1366.08.30

روزشمار جنگ سال 1366 1366.08.30
نام‌های دیگر	سی آبان
تاریخ شمسی	1366.08.30
تاریخ میلادی	21 نوامبر 1987
تاریخ قمری	28 ربیع‌الاول 1408

1359.08.30

1360.08.30

1361.08.30

1362.08.30

1363.08.30

1364.08.30

1365.08.30

گزارش- 29

امروز در منطقه عمليات نصر8، دشمن به مواضع لشكر21 امام رضا(ع) روي قله اول ارتفاع گرده‌رش پاتك كرد. در اين حمله كه با آتش توپخانه حمايت مي‌شد، هر آن احتمال مي‌رفت لشكر21 از مواضع‏اش عقب‌نشيني كند، به‌علاوه، مواضع ساير يگان‌ها نيز تهديد مي‌شد. حمله دشمن از ساعت 5:50 صبح با اجراي آتش شديد روي مواضع خودي آغاز شد، سپس از تپه هرمدان و دامنه گرده‌رش نيروهاي پياده دشمن به خط نزديك شدند. جبهه خودي كه در آماده‌باش به سر مي‌برد، به مقابله برخاست. نيروهاي در خط و آتش توپخانه و ادوات در يك اقدام هماهنگ و سنجيده، فشاري سنگين بر مهاجمان وارد كردند. اما فشار دشمن بر لشكر امام رضا(ع) افزايش يافت و متقابلاً فرمانده قرارگاه نجف دستور داد تعداد بيش‌تري از قبضه‌ها به اجراي آتش بپردازند. همچنين به فرماندهان لشكرهاي 11 اميرالمؤمنين و 21 امام رضا(ع) ابلاغ كرد كه ضمن مواظبت كامل، قله دوم را با نيروي بيش‌تري تقويت كنند. با آن كه در دو روز گذشته بسياري از فرماندهان لشكر21 امام‌رضا(ع) بر اثر آتش دشمن و نيز حضور در خط دفاعي شهيد شده بودند، ولي توجه قرارگاه به مواضع لشكر21 و دستور به اجراي آتش سنگين و منسجم توپخانه و ادوات خودي مؤثر واقع شد. مطابق گزارش ديده‌بان‌ها، تعداد بسياري از نيروهاي پياده عراقي در محور سَفْرِه و جاده گلاله كشته يا زخمي شده‌اند و با آن‌كه همچنان در تكاپوي نزديك شدن به مواضع خودي هستند و از دامنه ارتفاع به سمت بالا حركت مي‌كنند، اما گزارش‌ها حاكي ا‌ست كه حركت آنها كند گرديده‏است. اين خبر موجب شد از يگان‌ها خواسته شود با آتش ديده‏باني شده، دامنة گرده‌رش و تنگه به دشت هرمدان را هدف بگيرند. به واحد ادوات نيز دستور داده شد فقط زير يال گرده‌رش كه نيروهاي دشمن در حال حركت به سمت ارتفاع هستند، آتش بريزند. در اين هنگام, قرارگاه رمضان گزارش‌داد كه طبق گزارش‌هاي منابع داخل عراق، دشمن به ميزان يك تيپ نيرو در پشت كاريزه و تنگه الاغلو فراهم‌آورده و احتمالاً درصدد آماده‌شدن براي پاتك مي‌باشد. در پي اين گزارش، توپخانه مأموريت يافت در اين قسمت نيز آتش بريزد. ساعت 7 صبح درحالي كه جبهه خودي همچنان در تلاش براي دفع تعرض دشمن بود، پست‏شنود گزارش داد كه پاتك دشمن با شكست مواجه شده و عراقي‌ها در حال عقب‏نشيني هستند. فرمانده قرارگاه نجف براي تضمين بيش‌تر خط و ترميم نقاط ضعف آن، از لشكر52 قدس و لشكر7 ولي‏عصر خواست كه با نيروهاي تازه‏نفس خود در خط مستقر شوند. لشكر52 قدس مأموريت يافت به جاي لشكر21 امام رضا(ع) در خط مستقر شود. يگان‌هاي عمل‏كننده همچنين به دستور قرارگاه در صدد شناسايي غرب ارتفاع گرده‌رش، تپه هرمدان و ارتفاع ويولان برآمدند تا در زمان مقتضي و تأمين نيروي لازم، عمليات كنند. اما چون ادامه عمليات در اين محور، دشمن را از طرح‌هاي عمليات‏هاي آتي آگاه و نيز به اين منطقه، حساس مي‌كرد، فقط با اجراي عمليات روي ارتفاع ويولان آن هم به وسيله اتحاديه ميهني كردستان عراق (طالباني)، موافقت گرديد و مقرر شد اين حمله در مورخ 1/9/1366 انجام شود.

گزارش- 30

در ادامه عمليات نصر8، به منظور اطلاع از وضعيت يگان‌ها و اوضاع خط و نيز تصميم‌گيري براساس واقعيات، از فرماندهان يگان‌ها خواسته شد در جلسه مشترك قرارگاه نجف و نيروي زميني حاضر شوند. اوايل صبح، جلسه تشكيل گرديد و پس از تشريح اوضاع از زبان فرماندهان، برنامه هريك از يگان‌ها در خصوص حفظ خط، تك ايذايي و بازسازي جهت آمادگي مجدد به فرماندهان ابلاغ شد. در گزارش فرماندهان نكاتي بود كه تا حدودي سختي عمليات و تحمل فرماندهان گردان‌ها و رزمندگان را مشخص مي‌كرد: فرمانده لشكر11 اميرالمؤمنين(ع) (برادر كرمي) در مورد نحوه بالا رفتن از ارتفاع گرده‌رش گفت: «شيب ارتفاع به حدي تند بود كه نيروها يك متر به يك متر طناب را به درخت مي‌بستند و به اين ترتيب خود را بالا مي‌كشيدند.» فرمانده لشكر57 ابوالفضل (برادر روح‌الله نوري) نيز در مورد قطع عضو يكي از فرماندهانش گفت: «بوالفتح، فرمانده گردان حمزه، هنگام حمله رفت روي مين، پايش قطع شد، وقتي خورد زمين، دستش هم بر اثر برخورد با مين قطع گرديد.» فرمانده لشكر11 همچنين گفت: «نورمحمدي، راوي لشكر نيز بر اثر تركش تير تانك به دست و شكمش مجروح گرديد.» در اين جلسه آمار شهيدان و مجروحان عمليات در روزهاي 29 و 30 آبان، به ترتيب 29و78 تن اعلام گرديد. در ميان شهيدان نام شهيد "مجيد صادقي‌نژاد"* راوي لشكر7 ولي‏عصر نيز به چشم مي‌خورد. ( ضميمه دارد)

قسمتي از ارتفاعات گرده‏رش

گزارش- 31

در ادامه عمليات‌هاي نامنظم در شمال عراق، پيش‌مرگان اتحاديه ميهني كردستان عراق در يك عمليات درحوالي روستاي "توكّل" واقع در 40 كيلومتري جاده كركوك به اربيل، توانستند مقر گردان72 خفيفه و 9 پايگاه اطراف آن را تصرف كنند. به گفته مسئولان اتحاديه، در اين حمله، تعدادي از نيروهاي دشمن كشته و 30 تن نيز نفر اسير شدند، همچنين 65 قبضه سلاح، 5 دستگاه خودرو و 3 دستگاه بي‌سيم به غنيمت گرفته‏شد. امروز در جريان عمليات برون مرزي نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي در شمال غرب در مواضع "كلاشين" داخل خاك عراق، يك فروند هواپيماي اف4 سقوط كرد. با گذشت 48 ساعت از عمليات رزمندگان اسلام در استان دهوك، خبرگزاري آسوشيتدپرس گزارش داد كه "عبدالجابر محسن" سخن‌گوي ارتش عراق، ادعا‌هاي ايران مبني بر انجام دادن عمليات مشترك با چريك‌هاي كرد عراقي در بخش شمالي اين كشور را تكذيب كرد. قبلاً عراق اعلام كرده‏بود هواپيماهاي ايراني يك بيمارستان را در استان دهوك بمباران كرده‌اند. در منطقه كردنشين ايران نيز به پايگاه‌هاي رزمندگان حملاتي صورت گرفت: در سردشت، چته‌هاي حزب دمكرات، پايگاه "گوزيل" را تصرف كردند، سپس به آتش كشيدند و 7 تن از نيروهاي بومي مستقر در پايگاه را به اسارت بردند. در اطراف اين شهر، پايگاه "ميرآباد" را نيز چته‌هاي اين حزب تصرف كردند. در منطقه مريوان تعدادي از رزمندگان گردان نبي‌اكرم(ص) با افراد كومه‏له درگير شدند كه 2 تن از نيروهاي خودي به شهادت رسيدند و يك تن نيز مجروح شد. همچنين در غرب كشور مقداري مواد منفجره كه در بسته‌هاي چاي به‌وسيله نيروهاي مخالف وارد كشور شده‏بود و سه عدد بمب حاوي 60 كيلو "تي.ان.تي." و مواد سي4 (C4) كه در داخل حلب‌هاي بزرگ روغن جاسازي شده بود، كشف گرديد. حامل بمب‌ها ـ كه يك فرد عراقي است ـ به عناصر اطلاعاتي امنيتي ايران گفته است كه مقصد انفجار اين بمب‏ها، ميدان امام خميني تهران بوده‏است.

گزارش- 32

به گزارش سفارت جمهوري اسلامي در بن، كشتي نوراسيا سمن (NORASIAـSAMAN) از مبدأ "روتردام" محموله‌اي حاوي مواد شيميايي به مقصد كويت بارگيري كرده‏است. ورود احتمالي اين كشتي به خليج‌فارس، مورخ 2/9/1366 گزارش شده‏است. گزارش فرمانده نيروي دريايي سپاه از خليج‌فارس درباره توقيف كشتي "جي‏مي‏ليتا" حاكي است كه امروز نيروهاي سپاه مستقر در جزيره فارسي اين كشتي را در 5/1 مايلي جزيره پس از شليك آتش به سوي آن متوقف كرده‌اند، سپس پرسنل نيروي دريايي سپاه و ارتش مشتركاً وارد عرشه كشتي شده‌اند و آن را به ساحل بوشهر آورده‌اند.كشتي ـ كه بدون محموله بوده ـ از نوع باري و با ظرفيت 2058 تن به شركت كشتي‌راني "پيره" تعلق دارد. در گزارش اضافه شده است: «اين اقدام زماني صورت گرفت كه نيروي دريايي امريكا اعلام كرد مين‌روب‌هاي آن كشور در اطراف جزيره فارسي مشغول جست‌وجو براي كشف مين بوده‌اند.» فرمانده نيروي دريايي ارتش (دريادار ملك‌زادگان) درباره اين حادثه گفت: «هنگامي كه به كشتي دستور توقف داده شد، كاپيتان كشتي ابتدا به دستور بي‌توجهي نشان داد اما با شليك به سوي آن، مجبور به توقف گرديد.» پس از توقف، از يك ايستگاه ناشناس به كشتي يوناني توصيه شد كه به حركت خود ادامه دهد و بلافاصله پس از آن چند فروند هلي‌كوپتر امريكايي در حالي كه چند شناور نيز آنها را در دريا همراهي مي‌كردند در نزديكي اين كشتي به پرواز درآمدند. آنها تلاش مي‌كردند كه مانع بازرسي كشتي شوند اما پرسنل نيروي دريايي وارد عرشه شده و به منظور بازرسي محموله آن، كشتي را به يكي از بندرهاي جنوبي هدايت كردند. هلي‏كوپترهاي امريكايي نيز پس از شليك رزمندگان، ناچار به خروج از منطقه شدند. اما مقام‌هاي امريكايي در بحرين حضور نظاميان خود را در اين حادثه تكذيب و تأكيد كردند كه كشتي‌هاي جنگي و هلي‌كوپتر‌هاي آنها در اين منطقه كه رويارويي صورت گرفته، فعاليتي نداشتند. خبرگزاري فرانسه در اين باره به نقل از وزارت كشتي‌راني بازرگاني يونان نوشته‏است كه به كشتي "جي‏مي‏ليتا" در نزديكي جزيره فارسي حمله شده و پس از شليك‌هاي اوليه از طرف اين جزيره، حداقل يك قايق ايراني به كشتي نزديك شده‏است. به گزارش خبرگزاري رويتر، كشتي ديگري به‌نام "گلف فيلتا 104" نيز مورد تعقيب قايق‌هاي تندرو قرار گرفته‏است. اين كشتي امريكايي ـ كه سوخت‏رسان بوده‏است ـ در نتيجه دخالت هلي‌كوپتر جنگي امريكا از نوع "بلاك هاوك" از خطر نجات يافته و قايق‌ها از آن دور شده‌اند.

گزارش- 33

امروز نيز مسئله مين در دريا و تلاش براي جمع‌آوري آن مورد توجه كشور‌هاي خارجي مستقر در خليج‌فارس بوده‏است. به ادعاي مقام‌هاي نظامي امريكا در خليج‌فارس، امروز 5 مين ديگر در محل تردد كشتي‌ها كشف شد. خبرگزاري يونايتدپرس به نقل از سخن‌گوي فرماندهي مركزي امريكا گزارش داد: «گروه‌هاي مين‌ياب نيروي دريايي، دو "مين" ديگر را در مسيرهاي دريايي پر رفت و آمد شمال خليج‌فارس در نزديكي جزيره فارسي ايران كشف كرده‌اند. مقامات نظامي امريكا گزارش دادند همچنين صبح امروز در آب‌هاي همين ناحيه سه مين ديگر را كه احتمالاً از طرف ايران براي مختل نمودن كشتي‌راني در آب‌راه‌هاي دريايي به صورت مهارشده كار گذاشته شده‏بود، كشف و منهدم نمودند. اين مقامات مدعي شده‌اند از هنگام آغاز عمليات مين جمع‌كني توسط يك ناوگان كشتي‌هاي مين جمع‌كن اقيانوس‌پيما در خليج‌فارس در مورخ 28/8/1366تا كنون، هفت مين توسط امريكا منهدم شده‏است.» خبرگزاري رويتر در گزارش ديگري در اين باره خبر داد: «منابع ديپلماتيك و نظامي غربي گفتند يك كاروان از مين‌روب‌هاي كشورهاي غربي امروز با ورود به آب‌هاي خليج‌فارس انجام يك مأموريت غيرممكن را در جهت پاك‌سازي آب‌هاي منطقه از مين و مواد منفجره آغاز كردند. اين منابع گفتند مين‌روب‌هاي مزبور سعي خواهند كرد آب‌هاي خليج‌فارس را براي هميشه از وجود مين پاك‌سازي كنند ولي اين يك مأموريت محال است، زيرا يك كرانه از خليج‌فارس به كشوري تعلق دارد كه مسئول مين‌گذاري مي‌باشد.» رويتر افزوده‏است: «يكي از اين منابع توضيح دادند كه حوزه فعاليت مين‌روب‌ها به آب‌هاي بين‌المللي محدود مي‌شود و ايران مي‌تواند با كار گذاشتن مين در منتهي اليه آب‌هاي فلات قاره خود، اجازه دهد مين‌هاي كار گذاشته شده، به‌وسيله جريان آب به طرف آب‌هاي بين‌المللي حركت كنند.» نيروي دريايي انگليس از افزايش تنش درخليج فارس خودداري مي‏كند. به گزارش نمايندگي خبرگزاري جمهوري اسلامي در لندن، به گفته معاون وزارت خارجه انگليس، ناوگان اين كشور در خليج‌فارس از مين‌روب‌هاي هلند و بلژيك در حد محدود محافظت خواهد كرد. به‌دنبال اين اظهارات، "ويم وان اكلين" وزير خارجه هلند، اعلام كرد كشتي‌هاي مين‌روب اين كشور در خليج‌فارس در شمال بحرين فعاليت نخواهند كرد و چنانچه هر يك از آنها نيز مورد حمله قرار گيرند و يا در درگيري بين ايران و امريكا واقع شوند، ناوگان هلند از منطقه فراخوانده خواهند شد. خبرگزاري جمهوري اسلامي افزوده است: «در لندن گفته مي‌شود نشانه‌هايي وجود دارد كه انگلستان مانند امريكا از ايجاد تنش جديد در خليج‌فارس خودداري خواهد كرد و به جاي تقويت نظامي و ناگزير شدن از استقرار پر دردسر ناوگانش در خليج فارس، سعي خود را در كاربرد بيش‌تر تلاش‌هاي سياسي كه با موفقيت‌هاي زيادي نيز همراه نبوده است متمركز خواهد كرد. گروهي از صاحب‏نظران سياسي معتقدند با توجه به اين كه اعزام ناوگان جنگي به خليج‌فارس و حمايت از طرح امريكا از آغاز مورد مخالفت گروه زيادي از سياست‌مداران انگليسي بوده است، چنانچه در شرايط كنوني ضربه‌اي جدي به اعتبار انگليس در خليج‌فارس وارد شود، دولت اين كشور ـ كه تا به حال به گونه‌اي عجيب از حوادث جنگ خليج‌فارس جان سالم به‌در برده است ـ با يك درگيري جدي و معضل سياسي داخلي رو به رو خواهدشد. اظهار نظر ناظران مذكور در حالي عنوان مي‌شود كه نشان ندادن هيچ‌گونه عكس‌العملي از سوي ناوهاي جنگي امريكا و ناديده گرفتن تعمدي حملات قايق‌هاي تندرو به دو كشتي تحت مالكيت امريكا كه حامل نفت سعودي و كويت بوده و در سه هفته گذشته هدف قرارگرفته‌اند، برداشت‌هاي خاصي را در محافل خبري غرب باعث شده است اعتقاد اين دسته از مفسرين آن است كه امريكا برخلاف آنچه تا سه هفته به وضوح اعلام مي‌شد، اينك مايل به درگيري با ايران نيست.»

گزارش- 34

ظاهراً مخاطرات احتمالي و لزوم بازنگري در نحوه عمل‌كرد ناوگان جنگي امريكا، يكي از علل اصلي در ركود فعاليت ناوگان‌هاي جنگي اين كشور درخليج فارس محسوب مي‌شود. شبكه تلويزيون سراسري امريكا در برنامه‌اي با عنوان "منافع امريكا و نمايش قدرت در خليج‌فارس" به بررسي اين موضوع پرداخته است. در اين برنامه كه رئيس كميسيون نيروهاي مسلح مجلس نمايندگان امريكا و سناتور "لس آسپين" و معاون وزير دفاع در مسائل امنيت بين‌المللي و "رابرت هانتر" از مركز مطالعات استراتژيك مسائل بين‌المللي و "توماس بكن هر" از مؤسسه مطالعاتي "بروكينگز" شركت داشتند، "رابرت هانتر" درباره خطرهاي سست شدن مواضع ايالات‌متحده در خليج‌فارس و عواقب آن گفت: «اگر حمايت بين‌المللي از حضور امريكا در منطقه رو به سردي باشد و امريكا در آن‌جا در معرض خطر قرار بگيرد، ايراني‌ها احتمال دارد لبنان ديگري در آن‌جا به‌وجود آورند و ما را به خاك و خون بكشند و ما تصميم و اراده كافي براي ماندن در آن‌جا را نداريم. ما چه بمانيم و چه خارج شويم، مخاطرات بسيار بالا است و اين خود براي ايراني‌ها پيروزي بزرگي است.» به‌نظر مي‌رسد اين اظهارات بر اين اساس صورت مي‌گيرد كه مواضع ايران همواره تهديدآميز بوده‏است. آقاي "هاشمي رفسنجاني" فرمانده جنگ و رئيس مجلس شوراي اسلامي، در پيامي خطاب به رئيس مجلس ملي بلغارستان در خصوص حضور نظامي امريكا در منطقه، موضع جمهوري اسلامي را چنين شرح داده‏است: «دولت ايالات متحده امريكا با نيات تجاوزكارانه و زيادت‌طلبانه خود به حضور نظامي گسترده در منطقه خليج‌فارس دست يازيده، اقدام به تجاوز به محدوده قانوني و سكوهاي نفتي و كشتي‌هاي حمل و نقل كشور ما نموده‏است. ملت مسلمان و انقلابي ايران در مقابل اين تهديدات امريكا از پاسخ مناسب دريغ نخواهد كرد و چنانچه اين توطئه‌ها و تمايلات امپرياليستي ادامه يابد، بايد منتظر حوادث ناخوشايند و ناامني بيش‌تري درمنطقه حساس خليج‌فارس بود. روزنامه الانباء چاپ كويت نيز با انتقاد از عمل‌كرد امريكا در برابر ايران در خليج‌فارس، خواهان حملات مداوم امريكا به منافع ايران شد. اين روزنامه نوشت: «از زماني كه ايران اسكله نفتي "احمدي" كويت را مورد حمله قرار داده، امريكا درخواب فرورفته و ساكت مانده‏است. ظاهراً قاطعيت و اعتبار امريكا در خليج‌فارس از بين رفته‏است و اكنون شاهد حملات مجدد ايران به نفت‌كش‌ها و حتي نفت‌كش‌هاي امريكايي هستيم، اما از عكس‌العمل امريكا در برابر ايرانيان خبري نيست. از مجموع حوادث و تحولات جاري در منطقه اين مسئله نتيجه‌گيري مي‌شود كه ايران ديگر از ناوگان جنگي امريكا در منطقه نمي‌ترسد.» الانباء افزود: «اگر امريكا سكوهاي موشكي ايران در خاك اين كشور را مورد حمله قرار مي‌داد بهتر از بازي با اسكله‌هاي ايران بود كه هيچ‌گونه ارزشي ندارد.

گزارش- 35

فرمانده ناوگان شوروي در خليج‌فارس در گفت‌وگويي با روزنامه الاتحاد، حضور امريكا و هم پيمانانش در منطقه را عامل تشنج دانست و درباره استعداد نظامي شوروي در منطقه خليج‌فارس گفت: «اتحاد جماهير شوروي در حال حاضر 6 فروند ناو جنگي و تداركاتي در خليج‌فارس دارد كه از آنها فقط در جهت حمايت و حراست از كشتي‌هاي نفتي و تجاري شوروي استفاده مي‌كند. ناوگان فعلي ما مجهز به سلاح‌هاي پيشرفته نيست، زيرا هدف ما از حضور در منطقه، رفع خطر مين‌هايي است كه كشتي‌راني بين‌المللي را تهديد مي‌كند و نه افزايش تشنج.» همچنين در مورد حضور ناوگان جنگي قدرت‌هاي غربي در خليج‌فارس، "آندره ژيرو" وزير دفاع فرانسه، موضع اين كشور را چنين بيان‏ كرده‏است: «فرانسه ناوگان خود را در منطقه خليج‌فارس تا زماني كه شرايط ايجاب مي‌كند، حفظ خواهد كرد زيرا نوسان تشنج در اين منطقه به فرانسه اجازه نمي‌دهد ناوگان خود را به فرانسه بازگرداند.» اما وي افزوده است: «اگر اوضاع چنان بود كه امروز هست، دستور اعزام [ناو] "كلمانسو" صادر نمي‌شد.»

گزارش- 36

عرف رايج در تعلق دست‌مزد به كشتي‌هاي آسيب‏ديده در دريا و اعمال اين نسبت در خليج‌فارس، موضوعي است كه مورد توجه خبرگزاري فرانسه قرار گرفته‏است. اين خبرگزاري در گزارشي نوشته است: «تا به حال بر اساس قوانين كشتي‌راني به طور سنتي درصدي از محموله كشتي نجات داده شده به شركت نجات دهنده تعلق مي‌يابد و چنانچه خدمه كشتي آن را ترك كرده باشند، نخستين كشتي يدك‌كش كه به آن دست يابد، كليه محموله آن را صاحب مي‌شود. بنابراين شركت‌هاي صاحب يدك‌كش با يكديگر رقابت داشتند و بنا بر اصطلاح رايج ميان منابع كشتي‌راني، مانند كوسه‌ماهي به كشتي رها شده حمله‌ور مي‌شدند. يك كارشناس امور دريايي مي‌گويد اما ايران اين قانون را تغيير داده‏است. ايران به شركت "ممكو" ماهانه مبلغي معين مي‌پردازد و اين شركت حقي بر درصدي از محموله كشتي ندارد.»

گزارش- 37

سپاه پاسداران آحاد مردم را به حضور در جبهه‌ها فراخوانده است. سپاه يكم نيروي زميني سپاه امروز در اطلاعيه‌اي از مردم خواست كه خود را به پايگاه‌ها و نواحي مقاومت بسيج در شهر‌هاي استان تهران، اراك و قم معرفي كنند. تاريخ اعزام پايگاه‌هاي تابع كرج و اراك 8 آذرماه و شهرهاي كرج و اراك 9 آذرماه و شهر تهران 10 آذرماه و شهر قم 12 آذرماه اعلام شده‏است. در اين اطلاعيه همچنين آمده‏است كه هم‌زمان با اين نيروها، كاروان تداركاتي سپاهيان محمد(ص) نيز به جبهه ارسال خواهد شد و امت شهيدپرور مي‌توانند كمك‌هاي غيرنقدي را به مراكز تعيين شده تحويل دهند. سخن‌گوي سپاه پاسداران نيز در اجتماع فرماندهان و مسئولان پايگاه‌ها و ستادهاي نواحي بسيج سپاه آذربايجان شرقي اعلام كرد: «اعزام سراسري رزمندگان به جبهه‌هاي نبرد از اين پس همه ماهه به طور گسترده انجام خواهد شد. … براي سرنگوني صدام، علاوه بر اعزام‌هاي پي‌درپي، عمليات سپاهيان اسلام به طور مرتب و در سطح وسيعي ادامه خواهد يافت.»

گزارش- 38

در ادامه حمايت‌هاي مردمي و ادارات دولتي از رزمندگان و جبهه‌هاي جنگ، صبح امروز دانشجويان و استادان دانشگاه شهيد بهشتي و مركز علوم پزشكي اين دانشگاه در يك تظاهرات ضمن حمايت از بيانيه اخير شوراي عالي پشتيباني جنگ، تنها راه حل مكتبي جنگ را استمرار روند جديد و بسيج همه امكانات كشور در مبارزه روياروي با صدام و امپرياليسم دانستند و آمادگي خود را براي حضور در جبهه‌ها اعلام كردند. اين عده، در قطع‌نامه خود تأكيد كردند: «معارضه با عراق، جدا از سركوب متجاوز كه در رأس آن امپرياليسم امريكا است، نمي‌باشد و بايد با اشاعه تفكر رويارويي مستقيم با امريكا و ناتو در خليج‌فارس، پاسخ دندان‌شكني به امريكاي جنايت‌كار داد.» به منظور افزايش حضور نيروهاي رزمنده در جبهه‌ها, وزير كار و امور اجتماعي (آقاي سرحدي‌زاده) در بخش‏نامه‌اي خطاب به مديران واحدهاي توليدي، صنفي، كشاورزي و خدماتي از آنها خواست در اجراي مصوبات شوراي عالي پشتيباني جنگ در خصوص امر مهم جنگ، كاركنان تحت امر اعم از مديران و كارگران را در قالب هسته، گروه، دسته،گروهان، گردان و تيپ سازمان دهند تا در تاريخ‌هاي اعلام شده از طرف سپاه پاسداران، به طور متوالي به جبهه‌هاي حق عليه باطل اعزام شوند. همچنين مهندس رضوي, معاون نخست‌وزير و دبيركل سازمان امور اداري و استخدامي كشور اعلام كرده است كه به منظور رسيدگي به مشكلات اداري كارمندان دولت كه به جبهه‌ها عزيمت مي‌كنند، دفتر امور رزمندگان در اين سازمان تشكيل شده است. قوه قضائيه نيز اعلام كرد كه تسهيلاتي را براي رزمندگان در امور دادگستري لحاظ كرده است. رئيس كل محاكم عمومي تهران (حجت‌الاسلام صديقي) دراين باره گفت: «از اين پس رزمندگاني كه از نظر مالي ضعيف هستند با تأييد ارتش و سپاه از پرداخت هرگونه هزينه دادرسي و دادخواست معاف خواهند بود.» وي افزود: «به منظور صرفه‌جويي در وقت، پرونده‌هاي مربوط به رزمندگان خارج از نوبت معمول مورد رسيدگي قرار مي‌گيرد.» در ادامه حمايت از رزمندگان اسلام, برخي از اهالي كشورهاي حاشيه جنوبي خليج‌فارس مبلغ 50 هزار دلار و 100 هزار تومان وجه نقد و 66 قطعه طلا به جبهه‌هاي نبرد اعطا كردند.

گزارش- 39

در حالي كه جو عمومي كشور به تدريج جنگ را مسئله اصلي تلقي كرده، برگزاري مانورهاي عظيم نيروي انساني در شهرستان‌ها و با حضور مسئولان سياسي كشور آغاز شده است. در شهرستان گنبد ـ واقع در شرق مازندران ـ لشكر‌هاي بسيجي شرق مازندران در حضور رئيس مجلس شوراي اسلامي (حجت‌الاسلام هاشمي رفسنجاني) قدرت رزمي خود را نمايش دادند. آقاي هاشمي در اجتماع سپاهيان حضرت محمد(ص) اين خطه, با ريشه‏يابي حضور قدرت‌هاي بزرگ به خصوص امريكا در خليج‌فارس، گفت: «وقتي در عمليات "كربلاي5" به بيش از 140 تيپ عراق ضربه جدي وارد شد، استكبار تصميم گرفت مستقيماً با ما رو در رو شود. … نيروهاي ما تا پيروزي نهايي به جنگ ادامه خواهند داد. ملت ايران از سال 56 كه پا به ميدان مبارزه گذاشت تا امروز قدمي به عقب برنگشته و با بذل مال و جان و تحمل مشكلات، رنج انقلاب را تحمل كرده و اكنون پيروزي را نزديك مي‌بيند و ما اين پيروزي را لمس مي‌كنيم.» آقاي هاشمي همچنين با اشاره به برنامه‏ريزي براي آينده، افزود: «ما براي كارهايي كه طراحي كرده‌ايم به نيرو و پول نياز داريم. ظرفيت‌هاي نيرو در سپاه را به نسبت سال گذشته به چند برابر افزايش داده‌ايم، چنان‌كه اگر پارسال براي انجام يك حمله در يك منطقه با 100 گردان عمل مي‌كرديم، امسال بتوانيم حملات خود را با 400 گردان در چند منطقه گسترش دهيم.» ايشان همچنين در ساري در جريان بازديد از مانور چندين هزار نفري نيروهاي بسيجي، با اشاره به لشكركشي امريكا و غربي‌ها به خليج‌فارس و نقشه‌هايي كه اعراب براي ايران تدارك ديده‌اند, تأكيد كرد: «نيروهاي عظيم ما پاسخ دشمن را در جبهه‌هاي جنگ خواهند داد.» رئيس مجلس در سمينار ائمه جمعه و جماعات و روحانيان مازندران نيز گفت:«امروز دين، منطق و مردم به ما اجازه نمي‌دهند كه اين همه جهاد و شهادت را كه در طول 7 سال جنگ ديده‌ايم با يك جنجال امريكا و متحدانش در خليج‌فارس, فراموش كنيم و تن به سازش بدهيم.» وي با رد شيوه گذشته به كارگيري نيرو در جبهه‌ها, گفت: «ما نمي‌توانيم در جبهه‌ها مثل گذشته عمل كنيم، ما به دو چيز نياز داريم: يكي نيرو و ديگري هزينه‌اي كه نيروهاي داوطلب بايد مهيا شوند و هر ماه همان تعدادي كه لازم باشد، به ميدان رزم بيايند.» آقاي هاشمي همچنين با بيان اين مطلب كه مردم، مسئولان و روحانيان با هماهنگي يك‌ديگر اولويت اول را به جنگ داده‌اند، درباره اهميت جبهه شمال غرب گفت: «فرداي جنگ، در اعماق كردستان عراق است و شما رزمندگان، فردا ميدان جديدي در پيش داريد.» تب و تاب بسيج عمومي در وزارت‏خانه‌ها نيز به چشم مي‌خورد. وزير ارشاد اسلامي حجت‌الاسلام سيد محمد خاتمي نيز در اجتماع كاركنان اين وزارت‏خانه ـ كه به منظور حمايت از بيانيه شوراي عالي پشتيباني جنگ در مراسمي گردآمده بودند ـ درباره ماهيت جنگ و اهداف جمهوري اسلامي درمقابله با تجاوز عراق، گفت: «اهتمام به امر جنگ از آن رو نمي‌باشد كه ما جنگ‏طلب هستيم، بلكه اين توجه از اين جهت است كه ملت ما به صلح مي‌انديشند لذا بايد تجاوز از بين برود تا صلح پايدار به‌وجود آيد. امروز ترديدي باقي نمانده كه جمهوري اسلامي با كل استكبار رويارو مي‌باشد. دنيا به اين نتيجه رسيده كه جمهوري اسلامي نبايد در اين جنگ پيروز شود، پيروزي ما بزرگ‌ترين خطر براي آنها مي‌باشد. و اين‌ها همه نشانه قدرت‌مندي جمهوري اسلامي است.» وي سپس افزود: «ما در اين جنگ يك رسالت تاريخي داريم و تنها براي خودمان و ايران نمي‌جنگيم، ما براي اسلام مي‌جنگيم و براي اين كار بزرگ بايد سرمايه‌گذاري كنيم و در همه صحنه‌هاي جنگ حضور گسترده داشته باشيم تا ضربات متوالي بر پيكر ارتش عراق وارد آوريم.» آقاي خاتمي همچنين نقش هنرمندان را در اوضاع كنوني مهم دانست و تأكيد كرد: «هنرمندان بايد به جبهه‌ها بروند تا از اين عظمت تاريخي كه امروز براي ما به‌وجود آمده و بزرگ‌ترين سرمايه ما است بهره گرفته و شهر‌ها را به كانون آتشفشان جبهه‌ها ارتباط دهند.»

گزارش- 40

رئيس‌جمهوري اسلامي ايران با اشاره به تشديد تحريم اقتصادي عليه ايران و ناموفق خواندن سياست امريكا در خليج‌فارس بر حضور بيشتر روحانيان درجبهه‌ها تأكيد كرد. آيت‏‏الله خامنه‏اي كه در جمع روحانيان و ائمه جماعات استان تهران در مدرسه شهيد مطهري سخن‌راني مي‌كرد، گفت: «امريكا در خليج‌فارس كاري از پيش نخواهد برد. امريكا دست به جنگ اتمي هم نخواهد زد زيرا روي او فشار هست. امريكا از اين كه در خليج‌فارس كاري بكند، ترس دارد. چندي قبل وقتي كه يك نفت‌كش هدف قرارگرفت، سرنشينان آن كشتي با ناوگان امريكايي تماس گرفتند و امريكايي‌ها پاسخ دادند كه نمي‌توانند از آنها دفاع كنند. حتي وقتي به اسكله "الاحمدي" كويت موشك زده شد امريكا باز هم عكس‏العمل نشان نداد.» رئيس‌جمهوري تغيير وزير خارجه امريكا را به دليل ناموفق بودن سياست‌هاي ماه‌هاي اخير اين كشور دانست: «واينبرگر (وزير خارجه پيشين امريكا) كه سياست‌هايش با دستگاه حاكمه مطابقت نمي‌كرد، كنار گذاشته شد.» ايشان سپس به تشديد تحريم اقتصادي عليه ايران اشاره كرد و گفت: «چند هفته است كه اروپاي غربي از ما نفت نمي‌خرد ولي ما نفت خود را در بازار‌هاي معروف دنيا مي‌فروشيم. ژاپن الآن اندكي كم‌تر از يك سوم مقدار قبلي از ما نفت مي‌خرد، ما براي مقابله با اين فشار امريكا بايد با يك حركت گسترده و منسجم ضمن جلوگيري از اختلافات، در پشت سر امام حركت نماييم و با كمك كردن به دستگاه‌هاي اجرايي، خودمان را تقويت كنيم. شعار دشمن ما صلح است كه قابل فهم براي همه است، ولي شعار ما تنبيه متجاوز است كه قابل فهم براي همه نيست، و كار لازم دارد. مجموعه جنگ و ساير حوادث را استكبار به‌وجود آورده اما حالا كه در موضع ضعف قرار دارد، شعار صلح مي‌دهد البته اين صلح به ضرر ماست. امام يك‌سال و يا يك‌سال و نيم پيش به من گفتند اگر ما اين‌جا كوتاه بياييم، دشمن تا تهران خواهد آمد.» رئيس‌جمهوري همچنين با اشاره به ضعف مفرط حكومت عراق در ابعاد اقتصادي و سياسي گفت: «ما اطلاعات دقيقي از داخل عراق داريم. در عراق مشكل اقتصادي واقعاً دارد كمر رژيم عراق را مي‌شكند. قرض‌ها فشار مي‌آورد و خرج جنگ را هم ما خودمان مي‌دانيم و چون دشمن در جنگ تكيه بيش‌تري به سلاح دارد, هزينه بيش‌تري هم در بر خواهد داشت. ما قسمتي از اطلاعاتمان را از داخل عراق فعلاً بر ملا نمي‌كنيم ولي اين قدر بگوييم كه فشار‌هاي سياسي در درون عراق بسيار زياد است. صدام اگر چه عناصر اصلي مخالف خودش را در درون دولت از بين برده، ولي باز هم در هراس به‏سر مي‌برد. هزاران نفر از ارتش گريخته‌اند و اطراف عماره و بصره مركز ارتشي‌هاي فراري عراق شده و شمال عراق را هم كه مي‌دانيد, الآن ارتش عراق يك حضور دروغي در داخل دارد. در داخل بغداد محله مدينةالثوره ـ كه منطقه شيعه‌نشين و فقيرنشين مي‌باشد ـ حركت‌هاي زيادي وجود دارد. بنابراين، حركت ما در جبهه‌ها ترس استكبار را در زمينه سقوط حزب بعث و صدام زيادتر مي‌كند. ضربه يك‌بار زدن و برگشتن و دو سه ماه كاري نكردن، فايده ندارد. رئيس شوراي عالي دفاع همچنين دربارة ضرورت شركت همگان در دفاع مقدس، گفت: «تأثير حضور و يا عدم حضور تعيين‏كننده است, يعني حركتي را كه مردم شروع كرده‌اند وقتي موفق خواهد بود كه روحانيون در صحنه حضور داشته باشند و چون روحاني در ميان مردم است، اثبات و نفي‌اش مؤثر است. در جبهه‌ها نياز به روحانيون بسيار زياد است. يك برادر ارتشي كه از جبهات غرب و جنوب بازديد كرده و گزارش مفصلي تهيه نموده بود به من گفت يكي از دلايل موفقيت بسيجي‌ها در جنگ اين است كه قبل از شروع عمليات در سنگر‌هاي بسيجيان ياد بهشت، دعا،گريه و... هست كه در ارتش اين طور نيست. سرباز حتي همان شبي كه شب عمليات است و مي‌خواهد تا چند ساعت ديگر حمله كند، به كارهاي معمولي‌اش مشغول است، تازه وقتي عمليات هم دير شروع شود، بي‌كار است و اين بي‌كاري فسادآور است. اگر روحاني در آنجا باشد و او را با خدا و معنويت آشنا كند، اين آدم در شب عمليات مثل يك گلوله آتش به طرف دشمن هجوم مي‌كند و پيروزي مي‌آفريند. بنابراين، حضور روحانيون در جبهه‌ها يك ضرورت قطعي است. ما اگر بگوييم هر كجا امنيت است، آن‌جا تبليغ مي‌كنيم, اين درست نيست. من والله اگر مي‌توانستم و شرايط اجازه مي‌داد، از جبهه‌ها منفك نمي‌شدم و مي‌رفتم در ميان اين جوانان پرشور و خداپرست. تفقه در دين، در جبهه‏هاست، آنچه كه ما ياد گرفتيم، جايش آن‌جاست كه برويم و ارائه دهيم، چون اين جوانان واقعاً مشتاق شنيدن سخن خدا هستند. برادري مي‌گفت كه اكنون در يك ده يا بخش دورافتاده يك عالم و روحاني وجود دارد ولي يك لشكر كه افرادش بيش‌تر از آن‌جا‌ها هستند، روحاني ندارد. بنابراين, همان‌طور كه اگر علما در صحنه نبودند، انقلاب پيروز نمي‌شد و يا اگر پيروز مي‌شد، حركت عمومي مردم عوض مي‌شد و به نتيجه نمي‌رسيد، آن‌جا هم همين طور است. به طلاب نبايد اكتفا كرد، پيرمردها هم بايد بروند. چند سال پيش ميرزا جواد آقا تهراني كه كمرش خم است، رفته بود به جبهه و بعد خدمت امام رسيده و به امام عرض كرده‏بود كه در جبهه من را برادران سپاهي كنار خمپاره گذاشتند و هر گلوله‌اي كه من شليك مي‌كردم، گوش‌هايم را گرفته و الله‏اكبر مي‌گفتم. خدا مي‌داند اين صحنه چه تأثيري در روحيه رزمندگان دارد! پس آقايان ائمه جمعه و علما كه مي‌روند، مثل سركشي به مسئولين نباشد. اكنون ستادي تشكيل شده مركب از بنده به عنوان امام جمعه تهران، آيت‌الله جنتي، نماينده محترم امام در سپاه و آقاي موحدي و برادراني از سپاه و ارتش هستند كه براي انجام اعزام روحانيون برنامه‌ريزي مي‌نمايند. البته يادآور مي‌شوم كه برادران روحاني شايد بتوانند پاي خمپاره و توپ بنشينند، ولي تبليغ بهتر است، ساختن انسان‌هاي مجاهد بهتر است. جنگ كردن ما اين است كه معنويت را در جبهه گسترش دهيم. بعضي از برادران مي‌گفتند كه ما را در جبهه تحويل نگرفتند. من در شهري كه براي تبليغ رفته بودم در مدرسه علميه آن شهر لاي زيلو مي‌خوابيدم, مگر ما را در دوران تبليغ‌مان تحويل مي‌گرفتند؟! در ماه محرم جايي در شهر بوديم كه شب‌ها مي‌آمديم در مسجد جامع و مدرسة علميه مي‌خوابيديم و شام نداشتيم و نان خشك ـ با آن‌كه دندان‌هاي من از اول خوب نبودند ـ مي‌خورديم و چنانچه اگر گاهي جلو پاي ما بلند نشدند و سلام نكردند، نبايد دل‌سرد شويم، ما بايد پاي رزمندگان را هم ببوسيم.»

گزارش- 41

رويكرد عمومي كشور به مسئله جنگ، بازتاب نسبتاً زيادي در اظهارات تحليل‏گران خارجي داشته‏است. اين امر به خصوص در ارتباط با حمله آتي ايران و تهديد جدي عراق، مورد توجه قرار گرفته‏است. مؤسسه "مطالعات استراتژيك بروكينگز" در امريكا، در جلسه‌اي اوضاع جنگ عراق و ايران را تجزيه و تحليل‏كرده‏است. در اين جلسه"مك ناگره" عضو مؤسسه، گفت: «احساس مي‌كنم كه اگر اشتباهي شود و واقعه‌اي صورت بگيرد، ايراني‌ها پيروزند. آنان مقداري از اراضي عراق را تصاحب خواهند كرد و خطوط دفاعي عراق را خواهند شكست و فكر نمي‌كنم عراقي‌ها آن‌قدر توانا باشند كه مقابله كنند و ايراني‌ها را عقب برانند، احتمالاً عراقي‌ها سقوط خواهند كرد. ما [امريكا] و همچنين كويتي‌ها و سعودي‌ها از پيروزي ايران در هراس به سر مي‌بريم.» "آرميتاژ" معاون وزير دفاع امريكا نيز گفت: «ايراني‌ها در سه جبهه حمله خواهند كرد. با اين حساب وضع خيلي خطرناك خواهد بود زيرا ايراني‌ها داراي تاكتيك‌هاي غيرقابل پيش‌بيني هستند؛ اين تاكتيك آنها همچنان ادامه دارد.» اين مقام امريكايي در بخش ديگري از سخنان خود افزود: «اما احتمال چنداني نمي‌رود كه عراق شكست بخورد.» وي همچنين گفت: «اگر بصره در معرض سقوط واقع شود، كشورهاي خليج‌فارس كه وابستگي زيادي به حيات عراق دارند، ممكن است براي جلوگيري از چنين سقوطي مداخله كنند. ايراني‌ها بايد تشكل جديد اعراب را مورد توجه قرار دهند، مصر نيز به اين معادله اضافه شده‏است.» آرميتاژ افزود: «كشورهاي حوزه خليج‌فارس فشار خود را بر ايران بيش‌تر كرده و اميد آتش‌بس در منطقه افزايش يافته، ولي بسيار بسيار به آهستگي.» در همين حال، "ياسر عرفات" رئيس ساف، گفت: «چريك‌هاي فلسطيني را به منظور مقابله با ايران به خاك كويت اعزام خواهد كرد. … هرزمان مقامات كويت مناسب بدانند، فلسطيني‌ها آماده‌اند با خون خود از كويت و كشورهاي عربي حوزه خليج‌فارس دفاع كنند.» عرفات افزود: «من از توانايي رژيم عراق در مقابله با بسيج نيروهاي ايران در شرق بصره ودفع تهاجم آنها، مطمئن هستم.» نگراني حكومت عراق از حمله آينده ايران, بيش از ديگران قابل درك است. راديو بغداد دربارة حمله آينده ايران گفت: «ناظران آگاه پيش‌بيني مي‌كنند كه رژيم [امام] خميني قصد حمله بزرگ به عراق را دارد. اين حمله با هدف تصرف بصره صورت مي‌گيرد، ولي اين حمله و حملات ديگر دير يا زود به شكست خواهد انجاميد.»

گزارش- 42

نگراني كشور‌هاي عربي منطقه خليج‌فارس از سرنوشت جنگ عراق و ايران، تشديد شده‏است. "شيخ خليفه بن حمد آل ثاني" امير قطر، گفت: «ما در قطر همچنان از رهبران ايران مي‌خواهيم به قطع‌نامه598 پاسخ مثبت دهند.» وزير دفاع امارات متحده عربي نيز در مراسم گشايش ششمين اجلاس وزيران دفاع كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج‌فارس هشدار داد: «ادامه جنگ ايران و عراق و پيامدهاي آن نه فقط خطري عليه امنيت و صلح منطقه به شمار مي‌رود، بلكه اين خطر همچنين امنيت و صلح جهاني را تهديد مي‌كند. اين مسئله افزايش تلاش‌هاي صلح‏آميز براي پايان دادن به اين جنگ و اجراي قطع‌نامه598 شوراي امينت و روي آوردن به گفت‌وگو‌هاي صلح‌آميز كه حقوق دو طرف را تضمين نمايد، مورد تأكيد قرار مي‌دهد.» همچنين "شيخ صباح الاحمد" وزير خارجه كويت, در ديدار با "ارنست زورف" سفير شوروي در كويت، با اشاره به اين كه شوروي جلو اجراي قطع‌نامه598 شوراي‌امنيت را سد كرده است، بر لزوم اتمام جنگ تأكيد كرد. روزنامه "الرأي‏العام" چاپ كويت نيز نوشت: «شوروي و امريكا از اجراي قطع‌نامه598 طفره مي‌روند و فاقد تحرك كافي براي تصويب يك قطع‌نامه مكمل و جديد عليه ايران مي‌باشند.»(64)

گزارش- 43

ششمين اجلاس وزيران دفاع شوراي همكاري خليج‌فارس امروز با سخنان "شيخ محمدبن راشد" وزير دفاع كشور امارات، در ابوظبي آغاز شد. اين اجلاس به دنبال اجلاس هفته گذشته رؤساي ستادهاي مشترك ارتش‌هاي كشورهاي عضو شوراي همكاري در رياض، برپا گرديده‏است. قرار است تصميم‌هاي اين اجلاس در كنفرانس سران كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج‌فارس كه در پنجم دي‌ماه در رياض تشكيل مي‌شود، در دستوركار قرار بگيرد.(62) قبل از تشكيل اجلاس، درباره موضوع‏هايي كه قرار است در آن مطرح شود, اظهار نظر‌هايي صورت گرفت. وزير دفاع كويت در اين باره گفت: «تشكيل اين كنفرانس كه هم‌زمان با قرار گرفتن منطقه خليج‌فارس اعم از آب‌هاي بين‌المللي و يا ساحلي آن در معرض تجاوزات نامشروع ايران، صورت مي‌گيرد، حالت خاص خود را دارد. … برنامه كار كنفرانس به دو بخش سياسي و نظامي تقسيم مي‌شود: بخش سياسي شامل تجاوزات اخير ايران عليه كشتي‌ها در آب‌هاي بين‌المللي و ساحلي است كه اين اقدامات غيرانساني و غيراخلاقي ايران حالت هشدار و انتقام و كينه‏توزي به خاك كشورهاي شوراي همكاري دارد. بخش نظامي شامل ايجاد همبستگي بيش‌تر و افزايش آموزش‌هاي زميني و دريايي و هوايي ميان كشورهاي شورا جهت مقابله با تهديدات عليه حيثيت اين كشورها در حال و آينده است.»(63) رسانه‌هاي خبري امارات نيز اعلام كردند كه در اجلاس امروز آخرين تحولات خليج فارس و افزايش تنش در جنگ ايران و عراق و مسائل مربوط به آن پس از كنفرانس سران عرب در "امان"، مورد ارزيابي قرار مي‌گيرد. اين رسانه‌ها همچنين تأكيد كرده‌اند كه اجلاس امروز وزيران دفاع شوراي همكاري در حالي كه منطقه خليج‌فارس بيش از هر زمان ديگر متشنج مي‌باشد، اهميت خاصي دارد.(64) از سوي ديگر، تلاش اعراب براي نزديكي سوريه و عراق ادامه دارد. شاه‌زاده "حسن" وليعهد اردن، در گفت‌وگو با خبرنگاران ژاپني گفت: «آشتي بين عراق و سوريه نقش مهمي در تصميم‌گيري‌هاي سران عرب در اجلاس "امان" داشته‏است. اين آشتي معرف منطق سوريه و در عين حال روشن‌گر اين مطلب براي عراق بوده‏است كه منطقه يك گذرگاه آسان براي ايران نيست. … گفت‌وگو‌ها در جهت آشتي بين عراق و سوريه در حال پيشرفت مي‌باشد.(65)

گزارش- 44

حكومت عراق عوامل ناخشنودي آلمان را از سر راه روابط دو كشور برطرف مي‌سازد. منابع خبري گزارش دادند. حكومت عراق يك تبعه آلماني را كه به اتهام جاسوسي به 20 سال زندان محكوم شده‏بود، آزاد كرد.(66) [ر.ك.به: روزشمار 28/8/1366]

گزارش- 45

مجله نيروي هوايي تركيه در يك مقاله نظامي ـ سياسي درباره نقش اين كشور در تحولات آينده جنگ عراق و ايران و احتمال مداخله نظامي امريكا و حمله به ايران و همچنين بي‌تفاوت نبودن تركيه در صورت تهديد خط لوله نفتي شمال عراق به تركيه، نوشت: «افزايش حضور نظامي امريكا حتي اگر صرفاً جنبه قدرت‌نمايي داشته‏باشد، احتمال شدت درگيري‌ها و افزايش بحران را بيش‌تر كرده‏است. در اين ميان تركيه بر اين موضوع اصرار دارد كه جنگ ايران و عراق بايد در كوتاه‌ترين مدت بدون خدشه‌دار شدن تعادل اقتصادي و سياسي منطقه، پايان پذيرد.» اين مجله سپس در بررسي پي‌آمدهاي احتمالي ناشي از پيروزي جمهوري اسلامي ايران, افزوده است: «تحولات ناشي از پيروزي ايران به طور قطع با منافع بين‌المللي امريكا مغايرت خواهد داشت و در صورت پيش آمدن چنين موقعيتي، مداخله نيروهاي واكنش سريع امريكا در منطقه به صورت يك احتمال جدي مطرح خواهد شد و در صورت چنين مداخله‌اي، پايگاه نظامي "اينجرليك" در خاك تركيه، نبض عمليات را در دست خواهد داشت. هر چند كه تركيه با شركت در چنين عملياتي موافق نيست با وجود اين، كنترل تردد نيروهاي نظامي امريكا از طريق اين پايگاه براي تركيه ممكن نخواهد بود.» اين مجله با اشاره به اين‌كه حكومت عراق در حال حاضر بزرگ‌ترين مشتري تجاري تركيه است، هشدار داده‏است: «در صورت پيروزي ايران در جنگ، تركيه يكي از بزرگ‌ترين مشتريان تجاري خود در منطقه را از دست خواهد داد و با توجه به اين‌كه بيش از 40درصد از نيازهاي نفتي تركيه از طريق عراق تأمين مي‌شود، هرگونه تهديد بر عليه خط لوله نفتي كركوك، زيان‌هاي جبران‌ناپذيري را متوجه تركيه خواهد ساخت و اين كشور بدون شك چنين زياني را تحمل نخواهد كرد. ايران نيز مي‌داند كه افزايش ابعاد جنگ به نحوي كه موجب خدشه‌دار شدن حاكميت ارضي عراق شود، مداخلات نظامي نيروهاي خارجي را محتمل خواهد ساخت.»(67)

گزارش- 46

نشريه عربي "المجله" چاپ لندن، به نقل از رئيس كميته خارجي حزب دمكرات مسيحي آلمان غربي نوشته‏است كه ديپلمات‌هاي ايران در "بن" به قاچاق اسلحه براي ايران دست مي‌زنند.(68) در گزارش منتشره در مورد ارسال سلاح به ايران، ايتاليا نيز به اين اقدام متهم گرديده‏است، اما سفير اين كشور در كويت اين اخبار را تكذيب كرده و افزوده است: «شركت‌هاي ايتاليايي اجازه ندارند به كشور‌هاي درگير در جنگ سلاح صادر كنند.»(69) اخبار و گزارش‌هاي ديگر حاكي از آن است كه چين ابراز علاقه كرده‏است كه سلاح در اختيار ايران قرار دهد.(70) بنا به اين گزارش‌ها، مديران صنايع نظامي چين در جاكارتا گفته‌اند آمادگي دارند كه از طريق سفارت جمهوري اسلامي ايران در اندونزي، آخرين توليدات نظامي خود را به جمهوري اسلامي معرفي كنند. همچنين در اين خبر آمده كه به زودي يك هيئت نظامي به رياست "ليوتو" فرزند "ليو شي چي" رئيس‌جمهور اسبق چين، براي اين منظور عازم جاكارتا خواهد شد.(71)

گزارش- 47

خبرگزاري ژاپني "كيودو" در مورد قرارداد پروژه احداث يك بزرگ‌راه در عراق به وسيله شركت ساختماني "فوجيتاكورپ" و ضرر و زيان ناشي از آن، اعلام كرد: «عراق در سال 1979 قراردادي به ارزش 7/68 ميليارد ين (508 ميليون دلار) با شركت ژاپني "فوجيتاكورپ" امضا كرد كه به موجب آن قرار بود اين شركت بخشي از بزرگ‌راه 1200 كيلومتري بغداد و مزر اردن و سوريه را احداث نمايد. با شروع جنگ، اين پروژه به حال تعليق در آمد. در پي مذاكرات مفصل، عراق راضي شد 2 ميليارد ين (8/14 ميليون دلار) به عنوان خسارت بپردازد و اين در حالي است كه شركت مذكور خواهان حداقل 5/14 ميليارد ين (114 ميليون دلار) به عنوان جبران خسارت تعويق ساخت, شده‏است.» به گزارش خبرگزاري كيودو، شركت‌هاي ژاپني در ارتباط با اين پروژه، نزديك به 100 ميليارد ين (7/740 ميليون دلار) بده‌كار شده‌اند.(72) در خصوص مسائل اقتصادي جنگ، خبر ديگري حاكي است كه واردات ايران از دوبي افزايش يافته است. خبرگزاري فرانسه در اين باره گزارش داد: «شب و روز در مقابل ساختمان مدرن خليج دوبي در ساحل جنوبي خليج‌فارس، قايق‌هاي چوبي با پرچم ايران، برنج، لاستيك، ماشين لباس‌شويي، پودر و... بارگيري مي‌كنند. ارقام دولت دوبي تصريح مي‌كنند كه صدور مجدد كالا به مقصد ايران از 732 ميليون درهم (حدود 198 ميليون دلار) در سال 1986 به 840 ميليون درهم در 9 ماهه اول سال جاري رسيده‏است.»(73)

گزارش- 48

سخنان روز پيش آقاي "هاشمي رفسنجاني" رئيس مجلس شوراي اسلامي، در باره مذاكرات ايران و شوروي به منظور انعقاد يك پيمان جديد دفاع متقابل بين دو كشور،( ضميمه دارد) بازتاب‏هايي در رسانه‌هاي همگاني داشته‏است. "لوماتن دوپاري" روزنامه نزديك به حزب سوسياليست فرانسه، سخنان آقاي هاشمي در مورد پيمان جديد دفاع متقابل بين ايران و شوروي را شگفت‌انگيز و فوق‌العاده توصيف كرد و افزود: «تهران با پيشنهاد "طمع برانگيز" انعقاد يك قرارداد جديد دفاعي، در واقع دورنماي سحرآميز تحقق رؤياي ديرينه روسيه براي دست‌رسي به آب‌هاي گرم را در ذهن رهبران كرملين مجسم مي‌سازد.»(74) مطبوعات ايتاليا نيز به طور وسيعي به اظهار نظر در اين باره پرداختند. روزنامه دست راستي "يل جورناله" اين سخنان را يك "بمب" توصيف كرد و افزود: «چنين پيماني چه راست و چه دروغ، در آستانه ملاقات "ريگان و گورباچف" زنگ خطر را در مراكز ديپلماتيك بين‌المللي به صدا در آورده‏است.» روزنامه "استامپا" نيز در اين مورد تأكيد كرد كه چنين اظهاراتي به وضوح يك پيغام براي واشنگتن است.(75) مطبوعات كويت در واكنش به اين خبر، نگراني شديدي از خود بروز دادند. روزنامه "الرأي‏العام" در سرمقاله امروز خود با انتقاد شديد از مواضع شوروي در قبال مسائل جهان عرب، نوشت: «بالاخره ديدارهاي كش‌دار، پي‌گير و متقابل مسئولين ايران و شوروي به يك معاهده‏نامه دفاع مشترك ميان دو كشور انجاميد.(76)

 ضميمه گزارش 30: يادي از شهيد مجيد صادقي‏نژاد مجيد صادقي‏نژاد در تاريخ 15/9/1346 در تهران متولد شد. او دوران متوسطه تحصيل را در دبيرستان مفيد تهران طي كرد و در سال 1364 در رشته مهندسي مكانيك دانشگاه علم و صنعت پذيرفته شد. اولين اعزام مجيد صادقي‏نژاد به جبهه در تاريخ 12/7/1365 بود كه در تيپ110 خاتم‏الانبيا(ص) امدادگري رزمندگان به‏عهدة او گذاشته شد. با درخواست مركز مطالعات و تحقيقات جنگ و ترغيب دوستانش كه با اين مركز همكاري داشتند, او و چند تن ديگر از فارغ‏التحصيلان دبيرستان مفيد, با ديگر راويان (محققان) مركز مطالعات در مهرماه 1366 عازم جبهة شمال غرب شدند تا هر يك با حضور در يكي از قرارگاه‏ها و يگان‏هاي عملياتي, جريان طراحي, آماده‏سازي, هدايت و اجراي عمليات‏هايي كه قرار بود در اين جبهه انجام شود را به ثبت برسانند. ثبت و ضبط مجموع اقدامات لشكر7 ولي‏عصر(عج) به‏عهدة مجيد صادقي‏نژاد گذاشته شد. او با حضور در مقرهاي مختلف لشكر ولي‏عصر(عج) و جلسات متعدد, پا به پاي فرمانده اين لشكر همة تلاش‏ها و مباحثي را كه دربارة عمليات صورت مي‏گرفت ضبط و ثبت مي‏كرد. با تعويق زمان عمليات راويان مركز مطالعات به تهران آمدند تا مطالب جمع‏آوري شده را سازمان‏دهي كنند, اما طولي نكشيد كه در 23/8/1366 براي ادامه كار به شمال‏غرب بازگشتند. مجيد صادقي‏نژاد نيز از سقز راهي اردوگاه لشكر7 ولي‏عصر(عج) شد تا ضمن همراهي با فرمانده اين لشكر ادامة تلاش‏هاي لشكر را در جهت آمادگي براي عمليات به ثبت برساند. روزها و شب‏هاي پركار و بدون استراحت قبل از عمليات سپري شد و عمليات نصر8 در بامداد 29/8/1366 آغاز گرديد و سختي‏هاي عمليات شروع شد. امّا دشواري كار مجيد چندان طولاني نشد, او در نيمه روز شنبه 30/8/1366 در ارتفاعات منطقه ماؤوت با تركش‏هاي تير يكي از تانك‏هاي دشمن به شهادت رسيد و به فيض عظيمي كه خود خواسته بود نايل شد چرا كه او خود نوشته بود: «برادران! خدا نكند كه روزي فيض عظيم جهاد و از آن بزرگ‏تر "شهادت" از ما گرفته شود كه آن روز رحمت خدا از ما برداشته شده است.»

ضميمه گزارش شماره 48: درباره قرارداد مشترك دفاعي ميان ايران و شوروي به نقل از برخي منابع داخلي، تأكيد منابع خبري منطقه‌اي و بين‌المللي بر قرارداد مشتركي دفاعي ميان ايران و شوروي اشاره دارد به سابقه تاريخي اين مسئله كه در بندهاي 5 و6 عهدنامه مودت كه در سال 1921 در زمان قاجاريه ميان دو كشور امضا شده‏است. پس از پيروزي انقلاب اسلامي، ايران مواد 5 و6 را به طور يك طرفه و با تصويب شوراي انقلاب، لغو كرد. اين تصميم به اطلاع دولت شوروي و سازمان‌ملل متحد نيز رسيد. دولت شوروي از قبول لغو اين مواد امتناع ورزيد و همچنان بر تماميت عهدنامه تأكيد مي‌كند. اين در حالي است كه در مصاحبه آقاي هاشمي رفسنجاني مجدداً بر لغو اين مواد تأكيد شده‏است. تكذيب سريع روس‌ها در قبال سخنان آقاي هاشمي رفسنجاني, دقيقاً بر همين مبنا و به علت حساسيت روس‌ها در روابط‌شان با غرب و كشورهاي عربي صورت گرفته‏است. طرح قضيه عهدنامه 1921 از طرف شوروي اولاً در پاسخ سخنان آقاي رفسنجاني است كه مجدداً به لغو بندهاي 5 و6 آن تأكيد كرده‌است، ثانياً احتمال اين كه خواسته باشند به اين وسيله موضوع مذاكرات بين دو كشور را در خصوص مسائل دفاعي حمل بر اين قضيه كرده باشند، متصور است. آقاي "كرننكو" قائم‏مقام وقت وزارت امورخارجه شوروي، در سفر به تهران ضمن تأكيد بر اين‌كه مواد 5 و6 عهدنامه لزوماً به ضرر ايران نيست، آمادگي كشورش را نيز براي تنظيم قرارداد مشابهي به جاي آن قرارداد، اعلام كرد.(77)

منابع و مآخذ روزشمار 1366/08/30