1366.12.05

روزشمار جنگ سال 1366 1366.12.05
نام‌های دیگر	پنج اسفند
تاریخ شمسی	1366.12.05
تاریخ میلادی	24 فوریه 1988
تاریخ قمری	6 رجب 1408

1359.12.05

1360.12.05

1361.12.05

1362.12.05

1363.12.05

1364.12.05

1365.12.05

گزارش - 1

1. یکماه پس از توقف عملیات بیتالمقدس٢ در غرب منطقه عمومی ماؤوت، امروز قرارگاه نجف دستور عملیاتی شماره١ درباره ادامه عملیات در این منطقه را با نام عملیات بیتالمقدس٣ صادر کرد.* براساس این دستور عملیاتی، یگانهای تحتامر قرارگاه نجف مأموریت دارند در این منطقه در ٢ مرحله به ترتیب زیر تک کنند: در مرحله یکم، این قرارگاه با بهکارگیری ١٠ یگان پیاده و تیپ٢٠ زرهی رمضان به ترتیب از راست به چپ شامل تیپ١٢ قائم، لشکر٥ نصر، تیپ٣٥ امام حسن، لشکر٣١ عاشورا، لشکر٥٧ ابوالفضل، لشکر٥٥ ویژه شهدا، لشکر٢٧ حضرت رسول، لشکر١٠ سیدالشهدا، تیپ١٨ الغدیر و لشکر٥٢ قدس اهداف تعیینشده شامل ارتفاعات گوجار، دولبشک، الاغلو، گرده هلکان، و تنگههای دولبشک و الاغلو را در مرحله اول تصرف خواهند کرد. در مرحله دوم نیز مقرر گردید ٣ لشکر٥٧ ابوالفضل، ٥ نصر و ٥٥ ویژه شهدا در ادامه مرحله اول بنا به دستور شهرک نظامی کاریزه در جنوب ارتفاعات دولبشک و الاغلو و ارتفاعات اطراف آن را تصرف و تأمین کنند. در این مرحله لشکر٥٢ قدس، تیپ١٢ قائم و تیپ٣٥ امام حسن در احتیاط قرار گرفتند.** همچنین تیپ زرهی ٢٠ رمضان، تیپ توپخانه ٦١ محرم، تیپ پدافندهوایی ٦٧ امام صادق، گردان ادوات ٢٠٣ صف، تیپ (ش.م.ه) ٢٣ نصرت مأموریت پشتیبانی از عملیات را عهدهدار شدند. در این دستورالعمل به زمان اجرای عملیات اشاره نشده است. در همین روز طرح آتش توپخانه نیز تهیه و ابلاغ شد و همچنین یکصد کامیون برای حمل مهمات در اختیار توپخانه قرار گرفت.

گزارش - 2

2. ارتش عراق به ارتفاع پیرکه در مناطق دراختیار اتحادیه میهنی کردستان عراق در استان سلیمانیه و در غرب منطقه عمومی عملیات بیتالمقدس٢ حمله کرد، اما آنها با مقاومت چریکهای اتحادیه عقب زده شدند. سیدکمال حسینی راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه رمضان که به همراه محمدباقر ذوالقدر فرمانده این قرارگاه در داخل خاک عراق حضور دارد دراینباره نوشته است: بعدازظهر دشمن به ارتفاع تَلِش حمله کرد اما نیروهای اتحادیه جلوی آن را گرفتند و دشمن حدود ٢٠ نفر کشته و زخمی به جای گذاشت و عقب رفت. حسینی میافزاید: اگر دشمن این ارتفاع را تصاحب میکرد، میتوانست بر روی ارتفاع پیرکه مسلط شود. راوی همچنین نوشته است: امشب نیز دشمن به ارتفاع گردهبران حمله کرد اما با دادن ١٢ کشته عقبنشینی نمود. تصاحب این ارتفاع نیز از سوی دشمن میتوانست بسیار خطرناک باشد و عملیات آینده را با مشکل جدی مواجه سازد. در این حال ذوالقدر در تماس با مصطفی ایزدی مسئول عملیات نیروی زمینی سپاه، از طولانی شدن مقدمات اجرای عملیات در زمین منطقه بیتالمقدس٢ اظهار نارضایتی کرد. وی همچنین گفت احتمال حمله دشمن به گاراده خیلی زیاد است. ذوالقدر از عدم تصمیمگیری قطعی درباره زمان عملیات اظهار نگرانی کرد. زیرا زمان عملیات چندینبار تغییر کرده است. اسدالله احمدی راوی قرارگاه نیروی زمینی درباره علل تأخیرات صورت گرفته در عملیات مینویسد: براساس اولین زمانبندی تمام عقبهها و یگانها بایستی در بیستم بهمنماه آماده انجام عملیات میشدند. هنگام زمانبندی، فرمانده کل در نظر داشت یگانها حداکثر تا ٣٠/١١/١٣٦٦ آمادۀ عملیات بشوند. به همینخاطر زمانهای بعدی آمادگی ٢٥ و سپس ٣٠/١١/٦٦ در نظر گرفته شد ولی فرماندهی قرارگاهها و یگانها را موظف کرد تا ٢٠/١١/١٣٦٦ آماده انجام عملیات بشوند. اما تا آن زمان حدود سه چهارم امکانات مورد نیاز به داخل عراق انتقال نیافت و یگانهای محور قرارگاه نجف نیز اغلب با مشکلات متعددی در زمینه شناساییها، عقبه و آتش روبهرو بودند لذا ناگزیر پنج روز به زمان آمادگی اضافه شد و فرماندهان یگانها و مسئولین مهندسی به تلاش خود جهت آماده نمودن منطقه ادامه دادند. اما پنج روز زمانی نبود که با امکانات موجود و شرایط منطقه، عقب ماندگیها جبران شود لذا در تعویق مجدد، مورخ ٥/١٢/١٣٦٦ به یگان ابلاغ شد. اکنون نیز مجدداً عملیات به تعویق افتاده و با اقدام عراق در حمله به مناطق دراختیار معارضین کرد عراقی و عقبماندگی قرارگاهها در انتقال امکانات به داخل عراق و مسئله جاده و... احتمالاً عملیات در آستانه منتفی شدن است.

گزارش - 3

3. در آستانه عملیات بیتالمقدس٣ در منطقه عملیاتی بیتالمقدس٢ و در میان مشکلات ناشی از بسته شدن راه و عدم امکان ارسال اقلام پشتیبانی نیروهای عملکننده قرارگاه رمضان و برخی یگانهای قرارگاه نجف به داخل عراق، حمله عراق به ارتفاع پیرکه این تصور را ایجاد کرده است که عراق در صدد حملات جدیدی است که از نظر فرماندهان چنین اقدامی برنامه عملیاتی شمالغرب را در محور شمال سلیمانیه دچار اختلال خواهد کرد. محمد مقدم فرمانده تیپ٧٥ ظفر درباره اقدام عراق، در جمع ذوالقدر، شمخانی و محصولی میگوید: از شواهد موجود برمیآید اوضاع منطقه بههم ریخته و دشمن طی ٣ روز آینده حرکت بیشتری خواهد کرد و ما شرایط کنونی را نخواهیم داشت. ذوالقدر که تغییرات متعدد زمان عملیات را یک عامل مؤثر بر وضعیت کنونی میداند و معتقد است بر اثر این تأخیرها، اعزام نیروها به داخل بدون برنامه مانده است به شمخانی میگوید: شما یک زمانبندی برای انتقال نیروها مشخص کنید. شمخانی پاسخ داد: از فردا نیروها را بفرستید، و ما باید امشب با شوشتری (فرمانده قرارگاه نجف که در داخل عراق است) صحبت کنیم. با این حال این پاسخ هنوز حرف نهایی شمخانی نیست. شمخانی درصدد است با شوشتری تماس بگیرد تا از آنجا مطلع شود و ابهام جهت فرستادن نیرو به داخل عراق برطرف گردد. تماس و گفتوگو با شوشتری فرمانده قرارگاه نجف و حسن دانایی جانشین قرارگاه رمضان نشان میدهد که عراق قسمتهایی از مناطق دراختیار معارضین را تصرف کرده است. این اقدام دشمن از افزایش حساسیت وی نسبت به عملیات ایران در این قسمتها حکایت میکند. همچنین مشکل پشتیبانی و کمبود مایحتاج یگانهای قرارگاه رمضان کماکان حل نگردیده است. پیگیریها موجب شد دانایی و شوشتری تشکیل جلسه دهند و برخی مسائل را نیز هماهنگ کنند، اما حل همه مسائل در گرو امکان انتقال امکانات، تصمیم قطعی برای عملیات و... بود که مهمتر از هر عامل دیگر تصمیم قطعی توسط رضایی فرمانده سپاه، هنوز اتخاذ نشده است که صرفنظر از تأخیرهای پیاپی، اساساً آیا عملیات انجام میشود یا نه. برای انتقال امکانات هم، جاده که پوشیده از برف است و امکان تردد وجود ندارد و احداث جاده از محور ژاژیله نیز به کندی پیش میرود. لذا استفاده از هوانیروز و به خصوص انتقال امکانات بهوسیله بالگرد شنوک، ممکنترین و در دسترسترین امکان محسوب میشود. اما احتمال استفاده از شنوک بسیار محدود است زیرا گفته میشود با آمدن شنوک، منطقه از سوی دشمن بمباران میشود. با وجود این آمدن شنوک باعث خواهد شد تا وسایل سریعتر منتقل شوند و کمبود مهمات نیز حل میشود. همچنین برای انتقال مجروحین از منطقه به بیمارستان سرگلو نیز باید از بالگرد استفاده شود چون بسیاری از جادههای ارتباطی روستاها بهدلیل بدی هوا، خراب است و فقط با تراکتور میتوان مجروح را به بیمارستان منتقل کرد که آن هم به کندی انجام میگیرد.

گزارش - 4

4. عملیات برونمرزی ظفر٦ بههمت قوات امام خمینی از لشکر٩ بدر، تحتامر قرارگاه رمضان در منطقه عمومی سنگاو در شرق استان کرکوک عراق انجام شد. در جریان این عملیات که در ٣ مرحله اجرا گردید بیش از ٣٠٠ نفر از نظامیان عراقی و افراد مسلح تحتامر ارتش بعث کشته و ٥٠ نفر اسیر شدند و مقادیر قابل توجهی غنائم به دست آمد. در گزارش قرارگاه رمضان به نیروی زمینی سپاه درباره این عملیات، اشاره شده است که این عملیات در ٣ محور شرق سنگاو انجام شد که در اولین محور ٤ ارتفاع بهطور کامل آزاد شد و در طی آن ٦٠ نظامی عراقی کشته و تعدادی نیز اسیر شدند و کلیه سلاحها و تجهیزات در پایگاههای این ارتفاعات سالم به غنیمت درآمد. در دومین محور از عملیات، مقر گردان٢٥ تصرف و پاکسازی شد و چند تن از نظامیان عراقی از جمله فرمانده گردان٢٥ خفیفه به اسارت درآمد. مجاهدین قوات امام خمینی همچنین با نفوذ به داخل پادگان گردان پیاده مکانیزه تابع سپاه یکم ارتش بعث و درگیری تنبهتن در داخل پادگان بیش از یکصد نفر از نظامیان را به هلاکت رساندند و با به اسارت درآوردن ٢٠ تن از آنان این پادگان را به طور کامل پاکسازی نمودند. مجاهدین قوات امام خمینی همچنین کلیه خودروهای موجود در پارک موتوری پادگان، دو قبضه توپ ضدهوایی، شش قبضه تیربار سنگین، سه قبضه خمپارهانداز ٨٢ میلیمتری، دو دستگاه نفربر زرهی، ٥٠ قبضه سلاح انفرادی، چندین قبضه تیربار گرینوف و موشکانداز آر پی جی٧ سالم به غنیمت مجاهدین درآمد. در سومین محور، رزمندگان مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق با حمله به ٣ پایگاه دیگر واقع در شرق منطقه نبرد، پایگاههای مذکور را به تصرف درآوردند و با به هلاکت رساندن ٨٠ تن دیگر از نیروهای دشمن و به اسارت درآوردن تعداد قابل توجهی از آنان، مقر فرماندهی گردان سوم مستقر در این منطقه را (گردان١٣٥ خفیفه) تصرف کردند، و تجهیزات زیادی از جمله دو قبضه خمپارهانداز ٨٢ میلیمتری، ٤ قبضه تیربار ضدهوایی ٥/١٤ میلیمتری، ٥ قبضه دوشیکا را سالم به غنیمت خود درآوردند. در این عملیات، واقع در نزدیک مناطق نفتخیز شمال شهر کرکوک، بیش از ٦٠ دستگاه بیسیم و سایر تجهیزات مخابراتی، چند دستگاه موتور برق، ٣ قبضه نارنجکانداز ٣٥ میلیمتری، ٤ انبار مهمات و چندین انبار آذوقه و پوشاک دشمن، سالم به غنیمت رزمندگان اسلام درآمد و به پشت جبهههای نبرد تخلیه شد. علاوه بر عملیات مذکور، نیروهای تحتامر قرارگاه رمضان در عملیات دیگری با همکاری پیشمرگان حزبالله کرد عراق توانستند با هجوم به سه پایگاه تازه تأسیس دشمن در ارتفاعات بابکه و سلیمخان در نزدیکی مرگهسور از استان اربیل عراق، مقر گردان سلیمخان را منهدم کرده، به آتش بکشند. در این عملیات بیش از ٥٠ نفر از نیروهای عراقی کشته یا مجروح شدند و ٩ تن از آنان از جمله یک افسر فرمانده گروهان خفیفه به اسارت رزمندگان اسلام درآمدند. طی این عملیات چند قبضه سلاح و یک موشکانداز آرپیجی به همراه مهمات مربوطه به غنیمت رزمندگان درآمد.

گزارش - 5

5. با هدف جلوگیری از جاسوسی سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، با روش تخلیه اطلاعاتی از رزمندگان دربارۀ اوضاع جبههها و... از طریق تلفنی و یا حضوری، بهویژه مجروحان جنگ تحمیلی، سپاه پاسداران در ابلاغیهای خواستار دقتنظر و رعایت مسائل حفاظتی در مکالمات تلفنی مجروحان گردید. در قسمتی از این ابلاغیه با اشاره به اتخاذ این شیوه در توضیح چگونگی جاسوسی تلفنی که چند مورد آن نیز انجام شده آمده است: «شیوه مذکور بدین شکل است که منافقین با افرادی که در جبههها مجروح شده و در بیمارستانها بستری هستند با پوشش تعاون و امور مجروحین تماس گرفته و این افراد را که نوعاً اطلاعات خوبی هم از جبههها و مناطق عملیاتی دارند تخلیه مینمایند و متأسفانه برادران مجروح که از نظر جسمی حال مساعدی ندارند و بعضاً منتظر رسیدگی تعاون به وضعیت خودشان هستند (و آمادگی ذهنی هم دارند) فریبخورده و به سؤالات طرف جاسوس جواب داده و نهایتاً اطلاعات مهم جبههها را در اختیار دشمن قرار میدهند. لذا لازم است با توجه به حساسیت موضوع و ارتباط مستقیم آن با مسائل جنگ و عملیاتها سریعاً ترتیبی اتخاذ شود که کلیه برادران دستاندرکار تعاون و امور مجروحین در جریان امر قرار گرفته و نسبت به توجیه مجروحین عزیز حول محورهای زیر اقدام نمایند: ١. به هیچوجه مسائل برادران مجروح توسط تلفن حل و فصل نشده و این امر به طور کلی منتفی و به اطلاع آن برادران نیز برسد که سپاه در جهت امور تعاون با هیچ مجروحی تماس تلفنی نخواهد گرفت. ٢. برادران عزیر مجروح توجه داشته باشند که به هیچ تلفنی در این خصوص تحت هر عنوانی که باشد پاسخگو نباشند و در صورت وقوع تماس ضمن هشیاری از صحبت با طرف مقابل امتناع ورزند. ٣. در ملاقاتها و تماسهای حضوری نیز برادران مجروح باید از بازگویی اطلاعات و اخبار جبهه به افراد دیگر جداً خودداری نموده و مواظب باشند که مبادا دشمنان با چهرهای دوستانه و تحت عنوان ملاقات و سرکشی از این عزیران مسائل جبههها را به دست بیاورند. ٤. اطلاعات و اسرار مربوط به جنگ، جبهه و مناطق عملیاتی در محیط بیمارستانها و مراکز درمانی در حضور افراد ملاقاتکننده و پرسنل و کادر این مراکز و حتی بین خود مجروحین نباید رد و بدل و بیان شود.»

گزارش - 6

6. اساسنامه، ساختار تشکیلاتی و شرح وظایف شورای عالی پشتیبانی جنگ که رئیس جمهور، نمایندۀ امام در شورای عالی دفاع، نخستوزیر، رئیس شورای عالی قضائی و فرمانده سپاه از جمله اعضای آن هستند امروز از سوی ستاد کل سپاه پاسداران به زیر مجموعه ابلاغ گردید. در این ابلاغیه شرح وظایف شورای عالی پشتیبانی جنگ و همچنین وظایف ستاد مرکزی پشتیبانی جنگ برشمرده شده است که بخشهایی از آن اینگونه است: ١. اتخاذ تدابیر لازم به منظور ایفای نقش محوری فرهنگ جبهه و جنگ توسط رسانههای گروهی بهخصوص صدا و سیما و تعیین هیئت ویژه نظارت، بررسی و پیگیری گزارشات این هیئت. ٢. اتخاذ تصمیمات و تدابیر لازم به منظور بسیج امکانات دولتی و غیر دولتی و برنامهریزی برای اجرای طرحها و به خصوص طرح های مصوب شورای عالی. ٣. تصویب طرحهایی جهت مشارکت فعال و همهجانبه امکانات سه قوه مخصوصاً قوه قضائیه در جبهه و پشتیبانی جنگ در محدوده قوانین جاری. ٤. ایجاد ارتباط با حوزههای علمیه و مجامع روحانیت و استفاده هرچه بیشتر از علما، اساتید معظم حوزه علمیه و خصوصاً قم برای جنگ. ٥. ایجاد هماهنگی میان ستادهای پشتیبانی جنگ استانها و نظارت بر عملکرد آنها. ٦. تعیین هیئتهای ویژه بازرسی و بررسی گزارشات واصله از این هیئتها. ٧. دادن کلیه گزارشات منظم و نوبهای به شورایعالی. ٨. انجام کلیه امور محوله از طرف شورایعالی. براساس این ابلاغیه ردههای مختلف سپاه موظف شدند با توجه به وظایف محول شده پیشنهادات خود را از طریق ستاد کل به شورای عالی پشتیبانی جنگ ارسال کنند. همچنین فرماندهان هر رده در نیروهای ٣ گانه نیز میبایست در این زمینه فعال شوند. ضمناًٌ در نامه ستاد کل تأکید شده که ابلاغیهها و مصوبات شورای عالی جنگ حکم قانون را دارد و در اجرای آنها کوتاهی نشود. در متن اساسنامه که به تصویب شورایعالی رسید، در قسمت هدف آمده است: در جهت تحقق فرمایشات حضرت امام (مدظلهالعالی) و به منظور بسیج نیروها و امکانات کشور برای پشتیبانی جنگ در جبهه و پشت جبهه ستادهای پشتیبانی جنگ در مرکز و استانها و شهرستانها تشکیل میشود. درباره تشکیلات نیز به اعضای شورای عالی در مرکز (پایتخت) هم اشاره شده: «الف. شورایعالی در مرکز با اعضای زیر تشکیل میشود: ١. امام جمعه تهران و ریاست شورایعالی دفاع حجتالاسلام والمسلمین آقای خامنهای ٢. نماینده حضرت امام در شورایعالی دفاع حجتالاسلام والمسلمین آقای هاشمیرفسنجانی ٣. ریاست محترم شورایعالی قضائی حجتالاسلام والمسلمین آقای موسوی اردبیلی ٤. نخستوزیر جناب آقای مهندس [میرحسین] موسوی ٥. دبیر شورایعالی تبلیغات آیتالله [احمد] جنتی ٦. فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی جناب آقای محسن رضایی ٧. ریاست ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی سرکار سرهنگ [اسماعیل] سهرابی ٨. نماینده حضرت آیتاللهالعظمی منتظری در ستاد جذب و هدایت کمکهای مردمی جناب آقای رحمانی ب. ستاد مرکزی پشتیبانی جنگ در مرکز با اعضای زیر تشکیل میشود: ١. وزیر کشور ٢. وزیر جهاد سازندگی ٣. وزیر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ٤. وزیر دفاع ٥. معاونت دفاعی نخستوزیر ٦. رئیس ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ٧. نماینده امام جمعه محترم تهران ٨. سرپرست ستاد تبلیغات جنگ شورایعالی دفاع ٩. نماینده حضرت آیتالله العظمی منتظری در ستاد جذب و هدایت کمکهای مردمی ١٠. رئیس کمیسیون دفاع مجلس شورای اسلامی ١١. عضو شورایعالی قضائی به نمایندگی از طرف شورا ١٢. مدیر عامل صدا و سیمای جمهوری اسلامی» همچنین ترکیب ستاد استانها و شهرستانها و شرح وظایف هر یک از آنها اشاره شده است. بخشی از این وظایف عبارتند از: ١. فراهم نمودن امکانات آموزشی برای نیروهای داوطلب و اعزامی در تمامی زمینهها اعم از رزمی مهندسی، دفاع غیرنظامی، خدماتی، امدادی، درمانی، فرهنگی، تبلیغات و غیره. ٢. فراهم نمودن مقدمات و بهکارگیری امکانات و نیروهای مردمی جهت ایجاد آمادگیهای لازم از طریق انجام مانورها و تمرینات مورد نیاز. ٣. بررسی وضعیت و مشکلات رزمندگان و اتخاذ تدابیر لازم جهت رفع مشکلات آنها و تهیه و تنظیم طرحهایی به منظور اولویت دادن به رزمندگان در مزایای اجتماعی خصوصاً استخدام آنها. ٤. دریافت اطلاعات (بهموقع) از وضعیت جبههها در جهت شناسایی نیازمندیهای آنها به منظور انجام اقدامات سریع و مؤثر در مورد تأمین این نیازمندیها با استفاده از امکانات استان. در این رابطه لازم است برنامهریزی بهگونهای باشد که نیازهای فوری یا درازمدت جبههها بهموقع تهیه و تأمین گردد. ١. شناسایی موانع و تشکیلات بسیج و اعزام نیروها و جذب کمکها و امکانات مردمی و ارائه راهحلهای مناسب در این رابطه. ٢. تهیه و ارائه طرحها و سازماندهی لازم به منظور مشارکت عموم اقشار و طبقات مردم در امور مربوط به پشتیبانی جنگ در جبهه و پشت جبهه به مبادی ذیربط. ٣. پیگیری ایجاد رده مقاومت بسیج در کلیه ادارات، کارخانجات و کارگاهها و اتخاذ تدابیر لازم بهمنظور رفع موانع در این رابطه در حد مصوبه دولت. ٤. برنامهریزی جهت هزینهکرد بخشی از بودجههای عمرانی استانها در امور پشتیبانی جنگ با مجوز ستاد عالی. همچنین پیگیری لازم جهت دریافت مجوزهای موردنیاز برای تأمین هزینههای مربوط به رزمندگان از محل کمکهای مردمی یا سایر اعتبارات. ١. فراهم نمودن امکانات لازم برای گسترش مراکز و مجتمعهای آموزشی بهمنظور تقویت بنیه علمی و درسی و جبران عقبماندگیهای دانشآموزان رزمنده. ٢. برنامهریزی و ارائه طرحهای مورد نیاز در زمینه خودکفایی امور مربوط به جبهه و پشتیبانی جنگ.

گزارش - 7

7. با توجه به ضرورت جستجو و تفحص در مناطق عملیاتی برای یافتن پیکر شهدای مفقود شده در جنگ که مدتی است فعال شده است، فرمانده نیروی زمینی سپاه به فرماندهان سپاههای تابعه ابلاغ کرد تا با ارائه اطلاعات مختلف درباره شهدا و محل احتمالی مفقود شدن آنها با یگانهای انصارالمؤمنین که این مهم را انجام میدهند همکای کنند. در قسمتی از این ابلاغیه آمده است: «از آنجا که امر پیگیری مفقودین و تفحص پیرامون کشف ابدان پاک شهدا در مناطق عملیاتی مدتی است فعال میباشد نیاز به اطلاعات و اخبار دقیق دارد تا یگانهای انصارالمؤمنین را که به این منظور تشکیل یافته در انجام فعالیتهای خود یاری نماید و به بهرهگیری از اطلاعات (اعم از گزارشات کتبی، کالک، گزارشات شفاهی و...) انشاءالله در جهت کشف شهدا و شناسایی مفقودین و کاهش تعداد آنها تلاش کنند. لذا ضروری است فرماندهان کلیه ردهها همکاری و مساعدت لازم را در ارائه اطلاعات مورد نیاز یگانهای انصارالمؤمنین به عمل آورند و نیازهای اطلاعاتی آنان را تأمین نمایند.»

گزارش - 8

8. راهبرد سیاسی و عملیاتی حزب دموکرات کردستان ایران طی دو سه سال اخیر از جمله اصرار بر ادامۀ جنگ با کومله (متحد دیروز)، نزدیک شدن به اتحادیه میهنی کردستان عراق (طالبانیها) و بالطبع محدودیت اقدام نظامی در ایران و نیز بهرهمند شدن از کمکهایی که ایران به اتحادیه میکند به خاطر نزدیک شدن به این گروه و برخی مسائل دیگر موجب چالش و کنار گذاشتن تعداد قابل ملاحظهای از مرکزیت حزب که از مؤثرترین و احیاءکنندگان حزب بودهاند و نقش مهمی در ادامه حیات آن تاکنون داشتهاند، در کنگره هشتم حزب گردید.*** استاندار کردستان با ارائه تحلیلی از این اقدام حزب، تصمیم کنگره حزب در حذف ١٣ تن از کادرهای عالی حزب را ناشی از شگردهای عبدالرحمن قاسملو دبیرکل حزب دانسته و دلایلی برای آنان ارائه کرده است. بر اساس این گزارش ناراضیان و حذفشدگان، این قضیه را به عبدالرحمن قاسملو دبیرکل حزب نسبت دادهاند، زیرا ناراضیان حزبی با سیاست قاسملو بر ادامه جنگ با کومله در منطقه مخالف بوده و معتقدند جنگ با کومله جنبه سیاسی، نظامی حزب را به تحلیل برده و این استراتژی به مصلحت حزب نیست، در صورتی که قاسملو به لحاظ یکهتازی در مبارزه معتقد بر ادامه جنگ تا نابودی کومله و یا اعلام عذرخواهی رسمی کومله از حزب میباشد. از این گذشته تحلیلهای دیگر آن است که ناراضیان حزب با این سیاست قاسملو که معتقد به مذاکره با هر رژیمی در ایران است - حتی جمهوری اسلامی در صورتی که حق خودمختاری کردها را به رسمیت بشناسد - مخالفند و ابراز داشتهاند که پیروی از آن سیاست که تجلی آن در سال گذشته به وساطت طالبانی و سالهای قبل آن به صورت دیگر منجر به ارتباطی سست با جمهوری اسلامی گردید، حزب را در میان احزاب و گروههای مبارز در انزوا قرار داده و آن را به سازشکاری با دولت متهم میکنند. از دیگر موارد اختلاف ناراضیان حزب با قاسملو به گفته ناراضیان، سوءاستفادههای مالی قاسملو در چندین سال اخیر عنوان شده است. علاوه بر اینها، اختلاف دیگر آنها، نوع ارتباط حزب با طالبانیها است که در چند سال اخیر با استعانت از کمکهای مالی و معنوی جمهوری اسلامی گسترۀ قابل توجهی در منطقه پیدا نموده و این مسئله خودبهخود با حضور نیروهای جمهوری اسلامی در کردستان عراق، حزب دموکرات را در تنگناهای جدی قرار داده است. خبر دیگر دراینباره حاکی است که جناح خط قاسملو سعی دارد گرایش به چپ را از صحنه تصمیمگیری خارج نماید. در مصاحبهای که قاسملو قبل از شروع کنگره انجام داد، بعد از تجلیل از قیام قاضی محمد و دکتر محمد مصدق، خودش را در جبهه مصدق قرار داد. حتی قاسلمو اعلام داشته است اگر بختیار، رضا پهلوی را کنار بگذارد ما میتوانیم در کنار هم باشیم. اما مخالفین قاسملو یعنی عبدالله حیاکی، ملا حسن رستگار، جلیل گادانی، فتاح کاویان و کریم حسامی با وی به مخالفت برخاستهاند و اخیراً نیز تصمیم به ایجاد یک سازمان یا حزب مستقل با حمایت رژیم بعث عراق گرفتند و گویا با عدهای از فرماندهان هیزها و مسئولین کمیته شهرستانها جهت پیوستن به تشکیلات جدید گفتوگو کردهاند و با گروه کومله نیز پیمان دوستی مسالمتآمیز را پی گرفتهاند.

گزارش - 9

9. در پی انتشار برخی خبرها درباره احتمال موافقت شوروی و چین با تحریم تسلیحاتی ایران، امروز هم روزنامه واشنگتنتایمز در اینباره گزارشی را تهیه کرد. رادیو امریکا به نقل از این نشریه اعلام کرد مسکو و پکن نسبت به اجرای طرح تحریم تسلیحاتی علیه ایران نظر مساعدی پیدا کردهاند. روزنامه مذکور مینویسد: وزارت امور خارجه امریکا اعلام کرد شوروی و چین سرانجام با به جریان انداختن پیشنویس قطعنامه تحریم تسلیحاتی علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل توافق کردهاند. واشنگتنتایمز مینویسد: به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا مسئله همکاری شوروی در رأس برنامه گفتوگوهای جورج شولتز وزیر امور خارجه ایالات متحده در مسکو قرار داشت. جورج شولتز بر مسکو و پکن فشار وارد آورده که از قطعنامه٥٩٨ و سپس اجرای تحریم تسلیحاتی علیه ایران پشتیبانی کنند. یک مقام امریکایی گفت توافق برای به جریان انداختن متن قطعنامه از سوی پکن و مسکو به معنای پذیرفتن کامل متن آن نیست. گفته میشود شوروی با نام بردن از ایران به عنوان کشوری که از قطعنامه٥٩٨ پیروی نکرده و باید تحت تحریم تسلیحاتی قرار گیرد پرهیز میکند. به گفته مقام امریکایی البته انتظار نمیرود که چین و شوروی قطعنامه را وتو کنند ولی مؤثر بودن قطعنامه به حمایت پنج عضو دائمی شورای امنیت نیاز دارد. واشنگتنتایمز میافزاید: چین بزرگترین تأمینکننده نیازهای تسلیحاتی ایران است و در معاملات چند میلیارد دلاری نیمی از احتیاجات تسلیحاتی ایران را برآورده میکند، اینک به نظر میرسد که چین با تردید و دودلی در جهت حمایت از قطعنامه سازمان ملل اقدام میکند. چین رسماً معامله تسلیحاتی با ایران را انکار میکند و غالباً تسلیحات را از طریق کرهشمالی به ایران میفرستد. تایمز میافزاید: مقامات امریکا بر این باورند که تحریم تسلیحاتی علیه ایران ادامه جنگ را برای آن کشور دشوار خواهد ساخت. قطعنامه تحریم تسلیحاتی خواستار منع فروش اسلحه، قطعات یدکی، مهمات و کمکهای فنی به ایران است و اگر به مورد اجرا درآید چین نمیتواند به سادگی آنرا نادیده بگیرد. با این حال و در شرایطی که فشار سیاسی از جانب ابرقدرتها، قدرتهای بزرگ، واحد سیاسی و نهادهای بینالمللی به خصوص شورای امنیت روی ایران بسیار افزایش یافته است امروز سازمان ملل متحد عراق را متهم ساخته که از سلاح شیمیایی علیه ایران استفاده کرده است. نیز افزوده در این حملات، دست کم ١٠٠٠ نفر ایرانی از این طریق جان دادهاند. در این گزارش که احتمالاً با هدف ترغیب جمهوری اسلامی برای ورود به "بازی سیاسی ٥٩٨ منهای خواست معرفی متجاوز" صورت میگیرد، همچنین آمده است عراق با استفاده از سلاحهای شیمیایی در جبهههای جنگ نه تنها عدهای از مردم را کشته بلکه جمع کثیری را از سلامتی محروم ساخته است.

گزارش - 10

10. کشورهای الجزایر، عمان و عربستان، در گفتوگوهای دیپلماتیک و یا اظهارات خود، خواهان پایان جنگ شدند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی به دنبال دیدار احمد طالب ابراهیمی وزیر امور خارجه الجزایر از سلطاننشین عمان دو کشور دیشب بیانیه مشترکی صادر کردند. در بخشی از این بیانیه در اشاره به جنگ تحمیلی با ابراز تأسف از ادامه این جنگ بر لزوم پایان دادن به آن طبق قوانین بینالمللی تأکید شده است. دو کشور در بیانیه مشترک نگرانی خود را از ادامه جنگ میان عراق و ایران و تحولات آن که امکان دارد ثبات و امنیت منطقه را به خطر اندازد اعلام کردند. فهد پادشاه عربستان هم در دیدار با نیروهای موسوم به سپر جزیره در زمینه جنگ عراق و ایران گفت: کشورهای خلیج(فارس) آرزو دارند که این جنگ ویرانکننده میان دو کشور همسایه و مسلمان از راههای مسالمتآمیز پایان یابد و محبت و برادری اسلامی جای دشمنی و تفرقه را در روابط میان کشورهای منطقه بگیرد. ملک فهد ضمن این پرسش که ادامه این جنگ که در نتیجه آن هزاران تن کشته میشوند به نفع چه کسی است؟ خواست تا کلیه تصمیمات و قطعنامههای سازمانهای اسلامی و بینالمللی برای پایان دادن به این جنگ و خونریزی مسلمانان به اجرا درآید و به پیامهای صلح که دین حنیف اسلام آنرا تجویز کرده است، پاسخ مثبت داده شود.

گزارش - 11

11. محمد حسین عادلی سفیر ایران در ژاپن در دیدار با سوسوکه وزیر امور خارجه ژاپن در خصوص قطعنامه٥٩٨ شورای امنیت گفت: چنانچه شورای امنیت صداقت داشته باشد باید بر فعالیتهای خود مبنی بر اعمال فشار به عراق و خروج از بنبستهای فعلی ادامه دهد. وی از وزیر امور خارجه ژاپن خواست که توکیو کوشش بیشتری برای تهیه فرمول اعلام عراق به عنوان متجاوز انجام دهد. در عین حال برخی منابع خبری، موضع ایران را نیز نسبت به گذشته متفاوت دانسته و بر این باورند که جمهوری اسلامی اکنون در پی یک رویکرد سیاسی برای پایان جنگ است. یک روزنامه سوئیسی نوشته است: ایران اکنون موضع خود را در قبال جنگ خلیجفارس تغییر داده و علیرغم اینکه این تحول به طور محتاطانه انجام گرفته است ولی شواهد امر صریحاً نشان میدهد که تهران اینک از هدف نهایی خود برای پیروزی نظامی در جنگ دست کشیده و میل دارد آن را از طریق مذاکره حل و فصل کند. به نوشته این روزنامه ایران در جبهه نظامی از اواخر سال گذشته تاکنون از انجام عملیات وسیع و چشمگیر خودداری کرده است. روزنامه ٢٤ ساعت چاپ لوزان در تحلیل خود میافزاید: هرچند در گذشته، زمستان فصلی بوده که ایران همواره حملات خود را در آن آغاز میکرد ولی در سال گذشته ایران تنها در بخش شمالی فعال بوده است.

گزارش - 12

12. نشریه جینز دیفنس که یک نشریه معتبر و تخصصی در زمینه نظامی و تکنولوژی نظامی است، تحول عملکرد نیروی هوایی ایران در خلیجفارس را نشانه تقویت توان و قدرت هواپیماهای ایران دانسته و نوشته است: حملات هوایی اخیر ایران علیه کشتیها در خلیجفارس نشان میدهد که نیروی هوایی ایران که سخت تضعیف شده بود نشانههایی از کسب قدرت جدید آشکار نموده است. این نشریه نوشته است: همچنین نشانههایی وجود دارد که ایران قطعات یدکی را که سخت به آن نیاز داشت به دست آورده است و نیز گروه جدیدی از خلبانان هواپیماهای جنگنده را آموزش داده است. جینز میافزاید: ایران در ٦ فوریه اعلام نمود که هواپیماهای جنگندهاش سه میراژ اف -١ عراقی را سرنگون کردهاند و در فوریه یک فانتوم اف-٤ ایران به یک تانکر در خلیجفارس حمله کرد که نخستین حمله هوایی ایران به کشتیها در دو سال اخیر بود. یک حمله توسط هلیکوپتر به یک تانکر لیبریایی در نزدیکی دبی که در ١٠ فوریه انجام گرفت نخستین حمله با هلیکوپتر به کشتیها در خلیجفارس از دسامبر ١٩٨٦ به این طرف بود. درباره افزایش توان هوایی ایران، جمعبندی بیرونی به خریدهای ایران از بازار سیاه در اروپا معطوف است. از این رو تجار سوئیسی توصیه کردهاند که کمپانیها حواس خود را جمع کنند که ایران توان فنی خود را با کپیسازی از قطعات آنها افزایش ندهد. به گزارش نمایندگی جمهوری اسلامی در برن در هماهنگی اخیر بانکداران و تجار سوئیسی که هرازگاهی انجام میشود مطرح گردیده که مأمورین خرید ایران اکثراً به دنبال قطعات وسایل فنی میباشند و دیگر دنبال وسایل ساخته شده نمیباشند. این امر نشاندهنده قدرت گرفتن توان فنی ایران است و کمپانیها در صورتی که نمیخواهند از وسایلشان کپیسازی شود بهتر است حواس خود را جمع کنند. بولتن دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت خارجه که این خبر را درج کرده افزوده است: اخیراً بانکهای سوئیس قوانین جدیدی را در مورد ایران اجرا مینمایند. به آنها کتاب قطوری داده شده است که در آن لیست کالاهایی که نباید به ایران برود و کمپانیهایی که نباید با ایران رابطه داشته باشند، درج شده است.

گزارش - 13

13. هفته نامه نظامی جینز دیفنس که در شماره امروز خود تقویت نیروی هوایی ایران را مورد توجه قرار داده است، در بخش دیگری تولید روزافزون سلاح شیمیایی در عراق را مورد بررسی قرار داده و نوشته است: رژیم عراق امکانات تولید سلاح شیمیایی خود را افزایش داده و اکنون گمان میرود تولید گاز کشنده سارین را که نوعی گاز عصبی است در یکی از دو کارخانه سلاح شیمیایی خود آغاز کرده است. گاز سارین از گاز تابون که عراق آن را نخستینبار در سال ١٩٨٤ بهکار برد بهدست میآید و میتواند انسان را دو دقیقه بعد از وارد شدن در بدن بکشد. براساس این گزارش، منابع دیپلماتیک و غیر دیپلماتیک در بغداد و دیگر پایتختهای عرب میگویند عراق قادر است هر ماه چهار تن گاز سارین و چهار تن گاز تابون علاوه بر شصت تن گاز خردل تولید نماید. جینز دیفنس میگوید: کارخانه اصلی سلاح شیمیایی عراق در سامرا واقع در صد کیلومتری شمال غربی بغداد قرار دارد. کارخانه اصلی دیگر عراق در فلوجه واقع در ٦٥ کیلومتری غرب بغداد است. همچنین یک مرکز تحقیقات نظامی شیمیایی در (سلمان باک) واقع در چهل کیلومتری جنوبشرقی پایتخت احداث شده و ساخت اولیه گازهای عصبی در اینجا صورت میگیرد. منابع دیپلماتیک در بغداد میگویند: علائمی دیده شده که عراقیها ممکن است در حال احداث یک کارخانه سلاح شیمیایی دیگر باشند. این مجله میافزاید: چنانچه ارقام مربوط به تولید سلاحهای شیمیایی در عراق درست باشد عراق هماکنون عمدهترین تولیدکننده این نوع سلاحها در غرب آسیا است.

گزارش - 14

14. واهمۀ رژیم بعث از دستیابی نیروهای نظامی ایران به سد دوکان و دربندیخان در شمال عراق و رهاسازی آبهای پشت این دو سد باعث شده تا آنان در پوشش تمرین کسب آمادگی برای مقابله با حوادث طبیعی از جمله سیل و... اقدام به اجرای مانور تخلیه شهر بغداد کنند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، دو تن از مقامات بلندپایه وزارت کشور و وزارت قوانین محلی رژیم عراق در یک گفتوگوی تلویزیونی جزئیات مربوط به مانور تخلیه بغداد را که با هدف آمادهسازی مردم عراق در مقابل وقایع احتمالی صورت میگیرد تشریح کردند. کفیل وزارت قوانین محلی عراق در این گفتوگو اظهار داشت: از آنجایی که شورای فرماندهی عراق بنا به مسئولیت خود صیانت و حفاظت از جان شهروندان را به عهده دارد لذا طرحی را به تصویب رسانده که به موجب آن اهالی بغداد در موقع بروز حوادث طبیعی مانند سیل، زلزله و بمبارانها در کمترین زمان ممکن شهر را تخلیه نمایند.**** وی افزود: برای نیل به این هدف کلیه قسمتهای مختلف شهر بغداد تقسیمبندی شد و عوامل یاریدهنده و مسئولین محلی که امر تخلیه مردم شهر را به عهده دارند مشخص شدهاند. این مقام عراقی افزود: به کلیه ارگانها اعم از ارگانهای دولتی و بخش خصوصی موکداً دستور داده شده در مواقع ضروری امکانات خود را از قبیل وسائط نقلیه برای تخلیه مردم بسیج نمایند. کفیل وزارت قوانین محلی عراق تأکید کرد به هنگام اعلام وضعیت اضطراری، مردم بغداد مجاز به حمل وسایل و ملزومات خانگی نیستند زیرا در این طرح تنها حفظ جان اهالی بغداد مورد توجه قرار گرفته است. معاون وزارت کشور عراق نیز در بخش دیگری از این گفتوگو به تشریح جزئیات دیگر این طرح پرداخت و گفت: از سوی این وزارتخانه تعداد زیادی چادر مناسب در خارج از شهر برپا شده است که به هنگام اعلام وضعیت اضطراری اهالی بغداد میتوانند به طور موقت در این چادرها اسکان یابند.

گزارش - 15

15. سایر خبرهای امروز به این شرح است: o عبدالله بشاره دبیرکل شورای همکاری خلیجفارس در مصاحبهای با روزنامه امریکایی واشنگتنپست گفت: حضور ناوهای جنگی امریکا در خلیجفارس، تأثیر سرنوشتسازی برای مهار تهاجمات ایران به همراه داشته اما امریکا اکنون باید حضور خود را در منطقه کاهش دهد. وی افزود: شورای همکاری خلیجفارس یقین دارد که حضور دریایی امریکا باعث مهار تشنجها در خلیجفارس شده و هرگونه ماجراجویی از سوی ایران کاهش یابد. o به گزارش رادیو بیبیسی چندی پیش در مؤسسه توسعه اقتصادی ژاپن، کنفرانسی برای بررسی مسائل جنگ ایران و عراق در توکیو برگزار شد. در این نشست دکتر کامران مفید استاد اقتصاد پلی تکنیک شهر کاونتری انگلیس درباره خسارات وارد شده به ایران گفت: دولت ایران دو سال پیش خسارات اقتصادی ایران در جنگ را ٣٠٠ میلیارد دلار اعلام کرده، اما طبق محاسبات واقعی این خسارات به حدود ٦٠٠ میلیارد دلار میرسد.

________________________________________

• در عملیات بیتالمقدس٢، دو قرارگاه نجف و قدس وارد عمل شدند که به علت شرایط سخت زمستان، بارندگیهای شدید، خرابی جادهها و مشکلات دیگر عملیات متوقف گردید. در این فاصله عملیات در منطقه حلبچه در دستور قرار گرفت و به علت وسعت این منطقه، قرارگاه قدس برای عملیات در حلبچه به این منطقه فراخوانده شد. لذا ادامه عملیات در منطقه بیتالمقدس٢ (با نام بیتالمقدس٣) به قرارگاه نجف واگذار شد.
  • فرمانده کل سپاه که برای شرکت در مراسم سالگرد شهید حسین خرازی به اصفهان رفته است ٤٨ ساعت بعد، پس از حضور در منطقه و بررسی وضعیت، با توجه به عقبماندگی کارها در این منطقه و از طرف دیگر آمادگی منطقه حلبچه، عملیات در این منطقه را به عملیات در گوجار محدود کرد و بخشی از سازمان رزم تحت امر قرارگاه نجف را به منطقه حلبچه مأمور کرد.
    • گزارش کنگره هشتم حزب در گزارشهای روز ٣/١١/١٣٦٦ آمده است.
      • طبق گزارش رسانهها رژیم عراق با افزایش احتمالی توسعه عملیاتهای ایران در مناطق کردنشین عراق و محتمل دانستن دستیابی ایران به سد دوکان و سد دربندیخان چنین اقدامی را در دستور کار قرار داد. از جمله رادیو امریکا در گزارشی اعلام کرد: در صورت تصرف هر یک از این دو سد توسط ایران و رهاسازی آب ذخیره پشت آنها، انگیزه عراق برای اجرای این مانور است. (یدالله ایزدی، عملیات والفجر١٠، بمباران شیمیایی حلبچه، فشار جهانی به ایران برای پذیرش قطعنامه٥٩٨، روزشمار ٥٤، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، ص ٣٤٣.)

محمدباقر ذوالقدر فرمانده قرارگاه رمضان مصطفی ایزدی مسئول عملیات نیروی زمینی سپاه منابع

منابع و مآخذ روزشمار 1366/12/05