1366.08.10
| روزشمار جنگ سال 1366 1366.08.10 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | ده آبان |
| تاریخ شمسی | 1366.08.10 |
| تاریخ میلادی | 1 نوامبر 1987 |
| تاریخ قمری | 8 ربيع‌الاول 1408 |
گزارش- 701
افزايش تحركات در خليج فارس و احتمال تشديد فعاليت‌هاي امريكا بر عليه جمهوري اسلامي ايران، هماهنگي نيروهاي مسئول در اين منطقه و همچنين افزايش اقدامات پدافندي را ضروري كرده است. در روزهاي اخير علاوه بر تلاش براي افزايش نيرو، تجهيزات و ديگر اقدامات پدافندي خودي در منطقه خليج فارس، موضوع ايجاد قرارگاه مشترك نيروي دريايي سپاه و نيروي دريايي ارتش نيز مطرح شده است. صبح امروز در جلسه ستاد قرارگاه خاتم با حضور حجت‌الاسلام روحاني (رئيس ستاد قرارگاه خاتم)، ابراهيم سنجقي (مشاور فرماندهي قرارگاه خاتم)، محمدحسين ملك‌زادگان (فرمانده نيروي دريايي ارتش)، سيدعلي حسيني‌تاش (جانشين فرمانده نيروي دريايي سپاه)، علي فدوي (معاون اطلاعات نيروي دريايي سپاه) و … چند موضوع بررسي شد كه خلاصة گزارش راوي مركز مطالعات در نيروي دريايي سپاه (سعيد سرمدي) از اين جلسه چنين است: آقاي روحاني نظر آقاي هاشمي فرمانده عالي جنگ را چنين مطرح كرد كه در تقدم اول يك قرارگاه با فرماندهي علي صيادشيرازي براي اجراي مصوبات ]قرارگاه خاتم الانبيا(ص)[ تشكيل شود كه كادر آن از سپاه و ارتش باشد. يا اينكه دفتري براي نظارت و پيگيري تشكيل شود كه مسئول پيگيري مصوبات قرارگاه خاتم باشد. وي گفت با توجه به اينكه در خليج فارس هم سپاه و هم ارتش حضور دارند، هدف اين است كه فرمانده واحدي باشد كه تصميم بگيرد و در صورت لزوم، نيرو جابه‌جا بكند. سپاه و ارتش با اين پيشنهاد موافق نبودند؛ يكي از لحاظ فرمانده پيشنهادي و دوم اينكه تشكيلات جديد كار را پيچيده‌تر مي‌كرد. فرمانده نيروي دريايي ارتش براي فرماندة چنين تشكيلاتي ضرورت داشتن تجربة كار در دريا و توانايي انجام دادن اين كار حجيم از جمله توانايي كنترل عمليات مشترك دريايي و هوايي را مطرح كرد. جانشين فرمانده نيروي دريايي سپاه نيز گفت كه اگر مي‌خواهيم با قدرت در خليج فارس بايستيم و غافل‌گير نشويم اين مشكلي را حل نمي‌كند، كار را پيچيده‌تر مي‌كند. … البته هر كس بگويد در دريا مسئله هماهنگي و اطلاعاتي لازم نداريم، اشتباه مي‌كند. جمهوري اسلامي در خليج فارس كمبود فرماندهي دارد. قرارگاه خاتم بايد مشكل دريا را حل كند. از سوي ديگر، حسيني‌تاش اصرار داشت كه اصل موضوع بايد تلاش براي حل مشكلات در خليج فارس باشد و با توجه طولاني بودن خليج فارس و مرز آبي جمهوري اسلامي، پيشنهاد ايجاد سه تا چهار فرماندهي را در اين منطقه مطرح كرد كه تحت نظر آقاي هاشمي كار كنند. البته در اين جلسه كسي با ايجاد دفتر نظارت مخالفتي نداشت، امّا گفته شد كه اين دفتر مشكلي را حل نمي‌كند.[۱] در ادامة جلسه تصميماتي كه براي تقويت منطقه خليج فارس اتخاذ شده بود، پيگيري شد. فرمانده نيروي دريايي ارتش گزارشي از انتقال وسايل مهندسي، تانك، سلاح و نيرو به جزيرة ابوموسي ارائه كرد و موضوع هماهنگي با استانداري هرمزگان و فرمانداري ابوموسي نيز قرار شد با هماهنگي وزير كشور حل شود و تأكيد گرديد كه استاندار در حد كمك به نيروهاست و مسئوليتي در امور نظامي ندارد. جانشين فرمانده نيروي دريايي سپاه نيز گفت كه در ابوموسي يك گروهان اضافه كرديم. يك گروهان ديگر نيز بايد ببريم كه از جنبة تجهيزات و سلاح مشكل داريم. درباره تقويت جزيره تنب و انتقال تجهيزات به آن گفته شد كه امكانات براي اين جزيره وارد منطقه شده ولي هنوز انتقال نيافته كه بعد از ابوموسي انجام مي‌شود. كار مهندسي نيز در آن شروع شده است. همچنين يك گروهان نيروي سپاه با سلاح سبك آماده شده كه منتظر انتقال آن با شناورهاي نيروي دريايي ارتش هستند. يك گروهان نيروي سپاه با سلاح سبك نيز به جزيره سيري منتقل شده است. همچنين در جزيره فارسي كار مهندسي و استحكامات در حال انجام است. به جزيره لارك نيز يك گروهان نيرو اضافه شده است. در جزيره كيش هم يك گردان نيرو مستقر شده است و تجهيزات براي آن در حال انتقال است. همچنين گفته شد كه مسئوليت پدافند ترمينال والفجر (بين دو جزيره لارك و قشم) به نيروي هوايي سپاه سپرده شده است. درباره تقويت دفاع سواحل ايران در خليج فارس نيز گفته شد كه اولويت با جزاير مي‌باشد و پس از آن نوبت سواحل است. آقاي روحاني تأكيد كرد كه براي دفاع از سكوهاي نفتي در خليج فارس نيز بايد فكري شود كه از قبل براي دفاع از آنها طرح و برنامه داشته باشيم تا هنگام حملة دشمن آماده باشيم. فرمانده نيروي دريايي ارتش گفت كه روي سكوهاي ابوذر، سروش، نوروز و فروزان رادار داريم و در بعضي جاها توپ‌هاي 23 و 50 ميلي‌متري داريم. سيدعلي حسيني‌تاش نيز گفت: بايد براي تقويت سكوها مثل جزاير، توپ و استحكامات اضافه كنيم. مسئول اطلاعات نيروي دريايي سپاه هم افزود: ارزش اقتصادي و نظامي سكوها خيلي زياد است و حضور ما را در اعماق خليج فارس ميسّر مي‌كند. با استقرار قرارگاه در سكوي سلمان نيروهاي دشمن مجبورند از وسط ما عبور كنند. علي فدوي اضافه كردكه براي انهدام سكوي آرـ4 گلولـه شليك نكردند، بلكه نيرو پياده كردند و مواد منفجره به آن بستند. آقاي روحاني در پايان جلسه گفت كه ظرف يك هفته براي هر يك از سكوهاي نفتي طرح دفاعي تهيه شود و كار مهندسي و امكانات لازم برآورد شود تا در جلسه مشتركي با مسئولان فلات قاره وزارت نفت موضوع بررسي گردد.[۲]
گزارش- 702
سپاه‌پاسداران انقلاب اسلامي با انجام دادن اقداماتي و اتخاذ تدابيري به تقويت پدافند شهرهاي جنوبي ايران و سواحل خليج فارس مشغول است. با همين هدف، رئيس ستاد كل سپاه‌پاسداران به نيروي هوايي سپاه چنين ابلاغ كرد: با توجه به شرايط حساس كنوني در منطقه خليج فارس دو سايت موشكي ضدهوايي در بوشهر و بندرعباس و يك سايت موشكي اسكاد - بي در جنوب مستقر كنيد.[۳]
گزارش- 703
براي اجراي عمليات نامنظم در مناطق دوكان و سليمانيه عراق امروز نيز جلساتي براي هماهنگي نيروهاي قرارگاه رمضان و اتحادية ميهني كردستان عراق در داخل عراق برگزار شد. فرمانده لشكر بدر در گزارشي از وضعيت منطقه عمليات در دوكان گفت: «منطقه را از نزديك ديديم. منطقه در دامنة دو كوه است. در كف دره جاده است. در داخل ده جوبلاق 6 خانه روشن است و مقر گردان در وسط ده است.» نوشيروان از مسئولان اتحاديه نيز گفت: «مسئله اساسي براي ما تصرف مقر گردان است، چون نيروي پادگان قمچوقه هم بايد از اين مقر عبور كند. اگر اين مقر سقوط نكند، نيروها در برگشت قتل‌عام مي‌شوند.» شمس فرمانده لشكر بدر پيشنهاد كرد كه با يك تفنگ 106 ميلي‌متري مقر گردان زير آتش گرفته شود. وي افزود كه ما سه پايگاه دشمن و كمين "كتل" را مي‌گيريم و كمين "بن‌گرد" را نيز لشكر ويژه پاسداران بگيرد. اتحاديه نيز تصرف مقر گردان را عهده‌دار شد. زمان عمليات طبق قرار قبلي سه‌شنبه شب (12/8/1366) مشخص گرديد. همچنين براي عمليات يوم‌المحافظه در منطقه سليمانيه، مسئولان اتحاديه ميهني و لشكر بدر با هم هماهنگي لازم را به عمل آوردند. از سوي ديگر، با توجه به كمبود مواد منفجره و چاشني، كه به دليل بارندگي و افزايش آب رودخانة زاب انتقال آن ميسّر نشد، به مسئولان اتحاديه گفته شد كه از طريق گروه‌هاي دمكرات و كومه‌له مواد تهيه كنند. نوشيروان در اين‌باره گفت: «اينها اهل مبارزه نيستند و در محل استقرار خود به عياشي و خوش‌گذراني مشغولند.»[۴]
گزارش- 704
امروز در شهرستان اميديه منطقه‌اي غيرنظامي هدف حمله هواپيماهاي عراق قرار گرفت. قبل از ظهر امروز چند هواپيماي عراق با تجاوز به حريم هوايي استان خوزستان، به يك ايستگاه برق در منطقه اميديه حمله كردند كه يكي از بمب‌هاي پرتاب شده در بيابان فرود آمد و ديگري به پاركينگ موتوري سازمان آب و برق اصابت كرد. در اين حمله دست كم 5 خودرو منهدم شد.[۵] هواپيماهاي عراق امروز همچنين ضمن تجاوز به حريم هوايي چندين شهر ايران، ديوار صوتي را در شهرهاي دزفول، خرم‌آباد و مريوان شكستند.[۶] ارتش عراق در اطلاعيه نظامي خود ادعا كرد كه چاه‌هاي نفتي بهرگان و تأسيسات اميديه را هدف حمله هوايي قرار داده است.[۷] به تلافي حملات هوايي عراق به مناطق غيرنظامي، هواپيماهاي ارتش جمهوري اسلامي ايران مقارن ظهر امروز تأسيسات نفتي "عين‌العناله" عراق واقع در شمال غربي موصل را به شدت بمباران كردند.[۸] از سوي ديگر عصمت كتاني نماينده عراق در سازمان ملل، در نامه‌اي به دبيركل اين سازمان ادعا كرد كه ايران تعداد ديگري از شهرهاي عراق را بمباران كرده و باعث كشته و مجروح شدن تعدادي از مردم شده است.[۹]
گزارش- 705
يك كشتي ماهيگيري در خليج فارس عصر امروز هدف حمله نيروهاي امريكايي قرار گرفت. كشتي جنگي امريكا با مشاهده چند فروند شناور ضمن اعلام آماده‌باش به نيروهاي خود، به شناورها هشدار داد كه هر چه زودتر منطقه را ترك كنند. پس از اينكه پاسخي از آنها نشنيد. به سوي شناورها تيراندازي كرده و يك خدمه هندي كشتي ماهيگيري را كشته و سه تن را مجروح كرد.[۱۰] وزارت دفاع امريكا، پنتاگون، در نخستين بيانيه خود در اين باره كه روز بعد منتشر شد، ادعا كرد كه يك فروند ناوچه موشك‌انداز نيروي دريايي امريكا ساعت 6:30 بعدازظهر روز يكشنبه در نزديكي جزيره ابوموسي به سوي يك قايق توپدار مشكوك ايران، كه از جدي گرفتن تيراندازي هشدارآميز خودداري كرده بود، آتش گشود. در بيانيه پنتاگون آمده است: «قايق مزبور يك حركت سريع ظاهراً خصم‌آميز به طرف يك كشتي باري امريكايي داشت و پس از گشودن آتش از سوي رزم‌ناو "يو.اس.اس.كار" مسير خود را عوض كرد و از منطقه دور شد.»[۱۱] سخنگوي ستاد تبليغات جنگ در واكنش به ادعاي مقامات امريكا مبني بر تيراندازي به سوي يك قايق ايراني آن را رد كرده و گفت: «بررسي‌هاي اوليه حكايت از آن دارد كه در عصر يكشنبه اتفاق غيرمعمولي در خليج فارس رخ نداده است و اگر حادثه مهم و قابل اعتنايي بود قطعاً خبر آن از سوي ايران پخش مي‌شد.»[۱۲] خبرگزاري جمهوري اسلامي در گزارشي اعلام كرد كه رزم‌ناو امريكايي به سوي يك لنج باري متعلق به كشورهاي عربي در خليج فارس شليك كرد و يك خدمه هندي آن را به قتل رساند. لنج مزبور به شيخ‌نشين شارجه تعلق داشته و ادعاي امريكا در مورد تيراندازي به سوي قايق‌هاي ايراني تنها در جهت توجيه ادامه حضور رزم‌ناوهاي امريكايي در خليج فارس منتشر شده است.»[۱۳] منابع كشتي‌راني نيز در لندن اعلام كردند: «نيروي دريايي امريكا در حمله‌اي كه به خيال خود عليه كشتي جنگي يا يك قايق توپدار ايراني صورت داده، يك لنج ماهيگيري متعلق به يكي از كشورهاي عربي حوزه جنوبي خليج فارس را هدف قرار داده است.»[۱۴] واشنگتن‌پست حمله امريكا به لنج باري امارات متحده عربي را يك ناراحتي و تشويش حاصل از خطراتي دانست كه در نتيجه تجمع نظامي امريكا و ناتو در خليج فارس و گسترش آن به سطح فعلي به وجود آمده است.[۱۵] روزنامه اينديپندنت نيز نوشت: «هدف قرادادن يك كشتي ماهيگيري كوچك و كشتن يك ماهيگير به وسيله يك ناو جنگي امريكا در خليج فارس براي امريكا كه به بهانه حمايت از كشتي‌راني آزاد در اين آبراه بين‌المللي حضور نظامي يافته است در حقيقت يك رسوايي تبليغاتي بزرگ در مقابل ايران تلقي مي‌شود.»[۱۶]يك مقام امريكايي در توجيه اقدام ناوچه اين كشور گفت: «در آن موقع هوا تاريك بود و ما نمي‌توانستيم متوجه شويم هدف متعلق به كيست و چون نمي‌توانستيم منتظر باشيم تا مورد حمله قرار بگيريم دست به حمله زديم.»[۱۷] از سوي ديگر، در خليج فارس يك ناوچه امريكايي به يكي از هلي‌كوپترهاي ارتش جمهوري اسلامي اخطار داد. هلي‌كوپتر ارتش كه از نوع "آر - اچ" بود در فاصله 20 مايلي جزيره فارسي پرواز مي‌كرد. ناوچه امريكايي از هلي‌كوپتر فوق خواست كه مسير و جهت حركت خود را اعلام كند.[۱۸]
گزارش- 706
حجت‌الاسلام هاشمي رفسنجاني فرمانده عالي جنگ در جمع دانشجويان علوم و فنون نظامي دانشگاه امام‌حسين(ع) سرنوشت جنگ، راه‌هاي پايان بحران خليج فارس، عملكرد شوراي امنيت و استراتژي و مواضع جمهوري اسلامي را تشريح كرد: «به رزمندگان و سايرين بگوييد كه همه تجربه شما و همه اتمام حجت ما، راه را به فتح منحصر ساخته است. يعني در ميدان‌هاي نبرد بايد اقدام قاطع كنيم و ديگر راه‌ها از فتح منشعب مي‌شود و كار مجامع جهاني در پس يك ضربه قاطع در ميدان نبرد خواهد بود. به عنوان اتمام حجت آنچه كه تاكنون مطرح شده كافي است و اكنون موقع آن فرا رسيده كه ما جداً و بيش از گذشته به كار جنگ بپردازيم تا مجامع بين‌المللي بدانند هر روزي كه در احقاق حق تأخير كنند ضرر مي‌بينند.» وي درباره بحران خليج فارس گفت: «در خليج فارس سه راه مشخص وجود داشت و شوراي امنيت بدترين راه‌ها را انتخاب كرد. اول: عدم مداخله ديگران در خليج فارس و شناختن حق جمهوري اسلامي به عنوان قدرت مسلط در خليج فارس. دوم: جلوگيري از كمك كويت و عربستان‌سعودي به عراق به عنوان شريك جنگ و واداشتن آنها به بي‌طرفي . راه سوم: حضور نظامي و آوردن ناوگان‌ها به خليج فارس و تهديد ايران.» آقاي هاشمي افزود: «اگر عراق از ابتدا به عنوان متجاوز اعلام و مجازات مي‌شد جنگ به اين مراحل نمي‌رسيد. ما اعتقاد داريم تا آنان ما را قوي و غيرقابل عقب‌نشيني ندانند، تسليم حق نخواهند شد و اگر به اين اميد صبر كنيم كه آنها سرانجام انصاف را رعايت كنند، اشتباه مي‌كنيم. ما گفتيم عراق به عنوان متجاوز، مسئول جنگ اعلام و سپس محاكمه شود و دادگاه تنبيه او را تعيين كند، اما آنها مي‌گويند اول بايد آتش‌بس اعلام شود تا آرامش پديد آيد، بعد كميته‌اي براي شناسايي متجاوز تشكيل شود؛ كه به نظر ما تشكيل اين كميته فقط در مرحله حرف باقي مي‌ماند و پيداست كه آنها سوء نيت دارند و از همين تحولات خليج فارس سوءنيت آنان پيداست. اگر عراق از ابتدا به عنوان متجاوز اعلام و مجازات مي‌شد جنگ به اين مراحل نمي‌رسيد. حرف امروز وزيرخارجه ايتاليا (عراق آغازگر جنگ است) را اگر از روز اول مجموع طرفداران عراق مطرح مي‌كردند جنگ اين همه طول نمي‌كشيد.»[۱۹] مهندس ميرحسين موسوي نيز در پايان جلسه هيئت دولت، در جمع خبرنگاران به سؤالات آنان پاسخ داد. نخست‌وزير سخنان نماينده امريكا را در سازمان ملل متحد مبني بر اينكه در صورت عدم پذيرش قطعنامه 598 شوراي امنيت از جانب ايران، عليه جمهوري اسلامي دست به اقدام نظامي خواهد زد، نشان دهندة روحيه تجاوزگرانه امريكا اعلام كرد و گفت: «تهديدات امريكا كاملاً بي‌اساس است و پاسخ آن را ملت مسلمان و انقلابي ما با فرياد پرطنين مرگ بر امريكاي خود در روز 13 آبان و همچنين با عزيمت گسترده‌تر نيروهاي مردمي به جبهه خواهند داد.»[۲۰]
گزارش- 707
تحليل‌گران غربي سخنان امروز آقاي هاشمي رفسنجاني را تندترين برخورد با سازمان ملل و نشانة رد قطعنامه598 از سوي ايران دانستند. آسوشيتدپرس در گزارشي نوشت: «رئيس قدرتمند مجلس ايران روز يكشنبه ضمن سرزنش كردن سازمان ملل متحد، خاطرنشان ساخت كه كشور متبوعش قطعنامه سازمان ملل متحد براي پايان دادن به جنگ خليج ] فارس[ را نخواهد پذيرفت. اظهارات هاشمي رفسنجاني رئيس مجلس، تندترين برخورد عليه اين سازمان جهاني بود و يك روز بعد از انقضاي مهلتي كه دبيركل سازمان ملل متحد به دو كشور ايران و عراق براي جواب دادن به قطعنامه 598 داده بود، ايراد گرديد.»[۲۱] داگلاس رابرد، خبرنگار صداي امريكا نيز پاسخ ايران به پيشنهادهاي سازمان ملل متحد را منفي دانست و گفت: «ديپلمات‌هاي غربي و عرب ترديدي ندارند كه ايران تقاضاي سازمان ملل متحد براي آتش‌بس را نخواهد پذيرفت. رئيس مجلس شوراي اسلامي ايران نيز اين نظر را مورد تأييد قرارداد. وي درخواست آتش‌بس سازمان ملل متحد را بي‌موقع دانست و كوشش‌هاي ديپلماتيك در جهت حل اختلاف را اتلاف وقت ناميد. وي گفت ايران به جز اقدامات قاطع در ميدان جنگ راه ديگري در پيش ندارد.»[۲۲]
گزارش- 708
يولي ورنتسف، فرستادة اتحاد شوروي به منطقه، پس از ديدار از عراق و كويت ديروز وارد تهران شد و پس از ملاقات با دكتر ولايتي و معاونين وزارت خارجه (بشارتي و لاريجاني)، امروز تهران را به مقصد مسكو ترك كرد. قائم‌مقام وزارت خارجه شوروي در ديدار با مقامات جمهوري اسلامي ضمن تشريح نتايج سفرش به بغداد و كويت و همچنين نتايج مذاكرات وزيران خارجه امريكا و شوروي در مسكو، درباره مسائل خليج فارس گفت: «حمله امريكا به سكوهاي نفتي ايران بسياري از كشورها را نگران ساخته است. هدف اصلي ما اين است كه امريكا را از منطقه خليج فارس خارج كنيم و به عمليات نظامي اين كشور در منطقه خاتمه دهيم.» آقاي ولايتي هم ضمن اعلام استقبال ايران از طرح شوروي مبني بر خروج نيروهاي بيگانه از منطقه، با اشاره به اينكه امريكا ماده5 قطعنامه 598 را نقض كرده است، گفت: «بايد مانع هرگونه سوء استفاده از طرح‌ها و تحركات بين‌المللي شد.» آقاي بشارتي نيز خطاب به ورنتسف گفت: «ما از ابتدا گفته‌ايم كه حضور نيروهاي بيگانه در خليج فارس نه تنها باعث برقراري امنيت در اين آبراه بين‌المللي نمي‌شود بلكه تجمع اين تعداد ناوهاي جنگي در يك درياي بسته به طور طبيعي تشنج‌زا و بحران‌آفرين است. به طوري كه ميزان افزايش ناامني و حمله به كشتي‌ها پس از حضور نظامي امريكا خود مؤيد اين مسئله است.»[۲۳]
گزارش- 709
سفر ورنتسف به منطقه با عناوين مختلفي چون "تلاش براي ميانجيگري،" "وقت‌گذراني" و "مهارت مسكو" در گسترش روابط با همسايگان مطرح مي‌شود. ورنتسف در عراق با صدام‌حسين ديدار كرد ولي رئيس جمهور عراق با بيان اينكه هرگونه برداشت جديد از قطعنامه 598 را رد مي‌كند، پيشنهاد شوروي را در اين خصوص رد كرد. در كويت با وجود لحن تند مطبوعات اين كشور، ورنتسف توانست بخشي از بدگماني‌هاي موجود درباره موضع شوروي نسبت به جنگ و تحولات منطقه را از بين ببرد.[۲۴] در جمهوري اسلامي ايران، فرستاده شوروي فقط با مقام‌هاي وزارت خارجه ملاقات كرد. در حالي‌كه ورنتسف در تهران به سر مي‌برد، آقاي هاشمي رفسنجاني در سخناني، تنها راه حل جنگ را فتح در جبهه‌هاي جنگ اعلام كرد و مطبوعات داخلي نيز توجه چنداني به اين سفر نداشتند.[۲۵] خبرگزاري فرانسه در گزارشي از سفر معاون وزارت خارجه شوروي به منطقه نوشت: «به نظر مي‌رسد مسكو درصدد است تا در درازمدت براي ايفاي نقش يك ميانجيگر در جنگ ايران و عراق وقت‌گذراني كند. ناظران و ديپلمات‌ها مي‌گويند: شوروي مي‌خواهد با ايران و عراق به گفت و شنود ادامه دهد و حاضر نيست براي اعمال مجازات‌هاي پيش‌بيني شده در قطعنامه 598 شوراي امنيت از نزديكي اخير خود به تهران صرف نظر كند. يك ديپلمات مستقر در خليج فارس نيز اظهار عقيده كرد: گمان مي‌كنم شوروي به منظور آنكه صلح به جاي سازمان ملل، تحت نظارت مسكو به امضا برسد، درصدد است تا سرانجام يك روز ميان عراق و ايران ميانجيگري كند. اين سومين سفر ورنتسف به تهران از ماه ژوئن به شمار مي‌رود و ديپلمات‌ها بر "مهارت" مسكو جهت نزديكي به همسايه ايراني خود ضمن باقي ماندن به عنوان هم‌پيمان و عمده‌ترين فروشنده سلاح به عراق تأكيد مي‌ورزند. برعكس امريكا در تلاش‌هاي خود براي گفت و شنود با تهران شكست خورد. به گفته ادوارد جرجيان معاون وزير امور خارجه امريكا در امور خاورميانه، ايران چندين بار پيشنهادهاي امريكا براي مذاكرات مستقيم را رد كرده است. در بغداد ديدار ورنتسف موضوع هيچ يك از تفسيرهاي رسمي واقع نشد. در اطلاعيه رسمي شوروي به ويژه گفته شده كه ايران پيشنهاد شوروي مبني بر تشكيل يك نيروي دريايي متعلق به سازمان ملل براي جايگزين كردن ناوگان كشورهاي غربي در خليج]فارس[ را مثبت قلمداد كرده است. ورنتسف پيشنهاد مزبور را در كويت نيز مطرح كرد، اما رهبران كويتي علناً آن را مورد تفسير خود قرار ندادند.»[۲۶]
گزارش- 710
اتحاد جماهير شوروي ضمن تأكيد بر ضرورت خروج نيروهاي بيگانه از خليج فارس، پيشنهادِ تشكيل نيروي دريايي مشترك زير پرچم سازمان ملل متحد را براي تأمين امنيت كشتي‌راني در خليج فارس، مجدداً مطرح كرد. اين طرح كه نخستين بار در 23 سپتامبر (1/7/1366( ارائه شد، با مخالفت امريكا و ساير دولت‌هاي غربي روبه‌رو شد. هر چند جمهوري اسلامي ايران تاكنون به آن پاسخ رسمي نداده است، ولي برخي محافل داخلي با آن مخالفت كرده‌اند. ستاد تبليغات جنگ با انتشار مطلبي آثار منفي اين طرح را چنين اعلام كرد: «الف) با توجه به نيازي كه در مقطع كنوني به قوت روحيه مردم داريم، اين موضوع شديداً روحيه آنان را به ضعف مي‌كشاند و اصولاً مي‌تواند توهيني به مردم تلقي شود كه مردم ما نمي‌توانند حافظ امنيت منطقه‌اي باشند كه در آن زندگي مي‌كنند و نياز به حضور بيگانه است. ب) اگر با آمدن نيروهاي مشترك سازمان ملل موافقت شود، قطعاً بسيج گسترده و وسيع نيرو كه در نظر است، به فرجام آرماني و اصولي خود نخواهد رسيد و اين مقوله را كه جنگ راه حل نظامي ندارد قوت مي‌بخشد. بنابراين چه نيازي به حضور گسترده نيروها در جبهه است. ج) با پذيرش حضور نيروهاي دريايي سازمان ملل - كه علي‌القاعده متشكل از يگان‌هاي دريايي پنج عضو دائمي شوراي امنيت خواهد بود.ـ عملاً يكي از اساسي‌ترين اصول و شعارهاي انقلاب را كه اصل نه شرقي و نه غربي است به زير سؤال برده‌ايم؛ هم به شرق تمكين نموده‌ايم و هم به غرب. د) اگر با آمدن نيروهاي مشترك دريايي سازمان ملل موافقت شود، اين باور در ميان دشمنان انقلاب اسلامي قوت مي‌گيرد كه اعمال فشار روي ايران مؤثر است و از اين طريق مي‌توان در ارتباط با ايران به اهداف خويش دست يافت. ﻫ) حضور نيروهاي مشترك سازمان ملل در خليج فارس مي‌تواند ابزار مناسبي باشد در دست شوراي امنيت سازمان ملل تا در صورتي كه ايران در آينده به درخواست‌هاي غيرمنطقي و ناعادلانه اين شورا گردن ننهاد و نيز اگر طرح دبيركل با شكست مواجه شود، آنگاه شورا با استفاده از اين نيروي حاضر به يراق مي‌تواند ايران را از طريق نظامي تحت فشار قرار دهد و مانع تحرك نظامي و اقتصادي ايران در اين منطقه حياتي شود. و) اگر با اين طرح موافقت كنيم براي تردد كشتي‌هايمان دو راه پيش رو داريم: 1ـ كشتي‌هاي ايران با پرچم سازمان ملل حركت كنند. 2ـ كشتي‌هاي ايران با پرچم ايران تردد نمايند كه همچنان آماج حملات عراق قرار خواهند گرفت. در صورتي كه پرچم سازمان ملل برفراز كشتي‌ها نصب شود با توجه به اينكه نيروي دريايي مشترك سازمان ملل، تنها امنيت آبراه‌هاي بين‌المللي را تضمين مي‌كنند عراق همچنان مي‌تواند كشتي‌هاي ما را در سواحل‌مان هدف حملات خود قرار دهد، اما نيروهاي ما ديگر قادر به مقابله به مثل نخواهند بود و اين ضربة مؤثر از دست ما خارج خواهد شد كه عمليات مقابله به مثل ما اغلب در آب‌هاي بين‌المللي صورت مي‌گيرد. ز) اعضاي دائمي شوراي امنيت كه استخوان‌‌بندي نيروي دريايي مشترك را تشكيل مي‌دهند هيچ‌گاه سر سازگاري از روي اصول با جمهوري اسلامي ايران نداشته‌اند و اگر الفت و دوستي بين ايران و برخي از اعضاي اين شورا ايجاد شده و يا وجود دارد بدون ترديد بادوام و پايدار نيست، بلكه مقتضاي روز چنين ايجاب كرده است و شانس و احتمال سازش بين آنها را نيز از نظر نبايد دور داشت. اتفاقاً بايد اين احتمال را داد كه اساساً در يك بده و بستان سياسي اين طرح پذيرفته شود (البته از سوي امريكا) در آن صورت ما قدرت مانور را از دست داده‌ايم. ما بايد از جريانات خليج فارس براي تعميق تضادهاي ابرقدرت‌ها استفاده نماييم نه باعث اتحاد آنها كه يك امر آن پايان دادن به جنگ با حضور نظامي در خليج فارس است باشيم. ح) نيروهاي حافظ صلح سازمان ملل تاكنون عملكرد مناسبي نداشته‌اند و في‌الواقع هيچ‌گاه بي‌طرف نبوده‌اند. بنابراين اعلام موافقت و يا درخواست براي حضور نيروهاي مشترك دريايي سازمان ملل در خليج فارس در يك كلام بي‌خاصيت است.»[۲۷]
گزارش- 711
اطمينان دادن امريكا به بيمه لويدز لندن در مورد خودداري از زدن ضربه به منافع ايران مگر در صورت اجبار، موجب شده است كه اين شركت افزايش نرخ بيمه خود را به تأخير اندازد. روزنامه الاتحاد به نقل از چارلز نيومان، مدير بخش بيمه دريايي مؤسسه لويدز نوشت: «عدم افزايش شصت درصد نرخ بيمه كالاهايي كه به مقصد منطقه حمل مي‌شود، ناشي از اطمينان دادن امريكا به شركت بيمه لويدز بوده است. اين شركت شديداً نگران سرنوشت كشتي‌هايي است كه در منطقه مي‌باشند چرا كه نمي‌تواند دست بسته نظاره‌گر آنچه در خليج فارس رخ مي‌دهد باشد و از خود واكنش نشان ندهد؛ زيرا در اين ميان داراي منافع و زيان زيادي مي‌باشد.»[۲۸]
گزارش- 712
جفري هاو، وزير امور خارجه انگلستان، كه از كشورهاي عربي ديدن مي‌كند، پس از گفت‌وگو با مقامات مصر وارد اردن شد و مجدداً درخواست‌هاي خود را از اعراب براي اتخاذ مواضع واحد در قبال جنگ ايران و عراق و آوردن فشار بر شوروي تكرار كرد. جفري هاو شوروي را مقصر بي‌حاصل بودن كوشش‌هاي سازمان ملل متحد براي برقراري آتش‌بس بين ايران و عراق دانست و گفت: «اكنون زمان آن است كه قطعنامه 598 شوراي امنيت، كه خواستار يك آتش‌بس و عقب كشيدن نيروها به مرزهاي قانوني است، به مرحله اجرا درآيد. علي‌رغم توافق صريح وزيران خارجه امريكا، شوروي، انگليس، فرانسه و چين در ماه سپتامبر سال جاري ميلادي هنوز شروع كار روي يك قطعنامه تحريم سلاح امكان‌پذير نشده و تنها دليل آن بي‌ميلي شوروي بوده است.» جفري هاو استدلال شوروي را براي جلوگيري از اصطكاك دريايي در خليج فارس از طريق تشكيل يك نيروي دريايي حافظ صلح را رد كرد و گفت: «در صورتي كه تهران از پذيرفتن يك آتش‌بس در خليج فارس خودداري كند، بايد يك تحريم سلاح فوري عليه ايران اعمال شود.»[۲۹] وزيرخارجه انگليس افزود: اجلاس سران اتحاديه عرب كه قرار است هفته آينده در امان گشايش يابد، مي‌تواند به كوشش‌هاي صلح خليج فارس كمك كند. سرسختي شوروي در سازمان ملل بايد پايان يابد، هر دو كشور ايران و عراق بايستي به اين نكته پي ببرند كه صبر و حوصله جامعه بين‌المللي پايان يافته و زمان دارد به پايان مي‌رسد.[۳۰]
منابع و مآخذ روزشمار 1366/08/10
- ↑ سند شماره 1555 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نيروي دريايي سپاه (سعيد سرمدي)، 29/7 تا 10/8/1366، ص244 تا 250.
- ↑ همان، ص250 تا 261.
- ↑ سند شماره 137262 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از رئيس ستاد كل سپاه، به فرماندهي نيروي هوايي سپاه، 10/8/1366.
- ↑ سند شماره 1547 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه رمضان (مسعود سرمدي)، 2/8 تا 17/8/1366، ص126 تا 128.
- ↑ سند شماره 097765مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: سپاه ششم امام جعفر صادق(ع)، اطلاعات، 11/8/1366؛ و - خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 227، 11/8/1366، ص3، اهواز - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 10/8/1366.
- ↑ روزنامه كيهان، 11/8/1366، ص18؛ و - روزنامه رسالت، 11/8/1366، ص3.
- ↑ سند شماره 29548 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: سماجا، ركن2 - معاونت اطلاعات، 10/8/1366.
- ↑ روزنامه كيهان، 11/8/1366، ص18.
- ↑ - U.N. Doc. S/19245.
- ↑ Sreedhar Kapil Kaul. Tanker War Aspect of Iraq-Iran War (1980-88), (New Delhi, ABC Publishing House, 1989). P. 62.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 228، 12/8/1366، ص34، واشنگتن - خبرگزاري آسوشيتدپرس، 11/8/1366.
- ↑ روزنامه كيهان، 12/8/1366، ص17.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 229، 13/8/1366، ص30؛ و 31.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 14/8/1366، ص3، واحد مركزي خبر.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 16/8/1366، ص10، روزنامه واشنگتن‌پست.
- ↑ همان، ص10، نشريه اينديپندنت.
- ↑ روزنامه رسالت، 14/8/1366، ص12، روزنامه ديلي‌تلگراف.
- ↑ سند شماره 097758 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفتر فرماندهي نيروي دريايي سپاه، به دفتر فرماندهي كل سپاه، 11/8/1366.
- ↑ مأخذ8، ص3.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 11/8/1366، ص12.
- ↑ مأخذ 11، ص13، منامه - آسوشيتدپرس، 11/8/1366.
- ↑ مأخذ 11، ص14، راديو امريكا، 11/8/1366.
- ↑ مأخذ 20، ص12.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره227، 11/8/1366، ص13، كويت - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 10/8/1366، به نقل از روزنامه القبس.
- ↑ ر. ك. به: روزنامه‌هاي كثيرالانتشار جمهوري اسلامي در 10 و 11 آبان 1366.
- ↑ مأخذ 11، ص3 و 4، منامه - خبرگزاري فرانسه، 11/8/1366.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"،
- ↑ مأخذ 5، رديف دوم، ص24، روزنامه الاتحاد.
- ↑ روزنامه كيهان، 14/8/1366، ص‌آخر.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 12/8/1366، ص3.