1366.06.02
| روزشمار جنگ سال 1366 1366.06.02 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | دو شهریور |
| تاریخ شمسی | 1366.06.02 |
| تاریخ میلادی | 24 اوت 1987 |
| تاریخ قمری | 28 ذیحجه 1407 |
گزارش- 492
در پي آغاز مجدد حملات هوايي عراق به مناطق غيرنظامي و مسكوني، وزير امورخارجه جمهوري اسلامي ايران در پيامي به دبيركل سازمان ملل، با اشاره به اين‌كه حمله به مناطق غيرنظامي، نقض قوانين بين‌المللي است، خواستار اقداماتي براي جلوگيري از اين حملات عراق شد و توجه سازمان ملل متحد و ديگر مجامع بين‌المللي را به پي‌آمدهاي تكرار نقض اصول و مقررات بين‌المللي به‌ويژه نقض صريح و آشكار قطع‌نامه 598 شوراي امنيت جلب كرد. در اين پيام آمده است: «جمهوري اسلامي با تأكيد بر عواقب بسيار خطرناك منطقه‌اي و بين‌المللي ناشي از شدت گرفتن اين حملات، از سازمان ملل متحد و سازمان‌هاي بين‌المللي مربوطه ديگر مي‌خواهد براي جلوگيري و قطع سريع اين حملات، اقدامات لازم بازدارنده عاجل به‌عمل آورند.» دكتر ولايتي در نامه خود خطاب به دبيركل افزود: «جمهوري اسلامي ايران با تكرار و تأكيد بر تعهد خود در مورد رعايت اصول و مقررات بين‌المللي از جمله در مورد عدم حمله به مناطق مسكوني و غيرنظامي، لازم مي‌داند يادآوري نمايد كه در صورت بي‌تفاوتي و عدم اقدام به‌موقع سازمان ملل متحد، جمهوري اسلامي ايران نمي‌تواند شاهد كشتار مردم خود باشد و در صورت لزوم، ناگزير به عمل متقابل در جهت دفاع مشروع خواهد بود. بديهي است در چنين صورتي، عواقب غيرقابل جبران شرارت‌هاي رژيم عراق مستقيماً به عهده آن رژيم بوده و قصور و عدم اقدام به‌موقع سازمان ملل متحد، دست رژيم عراق را براي ادامه و تشديد اين‌گونه تجاوزات بازخواهد گذاشت.»[۱]
گزارش- 493
در آستانه ماه محرم، كاروان‌هاي رزمي ـ آموزشي "طلايه‌داران عاشورا" از شهرهاي اهواز، قم، بوشهر، يزد، نهاوند و جيرفت به منظور مقابله با توطئه‌هاي امريكا در خليج‌فارس و تحرك بخشيدن به صفوف رزمندگان، عازم جبهه‌هاي جنگ و پادگان‌هاي آموزشي شدند.[۲]
گزارش- 494
مسئولان جنگ به منظور پشتيباني بهتر از جبهه‌ها و تأمين نيرو و امكانات لازم براي رويارويي با امريكا در خليج‌فارس و تسريع در شكست نهايي عراق، با برگزاري گردهمايي و هماهنگي توجيهي، در صدد رفع تنگناها و يافتن راه‌حل‌هاي مناسب هستند. علاوه بر گردهمايي توجيهي سپاه پاسداران با عنوان "تشكيل ارتش 20 ميليوني" كه روز گذشته در تهران شروع به‌كار كرد، امروز سومين گردهمايي پشتيباني جنگ با عنوان "لبيك يا امام" نيز كار خود را آغاز كرد. در اين گردهمايي كه در مجلس شوراي اسلامي و به منظور بررسي چگونگي بسيج امكانات سراسر كشور براي ادامه جنگ تحميلي تا دست‌يابي به پيروزي نهايي، تشكيل شد، آيت‌الله سيدعلي خامنه‌اي رييس شوراي عالي پشتيباني جنگ، حجت‌الاسلام والمسلمين هاشمي رفسجاني نماينده امام در شوراي عالي دفاع، مهندس موسوي نخست‌وزير محسن رضايي فرمانده كل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، تيمسار سرتيپ سهرابي رييس ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران، و بسياري از فرماندهان نظامي و نمايندگان امام در استان‌ها و ائمه جمعه، استانداران و ديگر مسئولان كشوري و لشكري حضور داشتند. در آغاز اين مراسم حجت‌الاسلام حسن روحاني رييس كميسيون دفاع مجلس و مسئول ستاد مركزي پشتيباني جنگ، در مورد هدف برپايي اين گردهمايي گفت: «در شرايط خاصي كه از سوي امريكا و متحدانش در خليج‌فارس تهديد مي‌شويم و در شرايطي كه توطئه بزرگ بين‌المللي در سطح جهان عليه ما جريان دارد، ضرورت داشت براي آمادگي‌هاي لازم جهت دفاع، سمينار مهم "لبيك يا امام" را در تهران تشكيل دهيم.» آيت‌الله سيدعلي خامنه‌اي در مورد ضرورت برگزاري اين گردهمايي و كسب آمادگي بيش‌تر نيروها گفتند: «ما پس از هفت سال براي اولين‌بار شاهد آن هستيم كه قدرت‌هاي بزرگ كه قبلاً به‌صورت مستقيم و غيرمستقيم به دشمنان كمك مي‌كردند، امروز احساس مي‌كنند كه كمك‌هايشان كافي نيست و بايد به‌صورت جدي‌تر وارد عمل شوند. ما قبلاً در مرزها مي‌جنگيديم و امروز قدرت‌هاي سلطه‌گر، خليج‌فارس را كه ميدان خطرناك‌تري است، براي اين‌كار انتخاب كرده‌اند.» رييس جمهور سپس با اشاره به ناتواني عراق در رويارويي با رزمندگان اسلام گفتند: «آزمايش "ميمك" و بلندي‌هاي آن نشان داد كه ارتش عراق به‌هيچ‌وجه قدرت يك حركت آفندي را ندارد و رژيم عراق نشان داد كه با همه امكانات خود حتي قادر نيست كه نقطه‌اي از جبهه را كه منطقه بزرگ و وسيعي هم نيست، از دست رزمندگان ما پس بگيرد. در باب مسائل جنوب خليج‌فارس نيز ما با كمال دقت و درايت كوشش خواهيم كرد كه در اين منطقه آنچه را كه قدرت‌هاي سلطه‌گر مي‌خواهند به‌وجود آورند، ايجاد نشود و سعي كرديم تا در حد امكان، در اين منطقه هيچ درگيري پيش نيايد.» در اين مراسم، محسن رضايي فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامي نيز با تشريح اوضاع خليج‌فارس، توان نيروهاي خودي و نقاط ضعف امريكا گفت: «ما از يك نيروي عظيم الهي برخورداريم و براي جنگ خليج‌فارس هم كه جنگي پيچيده است، آمادگي خود را بالا برده‌ايم و از ابتكارات ويژه‌اي استفاده كرده‌ايم تا در صورت آتش‌افروزي امريكا، ضربات قاطع خود را به آنان وارد كنيم و با توجه به توانايي رزمندگان اسلام، در اين جنگ بازنده نخواهيم بود.» در ادامه اين گردهمايي سرتيپ سهرابي رييس ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي، با اشاره به نقش كمك‌هاي مردمي در جنگ تحميلي گفت: «اين همه كمك‌هاي مردمي بايد در تاريخ اسلام و كشور مكتوب شود تا آيندگان از آن بهره‌برداري كنند و به‌عنوان يك ابتكار مورد استفاده قرار گيرد.» مهندس ميرحسين موسوي نخست‌وزير، نيز در سخناني موقعيت كنوني جمهوري اسلامي ايران و توطئه‌هاي ابرقدرت‌ها عليه انقلاب اسلامي و تلاش آنها براي تبديل جنگ تحميلي به يك درگيري بين‌المللي جهت حفظ حكومت بعثي عراق را تشريح كرد و افزود: «انقلاب اسلامي ما لحظات استثنايي را مي‌گذراند و ما در موقعيت حساسي به‌سر مي‌بريم. رسانه‌هاي غربي همواره به خليج‌فارس اشاره دارند و مي‌گويند ايران در همه جبهه‌ها عليه غرب مي‌جنگد. امروز اگر يك رزمنده ما مي‌جنگد، براي حفظ قلمرو ايران نيست، بلكه براي گسترش قلمرو اسلام و انقلاب اسلامي است.» حجت‌الاسلام والمسلمين اكبر هاشمي رفسجاني ديگر سخنران اين گردهمايي بود كه با اشاره به اوضاع خليج‌فارس، اهداف و انگيزه‌هاي امريكا را از اعزام نيرو به اين منطقه مورد بررسي قرار داد و گفت: «حضور نظامي غرب در خليج‌فارس، حمايت آشكار از رژيم عراق مي‌باشد، ولي علي‌رغم لشكركشي غرب در خليج‌فارس، رزمندگان اسلام با هوشياري كامل آماده مقابله در هر جبهه‌اي با دشمنان انقلاب اسلامي هستند.» وي نشست اخير وزيران خارجه عرب در تونس و فاجعه كشتار زائران خدا را مرتبط با ساير توطئه‌هاي دولت‌هاي مستكبر جهان در قبال انقلاب اسلامي دانست.[۳]
گزارش- 495
جمهوري اسلامي ايران تحرك سياسي جديدي را براي تشريح و توجيه مواضع خود آغاز كرده است. در پي فشارهاي امريكا براي بين‌المللي كردن جنگ و تلاش كشورهاي محافظه‌كار عرب براي انجام دادن اقدامات دسته‌جمعي عليه ايران، وزارت امورخارجه با ارسال پيام و اعزام هيئت سياسي، مي‌كوشد مواضع جمهوري اسلامي ايران را در مورد پايان جنگ ايران و عراق تشريح كند. بدين منظور، دكتر محمد جواد لاريجاني معاون امور بين‌الملل وزارت خارجه كه در نيويورك به‌سر مي‌برد امروز به همراه سعيد رجايي خراساني با دبيركل سازمان ملل متحد و رييس شوراي امنيت ديدار و گفت‌وگو كرد. در اين ديدار يك ساعت و نيمه، آقاي لاريجاني موضع "نه رد و نه قبول" جمهوري اسلامي ايران را در خصوص قطع‌نامه 598 شوراي امنيت تشريح كرد و به دبيركل سازمان ملل متحد قول داد كه اين قطع‌نامه را پي‌گيري كند. به گزارش خبرگزاري فرانسه، در اين ديدار، دبيركل سازمان ملل متحد مسائل مربوط به شوراي امنيت و امنيت منطقه خليج فارس را به تفصيل مورد بحث و بررسي قرار داد. پس از پايان اين گفت‌وگوها، آقاي لاريجاني به مدت 20 دقيقه محرمانه با دبيركل گفت‌وگو و مذاكره كرد. به گزارش يونايتدپرس، "فرانسوا جولياني" سخن‌گوي سازمان ملل در جملات كوتاهي گفت: «مذاكرات با لاريجاني به روشن شدن نكات مهمي كه از جانب ايران با دبيركل سازمان ملل مطرح شده بود، كمك كرد.»[۴] آقاي رجايي خراساني نماينده ايران در سازمان ملل متحد، در مصاحبه‌اي با شبكه تلويزيوني غيردولتي انگليس گفت: «جمهوري اسلامي قطع‌نامه شوراي امنيت را غيرعادلانه مي‌داند، اما به‌كلي آن را رد نكرده است و بر همكاري با دبيركل سازمان ملل تأكيد مي‌كند» وي در مورد جنگ و مسائل خليج‌فارس گفت: «جنگ ايران و عراق مسئله بسيار پيچيده‌اي است و مذاكرت و تبادل نظرها براي حل آن وقت مي‌برد، اما اگر در اين بين، نوعي آرامش در خليج‌فارس برقرار شود، نبايد آن را يك تحول منفي تفسير كرد.»[۵] پيش از ديدار لاريجاني با دبيركل، "فيليپس اوكلي" سخن‌گوي وزارت امورخارجه امريكا، ضمن ابراز بدبيني در مورد موافقت ايران با قطع‌نامه، گفت: «واشنگتن اميدوار است كه لاريجاني معاون وزير امورخارجه ايران، در گفت‌وگوهايش با خاوير پرز دكوئيار در طول امروز و فردا، قبول قطع‌نامه شوراي امنيت را به وي اعلام نمايد. ما معتقديم اگر ايران به ممانعت خود از قبول قطع‌نامه ادامه‌دهد، شوراي امنيت سازمان ملل بايستي اقدامات اجباري را مورد بررسي قراردهد و كاملاً روشن است كه اقدامات بيش‌تر سازمان ملل، مورد نياز خواهد بود.» خبرگزاري رويتر پس از مخابره اين خبر، افزود: «امريكا قوياً اعلام كرد كه صبر و تحمل اين كشور نسبت به كوتاهي ايران از قبول دستور آتش‌بس سازمان ملل در جنگ خليج‌فارس، به پايان نزديك شده و نياز به اقدامات تنبيهي به‌طور روزافزوني بيش‌تر مي‌شود.» اين خبرگزاري به نقل از مقام‌هاي امريكايي افزود: «هر 15 عضو شوراي امنيت توافق كرده‌اند كه تحريم اسلحه عليه ايران، تنها راه‌حل ممكن براي اين مشكل است، اما آنها مي‌گويند هنوز نسبت به اين امر كه شوروي ـ يكي از پنج عضو دائمي شوراي امنيت كه مي‌تواند هر يك از قطع‌نامه‌هاي آن‌را تحريم كند ـ با تحريم اسلحه موافقت كند، شك و ترديد وجود دارد.»[۶]
گزارش- 496
علاوه‌بر سفر معاون امور بين‌الملل وزارت خارجه به نيويورك، آقايان "علي‌رضا معيري" معاون سياسي نخست‌وزير، "لواساني" مدير كل سياسي كشورهاي عربي و آفريقايي وزارت امورخارجه و "سرمدي" سخن‌گوي اين وزارت‌خانه، به منظور تشريح مواضع جمهوري اسلامي در مورد جنگ ايران و عراق، به كشورهاي مختلف سفر كرده‌اند. معاون سياسي نخست‌وزير در نخستين سفر دوره‌اي خود به كشورهاي تركيه، چكسلواكي و بلغارستان، وارد آنكارا شد. معيري كه حامل پيام مهندس ميرحسين موسوي به نخست‌وزير تركيه است، با "وحيد خلف اوغلو" وزير خارجه تركيه و "نزهت خان" قائم مقام اين وزارت‌خانه، ديدار و در مورد آخرين تحولات منطقه و روابط دوجانبه گفت‌وگو كرد. در اين ديدار، وزير خارجه تركيه با اظهار اميدواري در خصوص گسترش روابط دو كشور، گفت: «ما (تركيه) به عنوان كشور همسايه ايران، معتقديم كه جنگ نبايد گسترش پيدا كند و از سوي ديگر با مداخله نيروهاي خارجي در منطقه خليج‌فارس نيز موافق نيستيم.» "نزهت خان" قائم مقام وزير خارجه تركيه نيز با اشاره به اين مطلب كه تحولات به‌وجود آمده در منطقه به سود عراق است، گفت: «بغداد تلاش مي‌كند جنگ را بين‌المللي نمايد. به اعتقاد تركيه، قدرت‌هاي خارجي بايد از خليج‌فارس بيرون بروند و اجازه دهند كه كشورهاي منطقه خود در اين باره تصميم بگيرند و تركيه با اين نظر ايران موافق است كه تمامي نيروهاي خارجي، اعم از نيروهاي امريكا، شوروي، فرانسه و انگليس بايد از منطقه خارج شوند.»[۷] همزمان، آقاي لواساني مدير كل سياسي كشورهاي عربي و آفريقايي وزارت امورخارجه و فرستاده ويژه رياست جمهوري اسلامي ايران به كشورهاي حاشيه جنوبي خليج‌فارس، بعد از ظهر امروز از قطر وارد ابوظبي شد و بلافاصله با "شيخ خليفه بن‌زايد" وليعهد ابوظبي و معاون فرمانده نيروهاي مسلح امارات متحده عربي، ديدار كرد. در اين ديدار، اوضاع حساس منطقه خليج‌فارس، جهان اسلام و روابط دو جانبه مورد علاقه دو كشور مورد بحث و بررسي قرار گرفت و دو طرف بر ضرورت تحكيم مناسبات ميان خود تأكيد كردند. آقاي لواساني پيش از اين، با رييس جمهور يمن‌جنوبي نيز درباره مسائل خليج‌فارس گفت‌وگو كرده بود.[۸]
گزارش- 497
بروز ناتواني در ناوگان امريكايي ـ با وجود توانايي‌هاي فني آنها ـ حوادثي را به‌وجود مي‌آورد كه ناشي از دست‌پاچگي و بي‌تدبيري نيروهاي امريكا است؛ ماجرايي كه امروز در خليج‌فارس روي داد، از اين دست حوادثي است كه به‌دليل ندانم‌كاري نيروهاي امريكايي و گزارش خبرگزاري‌ها، هياهويي برپاكرد، براي هيچ! امروزخبرگزاري‌هاي فرانسه و آسوشيتدپرس از بروز يك تنش بين ناوگان امريكايي و يك قايق جنگي ايراني خبر دادند. هرچند اين تنش منجر به درگيري نشد ولي شواهد نشان مي‌دهد كه امريكايي‌ها خطر را جدي گرفته و مصمم به درگيري نظامي بودند، حال آن‌كه قايق جنگي مورد ادعاي امريكا چيزي جز يك "لنج باري" نبود و نغز آن‌كه وزارت دفاع امريكا نيز درباره اين حادثه اطلاعيه‌اي صادر و شرح ماجرا را رسماً منتشر كرد! خبرگزاري فرانسه در اين‌باره گزارش داد: «كشتي جنگي ايران بدون توجه به اخطارهاي نيروي دريايي امريكا تا فاصله كم‌تر از يك مايل دريايي (1800 متر) به كاروان نزديك شد و كشتي‌هاي امريكايي ناگزير شدند تا براي اقدام نظامي، آرايش حركتي خود را بر هم زنند. در حالي‌كه هلي‌كوپترهاي جنگي كه از ناو "گوادال كانال" به محل اعزام شده بودند، برفراز كشتي ايراني پرواز مي‌كردند، كشتي ايراني از كاروان دور شد.»[۹] آسوشيتدپرس نيز اين واقعه را نخستين روياوريي مهم ميان نيروي دريايي امريكا و ايران از زمان حفاظت از نفت‌كش‌ها دانست و اعلام كرد: «گوادال كانال، ناوچه ايراني را كه خيلي به كاروان بريجتون نزديك شده بود، پي‌گيري كرده و آن‌را مجبور ساخت از محل دور شود. آنها گفتند، گوادال كانال يك يا چند هلي‌كوپتر توپ‌دار جهت مرعوب كردن اين ناوچه به پرواز درآورد.»[۱۰] از سوي ديگر، روزنامه اطلاعات به نقل از يك مقام آگاه در نيروي دريايي جمهوري اسلامي ايران نوشت: «هيچ‌گونه برخوردي بين ناوهاي ايران و كاروان دريايي امريكا رخ نداده است و ادعاهاي صورت‌گرفته كذب و به منظور قدرت‌نمايي است.» اين مقام آگاه افزود: «ناو ايراني بر اساس وظايف عادي و روزانه خود كه حركت واحدهاي دريايي در خليج‌فارس و درياي عمان را زير نظر دارد، حركت كاروان دريايي امريكا در آب‌هاي بين‌المللي را نيز تحت‌نظر داشت و هيچ‌گونه برخوردي بين آنها رخ نداده است.» وي اين ادعا را كه چند فروند هلي‌كوپتر امريكايي از ناو گوادال كانال بر فراز كشتي ايراني به پرواز درآمدند، دور از واقعيت دانست.[۱۱] خبرگزاري رويتر نيز به نقل از مقام‌هاي آگاه وزارت دفاع امريكا گزارش داد: «به هنگام حركت كاروان نفت‌كش‌هاي كويتي در خليج‌فارس، دو قايق ناشناس به آنها نزديك شدند كه ناوشكن امريكايي "كيد" (Kidd) پس از اخطار شفاهي، با مسلسل به سوي آنها شليك و يك گلوله منور به طرفشان پرتاب كرد. بيانيه پنتاگون حاكي است، پس از شليك‌هاي اخطاري، "قايق‌هاي دووز" كه يك نــوع وسيله دريانوردي سنتي عربـي است، از كـاروان فـاصله گـرفته و رفتند.»[۱۲] خبرگزاري رويتر در گزارشي، تاكتيك جديد امريكا در خليج‌فارس را مورد بررسي قرار داد و با اشاره به تمايل امريكا مبني‌بر حذف خبر حركت كاروان‌ها از صفحات اول روزنامه‌ها، اعلام كرد: «نيروهاي امريكايي در خليج[فارس] براي مصون ماندن از خطر مين، به ارزش مخفي‌كاري پي برده‌اند. ديپلمات‌ها و منابع نظامي غربي گفتند مخفي‌كاري نيروي دريايي امريكا در خليج‌فارس براي مقابله با تهديد حمله مستقيم ايران يا مين‌گذاري‌هاي جديد اين كشور صورت مي‌گيرد. تحليل‌گران نظامي معتقدند پوشش خبري جزئيات حركت اولين كاروان، سبب شد پاسداران انقلاب ايران فرصت مين‌گذاري بر سر راه كاروان را به فاصله چند ساعت قبل از عبور آن از منطقه، پيدا كنند.»[۱۳]
گزارش- 498
امروز لاشه يك فروند هلي‌كوپتر نيروي دريايي امريكا كه ماه گذشته در مركز خليج‌فارس سقوط كرده بود، از بستر دريا خارج شد. هلي‌كوپتر "سي‌گينك" حدود يك ماه پيش به‌هنگام فرود بر عرشه ناو امريكايي "لاسل"، بيش از اندازه پايين‌آمد و در نتيجه به داخل دريا سقوط كرد كه طي آن دو امريكايي كشته و دو تن ديگر نيز ناپديد شدند.[۱۴]
گزارش- 499
چهار فروند نفت‌كش جديد كويت بزودي در انگلستان و امريكا به ثبت خواهند رسيد تا پرچم اين دو كشور برفراز آنها برافراشته شود. منابع خبري در لندن اعلام كردند، انگلستان قصد دارد دو فروند نفت‌كش كويتي را تحت پرچم خود درآورد. وزارت خارجه انگليس در اين باره اعلام كرد: «تصميم دولت مبني‌بر برافراشته شدن پرچم انگليس روي نفت‌كش‌هاي كويتي، يك تصميم در جهت اهداف بازرگاني است و ارتباطي با اهداف ديپلماتيك ندارد.»[۱۵] از سوي ديگر، كويت دو نفت‌كش ديگر به يازده نفت‌كش تحت حفاظت امريكا مي‌افزايد. "سولارز" نماينده دمكرات امريكا كه از منطقه ديدن مي‌كند، در اين مورد گفت: «كويت آماده شده دو نفت‌كش ديگر خود را به يازده نفت‌كش كه زير پرچم و تحت حفاظت نيروي دريايي امريكا در حال حاضر در خليج‌فارس تردد مي‌كنند، بيفزايد.»[۱۶]
گزارش- 500
"پتروفسكي" معاون وزير خارجه شوروي، امروز آشكارا موضع شوروي را مبني‌بر مخالفت با تلاش‌هاي امريكا براي تحريم تسليحاتي ايران، اعلام كرد و حضور نظامي امريكا در منطقه خليج‌فارس را مغاير با قطع‌نامه 598 خواند. وي گفت: «حضور نظامي كشورهاي غربي در خليج[فارس] تهديدي واقعي است كه براي پرهيز از اختلافات بيش‌تر بايد از خطرناك‌ترين و متشنج‌ترين آب‌هاي جهان خارج شوند. چنانچه امريكا چهار كشتي جنگي خود را از خليج‌فارس بيرون ببرد، شوروي نيز شش كشتي جنگي خود را بيرون خواهد برد.» پتروفسكي همچنين در مورد تلاش امريكا براي صدور قطع‌نامه تحريم تسليحاتي ايران گفت: «شوروي با اقدامات شوراي امنيت براي اعمال آتش‌بس اجباري در جنگ خليج‌فارس تا زماني كه پاسخ ايران به درخواست آتش‌بس شوراي امنيت روشن نشود، مخالفت مي‌كند.» خبرگزاري رويتر با اعلام اين خبر، به نقل از پتروفسكي افزود: « اتحاد جماهير شوروي با اجراي تدابير شوراي امنيت در بحران خليج‌فارس تا زماني‌كه به موضع ايران توجه كافي نشود، مخالف مي‌باشد…. امريكا در صورت پافشاري بر قطع‌نامه ديگر عليه ايران در زمينه تحريم تسليحاتي به خاطر قصور از اجراي تقاضاي آتش‌بس، از حمايت شوروي برخوردار نخواهد بود و حضور امريكا در خليج‌فارس نقض تقاضاي شوراي امنيت براي خويشتن‌داري از سوي كليه طرف‌ها مي‌باشد.»[۱۷]
گزارش- 501
"شيرين هانتر" در گفت‌وگو با راديو لندن، هزينه حضور نيروهاي امريكايي در خليج‌فارس و دلايل اين اقدام را مورد بحث و بررسي قرارداد: «در حال حاضر من نمي‌بينم فشار خيلي شديدي وجود داشته باشد و تا آن‌جايي‌كه استنباط مي‌كنيم اين است كه امريكا بيش‌تر مي‌خواهد نشان دهد يك ابرقدرت است و به آساني از تصميمي كه گرفته و از تعهدي كه نسبت به كشورهاي عرب منطقه دارد، عدول نمي‌كند، با وجود اين‌كه مخارج آن زياد است.» وي در مورد عوامل مؤثر در تصميم امريكا مبني‌بر اعزام نيرو به منطقه خليج‌فارس، گفت: «دلايل مختلفي باعث اعزام نيروهاي امريكا به خليج‌فارس شده: يكي از دلايل، افزايش نفوذ شوروي در خليج‌فارس بود. با توجه به اين‌كه شوروي اولين قدرتي بود كه تقاضاي كويت را قبول كرد، ولي عوامل ديگري هم در اين مورد اثر داشت، از جمله اين‌كه امريكا مي‌خواست پشتيباني خود را از كشورهاي عربي خليج‌فارس نشان بدهد ـ به‌خصوص بعد از ماجراي "ايران كنترا" و همين‌طور هدف اين بود كه به ايران فشار بياورد و نشان بدهد كه ادامه اين وضع ممكن است به ضرر خود ايران تمام بشود. بنابراين عامل شوروي البته مؤثر بود، ولي فقط يكي از عوامل بود.» وي در مورد آينده روابط ايران و امريكا گفت: «با توجه به اين‌كه درگيري بين ايران و امريكا به ضرر هر دو كشور تمام خواهد شد ـ البته ايران صدمه مادي خيلي شديدي مي‌بيند ولي امريكايي‌ها هم بي‌صدمه نمي‌مانند ـ بنابراين، من فكر مي‌كنم در حال حاضر لااقل آن‌طوري‌كه از فعاليت‌هاي ديپلماسي ايران و همچنين از فعاليت‌هاي امريكا استنباط مي‌شود، آنها كوشش مي‌كنند كه اگر بشود، چه از طريق سازمان ملل متحد و يا از طريق ديگر، تشنج در خليج‌فارس را كاهش دهند و مانع از درگيري بشوند، ولي تا چه حد اين كوشش موفقيت‌آميز باشد، پيش‌بيني آن خيلي آسان نيست.»[۱۸]
گزارش- 502
رسانه‌هاي خبري غرب با انتشار گزارش‌ها و مقالاتي در مورد خليج‌فارس، بر اين امر تأكيد دارند كه ايران از توقف حملات به نفت‌كش‌ها سود مي‌برد و توان خود را در جنگ افزايش مي‌دهد. نشريه "ديلي‌اكسپرس" چاپ لندن، نوشت: «ايران در حال حاضر به خاطر مناقشه موجود در خليج‌فارس، از درآمد نفتي معادل 20 ميليون دلار در روز برخوردار است و اين، بيش‌تر از درآمد سال گذشته اين كشور است. رهبران مذهبي ايران بابت جنگي كه آنها در خليج‌فارس به‌وجود آورده‌اند، در حال كسب درآمد سرشار هستند. ايران روزانه ميليون‌ها بشكه نفت از تنگه هرمز عبور مي‌دهد.»[۱۹] مجله "تايم هلند" نيز تصويب قطع‌نامه 598 و حضور نيروي دريايي امريكا در خليج‌فارس را عامل توقف حمله به نفت‌كش‌ها دانست و نوشت: «بحران‌هاي فزاينده خليج‌فارس كماكان به نفع ايران تمام شده است. ماه گذشته شوراي امنيت سازمان ملل قطع‌نامه‌اي را تصويب كرد كه خواهان آتش‌بس در جنگ ايران و عراق بود. عراق با قطع حملات هوايي به حوزه‌هاي نفتي ايران و توقف حمله به نفت‌كش‌هايي كه نفت ايران را حمل مي‌كنند واكنش نشان داد. حضور نيروي دريايي ايالات متحده نيز مانعي بر حملات هوايي عراق به‌شمار مي‌رود. همه اين عوامل باعث شد كه صادرات نفت ايران از خليج‌فارس از 5/1 ميليون بشكه در روز، در ماه گذشته، به حدود 9/1 ميليون بشكه در روز افزايش يابد، كه در بالا رفتن درآمد ايران تأثير فراواني داشته است.»[۲۰]
گزارش- 503
نشست فوق‌العاده وزيران خارجه كشورهاي عضو اتحاديه عرب در دومين روز برگزاري خود به دليل تشديد اختلافات ميان هيئت‌هاي شركت‌كننده، به مدت چند ساعت به حالت تعليق درآمد. در جلسه امروز كه در پشت درهاي بسته صورت گرفت، وزيران خارجه سوريه و عراق سخن‌راني كردند و در پي آن، اختلاف ميان دو گروه از كشورهاي عرب شركت‌كننده افزايش يافت. كشورهاي پشتيبان عراق، خواستار وحدت اعراب و احياي طرح دفاعي مشترك اعراب در برابر ايران هستند، از سوي ديگر، جناح مترقي عرب با پي‌گيري سوريه و ليبي بر اين نكته تأكيد دارد كه طرح دفاعي مشترك اعراب داراي مضموني ضدامپرياليستي و ضدصهيونيستي است.[۲۱] روزنامه "گاردين" درباره موضع كشورها در اين نشست نوشت: «در حالي‌كه عربستان و كويت خواستار تحريم سياسي و اقتصادي ايران هستند و دو كشور عراق و اردن نيز از آنها حمايت مي‌كنند، كشورهاي سوريه و ليبي همچنان خواستار حفظ روابط با ايران مي‌باشند. الجزاير نيز خواستار اين است كه بار ديگر براي پايان دادن به جنگ ايران و عراق ميانجي‌گري شود.»[۲۲] خبرگزاري فرانسه نيز به نقل از محافل نزديك به شوراي اتحاديه عرب، در مورد آثار پيشنهاد الجزاير گزارش داد: «اگر چنانچه چنين طرح درخواستي از شوراي امنيت در قطع‌نامه‌هاي پاياني گنجانيده شود، در عوض پيشنهاد بسياري از وزراي عرب براي قطع يا دست‌‌كم تعليق روابط با تهران، اقبال كمي براي كسب موفقيت دارد. همين منابع به‌ويژه به مخالفت سوريه و عمان و دولت امارات متحده عربي با چنين قطع رابطه‌اي اشاره دارند.» اين خبرگزاري افزود: «طارق عزيز وزير امورخارجه عراق نيز در گفت‌وگو با خبرنگاران ادعا كرد كه ميان اكثريت بزرگي از شركت‌كنندگان تمايل بسيار شديدي وجود دارد كه روش قاطعي عليه سياست تجاوز‌كارانه و توسعه‌طلبانه ايران در قبال عراق، كويت و عربستان سعودي اتخاذ شود، ولي وي از پاسخ به سؤالي در ارتباط با روش سوريه امتناع ورزيد.»[۲۳] از سوي ديگر، راديو بي.بي.سي. در تفسيري از موضع سوريه، گفت: «تا زماني كه حافظ اسد به‌قول خود، اتحاد استراتژيك سوريه با ايران را حفظ كند، تفرقه در اتحاديه عرب باقي خواهد ماند. اگر سوريه موضع خود را تغيير دهد، حساب‌هاي ايران غلط از آب درخواهد آمد ولي چنين حالتي بعيد است. در اجلاس تونس، توجه ناظران معطوف به سوريه است. عربستان و كويت اميدوارند سوريه به يك قطع‌نامه شديد كه اقدامات ايران در خليج‌فارس را محكوم مي‌كند، رأي بدهد. از طرف ديگر، سوريه به طور خصوصي با شدت تمام در اجلاس مي‌كوشد كويت را متقاعد سازد كه برنامه حركت نفت‌كش‌هايش در خليج‌فارس با پرچم امريكا را لغو كند.»[۲۴] اين راديو در ادامه ، رويارويي دو جناح عرب را اجتناب‌ناپذير خواند و گفت: «به‌نظر مي‌رسد تقابل دو جناح عميق‌تر از آن است كه در اجلاس به توافق برسند. در مورد قطع‌نامه هم آنها تنها زماني به توافق مي‌رسند كه لحن قطع‌نامه آن‌چنان مبهم و پيچيده باشد كه چيزي را به روشني بيان نكند.» راديو بي.بي.سي. افزود: «اگر قرار است قطع‌نامه اجلاس عرب مورد توافق و قبول همه اعضا باشد، بايد تقريباً به طور حتم از اشاره به بعضي پيشنهاداتي كه روزهاي اخير مطرح شده، نظير تحريم سياسي و اقتصادي ايران يا اجراي معاهده دفاعي مشترك سال 1950 [ميلادي] اعراب، خودداري شود.»[۲۵]
گزارش- 504
روزنامه كويتي "الانباء" كه از توافق اعراب نااميد شده است، مقابله با ايران را در سطح محدودتري مطرح كرد و از شش كشور عضو شوراي همكاري خليج‌فارس خواست تا در كنار عراق، فعالانه وارد جنگ عليه ايران شوند. الانباء در سرمقاله امروز خود با بيان اين مطلب كه تنها اعراب منطقه هستند كه قادرند جنگ عراق و ايران را به نفغ خود به پايان برسانند، نوشت: «اگر اعراب مجتمعاً قادر نيستند به‌طور همه جانبه از عراق حمايت كنند، لااقل كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج‌فارس و عراق با يكديگر متحد شده و رويارويي تاريخي خود را با ايران يك‌سره كنند.»[۲۶] "ميشل عفلق" دبيركل حزب سوسياليست بعث عراق نيز گفت: «نبرد عراق در واقع نبرد آينده عرب و كل امت عربي است، چون عراق در اين نبرد با تمامي دشمنان به مقابله برخاسته است. ما به هنگام برخورد مسلمانان بر اساس اصول صحيح كه در درجه اول مبتني‌بر آگاهي باشد، فعاليت مي‌كنيم. عراق درگير نبرد سختي است كه اعراب تا به‌حال به خود نديده بودند، چون اين نبرد مستلزم داشتن سطح بالايي از آگاهي، ايمان و اخلاص به مسئله و غيرت داشتن به سرنوشت آن است.»[۲۷]
گزارش- 505
حجت‌الاسلام والمسلمين "مهدي كـّروبي" نماينده امام و سرپرست حجاج ايراني، در يك مصاحبه مطبوعاتي و راديو تلويزيوني در تهران، نكات تازه‌ا‌ي از فاجعه جمعه خونين مكه [ر.ك.به: 9/5/1366 ـ 150] را بيان كرد. وي درباره توافق‌هايي كه با مقام‌هاي سعودي براي انجام دادن مراسم برائت از مشركان به‌عمل آمده بود، گفت: «بعد از ديداري كه با وزير حج عربستان داشتيم، قرار شد كه مسير راه‌پيمايي همان مسير سال گذشته و تعداد راه‌پيمايان هم مثل سال‌هاي قبل باشد، ولي حكومت آل‌سعود امسال خودش را كاملاً براي سركوب تظاهرات و كشتار زائران بيت‌الله‌الحرام آماده كرده بود و قبل از مراسم راه‌پيمايي، پليس سعودي به هلال احمر ساير كشورها اعلام كرده بود كه روز جمعه از پذيرش مجروحين ايراني خودداري كنند. در اين رابطه بعضي از پزشكان و بعثه‌ها صبح همان روز اين موضوع را به اطلاع ما رساندند.» وي افزود: «از دروغ‌هاي ديگري كه عربستان زياد روي آن تبليغ كرد، اين مسئله بود كه "ايراني‌ها مي‌خواهند كعبه را آتش بزنند و يا بخشي از كعبه را دزديده و در قم مستقر كنند!" هر كس كه تفكر اسلامي داشته و با آيات و روايات آشنا باشد مي‌فهمد كه اين حرف تا چه اندازه پوچ و مبتذل است.» وي تعداد كل شهداي ايراني جمعه خونين مكه مكرمه را 324 تن (210 زن و 114 مرد) ذكر كرد.[۲۸] در پي دعوت فوق‌العاده و اضطراري دولت عربستان سعودي، امروز همه سردبيران معروف روزنامه‌ها و نيز چند تن از سردبيران مجله‌هاي پاكستاني ره‌سپار اين كشور شدند. خبرگزاري جمهوري اسلامي با اعلام اين خبر افزود: «اين اولين بار است كه به‌دنبال دعوت مقامات سعودي، تنها طي چند ساعت كليه تشريفات اداري مربوط به اين سفر انجام مي‌شود، در حالي‌كه اين كار معمولاً روزها و يا هفته‌ها به‌طول مي‌انجامد. ظاهراً با توجه به واكنش شديد مردم پاكستان نسبت به فاجعه كشتار زائران خانه خدا در مكه، مقامات سعودي خواهان شدت دادن به تبليغات رسانه‌هاي گروهي پاكستان به‌نفع حاكمان آل‌سعود مي‌باشند.[۲۹]
منابع و مآخذ روزشمار 1366/06/02
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 3/6/1366، ص11.
- ↑ پيشن، ص4.
- ↑ مأخذ شماره 1، ص15.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 3/6/1366، ص آخر.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 3/6/1366، ص3، لندن ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 159، 4/6/1366، ص14، خبرگزاري رويتر، 3/6/1366.
- ↑ روزنامه كيهان، 3/6/1366، ص3، خبرگزاري جمهوري اسلامي.
- ↑ مأخذ 4، ص3.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 158، 3/6/1366، ص12، منامه ـ خبرگزاري فرانسه، 2/6/1366.
- ↑ پيشين، صص19ـ18، منامه ـ خبرگزاري آسوشيتدپرس، 2/6/16366.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 4/6/1366، ص4.
- ↑ روزنامه رسالت، 3/6/1366، ص12، واشنگتن ـ خبرگزاري رويتر.
- ↑ مأخذ 9، صص16ـ15، بحرين ـ خبرگزاري رويتر، 2/6/1366.
- ↑ روزنامه رسالت، 2/6/1366، ص12.
- ↑ روزنامه رسالت، 3/6/1366، ص12.
- ↑ مأخذ 9، صص16ـ15، بحرين ـ خبرگزاري رويتر، 2/6/1366.
- ↑ مأخذ 7، ص20، نيويورك ـ خبرگزاري رويتر.
- ↑ مأخذ 9، ص18، به نقل از راديو لندن، 2/6/1366.
- ↑ پيشين، صص19ـ18، منامه ـ خبرگزاري آسوشيتدپرس، 2/6/16366.
- ↑ اداره كل مطبوعات و رسانه‌هاي خارجي وزارت ارشاد اسلامي، بولتن بررسي مطبوعات جهان، شماره 1259، 15/6/1366، ص5، به نقل از "مجله تايم"، چاپ هلند 3/6/1366.
- ↑ روزنامه كيهان، 3/6/1366، ص2، تونس ـ خبرگزاري فرانسه.
- ↑ پيشين، به نقل از روزنامه "گاردين".
- ↑ مأخذ 9، ص26، تونس ـ خبرگزار فرانسه، 2/6/1366.
- ↑ مأخذ 9، ص32، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از راديو بي.بي.سي، 2/6/1366.
- ↑ مأخذ 9، ص30، به نقل از راديو بي.بي.سي، 2/6/1366.
- ↑ مأخذ 9، ص36، كويت ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 2/6/1366، به نقل از روزنامه "الانباء".
- ↑ مأخذ9، ص37، بغداد ـ خبرگزاري عراق، 2/6/1366.
- ↑ مأخذ 4،، ص2.
- ↑ مأخذ 9، صص52ـ51، اسلام‌آباد ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 2/6/1366.