1366.08.18: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1366 |نام = 1366.08.18 |نام دیگر=هجده آبان |روز=18 آبان 1366 |تاریخ شمسی= 1366.08.18 |تاریخ میلادی=9 نوامبر 1987 |تاریخ قمری=16 ربيع‌الاول 1408 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.08.18</div> <div class="bootstrap-bt...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| سطر ۲۵: | سطر ۲۵: | ||
==گزارش - 1== | == گزارش- 800 == | ||
در پاسخ به حملات هوايي عراق به مراكز غيرنظامي، جنگنده‌هاي نيروي هوايي و توپخانه نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران چندين مركز نظامي و اقتصادي - صنعتي عراق را هدف آتش خود قرار دادند و منهدم كردند. يك پادگان نظامي در استان اربيل و محل تجمع نيروهاي عراق در مناطق عملياتي زبيدات، شرهاني و ارتفاع 175 را جنگنده‌هاي نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي در ساعات 8:10، 9:40،9:50 و 11:30 بمباران كردند. | |||
ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران همچنين اعلام كرد هدف‌هاي اقتصادي - صنعتي شهرهاي حلبچه، الرجيله، سيدصادق، چوارته و سليمانيه عراق امروز زير آتش توپخانه ارتش قرار گرفت.<ref>روزنامه كيهان، 20/8/1366، ص3.</ref> | |||
== گزارش- 801 == | |||
هواپيماهاي عراق چند منطقه در جبهه‌هاي جنوب و روستاي سه‌پياره و ايستگاه صلواتي شيخان واقع در جنوب نوسود را بمباران كردند.<ref>سند شماره 046209 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي سپاه پانزدهم رمضان، به فرماندهي نيروي زميني سپاه - معاونت اطلاعات، 18/8/1366.</ref> در جبهه‌هاي جنوب در ساعت 14:30 سه هواپيماي دشمن منطقه فاو و چند فروند ديگر مناطق قشله، نهرعلي‌شير و حوالي پل اروند را بمباران كردند. حاشيه خورعبدالله و حوالي جاده هفتم هدف ديگر هواپيماهاي دشمن بود كه در ساعت 20:20 بمباران شد.<ref>سند شماره 029588 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي شماره 71، معاونت اطلاعات قرارگاه مقدم نيروي زميني سپاه در جنوب (كربلا)، 20/8/1366، ص2.</ref> هواپيماهاي عراقي همچنين صبح امروز به حريم هوايي سنندج و مريوان تجاوز كردند و ديوار صوتي را در اين مناطق شكستند.<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 235، 19/8/1366، ص دو.</ref> | |||
رژيم عراق در اطلاعيه نظامي خود ادعا كرد امروز يك هدف دريايي را در نزديكي سواحل ايران و نيز ايستگاه شبكه برق اميديه را هدف حمله قرار داده است، امّا منابع ديگر خبري در اين باره گزارش نكردند.<ref>همان، ص7، بغداد - خبرگزاري عراق، 18/8/1366؛ و - سند شماره 029585 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سماجا2 - معاونت اطلاعات، به سماجا3 - مركز فرماندهي، 19/8/1366.</ref> | |||
از سوي ديگر، گردان مرزي چابهار، جمعي ناحيه ژاندارمري سيستان و بلوچستان، اعلام كرد كه در ساعت 17:40 روز 18/8/66 يك هواپيماي ناشناس در ارتفاع بالا، كه از سمت جنوب به شمال در پرواز بوده، به حريم هوايي جمهوري اسلامي ايران در منطقه چابهار تجاوز نموده و بدون اقدامي منطقه را ترك كرده است.<ref>سند شماره 046216 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ژاندارمري جمهوري اسلامي - مركز فرماندهي، 18/8/1366.</ref> | |||
== گزارش- 802 == | |||
شليك دو فروند موشك در روز گذشته به سوي راديو تلويزيون و مركز مخابرات عراق در بغداد هم‌زمان با آغاز كنفرانس فوق‌العاده سران عرب در امان، انعكاس وسيعي در رسانه‌هاي جهان داشت. رژيم عراق نيز سعي دارد از اين حمله موشكي حداكثر بهره‌برداري تبليغاتي را ببرد. خبرگزاري عراق ادعا كرد خبرنگاران خارجي امروز از يك منطقه مسكوني در بغداد كه هدف يك فروند موشك قرار گرفته بود، بازديد كردند و ضمن تهيه عكس و فيلم با تعدادي از افراد محلي مصاحبه كردند.<ref>مأخذ 4، ص8، بغداد - خبرگزاري عراق، 18/8/1366.</ref> ايستگاه تلويزيوني مركز تبليغات وابسته به كنفرانس فوق‌العاده سران عرب نيز فيلم اصابت موشك به بغداد را براي هيئت‌هاي شركت‌كننده در كنفرانس به نمايش گذاشت. خبرگزاري عراق اعلام كرد: نمايندگان مراكز تلويزيوني عربي و خارجي شركت‌كننده در كنفرانس، فيلم مذكور را كپي كرده و به منظور نشان دادن آن در شبكه‌هاي تلويزيوني، به مراكز مربوطة خود فرستادند.<ref>مأخذ 4، ص8، امان - خبرگزاري عراق، 18/8/1366.</ref> | |||
همچنين وزير امورخارجه عراق امروز نامه‌اي دربارة حملة موشكي روز گذشته ايران، براي دبيركل سازمان ملل ارسال كرد. طارق‌عزيز در اين نامه ادعا كرد: ايران ديروز با شليك يك موشك به منطقه مسكوني بغداد، موجب مرگ 10 تن و زخمي شدن 106 غيرنظامي شد و 10 خانه را تخريب و به 20 خانه خسارت وارد كرد كه هيئت‌هاي ديپلماتيك و نمايندگان سازمان‌هاي بين‌المللي امروز از اين صحنه بازديد كردند. وزير خارجه عراق افزوده است: «اين جنايت در زماني است كه تلاش‌هاي بين‌المللي و عربي به سوي استقرار صلح است... اصرار رژيم ايران در جناياتش عليه رژيم عراق، نيازمند آن است كه جناب‌عالي و جامعه بين‌المللي آن را شديداً محكوم نموده و با عزم راسخ كلية اقدامات مؤثر را به كار گيريد، قبل از اينكه موضوع حادتر شده و از كنترل خارج گردد... حكام ايران در زمان مناسب بهاي سنگيني را خواهند پرداخت.» <ref>سند شماره S/19258 شوراي امنيت سازمان ملل، 9 نوامبر 1987 ترجمة مركز مطالعات و تحقيقات جنگ.</ref> | |||
علاوه بر اين نمايندة عراق در سازمان ملل امروز در نامه‌اي براي دبيركل اين سازمان ادعا كرد كه نيروهاي ايران در روز 5 نوامبر 1987، با حمله به مناطق غيرنظامي بصره و سليمانيه، موجب كشته شدن 3 غيرنظامي و مجروح شدن 9 تن و خسارت به چند خانه شده‌اند.<ref>سند شماره S/19257 شوراي امنيت سازمان ملل، 9 نوامبر 1987 ترجمة مركز مطالعات و تحقيقات جنگ.</ref> | |||
== گزارش- 803 == | |||
خبرگزاري جمهوري اسلامي گزارش داد: «عراق موشك‌هاي زمين به زمين اس.اس.12 از شوروي دريافت كرده است. اين موشك‌ها حدود 800 كيلومتر بُرد دارند و عراق با آنها مي‌تواند تهران را هدف قرار دهد. خبرگزاري ژاپني كيودو با اعلام اين مطلب به نقل از منابع نظامي غربي در تهران، افزوده است: شوروي به عراق اجازه استفاده از اين موشك‌ها را نداده است. اين منابع با رد ادعاهاي قبلي عراق مبني بر ساختن موشكهايي با بُرد 650 كيلومتر، اعلام كردند كه عراق تكنولوژي لازم براي ساخت چنين موشكهايي را ندارد و عراق آن را براي مخفي كردن خبر دريافت موشك‌هاي اس.اس.12 از شوروي پخش كرد. خبرگزاري كيودو به نقل از منابع ديگري در تهران اضافه مي‌كند كه ايران نيز تعداد زيادي موشك‌هاي زمين به زمين "اسكاد ـ بي" از شوروي خريده است و سپاه‌پاسداران اكنون حدود 80 عدد از اين موشك‌ها را در اختيار دارد.»<ref>مأخذ 4، ص25، توكيو - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 18/8/1366، به نقل از خبرگزاري كيودو.</ref> | |||
== گزارش- 804 == | |||
در ادامة تلاش براي آمادگي جهت اجراي عمليات در منطقه ماووت، رحيم صفوي قائم‌مقام فرمانده نيروي زميني سپاه از ساعت10:20 تا 16 امروز از واحدهاي توپخانه تحت امر قرارگاه نجف بازديد و ضمن بررسي ميزان آمادگي اين واحدها براي اجراي عمليات، از نزديك با كمبودها و مشكلات آنها آشنا شد. در اين چند ساعت از محل استقرار توپخانه و چند قبضه توپ و كاتيوشا و چهار محل تطبيق توپخانه بازديد شد و با خدمه قبضه‌ها و مسئولان تطبيق گفت‌وگو شد. در اين منطقه سه گردان توپ 130 ميلي‌متري و يك گردان كاتيوشا از توپخانه 61 محرم مستقر است. همچنين مركز تطبيق توپخانه‌هاي لشكر25 كربلا، لشكر14 امام‌حسين(ع)، لشكر57 حضرت ابوالفضل(ع) و تيپ48 فتح در اين منطقه مستقر مي‌باشد. از جمله مشكلات توپخانه در اين منطقه كمبود نيرو، كمبود خودرو، حتي كمبود نايلون براي حفاظت از برف و باران، ضعف تعمير و نگه‌داري و خرابي لولـه‌هاي كاتيوشا بود. | |||
در اين بازديد همچنين وضعيت حقوقي و مرخصي نيروهاي وظيفه و چگونگي استفاده مفيد از وقت‌هاي خالي آنها بررسي شد. از جمله ضعف‌هايي كه در اين بازديد مشاهده شد، نداشتن سازمان منسجم و نبودن كنترل كامل و انسجام يافته روي اجزاي توپخانه بود.<ref>سند شماره 1531 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه مركزي سپاه در عمليات نصر8 (حسين اردستاني)، 16/8 تا 26/8/1366، ص24، 25 و 1/25.</ref> | |||
عصر امروز در جلسه‌اي با حضور برادران رحيم صفوي و وفايي در قرارگاه شهيد بروجردي مسائل و مأموريت‌هاي مهندسي جهت آمادگي براي عمليات گسترده در جبهه شمال غرب بررسي شد. يادداشت‌هاي راوي مركز مطالعات از اين جلسه چنين است: | |||
«برادر رحيم به برادر وفايي گفت: شما بايد جاده و بيمارستان و ... براي عمليات بزرگ در اين منطقه را آماده كنيد. وي از جمله به جاده كمربندي بانه به سمت سوركوه و ماووت اشاره كرد و از محاسن اين جاده را ديد كم‌تر دشمن روي آن و برفگيري كم‌تر آن برشمرد. برادر رحيم افزود كه براي عمليات گسترده تجمع امكانات مهندسي مورد نظر است و بر تقويت و نظارت بر واحدهاي مهندسي يگان‌ها و مشخص شدن مأموريت هر يك تأكيد كرد. | |||
جانشين فرمانده نيروي زميني سپاه در توجيه مسئول مهندسي سپاه نسبت به عمليات گسترده در جبهه شمال غرب گفت: قرارگاه‌هاي قدس و نجف در ابتدا روي ارتفاعات گرده‌رش و آمدين عمل مي‌كنند و در ادامه كه عمليات گسترده است، به سمت غرب گوجار (به طرف سد دربندي‌خان) مي‌رويم و از سمت آمدين به سمت تنگه وراز. از رفتن به قلعه‌ديزه هم منصرف شده‌ايم. در محور دربندي‌خان هم از آن طرف عمل مي‌كنيم. اين عمليات با 100 گردان اجرا مي‌شود. اگر در عمليات جنوب هم مشكل ايجاد شد، يگان‌ها در اين منطقه عمل خواهند كرد. شما بايد عقبه‌سازي را با برنامه انجام دهيد و براي آماده كردن پد هلي‌كوپتر، بيمارستان و جاده ... اقدام كنيد. | |||
برادر رحيم ضمن بيان اينكه اين عملياتِ 100 گردانه به فروردين و ارديبهشت سال آينده خواهد كشيد، از برادر وفايي پرسيد كه چه بايد كرد كه اين لشكرها در زمستان بتوانند در كوه و برف بمانند و بجنگند. برادر وفايي پاسخ داد: بايد چريكي جنگيد، چريكي فكر كرد. بايد در داخل چادر، چادر كوچك‌تري زد و بين دو چادر پنج سانتي متر پشم شيشه گذاشت. براي خواب هم لحاف پشم شيشه دولا درست كرد: سنگر هم مي‌شود درست كرد.» | |||
راوي در پايان يادداشت‌هاي خود آورده است كه هدف عمليات آمدن از طرف دربندي‌خان و غرب گوجار و بستن عقبه‌هاي متصل دشمن به سليمانيه از دو طرف است كه طي مراحلي عمل مي‌شود.<ref>همان، ص26 تا 29.</ref> | |||
== گزارش- 805 == | |||
معاونت اطلاعات سپاه پانزدهم رمضان در گزارشي از همكاري گروه‌هاي ضدانقلاب در مناطق مرزي شمال غرب با رژيم عراق، آورده است: «طبق خبر واصله اخيراً رژيم عراق به احزاب منحله مستقر در مناطق مرزي نوسود اعلام كرده كه توان خود را در مناطق نوسود و مريوان افزايش دهند تا از طرف دولت عراق پشتيباني و تدارك شوند. افراد فوق مسلح به سلاح‌هاي ژ3، قناسه و خمپاره‌انداز 81 ميلي‌متري مي‌باشند.» در اين گزارش همچنين آمده است: «رژيم بعث در منطقه‌اي به نام"حلوبه" واقع در جنوب غربي سليمانيه براي افراد كومه‌له و چريك‌هاي فدايي اكثريت اردوگاه‌هايي احداث نموده است كه كليه اعلاميه‌هايي كه در كردستان ايران و عراق پخش مي‌شود، از اين مركز ارسال مي‌گردد.»<ref>سند شماره 046221 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي سپاه پانزدهم رمضان، معاونت اطلاعات، 18/8/1366.</ref> | |||
== گزارش- 806 == | |||
سمينار فوق‌العاده "لبيك يا امام" صبح امروز به رياست رئيس‌جمهور (آيت‌الله خامنه‌اي) و با شركت مقامات بلندپايه كشوري و لشكري در محل مجلس شوراي اسلامي تشكيل شد. در پي تجاوزات امريكا در خليج فارس و ضعف و فتور مجامع بين‌المللي در اعلام و تنبيه متجاوز، مسئولان جنگ تلاش‌هاي وسيعي را براي تحرك بخشيدن به جبهه‌ها و وارد آوردن ضربه‌هاي نظامي بر پيكر رژيم عراق آغاز كرده‌اند. در سمينار امروز كه به منظور بررسي وضعيت جبهه‌هاي جنگ، اوضاع خليج فارس، چگونگي تأمين نيروهاي انساني مورد نياز و بسيج امكانات براي نيل به اهداف جنگ تشكيل شد. آقايان هاشمي رفسنجاني، موسوي اردبيلي، ميرحسين موسوي، محسن رضايي و سهرابي اعضاي هيئت رئيسه سمينار و آقايان روحاني، افشار، فيروزآبادي و مقدم در هيئت اجرايي آن حضور داشتند. | |||
سمينار پس از صحبت مقدماتي رئيس‌جمهور، با سخنان آقاي هاشمي رفسنجاني شروع به كار كرد. وي ضمن تأكيد بر به كارگيري قدرت نظامي، راه سياسي را براي جلوگيري نق‌زن‌ها و آسايش‌طلب‌ها و رعايت عرف بين‌المللي لازم دانست و گفت: «فقط قدرت نظامي ما مي‌تواند پيروزي سياسي را ديكته كند و دشمن نيز تنها براي پيشگيري از يك فاجعه نظامي ممكن است به پيروزي سياسي ما تن دهد.» نماينده امام در شوراي عالي دفاع عامل اصلي ركود در جبهه‌ها را كمبود نيرو اعلام كرد و براي تأمين نيروي انساني، "تشويق فوق‌العاده" را به نقل از امام مطرح كرد. وي در مورد برنامه‌هاي آتي جنگ افزود: «ما هم اكنون 15 ماه عمليات مستمر را پيش‌بيني كرده‌ايم و فرماندهي جنگ 1500 گردان را در عرض اين مدت مي‌تواند به كار گيرد و بودجه اين كار نيز پنجاه ميليارد تومان پيش‌بيني شده است.» | |||
در ادامه سمينار عليرضا افشار طرح‌هاي تأمين نيروي انساني مورد نياز جنگ را تشريح كرد كه طرح شش ماهه دانشجويان، اختصاص 20 درصد از كاركنان دولت به جنگ، طرح افزايش دوره شش ماه احتياط به مدت خدمت سربازي و تأمين مربي آموزش نظامي به وسيلة آموزش و پرورش از آن جمله بودند. پس از سخنان آيت‌الله جنتي و محسن رضايي سمينار با جلسه پرسش و پاسخ و جمع‌بندي مباحث طرح شده پايان يافت. رياست سمينار، آيت‌الله خامنه‌اي در پايان گفت: «همه معتقدند بر اينكه جنگ جز با يك عمليات مستمر پايان نخواهد يافت و در راستاي عمليات زنجيره‌اي نيازهايي وجود دارد، از آن جمله مسئله تأمين نيروي انساني است كه جلسه ما براي همين مي‌باشد. ... براي اين كار يك تهييج عمومي لازم است كه شروع اين كار با پيام خواهد بود و لازم است روحانيون در همه جا براي بسيج مردم تجمع داشته باشند.» وي پيشنهاد كرد: «ائمه جمعه با لباس بسيجي در نمازهاي جمعه شركت كنند و اگر در آن شهر دو جناح وجود دارد، جهت گسترش وحدت، سخنراني قبل از خطبه‌ها به يكي از شخصيت‌هاي بارز جناح مخالف سپرده شود ... »<ref>سند شماره 226177 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفتر سياسي نمايندگي امام در سپاه، نشريه "رويدادها"، شماره 171، 28/8/1366، ص2 تا 6.</ref> | |||
در همين حال، در پنجمين روز از هفته آمادگي براي رويارويي با تجاوز امريكا كه به كارمندان اختصاص يافته است، اقشار مختلف مردم، سازمان‌ها و گروه‌ها با انتشار بيانيه و امضاي طومار به موج وسيع اعلام آمادگي‌هاي سراسر كشور پيوستند. در اين بيانيه‌ها كه تعداد آن به ده‌ها مورد مي‌رسد، ضمن اعلام آمادگي براي مبارزه با امريكا، اطاعت از امام امت و اعزام به جبهه‌هاي جنگ عليه رژيم عراق تأكيد شده است. در قسمتي از اطلاعيه خانه كارگر آمده است: «براي ما كارخانه و سنگر نبرد جبهه در حكم واحد و محل جانبازي ما بسته به فرمان امام عزيز است.» در بيانيه انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه تهران بر مقابله با امريكا تأكيد شده است: «ما به عنوان فرزندان امت سلحشور اعلام مي‌داريم كه به فرمان امام مجاهد خود كمربندها را محكم بسته و آماده‌ايم تا همچون شراره‌هاي آتش بر خرمن هستي متجاوزين امريكايي زده و با تمامي قوا خواب راحت را از ديدگان جهان‌خواران و سرسپردگان آنان سلب كنيم.»<ref>روزنامه كيهان، 18/8/1366، ص3.</ref> | |||
== گزارش- 807 == | |||
صنايع نظامي داخلي در اجراي طرح‌ها و توليد تجهيزات مورد نياز جنگ با مشكلات مالي و كمبود برخي قطعات مواجه‌اند. دكتر پيروي، رئيس مركز تحقيقات جنگ دانشكده فني دانشگاه فردوسي مشهد، در گفت‌وگويي با خبرگزاري جمهوري اسلامي، ضمن اشاره به نقش طرح‌هاي تحقيقاتي مركز فوق در پيشبرد عمليات جنگي، كاهش نياز به نيروي انساني و خودكفايي در صنايع نظامي گفت: «متأسفانه در بعضي از اين طرح‌ها مطالعات به اتمام رسيده ولي به دليل مشكلات مالي و كمبود قطعات، محققان به جاي پرداختن به امر تحقيق به دنبال تأمين اعتبار يا تهيه قطعات طرح‌ها مي‌باشند و حتي محققان به واسطه علاقه‌اي كه براي موفقيت طرح‌هاي جنگي دارند، در مواردي قطعات مورد نياز را از حقوق خود تأمين كرده‌اند.» در مركز تحقيقات جنگ دانشكده فني دانشگاه فردوسي مشهد، دستگاه ترانس جريان سنگين كه كاربرد وسيعي در راه‌اندازي تانك‌هاي زرهي دارد، نمونه‌سازي شده است و طرح‌هاي تحقيقاتي صنايع نظامي همچون طرح هدايت عمليات، مشابه‌سازي به وسيله كامپيوتر، ساخت سلاح‌هاي ليزري، چكانندة سلاح 107 ميلي‌متري، تطبيق آتش با كامپيوتر، ساخت سونار، دوربين ديد در شب، موقعيت‌ياب الكتريكي، سيستم استاپ ليزري، دستگاه هدايت گلولـه ليزري و ماسك محافظ در دستور كار اين مركز است كه برخي از آنها به خاطر كمبود اعتبارات مالي متوقف شده است.<ref>مأخذ 4، ص32، مشهد - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 18/8/1366.</ref> | |||
== گزارش- 808 == | |||
دكتر كمال خرازي، سرپرست ستاد تبليغات جنگ، در يك مصاحبه مطبوعاتي مواضع سياسي و استراتژي نظامي جمهوري اسلامي ايران در قبال جنگ تحميلي و اوضاع خليج فارس را تشريح كرد: «اين سياست جمهوري اسلامي است كه ما بايستي از همه تريبون‌ها و از همه امكانات بين‌المللي براي تبيين مواضع خود بهره بگيريم و افكار عمومي جهان را نسبت به مواضع بر حق خود توجيه كنيم. ما براي ادامه جنگ هم كه شده بايستي افكار عمومي دنيا را بسازيم. استراتژي ما اين است كه با اعزام نيرو و با حضور مردم، حداكثر آمادگي را در نقاط مختلف جبهه در سرتاسر مرز داشته باشيم به طوري كه يك سلسه عمليات پياپي را عليه دشمن سامان بدهيم. ولي در عين حال از فعاليت‌هاي سياسي و تبيين مواضع در مجامع بين‌المللي نيز چشم‌پوشي نمي‌كنيم و شرايط سياسي را براي بهره‌گيري بيش‌تر از عمليات خودمان آماده مي‌كنيم. نكته ديگر اينكه هدف اصلي ما تغيير رژيم ]عراق[ است كه خود يك هدف سياسي است و بايد خود را به آن هدف برسانيم و زمينه بين‌المللي‌اش را آماده كنيم.» | |||
خرازي در خصوص طرح تشكيل يك نيروي بين‌المللي در خليج فارس گفت: «اين پيشنهاد از طرف شوروي ارائه شد ولي موضع رسمي از طرف ما در قبال طرح اعلام نشده و چنين طرحي نمي‌تواند به نفع ما تلقي شود. به اين معني كه به هر صورت حضور خارجي در آب‌هاي خليج فارس خود نشان دهنده اين است كه كشورهاي خليج فارس توانايي تأمين امنيت آن را ندارند. حرف ما در قبال خليج فارس از اول اين بود كه براي امنيت خليج فارس بايد بر عراق فشار بيايد كه حمله نكند. لذا اين طرح نمي‌تواند به عنوان يك طرح واقع‌بينانه از طرف ما تلقي بشود.»<ref>روزنامه رسالت، 18/8/1366، ص3.</ref> | |||
== گزارش- 809 == | |||
در دومين روز از برگزاري اجلاس سران كشورهاي عضو اتحاديه عرب، هيئت‌هاي شركت كننده چهار ساعت پشت درهاي بسته درباره جنگ ايران و عراق، بازگشت مصر به جهان عرب و آشتي حافظ اسد و صدام حسين بحث و گفت‌وگو كردند. سران شركت كننده در اجلاس فوق‌العاده امان تلاش وسيعي را براي نزديك كردن مواضع سوريه و عراق آغاز كرده‌اند. شاه‌حسين، شاذلي بن جديد و شيخ زايد ضمن ديدار جداگانه با صدام حسين و حافظ اسد، تلاش كردند كه آنها را براي كاهش اختلافاتشان ترغيب نمايند.<ref>مأخذ 4، ص39 و 42، راديو مونت‌كارلو.</ref> شاه اردن بر اين عقيده است كه آشتي ميان سوريه و عراق راه را براي موفقيت اجلاس امان هموار مي‌سازد كه هدف آن دست‌يابي به راه‌هايي جهت متقاعد ساختن ايرانِ غيرعرب به پايان دادن به جنگ با عراق مي‌باشد. | |||
خبرگزاري جمهوري اسلامي در گزارشي به نقل از منابع مطلع نوشت: «هدف اصلي اين كنفرانس متقاعد كردن سوريه يكي از معدود دوستان ايران، به تحت فشار گذاشتن ايران جهت پايان دادن بر تهديد خود عليه كشورهاي نفت‌خيز و آسيب‌پذير منطقه و همچنين پذيرش مصوبه شوراي امنيت مي‌باشد.»<ref>مأخذ 4، ص21.</ref> سوريه طرح قطع روابط با ايران را كه عربستان، كويت و عراق از آن حمايت مي‌كنند رد كرده است و رسانه‌هاي دو كشور سوريه و عراق همچنان به جنگ تبليغاتي عليه يكديگر ادامه مي‌دهند.<ref>روزنامه جمهوري اسلامي، 20/8/1366، ص3، بيروت - واحد مركزي خبر، به نقل از البعث، چاپ سوريه؛ و - مأخذ 4، ص26، دمشق - خبرگزاري فرانسه، 18/8/1366، روزنامه الثوره.</ref> صدام حسين نيز در سخنراني امروز خود به طور غيرمستقيم سوريه را عامل تداوم جنگ و مانع وحدت عربي توصيف كرد.<ref>مأخذ 4، ص2.</ref> | |||
در خصوص طرح بازگشت مصر به جهان عرب - كه به دليل امضاي قرارداد كمپ ديويد با اسرائيل (1979م) از اتحاديه عرب اخراج شده است - سوريه مخالف اصلي محسوب مي‌شود. اكثر كشورهاي عرب و به خصوص اعضاي شوراي همكاري خليج فارس از حاميان و ارائه كنندگان طرح هستند. آنها اعلام كرده‌اند بعد از ماه دسامبر بدون توجه به خواست اتحاديه عرب، روابط خود را با مصر از سر خواهند گرفت. | |||
در اجلاس امروز، سران كشورهاي عربي پيشنهاد تشكيل هيئتي به رياست شيخ زايد بن سلطان آل نهيان، رئيس امارات عربي متحده را براي عزيمت به تهران و گفت‌وگو با مقامات ايراني درباره خاتمه دادن به جنگ و اجراي قطعنامه 598، مورد بحث و بررسي قرار دادند كه در حال حاضر كوشش‌ها براي تشكيل اين هيئت با حضور نمايندگان سوريه و ليبي ادامه دارد.<ref>مأخذ 1، ص‌آخر.</ref> | |||
وليعهد اردن از اجلاس امروز سران عرب در امان اظهار رضايت كرد و گفت: «گردهمايي سران عرب نمي‌تواند با عدم موفقيت روبه‌رو گردد و بايد اراده واحد اعراب را براي حل مسئله ايران و عراق نشان دهد. حمله موشكي روز گذشته ايران به بغداد به عنوان پيامي به نظر مي‌رسد داير بر اينكه دولت ايران براي گردهمايي‌هاي منطقه‌اي اهميتي قائل نيست.» راديو بي.بي.سي با پخش اين خبر به نقل از وليعهد اردن، درباره بازگشت مصر به جهان عرب افزود: «موضوع تجديد عضويت مصر در جامعه عرب جزو دستور گردهمايي سران عرب است، امّا راه ديگري وجود دارد و آن اينكه كشورهاي عرب هر يك راساً درباره تجديد مناسبات ديپلماتيك خود با مصر تصميم بگيرند.»<ref>مأخذ 4، ص22، راديو بي‌بي‌سي، 18/8/1366.</ref> | |||
== گزارش- 810 == | |||
مواضع انقلابي ليبي در قبال كنفرانس سران عرب در امان مبني بر اينكه كنفرانس به دستور امريكا و براي حفظ منافع امريكا برگزار مي‌شود ]ر.ك. به روزشمار: 15/8/1366[ واكنش‌هاي متفاوتي را به دنبال داشت. آقاي هاشمي رفسنجاني آن را موضعي شجاعانه خواند و گفت: «چنانچه اكثريت سران عرب مواضعي انقلابي همچون سرهنگ قذافي رهبر ليبي، اتخاذ مي‌كردند، اسرائيل تاكنون نابود شده بود و نفوذ امريكا در منطقه تا اين حد گسترش نمي‌يافت.»<ref>روزنامه اطلاعات، 17/8/1366، ص3.</ref> راديو بي.بي.سي در گزارشي سخنان آقاي هاشمي را قدرداني از ليبي عنوان كرد و گفت: «رهبر ليبي در جهت پايان جنگ ايران و عراق و نيز اتحاد نظامي براي مقابله با امريكا، به دولت ايران پيشنهادهايي كرده است كه مورد قبول مقامات ايران واقع نشده است.» اين راديو افزود: «سفير ايران در ليبي كه در حال حاضر در تهران است به زودي به محل مأموريت خود باز مي‌گردد و حامل پيام خصوصي از جانب رئيس‌جمهور ايران براي سرهنگ قذافي است. مقامات ايران از كمك‌هاي نظامي بلاعوض ليبي در هفته‌هاي اول آغاز جنگ قدرداني كرده‌اند. اما برقراري روابط مجدد با عراق از جانب ليبي و انتقاد از ايران به خاطر ادامه جنگ، موجب دلسردي مقامات ايران شده است. با وجود اين، وحدت در مبارزه عليه امريكا باعث شده است كه دو كشور به هم نزديك شوند. علي‌رغم اين واقعيت به نظر نمي‌رسد كه وحدت نظامي يا سياسي بين دو كشور امكان‌پذير باشد؛ با وجود آنكه در مورد جبهه مقاومت كشورهاي مخالف با اسرائيل و مصر بين دو كشور نوعي تفهيم و تفاهم وجود دارد.»<ref>مأخذ 4، ص27، راديو بي‌بي‌سي، 18/8/1366.</ref> | |||
مطبوعات كويت درباره تصميم ليبي مبني بر اينكه اگر مصر به جامعه عرب برگردد با ايران پيمان نظامي خواهد بست، واكنش تندي از خود نشان دادند. روزنامه الانباء در سرمقاله خود مقامات ليبيايي را خائن به آرمان اعراب توصيف كرد و نوشت: «هم‌پيماني برخي از كشورهاي مدعي قوميت عرب با ايران، كشورهاي عربي حوزه خليج فارس را نمي‌ترساند، زيرا اين پيمان كه ما را به آن تهديد مي‌كنند از زمان آغاز جنگ ايران و عراق همواره استوار بوده است.» الانباء افزود: «كساني كه اعراب خليج را با بستن پيمان نظامي با ايران تهديد مي‌كنند هويت عربي خود را به مخاطره انداخته و همسو با ايران در ركاب اسرائيل قرار مي‌گيرند.» روزنامه‌هاي ديگر كويت نيز خبر حمايت نظامي ليبي از ايران را با شگفتي توأم با تمسخر در صفحات اول خود به چاپ رساندند و نوشتند: ليبي تهديد كرده است در صورت بازگشت روابط سياسي ميان اعراب خليج با مصر، اين كشور با ايران يك پيمان نظامي خواهد بست.<ref>مأخذ 4، ص25، كويت - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 18/8/1366، به نقل از روزنامه الانباء.</ref> در طول چند ماه گذشته از زمان از سرگيري روابط سياسي ميان بغداد و طرابلس، اين شديدترين حملة يك روزنامة عربي حوزه خليج فارس عليه ليبي است.<ref>مأخذ 4، ص48، كويت - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 20/8/1366، به نقل از روزنامه الانباء.</ref> | |||
== گزارش- 811 == | |||
هر چند اغلب كشورهاي اروپايي درخواست امريكا براي اعمال تحريم اقتصادي عليه جمهوري اسلامي را رد كردند، ليكن رفتار تبليغاتي و قضايي اين كشورها در قبال جنگ تحميلي، نقض آشكار تعهدات دولت‌هاي بي‌طرف است. رسانه‌هاي غرب هرگونه شايعه و ادعايي را با آب و تاب فراوان نقل كرده و دستگاه‌هاي قضايي و اطلاعاتي آنها رفتار و عملكرد افراد و شركت‌ها را در هرگونه معامله تجاري با ايران به دقت پيگيري مي‌كنند. | |||
روزنامه سوئدي داگنز نيهتر دو روز متوالي با چاپ گزارش‌هايي ادعا كرد كه يك بازرگان سوئدي با استفاده از هواپيماهاي بوئينگ تحت كنترل سازمان سيا به ايران مواد منفجره، گلولـه و سلاح‌هاي ديگر حمل و صادر كرده است. اين روزنامه نوشت: «در پي تلاش‌هاي امريكا براي تحريم اقتصادي ايران و وادار نمودن ساير كشورهاي اروپايي به تبعيت از اين اقدام ، هر چند اغلب كشورها مستقيماً از امريكا و طرح آن حمايت نمي‌كنند، اما از طريق مطبوعات و در اختيار گذاشتن كانال‌هاي تبليغاتي خود در جهت تبعيت از خواسته امريكا حركت كرده‌اند. از تابستان 1985، مجموعاً 1/33 تن مواد منفجره توليد شده در هلند و بلژيك با همكاري بازرگان سوئدي "كارل اريك اشميت" به ايران صادر شده است. اين بازرگان طي سه سال اخير كشور جنگ‌افروز ايران را كمك كرده است تا يك مجتمع نسبتاً كوچك توليد باروت و گلولـه در ايران در نزديكي شهر اصفهان بنا كند… اين مطلب از گزارش‌هاي محرمانه كمپاني اسلحه‌‌سازي "بوفورس" كه در اختيار اين روزنامه قرار گرفته است به دست مي‌آيد. علاوه بر قراردادهاي مذكور، اشميت نه تنها هزاران تن باروت به صورت قاچاق به ايران صادر كرده است، بلكه مقادير زيادي كامپيوتر، كالاهاي شيميايي، وسايل اندازه‌گيري و دستگاه‌هاي بخار به ايران صادر كرده است.» | |||
خبرگزاري جمهوري اسلامي پس از نقل اين خبر، چنين توضيح داده است: «ناظران بي‌طرف در سوئد عقيده دارند، ايجاد جوَّ شكار بازرگانان و يا طرف‌هاي معاملاتي با ايران در اروپا اين روزها به دنبال فشارهاي سياسي و محرمانه امريكا بر وزارت‌خانه‌هاي بازرگاني و تجارت خارجي كشورهاي اروپايي صورت مي‌گيرد و در كنار آن براي دامن زدن به اين مطلب از مطبوعات و راديو تلويزيون براي در فشار قرار دادن دولت‌ها در همكاري با امريكا سود مي‌جويند.»<ref>مأخذ 4، ص45، استكهلم - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 18/8/1366.</ref> | |||
راديو بي.بي.سي نيز در گزارش امروز خود بازرگان سوئدي را مأمور دولت ايران در خريد سلاح عنوان كرد و گفت: «آقاي اشميت هم اكنون متهم است كه مهمات ساخت شركت "بوفورس" سوئد را به طور غيرقانوني به ايران فروخته است. به اين ترتيب كه در پروانه صدور اين مهمات از سوئد به جاي ايران از كشور ديگري به عنوان دريافت كننده اين محموله تسليحاتي نام برده شده است تا مقامات دولت سوئد تصور كنند كه اين مهمات به منظور فروش به كشور ديگري بوده است. مدارك تازه‌اي كه در معتبرترين روزنامه سوئد به چاپ رسيده، حاكي از آن است كه در اواسط سال 1985، دولت سوئد مانع از ارسال مقاديري مهمات ساخت خود به ايران شد. به دنبال اعمال اين ممنوعيت، آقاي اشميت به تأمين كنندگان اين نوع مهمات در بلژيك روي آورد و تصميم گرفت كه با استفاده از يك شركت كوچك حمل و نقل هوايي موسوم به شركت باربري هوايي "سنت لوچيا" كه دفتر آن در جزاير كارائيب است، محموله‌هاي قطعات نظامي را توسط هواپيما و از طريق فرانسه به تهران بفرستد. اخيراً آشكار شد كه مهمات مذكور توسط همان هواپيمايي به ايران فرستاده شده است كه چندي بعد سرهنگ "اوليور نورث" هم براي ارسال قطعات يدكي موشك‌هاي هاوك و تاو به ايران از آن استفاده كرد. بنا بر نتيجه بررسي‌هاي كميته رسيدگي "تاور" شركت باربري هوايي سنت لوچيا تحت كنترل مستقيم سازمان جاسوسي امريكا موسوم به سازمان سيا قرار دارد.»<ref>مأخذ 4، ص54، راديو بي‌بي‌سي، 18/8/1366.</ref> | |||
== گزارش- 812 == | |||
بهاي نفت در لندن به كم‌ترين حد آن در چند ماه اخير رسيد. خبرگزاري جمهوري اسلامي در گزارشي نوشت: «امروز هر بشكه نفت درياي شمال در انگليس 17 دلار و 65 سنت معامله شد. اين رقم يك دلار و 33 سنت كم‌تر از بهايي است كه براي يك بشكه نفت در ششم آبان‌ماه پرداخت مي‌شد.»<ref>روزنامه اطلاعات، 20/8/1366، ص4، لندن - خبرگزاري جمهوري اسلامي.</ref> | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۴۵
| روزشمار جنگ سال 1366 1366.08.18 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | هجده آبان |
| تاریخ شمسی | 1366.08.18 |
| تاریخ میلادی | 9 نوامبر 1987 |
| تاریخ قمری | 16 ربيع‌الاول 1408 |
گزارش- 800
در پاسخ به حملات هوايي عراق به مراكز غيرنظامي، جنگنده‌هاي نيروي هوايي و توپخانه نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران چندين مركز نظامي و اقتصادي - صنعتي عراق را هدف آتش خود قرار دادند و منهدم كردند. يك پادگان نظامي در استان اربيل و محل تجمع نيروهاي عراق در مناطق عملياتي زبيدات، شرهاني و ارتفاع 175 را جنگنده‌هاي نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي در ساعات 8:10، 9:40،9:50 و 11:30 بمباران كردند. ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران همچنين اعلام كرد هدف‌هاي اقتصادي - صنعتي شهرهاي حلبچه، الرجيله، سيدصادق، چوارته و سليمانيه عراق امروز زير آتش توپخانه ارتش قرار گرفت.[۱]
گزارش- 801
هواپيماهاي عراق چند منطقه در جبهه‌هاي جنوب و روستاي سه‌پياره و ايستگاه صلواتي شيخان واقع در جنوب نوسود را بمباران كردند.[۲] در جبهه‌هاي جنوب در ساعت 14:30 سه هواپيماي دشمن منطقه فاو و چند فروند ديگر مناطق قشله، نهرعلي‌شير و حوالي پل اروند را بمباران كردند. حاشيه خورعبدالله و حوالي جاده هفتم هدف ديگر هواپيماهاي دشمن بود كه در ساعت 20:20 بمباران شد.[۳] هواپيماهاي عراقي همچنين صبح امروز به حريم هوايي سنندج و مريوان تجاوز كردند و ديوار صوتي را در اين مناطق شكستند.[۴] رژيم عراق در اطلاعيه نظامي خود ادعا كرد امروز يك هدف دريايي را در نزديكي سواحل ايران و نيز ايستگاه شبكه برق اميديه را هدف حمله قرار داده است، امّا منابع ديگر خبري در اين باره گزارش نكردند.[۵] از سوي ديگر، گردان مرزي چابهار، جمعي ناحيه ژاندارمري سيستان و بلوچستان، اعلام كرد كه در ساعت 17:40 روز 18/8/66 يك هواپيماي ناشناس در ارتفاع بالا، كه از سمت جنوب به شمال در پرواز بوده، به حريم هوايي جمهوري اسلامي ايران در منطقه چابهار تجاوز نموده و بدون اقدامي منطقه را ترك كرده است.[۶]
گزارش- 802
شليك دو فروند موشك در روز گذشته به سوي راديو تلويزيون و مركز مخابرات عراق در بغداد هم‌زمان با آغاز كنفرانس فوق‌العاده سران عرب در امان، انعكاس وسيعي در رسانه‌هاي جهان داشت. رژيم عراق نيز سعي دارد از اين حمله موشكي حداكثر بهره‌برداري تبليغاتي را ببرد. خبرگزاري عراق ادعا كرد خبرنگاران خارجي امروز از يك منطقه مسكوني در بغداد كه هدف يك فروند موشك قرار گرفته بود، بازديد كردند و ضمن تهيه عكس و فيلم با تعدادي از افراد محلي مصاحبه كردند.[۷] ايستگاه تلويزيوني مركز تبليغات وابسته به كنفرانس فوق‌العاده سران عرب نيز فيلم اصابت موشك به بغداد را براي هيئت‌هاي شركت‌كننده در كنفرانس به نمايش گذاشت. خبرگزاري عراق اعلام كرد: نمايندگان مراكز تلويزيوني عربي و خارجي شركت‌كننده در كنفرانس، فيلم مذكور را كپي كرده و به منظور نشان دادن آن در شبكه‌هاي تلويزيوني، به مراكز مربوطة خود فرستادند.[۸] همچنين وزير امورخارجه عراق امروز نامه‌اي دربارة حملة موشكي روز گذشته ايران، براي دبيركل سازمان ملل ارسال كرد. طارق‌عزيز در اين نامه ادعا كرد: ايران ديروز با شليك يك موشك به منطقه مسكوني بغداد، موجب مرگ 10 تن و زخمي شدن 106 غيرنظامي شد و 10 خانه را تخريب و به 20 خانه خسارت وارد كرد كه هيئت‌هاي ديپلماتيك و نمايندگان سازمان‌هاي بين‌المللي امروز از اين صحنه بازديد كردند. وزير خارجه عراق افزوده است: «اين جنايت در زماني است كه تلاش‌هاي بين‌المللي و عربي به سوي استقرار صلح است... اصرار رژيم ايران در جناياتش عليه رژيم عراق، نيازمند آن است كه جناب‌عالي و جامعه بين‌المللي آن را شديداً محكوم نموده و با عزم راسخ كلية اقدامات مؤثر را به كار گيريد، قبل از اينكه موضوع حادتر شده و از كنترل خارج گردد... حكام ايران در زمان مناسب بهاي سنگيني را خواهند پرداخت.» [۹] علاوه بر اين نمايندة عراق در سازمان ملل امروز در نامه‌اي براي دبيركل اين سازمان ادعا كرد كه نيروهاي ايران در روز 5 نوامبر 1987، با حمله به مناطق غيرنظامي بصره و سليمانيه، موجب كشته شدن 3 غيرنظامي و مجروح شدن 9 تن و خسارت به چند خانه شده‌اند.[۱۰]
گزارش- 803
خبرگزاري جمهوري اسلامي گزارش داد: «عراق موشك‌هاي زمين به زمين اس.اس.12 از شوروي دريافت كرده است. اين موشك‌ها حدود 800 كيلومتر بُرد دارند و عراق با آنها مي‌تواند تهران را هدف قرار دهد. خبرگزاري ژاپني كيودو با اعلام اين مطلب به نقل از منابع نظامي غربي در تهران، افزوده است: شوروي به عراق اجازه استفاده از اين موشك‌ها را نداده است. اين منابع با رد ادعاهاي قبلي عراق مبني بر ساختن موشكهايي با بُرد 650 كيلومتر، اعلام كردند كه عراق تكنولوژي لازم براي ساخت چنين موشكهايي را ندارد و عراق آن را براي مخفي كردن خبر دريافت موشك‌هاي اس.اس.12 از شوروي پخش كرد. خبرگزاري كيودو به نقل از منابع ديگري در تهران اضافه مي‌كند كه ايران نيز تعداد زيادي موشك‌هاي زمين به زمين "اسكاد ـ بي" از شوروي خريده است و سپاه‌پاسداران اكنون حدود 80 عدد از اين موشك‌ها را در اختيار دارد.»[۱۱]
گزارش- 804
در ادامة تلاش براي آمادگي جهت اجراي عمليات در منطقه ماووت، رحيم صفوي قائم‌مقام فرمانده نيروي زميني سپاه از ساعت10:20 تا 16 امروز از واحدهاي توپخانه تحت امر قرارگاه نجف بازديد و ضمن بررسي ميزان آمادگي اين واحدها براي اجراي عمليات، از نزديك با كمبودها و مشكلات آنها آشنا شد. در اين چند ساعت از محل استقرار توپخانه و چند قبضه توپ و كاتيوشا و چهار محل تطبيق توپخانه بازديد شد و با خدمه قبضه‌ها و مسئولان تطبيق گفت‌وگو شد. در اين منطقه سه گردان توپ 130 ميلي‌متري و يك گردان كاتيوشا از توپخانه 61 محرم مستقر است. همچنين مركز تطبيق توپخانه‌هاي لشكر25 كربلا، لشكر14 امام‌حسين(ع)، لشكر57 حضرت ابوالفضل(ع) و تيپ48 فتح در اين منطقه مستقر مي‌باشد. از جمله مشكلات توپخانه در اين منطقه كمبود نيرو، كمبود خودرو، حتي كمبود نايلون براي حفاظت از برف و باران، ضعف تعمير و نگه‌داري و خرابي لولـه‌هاي كاتيوشا بود. در اين بازديد همچنين وضعيت حقوقي و مرخصي نيروهاي وظيفه و چگونگي استفاده مفيد از وقت‌هاي خالي آنها بررسي شد. از جمله ضعف‌هايي كه در اين بازديد مشاهده شد، نداشتن سازمان منسجم و نبودن كنترل كامل و انسجام يافته روي اجزاي توپخانه بود.[۱۲] عصر امروز در جلسه‌اي با حضور برادران رحيم صفوي و وفايي در قرارگاه شهيد بروجردي مسائل و مأموريت‌هاي مهندسي جهت آمادگي براي عمليات گسترده در جبهه شمال غرب بررسي شد. يادداشت‌هاي راوي مركز مطالعات از اين جلسه چنين است: «برادر رحيم به برادر وفايي گفت: شما بايد جاده و بيمارستان و ... براي عمليات بزرگ در اين منطقه را آماده كنيد. وي از جمله به جاده كمربندي بانه به سمت سوركوه و ماووت اشاره كرد و از محاسن اين جاده را ديد كم‌تر دشمن روي آن و برفگيري كم‌تر آن برشمرد. برادر رحيم افزود كه براي عمليات گسترده تجمع امكانات مهندسي مورد نظر است و بر تقويت و نظارت بر واحدهاي مهندسي يگان‌ها و مشخص شدن مأموريت هر يك تأكيد كرد. جانشين فرمانده نيروي زميني سپاه در توجيه مسئول مهندسي سپاه نسبت به عمليات گسترده در جبهه شمال غرب گفت: قرارگاه‌هاي قدس و نجف در ابتدا روي ارتفاعات گرده‌رش و آمدين عمل مي‌كنند و در ادامه كه عمليات گسترده است، به سمت غرب گوجار (به طرف سد دربندي‌خان) مي‌رويم و از سمت آمدين به سمت تنگه وراز. از رفتن به قلعه‌ديزه هم منصرف شده‌ايم. در محور دربندي‌خان هم از آن طرف عمل مي‌كنيم. اين عمليات با 100 گردان اجرا مي‌شود. اگر در عمليات جنوب هم مشكل ايجاد شد، يگان‌ها در اين منطقه عمل خواهند كرد. شما بايد عقبه‌سازي را با برنامه انجام دهيد و براي آماده كردن پد هلي‌كوپتر، بيمارستان و جاده ... اقدام كنيد. برادر رحيم ضمن بيان اينكه اين عملياتِ 100 گردانه به فروردين و ارديبهشت سال آينده خواهد كشيد، از برادر وفايي پرسيد كه چه بايد كرد كه اين لشكرها در زمستان بتوانند در كوه و برف بمانند و بجنگند. برادر وفايي پاسخ داد: بايد چريكي جنگيد، چريكي فكر كرد. بايد در داخل چادر، چادر كوچك‌تري زد و بين دو چادر پنج سانتي متر پشم شيشه گذاشت. براي خواب هم لحاف پشم شيشه دولا درست كرد: سنگر هم مي‌شود درست كرد.» راوي در پايان يادداشت‌هاي خود آورده است كه هدف عمليات آمدن از طرف دربندي‌خان و غرب گوجار و بستن عقبه‌هاي متصل دشمن به سليمانيه از دو طرف است كه طي مراحلي عمل مي‌شود.[۱۳]
گزارش- 805
معاونت اطلاعات سپاه پانزدهم رمضان در گزارشي از همكاري گروه‌هاي ضدانقلاب در مناطق مرزي شمال غرب با رژيم عراق، آورده است: «طبق خبر واصله اخيراً رژيم عراق به احزاب منحله مستقر در مناطق مرزي نوسود اعلام كرده كه توان خود را در مناطق نوسود و مريوان افزايش دهند تا از طرف دولت عراق پشتيباني و تدارك شوند. افراد فوق مسلح به سلاح‌هاي ژ3، قناسه و خمپاره‌انداز 81 ميلي‌متري مي‌باشند.» در اين گزارش همچنين آمده است: «رژيم بعث در منطقه‌اي به نام"حلوبه" واقع در جنوب غربي سليمانيه براي افراد كومه‌له و چريك‌هاي فدايي اكثريت اردوگاه‌هايي احداث نموده است كه كليه اعلاميه‌هايي كه در كردستان ايران و عراق پخش مي‌شود، از اين مركز ارسال مي‌گردد.»[۱۴]
گزارش- 806
سمينار فوق‌العاده "لبيك يا امام" صبح امروز به رياست رئيس‌جمهور (آيت‌الله خامنه‌اي) و با شركت مقامات بلندپايه كشوري و لشكري در محل مجلس شوراي اسلامي تشكيل شد. در پي تجاوزات امريكا در خليج فارس و ضعف و فتور مجامع بين‌المللي در اعلام و تنبيه متجاوز، مسئولان جنگ تلاش‌هاي وسيعي را براي تحرك بخشيدن به جبهه‌ها و وارد آوردن ضربه‌هاي نظامي بر پيكر رژيم عراق آغاز كرده‌اند. در سمينار امروز كه به منظور بررسي وضعيت جبهه‌هاي جنگ، اوضاع خليج فارس، چگونگي تأمين نيروهاي انساني مورد نياز و بسيج امكانات براي نيل به اهداف جنگ تشكيل شد. آقايان هاشمي رفسنجاني، موسوي اردبيلي، ميرحسين موسوي، محسن رضايي و سهرابي اعضاي هيئت رئيسه سمينار و آقايان روحاني، افشار، فيروزآبادي و مقدم در هيئت اجرايي آن حضور داشتند. سمينار پس از صحبت مقدماتي رئيس‌جمهور، با سخنان آقاي هاشمي رفسنجاني شروع به كار كرد. وي ضمن تأكيد بر به كارگيري قدرت نظامي، راه سياسي را براي جلوگيري نق‌زن‌ها و آسايش‌طلب‌ها و رعايت عرف بين‌المللي لازم دانست و گفت: «فقط قدرت نظامي ما مي‌تواند پيروزي سياسي را ديكته كند و دشمن نيز تنها براي پيشگيري از يك فاجعه نظامي ممكن است به پيروزي سياسي ما تن دهد.» نماينده امام در شوراي عالي دفاع عامل اصلي ركود در جبهه‌ها را كمبود نيرو اعلام كرد و براي تأمين نيروي انساني، "تشويق فوق‌العاده" را به نقل از امام مطرح كرد. وي در مورد برنامه‌هاي آتي جنگ افزود: «ما هم اكنون 15 ماه عمليات مستمر را پيش‌بيني كرده‌ايم و فرماندهي جنگ 1500 گردان را در عرض اين مدت مي‌تواند به كار گيرد و بودجه اين كار نيز پنجاه ميليارد تومان پيش‌بيني شده است.» در ادامه سمينار عليرضا افشار طرح‌هاي تأمين نيروي انساني مورد نياز جنگ را تشريح كرد كه طرح شش ماهه دانشجويان، اختصاص 20 درصد از كاركنان دولت به جنگ، طرح افزايش دوره شش ماه احتياط به مدت خدمت سربازي و تأمين مربي آموزش نظامي به وسيلة آموزش و پرورش از آن جمله بودند. پس از سخنان آيت‌الله جنتي و محسن رضايي سمينار با جلسه پرسش و پاسخ و جمع‌بندي مباحث طرح شده پايان يافت. رياست سمينار، آيت‌الله خامنه‌اي در پايان گفت: «همه معتقدند بر اينكه جنگ جز با يك عمليات مستمر پايان نخواهد يافت و در راستاي عمليات زنجيره‌اي نيازهايي وجود دارد، از آن جمله مسئله تأمين نيروي انساني است كه جلسه ما براي همين مي‌باشد. ... براي اين كار يك تهييج عمومي لازم است كه شروع اين كار با پيام خواهد بود و لازم است روحانيون در همه جا براي بسيج مردم تجمع داشته باشند.» وي پيشنهاد كرد: «ائمه جمعه با لباس بسيجي در نمازهاي جمعه شركت كنند و اگر در آن شهر دو جناح وجود دارد، جهت گسترش وحدت، سخنراني قبل از خطبه‌ها به يكي از شخصيت‌هاي بارز جناح مخالف سپرده شود ... »[۱۵] در همين حال، در پنجمين روز از هفته آمادگي براي رويارويي با تجاوز امريكا كه به كارمندان اختصاص يافته است، اقشار مختلف مردم، سازمان‌ها و گروه‌ها با انتشار بيانيه و امضاي طومار به موج وسيع اعلام آمادگي‌هاي سراسر كشور پيوستند. در اين بيانيه‌ها كه تعداد آن به ده‌ها مورد مي‌رسد، ضمن اعلام آمادگي براي مبارزه با امريكا، اطاعت از امام امت و اعزام به جبهه‌هاي جنگ عليه رژيم عراق تأكيد شده است. در قسمتي از اطلاعيه خانه كارگر آمده است: «براي ما كارخانه و سنگر نبرد جبهه در حكم واحد و محل جانبازي ما بسته به فرمان امام عزيز است.» در بيانيه انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه تهران بر مقابله با امريكا تأكيد شده است: «ما به عنوان فرزندان امت سلحشور اعلام مي‌داريم كه به فرمان امام مجاهد خود كمربندها را محكم بسته و آماده‌ايم تا همچون شراره‌هاي آتش بر خرمن هستي متجاوزين امريكايي زده و با تمامي قوا خواب راحت را از ديدگان جهان‌خواران و سرسپردگان آنان سلب كنيم.»[۱۶]
گزارش- 807
صنايع نظامي داخلي در اجراي طرح‌ها و توليد تجهيزات مورد نياز جنگ با مشكلات مالي و كمبود برخي قطعات مواجه‌اند. دكتر پيروي، رئيس مركز تحقيقات جنگ دانشكده فني دانشگاه فردوسي مشهد، در گفت‌وگويي با خبرگزاري جمهوري اسلامي، ضمن اشاره به نقش طرح‌هاي تحقيقاتي مركز فوق در پيشبرد عمليات جنگي، كاهش نياز به نيروي انساني و خودكفايي در صنايع نظامي گفت: «متأسفانه در بعضي از اين طرح‌ها مطالعات به اتمام رسيده ولي به دليل مشكلات مالي و كمبود قطعات، محققان به جاي پرداختن به امر تحقيق به دنبال تأمين اعتبار يا تهيه قطعات طرح‌ها مي‌باشند و حتي محققان به واسطه علاقه‌اي كه براي موفقيت طرح‌هاي جنگي دارند، در مواردي قطعات مورد نياز را از حقوق خود تأمين كرده‌اند.» در مركز تحقيقات جنگ دانشكده فني دانشگاه فردوسي مشهد، دستگاه ترانس جريان سنگين كه كاربرد وسيعي در راه‌اندازي تانك‌هاي زرهي دارد، نمونه‌سازي شده است و طرح‌هاي تحقيقاتي صنايع نظامي همچون طرح هدايت عمليات، مشابه‌سازي به وسيله كامپيوتر، ساخت سلاح‌هاي ليزري، چكانندة سلاح 107 ميلي‌متري، تطبيق آتش با كامپيوتر، ساخت سونار، دوربين ديد در شب، موقعيت‌ياب الكتريكي، سيستم استاپ ليزري، دستگاه هدايت گلولـه ليزري و ماسك محافظ در دستور كار اين مركز است كه برخي از آنها به خاطر كمبود اعتبارات مالي متوقف شده است.[۱۷]
گزارش- 808
دكتر كمال خرازي، سرپرست ستاد تبليغات جنگ، در يك مصاحبه مطبوعاتي مواضع سياسي و استراتژي نظامي جمهوري اسلامي ايران در قبال جنگ تحميلي و اوضاع خليج فارس را تشريح كرد: «اين سياست جمهوري اسلامي است كه ما بايستي از همه تريبون‌ها و از همه امكانات بين‌المللي براي تبيين مواضع خود بهره بگيريم و افكار عمومي جهان را نسبت به مواضع بر حق خود توجيه كنيم. ما براي ادامه جنگ هم كه شده بايستي افكار عمومي دنيا را بسازيم. استراتژي ما اين است كه با اعزام نيرو و با حضور مردم، حداكثر آمادگي را در نقاط مختلف جبهه در سرتاسر مرز داشته باشيم به طوري كه يك سلسه عمليات پياپي را عليه دشمن سامان بدهيم. ولي در عين حال از فعاليت‌هاي سياسي و تبيين مواضع در مجامع بين‌المللي نيز چشم‌پوشي نمي‌كنيم و شرايط سياسي را براي بهره‌گيري بيش‌تر از عمليات خودمان آماده مي‌كنيم. نكته ديگر اينكه هدف اصلي ما تغيير رژيم ]عراق[ است كه خود يك هدف سياسي است و بايد خود را به آن هدف برسانيم و زمينه بين‌المللي‌اش را آماده كنيم.»
خرازي در خصوص طرح تشكيل يك نيروي بين‌المللي در خليج فارس گفت: «اين پيشنهاد از طرف شوروي ارائه شد ولي موضع رسمي از طرف ما در قبال طرح اعلام نشده و چنين طرحي نمي‌تواند به نفع ما تلقي شود. به اين معني كه به هر صورت حضور خارجي در آب‌هاي خليج فارس خود نشان دهنده اين است كه كشورهاي خليج فارس توانايي تأمين امنيت آن را ندارند. حرف ما در قبال خليج فارس از اول اين بود كه براي امنيت خليج فارس بايد بر عراق فشار بيايد كه حمله نكند. لذا اين طرح نمي‌تواند به عنوان يك طرح واقع‌بينانه از طرف ما تلقي بشود.»[۱۸]
گزارش- 809
در دومين روز از برگزاري اجلاس سران كشورهاي عضو اتحاديه عرب، هيئت‌هاي شركت كننده چهار ساعت پشت درهاي بسته درباره جنگ ايران و عراق، بازگشت مصر به جهان عرب و آشتي حافظ اسد و صدام حسين بحث و گفت‌وگو كردند. سران شركت كننده در اجلاس فوق‌العاده امان تلاش وسيعي را براي نزديك كردن مواضع سوريه و عراق آغاز كرده‌اند. شاه‌حسين، شاذلي بن جديد و شيخ زايد ضمن ديدار جداگانه با صدام حسين و حافظ اسد، تلاش كردند كه آنها را براي كاهش اختلافاتشان ترغيب نمايند.[۱۹] شاه اردن بر اين عقيده است كه آشتي ميان سوريه و عراق راه را براي موفقيت اجلاس امان هموار مي‌سازد كه هدف آن دست‌يابي به راه‌هايي جهت متقاعد ساختن ايرانِ غيرعرب به پايان دادن به جنگ با عراق مي‌باشد. خبرگزاري جمهوري اسلامي در گزارشي به نقل از منابع مطلع نوشت: «هدف اصلي اين كنفرانس متقاعد كردن سوريه يكي از معدود دوستان ايران، به تحت فشار گذاشتن ايران جهت پايان دادن بر تهديد خود عليه كشورهاي نفت‌خيز و آسيب‌پذير منطقه و همچنين پذيرش مصوبه شوراي امنيت مي‌باشد.»[۲۰] سوريه طرح قطع روابط با ايران را كه عربستان، كويت و عراق از آن حمايت مي‌كنند رد كرده است و رسانه‌هاي دو كشور سوريه و عراق همچنان به جنگ تبليغاتي عليه يكديگر ادامه مي‌دهند.[۲۱] صدام حسين نيز در سخنراني امروز خود به طور غيرمستقيم سوريه را عامل تداوم جنگ و مانع وحدت عربي توصيف كرد.[۲۲] در خصوص طرح بازگشت مصر به جهان عرب - كه به دليل امضاي قرارداد كمپ ديويد با اسرائيل (1979م) از اتحاديه عرب اخراج شده است - سوريه مخالف اصلي محسوب مي‌شود. اكثر كشورهاي عرب و به خصوص اعضاي شوراي همكاري خليج فارس از حاميان و ارائه كنندگان طرح هستند. آنها اعلام كرده‌اند بعد از ماه دسامبر بدون توجه به خواست اتحاديه عرب، روابط خود را با مصر از سر خواهند گرفت. در اجلاس امروز، سران كشورهاي عربي پيشنهاد تشكيل هيئتي به رياست شيخ زايد بن سلطان آل نهيان، رئيس امارات عربي متحده را براي عزيمت به تهران و گفت‌وگو با مقامات ايراني درباره خاتمه دادن به جنگ و اجراي قطعنامه 598، مورد بحث و بررسي قرار دادند كه در حال حاضر كوشش‌ها براي تشكيل اين هيئت با حضور نمايندگان سوريه و ليبي ادامه دارد.[۲۳] وليعهد اردن از اجلاس امروز سران عرب در امان اظهار رضايت كرد و گفت: «گردهمايي سران عرب نمي‌تواند با عدم موفقيت روبه‌رو گردد و بايد اراده واحد اعراب را براي حل مسئله ايران و عراق نشان دهد. حمله موشكي روز گذشته ايران به بغداد به عنوان پيامي به نظر مي‌رسد داير بر اينكه دولت ايران براي گردهمايي‌هاي منطقه‌اي اهميتي قائل نيست.» راديو بي.بي.سي با پخش اين خبر به نقل از وليعهد اردن، درباره بازگشت مصر به جهان عرب افزود: «موضوع تجديد عضويت مصر در جامعه عرب جزو دستور گردهمايي سران عرب است، امّا راه ديگري وجود دارد و آن اينكه كشورهاي عرب هر يك راساً درباره تجديد مناسبات ديپلماتيك خود با مصر تصميم بگيرند.»[۲۴]
گزارش- 810
مواضع انقلابي ليبي در قبال كنفرانس سران عرب در امان مبني بر اينكه كنفرانس به دستور امريكا و براي حفظ منافع امريكا برگزار مي‌شود ]ر.ك. به روزشمار: 15/8/1366[ واكنش‌هاي متفاوتي را به دنبال داشت. آقاي هاشمي رفسنجاني آن را موضعي شجاعانه خواند و گفت: «چنانچه اكثريت سران عرب مواضعي انقلابي همچون سرهنگ قذافي رهبر ليبي، اتخاذ مي‌كردند، اسرائيل تاكنون نابود شده بود و نفوذ امريكا در منطقه تا اين حد گسترش نمي‌يافت.»[۲۵] راديو بي.بي.سي در گزارشي سخنان آقاي هاشمي را قدرداني از ليبي عنوان كرد و گفت: «رهبر ليبي در جهت پايان جنگ ايران و عراق و نيز اتحاد نظامي براي مقابله با امريكا، به دولت ايران پيشنهادهايي كرده است كه مورد قبول مقامات ايران واقع نشده است.» اين راديو افزود: «سفير ايران در ليبي كه در حال حاضر در تهران است به زودي به محل مأموريت خود باز مي‌گردد و حامل پيام خصوصي از جانب رئيس‌جمهور ايران براي سرهنگ قذافي است. مقامات ايران از كمك‌هاي نظامي بلاعوض ليبي در هفته‌هاي اول آغاز جنگ قدرداني كرده‌اند. اما برقراري روابط مجدد با عراق از جانب ليبي و انتقاد از ايران به خاطر ادامه جنگ، موجب دلسردي مقامات ايران شده است. با وجود اين، وحدت در مبارزه عليه امريكا باعث شده است كه دو كشور به هم نزديك شوند. علي‌رغم اين واقعيت به نظر نمي‌رسد كه وحدت نظامي يا سياسي بين دو كشور امكان‌پذير باشد؛ با وجود آنكه در مورد جبهه مقاومت كشورهاي مخالف با اسرائيل و مصر بين دو كشور نوعي تفهيم و تفاهم وجود دارد.»[۲۶] مطبوعات كويت درباره تصميم ليبي مبني بر اينكه اگر مصر به جامعه عرب برگردد با ايران پيمان نظامي خواهد بست، واكنش تندي از خود نشان دادند. روزنامه الانباء در سرمقاله خود مقامات ليبيايي را خائن به آرمان اعراب توصيف كرد و نوشت: «هم‌پيماني برخي از كشورهاي مدعي قوميت عرب با ايران، كشورهاي عربي حوزه خليج فارس را نمي‌ترساند، زيرا اين پيمان كه ما را به آن تهديد مي‌كنند از زمان آغاز جنگ ايران و عراق همواره استوار بوده است.» الانباء افزود: «كساني كه اعراب خليج را با بستن پيمان نظامي با ايران تهديد مي‌كنند هويت عربي خود را به مخاطره انداخته و همسو با ايران در ركاب اسرائيل قرار مي‌گيرند.» روزنامه‌هاي ديگر كويت نيز خبر حمايت نظامي ليبي از ايران را با شگفتي توأم با تمسخر در صفحات اول خود به چاپ رساندند و نوشتند: ليبي تهديد كرده است در صورت بازگشت روابط سياسي ميان اعراب خليج با مصر، اين كشور با ايران يك پيمان نظامي خواهد بست.[۲۷] در طول چند ماه گذشته از زمان از سرگيري روابط سياسي ميان بغداد و طرابلس، اين شديدترين حملة يك روزنامة عربي حوزه خليج فارس عليه ليبي است.[۲۸]
گزارش- 811
هر چند اغلب كشورهاي اروپايي درخواست امريكا براي اعمال تحريم اقتصادي عليه جمهوري اسلامي را رد كردند، ليكن رفتار تبليغاتي و قضايي اين كشورها در قبال جنگ تحميلي، نقض آشكار تعهدات دولت‌هاي بي‌طرف است. رسانه‌هاي غرب هرگونه شايعه و ادعايي را با آب و تاب فراوان نقل كرده و دستگاه‌هاي قضايي و اطلاعاتي آنها رفتار و عملكرد افراد و شركت‌ها را در هرگونه معامله تجاري با ايران به دقت پيگيري مي‌كنند. روزنامه سوئدي داگنز نيهتر دو روز متوالي با چاپ گزارش‌هايي ادعا كرد كه يك بازرگان سوئدي با استفاده از هواپيماهاي بوئينگ تحت كنترل سازمان سيا به ايران مواد منفجره، گلولـه و سلاح‌هاي ديگر حمل و صادر كرده است. اين روزنامه نوشت: «در پي تلاش‌هاي امريكا براي تحريم اقتصادي ايران و وادار نمودن ساير كشورهاي اروپايي به تبعيت از اين اقدام ، هر چند اغلب كشورها مستقيماً از امريكا و طرح آن حمايت نمي‌كنند، اما از طريق مطبوعات و در اختيار گذاشتن كانال‌هاي تبليغاتي خود در جهت تبعيت از خواسته امريكا حركت كرده‌اند. از تابستان 1985، مجموعاً 1/33 تن مواد منفجره توليد شده در هلند و بلژيك با همكاري بازرگان سوئدي "كارل اريك اشميت" به ايران صادر شده است. اين بازرگان طي سه سال اخير كشور جنگ‌افروز ايران را كمك كرده است تا يك مجتمع نسبتاً كوچك توليد باروت و گلولـه در ايران در نزديكي شهر اصفهان بنا كند… اين مطلب از گزارش‌هاي محرمانه كمپاني اسلحه‌‌سازي "بوفورس" كه در اختيار اين روزنامه قرار گرفته است به دست مي‌آيد. علاوه بر قراردادهاي مذكور، اشميت نه تنها هزاران تن باروت به صورت قاچاق به ايران صادر كرده است، بلكه مقادير زيادي كامپيوتر، كالاهاي شيميايي، وسايل اندازه‌گيري و دستگاه‌هاي بخار به ايران صادر كرده است.» خبرگزاري جمهوري اسلامي پس از نقل اين خبر، چنين توضيح داده است: «ناظران بي‌طرف در سوئد عقيده دارند، ايجاد جوَّ شكار بازرگانان و يا طرف‌هاي معاملاتي با ايران در اروپا اين روزها به دنبال فشارهاي سياسي و محرمانه امريكا بر وزارت‌خانه‌هاي بازرگاني و تجارت خارجي كشورهاي اروپايي صورت مي‌گيرد و در كنار آن براي دامن زدن به اين مطلب از مطبوعات و راديو تلويزيون براي در فشار قرار دادن دولت‌ها در همكاري با امريكا سود مي‌جويند.»[۲۹] راديو بي.بي.سي نيز در گزارش امروز خود بازرگان سوئدي را مأمور دولت ايران در خريد سلاح عنوان كرد و گفت: «آقاي اشميت هم اكنون متهم است كه مهمات ساخت شركت "بوفورس" سوئد را به طور غيرقانوني به ايران فروخته است. به اين ترتيب كه در پروانه صدور اين مهمات از سوئد به جاي ايران از كشور ديگري به عنوان دريافت كننده اين محموله تسليحاتي نام برده شده است تا مقامات دولت سوئد تصور كنند كه اين مهمات به منظور فروش به كشور ديگري بوده است. مدارك تازه‌اي كه در معتبرترين روزنامه سوئد به چاپ رسيده، حاكي از آن است كه در اواسط سال 1985، دولت سوئد مانع از ارسال مقاديري مهمات ساخت خود به ايران شد. به دنبال اعمال اين ممنوعيت، آقاي اشميت به تأمين كنندگان اين نوع مهمات در بلژيك روي آورد و تصميم گرفت كه با استفاده از يك شركت كوچك حمل و نقل هوايي موسوم به شركت باربري هوايي "سنت لوچيا" كه دفتر آن در جزاير كارائيب است، محموله‌هاي قطعات نظامي را توسط هواپيما و از طريق فرانسه به تهران بفرستد. اخيراً آشكار شد كه مهمات مذكور توسط همان هواپيمايي به ايران فرستاده شده است كه چندي بعد سرهنگ "اوليور نورث" هم براي ارسال قطعات يدكي موشك‌هاي هاوك و تاو به ايران از آن استفاده كرد. بنا بر نتيجه بررسي‌هاي كميته رسيدگي "تاور" شركت باربري هوايي سنت لوچيا تحت كنترل مستقيم سازمان جاسوسي امريكا موسوم به سازمان سيا قرار دارد.»[۳۰]
گزارش- 812
بهاي نفت در لندن به كم‌ترين حد آن در چند ماه اخير رسيد. خبرگزاري جمهوري اسلامي در گزارشي نوشت: «امروز هر بشكه نفت درياي شمال در انگليس 17 دلار و 65 سنت معامله شد. اين رقم يك دلار و 33 سنت كم‌تر از بهايي است كه براي يك بشكه نفت در ششم آبان‌ماه پرداخت مي‌شد.»[۳۱]
منابع و مآخذ روزشمار 1366/08/18
- ↑ روزنامه كيهان، 20/8/1366، ص3.
- ↑ سند شماره 046209 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي سپاه پانزدهم رمضان، به فرماندهي نيروي زميني سپاه - معاونت اطلاعات، 18/8/1366.
- ↑ سند شماره 029588 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي شماره 71، معاونت اطلاعات قرارگاه مقدم نيروي زميني سپاه در جنوب (كربلا)، 20/8/1366، ص2.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 235، 19/8/1366، ص دو.
- ↑ همان، ص7، بغداد - خبرگزاري عراق، 18/8/1366؛ و - سند شماره 029585 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سماجا2 - معاونت اطلاعات، به سماجا3 - مركز فرماندهي، 19/8/1366.
- ↑ سند شماره 046216 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ژاندارمري جمهوري اسلامي - مركز فرماندهي، 18/8/1366.
- ↑ مأخذ 4، ص8، بغداد - خبرگزاري عراق، 18/8/1366.
- ↑ مأخذ 4، ص8، امان - خبرگزاري عراق، 18/8/1366.
- ↑ سند شماره S/19258 شوراي امنيت سازمان ملل، 9 نوامبر 1987 ترجمة مركز مطالعات و تحقيقات جنگ.
- ↑ سند شماره S/19257 شوراي امنيت سازمان ملل، 9 نوامبر 1987 ترجمة مركز مطالعات و تحقيقات جنگ.
- ↑ مأخذ 4، ص25، توكيو - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 18/8/1366، به نقل از خبرگزاري كيودو.
- ↑ سند شماره 1531 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه مركزي سپاه در عمليات نصر8 (حسين اردستاني)، 16/8 تا 26/8/1366، ص24، 25 و 1/25.
- ↑ همان، ص26 تا 29.
- ↑ سند شماره 046221 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي سپاه پانزدهم رمضان، معاونت اطلاعات، 18/8/1366.
- ↑ سند شماره 226177 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفتر سياسي نمايندگي امام در سپاه، نشريه "رويدادها"، شماره 171، 28/8/1366، ص2 تا 6.
- ↑ روزنامه كيهان، 18/8/1366، ص3.
- ↑ مأخذ 4، ص32، مشهد - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 18/8/1366.
- ↑ روزنامه رسالت، 18/8/1366، ص3.
- ↑ مأخذ 4، ص39 و 42، راديو مونت‌كارلو.
- ↑ مأخذ 4، ص21.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 20/8/1366، ص3، بيروت - واحد مركزي خبر، به نقل از البعث، چاپ سوريه؛ و - مأخذ 4، ص26، دمشق - خبرگزاري فرانسه، 18/8/1366، روزنامه الثوره.
- ↑ مأخذ 4، ص2.
- ↑ مأخذ 1، ص‌آخر.
- ↑ مأخذ 4، ص22، راديو بي‌بي‌سي، 18/8/1366.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 17/8/1366، ص3.
- ↑ مأخذ 4، ص27، راديو بي‌بي‌سي، 18/8/1366.
- ↑ مأخذ 4، ص25، كويت - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 18/8/1366، به نقل از روزنامه الانباء.
- ↑ مأخذ 4، ص48، كويت - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 20/8/1366، به نقل از روزنامه الانباء.
- ↑ مأخذ 4، ص45، استكهلم - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 18/8/1366.
- ↑ مأخذ 4، ص54، راديو بي‌بي‌سي، 18/8/1366.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 20/8/1366، ص4، لندن - خبرگزاري جمهوري اسلامي.