1365.08.18
| روزشمار جنگ سال 1365 1365.08.18 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | هجده آبان |
| تاریخ شمسی | 1365.08.18 |
| تاریخ میلادی | 9 نوامبر 1986 |
| تاریخ قمری | 6 ربیع‌الاول 1407 |
گزارش -873
با مشخص شدن طرح مانور و اهداف كلي عمليات بزرگ آتي و همچنين مشخص شدن مأموريت هر يك از دو قرارگاه كربلا و قدس در اين عمليات، در جلسه امروز قرارگاه مركزي سپاه كه با حضور فرمانده كل سپاه، فرمانده نيروي زميني سپاه و جانشين وي، و فرماندهان قرارگاه‌هاي كربلا و قدس تشكيل شد، چگونگي بررسي طرح مانور يگان‌ها و زمان‌بندي عمليات مورد بحث قرارگرفت. فرماندهان قرارگاه‌هاي كربلا و قدس معتقد بودند كه يگان‌ها فعلاً آمادگي اين‌گونه مباحث را ندارند چرا كه هنوز درگير مشكلات كمبود امكانات و تجهيزات هستند و براي همين درباره مباحث مانور و از جمله شكستن خط و … كار زيادي نكرده‌اند. فرمانده نيروي زميني لازمه شروع اين مباحث را تشكيل جلسات در اين زمينه مي‌داند و بر آن تأكيد مي‌كند. فرمانده قرارگاه قدس يادآور مي‌شود كه بايد با تأمين امكانات مورد نياز يگان‌ها به آنها بفهمانيم كه عمليات مثلاً 20 روز ديگر شروع مي‌شود، الان با مشكلات و كمبودهايي كه دارند ـ‌از جمله قايق، تجهيزات و وسايل مهندسي‌ـ تصور مي‌كنند فرصت بسياري تا شروع عمليات دارند. در اينجا برادر شمخاني تاريخ 15/9/65 را به عنوان زمان آمادگي براي آغاز عمليات اعلام كرد و در پي آن مقرر شد هرچه زودتر بحث مانور يگان‌ها شروع شود.[۱] فرمانده كل سپاه نيز تأكيد كرد براي تقويت اين مباحث، در زمان بررسي مانور يگان‌ها در قرارگاه‌هاي قدس يا كربلا، مسئولان نيروي زميني نيز در جلسات آنان شركت كنند.[۲] برادر رضايي در ادامه به فرماندهان قرارگاه‌ها اطمينان داد كه در زمان عمليات كمبودي نخواهند داشت و افزود كه تأمين امكانات به عهده ماست. همچنين مقرر شد كه قرارگاه‌ها با پيگيري بحث طرح مانور گردان‌ها، اين موضوع را تا 25/8/65 به اتمام برسانند.[۳]
گزارش -874
چگونگي پشتيباني هوايي و پدافند هوايي عمليات بزرگ آتي امروز در جلسه‌اي با حضور حجت‌الاسلام روحاني (جانشين ستاد قرارگاه خاتم)، فرمانده كل سپاه (برادر رضايي)، فرمانده نيروي زميني سپاه و جانشين وي (برادران شمخاني و صفوي) فرمانده نيروي هوايي سپاه (برادر موسي رفان)، فرمانده و جانشين فرمانده قرارگاه رعد نيروي هوايي ارتش (سرهنگ عباس بابايي و سرهنگ غلامي)، معاون طرح و برنامه نيروي هوايي ارتش (سرهنگ منصور ستاري) و … مورد بحث و بررسي قرارگرفت. برادر شمخاني نيازهاي كلي عمليات را چنين برشمرد: ده روز اول روزانه 30 سورتي پرواز، ده روز دوم روزانه 15 سورتي پرواز و ده روز سوم روزانه 10 سورتي پرواز مورد نياز است. در زمينه ترابري هوايي هم نياز به ترابري از مشهد، تبريز و تهران به اميديه خواهيم داشت و بالعكس از اميديه به مراكز استان‌ها براي تخليه مجروح . در مورد پدافند، با توجه به اين‌كه شكل منطقه عملياتي به گونه‌اي است كه دشمن بر منطقه تسلط دارد، توان و امكانات پدافندي در اين منطقه، بيش از منطقه فاو مورد نياز است، از جمله سه سيستم هاوك لازم است. برادر شمخاني همچنين يادآور شد كه همه هماهنگي‌هاي لازم در اين زمينه به عهده فرمانده نيروي هوايي سپاه واگذار شده‌است. سپس آقاي روحاني گفت: تجربه والفجر8 نشان داد كه اگر به نيروها فرصت ابتكار بدهيم، پشتيباني هم بشوند، نتيجه خوبي مي‌گيريم. وي درباره تجهيزات پدافند هوايي گفت: در منطقه مورد نظر بيشتر از دو سيستم هاوك مورد نياز نيست ولي ما چهار سيستم مي‌آوريم به روش جايگزيني. سيستم "راپير" بازده خوبي نداشته ولي تلاش ما اين است كه دو دستگاه از اينها را بياوريم و با كمك جهاد خودكفايي به كار گيريم. از لحاظ توپ‌هاي 45 ميلي‌متري محدوديت وجود دارد، بايد از نقاط مختلف كشور جمع‌آوري كنيم. همچنين توپ‌هاي منطقه والفجر8 بايد آزاد شود تا براي عمليات آينده بازسازي شود. آقاي روحاني درباره شيوه همكاري يگان‌هاي پدافند ارتش با سپاه در زمان عمليات گفت: خواهش ما اين است كه سپاه هيچ دخالتي در كار برادران نكند. هر دستوري كه داريد مستقيماً به فرمانده قرارگاه رعد بدهيد. برادر محسن رضايي نيز در اين زمينه گفت: برادران سپاه معتقدند كه پدافند هوايي جزء پشتيباني عمليات است و بايد متناسب با تغييرات عمليات سازمان داده‌شود. امكانات بايد در اختيار فرمانده عمليات باشد و آن را متناسب با فرماندهي خودش به كار گيرد. در اين روش‌هايي كه مطرح شد اصل تبعيت عمليات پشتيباني از عمليات زميني رعايت نمي‌شود. آقاي روحاني براي رفع اين مشكل پيشنهاد كرد كه يك نماينده از قرارگاه رعد در قرارگاه فرماندهي سپاه باشد كه به طور دائم با قرارگاه رعد در ارتباط باشد و همچنين يك نماينده تام‌الاختيار از سپاه در قرارگاه رعد باشد. در ادامه جلسه، سرهنگ بابايي درباره توان پشتيباني هوايي اظهار داشت: هر روز در چهار ساعت اول مي‌توانيم 12 سورتي و در چهار ساعت دوم 8 سورتي و در مجموع مي‌توانيم در روزهاي اول تا 23 سورتي پشتيباني داشته‌باشيم. ما مي‌توانيم بين 2 تا 8 كيلومتري پشت خط دشمن را بمباران كنيم و حداكثر سه سورتي بيشتر از 8 كيلومتري مي‌رويم.[۴] سرهنگ عباس بابايي مسئول معاونت عمليات فرماندهي نيروي هوايي ارتش و فرمانده قرارگاه رعد
گزارش -875
تحركات دشمن در منطقه غدير (منطقه عمليات بزرگ آتي) در روز جاري را اطلاعات قرارگاه قدس چنين گزارش كرده‌است: فعاليت قايق‌هاي دشمن در اطراف منطقه پتروشيمي افزايش يافته و يك تانك دشمن در نوك جزيره ماهي مستقر شده‌است. همچنين نيروهاي رزمي دشمن در جزيره بوارين مستقر شده و اغلب به سمت جاده خرمشهر ـ شلمچه موضع گرفته‌اند. تردد جيپ فرماندهي دشمن نيز در پنج‌ضلعي افزايش چشمگيري داشته‌است.[۵]
گزارش -876
فرماندهي كل سپاه امروز چگونگي برنامه‌ريزي مرحله دوم تأمين پانصد گردان رزمي را به نواحي مختلف سپاه ابلاغ كرد. براساس اين دستورالعمل نواحي مختلف بايستي براي سازمان‌دهي رزمي نيروهاي پاسدار ناحيه و پايگاه‌ها در قالب گردان‌هاي انصار و همچنين اعزام بزرگ سپاهيان محمد در هفته بسيج و تشكيل اردوگاه‌هاي انصارالحسين و اداره گردان‌هاي انصار اعلام آمادگي نموده و در جهت تأمين نيروهاي عمليات سرنوشت‌ساز به خصوص كادر رزمي تيپ‌ها و لشكرها به نحو احسن عمل نمايند.[۶] گفتني است كه اين اقدام در ادامه طرح "به سوي كربلا" مي‌باشد كه در قالب آن تاكنون با اعزام مراحل سه‌گانه عاشورا و جذب پاسداران افتخاري و نيروهاي طرح مالك‌اشتر (بسيجي كادر)، بخش قابل توجهي از نيروي مورد نياز جبهه‌ها تأمين شده‌است.[۷] همچنين فرماندهي سپاه كشوري طي ابلاغيه‌اي، به كليه نواحي سپاه‌پاسداران تأكيد كرده‌است كه هر ناحيه به منظور آمادگي نيروهاي رزمنده در مقابله با تك‌هاي دشمن در مناطق جنگي، به خصوص عمليات آتي، در اسرع وقت به ايجـاد واحد جنگ‌هـاي ش.م.هـ ناحيه خود اقـدام نمايند. در اين ابلاغيـه بر آموزش بهره‌گيري از تجهيزات انفرادي ش.م.هـ و تشكيـل سازماني منسجم و گسترده براي پوشش و پشتيباني تمامي نيروها تأكيد شده‌است.[۸]
گزارش -877
چگونگي فعاليت ستاد پشتيباني جنگ دانشگاه‌ها طي گزارشي در روزنامه كيهان چنين تشريح شده‌است: ستاد پشتيباني جنگ دانشگاه‌ها كه با آغاز سال جاري كار خود را شروع كرده‌است، مقدمات و هماهنگي لازم در اعزام نيروهاي داوطلب دانشجو به جبهه‌ها را عهده‌دار است و امسال در دو مرحله اقدام به اعزام دانشجو به مناطق عملياتي كرده‌است. همچنين گسيل نيروهاي متخصص دانشگاهي متشكل از استادان و محققان دانشگاهي به جبهه‌ها در قالب كميته‌هاي تخصصي جهت بررسي و برآورد نيازهاي تحقيقاتي و خدمات تخصصي، بر عهده اين ستاد است. دانشگاه صنعتي اصفهان حدود يكصدهزار نيروهاي محقق خود را از سال گذشته به مناطق عملياتي اعزام كرده كه خصوصاً در عمليات والفجر8 خدمات شاياني ارائه داده‌اند. تأمين نيازهاي فرهنگي رزمندگان از جمله فعاليت‌هايي است كه قسمتي از آن را دانشگاهيان عهده‌دار شده‌اند. اعزام گروه‌هاي مختلف استادان، دانشجويان و كارمندان داوطلب از دانشگاه‌هاي سراسر كشور در همين راستا صورت گرفته‌است. دانشگاهيان هنرمند نيز از علم خود براي مبارزه با دشمن در اين جنگ استفاده كردهاند. دانشجويان طراح، گرافيست، خطاط، نقاش از دانشگاه‌ها خصوصاً دانشگاه هنر بارها به جبهه‌ها اعزام شده‌اند كه يكي از بارزترين نمونه كارهاي آنان تهيه و نصب تصويري از امام در شهر آزاد شده فاو است.[۹]
گزارش -878
هشتمين گروه از صنعت‌گران ارمني صبح امروز از محل كليساي سركيس مقدس، در حالي كه روحانيون مسيحي، مسئولان خليفه‌گري ارامنه و نمايندگان ارامنه در مجلس، جمعي از خانواده‌هاي مسيحي و اقشار مختلف مردم آنها را بدرقه مي‌كردند، راهي جبهه‌هاي نبرد شدند. در اين مراسم خليفه اعظم ارامنه با دعاي خير براي طول عمر رهبر كبير انقلاب و پيروزي رزمندگان، وظيفه كمك‌رساني به نيروهاي رزمنده را اصلي‌ترين كار هر ايراني اعم از مسلمان و اقليت مذهبي ذكر كرد. رئيس شوراي خليفه‌گري و نماينده ارامنه در مجلس شوراي اسلامي نيز در سخناني توطئه‌هاي استكبار جهاني عليه جمهوري‌اسلامي ايران را برشمرد و با رد پيشنهادهاي صلح تحميلي، آمادگي ارامنه را براي شركت در دفاع مقدس تا حصول پيروزي نهايي و برآورده شدن شرايط عادلانه جمهوري‌اسلامي ايران اعلام كردند.[۱۰]
گزارش -879
امام خميني در ديدار با گروهي از نيروهاي نظامي (ارتش، سپاه، كميته‌هاي انقلاب) طي سخناني بر ضرورت تداوم جنگ به عنوان يك تكليف الهي تأكيد كرد. امام خميني گفت: «من از همه قواي مسلحه چه ژاندارمري، چه ارتش، چه سپاه‌پاسداران، چه كميته، چه بسيجي‌ها و سايرين بايد تشكر كنم كه با قدرت خود اين جمهوري‌اسلامي را تثبيت كردند. … دشمنان ما بايد اين معنا را بدانندكه جمهوري‌اسلامي از اين به بعد بلكه از اولي كه اين جمهوري رو به رشد رفت، جوري تثبيت شده‌است … كه وابستگي به هيچ‌كس ندارد، وابسته به ملت است، وابسته به قواي مسلحه است. اشخاص در اين امور دخالت ندارند. اين‌كه هر روز شهرت مي‌دهند كه چه شده‌است، فلاني [امام خميني] سكته كرده، فلاني در بستر مرگ است، فلاني … خوب باشد. البته مرگ براي همه هست، براي ما هم هست. اما اين را بدانند كه شادي نكنند براي اين. اين يك امري است كه واقع مي‌شود و شما خواهيد ديد ان‌شاء‌الله كه جمهوري‌اسلامي باقي است، چه ما باشيم، چه اشخاص باشند چه نباشند. … بي‌خود خودشان را معطل نكنند و همين طور اينهايي كه در اطراف خليج‌فارس هستند بي‌خود خودشان را معطل نكنند و خودشان را فداي صدام نكنند. صدام رفتني است. همين به زودي است كه ان‌شاء‌الله به همين زودي او برود. و علي‌اي‌حال چه او رفتني باشد چه نرفتني باشد يك تكليف داريم ادا مي‌كنيم. ملت ما، ارتش ما، سپاه ما و همه قواي مسلحه ما يك تكليف ادا مي‌كنند. اين مثل اين است كه اگر گفته بشود كه اگر فلاني رفت و فلاني رفت مردم نماز نمي‌خوانند. تكليف است. به رفتن كسي مردم دست از نمازشان برنمي‌دارند، به رفتن كسي نمازشان را، حج‌شان را، دست ازش برنمي‌دارند و قضيه جنگ امروز براي همه ما اهميتش بيشتر از فروع دين است. اين طور نيست كه جنگ مثل امر جنگي باشد كه ديگران با ديگران مي‌كنند. جنگي است كه اسلام دارد مي‌كند در مقابل كفر و اسلام دارد مي‌كند در مقابل نفاق و اين جنگ يك تكليف شرعي است كه مردم ادا مي‌كنند. من باشم ادا مي‌كنند نباشم هم ادا مي‌كنند …[۱۱]
گزارش -880
سخنان امام خميني بازتاب‌هاي گوناگوني در رسانه‌هاي خارجي داشت. خبرگزاري فرانسه در اين باره گزارش داد: آيت‌الله روح‌الله خميني رهبر انقلاب ايران تأكيد كرد كه حتي پس از مرگ من جمهوري‌اسلامي وجود خواهد داشت و ملت ايران جنگ عليه رژيم عراق را ادامه خواهد داد. آيت‌الله خميني با اشاره به شايعات جاري اظهار داشت كه مرگ من روزي فرا خواهد رسيد اما دشمنان داخلي و خارجي ما خوشحال نباشند چرا كه جمهوري‌اسلامي ايران يك قدرت محكم و با ثبات است و رفتن يك شخصيت آن را متزلزل نمي‌كند. وي سپس از كشورهاي متحد عراق در خليج‌فارس خواست تا فرصت را از دست ندهند و خود را فداي رژيم صدام حسين نكنند زيرا صدام حسين به زودي سقوط خواهد كرد. آسوشيتدپرس نيز پس از گزارش قسمت‌هايي از سخنان امام، آورده‌است: گزارش‌هاي زيادي منتشر شده كه امام خميني متحمل يك يا دو حمله قلبي شده و يك مبارزه قدرت براي رهبري ايران شروع شده‌است … راديو اسرائيل نيز گفت: آيت‌الله خميني طي يك سخن‌راني شايعاتي را كه درباره بيماري و ناراحتي قلبي وي انتشار يافته‌بود، تلويحاً تكذيب كرد. هفته‌نامه "الشراع" چاپ بيروت در آخرين شماره خود ادعا كرده‌بود كه آيت‌الله خميني دوباره به سكته ناقص مبتلا گرديده و پزشكان به او دستور داده‌اند به استراحت بپردازد و فعاليت سياسي را كنار گذارد. رهبر حكومت اسلامي در ادامه سخنان خود گفت: جنگ يك تكليف شرعي است كه مردم چنانچه من باشم، ادا مي‌كنند و نباشم هم ادا مي‌كنند. راديو بي‌بي‌سي نيز در گزارش خود گفت: آيت‌الله خميني با تكرار اهميت جنگ و گفتن اين‌كه صدام حسين در حال سقوط است از پيروان خود خواست كه به مسائلي كه اخيراً بين مقامات جمهوري‌اسلامي شكاف انداخته‌است، توجه نكنند.[۱۲] خبرگزاري فرانسه اظهارات امام خميني را چنين تفسير كرد: ناظران معتقدند آيت‌الله روح‌الله خميني پس از دو ماه سكوت براي اولين بار در مبارزه‌اي كه ميان رهبران اصلي ايران در گرفته و موجب تفرقه ميانشان شده دخالت كرد و در مورد تمايلات پر جنب و جوش حجت‌الاسلام هاشمي‌رفسنجاني پايه‌گذار سياست گشايش راه به سوي غرب و نرمش در برابر شرايط صلح با عراق، اخطار كرد. همچنين رهبر انقلاب حمايت خود از پيشنهاد رئيس مجلس به كشورهاي خليج‌فارس در مورد آمادگي ايران براي صلح با يك رژيم حتي امريكايي در عراق، البته پس از حذف صدام حسين را اعلام داشته‌است. تحليل‌گران مي‌گويند وي آنگاه از اشاره به تماس‌ها ميان امريكا و فرانسه و ايران اجتناب و به اين ترتيب راه را براي ديگر اقدامات و ابتكارات باز گذارده‌است.[۱۳]
گزارش -881
ارتش عراق در ساعت 7 صبح روز جاري پايگاه‌هاي رزمندگان اسلام مستقر در منطقه كاريزه را مورد حمله قرار داد. اين حمله با مقاومت رزرمندگان مستقر در منطقه مواجه و دشمن در ساعت 14:30 مجبور به عقب‌نشيني شد. در اين عمليات يكي از افسران نيروي مخصوص عراق كشته و يك سرباز دشمن اسير شد و مقداري از وسايل دشمن به غنيمت رزمندگان درآمد.[۱۴]
گزارش -882
به دنبال حمله نيروهاي عراقي به شمال اين كشور، فرار پناهندگان كرد به سوي ايران افزايش يافته‌است. بنا به گزارش قرارگاه نجف تعداد 72 تن از اهالي انباقي (اطراف مرخيل) به جمهوري‌اسلامي پناهنده شدند. اين افراد 47 نفر زن و بچه و 25 مرد بوده‌اند كه از دشت سازان و كوزين واقع در شمال عراق به ايران آمده‌اند.[۱۵]
گزارش -883
نيروهاي خودي در عملياتي در نيزارهاي منطقه مياندوآب، مقر ثابت حزب دمكرات را مورد حمله قرار دادند و آن را به كلي منهدم كردند. در اين عمليات تعداد زيادي نارنجك، موشك آرپي‌جي، بي‌سيم پي‌آرسي 77، جعبه مهمات و اسلحه كلاش و بقيه اموال داخل مقر به آتش كشيده شد. از سوي ديگر، در هفته اخير 4 نفر از نيروهاي حزب منحله دمكرات در سردشت خود را به نيروهاي ايراني تسليم نموده‌اند.[۱۶]
گزارش -884
نفت‌كش قبرسي 115هزار تني وايت استار Whitestar براي دومين بار مورد حمله قرارگرفت.[۱۷] نفت‌كش ايراني خارك با ظرفيت 116هزار تن نيز امروز مورد حمله عراق قرارگرفت.[۱۸] منابع كشتي‌راني خليج‌فارس ضمن تأييد حمله عراق به اين نفت‌كش‌ها، گفتند هيچ‌گونه خسارتي بر نفت‌كش قبرسي گزارش نشده‌است. اما بيمه لويدز گزارش داد كه احتمال دارد كشتي ايراني به علت خساراتي كه به سكانش وارد شده‌است، از حركت افتاده باشد. هر دو نفت‌كش بخشي از ناوگان ايراني است كه نفت را از جزيره خارك به ترمينال‌هاي صادراتي در جنوب خليج‌فارس انتقال مي‌دهند.[۱۹] ارتش عراق در اطلاعيه 2433 خود مدعي شد كه هواپيماهاي اين رژيم در ساعت‌هاي 11 و 12:35 روز يكشنبه (18 آبان) دو هدف بزرگ دريايي را در نزديكي سواحل ايران مورد حمله قرار داده‌اند.[۲۰]
گزارش -885
ارتش تركيه اخيراً يگان‌هايي در نزديكي مرز مشترك ايران و تركيه مستقر نموده‌است. به گزارش ركن2 ژاندارمري جمهوري‌اسلامي، اين يگان‌ها عبارتند از: لشكر9 ارزروم در نوار مرز ايران و تركيه، تيپ1 قدير در فاصله 10 كيلومتري مرز (مجهز به تانك‌هاي مدرن)، تيپ زرهي دوغوبايزيد در نوار مرزي مستقر گرديده‌اند. همچنين در محلي به نام قزل‌ديزج روبهروي پاسگاه سارچمن تا گروهان ژاندارمري بازرگان گردان زرهي مستقر و تيپ مراديه در محلي به نام حاجي‌خاتون (كه فاصله چندان با نوار مرزي ندارد) مستقر گرديده‌است. علاوه بر آن تيپ چالدران تا پاسگاه عموخفيره ايران گسترش يافته‌است. در فرودگاه نظامي شهر وان ـ‌كه حدود 60 كيلومتر با مرز فاصله داردـ هواپيما از نوع اف‌ـ4 و اف‌ـ5 استقرار دارد.[۲۱] منبع مذكور در گزارش خود مي‌افزايد: كشور تركيه در پشت جنگل چشمه‌سردار، روبهروي منطقه استحفاظي گروهان ژاندارمري بورالان، حدود سه‌هزار نيروي پياده مستقر كرده‌است و در حال احداث پادگان جديدي مي‌باشد.[۲۲]
گزارش -886
نخست‌وزير تركيه (تورگوت اوزال) در بازگشت از سفر 11 روزه به چند كشور آسيايي و حوزه خليج‌فارس، گفت: «در اوضاع كنوني حتي در صورت برقراري صلح بين ايران و عراق هيچ تصميني براي جلوگيري از شروع مجدد جنگ وجود ندارد.» وي افزود: «در مورد حل مسئله جنگ نور اميدي به چشم نمي‌خورد چرا كه ابرقدرت‌ها خواهان ادامه اين جنگ هستند و اين مسئله از مواضع آنها مشخص است. اما اگر در آينده براي پايان جنگ نور اميدي پيدا شود، تركيه نيز در اين زمينه وظيفه‌اي را به عهده خواهدگرفت.» اوزال در ادامه گفت: «طرفين در تلاش براي جذب تركيه و حمايت اين كشور فعاليت‌هايي انجام مي‌دهند ولي ما در اين زمينه با دقت بيشتري عمل خواهيم كرد.» وي در پايان گفت: «اگر اين جنگ به همين شكل ادامه يابد، بايد شاهد آتش‌افروزي‌هاي بيشتري از جمله افزايش تروريسم در منطقه و جهان باشيم.» خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، در پايان گزارش خود مي‌افزايد: «اوزال در اقامت دو روزه خود در بنگلادش، در ديدار با جيمي كارتر رئيس‌جمهور سابق امريكا، در زمينه جنگ ايران و عراق با وي بحث و تبادل‌نظر كرده‌است.»[۲۳]
گزارش -887
در گزارش سالانه بانك "وست‌مينستر" يكي از بزرگترين بانك‌هاي انگليس، درباره فشارهاي داخلي بر رژيم عراق و تلاش حكام منطقه و ابرقدرت‌ها براي حفظ اين رژيم چنين آمده‌است: هرچه جنگ ايران و عراق طولاني‌تر شود، رئيس‌جمهور عراق از جانب عوامل افراطي بيشتر تهديد خواهد شد. رژيم صدام حسين از طرف مخالفين داخلي تحت فشار قرار گرفته‌است و دشمني‌هاي سياسي كهنه موجب نارضايتي عمومي شده‌است. ناآرامي‌هاي شمال عراق، مقامات اين كشور را به طور روزافزون نگران مي‌سازد و كُردهاي طايفه بارزان با دريافت كمك از سوريه، ليبي و ايران كنترل مناطق بزرگي از كردستان عراق را در دست دارند و به مبارزات خود عليه دولت ادامه مي‌دهند. در ادامه گزارش با اشاره به توافق رژيم عراق و تركيه جهت سركوب كُردهاي اين منطقه، آمده‌است كه ارتش تركيه مي‌تواند براي مقابله با كردها تا 20 مايل داخل عراق نفوذ كند. بانك مذكور در گزارش تحقيقاتي مردادماه خود خبر داده بود كه احتمال دارد در آينده نزديك به منظور جلب ايران به مذاكرات صلح، اصلاحات سياسي وسيعي، در عراق صورت پذيرد. بانك "وست‌مينستر"، در قسمت ديگري از گزارش ماه گذشته خود چنين آورده‌است: برآورد مي‌شود كه شوروي دو سوم ساز و برگ نظامي عراق را تأمين مي‌كند و اخيراً نيز عراق با امريكا معاملات تسليحاتي انجام داده‌است. اين گزارش بدهي‌هاي خارجي بغداد را بيش از 40 ميليارد دلار تخمين زده كه بيشتر شامل وام‌هايي است كه با شرايط بسيار مناسب توسط عربستان، كويت و ديگر كشورهاي عرب منطقه خليج‌فارس به عراق داده شده‌است و احتمال نمي‌رود كه بغداد به تعهدات مالي‌اش به اين كشورها عمل كند. در اين گزارش كمك‌هاي مالي اين كشورها به عراق در جنگ عليه ايران 40 ميليارد دلار برآورد شده‌است، اما مشخص نيست كه اين رقم وام‌هاي كشورهاي مذكور به بغداد را هم شامل مي‌شود يا خير.[۲۴]
گزارش -888
رئيس سازمان "سيا" (ويليام كيسي) از دولت امريكا خواست كه هرچه زودتر بر حجم كمك‌هاي خود به رژيم عراق بيفزايد. به عقيده وي سقوط صدام موجب خواهد شد كه كويت بر لبه پرتگاه بايستد و نيروهاي ايراني خود را به مرزهاي عربستان برسانند. "كيسي" از سازش شيوخ منطقه با ايران پس از سقوط صدام، ابراز نگراني كرده‌است. به اعتقاد وي پيروزي ايران در جنگ قيمت نفت را به طور بي‌سابقه‌اي افزايش خواهد داد و بنيادگرايي اسلامي دامن كشورهاي دوردست مثل مصر، مراكش و اندونزي و سرتاسر جهان اسلام را نيز خواهدگرفت.[۲۵]
گزارش -889
روزنامه واشنگتن‌پست در شماره امروز خود طي گزارشي اوضاع كنوني جنگ و تأثير معامله تسليحاتي ايران و امريكا را بررسي كرده‌است. اين روزنامه نوشت: «دو طرف كه از نظر نيرو، پول و تجهيزات جنگي در تنگنا قرار دارند، ناچار به گرفتن تصميمات سختي شده‌اند كه ممكن است در نتيجه نبرد تأثير بگذارد. هر دو طرف ظاهراً به اين نتيجه رسيده‌اند كه زمان به زيان آنها پيش مي‌رود و جنگ نمي‌تواند در روند كنوني‌اش به طور نامحدود ادامه يابد … ارسال تسليحات امريكا براي ايران مي‌تواند موازنه استراتژيك نبرد را به سود تهران تغيير دهد. عراق پس از يك سلسله شكست‌هاي نظامي، اينك به يك جنگ دفاعي پرداخته‌است. بهترين خيزي كه عراق مي‌تواند به آن اميد داشته‌باشد، يك خروج شرافتمندانه است. از سوي ديگر پيروزي ايران به عنوان يك احتمال باقي است و چنين نتيجه‌اي ممكن است به برهم زدن ثبات كشورهاي ميانه‌رو عربي از كويت تا مصر و سرانجام به سقوط آنها كمك كند. در ادامه گزارش واشنگتن‌پست به نقل از تحليل‌گران آمده‌است: از دست دادن فاو و به دنبال آن مهران همراه با يك بحران فزاينده اقتصادي رهبري عراق را واداشت در برداشت خود از جنگ به بازانديشي بپردازد و روشن شد كه ديگر براي عراق امكان ندارد به جنگي كه در آن جمعيت غيرنظامي از نبرد درامان بوده، ادامه دهد. براساس آمار منتشر شده در عراق، طي 10 ماه گذشته حداقل 275هزار بر افراد ارتش عراق افزوده شده‌است. به اين ترتيب در حال حاضر بيش از يك ميليون نفر در ارتش فعاليت دارند. افزايش مشابهي نيز در نيروي نظامي ايران روي داده‌است، رهبران ايران مدعي‌اند كه 500 گردان تازه را در آمادگي براي حمله نهايي خود آموزش داده‌اند. … در ماه‌هاي گذشته عراق با استفاده از برتري تكنيكي خود، به حمله‌هاي هوايي گسترده‌تري عليه هدف‌هاي نظامي و اقتصادي ايران دست زده‌است در نتيجه فروش نفت ايران در سپتامبر و اكتبر به كمتر از يك ميليون بشكه در روز رسيد … تحليل‌گران عراقي و غربي معتقدند كه ايران ممكن است در حمله بزرگ آينده خود به موفقيت‌هايي دست يابد. اما يك پيروزي بزرگ با توجه به قدرت نيروهاي دفاعي عراق نامحتمل به نظر مي‌رسد. عراقي‌ها اميدوارند اگر حمله ايران به هدف‌هاي موردنظر نرسد، جنگ به تدريج آرام گيرد.[۲۶]
گزارش -890
با گذشت چندين روز از افشاي سفر يك هيئت امريكايي به ايران، اين موضوع همچنان از مهم‌ترين مباحث رسانه‌هاي امريكايي، اروپايي، شوروي و عربي است كه از زواياي مختلف آن را بررسي و تحليل كردهاند. نيويورك‌تايمز در شماره امروز خود نوشت: «گزارش‌هاي مربوط به معاملات محرمانه واشنگتن با ايران به صورت اسلحه در مقابله گروگان‌ها، به موضع امريكا در مقابل متحدينش لطمه زده و تشنج در ميان اعضاي دولت ريگان را افزايش داده‌است.» به نوشته اين روزنامه: «اين عمليات موضع شولتز وزيرخارجه امريكا را در مورد مبارزه با تروريسم متزلزل مي‌كند و تمام موضع‌گيري‌هاي شولتز را به صورت مسخره درمي‌آورد. واينبرگر وزير دفاع امريكا نيز در سفر اخير خود به چين قوياً از پكن خواست كه ارسال اسلحه به ايران را متوقف كند.» نيويورك‌تايمز افزود: «غيرعادي است كه چنين عملياتي توسط شوراي امنيت ملي، بدون اطلاع وزيرخارجه يا وزير دفاع كه هر دو طبق قانون عضو اين شورا هستند، انجام گيرد.»[۲۷] روزنامه ساندي تلگراف چاپ انگليس ضمن اين‌كه ادعا مي‌كند اسرائيل واسطه معامله سلاح بوده‌است، اين تماس را به اندازه‌اي سري مي‌داند كه حتي به سازمان "سيا" هم اطلاع داده نشده‌است. خبرنگار اين روزنامه تجهيزات فروخته شده به ايران را قطعات يدكي تانك و هواپيماهاي فانتوم اف‌ـ4 و اف‌ـ14، كه ايران از لحاظ قطعات يدكي آنها سخت در مضيقه است، ذكر مي‌كند. از سوي ديگر، هفته‌نامه آبزرور مي‌نويسد سلاح‌هاي عرضه شده اساساً براي استفاده چريك‌هاي طرف‌دار ايران در افغانستان و نه براي جنگ با عراق و به منظور ايجاد فشار بيشتر عليه نيروهاي شوروي بوده‌است.[۲۸] روزنامه پراودا ارگان حزب كمونيست شوروي در مقاله‌اي كه بازتاب نگرش مقامات شوروي است، نوشت: «مأموريت سري مك‌فارلين در ايران بار ديگر دورويي واشنگتن را در زمينه جنگ ايران و عراق، تأييد مي‌كند. واشنگتن علناً اظهار مي‌دارد كه خواستار پايان جنگ ايران و عراق است ليكن در واقع با تضمين دادن به يك طرف در مورد خواست خود مبني‌بر پايان جنگ، به طرف ديگر سلاح تحويل مي‌دهد … هواپيماي مك‌فارلين حامل قطعات يدكي بوده‌است كه براي نيروي هوايي ايران حياتي هستند … واضح است كه مك‌فارلين به ابتكار خود عازم تهران نشده‌است. او داراي يك مأموريت ويژه از سوي كاخ سفيد براي ايجاد ارتباط با محافل ايراني كه درصددند با امريكا روابط برقرار كنند، بوده‌است.[۲۹] از سوي ديگر، به نوشته الاتحاد چاپ ابوظبي، تحولات اخير و شايعه تماس امريكا با ايران موجب نگراني شديد كشورهاي عربي گرديده‌است و سفيران كشورهاي عرب در امريكا فردا در دفتر اتحاديه عرب در واشنگتن به منظور بررسي شايعه ارسال سلاح از امريكا به ايران و تأثير آن در تحولات منطقه و روند جنگ تحميلي، تشكيل جلسه خواهند داد. الاتحاد به نقل از منابع امريكايي افزود: «برنامه تماس امريكا با ايران متضمن بهبود روابط امريكا با ايران مشروط به اعلام آمادگي ايران براي آغاز مذاكره جهت خاتمه دادن به جنگ با عراق و آزادي گروگان‌هاي امريكايي در لبنان بوده‌است و متضمن ارسال سلاح از امريكا به ايران نبوده‌است.»[۳۰] به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي شايعه خريد سلاح توسط ايران از كشورهاي مختلف، مقامات كشورهاي عرب منطقه را سخت نگران كرده‌است و با آن‌كه بيش از چند روز از اجلاس اخير شوراي همكاري خليج‌فارس در ابوظبي نمي‌گذرد، گفته مي‌شود تحولات عمده‌اي ظرف چند روز آينده در منطقه صورت خواهدگرفت و احتمالاً به زودي تماس‌هاي سطح بالا بين اعضاي شورا انجام خواهدگرفت.[۳۱] خبرگزاري آلمان نيز گزارش داد كه تعدادي از روزنامه‌نگاران عرب امروز امريكا را به خاطر تلاش براي آزادسازي گروگان‌هاي امريكايي در لبنان در قبال ارسال اسلحه به تهران، به شدت مورد انتقاد قرار دادند، اما اكثر روزنامه‌نگاران عرب از اظهارنظر مستقيم اجتناب كرده و خود را محدود به خبرهاي ارائه شده در اين باره كردند. روزنامه بحريني اخبارالخليج نوشت: «امريكا ماسك بي‌طرفي را از چهره برگرفته و بار ديگر سياست رياكارانه خود درباره تروريسم را نشان داد … گزارش‌هاي متعدد تمام ادعاهاي واشنگتن پيرامون دوستي سنتي اين كشور با اعراب را به باد داد و مدلل كرد كه امريكا مي‌تواند به خاطر منافع كوچك و كوتاه مدت خود منافع تمامي ملت عرب را قرباني كند.»[۳۲] روزنامه "خليج‌تايمز" چاپ دوبي نيز نوشت: «اگر امريكايي‌ها تقويت ايران را در جنگ آغاز كنند، اين حمله باعث زيان ديدن عراق و افزايش سرسختي ايران در جنگ و در نتيجه طولاني‌تر شدن جنگ خواهد شد. دنياي عرب خواستار روشن شدن اقدام امريكا در قبال اين مسئله حساس است.» اين روزنامه افزود: «امريكايي‌ها در اقدامي مغاير با گفته‌هايشان مهارت خاصي به نمايش گذاشته‌اند ولي يك ديدگاه مثبت اين اقدام اين است كه به پيچيدگي مسائلي از جمله تروريسم پي خواهند برد.»[۳۳] روزنامه كويتي الرأي‌العام نيز در اين زمينه نوشت: «اگر هدف از برقراري ارتباط ميان ايران و امريكا بازگشودن صفحه جديدي در روابط دو كشور جهت تقويت تلاش‌هاي جاري براي توقف جنگ ايران و عراق از طرق صلح‌آميز باشد، ممانعتي وجود ندارد. با اين حال، ارسال محموله‌هاي سلاح از امريكا به ايران نشان مي‌دهد كه اين معامله صلح‌آميز نبوده‌است.» الرأي‌العام در ادامه تماس‌هاي مخفيانه امريكا با ايران را يك توطئه بزرگ خواند.[۳۴]
گزارش -891
در آستانه ديدار نخست‌وزير سودان از تهران، رئيس‌جمهوري سودان امروز وارد بغداد خواهد شد. مقامات دولتي در خارتوم اعلام كردند كه اين مسافرت جنبه ميانجي‌گري ندارد. رئيس‌جمهوري سودان از كويت نيز ديدن خواهد كرد. نخست‌وزير سودان كه قرار است تا سه هفته ديگر از تهران ديدن كند، قبلاً گفته بود كه براي ميانجي‌گري بين ايران و عراق طرحي تهيه نموده‌است.[۳۵] در اين حال وزير اطلاعات و فرهنگ سودان و سخن‌گوي رسمي دولت اين كشور، حمايت سودان را از تلاش كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج‌فارس براي متوقف ساختن جنگ ايران و عراق ابراز داشت و طي مصاحبه‌اي از كليه كشورهاي عربي خواست تا قطع‌نامه‌هاي كنفرانس شوراي همكاري راجع به اين جنگ را مورد تأييد قرار داده و دنبال كنند.[۳۶]
گزارش -892
گروه زيادي از عشاير "بني‌كعب"، "الامي" و "البوتميم" عراق كه در شهرهاي القرنه و العزير واقع در شرق دجله و شمال بصره اسكان داشتند و اجباراً از محل سكونت خود به استان الناصريه انتقال داده شده‌بودند، در اعتراض به وضعيت نامناسب زندگي خود، در برابر استانداري الناصريه اجتماع كردند كه مأموران امنيتي و انتظامي عراق با حمله به اجتماع عشاير و تيراندازي به آنان بيش از 10 تن از افراد عشاير مذكور را كشته و ده‌ها تن ديگر را زخمي كردند. در ميان كشته‌شدگان تعدادي زن و كودك نيز وجود داشتند. گفتني است كه رژيم عراق از شش ماه پيش كليه ساكنين شرق دجله را كه عمدتاً به كار كشاورزي، دامپروري و ماهي‌گيري مشغول بودند با اين بهانه كه شرق دجله منطقه ممنوعه نظامي محسوب مي‌شود، تخليه كرد و آنان را به استان الناصريه انتقال داد. عشاير شرق دجله چندين بار به وضعيت نامناسب محل زندگي خود اعتراض كردند، ليكن مسئولان رژيم بغداد به اعتراضات آنان اعتنايي نكردند. در حال حاضر قرارگاه‌هاي تاكتيكي سپاه ششم عراق در العزير و القرنه قرار دارد و اين دو شهر خالي از سكنه است.[۳۷]
منابع و مآخذ روزشمار 1365/08/18
- ↑ سند شماره 1257 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه خاتم‌الانبيا (داود رنجبر)، 12 تا 24/8/65، ص‌ص86 تا 89.
- ↑ پيشين، ص98.
- ↑ سند شماره 1271 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه كربلا (فرهاد درويشي)، 16 تا 23/8/65، ص‌ص27 تا 39.
- ↑ مأخذ شماره 1، ص‌ص90 تا 97.
- ↑ سند شماره 025365 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اطلاعات قرارگاه قدس، 4/10/65، ص4.
- ↑ سند شماره 131537 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي كل سپاه، 18/8/65، ص‌ص2 و 3.
- ↑ پيشين، ص1.
- ↑ سند شماره 131535 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي سپاه كشوري، 18/8/65.
- ↑ روزنامه كيهان، 18/8/65، ص6.
- ↑ روزنامه كيهان، 19/8/65، ص2.
- ↑ پيشين، ص19.
- ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 235، 19/8/65، ص‌ص7 تا 9.
- ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 236، ص‌ص23 تا 25.
- ↑ سند شماره 147339 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اطلاعات نيروي زميني سپاه، گزارش نوبه‌اي شماره 35، 25/8/65، ص2.
- ↑ سند شماره 024458 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي سپاه دوم نجف، 26/8/65.
- ↑ سند شماره 024352 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي سپاه چهارم حمزه، 20/8/65.
- ↑ سپاه‌پاسداران، دفتر سياسي نمايندگي امام، "رويدادها"، شماره 120، ص28.
- ↑ Sreedhar, Kapil Kaul, Tanker war, Aspect of Iraq - Iran war (1980-88), New Delhi, ABC publishing House 1989.
- ↑ واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري‌اسلامي ايران بولتن "راديوهاي بيگانه"، 19/8/65، ص2، راديو امريكا، 18/8/65.
- ↑ مأخذ شماره 12، ص1، راديو صوت‌الجماهير.
- ↑ سند شماره 078296 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ژاندارمري جمهوري‌اسلامي ايران (ركن 2)، 18/8/65.
- ↑ پيشين.
- ↑ مأخذ شماره 13، ص‌ص2 و 3.
- ↑ مأخذ شماره 9، ص2.
- ↑ مأخذ شماره 9، ص2، يونايتدپرس.
- ↑ مأخذ شماره 12، ص‌ص40 و 41.
- ↑ مأخذ شماره 12، ص12.
- ↑ مأخذ شماره 19، ص8، راديو بي‌بي‌سي، 18/8/65.
- ↑ مأخذ شماره 12، ص17.
- ↑ مأخذ شماره 12، ص‌ص23 و 24.
- ↑ مأخذ شماره 12، ص24.
- ↑ مأخذ شماره 12، ص36.
- ↑ مأخذ شماره 12، ص36.
- ↑ مأخذ شماره 12، ص33.
- ↑ مأخذ شماره 19، ص3، راديو اسرائيل، 18/8/65.
- ↑ واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري‌اسلامي ايران، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 18/8/65، ص3، راديو قطر، 17/8/65.
- ↑ مأخذ شماره 9، ص3.