیف کرد و نوشت: «بیانیه شوروی، گویای آمادگی آن کشور برای حمایت از قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است که در آن ممنوعیت و تحریم ارسال سلاح علیه ایران در صورت ادامه جنگ، پیش‏بینی شده است. بیانیة شوروی خواستار اقدامی مؤثر شده است، ولیکن اشاره‏ای به ممنوعیت و تحریم ارسال سلاح که عمدتاً ضربه‏ای به ایران در صورت امتناع این کشور از آتش‏بس خواهد بود، نکرده است. بدین جهت، بیانیه شوروی نشان‌دهنده تمایل آن کشور برای قبول پیشنهاد امریکا برای تصویب در شورای امنیت می‏باشد.»[۲۶]

گزارش -550

استقبال ایران از بیانیه اخیر شوروی در ارتباط با وقایع خلیج‏فارس مورد توجه برخی رسانه‏ها قرار گرفته است. رادیو بی‌بی‌سی در این‏باره گفته است: «نشانه‏هایی دال بر بهبود بالقوه روابط ایران و شوروی مشاهده شده است. مقامات ایران از اظهارات شوروی مبنی‌بر اینکه تقویت حضور نظامی امریکا در خلیج‏[فارس] تهدیدی برای صلح بین‏المللی به شمار می‏آید، استقبال کردند. روابط شوروی و ایران اخیراً به تیرگی گراییده بود.»[۲۷] این موضوع در روزنامه‏های پاکستان نیز بازتاب داشته است. خبرگزاری جمهوری اسلامی از مطالب مندرج در مطبوعات پاکستان گزارشی به شرح زیر تهیه کرده است: «روزنامه پرتیراژ جنگ در صفحه نخست خود نوشت: ایران جهت برقراری آرامش در خلیج‏فارس از طرح خروج کلیه نیروهای خارجی از این منطقه که توسط شوروی ارائه شده است، استقبال کرد. این روزنامه پشتیبانی ایران از پیشنهاد عدم حضور کشورهای بیگانه در این منطقه را با دید مثبتی مورد ارزیابی قرار داده و آن را گامی در جهت کاهش بحران در خلیج‏فارس دانسته است. روزنامه نوای وقت نیز ضمن اشاره به این مطلب که بر اثر ورود کشتی‏های جنگی امریکا به خلیج‏فارس، کنترل این منطقه از دست همه خارج خواهد شد، پشتیبانی جمهوری اسلامی ایران از پیشنهاد شوروی مبنی‏بر خروج قدرت‏های خارجی از خلیج‏فارس را به‏طور مشروح به چاپ رساند. روزنامه مشرق نیز با درج مقاله‏ای در صفحه اول خود، نوشت: پیشنهاد خروج نیروهای خارجی از خلیج‏فارس، تنها راه موجود برای خاتمه بحران روزافزون در این منطقه است. این روزنامه ضمن اشاره به پشتیبانی ایران از پیشنهاد مذکور اضافه کرد: چنانچه این پیشنهاد به اجرا درآید بحران نگران کنندة خلیج‏فارس و خطر توسعه جنگ به کشورهای دیگر، کاهش خواهد یافت. روزنامه انگلیسی‏زبان دان نیز با اختصاص تیتر اول شماره امروز خود، تحت عنوان "مسکو خواستار خروج کشتی‏های جنگی خارجی از خلیج‏فارس شد"، نوشت: چنین اقدامی باعث کاهش بحران در منطقه خلیج‏فارس خواهد شد. این روزنامه ضمن اشاره به پشتیبانی جمهوری اسلامی از طرح مذکور، آن را تنها راهی دانسته است که در وضعیت فعلی می‏تواند به کاهش بحران در منطقه کمک نماید.»[۲۸]

گزارش -551

با وجود اقدامات مسالمت‏جویانه ایران در بحران جاری سیاسی با فرانسه، امروز برنارد ریمون وزیرخارجه فرانسه، مطالبی اظهار کرد که حاکی از پافشاری لجوجانه فرانسه بر مواضع گذشته است. وی با بیان این مطلب که هیچ موضوعی برای مذاکره درباره ماجرای وحید گرجی وجود ندارد، گفت: «تماس‏های فرانسه و ایران به منظور عادی کردن روابط بین دو کشور قطع شده است و مسئله، زمانی می‏تواند فیصله یابد که وحید گرجی برای ادای شهادت، در دادستانی حاضر شود.» وی افزود: «پلیس فرانسه تا زمانی که وی در مقابل دادستانی حاضر شود، بررسی اوراق شناسایی کسانی را که به سفارت رفت ‏و آمد می‏کنند، ادامه خواهد داد.» ریمون همچنین شرایط عادی کردن روابط با ایران را در رعایت سه اصل زیر اعلام کرد: «1- فرانسه اصرار دارد در سیاست‏های فعلی خود در قبال خاورمیانه، تغییری ندهد. 2- تصمیم فرانسه در عدم تغییر سیاست‏هایش با عراق است که بخش عمده‏ای از تسلیحات خود را از فرانسه خریداری می‏کند. 3- فرانسه مصمم است به ایران اسلحه نفروشد.»[۲۹] هفته‏نامه آبزرور (چاپ پاریس) دربارة برخورد دوگانه وزارت خارجه و وزارت کشور دولت فرانسه با این ماجرا می‏نویسد: «وزارت خارجه برای احتراز از یک برخورد فرسایشی اصرار دارد، در حالی که وزارت کشور مصرانه خواهان آن است که تحقیقات پلیس ضد تروریستی بدون اشکال‌‌تراشی ادامه یابد.» در این حال، آبزرور به راه‏کاری که برای حل این بحران در نظر گرفته شده است، اشاره می‌کند: «راه‏حلی برای خروج از این بحران تحت بررسی است که به موجب آن به آقای گرجی اطمینان داده شود، در پی پاسخ‌گویی به سؤالات بازپرس، بازداشت نشده و پس از آن از فرانسه اخراج خواهد شد.»[۳۰] روزنامه معتبر لیبراسیون که با درج مقالاتی در روزهای قبل، اقدام دولت فرانسه را در ایجاد تنش با ایران، مورد نکوهش قرار داده و آن را ناشی از اختلافات داخلی هیئت حاکمه این دولت قلمداد کرده بود، امروز نیز در مقاله‏ای تأثیر سیاست‌مداران و صاحبان صنایع فرانسوی طرف‌دار عراق و سازمان مجاهدین خلق را در به‏وجود آوردن این بحران، مورد توجه قرار داد و با طرح این پرسش که آیا لوئی عراقی نمی‏تواند در این ماجرا نقش و نفوذ داشته باشد؟ نوشته است: «لوئی عراقی یک مانع اساسی در روند عادی‏سازی روابط با ایران محسوب می‏شود. لوئی عراقی از صاحبان صنایع - یا بهتر است گفته شود مجتمع پیچیده نظامی صنعتی - و سیاست‌مردان متعددی تشکیل می‏شود. این لوئی همچنین در سرویس‏های اطلاعاتی فرانسه ریشه‏های بسیاری دارد. هربار که قدمی در جهت تهران - حتی در زمان دولت سوسیالیست - برداشته شده، هواداران رژیم عراق از هر کوششی برای جلوگیری از عادی‏سازی روابط با جمهوری اسلامی کوتاهی نکرده‏اند.» لیبراسیون می‌افزاید: «بدین‏ترتیب، تأثیر بازپس‏گیری هواپیماهای سوپر اتاندارد عاریه داده شده به عراق، با اعلام پر سر و صدای امضای قراردادی در سپتامبر 1985 (شهریور - مهر 1364) مبنی‌بر تحویل 24 میراژ به عراق، خنثی گردید. حال آنکه پیش‏بینی شده بود این قرارداد مخفی بماند و اخراج دو مخالف عراقی از فرانسه به قصد بغداد در فوریه 1986 (بهمن - اسفند 1364)، در حالی صورت می‏گرفت که دولت پاریس ژست‏های متعددی از حسن نیت به تهران از خود نشان می‏داد.» لیبراسیون تأکید می‏کند: «از زمانی که پاریس سعی در برقراری روابط با تهران دارد، این لوئی عراقی به‌طور ویژه‏ای، به خصوص در دستگاه اداری و در سرویس‏های اطلاعاتی که در سطح وسیعی با سرویس‏های عراقی همکاری دارد، فعال شده است و امروز مجاهدین خلق و مسعود رجوی مهرة اصلی لوئی عراقی را تشکیل می‏دهند و آنها هستند که در قضیه گرجی با تحویل عکس، شرح حال و اظهارات متعدد، گرجی را متهم نموده‏اند.» لیبراسیون ادامه می‏دهد: «بعضی از منابع، حتی معتقدند که اعضای مجاهدین خلق، باقی ماندن در فرانسه و داشتن فعالیت‏های حداقل خود را به قیمت همکاری با سرویس‏های امنیتی فرانسه حفظ نموده‏اند.» لیبراسیون به‏عنوان نتیجه‏گیری، این سؤال را مطرح می‏نماید که در چنین شرایطی، آیا بعضی از اخبار در رابطه با مجرم بودن گرجی، نمی‏تواند حاصل یک جوسازی مسموم و آلت دست قرار گرفتن بوده باشد؟ این روزنامه می‏افزاید: «به نظر یک مقام عالی‏رتبه، طرح این سؤال از خود به منزلة اقدامی در پاک‌سازی جو عمومی محسوب می‏شود.»[۳۱]

گزارش -552

امروز، زید الرفاعی نخست‏وزیر اردن، در دمشق با حافظ اسد رئیس‏جمهور سوریه، دیدار و گفت‌وگو کرد. در حالی که اردن به‏عنوان یکی از اصلی‏ترین پشتیبانان عراق، از جمله کشورهایی است که برای بهبود رابطه میان عراق و سوریه تلاش می‏کند، نتایج این دیدار - با توجه به سردی روابط ایران و سوریه که در حال حاضر، دست‌خوش تنش شده است - اهمیت ویژه‏ای دارد. با وجود این، خبرهای منتشر شده درباره این دیدار، نشان می‌دهد که پیشرفتی در راستای بهبود روابط سوریه و عراق حاصل نشده است. خبرگزاری رویتر در این‏باره گزارش داده است: «دیپلمات‏ها گفتند در جریان گفت‏وگوهای امروزِ زید الرفاعی نخست‏وزیر اردن و حافظ اسد رئیس‏جمهوری سوریه در دمشق، تلاش‏های شاه‏ حسین برای برقراری آشتی بین عراق و سوریه، موضوع اصلی مورد بحث بوده است. دیپلمات‏ها همچنین گفتند الرفاعی که 24 ژوئن (سوم تیر) گذشته نیز به همراه شاه حسین به دمشق سفر کرده بود، احتمالاً حافظ اسد را در جریان نتایج مذاکراتِ بین شاه ‏حسین و صدام‏حسین در هفته گذشته، قرار داده است. این در حالی است که یک سخنگوی کاخ ریاست جمهوری سوریه گفت الرفاعی در این دیدار پیامی از سوی شاه‏حسین تسلیم حافظ اسد کرده است. وی از افشای متن پیام خودداری کرد، ولی گفت: در گفت‏وگوهای الرفاعی و حافظ اسد، روابط دوجانبه و تحولات خاورمیانه، مورد بحث قرار گرفته ‌است.»[۳۲] در این حال، یکی از اعضای فرماندهی محلی حزب بعث سوریه در دیدار با حسین شیخ‏الاسلام معاون سیاسی وزیرخارجه ایران که در الجزایر انجام شد، موضع سوریه دربارة انقلاب ایران را اصولی و استراتژیک خواند. مهندس قبلان در این دیدار افزود: «همکاری ما با دوستان خود در مسائل اساسی، یک همکاری پایدار و مداوم است. ما کاملاً هم‏عقیده هستیم که نباید به امریکا و فرانسه اجازه داد در روابط ما اخلال کنند.» وی همچنین اظهار امیدواری کرد، سفر به تعویق افتادة مهندس موسوی به سوریه به زودی انجام شود.[۳۳]

گزارش -553

یک بمب دست‏ساز در ساعت 3:30 بامداد امروز، در میدان مقدم خیابان ابوذر تهران منفجر شد. انفجار این بمب که قدرت تخریبی آن 10 پوند بود، موجب شکسته شدن شیشه منازل اطراف محل حادثه و وارد آمدن خساراتی به یک مینی‏بوس شد. از عاملین انفجار اطلاعی در دست نیست.[۳۴]



منابع و مآخذ روزشمار 1366/04/14

  1. سند شماره 860 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: مجموعه‏ای از اطلاعات مربوط به عملیات‌های انجام‌شده توسط سپاه از بدر تا نصر، ص92؛‌ و - سند شماره 417/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات نصر4، گزارش راوی قرارگاه نجف، احمد نیک‌روش، 28/3/1366 تا 5/4/1366.
  2. روزنامه اطلاعات، 16/4/1366، ص18.
  3. روزنامه جمهوری اسلامی، 16/4/1366، ص2.
  4. دفتر مطالعات سیاسی و بین‏المللی وزارت امورخارجه، نشریه وزارت‌ خارجه، شماره 58/5، 14/4/1366، صص 1 و 2 ضمیمه.
  5. روزنامه رسالت، 15/4/1366، ص2.
  6. سند شماره 860 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: مجموعه‏ای از اطلاعات مربوط به عملیات‌های انجام‌شده توسط سپاه از بدر تا نصر، ص92؛‌ و - سند شماره 417/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات نصر4، گزارش راوی قرارگاه نجف، احمد نیک‌روش، 28/3/1366 تا 5/4/1366.
  7. روزنامه کیهان، 16/4/1366، ص17.
  8. روزنامه اطلاعات، 16/4/1366، ص18.
  9. روزنامه کیهان، 14/4/1366، ص3.
  10. روزنامه اطلاعات، 16/4/1366، ص20؛ و - روزنامه جمهوری اسلامی، 16/4/1366، ص3.
  11. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 108، 15/4/1366، ص4، منامه، 14/4/1366، خبرگزاری فرانسه.
  12. همان، صص 3 و 4، منامه - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 14/4/1366.
  13. روزنامه رسالت، 15/4/1366، صفحه آخر.
  14. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 108، 15/4/1366، صص 9 و 10، رادیو اسرائیل، 14/4/1366.
  15. روزنامه اطلاعات، ‌15/4/1366، ص16.
  16. روزنامه اطلاعات، ‌15/4/1366، ص16.
  17. روزنامه کیهان، 16/4/1366، ص17.
  18. روزنامه اطلاعات، 16/4/1366، ص18.
  19. روزنامه جمهوری اسلامی، 15/4/1366، ص3.
  20. روزنامه اطلاعات، 18/4/1366، صفحه آخر.
  21. روزنامه رسالت، 15/4/1366، صفحه آخر.
  22. Sanfrancisco chronicle; Tuesday; July 71987. LosAngeles time - Washington.
  23. روزنامه اطلاعات، ‌15/4/1366، ص16.
  24. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 108، 15/4/1366، صص 14 و 15، رادیو امریکا، 14/4/1366.
  25. همان، صص 6 و 7، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 14/4/1366.
  26. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 109، 16/4/1366، ص8، روزنامه داگنس نیهتر (چاپ سوئد)، 14/4/1366.
  27. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 108، 15/4/1366، ص7، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  28. همان، ص9، اسلام‏آباد، 14/4/1366، روزنامه‏های پاکستان.
  29. روزنامه کیهان، 16/4/1366، ص20.
  30. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 108، 15/4/1366، ص34، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/4/1366.
  31. همان، صص 37 و 38، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 14/4/1366.
  32. همان، ص53،‌ دمشق، 14/4/1366.
  33. روزنامه کیهان، 16/4/1366، ص17.
  34. همان، ص19.