1365.12.26
| روزشمار جنگ سال 1365 1365.12.26 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | بیست و شش اسفند |
| تاریخ شمسی | 1365.12.26 |
| تاریخ میلادی | 17 مارس 1987 |
| تاریخ قمری | 16 رجب 1407 |
گزارش- 285
امروز فرماندهان لشكرها و تيپ‌هاي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي با حضور فرمانده كل سپاه موضوع اجراي عمليات در منطقه شلمچه را، در تداوم عمليات كربلاي5، مورد بحث قرار دادند و طرح مانور يگان‌ها و اقدامات مقدماتي را بررسي كردند. در پايان نخستين جلسه طراحي عمليات آتي (كربلاي8)، به جز لشكر27، ساير يگان‌ها آمادگي خود را براي انجام دادن اين عمليات در شلمچه، اعلام كردند، ولي پس از صحبتي كه بين برادران رحيم صفوي (جانشين فرمانده نيروي زميني سپاه) و محسن رضايي (فرمانده كل سپاه) انجام شد، شروع عمليات تا بعد از نوروز 1366 به تعويق افتاد. در اين جلسه آقاي محسن رضايي اعلام كرد كه آقاي هاشمي رفسنجاني اجراي عمليات را در چند روز آخر سال 1365، صلاح ندانسته و خواسته است كه مدتي به عقب بيفتد. سپس برادر رحيم صفوي گفت: «ما هر دستوري را از طرف فرماندهي كل اجرا خواهيم كرد ولي از بعد نظامي به تعويق انداختن عمليات را به ضرر جنگ مي‌دانيم.» پس از قبول تأخير در اجراي عمليات، جلسات ديگري هم انجام گرفت و روز 5/1/1366 براي اجراي عمليات پيشنهاد شد، ولي نظر اغلب فرماندهان لشكرها اين بود كه چون عمليات به بعد از عيد نوروز موكول شده، بهتر است وقفه‌اي به وجود آيد و به نيروها مرخصي داده شود تا روحيه بهتري براي اجراي عمليات داشته‌باشند. بر اين اساس، تاريخ 15/1/1366 براي اجراي عمليات تعيين گرديد.[۱] از سوي ديگر، در حالي كه تعطيلات نوروزي در حال سايه افكندن بر جبهه جنوب است، خبرهاي هشداردهنده‌اي مي‌رسد مبني بر اين كه ارتش عراق در منطقه عملياتي "والفجر8" (فاو) ضمن تحكيم و ترميم خطوط ارتباطي خود، به فعاليت‌هاي مشكوكي جهت كسب آمادگي براي حمله، مشغول است، نظير افزايش تحركات موتوري، جمع‌آوري موانع نيروهاي خود در محور "درياچه نمك" تا جاده "ام‌القصر"، وارد نمودن هفت قبضه توپ و. . .[۲]
گزارش- 286
در پي شهادت دو تن از دانشجويان عراقي در پاكستان [ر.ك. به: 23/12/1365-264] نيروهاي مبارز مجلس اعلاي انقلاب اسلامي در پاسخ به اين اقدامات، در چندين حمله موفق شدند تعدادي از مقام‌هاي امنيتي عراق را اعدام انقلابي كنند. شاخه نظامي "سازمان عمل اسلامي" وابسته به مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق، امروز در اطلاعيه‌اي اعلام كرد كه در عملياتي به نام شهيد محمد مهدي، بيش از هشت تن از مقام‌هاي سياسي و نظامي رژيم عراق به هلاكت رسيده‌اند و جمعي ديگر از آنان مجروح شده‌اند كه اسامي چند تن از آن‌ها عبارت است از: 1- شكري سلمان موهي يكي از افسران امنيتي "بخش الفهود" از استان ناصريه. 2- برادر وي "رسمي سلمان موهي" از عوامل اختناق و سركوب در منطقه. 3- سمير هادي. 4- طاهر مصيب مذبوب. 5- جاسم مصيب مذبوب.[۳] همچنين گروه شهيد "محمد مهدي" وابسته به "سازمان عمل اسلامي" موفق شدند در منطقه "الجوبير" در نزديكي يك پاسگاه پليس در هورهاي استان "ناصريه"، "هادي مليح" عضو فرمانده حزب بعث شاخه استان "ناصريه" و عضو اتحاديه محلي جمعيت‌هاي كشاورزي و عضو مجلس ملي و همچنين "مسلم خوينويني" عضو فرماندهي گروه حزب بعث در استان ناصريه را به هلاكت برسانند.[۴]
گزارش- 287
اوضاع كردستان عراق، عمليات‌هاي نامنظم در اين منطقه و تأثير آن بر جنگ ايران و عراق در روزنامه انگليسي‌زبان "اينديپندنت" چاپ لندن، تشريح شده است. اين روزنامه نوشت: «كردها در گرفتن شهرها و پادگان‌هاي عراقي، عمليات شجاعانه و روزافزوني انجام داده و بارها با حملات شديد خود راه تركيه - كركوك را قطع كرده‌اند. اتحاد جديد بين اتحاديه ميهني كردستان عراق و حزب دمكراتيك كرد تحت رهبري ايران مي‌تواند باعث جمع‌آوري حدود 25هزار نفر شود و اكنون صدها سرباز كرد كه ارتش عراق را ترك كرده‌اند، به آن پيوسته‌اند. در ماه‌هاي اخير جنگ‌جويان كوهستاني كرد (پيش‌مرگ‌ها) به پايگاه‌هاي نظامي، تأسيسات نفتي و نيروگاه‌هاي برق و رادار در شمال عراق حمله كرده و حدود 35هزار سرباز عراقي را سرگرم حركت‌هاي خود كرده‌اند. عراقي‌ها كه در جنگ با ايران از نيروهاي انساني برابر با يك سوم ايران برخوردارند، به سربازهاي خود كه گرفتار درگيري با كردها هستند، به‌شدت نياز دارند. اين موضوع عراق را مجبور كرد با جبهه خطرناك دومي در خاك خود مواجه شود كه مي‌تواند تأثير مهمي در نتيجه جنگ داشته‌باشد. اغلب جمعيت 5/3ميليوني كرد عراق همانند ايراني‌ها خواهان سرنگون كردن رژيم بغداد هستند.»[۵]
گزارش- 288
حملات هوايي عراق و چگونگي انجام شدن برخي از اين حملات و نيز استفاده هواپيماهاي اين كشور از پايگاه‌هاي "ظهران" و "كويت" در بمباران مناطق مسكوني، اقتصادي و نظامي ايران را يكي از خلبانان اسير عراقي به نام ستوان‌يكم "يحيي قاسم احمد" خلبان هواپيماي "ميراژ اف-1" - كه در تاريخ 3/12/1365 در منطقه "بيجار" به اسارت درآمده‌است - تشريح كرد. وي گفت كه جمعاً 59 مأموريت روي خليج‌فارس داشته‌است كه در 10 مأموريت آن با موشك‌هاي اگزوسه، كشتي‌هاي نفت‌كش را هدف قرار داده‌است. همچنين در اولين ماه سال جاري ميلادي (1987) با يك هواپيما پل "قطور" و ايستگاه راه‌آهن مجاور اين پل را بمباران كرده‌است. [در مورد شناسايي اين پل توسط عراق، ر.ك. به: 15/12/1365 - 192] به گفته اين خلبان عراقي، نيروي هوايي عراق به كليه خلباناني كه روي خليج‌فارس پرواز مي‌كنند ابلاغ كرده كه در صورت بروز هر نوع حادثه‌اي مي‌توانند در پايگاه "ظهران" متعلق به عربستان سعودي و يا فرودگاه بين‌المللي كويت فرود آيند. به همين جهت مختصات برج مراقبت و فركانس بي‌سيم فرودگاه بين‌المللي كويت و پايگاه ظهران، به خلبانان داده شده‌است. يحيي قاسم احمد افزود كه جهت هدف قرار دادن كشتي‌ها در خليج‌فارس معمولاً يك فروند هواپيماي ميراژ حامل موشك اگزوسه و دو فروند هواپيماي شكاري ميراژ جهت حمايت از هواپيماي اول اعزام مي‌شوند. وي همچنين گفت: «پايگاه هوايي "شعيبيه" عراق بسيار فعال مي‌باشد و هواپيماها پس از فرود به درون آشيانه‌هاي بتوني مي‌روند. در اين پايگاه مجموعاً 14 آشيانه بتوني و چند آشيانه كه دور آن‌ها خاك‌ريزي شده وجود دارد.» به نظر وي در زمان عمليات اگر در هر ساعت يك يا دو گلوله بر باند اين پايگاه فرود آيد، مانع از پرواز هواپيما از اين باند خواهد شد و پروازها به‌كلي مختل مي‌گردد، چون براي پاك‌كردن باند از تركش‌ها، حدود يك ساعت وقت لازم است. وي همچنين افزود كه بمب‌ها و موشك‌هاي ليزري كه جهت اهداف خيلي مهم به كار مي‌رود، تنها به وسيله هواپيماي ميراژ قابل حمل است و در چند ماه اخير پل قطور، پل تله زنگ، تلمبه‌خانه تنگ فني، پتروشيمي بندر امام، يك كشتي تداركاتي بزرگ در نزديكي پل فاو، نيز اسكله غربي جزيره خارك به وسيله اين نوع هواپيما با بمب و موشك ليزري هدف گرفته شده است.[۶]
گزارش- 289
روزنامه "نيويورك تايمز" با انتقاد از بي‌توجهي كشورها و مجامع بين‌المللي به جنگ ايران و عراق، در خصوص وضعيت جديد جبهه‌ها و ناتواني نيروهاي عراقي به‌ويژه در مناطق جنگي جنوب نوشت: «برخي از مقامات كشورهاي عربي كه از عدم توانايي عراق در استفاده از برتري هوايي و زميني خود به منظور دفع حملات ايراني‌ها حيرت زده شده‌اند، به‌طور خصوصي نگراني خود را از شكست عراق ابراز داشته‌اند. اگر ايراني‌ها موفق به اشغال بصره شوند، ما معتقديم كه آن‌ها يك "حكومت در تبعيد" را در آن‌جا تأسيس خواهند كرد. تعداد كمي از تحليل‌گران نظامي غرب در سازمان ملل يا در واشنگتن معتقدند كه سربازان ايراني توانايي رسيدن به بصره - دومين شهر بزرگ عراق - را دارند اما مقامات عراق و ديگر كشورهاي عربي معتقدند كه هدف ايران تصرف بصره مي‌باشد.»[۷]
گزارش- 290
جمهوري اسلامي ايران 102 تن از اسيران معلول عراقي را امروز به‌طور يك‌جانبه آزاد كرد. اين اسيران در مراسمي با حضور مسئولان ارتش و وزارت امورخارجه در فرودگاه مهرآباد به نمايندگان صليب سرخ جهاني تحويل داده شدند. تعداد 26 تن از اين اسيران پس از انجام شدن تشريفات و معاينات لازم، از بازگشت به عراق خودداري كردند و از دولت جمهوري اسلامي پناهندگي خواستند كه درخواست‌شان مورد قبول واقع شد. يكي از مسئولان كميسيون اداره اسيران عراقي در مراسم تحويل اين اسيران به نمايندگان صليب سرخ، اعلام كرد تاكنون حدود 600 اسير عراقي به كشورشان بازگردانده شده‌اند.[۸] در پي آزادسازي 102 تن از اسيران عراقي به وسيله ايران، كميته بين‌المللي صليب سرخ گزارش كرد كه پس از بازگردانده شدن 76 اسير مجروح عراقي از ايران به عراق در روز گذشته، تعداد كل اسيران مجروح عراقي را كه در هفت سال جنگ خليج‌فارس، ايران آزاد كرده‌است، فقط به 564 نفر مي‌رسد. عراق نيز 613 اسير ايراني را آزاد كرده است. طبق تخمين اين سازمان، در ايران تقريباً 60 هزار سرباز عراقي و در عراق حدود 16هزار سرباز ايراني در اسارت نگاه داشته مي‌شوند.[۹]
گزارش- 291
خبرگزاري رويتر در گزارشي آثار جنگ تحميلي بر اوضاع اقتصادي عراق را مورد بررسي قرار داده‌است. در اين گزارش به نقل از بانك‌داران غربي در بحرين، آمده‌است: «اقتصاد كشور جنگ‌زده عراق در نتيجه جنگ، رو به تحليل رفته‌است و در نتيجه اين كشور موافقت بانك‌هاي غربي را براي به تعويق انداختن بازپرداخت وام 500ميليون دلاري خود جلب كرده‌است تا بدين طريق ذخاير ارزي رو به كاهش خود را حفظ نمايد. اين توافق در پي پنج ماه مذاكره حاصل شد و برخي از فشارهاي اقتصادي ناشي از جنگ 5/6 ساله عراق با ايران را تخفيف داد. لازم به يادآوري است كه حداقل نيمي از وام‌هاي دريافتي عراق از حاميان خود در خليج‌فارس به‌خصوص "عربستان سعودي" و "كويت" مي‌باشد. توافق عراق با بانك‌هاي غربي اكثر سررسيدهاي بازپرداخت اين وام 500 ميليون دلاري را تا دو سال به تعويق انداخته‌است.»[۱۰] همچنين در مورد اوضاع اقتصادي شهر "بصره" هفته‌نامه عربي‌زبان "الشهاده" به‌نقل از برخي منابع مطلع در داخل عراق چنين گزارش داده‌است: «اكثر قريب به اتفاق ساكنان بصره اين شهر را ترك كرده و فقط گروه اندكي كه توانايي پرداخته هزينه سرسام‌آور وسايل حمل و نقل را نداشته‌اند، در اين شهر باقي مانده‌اند. به علاوه رژيم عراق با صدور فرماني دانشجويان دانشگاه بصره و كارمندان عراقي را از اين شهر ممنوع‌الخروج اعلام كرده‌است. به گفته مسافراني كه اخيراً از عراق به لندن وارد شده‌اند، رژيم عراق تعداد زيادي از نيروهاي خود را به سوي بصره اعزام كرده‌است و در حال حاضر تقريباً يك سوم نيروهاي ارتش عراق در حوالي اين شهر مستقر شده‌اند. همچنين بزرگ‌راه بصره - العماره نيز كلاً به نقل و انتقالات [نظامي] اختصاص داده شده و عبور ساير وسائل نقليه غيرنظامي از اين مسير ممنوع مي‌باشد.»[۱۱]
گزارش- 292
نشريه "العالم" امروز در گزارشي درباره ديدار هفته گذشته "طه ياسين رمضان" معاون اول نخست‌وزير عراق از عربستان، نگرش و تلاش عربستان براي پايان دادن به جنگ را تشريح كرد. العالم نوشت: «در اين ديدار مسائل مهمي مورد بحث قرارگرفت كه مهم‌ترين آن‌ها موضوع پايان دادن به جنگ ايران و عراق، صدور نفت عراق از طريق عربستان سعودي و حمايت مالي اين كشور از بغداد بوده‌است. در مورد جنگ، عربستان سعودي دريافته‌است كه براي پايان دادن به آن از طريق انجام تغييراتي در رژيم عراق ضروري است تا بعضي از خواسته‌هاي ايران اجابت گردد كه رئيس‌جمهوري عراق "صدام حسين" در خلال ديدار اخيرش در چند ماه پيش از رياض با اين موضوع مخالفت كرد و رمضان نيز با آن مخالفت نمود و نسبت به عواقب در پيش گرفتن اين راه هشدار داد و آن را دخالت در امور داخلي عراق به شمار آورد.»[۱۲]
گزارش- 293
شوراي امنيت سازمان ملل در هفته جاري موضوع پايان دادن به جنگ ايران و عراق را مورد بررسي قرار خواهد داد. "خاوير پرز دكوئيار" دبيركل سازمان ملل در گفت‌وگو با روزنامه "البيان" چاپ دوبي، گفته‌است: «در هفته جاري مذاكراتي در چارچوب سازمان ملل متحد جهت يافتن راه‌هاي پايان بخشيدن به جنگ ايران و عراق و نيز تشكيل يك كنفرانس بين‌المللي صلح در خاورميانه، انجام خواهد شد.» به نوشته البيان، اعضاي دائمي شوراي امنيت به منظور بررسي گزارش‌هاي وي و نيز كميته جديدي مركب از پنج عضو دائمي اين شورا كه براي بررسي پيش‌رفت‌هاي حاصل شده در مورد اين مسائل تشكيل شده‌است، يك نشست غيررسمي در پشت درهاي بسته برگزار خواهند كرد.[۱۳] دبيركل سازمان ملل همچنين گفته‌است كه انتظار مي‌رود به‌زودي نمايندگان ويژه ايران در نيويورك حضور يابند و در صورت مساعد بودن زمينه، دورنماي صلح خليج‌فارس را مورد بررسي قرار دهند.[۱۴] همچنين هفته‌نامه "ايلموندو" به نقل از "جوليو آندره ئوتي" نخست‌وزير ايتاليا، گزارش داده كه وي در جست‌وجوي راهي است تا ايران را به حضور در پشت ميز مذاكره با عراق متقاعد سازد. اين هفته‌نامه در ادامه نوشته‌است: «ايجاد تغييراتي در ميزان و نحوه واردات نفتي ايتاليا از ايران در صورت امتناع اين كشور از انجام مذاكره، تنها موردي است كه "آندره ئوتي" تاكنون بدان دست يافته‌است.»[۱۵]
گزارش-294
مسائل خليج‌فارس و تأثيرات جنگ ايران و عراق بر آن، از جمله موضوع‌هاي مهمي است كه مورد توجه سازمان ملل و ابرقدرت‌ها قرار دارد. دبيركل سازمان ملل متحد در گفت‌وگو با روزنامه "البيان"، حمايت خود را از پيشنهادهاي ايران در خصوص اين منطقه چنين ابراز كرده است: «يك پيشنهاد از سوي ايران پيرامون تأمين امنيت در خليج‌فارس مطرح شده‌است، اما من نمي‌دانم كه آيا اين مطلب به اطلاع تمام اعضاي شوراي امنيت رسيده‌است يا نه.» دبيركل سازمان ملل بدون ذكر جزئيات اين پيشنهاد، گفته كه اگر همه كشورهاي مربوطه در آن سهيم باشند، يك ديد خوبي است. "پرز دكوئيار" افزود كه پيشنهادهاي شركت‌هاي كشتي‌راني بين‌المللي براي استقرار يك نيروي دريايي حافظ صلح سازمان ملل را به دليل هزينه‌هاي سرسام‌آور آن رد كرده‌است.[۱۶] اين در حالي است كه به گزارش "آسوشيتدپرس"، دريادار "ويليام كراو" رئيس ستاد مشترك ارتش امريكا، امروز در كويت با مقام‌هاي سياسي و نظامي اين كشور درباره آنچه منابع ديپلماتيك آن را "امنيت خليج‌فارس" ناميدند، مذاكره كرده‌است.[۱۷] گفتني است كه امريكا تا سال 1983 (1364) داراي دو ناوگان جنگي عظيم و 30 كشتي جنگي روآبي در اقيانوس هند بود كه بهاي ساخت و آماده‌سازي هريك از اين دو ناوگان عظيم 19 ميليارد دلار بوده‌است. به علاوه امريكا زيربناي پايگاهي خود را در كنيا، سومالي، عمان، مصر فوقاني در ساحل درياي سرخ، استحكام بخشيده است. چهار هواپيماي سيستم كنترل و اخطار هوايي "آواكس" در عربستان سعودي مستقر كرده و نيروها و تجهيزات لازم در منطقه ذخيره كرده‌است تا كاربرد نظامي خود را به موقع ارتقاء دهد.[۱۸] در اين حال، شبكه تلويزيوني "ABC" ايالات متحده به نقل از روزنامه "نيويورك تايمز" احتمال هر نوع اقدام ايران براي مختل‌سازي جريان نفت را بعيد خواند، و دليل آن را اخطار مكرر امريكا مبني بر تعهدش به باز نگاه‌داشتن راه آبي استراتژيك هرمز، اعلام كرده‌است. اين تلويزيون سپس افزوده‌است كه از آغاز سال جاري ميلادي، ايران حملات خود را به كشتي‌ها در خليج‌فارس افزايش داده و اغلب اين حملات عليه كويت بوده كه حامي عراق در جنگ با ايران و مركز اصلي انتقال وسايل جنگي به عراق است. اين تلويزيون همچنين به نقل از نيويورك تايمز گفته‌است: «تا اوايل سال جاري اغلب حملات ايران عليه كشتي‌ها در روز انجام مي‌گرفت و شامل بمباران هوايي با حملات موشكي توسط نيروي هوايي ايران مي‌شد، ولي در اوايل امسال ايراني‌ها با شليك موشك‌هاي ايتاليايي معروف به "سي‌كيلر" حملات شبانه خود به كشتي‌هاي تجاري در خليج‌فارس را آغاز نمودند.»[۱۹] از سوي ديگر، به گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس، يك مقام برجسته شوروي در مصاحبه‌اي گفته‌است: «از سپتامبر گذشته (1986 ميلادي) كه ناوهاي توپ‌دار ايران دو كشتي باري شوروي را ره‌گيري و سپس بازرسي كوتاهي از آن‌ها به عمل آوردند، دو فروند ناوشكن شوروي فعاليت خود را در خليج‌فارس آغاز كرده‌اند. تا آن زمان حضور نظامي غرب بر منطقه نفت‌خيز خليج‌فارس حكم‌فرما بود.» اين مقام افزوده: «كرملين به دليل حمايت از اصول دريانوردي آزاد در خليج‌فارس، حضور نيروي دريايي شوروي را پيشنهاد كرده‌است. اين در حالي است كه ايرانيان غالباً تهديد كرده‌اند كه مبادرت به بستن خليج‌فارس خواهندكرد.» آسوشيتدپرس در ادامه گزارش خود آورده‌است: «تلاش‌هاي شوروي در جهت باز نگاه‌داشتن اين گذرگاه آبي با موضع امريكا و متحدينش در قبال منطقه هماهنگ مي‌باشد - قريب به 20 درصد از نفت جهان غيركمونيست از بنادر واقع در خليج‌فارس بارگيري مي‌شود - ليكن مقامات تجارت دريايي مي‌گويند كشتي‌هاي شوروي هنوز به رزم‌ناوهاي غرب كه حمايت از كشتي‌راني غيرنظامي را به عهده دارند، نپيوسته‌اند. حضور نيروي دريايي شوروي همچنين با تشديد تلاش‌هاي ديپلماتيك اين كشور در منطقه خليج‌فارس توأم است. همچنين روزنامه دولتي "الاتحاد" چاپ ابوظبي، اخيراً به نقل از "ولاديمير پولياكف" رئيس دايره خاورميانه و شمال آفريقا در وزارت خارجه شوروي نوشت: حضور رزم‌ناوهاي شوروي در خليج‌فارس، به منظور حفاظت از كشتي‌هاي غيرنظامي ضروري به نظر مي‌رسد. "پولياكف" در اشاره آشكار به تأسيسات نظامي نيروي دريايي امريكا در بحرين و عمان، نسبت به وجود پايگاه‌هاي نظامي خارجي در منطقه خليج‌فارس اعتراض كرد.» در پايان گزارش آسوشيتدپرس آمده است: «روس‌ها از حضور نظامي قابل توجهي در "خليج عدن" واقع در بخش غربي شبه جزيره عربستان برخوردار هستند. مسكو از قراردادهاي دوستي و هم‌كاري با هر دو كشور يمن شمالي و جنوبي كه بر درياي سرخ و تنگه استراتژيك "باب المندب" استيلا دارند، برخوردار است. منابع ديپلماتيك عرب مي‌گويند دو ناوشكن روسي كه در خليج‌فارس گشت‌زني مي‌كنند، از پايگاه بزرگ "سوكوترا" در يمن جنوبي رهبري مي‌شوند.»[۲۰]
گزارش- 295
"مايكل رايزمن" نويسنده روزنامه "وال استريت ژورنال" در مقاله‌اي با تشريح پي‌آمدهاي پيروزي ايران در جنگ با عراق، دلايل رفتار كشورهاي شوروي، شيخ‌نشين‌هاي خليج‌فارس، سوريه و امريكا در برابر جنگ را برشمرده است: الف) شكست عراق و برقراري احتمالي يك جمهوري اسلامي در عراق، اتحاد جماهير شوروي را دچار مشكلات بسيار بزرگي خواهد كرد كه عبارت‌اند از: 1- از نظر سياسي پيروزي ايران بر عراق علي‌رغم همه حمايت‌هاي شوروي، شكست سياسي بزرگي براي همه سران "كرملين" خواهد بود و نشان‌دهنده آن است كه آن‌ها قدرت حفاظت از دوستان خود را ندارند. 2- پيروزي نظامي ايران ثابت مي‌كند كه تجهيزات نظامي شوروي ضعيف بوده و نمي‌تواند قدرت يك كشور را تضمين كند. 3- در صورت پيروزي ايران، شوروي در مرزهاي خود دچار يك نيروي صاحب ايدئولوژيك بزرگ و قوي با تمايلات توسعه‌طلبانه خواهد بود. 4- با آن كه عربستان و شيخ‌نشين‌هاي خليج‌فارس نگران تهديدهاي ايران هستند ولي ماشين سياسي نظامي ايران پس از پيروزي متوجه افغانستان خواهد شد. گروه‌هاي عمده مجاهدين صاحب ايده‌هاي اسلامي عميق و تحت نفوذ انقلاب اسلامي بوده و ايران را مهد تمدن و فرهنگ خود مي‌دانند. 5- حمايت ايران از مجاهدين تا به حال از توجه كافي برخوردار نبوده و پس از پيروزي، اين حمايت قطعاً افزايش خواهد يافت. حتي اگر ايران خود مستقيماً داوطلباني را به جبهه افغانستان نفرستد، صرف حمايت سياسي و ارائه امكانات و تسليحات به مجاهدين، شوروي را با يك جبهه مشكل مواجه خواهد كرد. 6- در وضعيت فعلي، شوروي راه‌هاي زيادي را در پيش رو ندارد. اين كشور ممكن است يك كودتاي طرح‌ريزي شده با هدف حذف صدام در عراق را حمايت نمايد، ولي مجموعه تشكيلاتي عراق حفظ شود. بدين اميد كه ايران به اين تغيير قانع گردد. ولي حتي اگر شوروي چنين امكاني را دارا باشد، معلوم نسيت كه اين اقدام براي جلب رضايت ايران كافي باشد. 7- در شرايطي كه وضعيت عراق هر روز وخيم‌تر مي‌شود، شوروي احتمالاً سعي خواهد كرد عقب‌نشيني از افغانستان را اگر چه به صورتي ظاهري، تسريع نمايد. شوروي در درازمدت از رويارويي مستقيم با ايران احتراز دارد زيرا چنين برخوردي تبعات سياسي ناگوار براي آن خواهد داشت. مضافاً بر اين‌كه پنج جمهوري مسلمان‌نشين آن كشور نيز با خطر مواجه خواهند شد. ب) ممكن است عراق قدري از وابستگي خود به شوروي عقب‌نشيني كرده‌باشد، ولي به‌هيچ‌وجه يك كشور غربي يا متمايل به غرب نيست. ج) پيروزي ايران روند توسعه نفوذ شوروي را در خاورميانه خاتمه مي‌دهد و به دولت‌هاي منطقه امكان نفس كشيدن خواهد داد. كشورهاي منطقه نيز ناگزيرخواهند شد امتيازاتي به ايران و شيعيان بدهند، ولي اين بدان معني نيست كه آن‌ها ناچار شوند از غرب دوري گزينند و قطعاً منجر به گرايش آن‌ها به شوروي نخواهد گرديد. د) نتايج پيروزي ايران در مديترانه بسيار پيچيده است. سوريه از درگيري چند ساله عراق در جنگ منافع زيادي را نصيب خود نموده‌است. سوريه نيز مانند بسياري از كشورها يك جنگ بي‌نتيجه را كه منجر به زخمي شدن عراق شود - بدون آن كه شكست كامل بخورد - ترجيح داده و قطعاً پيروزي ايران را طالب نيست. ه) از آن‌جا كه ايران كراراً امريكا را تحقير كرده‌است، امريكايي‌ها خصومت‌هاي عراق را فراموش كرده و پيروزي احتمالي ايران بر عراق را يك فاجعه مي‌بينند. و) در خليج‌فارس پيروزي ايران مجموعه‌اي از خسارات و منافع را براي امريكا در بر خواهد داشت. پس از خروج انگلستان از خاورميانه، يك خلأ قدرت در منطقه ايجاد گرديد كه شوروي در پي‌گيري سياست نفوذ خود تا خليج‌فارس و به‌عنوان اولين قدم، به تقويت عراق پرداخت. وزير امورخارجه اسبق امريكا "كيسينجر" و رئيس جمهور اسبق امريكا "نيكسون"، ايران را به پر كردن اين خلأ قدرت، ترغيب نمود تا اين‌كه انقلاب ايران طرح "نيكسون" را از بين برده و شوروي نيز افغانستان را اشغال كرد. همچنين كويت با شوروي روابط ديپلماتيك برقرار كرده و عربستان نيز در شرف چنين اقدامي است. ز) اهميت استراتژيك ايران نبايد به امريكا اجازه دهد كه به حمايت از دشمنان ايران بپردازد به اين اميد كه حكومت ايران تغيير يابد. به محض بروز چنين تغييري، شوروي‌ها وارد معركه شده و از طرف برنده حمايت خواهند كرد. ح) امريكا و ايران براي درك منافع مشترك خود نياز به روابط ديپلماتيك يا تبادل مواضع دوستانه ندارند. براي امريكا به‌عنوان يك قدرت جهاني كه در رقابت مستقيم با شوروي است، مسئله اصلي مقابله با نفوذ شوروي در خاورميانه و آسياي مركزي است. ايران اسلامي علي‌رغم هر موضعي كه نسبت به امريكا داشته باشد، حداقل در زمان حاضر در اين نگراني با ما شريك است. ط) ايران به‌عنوان يك نيروي برتر منطقه و هماهنگ با عراق و افغانستان، در موقعيت بهتري براي مقابله با نفوذ شوروي خواهد بود، موقعيتي كه در قرن اخير بي‌سابقه است.»[۲۱] همچنين به گزارش راديو امريكا، "حمزه قائدي" روزنامه‌نگار نشريه ژون آفريك - كه بيش از ده مرتبه به ايران آمده و از شهرها و مناطق جنگي ديدار كرده‌است - عقيده دارد كه اين جنگ خونين و ويران كننده، بر ايران تحميل شده‌است: «ايران نبود كه در سال 1980 جنگ را شروع كرد، زيرا آشفتگي‌هاي بعد از انقلاب در ارتش، جامعه و سازمان‌هاي دولتي چنان بود كه به هيچ روي به جنگ انديشه نمي‌شد. صدام حسين در آرزوي تسخير "خوزستان" ايران از فرصت آشفتگي وضعيت جمهوري اسلامي استفاده كرد و به آن كشور حمله آورد.» قائدي همچنين گفته‌است: «اين گمان كه پس از [امام] خميني صلح برپا خواهد شد و جنگ پايان خواهد يافت، اشتباه است. جنگ ايران و عراق زماني به صلح خواهد انجاميد كه صدام‌حسين و حزب بعث فرو افتد.»[۲۲]
منابع و مآخذ روزشمار 1365/12/26
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 26/12/1365، ص2، آبادان - خبرنگار روزنامه؛ و- سند شماره 0385 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش عمليات كربلاي8، راوي علي‌رضا لطف‌الله زادگان، ص43.
- ↑ سند شماره 226143 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: نشريه شماره 137 (26/12/1365)، ص3.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 20/1/1366، ص2.
- ↑ روزنامه كيهان، 27/12/1365، ص آخر، به نقل از خبرگزاري‌ها از بيروت.
- ↑ مأخذ 4، ص3، به نقل از روزنامه "اينديپندنت"، چاپ لندن؛ و- روزنامه اطلاعات، 27/12/1365، ص18، لندن - خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از روزنامه "اينديپندنت"، چاپ لندن، 26/12/1365.
- ↑ مأخذ 2، صص5 و 6.
- ↑ وزارت ارشاد اسلامي، اداره كل مطبوعات و رسانه‌هاي خارجي، بولتن "بررسي مطبوعات جهان"، شماره 1104 (18/2/1365)، صص12 تا 18، نشريه "آيلند"، چاپ سري‌لانكا، به نقل از روزنامه "نيويورك تايمز"، 26/12/1365.
- ↑ شركت مطبوعاتي و تحقيقاتي فرانديش، رويدادهاي سال 65، (تهران: بهمن 1366)، ص242؛ و- روزنامه اطلاعات، 27/12/1365، ص3.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه" نشريه شماره 364 (28/12/1365)، صص12 و 13، يونايتدپرس، 27/12/1365؛ و- پيشين، ص15، به‌نقل از راديو "كلن".
- ↑ مأخذ 4، ص2، بحرين - خبرگزاري رويتر.
- ↑ مأخذ 4، ص3، به نقل از راديو لندن؛ و- روزنامه اطلاعات، 26/12/1365، ص14، تهران - واحد مركزي خبر، به‌نقل از هفته‌نامه "الشهاده".
- ↑ روزنامه رسالت، 26/12/1365، ص1، به نقل از مجله "العالم"، چاپ لندن.
- ↑ پيشين، ص آخر، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از روزنامه كويتي "البيان".
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 363 (27/12/1365)، صص4 و5، منامه - خبرگزاري آلمان، 26/12/1365.
- ↑ مأخذ 2، صص6 و 7، به نقل از هفته‌نامه "ايل موندو".
- ↑ مأخذ 14، ص4، منامه - خبرگزاري آلمان، 26/12/1365، به نقل از روزنامه "البيان"، چاپ دوبي.
- ↑ روزنامه رسالت، 27/12/1365، ص1، به نقل از خبرگزاري آسوشيتدپرس.
- ↑ روابط عمومي فرماندهي كل سپاه، "امريكا و بحران خليج‌فارس"، تهران، انتشارات ستاد مركزي سپاه، 1364، ص3.
- ↑ مأخذ 14، صص8 و 9، واشنگتن - خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از شبكه تلويزيوني اي.بي.سي.، به نقل از روزنامه "نيويورك تايمز".
- ↑ مأخذ 9، بخش نخست، صص5 و 6، منامه - خبرگزاري آسوشيتدپرس، 27/12/1365.
- ↑ مأخذ 2، صص7 تا 10، 26/12/1365، به نقل از روزنامه "وال استريت ژورنال".
- ↑ واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 27/12/1365، ص3، به نقل از راديو امريكا، 26/12/1365.