1364.09.11

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1364
1364.09.11
نام‌های دیگر یازده آذر
تاریخ شمسی 1364.09.11
تاریخ میلادی 2 دسامبر 1985
تاریخ قمری 19 ربیع‌الاول 1406





گزارش - 587

در جلسه امروز قرارگاه نیروی زمینی سپاه پاسداران که با حضور برخی مسئولان این نیرو و چند تن از فرماندهان قرارگاه‌ها و یگان‌های رزمی برای بررسی میزان پیشرفت کار آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات در منطقه فاو تشکیل گردید، گزارش‌هایی از فعالیت‌های دشمن و یگان‌های خودی در این منطقه بیان شد.* غلامرضا محرابی مسئول اطلاعات عملیات قرارگاه کربلا، در گزارشی از فعالیت ارتش عراق در منطقه گفت: «منطقه واگذارشده به ما (از قشله تا شهر فاو)، قبلاً منطقه‌ای مرده محسوب می‌شد. دشمن مدتی است فعالیت مهندسی‌اش را در این منطقه افزایش داده است.»[۱] وی افزود: «75 درصد از سنگرهای در خط دشمن بتُنی شده و در جاده‌ای که از شهر فاو به قشله و از آنجا به‌طرف رأس‌البیشه ادامه پیدا می‌کند، مدام فعالیت مهندسی دارد. دشمن از حدفاصل بین جاده دوم و سوم [در منطقه فاو] خاک‌برداری می‌کند و به منطقه رأس‌البیشه و... خاک می‌برد و در کنار جاده دوم نیز اقدام به احداث خاکریز نموده است. همچنین از زاویه شرقی محل پایگاه موشکی منهدم‌شده به‌طرف پایین یک جاده زده که تعدادی تانک پشت آن مستقر است. عراق ضمن احداث کانال در اطراف پایگاه موشکی، ایجاد موانع ضد هاورکرافت را از پایگاه موشکی فعال به‌طرف پایین ادامه می‌دهد. پشت جاده سوم تا محل پایگاه موشکی هم دارای استحکاماتی می‌باشد.»[۲] غلامرضا محرابی در ادامه گفت: «عراقی‌ها سه روز پیش از بارندگی، در 24 و 25 آبان با ده تانک بین جاده اول و دوم مانور کردند. روز گذشته هم با پنج دستگاه تانک از پشت تانک‌فارم‌ها به‌صورت دشتبان به‌همراه یک گروهان پیاده مانور کردند. عراقی‌ها همچنین 9 توپ 130 (میلی‌متری) در پیچ جاده پایگاه موشکی منهدم‏شده مستقر کرده‌اند که جهت‌گیری آتش آن به‌سمت دهانه خلیج‌فارس می‌باشد، اما حجم آتش توپخانه دشمن سنگین نیست و به‌صورت ضدآتشبار روی کاتیوشا اجرا می‌شود.» مسئول اطلاعات عملیات قرارگاه کربلا همچنین گفت: «پرواز رفت‌وبرگشت هلیکوپتر دشمن در تاریخ 9/9/1364 از غرب به شرق و با سرعت کم احتمال دارد به‌منظور توجیه فرماندهان عراقی بوده باشد. فعالیت‌های اخیر دشمن عمدتاً مانور زرهی و شناسایی با هلیکوپتر بوده است.»[۳] عباس محتاج فرمانده قرارگاه کربلا، در ادامه جلسه مشکلات منطقه را چنین برشمرد: حضور نیروهای ژاندارمری در منطقه؛ مشکل قضایی برای استفاده از امکانات موجود ساکنان بومی منطقه؛ ادامه حضور ساکنان بومی در منطقه و آغاز‌نشدن انتقال آنها. سپس عبدالمحمد رئوفی فرمانده لشکر7 ولی‌عصر(عج) نیز گزارشی از اقدامات شناسایی و فعالیت‌های مهندسی برای آماده‌سازی عقبه‌ها، جاده‌سازی و... بیان کرد و افزود: به‌دلیل کمبود امکانات مهندسی درحال‌حاضر کارها با کندی پیش می‌رود. وی با اشاره به آموزش‌ها و تمرین‌هایی که برای آماده‌سازی نیروها انجام می‌گیرد، عمده‌ترین مشکلات این لشکر را کمبود نیرو و امکانات مهندسی ذکر کرد و افزود که به‌دلیل کمبود نیرو نفرات 4 گردان در 7 گردان توزیع شده است. مرتضی قربانی فرمانده لشکر25 کربلا هم در این جلسه ضمن بیان گزارشی از فعالیت‌های مهندسی، شناسایی‌های انجام‌شده و آموزش غواصی، اعلام کرد درحال‌حاضر لشکر با 7 گردان 200 نفره رزمی آماده می‌باشد. در ادامه جلسه، برادر نجات مسئول حفاظت اطلاعات قرارگاه مرکزی سپاه نیز درباره زمان و چگونگی تخلیه ساکنان بومی منطقه گفت که انتقال ساکنان بومی از هفته قبل شروع شده است. وی با اشاره به وضعیت توزیع جمعیتی روستاهای منطقه افزود: در قسمت پل چوئیبده حدود 8000 نفر زندگی می‌کنند که قرار است به خانه‌های گچساران منتقل شوند.[۴] همچنین واحد اطلاعات عملیات قرارگاه کربلای2 در نشریه گزارش نوبه‌ای خود از فعالیت دشمن در دوره 6 تا 11 آذر 1364 چنین گزارش داده است: «نیروهای عراقی در منطقه تحت‌نظر این قرارگاه (منطقه عمومی فاو) ضمن تحکیم و ترمیم مواضع پدافندی، از فعالیت‌های مهندسی ـ درجهت توسعه و ترمیم شبکه راه‌های مواصلاتی ـ و حرکات و جابه‌جایی هوایی، دریایی و توپخانه برخوردار بوده است. جابه‌جایی و مانور زرهی به‌صورت دشتبان به‌همراه یک گروهان نیروی پیاده و با حضور خودرو فرماندهی از دیگر فعالیت‌های دشمن طی دوره یاد شده است.»[۵]

گزارش - 588

حملات هوایی عراق به پایانه نفتی جزیره خارک پس از توقفی سه‌روزه، امروز بار دیگر آغاز شد.[۶] به گزارش خبرگزاری جمهوری ‌اسلامی از بوشهر، جنگنده‌های عراقی ساعت 12:30 امروز به جزیره خارک حمله کردند. در این حمله چند بمب به‌سوی خارک پرتاب شد که همگی به داخل آب‌های ساحلی جزیره فروافتاد و تلفات جانی و خسارت مالی به بار نیاورد.[۷] ستاد سپاه پاسداران منطقه 4 نوح ضمن تأیید خبر فوق افزود: «یک فروند موشک‌ هاگ [هاوک] به‌طرف هواپیمای دشمن پرتاب گردید، ولی به آن اصابت نکرد.»[۸] ارتش عراق در اطلاعیه نظامی شماره 2040 خود اعلام کرد که جنگنده‌های نیروی هوایی این کشور ساعت 13 امروز دست به حمله جدیدی علیه جزیره خارک زدند[۹] و سالم به خاک عراق بازگشتند.[۱۰] رادیو امریکا هم در برنامه امروز خود گفت: «عراق اعلام داشت هواپیماهای جنگنده‌اش امروز بار دیگر پایانه نفتی جزیره خارک ایران را هدف حمله قرار داده‌اند. هنوز درباره خسارات احتمالی حمله امروز گزارشی در دست نیست، اما به‌رغم حملات مداوم عراق به جزیره خارک، ایران اعلام داشته است که صادرات نفت آن کشور از پایانه نفتی جزیره خارک همچنان در سطح عادی ادامه دارد. از سوی دیگر، ایران گزارش می‌کند که طی چند ماه آینده پایانه نفتی جدیدی را در یکی از بنادر کشور افتتاح خواهد کرد تا تأسیسات نفت صادراتی خود را از تیررس عراق دور کند.» رادیو امریکا افزود: «خبرگزاری رویتر به نقل از غلامرضا آقازاده وزیر نفت رژیم جمهوری ‌اسلامی، گزارش می‌کند که تأسیسات جدید ظرفیت صادرات نفت ایران را به 13 میلیون بشکه در روز افزایش خواهد داد. بنا به گزارش رویتر، آقازاده گزارش مربوط به اینکه تأسیسات نفتی جدید در شهر عسلویه در 550 کیلومتری جنوب‌شرقی بندر بصره عراق بنا شده را تکذیب نکرد.»[۱۱]

گزارش - 589

مانور دریایی واحدهای رزمی منطقه دوم دریایی ارتش جمهوری ‌اسلامی ایران در آب‌های ساحلی خلیج‌فارس با حضور ناخدا ملک‌زادگان فرمانده نیروی دریایی ارتش از صبح امروز آغاز شد و تا ساعت 17 ادامه یافت. به گزارش خبرگزاری جمهوری ‌اسلامی، در این مانور گروه کثیری از پرسنل همراه با تجهیزات و چندین فروند ناوچه موشک‌انداز و بالگردهای نیروی دریایی هوادریا شرکت داشتند و در عملیات متهورانه و سریع، اهداف فرضی ازپیش تعیین‌شده را در کوتاه‌ترین مدت محاصره یا هدف قرار دادند. برپایه این گزارش، هم‌زمان با اجرای این مانور چند فروند از هواپیماهای حکومت متجاوز عراق در آسمان منطقه ظاهر شدند که با مشاهده ناوچه‌ها و آتشبارهای ضدهوایی و بالگردهای موشک‌انداز ناگزیر به فرار شدند.[۱۲]

گزارش - 590

امروز در مناطق کردنشین شمال‌غرب کشور چندین درگیری میان نیروهای جمهوری ‌اسلامی و گروه‌های ضدانقلاب رخ داد: 1. در حدفاصل پایگاه سلیمان کندی و سرچشمه (از توابع سقز) نیروهای خودی با عناصر ضدانقلاب درگیر شدند. در این درگیری 9 نفر از نیروهای خودی به شهادت رسیدند.[۱۳] 2. سپاه پاسداران پیرانشهر در گزارشی به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) نوشته است: «تعدادی از نیروهای گردان نبی‌اکرم(ص) سپاه پیرانشهر طی عملیاتی هماهنگ با واحد اطلاعات، به روستای علی‌مردان واقع در جنوب‌شرقی پیرانشهر اعزام شدند که در ساعت 7 صبح با تعدادی از نیروهای لک 2 هیزآواره و هیز پیشوا [از حزب دمکرات] درگیر و موفق شدند 2 نفر از پیش‌مرگان حزب را کشته و 10 نفر را زخمی نمایند. این درگیری تا ساعت 17:30 ادامه داشت که نیروهای خودی به‌علت برودت هوا و کمی مهمات، روستای فوق را در ساعت 18:00 ترک می‌کنند. براساس این گزارش، تلفات نیروهای ضدانقلاب تأیید شده است. ضمن اینکه در این درگیری هیچ‌گونه آسیبی به نیروهای خودی وارد نیامده است.»[۱۴] 3. نیروهای پاسگاه میرآباد سردشت با عوامل دمکرات درگیر شدند که این درگیری بدون تلفات خاتمه یافت. همچنین نیروهای پایگاه پاینچوب در اطراف سنندج در روستای سنگ سفید به‌هنگام اجرای کمین با ضدانقلابیون درگیر شدند. این درگیری بدون تلفات پایان یافت. از سوی دیگر، نیروهای گشت ثارالله در داخل شهر مهاباد، 7 نفر مسلح به سلاح‌های کلاشینکف و قناسه و نارنجک را دستگیر کردند. یکی از افراد یگان حزب‌الله نیز در نقده با سلاح و مهمات به ضدانقلابیون پیوست.[۱۵] 4. ستاد ناحیه کردستان گزارش داد که پایگاه تودار صمدی [واقع در 28 کیلومتری شمال‌غربی سنندج و 4 کیلومتری شمال جاده سنندج ـ مریوان] را افراد گروه ضدانقلاب کومه‌له هدف حمله قرار دادند که این حمله یک ساعت به طول انجامید و با آتش متقابل و بدون تلفات یا خسارت به پایان رسید.[۱۶] 5. پل ارتباطی تازه‏آباد ـ کانی‌رش به نام علی‌اکبرخان در منطقه کرند به‌دست افرادی ناشناس منفجر و تخریب شد.[۱۷]

گزارش - 591

با افزایش مبارزات نیروهای انقلابی عراقی، در پنج استان عراق حالت فوق‌العاده اعلام شده و حکومت عراق به‌تلافی این اقدامات به کنترل، سرکوب و انهدام بخش‌هایی از مناطق کردنشین پرداخته است. روزنامه ابرار دراین‌باره نوشته است: «به گزارش واحد خبر مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، جاده استراتژیک بغداد ـ بصره در چند هفته اخیر در معرض تهاجم شبانه مجاهدان عراقی قرار گرفته و این عملیات منجر به غنیمت‌گرفتن تجهیزات جنگی فراوانی شده است که رژیم بعثی ناچار شد برای کمک‌رسانی به خط مقدم جبهه خود از جاده ناصریه ـ بصره استفاده کند. از سوی دیگر، به‌دنبال اوج‌گیری نهضت مسلمانان عراقی رژیم صدام ناچار شد در پنج استان این کشور حالت فوق‌العاده اعلام کند و رفت‌وآمد در این استان‌ها را به‌شدت تحت کنترل درآورد. براساس این گزارش، این تصمیم علاوه‌بر استان‌های اربیل، کرکوک و سلیمانیه، دو استان ناصریه و کوت در جنوب عراق را نیز شامل شده است که دلیلی بر سرایت اوضاع بحرانی به جنوب و مرکز عراق است. جنایتکاران بعثی در ادامه سلسله جنایات خود 40 تن از کسبه و بازرگانان عراقی را به‌دلیل خودداری از کمک به قادسیه صدام به دار آویختند. به گزارش واحد خبر مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، اتخاذ این‌گونه شیوه‌ها ازسوی رژیم عفلقی برای ملت عراق تازگی ندارد و هرچند مدت یک بار صدام برای تأمین هزینه‌های جنگی گروهی از افراد بی‌گناه را اعدام و اموال آنان را مصادره می‌کند.»[۱۸] روزنامه کیهان نیز در گزارشی آورده است: «یک گروه از مجاهدین مسلمان کرد عراقی با حمله به یک تیپ فرماندهی ارتش رژیم بعث عراق در منطقه شانه‌دری موفق شدند ضمن انهدام یک کامیون حامل نفرات مزدوران بعثی، بیش از 10 تن از نظامیان عراقی را به هلاکت رسانده یا مجروح سازند.»[۱۹] روزنامه جمهوری اسلامی نیز در شماره امروز خود نوشته است: «با اوج‌گیری اعتراضات مردمی و گسترش مبارزات انقلابیون مسلمان کرد عراقی در شمال این کشور، رژیم بعثی علاوه‌بر انهدام تعداد زیادی روستا ازجمله روستاهای مشیانه، قروه‌چه، حمزه، کانی کومه، سوسی و ایله خرابه، طی روزهای اخیر اقدام به بازرسی منازل و دستگیری جمعی در روستاهای منطقه دشت زور نموده و گلوله‌باران روستاهای مناطق آزادشده را از سرگرفته است.»[۲۰] روزنامه کیهان نیز نوشته است: «بامداد روز یازدهم آذرماه، مسلمانان کرد منطقه زاخو با گذاشتن کمین در مسیر حرکت گردان قروکمه و گردان پرخیته یک خودرو حامل سربازان دشمن بعثی را به رگبار بستند که خودرو مذکور منهدم و کلیه سرنشینانش به هلاکت رسیده یا مجروح شدند. هم‌زمان با این عملیات، دسته‌ای دیگر از کردهای مسلمان مخالف رژیم عراق به محل نگهبانی عده‌ای از سربازان عراقی حمله کردند و چهار مزدور بعثی را به هلاکت رساندند. گزارش دیگری حاکی است: اداره استخبارات عراق در منطقه زاخو واقع در شمال این کشور موردهجوم مسلمانان کرد عراق قرار گرفت و چهارتن از کارکنان آن کشته یا مجروح شدند.»[۲۱] خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز از باختران گزارش داد: «در سحرگاه امروز، انقلابیون مسلمان کرد عراق با اجرای کمین در محور قره‌داغ ـ سلیمانیه دو دستگاه کامیون حامل نفرات ارتش بعث عراق [را] که برای اجرای عملیات سرکوب انقلابیون عازم منطقه بودند با آر.پی.جی7 هدف قرار دادند که هر دو کامیون منهدم و 16 نفر از نظامیان عراق کشته یا مجروح شدند.»[۲۲] شهربانی استان کردستان هم ضمن اعلام حمله اخیر پیش‌مرگان کرد عراق به پایگاه جیش‌الشعبی در منطقه کلار عراق (از توابع سلیمانیه)، خبر داد که در این حمله پایگاه مذکور به تصرف نیروهای پیش‌مرگ درآمد.[۲۳]

گزارش - 592

امروز کاروان‌های دیگری از نیروهای داوطلب و کمک‌های مردمی به جبهه‌ها اعزام شدند. روابط عمومی سپاه پاسداران منطقه 1 ثارالله (استان تهران) نیز با انتشار اطلاعیه‌ای از امت حزب‌الله دعوت کرد تا برای ثبت‌نام در کاروان‌های راهیان کربلا به پایگاه‌های مقاومت بسیج مستضعفین سپاه در شهرهای تهران، کرج، ورامین، دماوند، فیروزکوه، ری و اسلام‌شهر مراجعه کنند.[۲۴] در پنجمین روز از هفته بسیج، امروز بزرگ‌ترین کاروان نیروهای تازه‌نفس بسیجی از شهرستان رفسنجان به‌همراه 120 کامیون و وانت کمک‌های مردمی عازم جبهه‌های جنگ شدند. حجت‌الاسلام هاشمیان امام‌جمعه رفسنجان دراین‌باره گفت: «مردم حزب‌الله و همیشه در صحنه رفسنجان از فرمایشات نماینده امام در شورای عالی دفاع [هاشمی رفسنجانی] استقبال پرشوری کردند و علاوه‌بر 20 میلیون تومان کمک نقدی و 6 کیلو طلا، چندین دستگاه جرثقیل، اتوبوس و مینی‌بوس نیز برای کمک به رزمندگان اسلام واگذار کردند. یقین دارم تا پیروزی نهایی در جنگ و به‌خاک‌مالیدن پوزه صدام صهیونیست، ‌این کمک‌های ایثارگرانه مردمی از نواحی جنوب‌شرق کشور اسلامی‌مان ادامه خواهد یافت.»[۲۵] همچنین بامداد امروز کاروان راهیان کربلا با عنوان کاروان ثامن‌الائمه(ع) متشکل از یک تیپ از رزمندگان بسیج مستضعفین گیلان عازم مناطق جنگی کشورمان شدند.[۲۶] فرمانده سپاه پاسداران ناحیه گیلان هنگام عزیمت این کاروان به خبرنگار روزنامه جمهوری ‌اسلامی گفت: «قرار است یک گروهان از برادران اهل تسنن از منطقه طالش درپی این کاروان در گروه بعدی اعزام شوند.[۲۷] همچنین نیروهای داوطلب از طبقات مختلف مردم شهرستان دره‌شهر و هدایای مردمی از بخش‌های آبدانان، بدره، ماژین و روستاهای اطراف، شامل بیش از 50 دستگاه کامیون و وانت‌بار[۲۸] و نیز صدها تن از جان‌برکفان عضو بسیج سپاه پاسداران کازرون عازم جبهه‌های نبرد شدند.[۲۹] واحد مرکزی خبر نیز از زاهدان گزارش داد: به مناسبت هفته وحدت و تصویب هیئت دولت جمهوری ‌اسلامی ایران، مبنی‌بر اعزام کمپرسی‌های مردمی به جبهه‌های نبرد حق علیه باطل، بعدازظهر امروز، 25 دستگاه کمپرسی از زاهدان رهسپار جبهه‌ها شدند.[۳۰]

گزارش - 593

رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در ادامه سفر به استان همدان امروز در برنامه‌های متعددی شرکت کرد ازجمله: حضور در پایگاه سوم شکاری شهید نوژه، حضور در جمع مدیران کل و مسئولان ادارات همدان، دیدار با ائمه جمعه و روحانیون استان همدان و دیدار با خانواده ایثارگران این استان. آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدارها به موضوعات مهمی اشاره کرد که عبارت‌اند از: حضور گسترده مردم و بار سنگین جهاد بر دوش آنان، تأکید بر ضرورت جهاد خودکفایی در پایگاه‌های هوایی و تهیه تجهیزات نظامی در کشور، نقش امام خمینی در ایجاد وحدت و نیل به اهداف انقلاب اسلامی، حضور کاروان‌های راهیان کربلا و سردرگمی دشمن، آثار نو‌شدن کابینه دولت و انتظارات مردم، موقعیت مناسب ایران در عرصه بین‌المللی، مواضع مثبت کشورهای خلیج‌فارس، نیاز کشور به حوزه‌های علمیه بیش از هر زمان دیگر، امتیاز مضاعف شهادت در زمانی‌که اسلام نیاز به یاری دارد. روزنامه کیهان دراین‌باره نوشته است: «[آیت‌الله] سیدعلی خامنه‌ای رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی دفاع، امروز در ادامه سفرش به استان همدان به‌اتفاق سرهنگ صدیق فرمانده نیروی هوایی، محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران، رحمانی سرپرست بسیج، حمیدی، آقای محمدی، بهرامی، احمدوند، فاضل همدانی و شاملو، رهبرپور نمایندگان استان همدان در مجلس شورای اسلامی و خانم دباغ نماینده مردم تهران، در اجتماع پرسنل پایگاه سوم شکاری شهید نوژه همدان شرکت کرد و طی سخنانی اظهار داشت: امروز بار سنگین جهاد فراموش‌نشدنی و تاریخی جمهوری ‌اسلامی بر دوش مردم مقاوم و ایثارگر و مسلمان ایران است و هرروز شاهد حضور گسترده مردم همیشه در صحنه در میدان‌های نبرد هستیم و علی‌رغم تبلیغات سوء ابرقدرت‌ها و توطئه‌های گوناگون شیاطین، مردم ما از انقلاب و جنگ دور نشده‌اند و همچنان استوار ایستاده‌اند و پرسنل نظامی‌ ما هم امروز یکی از اقشار مهم این ملت هستند که ایثارگرانه جان‌فشانی می‌کنند و افتخار می‌آفرینند. رئیس‌جمهور در ادامه ضمن تقدیر از پرسنل پایگاه شهید نوژه به‌دلیل تلاش و فعالیت این پایگاه از آغاز جنگ و پیش از شروع آن و تأکید بر اینکه کسانی که میدان‌های خطر را انتخاب کرده و احتمال ازدست‌دادن جان، مانعی در راه آنان نبوده [است]، مقدم بر دیگران هستند، بیان کرد که طبیعی است که سازندگان سلاح‌های مدرن به ما اسلحه ندهند و ما منتظر سلاح ابرقدرت‌ها نمی‌شویم، بلکه امروز انقلاب این اعتبار را در جهان دارد که به‌رغم میل ابرقدرت‌ها، خود بسیاری از سلاح‌ها را تهیه کند.»[۳۱] رئیس‌جمهوری در نمایشگاه تولیدات جهاد خودکفایی پایگاه شهید نوژه بر جهاد خودکفایی تأکید کرد و گفت: «آن روزی که شما علی‌رغم میل ابرقدرت‌ها جنگ را به پیروزی برسانید و قهرمانی خود را به جهان ثابت کنید، آن روز دنیا گنجینه‌های خود را به روی شما خواهد گشود و قدرت‌های بزرگ دنیا احساس خواهند کرد که این ملت به خود متکی است. روی این اصل همان‌طوری‌که بارها گفته‌ام بر مسئله جهاد خودکفایی تأکید می‌کنم؛ باید جهاد خودکفایی در تمامی مراکز و پایگاه‌های نیروی هوایی هرچه بیشتر گسترش یابد و ما باید در مسائل نظامی خود را آزموده کنیم.» رئیس‌جمهور سپس به‌اتفاق همراهان برای شرکت در مراسم رژه نیروهای بسیج سپاه پاسداران استان، وارد فرودگاه همدان شد و در این مراسم با بیان اینکه بسیج یکی دیگر از افتخارات ملت ما است که با اشاره امام امت و ایجاد شور و انگیزه در دل‌های این امت به وجود آمد، بر نقش مهم رهبری امام امت در این حرکت الهی و ایجاد وحدت و هماهنگی مردم در راه رسیدن به آرمان‌های والای انقلاب اسلامی تأکید کرد: «اگر شما یکپارچه نبودید و از هم جدا بودید و اگر اختلافات کوچک را کنار نمی‌گذاشتید و اگر شیعه و سنی و مردم این شهر و آن شهر قرار بود که درمقابل هم قرار بگیرند، امام عزیز ما چطور می‌توانستند این‌طور به سینه ابرقدرت‌ها بکوبند که امریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند و اگر این وحدت و انسجام در بین مردم ما نبود نمی‌توانستیم در هیچ‌کدام از این میدان‌ها بایستیم، زیرا شما مردم بودید که مسائل انقلاب را حل کردید تا از پیچ‌های خطرناک و توطئه‌های متعدد سلامت بیرون آمده‌ایم. بدانید استکبار جهانی که در رأس آن امریکای جنایتکار قرار دارد تا مغز استخوانش از شما ملت و انقلاب اسلامی می‌ترسند، اما کوشش می‌کنند به طریقی این ترس خود را آشکار نکنند و راه پیروزی شما اتحاد و انسجام شماست و هرکسی که بخواهد این اتحاد و انسجام را برهم بزند آگاهانه یا ناآگاهانه کمک به استکبار جهانی کرده است. [...] امروز شاهد حرکت اقشار مختلف امت ایثارگر در قالب گروه‌های رزمی راهیان کربلا به‌سوی جبهه‌ها هستیم و دشمن سرگردان شده است که ما می‌خواهیم چه کار کنیم. [...] ما هم‌اکنون درمقابله با دشمن چه در خشکی و چه در دریا ابتکارعمل را در دست داریم. درحال‌حاضر، نیروهای ما در خشکی در تمام طول جبهه‌ آماده‌اند و امروز نه‌تنها عراق، بلکه رژیم‌های استکباری حامی عراق هم نمی‌دانند که این نیروها برای چه جمع شده‌اند، از کجا و یا چه موقع حمله می‌کنند و این مشت نیروهای مسلح ماست که بر فراز دشمنان متجاوز قرار گرفته و هروقت شرایط ایجاب کند آن‌وقت ضربات بزرگ و قاطعی به دشمنان وارد خواهیم کرد و جوسازی‌های دشمنان مبنی‌بر ازبین‌رفتن منافع حیاتی ایران و همچنین تهدیدات قدرت‌ها و یا مسئله شعله‌ور‌شدن منطقه خللی در اراده ما نخواهد داشت و راهیان کربلا از استان همدان نیز به‌سوی جبهه‌های جنگ تحمیلی درحال حرکت هستند [و] ضربات خود را تا رسیدن به پیروزی نهایی ادامه خواهند داد.»[۳۲] به گزارش خبرگزاری جمهوری ‌اسلامی، امروز همچنین مدیران کل و مسئولان ادارات همدان با آیت‌الله خامنه‌ای دیدار کردند که ایشان رهنمودهایی برای فائق‌آمدن به مشکلات اداری و ایجاد هماهنگی مواضع سیاسی جمهوری ‌اسلامی در صحنه بین‌المللی بیان کردند. رئیس‌جمهوری با اشاره به تغییرات کابینه گفتند مسئولان هم‌اکنون احساس می‌کنند کار نو و تازه‌ای را آغاز کرده‌اند و با این نو‌شدن کابینه، مردم انتظارات جدیدی از ما دارند که باید خواسته‌های آنان پیگیری شود. رئیس‌جمهور با تشریح موقعیت مناسب جمهوری ‌اسلامی ایران در عرصه بین‌المللی و آمادگی کشورهای مترقی عرب برای گسترش روابط با ایران، گفتند: اعلام مواضع مثبت کشورهای خلیج‌فارس و برخورد بسیار خوب دولت امارات متحده عربی درمورد بازگرداندن هواپیماربایان به‌همراه هواپیما، نشان‌دهنده ثبات و موقعیت هرچه بهتر نظام جمهوری ‌اسلامی است. وی افزود: نظام جمهوری ‌اسلامی در چند ماهه اخیر علی‌رغم تحولات و تغییرات کابینه که عده‌ای می‌خواستند آن را نشانه تزلزل نظام بدانند در آزمایش‌های خود سربلند و موفق بوده است. رئیس شورای عالی دفاع سپس به موضوع جنگ پرداخت و گفت: ما درزمینه جنگ به آمادگی همیشگی نیاز داریم و باید برای یک عملیات با خسارت کم و با توفیق هرچه بیشتر آماده باشیم. امروز مسئولین جنگ اعم از ارتش و سپاه آمادگی این را دارند که پیروزی‌هایی نظیر عملیات‌ خیبر، بدر و یا عاشورا به دست بیاورند و موفقیت این‌گونه عملیات را تضمین می‌کنند.»[۳۳] رئیس‌جمهور همچنین امروز با مسئولان حوزه‌های علمیه استان همدان و ائمه جمعه و روحانیون این استان دیدار کرد. ایشان در این دیدار با مقایسه ویژگی‌های رهبران نظام‌های استکباری دنیا با رهبران جمهوری ‌اسلامی نقش حوزه‌های علمیه در انقلاب اسلامی را چنین تشریح کردند: اکنون بیش از هر زمان دیگر به حوزه‌های علمیه نیاز داریم و رابطه نظام جمهوری ‌اسلامی با حوزه‌های علمیه رابطه‌ای مستقیم و تنگاتنگ است. [...] علت اینکه مردم در این انقلاب بزرگ وارد شدند وجود پیشروان روحانی و عالمان دین بود و طلبه‌ها باید به مسائل سیاسی آگاهی کامل پیدا کنند و من منتظرم که این مأموریتم تمام شود و به حوزه‌های علمیه برگردم. [...] رئیس‌جمهور تأکید کرد با برنامه‌ریزی‌های لازم به‌گونه‌ای که لطمه‌ای به آموزش طلبه‌ها وارد نشود، آنان یک ماه هم به جبهه بروند. وی در پایان از روحانیون خواست که از تشریفات بپرهیزند و حوزه‌های علمیه هرچه پربارتر و پرشکوه‌تر به فعالیت خود ادامه دهند.[۳۴] آیت‌الله خامنه‌ای امروز همچنین با خانواده معظم ایثارگران استان همدان دیدار کردند. به نوشته روزنامه جمهوری ‌اسلامی: «ایشان طی سخنان مشروحی ضمن تقدیر از ایثارگری‌های شهدا، جانبازان، مفقودین و اسرا و برشماری امتیازات آنان نسبت به دیگران و مقایسه شهدای انقلاب اسلامی با شهدای صدر اسلام گفتند: شهادت در زمانی‌که اسلام نیاز به یاری دارد، دارای امتیاز مضاعف می‌باشد و چون امروز نیز جنگ ما بر سر مسائل کشور و آب و خاک نیست و مسئله اسلام در میان است، لذا شهدای انقلاب نیز از چنین امتیازی برخوردار هستند، زیرا اگر ما در این جنگ پیروز شویم بر تمام ابرقدرت‌ها پیروز شده‌ایم و در سایه همین پیروزی است که تمام توطئه‌های احتمالی دشمنان در آینده نیز محو و خنثی خواهد شد. آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: اگر ما در این جنگ پیروز شویم اسلام پیروز شده است و پیروزی کشور ما در جنگ، پیروزی اسلام و ارزش‌های الهی و اسلامی است. رئیس‌جمهور در ادامه با اشاره به روند جنگ تحمیلی اظهار داشتند ما از اول جنگ تاکنون روزبه‌‌روز بر دشمن مسلط‌تر شده‌ایم و امروز موقعیت ما نسبت به چند ساله اخیر درحد عالی می‌باشد واین را تمام جهانیان به‌وضوح مشاهده‌ می‌کنند، زیرا علی‌رغم کمک‌های گوناگون استکبار جهانی به رژیم عراق ما پیروز شده‌ایم و این یکی از نعمات خداوندی نسبت به ملت مظلوم ما می‌باشد.»[۳۵]

گزارش - 594

تلاش‌های آشکاری که مدتی است برای زمینه‌سازی اجرای عملیات آتی در کشور انجام می‌شود، به‌ویژه اعزام کاروان‌های راهیان کربلا به جبهه‌ها، عراق را به واکنش تهدیدآمیز واداشت، طوری‌که رادیو بغداد امروز در بخش فارسی خود اعلام کرد: «ارتش عراق بازهم با کمال صراحت و درنهایت صداقت به خلق‌های مسلمان ایران اعلام می‌دارد اگر... به سرزمین مقدس عراق حمله از سر گرفته شود ارتش فقط جنبه دفاعی را به خود نخواهد گرفت و ضمن قلع‌وقمع حمله‌کنندگان و متجاوزین به عراق، شهرها و تأسیسات اقتصادی و اجتماعی و صنعتی ایران، بدون استثنا همچون خارک و همچون کارخانه فولاد اهواز به آتش کشیده خواهد شد و مسئول تمام این قتل و جنایت و خرابی، آخوندهای حاکم بر ایران هستند و لاغیر.»[۳۶] از سوی دیگر، رادیو بی‌بی‌سی در برنامه بامدادی خود ضمن اشاره به مصاحبه فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری ‌اسلامی ایران با روزنامه کیهان گفت: «خبرنگاری که از تهران برای بی‌بی‌سی خبر می‌فرستد می‌گوید که در هفته‌‌های اخیر شایعه تدارک برای حمله‌ای تازه زیاد شنیده‌ می‌شد و این اولین‌بار است که شایعات مذکور رسماً تأیید شده است. این خبرنگار می‌گوید که بنا به اخبار غیررسمی از دو ماه پیش که حجت‌الاسلام رفسنجانی رئیس مجلس، بسیج عمومی اعلام کرده درحدود 300 هزار داوطلب و پاسدار دیگر عازم جبهه‌های جنگ شده‌اند.»[۳۷]

گزارش - 595

وزیر برنامه‌وبودجه (مسعود روغنی زنجانی) میزان افزایش بودجه جنگی و بودجه نیروهای مسلح و دلایل آن را بیان کرد. رادیو اسرائیل نیز در برنامه امروز خود در تحلیل کوتاهی به بررسی بودجه سال آینده پرداخت. وزیر برنامه‌وبودجه گفت: «بودجه سال آینده در ردیف جنگ 12 درصد رشد نشان می‌دهد و بودجه‌های نیروهای مسلح (اعم از نظامی و انتظامی) نیز 10 تا 15 درصد رشد داشته است که چون هرگونه کاهش در ارقام این ردیف‌ها با توان دفاعی کشور رابطه دارد، سعی شده است که نیازهای مالی ارگان‌ها و دستگاه‌های نظامی عیناً پرداخت شود، درصورتی‌که متقابلاً در بعضی از دستگاه‌ها نیز رشد منفی یا درحد صفر بودجه داشته‌ایم، نظیر خود وزارت برنامه‌وبودجه.» وی افزود: «ما معتقدیم که از هزینه‌هایی مثل جنگ نمی‌شود کاست، چون اثرات و لطمات جبران‌ناپذیری خواهد داشت.»[۳۸] رادیو اسرائیل نیز دراین‌باره گفت: «از سخنانی که آقای میرحسین موسوی نخست‌وزیر، هنگام تسلیم لایحه بودجه به مجلس بیان داشت چنین برمی‌آید که هزینه‌های جنگی در سال آینده‌ بر هجده میلیارد و پانصد میلیون دلار بالغ خواهد شد که یک میلیارد و دویست میلیون دلار از سال گذشته بیشتر است... علاوه‌براین، حکومت اسلامی مبالغ زیادی را برای توسعه صنایع نظامی صرف خواهد کرد... میزان درآمد سال آینده دولت شش درصد در مقایسه با امسال کمتر خواهد بود، بنابراین درحالی‌که هزینه‌های جنگی بیش از 12 درصد افزایش می‌یابد دولت ناچار خواهد شد از هزینه‌های غیرجنگی خود حداقل 54 میلیون دلار بکاهد.»[۳۹]

گزارش - 596

وزیر جدید نفت (غلامرضا آقازاده) صبح امروز در مصاحبه‌ای مطبوعاتی و رادیو تلویزیونی با خبرنگاران داخلی و خارجی دیدگاه‌های خود را درباره آثار حملات هوایی عراق به جزیره خارک، وضعیت تولید و فروش نفت، افزایش مبادی صادرات نفت، شیوه‌های اصولی مصرف درآمد نفت، مشارکت با شرکت‌های خارجی، میزان درآمد نفت، سازمان اوپک و ضرورت حفظ وحدت در این سازمان بیان کرد. وزیر نفت درباره آثار حملات اخیر عراق بر تولید و صادرات نفت گفت: «همان‌طوری‌که امام فرمودند خارک تابه‌حال چهل و چند بار از بین رفته است! اما الحمدالله صادرات نفتی ما بیش از گذشته است.» وی افزود: «با تصمیماتی که از مدتی قبل گرفته‌ایم تا چند ماه دیگر خارک اهمیت سابق خود را از دست می‌دهد، ضمن اینکه حملات عراق هم برای ما بی‌اثر است... با برنامه‌هایی که در دست داریم، از چند ماه آینده تعداد اسکله‌های بارگیری ما به‌قدری متنوع خواهد شد که برای صادرات ما براساس سهمیه تعیین‌شده اوپک مشکلی وجود نخواهد داشت... از چند ماه دیگر ظرفیت بارگیری ما تا حد 13 میلیون بشکه می‌تواند افزایش یابد. همچنین پروژه‌های در دست اجرای ما به‌زودی به مرحله اجرا درمی‌آید و با قاطعیت اعلام می‌کنیم که فشارهای عراق مانع صدور نفت ما نمی‌شود.» وی ضمن بیان اینکه ایجاد خط لوله نفتی بندر جاسک را به مناقصه گذاشته‌ایم، گفت: «ظرفیت تولید ما نزدیک به چهار میلیون بشکه در روز است، اما درحال‌حاضر، از همه این ظرفیت بهره‌برداری نمی‌کنیم.» وی افزود: «حدود 90 درصد از درآمدهای ارزی کشورمان از فروش نفت تأمین می‌شود. این مقدار درحال‌حاضر 15 میلیارد دلار ازنظر ارزی و 160 میلیارد تومان ازنظر درآمدهای ریالی است. به‌هرحال، دراین‌زمینه هر تصمیمی که مجلس بگیرد موردنظر ماست و وزارت نفت موظف به اجرای آن است.» آقازاده ضمن تأکید بر اینکه نفت باید برای رزمندگان ما و برای پروژه‌های زیربنایی و اساسی کشور به کار گرفته شود. درباره واگذاری اجرای برخی از پروژه‌ها به شرکت‌های خارجی گفت: «من دانش متخصصین کشورمان را درحال‌حاضر بالاتر از حد جامعه‌مان می‌دانم، به‌اضافه اینکه با داشتن آنها می‌توانیم واگذاری پروژه‌ها به مقاطعه‌کاران خارجی را کاهش دهیم. البته آنجا که نیاز باشد پروژه‌ها را به خارجی‌ها واگذار می‌کنیم.» وزیر نفت لازمه توازن بازار جهانی نفت را همکاری و همدلی اعضای اوپک دانست و میزان تولید فعلی نفت ایران را درحدود سهمیه‌ای که اوپک تعیین کرده است، اعلام کرد و افزود: «ما افزایش سهمیه نمی‌خواهیم. ما تثبیت قیمت‌ها را مدنظر داریم. به‌هرحال، برمبنای تثبیت قیمت‌ها اگر لازم باشد با افزایش سهمیه نیز موافقت خواهیم کرد.» وزیر نفت درباره سیاست ایران دربرابر نظریه انحلال اوپک، گفت: «ما با انحلال اوپک به هیچ‌وجه موافق نیستیم و اعتقاد نداریم که این سازمان ضعیف است. سیاست ما تقویت، همدلی و امید به پیشرفت این سازمان است.» آقازاده در پایان این مصاحبه گفت: «به اعتقاد من کاهش قیمت نفت نه‌تنها به ضرر اوپک، بلکه به ضرر اقتصاد دنیاست. باتوجه‌به اینکه عرضه محدود و تقاضای نامحدود وجود دارد و هنوز دنیا نتوانسته است جز 2 تا 5 درصد برای نفت جایگزین پیدا کند.»[۴۰]

گزارش - 597

خانواده‌های شهیدان، مفقودان و اسیران اهل تسنن و شیعه شهرهای زابل، ایرانشهر، خاش، چا‌بهار از استان سیستان و بلوچستان و گروهی از خانواده‌های شهیدان اهل تسنن استان کردستان به‌اتفاق نمایندگان شهرهای مختلف کردستان در مجلس شورای اسلامی و همچنین گروهی از خانواده‌های شهیدان، مفقودان و اسیران از شهرستان دامغان، امروز در پایان هفته وحدت، در حسینیه جماران با امام خمینی دیدار کردند. به گزارش روزنامه کیهان: «در این دیدار حجت‌الاسلام کروبی نماینده امام و سرپرست بنیاد شهید انقلاب اسلامی و نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی، طی سخنانی با اشاره به هفته وحدت ـ که به پیشنهاد آیت‌الله‌العظمی منتظری برگزار شده است و آثار مطلوبی که این هفته در بین مسلمانان گذاشته ـ ازسوی امام خمینی از ایثارگری و فداکاری شهدا و مفقودین و اسرا و جانبازان و خانواده‌های محترمشان تشکر کرد و مراتب تبریک و تسلیت امام را به آنان ابلاغ کرد. در پایان این دیدار امام امت به ابراز احساسات حاضران پاسخ گفتند.»[۴۱]

گزارش - 598

درحالی‌که ایران با تحریم شدید تسلیحاتی، به‌ویژه تجهیزات مدرن نظامی، روبه‌رو است، هرازگاهی افرادی در امریکا و اروپا به‌اتهام ارسال مخفیانه سلاح به ایران یا تصمیم به این کار، محاکمه می‌شوند. به گزارش خبرگزاری فرانسه: «سخنگوی اداره گمرکات امریکا اعلام کرد که 2 تبعه ترک و یک بازرگان کانادایی امروز در نیوارک واقع در نیوجرسی به‌جرم مبادرت به خرید و ارسال مخفیانه ادوات نظامی به ارزش ده میلیون دلار به ایران بازداشت شدند. این دستگیری‌ها نتیجه پنج ماه تحقیق بوده و هنگامی آغاز شد که متین طانیر رئیس شرکت کانادایی "بلوک گلد انترناشنال کامونیکیشن اومونترال" به مأموران گمرک ـ که نقش قاچاقچیان سلاح را بازی می‌کردند ـ خرید لوازم الکترونیک، به‌ویژه قطعاتی را که ایران برای دفاع از تهران درمقابل حملات هوایی عراق در سیستم رادار خود به کار می‌گیرد، پیشنهاد کرد. دو همدست ترک بازرگان کانادایی، یک افسر بازنشسته و یک مشاور در امور صادرات و واردات هستند. این 3 تن قرار است روز سه‌شنبه درمقابل قاضی شهر نیوارک حاضر شوند. این 3 تن به‌جرم خرید 11 قطعه لوازم (هرکدام به ارزش 49 هزار دلار) برای سیستم رادارهای سیار ـ که ایران دراختیار دارد و می‌تواند آنها را روی جنگنده‌های فانتوم نیز سوار کند ـ دستگیر شده‌اند. گفته می‌شود بدون این قطعات، رادار جنگنده‌ها قابل‌استفاده نخواهند بود. در این گزارش آمده است که ایران درپی اعلام محاصره اقتصادی توسط امریکا ـ که پس از ماجرای گروگان‌گیری در سفارت امریکا به اجرا درآمد ـ به این قطعات نیاز پیدا کرده است. یکی از مأموران گمرک اعلام کرد: تنها نیروی هوایی امریکا و چندین کشور دوست امریکا و ایران این‌گونه ادوات را دراختیار دارند.»[۴۲] خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز در گزارشی از دادگاه متهمان ارسال موشک تاو به ایران آورده است: «یکی از شهود دادگاه رسیدگی به محاکمه 6 نفری که متهم به توطئه جهت ارسال موشک‌های امریکایی به ایران هستند، گفت یکی از این 6 تن تلاش می‌کند که کمک گلدواتر رئیس کمیته تسلیحاتی سنای امریکا را به دست آورد، زیرا متهم مذکور معتقد است ارسال این موشک‌ها قانونی بوده است. [...] خانم فرح سنایی 52 ساله و 5 تن دیگر به تلاش برای دستیابی به 1140 فروند موشک ضدتانک تاو و دیگر تسلیحات و ارسال آنها به ایران متهم شده‌اند.»[۴۳] آسوشیتدپرس در گزارشی دیگر از هلند آورده است: «یک دادیار امروز تأیید کرد که یک کارخانه هلندی و یکی از مدیران آن متهم به صدور تدارکات نظامی به مقصد ایران و تخلف از قانون هلند شده‌اند. وی گفت که کارخانه "هگلاندس سیگنال اپاراتن" متهم است که برای فروش به‌اصطلاح "کالاهای استراتژیک" تقاضای مجوز صدور از دولت نکرده است. [...] به گفته این دادیار، تجهیزات مزبور سیستم‌های کنترل توپخانه‌ برای استفاده ارتش ایران بوده‌اند. تحت قوانین هلند صدور "کالاهای استراتژیک" مستلزم اجازه دولت است و چنین مجوز صدوری برای این‌گونه سلاح‌ها به منطقه‌ای آشوب‌زده یا کشوری درحال جنگ صادر نخواهد شد. این دادیار مدعی شد که کارخانه مزبور از سال 1982 تا 1984 حداقل یک محموله‌ از این قطعات ـ که صورت‌حسابش برای مقصد نهایی نیجریه تنظیم شده بود ـ ارسال داشته است. این محموله که به‌ادعای دولت هلند درواقع مقصدش ایران بوده، سال گذشته توسط گمرک انگلیس توقیف شد. دادیار طبق رویه قضایی هلند از فاش‌کردن نام مدیر درگیر در این جریان خودداری کرد... محاکمه قرار است در 16 دسامبر آغاز شود. سخنگوی کارخانه "اچ. اس.آ." گفت که تا زمانی‌که آنها تحت تعقیب قانونی هستند از اظهارنظر دراین‌باره خودداری خواهد کرد. این کارخانه درصورتی‌که گناهکار شناخته شود تا یک میلیون فلورن (بیش از 354 هزار دلار) جریمه خواهد شد و مدیر مزبور نیز به شش سال زندان محکوم می‌شود.»[۴۴]

گزارش - 599

دولت فرانسه با فروش 24 فروند هواپیمای میراژ اف1 به عراق موافقت کرده است. نشریه نوبه‌ای قرارگاه کربلای سپاه پاسداران با درج این خبر در شماره امروز خود، آورده است: «ارزش کل این قرارداد عراق و فرانسه 482 میلیون دلار است که 264 میلیون دلار آن به فروش 24 فروند میراژ اف1 مربوط می‌شود. تصور می‌گردد که این قرارداد شامل اقلام دیگری ازجمله موشک‌های اگزوسه نیز بشود. قرار است هواپیماهای خریداری‌شده به‌تدریج تا 18 ماه دیگر تحویل عراق شود؛ بدین‌ترتیب، عراق تا 18 ماه آینده دارای 113 هواپیما از نوع میراژ اف1 خواهد شد.»[۴۵]

گزارش - 600

رئیس امارات متحده عربی از ایران خواست که وزیر خارجه عمان را به نمایندگی شورای همکاری برای ارائه پیشنهادهای این شورا درباره جنگ بپذیرد. وی همچنین در کنفرانسی مطبوعاتی تصمیم شورای همکاری را کوششی خالصانه برای پایان‌دادن به جنگ ذکر کرد. مشاور وزارت امور خارجه آلمان نیز به سفیر ایران در بن گفت که شورای همکاری خلیج‌فارس قصد اتخاذ سیاستی مثبت درباره ایران دارد و از ایران خواست که نماینده این شورا را بپذیرد. قائم‌مقام وزارت خارجه ایران نیز آلمان را واسطه‌ای مناسب میان کشورهای شورای همکاری و ایران دانست. نشریه وزارت امور خارجه در گزارشی از دیدار امروز سفیر ایران با رئیس امارات آورده است: «سفیر جمهوری ‌اسلامی ایران در امارات متحده عربی در دیدار با آقای شیخ ‌زاید بن سلطان آل نهیان رئیس این امارات گفت:" درمورد موضع اخیر شورای همکاری در اجلاس مسقط و اظهار دوستی و نزدیکی با ایران باید بگویم که جمهوری ‌اسلامی ایران نیز آمادگی دارد و من از تلاش‌های شما دراین‌مورد تشکر می‌کنم. البته شورای همکاری، وزیر خارجه عمان را ازجانب خود برای سفر به ایران انتخاب کرده که باتوجه‌به وجود پایگاه‌های نظامی امریکا در خاک این کشور و مواضع دیگر عمان، جمهوری ‌اسلامی ایران نماینده این کشور را نمی‌پذیرد، ولی اگر این نماینده‌ از امارات بود قطعاً می‌پذیرفت." شیخ زاید گفت: "من یک پیشنهاد دارم و آن اینکه جمهوری ‌اسلامی ایران نماینده شورای همکاری از عمان را بپذیرد و سخنان او را بشنود، ولی پاسخ را به بعداً موکول نماید و بعداً می‌تواند برای دادن پاسخ خواستار [اعزام] هیئت شوید که در آن هنگام امارات و دیگران خواهند آمد. البته موضوع انتخاب عمان برای اینکار به این علت بوده که سلطان قابوس رئیس کنفرانس و کشور او نیز میزبان بود، لذا این مأموریت به‌عهده عمان واگذار شده است" سفیر ایران در این دیدار همچنین گفت: "در مدتی که در تهران بودم، در دیدار با مسئولین جمهوری ‌اسلامی ایران همه صحبت از روابط حسنه موجود بین دو کشور و اظهار خرسندی از نزدیکی و دوستی بود.»[۴۶] از سوی دیگر، به گزارش رادیو ریاض، رئیس دولت امارات متحده عربی در نشستی مطبوعاتی در ابوظبی ضمن تأکید بر اینکه کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس اعضای جداناشدنی از یک امت عربی هستند، افزود: «رهبران دول عضو شورای همکاری در کنفرانس خود در مسقط، تصمیم خود را برای ادامه بذل مساعی خالصانه جهت پایان‌دادن به جنگ ویران‌کننده بین دو همسایه مسلمان عراق و ایران تجدید نمودند و ابراز امیداوری کردند که از ادامه این جنگ جلوگیری شود.»[۴۷] نشریه وزارت امور خارجه ایران همچنین در گزارشی دیگر نوشته است: «در ملاقات سفیر جمهوری ‌اسلامی در بُن با مشاور وزارت خارجه آلمان در امور خاورمیانه، وی اظهار داشت که وزیر خارجه [آلمان] در سفر اخیر خود به عمان مذاکراتی با سلطان عمان داشته و احساس کرده است که شورای همکاری خلیج‌فارس قصد دارد سیاست مثبتی نسبت به ایران اتخاذ نماید و سلطان بی‌میل نبود که آقای گنشر [وزیر خارجه آلمان] این مطلب را به اطلاع مقامات ایران برساند. احتمال دارد شورای همکاری، هیئتی تحت ریاست وزیر خارجه عمان برای تبادل‌نظر درباره جنگ به تهران اعزام دارد و سلطان علاقه‌مند بود که این هیئت همان‌طورکه در بغداد پذیرفته شده در تهران نیز پذیرفته شود. آقای گنشر می‌خواهد ضمن گزارش وضع، علاقه‌مندی خود را به برخورد مثبت دراین‌مورد ابراز دارد.» این نشریه در پایان این گزارش آورده است: «در ملاقات قائم‌مقام وزارت خارجه جمهوری ‌اسلامی ایران با سفیر آلمان [در ایران] وی اظهار داشت ما به نقش جناب‌عالی در گسترش روابط جمهوری ‌اسلامی ایران با کشورهای خلیج‌فارس واقفیم و بدیهی است سیاست اتخاذشده درقبال این کشورها باعث گردیده که آنها مواضع مثبتی نسبت به جمهوری ‌اسلامی ایران بگیرند. همچنین باتوجه‌به روابط سیاسی ـ اقتصادی جمهوری ‌اسلامی ایران و آلمان فدرال و سفر گنشر به تهران، کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس، آلمان را بهترین و با نفوذ‌ترین واسطه نسبت به جمهوری ‌اسلامی ایران دانسته‌اند.»[۴۸]

گزارش - 601

وزیر دفاع عربستان شاهزاده سلطان عبدالعزیز، در مصاحبه‌ای که امروز انتشار یافت، گفت که تلاش‌های خود را با هدف کشاندن ایران و عراق به پای میز مذاکره جهت پایان‌دادن به جنگ از سر خواهد گرفت. وی افزود: درصورت گسترش این جنگ به سایر نقاط منطقه خلیج‌فارس، عربستان از کارایی نظامی کافی برای دفاع از خود و دیگر همسایه‌های عربش برخوردار است. سلطان افزود: در جنگ خلیج‌ (فارس) هیچ‌یک از دو طرف متخاصم پیروز نخواهد شد. اگر جنگ ادامه یابد هر دو طرف با شکست شدیدی مواجه خواهند شد.[۴۹]

گزارش - 602

اعلام مواضع سران کشورهای حوزه خلیج‌فارس در نشست اخیر خود در مسقط با واکنش تهدید‌آمیز رژیم عراق رو‌به‌‌رو شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری ‌اسلامی: «رژیم عراق که از اعلام مواضع جدید کشورهای شورای همکاری درقبال جنگ تحمیلی ـ که به واقع‌بینی رسیده‌اند ـ احساس خطر کرده است، قصد دارد حکومت‌های این کشورها را به انحای مختلف موردحمله قرار دهد تا آنان را به ادامه کمک‌های اقتصادی و نظامی خود به بغداد وادار کند. ازجمله آنکه روز جمعه هشتم آذرماه در مراسم شب شعری که در بغداد جریان داشت، سعادالصباح یک زن شاعره کویتی با ایراد قصیده‌ای، سران کشورهای عربی را به‌شدت موردحمله قرار داد و ضمن عیاش و شهوت‌ران خواندن آنان، از مواضع کشورهای عربی درقبال جنگ تحمیلی شدیداً انتقاد کرد. تلویزیون دولتی عراق در یک اقدام معنی‌دار، این قصیده را در یک روز چهار بار پخش کرد. دراین‌حال، مطبوعات روز جمعه کویت با درج مقالاتی از سرودن چنین قصیده‌ای ابراز انزجار شدید کرده و به سراینده آن حمله کردند. این گزارش حاکی است پس از واقع‌بینی‌ای که کشورهای عربی درقبال جنگ تحمیلی به آن دست یافته‌اند، رژیم عراق که از‌طریق رسمی و دیپلماتیک امکان مخالفت با آن را ندارد، راه‌های دیگری را برای مقابله با آنها برگزیده است و این احتمال وجود دارد که مجدداً موج بمب‌گذاری در کشورهای جنوبی خلیج‌فارس توسط عمال رژیم بغداد از سرگرفته شود.»[۵۰]

گزارش - 603

تقویت و افزایش توان نظامی کشورهای حوزه خلیج‌فارس و ایجاد پایگاه‌های نظامی قدرت‌های غربی در منطقه به بهانه‌‌های مختلف ازجمله مقابله با تهدیدات ایران و بازنگه‌داشتن تنگه هرمز همچنان ادامه دارد. رادیو بی‌‌بی‌سی امروز در گزارشی با اشاره به اینکه قرار است پایگاه دریایی جدیدی در یکی از جزایر خلیج‌فارس بنا شود، گفت: «امارات متحده عربی، همراه سایر کشورهای عرب خلیج‌فارس به‌وضوح نگران افزایش توانایی رزمی نیروی دریایی ایران، تاکتیک‌های این نیرو در ردیابی و توقیف کشتی‌های باربری بی‌طرف و مظنون به حمل اسلحه برای عراق است. این نگرانی همچنین شامل تهدید‌های دوباره ایران مبنی‌بر بستن تنگه سوق‌الجیشی هرمز در دهانه خلیج‌فارس می‌شود. در شرایطی که نیروی دریایی ایران در عرض پنج سال گذشته قدرت قابل‌ملاحظه‌ای از خود نشان داده، نیروی دریایی نسبتاً ضعیف عراق نتوانسته است نقش عمده‌ای در جنگ بین دو کشور بازی ‌کند. امارات متحده عربی و دیگر امارات نفت‌خیز مدت‌هاست نگران این هستند که ایران به‌عنوان تلافی حملات عراق به تأسیسات نفتی‌اش، تأسیسات نفتی امارات خلیج‌فارس را موردخطر قرار دهد. [...] در همین حال، نگرانی غرب درمورد ادامه جریان نفت خام از تنگه هرمز به‌سوی بازارهای نفتی جهان در این موقعیت مشهود است که رزم‌ناوهای بریتانیا، فرانسه و ایالات متحده امریکا همچنان در حوالی خلیج‌ و دریای عمان مشغول رفت‌وآمد هستند.»[۵۱] از سوی دیگر، به گزارش خبرگزاری جمهوری ‌اسلامی: «سفیر کویت در امریکا ادعا کرد ایران تلاش دارد کویت را در جنگ ایران و عراق درگیر کند. به نوشته مطبوعات امروز (دوشنبه) کویت، سفیر کویت که در یک محفل دانشجویی در امریکا سخنرانی می‌کرد، گفت دولت کویت از آغاز وقوع جنگ میان دو کشور ایران و عراق در سال 1980، احتمال گسترش جنگ به کویت و یا برخی از کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس را موردنظر خود قرار داده بود.»[۵۲]

گزارش - 604

هیئت بلندپایه سوریه در ادامه دیدار از ایران، درباره مناسبات دو کشور، جنگ تحمیلی و تحولات منطقه ازجمله لبنان و لیبی با مقامات ایران گفت‌وگو کردند. این هیئت همچنین از کارخانه ایران‌خودرو و موزه‌های سعد‌آباد دیدار کرد. به نوشته روزنامه اطلاعات، فاروق‌الشرع وزیر خارجه سوریه از همراهان نخست‌وزیر سوریه، صبح امروز با دکتر ولایتی وزیر امور خارجه دیدار کرد. در این ملاقات بیش از دوساعته، فاروق الشرع ضمن تقدیر از انقلاب اسلامی و نقش آن در بیداری ملت‌های مستضعف‌ جهان، به روابط دو کشور و همبستگی سوریه با انقلاب اسلامی ایران به‌ویژه دربرابر جنگ تحمیلی عراق علیه ایران پرداخت و تصمیم‌ رهبری سوریه را حمایت از جمهوری ‌اسلامی تا سرنگونی رژیم عراق اعلام کرد. وی شایعات و اقدامات استکبار خبری برای ایجاد تردید در روابط دو کشور را تلاشی مذبوحانه خواند. سپس دکتر ولایتی ضمن برشمردن اصول روابط دوجانبه بر محوریت مبارزه ضد صهیونیستی، خواهان اجتماع تمامی کشورها و همچنین نیروهای ضدصهیونیست لبنان حول این محور شد. وی باتوجه‌به تحریکات امپریالیسم در رژیم مصر علیه کشور لیبی، خواهان حمایت از لیبی درمقابل استکبار جهانی شد. وزیر امور خارجه ایران همچنین ضمن تأکید بر ادامه جنگ تا تنبیه متجاوز، مخالفت خود را با هرگونه محوربندی ارتجاع و مذاکرات با رژیم صهیونیستی ابراز کرد. در این دیدار گفته شد که دو کشور اقدامات عملی مشترکی درباره حمایت از لیبی دربرابر تهاجمات تبلیغاتی امپریالیسم امریکا و نیز اقدامات رژیم مصر ـ که برای سرپوش نهادن بر اوج‌گیری و شکوفایی نهضت مردم مسلمان مصر دست به تحریکات نظامی زده است ـ انجام خواهند داد.[۵۳] وزیر امور خارجه سوریه بعدازظهر امروز در گفت‌‌وگویی با روزنامه کیهان هدف سفر هیئت سوری به ایران را گسترش و استحکام‌بخشیدن به روابط دو کشور اعلام کرد و گفت: ما به‌خصوص درباره توسعه جبهه ضدامپریالیستی منطقه خاورمیانه مذاکراتی داشته‌ایم. فاروق‌الشرع مذاکرات نخست‌وزیران ایران و سوریه را بسیار مثبت و موفقیت‌آمیز خواند و افزود: این گفت‌وگوها همچنین درزمینه سیر تهاجم امپریالیسم و صهیونیسم در منطقه خاورمیانه و رویارویی با آنها و مزدورانشان در منطقه بوده است که نتایج بسیار خوبی داشته است. وزیر خارجه سوریه درباره اجلاس آینده وزیران خارجه ایران، سوریه و لیبی گفت: «انتظار می‌رود که جلسه‌ای در طرابلس پایتخت کشور جماهیر لیبی در پایان همین ماه بین وزرای خارجه برگزار شود. این جلسات به‌طور پیاپی و مداوم برگزار می‌شود و آخرین جلسه مزبور در دمشق تشکیل شد.»[۵۴] هیئت بلندپایه سوریه صبح امروز به‌اتفاق مهندس بهزاد نبوی وزیر صنایع سنگین، از بخش‌های گوناگون کارخانه ایران‌خودرو و مرکز خودکفایی این کارخانه بازدید کرد. این هیئت همچنین بعدازظهر امروز از مجموعه کاخ موزه‌های سعدآباد بازدید کرد. در این دیدار که حجت‌الاسلام خاتمی وزیر ارشاد نیز حضور داشت، قسمت‌های مختلف ازجمله کاخ‌موزه سبز و کاخ‌موزه نظامی و نیز ماکت‌های عملیات‌های رزمندگان اسلامی موردبازدید نخست‌وزیر سوریه و هیئت همراه قرار گرفت.[۵۵]

گزارش - 605

سخنگوی مجلس‌ اعلای انقلاب اسلامی عراق حجت‌الاسلام سیدمحمدباقر حکیم، بعدازظهر امروز با نخست‌وزیر سوریه دیدار کرد. روزنامه کیهان دراین‌باره نوشته است: «حجت‌الاسلام حکیم پس از این دیدار، مذاکرات خود را با نخست‌وزیر سوریه ثمربخش توصیف کرد و گفت: ما در این دیدار پیرامون تجاوز رژیم عراق به جمهوری ‌اسلامی ایران، موقعیت‌ خلیج‌فارس، تحرک انقلابیون مسلمان عراق و مسائل گوناگون منطقه به‌مدت یک ساعت گفت‌وگو کردیم و آقای دکتر الکسم نخست‌وزیر جمهوری عربی سوریه، برخورد مثبتی با مسائل مطروحه از خود نشان داد. وی همچنین درمورد اینکه آیا از او جهت دیدار از سوریه دعوت شد یا خیر، گفت: کشور سوریه را کشور همه برادران عراق می‌دانیم و هر زمانی‌که مقتضی باشد به سوریه سفر خواهیم کرد.»[۵۶]

گزارش - 606

رسانه‌های گوناگون به تفسیر و تحلیل سفر نخست‌وزیر سوریه به ایران پرداختند. ازجمله رادیوهای بی‌بی‌سی، اسرائیل و عراق در گزارش‌هایی به نقاط افتراق، اشتراک و منافعی که دو کشور از یکدیگر می‌برند، پرداختند. رادیو بی‌بی‌سی گفت: «عبدالرئوف الکسم بلندپایه‌ترین مقام سوری است که از زمان انقلاب بهمن 1357 تاکنون از ایران دیدن کرده است. گزارش چارلز ریچارد از بخش عربی بی‌بی‌سی دراین‌باره چنین است: روابط سوریه با ایران بستگی به مسائل وسیع‌تر منطقه خاورمیانه دارد هر دو کشور باوجود تفاوت‌های وسیعی در نوع حکومتشان دارای مقاصد مشترکی هستند، سوریه در جنگ بین ایران و عراق از ایران حمایت کرده است، زیرا هر دو کشور عراق را دشمن خود می‌دانند. همچنین هر دو کشور به‌طور همسان، با اسرائیل و نفوذ غرب در خاورمیانه مخالف هستند. [...] با درنظرگرفتن امکانات حاصل از حل اختلافات آشتی بین سوریه و اردن، ایران نگران آن است که مبادا پس از آن آشتی، سوریه به‌دنبال دست‌یافتن به‌نوعی آشتی با عراق باشد. اختلافات بین ایران و سوریه براثر مسئله لبنان نیز بوده است. سوریه لبنان را منطقه تحت نفوذ خود به شمار می‌آورد و از آنچه سوریه آن را دخالت ایران در لبنان حساب می‌کند، دل‌ خوشی ندارد. اختلاف بین ایران و سوریه، براثر جنگ در بندر طرابلس در شمال لبنان بروز کرد. در جنگ مزبور شبه‌نظامیان سنی توحید به رهبری شیخ شعبان و به پشتیبانی ایران، به جنگ با ائتلاف گروه‌های مختلف به پشتیبانی سوریه پرداختند.»[۵۷] رادیو اسرائیل در تفسیری درباره سفر هیئت سوری به ایران گفت: جنگ ایران و عراق برای حکومت دمشق نعمت‌ گران‌بهایی است که از غیب رسیده است. هر اندازه که ایران در ادامه جنگ پافشاری نشان دهد رژیم حزب بعث بغداد ضعیف‌تر خواهد شد و امکان سقوط آن افزایش خواهد یافت و این یکی از بزرگ‌ترین آرزوهای قلبی سران حزب دمشق است که نسبت به یاران پیشین خود کینه‌ای آشتی‌ناپذیر دارند و تا هنگامی‌که این جنگ ادامه دارد رژیم تهران به حکومت دمشق نیازمند است و ناچار خواهد بود امتیازات اقتصادی و سیاسی متعددی به سوریه اعطا کند. حکومت اسلامی از سوریه اسلحه و موشک می‌گیرد و از آن کشور کارشناس می‌آورد. ولی نه‌تنها خرید اسلحه ازجانب ایران است که از ورشکستگی کامل اقتصاد سوریه جلوگیری می‌کند، بلکه ایران هرسال یک میلیون تن نفت رایگان به حکومت دمشق می‌دهد و پنج میلیون تن دیگر را با بشکه‌ای دو و نیم دلار تخفیف به آن کشور می‌فرستد. [...] سران دمشق با استفاده از روابط دوستانه‌ای که با رهبران تهران دارند، هرسال مبالغ هنگفتی از عربستان سعودی باج می‌گیرند تا نفوذ خود را بر حکومت اسلامی به کار اندازند و از حمله ایران به منبع نفت عربستان سعودی و امیرنشین‌های جنوب خلیج‌فارس جلوگیری کنند...»[۵۸] رادیو صوت‌الجماهیر عراق نیز دراین‌باره گفت: «حکام تهران در این روزها درباره حمله گسترده‌ای که تصمیم دارند دست به آن بزنند سخن را آغاز کرده‌اند و این امر انجام مشورت و گفت‌وشنود را با متحدان خود در دمشق پیش از دست‌زدن به ماجراجویی سبک‌سرانه ایجاب می‌کند.»[۵۹]

گزارش - 607

دولت کویت در ادامه اقدامات خصمانه علیه ایران، در چند روز گذشته 31 نفر از کارگران ایرانی مقیم کویت را اخراج کرد. این عده به‌وسیله چند لنج از‌طریق مرزهای آبی خلیج‌فارس وارد بوشهر شدند و در اردوگاه معاودان کویتی اسکان یافتند. این کارگران پس از دستگیری حدود یک ماه در زندان بازداشت بودند و برخی از آنها به‌دست مأموران امنیتی کویت شکنجه‌های روحی و جسمی شده‌اند. یکی از آنان براثر جراحات وارده بر پایش قادر به راه‌رفتن عادی نیست. دولت کویت همه اموال و اثاثیه این عده را ضبط کرده است.[۶۰]

گزارش - 608

درپی تشدید بحران در روابط مصر و لیبی، امروز ایران، سوریه و جنبش انقلابی فتح جداگانه حمایت خود را از لیبی اعلام کردند. سفارت جمهوری ‌اسلامی ایران در طرابلس امروز با صدور بیانیه‌ای ضمن اشاره به اوج‌گیری تحرکات نظامی و تروریستی امریکا علیه لیبی، اقدامات تحریک‌آمیز امریکا در سواحل لیبی، فشارهای اقتصادی، هماهنگی حکومت مرتجع مصر با امریکا در قتل‌عام مسافران هواپیمای ربوده‌شده و...، توطئه‌های امریکا و ایادی منطقه‌ای آن را علیه لیبی محکوم و اعلام کرد که جمهوری ‌اسلامی ایران با تمام قوا در کنار لیبی قرار دارد.[۶۱] همچنین حجت‌الاسلام خوانساری سفیر ایران در لیبی، با ابوبکر جابر یونس فرمانده کل نیروهای مسلح لیبی، دیدار و ضمن تسلیم پیام تبریک آقای محسن رفیق‌دوست وزیر سپاه، به مناسبت تشکیل سپاه پاسداران انقلاب لیبی تأکید کرد که جمهوری ‌اسلامی ایران درمقابل هرگونه تعرض امریکا و عوامل ارتجاعی آن علیه لیبی از این کشور پشتیبانی خواهد کرد.[۶۲] عبدالحلیم خدام معاون رئیس‌جمهوری سوریه نیز در دیدار با قذافی رهبر لیبی، پیام حافظ اسد را تسلیم وی کرد. وی هنگام ورود به طرابلس به خبرنگاران گفت: سوریه با تمام نیرو در کنار لیبی خواهد ایستاد. [۶۳] همچنین به گزارش خبرگزاری فرانسه، جنبش انقلابی فتح به رهبری ابونضال نیز با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که این سازمان با تمام امکانات در کنار لیبی و درمقابل تجاوز مصر خواهد ایستاد.[۶۴]

گزارش - 609

درپی فروکش‌کردن درگیری‌های جنبش امل و دروزی‌ها در غرب بیروت، رهبران این دو گروه امروز اعلامیه‌ای مشترک برای برقراری امنیت غرب بیروت صادر کردند. خبرگزاری فرانسه از بیروت گزارش داد: «ولید جنبلاط رهبر حزب سوسیالیست ترقی‌خواه (دروزی) لبنان پس از یک دیدار برق‌آسا از دمشق و مذاکره با نبیه ‌بری رهبر جنبش امل، عصر امروز به بیروت بازگشت. بنا بر این گزارش، در یک اعلامیه مشترک که در پایان این دیدار انتشار یافت، دو سازمان چریکی تأکید کرده‌اند که یک رشته تدابیر امنیتی و سیاسی برای غرب بیروت درنظر گرفته‌اند که پس از جلب موافقت رشید کرامی (نخست‌وزیر لبنان)، به اجرا گذاشته خواهد شد. هدف این اقدام تهیه یک طرح امنیتی برای غرب بیروت و ایجاد محیط سالم‌تری در روابط دو سازمان چریکی است. این دومین دیدار مسئولان امل و حزب ترقی‌خواه سوسیالیست پس از پایان نبردهای پنج‌روزه غرب بیروت بود. به گفته منابع آگاه، مقام‌های سوری از این دو گروه خواسته‌اند که هرچه زودتر یک طرح امنیتی برای غرب بیروت تهیه کنند تا پس از موافقت رشید کرامی به اجرا درآید. از دیدگاه سوریه دست‌هایی در پشت پرده به آتش جنگ بین مسلمانان دامن می‌زنند تا تلاش‌های دمشق را برای برقراری نظم در لبنان بی‌اثر کنند. سوریه مایل است که یک نیروی لبنانی به‌جای چریک‌ها، کنترل امنیت غرب بیروت را به دست گیرد. دراین‌حال، عبدالحلیم خدام (معاون رئیس‌جمهوری سوریه) روز گذشته در مذاکره با جنبلاط و نبیه ‌بری لزوم عقب‌نشینی چریک‌های دو حزب را از غرب بیروت موردتأکید قرار داده است. از سوی دیگر، نبیه ‌بری رهبری جنبش امل، امروز در دیدار با فرمانده نیروهای سازمان ملل گفت که اسرائیل باید قطعنامه 425 شورای امنیت سازمان ملل متحد دررابطه‌با عقب‌نشینی کامل از جنوب لبنان را به اجرا درآورد. رهبر جنبش امل اضافه کرد که اقدامات اسرائیل در جنوب لبنان و به‌ویژه گلوله‌باران روستاهای جنوب، مقاومت ملی لبنان را از ادامه عملیات ضداسرائیلی بازنخواهد داشت.»[۶۵]

گزارش - 610

مرکز مطالعات استراتژیک دانشگاه جورج‌تاون، ضمن اینکه بنیادگرایی اسلامی را رو به ضعف توصیف کرد، هشدار داد که اگر جنبش اسلامی در کشور دیگری موفق شود یا اگر ایران در جنگ با عراق به پیروزی برسد، جنبش اسلامی در خلیج‌فارس جان تازه‌ای خواهد گرفت. رادیو امریکا در برنامه امروز خود گفت: «شیرین‌هانتر معاون طرح خاورمیانه در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی دانشگاه جورج‌تاون، در تفسیری که در روزنامه کریستین ساینس مانیتور منتشر شده، بنیادگرایی اسلامی را جریانی توصیف کرده است که درحال‌حاضر رو به ضعف می‌رود. هفت سال پیش زمانی‌که انقلاب اسلامی در ایران رخ داد، بیم آن می‌رفت که بنیادگرایی اسلامی چون آتشی به بقیه خاورمیانه سرایت کند. به چند دلیل کشورهایی که انتظار می‌رفت آتش بگیرند کشورهای عربی خلیج‌فارس بودند که ازنظر جغرافیایی به ایران نزدیک بودند، در اکثرشان شیعیانی که برخی از آنها دارای تباری ایرانی هستند زندگی می‌کنند و همگی بسیاری از همان فشارها و تنگناهایی را که ایران گرفتارش بود تجربه می‌کنند؛ فشارهایی که از تحول سریع دگرگونی اقتصادی و جابه‌جایی اجتماعی ناشی می‌شود. [...] نشانه‌هایی در دست است که بنیادگرایی اسلامی به اوج خود رسیده و ممکن است حتی رو به نزول باشد. [...] البته در خلیج‌فارس هنوز همدردی درخور توجهی نسبت به انقلاب ایران احساس می‌شود و بسیاری از مردم عادی معتقدند انقلاب ایران به این دلیل شکست خورده که تمام کشورهای عربی و قدرت‌های بزرگ به حمایت از دولت صدام حسین برخاسته‌اند. اما باوجوداین همدردی، جادوی ایران تأثیر خود را از دست داده است. [...] شیرین‌ هانتر همچنین به نقل از یکی از ناظران رویدادهای خلیج‌فارس می‌نویسد: جنبش به این دلیل جذابیت داشت که گمان می‌رفت نمایشگر پدیده‌ای پیوسته، یکپارچه، هماهنگ و ازنظر فرهنگی بومی و خالص دربرابر انواع ایدئولوژی‌های ناسیونالیستی، سوسیالیستی و غیره باشد. همچنین به نظر می‌رسید که می‌تواند با فراهم‌آوردن احساس و هویت مشترکی برپایه اسلام اختلاف‌های قومی و ناهماهنگی‌های دیگر را در میان مسلمانان از بین ببرد و بنابراین آنها را علیه دشمنانشان تقویت کند. بااین‌حال، اینک اختلاف‌نظرهای عقیدتی و شکاف‌های قومی در داخل جنبش بنیادگرایی بسیاری از مشتاقان آن را از اوهامات اولیه خود بیرون آورده است. وی می‌افزاید: جنبش پرسش‌های قدیمی مربوط به برخورد اسلام با برخی از مسائل سیاسی را بدون آنکه پاسخ‌های مشخص و قابل‌قبولی ارائه دهد مطرح ساخته است. مهم‌ترین این پرسش‌ها به مسئله شرکت سیاسی نقش یک نهاد برگزیده و پاسخ‌گویی دولت به مردم مربوط می‌شود. مثلاً دراین‌زمینه که طبیعت و کار یک نهاد برگزیده در یک محتوای اسلامی چه باید باشد، توافقی در کار نیست. آیا این نهاد باید قانونگذار با قدرت تصمیم‌گیری باشد یا باید تنها یک نهاد مشورتی برپایه اصل اسلامی شورا تلقی شود.. بااین‌حال، اگر نظر قبلی را بپذیریم درآن‌صورت چگونه چنین نهادی می‌تواند قانونگذار باشد، زیرا تمام قوانین قبلاً توسط قرآن و شریعت تعیین شده است. مسئله پاسخ‌گویی یک دولت اسلامی به مردم نیز مطرح است. چگونه یک دولت اسلامی می‌تواند به کسی جز خداوند پاسخ‌گو باشد، زیرا چنین دولتی خدا خواهد بود. شیرین هانتر که به‌تازگی به منطقه خلیج‌فارس سفر کرده، می‌نویسد: بااین‌حال، نباید چنین نتیجه‌گیری کرد که جنبش بنیادگرایی در خلیج‌فارس پدیده‌ای است مربوط به گذشته و یا پیام اسلامی تمام جاذبه خود را از دست داده است؛ کاملاً برعکس است، هنوز همدردی درخور توجهی نسبت به جنبش دیده می‌شود. [...] اگر جنبش اسلامی در کشور دیگری موفق شود یا اگر ایران در جنگ با عراق به پیروزی برسد جنبش بدون تردید در خلیج‌فارس دوباره جان خواهد گرفت، اما حتی اگر قرار باشد جنبش از بین برود مشکلاتی که در بازخیزی آن مؤثر بود ناپدید نخواهد شد. به نوشته شیرین هانتر، تا زمانی‌که به پرسش‌ها پاسخ داده نشود و مشکلات از میان نرود ثبات سیاسی در خلیج‌فارس همچنان بی‌ثبات باقی خواهد ماند.» [۶۶]



پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1364/09/11

  1. سند شماره 1104 /د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ، راوی قرارگاه خاتم (داوود رنجبر و جواد زمان‌زاده)، 25/8 تا 13/9/1364، ص117.
  2. سند شماره 64 / پ ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: غلامرضا محرابی، مسئول اطلاعات عملیات قرارگاه کربلا در جلسه بررسی وضعیت دشمن (11/9/1364، نوار شماره 227 قرارگاه خاتم‌الانبیا) ص29.
  3. مأخذ1، صص 121 ـ 119.
  4. مأخذ1، صص 129 ـ 121.
  5. سند شماره 011055 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی، اطلاعات قرارگاه کربلای2، شماره 11، 16/9/1364.
  6. خبرگزاری جمهوری ‌اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 259، 13/9/1364، صص 3 و 4، تهران ـ خبرگزاری جمهوری ‌اسلامی، 12/9/1364.
  7. سند شماره 1104 /د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ، راوی قرارگاه خاتم (داوود رنجبر و جواد زمان‌زاده)، 25/8 تا 13/9/1364، ص117.
  8. سند شماره 059305 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه4 نوح به ستاد مرکزی سپاه، 11/9/1364.
  9. سند شماره 64 / پ ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: غلامرضا محرابی، مسئول اطلاعات عملیات قرارگاه کربلا در جلسه بررسی وضعیت دشمن (11/9/1364، نوار شماره 227 قرارگاه خاتم‌الانبیا) ص29.
  10. مأخذ6، ص1، رادیو صوت‌الجماهیر، 11/9/1364.
  11. مأخذ9، ص2، رادیو امریکا، 11/9/1364.
  12. روزنامه اطلاعات، 13/9/1364، ص4.
  13. سند شماره 200109 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش روزانه، وزارت اطلاعات، شماره 109، 12/9/1364، ص1.
  14. سند شماره 420765 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پیرانشهر به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 13/9/1364.
  15. دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 74، 26/9/1364، صص 22 و 23.
  16. سند شماره 420963 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد ناحیه کردستان به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 14/9/1364.
  17. سند شماره 1104 /د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ، راوی قرارگاه خاتم (داوود رنجبر و جواد زمان‌زاده)، 25/8 تا 13/9/1364، ص117.
  18. روزنامه ابرار، 11/9/1364، ص2.
  19. مأخذ1، صص 121 ـ 119.
  20. روزنامه جمهوری ‌اسلامی، 11/9/1364، ص2.
  21. مأخذ1، صص 129 ـ 121.
  22. روزنامه جمهوری ‌اسلامی، 13/9/1364، ص2.
  23. دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 74، 26/9/1364، صص 22 و 23.
  24. مأخذ19، ص2.
  25. روزنامه اطلاعات، 11/9/1364، ص4.
  26. روزنامه اطلاعات، 12/9/1364، ص4.
  27. روزنامه جمهوری ‌اسلامی، 12/9/1364، ص4.
  28. مأخذ25.
  29. سند شماره 64 / پ ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: غلامرضا محرابی، مسئول اطلاعات عملیات قرارگاه کربلا در جلسه بررسی وضعیت دشمن (11/9/1364، نوار شماره 227 قرارگاه خاتم‌الانبیا) ص29.
  30. همان.
  31. مأخذ26، ص3.
  32. روزنامه کیهان، 12/9/1364، ص3.
  33. مأخذ22، ص10.
  34. همان.
  35. مأخذ27، ص12.
  36. مأخذ9، صص 2 و 3، رادیو بغداد، 11/9/1364.
  37. مأخذ7، ص4، تهران ـ خبرگزاری جمهوری ‌اسلامی، 11/9/1364.
  38. مأخذ26، ص2.
  39. مأخذ7، ص20، رادیو اسرائیل، 11/9/1364.
  40. مأخذ32، ص17.
  41. مأخذ32، ص2.
  42. مأخذ6، ص28، نیوارک ـ خبرگزاری فرانسه، 12/9/1364.
  43. مأخذ6، صص 29 و 30، ارلاندو ـ آسوشیتدپرس، 12/9/1364.
  44. مأخذ6، صص 28 و 29 العلو ـ هلند ـ خبرگزاری آسوشیتدپرس، 11/9/1364.
  45. سند شماره 011001 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی، قرارگاه کربلا، شماره 169، 11/9/1364، ص10.
  46. سند شماره 212336 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش مستقیم، وزارت امور خارجه، شماره 159/3، 16/9/1364، صص 6 و 7.
  47. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 13/9/1364 ص4 ـ 3، رادیو ریاض، 12/9/1364.
  48. سند شماره 212334 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش مستقیم، وزارت خارجه، شماره 157/3، 11/9/1364، ص1.
  49. مأخذ7، صص 7 و 6، بیروت ـ آسوشیتدپرس، 11/9/1364.
  50. مأخذ25.
  51. مأخذ7، صص 8 و 9، رادیو بی‌بی‌سی، 11/9/1364.
  52. مأخذ7، ص5، کویت ـ خبرگزاری جمهوری ‌اسلامی، 11/9/1364.
  53. مأخذ26، ص3.
  54. مأخذ32، ص18.
  55. همان.
  56. همان.
  57. مأخذ9، صص 7 ـ 6، رادیو بی‌بی‌سی، 11/9/1364.
  58. مأخذ7، صص 19 ـ 17، رادیو اسرائیل، 11/9/1364.
  59. مأخذ7، صص 21 و 22، رادیو صوت‌الجماهیر، 11/9/1364.
  60. مأخذ19، ص1.
  61. مأخذ26، طرابلس ـ خبرگزاری جمهوری ‌اسلامی.
  62. مأخذ26.
  63. مأخذ32، صص 1 و 20.
  64. سند شماره 011055 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی، اطلاعات قرارگاه کربلای2، شماره 11، 16/9/1364.
  65. مأخذ26، ص20.
  66. مأخذ6، صص 27 ـ 24، رادیو امریکا، 12/9/1364.