1365.02.17

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1365
1365.02.17
نام‌های دیگر هفده اردیبهشت
تاریخ شمسی 1365.02.17
تاریخ میلادی 7 مه 1986
تاریخ قمری 27 شعبان 1406


گزارش - 1

1. امروز، در یکی از شدیدترین حملات هوایی عراق، پالایشگاه تهران بمباران شد. براثر این حمله تعدادی شهید یا مجروح شدند و خساراتی نیز به تأسیسات پالایشگاه وارد آمد. ارتش عراق با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد حملات هوایی به تأسیسات حیاتی ایران را ادامه خواهد داد. براساس گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، ساعت 11:18 امروز، هم‌زمان با اعلام وضعیت قرمز در تهران، هواپیماهای عراقی پالایشگاه تهران را بمباران کردند. به گفته منابع موثق در وزارت نفت در این حمله تلمبه‌خانه پالایشگاه، نیروگاه برق پالایشگاه اول، اتاق کنترل پالایشگاه دوم، مخزن نگهداری مواد نفتی و یک مخزن گاز مایع براثر اصابت بمب خسارت دیدند.* قسمت‌های دیگری نیز هدف راکت قرار گرفتند، اما به دلیل حجم عظیم دود و آتش هنوز شناسایی دقیق آنها میسر نشده است. در ساعت 13:40، با تلاش مأموران آتش‌نشانی، آتش در دو کانون پالایشگاه تاحدودی مهار شد، ولی هنوز قسمتی که کولینگ تاور نامیده می‌شود در آتش می‌سوزد. گفته می‌شود درصورتی‌که این قسمت آسیب کلی دیده باشد، تقریباً پالایشگاه از کار می‌افتد. راننده یکی از تانکرهای نفتکش که هنگام این حمله درحال سوخت‌گیری در پالایشگاه بوده است، گفت: 6 فروند هواپیمای عراقی در بالای پالایشگاه ظاهر شدند و 2 فروند از آنها به‌طرف پایین شیرجه رفتند و به‌قدری پایین آمدند که شماره‌های آنها قابل‌خواندن بود. سپس تعدادی راکت به‌طرف پالایشگاه شلیک کردند. به گفته این راننده، دستگاه مادر که ایزوماکس نام دارد و مورد اصابت قرار گرفته درحال تعمیر بوده و درصورتی‌که این دستگاه سالم بود، سبب انفجار شدیدتری می‌شد. یک مخزن قیر نیز مورد اصابت ترکش قرار گرفت که خوشبختانه آتش نگرفته است. خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از سرهنگ نصیرزاده از مسئولان انتظامات پالایشگاه، افزوده است: 4 فروند هواپیمای دشمن انحرافی عمل کرده و فقط 2 فروند آنها پالایشگاه را بمباران کرده‌اند. به گفته خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی آمبولانس‌ها مجروحان را به بیمارستان انتقال دادند. ازدحام جمعیت در اطراف پالایشگاه مشکلاتی در رفت‌وآمد به‌وجود آوده است. ساعت 12:13 امروز، یک هواپیمای عراقی بار دیگر بر فراز پالایشگاه تهران مشاهده شد، اما با اجرای آتش سلاح‌های ضدهوایی‌ مستقر در پالایشگاه، گریخت. براساس اظهارات کارشناسان، مسیر هواپیما از غرب به‌سمت شمال‌شرق بوده است. تا ساعت 13:45 امروز، 5 تن براثر این حادثه شهید و 8 مجروح نیز در بیمارستان شرکت نفت بستری شده‌اند. به گفته مسئول اورژانس پالایشگاه 6 نفر که زیر دست‌وپا مجروح شده‌اند و 6 خانم کارمند که موقع صرف نهار براثر شکستن شیشه زخمی شده‌اند هم به بیمارستان انتقال یافتند. [۱] حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی درباره این حمله در کتاب خاطرات خود نوشته است: «اطلاع دادند پالایشگاه تهران بمباران شده و آتش‌سوزی شدید است. وضعیت قرمز اعلام شده. به دفترم آمدم. نیروی هوایی می‌گوید رادارها، هواپیماهای مهاجم را اصلاً ندیده‌اند و حتی تا ساعت 12، خیال می‌کردند انفجار بوده است. بعداً قبول کردند که هواپیمای دشمن بوده، ولی احتمال می‌دادند غیرعراقی است.** وزیر نفت می‌گوید که یک واحد پالایشگاه، آسیب کلی دیده و دیگری قابل‌ترمیم است. مشکل مواد سوختی خواهیم داشت.»[۲] فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق در اطلاعیه نظامی شماره 2216 خود ضمن تهدید به ادامه حملات هوایی به تأسیسات زیربنایی و حیاتی، درباره حمله به پالایشگاه تهران اعلام کرد: «نیروی هوایی عراق در ساعت 11:40 پیش‌ازظهر امروز، با چند فروند هواپیما دست به حمله هوایی غافلگیرانه و برق‌آسا و شدید علیه پالایشگاه نفت ایران در جنوب شهر تهران زدند تا رژیم خمینی را از استفاده از این بخش حیاتی در هدف‌های جنگی‌اش علیه کشورمان محروم سازند. هواپیماهای ‌ما در این حمله تمام بمب‌های آتشین خود را بر تأسیسات پالایشگاه فروریختند و آن را ویران و به آتش کشیدند و... سالم به میهن بازگشتند.»[۳] خبرگزاری رویتر از تهران، درباره حمله هوایی عراق به پالایشگاه تهران، گزارش داد: «امروز یک هواپیمای عراقی بمبی را که شاهدان عینی گفتند به بزرگی یک اتومبیل بود به پالایشگاه نفت تهران انداخت که باعث آتش‌سوزی عظیمی شد که ابری از دود بر فراز جنوب‌شرقی پایتخت ایران گسترد. پس از آن مأموران آتش‌نشانی مردم را از دو برج عمده تقطیر شیمیایی دور کردند. صدای آژیر خطر حمله هوایی در رادیو تهران که بیانگر وضعیت هشدار بود 15 دقیقه، به ‌طول انجامید، اما در خیابان‌های پرجمعیت تهران نشانه‌ای از نگرانی دیده نمی‌شد، ولی ظرف یک ساعت صف‌های طولانی در پمپ‌های بنزین پایتخت تشکیل شد.»[۴]

گزارش - 2

2. نیروی هوایی عراق در ادامه حملات خود امروز، پل راه‌آهن قافلانکوه و شهرهای مریوان و بانه را بمباران کرد و در حمله هوایی به چند شهر دیگر در استان‌های لرستان، آذربایجان‌غربی و همدان به‌دلیل واکنش پدافند هوایی ایران ناکام ماند. در حملات هوایی امروز، چندین نفر شهید یا مجروح شدند و خساراتی نیز به‌بار آمد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از تبریز، چند فروند هواپیمای عراقی ساعت 12:30، ضمن تجاوز به آسمان آذربایجان‌شرقی اطراف پل راهبردی راه‌آهن قزل‌اوزن، واقع در مسیر میانه به زنجان را بمباران کردند. در این حمله 7 بمب به اطراف پل اصابت کرد، اما هیچ‌گونه آسیبی به پل نرسید.***[۵] منابع نظامی نیز از بمباران پل راه‌آهن قافلانکوه (از توابع شهرستان میانه) و خسارات جزئی به این خط‌آهن خبر دادند.[۶] در حمله دیگری، جنگنده‌های دشمن دره قطور و ایستگاه راه‌آهن که محل تخلیه بار قطارهای حامل اجناس اروپایی است را بمباران کردند که در نتیجه آن 2 نفر مجروح و یک باب ساختمان تخریب شد.****[۷] قرارگاه عملیاتی حمزه سیدالشهدا(ع) اعلام کرد که «در ساعت 10:40، تعداد 5 فروند از هواپیماهای دشمن بعثی عراق قصد بمباران محل استقرار گردان رزمی عباس‌آباد را در جبهه شمال‌غرب داشتند که با آتش رزمندگان اسلام مواجه و در حین فرار بمب‌های خود را به 300 متری و یک کیلومتری غرب پادگان عباس‌آباد پرتاب کردند که در نتیجه این اقدام یک نفر سرباز ارتش (جمعی گردان122 تیپ2 لشکر77 خراسان) مجروح گردید.»[۸] خبرگزاری جمهوری اسلامی از سنندج نیز گزارش داد: ساعت 10:30 امروز، هواپیماهای متجاوز عراقی با بمباران مجدد شهر مریوان جنایت تازه‌ای آفریدند. براثر این حمله 3 تن از هم‌وطنان شهید و 18 تن مجروح شدند. همچنین در ساعت 11:41، یک فروند از هواپیماهای دشمن دوبار به آسمان مریوان تجاوز کرد که با آتش پدافند هوایی این شهر مواجه شد و ضمن فرار اقدام به شکستن دیوار صوتی کرد.[۹] همچنین قرارگاه عملیاتی سیدالشهدا(ع) در گزارش تکمیلی خود درباره تجاوز هواپیماهای عراقی به حریم هوایی مریوان نوشت: هواپیماهای عراق به حریم هوایی شهر مریوان تجاوز و چند نقطه از این شهر و اطراف پادگان شهید عبادت مریوان را بمباران کردند که درنتیجه 3 نفر شهید و 18 نفر که 2 نفر آنها ارتشی و بقیه از پرسنل جهاد بودند مجروح شدند. بنا به این گزارش، یک دستگاه خودرو و 10 باب منزل مسکونی براثر اصابت راکت منهدم و 6 نفر از اهالی محل با تلاش نیروهای ژاندارمری از زیر آوار خارج شده‌اند.[۱۰] علاوه‌براین 4 فروند هواپیمای عراقی با عبور از منطقه مرزی ارومیه - سلماس، حوالی روستاهای بستک‌آباد و خانیک[۱۱] و انتهای حوزه استحفاظی بیجار به‌طرف بخش گرماب را بمباران کردند که خساراتی دربرنداشت.[۱۲] امروز، در استان‌های کردستان و آذربایجان‌غربی حریم شهرهای سنندج، سردشت[۱۳] و بانه؛[۱۴] در استان لرستان، شهرهای خرم‌آباد، بروجرد، منطقه افرینه از توابع بخش پلدختر و کوهدشت؛[۱۵] در آذربایجان‌غربی شهر ارومیه[۱۶] و در همدان، حریم هوایی بخش رزن[۱۷] مورد تجاوز هواپیماهای عراقی قرار گرفت که با آتش پدافند ضدهوایی، بدون آنکه بتوانند عملیاتی اجرا کنند، صرفاً اقدام به شکستن دیوار صوتی کردند. به گزارش واحد مرکزی خبر، چند فروند جنگنده ارتش عراق نیز امروز اطراف دریاچه دوکان در کردستان عراق را بمباران کردند. این اقدام به‌منظور مقابله با حضور و فعالیت پیشمرگان مسلمان کرد در این منطقه صورت گرفت‌. بنا بر این گزارش براثر بمباران مذکور دست‌کم 20 ماهیگیر کشته یا مجروح شدند. رژیم عراق این حمله را به نیروهای جمهوری اسلامی ایران نسبت داد و با مصاحبه با چند مجروح کوشید این اقدام ضدانسانی و حملات مشابه به کرکوک‌، کویه دربندر و دربندیخان را به نیروهای جمهوری اسلامی ایران نسبت دهد.[۱۸] رادیو صوت‌الجماهیر عراق امروز، به نقل از دو اطلاعیه نظامی ستاد کل نیروهای مسلح عراق درباره تهاجم جنگنده‌های این کشور به خاک ایران گفت: نیروهای هوایی در حملات متعدد به تأسیسات حیاتی، ازجمله پالایشگاه تهران، پادگان‌ها و راه‌های تدارکاتی ایران را هدف قرار دادند.[۱۹] در دومین اطلاعیه با شماره 2217 تصریح شده است كه هواپیماهای جنگنده امروز چهارشنبه، جمعاً 93 مأموریت رزمی علیه ایران انجام دادند که تلفات و خساراتی را به آنها تحمیل کرد، به‌طوری‌که از ساعت 10:54 تا 12:30، به ترتیب پادگان مریوان، پادگان کلاله، پادگان بانه، تونل قطار در نزدیکی پل قطور - که خطوط راه‌آهن ایران را به دنیای خارج مرتبط می‌سازد - و پل راهبردی و بسیار مهم قافلانکوه را به‌شدت بمباران و خسارت‌های فراوانی به آنها وارد کردند.[۲۰]

گزارش - 3

3. در واکنش به اقدام عراق در بمباران مناطق غیرنظامی ایران، فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) دستور گلوله‌باران صنایع بصره و آمادگی برای شلیک موشک‌‌های دوربرد را صادر کرد. درپی تجاوز روزهای اخیر و امروز هواپیماهای عراقی به مناطق غیرنظامی ایران و بمباران پالایشگاه تهران و نیز نقض توافق 22 خرداد 1363 درمورد خودداری از حمله به اهداف غیرنظامی، فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) دستور مقابله‌به‌مثل صادر کرد. حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در کتاب خاطرات خود دراین‌باره نوشته است: «به آقای رضایی گفتم توپخانه‌ها صنایع اطراف بصره را بزنند. به مسئول موشک زمین‌به‌زمین گفتم که آماده شوند. به نیروی هوایی هم گفتم آماده مقابله‌به‌مثل شوند.»[۲۱] متعاقب این دستور، محسن رضایی جانشین فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، با ارسال دو نامه برای فرماندهی نیروی زمینی سپاه پاسداران و یک نامه به فرمانده نیروی زمینی ارتش، آنان را ملزم به آمادگی سریع برای هدف قراردادن مناطق و تأسیسات نظامی و اقتصادی عراق کرد. در نامه اول به فرماندهی نیروی زمینی سپاه آمده است که از تاریخ 18/2/1365، آمادگی داشته باشید بنا به دستور، تأسیسات بندری ام‌القصر، اسکله البکر و العمیه و تأسیسات ذوب‌آهن در شمال ام‌القصر را به میزانی که تداوم آتش حفظ شود، گلوله‌باران کنید.[۲۲] در نامه دوم محسن رضایی به فرماندهی نیروی زمینی سپاه نیز چنین آمده است: از تاریخ 19/2/1365، آمادگی داشته باشید تا اهداف راهبردی در عمق خاک عراق به‌خصوص هدف‌های تعیین‌شده در شهرهای بغداد و کرکوک را هدف موشک قرار دهید.[۲۳] در نامه جانشین فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) به فرماندهی نیروی زمینی ارتش دستور داده شده است که با هدف انهدام تأسیسات بانمیل، خانقین و الحارثه در شمال بصره و پایگاه هوایی شعیبیه، به میزانی که تداوم آتش حفظ شود، گلوله‌باران شود.[۲۴] به‌دنبال دستورات مذکور، نیروی زمینی ارتش گلوله‌باران تأسیسات مهم جنوب عراق را شروع کرد و قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) (مرکز عملیات مشترک سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی ایران) با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که نیروگاه الحارثه در شمال بصره و تأسیسات نفت زبیر در جنوب عراق با توپ‌های دوربرد زیر آتش شدید قرار گرفت و خسارات عمده‌ای به این دو مرکز اقتصادی وارد شد.[۲۵]

گزارش - 4

4. درپی بمباران شهرهای مسکونی و مناطق غیرنظامی ایران، سخنگوی ستاد تبلیغات جنگ رژیم عراق را به مقابله‌به‌مثل تهدید کرد. در همین حال، نماینده دائمی عراق در سازمان ملل ضمن تأیید حمله هوایی به پالایشگاه تهران، ادعاهای ایران مبنی‌بر بمباران مناطق مسکونی را رد کرد و آن را بهانه‌ای برای ازسرگیری جنگ شهرها ازسوی ایران برشمرد. همچنین سخنگوی نظامی عراق نیز به ایران درمورد اقدام متقابل در حمله به شهرها هشدار داد. به‌دنبال بمباران مناطق مسکونی مریوان و بانه سخنگوی ستاد تبلیغات جنگ اعلام کرد: «جمهوری اسلامی ایران بیش از این نمی‌تواند دربرابر جنایات عراق علیه مناطق مسکونی ساکت بنشیند و ناچار به پاسخ‌گویی است.» وی با اشاره به اینکه رژیم عراق هرگاه در صحنه‌های نبرد سخت در جبهه‌ها شکست خورده است به این‌گونه جنایات و ماجراجویی‌ها با هدف جبران شکست روحی سربازانش متوسل می‌شود، افزود: «چنین ماجراجویی‌ها را تنها با پاسخ مثبت می‌توان خنثی کرد.» این سخنگو درباره بمباران پالایشگاه تهران نیز تصریح کرد: «حمله به تأسیسات صنعتی جمهوری اسلامی ایران هیچگاه بی‌پاسخ نمانده است و ما در پاسخ به تلاش مذبوحانه دشمن، درس دیگری به رژیم عراق خواهیم داد.»[۲۶] از سوی دیگر عصمت کتانی نماینده دائمی عراق در سازمان ملل متحد نیز امروز، در نامه‌ای به دبیرکل این سازمان***** با تأیید حمله هوایی به پالایشگاه تهران، ادعای ایران مبنی‌بر بمباران مناطق مسکونی به‌وسیله هواپیماهای جنگنده عراقی را رد کرد. وی در این نامه نوشته است: «به اطلاع جناب‌عالی می‌رسانم که در روز چهارشنبه مورخه 7 می‌1986 [17/2/1365] در ساعت 11 قبل‌ازظهر به وقت محلی، نیروی هوایی عراق طی عملیات‌های روزانه خود علیه نیروهای رژیم تجاوزگر و توسعه‌طلب ایران، با موفقیت به پالایشگاه تهران حمله هوایی کرد.» وی با اشاره به اینکه نیروهای مسلح عراق به هیچ منطقه غیرنظامی در ایران حمله نکرده‌اند، مدعی شد که ادعاهای ایران دراین‌باره کاملاً بی‌اساس بوده و حکومت ایران از تأسیسات غیرنظامی صرفاً به‌عنوان پوشش استفاده می‌کند و آن را به‌صورت پایگاه‌های تجاوزات خود قرار داده و مدعی است که آنها اهداف غیرنظامی هستند. عصمت کتانی در این نامه ادعا کرد که «رژیم ایران آماده ازسرگیری جنگ شهرها می‌باشد و به‌خاطر انحراف موضوع از شکست‌هایی که در جبهه‌های مختلف متحمل شده و نیز منحرف‌ساختن توجهات از آن تجاوزات و فرار از فشار جامعه بین‌المللی به‌منظور متوقف‌ساختن تجاوزات و برقراری صلح همه‌جانبه، به این‌گونه ترفندها متوسل شده است.»[۲۷] درهمین‌حال سخنگوی نظامی عراق حمله به مناطق غیرنظامی ایران را ازطرف نیروهای عراقی تکذیب کرد و گفت که نیروی هوایی عراق فقط پادگان‌های ایران را هدف قرار داده است. وی ایران را متهم کرد که هر روز با توپخانه دوربرد یا هواپیما مناطق مسکونی عراق را مورد تهاجم قرار می‌دهد. سخنگوی نظامی عراق در پایان اظهارات خود خاطرنشان ساخت که رژیم ایران باید درصورت ادامه حمله به مناطق بی‌دفاع شهرهای عراق به‌خوبی قدرت عراق را در پاسخ شدید درک کند.[۲۸]

گزارش - 5

5. بازتاب اخبار حملات هوایی امروز عراق به‌ویژه حمله به پالایشگاه تهران، در صدر خبرهای رسانه‌های خارجی قرار داشت. بخش عربی رادیو بی‌بی‌سی ضمن انعکاس گزارش‌های ایران و عراق درباره حمله به پالایشگاه نفت تهران، گفت: «این اولین حمله علیه تهران از خردادماه گذشته، است. تا آن زمان، عراق ظاهراً در تلاش برای مجبورکردن ایران به تجدیدنظر در مواضعش برای حل‌وفصل مسئله جنگ، تقریباً هر شب به‌مدت چندین هفته علیه تهران دست به حملات هوایی زد. ... هنوز معلوم نیست که حمله امروز عراق تنها یک حمله است یا آغاز یک سلسله حملات تازه، این امکان وجود دارد که عراق برای کاهش فشار نظامی از روی نیروی زمینی‌اش به‌دنبال حملات ایران، تصمیم به ازسرگیری بمباران‌های هوایی گرفته باشد.****** شکی نیست که عراق از این نظر بر نیروهای ایرانی برتری دارد.»[۲۹] صدای امریکا، هدف حمله هوایی عراق را محروم‌کردن ایران از منابع مورد نیازش برای ادامه جنگ، توصیف کرد.[۳۰] خبرگزاری فرانسه نیز ضمن انعکاس خبر حمله هوایی عراق به پالایشگاه تهران و مناطق مسکونی مریوان و بانه خاطرنشان کرد که توافق دو متخاصم برای خودداری از حمله به اهداف غیرنظامی که در تاریخ 12 ژوئن 1984 (22 خرداد 1363) تحت‌نظارت سازمان ملل متحد حاصل شده است، تاکنون با افزایش بمباران شهرها از 11 مارس تا 7 آوریل (20 اسفند 1363 تا 18 فروردین 1364) و 25 ماه می تا 15 ژوئن 1985 (4 تا 25 خرداد 1364) به‌نحو گسترده‌ای زیر پا گذاشته شده است.[۳۱] خبرگزاری فرانسه در گزارش دیگری آورده است: «پالایشگاه تهران به دفاع ضدهوایی به‌ویژه موشک‌های زمین‌به‌هوای هاگ ساخت امریکا مجهز است، لیکن کارشناسان نظامی بر این عقیده‌اند که تأثیرپذیری و کاربرد این موشک‌ها به‌دلیل عدم وجود قطعات یدکی موردتردید است.»[۳۲] این رسانه‌ها همچنین به بخش‌هایی از اظهارات سخنگوی ستاد تبلیغات جنگ ایران، مبنی‌بر اینکه حمله عراق نشانه ازسرگیری حمله به هدف‌های غیرنظامی است و نیروهای ایران تلافی‌ خواهند کرد، اشاره کردند.[۳۳]

گزارش - 6

6. در حمله امروز نیروهای قرارگاه نصرت******* به نیروهای ارتش عراق در منطقه هورالهویزه، تلفاتی بر دشمن تحمیل شد و غنایمی به دست نیروهای خودی افتاد. به گزارش معاونت اطلاعات نیروی زمینی سپاه پاسداران، امروز، یک تیم 10 نفره گشتی رزمی واحد اطلاعات قرارگاه نصرت مسلح به 4 قبضه تیربار و 2 قبضه آر.پی.جی7 به نیروهای دشمن در جنوب جاده خندق در آبراه جمل که در جلوی پاسگاه خود یک گروه ضدکمین مستقر کرده بودند‌، حمله کردند. در این حمله، ضدکمین مذکور منهدم و 12 نفر از افراد دشمن کشته شدند و فرمانده آنها که به‌شدت مجروح شده بود به اسارت درآمد. این فرد هنگام انتقال به عقب در بین راه فوت کرد. همچنین در عملیات مذکور، رزمندگان 2 قبضه تیربار و یک قبضه خمپاره‌انداز به غنیمت گرفتند و سالم به پایگاه خود بازگشتند.[۳۴]

گزارش - 7

7. در جلسه‌ای که بعدازظهر امروز با حضور محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران‌، علی شمخانی فرمانده نیروی زمینی سپاه، رحیم صفوی جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه، احمد غلامپور فرمانده قرارگاه کربلای سپاه و غلامعلی رشید در محل قرارگاه کربلا تشکیل شد، اوضاع و تحولات منطقه فاو مورد بررسی قرار گرفت. کمبود تجهیزات مهندسی و طرح جدید برای ادامه عملیات در منطقه فاو محور‌های عمده بحث فرماندهان در این جلسه بود. در جلسه امروز ضمن ارائه گزارش‌هایی از نتایج اقدامات یک هفته اخیر در منطقه فاو و نیز آخرین وضعیت خط پدافندی یگان‌ها احمد غلامپور در تشریح مشکل کمبود دستگاه‌ها و تجهیزات مهندسی خطاب به محسن رضایی گفت: «خدا شاهد است الآن یک هفته است که مرتب به‌خاطر چند دستگاه لودر و بولدوزر در اینجا شهید می‌دهیم. از آقای فروزنده گرفته تا بقیه که به اینجا آمدند، برایشان روضه خواندیم [این موضوع را یادآوری کردیم]، ولی آخرش چیزی دست ما را نگرفت.» علی شمخانی با تأیید برخی کاستی‌های لجستیکی خاطرنشان کرد که محسن رفیق‌دوست برای کل منطقه فهرستی نوشت که شامل نیازمندی‌های مهندسی بود و آن را به حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی داد که تأمین کند‌. از آن فهرست یک دستگاه بولدوزر هم نیامد. البته حدود 30 دستگاه لودر تأمین شد، ولی بولدوزر و کمپرسی اصلاً نیامد. الآن می‌خواهیم یک لودر، یک بولدوزر و پنج، شش دستگاه کمپرسی به احمد کاظمی (فرمانده لشکر8 نجف)، بدهیم که بتواند خاکریز خود را احداث کند. در ادامه جلسه، فرمانده قرارگاه کربلا کلیاتی از طرح مانور جدیدی که مربوط به محور دریاچه (کارخانه) نمک در منطقه عملیاتی فاو بود را برای فرمانده سپاه تشریح کرد که باتوجه‌به نواقص آن، مقرر شد برای تکمیل طرح و اصلاحات تلاش بیشتری شود.[۳۵]

گزارش - 8

8. باتوجه‌به قابلیت‌های هواپیماهای پی.‌سی‌7، فرمانده کل سپاه پاسداران از جانشین فرمانده کل قوا درخواست کرد 10 فروند از این هواپیماها از نیروی هوایی ارتش به نیروی هوایی سپاه منتقل شود. محسن رضایی در نامه‌ای به حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی با اشاره به اینکه عراق تعدادی از 54 فروند هواپیمای پی.‌سی‌7 توربوجت آموزشی خود را به مسلسل مسلح کرده و با استفاده از آنها در منطقه هور علیه رزمندگان اقدام به اجرای عملیات می‌کند، نوشته است: «اخیراً با بررسی‌هایی که به عمل آمده صنایع سپاه و همچنین صنایع دفاع اعلام آمادگی کرده‌اند که این هواپیما را به راکت و مسلسل مسلح بنمایند. [پیش‌تر] صنایع دفاع به کمک جهاد خودکفایی نیروی هوایی، یک فروند آن را مسلح نموده است.» فرمانده سپاه باتوجه‌به توانمندی نیروی هوایی سپاه در هدایت این نوع هواپیما افزوده است: «این هواپیما درصورت مسلح‌شدن می‌تواند توسط خلبانان سپاه هدایت شده و در عملیات‌های هور و همچنین در مقابله با ضدانقلاب در کردستان به کار گرفته شده و کارایی داشته باشد. پیشنهاد می‌شود 10 فروند از هواپیماهای مذکور جهت مسلح‌شدن و به‌کارگیری، از نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی به نیروی هوایی سپاه پاسداران واگذار گردد.»[۳۶]

گزارش - 9

9. درحالی‌که نقل‌وانتقالات ارتش عراق در منطقه مهران، احتمال حمله به منطقه میمک را قوت بخشیده است، فرمانده سپاه چهارم ارتش عراق بر ادامه راهبرد جدید عراق و پیشروی در خاک ایران تاوقتی‌که فاو در تصرف ایران است، تأکید کرد. واحد اطلاعات قرارگاه نجف2 سپاه پاسداران در بخشی از گزارش نوبه‌ای خود با عنوان "یادآوری بسیار مهم" هشدار داده است: «از محور مهران تعداد 100 دستگاه ایفا از ساعت 14 روز 17/2/1365، به پشت ارتفاعات گیس‌هشیمه تردد و تعدادی برگشته‌اند و احتمال تک دشمن در منطقه میمک وجود دارد.»[۳۷] از طرفی «سرلشکر [احمد ثابت] سلطان فرمانده سپاه چهارم عراق، در مقر فرماندهی خود در نزدیکی العماره واقع در 300 کیلومتری جنوب‌شرقی بغداد به خبرنگاران گفته است هشت ضدحمله نیروهای ایرانی برای بازپس‌گیری اراضی ازدست‌رفته در داخل خاک ایران در منطقه فکه با شکست مواجه شده و آنها قادر به بازپس‌گیری هیچ‌یک از مناطق ازدست‌رفته نشدند و تمامی حملات را درهم شکسته‌ایم. وی اضافه کرد که عراق به تصرف اراضی ایران ادامه خواهد داد مگر اینکه نیروهای این کشور از فاو خارج شده و رویاهای توسعه‌طلبی خود علیه خاک عراق را کنار بگذارند. ... این ژنرال ارتش عراق مدعی شد که ایران سرگرم تجمع نیرو برای اجرای یک تهاجم قریب‌الوقوع علیه استان میسان عراق می‌باشد.» احمد ثابت سلطان در مصاحبه با خبرگزاری رویتر گفت نیروهای عراقی 270 کیلومترمربع از اراضی ایران را در منطقه مقابل میسان تصرف کرده‌اند و اشغال اراضی ایران حق قانونی عراق برای دفاع از خویش است. این فرمانده عراقی ضمن دفاع از تغییر راهبرد ارتش عراق و روی‌آوردن این کشور به اشغال اراضی ایران افزوده است که «ما همچنان در خاک ایران باقی خواهیم ماند و به حفظ آن ادامه خواهیم داد و نه‌تنها در منطقه مقابل میسان بلکه در دیگر مناطقی که دشمن در آنها حضور دارد نفوذ کرده و آنها را از بین خواهیم برد.»[۳۸]

گزارش - 10

10. ارتش عراق ضمن فراخوان افراد 37 تا 52 ساله برای خدمت سربازی، با وعده و تطمیع عشایر درصدد جلب همکاری آنان برآمده است. همچنین صدام زندانیان سیاسی و سربازان فراری را عفو کرد. به گزارش ژاندارمری جمهوری اسلامی، ارتش عراق به‌تازگی با هدف تکمیل نیروی انسانی یگان‌های رزمی و پشتیبانی، متولدان سال‌های 1934 تا 1949 میلادی را برای خدمت زیر پرچم و اعزام به جبهه‌ها احضار کرده است.[۳۹] ژاندارمری همچنین در نامه‌ای به وزارت اطلاعات اعلام کرد: «اخیراً ازسوی وزارت اطلاعات عراق، به عشایر مرزنشین اعلام گردیده جوانانی که قادر به انجام عملیات چریکی و فعال باشند خود را به آن وزارت معرفی نمایند و دراین‌زمینه قول واگذاری مسکن، اتومبیل و مبالغ هنگفتی وجه نقد داده شده است. تاکنون چند نفر از عشایر قول همکاری داده‌اند.»******** [۴۰] به گزارش شهربانی استان کردستان، صدام رئیس‌جمهور عراق، هم‌زمان با سالروز تولدش دستور عفو همه زندانیان سیاسی و مشمولان و سربازان فراری را صادر کرد.[۴۱] از سوی دیگر، قرارگاه عملیاتی سپاه هفتم ارتش عراق به واحدهای مستقر در منطقه عملیاتی اعلام کرده است که همه پرسنل موظف‌اند به خانواده‌هایشان اطلاع دهند که از مسافرت به بصره و ملاقات با آنان خودداری کنند.[۴۲]

گزارش - 11

11. امروز، یک نفتکش متعلق به عربستان سعودی در آب‌های خلیج‌فارس هدف قرار گرفت و به آن خساراتی وارد شد. مطبوعات کویت‌، ایران را عامل حمله دانستند. دولت انگیس نیز با ادعای اینکه ایران هفته گذشته، به نفتکش سعودی السفینه حمله کرده، به کاردار ایران اعتراض کرد که کاردار ایران‌، این اتهام را رد کرد. خبرگزاری فرانسه به نقل از سرویس‌های اطلاعاتی شرکت بیمه لویدز لندن اعلام کرد: نفتکش "النصر العربی" متعلق به عربستان سعودی بامداد امروز، در سواحل دوبی هدف حمله 2 بالگرد ناشناس قرار گرفته و قسمت عقب کشتی براثر برخورد موشک آسیب دیده است. این کشتی پس از این حمله برای تعمیر به دوبی بازگشت. با این حمله شمار کشتی‌های تجاری که از آغاز جنگ ایران و عراق در سال 1980 تاکنون، موردحمله عراق یا ایران قرار گرفته‌اند، به 200 فروند رسیده است.[۴۳] مطبوعات کویت ایران را مسئول حمله امروز، به نفتکش عربستان اعلام کرده و مدعی شدند ایران با 2 بالگرد نظامی در نزدیکی تنگه هرمز به یک نفتکش سعودی که حامل نفت کویت از بندر الاحمدی به مقصد سنگاپور بود، حمله کرده است.[۴۴] از سوی دیگر، رئیس اداره امور خاورمیانه در وزارت امور خارجه انگلیس هم امروز، ضمن فراخواندن کاردار جمهوری اسلامی ایران در لندن به این وزارتخانه‌، مراتب اعتراض دولت انگلیس را به‌دلیل حمله هفته گذشته، به کشتی سعودی السفینه که در آن کاپیتان انگلیسی کشتی کشته شد و خدمه انگلیسی آن زخمی شدند به وی اعلام کرد و یادآور شد که حمله به کشتی السفینه که در نزدیکی ابوظبی هدف یک موشک ایرانی قرار گرفت نقض قانون بین‌المللی تلقی می‌شود و انگلستان حق خود را برای مطالبه غرامت حفظ می‌کند.[۴۵] به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، جلال ساداتیان کاردار ایران در لندن، در پاسخ این مقام انگلیسی تأکید کرد که شواهدی دال بر حمله ایران به نفتکش السفینه وجود ندارد و دولت ایران این ادعا را رد می‌کند. ساداتیان درباره ضرورت حفظ امنیت کشتیرانی در خلیج‌فارس خاطرنشان کرد: «چنانچه سیاستی اتخاذ شود که براساس آن‌ کمک به رژیم عراق به‌عنوان عامل تشنج در منطقه قطع شود، امنیت برای همه برقرار خواهد شد. ضمن آنکه ایران همیشه خواستار قطع این‌گونه حملات و برقراری امنیت کشتیرانی در خلیج‌فارس بوده تا به منافع کسی در این منطقه لطمه‌ای وارد نشود.»[۴۶]

گزارش - 12

12. گروه‌های ضدانقلاب علاوه‌بر ایجاد درگیری‌های پراکنده و محدود روزانه در مناطق شمال‌غرب کشور، با همکاری نظامیان عراقی درصدد اجرای اقدامات بزرگ‌تر به‌ویژه حمله به پایگاه‌های اصلی رزمندگان در این مناطق هستند. واحد اطلاعات ژاندارمری جمهوری اسلامی درباره همکاری گروه‌های ضدانقلاب با رژیم عراق و تلاش برای نفوذ به خاک ایران با هدف حمله به پایگاه‌های رزمندگان******** اعلام کرد: به‌تازگی دو گروه 25 نفری به سرپرستی همسر فیروز اهل درکه و کمال قادر اهل دره‌تفی ازطرف رژیم بعثی عراق وارد ایران شده‌اند تا به پایگاه‌های نیروهای ایرانی ضربه زده یا آنها را اسیر کرده و به عراق انتقال دهند.[۴۷] اداره اطلاعات پیرانشهر نیز درباره احتمال حمله گروه‌های ضدانقلاب به پایگاه‌های سپاه پاسداران، در گزارشی به فرمانده سپاه این شهر نوشته است: 90 نفر از افراد هیز قندیل (از واحدهای نظامی حزب دمکرات) به فرماندهی سیدرسول احمدی در روستای ایلزه جمع شده و قصد ضربه‌زدن به پایگاه نیروهای خودی در کاسوره را دارند.[۴۸] فرمانده گردان نوهد نیز گزارش داد: عوامل سلطنت‌طلب قصد دارند توسط عوامل خود، مبالغ هنگفتی را ازطریق مرزهای سردشت و پیرانشهر وارد خاک ایران کنند و با روش به‌ظاهر دلسوزانه بین کشاورزان منطقه شمال‌غرب کشور توزیع کنند.[۴۹]

گزارش - 13

13. امروز، با اجرای عملیاتی در مناطق سقز و مریوان چند روستا پاک‌سازی شد. در جریان این عملیات‌ تعدادی از نیروهای خودی شهید یا مجروح و عناصری از گروه‌های ضدانقلاب کشته یا زخمی شدند. بنا به گزارش قرارگاه عملیاتی سیدالشهدا(ع) درپی طرح‌ریزی عملیاتی با هدف پاک‌سازی روستاهای هفت‌تاش، میشاو بزرگ و میشاو کوچک واقع در عمق محور بانه - بسطام که در جلسه مشترک فرماندهان سپاه سقز و سپاه بانه و هنگ ژاندارمری سقز و گردان صاحب‌الزمان(عج) در قرارگاه شهید شهرام‌فر انجام گرفت، عملیات در ساعت 3 بامداد امروز، آغاز شد.[۵۰] نیروهای خودی متشکل از 6 گردان از نیروهای سپاه بوکان، سپاه بانه، سپاه سقز و جمعی از پرسنل هنگ ژاندارمری سنندج، پس از عزیمت به مناطق سیانزار و گردنه عباس‌آباد، با هدف پاک‌سازی منطقه از عناصر کومه‌له مستقر در ارتفاعات هفت‌تاش، میشاو بزرگ و میشاو کوچک، عملیات خود را آغاز کردند. این عملیات از سه محور بیان‌دره، سرشیو سقز و یک محور در مریوان آغاز شد و تا ساعت 18 بعدازظهر، ادامه یافت و با اجرای آن، روستاهای هفت‌تاش، بیان‌دره، میشاو بزرگ و میشاو کوچک از وجود عناصر ضدانقلاب پاک‌سازی شد و ضدانقلابیون به‌سمت منطقه شیلر گریختند. در این عملیات 9 تن از نیروهای خودی شهید، 15 تن مجروح و 6 تن اسیر شدند و از افراد ضدانقلاب هم 5 نفر کشته، 10 نفر زخمی و 2 نفر مفقود شدند.[۵۱] علاوه‌بر عملیات مذکور، درگیری‌های دیگری نیز در نقاط مختلف استان‌های کردستان و آذربایجان‌غربی رخ داد. در شهرستان مریوان، در جریان دو درگیری در روستاهای شرکه و شیرین، 12 تن از افراد ضدانقلاب کشته شدند.[۵۲] در شهرستان تکاب ساعت 5 بعدازظهر امروز، 10 نفر از افراد حزب دمکرات که در جاده چوپلو به تکاب، کمینی به‌طول یک کیلومتر برای نیروهای خودی تدارک دیده بودند، با تیم‌های تأمین‌ خودی درگیر شدند و بعد از درگیری به روستای داشبرات گریختند.[۵۳] همچنین در یک درگیری میان مأموران گشت سپاه پاسداران با افراد گروه حرکت اسلامی در پاوه، یکی از نیروهای سپاه مجروح شد و 2 تن از افراد مسلح گروه مذکور دستگیر شدند.[۵۴]

گزارش - 14

14. فرمانده قرارگاه رمضان سپاه پاسداران درپی بروز برخی تردیدها درخصوص موضع‌گیری و فعالیت‌های دو گروه بانفوذ و معارض کرد عراقی،‌ همکاری با این دو گروه را به حالت تعلیق درآورد. باتوجه‌به موضع‌گیری‌های اخیر مسئولان حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانی‌ها) درمورد جنگ و آشکارشدن وابستگی‌های آنها به شبکه استکبار بین‌المللی، قرارگاه رمضان در روابط خود با این حزب اعلام تجدیدنظر کرد. فرماندهی قرارگاه رمضان همچنین خواستار مشخص‌شدن مواضع دقیق و شفاف اتحادیه میهنی کردستان عراق (طالبانی‌ها) در قبال تعهداتشان به جمهوری اسلامی و چگونگی فعالیت‌های آنها علیه حکومت و ارتش بعثی عراق شد تا همکاری با این اتحادیه در چارچوب تعریف‌شده، انجام پذیرد.[۵۵]

گزارش - 15

15. نیروهای مردمی امروز نیز درقالب کاروان‌های لبیک یا امام و راهیان کربلا از شهرهای مختلف عازم جبهه‌های جنگ شدند. نخست‌وزیر کشورمان اعزام نیروهای داوطلب مردمی را باعث انفعال دشمن اعلام کرد. به گزارش واحد مرکزی خبر، امروز ده‌ها هزار رزمنده از شهرهای اصفهان، شیراز، گرگان، کرمان، شاهرود، کرج و ساری به جبهه عزیمت کردند. همچنین از استان فارس نیروهای عشایر داوطلب درقالب کاروان لبیک یا امام پس از تجمع در صحن حرم حضرت احمدبن‌موسی(ع) عازم جبهه شدند. دومین کاروان لبیک یا امام و پنجمین کاروان راهیان کربلا از اصفهان آماده عزیمت به جبهه شدند. از این کاروان‌ها، تعدادی راهی جبهه‌ها و بقیه برای کسب آموزش‌های نظامی روانه پادگان‌ها و مراکز آموزشی شدند. از گرگان نیز گروه کثیری از نیروهای داوطلب مردمی شامل اعزام مجدد، تخصصی، خدماتی و آموزش‌دیده عضو بسیج و کارکنان ادارات و نهادهای انقلاب اسلامی شهرهای گرگان، گنبد، بندر ترکمن، علی‌آباد، کردکوی، بندر گز و بخش‌های کلاله، مینودشت، آزادشهر و خان‌ببین متشکل در کاروان "راهیان کربلای 4" و از شهرستان شاهرود هم دهمین کاروان رزمی تخصصی جهاد سازندگی متشکل از 120 تن با تخصص‌های راننده بولدوزر، گریدر، لودر و پایه‌یک، جوشکار، مکانیک و نیروهای خدماتی و از کرمان نیز گروه کثیری از عشایر استان کرمان عازم جبهه‌ها شدند. دومین کاروان لبیک یا امام شهرستان کرج مرکب از نیروهای آموزش‌دیده‌، اعزام مجدد و رزمی تخصصی بسیج سپاه پاسداران ناحیه کرج و بخش‌های ساوجبلاغ، شهریار، رباط‌کریم، طالقان، اشتهارد و آسارای کرج و از ستاد پشتیبانی جنگ استان مازندران در شهر ساری نیز گروهی داوطلب از نیروهای فنی تخصصی با چند دستگاه ماشین‌آلات سبک و سنگین رهسپار مناطق جنگی شدند.[۵۶] همچنین از قائم‌شهر اولین کاروان لبیک یا امام، از رزن همدان گروهی از نیروهای تخصصی، از اسلام‌شهر نیروهای رزمی و تخصصی، چهارمین کاروان راهیان کربلای شهرستان نوشهر متشکل از نیروهای آموزش‌دیده و رزمی تخصصی عضو واحد بسیج نوشهر، چالوس، کلاردشت، مرزن‌آباد و کجور، از برازجان از ستاد پشتیبانی جنگ جهاد سازندگی دشتستان نیروهای تخصصی شامل راننده بیل مکانیکی‌، قایقران، بی‌سیمچی، نگهبان و مسئول خط رهسپار جبهه‌ها شدند.[۵۷] هم‌زمان از شهرری یک کاروان شامل 20 دستگاه تریلر و کامیون از هدایای کارگران و کارکنان کارخانجات به جبهه‌ها عزیمت کردند.******** [۵۸] میرحسین موسوی نخست‌وزیر، در پایان جلسه امروز هیئت دولت، با تأکید بر ضرورت حضور مداوم و گسترده مردم در جبهه‌ها گفت که حضور گسترده مردم و قدرت روزافزون نیروهای رزمنده در جبهه‌ها، حالت انفعالی برای رژیم متجاوز صدام پدید آورده است.[۵۹]

گزارش - 16

16. فرمانده عالی جنگ در مراسم صبحگاه مشترک روحانیون، خواهران مربی و رزمندگان بسیج، از حضور آنان و خدمات بسیج مستضعفین سپاسگزاری کرد. حجت‌الاسلام‌والمسلمین هاشمی رفسنجانی با حضور در پادگان امام علی(ع) در جمع نیروهای واحد بسیج مستضعفین سپاه پاسداران متشکل از گردان آموزشی بسیج روحانیون، خواهران مربی پادگان آموزشی حضرت زهرا(س)، نیروهای اعزام به جبهه پدافند ش.م‌.ر. و دوره تخصصی بسیج‌، گفت: «چنین صحنه‌ای را ما بعید می‌دانستیم که در کشور مظلوم و گرفتار دشمنان اسلام شاهد باشیم. انسان در این روزها تحول و پیشرفت فراوان می‌بیند که یکی از آنها همین منظره است. برای خانم‌ها اصولاً چنین تصوری نبود که روزی آنها در پادگان‌ها آموزش ببینند و تفنگ به‌ دوش بگیرند و آموزش نظامی را به‌عنوان وظیفه تلقی کنند.» وی در ادامه به نقش روحانیت در میان مردم و حضور فعال آنان در جبهه‌های جنگ اشاره کرد و گفت: «وقتی مردم می‌بینند این‌طور روحانیون آموزش نظامی می‌بینند و در جبهه‌ها حضور پیدا می‌کنند و درصد شهدای آنها نسبت به قشرهای دیگر بیشتر است، می‌فهمند که مدعیان این نظام دارای عقیده‌اند و نمی‌خواهند از مردم سوءاستفاده کنند.» نماینده امام در شورای‌عالی دفاع از خدمات بسیج تشکر کرد و گفت: «ما باید این خدمات را از نعمت‌های آسمانی تلقی کنیم و زمینه همه کارهای خوب‌، مردم خوب ما هستند که ما باید از آنها سپاسگزار باشیم.»[۶۰]

گزارش - 17

17. وزیر نفت عراق ضمن اعلام اینکه عربستان و کویت با واگذاری روزانه 300 هزار بشکه نفت به عراق برای فروش، از این کشور پشتیبانی می‌کنند، تأکید کرد که عراق به حملات خود علیه تأسیسات نفتی ایران ادامه خواهد داد. خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از قاسم احمد تقی وزیر نفت عراق، گزارش داد که کویت و عربستان سعودی روزانه 300 هزار بشکه نفت به عراق وام می‌دهند و عراق در آینده آن را پس خواهد داد. گفتنی است این نفت از یک میدان نفتی در منطقه بی‌طرف به دست می‌آید. قاسم احمد تقی گفت: عراق ازطریق خط لوله‌ای که از ترکیه می‌گذرد یک‌میلیون بشکه در روز و ازطریق خط لوله عربستان 500 هزار بشکه در روز نفت صادر می‌کند. وزیر نفت عراق افزود: «خط لوله سوریه هنوز برای عراق از اهمیتی حیاتی برخوردار است.» وی با اشاره به اینکه عراق روی 1/13 درصد سهمیه حداکثر تولید اوپک پافشاری می‌کند، خاطرنشان کرد: «ما حتی از یک بشکه نفت نخواهیم گذشت و درصورتی‌که اوپک این خواسته عراق را تأمین نکند عراق ناگزیر خواهد بود که رسماً سهمیه خود را تعیین کند.» قاسم احمد تقی در بخشی دیگر از سخنان خود ضمن تهدید ایران، گفت که عراق همچنان حمله به هدف‌های نفتی ایران را ادامه خواهد داد و از هر اقدامی که به کاهش صادرات ایران بینجامد و این کشور را به متوقف‌ساختن تجاوز به عراق وادار کند، خودداری نخواهد کرد.[۶۱]

گزارش - 18

18. فرانسه، انگلیس و امریکا برای فروش برخی تسلیحات به ایران اعلام آمادگی کرده‌اند. حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی دراین‌باره نوشته است: «آقای محسن رفیق‌دوست آمد و گزارش سفر به لیبی و سوریه را داد و گفت سوری‌ها گفته‌اند که فرانسوی‌ها اظهارآمادگی [برای] فروش دومیلیارد دلار اسلحه به ایران کرده‌اند و انگلیسی‌ها آماده دادن موشک راپیر هستند.» حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در ادامه افزوده است: «آقای امراللهی آمد و پیشنهادی از شخصی در سوریه آورد که تحت‌نظر وزارت اطلاعات سوریه بوده و گفته حاضر است مقداری کالا به ارزش بیش از یک‌میلیارد دلار برای پرداخت بدهی‌های سوریه به ما بفروشد، در جلسه سران، این پیشنهاد به شرط کم‌شدن قیمت و اطمینان کامل تأیید شد.» وی همچنین در ادامه خاطرات امروز خود آورده است: «آقای [محسن] کنگرلو تلفنی اطلاع داد که امریکایی‌ها گفته‌اند در روز هفده ماه می ‌(28 اردیبهشت) نصف قطعات درخواستی [موشک] هاک را با هیئت ظاهراً آلمانی به ایران می‌آورند******** و پس از تنظیم برنامه آزادی گروگان‌ها در لبنان، بقیه را می‌آورند.»[۶۲] ضمیمه گزارش195: گزارش لشکر28 پیاده کردستان درباره وضعیت گروه‌های ضدانقلاب در منطقه کردستان و چگونگی همکاری آنان با ارتش عراق لشکر28 پیاده کردستان گزارشی درباره وضعیت گروه‌های ضدانقلاب در منطقه کردستان و همکاری آنها با ارتش بعثی عراق تهیه کرده که خلاصه‌ای از آن چنین است: گروه‌های غیرقانونی دمکرات، کومه‌له، خبات و رزگاری پس از پیروزی انقلاب اسلامی در منطقه کردستان ابتدا با تهاجم به سربازخانه‌ها و مراکز انتظامی اعلام موجودیت کردند و از سال 1359 که از شهرها رانده شدند، پایگاه‌های چریکی ثابت در مناطق مختلف دایر کردند. در سال 1362، وقتی آخرین پایگاه‌های آنان در استان کردستان متلاشی شد، مقر خود را به خاک عراق منتقل کردند و در نقاط مختلف کردستان عملیات پارتیزانی خود را همچنان ادامه دادند. از سوی دیگر، حکومت عراق که در ابتدای جنگ تحمیلی بین اکراد عراق محبوبیتی نداشت دست به تجهیز گروه‌های ضدانقلاب زده و در منطقه لشکر مذکور، به‌صورت نیروی پوششی از آنان استفاده کرد؛ بدین ترتیب که از منطقه چومان تا ننورد در جنوب شهر بانه از عناصر کومه‌له و دمکرات و خبات؛ از منطقه رودخانه شیلر تا سیاناو از کومه‌له و دمکرات و گروه علی مریوانی و از منطقه سیاناو تا شهرک بیاره از گروه رزگاری بهره گرفت. این همکاری میان عراق و ضدانقلاب ادامه داشت تا اینکه رزمندگان با اجرای عملیات والفجر4 بر سلسله ارتفاعات سورکوه و لری و کنگرک مسلط شدند، درنتیجه ارتباط عراق با گروه‌های ضدانقلاب ایران و پشتیبانی مستقیم آنها دچار اختلال شد. به‌دنبال آن عراق مقرهایی در ماؤوت، قلعه‌دیزه‌، رانیه، سلیمانیه و حلبچه به این گروه‌ها واگذار کرد و گروه‌های ضدانقلاب ازجمله سازمان مجاهدین خلق (منافقین) با تشکیل پایگاه‌های چریکی و آموزشی دست به تحرکاتی بدین شرح زدند: 1. عناصر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) که پس از اقدامات سال 1360 در ایران به عراق، رفته بودند در شمال سلیمانیه به فعالیت پرداختند و در ماؤوت و گلاله مرکزیت یافتند و ازطریق ارتفاعات سورکوه خط ارتباطی خود را با داخل کشور حفظ و در سال 1364 دست به یک مانور نظامی در ارتفاعات بمو زدند. 2. گروه‌های دمکرات و کومه‌له پس از بروز اختلاف با یکدیگر، منطقه بانه را تقسیم کردند: ارتفاعات اشتیرآباد منطقه فعالیت کومه‌له و ارتفاعات کاکر منطقه فعالیت دمکرات‌ها شد و از این طریق راه ارتباطی خود را با داخل کشور حفظ کردند که کماکان ادامه دارد. 3. گروه خبات از سال 1358، در دامنه‌های شرقی و غربی سورکوه بین بانه و سلیمانیه در تردد بوده و هست. 4. گروه رزگاری از سال 1358، از ارتفاعات اورامانات با حلبچه و سلیمانیه و سیدصادق در ارتباط بوده و هست. 5. گروه علی مریوانی از سال 1359، در مناطق مرزی غرب مریوان از دره سیاناو و دره توتمان و هرگینه و روستاهای شمال رودخانه قزلجه‌سور در تردد و گشت بوده است. از سال 1362 به بعد، حکومت عراق که فهمید گروه‌های مخالف جمهوری اسلامی مراکز خود را از دست داده و مقرهای ثابت آنان متلاشی شده و نیروهای جمهوری اسلامی با دادن امان‌نامه افراد این گروه‌ها را جذب و پس از آموزش به‌عنوان گروه‌های تواب مورداستفاده قرار می‌دهند و از سوی دیگر تدارک گروه‌های مخالف ایران در داخل خاک عراق مشکلی بر مشکلات موجود آنها افزوده است، با شیوه دیگری دست به جذب اکراد عراقی زد. البته تا سال 1363، این روند به‌کندی پیش رفت، لیکن از ابتدای سال 1364، با بهره‌گیری از تبلیغات نظامی و دادن پول کافی و تطمیع اکراد دست به نیروهای جیش الخفیفه و فرسان زده و تعداد اکراد مسلح را که از ابتدای جنگ تحمیلی حدود 8 هزار نفر بودند در پایان سال 1364، به حدود 15 تا 20 هزار نفر رسانید. استخبارات عراق عده‌ای از این افراد را که به نقاط مرزی نیز آشنایی داشتند پس از آموزش به‌صورت گروه‌های چریکی سازمان دادند که هم‌اکنون در گروه‌های 6 تا 7 نفره به خطوط مقدم اعزام و در فرصت‌های مناسب دست به عملیات تخریبی و گروگان‌گیری می‌زنند. در ادامه گزارش لشکر28 کردستان، شگردهای مشترک گروه‌های چریکی کرد عراقی و ضدانقلاب ایرانی چنین برشمرده شده است: 1. اقدامات گروه‌های چریکی دشمن: نفوذ به پشت خطوط تماس در شب؛ شناسایی یگان‌ها؛ تماس با روستائیان از راه تطمیع و جمع‌آوری خبر؛ دید‌بانی نفوذی؛ مین‌گذاری در محورهای فرعی خط پدافندی؛ اجرای کمین در محورهای جنگلی و فرعی در خطوط پدافندی؛ گروگان‌گیری پرسنل و تحویل به نیروهای دشمن. 2. اقدامات گروه‌های ضدانقلاب: جمع‌آوری اطلاعات خودی و تحویل به دشمن؛ شناسایی نیروهای خودی؛ ترغیب روستائیان به نفوذ در حوالی یگان‌ها برای جمع‌آوری خبر و فریب پرسنل؛ دیدبانی نفوذی برای دشمن؛ مین‌گذاری در محورهای خطوط عقبه یگان‌ها؛ اجرای کمین در محورهای جنگلی و فرعی در خطوط عقبی یگان‌ها؛ گروگان‌گیری در خطوط عقبی یگان‌ها؛ همکاری با دشمن و فعالیت در پست‌های شنود دشمن؛ اجرای تبلیغات و جنگ‌های روانی با هدف پایین‌آوردن روحیه نیروهای خودی و تشویق پرسنل به فرار یا ترک منطقه خدمتی؛ شناسایی شخصیت‌ها و فرماندهان نظامی و مسیرهای رفت‌وبرگشت آنان برای عملیات ترور.[۶۳]



منابع و مآخذ روزشمار 1365/02/17

  1. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره 49، 18/2/1365، صص 7 و 8، تهران - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 17/2/1365.
  2. اكبر هاشمي رفسنجاني، اوج دفاع (کارنامه و خاطرات سال 1365)، به اهتمام عماد هاشمي، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ هشتم 1388، ص91.
  3. واحد مركزي خبر صداوسيماي جمهوري اسلامي، بولتن راديوهاي بيگانه، 18/2/1365، ص1، راديو بغداد.
  4. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره 49، 18/2/1365، ص11، تهران - خبرگزاری رويتر، 17/2/1365.
  5. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره 49، 18/2/1365، صص 7 و 8، تهران - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 17/2/1365.
  6. سند شماره 88906 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از حفاظت اطلاعات سپاه ناحيه آذربايجان‌شرقي به حفاظت اطلاعات كل، 18/2/1365.
  7. سند شماره 212439 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن گزارش روزانه، وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی، شماره 240، 19/2/1365، صص 4 و 5.
  8. سند شماره 359659 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه عملياتي حمزه سيدالشهدا(ع) به فرمانده ژاجا (رکن3 - عمليات)، 18/2/1365.
  9. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره 49، 18/2/1365، ص5، سنندج - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 17/2/1365.
  10. سند شماره 359631 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه عملياتي حضرت سيدالشهدا(ع) ژاندارمري جمهوري اسلامي (رکن2) به فرمانده ژاجا (ركن2 - مركز فرماندهي)، 17/2/1365، ص2.
  11. سند شماره 359642 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي (سلماس) به ستاد قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (واحد طرح و عمليات)، 17/2/1365.
  12. سند شماره 301251 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از وزارت اطلاعات (اداره كل اطلاعات آذربايجان‌غربي و كردستان) به استاندار كردستان، 14/3/1365.
  13. سند شماره 359631 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، پیشین؛ و - سند شماره 359659 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، پیشین.
  14. سند شماره 339742 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانداري بانه به استاندار كردستان، 17/2/1365.
  15. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره 49، 18/2/1365، ص6، خرم‌آباد - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 17/2/1365.
  16. همان، ص6، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 17/2/1365.
  17. روزنامه جمهوري اسلامي، 18/2/1365، ص2.
  18. روزنامه کیهان، 17/2/1365، ص21.
  19. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره 49، 18/2/1365، ص1، رادیو صوت‌الجماهیر، 17/2/1365.
  20. همان، ص3، راديو صوت‌الجماهير، 17/2/1365.
  21. روزنامه کیهان، 17/2/1365، ص21.
  22. سند شماره 453737 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) به فرماندهي نيروي زميني سپاه پاسداران، 17/2/1365.
  23. سند شماره 442558 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) به فرماندهی نيروي زميني ارتش جمهوری اسلامی، 17/2/1365.
  24. همان.
  25. روزنامه جمهوري اسلامي، 18/2/1365، ص22.
  26. روزنامه اطلاعات، 18/2/1365، ص15.
  27. مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ايران و عراق در اسناد سازمان ملل (65 - 1364) 1986، ترجمه محمدعلي خرمي، جلد 5، تهران: مرکز اسناد و تحقيقات دفاع مقدس، 1387، صص 174 و 175.
  28. واحد مركزي خبر صداوسيماي جمهوري اسلامي، بولتن راديوهاي بيگانه، 18/2/1365، ص4، راديو بغداد، 17/2/1365.
  29. همان، صص 4 و 5، راديو بي‌بي‌سي، 17/2/1365.
  30. همان، ص7.
  31. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره 49، 18/2/1365، ص16، پاريس - خبرگزاري فرانسه، 17/2/1365.
  32. همان، ص25، پاريس - خبرگزاري فرانسه، 17/2/1365.
  33. همان، ص24، پاریس - خبرگزاری فرانسه، 17/2/1365.
  34. سند شماره 13746 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از معاونت اطلاعات قرارگاه نيروي زميني سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، 18/2/1365.
  35. سند شماره 19411/پ‌ن مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: جلسه بررسي تجهيزات مهندسي و طرح براي ادامه عمليات در فاو، (قرارگاه کربلا، 17/2/1365، نوار شماره 19087)، علیرضا لطف‌الله‌زادگان، صص 5 - 3.
  36. سند شماره 440918 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از محسن رضايي (فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي) به فرماندهي قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) (حجت‌الاسلام هاشمي رفسنجاني)، 17/2/1365.
  37. سند شماره 13762 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي واحد اطلاعات قرارگاه نجف2، شماره 113، 19/2/1365، ص7.
  38. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره 49، 18/2/1365، صص 27 و 28، العماره - خبرگزاري رويتر، 17/2/1365.
  39. سند شماره 13742 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ژاندارمري جمهوري اسلامي (گروه اطلاعات) به وزارت كشور (اداره كل امور انتظامي)، 17/2/1365.
  40. سند شماره 13741 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ژاندارمري جمهوري اسلامي (ركن2 - اطلاعات) به وزارت اطلاعات، 17/2/1365.
  41. سند شماره 314292 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: از شهرباني کردستان به استاندار كردستان، 17/2/1365.
  42. سند شماره 108901 مرکز مطالعات وتحقيقات جنگ: از ستاد مشترک ارتش جمهوري اسلامي ايران (رکن2) به سماجا3 (عمليات)، 17/2/1365.
  43. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره 50، 19/2/1365، ص18، لندن - خبرگزاري فرانسه، 17/2/1365
  44. همان، ص19، کويت - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 17/2/1365.
  45. همان، ص13، لندن - خبرگزاري کويت، 17/2/1365.
  46. همان، صص 29 و 30، لندن - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 17/2/1365.
  47. سند شماره 181567 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ژاندارمري جمهوري اسلامي (رکن2) به وزارت اطلاعات، 17/2/1365.
  48. سند شماره 359668 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي سپاه پيرانشهر، 18/2/1365.
  49. سند شماره 185480 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي گردان نوهد به بخشداري اشنويه، 17/2/1365.
  50. سند شماره 359687 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه عملياتي سيدالشهدا(ع) ژاندارمري جمهوري اسلامي (رکن2) به فرمانده ژاجا (رکن3) عملیات، 19/2/1365.
  51. سند شماره 339728 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ناحيه ژاندارمري کردستان (رکن2) به استاندار کردستان، 19/2/1365؛ و - سند شماره 317370 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانداري سقز به استاندار کردستان، 22/2/1365؛ و - سند شماره 13806 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي حمزه سيدالشهدا(ع) به فرماندهي كل سپاه پاسداران، 22/2/1365.
  52. سند شماره 337797 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانداري مريوان به استانداري كردستان، 17/2/1365.
  53. سند شماره 359670 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از واحد اطلاعات سپاه تکاب به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (اطلاعات)، 17/2/1365.
  54. سند شماره 200238 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن گزارش روزانه، وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی، شماره 238، 17/2/1365، ص2.
  55. سند شماره 452116 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي قرارگاه رمضان به واحد اطلاعات قرارگاه رمضان، 17/2/1365.
  56. روزنامه جمهوري اسلامي، 18/2/1365، ص15.
  57. همان، ص8.
  58. روزنامه کيهان، 17/2/1365، ص3.
  59. روزنامه اطلاعات، 18/2/1365، ص15.
  60. روزنامه کیهان، 18/2/1365، ص2.
  61. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره 49، 18/2/1365، صص 56 و 57، کويت - آسوشيتدپرس، 17/2/1365.
  62. اوج دفاع، پیشین، صص 91 و 92.
  63. سند شماره 250519 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از لشکر28 پياده کردستان به فرماندهی سپاه پاسداران (واحد اطلاعات)، 17/2/1365.