1364.09.23

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1364
1364.09.23
نام‌های دیگر بیست و سه آذر
تاریخ شمسی 1364.09.23
تاریخ میلادی 14 دسامبر 1985
تاریخ قمری 1 ربیع‌الثانی 1406





گزارش - 902

فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) سپاه امروز در نامه‌ای به فرمانده قرارگاه کربلا1، برای برنامه‌ریزی درخصوص عملیات آتی، خواستار اقدامات زیر و اعلام نتیجه آن حداکثر تا تاریخ 25 آذر 1364 شد: «الف) طرح‌ریزی عملیات در منطقه حنین و تبوک. ب) تهیه برآورد پرسنلی و تجهیزات مخصوص. ج) انجام [دادن] شناسایی لازم در عمل. د) تهیه طرح‌های پدافند هوایی و پشتیبانی آتش‌های دور و نزدیک. ه) طرح و آماده‌سازی منطقه جهت اجرای عملیات ازنظر فعالیت‌های مهندسی. و) تهیه طرح‌های حفاظتی منطقه.»[۱]

گزارش - 903

اعلام بسیج عمومی برای حضور در جبهه‌های نبرد و افزایش نیروهای اعزامی به جبهه‌ها، نگرانی دشمن را درپی داشته است، طوری‌که عراقی‌ها در روزهای اخیر با تهدیدات مکرر و تشدید بمباران نقاط احتمالی تجمع نیروهای اعزامی، درصدد جلوگیری از اجرای عملیات گسترده رزمندگان اسلام برآمده‌اند. درپی این وضعیت، جانشین فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) سپاه پاسداران، با صدور دستورالعملی با عنوان "پدافند عامل" و ارسال آن برای فرماندهان قرارگاه‌های کربلا1 و کربلا2، نوح و مهندسی، بر اجرای دقیق آن تأکید کرد. در این دستورالعمل آمده است: «باتوجه‌به اعزام خیل عظیم امت حزب‌الله و راهیان کربلا به جبهه‌های حق علیه باطل و تمرکز نیرو در مقرها و یگان‌ها، نظر به اینکه دشمن با آمدن این نیروها شروع به بمباران‌های هوایی نموده است، لذا لازم است با سرعت هرچه تمام‌تر درجهت پایین‌آوردن آسیب‌پذیری هوایی، اقدامات عاجل که در ذیل به‌صورت دستورالعمل می‌باشد را به مرحله اجرا بگذارید.» مهم‌ترین مواردی که در این دستورالعمل بر آنها تأکید شده چنین است: اتخاذ تدابیر لازم برای محل مناسب استقرار نیروها و کانال‌های اختفای نیرو، جلوگیری از هرگونه اجتماعات، خودداری از پخش مازوت و نفت سیاه در محوطه‌ها، خودداری از احداث خاکریزهای متعدد، خودداری از نصب تابلو و پرچم روی سنگرها و مقرها، چگونگی استفاده از مخابرات، رعایت استتار، اختفا و فاصله مخازن سوخت، استتار امکانات و تجهیزات، جلوگیری از ورود نیروهای غیرنظامی به محوطه‌ها و قرارگاه‌ها، نصب آژیر اعلام خطر در مقرها، رعایت خاموشی شبانه و...[۲]

گزارش - 904

درپی صدور دستور حفاظتی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) سپاه، فرمانده قرارگاه کربلا 2 امروز دستورالعملی برای یگان‌های تابعه صادر کرد و در آن ضمن یادآوری وضعیت حفاظتی و شیوه‌هایی که عراق در گذشته در چنین موقعیت‌هایی به کار گرفته از فرماندهان یگان‌ها خواست تا برای جلوگیری از خسارات احتمالی تدابیری اتخاذ کنند. در این دستورالعمل آمده‌است: «باتوجه‌به تبلیغات و تقاضای مسئولین جمهوری اسلامی در رسانه‌های گروهی (رادیو تلویزیون، نمازجمعه) نسبت به اعزام نیرو به جبهه‌های جنگ و سرازیر‌شدن کاروان‌های راهیان کربلا و عدم حفاظت لازم نسبت به انجام این امور، طبیعی است که دشمن بعثی همانند فتح‌المبین و والفجر مقدماتی حساس شده و دست به حرکات مذبوحانه‌ای می‌زند که لااقل می‌تواند نظم و آمادگی یگان‌های ما را از بین ببرد که دراین‌رابطه از عوامل نسبتاً قوی که در دست خود دارد در انجام این امر مهم استفاده می‌کند. اولین شیوه دشمن انجام بمباران‌های پی‌درپی نسبت به عقبه‌ها و مراکز تجمع و بنه‌های پشتیبانی می‌باشد که درحال‌حاضر حداقل تا روزی 6 بار در جنوب ازطرف دشمن اقدام به بمباران‌ها شده که دارای تلفات و ضایعات نسبتاً مهمی بوده است. [...] دومین روش دشمن انجام تک محدود و درگیر‌کردن فکر فرماندهی و ایجاد تزلزل در بین نیروها و یگان‌ها می‌باشد. [...] سومین اقدام دشمن در چنین مواقعی فعال‌نمودن ستون پنجم در بین نیروها و اعزام نیروهای منافقین در بین اعزامی‌های بسیجی راهیان کربلا جهت ایجاد جو شایعه و دامن‌زدن به مسائل سیاسی و به‌وجودآوردن اغتشاش در بین نیروها و انتقال خبر به مراجع ضدانقلاب خود و بمب‌گذاری در مراکز تجمع نیروها و بنه‌های تدارکاتی و پشتیبانی می‌باشد. لذا لازم است که در این شرایط حساس که اکثر فرماندهان سرگرم انجام مأموریت‌های خود هستند به رسیدگی به موارد و تذکرات ابلاغی ازطرف قرارگاه اهمیت داده و به‌عنوان یک تکلیف شرعی برای جلوگیری از ایجاد حوادث ناگوار که مسئولیت سنگینی برای ما خواهد داشت، اقدامات لازم را انجام دهند.»[۳] عباس محتاج فرمانده قرارگاه کربلای2، در این ابلاغیه همچنین بر نکاتی درباره چگونگی محافظت از نیروها و امکانات دربرابر بمباران‌های هوایی و اقدامات ستون پنجم (خبرچینی، اغتشاش، بمب‌گذاری، ترور، شایعه‌سازی و...) تأکید کرده است.[۴]

گزارش - 905

قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) (مرکز عملیات مشترک سپاه و ارتش)، با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد که نیروهای اسلام در پاسخ به حملات هوایی عراق به مناطق مسکونی شهر هویزه، طی یک عملیات نفوذی در محور جنوب جاده خندق واقع در منطقه هورالهویزه، یک گروه گشتی رزمی عراق را محاصره کردند. در این عملیات همه افراد گروه گشتی دشمن کشته شدند و همه رزمندگان سالم به پایگاه‌های خود بازگشتند.[۵]

گزارش - 906

حملات هوایی عراق به مناطق غیرنظامی و نظامی ایران امروز با بمباران تلمبه‌خانه نفت رامهرمز، تأسیسات سد شهید عباسپور، مناطق عملیاتی و نیز تجاوز به حریم هوایی چند شهر کشورمان ادامه یافت. خبرگزاری جمهوری اسلامی از اهواز گزارش داد: «در ساعت 12:45، چهار فروند هواپیمای دشمن تأسیسات تلمبه‌خانه تقویت فشار گاز در حومه رامهرمز را بمباران کردند. براثر این حمله هوایی 5 تن از کارگرانی که در این تلمبه‌خانه کار می‌کردند مجروح شدند و به قسمتی از این تلمبه‌خانه خسارات جزئی وارد شد. همچنین در این حمله هوایی به دستگاه تکرارکننده تلویزیونی رامهرمز خساراتی وارد شد و این دستگاه مجدداً از کار افتاد.»[۶] جنگنده‌های عراقی همچنین «در ساعت 13:30 تأسیسات سد شهید عباسپور مسجدسلیمان را مورد بمباران قرار دادند. در این حمله بمب‌های دشمن به سیستم سویچ‌یارد (کلید توزیع برق) سد اصابت کرد که علاوه‌بر واردساختن خسارات، 12 تن از افرادی که در محل مشغول به کار بودند را نیز مجروح ساخت.»[۷] هواپیماهای متجاوز عراقی امروز برای چهارمین‌بار در روزهای اخیر اطراف شهر هویزه را بمباران کردند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، در این حمله 3 نفر مجروح شدند، اما خسارات مالی به بار نیامد.[۸] جنگنده‌های عراقی همچنین از ساعت 13:15 تا 14 امروز سه بار به حریم فضایی شهرهای دهلران و دره‌شهر تجاوز کردند و دیوار صوتی را بر فراز این شهرها شکستند. در ساعت 13:30 نیز چند فروند هواپیمای دشمن بر فراز بخش صالح‌آباد و مناطق اطراف به پرواز درآمدند که آتش پرحجم سلاح‌های پدافند هوایی رزمندگان اسلام آنان را مجبور به فرار کرد.[۹] امروز اطراف پاسگاه ژاندارمری عین‌خوش نیز بمباران شد. این حمله تلفات جانی نداشت. خبرگزاری جمهوری اسلامی با اعلام این خبر افزود: «دشمن به تصور تجمع راهیان کربلا در جبهه‌های میانی، از هفته پیش دست به یک سلسله تهاجمات هوایی زده و تاکنون مناطق سومار، سرپل ‌ذهاب، گیلان‌غرب، تکاب، چم امام حسن، اطراف تنگ حاجیان، شهرک گورسفید، روستای گوری کهرگ، روستای قلعه شاهین و پادگان اباذر را بمباران کرده است. در این بمباران‌ها در مناطق غرب کشور، علاوه‌بر پرسنل نظامی، 8 نفر از مردم غیرنظامی شهید و متجاوز از 20 نفر مجروح شده‌اند.»[۱۰] از سوی دیگر، براساس اطلاعیه نظامی شماره 2052 ارتش عراق، نیروی هوایی این کشور ساعت 13 دست به یک حمله علیه "تأسیسات برق سد رضاشاه ‌کبیر [سد شهید عباسپور مسجدسلیمان]" زده و آن را به آتش کشیده است. رادیو بغداد با اعلام این خبر افزود: در همین ساعت، تلمبه‌خانه نفت رامهرمز نیز هدف حمله هوایی قرار گرفته است.[۱۱] این رادیو به نقل از اطلاعیه نظامی عراق، تعداد مأموریت‌های رزمی امروز جنگنده‌های عراقی را 91 مأموریت اعلام کرد.[۱۲]

گزارش - 907

حکومت عراق با تأمین امنیت هوایی شهر هویزه برای بازدید هیئت سازمان ملل مخالفت کرد. این هیئت برای بازدید از مناطق بمباران‌شده فردا عازم هویزه می‌شود. سخنگوی ستاد تبلیغات جنگ در تماسی تلفنی با خبرگزاری جمهوری اسلامی اعلام کرد: درپی حمله روز سه‌شنبه گذشته دشمن علیه مناطق مسکونی شهر هویزه ـ ‌که منجر به شهادت 14 تن از اهالی این منطقه شد ـ وزارت امور خارجه کشورمان از هیئت ویژه سازمان ملل ناظر بر توافقنامه 12 ژوئن دعوت کرد تا با سفر به هویزه، از آثار حمله هوایی عراق به این شهر، گزارش تهیه نماید. این سخنگو افزود: شرط سازمان ملل برای این‌قبیل بازدیدها، موافقت طرف مقابل و ایجاد امنیت برای اعضای هیئت در طول مدت بازدید است که به‌رغم پیگیری‌های مکرر، رژیم عراق با ایجاد امنیت برای بازدید این هیئت مخالفت کرد و این عمل رژیم بغداد خود نشان‌‌دهنده حمله‌ علیه مناطق مسکونی هویزه می‌باشد. خبرنگاران خارجی مستقر در تهران روز جمعه گذشته به دعوت ستاد تبلیغات جنگ از آثار حمله هوایی دشمن به شهر هویزه، گزارش، فیلم خبری و عکس تهیه کردند.[۱۳] از سوی دیگر، باوجود مخالفت عراق، امروز محمدجعفر مولایی مدیرکل امور بین‌الملل وزارت امور خارجه ایران، در نامه‌ای به مرکز فرماندهی ستاد مرکزی سپاه پاسداران نوشته است: «هیئت کارشناسی نظامی سازمان ملل متحد در تهران قرار است فردا صبح به هویزه عزیمت و از مناطق غیرنظامی و مسکونی بمباران‌شده توسط رژیم عراق بازدید به عمل آورند. خواهشمند است دستور فرمایید سپاه پاسداران انقلاب اسلامی محل با همکاری و هماهنگی با استانداری محل، ترتیبات و اقدامات لازم ازلحاظ حفاظتی و ترابری زمینی در مدت اقامت و بازدید از محل، معمول و نتیجه را سریعاً به وزارت امور خارجه مدیریت کل امور بین‌المللی اطلاع فرمایید.»[۱۴]

گزارش - 908

چند شهر کردستان امروز صحنه حملات افراد ضدانقلاب و درگیری آنها با نیروهای خودی بود. 1. در ساعت 10 شب امروز عوامل گروه ضدانقلابی حزب دمکرات با حمله به مقر کمیته انقلاب اسلامی شهرستان پیرانشهر، 5 گلوله آر.پی.جی7 به این پایگاه شلیک کردند.[۱۵] در این درگیری که نیم‌ ساعت ادامه یافت، 3 تن از پاسداران کمیته، ازجمله فرمانده و معاون عملیات کمیته مجروح شدند و به 2 خودرو پاترول، یک تانکر آب و نیز ساختمان کمیته خساراتی وارد شد.[۱۶] 2. در اطراف شهرستان سردشت، تعدادی از برادران سپاه پاسداران به کمین عناصری از حزب دمکرات افتادند. در این کمین 4 تن از نیروهای خودی مجروح و به بیمارستان ارومیه منتقل شدند.[۱۷] 3. واحد طرح و عملیات سپاه اشنویه اعلام کرد: نیروهای ضربت گردان جندالله با اجرای کمین در روستای دره‌سور با عناصر ضدانقلاب درگیر شدند. در این درگیری یکی از اهالی این روستا به‌دست عوامل حزب دمکرات زخمی شد. نیروهای خودی پس از اجرای کمین، سالم به پایگاه خود بازگشتند.[۱۸] 4. گروهی 22 نفره از چته‌های حزب دمکرات وارد منطقه افشار از توابع صائین‌دژ شدند و پس از درگیری با نیروهای یکی از پایگاه‌های این منطقه گریختند. این درگیری بدون تلفات نیروهای خودی خاتمه یافت. از تلفات افراد ضدانقلاب اطلاعی به دست نیامد.[۱۹] 5. یکی از نیروهای ارتش جمهوری اسلامی ایران در نزدیکی روستای سورچم از توابع سردشت، روی مین کارگذاشته‌شده به‌دست افراد حزب دمکرات رفت که براثر انفجار مین شهید شد.[۲۰]

گزارش - 909

مبارزان کرد عراقی با اجرای چند عملیات، شماری از نیروهای عراقی را کشته و تعدادی سلاح و تجهیزات نظامی را به غنیمت گرفتند. ارتش عراق نیز یکی از روستاهای سلیمانیه را بمباران کرد. روزنامه جمهوری اسلامی در شماره امروز خود نوشته است: «به گزارش نشریه راه کربلا، مبارزین کرد عراقی در حمله به یک پایگاه رژیم بعثی در منطقه سرکلکی شکروک عراق ضمن به‌هلاکت‌رساندن 19 تن از افراد جیش‌الشعبی، مقادیر قابل‌توجهی سلاح و مهمات دشمن را به غنیمت گرفتند. همچنین گزارش‌های رسیده از داخل خاک عراق حاکی است که انقلابیون مسلمان کرد عراقی در کمینی بر سر راه دربندیخان ـ‌ عربد، 3 خودرو حامل سربازان رژیم عراق را منهدم کردند. در این کمین 8 تن از سرنشینان خودروها کشته یا زخمی شدند. منابع آگاه گزارش دادند که انقلابیون کرد طی هفته گذشته با [اجرای] دو کمین در مناطق شمالی عراق 12 سرباز ارتش مزدور عفلقی را به هلاکت رساندند. گزارش‌های موثق رسیده از داخل خاک عراق نیز حاکی است که در حمله انقلابیون کرد عراقی به مرکز جیش‌الشعبی و مقر گردان قدس در جاده دره سریه، 17 مزدور بعثی کشته و 12 تن دیگر مجروح شده‌اند.»[۲۱] از سوی دیگر، قرارگاه حمزه سیدالشهدا گزارش داد: دو بالگرد عراقی روستای میرآوا واقع در منطقه سلیمانیه عراق را بمباران کردند. در این حمله عده‌ای از مردم عراق کشته یا مجروح شدند. روستای مذکور درحال‌حاضر خالی از سکنه می‌باشد.[۲۲]

گزارش - 910

در ادامه عزیمت رزمندگان اسلام به جبهه‌های نبرد و ارسال کمک‌های مردمی به جبهه‌ها، امروز روابط عمومی وزارت صنایع اعلام کرد: نهمین کاروان کمک‌های جنسی راهیان کربلا ازسوی کارکنان تحت پوشش این وزارتخانه ـ ‌که توسط انجمن اسلامی پیرو خط امام و واحد امور جنگ تدارک شده بود ـ به جبهه‌ها ارسال شد و جمعی از نیروهای داوطلب وزارت صنایع نیز عازم جبهه‌های نبرد شدند.[۲۳] همچنین گروهی از کارکنان شهربانی شیراز و شهربانی خراسان[۲۴] و بیش از دو هزار نفر از نیروهای مردمی و آموزش‌دیده استان سیستان و بلوچستان به‌همراه کمک‌های مردمی این استان[۲۵] و کمک‌های مردمی و اهدایی مردم شوشتر راهی جبهه‌های جنگ شدند.[۲۶] علی شمخانی قائم‌مقام فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که برای شرکت در سمینار راهیان کربلا به گیلان سفر کرده است، گفت: «امروز درحقیقت انقلاب حیات مجدد و نوینی را پیدا کرده است. این حیات مجدد و نوین ناشی از فتح زمین یا سقوط سنگری در جبهه‌ها نیست، بلکه پیامد حضور وسیع مردم در صحنه دفاع مسلحانه از انقلاب است.»[۲۷]

گزارش - 911

عملیات آتی رزمندگان اسلام و نیرو و امکاناتی که ایران برای این عملیات تدارک می‌بیند و همچنین واکنش‌های عراق به آن همچنان موردتوجه رسانه‌های خارجی است. روزنامه ماینیچی چاپ ژاپن، در شماره امروز خود نوشته است: «فعالیت برای تدارک حمله‌ای بزرگ مشاهده می‌شود. 200 هزار نفر به تعداد افراد بسیج افزوده شده و تعداد زیادی بیمارستان صحرایی درحال ساخته‌شدن است، ولی عراق برای جلوگیری از انجام حملات عظیم قبل از تکمیل‌شدن تدارکات، دست به بمباران آنها زد. در خط مقدم جبهه وضع پرشور و هیجانی دیده می‌شود. من [خبرنگار] در اهواز، سوسنگرد و هویزه واقع در جنوب ایران با مشاهده وضعیت، "آرامش قبل از طوفان" را احساس می‌کردم. [...] امروز کامیون‌های مملو از رزمندگان را مشاهده می‌کنم که در رفت‌وآمد هستند. اینجا صدای توپ دوربرد هیچ وقت قطع نمی‌شود. شهر هویزه که از مرز کشور 30 کیلومتر فاصله دارد، در روزهای 10 و 11 ماه دسامبر (27 و 28 آذر) توسط عراق بمباران شد و خساراتی به آن وارد آمد: 14 نفر کشته و 31 نفر مجروح داشت و 4 دستگاه ساختمان نوساز تبدیل به کوهی از آجر شد. [...] تعداد افراد سپاه پاسداران انقلاب که از مراکز مهم شهر اهواز (جمعیت این شهر 330 هزار نفر می‌باشد) محافظت به عمل می‌آورند و در آنجا مستقر هستند، افزایش یافته است. این منطقه نیرومندترین مرکز نظامی در جنوب‌غربی کشور می‌باشد و به همین علت در اینجا تعداد جاسوسان دشمن بیشتر از شهرهای دیگر می‌باشد. در ماه نوامبر دو بار کارخانه لوله‌سازی (نورد اهواز) و خوابگاه کارمندان آن توسط عراق بمباران شد که در این جریان صدها نفر کشته و بیش از 500 نفر مجروح شدند. دلایل نزدیک‌شدن حملات عظیم (با تعداد نفراتی از 500 هزار سرباز) پس از یک سال و 9 ماه چنین است: 1. تدارک و تکمیل تجهیزات جنگی. 2. 300 هزار نفر رزمنده به 600 هزار نفر رزمندگانی که در خط مقدم جبهه مستقر هستند، افزوده شده‌اند. 3. فعالیت برای ساختن بیمارستان صحرایی و پل بسیار چشمگیر می‌باشد. 4. پایان دوره آموزشی استفاده از موشک هوایی سام 2 و سام 3 ساخت شوروی به‌خصوص دفاع درمقابل بمباران هوایی نزدیک می‌باشد. احتمالاً شهر اهواز به‌عنوان مرکز پایگاه نظامی برای حمله انتخاب خواهد شد، اما درمقابل حملات ایران، عراق توسط نیروی ‌هوایی خویش حمله می‌کند، چون نیروی هوایی این کشور بسیار قوی می‌باشد و در طول بمباران‌های گذشته این امر ثابت شده است. ممکن است مدت 5 روز پی‌درپی، روزی 450 فروند هواپیما، یعنی جمعاً 2250 فروند هواپیما برای بمباران مرکز منطقه نظامی اعزام شوند. صدام حسین اخطار کرده که اگر روزی همه ایرانی‌ها نیز به ما حمله کنند، حتی امید بازگشت یک سرباز هم وجود نخواهد داشت. دولت ایران دررابطه‌با بمباران مناطق مسکونی در هویزه، از سازمان ملل تقاضای بازدید از منطقه بمباران‌شده را کرد. چون دولت عراق دراین‌مورد قوانین بین‌المللی را رعایت نکرده است. شهر هویزه پس از گذشت سه ماه از جنگ ایران و عراق، به تصرف عراق درآمد و بعد از یک ماه و نیم توسط قوای اسلامی بازپس گرفته شد، ولی در این مدت، شهر به‌طورکلی نابود شده بود، پس از بازپس‌گیری شهر فعالیت برای بازسازی آن آغاز شد و در فصل پاییز امسال تعدادی آپارتمان و مدرسه در آنجا ساخته شده بود، ولی در ماه دسامبر با بمباران دوباره این شهر، خسارات سنگینی بر آنها وارد شد و ساختمان‌های آجری درهم ریخته و تیرآهن‌های آن خم شده است.»[۲۸] خبرگزاری فرانسه نیز از بغداد چنین گزارش داده است: ‌«عراق، ایران را متهم کرد در جست‌وجوی بهانه برای تهاجم تازه علیه خاک عراق است. یک سخنگوی نظامی عراق خاطرنشان ساخت که طبق اطلاعات رسیده از تهران بمباران شهر هویزه توسط هواپیماهای عراقی بمباران یک شهر با افراد غیرنظامی بوده درحالی‌که این روستا (هویزه) در هیچ صورتی نمی‌تواند یک منطقه غیرنظامی باشد. به گفته این سخنگو، نیروهای ایرانی علاوه‌بر استقرار پست فرماندهی، در این شهر موضع گرفته‌اند تا حملات خود علیه بخش‌هایی که موردحمایت سپاه سوم و سپاه ششم ارتش عراق است را انجام دهند. [...] از سوی دیگر، لطیف جاسم وزیر اطلاعات عراق، تأکید کرد که این کشور آماده رویارویی با ارتش ایران و واردآوردن ضربات جدی سنگین بر پیکر آن است. وی که دربرابر روزنامه‌نگاران ترک ـ که درحال‌حاضر سرگرم دیدار از بغداد هستند ـ سخن می‌گفت، افزود که عراق می‌تواند جلو مخاصمه را بگیرد و پاسخ مساعد به تلاش‌های صلح جهت پایان‌دادن به جنگ بدهد.»[۲۹] رادیو هلند نیز به حمله آتی اشاره کرد و گفت: «گزارش‌های رسیده حاکی است که ایران هم‌اکنون بیشترین استعداد از نیروهای خود را از زمان آغاز جنگ با عراق در جبهه‌ها مستقر کرده است. تعداد این نیروها از نیم میلیون تا دو میلیون برآورد می‌شود. ولی دیپلمات‌های مقیم در تهران و بغداد بعید می‌دانند که حمله‌ای ازسوی ایران صورت بگیرد مگر اینکه نیروهای عراقی ایران را وادار به چنین کاری سازند.»[۳۰]

گزارش - 912

منابع دیپلماتیک گفتند دبیرکل سازمان ملل متحد مذاکراتی را با ایران و عراق برای توقف جنگ آغاز کرده است. وزیر خارجه چین هم در سفر به کشورهای منطقه از تلاش‌های جاری برای توقف جنگ اعلام پشتیبانی کرده است. رادیو مسقط گفت: «منابع دیپلماتیک نزدیک به وزارت خارجه بریتانیا گفتند تماس‌هایی میان طرف‌های درگیر در جنگ عراق و ایران و دکوئیار دبیرکل سازمان ملل متحد، در جریان است. هدف از این تماس‌ها دستیابی به یک راه‌حل موردقبول دو طرف درگیر در جنگ می‌باشد. این منابع به خبرگزاری قطر در لندن گفتند دکوئیار به‌عنوان شخصیتی است که موردقبول دو طرف درگیر می‌باشد و شرایط کنونی بهترین مرحله برای خاتمه‌دادن به این جنگ می‌باشد. منابع فوق افزودند دکوئیار در انتظار فرصت مناسبی است که دیدگاه خود را پیرامون جنگ عراق و ایران اعلام نماید. وی معتقد است که درحال‌حاضر بهتر است تلاش‌های خود را دور از رسانه‌های گروهی ادامه دهد، زیرا بیم آن را دارد که با ناکامی مواجه شود. این منابع اضافه می‌کنند دکوئیار به این مسئله پی برده است که هرگونه ناکامی دراین‌زمینه نه‌تنها بر دو کشور متخاصم آثار منفی خواهد گذاشت بلکه تمام فرصت‌های صلح در آینده را خنثی می‌کند.»[۳۱] از سوی دیگر، به گفته رادیو رأس‌الخیمه‌، در ملاقات وزیر امور خارجه چین با شاهزاده حسن ولیعهد اردن، درباره اوضاع منطقه خاورمیانه، سرزمین‌های اشغالی اعراب و تحولات جنگ عراق و ایران گفت‌وگو شده و وزیر خارجه چین علاقه‌مندی کشورش را برای متوقف‌کردن جنگ عراق و ایران و پشتیبانی از تلاش‌های جاری صلح اعلام کرده است.[۳۲]

گزارش - 913

محافل دیپلماتیک ریاض سفر هفته گذشته وزیر امور خارجه ایران به عربستان را ادامه مذاکرات محرمانه ایران و اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس درباره قطع کمک‌های این کشورها به عراق دانستند. یک منبع آگاه دراین‌باره نوشته است: «دبیر اول سفارت هند در ریاض گفت: در محافل دیپلماتیک ریاض گفته می‌شود آقای ولایتی در سفر به عربستان با ملک‌فهد درباره عقد معاهده عدم تداخل در امور داخلی یکدیگر مذاکراتی به عمل آورده است. این مذاکرات دنباله تماس‌های اخیر شورای همکاری با جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. وی توضیح داد که گفته می‌شود قبل از انعقاد کنفرانس سران شورای همکاری در مسقط، نمایندگان ایران محرمانه به چند کشور عضو شورای همکاری سفر کرده و پیشنهاد کردند تا درمقابل قطع کمک‌های این کشورها به عراق، معاهده عدم مداخله در امور یکدیگر با این کشورها منعقد شود. سران شورای همکاری نیز این پیشنهاد را در اجلاس خود در مسقط مطرح کردند. کویت و عربستان با این پیشنهاد، مخالف، بحرین بی‌طرف و سه دولت دیگر موافق بوده‌اند. مذاکرات آقای ولایتی با فهد در ریاض ادامه این مذاکرات بوده است.»[۳۳]

گزارش - 914

مهندس شفتی قائم‌مقام وزیر راه و ترابری در امور هواپیمایی و رئیس سازمان هواپیمایی کشوری که در رأس هیئت نمایندگی جمهوری اسلامی ایران برای مطرح‌کردن اقدامات غیرقانونی عراق درقبال هواپیماهای غیرنظامی و تهدید امنیت خطوط هوایی به مونرال سفر کرده است، در جلسه شورای عالی ایکائو (سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری) از مواضع ایران دفاع کرد. روزنامه اطلاعات در گزارشی از این اجلاس نوشته است: «سرپرست هیئت جمهوری اسلامی ایران در قسمتی از سخنرانی خود اعلام کرد: تجربه پنج سال تجاوز عراق به کشور ما ثابت کرده است که رژیم عراق کوچک‌ترین اهمیتی برای مقررات بین‌المللی قائل نیست و تنها با عکس‌العمل قاطع و همه‌جانبه جامعه بین‌المللی می‌توان آن رژیم را مجبور به رعایت این مقررات و قوانین کرد. مهندس شفتی در این اجلاس همچنین مشارکت رژیم عراق را در هواپیماربایی و عدم استرداد هواپیماهای ربوده‌شده ایران که به عراق برده شده‌اند، به شورا گزارش کرد و از شورا خواست تا به وظایف خود براساس کنوانسیون‌های توکیو، مونرال و لاهه و همچنین قطعنامه‌های تصویب‌شده در مجمع ایکائو عمل کند و نسبت به استرداد هواپیماهای جمهوری اسلامی ایران و محکوم‌کردن سیاست عراق در تشویق هواپیماربایی اقدامات جدی پیش‌بینی نماید. پس از سخنرانی آقای شفتی، نماینده رژیم عراق تلاش کرد با ارتباط‌دادن تخلفات خود و عدم رعایت قوانین بین‌المللی به موضوع جنگ، زیرپاگذاشتن تصمیمات شورا را توجیه کند که با مخالفت اغلب اعضای شورا مواجه شد. در این جلسه مقرر گردید گروهی برای بررسی وضعیت و ارائه قطعنامه‌ای نهایی به‌منظور پیاده‌کردن تصمیمات شورا و مقابله با تهدیدات عراق تشکیل شود. نمایندگان کشورهای عضو ایکائو صریحاً اعلام کردند که مقررات و تصمیمات مربوط به هواپیماهای بین‌المللی بدون قیدوشرط قابل‌اجرا است و عراق موظف است ضمن اجرای مفاد قطعنامه، هواپیماهای ربوده‌شده ایران را نیز بلافاصله مسترد نماید. آقای شفتی همچنین با آقای اسد کوته‌ته رئیس شورای ایکائو، دیدار کرد و ضمن تشکر از تلاش‌های وی، اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران براساس سیاست کلی خود در حمایت از مقررات و قوانین بین‌المللی تابه‌حال از هرگونه اقدام یک‌جانبه در رفع تهدیدات رژیم عراق خودداری کرده است و انتظار دارد که شورای ایکائو، امکانات خود را برای مقابله جدی با اقدامات غیرقانونی رژیم عراق به کار بندد.»[۳۴] گزارش نماینده جمهوری اسلامی ایران در اتاوا نیز حاکی است که در دومین جلسه شورای ایکائو که امروز به ریاست کوته‌ته (Kotiteh) تشکیل شد، گروه کار دو قطعنامه جداگانه یکی درمورد رهگیری هواپیماها و دیگری درخصوص هواپیماهای ربوده‌شده جمهوری اسلامی ایران به شورا ارائه کرد. هر دو قطعنامه کلی و به‌نحوی تنظیم شده که مشخص است عراق موردخطاب شورا می‌باشد، ولی صراحتاً نامی از عراق برده نشده است.[۳۵]

گزارش - 915

هیئت جمهوری اسلامی ایران به سرپرستی علی‌محمد بشارتی قائم‌مقام وزارت خارجه که به کشورهای افریقایی سفر کرده است، امروز پیام کتبی رئیس‌جمهور ایران را تسلیم جری رولینگرز رئیس‌جمهور غنا، کرد. در این ملاقات که کوجو چیکاتا عضو شورای رهبری و نفر دوم کشور غنا حضور داشت، آقای بشارتی گفت: مردم مسلمان ایران برای رسیدن به استقلال و آزادی بهای زیادی پرداخته‌اند و برای حفظ آن نیز حاضرند بهای بیشتری بپردازند. وی ضمن تشریح جنایات جنگی حکومت متجاوز عراق افزود که به‌ همت، تلاش و مقاومت نیروهای رزمنده‌مان گردن دشمن در بازوان قدرتمند ملت ما است و آن را رها نخواهیم کرد و تا ریشه تجاوز را نخشکانیم از پای نخواهیم نشست. وی علاقه جمهوری اسلامی ایران را برای گسترش روابط با کشورهای منطقه و ایجاد صلحی پایدار یادآور شد. رولینگرز رئیس‌جمهور و رئیس شورای موقت دفاع ملی غنا، در پاسخ گفت: صلح چیزی نیست که تحت هر شرایطی انسان آن را قبول کند و انسان نباید اصول خود را به‌سادگی از دست بدهد. شما و ما باتوجه‌به اینکه مواضع مشترکی داریم، همدیگر را خوب درک می‌کنیم. ما باید منتظر هدایت خداوند باشیم که همیشه برای انجام مسئولیت‌هایمان درقبال مردم به کمک ما می‌آید. در این ملاقات همچنین چیکاتا مرد شماره 2 غنا ـ ‌‌که پنج ماه قبل در رأس هیئتی به ایران آمده بود ـ گفت: من طی اقامت خود در کشور شما فداکاری‌های مردم شما را دیدم و در گلزار شهدا متوجه شدم که چطور مردم به‌خاطر این جنگ شهید داده‌اند و شما نمی‌توانید اشغال سرزمین‌هایتان را توسط دیگران تحمل کنید. وی در پایان از قراردادی که درزمینه فروش نفت جمهوری اسلامی ایران به کشور غنا در جریان این سفر به تهران منعقد شده بود، اظهار رضایت کرد.[۳۶]

گزارش - 916

تسلیحات و تجهیزات مهم نظامی به‌سادگی دراختیار عراق قرار می‌گیرد که گاهی برخی اخبار آن آشکار می‌شود. ضمن اینکه برخی دولت‌های اروپایی برای تبرئه خود، دست به محاکمه عوامل فروش سلاح‌های شیمیایی به عراق می‌زنند. یک منبع موثق داخلی نوشته است: «اخیراً رژیم عراق از‌طریق عربستان اقدام به خرید تانک‌های LAV25 از کمپانی جنرال موتورز از کانادا نموده است. شواهد امر نشان می‌دهد که این معامله به مرحله پایانی خود رسیده است. بنا بر این گزارش، یک هیئت عراقی به دعوت کمپانی جنرال موتورز چند ماه پیش به کانادا سفر کرده بود.»[۳۷] همچنین بنا بر گزارش موثقی از دارالسلام، کشتی عراقی الحنا حامل مهمات از بندر عقبه برای زامبیا در بندر دارالسلام پهلو گرفت. محموله این کشتی را نیروهای نظامی به داخل قطار منتقل کردند. منابع رسمی تانزانیا هیچ‌گونه خبری دراین‌باره منتشر نکردند و به کارگران بندر اجازه ندادند به کشتی نزدیک شوند.[۳۸] نشریه راه کربلا نیز نوشته است: «مقامات کشور هلند امروز شرکت سلک می‌کوسیل را به‌دلیل فروش ماده سمی کلراید فسفر به رژیم بغداد محاکمه کردند. مقامات هلندی تأکید کردند که این ماده می‌تواند گازهای بسیار کشنده و سمی تولید نماید. بنا بر این گزارش، شرکت مذکور به فروش این ماده بسیار خطرناک به رژیم عراق اعتراف کرده است.»[۳۹] این شرکت هلندی تنها شرکت اروپایی نیست که درزمینه تهیه سلاح‌های شیمیایی با رژیم عراق همکاری دارد. یک شرکت آلمان‌غربی نیز یک کارخانه تولید گاز سمی اعصاب را برای رژیم بعثی احداث کرده است.»[۴۰]

گزارش - 917

طه یاسین رمضان معاون اول نخست‌وزیر عراق، در مصاحبه‌ای جنگ ایران و عراق را تهدیدی برای کشورهای منطقه خواند و نیز درباره محاصره جزیره خارک، حمله به نفتکش‌ها، مرزهای مشترک عراق با ترکیه و گروه‌های معارض عراق سخن گفت. روزنامه ملیت چاپ ترکیه، دراین‌باره نوشته است که طه یاسین رمضان مرد شماره 2 عراق در نشستی مطبوعاتی با روزنامه‌نگاران ترک، جنگ شش‌ساله عراق و ایران را تهدیدی برای تمام کشورهای اسلامی همسایه خواند. وی همچنین گفت که جزیره خارک مسئله‌ای است که مستقیماً به جنگ مربوط می‌شود. تمام دنیا می‌داند که ما جزیره خارک را به محاصره درآورده و مانع از صدور نفت ایران که درحقیقت کلید اقتصاد ایران است، شده‌ایم. ما اطراف جزیره را یک منطقه ممنوعه اعلام کرده‌ایم. اقتصاد ایران را هدف قرار داده‌ایم. بنابراین، جزیره خارک را نه در چارچوب دوستی، بلکه باید در چارچوب جنگ موردتوجه قرار داد. از بابت بمباران نفتکش‌ها نه به ترکیه و نه به هیچ کشور دیگر، هیچ‌گونه غرامتی نمی‌توانیم بدهیم، غرامت را ایران باید بپردازد. طه یاسین رمضان ضمن اشاره به امضای قراردادی که هفته گذشته بین ترکیه و ایران برای حمل نفت از جزیره خارک بسته شد، گفت: ترکیه قبل از اینکه به فکر جزیره خارک باشد، باید ضرورت چگونگی برقراری صلح در خلیج (فارس) را مدنظر داشته باشد. محاصره جزیره خارک برای وادار‌کردن ایران به صلح، بهترین و مؤثرترین اقدام است. رمضان ضمن تأیید عملیات ضدتروریستی نیروهای مسلح ترکیه علیه چریک‌های تجزیه‌طلب در مرزهای عراق و ترکیه افزود: روابط دوستانه دو کشور برای حل این‌گونه مسائل کافی نیست. وی گفت: طالبانی و پسران ملامصطفی بارزانی از پشتیبانی خارجیان برخوردار هستند. این افراد دشمن مردم عراق می‌باشند. آینده مناطق خودمختار کرد در شمال عراق از هیچ طریقی تحت‌تأثیر اقدامات این‌قبیل خائنان قرار نخواهد گرفت. رمضان گفت: اگر جنگ گسترش یابد، ایران چه کارها که نخواهد کرد؛ درگیری‌ها تنها در محدوده مرزهای ایران و عراق باقی نخواهد ماند؛ اگر ادامه داشته باشد، ترکیه را نیز تحت‌تأثیر قرار خواهد داد. موضع‌گیری ترکیه باید درجهت پایان‌دادن به جنگ باشد.[۴۱] روزنامه گون چاپ ترکیه هم در گزارشی از این مصاحبه نوشته است: «رمضان گفت: اگر جنگ به طول انجامد خطرات ناشی از جنگ فقط منحصر به مرزهای عراق نخواهد بود، به مرزهای ترکیه نیز خواهد رسید و ترکیه نیز وارد جنگ خواهد شد. ایران خواهان صادر‌نمودن انقلاب خود می‌باشد. تمایل ایران هم‌زمان با نگران‌نمودن تمام کشورهای اسلامی، ترکیه را نیز تهدید می‌کند.»[۴۲] خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز از آنکارا و به نقل از بولتن خبرگزاری آناتولی، گزارش داد: «طه یاسین رمضان گفت: سیاست ایران سیاست گسترش فتنه به کل جهان می‌باشد، این اصل در آینده مسائل بزرگی را به وجود خواهد آورد. بدین دلیل، طرف‌داری ترکیه از صلح به‌خودی‌خود کافی نیست، زیرا مقامات ایران امروز خواستار گسترش سیاستشان می‌باشند، این سیاست هم، سیاست اذیت همسایگان است. عراق کلیه پیشنهادهای صلح را پذیرفت، ولی ایران خواستار ادامه جنگ می‌باشد. رمضان افزود: ترکیه که صلح را می‌پسندد قبل از اینکه به فکر چگونگی انتقال نفت از این جزیره [خارک] باشد باید به فکر این باشد که صلح چگونه تأمین خواهد شد. ما به سرمایه‌گذاری مشترک درمورد خط لوله نفت و خط انتقال انرژی اهمیت بیشتری می‌دهیم. اگر جنگ خاتمه یابد روابط بین عراق و ترکیه گسترده‏تر خواهد شد.»[۴۳] از سوی دیگر، نشریه حریت چاپ ترکیه، مصاحبه طه یاسین رمضان را تجزیه‌وتحلیل کرده و نوشته است: «این دیدگاه طه یاسین رمضان نشانه نگرانی سیاستمدار کشوری است که در حالت روانی ناشی از جنگ به سر می‌برد. دیگر اینکه اگر دوسوم از جمعیت 15 میلیونی این کشور شیعه باشد، یعنی اداره‌کنندگان کشور ازنظر قومی و مذهبی در اقلیت قرار گرفته باشند، نگرانی‌های فوق‌الذکر بیشتر می‌شود.» حریت افزوده است: «در بین کشورهای همسایه هم‌مرز ترکیه، ایران اولین کشوری نیست که می‌خواهد انقلاب خود را صادر کند. ترکیه جمهوری لائیک و آزادی‌خواهی است که از 65 سال پیش به این طرف با تهدیدهای انقلاب رودررو قرار گرفته است. اما این کشور به‌دلیل وجود زیربنایی قدرتمند، توانسته آزادی مقابله با دیکتاتوری انقلابی را حفظ کند. ایران، مانند عراق همسایه نزدیک ماست. برای ما دوستی است که فکر می‌کنیم بهتر است روابط خوب همسایگی خود را با آن ادامه دهیم. بزرگ‌ترین آرزوی ما این است که هرچه زودتر این جنگ، فراموش‌ شده، بین این دو همسایه‌مان به پایان رسد. ترکیه در این راه مجاهدت‌های فراوانی به کار می‌برد. مخصوصاً‌ سعی وافر دارد که بی‌طرفی خود را حفظ نماید. باوجود چنین شرایطی، این گفته معاون اول نخست‌وزیر عراق را که ترکیه هم وارد این جنگ خواهد شد، به‌هیچ‌وجه درک نمی‌کنیم. اگر هدف این است که ترکیه را آلوده جنگ کنند این انتظار احمقانه‌ای است، ترکیه دولتی بزرگ است و وسوسه نمی‌شود. درهرصورت ایران هم خوب می‌داند که انقلاب را به چه کشورهایی صادر بکند.»[۴۴]

گزارش - 918

نشریه زود دویچه زایتونگ چاپ آلمان‌غربی، در گزارشی به عملیات قدس4 و تلاش‌های ایران در منطقه هورالهویزه، میزان پیشروی رزمندگان، تاکتیک‌های جدید ایران و همچنین وضعیت روحی در جبهه و پشت جبهه، توان نیروی هوایی عراق، چگونگی استفاده عراق از هواپیماها و موشک‌های جنگی مدرن و استفاده عراقی‌ها از سلاح‌های شیمیایی پرداخته است. این نشریه نوشته است: «ایرانیان با تاکتیک نوین "نیش سوزان" که به‌صورت عملیات کماندویی شبانه صورت می‌گیرد، در جبهه دجله به‌تدریج پیش می‌روند. این تاکتیک در این منطقه با موفقیت همراه بود. بنا به اظهارات حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، 350 کیلومتر مربع از خاک عراق آزاد شده است، گرچه این سرزمین بیگانه است ولی وی نه از فتح آن بلکه از آزادی آن سخن می‌راند. محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که فرماندهی این عملیات را برعهده دارد، به خبرگزاری ایران توضیح داد که این تاکتیک نیاز به سلاح‌های زیادی ندارد. دوره حملات همراه با تلفات سپری شده است. در باتلاق‌های شرقی دجله و شط‌العرب برتری تسلیحاتی اثری ندارد. تانک و توپ در اینجا قابل‌استفاده نیست. جنگ در نیزارهای بی‌انتها که گاه فقط آب بین آنها فاصله می‌اندازد عبارت است از پریدن از جزیره‌ای به جزیره دیگر و این جزایر که گاه چند کیلومتر از یکدیگر فاصله دارند، پونتون‌های شناور و یا خاکریزی ساخته‌شده‌اند. نیروهای نظامی ایران با قایق‌های کوچک بین این جزایر رفت‌وآمد می‌کنند. سربازان انقلاب اسلامی روی تلی از مهمات مخصوص خمپاره‌انداز نشسته‌اند. گهگاه از روی هوس، ناشی از فراوانی خمپاره با فریاد الله‌اکبر به‌سوی غرب شلیک می‌کنند. اگر یکی از گلوله‌های دشمن در اینجا فرود آید، جزیره علیج براثر انفجار مهمات از هم خواهد پاشید، ولی کسی انتظار ندارد که در اینجا تیری به هدف برخورد کند. از نیروی هوایی عراق در اینجا خبری نیست و ایرانیان به‌راحتی سنگر و قرارگاه‌های خود را مستحکم می‌کنند. سربازان جوان ایرانی به‌محض آنکه مشاهده کنند دوربین فیلم‌برداری متوجه آنهاست. فریاد "مرگ بر امریکا، مرگ بر اسرائیل و مرگ بر شوروی" را سر می‌دهند. گروهی از سربازان عراقی که در قرارگاه علیج و یا حوالی آن به اسارات درآمده‌اند مشابه این شعارها را می‌دهند. این اسیران که هنوز وحشت جنگ و ترس از فشاری که احتمال می‌دهند بر آنها اعمال شود بر چهره‌شان نقش بسته است به زبان عربی شعار می‌دهند: "نه شرقی نه غربی جمهوری اسلامی، مرگ بر صدام." آنها اظهار می‌دارند ما مسلمان هستیم، وطن اصلی ما جمهوری اسلامی است. اینجا برادری و خوبی را تجربه کردیم، ولی در آنجا [عراق] جهنم حکم‌فرما است. در چند روز اخیر، خطوط جبهه بین سه تا پنج کیلومتر داخل خاک عراق به‌سوی غرب پیش رفته است و احتیاجات جبهه بدون مانعی از اهواز می‌رسد، این شهر که فقط یک‌صد کیلومتر از جبهه فاصله دارد، شب‌ها کاملاً روشن است. اینجا برخلاف تهران، حتی در خیابان‌ها خاموشی اجرا نمی‌شود. از خسارات جنگی موشک‌های زمین‌به‌زمین عراقی‌ها در اینجا چندان چیزی مشاهده نمی‌شود و در بازار شهر زیورآلات، طلا و مواد غذایی و لوازم الکتریکی و سایر محصولات دادوستد می‌شود و هیچ کمبودی دیده نمی‌شود. ستون‌های طولانی کامیون‌هایی که مواد غذایی را به جبهه می‌رسانند با چراغ‌های روشن از مناطقی که در سال 1980 (1359 شمسی) در جریان اولین حملات عراق به اشغال بعثیون درآمده بود عبور می‌کنند. کارخانه‌ها و چاه‌های نفت مشغول فعالیت‌اند و تانک‌های نفت سالم بر جایگاه‌های خود استوار می‌باشند. در سراسر جاده‌ای که به خرمشهر و جبهه‌ها منتهی می‌شود دیگر لاشه اتومبیل وجود ندارد و گردوغبار اتومبیل‌های باری حتی در روز روشن نیز به آسمان بلند است بدون آنکه مانعی بر سر راه آنان باشد. نیروی هوایی عراق درحالی‌که تعداد زیادی هواپیمای ساخت فرانسه و شوروی دراختیار دارد، به‌ندرت از آنها استفاده می‌کند و کارشناسان فرانسوی که می‌دانند این مشتریان عراقی تا چه مقدار توانایی استفاده از این هواپیماها را دارند گزارش دادند که عراقی‌ها حداکثر 30 درصد از آن بهره‌برداری می‌کنند و از طرف دیگر، فقط نصف 60 فروند میراژ اف1 خریداری‌شده به‌علت نبودن سرویس قابل‌استفاده است. به قول لوموند، نیروی هوایی عراق فقط 9 میراژ قابل‌استفاده دراختیار دارد.» روزنامه زود دویچه زایتونگ افزوده است: «هواپیماهای عراق هرگز نمی‌تواند از هزار متر پایین‌تر حمله کنند و به این علت هیچ وقت هدف‌گیری آنها دقیق نیست. پل شناوری که ایرانی‌ها در جزیره مجنون ساخته‌اند پانزده کیلومتر طول دارد و دراین‌میان یک راه به‌موازات آن خاک‌ریزی شده است. هیچ‌یک از این راه‌ها عیب یا نقصی ندارد. فرانسوی‌ها می‌گویند که خلبانان صدام حسین با رادار زمینی تا چهل کیلومتری هدف خود هدایت می‌شوند و موشک‌های خود را از فاصله دور پرتاب می‌کنند، زیرا استفاده از رادار خود هواپیما برای نزدیکی بیشتر به هدف، معمول است. هواپیماهای سوپراتاندارد و موشک‌های اگزوسه که کاربرد آنها در جنگ فالکلند برای نیروی دریایی انگلستان خطرات بزرگی ایجاد کرده بود در دست عراقی‌ها خوب از آب درنیامد. فرانسوی‌ها در پایان سال 1983 تعداد 5 فروند هواپیمای سوپراتاندارد به عراق دادند سپس در بهار سال گذشته، با تعجب و حیرت کشف کردند که عراق موشک‌های اگزوسه را درحال پرواز بر فراز خلیج‌فارس پرتاب نمی‌کنند، بلکه با موشک‌های خود کشتی‌هایی را هدف قرار می‌دهند. یکی از سوپراتانداردها توسط یک هواپیمای فانتوم ایرانی ساقط شد و سوپراتاندارد دیگری براثر اصابت موشک سایدویندر شدیداً آسیب دیده، ازاین‌رو از بقیه این هواپیماها دیگر استفاده نمی‌شود. عراقی‌ها که سه‌چهارم تولیدات اگزوسه را از فرانسه خریداری می‌کنند تا بهار سال گذشته حدود 300 موشک از این نوع از فراز خلیج [فارس] پرتاب کرده‌اند که قسمت اعظم آنها از هلیکوپتر شلیک شده است. این اقدامات در امر صدور نفت ایران ـ‌ که برای جنگ و تأمین مایحتاج کشور اهمیت حیاتی دارد ـ مانع قابل‌توجهی نبود. یک کارشناس درمورد خلبان‌های عراقی می‌گوید آنها موشک‌های خود را به‌سوی اولین نقطه‌ای که روی صفحه رادار می‌بینند پرتاب می‌کنند. در اوایل تابستان، جنگ هوایی نقطه عطف مهیجی در جنگ به وجود آورد. عراقی‌ها در فاصله 25می [4 خرداد] و 15ژوئن [25 خرداد] دست به بزرگ‌ترین حملات هوایی به شهرهای ایران زدند که 31 منطقه موردحمله واقع شد. از 37 بار حمله به تهران ـ ‌که در برخی موارد شبی چند نوبت حمله شد ـ عراقی‌ها از بمب‌افکن‌های توپولف سنگین استفاده نکردند، بلکه جنگنده‌های میگ را به کار بردند، آنها در دسته‌های سه یا چهار تایی بودند و در ارتفاع بسیار بالا؛ یعنی 20 هزار متری، پرواز می‌کردند و با چند موشکی که پرتاب می‌کردند قادر نبودند هدف‌های موردنظر را موردحمله قرار دهند و ناگهان بغداد اعلام کرد چهارده روز حملات هوایی را قطع خواهد کرد و از آن تاریخ آن را از سر نگرفته است، زیرا ایرانی‌ها به این حملات پاسخ غیرقابل تصوری را که حکام بغداد فکر آن را نمی‌کردند، دادند. شواهد به‌دست‌آمده حاکی است که درمورد تولید سلا‌ح‌های شیمیایی نیز صحبت شده است، عراقی‌ها اخیراً چندین بار آنها را با نتایج وحشتناکی برعلیه ایرانیان به کار گرفته‌اند.»[۴۵]

گزارش - 919

آثار جنگ بر زندگی مردم عراق موضوع گزارشی است از خبرگزاری رویتر که در آن به گوشه‌ای از آثار جنگ در این کشور پرداخته شده است. در این گزارش آمده است: «جنگ بر افکار عمومی شهر بغداد چهارونیم میلیون نفری سنگینی می‌کند. این درحالی است که رسانه‌های گروهی تحت کنترل دولت اخبار پراکنده‌ای درمورد جنگ، تغییرات دولتی، اقتصاد و قوانین جدید پخش می‌کنند و به همین دلیل آنچه بر سر زبان‌ها بیفتد نقش مهمی ایفا می‌کند، به‌ویژه در میان خارجیان. به گفته یک راننده، در بغداد مشروبات الکلی بیش از حد مصرف می‌شود. وی درمورد یک مصدوم حادثه رانندگی گفت: قبل از جنگ چنین حوادثی کمتر روی می‌داد. گرچه به‌لحاظ ظاهری و در نگاه اول آثار اجتماعی جنگ چندان روشن نیست، لکن پس از قدم‌زدن در شهر و بازدید از خانه‌هاست که روشن می‌شود جنگ تا چه حد بر پایتخت عراق آثار سنگینی دارد. روزنامه‌ها و مجلات خارجی ممنوع است و مردم برای کسب اخبار جهان به مطبوعات محلی متکی هستند. یک دیپلمات گفت که روند تبادل اطلاعات در میان هم‌قطاران وی شبیه یک کارخانه شایعه‌سازی بزرگ است که در آن ده‌ها نفر به تبادل اطلاعات مشغول‌اند.»[۴۶]

گزارش - 920

نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگویی تلفنی با خبرنگار روزنامه کیهان به تشریح مواضع دولت درباره قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل پرداخت و ضمن محکوم‌کردن این قطعنامه که به‌منظور کمک به صدام، حمایت از گروه‌های ضدانقلاب و تحت‌الشعاع قراردادن حرکت کاروان راهیان کربلا به جبهه‌های نبرد صادر شده است، بر ضرورت واکنش سیاست خارجی دولت ایران به این قطعنامه و کسانی که به آن رأی مثبت داده‌اند، تأکید کرد. به نوشته روزنامه کیهان، مهندس موسوی دراین‌باره گفته است: «ما این رأی را کمکی به صدام در مقابله با گرایش عظیم ملت ما برای ادامه پیروزمندانه جنگ می‌دانیم و همچنین آن را توطئه‌ای ازسوی امریکا می‌دانیم. من فکر می‌کنم تمامی این حرکات افکار عمومی داخل ملت ما را به داوری‌های ابرقدرت‌ها حساس بکنند و این توطئه اگر جا بیفتد بسیار خطرناک خواهد بود. ما اعلام می‌کنیم این رأی و ده‌ها رأی شبیه به آن در اراده ملت ما برای تحقق آرمان‌هایشان اثری نخواهد گذاشت و هرکس مسلحانه و درارتباط‌با بیگانگان بخواهد با انقلاب اسلامی دربیفتد ما بدون هیچ نوع اعتمادی به این رأی‌ها آن را سرکوب خواهیم کرد و کسانی که به‌صورت توطئه‌گرانه با انقلاب اسلامی روبه‌رو بشوند و قصد برخورد با نظام را داشته باشند جمهوری اسلامی با آنها بدون ترحم برخورد خواهد کرد. درعین‌حال که ما معتقدیم نظام ما به‌خاطر تکیه بر مردم و حضور این سیل خروشان در صحنه‌های سیاسی و داشتن مجلس و بحث‌های آزاد، آزادترین ملت جهان می‌باشد. وی افزود: من یقین دارم بچه‌های ما از سنین 12 سالگی به بعد رشد سیاسی و جهان‌بینی آنها بسیار بالاتر از یک شهروند مسن امریکایی است که تحت بمباران تبلیغات سرمایه‌داران و نظامیان امریکایی می‌باشد. به‌طوری‌که این تبلیغات آنها را به جنایتکارانی علیه ملت‌های جهان تبدیل کرده و حتی علیه مستضعفان جامعه خودشان ازجمله سیاه‌پوستان می‌شوراند. لذا این عدم آگاهی در کشورهای استکباری، تجاوز امریکا را به گرانادا، خاورمیانه و امریکای لاتین ضمانت می‌کند. ما فکر می‌کنیم راه ما راه درستی است و قدمی از این راه منحرف نخواهیم شد و ملت ما به‌درستی می‌داند که این‌گونه رأی‌ها در آستانه حرکت عظیم مردم به‌سمت جبهه‌ها چه هدفی در بر دارد. البته این مسئله با تضمین آینده انقلاب اسلامی و حرکت پرمعنا و بسیار مهم مجلس خبرگان هم بی‌ارتباط نمی‌باشد. وقتی امپریالیسم از فروپاشی جمهوری اسلامی مأیوس شد و دید که در این نظام همه چیز دقیقاً پیش‌بینی شده است و با برخورداری از آموزه‌های اسلامی با مسائل برخورد می‌شود، طبیعی است که آنها خشمگین شده و به‌دنبال چنین راه‌حل‌هایی بگردند. نخست‌وزیر افزود: ما معتقدیم اگر انقلاب اسلامی توسط ملت‌های مظلوم و مستضعف درک شود و ما با آنها پیوند نزدیک داشته باشیم، طبیعتاً چنین پدیده‌ای برای ما کافی و پرارزش است و سیاست جمهوری اسلامی نیز همواره درجهت اتصال با ملل و توجیه انقلاب برای محرومین و شلاق‌خوردگان زمین بوده است. لذا باید این ارتباط را به‌طور قوی حفظ بکنیم تا این‌گونه رأی‌ها هیچ نوع اثری در پویش راهی که در پیش گرفته‌ایم نداشته باشد. نخست‌وزیر در ادامه این گفت‌وگوی تلفنی در پاسخ به این سؤال خبرنگار کیهان که پرسید: "عکس‌العمل ایران درزمینه‌های سیاسی ـ اقتصادی با کشورهایی که به این قطعنامه رأی مثبت داده‌اند چیست؟" اظهار داشت: ‌باید اذعان داشت درحالی‌که این رأی را محکوم می‌کنیم، کسانی که رأی مثبت داده‌اند روابط با آنها در سیاست خارجی ما اثر خواهد گذاشت و ما بدین‌وسیله دوستان و دشمنان خود را بهتر تشخیص خواهیم داد. نخست‌وزیر افزود: تغییر دررابطه‌با کشورهایی که رأی مثبت داده‌اند پردامنه و تدریجی خواهد بود و من فکر می‌کنم که افشای اسامی این کشورها اثر عمیق‌تری در موضع‌گیری ملت ما و جهت‌گیری جمهوری اسلامی به‌جای خواهد گذاشت، لذا پیشنهاد می‌کنم لیست کشورهایی که علیه ما رأی داده‌اند در جراید انتشار یابد و چنین افشاگری‌ای می‌تواند مؤثر و مفید باشد و این جهت‌گیری مردم در دولت نیز اثر متقابل خواهد گذاشت و دولت نیز مطابق وظیفه خود باتوجه‌به موضع‌گیری مردم علیه کشورهایی که رأی مثبت داده‌اند بی‌اعتنا نخواهد بود.[۴۷]

گزارش - 921

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در واکنشی به صدور قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد درباره ادعای نقض حقوق بشر در ایران، اعلام کرد که ایران درباره روابط با کشورهایی که ‌علیه جمهوری اسلامی ایران رأی داده‌اند تجدیدنظر خواهد کرد. وی در مصاحبه‌ای با روزنامه جمهوری اسلامی به مواردی اشاره کرد ازجمله: تبعیض در معرفی ناقضان حقوق بشر، مبنابودن گزارش گروه‌های تروریستی و جاسوسی برای تهیه قطعنامه، هم‌زمانی صدور قطعنامه با بسیج نیروهای مردمی به جبهه‌های جنگ، سیاسی‌بودن قطعنامه به‌جای حقوقی‌بودن آن. روزنامه جمهوری اسلامی نوشته است: «دکتر ولایتی اعلام کرد روابط با کشورهایی که در مجمع عمومی سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی ایران رأی داده‌اند مورد ارزیابی مجدد قرار خواهد گرفت. دکتر ولایتی با تأکید بر اینکه هدف بانیان این قطعنامه حمایت از حقوق بشر نیست بلکه ایجاد و تحمیل یک فشار سیاسی بر جمهوری اسلامی ایران است، گفت‌: اگر قرار باشد آنها از حقوق بشر دفاع کنند باید به سراغ رژیم‌ها و حکومت‌هایی در دنیا بروند که به‌هیچ‌وجه برای انسان و حقوق متعلق به او ارزشی قائل نیستند. وی افزود: در خود ایالات متحده امریکا ـ ‌که رژیم آن کشور از بانیان و حامیان اصلی این قطعنامه علیه جمهوری اسلامی ایران می‌باشد ـ حقوق بسیاری از مردم نظیر سیاه‌پوستان، سرخ‌پوستان و سایر مردم فقیر و مستضعف ازطرف حکام و طبقه حاکمه امریکا همواره تضییع می‌گردد. آنچه که اینها ادعا می‌کنند برمبنای ادعاهای پوچ عده‌ای از فراریان و افراد ضدانقلاب است که تعداد زیادی از آنها جنایات و جرائمی در جمهوری اسلامی ایران مرتکب شده‌اند. به‌عنوان مثال منافقین در ایران به هیچ‌کس حتی اطفال کوچک و سالخوردگان و سایر اقشار جامعه نیز رحم نکرده و به هرکس که دسترسی پیدا کردند به صرف اینکه ظاهری اسلامی داشت او را کشته‌اند. وزیر خارجه‌ افزود: ما دلایل انکارناپذیری دراختیار داریم که حکومت‌هایی نظیر حکومت امریکا از این افراد حمایت آشکار کرده و حتی بهاییان به‌عنوان جاسوسان و عوامل صهیونیزم در کشور ما افرادی هستند که در امریکا و برخی از کشورهای غربی تلاش‌هایی علیه جمهوری اسلامی داشته‌اند. دکتر ولایتی گفت: اسنادی که برمبنای آنها اقداماتی علیه ما صورت گرفته نوعاً اسناد بی‌پایه‌ای است که این گروهک‌های وابسته و مذاهب ساختگی ارائه داده‌اند. وزیر امور خارجه افزود: هم‌زمانی صدور این قطعنامه با بسیج همگانی در کشور ما درجهت دستیابی به یک پیروزی نهایی در جنگ تحمیلی قابل‌تأمل است و احتمال زیادی می‌رود که جهت انحراف افکار عمومی از یک مبارزه سرنوشت‌ساز صورت گرفته باشد. دکتر ولایتی گفت: آنچه که در نظام جمهوری اسلامی صرف‌نظر از جوسازی‌ها اعمال می‌شود حقوق اسلامی است که بی‌تردید بیش از هر مکتب و ایدئولوژی دیگری حقوق انسان را رعایت می‌کند و هیچ‌کس در نظام جمهوری اسلامی ایران به‌صرف عقیده‌اش تحت تعقیب قرار نمی‌گیرد مگر اینکه دست به توطئه بزند. دکتر ولایتی پیرامون سیاست جمهوری اسلامی ایران در برخورد با کشورهایی که به این قطعنامه رأی مثبت داده‌اند گفت: مسلماً این کشورها را به‌عنوان دوست خود تلقی نخواهیم کرد. دکتر ولایتی درباره ارزش بین‌المللی و حقوقی این قطعنامه گفت: آنچه مسلم است این قطعنامه بیشتر سیاسی است نه حقوقی، زیرا مبنای حقوقی قابل‌قبول و قابل‌دفاعی ندارد، زیرا این قطعنامه جز تبعیت از مخالفین سیاسی ما در بین دولت‌ها چیز دیگری نیست و از آن گذشته دلائل موجهی برای ارائه چنین قطعنامه‌ای به‌لحاظ حقوقی نداشته‌اند و استناد‌کردن به اسنادی که پایه‌های مستدل و واقعی ندارد مسلماً قطعنامه را فاقد ارزش حقوقی می‌کند. بدون تردید کسانی که بی‌طرفانه به این نوع وقایع نگاه می‌کنند این قطعنامه را جز یک تحمیل و فشار سیاسی تلقی نمی‌کنند و به‌معنای واقعی کلمه فاقد اعتبار حقوقی است.» روزنامه جمهوری اسلامی به نقل از گزارش خبرگزاری‌ها نوشته است: «قطعنامه ادعایی نقض حقوق بشر در ایران که با تلاش وسیع و همه‌جانبه استکبار جهانی و حامیان تروریسم بین‌المللی در کمیته حقوق بشر سازمان ملل ساخته و پرداخته شده بود، در جلسه مجمع عمومی به رأی گذاشته شد و با 53 رأی مثبت و 33 غایب (مخالف با قطعنامه) و حدود 43 رأی ممتنع به تصویب رسید. این قطعنامه که علی‌رغم تلاش بسیار گسترده ناقضین حقیقی حقوق بشر و حامیان تروریسم بین‌الملل تنها با یک‌سوم آرای کل اعضای سازمان ملل به تصویب رسیده درواقع مردم و مسئولین نظام جمهوری اسلامی را در راهی که انتخاب کرده‌اند مصمم‌تر ساخت.»[۴۸]

گزارش - 922

نماینده ایران در سازمان ملل متحد قطعنامه این سازمان درباره ایران را مغرضانه خواند و بر بی‌کفایتی شورای امنیت این سازمان دربرابر جنگ تحمیلی تأکید کرد و درباره روابط با عربستان و وضعیت صدور نفت ایران به اظهارنظر پرداخت. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از واشنگتن، دکتر رجایی خراسانی در مصاحبه‌ای در مقر سازمان ملل در نیویورک ضمن مقایسه سکوت کمیسیون حقوق بشر دربرابر حملات هوایی و شیمیایی حکومت عراق به مناطق مسکونی کشورمان ازجمله در هویزه، باختران و جزیره مجنون با قطعنامه این کمیسیون درباره حقوق بشر در ایران، این قطعنامه را مغرضانه خواند و آن را نتیجه همکاری پشت پرده چند کشور با تروریست‌ها و مشوق آنان برای حملات بیشتر به مردم بی‌دفاع کشورمان دانست. خبرگزاری جمهوری اسلامی افزود: «در این مصاحبه که با حضور جمع کثیری از نمایندگان خبری کشورهای مختلف برگزار شد، آقای رجایی تصویب قطعنامه کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل علیه کشورمان را مانع در راه پیشرفت بیشتر همکاری‌هایی که میان دولت جمهوری اسلامی و کمیسیون حقوق بشر آغاز گردیده، دانست و اظهار امیدواری کرد که باتوجه‌به وقوع چهار مورد حمله تروریستی علیه مردم بی‌دفاع کشورمان پس از تصویب این قطعنامه، کمیته مذکور در رأی خود تجدیدنظر کرده و در رأی‌گیری مجمع عمومی سازمان ملل موضع بهتری اتخاذ شود. رجایی در پاسخ به سؤالی پیرامون سفر دکتر ولایتی به عربستان، آن را گامی مثبت جهت بهبود روابط دو کشور خواند و خاطرنشان کرد: موضع عربستان درقبال جنگ تحمیلی به‌طور ناگهانی تغییر نکرد، بلکه تدریجاً به‌سوی موضع متوازنی پیش می‌رود. آقای رجایی خراسانی همچنین درمورد وضعیت جزیره خارک گفت: تأسیسات این جزیره فعال‌تر از پیش به کار خود ادامه می‌دهند و ما قادریم حتی بیش از سهمیه خود در اوپک، نفت صادر کنیم و این نشانگر این است که رژیم عراق در این اقدام خود نیز شکست خورده است. رجایی در پایان، یک بار دیگر عدم اعتبار و بی‌کفایتی شورای امنیت سازمان ملل، به‌ویژه درقبال جنگ تحمیلی را متذکر شد.»[۴۹]

گزارش - 923

هیئت پارلمانی فرانسه که از روز گذشته در ایران به سر می‌برد، امروز با احمد عزیزی رئیس کمیسیون سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، دیدار کرد. به گزارش روابط عمومی مجلس شورای اسلامی، در این دیدار دوساعته، احمد عزیزی درباره مسائل دوجانبه و مشکلات روابط دو کشور نکاتی را متذکر شد. وی ضمن تشریح سیاست‌های جمهوری اسلامی مبنی‌بر استمرار روابط صلح‌آمیز با دول غیرمتخاصم، بر ضرورت گسترش روابط به نفع دو ملت و لزوم تغییر اصولی سیاست‌های خصمانه فرانسه درمورد انقلاب اسلامی که حول ابعاد سیاسی، نظامی و اقتصادی انجام گرفته تأکید کرد. وی همچنین اصلاح روند عملکردهای گذشته دولت فرانسه را لازمه پایه‌ریزی یک رابطه سالم در آینده دانست.[۵۰] از سوی دیگر، به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی یک منبع آگاه شرایط ایران برای بهبود روابط با فرانسه را چنین اعلام کرده است: «1. قطع کمک‌های تسلیحاتی و اقتصادی دولت میتران به رژیم صهیونیستی صدام. 2. اخراج تروریست‌های ضدانقلاب اسلامی ایران. 3. پرداخت طلب یک‌ونیم میلیارد دلاری ایران از فرانسه.»[۵۱]

گزارش - 924

سفر هیئت پارلمانی فرانسه به سرپرستی ژان ماری دایه به ایران بازتاب‌های گسترده‌ای در رسانه‌های خارجی داشت. این رسانه‌ها عمده گزارش‌ خود را به تلاش هیئت فرانسوی برای بهبود روابط ایران و فرانسه و نیز آزادی گروگان‌های فرانسوی در لبنان معطوف کرده‌اند. رادیو فرانس انترناسیونال گفت: «چهار گروگان فرانسوی ربوده‌شده در بیروت احتمالاً با طرح پیشنهادی ایران به ربایندگان شیعه لبنان آزاد خواهند شد و در همین رابطه هیئتی متشکل از چهار سناتور فرانسوی راهی تهران شدند. دستیابی به اهداف این سفر مشکل می‌باشد زیرا ایران چندین شرط برای نزدیکی با فرانسه در سر راه قرار داده است. [...] پیشنهاد هیئت پارلمانی فرانسه در این سفر بررسی تمامی مسائل علی‌الخصوص گروگان‌های فرانسوی در بیروت می‌باشد که توسط گروه‌های طرف‌دار ایران ربوده شده‌اند.»[۵۲] رادیو امریکا نیز دراین‌باره گفت: «سیاستمداران فرانسوی معتقدند که حکومت اسلامی تهران می‌تواند در سرنوشت گروگان‌های فرانسوی مؤثر باشد زیرا آدم‌ربایان که از شیعیان لبنان هستند با حکومت [امام] خمینی روابط نزدیک دارند. سرپرست هیئت فرانسوی ژان ماری دایه، می‌گوید ایرانی‌ها حاضرند نزد آدم‌ربایان میانجیگری کنند به شرطی که فرانسه یک میلیارد دلار وامی را که ایران در زمان شاه فقید به فرانسه داده بود به جمهوری اسلامی بازگرداند. گزارش شده که هیئت فرانسوی همچنین خواستار آزادی یک کارمند شرکت هواپیمایی ایرفرانس است که ظاهراً به‌اتهام رفتار منافی با اخلاق در تهران به زندان افکنده شده است.»[۵۳] رادیو اسرائیل هم ضمن انتشار اخباری دراین‌باره افزود: «هم‌اکنون سران سه گروه تروریستی لبنانی در تهران حضور دارند و مطلعین مسافرت هیئت فرانسوی را به تهران به‌منظور آزادی گروگانان آن کشور در چنین فرصتی اتفاقی نمی‌دانند به‌ویژه که گزارش‌های قبلی حکایت می‌کرد که گروگانان فرانسوی که در بیروت ربوده شده‌اند به ایران انتقال یافته و هم‌اکنون در قلمرو جمهوری اسلامی زندانی می‌باشند.»[۵۴]

گزارش - 925

به گزارش وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی هیئتی سوئدی که به سرپرستی آقای الیاسون معاون سیاسی وزارت امور خارجه سوئد به ایران سفر کرده بود در مدت اقامتش در تهران با نخست‌وزیر، وزیر امور خارجه، معاون سیاسی و معاون اقتصادی و بین‌المللی وزارت خارجه ملاقات و مذاکره کرد. براساس این گزارش طرف سوئدی حل مسئله لبنان را بخشی از یک مسئله بزرگ‌تر یعنی مسئله فلسطین دانسته و اظهار کرده است تا فلسطینی‌ها محل مشخصی نداشته باشند حل مسئله لبنان مشکل به نظر می‌رسد. سوئدی‌ها درباره فلسطین مواضع عرفات ـ شاه حسین را تأیید کردند و راه‌حل مسالمت‌آمیز ازجمله تشکیل اجلاس بین‌المللی را دراین‌باره مفید خواندند. این هیئت ضمن تأکید بر گسترش روابط دو کشور، راجع ‌به موضوع نقض حقوق بشر در ایران، با اشاره به اهمیت فوق‌العاده این موضوع در سوئد گفت که می‌کوشد تفاوت‌های فرهنگی و عقیدتی جهان اسلام و غرب را مطالعه و درک کند، لیکن به‌طور ضمنی بر مواضع سوئد (انتقاد از جمهوری اسلامی ایران) پافشاری کرد. در این سفر همچنین درباره لزوم رعایت قوانین بین‌المللی مذاکره شد و مواضع مترقی سوئد در اعتراض به دخالت‌های نظامی ابرقدرت‌ها و تجاوزات قدرت‌های بزرگ علیه کشورهای دیگر موردتأیید قرار گرفت. همچنین توافق شد که برای پیگیری عملی گسترش روابط دوجانبه، کمیسیون مشترک ایران و سوئد تشکیل گردد.[۵۵]

گزارش - 926

در دیدار امروز شیخ سعید شعبان با وزیر کشور جمهوری اسلامی ایران، درباره تحولات سیاسی لبنان، ضرورت وحدت اسلامی، درگیری‌های مسلحانه در لبنان و طرابلس، درخواست کمک از ایران و نقش مؤثر ایران در لبنان بحث و گفت‌وگو شد.* شیخ سعید شعبان رهبر جنبش توحید اسلامی که به تهران سفر کرده است، در دیدار امروز خود با حجت‌الاسلام محتشمی ضمن تشریح اوضاع و تحولات سیاسی لبنان و شهر طرابلس و همچنین درخواست کمک از جمهوری اسلامی برای رفع مشکلات مردم مسلمان این کشور، در بخشی از سخنان خود گفت: «مسلمین لبنان گروهی هستند که خود را جزئی از انقلاب اسلامی می‌دانند و ما امیدواریم که روزبه‌روز روابط ما با انقلاب اسلامی مستحکم‌تر شود.» سپس یکی از مسئولان جنبش توحید اسلامی لبنان گفت: «ما اهمیت زیادی به طرح وحدت اسلامی در لبنان می‌دهیم و معتقدیم که بایستی بین حرکت توحید و سایر گروه‌های مسلمان وحدت عملی ایجاد شود و ما ضامن اصلی ایجاد این وحدت را انقلاب اسلامی ایران و نقش مؤثر آن در لبنان می‌دانیم.» آن‌گاه وزیر کشور ضمن ابراز خشنودی از حضور شیخ سعید شعبان و هیئت همراه در تهران و تأکید بر اهمیت جغرافیایی لبنان ازنظر استراتژیک، به تلاش‌های ایران برای جلوگیری از درگیری‌های مسلحانه بین گروه‌های متخاصم و به‌ویژه در طرابلس اشاره کرد و گفت: «جمهوری اسلامی ایران همان‌طورکه تاکنون نشان داده با تمام امکاناتش در کنار مسلمین لبنان و طرابلس قرار دارد.» آقای محتشمی با بیان اینکه تا زمانی‌که شرق و غرب در لبنان حضور سیاسی دارند مشکلات موجود در این کشور به قوت خود باقی خواهد بود، گفت: «چاره کار در این است که مسلمین لبنان یک مجتمع جنگی در لبنان ایجاد کنند که با حفظ وحدت همه گروه‌ها، به‌طور یکپارچه علیه دشمنان اسلام عمل نماید.» وزیر کشور افزود: «اگرچه تاکنون برای ایجاد وحدت در لبنان قدم‌هایی برداشته شده، ولی وحدت کامل زمانی تحقق خواهد یافت که مسلمین لبنان این وحدت را به‌صورت یک فریضه برای استمرار حیات شرافتمندانه اسلامی خود احساس نمایند.»[۵۶] از سوی دیگر به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از بیروت: «رادیو صدای لبنان وابسته به فالانژها ساعت 12:15 امروز اعلام کرد که نیروهای سوریه به‌سوی اتومبیل حامل شیخ صبحی الطفیلی یکی از رهبران حزب‌الله لبنان در منطقه بقاع تیراندازی کردند. این رادیو هیچ توضیحی دراین‌زمینه نداد.»[۵۷]

گزارش - 927

تلاش برای آزادی گروگان‌های فرانسوی در لبنان ادامه دارد. به گزارش یونایتدپرس، نبیه ‌بری رهبر جنبش امل لبنان به تلویزیون پاریس گفت که امیدوار است چهار گروگان فرانسوی اسیر در لبنان تا کریسمس آزاد شوند. یونایتدپرس افزود: این چهار نفر ظاهراً گروگان سازمان جهاد اسلامی هستند.[۵۸] به گزارش خبرگزاری فرانسه، احمد بن‌ بلا و آیت احمد رهبران تاریخی انقلاب الجزایر، خواستار آزادی گروگان‌های فرانسوی در لبنان شده‌اند. احمد بن‌ بلا و آیت احمد ـ ‌که در یک مکان مخفی با یکدیگر ملاقات کرده‌اند ـ به شبکه سوم تلویزیون فرانسه گفته‌اند که حاضرند با ربایندگان گفت‌وگو کنند.[۵۹]

گزارش - 928

یگان مرکزی حفاظت ستاد مرکزی سپاه پاسداران امروز با ارسال دستورالعملی به مناطق پنج‌گانه سپاه و قرارگاه حمزه، بر ضرورت هشیاری درباره عناصر بمب‌گذار به‌خصوص درمورد اماکن حیاتی و حساس، منازل و دفاتر کار شخصیت‌ها تأکید کرد.[۶۰] مرکز فرماندهی ستاد مرکزی سپاه پاسداران نیز در نامه‌ای به مناطق پنج‌گانه سپاه اعلام کرد: برابر اطلاعات کسب‌شده از وزارت اطلاعات، چهار نفر از افراد ضدانقلاب برای بمب‌گذاری وارد ایران شده‌اند لذا اقدامات حفاظتی را اعمال نمایید.[۶۱] ضمیمه گزارش926: مصاحبه شیخ سعید شعبان درباره درگیری‌های طرابلس لبنان شیخ سعید شعبان رهبر جنبش توحید اسلامی لبنان ـ که در تهران به سر می‌برد ـ در مصاحبه‌ای با روزنامه کیهان موفقیت جهان اسلام را در گرو موفقیت انقلاب اسلامی ایران دانست. وی با اشاره به درگیری‌های خونین احزاب در طرابلس گفت بااینکه جنبش توحید اسلامی این توافقات را اجرا کرده، طرف مقابل به تعهدات خود عمل نکرده است و تجاوز آنها ادامه دارد و ارتش لبنان نیز که براساس این توافقات مسئول برقراری امنیت بود به وظیفه‌اش عمل نکرد و همین به جنگ اخیر در طرابلس انجامید. شیخ سعید شعبان ضمن اشاره به اینکه "حزب دمکراتیک عرب" همواره مسلمانان طرابلس را موردتجاوز قرار می‌دهند، گفت که 90 درصد تجاوزات شهر طرابلس را حزب دمکراتیک عرب انجام می‌دهد. وی درباره درگیری‌های طرابلس گفت: این شهر را شبه‌نظامیان و ارتش محاصره کردند و از ما خواستند تا سلاح‌های خود را تحویل دهیم درحالی‌که همه احزاب مانند فالانژیست‌ها، حزب دمکراتیک عرب، سوسیالیست‌ها و امل دارای سلاح هستند و واگذاری سلاح یعنی قتل‌عام دیگری همچون صبرا و شتیلا؛ البته ما تصمیم گرفتیم سلاح‌های متوسط و سنگین را تحویل دهیم ولی این را هم از ما نپذیرفتند. به‌هرحال، ما تحویل سلاح‌های سبک را نپذیرفتیم و بدین‌سان جنگ آغاز شد. بمباران توپخانه‌ای به‌مدت دو هفته ادامه داشت و پس از آن تهاجم بزرگ آغاز گردید. هزار عدد توپ در اطراف شهر، آتش خود را متوجه کوچه‌ها و محلات مختلف شهر به‌منظور نابودی آن کردند. احزاب را به‌منظور تصرف شهر و تجاوز به مسلمانان شهر گسیل داشتند. ولی مجاهدان شهر از جان و دین و ناموس خودشان دفاع کردند و دلیرانه مقاومت کردند و مانع ورود احزاب به این شهر شدند. علاوه‌براین، مانع از ورود ارتش شدند که پشت سر احزاب قرار داشت. درنتیجه این جنگ شمار فراوانی از شبه‌نظامیان احزاب بدون آنکه کمترین نتیجه‌ای به دست آورند، کشته شدند. از جنبش اسلامی 60 نفر به شهادت رسیدند و از نیروهای احزاب شمار زیادی که 1500 تا 2000 نفر برآورد می‌شود، کشته شدند. پس از آن، توافق دمشق در بحبوحه جنگ به دست آمد. در موافقت‌نامه دمشق بر پایان جنگ توافق شد. براین‌اساس که جنگ بزرگ باید با دشمن صهیونیستی انجام گیرد و نباید مردم مسلمان را در جنگ‌ها و فتنه‌های جانبی سرگرم کرد ولی باید گفت که هیچ انگیزه‌ای برای جنگ با اسرائیل وجود ندارد. شیخ سعید شعبان در ادامه ضمن اینکه حزب‌الله و جنبش توحید را همسو خواند، ملت فلسطین را هم ملتی زجرکشیده توصیف کرد و گفت مشکل آنان رهبری آنهاست که این مردم را به دو دسته تقسیم کرده و رژیم‌های عربی هم در این مشکل شریک هستند چراکه مشکلات آنها به خصومت‌ها، اختلافات و درنهایت درگیری بین فلسطینیان آواره می‌انجامد. وی دلیل سفر به ایران را وجود انقلاب اسلامی اعلام کرد که مرجع همه مسلمانان دنیا می‌باشد، به‌ویژه اینکه جمهوری اسلامی در بحبوحه جنگ لبنان مسلمانان را فراموش نکرد و هیئت‌هایی را به طرابلس اعزام کرد که درنهایت به ختم جنگ انجامید. شیخ سعید شعبان درباره نزدیکی سوریه به اردن گفت: «چنانچه هدف آن بازگرداندن شاه حسین از دامن یهود باشد، خوب است و چنانچه هدف آن غلتیدن در دامن شاه حسین باشد، مسلماً زیان‌آور است.» وی درباره مذاکره آتی عرفات با اسرائیل گفت که هرگونه مذاکرات صلح‌جویانه با اسرائیل بی‌نتیجه بوده و تنها اعترافی بر موجودیت اسرائیل خواهد بود. ضمن اینکه کنفرانس بین‌المللی هم سعی دارد که موجودیت صهیونیستی را به‌عنوان کشوری که دارای سیادت بر آب و خاک فلسطین و دولت مستقل است به رسمیت بشناسد. وی افزود: «ما آزادسازی فلسطین را جز به شیوه یک جنگ فراگیر و همه‌جانبه نظامی، امکان‌پذیر نمی‌دانیم؛ یعنی شبیه جنگی که در جنوب لبنان به وقوع می‌پیوندد.» شیخ سعید شعبان در ادامه به وحدت مسلمانان اعم از شیعه و سنی اشاره کرد و افزود: «رابطه ما با انقلاب اسلامی ایران از همین مطلب سرچشمه می‌گیرد. علمای مسلمان دراین‌باره بیش از مردم مسئولیت دارند. امیدوارم که همه علما بدانند انقلاب اسلامی امید مسلمانان است و موفقیت جهانی اسلام به موفقیت انقلاب اسلامی ایران وابسته است و علاوه‌براین، موفقیت هر انقلاب در کشورهای مسلمان بازهم مرهون موفقیت و پیروزی انقلاب اسلامی ایران است. ... امید ما این است که این انقلاب، انقلاب تمامی مسلمانان گردد و مختص مسلمانان ایرانی نباشد. حسودان و تنگ‌نظرانی نیز در جهان هستند که می‌کوشند انقلاب را شیعی و فارسی جلوه دهند و از اینجا است که باید متعهدان داخل و خارج ایران در یک صف واحد قرار بگیرند و از این انقلاب حمایت کنند و مسلمانان سعی کنند که انقلاب‌های همانند در کشورهای خود به وجود آورند تا در کنار انقلاب اسلامی ایران قرار گیرند. همگان باید از استمرار و تداوم تجاوزات عراق علیه انقلاب اسلامی جلوگیری به عمل آورند.»[۶۲]



پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1364/09/23

  1. سند شماره 011134 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) به فرماندهی قرارگاه کربلا، 23/9/1364.
  2. سند شماره 11133 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزیده اسناد عملیات بزرگ والفجر8، جلد 2، صص 204 ـ 203، 23/9/1364.
  3. سند شماره 011136 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه کربلای2 به لشکر 7 ولی‌عصر، 23/9/1364.
  4. سند شماره 011134 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) به فرماندهی قرارگاه کربلا، 23/9/1364.
  5. روزنامه اطلاعات، 23/9/1364، ص18.
  6. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 270، 24/9/1364، ص4، اهواز ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/9/1364.
  7. همان.
  8. روزنامه اطلاعات، 23/9/1364، ص18.
  9. مأخذ6، ص4، ایلام ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/9/1364.
  10. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 271، 25/9/1364، ص3، باختران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 24/9/1364.
  11. واحد مرکزی خبر صداوسیما جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 24/9/1364، رادیو بغداد، 23/9/1364، صص 1 و2 .
  12. همان، ص2.
  13. روزنامه اطلاعات، 24/9/1364، ص18.
  14. سند شماره 59406 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از وزارت خارجه (اداره سازمان‌های بین‌المللی) به مرکز فرماندهی ستاد مرکزی سپاه، 23/9/1364.
  15. دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 75، 4/10/1364، ص22.
  16. واحد سیاسی تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نشریه گزارش، شماره 16، 6/10/1364، ص59.
  17. سند شماره 059410 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به وزارت کشور، 24/9/1364.
  18. روزنامه اطلاعات، 23/9/1364، ص18.
  19. سند شماره 424451 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده سپاه صائین‌دژ به فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 24/9/1364 (اجرای کمین، 23/9/1364).
  20. سند شماره 407541 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه سردشت به اطلاعات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 25/9/1364.
  21. روزنامه جمهوری اسلامی، 23/9/1364، ص7.
  22. دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 75، 4/10/1364، ص22.
  23. مأخذ13.
  24. همان.
  25. روزنامه کیهان، 24/9/1364، ص18.
  26. مأخذ13.
  27. روزنامه کیهان، 23/9/1364، ص3.
  28. اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 1009، 17/10/1364، صص 17 ـ 15.
  29. مأخذ10، ص8، بغداد ـ خبرگزاری فرانسه، 24/9/1364.
  30. مأخذ11، ص5، رادیو هلند (عربی)، 23/9/1364.
  31. مأخذ6، ص9، تهران ـ ‌خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/9/1364.
  32. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 25/9/1364، ص8، رادیو رأس‌الخیمه، 23/9/1364.
  33. سند شماره 212342 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش مستقیم، شماره 165/3، 23/9/1364، صص 6 و 7.
  34. مأخذ5، ص2.
  35. سند شماره 212343 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش مستقیم، شماره 166/3، 24/9/1364، صص 5 و 6.
  36. مأخذ25، ص3.
  37. سند شماره 448949 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از وزارت اطلاعات به دبیرخانه شورای عالی دفاع، 23/9/1364.
  38. مأخذ33، ص5.
  39. روزنامه ابرار، 24/9/1364، ص16، خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه راه کربلا.
  40. روزنامه جمهوری اسلامی، 24/9/1364، ص2، خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه راه کربلا.
  41. اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 1019، 29/10/1364، صص 28 ـ 26.
  42. اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 1014، 23/10/1364، ص32.
  43. مأخذ6، ص6، آنکارا ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/9/1364.
  44. اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 1010، 18/10/1364، صص 20 ـ 19.
  45. مأخذ21.
  46. مأخذ21، ص7.
  47. مأخذ27، ص2.
  48. مأخذ40، ص11.
  49. مأخذ13، ص3.
  50. مأخذ25، ص1.
  51. مأخذ39، صص 1 و 16.
  52. مأخذ6، صص 16 و 17، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/9/1364.
  53. مأخذ11، ص6، رادیو امریکا، 23/9/1364.
  54. مأخذ11، ص7، رادیو اسرائیل، 23/9/1364.
  55. مأخذ33، صص 2 ـ 1.
  56. مأخذ25، ص2.
  57. مأخذ6، ص34، بیروت ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/9/1364.
  58. مأخذ25، ص20.
  59. واحد سیاسی تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نشریه گزارش، شماره 16، 6/10/1364، ص59.
  60. سند شماره 059402 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: یگان مرکزی حفاظت، 23/9/1364.
  61. سند شماره 059398 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: ستاد مرکزی سپاه پاسداران، 23/9/1364.
  62. مأخذ27، ص22.