1366.12.08

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1366
1366.12.08
نام‌های دیگر هفت اسفند
تاریخ شمسی 1366.12.08
تاریخ میلادی 27 فوریه 1988
تاریخ قمری 9 رجب 1408




گزارش - 1

1. فرماندهان لشکرها و تیپهای قرارگاه قدس در نشست با فرمانده سپاه، وضعیت عملیات منطقه حلبچه را مورد بازبینی مجدد قرار دادند. در این بررسی، مسئله جاده ملخور در محور مریوان که برای شروع عملیات، نیاز مبرم به آن است، اصلیترین دغدغه جمع حاضر بود. جلسه با تلاوت قرآن مجید توسط سیدمحمد حجازی آغاز شد و مطابق معمول ابتدا گزارشی از وضعیت دشمن ارائه شد. در این باره احمد سوداگر مسئول اطلاعات قرارگاه قدس گفت: «دشمن از تاریخ بیستوسوم بهمن تغییر و تحولاتی داشته ازجمله تعویض نیروهای جاش در محور شنام، سهتپه به پایین با نیروهای نظامی. همچنین یکسری نیروهای احتیاط وارد کرده و یکی از لشکرهای گارد را آورده و در سراو سلیمان (غرب سیدصادق) مستقر کرده.» سوداگر افزود: یکسری تانک نیز آمده و مواضع جدیدی هم احداث شده است. وی همچنین گفت: موضع ٨ دستگاه تانک نیز در شمال خرمال به طرف ارتفاعات احداث شده، ١٥ تانک در سیدصادق آورده و ٧ دستگاه در طرف بیاره. وی افزود: «دشمن علاوه بر اینها، ٢٠ قبضه کاتیوشا و تعدادی توپخانه هم آورده است.» سوداگر اظهار کرد که تعداد گردانهای جاش در منطقه حدود ٣٠ گردان است. او به جابهجایی مردم اشاره کرد و ادامه داد: مردم روستاهای شمال حلبچه در حال تخلیه منازل خود هستند. وی در جمعبندی خود اظهار داشت: «برداشت ما این است که دشمن به منطقه پنجوین و شمال سیدصادق حساسیت و توجه بیشتری دارد.»[۱] پس از گزارش سوداگر، محسن رضایی، فرمانده سپاه، درباره دو موضوع مهم یعنی جادۀ ملخور و زمان عملیات خطاب به حاضرین گفت: «سرنوشت کل عملیات امسال با این دو جاده مرتبط است، ما باید تا الان عملیات را شروع میکردیم، هر چه عملیات عقبتر بیفتد هشیاری دشمن بیشتر میشود، از دهم اسفند سختی ما شروع خواهد شد. مسئله بعد، پایان یافتن مأموریت نیرو است. چنانچه با این نیروها عملیات انجام ندهیم سرمایهگذاری و آموزش روی آنها به هدر میرود.» وی افزود: «گذشت زمان توان ما را کاهش میدهد و به حجم نیروی دشمن میافزاید. لذا هرچه دیرتر عملیات را شروع کنیم این وضع بدتر میشود. ادامه وضع کنونی ما را به شدت نگران کرده است. من مطمئنم که بیشتر از این میشود کار کرد، باید تلاش بیشتری کنیم، باید کارها در عرض هم پیش برود، ولی فعلاً در طول هم است. تعریض جاده نباید در احداث جاده کُندی ایجاد کند. باید همزمان کارها را انجام دهید. چرا نمیتوانیم کار را جلو ببریم، گره کار چیست؟ ببینیم چه باید کنیم؟»[۲] آنگاه فرماندهان به ارائه گزارش پرداختند. موضوعاتی همچون عقبهها، شناسایی، استقرار واحدها، توپخانه و توجیه فرمانده گردانها مطرح شد. حاج عابد، فرمانده تیپ بیتالمقدس که در منتهیالیه راست منطقۀ عملیات در محدودۀ قرارگاه قدس مأموریت دارد، گفت: «عقبهها حل شده، خط از ارتش تحویل گرفته شد. توپخانهها مستقر شده و عقبههای ١٢٢ و ١٥٥ و ادوات هم مستقر شدهاند.» وی افزود: «بچههای ما ٣ بار تا به حال رفتند شناسایی و برگشتند. از دشمن و موانع سنگرها در حد فرماندۀ گردان شناسایی کردیم. گروهانها هم توجیه شدند.» غلامرضا جعفری، فرمانده لشکر١٧ علیبنابیطالب، نیز اظهار داشت: «واحدها مستقر شدند، امکانات کامل منتقل نشده، مشکل جا دارند، با ٩ بلدوزر داریم کار میکنیم تا برای واحدها جا درست کنیم، توپخانه کاملاً مستقر نشده است؛ فقط ٢ قبضه ١٢٢ مستقر کردیم. مواضع ادوات هم هنوز آماده نشده است. واحدها توجیه شدهاند. چون محور حساس شده شناسایی دیگر قطع شده و در زمینه شناسایی هم مشکلی وجود ندارد، اما دیدبانی مرتب انجام میدهیم. مشکل اساسی که فکر ما را مشغول کرده و راهحلی برایش نیافتیم مسئله جاده است. بردن امکانات و همچنین تخلیه مجروحین و شهدا بسیار مشکل است.» فرماندۀ بعدی که گزارش داد محمدنبی رودکی، فرمانده لشکر١٩ فجر بود، وی گفت: «٣ گردان به سنندج آوردیم و آنجا هستند. یک شناسایی از شیار زلم رفتیم روی شیار وشکناو و منطقه مأموریت خودمان را کاملاً مشاهده کردیم. فرماندهان گردانها از دیدگاه توجیه شدهاند. منتظر برفروبی جادۀ سورن هستیم تا توپخانه و ادوات سنگین را کار بگذاریم.» مرتضی قربانی، فرمانده لشکر٢٥ کربلا، نیز اظهار داشت: واحدهایی که باید عملیات را پشتیبانی کنند توجیه شدهاند و یکسری امکاناتی که نیاز داشتند آوردند و مستقر شدهاند. محل نیروها را در حوالی سهراه حزبالله مریوان قرار دادیم. دیدبانی در منطقه داریم، دو شناسایی داشتیم: یکی نیروهای شناسایی و یکی هم مسئولین را بردیم برای شناسایی و به منطقه کاملاً آشنا شدهاند. مقداری امکانات و مهمات را به داخل شیار هنیقُل انتقال دادیم که همچنان ادامه دارد. فرماندهان تیپها، گردانها، گروهانها از دیدگاه توجیه شدند و الان در منطقه حضور دارند. شناسایی جزء به جزء قله هنیقُل را هم خودمان انجام دادیم. آخرین فرمانده که گزارش داد مهدی کیانی، فرماندۀ لشکر٧ ولیعصر بود. او به اختصار و فقط دربارۀ شناسایی گفت: «از وقتی که مأموریت ما مشخص شد، نسبت به شناسایی اقدام کردهایم ولی مشکل، ماندن جاپا در برف است. یک شناسایی که از پایین با کمک بچههای رمضان رفتند روی دامنه پایین یالهای ارتفاع شنام و نیز روی قله این ارتفاع، ١٠ ساعت توأم با استراحت طول کشید.»[۳] فرمانده کل سپاه پاسداران نیز درباره زمان اجرای عملیات گفت: «برای این مرحله انشاءالله پانزدهم اسفند باید آماده بشوید و بیستم هم عملیات اصلی را آغاز کنید.» عزیز جعفری فرمانده قرارگاه قدس پرسید: «اگر جاده وصل نشده بود چی؟» رضایی پاسخ داد: «دیگه همه باید پیاده بروید.»[۴] فرمانده کل سپاه که به طور مکرر بر تسریع انجام عملیات تأکید دارد به فرماندهان گفت: «یک عملیات با انتقال عقبههای یگانها به داخل شیارهای زلم و شیار شمالی آن (هنیقُل) همراه با تصرف ارتفاع هنیقُل و قله جنوب زلم انجام دهید.»[۵] ایشان بهطور آهسته و به اصطلاح در گوشی به عزیز جعفری گفت: آقای عزیز یک کاری بکنید؛ عملیات بالا (ادامه بیتالمقدس٢) عقب افتاده، قرار شد نوزدهم عملیات کنند، شما هم اگر بیستم عمل کنید خوب است.[۶] رنجبر، راوی مرکز مطالعات در قرارگاه مرکزی، نوشته است: گفتوگوهای پراکنده ادامه یافت و هر از چند لحظهای موضوعی مورد بحث قرار گرفت اما به طور مدام توجه برادر محسن معطوف به مسئله جاده بود.[۷] به نوشتۀ راوی مرکز: آقای رضایی در این فکر است که در مرحلۀ اول مشکل جاده را حل کند و روی این امکان حساب باز کرده است. خصوصاً با وضعیت پیشرفت جاده که آماده نشدن آن قابل پیشبینی است.[۸]

گزارش - 2

2. باتوجهبه عرض وسیع منطقه عملیات منطقه عمومی حلبچه و افزوده شدن به تعداد قرارگاههای عملیاتی و همچنین برای جلوگیری از تداخل نامها از امروز قرارگاه کاظمین١ که فرماندهی اجرای عملیات در سمت چپ (غرب) محور جنوبی عملیات را برعهده دارد، به قرارگاه فتح تغییر نام داد.*[۹] همچنین باتوجهبه جغرافیای منطقه و اینکه بازوی جنوبشرقی دریاچه پشت سد دربندیخان محدودۀ عملیاتی قرارگاه فتح را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم کرده است و این امر ارتباط زمینی و اداره کردن عملیات را مشکل میکرد، احمد کاظمی، فرمانده قرارگاه فتح، در ابلاغیهای اداره کردن یگانها و فرماندهی عملیات زمینهای جنوبی دریاچه دربندیخان در مرحلۀ اول را به عهدۀ علی زاهدی فرمانده لشکر١٤ امام حسین واگذار نمود.** این قرارگاه تاکتیکی فرعی قرارگاه فتح١ نامگذاری شد.*** اهداف عملیات در ارتفاع شاخ شمیران، شاخ سورمر، قسمتی از ارتفاع برددکان و زمینهای اطراف آن بود.[۱۰]

گزارش - 3

3. طبق درخواست قبلی سپاه و دستور هاشمی رفسنجانی، فرمانده قرارگاه خاتمالانبیا، مقرر شد ارتش جمهوری اسلامی تعدادی توپ و نفربر برای کمک به اجرای عملیات در منطقه حلبچه در اختیار سپاه پاسداران قرار دهد. طبق نامهای که امروز با امضای حسن روحانی، رئیس ستاد قرارگاه خاتمالانبیا، خطاب به فرمانده نیروی زمینی ارتش ابلاغ شد، مقرر گردید ٢ گردان توپخانه ١٥٥ میلیمتری در کنترل عملیاتی سپاه پاسداران قرار گیرد. همچنین ٢٠ دستگاه نفربر، دو دستگاه نفربر اِم - ١١٣ فرماندهی و هفت دستگاه پی.ام.پی-١ و نفربر اِم-١١٣ حامل موشکانداز تاو و ٤ آتشبار توپ١٥٥ و ١٣٠ میلیمتری که از قبل به سپاه مأمور بودند تا تاریخ ١٥ فروردین ١٣٦٧ کماکان در کنترل عملیاتی سپاه باقی بماند.[۱۱]

گزارش - 4

4. امروز ساعت ٤:٣٠ بعدازظهر بار دیگر ٢٠ فروند از هواپیماهای دشمن منطقه اطراف بلیک چار و سونان از مناطق در اختیار معارضین کرد عراقی را در داخل خاک عراق در سه مرحله مورد حمله شیمیایی قرار دادند. در این بمباران تعدادی از اهالی منطقه دچار مصدومیت شدند.[۱۲] گزارشها حاکی است که روستاهای برگلو و کرک نیز توسط دشمن بمباران شیمیایی شده است.[۱۳] در چنین اوضاعی قرارگاه رمضان در یک وضعیت سخت و مبهم قرار گرفته است. حمله دشمن به مواضع اتحادیه میهنی کردستان در داخل عراق، لاینحل ماندن انتقال امکانات پشتیبانی عملیات به داخل عراق، عدم تصمیم صریح فرماندهی برای انجام شدن یا انجام نشدن عملیات و لزوم تصمیمگیری در چنین وضعیتی فرماندهی قرارگاه را در شرایطی قرار داده که اصرار دارد بایستی هر چه زودتر وضع عملیات روشن شود. ذوالقدر، فرماندۀ قرارگاه رمضان دربارۀ ابهام خود نسبت به تصمیمات فرماندهی میگوید: فکر میکنم طرح عملیات عوض شده و اگر اینطور باشد و بخواهد تأخیر بیفتد ما قادر به انجام عملیات نیستیم.[۱۴] او همچنین خطاب به شمخانی میگوید: ما تا به حال یک چنین حرکتی وسیع و به روش کلاسیک و پارتیزانی (توأمان) نداشتیم، شما باید توقعات خودتان را تعدیل کنید ... وظایف سازمانی و معمول قرارگاه ما این است که یکسری نیرو به داخل ببریم و از پشت به دشمن کمین بزنیم لذا ما مأموریت جدید (عملیات همراه نیروی کلاسیک) را انحراف از مأموریت قرارگاه میدانیم.[۱۵] شمخانی با کمی حاشیه گرفتن از برخورد با وی که براثر روند مسائل و ابهامات موجود، آن را طبیعی میداند میگوید: «ما نباید بگذاریم زمان بگذرد، مسائل پشتیبانی حل خواهد شد.» اما شوشتری فرماندۀ قرارگاه نجف، در پاسخ شمخانی با اشاره به نرسیدن امکانات به یگانها میگوید: « امکان انجام عملیات وجود ندارد.»[۱۶] ازسوی دیگر جعفری، مسئول اطلاعات قرارگاه رمضان که در داخل [عراق] خاک عراق است طی پیامی به ذوالقدر گفت: باتوجهبه اینکه کلیه راهها بسته شده و دشمن از همه طرف حمله کرده باید فردا صبح با شنوک، گلوله آر.پی.جی، گازوئیل، کنسرو، علوفه، مین ضدنفر و ماسک به ما برسانید.[۱۷] جعفری همچنین اطلاع داد که دشمن توانسته ارتفاع سینگر را هم تصرف کند. ذوالقدر در پی این خبر در تماس با شمخانی به وی گفت: «بچهها در داخل کاملاً روحیهشان را از دست دادهاند و میگویند که اگر تا چند روز دیگر عملیات نمیکنید ما به عقب برگردیم. الان جادهها بسته است و تراکتور هم کار نمیکند. دشمن هم بهوسیله هواپیما و هلیکوپتر فشار زیادی روی آنها گذاشته است. آنها میگویند تا ٢ روز دیگر بیشتر نخواهیم ماند چون از سینگر تا یاغسمر محل استقرار فرماندهی و ستاد اتحادیۀ میهنی کردستان عراق (طالبانیها) فاصله زیادی نمانده است. فشار زیاد است اگر کاری نکنیم دشمن تمام منطقه را خواهد گرفت.»[۱۸] حسین شفیعی، راوی مرکز در قرارگاه رمضان، دربارۀ این وضعیت و آخرین تصمیمات احتمالی نوشته است: با در نظر گرفتن این مسائل بنا شد طرح عملیات محدود شود و فعلاً روی گوجار عمل شود و با موفقیت این عملیات، مراحل بعد به صورت گام به گام انجام شود.**** وی میافزاید: حرکتهای دشمن در منطقه شامل بمباران شیمیایی و زدن راکت به روستاها و همچنین پاتکهای دشمن در چند روز اخیر نشان میدهد که عملیات لو رفته است.[۱۹] درحالیکه حساسیت و واکنشهای دشمن رو به افزایش است، خبرها میگوید که دشمن درصدد است برخی یگانهای اصلی خود را به این منطقه بیاورد. معاونت اطلاعات قرارگاه کربلا در گزارش به معاونت اطلاعات نیروی زمینی سپاه اطلاع داده است که سه تیپ نیروی مخصوص از منطقه جنوب بهسمت منطقه شمالغرب و غرب حرکت نمودهاند.[۲۰]

گزارش - 5

5. تلاش چند روز اخیر ارتش عراق برای تصرف بخشی از مواضع معارضین کرد عراقی در بخشهایی از استان کرکوک ناکام ماند. به گزارش قرارگاه رمضان واحدهایی از ارتش عراق که چهار روز قبل به استعداد یک تیپ به همراه نیروهای مخصوص، ٢٠ دستگاه تانک، ٤٠ دستگاه نفربر و پشتیبانی توپخانه و چندین فروند بالگرد به منطقه بالیسان حمله کرده بودند، با مقاومت نیروهای اتحادیه میهنی کردستان عراق (طالبانی) و پیشمرگان حزب دموکرات کردستان عراق (بارزانیها) که در بعضی از مناطق به جنگ تن به تن انجامید، عقبنشینی کردند. در این گزارش آمده، بیش از ٢٥٠ نفر از مهاجمین کشته و مجروح شده و یک دستگاه تانک و دو خودروی آنان منهدم شد.[۲۱]

گزارش - 6

6. هواپیماهای عراقی امروز چند نقطه اقتصادی و نظامی در نقاط مختلف ایران ازجمله پالایشگاه تهران را بمباران کردند که منجر به شهادت ٦٣ نفر و مجروح شدن ٢٤٧ نفر گردید و خسارات قابل توجهی به بار آورد. در حمله به پالایشگاه تهران، اتاق کنترل و مخزن نفت سفید هدف ٣ فروند جنگنده قرار گرفت و هواپیماهای دشمن پس از رها کردن بمبها از ارتفاع پایین اقدام به تیراندازی با مسلسل کردند که منجر به شهادت یک نفر و مجروح شدن ١٧ نفر گردید.[۲۲] آتشسوزی ناشی از انفجارها در حدی بود که تأسیسات جانبی پالایشگاه کاملاً تخریب و ذوب شد.*****[۲۳] همچنین درپی این حمله، ارتش عراق در اطلاعیه نظامی شماره ٣٠٣٥ خود اعلام کرد: هواپیماهای جنگنده عراقی پیشازظهر امروز مهمترین مراکز تأمین سوخت نظامی ایران! را بمباران کردند. سرفرماندهی نیروهای مسلح عراق اعلام کرد که تعداد بیشماری از هواپیماهای جنگنده عراقی در عمق خاک ایران نفوذ کردند و تأسیسات پالایشگاههای شهرهای ایران را بمباران کردند. طبق این اطلاعیه هواپیماهای عراقی در ساعت ١١:٥٠ ظهر از جمله، پالایشگاه تهران را مورد حمله قرار دادند.[۲۴] رادیو صوتالجماهیر (زبان عربی) عراق نیز ساعت ٢٠:٣٠ مدعی شد هواپیماهای این کشور بزرگترین پالایشگاه نفت در ایران که بیشترین تأثیر را در تأمین سوخت فعالیتهای جنگی دشمن دارد بمباران کردهاند.[۲۵] همچنین محل هنگ ژاندارمری سقز در ابتدای ورودی شهر و محل نیروهای عقبه قرارگاه رمضان و نیروهای قرارگاه حمزه در محل خروجی سقز به بانه بمباران شد.[۲۶] مرکز فرماندهی ژاندارمری نیز گزارشی را در این باره ارائه داد: براثر بمباران هواپیماهای دشمن تعدادی از خودروهای گردانهای مالکاشتر و صاحبالزمان ژاجا منهدم و ساختمانهای ستاد گردان مالکاشتر تخریب شده است. آمار شهدا و مجروحین نیز بهشرح زیر اعلام گردیده است: ١. گردان صاحبالزمان، شهید ١١ نفر، مجروح ٧٢ نفر؛ ٢. گردان مالکاشتر، شهید ٢ نفر، مجروح ٨ نفر؛ ٣. از تیپ سقز و تیپهای ٦١ محرم و ٢١ سپاه و تیپ نینوا سپاه ٤٠ نفر شهید و ١٦٠ نفر مجروح.[۲۷] همچنین از پرسنل وظیفۀ ژاندارمری نیز جمعاً ١٦ نفر شهید و ٧٧ نفر مجروح شدند.******[۲۸] علاوهبر اینها ٢ فروند هواپیماهای عراقی ساعت ١٣:٣٠ به پل قطور در شمال آذربایجانغربی در نقطه مرزی با ترکیه حمله کردند که با عکسالعمل به موقع پدافند مستقر در منطقه فقط یک موشک بهسمت ایستگاه راهآهن در نزدیکی پل شلیک کردند که به هدف اصابت نکرد و خسارات و تلفاتی به بار نیاورد.[۲۹] همچنین هواپیماهای عراقی به حریم هوایی شهرهای بانه و مهاباد تجاوز کردند اما با عکسالعمل پدافند هوایی این دو شهر موفق به انجام عملیات نشدند و تنها دیوار صوتی را برفراز مهاباد شکستند.[۳۰] هواپیماهای جنگی عراق علاوهبر حمله به پالایشگاه نفت تهران، برای سومین روز متوالی، به آسمان چند شهر کشور از جمله ایلام، باختران، اسلامآباد غرب، گیلانغرب، ارومیه، سنندج، بانه و مریوان تجاوز کردند و دیوار صوتی را بر فراز بعضی از آنها شکستند.[۳۱]

گزارش - 7

7. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، خبرگزاری رژیم عراق به منظور زمینهسازی دور جدید حملات عراق علیه شهرها، با انتشار آماری از حملات ایران به عراق پس از صدور قطعنامه ٥٩٨ شورای امنیت ادعا کرد ایران از تاریخ ٢٠ ژوئیه ١٩٨٧ (٢٩ تیرماه ١٣٦٦) تاکنون ١٤ حمله نظامی علیه خاک عراق انجام داده و ٢٣ شهر عراق ١٩١ بار توسط توپخانه دوربرد ایران گلولهباران شده است. در آمار ادعایی خبرگزاری رژیم عراق آمده است: «از تاریخ صدور قطعنامه ٥٩٨ تاکنون بغداد شش بار مورد حمله موشکی ایران قرار گرفته که وحشیانهترین آن اصابت موشک به دبستان بلاطالشهداء در تاریخ ١٣ اکتبر ١٩٨٧ (٢١ مهر ١٣٦٦) میباشد. همچنین نیروهای ایرانی ٤١ بار به اسکله بارگیری نفت در بندر العمیق حمله کردند که با هشیاری و مقاومت شجاعانه پرسنل آن تمام این حملهها دفع شد.» طبق همین گزارش آمده: در مقابل حملات پیدرپی ایران، نیروی هوایی عراق در طی این مدت ١١١٦٣ پرواز رزمی و غیررزمی علیه شهرها و مراکز مهم اقتصادی و حیاتی ایران انجام داده است.[۳۲] یک سخنگوی نظامی رژیم عراق همچنین اعلام کرد هرگونه حمله ایران با شدیدترین وجه تلافی خواهد شد. وی که با خبرگزاری عراق سخن میگفت تأکید کرد: «شهرهای ایران ازجمله تهران را در معرض حملات موشکی و هواپیماها و سلاحهای دیگر خود قرار خواهیم داد.» حمله امروز هواپیماهای عراقی به تهران که به دنبال ادعای شب گذشته این رژیم مبنیبر زیرآتش قرار گرفتن شهر قلعهدیزه انجام شده است بیانگر عزم رژیم عراق به از سرگیری حمله به مناطق مسکونی ایران تلقی شده است. رژیم بغداد هفته گذشته اعلام کرد که مردم شهرهای بزرگ عراق ازجمله بغداد خود را برای تخلیه سریع شهرها در صورت بروز حوادث غیرقابل پیشبینی آماده میکنند. دو تن از مقامات بلندپایه وزارت کشور و وزارت قوانین محلی رژیم عراق به دنبال این خبر در یک گفتوگوی تلویزیونی جزئیات مربوط به مانور تخلیه بغداد را تشریح کردند. به گفته آنان شورای فرماندهی عراق طرحی را به تصویب رسانده که به موجب آن اهالی بغداد در مواقع بروز حوادث طبیعی مانند سیل، زلزله و بمبارانها در کمترین زمان ممکن شهر را تخلیه کنند. تهیه شدن این مقدمات و عکسالعمل سریع سخنگوی نظامی این کشور درمورد پاسخ گفتن به حمله ایران و همچنین آماری که خبرگزاری عراق درمورد حملات ایران به مناطق مسکونی این کشور پس از تصویب قطعنامه ٥٩٨ ارائه داده است به خوبی بیانگر حرکت برنامهریزی شده رهبران این کشور برای آغاز دور جدید حمله به مناطق مسکونی است.*******[۳۳]


گزارش - 8

8. افزایش حملات هوایی عراق به شهرها و مراکز اقتصادی ایران بازتاب قابل ملاحظهای داشت. رسانههای گروهی، به اتفاق این اقدام را سرآغاز دور جدید حمله عراق به شهرهای ایران عنوان کردند. رادیو مدیترانه متعلق به دولت مراکش در آخرین بخش خبری امروز خود اعلام کرد: ناظران سیاسی عقیده دارند سریال جدید جنگ شهرها در جنگ عراق و ایران شدیدتر و خونینتر از سریالهای قبلی که در سالهای ١٩٨٤ و ١٩٨٥ و ١٩٨٧ بهوقوع پیوست خواهد بود. رادیوی یادشده افزود: هدف عراق از شروع سری جدید جنگ شهرها وارد کردن فشار به ایران بهویژه پس از رد کردن قطعنامه شماره ٥٩٨ شورای امنیت سازمان ملل و به هم زدن تمرکز نیروهای نظامی ایران در جبهههای جنگ در چارچوب استراتژی عراق در جنگ میباشد.[۳۴] خبرگزاری فرانسه نیز در تفسیری بر اقدام عراق گفت: از این پس هر لحظه خطر بروز جنگ مجدد شهرها وجود دارد. این منبع افزود: ایران از ساکنان بغداد و بصره خواست تا محلههای مجاور مراکز نظامی و اقتصادی را تخلیه کنند زیرا تا چند ساعت دیگر اهداف نظامی و غیرنظامی این دو شهر را بمباران خواهد کرد. عراق به این اعلام عملیات تلافیجویانه قریبالوقوع ایران بلافاصله پاسخ داد و تهدید کرد که جنگ شهرها را در ابعادی وسیع از سرخواهد گرفت و تمامی شهرهای ایران ازجمله تهران را با کمک نیروی هوایی، موشک و توپخانه بمباران خواهد کرد. عراق به طور ضمنی ازسرگیری ناگهانی حملات هوایی به خاک ایران را ناشی از فشار ایران در جبههها و تمرکز نیروهای ایرانی در جبهه خواند. خبرگزاری فرانسه میافزاید: عراق طی زمستان گذشته به بیش از پنجاه شهر ایران ازجمله تهران حمله کرد. ایران در عوض به توپخانه خود علیه تمامی نقاط مرزی عراق ازجمله بصره و کاربرد منظم موشک علیه بغداد متوسل شده است. سال گذشته ١٧ موشک به پایتخت عراق اصابت کرد.[۳۵] رادیو بیبیسی هم گفت: عراق آمادۀ ازسرگیری جنگ شهرها است. این رادیو گزارش داد: به نظر میرسد عراق باتوجهبه برتری هوایی که دارد آماده است جنگ شهرها را از سر بگیرد و با تمام تلفات و خساراتی که چنین جنگی در برخواهد داشت عراق گمان میکند در این مورد وضعش از ایران بهتر است. عراق در حال حاضر تمام توجه خود را معطوف به ادامۀ جنگ علیه ماشین و سیستم اقتصادی ایران کرده است که این سیستم عبارت است از تأسیسات صادرات نفتی که برای ایران اهمیت حیاتی دارد. بیبیسی میافزاید: عراق میخواهد فشار اقتصادی بر ایران را ادامه دهد، زیرا از چندی قبل نشانههایی دالّ بر فروکش کردن جنگ به چشم میخورد. منبع مورد اشاره همچنین گفته است: روحیۀ عراق در حال حاضر تعریف چندانی ندارد زیرا هیچ نشانهای از پایان جنگ به چشم نمیخورد.[۳۶]

گزارش - 9

9. امریکا در روند تشدید فشار به اعضای شورای امنیت برای تحریم تسلیحاتی علیه ایران به شکاف میان ایران و شوروی در مسائل افغانستان توجه دارد. رادیو امریکا در گزارشی در این باره میگوید: هیئت نمایندگی امریکا در سازمان ملل از دیدار اخیر جرج شولتز وزیر امور خارجه امریکا با ادوارد شواردنادزه وزیر امور خارجه شوروی بسیار راضی بود اما سایر دیپلماتها هنوز با ناباوری به تصویب پیشنویس قطعنامه تحریم تسلیحاتی علیه جمهوری اسلامی ایران مینگرند. یک دیپلمات غربی در این مورد گفت: هیچ بعید نیست باتوجهبه مذاکرات صلح در افغانستان و نفوذ قابل توجه جمهوری اسلامی ایران به تحریک مجاهدین افغانی برای ایجاد جمهوری اسلامی، در افغانستان ادامه دهد. مسکو نیز با تحریم اسلحه علیه جمهوری اسلامی ایران موافقت خواهد کرد.[۳۷] موضوع تحریم تسلیحاتی ایران در مذاکرات ایران با سایر کشورها نیز یک موضوع محوری است. در دیدار نماینده جمهوری اسلامی ایران با سفیر ژاپن که به دعوت وی صورت گرفت طرف ژاپنی گفت: «امریکا فشار شدیدی برای قطعنامه دوم میآورد و قصد دارد هرطور شده به نتیجه برسد.» وی افزود: «همه میدانند که قطعنامه تأثیر عملی ندارد ولی مسئله برای امریکا حیثیتی شده و ریگان واقعاً قصد دارد ثابت کند که در مخالفت با ایران جدی است.» سفیر ژاپن همچنین گفت: «عادیسازی روابط با ایران مهمترین کار دولت آتی امریکا خواهد بود و اگر موفق شوند بزرگترین دستاورد خواهد بود.»[۳۸]

گزارش - 10

10. عملیات مشترک تکاوران گردان شهادت تحت امر قرارگاه رمضان و پیشمرگان حزب دموکرات کردستان عراق (بارزانیها) در شمالیترین مناطق داخل عراق انجام شد. در گزارش این عملیات عنوان شده این نیروها در عمق بیش از ٣٠٠ کیلومتری خاک عراق ضمن عبور از موانع بسیار ایجاد شده برای حفاظت از جاده بینالمللی عراق - ترکیه با اجرای یک عملیات سنگین ضمن منهدم کردن مرکز استخبارات شهر سمیل و انهدام چند کامیون خارجی در این شهر در مسیر جاده بینالمللی و انهدام دو پایگاه نظامی تأمین این جاده، به مدت ٦ ساعت این جاده را بستند. در این عملیات حدود ٣٠٠ نفر از نیروهای عراقی کشته و زخمی شدند.[۳۹]

گزارش - 11

11. عبدالله البشاره، دبیرکل شورای همکاری خلیجفارس، با ابراز خوشحالی از توجه جهانی به لزوم پایان دادن به جنگ عراق و ایران، خواستار ادامۀ چنین رویکردی به مسئله جنگ شد. وی ضمن ابراز خوشبینی به اتمام جنگ در سال ١٩٨٨ گفت: «کشورهای خلیج (فارس) مصمم هستند که اجازه ندهند توجه جهان از جنگ ایران و عراق منحرف شود. زیرا در غیر این صورت این جنگ تا زمانی نامحدود ادامه خواهد یافت.» به گزارش خبرگزاری کویت بشاره در پایان پنج روز مذاکره با مقامات دولت امریکا و نمایندگان کنگره گفت: از مشاهدۀ علاقه و عزم جدی به پایان دادن جنگ در میان مقامات امریکایی به شدت دلگرم شده است. وی که با چند خبرنگار عرب صحبت میکرد گفت: «بدون شک برای پایان دادن به جنگ، فشار بینالمللی و علاقه جهانی وجود دارد.» وی تأکید کرد: هماکنون همه تشخیص دادهاند که نمیتوان اجازه داد تشنج و تهدیدات ناشی از جنگ ادامه پیدا کند. بشاره گفت: «کشورهای شورای همکاری خلیج (فارس) همچنین در ماههای اخیر به منظور کاستن تشنجات، تماسهای خود با ایران را شدت بخشیدهاند.» وی توضیح داد: «کشورهای خلیج (فارس) قویاً براین عقیدهاند که دیپلماسی بهترین طریق فیصله دادن به مناقشات است، ما نمیخواهیم هیچ سوءتفاهمی را که امکان بزرگتر و بزرگتر شدن آن وجود دارد باقی بگذاریم.» بشاره اضافه کرد: «به نظر من این تماسها که در سطح منطقهای و بینالمللی انجام گرفته، در تخفیف تشنجات جنگ مؤثر بوده است.»[۴۰] مزید بر این، خبرگزاریها گزارش دادند که حافظ اسد و آندره ئوتی خواستار آتشبس در جنگ ایران و عراق شدند. به گزارش رادیو امریکا وزیر امور خارجه ایتالیا و حافظ اسد رئیسجمهوری سوریه در دمشق گفتند لازم است آتشبس در جنگ ایران و عراق برقرار شود. آنها همچنین درمورد نبرد اعراب و اسرائیل گفتوگو کردند. رادیو رم در بخش عربی صبح امروز طی خبری بدون اشاره به موضعگیری دو کشور در قبال جنگ خبر دیدار فوق را بدینگونه بازگو کرد: حافظ اسد در ملاقات خود با آندره ئوتی از برگزاری کنفرانس خاورمیانه زیرنظر سازمان ملل متحد حمایت کرد. سوریه در طول دوران جنگ به عنوان کشور متحد ایران شناخته شده است.[۴۱]

گزارش - 12

12. سقوط مجدد بهای انواع نفتخام در بازارهای جهان که روز پنجشنبه بهدنبال گزارشهای مبنیبر افزایش تولید کشورهای عضو اوپک آغاز شد دیروز هم ادامه یافت. به گفته رادیو بیبیسی بهای نفتخام دریای شمال از نوع برنت برای اولین بار از دسامبر گذشته به اینطرف به پایینتر از ١٥ دلار در هر بشکه رسید. فراوانی عرضه نفتخام و همچنین زمستان ملایم در نیمکرۀ شمالی علت راکد بودن بازارهای نفت اعلام شده است. رادیو بیبیسی میافزاید: از قول معاملهگران گزارش شده است که یک میلیون بشکه نفتخام ایران در بازارها بدون مشتری و خریدار مانده است. این معاملهگران میگویند تولید کل اوپک در نیمه اول ماه جاری با افزایش یک میلیون بشکه در روز به نزدیک ١٨ میلیون بشکه در روز رسیده است.[۴۲] خبر دیگر دربارۀ مسائل نفت مربوط به فروش نفت خام ایران به امریکا در سال گذشته است. رادیو اسرائیل میگوید: ایران در ماههای نوامبر و دسامبر گذشته ٦ میلیون و ٤٠٠ هزار بشکه نفت به امریکا صادر کرده است. یک انجمن امریکایی حمایت از مصرفکننده در آماری که روز گذشته انتشار داد اعلام کرد که علیرغم دستور تحریم روابط تجاری امریکا با حکومت اسلامی ایران ازطرف ریگان، امریکا در دو ماه آخر سال ١٩٨٧ میلادی ٦ میلیون و ٤٠٠ هزار بشکه نفت از ایران خریداری کرده است. بنابراین آمار، این مقدار نفت ٣/٧ درصد از کل واردات نفت امریکا در این دو ماه بوده است. در سال ١٩٨٧ ایران ١/٥ درصد از نفت مورد نیاز ایالات متحده را تأمین کرده است.[۴۳]

گزارش - 13

13. سایر اخبار امروز که در گزارشها امکان درج آنها وجود نداشته به شرح زیر است. o وابسته اقتصادی شوروی در بغداد گفت: «عراق در میان کشورهای عرب بزرگترین طرف معامله شوروی است.» رادیو بیبیسی در این باره میگوید: گزارش شده است که ارزش مبادلات بازرگانی عراق و شوروی در سال گذشته با افزایش نزدیک به ٥٠ درصد در مقایسه با سال قبل از آن، به یک میلیارد و دویست میلیون دلار رسیده است. اولک لازارس، وابسته اقتصادی سفارت شوروی در بغداد، در یک کنفرانس مطبوعاتی توضیح داد که واردات شوروی از عراق، عمدتاً نفتخام و فرآوردههای نفتی، در سال گذشته نزدیک به ٥٠ درصد افزایش یافت و صادرات این کشور به عراق، عمدتاً متشکل از تراکتور، ماشینآلات خاکبرداری و ماشینآلات سنگین در سال گذشته نزدیک به ٣٠ درصد افزایش نشان میدهد.[۴۴] o به گزارش قرارگاه حمزه سیدالشهدا امروز یکی از عناصر گروههای مسلح در حالی که مقدار ٢٠ کیلو مواد منفجره را به قصد تهران حمل میکرد در ماکو دستگیر شد.[۴۵]


منابع و مآخذ روزشمار 1366/12/08

  1. سند شماره ١٦٣٢/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی ستاد کل در عملیات والفجر١٠، داود رنجبر، از ٨/١٢/١٣٦٦ تا ١٢/١٢/١٣٦٦، صص ١٣ - ١١.
  2. همان، صص ٢١ و ٢٢.
  3. همان، صص ٢٥ - ٢٣.
  4. همان، ص٣٥.
  5. همان، ص٩.
  6. همان، ص٢٤.
  7. همان، ص٣٧.
  8. همان، ص٩.
  9. سند شماره ١٩٢٠٤٠ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه فتح به لشکر١٤ امام حسین، ٨/١٢/١٣٦٦.
  10. سند شماره ١٩٠٧٦٢ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه فتح، ٨/١٢/١٣٦٦.
  11. سند شماره ١٧٧٦٦١ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا به ستاد فرماندهی نزاجا، ٨/١٢/١٣٦٦.
  12. سند شماره ٨٥٧١٣ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه پانزدهم رمضان (معاونت اطلاعات) به فرماندهی نیروی زمینی سپاه (معاونت اطلاعات)، ١٨/١٢/١٣٦٦.
  13. سند شماره ١٦٢٨/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه رمضان٢ در عملیات انجام‌نشده دشت کاریزه و ارتفاع پیرکه، سیدکمال حسینی، از ٣/١٢/١٣٦٦ تا ١٨/١٢/١٣٦٦، ص٧١.
  14. سند شماره ١٦٢٦/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه رمضان در عملیات منتفی‌شده دشت کاریزه، حسین شفیعی، از ١٦/١١/١٣٦٦ تا ١٠/١٢/١٣٦٦، ص١١٥.
  15. همان، صص ١١٩ و ١٢٠.
  16. همان، ص١٢٢.
  17. همان، ص١/١١٥.
  18. همن، صص ١٢٦ - ١٢٤.
  19. همان، صص ١١٤ و ١١٥.
  20. سند شماره ٣٠١٧٧ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از معاونت اطلاعات نیروی زمینی سپاه در جنوب (کربلا) به معاونت اطلاعات نیروی زمینی سپاه، ٨/١٢/١٣٦٦، ص١.
  21. سند شماره ٤٩١٧٦٠ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از نماینده حزب دموکرات کردستان عراق به فرماندهی قرارگاه نصر رمضان، ٨/١٢/١٣٦٦؛ و - سند شماره ٤٥٢١٣٥ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از روابط‌عمومی فرماندهی قرارگاه رمضان به دفتر روابط‌عمومی نیروی زمینی سپاه، ١٠/١٢/١٣٦٦.
  22. سند شماره ٤٠٨٨٢٣ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مرکزی سپاه (واحد اطلاعات) به کلیه نواحی سپاه (واحد اطلاعات)، ١٢/١٢/١٣٦٦، صص ١ و ٢؛ و - سند شماره ٤١٣٢١٣ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد تبلیغات جنگ شورای‌عالی دفاع به مسئولان کمیته‌های تبلیغات جنگ سراسر کشور، ٩/١٢/١٣٦٦، صص ١ و ٢.
  23. سند شماره ٤٠٨٨٢٣ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص١.
  24. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ٣٤٥، ٩/١٢/١٣٦٦، ص١، بغداد - خبرگزاری عراق، ٨/١٢/١٣٦٦.
  25. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، ٩/١٢/١٣٦٦، ص١، رادیو صوت‌الجماهیر عربی، ٨/١٢/١٣٦٦.
  26. سند شماره ٧٠٣٨١ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دفتر نمایندگی حضرت امام در منطقه یازدهم کردستان (دفتر سیاسی) به دفتر نمایندگی حضرت امام در ستاد مرکزی (دفتر سیاسی)، ١١/١٢/١٣٦٦، ص١.
  27. سند شماره ٧٠٣٠٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ژاجا٢ (مرکز فرماندهی) به دفتر نخست‌وزیر، ٩/١٢/١٣٦٦.
  28. سند شماره ٤٤٥٥٩٢ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ژاجا رکن٣ (مرکز فرماندهی) به دفتر نخست‌وزیر، ١٠/١٢/١٣٦٦.
  29. سند شماره ٤١٣٠٨٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خوی (اطلاعات) به ستاد قرارگاه حمزه سیدالشهدا (اطلاعات)، ٩/١٢/١٣٦٦؛ و - سند شماره ٦٩٩٢٢ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ژاجا رکن٣ (مرکز فرماندهی) به دفتر نخست‌وزیر، ٨/١٢/١٣٦٦.
  30. سند شماره ٧٠٤١٦ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا به فرماندهی نیروی زمینی سپاه، ١٢/١٢/١٣٦٦، ص١؛ و - سند شماره ٧٠٣١٩ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای سپاه یازدهم امام حسن عسکری کردستان (اطلاعات) به ستاد مرکزی سپاه پاسداران (معاونت اطلاعات)، ١٠/١٢/١٣٦٦، ص١.
  31. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ٣٤٥، ٩/١٢/١٣٦٦، ص١٧، ایلام - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٨/١٢/١٣٦٦؛ و - همان، ص١٧، باختران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٨/١٢/١٣٦٦؛ و - همان، ص١٨، ارومیه - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٨/١٢/١٣٦٦؛ و - همان، ص١٧، سنندج - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٨/١٢/١٣٦٦.
  32. همان، ص٨، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی - ٨/١٢/١٣٦٦.
  33. همان، صص ٤ و ٥، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٨/١٢/١٣٦٦.
  34. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ٣٤٦، ١٠/١٢/١٣٦٦، ص١٤، الجزیره - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٩/١٢/١٣٦٦.
  35. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ٣٤٥، ٩/١٢/١٣٦٦، صص ١٤ و ١٥، منامه - خبرگزاری فرانسه، ٩/١٢/١٣٦٦.
  36. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ٣٤٦، ١٠/١٢/١٣٦٦، ص١٣، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٩/١٢/١٣٦٦.
  37. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ٣٤٥، ٩/١٢/١٣٦٦، ص٢٨، رادیو امریکا، ٨/١٢/١٣٦٦.
  38. سند شماره ٢١٢٧٨٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش مستقیم وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، شماره ١٧٦/٥، ٨/١٢/١٣٦٦، صص ٤ و ٥.
  39. سند شماره ٨٥٧٥٣ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه پانزدهم رمضان (معاون اطلاعات) به فرماندهی نیروی زمینی (معاونت اطلاعات)، صص ١ و ٢.
  40. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ٣٤٥، ٩/١٢/١٣٦٦، صص ١٩ و ٢٠، واشنگتن - خبرگزاری کویت، ٨/١٢/١٣٦٦.
  41. همان، ص١٩، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٨/١٢/١٣٦٦
  42. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، ٩/١٢/١٣٦٦، ص١١، رادیو بی‌بی‌سی، ٨/١٢/١٣٦٦.
  43. همان، صص ١٢ و ١٣، رادیو اسرائیل، ٨/١٢/١٣٦٦.
  44. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ٣٤٥، ٩/١٢/١٣٦٦، ص٤١، رادیو بی‌بی‌سی، ٨/١٢/١٣٦٦.
  45. سند شماره ٤١٣٠٨٩ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ماکو (اطلاعات) به قرارگاه حمزه سیدالشهدا (اطلاعات)، ٩/١٢/١٣٦٦.