1365.03.12

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1365
1365.03.12
نام‌های دیگر دوازده خرداد
تاریخ شمسی 1365.03.12
تاریخ میلادی 2 ژوئن 1986
تاریخ قمری 23 رمضان 1406


گزارش - 1

1. درحالی‌که نیروهای عراقی در منطقه مهران، همچنان درحال تحکیم مواضع، تقویت و جابه‌جایی نیرو و شناسایی هوایی هستند، جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه امروز در محل قرارگاه نجف2 سپاه پاسداران، موضوع طرح مانور و زمان عملیات تیپ10 سیدالشهدا(ع) و لشکر25 کربلا را برای اجرای عملیات در منطقه مهران بررسی کرد.* متعاقب اقدام و تحرکات عراقی‌ها در منطقه عمومی مهرانT علی لطف‌الله‌زادگان راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه در قرارگاه نجف2، با اشاره به تلاش فرماندهان خودی در طرح‌ریزی عملیات برای بازپس‌گیری منطقه اشغال‌شده در مهران در گزارش روزانه خود درباره تشریح مانور عملیات تیپ10 سیدالشهدا(ع) به نقل‌ از رحیم صفوی جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران، نوشته است که این تیپ، قسمت غربی منطقه (تپه رضاآباد) در مهران را از ارتش تحویل گرفته و پس از استقرار در منطقه مزبور، برای اجرای عملیات در سه مرحله آماده شده است. این مراحل عبارت‌اند از: مرحله اول، پیشروی تا شرق جاده مهران - رضاآباد؛ مرحله دوم، پیشروی تا قلعه‌کهنه و مرحله سوم، تصرف و آزادسازی مهران. ضمن آنکه لشکر25 کربلا باید ازطریق جاده اصلی (حسین‌آباد) به‌سمت مهران حرکت کند. به گفته صفوی، در گام بعدی با کمک سایر یگان‌ها ارتفاعات قلاویزان آزاد خواهد شد تا ازاین‌طریق درباره تأمین مهران اطمینان حاصل شود و 10 روز دیگر (21 یا 22/3/1365)، به‌عنوان زمان عملیات پیش‌بینی شده است. علی فضلی فرمانده تیپ10 سیدالشهدا(ع) نیز با بیان برخی مشکلات و کمبودها ازجمله کمبود خودرو، مهمات، مشکلات مربوط به آموزش رزمندگان و آماده‌نبودن نیروها برای عملیات، به‌طور تلویحی پذیرش اجرای مأموریت را منوط به انجام شناسایی از منطقه و نتیجه آن دانست. وی دراین‌باره گفت: «می‌رویم شناسایی می‌کنیم، بعد مشخص می‌کنیم.»[۱]

گزارش - 2

2. امروز، در جلسه‌ای در قرارگاه نجف2 سپاه پاسداران، فعالیت‌های مرتبط با شناسایی و مسائل حفاظتی در منطقه مهران و اولویت‌بندی آن، ساختار فرماندهی عملیات در این جبهه و آسیب‌پذیری موجود در منطقه بررسی شد. در این جلسه که با حضور رحیم صفوی،** حمزه حمیدی‌نیا، نورعلی شوشتری، تقوی و حسین الله‌کرم برگزار شد، مسئول اطلاعات قرارگاه از اقدامات تیم‌های شناسایی گزارش داد. به گفته الله‌کرم احداث دیدگاه روی ارتفاع 250 (کنار جاده کمربندی مهران)، نفوذ در موانع دشمن از منطقه شرقی رضاآباد و نیز سمت راست جاده رضاآباد - مهران با هدف شناسایی موانع و میادین مین و شناسایی 4 محور جدید از مهم‌ترین اقدامات واحد اطلاعات و تیم‌های شناسایی بوده ‌است. تقوی از مسئولان حفاظت قرارگاه نیز در تشریح مسائل حفاظتی منطقه و کاستی‌ها و آسیب‌پذیری‌های موجود گفت: منطقه از استتار خوبی برخوردار نیست، دشمن هم روی منطقه دید دارد و هم عکس‌برداری می‌کند. خطر بعدی، امکانات شنود دشمن است که باتوجه‌به آتش خودی در منطقه نخجیر، دشمن فعالیت شنود خود را در منطقه مهران زیاد خواهد کرد. علاوه‌برآن اجرای کمین برای گرفتن اسیر از دیگر اقدامات عراقی‌هاست. وی در ادامه درباره آلوده‌بودن منطقه، رعایت‌نکردن اصول حفاظتی،*** وجود نیروهای بومی که موجب آسیب‌پذیری منطقه شده ‌است و نیز احتمال جاسوسی هشدار داد. سپس رحیم صفوی جانشین فرماندهی نیروی زمینی سپاه، با بیان این نکته که «اینجا [مهران] جنگی وسیع‌تر از عملیات والفجر3 است»، اولویت فعالیت‌های شناسایی را بدین شرح اعلام کرد: «1. شناسایی از مهران با تمرکز بر سمت راست و چپ جاده تا ارتفاع قلاویزان. 2. شناسایی یگان‌های احتیاط دشمن، مسیرهای مواصلاتی، مقرهای فرماندهی و توپخانه. 3. شناسایی برای احداث سنگرهای کمین. 4. شناسایی هدف مهم از منطقه دشمن برای بمباران. 5. توجه به نقل‌وانتقالات دشمن در مناطق عملیاتی سومار و قصرشیرین، زیرا احتمال انجام عملیات زودهنگام به قصرشیرین - پیش از اینکه ما عملیات در مهران را انجام دهیم - متصور است.» رحیم صفوی همچنین درباره ساختار فرماندهی عملیات در مهران گفت: «پشتیبانی عملیات به‌عهده قرارگاه نجف و فرماندهی عملیات به‌عهده نیروی زمینی سپاه می‌باشد. 5 لشکر و 2 تیپ برای عملیات در نظر گرفته شده‌اند. دستورالعمل‌ها به اسم قرارگاه نجف تنظیم و همه واحدهای ستادی قرارگاه نجف در این منطقه به ‌کار گرفته می‌شوند.» جانشین فرماندهی نیروی زمینی سپاه همچنین به‌منظور پیشگیری از وقوع برخی خطرها، بر رعایت بیشتر اقدامات حفاظتی تأکید و توصیه کرد: 1. تردد خودروها در جاده‌های مواصلاتی که در دید دشمن قرار دارند، محدود شود. 2. تردد فقط با برگه‌های دارای مجوز انجام شود. 3. چون امکان عکس‌برداری دشمن وجود دارد، از احداث موضع توپخانه در محدوده ممنوعه منطقه عملیات خودداری شود. 4. طرح فریب عملیاتی - نظیر عملیات در منطقه مندلی - پیش‌بینی و طرح حفاظتی مخابرات رعایت شود.[۲]

گزارش - 3

3. فعالیت شدید مهندسی رزمی عراق در منطقه فاو در دو ماه اخیر، حاکی‌از برنامه‌ریزی ارتش بعث عراق در تحکیم مواضع و نیز تمهیداتی به‌منظور ایجاد تسهیلات برای اجرای عملیات احتمالی علیه مواضع رزمندگان است. براین‌اساس فرماندهی قرارگاه‌های کربلا و نوح سپاه پاسداران به یگان‌های تحت‌امر خود در جبهه اعلام آماده‌باش کردند. معاونت اطلاعات سپاه یکم جنوب (کربلا) با مقایسه و تفسیر عکس‌های هوایی گرفته‌شده در تاریخ 19/1/1365 و 12/3/1365، از منطقه استقراری دشمن در منطقه فاو و فعالیت‌های واحد مهندسی رزمی ارتش بعث، گزارشی جامع در 9 صفحه تنظیم و منتشر کرد.**** بر مبنای این گزارش بعد از عملیات والفجر8، نیروهای پیاده دشمن سیل‌بند سرتاسری در منطقه کنار اروند تا جاده البحار، را اشغال کردند که در روی این سیل‌بند سنگرهای آنها به‌خوبی مشاهده می‌شود. دشمن در این منطقه، در تمام ساحل اروند تا ابوالخصیب مواضعی به‌صورت "ب شکل" احداث کرده که روی این مواضع، نیروهای پیاده مستقر هستند. در قسمت جلوی این مواضع سنگرهای پدافندی انفرادی و اجتماعی مجهز به تیربار احداث کرده و در پشت این سنگرها و در مواضع حساس، دپوهای تانک ساخته است که در بعضی از آنها تعدادی تانک استقرار دارد. همچنین در کانال‌های متعدد نفررو که به ‌هم متصل هستند، سنگر احداث شده است. درضمن تعداد ضدهوایی‌های دشمن در این منطقه 26 قبضه می‌باشد. در منطقه دوم (جاده البحار تا جاده استراتژیک)، دشمن اقدام به احداث 2 سیل‌بند به‌موازات جاده البحار به جزیره مینو کرده است. این سیل‌بندها می‌تواند برای تردد و به‌عنوان خط دفاعی استفاده شود. در موازات جاده استراتژیک، دشمن به احداث قرارگاه‌های جدید، ترمیم قرارگاه‌های قدیمی و همچنین تجمع نیروهای نظامی که اغلب از نیروهای پیاده هستند، اقدام کرده است. در این منطقه تعداد 4 قرارگاه بزرگ و فعال مشاهده می‌شود که احتمالاً قرارگاه لشکری است.***** دشمن همچنین در منطقه عمومی فاو اقدام به احداث مواضعی بدین شکل ( ) کرده است که 3 موضع آن در منطقه دوم احداث شده‌اند. این مواضع با زیرسازی محکم حدود 5 متر ارتفاع، 15 متر عرض و 1500 متر طول دارند که هر دهانه دارای 500 متر طول است. مواضع ذکرشده برای توپخانه احداث گردیده و دلیل احداث آنها نامناسب‌بودن زمین برای توپخانه صحرایی است.****** در منطقه دوم همچنین یک پد بالگرد در خورشیطانه احداث شده‌ است که احتمالاً برای استفاده قرارگاه لشکری در نزدیکی یک فرودگاه بهره‌برداری خواهد شد. تعداد تپه‌های ضدهوایی دشمن در کنار جاده استراتژیک 10 موضع سه‌قبضه‌ای می‌باشد و 4 موضع سه‌قبضه‌ای هم در فاصله جاده البحار و جاده استراتژیک وجود دارد. در منطقه سوم (جاده استراتژیک تا کناره خور عبدالله)، واحد مهندسی دشمن در منطقه کارخانه نمک اقدام به احداث 2 پد در منطقه خسروآباد و یک خاکریز بین سیل‌بند دوم و سوم تا خسروآباد کرد. همچنین، 3 موضع توپخانه ب شکل مشاهده شد. ضمن آنکه دشمن اقدام به احداث 17 قرارگاه جدید کنار جاده ام‌القصر و جاده اتصالی بین جاده ام‌القصر و جاده استراتژیک کرده که 10 عدد از آنها قرارگاه زرهی فعال و 7 عدد از آنها قرارگاه پیاده می‌باشند. علاوه‌براین دشمن در همین منطقه درحال احداث قرارگاه بزرگ در خورشیطانه بوده و هدف از احداث قرارگاه‌های مذکور گسترش کامل نیروهای موجود در منطقه است تا برای حرکت‌های بعدی محل و نیروی کافی در منطقه داشته باشند. تعداد تپه‌های ضدهوایی دشمن در منطقه سوم نیز 5 موضع سه‌قبضه‌ای است. در حدفاصل جاده استراتژیک - ام‌القصر (منطقه سوم) در کنار جاده اتصالی (شنی) تجمع قوای توپخانه که درحدود 13 گردان می‌باشند، مشاهده شده است و بقیه توپخانه‌ها اغلب در کنار جاده ام‌القصر می‌باشند. در خاتمه این گزارش آمده است: باتوجه‌به تغییراتی که در عکس هوایی امروز نسبت به عکس هوایی روز 19/1/1365، مشاهده شده است نتیجه‌گیری می‌شود: الف) دشمن بعثی قرارگاه‌ها و جاده‌های قدیمی خود را ترمیم، بازسازی و اکثر آنها را فعال و اقدام به احداث قرارگاه‌های جدید مابین جاده استراتژیک - ام‌القصر کرده است. باتوجه‌به اینکه قرارگاه‌های جدید از آتش دوربرد نیروهای خودی دور است، یک تیپ زرهی تقویت‌شده در این قرارگاه‌ها مستقر شده، احتمال نفوذ از این محور (ام‌القصر) وجود دارد. ب) چون توپخانه دشمن در منطقه به‌علت نامناسب‌بودن زمین، کانالیزه شده است، بنابراین عراق دوباره اقدام به احداث مواضع جدید به‌طور پراکنده در کل منطقه کرد تا بدین طریق نیروهای ما را زیر آتشبار خود بگیرد و چون هر آتشبار می‌تواند مأموریت مجزایی اجرا کند، بنابراین نیروهای خودی قادر به اجرای ضدآتش مؤثری نخواهند بود. پ) دشمن بعثی در کل 5/110 کیلومتر جاده شنی (5/95 کیلومتر در حدفاصل جاده استراتژیک - ام‌القصر و 15 کیلومتر در حدفاصل جاده البحار - جاده استراتژیک) و 5/86 کیلومتر سیل‌بند در منطقه عمومی فاو احداث کرده است. بدین ترتیب احداث جاده‌های جدید به‌ویژه در منطقه حدفاصل جاده استراتژیک - ام‌القصر و اتصال آنها به یکدیگر و درنهایت اتصال آنها به جاده‌های مهم بصره بیانگر آن است که دشمن درحال تحکیم عقبه‌های خود می‌باشد، با این هدف که اگر رزمندگان عملیاتی اجرا کنند یا خود دشمن تصمیم به اجرای عملیاتی بگیرد عقبه‌اش محکم بوده و زیر آتش نباشد و ترافیک در دو جاده استراتژیک و ام‌القصر ایجاد نشده و یگان‌ها سریع تدارک شوند.[۳] درپی اقدامات دشمن و نیز نزدیک‌شدن روز جهانی قدس، احمد غلامپور فرمانده قرارگاه کربلا و حسین علایی فرمانده قرارگاه نوح، از امروز تا 17/3/1365، به کلیه یگان‌های تحت‌امر اعلام آماده‌باش کردند و دستور مراقبت و هوشیاری نیروها را در خط با هدف پیشگیری از حمله احتمالی دشمن صادر کردند.[۴]

گزارش - 4

4. یک فرمانده عراقی در مصاحبه با روزنامه کویتی از تخریب شهر مهران و آمادگی ارتش عراق برای ویران‌کردن سایر شهرهای ایران سخن گفت. رادیو بغداد نیز از تداوم تهاجمات عراق تا تحقق صلح خبر داد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از کویت، سرهنگ ستاد مجید سالم السامرائی فرمانده تیپ59 ارتش بعث عراق، گفت: «ارتش عراق شهر مهران را به‌طورکلی ویران کرده است.» وی در گفت‌وگویی با روزنامه السیاسه (چاپ کویت) افزود: «ارتش عراق آماده است شهرهای تهران و قم را نیز ویران سازد. برای ویران‌کردن این دو شهر ارتش عراق در انتظار دستورات فرماندهی کل می‌باشد.» [۵] درهمین‌حال بخش فارسی رادیو بغداد بامداد امروز، در پیام تهدیدآمیزی خطاب به مردم و نیروهای مسلح ایران گفت: «ما بار دیگر اعلام می‌داریم که تا مجبورساختن [امام] خمینی و حکام ایران به قبول صلح به ابتکار نظامی خود بر درهم‌کوبیدن هر هدفی که مایل باشیم ادامه خواهیم داد و در نابودکردن نیروهای انسانی رژیم تجاوزگر تهران مصمم می‌باشیم.» [۶]

گزارش - 5

5. دبیر ستاد عالی پشتیبانی جنگ نتیجه بررسی تصمیمات اعضا درخصوص ضرورت تقویت جبهه‌های پدافندی با استفاده از پتانسیل گردان‌های قائم و با هدف آزادسازی نیروهای تیپ‌ها و لشکرهای آفندی برای اجرای عملیات در عمق خاک دشمن را به مراجع ذی‌صلاح ارسال کرد. سیدحسن فیروزآبادی دبیر کمیسیون ستاد عالی پشتیبانی جنگ، امروز در نامه‌ای نتیجه تصمیمات اعضای ستاد عالی پشتیبانی جنگ را که در دو جلسه مورخ 3/10/1365، با موضوع بررسی طرح مرابطون (گردان‌های قائم پدافند مرزی) برگزار شده بود به اطلاع ستاد پشتیبانی جنگ در استان‌ها رساند. تصمیمات اتخاذشده بدین شرح است: «1. مرزهای پدافندی کشور با تناسب توان و استعداد هر استان، مابین استان‌های کشور تقسیم شوند و ستاد پشتیبانی جنگ در استان همچنان ‌که مسئولیت پشتیبانی جبهه را دارد دراین‌مورد نیز در خط‌حد تعیین‌شده مسئولیت پشتیبانی گردان‌های قائم (پدافند از مرزها) را برعهده گیرد. 2. این پدافند شامل برنامه‌ریزی و تأمین به‌موقع نیروی انسانی گردان‌ها و تیپ‌های قائم و نیز اجرای طرح‌های مهندسی و احداث استحکامات و ایجاد موانع می‌باشد. 3. مسئولیت جذب، سازماندهی و به‌کارگیری گردان‌های قائم (یا تیپ‌های قائم) برعهده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بوده و دیگر نهادها و ادارات و سازمان‌های استان موظف به همکاری با سپاه می‌باشند. 4. فرماندهی و نظارت و ابلاغ طرح‌های امور مهندسی و احداث استحکامات (از قبیل سنگر، خاکریز و غیره) به فرماندهی مهندسی رزمی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) واگذار گردید. 5. تهیه و تأمین امکانات و ماشین‌آلات مربوط به این طرح، از امکانات استان که تاکنون در خدمت جنگ قرار نگرفته‌ است، می‌باشد.»[۷]

گزارش - 6

6. تلاش برای اجرای تک با همراهی و مشارکت گروهی از عشایر، گلوله‌باران جبهه خرمال، تجمع نیروهای جاش در جبهه شمال‌غرب و واگذاری برخی ارتفاعات مهم جبهه شمال‌غرب به گروه‌های ضدانقلاب و فرسان از مهم‌ترین فعالیت‌های امروز قوای عراقی است. تمیزی مسئول ستاد قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، امروز در گزارشی ضمن اشاره به جلسه عدنان خیر‌الله وزیر دفاع عراق، با سران عشایر در تاریخ 25/2/1365، در منطقه رواندوز با هدف ترغیب عشایر به اجرای عملیات علیه جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که رژیم بعثی عراق قصد دارد با مشارکت نیروهای عشایری برادوست، مرکی، خوشناو، زیباری و سورچی به استعداد 3000 نفر که از مناطق سید‌کان، بوجان، سقز و پشت گنده‌دوژ می‌باشند، اقدام به تک جدید کند. علاوه‌براین دشمن درحال برنامه‌ریزی برای اجرای پاتک دیگری با همراهی نیروهای عشایر سیدمصطفی، سالورلگ، بتوانه، خوشناو، سیدعمر، سیدعباس، عثمان خوشناو و پشدری به استعداد 3000 نفر ازطریق منطقه شلوان، قرناقوه و پشت قندیل است که نیروی هوایی، هوانیروز و توپخانه از منطقه خرمال آنها را پشتیبانی خواهند کرد.[۸] گفتنی است که دشمن غروب امروز، پایگاه ژاندارمری در دارخرمال را به‌شدت زیر آتش توپخانه قرار داد که براثر آن حدود 21 نفر از نیروهای ژاندارمری مجروح شدند.[۹] درهمین‌حال فرماندهی قرارگاه رمضان با استناد به گزارش نیروهای اطلاعاتی، درباره تجمع تعدادی جاش در منطقه سید‌کان هشدار داد و خاطرنشان کرد: اگر این نیروها در ارتفاعات حصار و سوژگه استقرار یابند منطقه پدافندی رزمندگان به‌طور کامل در معرض خطر قرار خواهد گرفت.[۱۰] واحد اطلاعات سپاه شمال نیز از واگذاری ارتفاعات شاخ سورمر، شاخ شمیران و برددکان به نیروهای فرسان و ارتفاعات مورتکه و زرین‌سرشات به گروه‌های ضدانقلاب خبر داد.[۱۱] به‌ نظر می‌رسد هدف از این اقدامات آزادسازی نیروهای نظامی و به‌کارگیری آنان برای اهداف عملیاتی در سایر جبهه‌ها باشد.

گزارش - 7

7. ارتش جمهوری اسلامی ایران و ارتش رژیم بعث عراق با صدور اطلاعیه‌های نظامی، مهم‌ترین اقدامات نظامی امروز خود را در جبهه‌های میانی و جنوبی اعلام کردند. همچنین واحد اطلاعات قرارگاه نجف2 سپاه، از مهم‌ترین اقدامات و تحرکات یگان‌های تحت‌امر سپاه دوم عراق در منطقه عمومی مهران، سومار و قصرشیرین گزارش داد. ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران امروز، با انتشار اطلاعیه نظامی شماره 2490 اعلام کرد که درپی تبادل آتش، رزمندگان با اجرای آتش جنگ‌افزارهای سنگین بر روی مواضع استحکامات و جاده‌های تدارکاتی ستون‌های خودرویی و ادوات زرهی دشمن تلفات و ضایعاتی به نیروهای عراقی وارد کردند. همچنین رزمندگان در ساعت 20:09 نیز با اجرای انبوه آتش مانع پیاده‌کردن تجهیزات دشمن در منطقه عملیاتی حاج‌عمران شدند.[۱۲] از سوی دیگر ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق با صدور اطلاعیه نظامی شماره 2247 ادعا کرد که قوای رزمی تلاش‌های دشمن را برای نزدیکی به واحدهای استقراری در چند منطقه، ازجمله بخشی از منطقه سپاه هفتم، منطقه عملیاتی سپاه سوم در شرق بصره، محدوده عملیاتی سپاه چهارم در شرق میسان و بخش میانی میدان عملیات سپاه دوم دفع کردند که درنتیجه تعدادی از نیروهای ایرانی کشته یا مجروح شدند و تجهیزاتی به غنیمت گرفته و تعدادی سلاح، خودرو و سنگر نیز منهدم شد.[۱۳] بنا بر گزارش واحد اطلاعات قرارگاه نجف2، فعالیت یگان‌های تحت‌امر سپاه دوم عراق به‌ویژه لشکر17 زرهی آن، شامل تحکیم و تثبیت مواضع پدافندی، تقویت و جابه‌جایی نیرو در منطقه سومار و به‌خصوص منطقه اشغالی مهران، اعزام گشتی شناسایی و عکس‌برداری هوایی در مناطق مهران، صالح‌آباد، میمک، سرپل ‌ذهاب و قصرشیرین افزایش یافته است. همچنین در این گزارش آمده است: باتوجه‌به تداوم اقدامات تبلیغاتی و سیاسی دشمن درخصوص مهم جلوه‌دادن اشغال مهران و نیز شناسایی‌های زمینی و هوایی نیروهای خودی از وضعیت نامناسب خط پدافندی دشمن، احتمال ادامه عملیات عراق در محور مهران برای دفع آسیب‌پذیری‌های خط پدافندی متصور است. حسین ‌الله‌کرم از مسئولان اطلاعات قرارگاه نجف2، اقدامات دشمن در شناسایی و بمباران هوایی اخیر در منطقه سرپل‌ ذهاب را تاکتیکی فریب‌کارانه تلقی کرد و تحرک و تک محدود دشمن در منطقه قصرشیرین و میمک را بیش از سایر مناطق محتمل دانست.[۱۴]

گزارش - 8

8. سخنگوی ارتش عراق درحالی حمله به مناطق مسکونی ایران را تکذیب کرد که امروز، در نتیجه بمباران هوایی شهرهای مرزی ایران به‌ویژه یک روستا از توابع پیرانشهر، چندین فرد غیرنظامی شهید شدند. علاوه‌براین جنگنده‌های عراقی حریم هوایی چند شهر را هم موردتجاوز هوایی قرار دادند. در 72 ساعت اخیر، هواپیماهای عراقی به مناطق مسکونی سقز،[۱۵] بانه، پیرانشهر[۱۶] و مناطق عملیاتی صالح‌آباد، سومار و میمک چندین‌بار تجاوز کردند که در کلیه این اقدامات به‌دلیل مواجهه با آتش پدافند هوایی بدون اجرای عملیات متواری شدند.[۱۷] بااین‌حال جنگنده‌های عراقی در اقدام تجاوزکارانه دیگری منطقه مسکونی روستای بن‌دره از توابع پیرانشهر را بمباران کردند که در نتیجه آن 11 تن از اهالی غیرنظامی به شهادت رسیدند.[۱۸] سپاه پیرانشهر به نقل ‌از ژاندارمری هشدار داد که عراق قصد دارد محل تجمع رزمندگان در مساجد و مدارس شهرستان پیرانشهر را بمباران کند.[۱۹] درهمین‌حال سخنگوی نظامی ارتش عراق، گزارش ایران مبنی‌بر اینکه هواپیماهای عراقی یک منطقه غیرنظامی در آذربایجان‌غربی (شهر پیرانشهر و روستای بن‌دره) را بمباران کرده‌اند، تکذیب کرد[۲۰] و گفت: «نیروی هوایی عراق منحصر به زدن مناطق تجمع نیروها و مواضع نظامی ایران است.»[۲۱]

گزارش - 9

9. درگیری رزمندگان با عناصر ضدانقلاب در منطقه عمومی سقز و نقده، اجرای کمین افراد حزب دمکرات در پاوه و بوکان، تجمع گروه‌های ضدانقلاب و جاش‌های عراقی در نوار مرزی سقز و احتمال حمله آنها، ائتلاف گروهک‌های رزگاری و دمکرات علیه نظام جمهوری اسلامی ایران و هشدار وزارت کشور درباره احتمال اقدام حزب دمکرات به گروگان‌گیری از مهم‌ترین اخبار امروز کردستان بود. بنا بر اعلام فرمانده ناحیه ژاندارمری کردستان، عناصری از سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به استعداد 40 نفر و با سازماندهی جدید ازطریق عراق وارد خاک ایران شدند. پس از مشاهده این افراد با هماهنگی نیروهای سپاه پاسداران در ساعت 17 امروز، عملیات آفندی در محور بسطام بین روستای بهرام و کانی‌مانگا از توابع سقز علیه آنها اجرا شد که درنتیجه 10 نفر از منافقین کشته و عده‌ای مجروح شدند و بقیه آنها نیز فرار کردند. همچنین تعدادی سلاح، مقداری مهمات و 2 دستگاه بی‌سیم به غنیمت رزمندگان درآمد. درپی فرار منافقین به‌سمت خاک عراق، مرحله دوم عملیات آغاز شد و رزمندگان با پشتیبانی 2 فروند بالگرد کبرای هوانیروز، در سه نوبت به آنها در منطقه کمرسیاه تالش حمله کردند. در جریان این درگیری 2 نفر از نیروهای ژاندارمری و یک نفر از نیروهای سپاه پاسداران به شهادت رسیدند.[۲۲] از سویی با عزیمت چند گروه از حزب دمکرات به منطقه اورامانات و پاوه، این منطقه صحنه حمله و اجرای کمین‌ علیه رزمندگان شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، در سه روز اخیر، 3 درگیری در این منطقه رخ داد. ازجمله حمله به مقر سپاه پاسداران منطقه دشه در 10 کیلومتری پاوه، که براثر آن یک نفر شهید شد و 3 نفر مجروح شدند. [۲۳] در بانه نیز درنتیجه حمله عناصر ضدانقلاب به یک اتومبیل گشت پلیس، 3 سرنشین آن به شهادت رسیدند.[۲۴] درهمین‌حال وزارت کشور در نامه‌ای به استانداری آذربایجان‌غربی ضمن اشاره به فرارسیدن روز جهانی قدس (16/3/1365)، هشدار داد که افراد حزب دمکرات قصد نفوذ به داخل شهرهای کردنشین و گروگان‌گیری از نیروهای خودی و خرابکاری در منطقه را دارند و از امروز، دستور آماده‌باش به نیروهایشان را صادر کرده‌اند.[۲۵] بنا بر اعلام شهربانی استان کردستان، گروهک رزگاری و دمکرات با یکدیگر ائتلاف کردند تا در جبهه‌ای متحدتر با نظام جمهوری اسلامی ایران مقابله کنند. [۲۶] استانداری کردستان نیز در خبری فوری به دبیرخانه شورای امنیت وزارت کشور درباره تجمع حدود 600 نفر از عناصر گروهک‌های کومه‌له و منافقین و جاش‌های عراقی در روستاهای مرزی هفت‌تاش، میشاب بالا، میشاب پایین و سه‌کچله - از توابع شهرستان سقز- و احتمال حمله به مناطقی از خاک کردستان هشدار داد. [۲۷]

گزارش - 10

10. اسماعیل سهرابی رئیس ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، امروز در پیامی از تلاش رزمندگان نیروهای مسلح ارتش در عملیات‌های اخیر فکه، مهران و حاج‌عمران قدردانی کرد. در بخشی از پیام سهرابی آمده است: «صلابت و مردانگی، عظمت و سنگینی رزم دشمن‌کش شما راهیان راه حق از نخستین روز جنگ تا امروز، که قریب هفتاد ماه می‌گذرد، چه زیبا در اوراق زرین تاریخ جنگ تحمیلی جای گرفته است.» وی با اشاره به تحرکات عراق پس از عملیات بزرگ والفجر8 افزود: «دشمن زخم‌خورده با حمایت مزدوران منطقه دست به اقدامات وسیع تهاجمی در طول جبهه‌های جنگ تحمیلی یعنی از شمالی‌ترین منطقه درگیری پیرانشهر، حاج‌عمران و مهران در غرب تا مناطق عملیاتی جنوب در فکه زد و چه خوب دیدیم این‌بار شما ایثارگران راه الله با نثار جان و اجرای عملیات سنگین تاکتیکی و با حمایت آتش‌های قدرتمند توپخانه و پدافند و پشتیبانی نزدیک و دقیق عقابان تیزپرواز هوانیروز و نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران دشمن را تا کجا کشاندید و چگونه متجاوزین صدامی را به خاک ذلت افکندید.»[۲۸]

گزارش - 11

11. نیروهای تازه‌نفس رزمی، تخصصی و فنی از شهرهای مختلف کشور عازم جبهه‌های نبرد شدند. به گزارش امروز روزنامه جمهوری اسلامی، سومین کاروان لبیک یا امام استان تهران؛ یک اکیپ راه‌سازی با تخصص‌های مکانیک، تکنسین راه‌سازی، سرویس‌کار، راننده قیرپاش، گریدر، لودر و راننده پایه یک از شهرستان شاهرود؛ هشتمین کاروان لبیک یا امام متشکل از نیروهای آموزش‌دیده از شهرستان رزن همدان؛ اکیپ مهندسی و راه‌سازی از اصفهان؛ گروهی از کارکنان اداری و فنی شهرداری تربت‌حیدریه همراه چند دستگاه ماشین‌آلات سنگین و هفتمین کاروان راهیان کربلا از سبزوار عازم جبهه‌های جنگ شدند.[۲۹] همچنین به نوشته شماره امروز روزنامه ابرار گروهی از کارکنان اداره کل راه‌وترابری استان یزد، یک تیپ از نیروهای رزمی - تخصصی از دانش‌آموزان و مربیان مدارس شهرستان خوی، یک اکیپ راه‌سازی از اداره کل راه‌وترابری گرگان، گروهی از نیروهای متخصص و فنی شهرستان بوشهر و شیراز و 3 گردان رزمی از داوطلبان شهرستان‌های ایلام، شیروان، چرداول، دره‌شهر و بخش‌های ملک‌شاهی، آبدانان به یاری رزمندگان در جبهه‌های نبرد شتافتند.[۳۰]

گزارش - 12

12. درپی سفر ده روز قبل هیئت سیاسی ایران به فرانسه، امروز، یک هیئت از کارشناسان فرانسوی با هدف دستیابی به راه‌حل‌هایی برای رفع اختلافات، به ایران سفر کردند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، این هیئت ده‌نفره متشکل از کارشناسان فرانسوی به نمایندگی وزارت امور خارجه، وزارت اقتصاد و دارایی و کمیساریای انرژی اتمی دولت فرانسه است.[۳۱] این سفر که موردتوجه محافل سیاسی و خبری قرار گرفته به اعتقاد ناظران نشانگر به‌وجودآمدن جو جدیدی در روابط دو کشور و عزم سیاسی مقامات تهران و پاریس برای حل مجموعه اختلافات دو کشور یعنی بازپرداخت بدهی فرانسه به ایران، استرداد رهبران سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، سیاست بی‌طرفی فرانسه در جنگ ایران و عراق و درخواست مساعدت فرانسه از تهران برای آزادی گروگان‌های فرانسوی در لبنان است. به نوشته روزنامه فرانسوی لوکوتیدین دوپاری رهبران فرانسه درخصوص روند عادی‌سازی روابط پاریس - تهران کاملاً مصمم هستند و در پاریس این احساس وجود دارد که باز‌پرداخت وام 5/1 میلیارد دلاری ایرانیان در چارچوب عادی‌شدن روابط امری اساسی است. رادیو بی‌بی‌سی به نقل از این روزنامه افزود: «طی روزهای آینده بخشی از خواسته‌های رهبران تهران مربوط به فعالیت‌های مخالفان ایرانی مقیم فرانسه برآورده خواهد شد با این تفاوت که برخلاف انتظار و توقع ایرانیان، مخالفان ایران از فرانسه اخراج یا استرداد نمی‌شوند، بلکه از برخی امکانات خبری محروم و ازاین‌پس فعالیت‌هایشان با دقت بیشتری تحت کنترل قرار می‌گیرد.» لوکوتیدین‌دوپاری به نقل ‌از مقامات دولت فرانسه خاطرنشان کرد که پاریس از عراق سلب حمایت نخواهد کرد و صدور سلاح به این کشور قطع نمی‌شود. ضمن آنکه ازنظر دولت فرانسه عادی‌شدن روابط فرانسه و ایران مستلزم این است که ایران فشار جدی و مؤثری را بر گروگان‌گیران برای آزادی فرانسوی‌ها در لبنان وارد کند. این درحالی است که علیرضا معیری معاون سیاسی نخست‌وزیر، با یادآوری اینکه اسلام گروگان‌گیری را محکوم می‌کند و ایران دخالتی در ربوده‌شدن فرانسویان در لبنان ندارد، تصریح کرد که نمی‌تواند قولی درباره آزادی گروگان‌ها بدهد. [۳۲]

گزارش - 13

13. یک تحلیل‌گر امور سیاسی عربستان ضمن انتقاد از مخالفت کنگره امریکا با فروش سلاح به عربستان سعودی، خاطرنشان کرد که عربستان هیچ خطری برای رژیم اشغالگر قدس ایجاد نخواهد کرد. روزنامه واشنگتن ‌پست در مقاله‌ای به قلم مظهر حمید کارشناس امور سیاسی و امنیتی عربستان سعودی، نوشت: «به ‌نظر می‌رسد که کنگره با مخالفت با فروش اسلحه به عربستان، جنگ واقعی خلیج‌فارس میان ایران و عراق را که تعادل سیاسی منطقه را برای نسل‌های آینده تعیین خواهد کرد، به دست فراموشی سپرده باشد.» به گفته مظهر حمید: «کنگره امریکا به‌جای بذل‌توجه به این جنگ واقعی، توجه خود را به‌احتمال قوی به نقش عربستان سعودی در اختلافات اعراب و اسرائیل معطوف کرده که این امری حیرت‌آور است، زیرا عربستان‌ سعودی هرگز در تعادل نظامی موجود میان اعراب و اسرائیل، حتی نقش حاشیه‌ای هم برعهده نداشته و دورنمای دستیابی به چنین نقشی در آینده نزدیک نیز وجود ندارد.» [۳۳]

گزارش - 14

14. رهبر لیبی خواهان سرنگونی رژیم صدام و آزادی ملت مسلمان عراق شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از طرابلس، سفیر ایران در لیبی با سرهنگ قذافی رهبر لیبی، دیدار کرد. قذافی ضمن تشریح ضرورت همبستگی هرچه بیشتر نیروهای مسلمان و انقلابی و تسلیم پیامی برای رئیس‌جمهوری ایران، بر حمایت لیبی از انقلاب اسلامی ایران و مواضع تهران در جنگ با عراق تأکید کرد. وی با ستایش ایثار رزمندگان در جبهه‌ها، خواهان سرنگونی هرچه سریع‌تر رژیم صدام و آزادی ملت مسلمان عراق شد. حجت‌الاسلام خوانساری سفیر ایران در لیبی نیز در این دیدار مواضع لیبی در حمایت از ایران را موجب افتخار امت اسلام دانست. گفتنی است سفیر ایران از خانه مسکونی و محل اقامت قذافی که به‌وسیله جنگنده‌های امریکایی موردحمله قرار گرفته بود، دیدن کرد.[۳۴]

گزارش - 15

15. درحالی‌که صدام ‌حسین سقوط قیمت نفت را موجب ناپایداری اقتصاد عراق و روند یک توطئه توصیف کرد، هیئتی از عراق با هدف مذاکره برای بازگشایی خطوط لوله نفت، به سوریه اعزام شد. از سوی دیگر، پادشاه عربستان سعودی از افزایش بهای نفت در آینده نزدیک خبر داد. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، رئیس‌جمهور عراق با اعتراف به اینکه کاهش قیمت نفت بر اقتصاد عراق که درگیر جنگ با ایران است، تأثیر نامطلوبی گذاشته است مدعی شد که کشورش کمتر از ایران و لیبی متحمل فشار شده ‌است. این خبرگزاری به نقل از صدام ‌حسین رئیس‌جمهور عراق که درحال بازدید از وزارت نفت عراق بود، گفت: «کاهش قیمت‌های نفت موقتی است، ولی ممکن است سال‌ها طول بکشد.» وی در واکنش به سیاست نفتی ایران که خواهان افزایش بهای نفت به بشکه‌ای 28 دلار است، تأکید کرد که افزایش سریع قیمت نفت، ناسالم خواهد بود. صدام با اشاره به اینکه مردم عراق خود را به قناعت دوران جنگ عادت داده‌اند، افزود: «جنگ عراقی‌ها را ناچار کرده که رفتار اجتماعی و اقتصادی خود را با بدترین حوادث تطبیق دهند، ولی ایران و لیبی قادر نیستند که ضربه کاهش قیمت‌ها را تحمل کنند و ایرانی‌ها نمی‌توانند مخارج ماشین جنگی خود را به‌گونه‌ای که در تصور دارند، تهیه کنند.» صدام ادعا کرد که عراق در مقایسه با دیگر کشورها از توانایی‌های گسترده‌ای برخوردار است و در شرایط خوبی قرار دارد.******* [۳۵] دراین‌حال، عراق با هدف بازگشایی خطوط لوله نفت، هیئتی را به سوریه اعزام کرد. روزنامه فایننشال‌ تایمز در شماره امروز خود به نقل ‌از منابع دیپلماتیک در بغداد نوشت که عراق هیئتی را برای بحث درباره بازگشایی خط لوله نفتی منطقه کرکوک که از خاک سوریه عبور و به سواحل مدیترانه (تریپولی - بنیاس) می‌رسد، به سوریه اعزام کرده ‌است. گفتنی است این خط لوله که روزانه ظرفیت صدور 500 هزار بشکه نفت را داشت، در سال 1982 (1361)، هنگامی که سوریه در جنگ عراق و ایران، به نفع ایران موضع گرفت قطع شد.[۳۶] از سویی فهد پادشاه عربستان سعودی، در مصاحبه با روزنامه کویتی السیاسه با ابراز امیدواری درمورد افزایش بهای نفت در ماه‌های آینده، درباره دلایل این پیش‌بینی گفت: «کشورهای واردکننده نفت تاکنون قسمت اعظم ذخایر استراتژیک خود را به مصرف رسانده‌اند. ضمن آنکه سقوط فاحش قیمت نفت، یک افزایش مصرف را سبب شده ‌است.» به ‌نظر می‌رسد این ادعا درحالی طرح شد که احتمالاً 6 کشور اصلی عضو اوپک در گردهمایی اخیر خود در طائف، تصمیم گرفته‌اند به کوشش‌های خود برای تثبیت قیمت نفت در میزان 17 تا 19 دلار ادامه دهند. فهد تأکید کرد: «نفت یک ماده حیاتی است که نمی‌توان جایگزینی برای آن پیدا کرد. علاوه‌براین، منابع جایگزین نیز بسیار پرخرج و خطرناک به‌ نظر می‌رسند.» اشاره پادشاه عربستان ‌سعودی به نیروگاه هسته‌ای شوروی در این سخن مشهود است.[۳۷]

گزارش - 16

16. ارسال تجهیزات نظامی به عراق ازطریق کشورهای عرب منطقه و هم‌مرز با این کشور ادامه دارد. درپی حمایت‌های مستمر سیاسی و اقتصادی کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس از عراق در جنگ با ایران، وزارت اطلاعات امروز در تازه‌ترین گزارش به دبیرخانه شورای‌عالی دفاع اعلام کرد که دولت امارات ‌متحده ‌عربی از تاریخ 31 مارس تا 5 آوریل سال جاری (11 تا 16 فروردین 1365)، به‌وسیله یک کشتی اقدام به بارگیری مهماتی ازجمله توپ، موشک سطح‌به‌سطح، موشک زمین‌به‌هوا و 30 قبضه توپ دوربرد و فشنگ‌های ضدهوایی و ارسال آن به کشور عراق کرده است. همچنین تعداد 1000 کامیون که در هر کامیون 80 جعبه و در هر جعبه 2 عدد گلوله توپ بوده بارگیری شده‌اند. مسیر کشتی مذکور از امارات به‌سمت رأس‌التنوره در عربستان‌ سعودی بوده است و پس از تخلیه بار، مهمات از آنجا به‌وسیله کامیون به کویت و درنهایت به مقصد عراق حمل خواهد شد. گفتنی است که هرگونه نوشته روی جعبه‌های مهمات که نمایانگر ارسال آنها به عراق باشد با رنگ مشکی پوشانده شده است.******** [۳۸]

گزارش - 17

17. یک روزنامه آلمانی فرسایش جنگ ایران و عراق و مشکلات اقتصادی ناشی‌از آن را موجب به زانو درآمدن ایران برشمرد و یک روزنامه اماراتی مدعی شد دولت ایران در تلاش است از بانک‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری در ژاپن و سنگاپور وام بگیرد. روزنامه اقتصادی هندلزبلات (چاپ آلمان) با اشاره به اینکه دولت ایران تلاش می‌کند تا برای به حرکت درآوردن دستگاه‌های دولتی، حمایت افکارعمومی را برای اصلاحات و برنامه‌های صرفه‌جویی اقتصادی جلب کند، نوشت: «با فرسایش جنگ، افزایش مشکلات اقتصادی بیشتر از هر مشکل دیگری، دولت ایران را به ‌زانو درمی‌آورد و حتی بیش از جنگ باعث افزایش نارضایتی میان مردم خواهد شد. البته بحران‌های اقتصادی ایران در ماه‌های آینده، شدت خواهد گرفت، زیرا هزینه‌های جنگی افزایش می‌یابد درحالی‌که کاهش قیمت نفت قدرت خرید ایران را در سال جاری، به نصف تقلیل خواهد داد. درآمد ارزی ایران در سال مالی جاری که 95 درصد آن ازطریق نفت تأمین می‌شود به 7 میلیارد دلار هم نخواهد رسید، درحالی‌که درآمد ارزی ایران در سال گذشته 13 میلیارد دلار بوده ‌است. ایران سال گذشته 4 تا 5 میلیارد دلار اسلحه، 3 میلیارد دلار مواد غذایی و 750 میلیون دلار نیز دارو وارد کرده ‌است. ازاین‌رو است که دولت اصرار زیادی به صرفه‌جویی شدید دارد و می‌خواهد واردات کشور که در سال گذشته با کاهش 13 درصد به 5/13 میلیارد دلار تقلیل یافته بود را امسال تا حداکثر ممکن کاهش دهد. ... [البته] تاکنون دولت نتوانسته ‌است از جنگ استفاده کند و مردم را برای صرفه‌جویی‌های بیشتر [تشویق کند.] مقامات حکومتی در ایران تاکنون نتوانسته‌اند بر سر یک برنامه اقتصادی به توافق برسند، زیرا فاصله زیاد بین افکار تندروها که خواهان دولتی‌شدن امور می‌باشند و میانه‌روها که مانع اجرای هرگونه سیاست اقتصادی در ایران شده‌اند، وجود دارد.» این روزنامه در ادامه افزوده است: «موسوی نخست‌وزیر ایران، که خود یکی از نمایندگان تندروهاست تاکنون امیدوار است که با افزایش احتیاجات مالی کشور بتواند مردم را به انجام تغییرات اساسی و تعیین‌کننده راضی کند. دولت اعلام کرده ‌است که باید کشور در آینده روی پای خود بایستد حتی اگر این باعث خراب‌شدن کیفیت‌ها در کشور بشود، قسمت‌های غیروابسته به نفت باید در آینده گسترش یابند، البته نتایج اولیه این مساعی تاکنون رضایت‌بخش نیست.» [۳۹] از سوی دیگر، روزنامه الاتحاد (چاپ ابوظبی) نوشت: ایران در مذاکره با بانک‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری ژاپنی خواهان دریافت وامی به مبلغ 8/2 میلیارد دلار به شکل اعتبارات مالی و تجاری است. این روزنامه افزود: ایران همچنین خواهان وامی به مبلغ 9/1 میلیارد دلار از بانک‌ها و شرکت‌های سنگاپوری به شکل وام‌های فوری و نقدی می‌باشد. بنا به ادعای این روزنامه، ایران در مقابل، با بانک‌ها و شرکت‌های مذکور قراردادی برای فروش 20 درصد از کل نفت صادراتی خود خواهد بست که به‌موجب آن شرکت‌های مذکور برای مدتی بیش از 2 سال می‌توانند نفت ایران را از قرار هر بشکه 3 دلار ارزان‌تر از نرخ روز، در بازارهای بین‌المللی دریافت کند.[۴۰]

گزارش - 18

18. پادشاه اردن در سفر دوره‌ای به فرانسه، انگلیس و امریکا، امروز با مقامات فرانسوی دیدار و درباره نتایج تلاش‌های میانجیگری میان سوریه - عراق و همچنین جنگ ایران و عراق گفت‌وگو خواهد کرد. وی ضمن پذیرش دیدار با رهبر سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، امکان انتقال این سازمان به اردن را بررسی می‌کند. به نوشته روزنامه لوکوتیدین (چاپ پاریس) حسین پادشاه اردن، در راه سفر خود به امریکا امروز، وارد پاریس خواهد شد. قرار است وی در طول 48 ساعت اقامت خود در پاریس با فرانسوا میتران رئیس‌جمهور و ژاک‌ شیراک نخست‌وزیر فرانسه، دیدار و درباره نتایج مذاکرات خود با حافظ‌ اسد و صدام‌ حسین و میانجیگری میان این دو کشور عرب، آخرین تحولات جنگ ایران و عراق، پیروزی ایران در فاو و تصرف مهران به‌دست عراق گفت‌وگو کند.[۴۱] وی همچنین در طول اقامت در پاریس، مسعود رجوی رهبر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) را به حضور خواهد پذیرفت. رادیو اسرائیل به نقل‌ از روزنامه عربی‌زبان القدس گفت: «پادشاه اردن ابراز آمادگی کرده ‌است تا رجوی و یاران وی از فرانسه به کشور او نقل مکان کنند تا یکی از شرایط سه‌گانه حکومت اسلامی ایران درمورد عادی‌ساختن مناسبات با فرانسه در رهاسازی ربوده‌شدگان فرانسوی در لبنان تأمین گردد.» [۴۲]

گزارش - 19

19. با مرور دیدگاه برخی تحلیل‌گران به ‌نظر می‌رسد تلاش‌های اردن برای نزدیکی و بهبود روابط عراق و سوریه در سایه ابهام قرار دارد و چشم‌انداز روشنی برای آینده آن مقدور نیست. برخی تحلیل‌گران با اشاره به بمب‌گذاری اخیر در پایتخت سوریه******** - که ناظران عراق را متهم اصلی آن می‌دانند - تلاش اردن را در تغییر موضع سریع سوریه در حمایت از عراق ناامیدانه توصیف کردند. خبرگزاری یونایتدپرس امروز، با شرح نشانه‌های بروز مشکل در روابط ایران و سوریه، خاطرنشان کرد که به دلایل متعدد ازجمله نفرت درونی حافظ ‌اسد از صدام ‌حسین، روابط ایران و سوریه دچار گسستگی نخواهد شد و قطع روابط دمشق - تهران محتمل نیست. یونایتدپرس به نقل‌ از آگاهان سیاسی آشنا به شخصیت حافظ ‌اسد، افزود: «او بیش از حد خونسرد و منطقی است و گمان نمی‌رود که تنفرش از صدام بر تصمیمات امنیتی‌اش تأثیر بگذارد. ازاین‌رو هیچ نشانه قطعی از بریدن روابط با ایران و گشایش باب روابط با عراق وجود ندارد.»******** [۴۳] روزنامه لوکوتیدین (چاپ پاریس) مسائل مرتبط با لبنان و نیز تصرف بندر فاو عراق به‌دست نیروهای ایران را دلیل سردی روابط سوریه و ایران دانسته و به نقل ‌از یک دیپلمات سوری که گفته بود: «ما نمی‌خواهیم ایران، عراق را تسخیر کند»، نوشت: «این مسائل سوریه را به فکر انداخته ‌است تا در روش خود با ایران تغییراتی بدهد و اندکی از حمایت خود از تهران بکاهد.» این روزنامه درباره تلاش‌های شاه اردن افزود: اقدامات شاه حسین به‌منظور فراهم‌آوردن امکان برگزاری اجلاس سران عرب است که ماه آینده، در کازابلانکا برگزار خواهد شد.******** [۴۴] رادیو امریکا امروز، با استناد به مطلب روزنامه واشنگتن‌ پست که تغییر رفتار سیاسی سوریه را با اطمینان بیشتری تحلیل کرده است، گفت: «در سوریه تغییراتی رخ خواهد داد که وحدت دمشق- تهران از بین می‌رود. به عقیده تحلیل‌گر این روزنامه وجود مشکلات سوریه به‌قدری حاد است که احتمالاً تسلیم درخواست‌های دیرینه کشورهای عرب نفت‌خیز خلیج‌فارس درمورد فاصله گرفتن از ایران و بهبود روابطش با عراق شود. دراین‌صورت کویت و سایر کشورهای عرب خلیج‌فارس پاداش قطع رابطه با ایران را با ازسرگرفتن کمک‌های پولی به سوریه جبران خواهند کرد و انتظار می‌رود عربستان ‌سعودی سالانه 560 میلیون دلار بر مواجبی که به سوریه می‌دهد بیفزاید.»[۴۵] با این حال، روزنامه‌های کشورهای منطقه خلیج‌فارس بسیار خوش‌بینانه تلاش شاه حسین را تفسیر کردند. دراین‌زمینه روزنامه السیاسه (چاپ کویت) ادعا کرد: «جریان نفت ازطریق سوریه هفته آینده، از سر گرفته می‌شود.» السیاسه به نقل ‌از منابع نزدیک به رژیم اردن نوشت: رسانه‌های گروهی دو کشور عراق و سوریه حملات تبلیغاتی علیه یکدیگر را از چهار روز پیش متوقف ساخته‌اند و روزنامه‌های چاپ سوریه نیز به‌تازگی در چارچوب عادی‌کردن روابط میان دمشق و بغداد انتشار بیانیه‌های نظامی عراق را در کنار بیانیه‌های ایران آغاز کرده‌اند.[۴۶]

گزارش - 20

20. با تشدید درگیری‌ها در لبنان، عرفات از سران کشورهای عرب درخواست کمک کرد و سوریه نیز تلاش خود را برای پایان‌دادن به جنگ اردوگاه‌ها از سر گرفت. درحالی‌که جنگ در اردوگاه‌های فلسطینی میان جنبش امل و نیروهای فلسطینی ادامه داشت، از نیمه‌شب روز جاری، برخوردهای جدیدی در اکثر خیابان‌ها و مناطق دیگر بخش غربی بیروت (منطقه برج البراجنه در صبرا و شتیلا) آغاز شد که در آن دو طرف از سلاح‌های سبک و سنگین علیه یکدیگر استفاده کردند.******** به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از بیروت، با گسترش این برخوردها این نگرانی وجود دارد که بخش مسلمان‌نشین پایتخت لبنان بار دیگر دستخوش جنگ‌های خونین خیابانی میان گروه‌های مسلمان شود. هم‌زمان با ادامه جنگ میان چریک‌های فلسطینی و افراد جنبش امل، سوریه فشار خود را برای صلح در اردوگاه‌های فلسطینی افزایش داد و با متحدانش برای پایان دادن به این جنگ وارد مذاکره شد. به گزارش رویتر، ولید جنبلاط رهبر دروزی‌های لبنان، یاسر عرفات رئیس سازمان آزادی‌بخش فلسطین را مسبب اصلی این درگیری دانست و گفت: «جنگ کنونی از تلاش یاسر عرفات برای اعزام افراد و ارسال سلاح به بیروت فاش می‌شود و همه ما به خطرات و توطئه و اظهارات او مبنی‌بر اعزام رزمنده‌هایش به بیروت و به‌ویژه اردوگاه‌ها آگاهی داریم.» رهبر جنبش امل که از حمایت ایران برخوردار است نیز از جنگ اردوگاه‌ها به‌عنوان جنگ در مقام دفاع از خود یاد کرد، به گزارش خبرگزاری رویتر، جنبش امل با صدور اطلاعیه‌ای ضمن انتقاد از کسانی که جنبش مذکور را مسئول جنگ اردوگاه‌ها معرفی می‌کنند، اعلام کرد: «این جنبش اجازه نخواهد داد هرج‌ومرج‌طلبی فلسطینی‌ها بار دیگر به صحنه لبنان بازگردد و رژیم‌های مختلف عربی نیروهای بین‌المللی با سازمان و گروه‌های خیالی خود در لبنان تصمیم‌گیری را از ما سلب کنند.» در این اطلاعیه اضافه شده است: «جنبش امل بدون درنظرگرفتن تابعیت، ملیت و عقیده با آنهایی که بخواهند ما را از جنگ با اسرائیل بازدارند، مبارزه خواهد کرد.»[۴۷] از سویی خبرگزاری وفا اعلام کرد: «عرفات اعلام آمادگی کرد تا نماینده‌ای را برای مذاکره درمورد پایان‌بخشیدن به درگیری‌ها اعزام کند، عرفات همچنین از سران کشورهای عرب درخواست نمود با استفاده از نیروهای نظامی خود جلوی کشتار فلسطینی‌ها را بگیرند یا اینکه به ساف اجازه دهند تا خود از اردوگاه‌ها در مقابل حملات شبه‌نظامیان امل دفاع کند.»[۴۸]

گزارش - 21

21. در آستانه برگزاری اجلاس سران عرب شاذلی قلیبی دبیرکل جامعه عرب، در سفر به عراق، راهکارهای آشتی بغداد و دمشق را با مقامات عراقی مورد بررسی قرار می‌دهد. به گفته رادیو بی‌بی‌سی هم‌زمان با تلاش‌های پادشاه اردن برای آشتی عراق و سوریه و شایع‌شدن ملاقات مقامات عالی‌رتبه بغداد - دمشق، قلیبی نیز به‌منظور میانجیگری برای رفع اختلافات عراق - سوریه و پیوند بین آنها فعالیت‌هایی جدی آغاز کرد. ضمن آنکه به احتمال بسیار دلیل ازسرگیری فعالانه این رفت‌وآمدهای دیپلماتیک، تنظیم برنامه کاری موردقبول سوریه و عراق برای تشکیل اجلاس سران جامعه عرب می‌باشد. این رادیو با طرح سه مسئله، یکی نفوذ ایران در لبنان و درگیری‌های اعضای حزب‌الله با نیروهای سوری و دیگری اختلاف پدیدآمده بین تهران – دمشق درخصوص کاهش فروش نفت ایران به سوریه و سوم تصرف بندر فاو عراق به‌دست نیروهای ایران و احتمال پیشروی در این نقطه که موجب نگرانی سوریه شده است - چون نمی‌تواند بدون تضعیف موضع خود درباره ورود ایران به خاک عراق و اشغال آن به‌وسیله یک کشور غیرعرب، موفقیت نظامی ایران را نادیده بگیرد، ادعا کرد: رفت‌وآمدهای اخیر مقامات اردن به سوریه و عراق و همچنین سفر قلیبی این حدس را تقویت کرده که شاید سوریه در حمایت خود از ایران جانب احتیاط و اعتدال را بگیرد و حتی امکان آشتی با عراق و فاصله‌گرفتن از ایران وجود داشته باشد.[۴۹]


منابع و مآخذ روزشمار 1365/03/12

  1. سند شماره 1197/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نجف2 در عملیات کربلای1، علیرضا لطف‌الله‌زادگان و مهدی انصاری، 12/3/1365 تا 22/3/1365، صص 1 و 2.
  2. سند شماره 1197/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نجف2 در عملیات کربلای1، علیرضا لطف‌الله‌زادگان و مهدی انصاری، 12/3/1365 تا 22/3/1365، صص 1 و 2.
  3. همان، صص 16 - 3.
  4. سند شماره 256135 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه کربلا به فرماندهی کلیه یگان‌های تابعه، 12/3/1365؛ و - سند شماره 321563 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه نوح(ع) به یگان‌های تابعه قرارگاه نوح(ع)، 13/3/1365.
  5. سند شماره 113340 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از معاونت اطلاعات سپاه یکم جنوب (کربلا) به گیرندگان، 12/3/1365.
  6. همان، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 12/3/1365.
  7. سند شماره 346358 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: طرح مرابطون [گردان‌های قائم پدافند مرزها] از دبیر کمیسیون اجرایی ستاد عالی پشتیبانی جنگ به ستاد پشتیبانی جنگ کلیه استان‌ها، 12/3/1365.
  8. سند شماره 14180 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد اطلاعات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به ستاد مرکزی ستاد سپاه پاسداران، 12/3/1365.
  9. سند شماره 315930 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده قرارگاه تاکتیکی حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی تیپ114 امیرالمؤمنین(ع)، 12/3/1365.
  10. سند شماره 134218 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد اطلاعات فرماندهی قرارگاه رمضان به واحد اطلاعات قرارگاه مرکزی رمضان، 12/3/1365.
  11. سند شماره 274833 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد اطلاعات سپاه شمال به فرماندهی سپاه شمال، 12/3/1365.
  12. روزنامه کیهان، 14/3/1365، ص3.
  13. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 75، 13/3/1365، صص 1 و 2، رادیو صوت‌الجماهیر، 12/3/1365.
  14. سند شماره 14198 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی قرارگاه نجف2 سپاه، 13/3/1365، صص 1، 2 و 8.
  15. سند شماره 340134 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی کردستان به استانداری کردستان، 13/3/1365.
  16. سند شماره 352605 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی حمزه سیدالشهدا(ع) به مرکز فرماندهی ژاجا (رکن3)، 13/3/1365.
  17. سند شماره 14198 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  18. روزنامه جمهوری اسلامی، 13/3/1365، ص2.
  19. سند شماره 352694 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به اطلاعات سپاه پیرانشهر، 12/3/1365.
  20. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 76، 14/3/1365، ص14، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  21. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 75، 13/3/1365، صص 1 و 2، رادیو صوت‌الجماهیر. 12/3/1365.
  22. سند شماره 339726 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی ناحیه ژاجا کردستان به استاندار کردستان، 14/3/1365، ص1؛ و - سند شماره 143382 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از حفاظت قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به حفاظت اطلاعات ناحیه کردستان، 14/3/1365.
  23. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 75، 13/3/1365، ص9، باختران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 12/3/1365.
  24. همان، ارومیه ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 12/3/1365.
  25. سند شماره 407962 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از وزارت کشور به استانداری آذربایجان‌غربی، 12/3/1365.
  26. سند شماره 340104 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی کردستان به استانداری کردستان، 12/3/1365.
  27. سند شماره 337769 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری کردستان به وزارت کشور (دبیرخانه شورای امنیت کشور)، 12/3/1365.
  28. روزنامه کیهان، 13/3/1365، ص18.
  29. روزنامه جمهوری اسلامی، 12/3/1365، صص 2 و 10.
  30. روزنامه ابرار، 12/3/1365، ص6.
  31. روزنامه کیهان، 13/3/1365، ص2؛ و - روزنامه جمهوری اسلامی، 14/3/1365، ص2.
  32. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 75، 13/3/1365، ص19، رادیو بی‌بی‌سی، 12/3/1365.
  33. همان، صص 3 و 4، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 13/3/1365.
  34. روزنامه جمهوری اسلامی، 13/3/1365، ص10.
  35. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 75، 13/3/1365، ص12، بغداد ـ خبرگزاری آسوشیتدپرس، 12/3/1365.
  36. روزنامه رسالت، 14/3/1365، ص12.
  37. اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 1141، 14/3/1365، ص16، نشریه رپوبلیکا (چاپ ایتالیا)، 3 ژوئن 1986 (13/3/1365).
  38. سند شماره 14189 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از وزارت اطلاعات به دبیرخانه شورای‌عالی دفاع، 12/3/1365.
  39. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 75، 13/3/1365، صص 14 و 15، بن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 12/3/1365.
  40. همان، ص11، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 12/3/1365.
  41. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 13/2/1365، ص9، رادیو ایران، 12/3/1365.
  42. همان، ص13، رادیو اسرائیل، 13/3/1365.
  43. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 75، 13/3/1365، ص22، دمشق ـ خبرگزاری یونایتدپرس، 12/3/1365.
  44. همان، ص26، رادیو ایران به نقل از روزنامه لوکوتیدین (چاپ پاریس)، 12/3/1365.
  45. همان، صص 19 و 20، رادیو امریکا، 12/3/1365.
  46. همان، ص21، کویت ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 12/3/1365.
  47. روزنامه ابرار، 13/3/1365، ص8.
  48. روزنامه رسالت، 13/3/1365، ص8.
  49. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 75، 13/3/1365، صص 28 و 29، رادیو بی‌بی‌سی، 12/3/1365.