1364.04.24

روزشمار جنگ سال 1364 1364.04.24
نام‌های دیگر	بیست و چهار تیر
تاریخ شمسی	1364.04.24
تاریخ میلادی	15 ژوئیه 1985
تاریخ قمری	26 شوال 1405

1360.04.24

1361.04.24

1362.04.24

1363.04.24

1365.04.24

1366.04.24

1367.04.24

گزارش- 308

شب گذشته، يگان‏هاي خودي پس از ساعت‌ها راه‏پيمايي، با فاصلة زماني متفاوت از يك‏ديگر به محل مورد نظر جهت اجراي تك، رسيدند، لذا درگيري در محورهاي چپ و راست حدود ساعت2:30 بامداد و در "سربله" حدود 5 بامداد شروع شد. اين عمليات، "قادر" ناميده شد و براي شروع آن، به فرماندهان محورها به‏وسيلة سرهنگ ستاد "هاشمي" فرمانده قرارگاه تاكتيكي حمزه از ارتش، رمز چنين ابلاغ شد: «بسم‌الله القادر القاهر. لاحول ولا قوه الابالله العلي‌العظيم. يا محمد،(ص) يا علي،(ع) يا فاطمه‌الزهرا(س) والحسن(ع) والحسين(ع) و تسعه‌المعصومين من ذريه‏الحسين عليهم‌السلام. به دماء شهداءنا و امام زماننا ادركنا، ادركنا. ادركنا، به‌ياري خداوند يكتا به پيش.» با آغاز عمليات، در محور چپ، تيپ ويژة شهدا (از سپاه) ضمن انهدام دشمن، توانست چند قله از ارتفاعات گوشينه را تصرف كند. تا روشن شدن هوا تقريباً ارتفاع گوشينه (نه به‌طور كامل) تصرف شد و نيروهاي تيپ ويژة شهدا خود را آمادة مقابله با پاتك‌هاي دشمن مي‌كردند. در محور مياني، نيروهاي تيپ1 از لشكر77 (با تأخير) پس از درگيري با نيروهاي بومي و جاش‏هاي مستقر در سربله، روي اين ارتفاع مستقر گرديدند. نيروهاي تيپ2 از لشكر28 نيز با يك گردان، ارتفاع خالي سرهويز را اشغال كردند. در محور راست، تيپ1 از لشكر23 كه مي‌بايست يك يا دو پايگاه دشمن را در ارتفاعات خالي "سراسپندار" منهدم مي‏كرد، بر اثر مقاومت نيروهاي دشمن (عمدتاً تيراندازي جاش‌هاي كرد)، پيشروي نكرد و در ارتفاع خالي "1857" نزديك به پايگاه‌هاي دشمن مستقر گرديد. نيروهاي تيپ2 از لشكر23 كه براي آزادسازي ارتفاع 1830 وارد عمل شدند، نه به‌علت عدم شناسايي دقيق موانع (ميدان‏هاي مين، سيم‌‏هاي خاردار،...) و نداشتن معبر ورودي در پايين ارتفاع، بلكه بر اثر آتش خمپاره و تيربارهاي دوشكاي دشمن، بدون درگيري نزديك با پايگاه، عقب‌نشيني كردند و در ارتفاع "گردشوان" و ارتفاع "باشكين" كه در دست نيروهاي بارزاني بود، مستقر شدند. با روشن شدن هوا، همچون گذشته فشار هماهنگ هوايي و زميني دشمن توأم با اجراي آتش، آغاز گرديد. محور اين هجوم دشمن متوجه ارتفاع حساس گوشينه بود، چون بودن اين ارتفاع در دست نيروهاي خودي موجب به‌خطر افتادن كل عقبة دشمن مي‌شد و اين امر براي عراق روشن بود كه در صورت ماندن ما روي گوشينه، ارتفاع استراتژيك منطقه يعني "حسن‌بيگ" - كه كليد عمليات محسوب مي‌شود - از هجوم ما مصون نخواهد ماند، لذا با تلاش هرچه بيش‏تر براي پس گرفتن گوشينه اقدام كرد. دشمن در طول روز با به‌كارگيري نيروهاي سازماني خود كه به‌سرعت بعد از هر پاتك تعويض مي‌شدند، شش بار به سمت ارتفاع گوشينه پاتك كرد. سرانجام دشمن پس از پاتك‌هاي پياپي و سنگين با پشتيباني انبوه آتش و برخورداري از عقبة متصل و نزديك،

عمليات قادر ـ افسران نيروي زميني ارتش در اتاق هدايت عمليات

توانست تا غروب ارتفاع گوشينه (به‌جز مقدار كمي از آن) را تصرف كند. كمبود نيرو، نرسيدن نيروي كمكي به منطقه - از جمله نرسيدن گردان مأمور از تيپ1 لشكر77 براي تثبيت ارتفاع - نداشتن عقبه (كه جهادسازندگي بر اثر ناهماهنگي و عدم توجيه لازم و ديگر اشكالات شب عمليات، موفق به زدن جاده نشد) و نداشتن آتش‏پشتيباني كافي و مؤثر - برخلاف قول‏هايي كه داده شده‏بود - از جمله عوامل ناكامي خودي و موفقيت دشمن بود. به‏منظور تصرف مجدد گوشينه، قرار شد نيروهاي تيپ شهدا با رسيدن شب، باز به دشمن حمله كنند. گردان بعدي تيپ كه در راه بود، وارد منطقه شد و دو گروهان از گردان امام علي(ع) موجود در منطقه نيز با شنوك به جلو برده شدند. به نيروهاي مستقر در پايين ارتفاع كه زير مواضع دشمن بودند نيز دستور حملة شبانه، صادر شد.

گزارش- 309

در اجراي عمليات قادر كه از پشتيباني هوايي نيروهاي خودي برخوردار بوده، دو فروند هواپيماي ارتش جمهوري‌اسلامي در ساعت7:11 مورخ 24/4/1364 ارتفاعات حسن‌بيگ (عقبة دشمن) را بمباران كردند كه تلفات و ضايعات فراواني بر دشمن وارد آمد. علاوه بر اين، هوانيروز نيز اقداماتي مفيد و مؤثر انجام داد: 6 پرواز شناسايي، 30 مرحله حمل بار (اسلحه و آذوقه)، " اسلينگ" يك قبضه توپ 23 ميلي‌متري به‏روي ارتفاع گوشينه. در اين حال، يك فروند هلي‌كوپتر كبري در يك سانحه به ميزان صددرصد خسارت ديد. از سوي ديگر، به گزارش ستاد مشترك ارتش جمهوري‌اسلامي، شهر پيرانشهر را [در مجاورت منطقة عملياتي قادر] هواپيماهاي دشمن بمباران كردند كه بر اثر آن، شصت تن مجروح شده‏اند. بر اثر بمباران‏هاي هوايي و آتش توپخانه، مردم اين شهر را تخليه كرده‏اند و به اطراف رفته‏اند، ادارات نيز به حالت تعطيل درآمده است.

گزارش- 310

در ادامة تحركات ايذايي عوامل عراق و متحدان داخلي آن، امروز دفتر شوراي هماهنگي تبليغات اسلامي اصفهان واقع در خيابان عباس‌آباد هدف حملة دو موتورسوار قرار گرفت. اين دو تن ضمن شليك چند تير هوايي، يك نارنجك به محوطة اين دفتر پرتاب كردند كه بر اثر آن، چند شيشة ساختمان دفتر شكست ولي تلفات و خسارات ديگري نداشت. مهاجمان دست‏گير شده‏اند. منابع سازمان مجاهدين خلق اعلام كرده‏اند كه در حملة افراد اين سازمان به دادگاه‏هايي در اصفهان كه افراد نيروي مقاومت در آن جا محاكمه شده‏اند، دويست كشته و مجروح (50كشته) برجاي گذاشته است. همچنين در حملة چند ناشناس به خودرو گشت "ثارالله" شهرستان سقز، يك نارنجك به سوي اين خودرو پرتاب شد كه بر اثر انفجار نارنجك، يك پسر چهارده سالة اهل و ساكن اين شهرستان، مجروح و به بيمارستان منتقل شد. عاملان اين حادثه گريخته‏اند.

گزارش- 311

به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، خاموشي‌هاي مكرر برق در شهرهاي استان باختران، علاوه بر اين كه تاكنون از نظر اقتصادي خساراتي به صنايع و ... وارد آورده، امر تدارك يخ مصرفي جبهه‌ها را نيز دچار اختلال كرده‏است. باختران يك استان جنگي است و كارخانجات يخ‏سازي آن، يخ مورد نياز جبهه‌ها را تأمين مي‌كنند.

گزارش- 312

اولين دورة آموزش مربيان خلبانيِ شكاري - جنگندة " اف-14" بعد از پيروزي انقلاب اسلامي، در پايگاه هشتم شكاري اصفهان پايان يافت و آموختگان اين دوره، گواهي‏نامه‌هاي خود را از جانشين فرماندهي نيروي هوايي تحويل گرفتند. در مراسمي كه با حضور جانشين فرماندهي نيروي هوايي ارتش جمهوري‌اسلامي، معاون سياسي - اداري استانداري، فرماندهان نظامي و انتظامي و خلبانان پرسنل پايگاه هشتم شكاري تشكيل شد، سرهنگ "عطائي" فرمانده اين پايگاه، با اشاره به كسب تجربه در طول پنج سال جنگ، گفت: «امروز ورزيده‏ترين خلبانان دنيا را در كشورمان داريم، در صورتي كه در قبل از انقلاب حتي بيش‏تر كارمندان سادة ما نيز امريكايي بودند و سعي داشتند اعتماد به نفس را از ما بگيرند و اين طور وانمود كنند كه امكان استفاده از هواپيماهاي اف-14 براي ما مقدور نيست، ولي پس از پيروزي انقلاب با بهره‌گيري از خلاقيت افراد متعهد در نيروي هوايي، روي پاي خودمان ايستاديم و امروز شاهد پايان اولين دورة آموزشي معلمان خلباني اف-14 مي‌باشيم.» سپس يكي از فرماندهان دانشكدة خلباني اصفهان در سخناني با اشاره به بيش از پنجاه هزار ساعت پرواز جنگنده‌هاي شكاري اف-14 در طول جنگ، گفت: «در طول جنگ علاوه بر پرواز با جنگنده‌هاي شكاري، با هر ساعت پرواز، ما چهارصد ساعت كار فعال داشتيم.» وي افزود: «بعد از انقلاب در دانشكدة خلباني، دوازده دورة آموزشي برگزار شد كه هفت دورة آن براي متعلمين و پنج دورة ديگر در مراحل گوناگون براي دانشجويان خلباني بود.»

گزارش- 313

"شريف ‏الدين پيرزاده" دبيركل سازمان كنفرانس اسلامي، اعلام كرد كه اين سازمان هم اكنون سرگرم يافتن ابتكار جديدي براي خاتمه دادن به جنگ ايران و عراق مي‌باشد. به‏ گفتة وي، اين موضوع در گردهم‏آيي آيندة "كميتة حسن نيت اسلامي" مطرح و مورد بررسي قرار خواهد گرفت.

گزارش- 314

راديو اسرائيل امروز دربارة دو انفجار سهمگين در كويت (پنجشنبه 20/4/1364)، در تفسيري به ريشه‏يابي علل بمب‏گذاري در اين كشور پرداخت و با اين پرسش كه "كدام گروه سياسي يا كدام رژيم اين جنايت فجيع را طرح‌ريزي ‌كرده‏است؟" درصدد پاسخ‌گويي برآمد و با ذكر انگيزه‌هايي كه به اين اقدام انجاميده است، آن را به نقل از منابع خبري و يا برخي ناظران متوجه سه محور كه بيش‏تر از همه مورد اتهام قرار گرفته‌اند، دانست. به نظر مفسر اين راديو، نخست حكومت حزب بعث عراق مورد اتهام است كه پس از سقوط نظام سلطنتي در اين كشور، چشم طمع به خاك نفت‌خيز كويت دوخت و حتي مقدمات اشغال آن را فراهم ساخت كه بر اثر اخطار حكومت‌هاي اعراب، عراق از ضميمه كردن اين سرزمين به خاك خود، منصرف شد ولي بغدادنشينان از فكر تسلط بر كويت منصرف نشده‌اند. راديو اسرائيل سپس به جنگ ايران و عراق و وابسته‌شدن عراق به كمك‌هاي مالي و نظامي كويت اشاره كرد و گفت كه تداوم جنگ، تسلط بر كويت را به دليل فلج شدن بندر بصره و از دست رفتن اروندرود، براي سران عراق حياتي‌تر ساخته‏است. اين راديو در پايان، به كاهش كمك‌هاي مالي اخير كويت و ساير اميرنشين‌هاي عرب خليج‌فارس به عراق به دليل بحران نفت اوپك، توجه داد و افزود: «دولت تهران با توجه به اين واقعيات، حكومت حزب بعث بغداد را در مظان اتهام قرار داده‏است، هر چندكه بعضي ناظران اين اتهام را غيرمنطقي مي‌دانند.» اين راديو همچنين گفت: «كشور بعدي كه از سوي عراق و بسياري از مطبوعات كشورهاي عربي مورد اتهام قرار گرفته‏است، ايران مي‌باشد، چرا كه ايران از ديرباز به اين نتيجه رسيده كه پيش از قطع كمك‏هاي مالي و نظامي كشورهاي نفت‏خيز عرب به‏ويژه كويت و عربستان به حكومت بغداد، قادر نخواهد بود ارتش عراق را به زانو در آورد. از سوي ديگر، مبارزه با نظام سياسي و اجتماعي اميرنشينان عربي، كويت و عربستان، يكي از اصول ايدئولوژي حكومت اسلامي تهران را تشكيل مي‌دهد، به‌طوري كه آيت‌الله خميني بارها از لزوم واژگوني اين رژيم‌ها سخن گفته و مؤكداً خواستار هجمه براي سرنگوني حكومت‌هاي موجود شده‏است.» راديو اسرائيل به نمونه‌هايي از جمله اخراج "عباس مُهري" نمايندة امام و صدها ايراني ديگر از كويت، حملة شيعيان عراق به سفارت‏خانه‌هاي امريكا و كنسول‏گري فرانسه، انفجارهاي مرموز در داخل كويت و ربوده‏شدن هواپيماي كويتي و فرود آن در تهران و نيز سوء قصد به جان امير كويت كه دنبالة اقدامات گذشته است، اشاره كرد و افزود: «به موازات انفجار دو بمب در كافه رستوران‌هاي ساحلي كويت، كشتي كويتي "المحرق" توسط مقامات ايراني توقيف گرديد و تنها پس از مراجعة كويت به شوراي امنيت، آزاد شد و در اين ارتباط روزنامه‌هاي كويت نوشتند كه رژيم تهران به‌طور غير مستقيم عليه كويت اعلام جنگ نموده و نه تنها هدف سرنگوني حكومت آن را دارد، بلكه محاصرة دريايي آن امير‏نشين را نيز تدارك مي‌بيند.» مفسر راديو اسرائيل سپس تصور سومي را كه در مورد ماهيت مسئولان بمب‏گذاري‏ها، مطرح گرديده، توضيح داد، به اين ترتيب كه به مباحثات اخير پارلمان كويت در مورد قطع كمك مالي به سوريه، اردن و سازمان آزادي‏بخش فلسطين اشاره كرد و گفت: «چند ساعت پيش از انفجار دو بمب، آقاي "احمد سعدون" رئيس پارلمان كويت و ساير نمايندگان در مجلس گفتند كه كمك مالي به دو كشوري كه جبهة شمالي و شرقي عليه اسرائيل محسوب مي‌شوند، بي‌حاصل بوده و تصميمي كه هفت سال پيش در اين باره در كنفرانس عالي بغداد به دنبال امضاي قرارداد صلح مصر با اسرائيل به تصويب رسيد، بايد باطل شود. شايد اين فلسطيني‌ها يا سوري‌ها بودند كه با بمب‌گذاري در اماكن عمومي كويت، خواستند مقامات آن اميرنشين را از اجراي چنين تصميمي برحذر دارند.»

گزارش- 315

حدود دوهزار حقوق‏دان امريكايي امروز با افتتاح بزرگ‏ترين كنفرانس خود در لندن، به سخنان "مارگارت تاچر" نخست‌وزير انگليس كه خواستار اقدام بي‌رحمانه براي باقي نگذاردن هيچ‌گونه پناه‏گاه يا راه گريز براي تروريست‌هاي بين‌المللي بود، گوش فرا دادند. به گزارش واحد مركزي خبر به نقل از رويتر، در آغاز نشست پنج روزة اتحاديه حقوق‏دانان امريكا، مارگارت تاچر در تالار سلطنتي "آلبرت" لندن در اظهاراتي خطاب به ريگان، احساسات شديد شركت‌كنندگان را برانگيخت. تاچر گفت: «پيام ما از بريتانيا به او (ريگان) اين است: زود خوب شو، خوب استراحت كن. آقاي رئيس‌جمهور ما مي‌خواهيم تو مناسب‌تر و قوي‌تر از هميشه باز‌گردي.» استقبال رسمي از حقوق‌دانان و قضات امريكايي، ترافيك اطراف اين محل را مختل كرده بود. كمي دورتر از اين محل، انفجار يك لامپ قوي در محل هتلي كه دو هزار دادستان در آن بودند، موجب اضطراب شديد آنان و هجوم پليس به محل شد. "والتر مانديل" معاون پيشين رئيس‌جمهور امريكا، "ويليام وبستر" رئيس اف.بي.آي، همچنين رئيس پليس لندن رياست سمينار در مورد همكاري عليه تروريسم بين‌المللي را به‌عهده داشتند.

گزارش- 316

بانك "نشنال وست مينستر" كه يك بانك چند مليتي انگليسي است، در مورد اوضاع اقتصادي عراق گزارشي منتشر كرده كه خلاصة آن به نقل از گروه تحقيق خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، چنين است: دورنماي آيندة عراق به حل مسئله جنگ خليج [فارس] بستگي دارد، اما چشم‏اندازي براي پايان يافتن مخاصمات درآيندة نزديك به چشم نمي‌خورد. علي‏رغم وجود برخي نارضايتي‌ها در ارتباط با جنگ، صدام‌حسين قوياً موضع قدرت خود را حفظ كرده‏است. هزينة سنگين تهية وسايل نظامي، دولت را مجبور نموده‏است كه در بخش‌هاي ديگر صرفه‌جويي كند و اين امر در كاهش طرح‌هاي عمراني بازتاب يافته‏است. كاهش درآمد نفت - كه عراق شديداً به آن متكي است - اثرات نامطلوبي نيز بر اقتصاد اين كشورگذارده‏است. از ذخاير بين‌المللي اين كشور تا آخرين حد برداشت شده‏است و اين ذخاير به سطح بسيار پاييني رسيده است و در عين حال، استقراض خارجي كلان اين كشور نيز روي هم انباشته شده‏است.

گزارش- 317

هفته‌نامة "جبهه‌ي آزادي‌بخش ملي الجزاير" ارگان حزب حاكم اين كشور، ضمن متهم كردن عربستان به هم‏دستي با كشورهاي مصرف‏كننده براي حمله به اوپك از داخل، سازمان كشورهاي صادر كنندة نفت را به همبستگي و نظم فراخواند و افزود: «اوپك يكپارچه مي‌تواند بر عدم تفاهم فائق آمده و فشارهاي به‏اصطلاح بازار آزاد را تحمل كند.» اين هفته‏نامه اعلام كرد: «شكل بازار با ضعف اوپك كه از داخل مورد حمله قرار گرفته، در ارتباط است.» از سوي ديگر، به گزارش واحد مركزي خبر به نقل از رويتر، نشرية "بررسي خاورميانه" نوشته است كه مقام‌هاي عربستان اين گزارش را كه كشورشان قصد دارد توليد نفت خود را تا پايان سال جاري به 9 ميليون بشكه در روز افزايش دهد، قوياً تكذيب كرده‏اند. همچنين وزير نفت كويت "علي خليفه الصباح" ضمن دعوت از كشورهاي توليدكنندة نفت غير اوپك به‏همكاري جهت تثبيت وضع بازار نفت، هشدار داد كه كاهش چشم‏گير قيمت نفت، به اقتصاد غرب لطمه خواهد زد. وي با افزايش چشم‏گير قيمت نفت در كوتاه مدت كه به ضرر كشورهاي توليدكنندة نفت است نيز مخالف مي‌باشد. الصباح افزوده است: «اوپك با وضع بسيار دشواري روبه‏رو است و اگر كشورهايي مانند انگليس به تثبيت وضع بازار كمك نكنند، نمي‌تواند اوضاع را بهبود بخشد.» روزنامة " ال‏ناسيونال" چاپ "كاراكاس" (پايتخت ونزوئلا) نيز به نقل از يك مقام بلندپاية انرژي ونزوئلا نوشته‏است كه اين كشور پس از برپايي كنفرانس سازمان كشورهاي صادركنندة نفت (اوپك) در بيست و دوم ژوئيه، بهاي نفت خام سنگين صادراتي خود را دو دلار كاهش مي‌دهد.

گزارش- 318

دو تن از نمايندگان مجلس ملي و يك عضو مجلس سناي پاكستان، احضار سفير پاكستان در تهران و ابراز نگراني ايران در خصوص درگيري اخير ميان پليس و شيعيان در "كويته" پاكستان را مورد انتقاد قرار دادند. به نوشتة روزنامة "جنگ" چاپ راولپندي، آن‏ها در گفت و گويي با خبرنگار اين روزنامه گفته‏اند كه اگر چه ايران يك كشور برادر و دوست پاكستان است، اما جريان كويته يك مسئله داخلي پاكستان محسوب مي‌شود.  ضميمة اول گزارش 308: نحوة تصرف ارتفاع گوشينه در توضيح اين مطلب، برادر "شوق" مسئول طرح و عمليات تيپ ويژة شهدا، گفته است: «حدود ساعت2:30 به خط دشمن زديم و تا روشن شدن هوا، يك ساعت و نيم تا دو ساعت فرصت داشتيم. "گوشينه" پنج هدف كلي داشت، مثلاً ارتفاعات اولش (2277) دو قسمت بود، باز ارتفاع كله‏قندي‌اش دو قسمت بود و 100 متر 100 متر آن، ارتفاع بود. ما از اين پنج تا، چهارمي را گرفتيم كه چهارمي يك مقدار ناقص بود كه ديگه هوا هم در حال روشن شدن بود و ادامة كار نيز مشكل.»

ضميمة دوم گزارش 308: نحوة عقب‌نشيني از ارتفاع گوشينه برادر "منصوري" معاون تيپ ويژة شهدا، چگونگي عقب‌نشيني نيروها را چنين شرح داده‏است: «پاتك‌هاي دشمن شروع شده‏بود، گروهان بعدي هركاري كرد، نتوانست خودش را برساند بالاي قله (بر اثر فشار دشمن). ما به بچه‌ها گفتيم روي تپة جنگلي پدافند كنيد، بعد منتظر نيروهاي تقويتي بوديم كه برسند. نيروهاي تقويتي هم كه تمام شب را راه آمده‏بودند، خسته شده و كارآيي لازم را نداشتند (مضاف بر اين‌كه تمام روز را هم راه آمده‏بودند). به هرحال ساعت دو و نيم بعدازظهر اولين گروهان از گردان تيپ به ما ملحق شدند كه دشمن توانسته‏بود تپه سوم را هم بگيرد و نيروها روي تپه دوم مقاومت مي‌كردند. دشمن هر ساعت پاتك مي‌كرد و به همين خاطر نيروهاي روي قله زياد نبودند و شايد 30، 40 تا 60 نفر مي‌رسيدند؛ اكثر آن‏ها شهيد و مجروح شده‏بودند. گروهان تازه نفس رفت روي قله؛ دشمن دو سه پاتك هم روي اين گروهان اجرا كرد كه ديگه حدود ساعت5 و 6 بعدازظهر اين گروهان هم نتوانست تاب بياورد.» از سوي ديگر، فرمانده كل سپاه كه در قرارگاه خاتم (جنوب) به‌منظور بحث و بررسي جهت اجراي عمليات‌هاي آيندة محدود، گسترده و ... به‌سر مي‌برد، در ساعت21 امروز در تماسي با برادر "كاوه" فرمانده تيپ ويژة شهدا (سپاه)، از وضعيت عمليات قادر پرسيد كه وي پاسخ داد: «ما تمام اهداف‏مان را گرفتيم، ولي دشمن مثل ببر بر سر ما ريخت و ما را عقب راند و اين چند تا اسير را هم بچه‌هاي ما گرفتند. ارتش هم هر ارتفاعي خالي بوده، روي آن مستقر شده‌اند و تنها يك ارتفاع، دشمن روي آن مستقر بود كه ارتش با آن درگير شد و نتوانسته آن را بگيرند و مانده‌اند.» محسن رضايي همچنين در تماسي با معاون "مصطفي ايزدي"، از وضعيت پرسيد كه پاسخ داده شد: «اسرا هفت هشت نفر هستند و يك سري شهداي كاوه مانده و دشمن با آتش زياد ما را عقب رانده و ارتش هيچ‌كدام از قول‌هاي خود را اجرا نكرد و قرار بود با توپخانه كمك كنند كه نكردند.» در اين حال، برادر "رحيم" اظهار نظر كرد: «من مطمئن هستم شيرازي دوباره عمل مي‌كند؛ ما بايد كاري بكنيم، بايد به كمك آن‏ها برويم.»

ضميمة گزارش 317: مواضع كشورهاي عضو اوپك و وضعيت بازار نفت يادآوري و مرور رفتارها و مواضع اخير برخي شخصيت‌ها و كشورهاي مرتبط با مسئله نفت كه در اجلاس مشورتي مربوط به مقدمات برگزاري هفتاد و چهارمين كنفرانس اوپك ابراز شد، مي‌تواند توضيح بيش‏تري دربارة وضعيت كنوني بدهد. در 16/4/1364 در وين چهارمين نشست مشورتي وزيران نفت در آن اجلاس تشكيل شد. در اين نشست، وزير نفت ونزوئلا "آرورد هرناندز كرسيانتي" ضمن متهم كردن كشورهاي صنعتي به تلاش در برهم‏زدن بازار نفت و تصميمات نفتي اوپك از طريق كوشش براي كاستن از قيمت نفت، تلاش كشورهاي صنعتي پيشرفته جهان براي پايين آوردن قيمت نفت را به ضرر اين كشورها در درازمدت دانست. سخنان وزير نفت ونزوئلا كه به صورت بيانيه‌اي در محل برگزاري مذاكرات مشورتي اوپك منتشر شد، هشدار داد كه بازار جهاني نفت در صورت متوقف شدن فعاليت اوپك، دست‏خوش هرج و مرج مي‏شود و قيمت نفت تا پايين‌ترين سطح تنزل خواهد كرد و اين تنزل به گفتة وي علاوه بر متوقف ساختن برنامه‌هاي عمراني كشورهاي اوپك موجب ركود اقتصادي كشورهاي صنعتي خواهد شد. به نظر مفسران، اوضاع اجلاس وزيران نفت اوپك در وين حاكي از اين واقعيت بوده كه كشورهاي صنعتي جهان از يك سو درصدد كاهش قيمت نفت برآمده‌اند و از سوي ديگر در صدد هستند تا از اعتبار و اقتدار اين سازمان در عرصة بين‌المللي (آن طور كه در گذشته بود) بكاهند. در كنار اين تلاش، اوپك با جناح‏بندي‌هايي در داخل خود روبه‏رو شد و اين مسئله در نشست وزيران نفت اوپك در وين نمود چشم‏گيري يافت؛ به‌طوري كه كميسيون اقتصادي اوپك پس از نشستي در گزارش خود از دو دسته عوامل تضعيف كنندة بازار نفت نام برد: عوامل دروني اوپك و عوامل خارج از آن. مهندس "غرضي" وزير نفت جمهوري اسلامي ايران كه جهت شركت در اجلاس وزيران نفت اوپك، در تاريخ 11/4/1364 وارد وين شده بود،گفت: «بازار جهاني نفت به مناسبت‌هاي مختلف به كشورهاي توليدكننده فشار آوردند تا به‏خصوص در اين شرايط از اوپك استفاده كنند و قيمت نفت را حداكثر و تا آن‏جا كه براي‏شان ميسر است، پايين آورند.» وي هشدار داد: «پايين آوردن قيمت و وارد شدن به يك جنگ قيمت، نه به نفع توليدكنندگان بالاخص اعضاي اوپك مي‌باشد، نه به نفع مصرف‏كنندگان.» وزير نفت ايران همچنين خواستار تثبيت قيمت‌ها، سهميه‏بندي و سقف توليد، جهت ممانعت از شكست بازار يا شكست قيمت‏ها شد. از سوي ديگر، در نشست سران اوپك در وين (در 12/4/1364)، مقام‏هاي اوپك اعلام كردند: «با كاهش قيمت نفت كه اكنون بين 5/26 تا 65/28 دلار است، به شدت مخالفت شده‏است.» در عين حال، خبرگزاري كويت به نقل از منابع كشورهاي مهم صادركنندة نفت در حوزة خليج‌فارس، گزارش داد كه وزيران كشورهاي عضو اوپك توافق كرده‏اند بهاي نفت به ميزان 5/1 دلار كاهش يابد. اختلاف نگرش در اعضاي اوپك كه متأثر از نظام بين‌المللي، بدون توجه به منافع ملي كشورهاي عضو اوپك مي‌باشد، موجب شده‏است تا تصميمي قطعي و منطقي در جهت اهداف اوپك و به تبع آن، اقداماتي مشترك از كشورهاي عضو پديد نيايد و اين مسئله زمينه‌اي جهت نفوذ بيش‏تر قدرت‏هاي صنعتي و نيز ايجاد شكاف بيش‏تر در بين اعضا را به دنبال خواهد داشت. در گزارش اجلاس كميسيون اقتصادي اوپك كه به عوامل دروني و خارجي سازمان اوپك اشاره كرده، عوامل درونيِ تضعيف بازار نفت را چنين برشمرده‏اند: سياست‏هاي قيمت‌گذاري اعضاي اوپك در اعطاي تخفيف‌هاي پنهاني و آشكار؛ قراردادهاي تهاتري و تصفيه و همچنين اعطاي تخفيف‌هاي فراوان به نصف سهم توليد شركت‌هاي عامل در بعضي از كشورهاي عضو چون امارات متحدة عربي، نيجريه و قطر؛ تغييرات قدرت رقابتي انواع نفت خام سبك و سنگين؛ افزايش ميزان توليد و صادرات و فرآورده از كشورهاي عضو اوپك، توليد و صادرات گاز طبيعي و فرآورده‌هاي حاصل از آن؛ بي‏اعتنايي برخي اعضا به رعايت سهميه‌هاي تعيين شده. اين گزارش در خصوص عوامل خارج از كنترل اوپك حاكي است كه سياست‌هاي كشورهاي غير عضو اوپك در مورد توليد و قيمت‌گذاري نفت، همچنين تأثيرات استفادة نامطلوب شركت‌هاي نفتي و كشورهاي مصرف‏كننده از ذخاير نفتي خود، از عواملي است كه سبب تضعيف وضع بازار نفت شده‏است. وزير نفت امارات عربي متحده "مانع سعيد العتيبه" در مصاحبه‌اي پس از پايان اجلاس وزيران نفت اوپك در وين، به فشارهايي كه منجر به سلب قدرت تصميم‌گيري در اوپك مي‌شود، اشاره كرده و در گزارش خود علاوه بر وجود فشارهاي عظيم كه تماماً به منظور سلب قدرت تصميم‌گيري از اوپك براي تعيين قيمت و ميزان توليد، اعمال مي‌شود، آورده است: «يك نكته چون روز روشن و مبرهن است و آن اين است كه اوپك در تقاطع قرار گرفته است: يا مي‌تواند امور را به دست گرفته و در اجراي آنچه از سوي اين سازمان ارائه مي‌شود، جدي شوند يا وارد شقّ مشكل‌تر يعني جنگ قيمت‌ها شوند كه اين امر سرانجام موجب پايين آمدن قيمت به كم‏ترين سطح خود كه در گذشته غيرقابل پيش‏بيني بوده‏است، خواهد شد.» يكي از عوامل مؤثر در جنگ قيمت‌ها بين دولت‏هاي عضو اوپك، ناشي از سياست‌هاي نفتي انگليس در جهت منافع خود، بوده است، امّا رئيس شركت نفت انگليس (بريتيش پتروليوم) در يك سخن‏راني گفته‏است: «هيچ گونه زمينه‌اي براي بازگشت به دورة نفت ارزان وجود ندارد و كشورهاي عضو اوپك كه بيش از سه چهارم ذخاير ثابت شدة نفت جهان غيركمونيست را دارند، با عبور از اين مشكلات دوباره اهميت خود را باز خواهند يافت.» از سوي ديگر، با اين كه مقام‏هاي عضو اوپك اعلام كرده‌اند كه با كاهش قيمت نفت مخالف هستند، خبرگزاري فرانسه به نقل از خبرگزاري كويت گزارش داد كه اكثر وزيران نفت كشورهاي عضو اوپك "به‌طور اصولي" با تنزل قيمت‌هاي نفت و كاهش كلي سقف توليد موافق‏اند. اين خبرگزاري از منامه بر اساس اظهارات منابع نفتي ژاپن نيز اعلام كرد: «عمان بهاي نفت خود را كاهش داده‏است، اين كشور كه عضو سازمان اوپك نيست، قيمت‏هاي خود را با در نظر گرفتن وضع بازار آزاد تعيين مي‌كند.» در همين راستا (كاهش قيمت نفت) مكزيك نيز از قيمت نفت خود بشكه‌اي 5/1 دلار براي خريداران امريكايي، خاوردور و اروپا كاست. اين اقدام، انحرافي از سياست "قيمت واحد براي همة مشتريان" است. سومين اجلاس خصوصي اوپك كه در تاريخ 14/4/1364 بدون دست‌يابي به راه‏حل مشخصي جهت تثبيت بهاي نفت، پايان يافت، حاكي از وجود جناح‏بندي‏هاي دروني اوپك بود كه متأثر از عوامل خارج از سازمان مي‌باشد. حاصل اين اجلاس، دو پيشنهاد متضاد اعضا بود؛ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي ايران از وين در اين‏باره گزارش داد: «يك پيشنهاد جديد مي‌گويد كه بهتر است توليد اعضا قبل از فروش و صادرات كنترل شود... و طرح ديگري - كه مخالف طرح قبلي است - اين ايده را در خود دارد كه قيمت در سطح قيمت رسمي كنترل شود و به هر عضو اجازه داده شود تا با توجه به كشش بازار و تنها بر اساس قيمت رسمي، نفت صادر نمايد.» مهندس "غرضي" وزير نفت ايران، پس از پايان اجلاس اوپك در وين، ضمن مخالفت با هرگونه كاهش قيمت نفت، گفت: «در مورد سقف و سهميه توليد اوپك هنوز هيچ تصميمي گرفته نشده‏است.» به هر صورت، اجلاس مشورتي اوپك در وين [كه در واقع مقدمه‌اي براي كنفرانس هفتاد و چهارم آتي اين سازمان محسوب مي‌شود] پس از تشكيل چهار جلسة مشورتي، به كار خود پايان داد. گزارش‏هاي ضد و نقيضي كه از قول اعضا به‌طور جسته و گريخته درج شد، نشان وجود روح عدم تفاهم در اين اجلاس مي‌باشد و اين مسئله در پايان كار اجلاس كاملاً مشهود بود؛ به‌طور مثال، وزير نفت عربستان دربارة نتيجة كنفرانس، فقط به ذكر اين كه "نتايج بسيار خوب بوده"، بسنده كرد. عزيمت وزيران نفت امارات و قطر از وين به كشورهاي خود قبل از تشكيل جلسه مشورتي وزيران عضو اوپك و گماردن نمايندگاني تام‏الاختيار و داراي حق رأي، به جاي خود قبل از ترك وين، نشانة ديگري از عدم تفاهم اعضا است. وزير نفت قطر نيز در مصاحبه‏اي تلويزيوني در كشورش (كه به نظر مي‌رسد انگيز‏ة ترك چهارمين اجلاس مشورتي وين در آن نهفته باشد) پس از اين كه ساير توليدكنندگان را به سوء استفاده از انعطاف اوپك در مورد افزايش توليد متهم كرد، افزود كه "اوپك همچنان عامل تعيين‏كننده‌اي در تأثيرگذاري بر قيمت نفت است" و تأكيد كرد كه اين سازمان كاملاً قادر است از قيمت‏هاي رسمي و سهمية توليد دفاع كند، مشروط بر آن كه اعضاي آن مايل باشند براي اعادة ثبات بازار نفت فداكاري بيش‏تري كنند. اين در حالي است كه پادشاه عربستان سعودي اعلام كرده كه كشورش به قطع‏نامه‌هاي اوپك تا زماني كه به منافع اين پادشاهي ضرر نرسانند، احترام خواهد گذارد. از سوي ديگر، وزير نفت جمهوري‌اسلامي ايران در مورد نتايج هفتاد و چهارمين كنفرانس وزيران نفت كشورهاي عضو اوپك، گفت: «در اجلاس "طائف" قرار شد قبل از جلسة عادي، يك جلسة مشورتي برگزار و در آن از قيمت نفت به نحو كاملاً مشخص دفاع شود ... در اين كنفرانس قرار شد قيمت‌هاي رسمي نفت اوپك در سطح فعلي يعني 28 دلار براي هر بشكه حفظ و از آن دفاع شود. همچنين قرار شد تخفيف مستقيم (نفت) حذف شود و تخفيف غيرمستقيم از طريق فروش فرآورده (تهاتر و غيره) ظرف مدت كوتاهي تا آخر سال مسيحي جاري از بين برود.»

منابع و مآخذ روزشمار 1364/04/24