1365.02.23

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1365
1365.02.23
نام‌های دیگر بیست و سه اردیبهشت
تاریخ شمسی 1365.02.23
تاریخ میلادی 13 مه 1986
تاریخ قمری 3 رمضان 1406


گزارش - 1

1. صبح امروز، با پيگيري‌ فرماندهي نيروي زميني سپاه پاسداران و برگزاري جلساتي با فرماندهان يگان‌هاي مأمور اجراي عمليات در منطقه پيچ‌انگيزه، ضمن بحث و تبادل‌نظر درباره جزئيات طرح مانور، ساعت آغاز عمليات اعلام و دستورات شفاهي و كتبي براي اجراي عمليات آزادسازي منطقه پيچ‌انگيزه به يگان‌ها داده شد. باتوجه‌به ادامه تحركات ارتش عراق در جبهه‌هاي شمال‌غرب كشور و احتمال تجاوز به خطوط دفاعي ديگر، طبق تصميم فرماندهان نظامي مقرر شد رحيم صفوي جانشين فرمانده نيروي زميني سپاه پاسداران، كه از روز گذشته براي بررسي اوضاع و طراحي عمليات آزادسازي منطقه پيچ‌انگيزه به اين منطقه آمده است، امروز، عازم مناطق شمال‌غرب شود. عزيز جعفري فرمانده قرارگاه قدس نيز به دستور فرمانده نيروي زميني سپاه براي فرماندهي عمليات آزادسازي پيچ‌انگيزه در منطقه حضور یافت. وي پس از برگزاري جلساتي با فرماندهان يگان‌ها و بررسي وضعيت منطقه، طرح مانور و آمادگي يگان‌ها، با صدور دستوري زمان عمليات و نكات لازم را اعلام كرد. در اولين جلسه امروز، با حضور رحيم صفوي، عزيز جعفري، سرهنگ جمشيدي فرمانده لشكر16 زرهي ارتش و غلامرضا جعفري فرمانده لشكر17 علي‌بن‌ابي‌طالب(ع) سپاه پاسداران، آخرين وضعيت منطقه، گسترش دشمن و مأموريت يگان‌ها بررسي شد. رحيم صفوي طول منطقه عمليات را 9 كيلومتر و عمق آن را 2 تا 4 كيلومتر اعلام و تأكيد كرد كه براي آزادسازي منطقه واحدهاي ضدزره نقش زيادي دارند. در نشستي ديگر نيز ضمن بررسي مجدد طرح مانور لشكر7 ولي‌عصر(عج)، نكات لازم به مسئولان اين لشكر و لشكر19 فجر سپاه پاسداران يادآوري شد. همچنين در جلسه‌اي با حضور عزيز جعفري، علي عبداللهي، علي عساكره مسئول واحد ادوات سپاه، كريمي از گروه توپخانه سپاه، عبدالمحمد رئوفي فرمانده لشكر7 ولي‌عصر(عج)، محمد كوثري فرمانده لشكر27 محمدرسول‌الله(ص) و غلامرضا جعفري فرمانده لشكر17 علي‌بن‌ابي‌طالب(ع)، طرح مانور يگان‌هاي عمل‌كننده بررسي و هماهنگي‌هاي لازم انجام شد و چگونگي پشتيباني واحدهاي ضدزره و توپخانه از يگان‌هاي عمل‌كننده مشخص گرديد. [۱] علاوه‌بر نشست‌هاي مذكور، در دستوري كتبي به فرماندهان لشكر‌هاي 7 ولي‌عصر(عج)، 19 فجر، 27 محمدرسول‌الله(ص)، 17 علي‌بن‌ابي‌طالب(ع) و تيپ‌هاي 10 سيدالشهدا(ع) و 18 الغدير زمان عمليات و ساير نكات و تذكرات لازم بدين شرح ابلاغ شد: «1. ساعت (س) روز (ر) ساعت 23 روز 23/2/1365 خواهد بود. 2. جهت رعايت حفاظت از اين ساعت سكوت راديويي برقرار باشد. بديهي است هيچ محوري منتظر آمادگي محور ديگر نخواهد شد و رأس ساعت بايد عمليات آغاز گردد. 3. باتوجه‌به اينكه رعايت حفاظت كامل و غافلگيري، نقش اساسي در موفقيت تك داشته، هيچ يگاني حق ستون‌كشي دررابطه‌با انتقال نيرو به داخل خط با اتوبوس را ندارد و حتماً به‌صورت تك‌تك و با كمپرسي يا تويوتا انجام گيرد. 4. حتماً تماس با گردان را با تلفن صحرايي كه به‌دنبال خود مي‌بريد، برقرار نماييد و در غيراين ‌صورت سكوت راديويي برقرار باشد.»[۲]

گزارش - 2

2. عمليات شبانه نيروهاي سپاه پاسداران براي بازپس‌گيري مواضع اشغال‌شده در منطقه پيچ‌انگيزه باوجود آماده‌باش يگان‌هاي عراقي در منطقه عمومي عمليات و درحالي‌كه بخشي از توان قواي خودي در دو روز گذشته، صرف مقابله با حملات دشمن شده بود، با موفقيت نسبي آغاز شد.* رزمندگان در ساعت 23 امشب، از سه محور در منطقه‌اي به عرض حدود 10 كيلومتر ميان پاسگاه مرزي بجليه و رودخانه دويرج بدين‌شرح وارد عمل شدند: 1. محور چپ لشكر7 ولي‌عصر(عج) با 4 گردان در منطقه مواضع قبلي گردان‌هاي 125 و قدس از لشكر16 زرهي ارتش. 2. محور وسط لشكر19 فجر با 3 گردان در منطقه مواضع قبلي گردان507 (ژاندارمري). 3. محور راست تيپ10 سيدالشهدا(ع) با يك گردان منها در منطقه شيار ربوط.** لشكر19 فجر اولين يگاني بود كه با قواي عراقي درگير شد و پس از تصرف مواضع دشمن با لشكر7 ولي‌عصر(عج) كه هم‌زمان وارد عمل شده بود، الحاق كرد. به‌دنبال آن تيپ10 سيدالشهدا(ع) با دشمن درگير شد. با گذشت چند ساعت از عمليات، قواي عراقي در برخي محورها، مخصوصاً مقابل لشكر19 فجر و تيپ10 سيدالشهدا(ع) مقاومت كردند و در بعضي مناطق نيز مجبور به فرار شدند.[۳] راوي مركز مطالعات و تحقيقات جنگ بخشي از وقايع و مكالمات فرماندهان يگان‌هاي عمل‌كننده با فرمانده قرارگاه، در ساعت اول نبرد با دشمن را اين‌گونه گزارش كرده است: ساعت 23، لشكر‌هاي ولي‌عصر(عج) و فجر عمليات را با غافلگيري شروع كردند؛ ساعت 23:30، لشكر19 فجر و تيپ10 سيدالشهدا(ع) درحال پيشروي‌ بوده، وضعيت را خوب اعلام كردند؛ فرمانده لشكر فجر از فرمانده قرارگاه درخواست اجراي آتش ضدآتشبارهاي دشمن را كرد؛ ساعت 23:48، تيپ10 سيدالشهدا(ع) اعلام كرد كه از كمين‌ها عبور كرده است و پيش مي‌رود.***[۴]

گزارش - 3

3. در جريان دفع حمله نيروهاي عراقي در شمال هورالهويزه، توسط يگان پدافندي سپاه پاسداران، يك فرمانده گروهان خودي به شهادت رسيد و يك قايق و تعدادي سلاح انفرادي به غنيمت گرفته شد. براساس گزارش واحد اطلاعات قرارگاه نجف سپاه پاسداران، ساعت 12:15 امروز نيروهاي عراقي پس از تحركاتي در سمت چپ محور جاده‌ خندق،**** با 8 قايق كه هركدام حامل 8 نيروي مسلح و سلاح‌هاي كلاشينكف، تيربار گرينف، سيمينوف و آر.پي.جي. بودند، به‌سمت پايگاه شريف حمله كردند. ديدبان دكل ميلاد با مشاهده‌ مهاجمان، بلافاصله موضوع را به فرمانده نيروهاي خودي اطلاع داد.***** فرمانده گردان به‌محض دريافت پيام با حضور در پايگاه شريف فرمانده گروهان اين منطقه را با قايق مسلح به دوشكا، مأمور مقابله با مهاجمان كرد. طولي نكشيد كه رزمندگان با دشمن درگير شدند، اما به‌دليل نقص فني دوشكا، فرمانده گروهان به شهادت رسيد. بعد از اين حادثه، نيروهاي اطلاعات تيپ با سازماندهي نيروهاي مستقر در منطقه، با دشمن درگير شدند و مهاجمان را مجبور به عقب‌نشيني كردند. بااين‌حال، اجراي آتش شديد توپخانه دشمن كه از ساعت 12، روي مواضع رزمندگان در محور جاده خندق آغاز شده بود تا ساعت 16 با شليك بيش از 1400 گلوله ادامه يافت. درپي كاهش آتش‌ دشمن، رزمندگان مستقر در پاسگاه به‌طرف محل درگيري رفته و منطقه را پاك‌سازي كردند و يك قايق منهدم‌شده از دشمن را كه به‌جا مانده بود با تعدادي اسلحه به عقب انتقال دادند. گفتني است دشمن بعثي به‌طور جدي مشغول فعاليت مهندسي و جابه‌جايي در دو سمت چپ و راست جاده خندق است.[۵]

گزارش - 4

4. گزارش‌هاي سپاه پاسداران و شهرباني حاكي‌از حمله قريب‌الوقوع ارتش عراق به منطقه حاج‌عمران، اقدام دشمن به اجراي آتش شديد در اطراف پيرانشهر و بازكردن معبر در منطقه سومار است. قرارگاه تحت‌امر قرارگاه رمضان مستقر در نقده درپيامي به اين قرارگاه اعلام كرد: «بنا بر خبر رسيده از حيات، دشمن قصد حمله به منطقه‌ حاج‌عمران را دارد. طبق خبر واصله امشب به منطقه مذكور حمله خواهد كرد.»[۶] به گزارش قرارگاه عملياتي حمزه سيدالشهدا(ع)، توپخانه عراق ساعت 17 امروز، روستاي قمطره را در عمق محور پيرانشهر - جلديان را گلوله‌باران كرد. در اين حمله 35 گوسفند تلف شد، چندين باغ‌ و يك تراكتور نيز آسيب ديدند.[۷] درهمين‌حال، گزارش اداره اطلاعات شهرباني حاكي است توپخانه ارتش عراق بارديگر از ساعت 22:30، اطراف شهر پيرانشهر را زير آتش شديد قرار داد كه توپخانه خودي نيز اقدام به مقابله كرد.[۸] علاوه‌براين، بنا بر اعلام قرارگاه نجف2 از منطقه سومار، دشمن امشب، در منطقه كاني‌شيخ بين تپه بازرگان و رودخانه صد، اقدام به بازكردن معبري به عرض 4 متر در ميدان مين خود و جمع‌آوري 30 متر سيم‌خاردار ازسمت چپ تپه328 در محور سومار كرده است.[۹]


گزارش - 5

5. به‌منظور بررسي مشكلات و كمبودهايي كه موجب كندي فعاليت مهندسي شده و نيز مشكلاتي كه قرارگاه‌هاي مهندسي رزمي سپاه و جهاد سازندگي براي اجراي مأموريت خود با آن روبه‌رو هستند امشب از ساعت 22 تا 24، جلسه‌اي در قرارگاه نيروي زميني سپاه پاسداران برگزار شد.****** در آغاز جلسه، حسن دانايي‌فر بخشي از فعاليت‌هاي مهندسي ضروري براي ادامه دفاع از منطقه فاو را چنين برشمرد: ترميم، اصلاح و نگهداري جاده‌هاي موجود؛ احداث جاده‌هاي ضروري (ازجمله احداث جاده‌اي از اروند تا جاده استراتژيك)؛ تقويت خاكريزهاي خطوط مقدم؛ دوجداره‌كردن خاكريزهاي در معرض حملات شديد؛ احداث و تكميل بيمارستان صحرايي؛ احداث مواضع مناسب براي نيروهاي پياده و نيز سلاح‌ها و تجهيزات؛ احداث پد بالگرد؛ استمرار فعاليت‌هاي مهندسي به‌دليل وضعيت باتلاقي و نامناسب زمين منطقه و... . وي سپس ضمن تقدير از تلاش‌هاي مستمر واحدهاي مهندسي جهاد سازندگي و كوشش‌هاي شبانه‌روزي آنها،******* از كندي پيشرفت كارها و باقي‌ماندن كارهاي بسياري كه دفاع از منطقه تصرف‌شده را دچار مشكل ساخته، گلايه كرد و گفت: ما آمده‌ايم اينجا كه مشكلات و كمبودها را در حضور آقاي فروزنده مطرح كنيم تا آن را حل كند. در ادامه جلسه، مهدي ورشابي با بيان اينكه در اين سه ماه، كار مهندسي مستمر و بي‌سابقه‌اي در اين منطقه شده است، افزود: نزديك به 80 درصد از باكيفيت‌ترين نيروها و كادرهاي مهندسي را از دست داديم. از جهاد تهران، شش رده از كادر كه مسئوليت محور و تشكيلات را به عهده داشتند شهيد يا زخمي شده‌اند. در منطقه‌اي كوچك، براثر آتش و تركش‌هاي دشمن 3 تن از بالاترين رده‌هاي مسئولان مهندسي جهاد تهران و 8 دستگاه مهندسي را از دست داديم. در همين عمليات كوچك 8 ارديبهشت و ادامه آن، 40 دستگاه مهندسي‌مان منهدم شد كه حتي يك دستگاه آن هنوز جايگزين نشده است. آمبولانس نداريم كه مجروحانمان را به اورژانس برسانيم. ... ما 4000 دستگاه سبك، نيمه‌سنگين و سنگين از جهاد به جبهه‌ها آورده‌ايم كه هنوز يكي از آنها هم جايگزين نشده است. براي اولين‌بار در اين سه ‌ماه اخير، بچه‌هاي جهاد نجف‌آباد جلوي ما ايستاده‌اند و از اينكه امكانات ندارند تا كارشان را تمام كنند ناراحت‌اند. اما نداريم كه بدهيم. ... امروز، در منطقه فاو كارها را از نزديك ديديم. با وضعيتي كه هست، تانك‌هاي دشمن در فاصله كم به رديف ايستاده‌اند، كارهايي كه شده قابل‌تصور نيست. مسئولان مهندسي همچنين گفتند يگان‌هاي عملياتي شب، عمليات مي‌كنند و چند روز بعد براي بازسازي يگان خود، نيروهايشان را به مرخصي مي‌فرستند، ولي بچه‌هاي مهندسي همچنان مستمر كار مي‌كنند. اين وظيفه ماست كه به آنان برسيم. با اين وضعيت نمي‌دانيم جواب آنها را چه بدهيم. پس از آن علي شمخاني گفت: از محاسن جهاد سازندگي اين است كه از ما امكانات و تجهيزات و آموزش نمي‌خواهد. اين بار اول است كه جهاد آمده مي‌گويد من مشكل امكانات دارم. تاكنون هر مأموريتي به جهاد واگذار مي‌كرديم، انجام مي‌داد. مسئولان جهاد در پاسخ گفتند كه الآن داريم اعلام مي‌كنيم كه از دستگاه‌هاي مهندسي‌مان چيزي نمانده است، چيزي هم جايگزين نشده است. محمد فروزنده هم اظهار كرد: از مدتي پيش، هيچ دستگاه مهندسي نيامده است. براي عمليات والفجر8 تعداد 500 دستگاه از سازمان‌هاي دولتي آمد كه تعدادي منهدم شد و تعدادي هم دراختيار يگان‌ها و مشغول كار مي‌باشند. فروزنده با اشاره به مشكلات ارزي كشور افزود: يك هفته در تهران با محسن رفيق‌دوست و چند نماينده مجلس بحثي طولاني درباره ارز و سهميه ارز جنگ بود. درمورد مهمات و مهندسي هم گفت‌وگوي اساسي شد. به آنها گفتم ارز مهمات و مهندسي را كاهش ندهيد چون دراين‌صورت ديگر عملياتي اجرا نمي‌شود. اين را پذيرفتند، ولي واقعيت اين است كه ارتش، سپاه، جهاد و حتي دستگاه‌هاي اجرايي دولت كه وارد جنگ شده‌اند، هرچه داشته‌اند، آورده‌اند. محسن رفيق‌دوست مي‌گفت دارم تويوتاهاي استان‌ها را جمع مي‌كنم و به‌جاي آن پيكان مي‌دهم. وي افزود كه ارز براي درخواست‌هاي جهاد و سپاه قرار است تأمين شود و اختيار خريد داده شده، اگر مشكلي پيش نيايد، حداقل چهار، پنج ما طول مي‌كشد كه برسد. فرمانده قرارگاه مهندسي خاتم‌الانبيا(ص) ضمن اشاره به رفع مشكلات حمل‌ونقل امكانات و مهمات به جانشين فرمانده قرارگاه كربلا يادآوري كرد كه فقط به كارهاي انجام‌نشده نپردازد، بلكه حجم عظيمي از كارهايي كه واحدهاي مهندسي از شش ماه قبل از عمليات والفجر8 شروع كرده‌اند و تاكنون هم ادامه دارد را در نظر داشته باشد. در ادامه جلسه يدالله شمايلي و محمدرضا عطار علاوه‌بر مشكلات مهندسي جهاد، مشكلات واحدهاي مهندسي سپاه و واحدهاي يگان‌ها را يادآور شدند و گفتند كه آنها نيز مدت‌هاست كه امكانات دريافت نكرده‌اند. عطار گفت كه از دو سال پيش تاكنون، مهندسي يگان‌ها پشتيباني نشده‌اند و هرچه داشته‌اند به كار گرفته‌اند كه منهدم شده است. وي ديگر مشكلات را كمبود استحكامات، ازجمله تراورس و ورق‌هاي پليت ذكر كرد كه محمد فروزنده گفت پليت اصلاً در كشور نيست. به اين ترتيب، در اين جلسه مشخص شد راه‌حل سريعي براي رفع كمبودها وجود ندارد و اگر مشكلي بروز نكند، تا چهار، پنج ماه آينده، فقط بخشي از نيازها رفع مي‌‌شود. فرمانده نيروي زميني سپاه هم در پايان اين‌گونه نتيجه‌گيري كرد: پس ما به حجت‌الاسلام هاشمي رفسنجاني فرمانده عالي جنگ، اعلام كنيم كه براي عمليات جديد، امكانات مهندسي وجود ندارد و اجراي عمليات ميسر نيست.[۱۰]

گزارش - 6

6. فرمانده نيروي زميني سپاه در دو نامه جداگانه، دستور شناسايي مكاني مناسب براي احداث پايگاه موشكي در جنوب كشور و همچنين ارتقاي سازماني تيپ33 المهدي(عج) را ابلاغ كرد. علي شمخاني امروز در نامه‌اي به فرماندهي تيپ هفتم الحديد (موشكي) دستور داد: «به‌منظور كسب آمادگي‌هاي لازم براي مقابله با هرگونه توطئه احتمالي دشمنان، پايگاه‌هايي را در جنوب كشور (استان‌هاي خوزستان و بوشهر) ظرف يك ماه، شناسايي و پس از تصويب فرماندهي احداث نماييد.»[۱۱] فرمانده نيروي زميني سپاه پاسداران در نامه‌ ديگري خطاب به فرمانده تيپ33 المهدي(عج)، ضمن تقدير از عملكرد مؤثر اين تيپ در عمليات والفجر8، سازمان آن را به لشكر ارتقا داد. در نامه شمخاني به محمدجعفر اسدي آمده است: «باتوجه‌به توانايي و استعدادي كه در تيپ33 المهدي(عج) جهت تقويت و گسترش سازمان رزمي آن وجود دارد و لياقت و شايستگي فرماندهي آن، بدين‌وسيله ابلاغ مي‌گردد از اين تاريخ تيپ33 المهدي(عج) به لشكر33 المهدي(عج) تغيير يافته و سازمان رزمي آن به‌صورت 9 گردان مانوري پياده و 3 گردان احتياط مي‌باشد، اميد است كليه مسئولين و رزمندگان دلاور لشكر33 المهدي(عج) با توكل بر خداوند متعال همچنان نسبت به تقويت رزمي اين يگان درجهت دفاع از اسلام و نابودي دشمنان آن موفق و مؤيد باشند.»[۱۲]

گزارش - 7

7. مشاور فرمانده سپاه درزمينه صنايع نظامي با ابراز نگراني از كمبود نيروي انساني و تأكيد بر لزوم رفع اين مشكل و تقويت و افزايش سازمان رزم، خواهان تغيير كاربري برخي صنايع غيرنظامي به صنايع نظامي شد. بعدازظهر امروز، حميد صفاري با علي شمخاني فرمانده نيروي زميني سپاه، ديدار كرد. به گزارش راوي مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، در اين جلسه، مشاور فرمانده سپاه ضمن اظهار نگراني از ضعف برخي مسئولان بسيج در جذب نيرو، گفت: «درحال‌حاضر امكان بسيج يك‌ميليون نفر هم وجود دارد. يك نفر استخوان‌دار [قوي] را بگذاريد مسئول بسيج، مثل برادر [غلامعلي] رشيد، او مي‌تواند يك‌ميليون نفر را بسيج كند. امروز، جنگيدن با افرادي مثل ملك حسين (شاه اردن) ذلت است، ولي جنگيدن با صدام كه يك آدم قوي است، كيف دارد و نابودي او عزت است. ... ما نيرويمان را درجهت جنگ [خوب] به كار نگرفته‌ايم.» وي افزود: من علاوه‌بر پيشنهاد طرحي براي بسيج نيرو با هدف تشكيل 90 لشكر، طرح ساختن سلاح‌هاي جديد را داده‌ام. صفاري خاطرنشان كرد: «ما بايد توانمان را افزايش دهيم. بايد خودمان را براي جنگي كه پي‌درپي بتوانيم به دشمن بزنيم، آماده كنيم تا دشمن سقوط كند؛ نه اينكه يك حمله كنيم و تا سال بعد منتظر بمانيم. با اين روش نمي‌شود پيروز شد. اگر ما بدون سروصدا، نيرو و تسليحات لازم براي يك برخورد قوي و مستمر با دشمن را فراهم كنيم، دشمن را ساقط مي‌كنيم.» وي همچنين به لزوم تغيير كاربري برخي صنايع درجهت پشتيباني جنگ اشاره كرد و افزود: «ما مي‌توانيم به‌جاي ساختن زودپز، با همان دستگاه خمپاره توليد كنيم. ما بايد كارخانه (ماشين‌سازي) رنو را تبديل به ساخت نفربر زرهي كنيم.»[۱۳]

گزارش - 8

8. عراق امروز، از سرنگوني يك هواپيماي جنگنده ايراني خبر داد. منابع كشتيراني ادعاي روز گذشته عراق درباره حمله به يك هدف دريايي در سواحل ايران را تأييد نكردند. امريكا نيز از اقدام ايران به تهديد كشتي‌هاي كشورهاي حامي عراق ابراز نگراني كرد. فرماندهي كل نيروهاي مسلح عراق در اطلاعيه نظامي شماره 2224 خود مدعي شد: 2 هواپيماي جنگنده اف4 ايران در ساعت 13:40 امروز، پس از عبور از مرزهاي بين‌المللي و ورود به حريم عراق، هدف آتش سلاح‌هاي دفاع هوايي سپاه چهارم عراق در شرق ميسان قرار گرفتند كه يكي از آنها سقوط كرد و ديگري گريخت.[۱۴] به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، درپي حملات مكرر هواپيماهاي عراق به منطقه نفتي گناوه، اهالي روستاي بنه‌اسماعيل از توابع ديلم، وجود چندين بمب عمل‌نكرده در اين منطقه را گزارش كردند. پس از بررسي، 4 بمب در مزرعه‌اي كشف و با همكاري گروه خنثي‌سازي منتقل شد. تحقيقات انجام‌گرفته حاكي‌ است پرتاب بمب‌ها از ارتفاع بسيار پايين بوده است.[۱۵] از سوي ديگر، امروز راديو امريكا و راديو اسرائيل با اشاره به ادعاي روز گذشته عراق درمورد حمله به يك هدف دريايي در نزديكي سواحل ايران، گفتند تاكنون منابع مستقل امور كشتيراني و هيچ منبع بي‌طرفي حمله به يك كشتي بازرگاني يا نفتكش در خليج‌فارس را تأييد نكرده است.[۱۶] در همين حال، راديو امريكا به نقل از سخنگوي كاخ سفيد از نگراني ايالات متحده درمورد شدت‌گرفتن حملات هوايي عليه كشتي‌هاي بي‌طرف خبر داد و بدون اشاره به حملات هوايي عراق عليه كشتي‌ها با ادعاي اينكه در سه‌ماهه اخير از 14 حمله به كشتي‌ها در خليج‌فارس به‌احتمال‌قوي 8 حمله ازجانب ايران بوده است، گفت: «امريكا مصمم است راه تنگه هرمز را باز نگه دارد و گسترش دامنه جنگ ايران و عراق به كشورهاي عرب حوزه خليج [فارس] تهديد عمده‌اي براي منافع امريكا خواهد بود.» سخنگوي كاخ سفيد افزود كه ايران نبايد رأي منفي كنگره امريكا به فروش سلاح به عربستان را اشتباه تعبير كند و اين كشور هرگز نبايد ترديدي درمورد اراده امريكا به تضمين آزادي عبورومرور كشتي‌ها در خليج‌فارس و دفاع از بخش پايين خليج‌فارس داشته باشد.[۱۷]

گزارش - 9

9. در جريان عمليات مين‌گذاري نيروهاي سپاه پاسداران در جاده ديانا - سيدكان و جاده ديانا - حاج‌عمران ارتش عراق متحمل خسارات و تلفاتي شد. واحد اطلاعات قرارگاه رمضان بنا بر اخباري كه امروز دريافت كرده، گزارش داد: در نيمه ارديبهشت‌ماه 1365، در دو عمليات مين‌گذاري سپاه در جاده ديانا - سيدكان، يك كاميون عراقي مخصوص حمل كاتيوشا با 4 سرنشين به‌كلي منهدم شد و براثر برخورد قسمتي از آن به خودروي جاش‌هاي احمد خركي 8 نفر از آنان كشته و 2 نفر مجروح شدند. همچنين در جاده ديانا - حاج‌عمران نزديك پل حافظ يك خودروي زيل ارتش بعث منهدم شد و تمامي سرنشينان آن كشته شدند.[۱۸]

گزارش - 10

10. مبارزان كرد عراقي با اجراي عمليات‌هايي در مناطق دهوك و شيروان، تلفات و خساراتي به نظاميان ارتش بعث عراق وارد آوردند. همچنين درپي آگاهي قرارگاه رمضان سپاه از حمله قريب‌الوقوع ارتش عراق به منطقه بارزان (محل استقرار معارضين كرد عراقي)، اقدامات اوليه براي مقابله با اين هجوم انجام شد. خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از منابع موثق داخل عراق گزارش داد كه اوايل ماه جاري، در حمله انقلابيون مسلمان كرد عراقي به 7 پايگاه نظامي عراق در منطقه دهوك، بيش از 20 تن از عوامل بعثي كشته و 17 تن مجروح شدند. پايگاه‌هاي مذكور عبارت‌اند از: اردوگاه گردان ديمكا و پايگاه‌هاي كفري‌سور، بيجان، كلوله، ملاگارينه، كايناافه و بي‌سره. ارتش عراق پس از اين حملات، چراگاه‌هاي منطقه كردنشين را به توپ بست و خساراتي به كشاورزان اين منطقه وارد كرد.[۱۹] همچنين انقلابيون مسلمان كرد عراقي با اجراي عملياتي ديگر موفق شدند يك ارتفاع راهبردي در غرب شيروان در استان اربيل را تصرف كنند. نشريه النهضه ارگان انقلابيون مسلمان كرد عراقي وابسته به مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق، با درج اين خبر نوشت: در اين عمليات 15 تن از نيروهاي رژيم بعثي كشته شدند و چند تن نيز به اسارت نيروهاي مسلمان كرد درآمدند.[۲۰] هفته‌نامه العمل‌الاسلامي نيز كه از مواضع انقلابيون حمايت مي‌كند در سرمقاله اخير خود تأكيد كرده است: «ضربات كوبنده نظامي عليه رژيم حاكم بر بغداد بايستي ادامه يابد تا اين رژيم و حاميانش توطئه بن‌بست در جنگ را براي هميشه فراموش كنند. بنا براين بر تمام حركت‌هاي اسلامي و عمومي ملت مسلمان عراق واجب است به هر نحو ممكن چه در عمليات نظامي و چه فعاليت‌هاي سياسي، اجتماعي و تبليغاتي در ايجاد يك عراق اسلامي بكوشند.»[۲۱] از سوي ديگر، قرارگاه رمضان در گزارشي به قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) اعلام كرد: «طبق خبر رسيده دشمن تصميم دارد طي چند روز آينده، از محور دشت بالندا و پيرو، حمله گسترده خودش را به بارزان شروع نمايد، لذا اقدامات مقدماتي لازم انجام گرديده است.»[۲۲]

گزارش - 11

11. فرمانده نظامي منطقه كردستان درباره آمادگي حزب دمكرات كردستان و سازمان مجاهدين خلق (منافقين) براي اجراي عمليات ايذايي در مناطق اشنويه و بانه هشدار داد. 2 تن از اعضاي گروه‌هاي مسلح ضدانقلاب در سقز و سنندج تسليم نيروهاي خودي شدند. فرماندهي گردان نوهد در گزارشي به بخشداري اشنويه اعلام كرد: تعداد بسياري از عناصر حزب دمكرات كه در واحدهاي نظامي اين حزب سازماندهي شده و در نقاط مختلف اين منطقه گسترش يافته‌اند، قصد دارند پس از شناسايي راه‌هاي نفوذ به پايگاه‌هاي رزمندگان، در چند روز آينده، اقدام به عمليات ايذايي كنند. به‌ همين دليل، عواملي از هيز قنديل و هيز زمزيوان، مناطق روستاهاي بادين‌آباد، گزگز، شاكله و همه‌آباد را شناسايي كرده و مترصد فرصت براي اجراي عمليات عليه پايگاه‌هاي رزمندگان هستند.[۲۳] شهرباني استان كردستان نيز از تردد يك گروه 20 نفري از عوامل سازمان مجاهدين خلق (منافقين) با 5 قاطر حامل مهمات كه بيشتر مين ضدنفر است، در حوالي روستاي صدباروساوان از توابع شهرستان بانه خبر داد.[۲۴] امروز، همچنين يكي از اهالي روستاي قلعه‌كهنه از توابع شهرستان سقز خود را تسليم كرد كه از او 13 اسلحه ژ3، 2 اسلحه كلاشينكف، 20 عدد نارنجك صوتي، 20 عدد نارنجك جنگي و 2 بسته مواد منفجره كشف شد. يك نفر نيز به اتهام همكاري با او دستگير شد. در سنندج هم فردي كه با گروه كومه‌له همكاري مي‌كرد خود را تسليم نيروهاي خودي كرد.[۲۵]

گزارش - 12

12. سازمان مجاهدين خلق (منافقين) ضمن دستور آماده‌باش به تيم‌هاي عملياتي خود در ايران براي پذيرش نيروهاي آموزش‌ديده خارج از كشور، همچنان به فعاليت‌هاي جاسوسي ادامه مي‌دهد. به نوشته بولتن اخبار روزانه، يكي از اعضاي اين سازمان تحت عنوان جهاد دانشگاهي گيلان با مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق تماس گرفته و خواستار دريافت آمار عمليات‌هاي مجلس اعلا و وابستگان به اين مجلس، عليه رژيم عراق شده است. البته اين شخص به‌دليل نبودن مترجم نتوانسته هيچ‌گونه اطلاعاتي دريافت كند.[۲۶] همچنين به‌تازگي اين سازمان در اطلاعيه‌اي اعلام كرده است كه 200 نفر از فارغ‌التحصيلان مقر ملك‌مرزبان واقع در كردستان عراق‌، كه كليه آموزش‌هاي لازم را پشت‌سر گذارده‌اند درحال ورود به ايران هستند. اين اطلاعيه در ادامه به تيم‌هاي عملياتي و هواداران گوشزد كرده است كه براي پذيرش اين افراد آماده باشند. يادآوري مي‌شود كه روز 12 ارديبهشت، افراد مذكور در مقر ملك‌مرزبان تجمعي را ترتيب داده بودند.[۲۷]

گزارش - 13

13. امروز نيز كاروان‌هايي متشكل از نيروهاي داوطلب رزمي و تخصصي از شهرهاي مختلف عازم جبهه‌ها شدند. براساس گزارش رسانه‌هاي داخلي امروز، ششمين كاروان كربلا شامل نيروهاي رزمي از مشهد؛ بيست‌وچهارمين گروه اعضاي شوراي اسلامي از کهگیلویه و بويراحمد؛ نيروهاي داوطلب بسيج سپاه پاسداران از جهرم و سروستان؛ كارواني از نيروهاي رزمي مهندسي جهاد سازندگي كاشان و بخش‌هاي آران و بيدگل؛ 2 اكيپ 75 نفره از نيروهاي تخصصي، مهندسي، رزمي، خدماتي و تبليغاتي ستاد پشتيباني جنگ جهاد سازندگي گيلان؛ گروه كثيري از طلاب شهرستان‌هاي تنكابن، قم و مشهد؛ نيروهاي رزمي و تخصصي تنكابن؛ گروهي از داوطلبان بسيجي سپاه پاسداران شهرستان‌هاي شيروان و خياران و كاروان فني - تخصصي استان همدان عازم جبهه‌هاي جنگ شدند. بنا بر اين گزارش، همراه اكيپ اعزامي از همدان، 3 دستگاه بولدوزر، 2 دستگاه گريدر، 5 دستگاه خودروي سبك، يك دستگاه آمبولانس و يك دستگاه تانكر آب و همراه گروه ديگري از نيروهاي تخصصي خدماتي اين استان 21 دستگاه كمپرسي، 6 دستگاه لودر و بولدوزر به جبهه‌ها ارسال شد.[۲۸]

گزارش - 14

14. نخست‌وزير در ديدار با نيروهاي لشكر امام علي(ع) و در پيامي به كاركنان صنايع نفت جنوب، روحيه ايثارگرانه و مبارزه قهرمانانه را ضامن حفظ انقلاب و موفقيت در جبهه‌ها دانست. صبح امروز، جمعي از نيروهاي تخصصي گردان تخريب لشكر امام علي(ع) از قرارگاه نجف با نخست‌وزير ديدار كردند. ميرحسين موسوي در اين ديدار با اشاره به اينكه ايثارگري رزمندگان با هيچ معيار مادي قابل‌سنجش نيست و روحيه و معنويت آنان تاكنون ضامن حفظ انقلاب دربرابر توطئه‌هاي مختلف و حمايت‌هاي گسترده استكبار از رژيم عراق در جنگ با ايران بوده است، گفت: «اگر بخواهيم يكي از بزرگ‌ترين دستاوردهاي انقلاب اسلامي را به دنيا معرفي كنيم، همان معرفي شما انسان‌هاي نمونه است.» وي با اشاره به نقش دستگاه تبليغاتي برخي كشورها در مخدوش جلوه‌دادن چهره رزمندگان بسيجي افزود: «استكبار جهاني و رسانه‌هاي گروهي آنان همواره از ارائه چهره حقيقي شما رزمندگان ايثارگر وحشت داشته‌اند؛ چراكه با معرفي شما به مسلمانان جهان هزاران مسلمان، پديد خواهند آمد.» نخست‌وزير در ادامه، توطئه كاهش بهاي نفت را بي‌اثر دانست و تصريح كرد: «اگر امروز، فشارهاي اقتصادي، نظامي و سياسي را به انقلاب ما وارد مي‌كنند‌، ملت ما هرگز يك گام به عقب نخواهد گذاشت. دشمنان ما نيز اعتراف كرده‌اند كه ملت ما در مقابل سختي‌ها از خود مقاومت و ايثار بيشتري نشان مي‌دهد.»[۲۹] ميرحسين موسوي همچنين درپيامي خطاب به كاركنان مناطق نفت‌خيز جنوب، با اظهار تألم از شهادت و جراحت چند تن از كاركنان تأسيسات نفتي براثر حملات اخير ارتش عراق، تأكيد كرد كه مقاومت دليرانه‌ برادران صنعت نفت جنوب و دفاع شرافتمندانه آنها در سنگرهاي اقتصادي، جبهه‌هاي جديدي در مبارزات قهرمانانه‌ امت اسلامي گشوده است.[۳۰]

گزارش - 15

15. نخست‌وزير ايران در گفت‌وگويي با اصحاب رسانه، شرايط و مراحل موردنظر دولت را براي ارتباط با ايرانيان خارج از كشور و بازگشت آنان تشريح كرد. ميرحسين موسوي صبح امروز، در يك مصاحبه‌ مطبوعاتي دراين‌باره گفت: «تلاش دولت براي ارتباط با ايرانيان خارج از كشور مربوط به زمان حاضر نيست، بلكه دولت از مدت‌ها قبل به‌دنبال اين مسئله بوده و نمايندگي‌هاي ايران در خارج از كشور سعي كرده‌اند ارتباط خود را با ايرانيان مقيم آن كشورها گسترش دهند. ... ما اكثريت ايراني‌هايي را كه در خارج از كشور هستند جزو ضدانقلاب قلمداد نمي‌كنيم. تعداد ضدانقلاب نسبت به جمعيت ايرانيان در آنجا بسيار كم است، ولي اكثر كساني كه در خارج هستند ازنظر فرهنگي با جو فرهنگ داخل تفاوت‌هايي دارند.» نخست‌وزير اتخاذ اين تصميم را حاصل كاري گروهي برشمرد و گفت: «در بررسي‌هاي انجام‌شده توسط وزارتخانه‌هاي كشور، اطلاعات، [امور] خارجه و ارشاد كلاً يك تقسيم‌بندي در كار به‌وجود آمده كه براساس آن در وهله‌ اول دولت بتواند با وسايل ممكن ارتباط خود را با ايرانيان مقيم خارج از كشور برقرار سازد و از مسائل داخل و تحولات انقلاب، آنها را مطلع كند. دراين‌زمينه ضدانقلاب وضعيتي را در خارج از كشور به‌وجود آورده كه باعث انحراف در اذهان ايرانيان شده است و مقصود [دولت] اين است كه اين ذهنيت در حد امكان از ميان برده شود.» ميرحسين موسوي افزود: «دومين مرحله‌ كار، دعوت از ايرانياني است كه در داخل كشور مرتكب جنايتي نشده‌اند و درصورت پذيرش نظام حاكم بر جامعه، اين دسته مي‌توانند به كشور بازگشته و مشغول به خدمت شوند.» نخست‌وزير درباره‌ امكان بازگشت مخالفان سياسي و فكري به كشور تصريح كرد: «ما اين مسئله را قبلاً نيز اعلام كرده‌ايم كه هر نيروي سياسي كه قصد براندازي نظام را نداشته باشد آن را تحمل مي‌كنيم و ازطرف دولت مجدداً مي‌گويم كه هر حركتي كه اهداف آن مبارزه مسلحانه عليه نظام ما نباشد، قابل‌تحمل است.»[۳۱]

گزارش - 16

16. وزير امور خارجه در مصاحبه‌اي مواضع ايران درخصوص امنيت خليج‌فارس‌، روابط تهران - دمشق، خروج شوروي از افغانستان، نتايج اجلاس غيرمتعهدها، تحركات جديد امريكا در منطقه و انگيزه تصرف فاو در جنوب عراق را تشريح كرد. علي‌اكبر ولايتي در گفت‌وگويي اختصاصي با خبرنگار روزنامه رسالت در واكنش به اظهارات سخنگوي كاخ سفيد و موضوع امنيت خليج‌فارس گفت: «موضع ايران دررابطه‌با خليج‌فارس موضعي ثابت و شناخته‌شده است و آن اين است كه اين منطقه بايد از دخالت ابرقدرت‌ها به دور باشد و منطقه‌اي باشد در امنيت كامل و كشتي‌هاي تجاري آزادانه بتوانند در آب‌هاي اين منطقه رفت‌وآمد كنند. حفظ امنيت اين منطقه هم به‌عهده كشورهاي ساحلي خليج‌فارس است كه اجازه دخالت به هيچ كشور خارجي، امريكا يا غيرامريكا در اين منطقه نخواهيم داد. ... و اظهارات سخنگوي امريكا درحقيقت يك دلگرمي است براي حاميان امريكا در اين منطقه، و الا امريكايي‌ها امتحان خودشان را داده‌اند و ناتواني خودشان را در عمليات نظامي عليه كشورهاي انقلابي نشان داده بودند.» ولايتي بروز هرگونه سردي در روابط ايران و سوريه و نيز چرخش سياسي موضع سوريه در جنگ عراق - ايران را رد كرد و افزود: «سوريه از ابتداي جنگ، از حاميان صميمي جمهوري اسلامي در دفاع عادلانه‌اش عليه حكومت عراق بوده و فلسفه درستي كه آنها تعقيب مي‌كردند و هنوز هم مي‌كنند اين است كه حكومت عراق با حمله به ايران درحقيقت به دو ملت خيانت كرده، ملت ايران و ملت عراق و اين دو ملت را از صحنه مبارزات فلسطين كه مبارزه اصلي كشورهاي مسلمان منطقه است، دور كرده است.» ولايتي همچنين با استقبال از طرح شوروي براي خروج از افغانستان‌، روش آن را نادرست برشمرد. وزير امور خارجه مذاكرات اجلاس اخير غيرمتعهدها درمورد برخي موضوعات، ازجمله جنگ ايران - عراق را ناموفق دانست و افزود: درزمينه سياسي به‌خصوص درزمينه جنگ، اجلاس موفق نبود و در كميته سياسي هيچ كلمه‌اي راجع به جنگ تصويب نشد و در قطعنامه پاياني هم نيامد.******** ولايتي همچنين تصرف فاو و استقرار رزمندگان در آن را اقدامي دفاعي ذكر كرد و با تأكيد بر اينكه صدام عامل اصلي تشنج در منطقه است، افزود: «آنچه كه رزمندگان ما در فاو انجام دادند درحقيقت خاموش‌كردن منشاء آتشي بود كه عراقي‌ها در آن منطقه داشتند و از آنجا شهرهاي ما را در اين طرف اروندرود گلوله‌باران و موشك‌باران مي‌كردند و كشتي‌هاي تجاري را در رأس خليج‌فارس مي‌زدند. بنابراين، اين كار دفاعي بود و هيچ مغايرتي با اين اصلي كه ما از ابتدا در اينجا اعلام كرديم و همواره در آن ايستاده‌ايم ندارد و آن اين است كه ما خواهان امنيت منطقه هستيم و خواهان حسن هم‌جواري با كشورهاي حاشيه جنوبي خليج‌فارس هستيم و اگر جنگي در منطقه وجود دارد توسط عراق تحميل شده است و ما درحقيقت داريم از تماميت ارضي و استقلال و انقلاب خودمان دفاع مي‌كنيم. صدام به‌عنوان يك عامل تشنج در منطقه بايد از بين برود و ديگر كشورهاي خليج‌فارس امروز خود مي‌دانند و تجربه كرده‌اند كه حكومت فعلي عراق حتي قبل از انقلاب اسلامي همواره موجبات تشنج را در كشورهاي حاشيه‌اي خليج‌فارس به‌وجود مي‌آورد و بنا براين موردي براي اضطراب و تشويش‌خاطر آنها نيست، اما متأسفانه بعضي از اين كشورها قدر اين حسن‌نيت جمهوري اسلامي را در حسن هم‌جواري نمي‌دانند و برخلاف جهت منافع خودشان حركت مي‌كنند.»[۳۲]

گزارش - 17

17. فرمانده سپاه پاسداران ناحيه اصفهان خواستار بهره‌گيري از توان علمي و فني دانشگاه‌ها و مراكز صنعتي براي تأمين نيازهاي سپاه و جنگ شد. فرماندهي سپاه ناحيه اصفهان در نامه‌اي به فرماندهي سپاه كشوري با اشاره به تأكيد امام خميني بر مشاركت مردم، ارگان‌ها و مراكز علمي - صنعتي در امور جنگ و نيز انتظار مراكز تحقيقات از سپاه پاسداران براي سپردن پروژه‌هاي علمي - فني به آنها، نوشته است: «متأسفانه اكنون كه كشور به‌سمت جنگ كشانده شده است به نظر مي‌رسد سپاه برنامه‌ريزي مشخص براي به‌كارگيري توان علمي و صنعتي نهادهاي مزبور را [نداشته] باشد. هم‌اينك در اصفهان بزرگ‌ترين كارخانجات صنعتي و دو دانشگاه بزرگ فني و علوم قرار دارد كه سپاه قادر به جواب‌گويي آنان نمي‌باشد. دراين‌راستا شايد بهترين كار، فعال‌كردن و محوريت‌دادن به واحدهاي مهندسي سپاه ناحيه بوده تا در هر استان واحدهاي مزبور مسئوليت پيگيري طرح‌هاي صنعتي و علمي را دنبال نموده و در مركز نيز با مسئله، برخورد متمركز صورت پذيرد. پيشنهاد مي‌شود به كليه امورات تحقيقاتي در مركزيت سپاه تمركز اطلاعاتي و فني داده شده و برحسب توانمندي‌هاي استان‌ها، مأموريت‌ها و پروژه‌‌هاي فني و علمي واگذار شود.»[۳۳]

گزارش - 18

18. به گفته معاون برنامه‌ريزي و هماهنگي ستاد بازسازي و نوسازي استان خوزستان، بيش از 5ميليارد ريال بودجه براي بازسازي مناطق آسيب‌ديده از جنگ اختصاص يافته است. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي: «ستاد بازسازي و نوسازي مناطق جنگ‌زده استان خوزستان در اولين جلسه سال جاري، كل اعتبارات بازسازي مناطق جنگ‌زده اين استان را بالغ بر 5 ميليارد و 50 ميليون ريال اعلام كرد كه از اين مبلغ، اعتبار يك‌ميليارد و 900 ميليون ريال جهت خانه‌سازي و اسكان مهاجرين جنگ تحميلي و 60 درصد مابقي معادل يك‌ميليارد و 890 ميليون ريال جهت طرح‌هاي شهري و 40 درصد معادل يك‌ميليارد و 260 ميليون ريال جهت طرح‌هاي روستايي تعيين گرديده است.»[۳۴]

گزارش - 19

19. مسئول ستاد پشتيباني جنگ جهاد سازندگي استان گيلان جاده‌سازي، احداث پل و خاكريز در دشوارترين موقعيت‌ها را از مهم‌ترين فعاليت‌هاي جهاد سازندگي ذكر كرد. رضايت‌بخش در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه‌ رسالت ضمن اشاره به مأموريت‌هاي جهاد سازندگي در جبهه‌هاي جنگ و خدمات جهاد سازندگي استان گيلان، ازجمله جاده‌ها و پل‌هاي مهمي كه قبل از عمليات مسلم‌بن‌عقيل(ع) و در عمليات بيت‌المقدس با ياري جهاد سازندگي برخي استان‌هاي ديگر احداث شده است، درباره‌ بارزترين خدمات جهاد اين استان گفت: «در بين عمليات‌هايي كه جهاد گيلان در آن شركت كرد بارزترين نمونه‌اش عمليات والفجر8 است كه در آن مقاومت ايثارگرانه جهادگران گيلاني متجلي شده [است]. چه با اندك تحقيق و تأملي در عمليات قبل از عمليات والفجر8 معلوم مي‌گردد كه عمليات غالباً شب، آغاز مي‌شود و مهم‌ترين عمليات يك يا دو و حداكثر سه شب، زمان مي‌گيرد، اما در عمليات والفجر8 جهاد گيلان قريب 22 شب در عمليات شركت مستمر و مؤثر داشتند و تحمل اين فشار سنگين براي جهادگرها و نيروهاي رزمنده بسيار دشوار است، ولي با رجاي واثق به عنايات حق تعالي مقاومت نمودند و مواضع به‌دست‌آمده را تثبيت كردند، گذشتن از رودخانه عريض اروند با آن جزرومدش و با آن تلاطم و امواجي كه دارد و واردشدن به آن منطقه و حفاظت و حراست از مواضع در مقابل يورش‌هاي سنگين عراق در آن منطقه كه تمام نيروهاي خود را وارد عمل كرده بود كار بسيار دشواري بود، اگر مهندسي رزمي جهاد در كنار برادران ارتش و سپاه نبود، به‌هيچ‌وجه تثبيت مواضع امكان نداشت. اگر بخواهيم نمونه‌‌ كوچكي ارائه دهيم شايد بتوان به عمليات زدن خاكريزي به طول 9 كيلومتر در جاده‌ فاو - ام‌القصر اشاره كرد كه يك منطقه‌ آسيب‌پذير بود. شمال و جنوب جاده‌ فاو - ام‌القصر آب و باتلاق بود و به‌هيچ‌وجه امكان تجهيز و استفاده از وسايل و امكانات براي زدن خاكريز نبود، لاجرم برادران جهاد از امكانات خود جاده يعني جاده آسفالته استفاده كردند و در مدت كوتاهي جهاد گيلان و مازندران مشتركاً اين خاكريز را زدند، برادران جهاد گيلان با تكيه بر تخصص و توانايي كه از مختصات و ويژگي‌هاي كار جهاد در استان گيلان است دست به كارهايي زدند، اين كارها نهايتاً منجر به اين شد كه يگان دريايي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي توانست در آنجا دست به عمليات بزند. به‌هرحال جهاد گيلان تا به امروز، در فاو هست و در همين عمليات 3 نفر از بهترين برادران ما شهيد شدند و حدود 27 تا 30 نفر نيز به‌وسيله تير و تركش و مواد شيميايي مجروح گشتند، ولي همچنان با جديت تمام و روحيه عالي مشغول مجاهدت و دفاع از دستاوردهاي اين عمليات هستند. برادران جهاد در منطقه هورالهويزه نيز دست به يك كارهايي مي‌زنند كه به اميد خدا در عمليات آتي كه براي اهداف بسيار ارزشمندي در منطقه دنبال مي‌شود آتش پشتيبانی را براي رزمندگان اسلام تهيه كنند.» رضايت‌بخش همچنين درباره ابتكارات جهاد سازندگي استان گيلان در جبهه‌هاي جنگ اظهار كرد: « جهاد گيلان دست به ابتكاري خداپسندانه زد. بدين معني كاري را كه جهاد ديگري در منطقه به زماني قريب با 75 روز و با هزينه نزديك به 600 هزار تومان و با نيروي انساني حدود 125 نفر انجام داده بود، جهاد گيلان باتوجه‌به تخصص‌هايي كه در استان گيلان آموخته و باتوجه‌به نمونه كارهايي كه انجام داده بود در عمق 45 كيلومتري هورالهويزه به‌طرف عراق در رأس مرداب طويل با استفاده از امكانات خود هور، همان كار را با نيروي 30 تا 25 نفر و با هزينه‌اي نزديك به 100 هزار تومان و در زمان قريب به 15 تا 20 روز انجام داد كه يك تحولي در منطقه بود.»[۳۵]

گزارش - 20

20. درپي ديدار محمدجعفر محلاتي مديركل امور بين‌المللي وزارت امور خارجه ايران، با مصطفي تولبا دبير اجرايي برنامه محيط زيست سازمان ملل در ژنو، بيانيه مشتركي در محكوميت رژيم بعث عراق براي استفاده از سلاح‌هاي شيميايي صادر شد. به گزارش روابط‌عمومي وزارت امور خارجه، در اين بيانيه دو طرف ضمن محكوم‌كردن رژيم عراق به‌دليل استفاده از سلاح‌هاي شيميايي، اعلام كردند: «متخصصين سازمان ملل متحد تأييد كرده‌اند كه در جنگ عراق عليه ايران گازهاي شيميايي توسط عراق به كار گرفته شده و اين عمل نه‌تنها در چارچوب مقررات بين‌المللي نمي‌باشد، بلكه سلامت بشريت را نيز به مخاطره مي‌اندازد.» در اين بيانيه همچنين آمده است: «بخش محيط زيست سازمان ملل متحد با كليه حركاتي كه براي جلوگيري از به‌كارگيري سلاح‌هاي شيميايي و ميكروبي در هرجاي دنيا انجام شود، هم‌صدا است و حاضر است كليه امكاناتش را در آن مسير قرار دهد.»[۳۶]

گزارش - 21

21. فرانسه حضور نظامي‌ خود را در خليج‌فارس قانوني خواند و در واكنش به اخطار فرمانده نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي اعلام كرد كه واحدهاي نيروي دريايي فرانسه، هيچ كشتي ايراني را تعقيب نكرده‌اند. به ‌گزارش خبرگزاري قطر از پاريس، درپي اظهارات روز گذشته ناخدا يكم ملك‌زادگان فرمانده نيروي دريايي ارتش، مبني‌بر اينكه نيروهاي دريايي امريكا و فرانسه سعي مي‌كنند تا مزاحمت‌هايي براي عمليات تفتيش و بازرسي نيروي دريايي ايران به‌وجود آورند، مقامات وزارت دفاع فرانسه امروز، گفتند كه واحدهاي نيروي دريايي اين كشور در منطقه مذكور هيچ كشتي نيروي دريايي ايران را تعقيب نكرده‌اند.******** خبرگزاري قطر افزود: «مقامات وزارت دفاع فرانسه گفته‌اند كه اين واحدهاي دريايي تنها در مناطق و آب‌هاي بين‌المللي شناور مي‌باشند و در هيچ موردي ناقض مقررات و قوانين كشتيراني در آب‌هاي بين‌المللي نبوده‌اند و حضور اين واحدها، درصورت لزوم براي تأمين امنيت كشتي‌هاي بازرگاني فرانسه مي‌باشد و در روزهاي اخير، هيچ‌گونه مشكل خاصي با نيروي دريايي ايران وجود نداشته است و واحدهاي دريايي فرانسه دائماً در منطقه خليج [فارس] و به‌طور عادي حضور دارند.» خبرگزاري فرانسه نيز اضافه كرده است كه سه واحد كشتي موشك‌انداز فرانسوي و امريكايي حامل بالگرد، در منطقه امنيتي ايران در خليج‌فارس مشغول گشت‌زني مي‌باشند.[۳۷]

گزارش - 22

22. درحالي‌كه خبرگزاري رويتر به نقل از منابع كشتيراني مدعي شد ايران پايگاه نظامي جديد در خليج‌فارس تأسيس كرده است، رئيس‌جمهوري امريكا نيز لزوم حمايت تسليحاتي از عربستان سعودي را موردتأكيد قرار داد و اقدام ايران در بازرسي از كشتي‌هاي تجاري در خليج‌فارس را كه موجب افزايش تشنج بين ايران و امريكا شده است، گستاخانه توصيف كرد. در همين حال سخنگوي وزارت دفاع امريكا درباره احتمال اوج‌گيري تشنج در منطقه خليج‌فارس به ايران هشدار داد. خبرگزاري رويتر از بحرين به نقل از منابع كشتيراني ادعا كرد كه ايران با استفاده از يك پايگاه جديد در جزيره‌اي واقع در نزديكي تنگه راهبردی هرمز براي حمله به كشتي‌ها در منطقه خود، جنگ نفتكش‌ها در خليج‌فارس را گسترش داده است. پايگاه مذكور در جزيره بوموسي است. محلي در بخش جنوبي خليج‌فارس كه اكثر كشتي‌هاي درحال عبور، در برد حملات هواپيماها و هليكوپترهاي ايراني قرار مي‌گيرند. اين منابع گفتند پايگاه بوموسي فشار بر كشتي‌هايي را كه از تنگه باريك ميان ايران و عمان عبور مي‌كنند، افزايش مي‌دهد. رويتر افزود: «منابع كشتيراني‌ گفته‌اند، ديگر حملات اخير ايران از يك فرودگاه هليكوپتر در روي يك اسكله نفتي بلااستفاده در جزيره رستم [رشادت] واقع در نيمه‌راه ميان ايران و قطر و احتمالاً محل مشابهي در حوزه نفتي ساسان [سلمان] در همان نزديكي انجام گرفته است.» رويتر با بيان اين ادعا كه «از آغاز ماه آوريل (12 فروردين) به اين طرف، ايران درمورد حمله به 6 كشتي، ازجمله نفتكش سعودي، مقصر شناخته شده است»، به نقل از منابع كشتيراني افزوده است: درحال‌حاضر شاهد محكمي وجود ندارد كه نشان دهد ايران نفتكش‌هاي سعودي را براي حمله دست‌چين مي‌كند. ليكن درطول همين مدت، عراق 4 حمله تأييدشده به كشتي‌هاي بزرگ انجام داده است. به گفته منابع كشتيراني در خليج‌فارس، از ماه مارس (10 اسفند 1364 تا 11 فروردين 1365)، تشنج در خليج‌فارس شدت يافته است، طوري‌كه در اين ماه به 14 كشتي حمله شد. در اين حملات كه بالاترين ركورد سراسر جنگ را ازنظر كشتي‌هاي آسيب‌ديده دارد 8 كشتي ازسوي ايران موردحمله قرار گرفت.[۳۸] از سوي ديگر گزارش يونايتدپرس نيز حاكي است: «ريگان رئيس‌جمهور امريكا روز سه‌شنبه [23/2/1365]، ضمن برشمردن ضرورت حمايت از قرارداد فروش اسلحه به عربستان براي رهبران كنگره‌ اين كشور هشدار داد كه ايراني‌ها در خليج‌فارس گستاخ‌تر شده‌اند.» اين خبرگزاري با اشاره به اينكه سخنان ريگان واكنشي به حمله‌ هوايي ايران به كشتي‌هاي عربستان سعودي در خليج‌فارس مي‌باشد افزود: «ريگان درصدد است رأي منفي كنگره‌ امريكا نسبت به فروش اسلحه به عربستان را وتو كرده و خواستار حمايت سنا از وتوي خود است.»[۳۹] در همين حال، راديو بي‌بي‌سي در تحليلي با اشاره به اظهارات فرمانده نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران و واكنش سخنگوي كاخ سفيد درباره تعهد امريكا به حفظ آزادي كشتيراني در خليج‌فارس گفت: «اگر اظهارات فرمانده‌ نيروي دريايي ايران حقيقت داشته باشد، تحول جديد حاكي‌از تشديد نگراني‌هاي موجود درمورد امنيت شناورهاي غيرنظامي در خليج‌فارس مي‌باشد. ايران طبق قوانين بين‌المللي حق دارد كه كشتي‌هاي بازرگاني كه مظنون به حمل بار براي دشمن است را در آب‌هاي بين‌المللي بازرسي كند. باوجوداين، منابع امريكايي مي‌گويند كه هيچ كشتي بازرگاني متعلق به امريكا اخيراً متوقف نشده است، البته لاري اسپيكس سخنگوي رئيس‌جمهور امريكا ديروز، در واشنگتن، گفت دولت ايالات متحده شديداً نگران تشديد تهديدات به خطوط كشتيراني بي‌طرف در خليج‌فارس است، او بر تعهد كشورش به آزادي كشتيراني در خليج‌فارس مجدداً تأكيد كرد. سخنان اسپيكس كمي بعد از آنكه كنگره‌ امريكا پيشنهاد فروش اسلحه به عربستان سعودي را رد كرد، ايراد شد. اسپيكس گفت رأي مخالف كنگره اين شبهه را براي بعضي به‌وجود آورده كه در عزم ايالات متحده نسبت به حفظ آزادي رفت‌وآمد كشتي‌ها در خليج [فارس] و نيز در حمايت از عربستان سعودي در دفاع از خود تزلزل ايجاد شد و اين باعث تشديد حملات عليه كشتي‌هاي باربري شده است.»[۴۰] خبرگزاري فرانسه نيز گزارش داد: از منابع دولتي امريكا كسب اطلاع شد كه يك كشتي نيروي دريايي امريكا ساعت 7:30 روز سه‌شنبه (23/2/1365)، راه را بر يك كشتي جنگي ايراني كه به يك كشتي باري امريكايي در خليج عمان نزديك مي‌شد بسته و آن‌ را متقاعد ساخته كه دور شود. تصريح مي‌شود در اين حادثه كه مقابله توصيف شده، فقط پيام‌هاي راديويي مبادله شده است. به گفته‌ يكي از منابع امريكايي، كشتي جنگي امريكايي يك ناوشكن از نوع اسپروانس بوده و به‌قدري سريع مداخله كرده كه كشتي ايراني فرصت بازرسي در كشتي باري امريكايي پرزيدنت مك كينلي را نيافته است. درحال‌حاضر 6 كشتي جنگي امريكايي در بخش خليج‌فارس درحال گشت‌زني هستند.******** [۴۱]

گزارش - 23

23. تأثير كاهش قيمت نفت بر جنگ ايران و عراق و تبعات آن در برخي كشورهاي حاشيه خليج‌فارس در مقالات و تحليل‌هاي رسانه‌هاي متعددي، ازجمله روزنامه‌ امريكايي وال استريت ژورنال، روزنامه ژاپني آساهي، الاتحاد كويت و خبرگزاري رويتر مورد بررسي قرارگرفته است. وال استريت ژورنال هدف سعودي‌ها از اتخاذ سياست كاهش قيمت نفت را تشويق مشتريان در سراسر جهان به استفاده بيشتر از نفت و دستيابي به توافقي جهاني بر سر ميزان توليد نفت اعلام كرده و نوشته است: «استراتژي سعودي‌ها هم مؤثر و هم خطرناك است. اين استراتژي بهاي نفت را به ميزان 60 درصد كاهش داده و سطح توليد و فروش نفت عربستان را به دوبرابر افزايش داده است. ... كاهش بهاي نفت وضعيت اقتصادي و سياسي بسياري از كشورهاي توليدكننده نفت را در هم كوبيده است. ازجمله منجر به كودتاي نظامي در كشور نيجر و استعفاي دولت نروژ شده است. ... دراين‌ميان ايران سياست سعودي‌ها را اقدامي براي محروم‌كردن ايران از درآمد نفت جهت جلوگيري از ادامه‌دادن به جنگ با هم‌پيمان نزديك عربستان تفسير مي‌كند.» به نوشته اين روزنامه در واكنش به اين سياست سعودي‌ها، بالگردهاي ايران درطول چهارهفته گذشته، به 3 نفتكش عربستان سعودي حمله كرده و به آنها آسيب زده‌اند.[۴۲] سردبير نشريه سرويس خارجي عربي نيز در مصاحبه‌اي با روزنامه آساهي گفته است كه بحران سقوط قيمت نفت در طول 6 ماه، حجم مبادلات تجاري كشورهاي غرب آسيا را به يك‌سوم كاهش داده است. وي با اشاره به اينكه ايران و عراق براي ادامه جنگ، ماهانه به يك‌ميليارد دلار احتياج دارند، افزود كه سقوط قيمت نفت، ايران را كه بايد سلاح‌هاي خود را از بازار سياه تهيه كند تحت‌فشار بيشتري قرار خواهد داد و درحالي‌كه ايران به ظاهر خواهد گفت كه به جنگ ادامه مي‌دهد، اما اين وضعيت به خاموش‌شدن تدريجي شعله‌هاي جنگ خواهد انجاميد.[۴۳] به نوشته‌ روزنامه‌ الاتحاد كويت، بودجه سال آينده كويت نيز 40 درصد كاهش خواهد يافت. خبرگزاري رويتر هم گزارش داد كه به‌دليل كاهش درآمدهاي نفتي، پرداخت حقوق كاركنان امارات عربي متحده به تأخير افتاده است.[۴۴]

گزارش - 24

24. راديو بي‌بي‌سي امروز، در گزارشي ويژه درباره جنگ ايران و عراق به بيان ديدگاه‌هاي سه كارشناس و تحليل‌گر مسائل راهبردي درباره‌ عمليات والفجر8، اهميت و تأثير آن در منطقه، عمليات والفجر9 و اهداف آن، عمليات آتي ايران و منطقه آن و تلاش كشورهاي منطقه و دبيركل سازمان ملل براي توقف جنگ پرداخته است. راديو بي‌بي‌سي ابتدا با بيان مقدمه‌اي درباره جنگ و اشاره به عمليات والفجر8، اين پرسش را مطرح كرد كه در وضعيت كنوني باتوجه‌به مشخص‌تر شدن مواضع راهبردي، آيا وضعيت نظامي تغيير خواهد كرد؟ باب ‌اليوت كارشناس مؤسسه بين‌المللي مطالعات راهبردی، دراين‌باره پاسخ داد: «يك جنبه‌ جالب نبردها [عمليات والفجر8] اين بوده كه نيروهاي ايران توانسته‌اند از آب‌هاي شور عبور كنند، اين كاري است كه حتي در ارتش‌هاي پيشرفته نيز دشوار است. آنان سپس به خطوط عراقي‌ها نفوذ كردند، خود را در مواضع دفاعي مستقر ساختند، اين مواضع را تقويت كردند و سپس در مقابل ضدحمله‌هاي عراق به مقابله برخاستند. اين امر نشانه‌ مهارت‌هاي حرفه‌اي و مديريت بهتر فرماندهان ايراني است و ازجانب ديگر نشان مي‌دهد، عراق قبل از آنكه بتواند يك ضدحمله‌ موفقيت‌آميز عليه ايران انجام دهد، راهي دراز درپيش دارد. منطقه‌ فاو اصولاً محل پرمخاطره‌اي است، ولي اگر عراق مهارت واقعي در استقرار نيروها و هماهنگ‌كردن واحدهاي مختلف خود در اين منطقه را داشت مي‌توانست كارهاي بسيار بيشتري انجام دهد.» اليوت در پاسخ به اين پرسش خبرنگار بي‌بي‌سي كه ازنظر راهبردي بازپس‌گيري شبه‌جزيره فاو براي عراق تا چه حد اهميت دارد؟ گفت: «شبه‌جزيره‌ فاو اينك يك منطقه‌ كوچك است كه تعداد قابل‌توجهي از نيروهاي ايران در آن مستقر هستند. اين نيرو درعين‌حال كنترل دو آبراه مهم در خليج[فارس]، يعني خور عبدالله كه به تنها پايگاه دريايي عراق در خليج[فارس] منتهي مي‌شود و شط‌العرب [اروندرود] را در دست دارند. عراق بايد فاو را پس بگيرد، زيرا اگر قرار باشد مذاكراتي انجام گيرد ايران خواهد گفت ما كنترل آبراه‌ها را دراختيار داريم و شما بدون اطلاع و اجازه ما در منطقه‌ فاو قادر به انجام‌دادن هيچ ‌كاري نيستيد. حالا در مقابل به ما چه مي‌دهيد؟ بديهي است براي دولت عراق مواجهه با اين وضع، بسيار دشوار خواهد بود. علت تصرف شبه‌جزيره‌ فاو توسط ايران به‌نظر من اولاً اين بود كه ايران از مدت‌ها قبل چنين فكري را در سر داشت. دوم آنكه ايران مي‌خواست در نقطه‌اي كه عراق ضعيف است، ضربه وارد آورد. اگر به موقعيت محل توجه كنيد مي‌بينيد فاو، كاملاً به بصره نزديك است كه خود اين نزديكي تهديدي محسوب مي‌شود. عراق ناچار خواهد بود نيروهاي دفاعي خود را در اين منطقه مستقر سازد و به ايران پاسخي بدهد.» همچنين فرد هاليدي استاد روابط بين‌الملل در مدرسه عالي اقتصاد لندن، درباره نزديكي شبه‌جزيره‌‌ فاو به مرزهاي كويت و عربستان، دو كشور ثروتمندي كه در طول جنگ از عراق حمايت كرده‌اند و نيز تأثير هشدارهاي جدي تهران به اين دو كشور درباره حمايت‌نكردن از صدام حسين گفت: «عربستان در كنار عراق قرار دارد، زيرا اين كشور عرب است و اگر سقوط كند پاي ايران بيشتر به خليج‌فارس و داخل سرزمين اعراب باز خواهد شد، ولي باوجود اين حمايت، همان‌طوركه ريگان در فيليپين و هائيتي دست به عمل زده، امكان دارد كشورهاي عرب بكوشند تغييراتي در دولت عراق به‌وجود آورند، ولي اين ‌كار بسيار دشوار خواهد بود، زيرا صدام حسين كنترل كامل اوضاع را در دست دارد. ايران نه‌تنها خواستار بركناري صدام حسين، بلكه تمامي حكومت بعث در عراق است. بعثي‌ها دوميليون نفر از چهارده‌ميليون نفر جمعيت عراق را تشكيل مي‌دهند. بنا براين قبول تقاضاي ايران بسيار دشوار و هرگونه تغيير رئيس دولت در عراق مخاطره‌آميز خواهد بود. عربستان سعودي مايل است تا آنجا كه ايران زياد تندروي نكند با آن كشور به مصالحه دست يابد، ايران نيز مايل نيست به يك جنگ تمام‌عيار با عربستان سعودي دست بزند، بلكه مايل است دامنه‌ جنگ را گسترش ندهد و تنها به عربستان و كويت فشارهاي سياسي و ديپلماتيك وارد آورد و به آنها بگويد اگر مي‌خواهيد جنگ تمام شود بايد تغييراتي را كه براي ما قابل‌پذيرش است در عراق به‌وجود آوريد، ولي هنوز اين مرحله فرا نرسيده است، عربستان و كويت از سوريه خواسته‌اند از نفوذ خود براي كشاندن ايران به پاي ميز مذاكره استفاده كند. سوريه به‌خاطر خصومت خود با عراق از ايران حمايت مي‌كند. از سوي ديگر، اين كشور مايل نيست به حرف‌ها و نصحيت‌هاي كشورهاي ديگر عرب درمورد سياست‌هاي خارجي خود گوش بدهد. شايد هم سوريه گمان مي‌كند مي‌تواند دولت بعث عراق را با يك دولت بعث ديگر كه براي خودش مفيدتر است عوض كند.» خبرنگار بي‌بي‌سي از هژير تيموريان يك كرد ايراني، كه براي نشريه تايمز مقاله مي‌نويسد، درباره عمليات روز 24 فوريه (5 اسفند 1364) ايران، موسوم به والفجر9، در كردستان عراق و همچنين وضعيت كردهاي معارض عراقي كه عليه رژيم اين كشور درحال جنگ هستند سؤال كرد. هژير تيموريان در پاسخ گفت: «اين حمله تا حد زيادي يك مسئله مربوط به كردها بود. سه‌‌هزار چريك كرد عراق كه اينك در ايران زندگي مي‌كنند و عضو قبيله‌ بارزاني عراق هستند همراه چهل‌هزار نفر از سربازان و پاسداران ايراني به كردستان حمله كردند.******** آنان در ابتدا 15 مايل در داخل خاك عراق پيشروي كردند، ولي سي‌هزار كرد عراقي كه به دولت وفادار هستند ايراني‌ها را به‌طور كامل عقب رانده‌اند، اينك مي‌توان گفت كه كردهاي عراق درحال دست‌اندازي به خاك ايران هستند. من احساس مي‌كنم هدف اصلي عمليات والفجر9 آن بود كه بخشي از ارتش عراق را از جبهه‌هاي جنوب دور كنند و آن را پراكنده سازند. اين طرح عملي نبود، زيرا نبرد در كوهستان‌هاي مرتفع را مي‌توان با تعداد اندكي نيرو كه با اسلحه در گذرگاه‌ها مستقر شوند، انجام داد. اگر ايران در اين حمله به پيروزي‌هاي قابل‌توجهي دست مي‌يافت، ضربه رواني شديدي به نيروهاي عراق وارد مي‌آمد. ايران در چنين صورتي مي‌توانست به حوزه‌هاي نفتي كركوك كه عراق اكثر نفت خود را از آنجا به‌وسيله خطوط لوله‌هاي نفتي صادر مي‌كند، دست يابد و صادرات نفت عراق را قطع كند.» خبرنگار بي‌بي‌سي پرسيد: «روز 29 مي (8 خرداد)، كه مصادف با نوزدهم رمضان و قتل حضرت علي(ع) پسرعموي حضرت محمد(ص) است، تاريخ مهمي است، بسياري از ناظران انتظار دارند در اين روز، ايران به يك حمله‌ بزرگ در بخش جنوبي جبهه‌هاي مركزي دست بزند.» هژير تيموريان پاسخ داد: «ما انتظار داريم اين حمله بزرگ كه مي‌بايست نامش والفجر10 باشد در اين تاريخ انجام گيرد. حمله‌هايي كه اخيراً انجام شده درواقع مقدمه‌اي است بر اين حمله‌ بزرگ. ايران اميدوار است با اين حمله ضربه‌ فلج‌كننده‌اي به عراق بزند.» خبرنگار بي‌بي‌سي گفت: «عراق نيز طي چند هفته‌ اخير به داخل خاك ايران هجوم آورده و 200 مايل مربع از خاك اين كشور را اشغال كرده است.» باب‌ اليوت نيز يادآور شد: «نيروهايي كه در اين ناحيه مستقر شوند براي نيروهاي عراق كه از پايين جزيره مجنون واقع در باتلاق‌هاي هويزه به‌سوي خرمشهر يا آبادان بيايند تهديدي بالقوه محسوب خواهند شد. هر نيرويي كه از مواضع عراقي‌ها در شمال‌شرقي بصره بيايد، تهديدي براي نيروهاي ايران محسوب خواهد شد، توانايي عراق درمورد انجام حملات هوايي در چند صد مايلي داخل خاك ايران چندين جنبه دارد، يك جنبه آن است كه عراق اينك از جت‌هاي بمب‌افكن خود كه چندين سال بي‌استفاده مانده بود براي پرتاب بمب‌هاي سنگين استفاده مي‌كند. جنبه ديگر آن است كه اين حملات ممكن است به رفاه اقتصادي ايران لطمه بزند، ولي اثري در نيروهاي ايران و خود دولت ايران ندارد.» خبرنگار بي‌بي‌سي افزود: «يك تحول مهم ديگر در جنگ خليج [فارس]، مصاحبه‌ اخير دبيركل سازمان ملل بود. وي در اين مصاحبه گفت روي يك دستور كار هشت‌ماده‌اي دررابطه‌با مذاكرات مستقيم ايران و عراق موفق شده است.» فرد هاليدي اين امر را باعث خوش‌بيني ندانسته و خاطرنشان كرد: «پرز دكوئيار فرد خوش‌بيني است كه در چندين مورد، ازجمله ايران، قبرس و افغانستان كوشيده به درگيري‌ها ازطريق مذاكرات پايان دهد. درمورد جنگ خليج‌فارس من گمان مي‌كنم اينك شانس توافق ميان دو كشور از چند ماه قبل، بيشتر نيست زيرا ايران قوياً خواستار گرفتن امتيازات عمده از عراق است و عراق تاكنون به چنين كاري تن نداده است. ايران همچنين هنوز در موقعيتي نيست كه عراق را وادار به دادن امتياز بكند. من فكر مي‌كنم درنهايت اگر قرار باشد عراق ناچار به دادن امتياز شود اين كار نه ازطريق ابرقدرت‌ها و نه ازطريق كشورهاي عرب، بلكه توسط خود ايران انجام خواهد شد. ايران جنگي طولاني را دنبال خواهد كرد ممكن است اين كشور به فتوحات عمده دست نيابد و عراق به ضدحملات عليه مراكز اقتصادي ايران دست بزند، ولي درنهايت اگر قرار باشد دولت فعلي ايران با دولت آينده‌‌اي نظير آن به مذاكرات صلح تن در دهد، خود در اين كشور امتيازات لازم را از عراق خواهد گرفت.»[۴۵]

گزارش - 25

25. حافظ اسد رئيس‌جمهور سوريه، درحالي خواهان پايان جنگ ايران و عراق است كه به گزارش مؤسسه بين‌المللي مطالعات راهبردی لندن هيچ نشانه‌اي درباره پايان جنگ ايران و عراق وجود ندارد. به نوشته روزنامه لبناني السفير، حافظ اسد به‌تازگي در ديداري شش‌ساعته با تعدادي از اعضاي اتحاديه وكلاي دادگستري لبنان كه در اجلاس وكلاي دادگستري عرب در دمشق، شركت داشته‌اند، گفته است كه وي خواهان متوقف‌شدن جنگ ايران و عراق است، ولي نمي‌داند به چه نحوي و با چه وسيله‌اي اين توقف بايد حاصل شود.******** اسد همچنين تأكيد كرده است كه بايد بين حركت اسلامي نشئت‌گرفته از ايران و تفكرات اسلامي، تفكيك قائل شد، همان‌طوري كه تروريسم از عكس‌العمل‌هاي زجركشيدگان قابل‌تميز است.[۴۶] از سويي، مؤسسه بين‌المللي مطالعات راهبردی لندن در آخرين گزارش خود درباره جنگ ايران و عراق نوشته است: «باوجود آنكه جنگ ايران و عراق از نقطه‌نظر شدت و وسعت و همچنين تلفات انساني از ديگر منازعات خاورميانه [غرب آسيا] پيشي گرفته است، ولي با اين وصف هيچ نشانه‌اي دال بر اينكه، اين جنگ به‌زودي پايان پذيرد، وجود ندارد. در اين گزارش افزوده شده كه ايران حاضر به مذاكره نيست و از سوي ديگر، توانايي تحميل‌كردن صلح موردنظر خود را ندارد. اين درحالي است كه عراق هم‌زمان تمايل بيشتري به صلح دارد.»[۴۷]

گزارش - 26

26. به گزارش خبرگزاري فرانسه، شاه حسين پادشاه اردن، امروز، به بغداد رفت و با صدام حسين رئيس‌جمهور عراق، ملاقات كرد؛ اين سفر يك هفته پس از ديدار رسمي حافظ اسد از اردن و دو روز پس از ديدار با حسني مبارك در عقبه انجام شد. در اين سفر كه با هدف تلاش براي آشتي عراق و سوريه انجام شد، نخست‌وزير، وزير دربار، وزير امور خارجه و فرمانده نيروهاي مسلح اردن، شاه حسين را همراهي كردند.[۴۸]

گزارش - 27

27. يك شبكه تلويزيوني امريكا اعلام كرد سوريه در راه تلاش براي آزادي گروگان‌هاي امريكايي، ايران را تهديد كرد كه درصورت همكاري‌نكردن دراين‌مورد، ديگر از ايران در جنگ با عراق حمايت نخواهد كرد. به گزارش خبرگزاري فرانسه، شبكه تلويزيوني سي.بي.اس امريكا به نقل از منابع ديپلماتيك اعلام كرد: حافظ اسد رئيس‌جمهوري سوريه، تلاش‌هاي مستمري را براي آزادكردن گروگان‌هاي امريكايي و فرانسوي ربوده‌شده در لبنان به كار گرفته است. سي.بي.اس افزود: رهبران سوريه در ديدار با مقامات ايراني در دمشق، تهديد كرده‌اند درصورتي‌كه آيت‌الله خميني از نفوذ خود براي آزادسازي گروگان‌ها استفاده نكند، آنها حمايت خود را از ايران در جنگ با عراق سلب خواهند كرد. به گفته سي.بي.اس، اغلب گروگان‌ها توسط حزب‌الله طرف‌دار ايران در بعلبك نگهداري مي‌شوند و دمشق مي‌كوشد تا بر روي اين حزب لبناني اعمال نفوذ كند. سي.بي.اس ادامه داد: سوري‌ها به اطلاع دولت امريكا رسانده‌اند كه آنها نمي‌توانند با متوسل‌شدن به‌ زور ريسك كنند.[۴۹]

گزارش - 28

28. امروز، در امريكا، 4 نفر به‌توطئه طراحي قاچاق 33 ميليون دلاري موشك‌هاي پيشرفته ضدتانك از امريكا به ايران و عراق متهم شدند. به ‌گزارش خبرگزاري رويتر وزارت دادگستري امريكا اعلام كرد: 2 امريكايي و دو اروپايي تلاش خود را از اواخر ماه فوريه تا آوريل، به قصد صدور 3819 دستگاه موشك‌ هدايت‌شونده آغاز كردند، ولي مأموران مخفي اداره گمرك امريكا نقشه آنان را قبل از موفقيت كشف و خنثي كردند. به گفته مقامات رسمي، 2 امريكايي متهم اصلي اين پرونده دستگير و 2 متهم ديگر تحت‌تعقيب قرار دارند. هيئت عالي دادگاه تگزاس در دالاس ادعا كرده است كه متهمان اين پرونده قصد داشتند موشك‌هاي سرقت‌شده پورتوريكو را ازطريق اروپا به مقاصد خود ارسال دارند و پول خود را ازطريق يك بانك ناشناس اروپايي و يك بانك ديگر در هوستون دريافت دارند.[۵۰] درهمين‌حال، خبرگزاري يونايتدپرس گزارش داد كه وزير دادگستري برمودا خواهان اخراج 5 فرد متهم به تلاش براي فروش تسليحات امريكايي به ارزش 1/2 ميليارد دلار به ايران، و تحويل آنها به امريكا شد. اين متهمان شامل 4 امريكايي و يك ژنرال بازنشسته اسرائيلي هستند. مسئول امور دفاعي برمودا، صدور دستور اخراج 5 متهم مزبور و تحويل آنها به امريكا را كاري نادرست اعلام كرد.[۵۱] شايان ذكر است رسانه‌هاي خبري گاه‌به‌گاه يك موج تبليغاتي مبني‌بر فروش سلاح ازطريق رژيم صهيونيستي يا امريكا به ايران، راه مي‌اندازند.

گزارش - 29

29. درحالي‌كه ريگان اقدام ايران در خليج‌فارس را گستاخانه خواند، سخنگوي كاخ سفيد نيز اعلام كرد اگر كنگره امريكا همچنان مصمم به مخالفت با فروش اسلحه به عربستان باشد، ‌ريگان قطعنامه كنگره را وتو خواهد كرد. وي تأكيد كرد مخالفت كنگره موجب ترديد ايران به عزم ايالات متحده مي‌شود. رونالد ريگان رئيس‌جمهور امريكا، امروز، در سخناني ايران را متهم به حمله هوايي عليه كشتي عربستان سعودي در خليج‌فارس كرد.******** وي كه اين حادثه را بهانه و فرصتي مناسب براي فشار به كنگره براي موافقت با فروش سلاح به عربستان دانسته، ضمن برشمردن ضرورت حمايت از عربستان به رهبران كنگره هشدار داد كه ايراني‌ها در خليج‌فارس گستاخ‌تر شده‌اند.[۵۲] راديو امريكا به نقل از روزنامه واشنگتن تايمز كه در يك گزارش تحليلي به بررسي ديدگاه‌هاي موافق و مخالف با فروش موشك‌هاي امريكايي به عربستان سعودي و نقش جنبي ايران دراين‌زمينه پرداخته است، گفت: «دولت ريگان ديروز، حملات نظامي فزاينده ايران به كشتي‌هاي بي‌طرف در خليج‌فارس را با خودداري كنگره از تصويب طرح فروش 354 ميليون دلار اسلحه به عربستان سعودي در هفته گذشته مرتبط دانست.» اين راديو افزود: «لاري اسپيكس سخنگوي كاخ سفيد، خاطرنشان كرد ما بر اين تصوريم، ايرانيان احتمالاً درمورد عزم ايالات متحده دچار شك و ترديد شده‌اند [به عبارتي] رأي كنگره علائم نادرستي به ايران فرستاده است.»[۵۳] لاري اسپيكس با اشاره به 2 حمله ايران به نفتكش‌‌هاي عربستان در روزهاي گذشته، خاطرنشان كرد: «امريكا مصمم است راه تنگه هرمز را باز نگاه دارد و گسترش دامنه جنگ ايران و عراق به كشورهاي عرب حوزه خليج[فارس] تهديد عمده‌اي براي منافع امريكا خواهد بود.» وي افزود: «ايران نبايد رأي كنگره امريكا را به اشتباه تعبير كند و هيچ ترديدي درمورد اراده امريكا داشته باشد.» به گفته لاري اسپيكس، مخالفت كنگره امريكا با فروش تسليحات به عربستان در نظر كشورهاي ميانه‌روي عرب چنين تعبير خواهد شد كه امريكا شريك قابل‌اعتمادي نيست و در مواقع بحران براي كمك به دوستان خود در منطقه با سرعت كافي عمل نمي‌كند. وي گفت: «انتظار مي‌رود پرزيدنت ريگان قطعنامه كنگره را درزمينه منع فروش اسلحه به عربستان سعودي وتو كند. آراي مختلف در سناي امريكا و مجلس نمايندگان به‌مراتب بيش از آراي موردنياز براي باطل‌كردن وتوي رئيس‌جمهوري است، ولي اگر پرزيدنت ريگان بتواند يكي از دو مجلس قانونگذاري را مجاب كند كه وتوي او را باطل نسازد، طرح فروش اسلحه به عربستان سعودي عملي خواهد شد.»[۵۴]


منابع و مآخذ روزشمار 1365/02/23

  1. سند شماره ١٢١٧/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نیروی زمینی سپاه، مهدی انصاری ٢٢/٢/١٣٦٥ تا ٣١/٢/١٣٦٥، پشت ص٣٨؛ و - سند شماره ١١٨٩/د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی تیپ١٠ سیدالشهدا(ع)، سیدمحمد فاطمی، ٢١/٢/١٣٦٥ تا ٢٩/٢/١٣٦٥، صص ٣٦ - ٢٧.
  2. سند شماره ١٣٨٣٠ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهی نیروی زمینی سپاه (مستقر در محور ابوغریب)، ٢٤/٢/١٣٦٥.
  3. سند شماره ١٣٨٢٧ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش عملیات پیچ‌انگیزه، اطلاعات و عملیات قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، ٢٣/٢/١٣٦٥؛ و - سند شماره ١٣٨٢٩ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌ای واحد اطلاعات قرارگاه عملیاتی خاتم‌الانبیا(ص)، شماره١٤، ٣١/٢/١٣٦٥، ص٢.
  4. سند شماره ١١٨٩/د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، پیشین، صص ٣٧ و ٣٨.
  5. سند شماره ١٣٨٧٤ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي از ٧٥٢٩ ج به قرارگاه كربلا، ص٢، ٢٥/٢/١٣٦٥؛ و - سند شماره ١٣٨٧٢ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي، واحد اطلاعات قرارگاه نجف، ٢٥/٢/١٣٦٥، ص٥.
  6. سند شماره ١٧٢٥١٣ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ناحیه١ نقده به قرارگاه مقدم رمضان، ٢٣/٢/١٣٦٥.
  7. سند شماره ٤٠٣٩٩٢ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی ژاجا (رکن٣)، ٢٤/٢/١٣٦٥.
  8. سند شماره ١٣٨٦٣ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به وزارت کشور، ٢٣/٢/١٣٦٥.
  9. سند شماره ١٣٩١٣ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی واحد اطلاعات قرارگاه نجف٢ سپاه، شماره ١١٥، ٢٧/٢/١٣٦٥، ص٣.
  10. سند شماره ١٢١٧/د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، پیشین، صص ٣٨ - ٣٦؛ و - سند شماره ١٨٢٩٥/پ‌ن مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: جلسه عملیات کربلای٤، (قرارگاه نیروی زمینی سپاه، ٢٣/٢/١٣٦٥، نوار شماره ١٩٧٩٩)، مهدی انصاری، صص ٧١ - ١.
  11. سند شماره ٤٤٢٦٨٤ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهی نیروی زمینی سپاه به فرماندهی تیپ الحدید (موشکی)، ٢٣/٢/١٣٦٥.
  12. سند شماره ١٠٧٠٩٥ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهی نیروی زمینی سپاه به فرمانده تیپ٣٣ المهدی(عج)، ٢٣/٢/١٣٦٥.
  13. سند شماره ١٣٤٠٩١ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه رمضان به قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، ٢٣/٢/١٣٦٥، صص ٣١ و ١/٣١.
  14. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، ٢٤/٢/١٣٦٥، ص١، رادیو بغداد، ٢٣/٢/١٣٦٥.
  15. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ٥٤، ٢٣/٢/١٣٦٥، ص٢٥.
  16. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ٥٥، ٢٤/٢/١٣٦٥، ص٢٣، رادیو امریکا؛ و – همان، ص١٩، رادیو اسرائیل، ٢٣/٢/١٣٦٥.
  17. همان، ص٢١، رادیو امریکا، ٢٣/٢/١٣٦٥.
  18. سند شماره ١٣٨٨١ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌ای، از واحد اطلاعات قرارگاه رمضان به قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، شماره ٣، ٢٥/٢/١٣٦٥، ص٨.
  19. روزنامه اطلاعات، ٢٣/٢/١٣٦٥، ص٢.
  20. روزنامه جمهوری اسلامی، ٢٩/٢/١٣٦٥، ص٢.
  21. روزنامه جمهوري اسلامي، ٢٣/٢/١٣٦٥، ص٢.
  22. سند شماره ١٣٤٠٩١ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، پیشین.
  23. سند شماره ١٨٥٤٨٤ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهی گردان نوهد به بخشداری اشنویه، ٢٣/٢/١٣٦٥.
  24. سند شماره ٣١٤٤٤٨ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از شهربانی کردستان به استانداری کردستان، ٢٩/٢/١٣٦٥.
  25. سند شماره ٢٠٠٢٤٧ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: نشریه اخبار روزانه وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی، شماره ٢٤٧، ٢٧/٢/١٣٦٥، ص٤.
  26. سند شماره ٢٠٠٢٤٦ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: نشریه اخبار روزانه وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی، شماره ٢٤٦، ٢٥/٢/١٣٦٥، ص١.
  27. سند شماره ٢٠٠٤٤ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: نشریه اخبار روزانه وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی، شماره ٢٤٤، ص١.
  28. روزنامه اطلاعات، ٢٤/٢/١٣٦٥، ص٢؛ و - روزنامه ابرار، ٢٤/٢/١٣٦٥، ص١٠؛ و - روزنامه جمهوری اسلامی، ٢٤/٢/١٣٦٥، ص٤.
  29. روزنامه اطلاعات، ٢٤/٢/١٣٦٥، ص٣.
  30. روزنامه رسالت، ٢٣/٢/١٣٦٥، ص٦.
  31. روزنامه کیهان، ٢٣/٢/١٣٦٥، ص٢.
  32. روزنامه رسالت، ٢٤/٢/١٣٦٥، ص٨.
  33. سند شماره ٧٤٧٥٧ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهی ناحیه اصفهان به فرماندهی سپاه کشوری، ٢٣/٢/١٣٦٥.
  34. روزنامه جمهوری اسلامی، ٢٤/٢/١٣٦٥، ص٤.
  35. روزنامه رسالت، ٢٣/٢/١٣٦٥، ص٥.
  36. روزنامه کیهان، ٢٣/٢/١٣٦٥، ص٢.
  37. روزنامه رسالت، ٢٤/٢/١٣٦٥، ص٢؛ و - خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ٥٦، ٢٥/٢/١٣٦٥، ص١٩، پاریس - خبرگزاری قطر، ٢٤/٢/١٣٦٥.
  38. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ٥٥، ٢٤/٢/١٣٦٥، صص ٣ و ٤، بحرین - خبرگزاری رویتر، ٢٣/٢/١٣٦٥.
  39. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ٥٦، ٢٥/٢/١٣٦٥، ص٢٧، واشنگتن - خبرگزاری یونایتدپرس، ٢٤/٢/١٣٦٥.
  40. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، ٢٤/٢/١٣٦٥، صص ٢ و ٣، رادیو بی‌بی‌سی، ٢٣/٢/١٣٦٥.
  41. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ٥٦، ٢٥/٢/١٣٦٥، ص٢٦، واشنگتن - خبرگزاری فرانسه، ٢٤/٢/١٣٦٥.
  42. همان، صص 40 و 41، واشنگتن - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 24/2/1365.
  43. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ٥٥، ٢٤/٢/١٣٦٥، ص٨، توکیو - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٢٣/٢/١٣٦٥.
  44. روزنامه کیهان، ٢٣/٢/١٣٦٥، ص١٧.
  45. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ٥٥، ٢٤/٢/١٣٦٥، صص ١٤ - ١٠، رادیو بی‌بی‌سی، ٢٣/٢/١٣٦٥.
  46. سند شماره ٢١٢٤٤٢ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن گزارش مستقیم، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، شماره ٢٢/٤، ٢٣/٢/١٣٦٥، ص١٠.
  47. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ٥٥، ٢٤/٢/١٣٦٥، ص٧، لندن - خبرگزاری فرانسه، ٢٣/٢/١٣٦٥.
  48. روزنامه کیهان، ٢٤/٢/١٣٦٥، ص٢٠.
  49. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ٥٦، ٢٥/٢/١٣٦٥، ص٣٤، واشنگتن - خبرگزاری فرانسه، ٢٤/٢/١٣٦٥.
  50. همان، ص٢٩، واشنگتن - خبرگزاری رویتر، ٢٤/٢/١٣٦٥.
  51. همان، صص 29 و 30، هاميلتون - خبرگزاري يونايتدپرس، 24/2/1365.
  52. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره 56، 25/2/1365، ص27، واشنگتن - خبرگزاری یونایتدپرس، 24/2/1365.
  53. همان، صص 23 و 24، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٢٤/٢/١٣٦٥.
  54. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ٥٥، ٢٤/٢/١٣٦٥، ص٢١، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٢٣/٢/١٣٦٥.