1366.06.07
| روزشمار جنگ سال 1366 1366.06.07 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | هفت شهریور |
| تاریخ شمسی | 1366.06.07 |
| تاریخ میلادی | 29 اوت 1987 |
| تاریخ قمری | 4 محرم 1408 |
گزارش- 561
پس از چهل و سه روز آرامش نسبي در خليج‌فارس، امروز عراق حملات هوايي خود به مراكز نفتي ـ اقتصادي جمهوري اسلامي ايران را با حمله به جزيره لاوان، جزيره فارسي، جزيره خارك و "كشتي الوند" از سرگرفت. اين حملات در پي سخنان ديروز وزير دفاع امريكا آغاز شد. وي در سخنان خود اعلام كرده بود كه امريكا نيروي كافي به منطقه وارد كرده است. [ر.ك.به: 6/6/1366 ـ 554] هواپيماهاي دشمن در ساعت 11:25 دقيقه در حمله به جزيره لاوان، چند فروند موشك به سوي "سكوي دريايي نفت رسالت" پرتاب كردند كه بر اثر آن، دو مخزن سوخت گازوئيل، يك مخزن بنزين، تأسيسات آب شيرين‌كن و تأسيسات برق آسيب ديدند و مخازن نفت‌خام شماره دو و سه و مخزن شماره چهار ذخيره‌سازي بنزين نيز دچار آتش‌سوزي شدند اما آتش پس از ده ساعت مهار شد. در اين حادثه 35 تن از مأموران آتش‌نشاني دچار سوختگي شدند كه حال 9 تن از آنها وخيم گزارش شده است.[۱] اين حمله، ششمين حمله هوايي عراق به جزيره لاوان از آغاز جنگ تحميلي است. در پي اين حمله، هواپيماهاي دشمن مورد تعقيب جنگنده‌هاي خودي قرار گرفتند و ناگزير به طرف بحرين و قطر گريختند.[۲] هواپيماهاي عراق در ساعت 11:30 دقيقه در حمله‌أي ديگر، هيجده راكت و بمب به سوي جزيره فارسي پرتاب كردند كه به كسي آسيب نرسيد و تنها يك دستگاه جرثقيل و يك دستگاه لودر منهدم شد و چند بشكه بنزين آتش گرفت.[۳] همچنين امروز در "جزيره سيري" يك فروند نفت‌كش 130 هزار تني ايران به نام "الوند" به هنگام بارگيري مورد حمله هواپيماهاي عراق قرار گرفت كه خساراتي بر آن وارد شد.[۴] مجله تايم، چاپ هلند در گزارشي از حملات هوايي امروز عراق نوشت: «جنگنده‌هاي عراقي تأسيسات نفتي ايران را در سه نقطه مختلف مورد حمله قرار دادند. آنها در بخش جنوبي خليج[فارس] نفت‌كش الوند را در جزيره سيري كه در حال بارگيري بود، به آتش كشيدند؛ در بخش مركزي خليج[فارس] به تأسيسات نفت‌گيري جزيره لاوان حمله كردند و در بخش شمال، جزيره فارسي را كه پاسداران انقلاب ايران از آن‌جا به عنوان پايگاه قايق‌هاي تندرو جهت حمله به كشتي‌راني در خليج[فارس] استفاده مي‌كنند، بمباران كرده و به رگبار مسلسل بستند.»[۵] افزون‌بر اين حملات، هواپيماهاي عراقي امروز پروازهاي عملياتي و شناسايي گسترده ديگري را نيز برفراز مناطق نفتي جمهوري اسلامي ايران در خشكي و دريا انجام دادند.[۶] همچنين دشمن حومه شهرستان سرپل ذهاب را بمباران كرد[۷] و در مناطق باختران، ايلام، سومار، اهواز، آغاجاري (پنج بار)، گچساران، مسجدسليمان (سه بار)، منطقه خارك (سه بار)، تلمبه‌خانه‌هاي خطوط لوله مارون و اصفهان، به سبب تجاوز هواپيماهاي عراق، وضعيت قرمز اعلام شد.[۸]
گزارش- 562
هم‌زمان با شروع مجدد حملات هوايي عراق در خليج‌فارس، مقام‌هاي بلندپايه اين كشور به توجيه اقدامات خود پرداختند. صدام حسين رييس جمهور عراق، جمهوري اسلامي ايران را تهديد كرد كه تا پذيرش كامل قطع‌نامه، به حملات هوايي و زميني خود ادامه خواهد داد. خبرگزاري رويتر به نقل از صدام گزارش داد: «از حالا ما در دريا به آنها حمله خواهيم كرد و تمامي شاهرگ‌هاي اقتصادي كه تجاوز نظامي آنها را تأمين مي‌كند، منهدم خواهيم كرد. اگر آنها اين قطع‌نامه را با حسن‌نيت بپذيرند، ما به آنها فرصتي خواهيم داد و اگر تمام مفاد آن را اجرا نكنند، ما به نيروي هوايي و نيروهاي زميني دستور حمله به آنها را خواهيم داد.»[۹] صدام حسين سپس افزوده است: «اگر آنها قطع‌نامه 598 را پذيرفته و آمادگي خود را جهت اجراي مواد آن اعلام نمايند، ما به آنها فرصت خواهيم داد و اما اگر نخواستند تمامي مواد قطع‌نامه را بدون تأخير به اجرا در بياورند و همچنين اگر حتي يك اسير پيش آنها بماند، ما به نيروي هوايي و نيروي زميني خود خواهيم گفت كه دوباره آنها را مورد حمله قرار بدهند. قطع‌نامه با بند يك شروع مي‌شود و با بند دو … ادامه مي‌يابد. بند يك خواستار برقراري آتش‌بس و عقب‌نشيني به مرزهاي شناخته‌شده بين‌المللي مي‌باشد. آتش‌بس جزيي از عمليات فراهم ساختن زمينه عقب‌نشيني است كه ما آن را در مدت معلوم، محدود و كوتاه مي‌پذيريم و اگر ايران در اين مدت تا مرزهاي شناخته‌شده بين‌المللي عقب‌نشيني كرده و اسراي ما را پس ندادند، باز هم به آنها حمله خواهيم كرد. اين قطع‌نامه همان‌طور كه خودش اشاره دارد، كامل است.»[۱۰] همچنين، "عصمت كتاني" نماينده دائمي عراق در سازمان ملل متحد نيز نامه‌اي از طارق عزيز وزير امورخارجه اين كشور به دبيركل سازمان ملل متحد تسليم كرد[۱۱] كه در آن در توجيه آغاز مجدد حملات هوايي عراق عليه كشتي‌راني در خليج‌فارس، آمده است: «عدم پاسخ رسمي دولت ايران به قطع‌نامه 598 را به مثابه مخالفت جدي با آن مي‌دانم و با توجه به ادامه عمليات تجاوزكارانه رژيم ايران عليه عراق و موضع مخالف آن رژيم نسبت به مفاد قطع‌نامه 598 شوراي امنيت، ديگر هيچ عذر و بهانه‌اي براي جلوگيري از حمله به منابع حياتي ايران كه براي توان رزمي ايران به‌كار مي‌رود، نمانده است و هرگونه درخواست براي جلوگيري ازحمله به اين منابع، به مثابه تقويت توان رزمي ايران در تجاوز عليه عراق و كشورهاي منطقه تلقي مي‌شود. حملات عراق به مراكز غيرنظامي و كشتي‌ها در خليج‌فارس، اقدامي مطابق با قوانين و مقررات بين‌المللي عنوان شده كه در قالب دفاع مشروع قرار مي‌گيرد. تلاش فوري براي اجراي فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد عليه رژيم ايران به خاطر مخالفت آن رژيم با مفاد قطع‌نامه 598، بايستي عمل شود. عراق كه در معرض تجاوز پي‌گير ايران قرار گرفته است، بر طبق قوانين و مقررات بين‌المللي مي‌تواند از خود دفاع كند و قوانين و مقررات بين‌المللي اين اجازه را به عراق مي‌دهد كه عليه منابع حياتي ايران ضربه وارد كند. بنابراين، فعاليت نظامي نيروهاي مسلح عراق در منطقه خليج‌فارس ادامه خواهد داشت و تنها منابع حياتي ايران را در بر خواهد گرفت.»[۱۲] از سوي ديگر، ارتش عراق در اطلاعيه‌اي نظامي، با تأكيد بر دور بودن جزاير ايراني از مرزهاي بين‌المللي عراق و بدون اشاره به چگونگي حمله به اين جزاير و استفاده از تسهيلات ديگر كشورها، دليل اين حملات را مخالفت ايران با قطع‌نامه 598 اعلام كرد.[۱۳] "نزار حمدون" سفير عراق در واشنگتن، در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه "واشنگتن‌پست" ـ كه متن آن ساعتي پيش از حمله هواپيماهاي عراق به تأسيسات و پايانه‌هاي نفتي ايران در خليج‌فارس، منتشر شد ـ تأكيد كرد: «ما قصد داريم كشتي‌هاي بيش‌تري را در محدوده آب‌هاي ايران كه منطقه جنگي تلقي مي‌شود، هدف قرار دهيم تا اين‌كه اين كشور تمامي مفاد قطع‌نامه شوراي امنيت را قبول كند.» وي افزود: «اين‌كه اين هفته يا هفته آينده حمله كنيم، بستگي به تاكتيك‌هاي ما خواهد داشت، ولي استراتژي ما آن است كه به هدف قرار دادن كشتي‌هاي آنها ادامه دهيم.»[۱۴] نزار حمدون در مورد پيوستن كشورهاي عربي منطقه به جنگ عليه ايران، گفت: «من واقعاً فكر مي‌كنم كه دير يا زود عربستان و ديگر كشورها در منطقه وارد جنگ خواهند شد و علت آن‌هم عمدتاً سرسختي و غرور ايران در برخورد با اين كشورهاست.» وي با تأكيد بر روابط نزديك كشورش با عربستان، در مورد اقدامات تلافي‌جويانه ايران عليه امريكا و كشورهاي عرب منطقه گفت: «ايران نه تنها عليه امريكا بلكه عليه كشورهاي كوچك منطقه نيز اقدامي صورت نخواهد داد، زيرا مي‌داند كه اين مسئله بار بيش‌تري را بر روي ماشين جنگي ايران تحميل خواهد كرد.»[۱۵] روزنامه "وال استريت ژورنال" در مقاله‌اي نوشت كه حكومت عراق پي برده است كه نمي‌تواند بر ايران پيروز شود و اكنون مي‌كوشدكه خود را از سقوط حفظ كند: «اكنون هدف عراق در جنگ خليج‌فارس پيروزي نيست، بلكه شكست نخوردن است. صدام حسين مدت‌ها قبل به اين نتيجه رسيد كه در جنگ با ايران نمي‌تواند به پيروزي دل ببندد. تجربه به صدام ثابت كرد كه ايران نيرومندتر از آن است كه او در هفت سال قبل تصور مي‌كرد، براساس اين فكر بود كه وي طرحي تنظيم كرده است كه تا آن‌جا كه مي‌تواند به سربازان و بازماندگان كشته‌شدگان جنگ كمك مادي بدهد و زندگي آنها را مرفه سازد تا به اين ترتيب سربازان را دل‌گرم كند. در حالي‌كه در ايران، مذهب نيروبخش سربازان است. در عراق برخلاف اوايل جنگ كه از خاموش كردن آتش انقلابي ايران و جلوگيري از فراتر رفتن انقلاب از مرزهاي آن كشور صحبت مي‌شد، اكنون هدف اين است كه عراق خود را زنده و روي پا نگه‌دارد.»[۱۶]
گزارش- 563
در پي حملات مجدد عراق به تأسسيات نفتي جمهوري اسلامي ايران در خليج‌فارس، مسئولان ايراني ضمن مخالفت با ايجاد هرگونه تشنج‌آفريني در اين منطقه، اعلام كردند كه اين‌گونه تهاجمات بي‌پاسخ نخواهد ماند. دكتر ولايتي وزير امورخارجه جمهوري اسلامي ايران، در نامه‌اي به خاوير پرز دكوئيار نوشت: «ايران قطعاً حملات مجدد عراق به تأسيسات نفتي ايران در خليج‌فارس را بدون پاسخ نخواهد گذاشت و مقابله به مثل ايران به نحوي كه در مواضع رسمي اعلام شده، مي‌تواند شامل هرگونه امكاناتي كه عراق از طريق آن به تجهيز و تقويت ماشين جنگي خود مي‌پردازد، باشد.»[۱۷] در اين نامه با اشاره به نزديكي سفر احتمالي دبيركل به منطقه آمده است: «هر زمان تلاش‌هاي بين‌المللي و ابتكارات آن جناب (دبيركل سازمان ملل) در مسير محدود كردن جنگ و اعاده تدريجي آرامش قرار گرفته است، عراق عملاً به مقابله پرداخته و بلافاصله عمليات نظامي خود در زمين، هوا و دريا را وسعت داده است.» وزير امورخارجه با تأكيد بر اين‌كه راه‌حل بحران خليج‌فارس در حمله نكردن به كشتي‌ها، احراز بي‌طرفي كشورهاي حامي عراق و خروج نيروهاي خارجي نهفته است، افزود: «اميدوارم براي رفع اين بحران هنوز دير نشده باشد.»[۱۸] سخن‌گوي ستاد تبليغات جنگ (كمال خرازي) نيز گفت كه امريكا پس از آن كه در جلسه دو روز پيش شوراي امنيت نتوانست طرح تحريم تسليحاتي ايران را به تصويب برساند، به منظور تشنج‌آفريني در منطقه، عراق را تحريك كرده كه در خليج‌فارس به حملات هوايي بپردازد: «شركت‌كنندگان در جلسه شوراي امنيت به نظرات غيراصولي امريكا تن ندادند و همين عدم‌تمكين، بهانه‌اي در دست امريكا شده است تا از يك سو اقدامات تشنج‌آفرين خود را در خليج‌فارس گسترش دهد و از سوي ديگر سازمان ملل را تحت فشار قرار دهد. با توجه به واقعيت مذكور، بدون شك حملات عراق با هم‌آهنگي امريكا صورت گرفته است و اقدامات عراق عملاً تلاش‌هاي دبيركل سازمان ملل را به شكست كشانده است.»[۱۹]
گزارش- 564
مراكز خبري و رسانه‌هاي همگاني با تأكيد بر اين واقعيت كه حملات مجدد عراق در خليج‌فارس موجب افزايش تشنج در اين منطقه خواهد شد، به بررسي انگيزه عراق از اين حملات و واكنش ايران در برابر آن، پرداختند. راديو بي.بي.سي. به نقل از خبرنگار خود در خليج‌فارس گفت: «هواپيماهاي عراقي آتش‌بس غيررسمي شش هفته‌اي خود را شكستند. عراق از شش هفته قبل به دليل فشارهاي دولت‌هاي غربي و به خصوص امريكا، از حمله به نفت‌كش‌هاي ايران خودداري كرده بود و تصور مي‌شد كه اين آتش‌بس غيررسمي حداقل سه هفته ديگر ادامه يابد، اما چنين نشد و حمله عراق درست يك روز پس از آن اتفاق افتاد كه سيدعلي خامنه‌اي رييس جمهور ايران هشدار داد كه اگر عراق به نفت‌كش‌هاي ايران حمله كند، به تلافي آن به كشتي‌هاي امريكايي حمله خواهد شد.»[۲۰] بي.بي.سي. افزود: «بديهي است كه تجديد حملات مستقيم عراق به نفت‌كش‌ها در اين هنگام كه نيروي دريايي امريكا براي همراهي يك كاروان ديگر از كشتي‌هاي كويت در خليج‌فارس آماده مي‌شود، به افزايش تشنج در منطقه مي‌انجامد.» اين راديو با اشاره به لبريز شدن كاسه صبر عراق، در مورد فعاليت‌هاي سياسي ايران گفت: «اكنون كه ايران به وسيله معاون وزير خارجه خود (محمد جواد لاريجاني) حمله‌اي ديپلماتيك را در سازمان ملل متحد و در اروپاي غربي دنبال مي‌كند، پيداست كه عراق وقت را مناسب ديده است تا بر جامعه بين‌المللي براي اقدامي قاطع فشار وارد آورد.» راديو بي.بي.سي. با بيان اين كه هدف عراق، تحريك ايران است، به بررسي واكنش احتمالي جمهوري اسلامي پرداخت: «هر چند ايران اعلام كرده كه در صورت حمله عراق، به نفت‌كش‌هاي امريكايي حمله خواهد كرد، ولي اين حرف ممكن است يك تهديد ساده باشد و ايران بعيد است كه مايل به برخورد مستقيم با امريكا باشد؛ شايد لااقل در انتظار بماند و ببيند كه آيا عراق حملات خود را به نفت‌كش‌ها ادامه خواهد داد و يك‌بار ديگر صادرات ايران را شديداً دچار اختلال خواهد كرد يا خير…»[۲۱] رويتر نيز گزارش داد: «ايران ممكن است براي پاسخ‌گويي به حملات امروز عراق، در جبهه‌هاي زميني حمله‌اي را صورت دهد، زيرا در صورت دست زدن به اقدام تلافي‌جويانه در خليج‌فارس، يك نيروي عظيم از واحدهاي نيروي دريايي امريكا را كه براي محافظت از نفت‌كش‌هاي كويتي وارد منطقه شده‌اند، پيش‌روي خواهد داشت. در صورتي كه ايران نيروهاي امريكايي را براي اقدام تلافي‌جويانه خود انتخاب كند، بازنده ميدان خواهد بود، زيرا اين مسئله سبب قطع صادرات حياتي نفت ايران خواهد شد.» اين خبرگزاري به نقل از يك منبع كشتي‌راني در خليج‌فارس، افزود: «ايراني‌ها بار ديگر دست به حمله خواهند زد، مگر اين‌كه آنها در زمينه تبليغاتي بسيار زيرك بوده و بتوانند با خودداري از اقدام تلافي‌جويانه، عراق را روسياه نشان دهند.»[۲۲] روزنامه اسپانيايي "ال پائيس" نيز درباره هدف عراق از آغاز مجدد جنگ نفت‌كش‌ها، نوشت: «به گفته ناظرين خارجي در تهران، عراق با اين حملات سعي دارد جواب ايران عليه منافع كويت را بدهد. ايراني‌ها از دامي كه رژيم عراق برايشان چيده‌اند، آگاهي دارند. افزايش عمليات هوايي عراق نشان مي‌دهد رهبران بغداد به هر طريقي كه امكان دارد سعي به ايجاد يك جنگ جهاني در خليج‌فارس دارند، در حالي كه ايراني‌ها بايد از خطرات ناشي از حمله به منابع كويت به عنوان جواب‌گويي در مقابل حملات هوايي دشمن مطلع باشند.»[۲۳]
گزارش- 565
گردهم‌آيي توجيهي "اهداف اعزام سپاهيان حماسه‌سازان عاشورا" با حضور نيروهاي بسيجي كارخانه‌ها و اداره‌هاي تحت پوشش "پايگاه مقداد" سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، در استاديوم آزادي تهران برگزار شد. اين گردهم‌آيي بعد از ظهر امروز و با حضور "محسن رفيق‌دوست" وزير سپاه و "علي‌رضا افشار" سخن‌گوي سپاه، افتتاح شد. همچنين گردهم‌آيي مشابهي (به منظور توجيه طرح اعزام سراسري حماسه‌سازان عاشورا) با نام "لبيك يا امام" در ياسوج برگزار شد. در اين گردهم‌آيي، استاندار كهكيلويه و بويراحمد اعلام كرد كه در اجراي اين طرح، 30 گردان از نيروهاي مردمي و عشايري اين استان عازم جبهه‌هاي جنگ خواهند شد.[۲۴]
گزارش- 566
حجت‌الاسلام والمسلمين هاشمي رفسجاني رييس مجلس شوراي اسلامي، در مصاحبه با روزنامه "تهران تايمز" استراتژي ايران در جنگ، شرايط پذيرش قطع‌نامه 598 شوراي امنيت، روابط ايران با امريكا، شوروي و كشورهاي حاشيه جنوبي خليج‌فارس و موضع و عملكرد امريكا و اروپا در بحران خليج‌فارس را تشريح كرد. نماينده امام در شوراي عالي با اين فرض كه ريشه جنگ در خارج از عراق قرار دارد، تخصيص كل امكانات كشور به جنگ را به صلاح مملكت ندانست و استراتژي نظامي ايران را برداشتن گام‌هاي بزرگ‌تر در جنگ، اعلام كرد و گفت: «اگر بخواهيم سريعاً تكليف جنگ را يك‌سره كنيم، بايد كل امكانات كشور را بسيج كنيم و يك تهاجم طولاني و گسترده را سازمان دهيم؛ اين از يك جهت ممكن است مثبت باشد و احتمال تمام شدن جنگ را سريع‌تر مي‌كند، ولي بايد توجه داشت كه عراق به تنهايي عليه ما نمي‌جنگد و ريشه جنگ در جاي ديگري است و در عراق نيست. تضميني نيست كه اگر عراق را شكست داديم، جنگ تمام شود، ما نبايد اين خطر را بپذيريم كه كل نيروهاي كشور را از حال عادي دربياوريم و براي جنگ بسيج كنيم. ممكن است باز هم جنگ طولاني بشود، ولي ما همين وضع فعلي را كه داريم، ادامه مي‌دهيم؛ يعني اين‌كه يك مقدار از نيروهاي‌مان را صرف عادي كردن زندگي مردم كنيم كه توليد و كار كنند و پشتوانه جنگ باشند و بتوانند جنگ را تحمل كنند و پشت جبهه قوي باشد، در جبهه هم پيش‌روي‌هايي در سال مي‌كنيم و چند ضربه‌اي هم مي‌زنيم؛ ما در حال حضار در سال، هشت روز عمليات جدي انجام مي‌دهيم. شايد بين اين دو شيوه، شيوه ديگري نيز باشد، يعني اين‌كه يك مقدار از امكانات عمومي را كم كنيم و به جنگ بيش‌تر بپردازيم و اين فرض سوم است؛ مثلاً اگر الان با هزار گردان در سال مي‌جنگيم، بعد از اين، بر فرض با دو هزارگردان بجنگيم و اين اواخر غربي‌ها كه احساس كردند عراق روبه زوال مي‌رود، با آمدن به خليج[فارس] خواستند مسائل خودشان را حل كنند و حالا براي حل جنگ بايد گام بزرگ‌تري برداشت.» حجت‌الاسلام والمسلمين هاشمي رفسنجاني اعلام كرد كه معرفي متجاوز و تنبيه آن، دو شرط اساسي ايران براي پذيرش قطع‌نامه است: «در قطع‌نامه 598 وعده داده شده كه گروهي بنشينند و متجاوز را مشخص كنند. ما اعتقاد داريم كه بايد اول، اين كار را انجام دهند و بعد از آن كه اعلام شود عراق متجاوز است، فكر مي‌كنيم ما زياد نياز به جنگ نداريم، بر اين اساس كه شوراي امنيت هم تعقيب كند كه متجاوز كيفرش را ببيند. بعد از اين مرحله ما مي‌توانيم قطع‌نامه 598 را بپذيريم. شوراي امنيت گفته است كه ما بعداً متجاوز را معلوم مي‌كنيم. ما مي‌گوييم اگر شما سوءنيت و قصد فريب دادن ما را نداريد، چرا آن‌را براي بعد گذاشته‌ايد؟ همين حالا نظرتان را اعلام كنيد.» حجت‌الاسلام والمسلمين هاشمي رفسجاني رئيس مجلس شوراي اسلامي در پاسخ به اين پرسش كه آيا ايران براي حفظ امنيت كشتي‌راني در خليج‌فارس، حاضر به انعقاد معاهده با كشورهاي همسايه و امريكا و شوروي مي‌باشد؟ گفت: «قبلاً هم گفته‌ايم چه اشكالي دارد ما معاهده‌اي امضا كنيم كه منطقه امن باشد؟ البته ديگر آنها نبايد شريك جنگي باشند كه عليه ما در جريان است.» وي افزود: «تا به حال كويتي‌ها از طريق چند كشور به ما پيغام داده‌اند كه حاضريم دعوت خودمان از امريكا را پس بگيريم به شرطي كه شما به كشتي‌هاي ما حمله نكنيد. كويت الان كمك مالي، لجستيكي و كمك تبليغاتي زيادي به عراق مي‌كند، فضا و ساحل كويت در اختيار عراق است، جاده‌هايش در اختيار عراق است، او پول و نفت مي‌دهد و واسطه صدور نفت و گاز عراق است. اگر اعلام بي‌طرفي كنند، ما حاضريم به كشتي‌هاي كويتي حمله نكنيم ولو اين‌كه عراق به ما حمله كند و ما اين را گفته‌ايم. فكر مي‌كنم انعقاد معاهده هم هيچ اشكالي ندارد، البته معاهده با دو ابرقدرت معني ندارد، آنها چرا بايد حضور داشته باشند؟!» رييس مجلس شوراي اسلامي درباره برقراري رابطه سياسي با امريكا گفت: «براي ما علائم زيادي از بي‌صداقتي امريكا وجود دارد. من فكر مي‌كنم كه اگر امريكايي‌ها صادق باشند و صادقانه برخورد كنند، اين طور نيست كه يخ‌هايي كه بين ما هست، قابل آب شدن نباشد. ولي الان طوري است كه هر روز وضع تيره‌تر مي‌شود، چون خصومت برقرار است. آنها حرف مي‌زنند و ما حرف مي‌زنيم؛ آنها كار مي‌كنند و ما طبعاً مجبور مي‌شويم كاري بكنيم؛ هيچ‌كس قدمي در راه بهبود روابط برنمي‌دارد، نوعاً روابط به طرف تيره شدن است. امريكايي‌ها كه شروع‌كننده خصومت ومسئول تير‌گي روابط هستند، بايد دست از خصومت بردارند. اين كشور بايد سياست خودش را در منطقه عوض كند و با مسلمان‌هاي منطقه خصومت نكند و اين همه از اسرائيل در مقابل عرب‌ها حمايت نكند و اين همه ملت‌هاي عربي را مجبور به فاصله گرفتن از آرمان آزادي فلسطين نكند. الان امريكا سياست بدي در منطقه دارد.» آقاي هاشمي با تأكيد بر گسترش روابط با ژاپن، درباره رابطه با كشورهاي اروپايي گفت: «اروپا يك‌پارچه نيست؛ الان فرانسه و انگليس، به خصوص در خليج‌فارس از امريكا پيروي مي‌كنند. جنگ سفارت‌خانه‌ها را آنها شروع كردند و دامن زدند. البته بعد از اين‌كه آنها ديدند كه ما در برخورد محيط سفارت‌خانه‌ها جدي هستيم و حاضر به كوتاه آمدن نيسيتم و خيلي با اين شارلاتان‌بازي‌ها از ميدان در نمي‌رويم، علايمي داده‌اند كه اين مسائل جدي نيست و هر دو در فكر اين هستند كه از راهي كه مي‌رفتند، ظاهراً برگردند، ولي قابل اطمينان نيستند تا به نقطه خوبي برسند.» رييس مجلس شوراي اسلامي درباره رابطه افغانستان، با تأكيد بر موضع قبلي جمهوري اسلامي ايران مبني‌بر خروج نيروهاي شوروي از اين كشور، گفت: «ما موضع‌مان همان موضع قبلي است؛ يعني ما قاطع به شوروي‌ها گفته‌ايم كه بايد از افغانستان بيرون برويد و ما حاضريم با شوروي همكاري كنيم كه در افغانستان حكومت طرف‌دار امريكا حاكم نشود و اين را به آنها گفته‌ايم. سوءظن‌ها برطرف شد و به نظرم افق همكاري ما با همسايه شمالي خودمان كه با هم 2600 كيلومتر مرز مشترك داريم، روشن است، ولي هنوز زود است از قرارداد دوستي صحبت شود.» آقاي هاشمي در پاسخ به اين پرسش: «كه اگر امريكا بخشي از خاك ايران را اشغال كند، جمهوري اسلامي ايران براي بيرون راندن آنها از شوروي كمك خواهد خواست ياخير؟، گفت: «خيلي بعيد است چنين فرضي اتفاق بيفتد. امريكايي‌ها تنها نمي‌توانند جايي از خاك ما را اشغال كنند. البته، اگر اين اتفاق بيفتد، ما واقعاً خودمان بدون امكانات ديگران مي‌توانيم امريكايي‌ها را بيرون كنيم. پياده شدن امريكا در خاك ما حتماً به معناي اسارت نيروهاي امريكايي است، ولي اگر چنين چيزي اتفاق بيفتد، يك پيروزي نظامي بزرگ و افتخار عظيمي براي ما در بر خواهد داشت و ما دوست نداريم اين افتخار را به ديگران بدهيم.» آقاي هاشمي در مورد امكان احياي مجدد قرارداد 1921 مودت بين ايران و شوروي، افزود: «اين قرارداد از نظر ما لغو شده‌است و در شرايط موجود فكر مي‌كنيم نياز پيدا نخواهيم كرد كه از روس‌ها تقاضا كنيم.»[۲۵]
گزارش- 567
در پي انتشار اخبار روز گذشته مبني‌بر مأموريت جديد "ناو ميسوري" و گروه همراه آن، امروز خبرگزاري آسوشيتدپرس به نقل از پنتاگون گزارش داد: «يك گروه رزمي به رهبري كشتي جنگي ميسوري براي حمايت از عمليات اسكورت نفت‌كش‌ها، امروز وارد درياي عرب در اقيانوس هند شد. اين كشتي احتمالاً دستور خواهد يافت كه به درياي عمان كه نزديك‌تر به تنگه هرمز است، برود و به حركت پنهان كاروان‌ها از مسير اين گذرگاه منحصر به فرد خليج‌فارس كمك كند.»[۲۶] اين خبرگزاري افزود: «مقامات عالي‌رتبه پنتاگون از نيروي دريايي امريكا خواسته‌اند امكان اجاره كرجي را براي حمايت از عمليات مين‌روبي در خليج‌فارس، بررسي كند. اين تقاضا از جانب ستاد مشترك ارتش به عنوان بخشي از يك طرح تداركاتي با هدف حمايت درازمدت از نيروهاي امريكا در خليج‌فارس است. ستاد مشترك امريكا مي‌خواهد مشخص كند آيا كرجي‌ها مي‌توانند براي ذخيره غذا، سوخت و ديگر تجهيزات مورد نياز قايق‌هاي مين‌جمع‌كن كه در حال حاضر در خليج‌فارس مشغول به كار هستند، در آن آب‌ها لنگر بيندازند.»[۲۷]
گزارش- 568
در پي فشار امريكا بر ساير كشورهاي بزرگ براي شركت در بحران خليج‌فارس و در پي پيشنهاد روز گذشته وزير دفاع امريكا به ژاپن مبني‌بر كمك مالي به هزينه‌هاي نظامي كشورهاي حاضر در خليج‌فارس، دولت ژاپن در يك موضع‌گيري جديد اعلام كرد كه اگر چارچوبي براي دريانوردي امن در خليج‌فارس تعيين شود، ژاپن مقدار قابل‌‌توجهي از هزينه‌هاي مالي آن‌را به عهده خواهد گرفت. "ياساهيرو ناكازونه" نخست‌وزير ژاپن كه دو روز پيش در مجلس اين كشور اعلام كرده بود اعزام مين‌روب مغايرتي با قانون اساسي ندارد، امروز سخني از آن به ميان نياورد. وي گفت: «ژاپن نيروي دفاعي خود را به منطقه خليج‌فارس اعزام نخواهد كرد، ولي از آن‌جا كه بيش‌ترين ميزان واردات نفت از طريق تنگه هرمز را دارد، بايد راه‌هايي بيابد تا در مقابله با اين مشكل حاد بين‌المللي، به جامعه جهاني كمك كند و اين مناسب‌ترين اقدام براي ژاپن است.» وي كمك مالي و بنيـادي را كه سازمان ملل براي تأمين امنيت كشتي‌راني در خليج‌فارس تشكيل داده است، راهي مناسب براي كمك ژاپن به حل اين مشكل دانست، زيرا اقدام سازمان ملل استفاده از زور تلقي نخواهد شد. وي بار ديگر احتمال اعزام ديگر انواع كشتي‌هاي جنگي ژاپن به خليج‌فارس را منتفي اعلام كرد.[۲۸]
گزارش- 569
راديو كلن در گزارشي از خليج‌فارس، با ادعاي بروز تغييرات جديد در سياست خارجي ايران، حضور نيروي دريايي كشورهاي بزرگ در خليج‌فارس را در اين امر مؤثر دانست و درباره حجم نيروي كشورهاي مختلف در منطقه گفت: «جمع شدن قدرت‌هاي نظامي در خليج‌فارس با آن‌كه هنوز به پايان نرسيده، اما به حدي زياد است كه بايد مقامات جمهوري اسلامي ايران را نگران كرده باشد. اين، مي‌تواند دليل تغييراتي باشد كه در رويه جمهوري اسلامي ايران مشهود است.» راديو كلن به نقل از كارشناسان "مؤسسه تحقيقات استراتژيك لندن"، در مورد اقدامات امريكا، شوروي، انگليس و فرانسه در خليج‌فارس گفت: «آنچه مسلم است، بزرگ‌ترين سهم را ايالات متحده دارد: يك كشتي هواپيمابر، يك رزم‌ناو، هفت اژدرافكن و ناوشكن. گذشته از آن، كشتي جنگي ميسوري نيز با بيست هزار سرباز به همراه شش كشتي ديگر به زودي وارد خليج‌فارس خواهد شد. در مقايسه با ايالات متحده، نمي‌توان از حضور نظامي شوروي در خليج‌فارس سخن گفت. شوروي دو اژدرافكن و هفت كشتي ويژه جمع‌كردن مين به خليج‌فارس فرستاده است. به دليل آن‌كه رهبران اتحاد جماهير شوروي مايل‌اند كشتي‌راني در خليج‌فارس آزاد بوده و كسي يا كشوري مخلّ آن نباشد، مي‌توان درك كرد كه چرا شوروي پيشنهاد شركت در يك ناوگان مخصوص جمع‌كردن مين در خليج‌فارس را رد نموده است. در مقايسه با اتحاد جماهير شوروي حضور نظامي انگليس و فرانسه در خليج‌فارس جالب توجه است. فرانسه حتي در اين منطقه يك ناوشكن و يك ناو هواپيمابر مستقر ساخته و قرار است دو كشتي مخصوص مين‌جمع‌كن نيز به آنها ملحق شود. انگليس حضور نظامي خود را ـ كه تاكنون آگاهانه بسيار ناچيز بوده است ـ با دو ناوشكن، چهار اژدرافكن و دو كشتي تداركاتي تقويت كرده است. در ارتباط با نيروي دريايي ايران و عراق، به طور كلي نمي‌توان از حضور نظامي عراق در خليج‌فارس سخن گفت، برعكس جمهوري اسلامي يك ناوشكن، دو اژدرافكن و يك كشتي ويژه جمع‌كردن مين در خليج‌فارس مستقر كرده و گذشته از آن، پنجاه كشتي كوچك‌تر پاسداران انقلاب نيز در خليج‌فارس گشت مي‌زنند كه البته نمي‌توان آنها را كشتي جنگي ناميد؛ از اين كشتي‌ها مي‌توان براي مين‌گذاري و به عنوان اژدرهاي سرنشين‌دار استفاده كرد.»[۲۹]
گزارش- 570
نشريه نظامي "جيمز ديفنس" چاپ لندن، در مقاله‌اي، خريدهاي تسليحاتي عراق، ذخاير ارزي و كشورهاي طرف قراردادهاي تسليحاتي اين كشور را در دو دهه اخير، مورد بررسي قرار داد و درباره نقش شوروي در تسليح عراق نوشت: «شوروي علي‌رغم ادعاي بي‌طرفي در جنگ، بزرگ‌ترين صادركننده سلاح به رژيم صدام بوده. به نظر مي‌رسد در ماه مه گذشته مسكو موفق شده با پيشنهاد دادن تسهيلات مالي قابل‌توجه، بغداد را از انجام يك معامله هنگفت نظامي با پاريس به ارزش شش ميليارد دلار باز دارد و خود قرارداد مشابهي با عراق منعقد سازد. براساس يك برآورد، بدهي نظامي عراق به شوروي بين هشت تا 10 ميليارد دلار مي‌باشد.» ديفنس افزود: «طبق آمار مؤسسه كنترل و خلع‌سلاح، عراق بين سال‌هاي 1981 تا 1985 [ميلادي] حدود 24 ميليارد دلار سلاح خريداري كرده و بزرگ‌ترين واردكننده سلاح در جهان شناخته شده است. آمار مؤسسه يادشده كه در واشنگتن مي‌باشد، نشان مي‌دهد واردات نظامي ايران بين سال‌هاي مذكور تقريباً يك چهارم عراق بوده است.» اين نشريه در مورد درآمدهاي نفتي و امكان افزايش خريدهاي عراق نوشت: «هم‌اكنون بزرگ‌ترين مشكل عراق افزايش فاصله رو به ازدياد هزينه‌هاي دفاعي و درآمدهاي نفتي است. قبل از جنگ در سال 1980[ميلادي]، درآمد نفتي اين كشور با رسيدن به 26 ميليارد دلار به نقطه اوج خود رسيد. در حالي‌كه امسال انتظار مي‌رود فقط حدود هشت ميليارد دلار نفت صادر كند. در مقابل، بودجه نظامي عراق از 7/4 ميليارد دلار در سال 1981 به رقم تخيمني 8/12 ميليارد دلار در سال 1985 رسيد كه پيش‌بيني مي‌شود در سال جاري ميلادي هزينه‌هاي نظامي عراق از اين‌هم فراتر رود. بغداد ماهانه بيش از يك ميليارد دلار صرف جنگ مي‌كند. بدهي‌هاي نظامي عراق به فرانسه 6/5 ميليارد دلار و بدهي‌هاي غيرنظامي آن كشور بالغ‌بر 6/4 ميليارد دلار مي‌باشد اما با توجه به گرفتاري‌هاي مالي عراق، رژيم اين كشور به شوروي بيش‌تر و بيش‌تر روي مي‌آورد، زيرا شرايط مسكو براي بازپرداخت خريدهاي نظامي ساده‌تر است.»[۳۰]
منابع و مآخذ روزشمار 1366/06/07
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، ص11، تهران ـ خبرگزاري نشريه شماره 164، 9/6/1366، جمهوري اسلامي، 8/6/1366.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 163، 8/6/1366، ص8، بندرعباس ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 7/6/1366.
- ↑ سند شماره 046127 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از دفتر فرمانده نيروي دريايي سپاه، به دفتر نمايندگي حضرت امام، 9/6/1366.
- ↑ سند شماره 091540 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: آمار حملات.
- ↑ اداره كل مطبوعات و رسانه‌هاي خارجي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، "بررسي مطبوعات جهان"، نشريه شماره 1264، 31/6/1366، ص3، به نقل از مجله تايم، چاپ هلند.
- ↑ مأخذ 2، ص2، تهران ـ از خبرگزاري جمهوري اسلامي، 7/6/1366.
- ↑ سند شماره 046128 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سپاه چهارم بعثت باختران، به دفتر فرمانده سپاه پاسداران، 9/6/1366.
- ↑ مأخذ 2، ص2، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 7/6/1366.
- ↑ مأخذ 2، ص20، بغداد ـ خبرگزاري رويتر، 7/6/1366.
- ↑ مأخذ 1، صص21ـ20، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 8/6/1366.
- ↑ U.N. S/19083.
- ↑ مأخذ 1، ص37، بغداد ـ خبرگزاري عراق، 8/6/1366.
- ↑ مأخذ 2، ص1، راديو صوت‌الجماهير، 7/6/1366.
- ↑ مأخذ 2، ص19، واشنگتن ـ خبرگزاري كويت، 7/6/1366.
- ↑ مأخذ 2، ص16، واشنگتن ـ خبرگزاري آسوشيتدپرس، 7/6/1366.
- ↑ روزنامه كيهان، 8/6/1366، ص آخر، به نقل از روزنامه وال استريت ژرونال.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 9/6/1366، ص12.
- ↑ U.N. Yearbook 1987, Vol. 41. P.227.
- ↑ روزنامه رسالت، 8/6/1366، ص2، خبرگزاري جمهوري اسلامي.
- ↑ مأخذ 2، ص21، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 7/6/1366.
- ↑ مأخذ 1، صص21ـ20، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 8/6/1366.
- ↑ ـ مأخذ 2، ص20، بغداد ـ خبرگزاري رويتر، 7/6/1366.
- ↑ مأخذ 2، صص23ـ22، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 7/6/1366.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 9/6/1366، ص14.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 8/6/1366، ص19.
- ↑ مأخذ 2، ص28، واشنگتن ـ خبرگزاري آسوشيتدپرس، 7/6/1366.
- ↑ مأخذ 2،ص27، واشنگتن ـ خبرگزاري آسوشيتدپرس، 7/6/13066.
- ↑ روزنامه رسالت، 10/6/1366، ص12، خبرگزاري جمهوري اسلامي.
- ↑ مأخذ 2، ص24، به نقل از راديو كلن، 6/6/1366.
- ↑ روزنامه رسالت، 7/6/1366، ص3، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از نشريه جيمز ديفنس، چاپ لندن.