1366.04.20

روزشمار جنگ سال 1366 1366.04.20
نام‌های دیگر	بیست تیر
تاریخ شمسی	1366.04.20
تاریخ میلادی	11 ژوئیه 1987
تاریخ قمری	14 ذیقعده 1407

1360.04.20

1361.04.20

1362.04.20

1363.04.20

1364.04.20

1365.04.20

1367.04.20

گزارش -645

امروز نیروهای عراقی برای تصرف جزیره مجنون جنوبی دو عملیات روی دو ضلع شرقی و غربی این جزیره به اجرا درآوردند. عملیات ضلع شرقی در ساعت 4:45 بامداد آغاز شد. توپخانه ارتش عراق ابتدا به مدت 5/1 ساعت اقدام به اجرای آتش تهیه سنگین روی مواضع نیروهای لشکر5 نصر کرد. نیم ساعت پس از قطع آتش تهیه، هواپیماهای دشمن بخش‌هایی از پشت خط خودی را بمباران کردند و هم‌زمان چند هلی‌کوپتر در منطقه ظاهر شدند و روی سنگرهای کمین در خط و پد صفر راکت پرتاب کرده و توپخانه‌ها نیز گلولـه‌های زمانی شلیک کردند. در حالی که نیروهای مدافع خط خودی برای در امان ماندن از آتش توپ‌ها، راکت‌ها و بمب‌ها داخل سنگرها پناه گرفته بودند و دود ناشی از انفجار، منطقه پد صفر را فرا گرفته بود، قایق‌های دشمن از خط خود حرکت کردند و هم‌زمان با قطع آتش هلی‌کوپترها و توپخانه عراق، به پد صفر رسیدند و نیروهای لشکر5 نصر را غافلگیر کردند. بلافاصله تعدادی نیروی دنبال پشتیبان دشمن نیز از مقابل و از روی پد شرقی وارد عمل شده و پس از تصرف پد صفر، حدود 20 متر جلوتر از آن موضع گرفتند. تلاش نیروهای عراقی برای پیشروی بیشتر و تصرف سه‌راهی قائم، به علت مقاومت نیروهای مستقر در کانال‌های ارتباطی بین سنگرهای بعدی بی‌نتیجه ماند. در جریان این تک دشمن، هیچ‌یک از نیروهای مستقر در خط خودی که حدود 80 تن بودند، نتوانستند به عقب برگردند و حدود 60 تن از آنان اسیر شدند. نیروهای دشمن پس از اتمام عملیات در ضلع شرقی، به تثبیت مواضع تصرف شده پرداختند و منطقه عملیات به تدریج آرام شد و نیروهای خودی برای اجرای پاتک آماده می‌شدند. در ساعت 10:30 نیروهای عراقی مجدداً در دو مرحله به مواضع نیروهای لشکر105 در ضلع غربی جزیره مجنون جنوبی حمله کردند. نیروهای مهاجم در مرحله اول با 2 قایق به استعداد 15 تن، سنگر دوم ضلع‌غربی را تصرف کردند و در پی آن نیروهای دیگری با 4 قایق بزرگ روی ضلع غربی پیاده شدند و سنگر سوم را نیز تصرف کردند. مجموع مسافت تصرف شده تا سنگر سوم حدود 1300 متر بود. از اندک نیروهای مستقر در این دو سنگر نیز خبری به دست نیامد. در پی حمله دشمن به ضلع ‌شرقی، فرمانده لشکر5 نصر (باقر قالیباف) و مسئولان قرارگاه نصرت برای بازپس‌گیری نقاط از دست رفته به چاره‌جویی افتادند. جمع‌آوری نیرو برای اجرای پاتک در ضلع شرقی تا ساعت 11 صبح به طول انجامید و زمان عملیات نیز در هماهنگی با قرارگاه نصرت، بین ساعت 13 تا 16 تعیین شد. طبق طرح قرار شد 40 نیروی رزمنده و 50 نیروی پشتیبان که 20 تن آنان قایق سوار بودند، هم‌زمان از روی پد شرقی و روی آب به پد صفر حمله کنند. چهل نیروی تک‌ور ساعت یک بعدازظهر در کانالی که تا 170 متری پد صفر جلو رفته بود، مستقر شدند ولی انجام دادن هماهنگی‌های آتش، آماده کردن قایق‌ها و نیروهای دنبال پشتیبان، اجرای پاتک را تا ساعت 17:30 به تأخیر انداخت. ساعت 17:30 که هماهنگی‌ها به اتمام رسید، در تماس با نیروها مشخص شد که بیشتر آنها (25 تن) به علت ماندن زیر آتش دشمن شهید یا مجروح شده‌اند. از طرف دیگر، با نزدیک شدن غروب آفتاب به نیروها مأموریت داده شد سنگرهای 2 و 3 ضلع شرقی را محکم کنند و منتظر دستور بمانند. در این فاصله، یک گردان نیرو که از اهواز احضار شده بود به منطقه رسید. نیروهای این گردان جایگزین نیروهای مستقر در منطقه شده و در همین شب آماده اجرای پاتک شدند. کسب آمادگی و هماهنگی تا ساعت 22 به طول انجامید و نیروها از مسیر کانال به مواضع دشمن نزدیک شدند، لکن در ساعت 22:15 به میدان مین برخورد کردند. با توجه به محدودیت عرض سیل‌بند و کندی پاک‌سازی مین‌ها و عمق زیاد میدان مین، تدابیر و تلاش‌ها نتیجه مناسبی نداشت و نهایتاً نیروهای خودی بدون اجرای عملیات به عقب بازگشتند. نظر به آماده نشدن شرایط برای پاتک سریع، قرارگاه نصرت به تحکیم مواضع در ضلع شرقی و غربی جزیره جنوبی اقدام نمود. از طرف دیگر، در این فرصت عراقی‌ها نیز با ایجاد موانع بیشتری در اطراف خود، نیروهای در خط را تقویت کردند؛ لذا برای کسب موفقیت در پاتک، استفاده از نیروی غواص و اقدامات اساسی‌تری مورد توجه قرار گرفت و عملیات تا کسب آمادگی به تعویق افتاد. برای اجرای عملیاتی موفق، انتقال تیپ12 قائم(عج) به این منطقه برای عملیات در ضلع‌غربی هم‌زمان با عملیات لشکر5 نصر در ضلع شرقی، در دستور کار قرار گرفت و به این دو یگان مأموریت داده شد تا روز 29/4/1366 اقدامات لازم از جمله انتقال نیرو، آماده کردن غواص‌ها، شناسایی و هماهنگی آتش و... را انجام داده و آماده عملیات شوند.

گزارش -646

با وجود آنکه عملیات امروز نیروهای عراقی و مواضعی که به تصرف درآوردند از لحاظ کمّی، فاقد هرگونه برتری نظامی و تحول در آرایش نظامی منطقه‌ای دو طرف است، ولی دستگاه‌های تبلیغاتی عراق هیاهوی فراوانی برای این حمله به راه انداختند. رادیو بغداد، بعدازظهر امروز ضمن پخش اطلاعیه‏های ستاد کل ارتش بعثی عراق که با مارش نظامی و سرود ملی همراه بود، اعلام کرد: «نیروهای الحسین به فرماندهی سرتیپ ستاد حسین عمر عادل، در عملیاتی گسترده با نام سیدالشهدا، سه تیپ از نیروهای ایران در جزیره مجنون جنوبی را متلاشی کردند و صدها نفر را کشته و ده‏ها نفر دیگر را به اسارت خود درآوردند.» این رادیو با قطع برنامه‏های عادی خود، اعلام کرد که نیروهای الحسین از سپاه ششم عراق، با حمله به خطوط دفاعی ایران در جزیرة مجنون جنوبی، موفق شدند بخش‏هایی از خطوط غربی و شرقی این جزیره را به تصرف خود درآورند. در این حال، فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق در اطلاعیه شماره 2738 خود اعلام کرد: «در اجرای رهنمودهای رهبر خود، فیلد مارشال صدام‏حسین و در وفای به عهد بود که نیروهای دلیر الحسین که به شجاعت مردان آن واقفید، عملیات سیدالشهدا را به مرحله اجرا گذاشتند و دست به حمله‏ای برق‏آسا و مصممانه علیه جای پاهایی که دشمن در دو شانه شرقی و غربی میدان جنوبی مجنون اشغال کرده بود، زدند. نیروهای ظفرمند ما با یورش برق‏آسای مردان شجاع پیاده‌نظام و مردان مهندسی و چراغ راهنماهای ارض‏الحرام و با برخورداری از پشتیبانی مردان رسته زره‏پوش‏ها، توپخانه و نیروی هوایی قهرمان و هوانیروز جسور، راه خود را به سوی هدف‏های تعیین شده بر روی اجساد دشمنان گشودند و به یاری خداوند و فرماندهی دقیق عملیاتی و با بازوان و عزم وفاداری مردان به سرزمینشان، توانستند به هدف‏های تعیین شده برای نیروی مهاجم، برسند و چند کیلومتر از خاک پاک را پاک‌سازی و دشمن را متحمل خسارات بسیار سنگینی سازند و دشمن، اجساد صدها کشته خود را در ارض‏الحرام و آب‏ها به‌جا گذاشته است.» در ادامه این تبلیغات، سرلشکر سلطان هاشم فرمانده سپاه ششم، تلگرام تبریکی به صدام‏حسین فرستاد. در بخشی از این پیام آمده است: «به: مجاهد در راه خدا و امت و بنیان‌گذار عراق نوین و سرافراز و مهندس پیروزی‏ها و مدافع از حریم آن، آقای رئیس‏جمهور فیلد مارشال صدام حسین فرمانده کل نیروهای مسلح، حفظ‏الله. از: سرلشکر ستاد سلطان هاشم احمد فرمانده سپاه ششم؛ آقای رئیس‏جمهور رهبر! این وعده مردان آزاد است که خداوند متعال بر آنها منت گذاشته تا در زمان درخشان شما زندگی کنند و در سایه پرچم در حال اهتراز و افتخارآفرین شما بجنگند و با درایت شما هدایت و از شجاعت شما، الهام بگیرند. ... این عملیات، از اصل غافلگیری کامل و سرعت اجرا و کارایی و پیشروی قهرمانانه واحدهای اجرا کننده برخوردار بوده و نیروهای قهرمان ما توانستند، هدف‏های تعیین شده را با دقت فوق‏العاده تصرف و تمامی افراد دشمن را به‏جز آنانی که خود را به واحدهای ما تسلیم یا پا به فرار گذاشتند، به هلاکت برسانند. این نیرو، از همکاری مستحکم تمامی رسته‏ها برخوردار بوده و مردان پیاده‏نظام و مهندسی نظامی برای دستیابی به فوز عظیم، از یکدیگر گوی سبقت می‏ربودند و توپخانه شجاع و زره‏پوش‏های دلیر و نیروی هوایی قهرمان و هوانیروز صبور، بهترین پشتیبانی را از واحدهای رزمنده به عمل آوردند.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، رسانه‏های خبری کویت ادعای حکومت عراق را دربارة بازپس گرفتن مواضعی در جزیره مجنون در حمله امروز ارتش عراق، در صدر گزارش‏های خود منعکس کردند. روزنامه‏های کویت در یک برنامه تبلیغاتی گسترده، ضمن درج مشروح بیانیه‏های نظامی عراق در صفحات نخست خود، عکس‏هایی از یک اسیر ایرانی که دست‌هایش را بر روی سر گذاشته بود، در صفحات اول چاپ کردند و نوشتند: «عراق، خود را آماده آزادسازی فاو می‏کند.» روزنامه القبس حمله امروز عراق را حمله‏ای همه‏جانبه و قوی ذکر کرد و نوشت: «بخش‏هایی از خاک عراق در منطقه نفتی مجنون طی این حمله آزاد شده است.» روزنامه الانباء نیز با اشاره به مشارکت نیروهای هوایی، توپخانه و زرهی ارتش عراق در حمله علیه جزیره مجنون، با تیتر درشتی نوشت: «عراق بخش جنوبی مجنون را در یک حمله شبانه و برق‏آسا، از دست ایرانیان آزاد کرد.» الوطن روزنامه دیگر کویت، به نقل از خبرنگار خود در بغداد با عنوان درشتی نوشت: «عراق طی یک حمله غافلگیرانه، جای پایی را که در جزیره مجنون در اختیار ایرانیان بود، آزاد کرد.» روزنامه الرأی العام نیز با تیتر "عراق جزایر مجنون را آزاد کرد"، نوشت: «طرح آزادسازی فاو به‏زودی عملی خواهد شد.» روزنامه السیاسه با اشاره به حمله امروز عراق نوشت: «آزادسازی جناح شرقی و غربی حوزه مجنون، هم‌زمان با برپایی جشن‏های کودتای 17 ژوئیه (26 تیر) عراق و هشتمین سالگرد به قدرت رسیدن صدام‏حسین صورت گرفته است.» از سوی دیگر، تلویزیون کویت نیز امشب ادعاهای عراق دربارة آزادسازی جزیره مجنون را در صدر گزارش‏های خود پخش کرد. خبرگزاری‏های فرانسه، آسوشیتدپرس و آلمان و همچنین رادیو اسرائیل نیز بخش‏هایی از اطلاعیه‏ ارتش عراق را انعکاس دادند.

گزارش -647

امروز، شهرک میرآباد از توابع سردشت و مناطقی از اطراف این شهر، در ساعت 9:15 به وسیلة هواپیماهای عراق بمباران شدند. در این بمباران، شماری از اهالی غیرنظامی شهید و مجروح شدند و خساراتی نیز به منازل، مراتع و مزارع مردم وارد آمد.

گزارش -648

نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در ادامة نظارت و بازرسی کشتی‏هایی که از تنگه هرمز وارد خلیج‏فارس می‏شوند، امروز هم سه فروند کشتی تجاری را در این تنگه بازرسی کرد. از این سه شناور، یک کشتی به دلیل مشکوک بودن به حمل کالا برای عراق، توقیف شد و برای بازبینی دقیق‏تر به یکی از بنادر جنوب انتقال یافت.

گزارش -649

به گزارش قرارگاه رمضان، نیروهای تحت امر و نیروهای معارض عراقی هماهنگ با این قرارگاه، امروز در چهار عملیات نفوذی، صدماتی را به نیروهای عراقی وارد کردند. پیش‌مرگان اتحادیه میهنی کردستان در استان سلیمانیه، در جادة عربت - دربندیخان از چندین محور به سیزده پایگاه حفاظتی ارتش عراق و یک اردوگاه اجباری در این منطقه حمله کردند و تمام پایگاه‌ها را به تصرف خود درآوردند. در این عملیات، شمار زیادی از افراد دشمن کشته شدند و 64 تن نیز به اسارت درآمدند. نیروهای این سازمان در حملات دیگری در جادة شقلاوه به حیران و جادة خلکان به دوکان توانستند 40 تن از نیروهای عراقی را از پای درآورند یا زخمی کنند. در این عملیات‏ها، سه خودروی نظامی نیز منهدم شد. در استان دیاله نیز نیروهای مجاهد عراقی - وابسته به نیروهای سیدالشهدا - به مرکز استانداری شهر بعقوبه حمله کردند. در این حمله، بخشی از این ساختمان تخریب شد و شماری از محافظان آن کشته یا زخمی شدند. همچنین نیروهای لشکر بدر، در منطقه غرب ام‏النعاج در جنوب عراق توانستند مانع نفوذ نیروهای عراقی شوند. در این اقدام که موجب فرار نیروهای عراقی شد، مقادیر فراوانی سلاح و مهمات و چند شناور جنگی و وسایل مخابراتی و ادوات جنگ شیمیایی به دست نیروهای لشکر بدر افتاد.

گزارش -650

به گزارش روزنامه کیهان 150 تن از دانشجویان علوم قضایی و خدمات اداری وابسته به وزارت دادگستری، تحت عنوان "کاروان عدالت"، امروز عازم جبهه‏های جنگ شدند.

گزارش -651

روزنامه سوئدی سونسکا داگبلادت از اقدام ارتش عراق برای کوچ اجباری کردهای این کشور به مرزهای اردن خبر داد. این روزنامه به نقل از خبرنگار خود که به تازگی از مناطق کردنشین عراق مراجعت کرده است، می‏نویسد: «با گسترش فعالیت‏های جنگی ایران در کردستان عراق و همکاری خودمختاری‌طلبان کرد با تهران، دولت عراق تصمیم گرفته است اهالی صدها روستای کردنشین را به بیابان‏های مجاور مرز اردن منتقل سازد.» خبرنگار این نشریه می‏افزاید: «آواره ساختن کردهای عراقی، اقدامی است که به‌طور بسیار مخفیانه صورت می‏گیرد و هنوز از دامنه آن هیچ اطلاع موثقی در دست نمی‏باشد و تنها شایعاتی در این مورد در شهر بغداد در جریان است، ولی در سوئد، کردهای مخالف رژیم عراق اظهار می‏دارند که صدها روستا و هزاران کرد را شامل می‏گردد.»

گزارش -652

امروز عده‏ای از روحانیون اهل تسنن کردستان عراق با آیت‏الله خامنه‏ای رئیس‏جمهور، دیدار کردند. خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش داد: «ملا عثمان عبدالعزیز یکی از علمای برجسته کردستان عراق، پیش از ظهر امروز به اتفاق جمعی از ائمه جمعة منطقه شهر زور کردستان عراق که به جمهوری اسلامی ایران هجرت کرده‏‏اند، با حجت‌الاسلام سیدعلی خامنه‏ای، رئیس‏جمهوری کشورمان دیدار کردند. در این دیدار حجت‌الاسلام خامنه‏ای با اظهار خرسندی از هجرت علمای مسلمان کرد عراق به ایران اسلامی، در بخشی از سخنانش با تأکید بر اهمیت نقش مبارزه ملت مسلمان عراق علیه رژیم بعث عراق اظهار کرد: در عراق امروز، تنها ملت مسلمان این کشور است که می‏تواند پیروز شود و نه قومی از قوم‏ها و حزب و دسته‏ای از دسته‌جات عراق و لذا، اگر امروز مبارزین و ملت مسلمان عراق در جایگاه حقیقی خود قرار گیرند، در مسئله جنگ نیز تسریع به عمل خواهد آمد و پیروزی دو ملت ایران و عراق، حتمی خواهد بود. رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر نقش محوری مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، گفت: این مجلس، قوی‌ترین محور مبارزه مردم مسلمان عراق به شمار می‏آید و بلاشک حضور هرچه بیشتر شما علما و شخصیت‏های دینی به آن قوت بیشتری خواهد بخشید.»

گزارش -653

هیئت اعزامی نخست‏وزیر به شهر سردشت، امروز با میرحسین موسوی ملاقات کرد و گزارشی از بازدیدهای خود از آثار به‏جای مانده از بمباران شیمیایی این شهر را به اطلاع وی‌ رساند. روزنامه کیهان دراین‌باره گزارش داد: «مسئول هیئت اعزامی در گزارش خود ضمن بیان جنایت عراق در کاربرد سلاح‏های شیمیایی علیه مناطق مسکونی و مردم غیرنظامی، بر روحیه مقاوم و ایستادگی مردم سردشت تأکید کرد. در این دیدار، مهندس موسوی نخست‌وزیر ضمن تجلیل از روحیه بالای مردم سردشت و محکوم کردن سکوت مجامع به اصطلاح مدافع حقوق بشر در قبال نقض آشکار قوانین بین‏المللی از سوی عراق، در زمینه رسیدگی به وضعیت مجروحین شیمیایی و آسیب‏دیدگان این واقعه دستوراتی صادر کرد.» در پی بستری شدن پنج تن از مجروحان بمباران شیمیایی شهر سردشت در یکی از بیمارستان‏های شهر مادرید برای ادامه معالجات، امروز روزنامه اسپانیایی ال پائیس با چاپ عکسی از یک کودک مجروح شیمیایی، گزارش کوتاهی از حادثه دیدگان چاپ کرد. این روزنامه در گزارش خود آورده است: «در بمباران شیمیایی شهر سردشت توسط عراق، ده‌ها تن کشته و بیش از 600 تن مجروح شده‏اند. پنج مجروح شیمیایی که شامل دو کودک، یک مرد و دو زن می‏باشند، از ناراحتی‏های ریوی، سوختگی و قارچ پوستی رنج می‏برند.»

گزارش -654

ورنون والترز نماینده امریکا در سازمان ملل متحد، در ادامة مأموریت خود برای ایجاد هماهنگی در میان کشورهای دارای حق وتو، امروز وارد پکن شد. وی در مصاحبه‏ای، بر همکاری شوروی و چین برای تصویب قطعنامه تأکید کرد. خبرگزاری یونایتدپرس دربارة سفر والترز و دستا‏وردهای سفر وی گزارش داد: «نماینده امریکا در سازمان ملل طی اقامت خود در پکن، با مقامات برجسته وزارت خارجه چین از جمله ووسوکیان وزیرخارجه این کشور، دیدار و گفت‏وگو کرد. والترز طی یک کنفرانس مطبوعاتی در پکن، گفت: باید بگویم که هم در مسکو و هم در پکن، متوجه شدم که مقامات دو کشور کاملاً موضع ما را درک می‏کنند و صادقانه بگویم که جوّ کلی در هر دو کشور بیش از آنکه انتظار می‏رفت، مساعد و مطلوب بود. وی افزود: من اطمینان دارم که اگر ما به همکاری با یکدیگر ادامه دهیم، قادر خواهیم بود یک همکاری جدی و واقعی را با هدف بنیادی سازمان ملل یعنی متوقف ساختن جنگ، به عمل آوریم. وی اضافه کرد: حمایت شوروی و چین از قطعنامه سازمان ملل در مورد جنگ ایران و عراق، بیش از انتظارات وی بوده است. وی همچنین گفت: سازمان ملل از یک فرصت واقعی برای متوقف ساختن این جنگ هفت‏ساله برخوردار است. والترز افزود: مطمئن نیستم که چه زمانی این قطعنامه به کلیه اعضای سازمان ملل ارائه خواهد شد.» در این حال، رادیو بی‌بی‌سی از احتمال تأخیر در تشکیل جلسه شورای امنیت دربارة جنگ ایران و عراق خبر داد. این رادیو دربارة علت این تأخیر گفت: «طرح 9 ماده‏ای پنج کشور عضو دائم شورای امنیت - یعنی شوروی، چین، فرانسه، بریتانیا و امریکا - را ده کشور دیگر عضو شورا تحت بررسی دارند. پنج کشور عضو نهضت عدم تعهد، عضو موقت (دوره‌ای) شورای امنیت سازمان ملل هستند و دو روز کامل را به مشورت اختصاص داده‏اند تا موضع مشترکی در قبال طرح 9 ماده‏ای اعضای دائم پیدا کنند. بعضی از دیپلمات‏های نهضت عدم تعهد ناخشنودی خود را از طرح امریکا برای حفاظت از نفت‏کش‏های کویتی، به‏طور خصوصی ابراز کرده و از این نگران‌اند که نتیجه این اقدام، گسترش جنگ ایران و عراق باشد. گفته می‏شود که از اعضای دائم شورای امنیت، فرانسه، چین و شوروی نسبت به طرح اقدام امریکا شک و تردید دارند و موافقِ به تأخیر انداختن بحث و گفت‏وگو در شورای امنیت در این زمینه هستند. به نظر می‏رسد که اعضای شورای امنیت نمی‏خواهند مذاکراتشان از نظر دیپلماتیک همطراز اقدام نظامی امریکا در خلیج‏فارس باشد. منابع نزدیک به کشورهای غیرمتعهد می‏گویند که این کشورها حضور نظامی سازمان ملل را در خلیج‏فارس به حضور هر یک از دو ابرقدرت ترجیح می‏دهند و این، ایده‏ای است که به تدریج در سازمان ملل مورد حمایت قرار می‏گیرد.» خبرگزاری فرانسه نیز با تأکید بر کند بودن روند هماهنگی‏های لازم برای تصویب این قطعنامه، اعلام کرد: «اکنون دیگر این اطمینان وجود ندارد که پانزده کشور عضو شورا تا اواسط هفته آینده، آن‌گونه که امریکا انتظار دارد، نظر خود را درباره متن قطعنامه‏ای علیه ایران ابراز دارند.» خبرگزاری فرانسه در گزارش خود از نیویورک، ضمن اعلام این مطلب می‌افزاید: «کشورهای عضو جنبش عدم تعهد شورای امنیت، آرژانتین، کنگو، امارات متحده عربی، غنا و زامبیا هنوز به تبادل نظرهای خود پیرامون پیش‏نویس طرح قطعنامه که تسلیم آنان شده است، ادامه می‏دهند. قرار است گفت‌وگوهای آنان روز دوشنبه نیز ادامه یابد.»

گزارش -655

حزب‌الله کویت با صدور بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن اقدام دولت این کشور در برافراشتن پرچم‌های امریکا بر نفت‌کش‌های کویتی، آن را توطئه‌ برای درهم کوبیدن نهضت مسلمانان در منطقه و ضربه زدن به انقلاب اسلامی معرفی کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، حزب‌الله کویت با انتشار بیانیه‌ای در کویت اعلام کرد که دولت امریکا بداند که درخت انقلاب اسلامی واقعیتی است که ریشه آن در سرتاسر کره زمین تثبیت شده است و نهال‌هایی دارد که در هر منطقه از جهان آماده شهادت می‌باشند. حزب‌الله در بیانیه خود توطئة کشاندن ناوگان‌های امریکا به منطقه توسط شیوخ کویت برای حمایت از صدام را اقدامی ذلت‌بار و کثیف توصیف و اعلام کرد در صورتی که امریکا بخواهد به بهانه بر افراشتن پرچم خود بر نفت‌کش‌های کویتی از صدام جنایت‌کار حمایت کند خواهد دید که چگونه امت حزب‌الله به این دسیسه قاطعانه پاسخ خواهد داد. در این بیانیه آمده است: حزب‌الله خود را در سراسر جهان برای ضربه زدن به منافع امریکا و مواضع این دشمن اول مسلمین آماده می‌کند و می‌رود تا منافع امریکا و دست‌نشاندگان آن در منطقه را آماج حملات خود قرار دهد. حزب‌الله کویت در پایان بیانیه خود خاطرنشان کرد این بار مبارزین مسلمان به قلب مواضع امریکای جنایتکار در واشنگتن و نیویورک حمله خواهند کرد تا جهان ببیند که ریگان و امریکا - این ببرهای کاغذی - چگونه در برابر ضربات سهمگین مسلمانان از هم فرو خواهند پاشید.

گزارش -656

امروز یک دیپلمات ایرانی (محسن امین‏زاده)، در بخش فرانسوی فرودگاه ژنو مورد حمله و ضرب و شتم پلیس فرانسه قرار گرفت و کلیه اسناد وی نیز ربوده شد. خبرگزاری فرانسه دربارة علت این حادثه اعلام کرد: «به گفته منابع رسمی فرانسوی در ژنو، محسن امین‏زاده دیپلمات ایرانی که امروز در فرودگاه ژنو، مجروح شد، در پی مخالفت با کنترل گمرکی مأموران فرانسوی در فرودگاه ژنو، در حالی که خود را بر کف زمین می‏کشید و سرش را به زمین می‏کوبید خود را مجروح کرده است. بر اساس این روایت، امین‏زاده با درخواست مأموران گمرک فرانسوی برای بازرسی چمدان‏هایش مخالفت کرد.» تلویزیون سوئیس نیز دربارة این اقدام غیرمتعارف و خلاف قانون پلیس فرانسه گفت: «مأموران گمرک فرانسوی، در کیف دیپلمات مدارک و اسنادی محرمانه و مخاطره‏آمیز برای رژیم امام خمینی پیدا کرده‏اند.» این شبکه تلویزیونی می‏افزاید: «از این مدارک کپی گرفته شده است و این امر باعث حمله عصبی دیپلمات یاد شده گردیده و مأموران در حال حاضر سرگرم ترجمه و کشف رمز مطالب این مدارک هستند. امین‏زاده امروز در پی بروز یک برخورد در بخش فرانسوی فرودگاه ژنو، در بیمارستان بستری شد.» محسن امین‌زاده دیپلمات ایرانی که در بخش فرانسوی فرودگاه ژنو هدف حمله و ضرب و شتم پلیس فرانسه قرار گرفت و اسنادش ربوده شد، پس از چند روز به ایران منتقل و در یکی از بیمارستان‌های تهران بستری شد.

گزارش -657

رادیو بی‌بی‌سی به نقل از مقالة هفته‏نامه آبزرور که در پی مصاحبه با کاردار ایران در لندن نوشته شده است، گفت: «در مقاله‏ای که توسط پاتریک فیلد نوشته شده، آمده است، دولت ایران با اشاراتی آشکار، خواهان بهبود روابط خود با انگلستان شده است. این خواست دولت ایران، در مصاحبه 90 دقیقه‏ای هفته‏نامه آبزرور با آخوندزاده بسطی کاردار سفارت ایران در لندن که حتماً از دستورات دولت پیروی می‏کند، منعکس گردیده است. پاتریک فیلد یادآور می‏شود که به چند دلیل، ایران به چنین عمل آشتی‏جویانه‏ای دست زده است. مهم‏ترین دلیل اینکه لندن مرکزی حیاتی برای خریدهای جنگی ایران است. او از آخوندزاده بسطی نقل کرد که گفته است گرفتنِ (دستگیری) بدون مجوز آقای چاپلین دیپلمات بریتانیایی به وسیله یکی از کمیته‏های انقلاب، انعکاس احساسات شدید مردم ایران است و بیش از پنج سال جنگ و همچنین سوء ظن عمیق و طولانی نسبت به نیات بریتانیا، به آتش این احساسات دامن زده است. آخوندزاده بسطی گفته است: ما باید اکنون به دوره پیش از ماجرای چاپلین و علی قاسمی برگردیم.»

گزارش -658

در آستانه سفر رسمی وزیرخارجه سوریه به ایران، خبرگزاری آسوشیتدپرس اهمیت این سفر، تنش‏های موجود بین دو کشور و چشم‏انداز آتی این روابط را بررسی کرده است: «یک بیانیه رسمی، امروز در دمشق اعلام کرد که فاروق ‏الشرع وزیرخارجه سوریه، ظرف 24 ساعت آینده، با پیامی از حافظ اسد رئیس‏جمهوری سوریه، برای [آیت‏الله] علی خامنه‏ای رئیس‏جمهوری اسلامی ایران، عازم تهران خواهد شد. در این اعلامیه رسمی جزئیات بیشتری مطرح نشده است، لیکن دیدار الشرع از تهران، هم‌زمان با انتشار اخباری در این‏باره که سوریه خواهان آشتی با عراق است، صورت می‏گیرد. اتحاد بین ایران و سوریه از ماه‏های اخیر بیشتر به واسطه رشد جنگ‌جویی در میان شیعیان مورد حمایت ایران در لبنان که سوریه آن را قلمرو نفوذ خود می‏داند، با بحران مواجه شده است. گزارش شده است که حافظ اسد و رقیب قدیمی‏اش صدام‏حسین رئیس‏جمهوری عراق، ماه آوریل (فروردین/ اردیبهشت) در یک پایگاه هوایی دور افتاده اردنی با یکدیگر ملاقات کرده‏اند. اردنی‏ها صورت گرفتن هر گونه ملاقاتی بین این دو را تکذیب می‏کنند، اما اردن و عربستان سعودی خواهان برگزاری مذاکراتی برای آشتی عراق و سوریه و خاتمه دادن به یکی از شکاف‏های عمده در جهان عرب می‏باشند و شوروی نیز که در تلاشی برای هموار کردن راه برگزاری کنفرانس صلح خاورمیانه است به سوریه فشار وارد کرده است تا با عراق آشتی نماید. اما در ظاهر رهبران سوری و ایران تأکید کرده‏اند که روابط بین دمشق و تهران هنوز مستحکم می‏باشد. میرحسین موسوی نخست‏وزیر ایران، ماه گذشته دیدار برنامه‏ریزی شده‏اش از دمشق و دیدار با عبدالرئوف الکسم همتای سوری‏اش را به دلیل بستری بودن الکسم در بیمارستان لغو کرد. مقامات رسمی می‏گویند از آن زمان الکسم، موسوی را ترغیب می‏کند که در اسرع وقت، به سوریه سفر نماید.» در این حال، شاذلی قلیبی دبیرکل اتحادیه عرب، امروز وارد دمشق شد. این سفر با توجه به نزدیکی زمان سفر فاروق ‏الشرع به تهران، از حساسیت خاصی برخوردار است. روزنامه کیهان در این‏باره گزارش داد: «شاذلی قلیبی دبیرکل اتحادیه عرب، در دمشق با حافظ اسد ملاقات کرد. در این ملاقات آخرین تحولات خاورمیانه مورد بررسی قرار گرفت. به گفته محافل سیاسی، جنگ ایران - عراق و ضرورت برپایی اجلاس سران عرب، در این مذاکرات مورد بحث قرار گرفت.»

گزارش -659

خبرگزاری آسوشیتدپرس در مقاله‏ای وضعیت اقتصادی عراق را بررسی کرده است. در این مقاله که تطبیق اقتصاد این کشور در قبل از شروع تهاجم به ایران و در زمان حال مقایسه شده، چگونگی تأثیر جنگ بر پیکره عراق ترسیم شده است و اطلاعاتی دربارة میزان درآمد نفتی و بدهی‏های این کشور به کشورهای غربی و کشورهای عرب همسایه، از دیگر مطالب این مقاله است. همچنین با توجه به محدودیت صدور نفت به‌عنوان تنها منبع تأمین‏کننده ارزی عراق، وضعیت جدید اقتصادی این کشور نیز بررسی شده است: «جنگ تقریباً هفت ساله - طولانی‏تر از جنگ بین‏المللی دوم - حدود دویست میلیارد دلار بابت خرید تسلیحات و دارایی‏های از دست رفته برای عراق خرج داشته است. بغداد حدود چهل تا پنجاه‌میلیارد دلار بدهی خارجی دارد. قبل از سپتامبر 1980 (شهریور 1359) وقتی صدام‏حسین حمله خود را به ایران آغاز کرد، عراق دارای اقتصادی پرطراوت با حدود چهل تا پنجاه‌میلیارد دلار ذخیره ارزی بود. بازپرداخت عراق به کشورهای غیرکمونیست در هر سال، تقریباً سه‌میلیارد دلار است که حدود یک سوم درآمد نفتی سال جاری عراق خواهد بود. کاهش بهای نفت در سال گذشته و سقوط ارزش دلار، همراه با تشدید جنگ که طی آن، عراق هواپیماها و تانک‌های بسیاری را از دست داد، بحران اقتصادی عراق را تشدید کرد. دولت صدام‏حسین، اینک تلاشی همه‏جانبه را برای افزایش تولید نفت آغاز کرده است. تولید نفت در سال گذشته به بالاترین حد خود از سال 1980 (1359 - 1358) افزایش یافت. صدام می‏کوشد با تحمیل مقررات ریاضت اقتصادی و کاهش واردات به منظور کاستن از فشار فلج کننده بدهی، اقتصاد جنگ‏زده کشور را احیا کند. تولید فعلی دومیلیون بشکه در روز است که دولت در نظر دارد آن را در سال بعد به سه‌میلیون بشکه برساند. صادرات نفت امسال باید درآمد عراق را - که مهم‏ترین منبع ارزی این کشور است - بر اساس قیمت جاری هجده دلار هر بشکه، به هشت‌ونیم میلیارد دلار برساند. برخلاف ایران که مجبور است صادرات مهم نفتی خود را از طریق دریا به مقصد برساند، عراق نفت خود را از طریق دو خط لولـه از ترکیه و عربستان صادر می‏کند. لولـه دوم صادراتی عراق از ترکیه، قرار است تا اواخر سال جاری شروع به کار کند. صادرات نفت عراق، کمتر آسیب‏پذیر است. علی‏رغم افزایش تولید نفت، صدام به حدود پانزده‌میلیارد دلار نیازمند است تا هزینه‏های جنگ، واردات حیاتی و بدهی‏های خارجی عراق را در سال جاری، تأمین کند. وی مجبور شده است در بازپرداخت بدهی‏های عراق به شرکای تجاری مهم این کشور (فرانسه، آلمان ‏غربی، ایتالیا و ژاپن) تجدید نظر کند. عراق به این کشورها 3/9 میلیارد دلار - علاوه بر 8/1 میلیارد دلار دیگر بابت خریدهای تسلیحاتی به فرانسه - بدهکار است. بغداد در حال حاضر قسمت اعظم بدهی 2/1 میلیارد دلاری خود را به ترکیه با صدور نفت به این کشور تأمین می‏کند و قرارداد مشابهی نیز با شوروی تأمین‌کننده اصلی تسلیحات این کشور، منعقد کرده است. تحلیل‌گران وزارت دفاع امریکا برآورد می‏کنند که مسکو حدود چهارمیلیارد دلار بابت فروش تسلیحات از عراق طلب‌کار است. صدام درصدد است اقتصاد عراق را از بیشتر محدودیت‏های سوسیالیستی آن خلاص کند و برای ترویج و بازدهی، بخش خصوصی را گسترش دهد. وی اخیراً اتحادیه‏های کارگری را منحل کرد و سی‏هزار کارمند را به کارخانه‏ها و مزارع بازگرداند و لایه‏های متورم و مرفه بوروکراسی را حذف کرد تا ادارات دولتی را سبک‌تر و ساده‏تر کند. بیش از یک‌میلیون مصری به عراق آورده شده‏اند تا جای عراقی‏هایی را که در ارتش این کشور خدمت می‏کنند پر کنند. اما هنوز هم کمبود شدید نیروی کار در صنایع وجود دارد. یک مهندس یوگسلاوی که در یک طرح دویست‌میلیون دلاری یک‌ساله در شمال شرق عراق کار می‏کند، می‏گوید این طرح‏ها معمایی برای شرکت‏‏های خارجی شده‏اند. چشم‏پوشی‏ از انجام آنها زیان‏های هنگفتی به دنبال خواهد داشت، اما ماندن و در انتظار دریافت نیز می‏تواند بدون حاصل باشد، به‏خصوص اگر ایرانی‏ها پیروز شوند. شرکت‏های ژاپنی هنوز روی طرح‏های ساختمانی به ارزش میلیاردها دلار کار می‏کنند. فرانسه، آلمان ‏غربی و ایتالیا بیشتر به دلیل ذخیره نفتی 72 میلیارد بشکه‏ای عراق - دومین ذخیره نفتی خاورمیانه پس از عربستان - هنوز تضمین‏های صادراتی به عراق می‏دهند.»

ضمیمه گزارش 645: وضعیت اجمالی جزایر مجنون در تابستان 1366 جزایر مجنون شمالی و جنوبی منطقه‌ای استراتژیک برای نیروهای خودی و دشمن محسوب می‌شود، زیرا در نزدیکی گلوگاه القرنه و اتوبان بصره - العماره - بغداد است. از آنجایی که تدارکات نیروهای عراقی در بصره (سپاه سوم و هفتم) از این اتوبان انجام می‌گیرد، اهمیت موضوع بیشتر مشخص می‌شود و در صورت عبور از آن، کل نیروهای شرق بصره مورد تهدید قرار می‌گیرند. قبل از عملیات خیبر این جزایر به صورت یک منطقه خشک در میان آب‌گرفتگی هور قرار داشت که به وسیله دژ (ضلع)های اطراف آن از هور جدا می‌شد. اما بعد از اینکه عراق از پاتک‌های خود در جزایر ناامید شد، با شکافتن دژهای اطراف جزیره اقدام به آب انداختن در جزیره جنوبی کرد، لذا کل جزیره به استثناء دژهای اطراف به زیر آب فرو رفت و نیروهای خودی محدود به اضلاع (دژهای) غربی، میانی و شرقی جزیره شدند و در مقابل، دشمن از مزایای داشتن یک خط ممتد برخوردار بود. با این وضعیت نیروهای خودی محدود به استقرار روی 3 پد آنتنی به طول 7 تا 8 کیلومتر در جزیره جنوبی شدند در حالی که عقبه آنان روی ضلع شمالی جزیره جنوبی بود و این مشکلاتی را از نظر تدارک و پشتیبانی نیروها و حفظ مواضع ایجاد کرده بود. به دلیل ضعفی که به دنبال آب انداختن در جزیره جنوبی، در مواضع نیروهای خودی ایجاد شد، دشمن به مرور با عملیات‌های مختلف و با استفاده از آتش و مهندسی، مرحله به مرحله اقدام به بازپس‌گیری مواضع ما در جزیره جنوبی کرد به نحوی که در سال 1362 که روی ضلع شرقی 5/3 تا 4 کیلومتر، روی ضلع میانی 5/6 تا 7 کیلومتر و روی ضلع غربی 7 کیلومتر جلو بودیم، در حال حاضر (قبل از تک عراق) تنها در ضلع شرقی 5/2 تا 3 کیلومتر و ضلع غربی 1 کیلومتر در اختیار نیروهای خودی است. شیوه عراق در بازپس‌گیری بخش‌هایی از اضلاع جزیره بدین نحو است که بعد از هر گامی که به سمت جلو برداشته، با انجام کارهای وسیع و سریع مهندسی و با ایجاد خط جدید در جلو، آب‌های پشت سر خود را خشک کرده است و هم‌زمان با ایجاد این مواضع جدید اقدام به جاده‌کشی تمام آنها نموده به نحوی که در حال حاضر دارای حداقل 5 تا 6 رده محکم و قابل اطمینان در جزیره جنوبی است.

منابع و مآخذ روزشمار 1366/04/20