1365.03.04

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1365
1365.03.04
نام‌های دیگر چهار خرداد
تاریخ شمسی 1365.03.04
تاریخ میلادی 25 مه 1986
تاریخ قمری 15 رمضان 1406


گزارش - 1

1. حمله امروز دشمن در جبهه شمال‌غرب براي تصرف ارتفاعات تنگه دربند و پیرانشهر با هوشياري رزمندگان دفع شد. همچنين پادگان پيرانشهر و برخي پايگاه‌هاي رزمندگان آماج حملات توپخانه عراق قرار گرفت كه حملات مذكور خساراتي درپي داشت. درهمين‌حال فرمانده قرارگاه نجف2 براي تقويت، حفظ و نگهداري جبهه قصرشيرين پيشنهادهايي داد. بنا به اعلام قرارگاه عملياتي شمال‌غرب، ساعت 20 روز جاری، دشمن با نيرويي به استعداد 4 گردان، شامل 2 گردان پياده از تيپ72 پياده، يك گردان كماندو و يك گردان حفيفه با آتش پشتيباني تانك و توپخانه و سلاح‌هاي سنگين به‌منظور ايجاد رخنه و بازگشايي تنگه دربند در منطقه پیرانشهر و تصرف ارتفاعات جناحين این تنگه مبادرت به تك كرد كه براثر آتش پرحجم نيروهاي خودي ناچار به عقب‌نشيني شد. در اين عمليات يك نفر از سربازان دشمن كه جمعي گردان2 تيپ72 پياده بود به اسارت درآمد. پيش از اين عمليات نيز در ساعت 18:15، ارتش بعثي عراق با توپخانه دوربرد اتريشي 155 ميلي‌متري اطراف و داخل پادگان پيرانشهر و ارتفاعات بندره را هدف قرار داده بود كه براثر اصابت گلوله‌هاي دشمن به موضع كاتيوشاي نيروهاي سپاه مستقر در حوالی پادگان پيرانشهر، مهمات‌ ذخيره‌شده منفجر و به قبضه كاتيوشا نيز آسيب رسيد. همچنين از ساعت 12:40 الي 19:50، پايگاه‌هاي طالش و كاني‌رش و از ساعت 14، مواضع رزمندگان در منطقه خرينه و سروزی و اطراف لولان زير آتش توپخانه دشمن قرار گرفتند.[۱] از سويي درپي گزارش‌هاي نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي مبني‌بر آسيب‌پذيري خطوط پدافندي در جبهه قصرشيرين، امروز، فرماندهي قرارگاه نجف2 سپاه پيشنهادهايي به‌منظور اجراي پدافند مطمئن در منطقه قصرشيرين مطرح كرد. حمزه حميدي‌نيا فرمانده قرارگاه نجف2، با اشاره به اينكه براي «پدافند موضع فعلي یعنی ترميم و تحكيم و تقويت خطوط پدافندي، نيرويی معادل 18 گردان مانوری و 2 گردان توپخانه 105 و 155 میلی‌متری و 2 آتشبار 130 میلی‌متری و 2 قبضه کاتیوشا نياز است»، خاطرنشان كرد كه در وضعيت كنوني فقط 8 گردان مانوري در منطقه موجود است. ازاين‌رو، باتوجه‌به اصل هدف نگهداري قصرشيرين و تماميت نيرو، پیشنهاد می‌شود خطوط پدافندي كه ازطرف سپاه شناسايي شده، تعيين و به تقويت آنها بيشتر اهتمام ورزيده شود. اين خطوط شامل تنگه كهنه، تپه 348، تلاقي رودخانه گيلان تا اروند، تپه گچي، تپه 472 و... (برخي تپه‌ها كه مختصات جغرافيايي آن اشاره شده) مي‌باشد.[۲]

گزارش - 2

2. در جلسه مشترك فرماندهان سپاه پاسداران و ارتش جمهوري اسلامي* ضمن جمع‌بندي و ارزيابي عمليات رزمندگان در منطقه حاج‌عمران و ميزان تلفات دشمن، از روحيه مقاومت رزمندگان تجليل شد. در جريان سلسله تهاجمات عراق که درقالب استراتژی دفاع متحرک انجام شد،** در منطقه حاج‌عمران به‌دلیل هماهنگي نیروهای ارتش و سپاه پاسداران، برای اولین‌بار خط پدافندی - که مسئولیت آن با ارتش بود - در اولين ساعات درگيري سقوط نكرد و نيروهاي ارتش پابه‌پاي نيروهاي سپاه با روحیه قوی به مقاومت پرداختند. بدین ترتیب اين عمليات علاوه‌بر ايجاد تحول و دگرگوني در روحيه رزمی رزمندگان به‌ویژه نیروهای ارتش در نحوه تنظيم روابط ارتش و سپاه نیز تجربه مفیدي به‌شمار مي‌آمد. به نوشته راوي قرارگاه نجف سپاه به نقل از سرهنگ حسين حسني سعدي جانشين فرمانده نيروي زميني ارتش، عمليات در منطقه حاج‌عمران براي يگان‌هاي ارتش درحقيقت ضرب‌المثل شده چراكه نیروهای ارتش در این منطقه با تمام تلاش و فداكاري‌شان جلوي نيروهاي دشمن را گرفتند و اجازه پیشروی به آنها ندادند و حداكثر تلفات را به دشمن وارد كردند به‌گونه‌ای كه شايد در هيچ‌كدام از اين تك‌هاي محدود و حتي تك‌هاي غيرمحدود اين مقدار تلفات با اين حجم گسترده به دشمن وارد نشده بود. جانشين فرمانده نيروي زميني ارتش تصريح كرد كه این عملیات براي خود ما (ارتش) هم يك نقطه قوتي است و يك درسي است براي تمام يگان‌ها بدين‌ صورت‌ كه اگر در مواضع پدافندي‌شان مقاومت بكنند و به‌طور جدي تلاش بكنند، جلوي دشمن را خواهند گرفت و به آن ترتيب نيست كه دشمن با يك برتري كامل بتواند به هدف‌هاي از پيش تعيين‌شده‌ خود برسد.[۳] رحيم صفوي جانشين فرماندهي نيروي زميني سپاه، در تأييد ديدگاه‌هاي حسني سعدي خاطرنشان كرد كه در طول اين عمليات‌هايي كه بررسي كرده، از منطقه فكه گرفته تا منطقه پيچ‌انگيزه و از حاج‌عمران تا مهران، بزرگ‌ترين تلفات را دشمن در منطقه حاج‌عمران داده و اين تلفات و خسارات هم ازنظر پرسنلي، و هم ازنظر وسايل و تجهيزات بي‌سابقه بوده است.[۴] راوی قرارگاه نجف در ادامه با اشاره به حضور نيروهاي عراقي شامل تیپ‌های 91، 604، 98، 703، 102 و 431 و گردان‌های کماندویی عمار‌بن‌یاسر، کماندویی حمزه، تانک نیسان و چند گردان از کردها در قبل از عملیات، به نقل از دارایی مسئول اطلاعات نظامی قرارگاه نجف4، افزوده است: عراقی‌ها بعد از دو روز عملیات، چند گردان و تیپ دیگر به این منطقه آوردند ازجمله گردان کماندویی قدس، گردان کماندویی شیبانی، گردان کماندویی یرموک، گردان کماندویی تعمیم، یک گردان پیام تفیش، گردان کماندویی الکفاء القهقا، منصور و گردان3 تیپ71 که از پنجوین به‌روی تپه شهدا آمدند. همچنین گردان کماندویی القهقا و یک گردان از تیپ 98 را روی شهید صدر و تپه شهدا (خودی) مستقر کرده است. نیروهایی هم که به‌تازگي به منطقه دیانا منتقل شده‌اند شامل تیپ331، یک گردان تانک و یک آتشبار توپخانه می‌باشند.[۵] به نوشته راوی قرارگاه نجف، رحيم صفوي در جلسه‌اي خصوصي به فرماندهان ارتش يادآوري كرد كه باتوجه‌به نتايج عمليات در منطقه حاج‌عمران، لازم است براي تشويق و ايجاد روحيه در نيروهاي ارتش از اين نتايج بهره گرفته شود. وي همچنين گفت: از سرهنگ ظهوري و هاشمي بخواهيد اين افسرهايي را كه اينجا خوب جنگيدند، سربازهايي كه مقاومت كردند، تشويق بشوند چون واقعاً خوب جنگيدند. جايي كه مقاومت نكردند، بايد گفت بد كردند، ولي اينجا واقعاً خوب جنگيدند روي دشمن را كم كردند، بايد تشويق شوند. اين خواست خدا بود. اين يك مبنايي است براي نيروهاي جبهه غرب كه جلوي دشمن توانستند بايستند. اين خيلي مهم است. اين يك تحول است. دشمن خيلي اينجا سرمايه گذاشت و اين يك مبنا است براي لشكر64 و بقيه كه اگر جلوي دشمن بايستند، مي‌شود كار كرد، بايد هر كجا مي‌رويم اين مسئله را جا بيندازيم. به سربازمان، به افسرمان، به درجه‌دارمان، به بسيجي‌مان بگوييم كه ما نسبت به دشمن برتريم و نمونه‌اش همين منطقه حاج‌عمران است، دشمن هرچه داشت و نداشت نيرو آورد. اين فرهنگ و اين اميد را در بچه‌ها بدميم. تشويقشان گفته بشود، درجه بهشان داده بشود. اين روحيه را زنده بكنيد. اين تشويق‌ها بچه‌ها (نيروها) را حفظ مي‌كند و اينها به‌نظر من يك نقطه تحول است. [۶]

گزارش - 3

3. هواپيماهاي جنگنده‌ ایران نیروگاه برق دربندیخان و برخي مواضع دشمن در رواندوز را بمباران کردند. هواپیماهای عراقی نيز علاوه‌بر بمباران شیمیایی مواضع رزمندگان در جبهه مهران، اطراف يك قرارگاه نظامي را بمباران و به حریم هوایی شهر پیرانشهر تجاوز کردند. ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی در اطلاعیه نظامی شماره 2481 اعلام کرد که امروز در ساعت 13:25، جنگنده‌هاي نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی تأسیسات برق دربندیخان را بمباران و خسارات و ضایعات قابل‌ملاحظه‌ای به آن وارد کردند. همچنین در ساعت 21:06، محل تجمع نیروهای عراقی در منطقه رواندوز را هدف قرار دادند و سالم به پایگاه‌های خود بازگشتند.[۷] از سوي ديگر، نيروي هوايي ارتش عراق در 2 نوبت با 6 فروند جنگنده محل استقرار رزمندگان در منطقه عملياتي مهران و صالح‌آباد ـ بين روستاي گلان و رودخانه كنجانچم در نقطه انتهايي شهر مهران ـ را بمباران شيميايي كرد. براثر اين حمله که با استفاده از سلاح‌هاي شيميايي از نوع تاول‌زا و اعصاب انجام شد تاكنون 600 نفر براثر استنشاق گازهاي شيميايي مصدوم شدند كه حال 215 نفر از آنها وخيم است.***[۸] درپي اين حمله، قرارگاه فتح درباره استفاده از آب رودخانه كوكويي و احتمال آلودگي به سموم شيميايي به رزمندگان هشدار داد. لشكر84 خرم‌آباد نيز در نامه‌اي به كليه واحدهاي مستقر در منطقه بر انجام‌دادن اقدامات ضروري براي پيشگيري از مصدوميت بيشتر نيروها تأكيد كرد.[۹] قرارگاه عملياتي حمزه سيدالشهدا(ع) نیز با اعلام خبر تجاوز هواپيماهاي عراقي به حريم هوايي شهر پيرانشهر افزود: جنگنده‌هاي دشمن در 2 نوبت اطراف قرارگاه تيپ4 مستقر در تمرچين را بمباران كردند، كه تا لحظه مخابره خبر، از ميزان تلفات و خسارات گزارشي نرسيده است و در ساعت 11:50 نيز انبار توپخانه يكي از يگان‌ها در حوالي پيرانشهر به‌وسيله‌ 4 فروند هواپيماي دشمن، بمباران شد. [۱۰] درضمن حریم هوایی شهرهای سرپل ذهاب و پاوه، امروز، موردتجاوز عراق قرار گرفت، اما جنگنده‌هاي عراقي به‌دلیل مواجهه با آتش پدافند هوایی نيروهاي خودي مجبور به فرار شدند. [۱۱] شایان ذکر است خبرگزاری جمهوری اسلامی از اهواز آمار تلفات حمله هوایی روز گذشته دشمن به تأسیسات تلمبه‌خانه منطقه امیدیه آغاجاری را 9 شهید و 32 مجروح اعلام کرد. [۱۲]

گزارش - 4

4. محسن رضايي فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، امروز، در نامه‌اي به امام خميني فرمانده كل نيروهاي مسلح، خواستار تشكيل ستادي براي اداره سه نيروي تازه‌تأسيس زميني، هوايي و دريايي سپاه پاسداران شد. رضايي در اين نامه با اشاره به شکل‌گیری نیروهای رزمی سپاه به‌موازات تنظیم اساسنامه این نهاد، بر ضرورت ایجاد یک ستاد جدید برای اداره نیروهای سه‌گانه سپاه تأکید کرده و افزوده است: «درصورتي‌كه بخواهيم از ستاد مركزي سپاه قديم بدين منظور استفاده كنيم، از آنجا كه تشكيلات و سازمان سپاه قديم براساس اساسنامه براي انجام مأموريت‌هاي ضدانقلاب يا بسيج مردمي به‌صورت استقراري در شهرها و استان‌ها شكل گرفته، بايستي هم ازنظر شكل و هم در بعد اختيارات در ستاد مذكور تغييراتي بدهيم كه اين امر نيازمند مصوبه مجلس شوراي اسلامي و تأييد حضرتعالي است يا اينكه يك ستاد جداگانه براي اداره سه نيرو تشكيل دهيم كه تأييد حضرتعالي در هريك از دو شيوه مذكور، مشكلات تشكيلاتي فعلي ما را حل خواهد كرد.» وی در پایان نتایج مذاکرات خود با حجت‌الاسلام‌والمسلمین هاشمی رفسنجاني دراين‌زمينه را این‌طور برشمرده است: «اداره سپاه قديم كمافي‌السابق طبق اساسنامه. تشكيل يك ستاد براي اداره سه نيرو.»**** [۱۳]

گزارش - 5

5. فرمانده كل سپاه در دو نامه جداگانه به فرماندهي سپاه كشوري و فرماندهي نيروي زميني سپاه، دستور داد تا درخصوص برآورد تأميني و سازماندهي نيرو و تشكيل تيپ مالك ‌اشتر اقدام كنند. باتوجه‌به مباحث مفصل مطرح‌شده در سطح قرارگاه، برنامه و طرح‌ريزي مقدماتي براي اجراي عمليات بزرگ (ساليانه) و ضرورت تأمين نيروي انساني و توسعه سازمان رزم برابر طرح كلي، امروز، فرمانده كل سپاه در نامه‌اي سري به فرماندهي سپاه كشوري دستور داد تا مقدمات لازم را براي سازماندهي 1000 گردان برآورد كند. محسن رضايي در اين نامه تصريح كرد كه دراسرع‌وقت نيروي انساني لازم براي سازماندهي 1000 گردان جديد اعم از بسيجي، مشمول، پاسدار و پاسدار افتخاري برآورد شود تا براي توسعه توان رزمي از بعد نيروي انساني به منابع تأمين نيرو در دولت اعلام گردد. [۱۴] فرمانده كل سپاه همچنين در نامه ديگري به فرماندهي نيروي زميني سپاه اعلام كرد تا به ناحيه مازندران تحت‌امر سپاه كشوري ابلاغ كند كه به‌منظور پدافند در منطقه دزلي مريوان در محدوده سپاه شمال، تيپ مالك‌ اشتر را به استعداد 3 گردان ظرف مدت يك ماه پس از اين تاريخ، تشكيل و تحت‌امر سپاه شمال قرار دهند. [۱۵]

گزارش - 6

6. فرماندهی سپاه دوم (تاکتیکی) عراق امروز، طرح آماده‌سازی مواضع پدافندی را با هدف استحکام و تقویت اين مواضع، تأمین مقاومت، مديريت نبرد پدافندی موفق و مسدودکردن به‌موقع شکاف‌ها به واحدهای تحت‌امر ابلاغ کرد.***** در این طرح ابتدا تحت عنوان "انتخاب نیروهای هشداردهنده" رعایت برخی امور موردتأکید قرار گرفته است. برپایه این طرح برای تقویت مواضع در خط جلو (تماس) تدابيري به اين شرح در نظر گرفته شده است: احداث موانع پدافندي، استقرار نيروها در مواضع اصلي،‌كنترل معابر وصولي نيروهاي دشمن (ايران)، هماهنگي آتش پشتیبانی و ضرورت هماهنگی گروه‌های گشتی با کمین و شیوه ارتباط بی‌سیم و باسیم. در ادامه اين طرح ضمن تشريح چگونگی سیستم اصلی موانع در پنج بند آمده است: «احداث اولین موانع اصلی در جلوی موضع اصلی شامل سه ردیف مین مختلط بوده به‌طوری‌که اولویت ایجاد آنها براساس معابر وصولی احتمالی دشمن بوده و شامل سه ردیف مین ضدنفر، یک ردیف مین ضدتانک به‌اضافه دو ردیف سیم‌خاردار سه‌تایی و یک ردیف سیم تله منور در جلو باشد و در آینده برحسب زمان و موارد موجود به آن افزوده خواهد شد. ... سپس در تکمیل اولویت اول، دو ردیف مین ضدنفر و مواضع سیمی 10 × 10 ضدنفر به سیستم موانع افزوده شود و چنان‌که وقت و ادوات لازم وجود داشته باشد، یک کانال ضدتانک، حفر و داخل و کناره‌های آن با سیم‌های خاردار پوشانده شود. به‌طوری‌که این کانال، ضدتانک و ضدنفر باشد. ... همچنین باید حفاظت از سیستم موانع با آتش دید‌بانی [به‌صورت] شبانه‌روزی انجام شود. دید‌بانی در روز از دیدگاه‌ها و دوربین‌های معمولی و بزرگ و در شب از دوربین‌های بزرگ و بقیه وسایل موجود دیگر انجام گیرد.» در این ابلاغیه فرماندهی سپاه دوم ضمن اشاره به نحوه گسترش یگان‌های اصلی، طرح‌ها و راه‌های پاتک را بازگو و در ادامه درباره شيوه تدبیر پدافندی خاطرنشان كرده است: «اول، مأموريت نیروهای هشداردهنده مراقبت و گزارش فوری و لحظه‌به‌لحظه کلیه پیشرفت‌های جبهه، ازجمله حرکت یگان‌های دشمن و تجمعات نیروی وی می‌باشد. همچنين بایستی دارای آمادگی رزم جهت درگیری و مقاومت در مواضع مربوطه باشد و به عقب کشیده نمی‌شود مگر با دستور دوم، درصورت عقب‌نشینی نیروهای هشداردهنده از مواضع مربوطه، فرمانده این نیرو و گروه او بایستی از نحوه کاشتن و چگونگی پخش مین‌های (وی.اس) در کانال مواصلاتی به‌منظور جلوگیری از نفوذ نیروهای دشمن به مواضع پدافندی آگاه شوند ... چهارم به هنگام پدافند در موضع نیروهای هشداردهنده، باید همیشه جناحین موضع موردتوجه قرار گیرد، زیرا پیوسته آنها به‌منظور محاصره و جداساختن عناصر هشداردهنده و پاسدار عمومی، موردتهاجم دشمن قرار می‌گیرند.» در بخشی دیگر از این ابلاغیه، فرمانده سپاه دوم عراق تصریح کرده است: «در تدبير نبرد پدافندي، اول، نبرد موضع اصلی پس از تماس با نیروهای هشداردهنده و آغاز رخنه به شبکه موانع و درنتیجه رسیدن به منطقه لجمن، شروع می‌شود و چنانچه دشمن توانست به موضع اصلی نفوذ و موضع یک دسته را اشغال نماید، فرمانده گردان [بايد] نیروی احتیاط مربوطه را وارد عمل کند و درصورت عدم‌موفقیت، تلاش کند که با شکستن جناحين موضع، جناحین دشمن را تثبیت و نیروهای وی را محاصره نماید و از گسترش رخنه جلوگیری به عمل آورد. همچنین درصورت عدم‌موفقیت گردان در انهدام دشمن، گردان خط سد اختیار کرده و فرمانده تیپ مربوطه را از جزءجزء جریانات آگاه می‌نماید، پس از آن نبرد فرمانده تیپ آغاز می‌شود بدین ترتیب که پس از رخنه، بلافاصله نیروی احتیاط خویش را به‌منظور مقابله وارد عمل کند و درصورت عدم‌موفقیت در مقابله با دشمن، خط سدی را به‌منظور سد رخنه اتخاذ نموده و پس از آن لشکر وارد عمل شود.»****** [۱۶]

گزارش - 7

7. نفتكش قبرسي دبلیو اینتر پرايز به فاصله زماني 8 ساعت، برای بار دوم در نزدیکی جزیره خارک موردحمله هوایی دشمن قرار گرفت. همچنین تأسیسات نفتی بندر گناوه در بوشهر بمباران شد. عراق ادعا كرد تأسيسات نفتي خارك را نيز هدف قرار داده است. بنا به گزارش دفتر فرماندهي نيروي دريايي سپاه پاسداران «در ساعت 23:30 شب گذشته (3/3/1365)، درحالی وضعيت منطقه قرمز اعلام شد که در ده دقیقه بعد، حضور دو فروند هليكوپتر سوپر فرلئون دشمن در منطقه گزارش شد و در ساعت 23:50، يك فروند نفتكش به نام دبليو اینتر پرايز كه از جزيره خارك به‌طرف سيري درحال حركت بود مورداصابت موشک قرار گرفت. محل اصابت، پاشنه قسمت موتورخانه بود كه دچار آتش‌سوزي گرديد، ولی هيچ‌گونه خسارت جاني دربر نداشته است. پس از مهاركردن آتش‌سوزي، كشتي به‌طرف بوشهر درحال حركت بوده كه دوباره صبح امروز در ساعت 7:45، کشتی مذکور مورداصابت قرار مي‌گيرد. سپس يك فروند ناوچه طارق قرارگاه نوح عازم منطقه شده و تعداد 24 نفر پرسنل كشتي را از دريا به ساحل آورد. هم‌اكنون حفاظت كشتي توسط يگان‌هاي شناور قرارگاه انجام گرفته است.» [۱۷] خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز ضمن انعکاس این خبر، عامل حمله را هواپیماهای عراقی ذکر و اعلام کرد: «در اولین ساعات بامداد روز جاری، یک فروند سوپر تانکر نفتکش قبرسی 322 هزار تنی به نام اینتر پرایز در حوالی جزیره خارک که قصد داشت نفت خام ایران را جهت صادرات از تنگه هرمز عبور دهد، موردهدف هوایی دشمن قرار گرفت که درنتیجه موتورخانه آن به‌کلی نابود شد. در این حمله تعدادی از خدمه مجروح شده‌اند که از شمار آنها تاکنون گزارشی نرسیده است. سپس این نفتکش صبح امروز (ساعت 8:20)، درحالی‌که به‌سوی ایران یدک کشیده می‌شد مجدداً موردحمله هواپیماهای عراقی قرار گرفت، ولی به محموله کشتی آسیبی نرسید و صدای انفجار در کشتی، ناشی‌از انفجار اگزوزهای موتور کشتی بوده است.» به گفته این خبرگزاری، کشتی قبرسی جزء معدود نفتکش‌هایی بوده که نفت خام ایران را مستقیماً از خارک بارگیری می‌کرد، درصورتي‌که کار انتقال نفت از خارک به منطقه سیری - یعنی مرکز دوم صادرات نفت ایران - با نفتكش‌های ایرانی یا استیجاری است. [۱۸] فرماندهي كل نيروهاي مسلح عراق با صدور اطلاعيه نظامي شماره 2239 اعلام كرد: «مردان نيروي دريايي به‌منظور تشديد قطع تمامي چيزهايي كه دشمن ايراني درجهت مقاصد خود به كار مي‌گيرد پانزده دقيقه نيمه‌شب، يك هدف بزرگ دريايي را در نزديكي سواحل ايران موردحمله دقيق و مؤثر قرار دادند. همچنين هواپيماهاي ما امروز 137 مأموريت رزمي انجام دادند كه ازجمله، حمله جديد و موفقيت‌آميز عليه تأسيسات جزيره خارك در عصر امروز، بوده است.» [۱۹] امروز همچنین هواپیماهای جنگنده‌ عراق با تجاوز به حريم هوايي استان بوشهر، در ساعت 16:25، تأسيسات نفتي بندر گناوه را هدف قرار دادند. در این حمله 2 بمب به‌طرف تأسيسات پرتاب شد که به بيابان‌هاي اطراف تأسيسات اصابت كرد و هيچ‌گونه تلفات جاني و مالي درپي نداشت. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي اين تهاجم چهارمين حمله هواپيماهاي عراقي ظرف 24 ساعت گذشته به استان بوشهر است. [۲۰]

گزارش - 8

8. رسانه‌هاي خارجي امروز، اخبار مربوط به هدف‌قرارگرفتن نفتكش قبرسي دبليو اينتر پرايز، بمباران تأسيسات نفتي در آغاجاري، حمله نيروهاي لشكر دو عراق به پادگان حسين‌آباد، غرق‌كردن يك ناوچه عراقي و بمباران مواضع عراق در رواندوز به‌وسيله جنگنده‌هاي ايراني و همچنين اقدام ارتش عراق در گلوله‌باران شيميايي منطقه مهران را منعكس كردند. راديو امريكا، راديو فرانس انترناسيونال فرانسه، راديو بي‌بي‌سي، راديو تركيه و خبرگزاري رويتر در خبرهايي مشابه با استناد به اطلاعيه نظامي عراق اعلام كردند كه در خليج‌فارس يك نفتكش غول‌پيكر ثبت‌شده در قبرس (به نام دبليو اينتر پرايز) كه دراختيار شركتي از نيجريه بود هدف حمله هواپيماهاي جنگنده عراقي قرار گرفت. شركت بيمه كشتيراني لويدز لندن با تأييد اين حادثه تصريح كرد كه موشك به موتورخانه اين كشتي كه در فاصله 50 كيلومتري جنوب جزيره خارك بوده، اصابت كرده است. به‌گفته راديو بي‌بي‌سي، آتش به محل زندگي ملوانان سرايت كرده و ناخداي نروژي كشتي نيز مجروح شده است، اما بقيه كاركنان سالم هستند. رسانه‌هاي مذكور همچنين در خبرهاي كوتاه به بمباران 2 تلمبه‌خانه در جنوب‌غربي ايران و حمله يگان‌هايي از لشكر دوم عراق به پايگاه نظامي حسين‌آباد در جبهه مياني اشاره كردند. [۲۱] راديو مونت كارلو نيز درباره اقدامات عراق گفت: بغداد به جنگ فرسايشي اقتصادي خود عليه ايران ازطريق هدف قراردادن تأسيسات نفتي و نفتكش‌ها ادامه مي‌دهد. اين راديو به نقل از خبرنگار خود افزود: از زماني كه بغداد شيوه جنگي خود را تغيير داده و دست به تهاجمات ناگهاني زده و با حفظ آمادگي دائم به دفاع از دستاوردهاي ارضي كه محافل بين‌المللي با آن مخالفت نكرده‌اند، پرداخته است، جبهه‌هاي جنگ شاهد هيجان شديدي شده است. [۲۲] راديو امريكا و راديو اسرائيل نيز در خبري مشابه به نقل از منابع ايراني درباره استفاده عراق از سلاح شيميايي گفتند: ايران بار ديگر عراق را به استعمال گاز سمي در جنگ متهم كرده است. يك اعلاميه نظامي كه در تهران منتشر شده، حاكي است كه هواپيماهاي عراق امروز، در بخش‌هاي مهران و صالح‌آباد بمب‌هاي حاوي گازهاي شيميايي سمي فرو ريختند. خبرگزاري دولتي ايران مي‌گويد به‌سبب اينكه سربازان ايراني به ماسك‌هاي ضدگاز مجهز بودند، تلفات آنها كم بوده است. اتهامات ايران به عراق در گذشته درمورد استعمال گاز سمي موردتأييد چندين هيئت تحقيق سازمان ملل متحد قرار گرفت. [۲۳] خبرگزاري رويتر نيز با اشاره به كاربرد سلاح‌هاي شيميايي به‌وسيله ارتش عراق در جبهه مهران تصريح كرد كه اين حمله درحالي صورت مي‌گيرد كه سازمان ملل متحد با صراحت كامل دولت عراق را محكوم دانسته و از آن كشور خواسته است از ادامه چنين اقدام ضدانساني خودداري ورزد. اين خبرگزاري در ادامه افزوده است: درحالي‌كه نبردهاي زميني بين نيروهاي ايراني و عراقي در جبهه‌هاي مهران و فكه با شدت تمام ادامه دارد، در تهران اعلام شد كه چند فروند از هواپيماهاي نيروي هوايي آن كشور، امروز، مراكز تجمع سربازان عراقي را در ناحيه كردنشين رواندوز در داخل خاك عراق بمباران كردند. به گفته مقامات ايراني در اين بمباران به نيروهاي عراقي تلفات و خسارات سنگيني وارد شد و همه هواپيماهاي ايراني سالم به پايگاه خود بازگشتند. [۲۴] در همين حال، راديو كلن به نقل از خبرگزاري ايران گزارش داد که يك ناوچه عراق در خليج‌فارس با تلاش نيروي دريايي ايران غرق شد. گفته مي‌شود اين ناوچه قصد نزديك‌شدن به شبه‌جزيره فاو را داشت. [۲۵]

گزارش - 9

9. درپي اظهارات تهديدآميز مقامات امريكايي عليه ايران و احتمال اقدام نظامي عليه تماميت ارضي كشور، ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران دستورالعمل مراقبتي ناس******* را تهيه و تنظيم كرد. در اين دستورالعمل مراكز حساس نظامي، اقتصادي و سياسي كه احتمال تهاجم به آنها متصور است مشخص و مأموريت سه نيروي هوايي، دريايي و زميني تشريح شده است.******** در مقدمه اين دستورالعمل پس از اشاره به حملات اخير امريكا به ليبي و اظهارات مقامات امريكايي مبني‌بر تروريست جلوه‌دادن جمهوري اسلامي ايران و تهديد به اقدامات تلافي‌جويانه‌اي عليه تماميت ارضي ايران، درباره مكان‌هايي كه احتمالاً موردحمله قرار خواهد گرفت، چنين آمده است: «حمله هوايي و موشكي امريكا به يگان‌ها و پايگاه‌هاي دريايي و هوايي واقع در خليج‌فارس و درياي عمان محتمل است و چنانچه شرايط براي عمليات وسيع هوايي و موشكي در داخل كشور جمهوري اسلامي ايران براي امريكا فراهم گردد، اين حملات عمدتاً عليه هدف‌هاي نظامي، اقتصادي و سياسي و بدين شرح خواهد بود: 1. اهداف نظامي شامل يگان‌ها و پايگاه‌هاي دريايي و هوايي واقع در خليج‌فارس و درياي عمان، كارخانجات سازمان صنايع دفاع در تهران و ساير نقاط، پايگاه‌هاي هوايي مهم كشور و پادگان‌ها و آمادگاه‌هاي نظامي مجاور شهرهاي بزرگ. 2. اهداف اقتصادي و صنعتي شامل بنادر و ترمينال‌هاي هوايي، دريايي و راه‌آهن؛ نيروگاه‌هاي برق، پالايشگاه‌ها و تأسيسات پتروشيمي و كارخانجات ماشين‌سازي. 3. در بخش اهداف سياسي حمله به بيت امام و مجلس شوراي اسلامي و مناطق اطراف آن، ستاد مشترك، ستاد نيروها و قرارگاه‌هاي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و وزارتين دفاع، امور خارجه و سپاه پاسداران متصور مي‌باشد.» در ادامه دستورالعمل، مأموريت سه نيروي هوايي، دريايي و زميني تشريح شد كه بر مبناي آن «نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران مأموريت دارند با طرح‌ريزي و هدايت پدافند عامل و غيرعامل از تماميت ارضي كشور جمهوري اسلامي ايران در مقابل حملات هوايي و موشكي دشمن دفاع نمايند. در اين راستا مأموريت نيروي هوايي برقراري دفاع نسبي از مناطق موردتهديد، استفاده از مقدورات پدافندي زمين‌به‌هوا عليه حملات هوايي دشمن، عملياتي نگه‌داشتن سيستم‌هاي راداري و شبكه اعلام خبر و برقراري پدافند غيرعامل پايگاه‌هاي هوايي واقع در سواحل خليج‌فارس و درياي عمان در نظر گرفته شده است. مهم‌ترين محورهاي مأموريت نيروي دريايي نيز استفاده از مقدورات شناوري و پروازي طرح دفاعي و بهره‌گيري از حداكثر امكانات سايت‌هاي الكترونيكي و استراق‌سمع براي كشف به‌موقع حمله هوايي دشمن و كنترل دقيق تحركات دشمن موردتوجه قرار گرفت.» در بخش انتهایی دستورالعمل، مأموريت‌هايي براي نيروي زميني ارتش و ژاندارمري جمهوري اسلامي، ازجمله تجديدنظر درباره طرح‌هاي پدافندي غيرعامل براي مناطق موردتهديد و اجراي آنها پيش‌بيني شده است. [۲۶]

گزارش - 10

10. امروز، فرماندار شهرستان مريوان آمار حملات هوايي و توپخانه‌اي عراق به مريوان و تلفات و خسارات ناشي‌از آن را اعلام كرد. مصطفي نجار فرماندار شهرستان مريوان، آمار حمله به شهر مريوان و روستاهاي اطراف آن را از اول شهريورماه 1362 تاكنون، چنين اعلام كرد: 1. اصابت توپ به شهر 56 مورد 2. اصابت توپ به روستاها 21 مورد 3. حمله هوايي 96 مورد 4. بمباران شهر 43 مورد 5. بمباران روستا 2 مورد 6. تعداد شهدا 304 نفر (شهر و روستاها) 7. تعداد مجروحان 656 نفر (شهر و روستاها) نجار همچنین به سابقه بمباران‌هاي سال‌های قبل در این منطقه اشاره کرد و گفت: روزهاي اوليه بمباران سوم شهريور 1362، بوده و سخت‌ترين بمباران‌هاي شهر كه تلفات سنگيني داشته در روزهاي 10/6/1362، با بيش از 70 شهيد و 120 مجروح و 19/12/1363، با 97 شهيد و 120 مجروح بوده است. [۲۷]

گزارش - 11

11. اعضاي شوراي تأمين شهرستان مريوان با تشكيل جلسه‌اي وضعيت فعاليت گروه‌هاي ضدانقلاب به‌ويژه همكاري اعضاي سازمان مجاهدين خلق (منافقين) با ارتش عراق را بررسي و براي برقراري امنيت بيشتر، تصميماتي گرفتند. جلسه امروز، با حضور تابش استاندار كردستان، مصطفي نجار فرماندار مريوان و جمعي از فرماندهان و مسئولان نظامي ـ امنيتي استان برگزار شد. استاندار كردستان با اشاره به ستيزه‌جويي گروه‌هاي ضدانقلاب با نظام جمهوري اسلامي و پشتيباني ارتش عراق از آنها درباره افزايش فعاليت اين گروه‌ها در پشت مرزها هشدار داد و اظهار داشت: اكنون گروه‌ها در تلاش‌اند تا خط كاري خود را به پشت مرزها بكشانند كه اين روش هم براي عراق مهم است و هم مي‌توانند به‌راحتي اخبار داخل كشور را به خارج منتقل كنند. در وضعيت فعلي فشار ضدانقلاب در شهرهاي نوار مرزي بسيار زياد است. در ادامه اين جلسه، عسكري فرمانده سپاه مريوان، وضعيت 3 گروه كومه‌له، دمكرات و منافقين را تشريح كرد. به گفته وي «در گذشته كومه‌له اجازه فعاليت به دمكرات را نمي‌داد و دمكرات نيز از خود ضعف نشان مي‌داد. اكنون بعد از احداث پايگاه توسط دمكرات‌ها، تردد كومه‌له مشكل شد و دمكرات‌ها جرئت بيشتري براي فعاليت پيدا كردند. كومه‌له اكنون با سه گردان استعداد در منطقه فعاليت دارد. آنها از بدو ورود در منطقه شركه ضربه كاري خورده و تاكنون نتوانسته‌اند به نيروهاي ما حمله كنند و فرصتي مي‌خواهند كه به ما ضربه وارد سازند. در روستاها بيش از چند ساعتي نمي‌توانند بمانند. محل استقرار آنها در روستاي چاشت واقع در دشت شيلر است. ازنظر زماني، آنها براي مدتي مي‌توانند در ارتفاعات بمانند، ولي فعلاً به ارتفاعات چهل‌چشمه گريخته‌اند. گروه‌هاي رزگاري و علي مريواني هم در منطقه حضور دارند، ولي اهميت آن‌چناني ندارند.» عسكری درباره برنامه سپاه مریوان در مقابله با عناصر ضدانقلاب و نیز مشکلات موجود گفت: «ازبين‌بردن این گروه‌ها در طرح [ضربتي ما] است و سهل مي‌باشد، اما منافقين با چند افسر عراقي، عقبه منطقه نوار مرزي ما را شناسايي كرده‌اند كه اگر در دو يا چند منطقه با آنها درگير شويم، امكان رساندن نيرو به آنجا را ندارند. البته منطقه گسترده است و مرز مشترك زيادي با شهرستان‌ها داريم و ارتفاعات زيادي در منطقه وجود دارد كه نيروي زيادي براي مقابله با ضدانقلاب مي‌خواهد، ضمن آنكه نيروي مانوري ما از نيروهاي دشمن كمتر است.» عبادي از مسئولان اطلاعات مريوان نيز دليل استقرار اعضاي كومه‌له در منطقه چاشت را احداث پايگاه‌هاي زياد در اين منطقه و جمع‌آوري آذوقه ذكر كرد و گفت: «كلاً سه گردان كومه‌له در منطقه حضور دارند كه در اين مدت ضربه كاري خورده‌اند. از سويي، دمكرات‌ها ازطريق توتمان وارد منطقه شده‌اند و پس از تشكيلات جديد در منطقه به دو قسمت تقسيم شدند. از بدو ورود، نيروهاي سپاه درگيري‌هايي با آنها داشته و ضرباتي هم به آنها تحميل كرده‌اند و درحال‌حاضر در منطقه گشت و جوله دارند. منافقين در يك گروه 150 نفره با اونيفورم مخصوص و آرم مجاهدين [همراه] با چند افسر عراقي وارد منطقه شده و پس از دادن جوله و شناسايي، منطقه را ترك كرده‌اند.» وي علت حضور ضدانقلاب را سه عامل ذكر كرد: «1. به‌دليل آنکه این مناطق پشت‌جبهه خودي محسوب مي‌شوند. 2. تلاش براي كسب اعتماد بين مردم، زيرا جوي كه بين مردم به‌وجود آمده از آنها زده شده بودند و اكنون مي‌خواهند مجدداً جو را به دست گيرند. 3. در انزوا قرارگرفتن هواداران آنها در روستاها و جان‌دادن دوباره به آنها.» اعضاي جلسه همچنين به‌منظور افزايش ضريب امنيت در منطقه به ايجاد خط كمربندي حفاظتي ازطريق منع يا محدودسازي تردد در منطقه، برخورد با عناصر ضدانقلاب در منطقه چاشت و تقويت گروهان‌هاي شهادت ـ كه با همكاري نيروهاي سپاه و ژاندارمري تشكيل شده‌اند - تأكيد كردند. [۲۸]

گزارش - 12

12. شهرهاي مريوان، بانه، سنندج و جوانرود امروز، صحنه درگيري نيروهاي خودي با عناصر ضدانقلاب بود. همچنين احداث پايگاه راديويي به‌دست حزب توده، تأسيس پايگاه و دفتر جديد چريك‌هاي فدايي خلق و سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در شمال عراق، هشدار رژيم عراق به گروه‌هاي ضدانقلاب براي فعاليت بيشتر عليه ايران و بهره‌گيري ارتش عراق از گروهك رزگاري براي تقويت موضع پدافندي خود از مهم‌ترين اقدامات امروز گروه‌هاي ضدانقلاب در شمال‌غرب كشور است. امروز، در مريوان تعداد 60 نفر از نيروهاي دمكرات پس از ورود به روستاي رزاب، در ساعت 22، به پايگاه رزمندگان حمله كردند و 2 نفر از بسيجيان بومي را به اسارت برده و 3 رزمنده را نيز مجروح كردند. از عناصر ضدانقلاب هم 2 نفر كه يكي فرمانده سابق هيز زربوار و ديگري مسئول هيز شريف‌زاده بود، كشته شدند. [۲۹] به گزارش فرمانداري بانه «با پشتيباني گروهان دولارزان در ساعت 16، تأمين‌هاي پايگاه جانزاوين يك در آبادي بي‌كش، با ضدانقلاب درگير شدند كه در اين واقعه يك سرباز شهيد و يك نفر ديگر به اسارت ضدانقلاب گرفتار شد. همچنين يك درجه‌دار براثر اصابت با مين كارگذاشته‌شده توسط ضدانقلاب از ناحيه پا مجروح گرديد.» [۳۰] در سنندج بين نيروهاي پايگاه بازي‌رباب با عناصر ضدانقلاب درگيري رخ داد كه افراد ضدانقلاب پس از به‌آتش‌كشيدن اين پايگاه، 2 تن را شهيد و 5 تن را مجروح كردند.[۳۱] در جوانرود، به‌دنبال اجراي آتش سنگين رزمندگان در جلوي ارتفاعات بهرو در دهانه سرتك، ضدانقلاب متحمل خسارات زيادي شد و در پايگاه‌هاي بيله‌سور، كاناني‌پاشا و كاني‌رشك يك مقر ضدانقلاب منهدم و چندين تن از آنان كشته يا زخمي شدند. [۳۲] ازسویی ارتش عراق در منطقه هانه‌گرمه درحالی‌که از پتانسيل حزب رزگاري براي پدافند در عقب واحدهاي نظامي‌ خود استفاده مي‌كند، [۳۳] به گروه‌هاي مخالف جمهوري اسلامي مستقر در عراق ابلاغ كرد كه عمليات‌های ايذايي خود را به شهرهاي نوار مرزي گسترش دهند و چنانچه عمليات‌ آنها چشمگير نباشد از ورود آنان به خاك عراق جلوگيري خواهد شد. [۳۴] ازاین‌رو به گزارش منابع اطلاعاتی كادرهايي از هيز دم‌دم (افشين) به‌تازگي وارد مريوان شده و شاخه نظامي آنها روي ارتفاعات لندي‌شيخان و روستاي كاني‌زرد و بازرگه استقرار موقت يافته‌اند و قصد دارند با ترور و يك سري عمليات‌هاي ايذايي، كمين و تخريب در منطقه، اعلام موجوديت كنند. [۳۵] ستاد قرارگاه حمزه نيز اعلام كرد: «حزب توده در منطقه لولان ـ بين اشنويه و عراق ـ اقدام به ايجاد يك پايگاه راديويي نموده است.» [۳۶] درهمین‌حال، چريك‌هاي فدايي خلق شاخه شهر سليمانيه نیز ضمن اقدام به تأسيس دفتر با گروهك كومه‌له در همان محل روابط خوبي برقرار كرده‌اند، ولي گروهك منافقين در شرايط دشواري به سر مي‌برند. البته منافقين نیز در جبهه نوسود در منطقه هاوان‌كوه، اقدام به تأسيس پايگاه كرده و در شهر حلبچه عراق دفتر ثابت تشكيل داده‌اند. [۳۷]

گزارش - 13

13. امروز، هواپيماي حامل هیئت عالی‌رتبه امریکایی، به‌همراه مقداري تجهيزات به‌منظور مذاکره با مقامات ایران وارد تهران شد. درپی مذاکرات محرمانه رابطان دولت‌هاي ایران و امریکا، امروز، محسن كنگرلو مشاور امنيتي نخست‌وزير، خبر ورود هواپیمای امریکایی حامل هیئت امریکایی - كه با پاسپورت ایرلندی به ايران سفر كرده‌اند - را به اطلاع رئیس مجلس شورای اسلامی رساند. سرپرستي هيئت مذكور برعهده مک ‌فارلین مشاور ویژه رئیس‌جمهور امریکا، است. امريكايي‌ها با همراه داشتن هدایایی، خواهان ملاقات با سران نظام جمهوری اسلامی شدند. از آنجا که این هواپیما حامل قطعات گران‌قیمت تجهیزات نظامی ازجمله قطعات مربوط به موشک هاگ بود، حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی به حسن روحانی، اعلام کرد كه برای کنترل قطعات، اداره مسائل سیاسی و مذاکرات، همکاری و هماهنگی لازم را انجام دهد. حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در یادداشت‌های روزانه خود دراین‌باره نوشته است: «آقاي [محسن] کنگرلو اطلاع داد که هواپیمای حامل قطعات گران‌قیمت امریکایی - که با پاسپورت ایرلندی آمده‌اند و به نام ایرلندی هستند - در فضای تهران است. به آقای روحانی گفتم که برای کنترل قطعات و اداره مسائل سیاسی و مذاکرات همکاری کنند. ... افطار مهمان نخست‌وزیر بودیم. آقایان [محسن] کنگرلو [مشاور نخست‌وزیر] و [احمد] وحیدی [مسئول اطلاعات سپاه پاسداران] آمدند و گزارش وضع هیئت امریکایی را دادند. یک‌چهارم قطعات هاگ درخواستی را آوردند. آقای مک‌ فارلین مشاور ویژه ریگان و شخصیت‌های حساس دیگر امریکا در هیئت‌اند. برای سران کشور ما کلت و شیرینی هدیه آورده‌اند و خواهان ملاقات با سران هستند. قرار شد هدیه را نپذیریم و ملاقات ندهیم و مذاکره را در سطح دکتر هادی و دکتر روحانی و مهدی‌نژاد مخفی نگه داریم و [مذاکرات] محدود به مسئله گروگان‌های امریکایی در لبنان و دادن قطعات هاگ و چند قلم دیگر اسلحه [باشد.] آنها بیشتر خواهان مذاکره در مسائل کلی و سیاسی‌اند. می‌خواهند یک نفر دائماً در هواپیماهای خودشان برای تماس با خارج ازطریق ماهواره بماند. این را هم قبول نکردیم. سپس با اصرار آنها قبول شد که برای مشورت و تماس، در موارد لزوم به هواپیما بروند. بنا بود در جایی غیر از هتل اقامت کنند، اما چون جای مناسبی نبوده در هتل آزادی مانده‌اند. به مأموران اطلاعات سپاه گفته شد که آنها را حفاظت کنند.» [۳۸]

گزارش - 14

14. در ادامه حضور داوطلبانه نیروهای مردمی در جبهه‌های جنگ، امروز نیز رزمندگانی از شهرهای مختلف کشور عازم جبهه شدند. براساس گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی و واحد مرکزی خبر صداوسیما از شهرهای مختلف، امروز، گروهی از داوطلبان عضو بسیج سپاه پاسداران نیشابور از استان خراسان و گروهی بسیجی از شهرستان ممسنی استان فارس،[۳۹] ششمین کاروان راهیان کربلا از استان کهگیلویه و بویراحمد متشکل از گردان‌های ویژه رمضان، جمعی از آموزشیاران نهضت سوادآموزی یاسوج، گروهی از نیروهای متخصص از بوشهر، هفتمین کاروان راهیان کربلا از شهرستان کاشان، ششمین کاروان راهیان کربلا و سومین کاروان لبیک یا امام پایگاه‌های نواحی بسیج سپاه پاسداران شهرهای مختلف استان اصفهان و گروهی از مردم نقاط مختلف استان لرستان عازم جبهه‌های نبرد شدند.[۴۰] به گزارش روزنامه جمهوری اسلامی، داوطلبان از نیروهای ویژه سپاه پاسداران ناحیه آذربایجان‌شرقی؛ نیرویی متخصص از کارخانجات فجر ایران، نفت پارس، بنیاد رنگ و آموزش‌وپرورش کرج با تخصص‌های مختلف رانندگی، جوشکاری، بنایی، برق‌کار؛ گروهی از نیروهای تخصصی و اداری سپاه پاسداران همدان و نیز نیروهایی از شهرهای بجنورد، کازرون، کاشمر، ارسنجان، درگز، داراب و علی‌آباد کتول عازم جبهه‌ها شدند. [۴۱] همچنین ازسوی اهالی 21 روستای شهرستان کهگیلویه و بویراحمد مبلغ 600,000 ریال و نیز 2500 کیلو خواربار جمع‌آوری و تحویل ستاد پشتیبانی یاسوج شد.[۴۲] روابط‌عمومی وزارت کار و امور اجتماعی نیز اعلام کرد که کلیه کارکنان این وزارتخانه داوطلبانه تا پایان سال 1365، هر ماه یک روز حقوق و مزایای خود را به جبهه‌های جنگ اختصاص دادند. روابط‌عمومی شرکت فولاد ایران نيز از اهداي 26,633,915 ریال وجه نقد و 13 میلیون ریال به‌منظور خرید خودرو برای رزمندگان و 535‌,725,909 ریال برای هزینه اسکان هم‌وطنان جنگ‌زده خبر داد. [۴۳]

گزارش - 15

15. رئیس مجلس شورای اسلامی در دیدار با سفیر چین راه‌حل افزایش بهای نفت را کاهش ده درصدی تولید کشورهای صادرکننده ذکر کرد. حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، عصر امروز، در دیدار با سفیر جدید جمهوری خلق چین در ایران گفت: «چنانچه کشورهای صادرکننده نفت حاضر شوند ده درصد از تولید خود را کم کنند، ظرف چند ماه کاهش قیمت نفت جبران خواهد شد و ما از مسئولان خلق چین انتظار داریم درخصوص رویارویی با توطئه اخیر کاهش قیمت نفت فعال بوده و با هماهنگی سایر کشورهای تولیدکننده این توطئه را خنثی نمایند.» حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجاني با ابراز رضايت از روند مناسبات دو کشور، خواهان گسترش همکاری دوجانبه شد. سفیر چین نیز با اشاره به تمایل پکن بر توسعه روابط با ایران خاطرنشان کرد که «چین آماده است تا تجربیات خود را در همه زمینه‌ها دراختیار کشور ایران قرار دهد.» [۴۴]

گزارش - 16

16. عضو شورای رهبری لیبی دفاع از انقلاب اسلامی ايران را همسان دفاع از انقلاب لیبی دانست و تلاش سران کشورهای عرب براي تغییر نگرش ليبي درمورد جمهوری اسلامی را بی‌نتیجه خواند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از طرابلس، حجت‌الاسلام محمدعلی رحمانی مسئول بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که در رأس هیئتی به لیبی سفر کرده است******** امروز با سرگرد عبدالسلام جلود عضو شورای رهبری انقلاب لیبی، دیدار کرد. در این ملاقات جلود با اشاره به روابط راهبردي دو کشور گفت: «ما از پیروزی انقلاب اسلامی ایران بسیار خوشحالیم، زیرا پیروزی شما درحقیقت پیروزی خود ما بود و ما وظیفه دفاع از این انقلاب را وظیفه دفاع از انقلاب خود می‌دانیم، زیرا انقلاب اسلامی را سرآغاز یک قیام گسترده اسلامی در منطقه می‌دانیم.» جلود انقلاب اسلامی ایران را دستاوردی بزرگ برای مردم جهان توصیف کرد و افزود: «به همین دلیل استعمارگران از پیروزی انقلاب اسلامی بسیار ناراحت‌اند و تهاجم گسترده را علیه آن آغاز کردند.» وی درباره تلاش سران کشورهای عرب منطقه برای تغییر رویکرد لیبی در جانب‌داری از ایران گفت: «آنها تصور کردند ما در اجلاس سران عرب سازش خواهیم کرد و لذا برای این کنفرانس زمینه‌سازی کردند. آنها می‌خواستند یک شکست سیاسی بر ما تحمیل کنند. می‌خواستند ما موضع خود را در قبال جنگ تحمیلی علیه جمهوری اسلامی تغییر دهیم و با یک راه‌حل سیاسی برای مسئله فلسطین نیز موافقت کنیم، ولی ما به آنها گفتیم ما در مقابل امریکا ایستادگی کردیم حال چگونه ممکن است از شما شرط بپذیریم.» حجت‌الاسلام رحمانی نیز در مقابل بر پشتیبانی تهران از مبارزات ملت لیبی به‌خصوص در تقابل با امریکا******** تأکید و خاطرنشان کرد: «امریکا و کشورهای مرتجع منطقه دو هدف از این تهاجمات دنبال می‌کنند که اولی به سازش‌کشاندن ماست، همچنان که این تجربه را در مصر و دیگر کشورها داشتند و دومي ضربه نظامی و نابودی ما است، ولی ما بر این اعتقادیم که آزادی و حقی که با زور گرفته شده تحقق پیدا نخواهد کرد، مگر اینکه با قدرت پس گرفته شود و لذا ما با مقاومت خود، ملت‌ها را به حرکت درآوردیم.» [۴۵]

گزارش - 17

17. مقامات پاریس در تلاش برای آزادی گروگان‌های فرانسوی در لبنان چشم‌به‌راه اقدامات ایران و سوریه هستند. درهمين‌رابطه يك روزنامه امریکایی مدعی شد که پاریس، تهران را به حمایت بیشتر از عراق تهدید کرده است. یک روزنامه لبنانی هم از گفت‌وگوي تلفنی رئيس‌جمهور سوريه و نخست‌وزير فرانسه خبر داد. روزنامه امریکایی نیویورک تایمز سفر هیئت ایرانی به فرانسه را انعکاس کوشش‌های فراوان دولت محافظه‌کار جدید پاریس در آزادساختن گروگان‌های فرانسوی كه در اسارت مسلمانان شیعه لبنان هستند، دانست. این روزنامه درباره‌ نتایج مذاکرات به نقل از مقامات فرانسوی نوشت: «فرانسه معتقد است که ایران از نفوذ زیادی بر گروه‌هایی که گروگان‌ها را در اسارت خود دارند برخوردار می‌باشد و آقای شیراک نخست‌وزیر جدید فرانسه، بلافاصله بعد از به‌دست‌گرفتن قدرت تصمیم گرفت که درجهت عادی‌ساختن روابط ایران و فرانسه کوشش نماید. این درحالی است که به‌رغم انتظار هیئت ایرانی مبنی‌بر قول تعهد فرانسه به عدم‌انعقاد قرارداد جدید تسلیحاتی با عراق و نیز استرداد مخالفین رژیم ایران از خاک فرانسه (به‌ویژه رهبران سازمان مجاهدین خلق)، نخست‌وزیر فرانسه تأکید نمود که پاریس مصمم به حفظ روابط با بغداد و عدم‌تمایل به استرداد مخالفین رژیم ایران است و فرانسه عادت ندارد که پناهندگان سیاسی را به کشورشان بازگرداند.» نیوریوک تایمز در ادامه از قول مقامات فرانسوی افزوده است: «درصورتی‌که ایران در کمک به فرانسه درمورد جریان گروگان‌ها عکس‌العمل مثبت نشان ندهد، [فرانسه] پشتیبانی و حمایت خود از عراق را افزایش خواهد داد.»[۴۶] درهمین‌حال به گفته‌ خبرگزاری رویتر، روزنامه چپ‌گرای السفیر (چاپ بیروت) با اشاره به گفت‌وگوی تلفنی حافظ اسد رئیس‌جمهور سوریه، با ژاک شیراک نخست‌وزیر فرانسه و جو خوش‌بینی درزمینه‌ رهایی گروگان‌ها در پاریس گزارش داد که فرانسه عمران ادهم بازرگان سوری‌الاصل مقیم پاریس را به‌منظور ازسرگرفتن کوشش‌هایی براي آزادی گروگان‌ها در لبنان درحالی به دمشق فرستاده است که منابع آگاه در بیروت گزارش‌ داده‌اند ممکن است 4 گروگان فرانسوی در لبنان ظرف دو روز آینده و 4 گروگان دیگر در هفته بعد آزاد شوند. [۴۷] ازسویی، رادیو مجاهد (کردی) اعلام کرد كه کانال3 تلویزیون فرانسه در تفسیری حضور رهبر مقاومت ایران (رجوي) در فرانسه را گره اصلی روابط میان رژیم آيت‌الله خمینی و فرانسه نام برده و به نقل از ژاک شیراک نخست‌وزیر فرانسه گفته است به‌زودی تصمیمی براي جلوگیری از فعالیت پناهندگان ایرانی علیه امام خمینی در فرانسه اتخاذ خواهد شد. [۴۸]

گزارش - 18

18. رژيم عراق نفت خام به لبنان صادر می‌كند. به گزارش واحد مرکزی خبر به نقل از واحد خبر مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، طبق قرارداد جدید، رژيم عراق مقادیری نفت خام به لبنان صادر مي‌كند كه در پالایشگاه‌های الزهرانی و طرابلس پالایش خواهد شد. برپایه این گزارش مقرر شده است، بلافاصله پس از امضاي قرارداد ميان مقامات مسئول دو کشور، صدور نفت از عراق آغاز شود. یادآوری می‌شود شرکت امریکایی مدریکو وابسته به کمپانی نفتی آرامکو پالایشگاه الزهرانی را اداره مي‌كند. این شرکت از سال 1948، امتیاز تصفیه نفت را در لبنان كسب كرده است. قیمت تعیین‌شده برای هر بشکه نفت عراق در این قرارداد 3/13 دلار می‌باشد.[۴۹]

گزارش - 19

19. فرانسه انجام هرگونه تلاش براي پايان‌دادن به جنگ ايران و عراق را تكذيب كرد. سخنگوي سفارت فرانسه در كويت امروز، گزارش روزنامه انگليسي‌زبان كويت تايمز مبني‌بر اينكه پاريس در يك تلاش سياسي به‌منظور پايان‌بخشيدن به جنگ ايران و عراق است را رد كرد. اين روزنامه به نقل از منابع آگاه عرب نوشته بود: «هم‌اكنون يك هيئت فرانسوي مشغول مذاكره با رهبران ايران هستند و كوشش مي‌كنند تا ايران را به لزوم اتخاذ راه‌حل صلح‌جويانه متقاعد كنند.» خبرگزاري رويتر از قول روزنامه مذكور نوشته است: «فرانسه آمادگي خود را براي كمك به ايران و نوسازي اقتصاد جنگ‌زده‌اش اعلام كرده، به‌شرطي كه ايران موافقت كند، به جنگ خاتمه دهد.» اين درحالي است كه سخنگوي سفارت فرانسه گفت: «پيرامون كوشش‌هاي فرانسه و كمك‌هاي اقتصادي آن كشور به ايران هيچ‌گونه اطلاعي ندارد و اينها صرفاً شايعه محض است.» [۵۰]

گزارش - 20

20. يك روزنامه چاپ ترکیه به کردهای عراقی درمورد تهدید خط لوله نفتی عراق به ترکیه هشدار داد. به‌دنبال انتشار اخبار مربوط به تهدید پیشمرگان کرد عراقی (بارزانی‌ها) درباره حمله به خط لوله نفتی عراق به ترکیه، مقامات ترک اعلام کردند این کشور به‌هیچ‌وجه اجازه مسدودکردن خط لوله نفتی را نخواهد داد. روزنامه گون آیدین (چاپ ترکیه) در شماره امروز خود ضمن انتشار این خبر افزود: «خط لوله نفتی عراق به ترکیه در هر ساعت 50 هزار دلار برای ترکیه درآمد دارد و ازطرف دیگر 300 هزار دلار سالانه ازطریق دریافت هزینه‌های بارگیری نفت کشتی‌ها عاید این کشور می‌شود.» این روزنامه به نقل از مقامات ترکیه نوشت: «خطوط نفتی عراق به ترکیه حکم تخم‌مرغ طلایی را دارد. زیرا ازطریق آن ترکیه علاوه‌بر تأمین نفت موردنیاز خود، سالانه میلیون‌ها دلار درآمد ارزی کسب می‌کند. ازاین‌رو این کشور به‌هیچ‌وجه از این خط لوله نفتی چشم نخواهد پوشید.»******** [۵۱]

گزارش - 21

21. وزير دفاع امارات تصريح كرد اگر كشورش متوجه تهديد بزرگي شود كه مقابله با آن دشوار باشد از كشورهاي خارجي درخواست كمك خواهد كرد. روزنامه البيان (چاپ امارات) در شماره امروز خود قسمت‌هايي از اظهارات محمد بن راشد وزير دفاع امارات را كه چندي پيش در مصاحبه با مجله ميدل‌ايست اكونوميست دايجست عنوان شده بود به چاپ رسانده است. بن راشد پايبندي كشورش را به بيانيه صادرشده در اجلاس سران شوراي همكاري خليج‌فارس در عمان اعلام كرد. در اين ‌بيانيه ‌بر لزوم حمايت كليه كشورهاي عضو اين شورا از هر عضوي كه موردتجاوز قرار بگيرد، تأ‌كيد شده است. وي درمورد جنگ عراق و ايران نيز گفت: «پايان‌دادن به اين جنگ يكي از عمده‌‌ترين اهداف شوراي همكاري است و اين كشورها عراق را كه كشوري عربي است تنها نخواهند گذاشت. اما از آنجا كه ايران نيز يك دولت مسلمان مي‌باشد پايان‌دادن به اين نزاع واجب مي‌باشد.» بن راشد در قسمتي ديگر از مصاحبه، اين مطلب را كه روابط تجاري امارات و ايران موجب افزايش قدرت جنگي ايران شده است، تكذيب كرد. وي درمورد خطرهاي ناشي‌از ادامه جنگ و آثار آن بر كشورهاي منطقه افزود: «باوجود تصريح قدرت‌هاي بزرگ درمورد تمايل آنان براي حمايت از ما در مواقع بحراني، ما مايليم كه امور ما به دست خودمان انجام شود. ولي چنانچه متوجه شويم خطر بزرگي كه مقابله با آن خارج از حيطه قدرت ماست، ما را تهديد مي‌كند از كشورهاي مذكور درخواست كمك خواهيم كرد.» [۵۲]

گزارش - 22

22. وزیر امور خارجه سوریه از آزادی گروگان‌های فرانسوی در آينده‌اي نزديك خبر داد. فاروق الشرع امروز، در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی سی.بی.اس امریکا اظهار امیدواری کرد که گزارش‌های مربوط به نزدیک‌بودن زمان آزادی گروگان‌های فرانسوی و احتمالاً امریکایی در لبنان صحت داشته باشد. وی درعین‌حال تصریح کرد دلایل محکمی که بتواند مایه خوش‌بینی‌اش دراین‌مورد بشود وجود ندارد. فاروق‌ الشرع افزود که گویا برخی از گروگان‌ها برای فراهم‌شدن زمینه آزادی‌شان جابه‌جا شده‌اند، اما از محل آنها اطلاعی ندارد. وی اظهار داشت: «اگر از محل نگهداری آنها باخبر بودیم، مأموریت خود را بهتر انجام می‌دادیم.» گفتنی است خبرگزاری یونایتدپرس به نقل از روزنامه لوریان لوژور (چاپ بیروت) اعلام کرد: «چهار فرانسوی گروگان در لبنان در جریان تدارک برای آزادی قریب‌الوقوع آنها به مناطق تحت کنترل سوری‌ها در لبنان انتقال داده‌ شده‌اند.»******** [۵۳] ضميمه گزارش555: مشخصات برخي از سلاح‌هاي شيميايي استفاده‌شده به‌وسيله ارتش عراق عليه رزمندگان ايراني محمدباقر نیکخواه بهرامی در كتاب خود به نام گاه‌شمار حملات شيميايي عراق در هشت سال دفاع مقدس با استناد به گزارش سپاه پاسداران انقلاب اسلامي درباره انواع گاز شيميايي و تعداد مصدومان شيميايي نوشته است: تاریخ حادثه کشور استان جبهه منطقه عملیاتی نوع سلاح شیمیایی وسیله حمله مصدومین مرجع خبر 4/3/1365 ايران ايلام مياني مهران و روستاهاي ملك‌شاهي اعصاب و تاول‌زا هواپيما 150 نفر خبر سپاه در اخبار استاني راديو ايلام 5/4/1365 4/3/1365 ايران ايلام مياني مهران و صالح‌آباد، گلان، کنجانچم خفه‌كننده، اعصاب و تاول‌زا هواپيما 600 نفر خبر سپاه در اخبار استاني راديو ايلام 5/4/1365 عوامل شيميايي عصبي (Nerve Agents) به تركيبات بسيار سمي اطلاق مي‌شوند و به‌طور عمومي خالص، بي‌بو، بي‌رنگ و بي‌مزه بوده و از خانواده حشره‌كش‌هاي ارگانو فسفره به‌شمار مي‌روند كه از ميان صدها مواد سمي، عوامل جنگي مدرن آن بسيار قوي، سريع‌الاثر و كشنده‌تر مي‌باشند كه درحالت عادي به‌صورت مايع هستند، ولي به‌دليل فرّاربودن زياد به‌صورت گاز نيز منتشر مي‌شوند. اين عوامل بيشتر به‌قصد كشتن نفرات دشمن به كار مي‌روند و به‌محض تماس با پوست بدن، دستگاه تنفسي، چشم و سلسله اعصاب بدن انسان باعث مسموميت و اختلال در جريان‌هاي عصبي شده و با ارسال اسپاسم‌هاي عصبي كليه فعاليت‌هاي ماهيچه‌ها و عضلات بدن را از كار انداخته يا مختل مي‌سازند و با حمله به مركز سلسله اعصاب سبب ازكارانداختن سريع جريان و فعاليت‌هاي سيستم اعصاب انسان شده و در مدت چند دقيقه به مرگ انسان منجر مي‌‌شوند و در غلظت‌هاي كمتر سبب اختلال فعاليت‌هاي اعصاب شده و بيماري‌هاي صرع، عدم تعادل جسمي و روحي، تشويش و اضطراب، ناسازگاري با محيط، ازدست‌دادن قدرت فعاليت‌هاي عادي، سردرد در ناحيه پيشاني، كلافگي، سردرگمي و هذيان را به‌دنبال دارند. عوامل تاول‌زا يا تخريب پوستي (Blister Agents) كه به‌صورت مايع و گاز مورداستفاده قرار مي‌گيرند باعث ضايعات موضعي پوستي و تحريك عمومي بافت‌ها، غشاهاي مخاطي، تاول و تخريب آن مي‌‌شوند. اين نوع مسموميت با علايمي چون آبريزش بيني، عطسه، سرفه‌هاي خشن، گلودرد و... همراه است و اغلب اولين عارضه در چشم‌ها ظاهر مي‌شود و با احساس وجود شن و ماسه در چشم توأم با تورم چهره است. عوامل مذكور علاوه‌بر آثار موضعي، نشانه‌هاي سيستميك ناخوشايندي نيز درپي دارند؛ ازجمله گازهاي خردل، مي‌توان به خردل‌هاي سولفوره (گوگردي)، گاز ايپريت (EYPRITE) يا موستارد (MUSTARD) با علامت معرف HD (بيس كلرواتيل سولفيد) اشاره كرد كه به‌صورت مايع روغني‌شكل خالص بي‌رنگ و در غلظت‌هاي بالا با بويي شبيه به سير و پياز و تيره رنگ هستند كه از پوست، چرم، رنگ و پلاستيك عبور مي‌كنند، ولي از شيشه و كاشي قادر به نفوذ نمي‌باشند. تاول‌زاها به‌عنوان اولين گروه عوامل شيميايي مؤثر در جنگ جهاني اول مورداستفاده قرار گرفتند و در خلال جنگ جهاني دوم عامل‌هاي خطرناك‌تر و قوي‌تر سري T و Q نيز كشف شد. [۵۴] ضميمه گزارش572: واكنش رسانه‌هاي تركيه به پيامدهاي پيروزي‌هاي اخير اكراد معارض عراقي در مبارزه با رژيم بعثي و تسلط بر خطوط نفتي عراق - تركيه رسانه‌های ترکیه به آثار و پیامدهاي پیروزی‌های اخیر کردهای معارض عراقی در مبارزه با نظامیان بعثي عراقی واکنش نشان دادند. گفتنی است نیروهای حزب دمکرات کردستان عراق به رهبری مسعود بارزانی، در تاریخ 25/2/1365، به منطقه منگیش (مانگیش) حمله کردند و مدعی شدند این شهر را تصرف کرده‌اند. ازآن‌پس تاکنون، درگیری‌های مستمر بین نیروهای این حزب با عوامل ارتش بعثی ادامه دارد که یکی از شدیدترین آنها در هفته گذشته بود. درهمين‌رابطه مسعود بارزانی در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه گفت: «هم‌اکنون پیشمرگان در مناسب‌ترین شرایط برای قطع جاده بین‌المللی در نزدیکی منگيش هستند. این جاده ترکیه را به مرکز مهم نفتی عراق در موصل و بغداد و نیز خط لوله‌ای که به‌موازات آن، امکان صادرات نفت عراق به ترکیه را فراهم می‌آورد، وصل می‌نماید.»[۵۵] روزنامه مليت (چاپ تركيه) با اشاره به حمایت ایران از حزب دمکرات کردستان عراق به رهبری بارزانی، اهداف نیروهای این حزب در مقابله با رژیم عراق را چنین برشمرد: «1. تشکیل حکومت مستقل با رسیدن به مرزهای سوریه. 2. تحت‌کنترل درآوردن جاده تاریخی ابریشم. 3. ایجاد جاده‌هایي در طول مرز ترکیه با سوریه و ایجاد روابط با کشورهای مدیترانه. 4. تصرف منطقه مرکزی گمرک HABOR که در اقتصاد عراق نقش مهمی دارد. 5. تحت‌کنترل درآوردن خطوط نفتی عراق و ترکیه.» این روزنامه افزود: «بارزانی‌ها از حزب کارگر کردستان (پ.ک.ک.) نیز دعوت به عمل آورده‌اند که با هم متحد شوند. مقامات امنیتی گفتند درمورد توطئه گروه (پ.ک.ک.) علیه خطوط لوله در خاک عراق اطلاعی به دست نیاورده‌اند، ولی چنانچه چنین عملی انجام شود نیروهای ترکیه در خاک عراق مداخله خواهند کرد.» روزنامه ملیت همچنین به نقل از روزنامه‌هاي گاردین و تايمز نوشته است: «نیروهای بارزانی به جاده ای.اس [E.S] (جاده ترانزیتی ترکیه و عراق) و خطوط نفتی ترکیه و عراق نزدیک می‌شوند و چنانچه جاده و خطوط به‌طور جدی تحت‌خطر قرار گیرند، در روند جنگ ایران و عراق نیز مؤثر خواهد بود.» تحلیل‌گران وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در بولتن داخلی در ادامه خبر به‌عنوان ملاحظات چنین نوشته‌اند: روزنامه ملیت در ادامه از قول روزنامه تایمز نقل کرد که ترکیه به ایران هشدار داد چنانچه از نیروهای حزب دمکرات در کردستان عراق که با حمایت ایران با نیروهای عراقی می‌جنگند، جلوگیری نکند و بارزانی‌ها جاده و خطوط لوله نفتی را تهدید کنند، ترکیه برای حفظ منافع خود در منطقه شمال عراق مداخله نظامی به عمل خواهد آورد.[۵۶] روزنامه ملیت در مقاله‌ای دیگر خاطرنشان کرد: به‌دليل بروز اختلافات عقيدتي بين اعضاي حزب كارگران كردستان تركيه درمورد پيروي از سياست تشكيل يك دولت كرد، گروه‌هاي منشعب و جداشده از سازمان كه به سازمان‌هاي راست‌گرا و چپ‌گراي اروپا پيوسته‌اند، در گردهمايي‌هاي متعدد خود درمورد سياست آينده گروه‌هاي منشعب، تبادل‌افكار كردند. در اين گردهمايي‌ها پيشنهاد همكاري مسعود بارزاني موردبحث قرار گرفته و احتمال پيوستن آنها در صف بارزاني‌ها براي نيل به اهداف خود بيشتر است. بعضي از گروه‌ها پيوستن به بارزاني‌ها را پذيرفته‌اند و اين درحالي‌ است كه از ضرورت تشكيل يك جبهه جديد پس از انحلال حزب كارگران كردستان دفاع مي‌كنند. روزنامه مليت درباره‌ سابقه تعاملات رهبران گروه‌هاي كرد به‌ويژه تلاش‌هاي رهبر حزب دمكرات كردستان عراق براي اتحاد بيشتر گروه‌ها و اهداف آنها نوشته است: «مسعود بارزاني رهبر حزب دمكرات كردستان عراق، كه در شمال آن كشور مشغول مبارزه با رژيم بغداد مي‌باشد، چند ماه پيش درپيامي از اعضاي حزب كارگران كردستان خواسته بود سازمان خود را ترك كنند و به حزب دمكرات كردستان عراق بپيوندند. در بخشي از اين پيام آمده است: "حزب كارگران كردستان به يك گله بي‌شبان مي‌ماند. بياييد و به ما ملحق شويد تا به‌اتفاق هم يك دولت كرد به‌وجود آوريم. آغوش ما به‌روي تمام اعضاي حزب كارگران كردستان باز است." مسعود بارزاني رهبر حزب دمكرات كردستان عراق، درحالي‌كه گروه‌هاي منشعب از حزب كارگران كردستان را به همكاري فرا‌خواند از طرف ديگر با عبدالرحمن قاسملو رهبر حزب دمكرات كردستان ايران كه درگير جنگ با دولت ايران است و نيز با جلال طالباني رهبر اتحاديه ميهني كردستان عراق، براي تشكيل يك جبهه مشترك و متحد مشغول انجام مذاكرات شد. به ‌نظر مي‌رسد بارزاني با نيروي جديدي كه به‌وجود خواهد آورد، در منطقه‌اي واقع در شمال عراق و شمال‌غربي ايران يك دولت كرد به‌وجود خواهد آورد. چندي پيش طالباني و قاسملو، بارزاني را دعوت به همكاري كرده بودند، اما بارزاني در آن موقع به دلايلي اين دعوت را رد كرده بود. گفته مي‌شود اينك زمينه براي ايجاد چنين جبهه مشتركي آماده است.»[۵۷] شايان ذکر است بيشترين تعداد کردها در شرق ترکيه به سر مي‌برند، دستگاه حکومتي بيش از 9 ميليون کرد اين نقطه را تحت‌عنوان ترک‌هاي کوهستان‌نشين در فهرست آورده است. علاوه‌براينها، طبق يک حساب سرانگشتي 500,000 کرد در اتحاد شوروي و 2,500,000 تن نيز در سوريه به سر مي‌برند. از سويي، به‌دليل اختلافات عميق رهبران كردها، بر سر مسائل ديگر، بعيد به ‌نظر مي‌رسد اين آرزوي رهبران كرد حتي براي سال‌ها بعد تحقق يابد.[۵۸] درهمين‌حال، قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) نيز از جلسه امروز رهبران گروه‌هاي كرد عراقي خبر داد. به گزارش اين قرارگاه تعدادي از نمايندگان احزاب مخالف رژيم بعثي عراق ازجمله شيخ دارا نماينده جلال طالباني و قادر جبار و خالد حاجي نمايندگان حزب سوسياليست عراق و يكي از پسران ملا مصطفي بارزاني نماينده حزب پارتي (دمكرات كردستان عراق) امروز، در روستاي گلانه به‌منظور هماهنگي و اتحاد نيروها و چگونگي روند مبارزاتي خودشان با رژيم بعث عراق تشكيل جلسه دادند.[۵۹] ضميمه گزارش574: تحليل برخي رسانه‌ها از علت تلاش سوريه براي آزادي گروگان‌هاي فرانسوي در لبنان تلاش سوریه برای آزادی گروگان‌ها ناشی‌از فشار و تهدیدات امریکا و به‌ویژه رژيم اشغالگر قدس در حمله به سوریه می‌باشد. رسانه‌های کویت به نقل از فاروق الشرع نوشته‌اند که حافظ اسد رئیس‌جمهور سوریه، از دولتمردان امریکایی خواسته تا باب مذاکرات مستقیم با سوریه را بگشایند تا درمورد چشم‌اندازهای صلح در منطقه غرب آسيا گفت‌وگو شود. وی درعین‌حال نقش سوریه در تروریسم بین‌المللی را به‌شدت تکذیب كرد. در همین چارچوب 3 نشریه پرتیراژ الثوره، البعث و تشرین (چاپ دمشق) روز گذشته (3/3/1365)، به‌طور هماهنگ پیش‌بینی کردند كه امریکا و رژيم صهيونيستي آخرین حمله سوریه را بررسی می‌کنند. روزنامه الثوره با اشاره به گستردگی ابعاد تلاش دستگاه‌های تبلیغاتی این دو کشور در تهدید به حمله ازسوی امریکا و رژيم اشغالگر قدس نوشت: هدف اصلی این سمپاشی‌ها و جنگ روانی آماده‌کردن افکارعمومی جهان برای تجاوز احتمالی ازسوی این دو کشور است. روزنامه البعث که هدف عملیات روانی و رسانه‌ای واشنگتن و تل‌آویو را منحرف‌کردن افکارعمومی جهان از اوضاع متشنج منطقه (غرب آسيا) دانسته، یادآور شد که امریکا پس از آزمایش تجاوز ماه گذشته علیه لیبی توانست توجه شرکای خود در گردهمايي اخیر سران کشورهای صنعتی در توکیو را تا حدودی برای تجاوز به سایر کشورهای منطقه به بهانه مبارزه با تروریسم جلب کند. روزنامه تشرین نيز هدف امریکا و رژيم صهيونيستي را تضعیف موضع و طرح‌های سوریه در جانب‌داری از مسئله محوری اعراب فلسطین ذکر کرد.[۶۰] یک مقام بلندپایه نظامی شوروی (مدیر بخش سیاسی نیروهای مسلح) با قاطعیت از مبارزه سوریه برای آزادی اراضی اشغالی فلسطین حمایت کرد.[۶۱]



منابع و مآخذ روزشمار 1365/03/04

  1. سند شماره 361834 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای قرارگاه عملياتي شمال‌غرب، به فرماندهی نزاجا، 5/3/1365.
  2. سند شماره 75802 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي قرارگاه نجف2 سپاه به قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) 1 و 2، 4/3/1365.
  3. سند شماره 19564/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه مشترک فرماندهان سپاه و ارتش در پادگان پیرانشهر، (قرارگاه نجف، 4/3/1365، نوار شماره 19273)، مسعود سرمدی؛ و - سند شماره 655/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تهاجم عراق به منطقه حاج‌عمران، گزارش راوی قرارگاه نجف، سعید سرمدی، اردیبهشت و خرداد 1365، صص 18 و 19.
  4. سند شماره 655/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص19.
  5. سند شماره 361834 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای قرارگاه عملياتي شمال‌غرب، به فرماندهی نزاجا، 5/3/1365.
  6. سند شماره 19273/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  7. روزنامه کیهان، 5/3/1365، ص1.
  8. سند شماره 75792 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دفتر فرماندهي سپاه منطقه5 به فرماندهان نواحی، 4/3/1365؛ و ـ سند شماره 14064 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی قرارگاه نجف2، شماره 1938، 6/3/1365.
  9. سند شماره 19564/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه مشترک فرماندهان سپاه و ارتش در پادگان پیرانشهر، (قرارگاه نجف، 4/3/1365، نوار شماره 19273)، مسعود سرمدی؛ و - سند شماره 655/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تهاجم عراق به منطقه حاج‌عمران، گزارش راوی قرارگاه نجف، سعید سرمدی، اردیبهشت و خرداد 1365، صص 18 و 19.
  10. سند شماره 361818 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملياتي حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی ژاجا، 5/3/1365.
  11. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره 67، 5/3/1365، ص5، باختران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 4/3/1365.
  12. همان، ص5، اهواز - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 4/3/1365.
  13. اکبر هاشمی رفسنجانی، اوج دفاع (کارنامه و خاطرات سال 1365)، به اهتمام عماد هاشمی، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ هشتم 1388، ص100.
  14. سند شماره 448869 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی کل سپاه پاسداران به فرماندهی سپاه کشوری، 4/3/1365.
  15. سند شماره 448870 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی کل سپاه پاسداران به فرماندهی نیروی زمینی سپاه، 4/3/1365.
  16. سند شماره 494961 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزیده اسناد عملیات کربلای1، "طراحی و آماده‌سازی عملیات و برآورد وضعیت دشمن"، جلد1، از 28/2/1365 تا 9/4/1365، صص 304 - 301؛ و - سند شماره 14292 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: سند عراقی فرماندهی تیپ417 پیاده تقویت به گردان‌های تحت‌امر، 4/6/1986 (14/3/1365)، به استناد نامه فرماندهی سپاه دوم (تاکتیکی)، 4/3/1365.
  17. سند شماره 133973 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دفتر فرماندهي نيروي دريايي سپاه پاسداران به دفتر فرماندهي كل سپاه پاسداران، 4/3/1365.
  18. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره 67، 5/3/1365، صص 4 و 5، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 4/3/1365.
  19. سند شماره 19564/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه مشترک فرماندهان سپاه و ارتش در پادگان پیرانشهر، (قرارگاه نجف، 4/3/1365، نوار شماره 19273)، مسعود سرمدی؛ و - سند شماره 655/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تهاجم عراق به منطقه حاج‌عمران، گزارش راوی قرارگاه نجف، سعید سرمدی، اردیبهشت و خرداد 1365، صص 18 و 19.
  20. همان، ص6، بوشهر ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 4/3/1365.
  21. همان، صص 15 - 13 و 18، رادیو بی‌بی‌سی، 4/3/1365.
  22. همان، ص12، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 4/3/1365.
  23. همان، ص3، رادیو بی‌بی‌سی، 4/3/1365؛ و - همان، صص 15 و 16، رادیو اسرائیل؛ و - همان، ص17، رادیو امریکا، 4/3/1365.
  24. همان، ص16، رادیو اسرائیل.
  25. همان، ص17، رادیو کلن.
  26. سند شماره 448848 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: دبیرخانه شورای‌عالی دفاع به رئیس شورای‌عالی دفاع، 7/3/1365.
  27. سند شماره 343772 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندار مريوان به استانداری کردستان، 4/3/1365.
  28. سند شماره 346338 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندار مریوان به استانداری کردستان، 11/3/1365.
  29. سند شماره 301249 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از وزارت اطلاعات اداره استان‌های آذربایجان‌غربی و کردستان به استاندار کردستان، 12/3/1365، ص3.
  30. سند شماره 337871 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری بانه به استاندار کردستان، 4/3/1365.
  31. سند شماره 361808 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از دفتر فرماندهی کل سپاه به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 15/3/1365.
  32. سند شماره 75720 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: واحد اطلاعات سپاه دوم شمال به واحد اطلاعات ستاد مرکزی سپاه، 4/3/1365.
  33. سند شماره 185527 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه مقدم رمضان به فرماندهی ناحیه2، 4/3/1365.
  34. سند شماره 355468 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب به فرماندهی نزاجا، شماره 74، 12/3/1365.
  35. سند شماره 361762 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد اطلاعات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 4/3/1365.
  36. سند شماره 361771 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به واحد اطلاعات ستاد مرکزی سپاه، 4/3/1365.
  37. سند شماره 361762 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  38. اوج دفاع،پیشین، صص 108 و 109.
  39. روزنامه رسالت، 5/3/1365، ص2.
  40. همان، صص 2 و 3.
  41. روزنامه جمهوری اسلامی، 5/3/1365، ص11.
  42. روزنامه رسالت، 5/3/1365، ص4.
  43. روزنامه جمهوری اسلامی، 4/3/1365، ص2.
  44. روزنامه رسالت، 5/3/1365، ص1.
  45. روزنامه کیهان، 5/3/1365، صص 1 و 18.
  46. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره 67، 5/3/1365، صص 29 و 30، واشنگتن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 4/3/1365؛ و - واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 5/3/1365، ص7، رادیو امریکا، 4/3/1365.
  47. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره 67، 5/3/1365، ص31، بیروت ـ خبرگزاری رویتر، 4/3/1365.
  48. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 5/3/1365، ص10، رادیو مجاهد کردی، 4/3/1365.
  49. روزنامه جمهوری اسلامی، 4/3/1365، ص11.
  50. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره 67، 5/3/1365، صص 7 و8، كويت ـ خبرگزاري رويتر، 4/3/1365.
  51. همان، صص 31 و 32، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 4/3/1365.
  52. همان، ص11، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 4/3/1365،
  53. روزنامه رسالت، 5/3/1365، ص8.
  54. محمدباقر نیکخواه بهرامی، گاه‌شمار حملات شیمیایی عراق در 8 سال دفاع مقدس، تهران: نشر شکیب، 1389.
  55. روزنامه رسالت، 5/3/1365، ص8.
  56. سند شماره 212448 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش مستقيم، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، شماره 39/4، 3/3/1365، صص 4 و 5.
  57. اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نشریه بررسي مطبوعات جهان، شماره 1125، 13/3/1365، صص 9 و10، روزنامه ملیت (چاپ ترکیه)، 26 مه 1986.
  58. اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نشریه بررسي مطبوعات جهان، شماره 1145، 23/4/1365، ص15 ، روزنامه اينترنشنال هرالد تريبون (چاپ انگلستان)، 26 مه 1986.
  59. سند شماره 14201 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) به اطلاعات ستاد مرکزی سپاه، 13/3/1365.
  60. روزنامه جمهوری اسلامی، 4/3/1365، ص9.
  61. همان.