1366.04.29: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1366 |نام = 1366.04.29 |نام دیگر=بیست و نه تیر |روز=29 تیر 1366 |تاریخ شمسی= 1366.04.29 |تاریخ میلادی= 20 ژوئیه 1987 |تاریخ قمری= 23 ذیقعده 1407 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1360.04.29</div> <div class="bootstrap-btn">...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| سطر ۲۵: | سطر ۲۵: | ||
==گزارش -1== | |||
== گزارش- 829 == | |||
سرانجام پس از ماهها بحث وگفت‌وگو، امروز جلسة شورای امنیت سازمان ملل - که در جمع آنان، وزیران خارجه چهار کشور امریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان غربی (جورج شولتز، ژان برنارد ریمون، جفری هاو و دیتریش گنشر) به نشانه جدیت و عزم اعضای شورا، در این جلسه حاضر شده بودند - به ریاست ژان برنارد ریمون در ساعت 15 به وقت محلی، تشکیل شد. در این نشست، همة پانزده عضو شورای امنیت، بدون توجه به نظرهای ایران که خواستار معرفی و تنبیه متجاوز و پرداخت غرامت به طرف آسیب‌دیده بود، به قطعنامه 598 رأی مثبت دادند. | |||
در جلسه امروز شورای امنیت سازمان ملل بدون توجه به نظرات ایران، قطعنامه598 به اتفاق آرا تصویب شد. | |||
روزنامه کیهان به نقل از خبرگزاریها گزارش داد: «به موجب این قطعنامه، کمیته ویژهای از طرف سازمان ملل جهت بررسی و تعیین آغازگر جنگ تحمیلی و برآورد خسارات مالی به تهران و بغداد اعزام خواهد شد. در این قطعنامه که در واقع تأیید قطعنامه شماره 582 سال گذشته این شورا می‌باشد، پرداخت غرامت جنگی و آزادی و بازگشت اسرای جنگی به دو کشور گنجانیده شده است. پانزده عضو شورای امنیت با تصوب قطعنامه 598 خواستار آتش‌بس فوری میان ایران و عراق، بازگشت نظامیان به مرزهای شناخته شده بین‌المللی و اعزام کارشناسان سازمان ملل برای اجرای مقررات آتش‌بس به منطقه شده‌اند. در قطعنامه فوق گفته می‌شود که شورا طبق بندهای 39 و 40 منشور سازمان ملل عمل خواهد کرد. به موجب این دو ماده چنانچه هر یک از طرفین درگیر در جنگ، مفاد قطعنامه را نپذیرد، جامعه بین‌المللی آن کشور را تحریم اقتصادی همه جانبه خواهد کرد. در قطعنامه، اعضای شورا از خاویرپرز دکوئیار خواستهاند که نقش فعالتری در اجرای مفاد قطعنامه به عهده بگیرد و شورا را در جریان کل قضایا قرار دهد. وزیرخارجه انگلیس در جلسه امشب شورا گفت: اشاره قطعنامه به بندهای 39 و40 منشور سازمان ملل، نشان میدهد جامعه بین‌المللی اهتمام دارد که به این جنگ پایان دهد. در پایان جلسه امشب، عصمت کتانی نماینده عراق در سازمان ملل، در سخنان کوتاهی از دبیرکل و اعضای شورای امنیت تشکر کرد. دبیرکل سازمان ملل پس از پایان اجلاس، با نمایندگان ایران و عراق به‌طور جداگانه دیدار کرد و متن قطعنامه را در اختیار آنها قرار داد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، چند ساعت پیش از تصویب قطعنامه شورای امنیت در خصوص پایان جنگ عراق و ایران، جورج شولتز وزیر امور خارجه امریکا، به همراه خاویر پرز دکوئیار دبیرکل این سازمان و وزرای امور خارجه شش کشور عضو شورای امنیت به بررسی اوضاع خلیج [فارس] پرداختند.<ref>روزنامه کیهان، 30/4/1366، صفحه آخر؛ و -</ref> | |||
بلافاصله پس از صدور قطعنامه 598 رونالد ریگان رئیس‌جمهور امریکا در بیانیهای، از صدور این قطعنامه اظهار خشنودی کرد. خبرگزاری فرانسه گزارش داد: «وی اظهار امیدواری کرد که طرفین درگیر در جنگ، به این درخواست احترام بگذارند. در این بیانیه که به وسیله سخنگوی کاخسفید خوانده شد، آمده است: امریکا برای تعهدات خود برای تأمین امنیت و آرامش برای دوستان خود که درگیر جنگ خلیج[فارس] نیستند، پای‌بند خواهد بود. تلاش ما در این مورد، فقط جلوگیری از تهدیدهای روزافزون که منافع حیاتی امریکا و جهان با آن روبه‌رو است و نیز تسریع حل جنگ ایران و عراق می‌باشد. هدف ما دستیابی به صلح است نه شرکت در جنگ و برافروختن آن. ازسوی دیگر، سخنگوی کاخ سفید خاطرنشان ساخت: در صورت عدم توجه به این قطعنامه، امریکا آماده است تا ظرف مدت نسبتاً کوتاهی، در مورد قطعنامه دوم که هدف از آن افزایش ارزش قطعنامه اول است، تلاش نماید.»<ref>روزنامه رسالت، 30/4/1366، صفحه آخر.</ref> | |||
آلمان غربی نیز به ایران هشدار داد که در صورت خودداری از پذیرفتن قطعنامه، با انزوای بیشتری روبه‌رو خواهد شد. خبرگزاری رویتر با اعلام این خبر به نقل از منابع دیپلماتیک، میافزاید: «هانس دیتریش گنشر وزیرخارجه آلمان، به‌طور روزافزونی به‌عنوان پل بین غرب و ایران عمل کرده و با آقای ولایتی وزیرخارجه ایران در تماس بوده است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 123، 30/4/1366، ص14، بن - خبرگزاری رویتر، 29/4/1366.</ref> | |||
== گزارش- 830 == | |||
نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل امروز در نامهای برای دبیرکل این سازمان، به امضای سعید رجایی خراسانی، به تهدیدات ناوهای امریکایی علیه هواپیماهای مسافری ایران اعتراض کرد. در این نامه آمده است: به اطلاع جناب‌عالی می‌رسانم که در 15 جولای 1987 (24 تیر 1366) دو هواپیمای مسافری جمهوری اسلامی ایران که حجاج را به مکه منتقل می‌کردند در کانال هوایی G53 به سوی بحرین، چند اخطار از ناوهای جنگی ایالات متحده در منطقه دریافت کردند. این تهدیدات نقض آشکار اصول و قوانین حقوق بین‌المللی محسوب شده و در شرایط موجود این قبیل رفتار غیرمسئولانه و تحریک‌آمیز، حاکی از دخالت آشکار خارجی در منطقه می‌باشد که ایالات متحده برای افزایش تنش در خلیج‌فارس طرح‌ریزی کرده است.<ref>مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد6، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1388، صص 305 و 306.</ref> | |||
== گزارش- 831 == | |||
نماینده عراق در سازمان ملل (عصمت کتانی) امروز در نامه به دبیرکل این سازمان ادعا کرد که ایران چند نقطه مسکونی را گلولـه‌باران کرده است. در این نامه آمده است که ایران در مورخ 13 جولای 1987 (22/4/1366) مناطق مسکونی شهر ابوالخصیب، در مورخ 14 جولای 1987 (23/4/1366) مناطق مسکونی توابع القرنه، در مورخ 16 و 18 جولای 1987 (25 و 27 تیر 1366) مناطق مسکونی شهر بصره را گلولـه‌باران کرده که به تعدادی از خانه‌ها و اموال غیرنظامیان خسارت وارد شده است و 5 تن، از جمله یک زن و یک کودک مجروح شده‌اند.<ref>همان، ص306.</ref> | |||
== گزارش- 832 == | |||
بریجیتون نخستین نفت‌کش کویتی که تغییر نام یافته و حامل پرچم امریکا است، از فردا | |||
تحت اسکورت ناوگان امریکایی، سفر خود را از دریای عمان به تنگه هرمز و آبهای خلیج‌فارس شروع خواهد کرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه: «اولین کشتی کویتی، روز سهشنبه (فردا) رسماً از سوی امریکا حمایت نظامی می‌شود. منابع آگاه در خلیج‌فارس گفتند اولین کشتی‌های کویتی، فردا طی مراسم ویژهای در بندر الاحمدی کویت، رسماً پرچم‌گذاری شده و تحت حمایت | |||
نظامی امریکا درخواهند آمد. نفت‌کش الرفه و المناقیش فردا تحت پرچم امریکا درخواهند آمد | |||
و روز بعد از آن (پس فردا) قرار است تحت حمایت نیروی دریایی امریکا، از تنگه هرمز عبور کنند. یک منبع آگاه گفت: دو ناو امریکایی قرار است به بندر الاحمدی کویت وارد شوند. از سوی دیگر، نفت‌کش کویتی الرفه که قرار است فردا پرچم امریکا را بپذیرد، هم اکنون در مقابل ساحل امارات (بندر الفجیره) در مدخل خلیج‌فارس در انتظار نفت‌کش المناقیش می‌باشد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 123، 30/4/1366، ص14، بن - خبرگزاری رویتر، 29/4/1366.</ref> | |||
به گفته رادیو امریکا، وزیر دفاع امریکا نیز دربارة آمادگی نیروهای آن کشور برای مقابله با موشکهای کرم ابریشم گفت: «در صورتی که ایران آمادگی پرتاب فوری موشک‌ها را داشته باشد، نیروهای امریکا آماده عملیات نظامی لازم هستند. اما سخن‌گویان وزارت امور خارجه امریکا بر این موضوع تأکید کردند که این عملیات، به منظور تحریک و به مبارزه طلبیدن ایران نیست و هدف آن حمایت کشتی‌های نفتی از خطرات ناشی از جنگ ایران و عراق است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 123، 30/4/1366، ص29، رادیو امریکا، 29/4/1366.</ref> | |||
وزیر دفاع انگلیس نیز دربارة اوضاع خلیج‌فارس و دستورات ویژه مقامات نظامی این کشور به ناوگان انگلیس گفت: «کشتی‌های نیروی دریایی این کشور در صورت مواجه شدن با مشکلاتی در خلیج[فارس]، از خود و کشتی‌های تجاری انگلیس دفاع خواهند کرد. جرج یانکر، همچنین ضمن اعلام اینکه وی اوضاع جنگ خلیج[فارس] را بسیار خطرناک میبیند، اضافه کرد که کشتی‌های نیروی دریایی حق آن را دارند که به منظور دفاع از خود تیراندازی کنند. وزیر دفاع انگلیس گفت: نیروهای ما توانایی دفاع از خود را در خلیج‌فارس دارند و در صورتی که مورد حمله قرار بگیرند، دستور دارند تا از خود دفاع کنند. وی اضافه کرد که حضور انگلیس در خلیج‌فارس، غیر محرک و غیر گسترده خواهد بود. یانکر در ادامه اظهار داشت که تاکنون شواهدی دال بر اینکه ایران قصد دارد به کشتی‌های انگلیسی حمله کند، مشاهده نشده است. وی افزود: تهدیدات اخیر ایران احتمالاً بیشتر از آنکه یک واقعیت باشد یک جنجال و هیاهو است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 124، 31/4/1366، ص7، لندن - خبرگزاری کویت، 30/4/1366.</ref> | |||
== گزارش- 5 == 833 | |||
سفیر فرانسه در کویت دربارة نحوة همکاری فرانسه با دولت کویت اظهار کرد: «فرانسه آماده است تمام نیازهای تسلیحاتی کویت را تأمین کند، اما نمیتواند درباره محافظت از نفتکشهای کویتی که نصب پرچم را بر روی آنها ایجاب می‌کند، قول بدهد. اگر دولت کویت تقاضا کند، فرانسه حاضر است با تأمین تمام نیازهای تسلیحاتی کویت از این کشور حمایت کند. پرچم فرانسه میتواند روی نفتکشهای کویت نصب شود، اما نصب پرچمها، اسکورت کشتی‌ها را ایجاب می‌کند و این امری است که ما نمیتوانیم درباره آن اطمینان دهیم.»<ref>eedhar kapul kaul Tanker War. Aspect of Iraq - Iran war (1980 - 88) New Delhi ABC P.57 publishing House 1989.</ref> سخنگوی وزارت دفاع این کشور نیز در سخنان مشابهی، حضور فرانسه در خلیج‌فارس را عادی و طبق تصمیمات قبلی مقامات این کشور اعلام کرد. وی گفت: هیچ‌گونه نیروی ویژة اضافی برای نیروی دریایی فرانسه در آبهای خلیج‌فارس در پی قطع روابط ایران و فرانسه، در نظر گرفته نشده است و مأموریت نیروی دریایی فرانسه در مدیترانه ایجاد تسهیلات برای عبور نفت‌کش‌ها و بازگشت آنها به فرانسه است. حضور دریایی فرانسه در سواحل سرزمینهایش در ماوراء بحار، به‌ویژه در اقیانوس آرام، یک حضور همیشگی است.<ref>روزنامه اطلاعات، 29/4/1366، صفحه آخر.</ref> | |||
== گزارش- 834 == | |||
دربارة درخواست امریکا از عراق برای توقف موقت حمله به کشتی‌های حامل نفت ایران و پاسخ منفی عراق به این درخواست، روزنامه القبس (چاپ کویت) خبر داد: «دولت ریگان از عراق خواست هم‌زمان با آغاز اسکورت نفتکشهای کویتی توسط کشتی‌های جنگی امریکا، موقتاً دست از حمله علیه نفت‌کش‌ها در خلیج‌فارس بردارد.» القبس با اعلام این خبر افزود: «دولت امریکا از عراق خواست تا علی‌رغم موضع منفی ایران در قبال مصوبات شورای امنیت درباره برقراری آتش‌بس در سرتاسر جبهه‌ها، پای‌بندی خود را نسبت به اجرای مفاد قطعنامه شورای امنیت نشان دهد و موقتاً از حمله علیه نفت‌کش‌ها در آبهای خلیج‌فارس امتناع ورزد.» القبس اضافه کرد: «عراق در پاسخ به درخواست امریکا اطلاع داده است که نفتکشهای ایرانی جزء اهداف جنگی عراق محسوب می‌شوند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 124، 31/4/1366، صص 5 و 6، کویت - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 30/4/1366.</ref> | |||
رادیو امریکا نیز با اشاره به درخواست مشابه کشورهای عربی منطقه از عراق، به نقش این کشور در فرونشاندن تشنجات موجود اشاره کرد: «یک دیپلمات اروپایی در کویت میگوید تردیدی نیست که کویت و دیگر کشورهای حوزه خلیج‌فارس از عراق درخواست کردهاند زمانی که عملیات اسکورت نفتکشهای کویتی از طرف نیروی دریایی امریکا آغاز می‌شود از دست زدن به حمله در آبهای خلیج‌فارس خودداری کند. این دیپلمات گفت: مطبوعات جهان توجه خود را به تهدیدهای ایران معطوف داشتهاند در حالی که کلید این عملیات در بغداد است نه در تهران. | |||
انتظار میرود اولین نفت‌کش تحت اسکورت نیروی دریایی امریکا، کشتی عظیمی به نام بریجتون باشد که هم‌اکنون در ساحل شارجه در نزدیکیهای تنگه هرمز لنگر انداخته است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 123، 30/4/1366، ص22، رادیو امریکا، 29/4/1366.</ref> | |||
== گزارش- 835 == | |||
با نزدیکتر شدن زمان آغاز اسکورت نفتکشهای کویتی به وسیلة ناوگان امریکا، لحن اظهارات مقامات کویتی نیز تندتر شده است؛ امروز، شیخ سعد عبدالله ولیعهد و | |||
نخست‌وزیر کویت، بر حمایت این کشور از عراق تأکید کرد و گفت: «عراق نباید در این نبرد تنها گذاشته شود. عراق بخشی از ملت عرب به شمار میرود. تجاوز و اعمال تصرف علیه قطعهای از خاک عراق، تجاوز و اعمال تصرف علیه جهان عرب تلقی می‌شود. وی همچنین - با اینکه مقامات کشورش پیش از این گفته بودند که ورود مینهای شناور در مرزهای ایران و عراق به سمت سواحل کویت، بر اثر امواج دریا بوده است - اعلام کرد: «ایران عامل مینگذاری در کانال منتهی به پایانه نفتی الاحمدی کویت بوده است و بیش | |||
از پنجاه فروند کشتی تجاری در حال تردد به سواحل کویت از جمله ده یا یازده فروند کشتی متعلق به کویت به هنگام تردد در آبهای بین‌المللی با تعرض عمدی مواجه شده‌اند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 30/4/1366، صفحه آخر.</ref> وی افزود: «دستوراتی به نیروی زمینی، دریایی و هوایی برای پاسخ‌گویی فوری به هرگونه تهاجم علیه منافع کویت داده شده است.» | |||
ولیعهد کویت در پاسخ به پرسشی دربارة احتمال حمله ایران به یکی از یازده فروند نفت‌کش کویتی که قرار است با پرچم امریکا تردد کنند، اظهار کرد: «این نفت‌کش‌ها از این پس کشتی‌های امریکایی هستند و اطمینان دارم که امریکاییها بدون هیچ‌گونه تردیدی از پرچم خود دفاع خواهند کرد.»<ref>روزنامه کیهان، 30/4/1366، صفحه آخر.</ref> سعد عبدالله در عین حال گفت: «کشور وی علی‌رغم درخواست از امریکا و دیگر قدرت‌های بزرگ برای کمک به محافظت از جریان صادرات نفت کویت، تشدید تلاشها برای پایان بخشیدن به این خونریزی و متوقف کردن جنگی که بسیاری از وجود آن رنج میبرند، هدف اصلی خود تلقی می‌کند.» شیخ سعد اضافه کرد: «ما درصدد اتخاذ یک خطمشی مبتنی بر تشنج نیستیم. ثبت کشتی‌ها در امریکا، یک اقدام تجاری تلقی می‌شود و در جهت تشدید جنگ یا ایجاد رویارویی بین قدرت‌های بزرگ در منطقه نمیباشد.» <ref>روزنامه اطلاعات، 30/4/1366، صفحه آخر.</ref> ولیعهد کویت همچنین دربارة همکاری انگلیس، فرانسه و چین در اجرای عملیات اسکورت نفتکشهای این کشور گفت: «کویت سه فروند نفت‌کش انگلیسی اجاره کرده است و دولت فرانسه نیز هم‌اکنون سرگرم بررسی درخواست کویت برای ثبت مجدد نفتکشهای کویتی در فرانسه است. امیدواریم پاسخ فرانسه در این خصوص مثبت باشد.<ref>روزنامه کیهان، 30/4/1366، صفحه آخر.</ref> چین کماکان سرگرم بررسی درخواست کویت برای اجاره نفتکشهای چینی است. حال آنکه اتحاد شوروی که قبلاً سه فروند نفت‌کش به کویت اجاره داده، متعهد شده است تا نفتکشهای دیگری را به شرط اینکه یک ماه قبل به آنها اطلاع داده شود، در اختیار کویت قرار دهد.»<ref>همان.</ref>وی همچنین دربارة احتمال واگذاری پایگاه نظامی به نیروهای امریکایی گفت: «ما آمادگی نداریم پایگاههای هوایی یا دریایی اعطا کنیم ولی در صورت نیاز امریکا به نوعی تسهیلات، میتوانیم درباره آن بحث کنیم.»<ref>روزنامه اطلاعات، 30/4/1366، صفحه آخر.</ref> | |||
== گزارش- 836 == | |||
کویت برای اقامت نیروهای امریکایی و تأمین سوخت ناوگان جنگی امریکا تسهیلاتی | |||
فراهم کرده است. روزنامه العمل الاسلامی به نقل از منابع مطبوعاتی کویت نوشت: «به منظور تهیه مقدمات لازم برای برافراشتن پرچم امریکا بر فراز نفتکشهای کویتی، دولت کویت اخیراً اقدام به ایجاد سه ایستگاه سوخت‌رسانی بزرگ برای کشتی‌های جنگی امریکا کرده است که قرار است در چند روز آینده عهدهدار حفاظت از یازده نفت‌کش کویتی در خلیج‌فارس شوند. منابع مطبوعاتی کویت گفتند از مجموع سه ایستگاه مذکور، دو ایستگاه در بندر عبدالله و سومین ایستگاه در بندر الشعیبه برپا شده است. همین منابع افزودند دلیل اقدام کویت به ایجاد سه ایستگاه مذکور، شتاب دادن به عملیات فنی به منظور تردد کشتی‌های جنگی امریکا و پهلو گرفتن آنها در سواحل کویت می‌باشد. از طرفی، منابع موثق کویتی گفتند دولت کویت اخیراً اقدام به تخلیه چند مجتمع مسکونی کارمندان شرکت نفت کویت در منطقه الاحمدی به منظور سکونت دادن سربازان و افسران نیروی دریایی امریکا، کرده است. این سربازان و افسران امریکایی قرار است همراه کشتی‌های جنگی عهدهدار حفاظت از نفتکشهای کویتی، وارد کویت شوند. از سوی دیگر، دولت کویت و امریکا موافقت خود را برای تشکیل اتاق عملیات مشترک، متشکل از کارمندان عالیرتبة نفتکشهای کویتی و افسران نیروی دریایی امریکا ابراز کردند. وظیفه اتاق عملیات مزبور نظارت بر مأموریت واحدهای دریایی امریکا است که قرار است نفتکشهای کویتی را حفاظت کنند. خاطرنشان می‌شود عبدالفتاح البادر رئیس اداره نفتکشهای کویتی شخصاً پرچمهای امریکا را که قرار است بر نفتکشهای کویتی نصب شوند، از لارنس هاپکینز عضو کنگره امریکا در محل سفارت امریکا در کویت تحویل گرفته است.»<ref>روزنامه کیهان، 29/4/1366، صفحه آخر.</ref> | |||
== گزارش- 837 == | |||
بحرین تنها کشور منطقه است که به‌طور رسمی پایگاه نظامی در اختیار نیروی دریایی امریکا | |||
قرار داده است، ولی وزیرخارجه این کشور از بروز تشنج نظامی بین ایران و امریکا اظهار نگرانی کرد. شیخ محمد بن مبارک در مصاحبه با روزنامه گلف نیوز (چاپ بحرین)، گفت: «امیدوارم که گسترش حضور نیروی دریایی امریکا در خلیج‌فارس به بروز درگیری با ایران منجر نشود.» وی گفت: «امیدوارم که کشورهای تولید کننده اسلحه نیز عرضه تسلیحات خود به هر دو کشور ایران و عراق را متوقف سازند.» وزیرخارجه بحرین همچنین گفت: «متوقف شدن جنگ، به اِعمال یک تحریم بین‌المللی احتیاج دارد.» خبرگزاری رویتر با اعلام این خبر به نقل از وزیرخارجه بحرین میافزاید: «ما بایستی صبور و سرسخت باشیم. سازمان ملل تنها مکان قابل دسترسی جهانیان برای گفت‌وگو پیرامون این قضیه محسوب می‌شود و اگر شکست بخورد، ما با یک هرجومرج و ناآرامی روبه‌رو خواهیم شد.» به نوشتة گلف نیوز وزیرخارجه بحرین با اعلام حمایت کشور متبوعش از اقدام واشنگتن در رابطه با تجهیز | |||
نفت‌کش‌ها افزود: «ما امیدواریم امریکا به یک رویارویی با ایران یا عراق کشانده نشود.» شیخ محمد بن مبارک گفت: «ما امیدواریم طرح تغییر پرچم به‌طور مسالمتآمیز و بدون هیچ‌گونه دخالتی انجام گیرد. ما این اقدام امریکا را مورد تأیید قرار دادیم و فکر میکنیم که اقدام به‌جایی می‌باشد.» وی افزود: «کویت صرفاً خواستار صدور نفت خود می‌باشد.» وی در پایان ادعا کرد: «پایگاههای نظامی در بحرین، از سوی هیچ کشور دیگری به کار گرفته نخواهد شد. کمک ما به یک کشتی آسیب دیده، خواه امریکایی، خواه متعلق به کشوری دیگر، هیچ‌گونه نگرانی را در زمینه کشیده شدن بحرین به داخل جنگ خلیج‌فارس به وجود نمیآورد. ما خواستار رویارویی با ایران نیستیم.»<ref>روزنامه کیهان، 30/4/1366، ص20.</ref> | |||
== گزارش- 838 == | |||
حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی نماینده امام در شورای عالی دفاع، در مصاحبه با روزنامه اطلاعات دربارة مسائل اساسی جنگ مطالبی را بیان کرد. محورهای اظهارات آقای هاشمی رفسنجانی عبارت بود از: بررسی نقاط مثبت و منفی قطعنامه اخیر شورای امنیت؛ علل استقبال عراق از این قطعنامه؛ منابع تأمین اسلحه ایران؛ نقد نظریه اقدام نظامی کشورهای غربی علیه ایران؛ ادامه حرکت متوازن در حفظ وضعیت فعلی اقتصاد و روند فعلی جنگ؛ شرایط تغییر اولویت از حفظ وضعیت فعلی به توسعه جنبههای نظامی؛ برشماری تخصیصهای ریالی و ارزی در بخش نظامی؛ سیاست ایران در ارتباط با کشورهای منطقه و انتخاب روش عدم درگیری مستقیم با کویت و شرایط تغییر این سیاست؛ عملکرد فرانسه در تقویت جنبههای نظامی و اقتصادی عراق و نقش این کشور در تشنجات منطقه؛ برشماری سابقه اقدامات ایران برای ایجاد شرایطی جهت عادی سازی روابط با فرانسه؛ بازگویی کلیاتی از جریان فروش اسلحه امریکا به ایران | |||
(ماجرای مک فارلین) و اقدامات شیطنتآمیز امریکا در نحوة فروش و ارسال اسلحه در این ماجرا. | |||
گزیدهای از متن این مصاحبه به شرح زیر ارائه می‌شود: | |||
«سؤال: مسئلهای که هم اکنون مسئله روز است، قطعنامه (598) شورای امنیت است که امروز گفته میشد متن پیشنویس را تمام کردهاند و به تصویب میرسد. آخرین موضع ایران دراین‌باره چیست؟ | |||
آقای هاشمی: چیزی را که الآن آوردهاند (قطعنامه 598) دو سه نکته جدید در خود دارد. یکی اینکه شروع کردهاند از متجاوز حرف زدن و دنبال جنگ‌افروز رفتن که این خود نقطة مثبتی است، اما کیفیت کار مشخص نیست. دیگر، تحریم تسلیحاتی طرفی است که قطعنامه را نپذیرد. به هر طریق، نکات قابل تأملی ممکن است در این قطعنامه، برای ما وجود داشته باشد. در عین حال، مجموعه آن تأثیری در روند جنگ نخواهد داشت و به نظر ما با توجه به سابقه شورای امنیت و مسائلی که در همین قطعنامه وجود دارد، باید گفت از سر صداقت و مبتنی بر واقعیتها نیست. آنها اگر صداقت داشتند، باید در همین قطعنامه صریحاً متجاوز را معرفی می‌کردند. عراق که شدیداً مستأصل است و از سال 1364 به این طرف، بیشترین ضربهها را از جانب ما خورده است، ظاهراً از هرگونه پیشنهاد آتش‌بس، بازگشت به مرزهای گذشته و دیگر موارد، استقبال می‌کند. در حقیقت برای دنیا روشن است که طرف متجاوز کیست و این نکتهای است که حتی خود عراقیها هم یک بار به آن اعتراف کردهاند، به این نحو که گفتهاند: طرف آغاز کنندة جنگ مهم نیست، باید طرف ادامه دهنده این جریان هم مشخص شود. | |||
سؤال: آیا این احتمال عملی است که گاهی در تحلیلهای خارجیها صحبت از اقدام مشترک و عملی در سطح جهان برای سرکوب و اعمال زور علیه ایران به میان میآید؟ و ضمناً، حوادث مربوط به سفارتخانهها و برخورد کشورهای غربی با ما و نوشتههای جراید و رسانههای آنها هم این نکته را به ذهن میآورد که میخواهند افکار عمومی را آماده کنند تا احتمالاً در یک فرصت مناسب، به نام جامعه جهانی - فرض بفرمایید، با هواپیما - حمله کنند و قصدشان این باشد که به قول خودشان، مثلاً تهران را تسلیم کنند؟ | |||
آقای هاشمی رفسنجانی: بیشتر نفت دنیا از طریق خلیج‌فارس تأمین می‌شود و کشورهای منطقه بسیار آسیب‌پذیرند. کافی است تأسیسات برق، آب‌شیرین‌کن و بنادر اینها فلج شود، تا کشورهایشان فلج شوند، که معمولاً وقتی جنگی رخ میدهد، چنین وقایعی محتمل است و بدین ترتیب، قیمت نفت در جهان، حتی به بشکهای 50 تا 60 دلار میرسد که بر تورم جهانی اثر میگذارد، تازه اگر نفتی پیدا شود. به هر ترتیب، من بعید میدانم که کشورهای دیگر وارد جنگ شوند، گرچه جریان سفارتخانههای ما در انگلیس و فرانسه ادامه یک جریان کمک رساندن به عراق بود، اما واقعیت آن است که خیلی بعید به نظر میرسد کشورهای دنیا، خود را مستقیماً وارد جنگ کنند. البته عراق با تمام امکاناتش تاکنون در مقابل ما ایستاده است و ثمری نبرده است. آنچه مهم است، از اول هم، این کشورها پشت سر عراق بودهاند و تمام تلاش خود را برای حفظ رژیم حاکم بر عراق، به کار بستهاند که برایشان ثمری نداشته است. | |||
سؤال: به نظر میرسد که از یک سو، تلاش کردهایم که مسائل اقتصادی و مدیریت کشور را عادی نشان دهیم تا مشکلی در رابطه با جنگ پیش نیاید. از سوی دیگر، دشمنان ما سیاستشان این است که جنگ را همچنان طولانی کنند. در حالی که چه بسا لازم باشد که ما جدیتر از این، همه برنامهها و امکانات را به‌طور فوقالعاده و کامل در ارتباط با مسئله اصلی کشور که جنگ است، قرار دهیم تا پیروزی سریعتر به دست آید. | |||
آقای هاشمی: اگر مصلحت ایجاب کند و آن را تشخیص بدهیم (البته، تشخیص مصلحت با مقام رهبر، مجلس، دولت و... است) که وضع جنگ از دو حال خارج نیست و اگر فرضاً روزی چنین خطری را جدی بگیریم، راه دوم را انتخاب میکنیم. یک راه این است که همین جوری، وضع عادی را زیاد به هم نزنیم. عمرانِ کمتر و حرکت بطئی سازندگی را تحمل میکنیم و جنگ را ادامه میدهیم و هر سال هم که میگذرد، ما مقدار زیادی - خوب - پیش میرویم. میتوانیم این سیاست را ادامه بدهیم و خودمان را هم به همین صورت حفظ کنیم تا کار را به نهایت برسانیم، که این یک مقدار طول میکشد. دنیا هم سیاست صبر و انتظار دارد و یک روزی هم ممکن است رگ اصلی حیات صدام قطع شود. حالت دیگر آن است که ما میتوانیم - اگر واقعاً روزی آن خطر را جدی بگیریم و آن را به‌عنوان یک توطئه تلقی کنیم و در مقابلش بایستیم - بیاییم و کفه جنگ را سنگین کنیم و کفه امور جاری کشور را سبک کنیم. یعنی، ما پارسال پانصد گردان آماده کردیم، خودمان را در زمان دیگری آماده کنیم که دوهزار گردان آماده کنیم که واقعاً، اگر مثل عراق نیرویمان را به جبهه‌ها بیاوریم، ما ظرفیت دوهزار گردان را داریم. من نگران آن شرایطی که میگویید، نیستم، اگر نگرانی دراین‌باره هست، احتمالاً در تصمیم‌گیری است که ما ممکن است دچار مشکلاتی شویم. | |||
اگر همانگونه که ما سه ماه آخر پارسال (1365) را میجنگیدیم، سه فصل دیگر را هم همین جور بگردانیم، یک سال عمل کنیم، که در آن صورت ما باید اولویتها را مطلقاً به جنگ بدهیم. اگر این جوری به طرف عراق بریزیم، عراق نمیتواند مقاومت کند. ما خیلی به مرکز عراق نزدیک هستیم، ما صد کیلومتر با بغداد فاصله داریم، با بصره فقط 8 یا 9 کیلومتر، با استانهای بین بصره - بغداد که استانهای حساسی هستند، فاصله خیلی کمی داریم. میتوانیم خود را به هور یا دجله برسانیم و بالاتر از آن، به رود دیاله برسانیم، به سد دربندیخان برسانیم، در این طرف، در اطراف کرکوک و این جور جاها، اگر نیروی زیادی به کار گیریم، عراق میشکند. آسیبپذیری عراق در حال حاضر خیلی شدید است و ما اگر بخواهیم در شرایط معمولی که الان داریم میجنگیم (بجنگیم)، ممکن است آنها امیدوار بشوند، صدام را سرپا نگاه دارند. همین وقایعی هم که الان در خلیج‌فارس رخ میدهد، در همین ارتباط است ولی ما الان سیاست کشورمان این نیست. | |||
سؤال: با شرایطی که ما در آن هستیم جنگ، مدیریت واحد و مشخصی یافته است، در حالی که پشت جبهه فاقد آن است. شما بگویید با توجه به تضادی که عادی نگاه داشتن شرایط و ادامه جنگ، در پی خواهد داشت، چگونه میتوان این سیاست را در درازمدت ادامه داد؟ | |||
آقای هاشمی: ما اکنون این راه را انتخاب کردهایم، یعنی رهبری، دولت و مجلس، همه پذیرفتهاند جنگ، در شرایط عادی نگاه‌داشتن وضع کشور، ادامه یابد. ممکن است این سیاست به مصلحت نباشد، به‌ویژه در شرایطی که ما پیروز میشویم. این مسئله قابل بحث است و بهتر است دراین‌باره چاره‌جویی شود. سال گذشته بر آن شدیم که این روال را بر هم بزنیم که با اجازه امام، منجر به استقراض از بانک مرکزی شد، که در آخر سال، در اصلاحیه بودجه منظور شد. حال اگر فرضاً این مبلغ را به سه تا چهار برابر افزایش دهیم، تجربه سال گذشته (1365) نشان دهنده آن است که میتوان آن را به دو برابر رساند. به هر حال بهتر است دراین‌باره بحث بشود که به جنگ اختصاص یابد یا برای خرید کالاهای اساسی و حل مشکلات به مصرف برسد. در آن صورت، این سیاست ریاضت برنامهریزی شده، اختیاری است. در آن صورت، نیروهایی را که باید برای روز مبادا ذخیره شوند، اگر توسط ما برای جنگ بسیج شوند، وضع جنگ خیلی جلوتر میرود. بودجهای را که برای جبهه اختصاص دادهایم دومیلیارد و هشتصدمیلیون دلار است و با ذخایر مثلاً سه‌میلیارد می‌شود. از جمله راههایی که دراین‌باره وجود دارد، (پایان سریع جنگ با بسیج همه امکانات) افزایش احتمالی بودجه ارزی در صورت لزوم است. بودجه ریالی را نیز میتوان در چنان موقعیتی بیشتر مصرف کرد. به‌عنوان نمونه اگر مبلغ هفتصد میلیارد ریال به جنگ اختصاص یافته، آن گونه نیست که اگر دو برابر نیرو بسیج کنیم، به مبلغ 1400 میلیارد ریال بودجة جنگ افزایش مییابد، بلکه با افزایش سیصد تا چهارصد میلیارد ریال، میتوانیم توان جنگی را دو برابر افزایش دهیم. | |||
سؤال: با بازنگری سیاستمان در منطقه خلیج‌فارس، درخواهیم یافت که کویت کمک‌های بیشماری به عراق کرده است، در حالی که ما نسبت به آنها سیاست جاذبه‌انگیز داشتهایم. اکنون نیز با توجه به مسئله واگذاری کشتی‌های کویت به امریکا، سیاست قاطع مشخصی در مورد کویت که عامل این بحران بود، نداشتیم. حال با توجه به آنکه سیاست کویت، احتمال رودررویی ما و امریکا را افزایش داده است، دراین‌باره چگونه برخورد خواهیم کرد؟ | |||
آقای هاشمی: پاسخ به این سؤال مستلزم بر شمردن نکات مثبت و منفی است. سیاست ما روشن است، به این گونه که در صورت همکاری این کشورها با امریکا، پیامدهای آن را خواهند دید، یعنی چنانچه پایگاههای ما را تصرف کنند، پایگاههای آنان را تصرف میکنیم. بندرهایی را که امریکاییها از آنان استفاده میکنند، در امان نخواهد ماند. در گذشته نیز کشورهای حوزه خلیج‌فارس، مانند کویت و عربستان به عراق کمک کردند و اکنون نیز این گونه کمکها ادامه دارد. حال ما چه باید بکنیم؟ آیا با آنها وارد جنگ شویم؟ در این شرایط که کشورهای بزرگ قصد دخالت در این منطقه دارند، ما نمیتوانیم اقدام کنیم. اگر دنیا اطمینان داشت که عراق سقوط نخواهد کرد، این قدر اضطراب نداشت و تا این حد برای درگیری با ما سرمایه‌گذاری نمیکرد. در شرایطی ممکن است این یگانه راه ما باشد ولی سیاست ما این نیست، سیاست ما آن است که کشورهای خلیج‌فارس با ایران درگیر نشوند و در صورت تخلف آنها را ببخشیم، با آنها مناسبات سیاسی داشته باشیم تا سیاست مستقل ملی در پیش بگیرند و با مردم باشند. ما در پی جنگ با عراق نبودیم. | |||
سؤال: آیا روند عدم درگیری مستقیم با کویت، با وجود کمک به عراق در جنگ، نوعی ایجاد اطمینان برای ادامه سیاستهای کویت نخواهد بود؟ | |||
آقای هاشمی: ما نقطه مشخصی را در نظر گرفتهایم و گفتهایم چنانچه عراق در منطقه شرارت نکند، ما از شرارتهای آنان (کویت) چشم‌پوشی خواهیم کرد، یعنی امتیاز در مقابل امتیاز. در این مورد اگر عراق شرارت کند، دلیلی ندارد از آن چشم‌پوشی کنیم و چون کویت ابزار حضور عراق در خلیج‌فارس است، جلوگیری از امکان استفاده عراق از خلیج‌فارس، یک اقدام عادلانه است. ادامه این وضع موجب خواهد شد که کویت کفاره شیطنت خود را بپردازد. | |||
سؤال: اخیراً تحریکاتی در سیاست برخی کشورها علیه ایران صورت گرفت، از جمله، دولت فرانسه پیش از پایان مهلت اولتیماتوم، مناسباتش را با ایران قطع کرد و در انگلیس، ایتالیا و برخی کشورهای دیگر نیز چنین برخوردهایی وجود دارد. مسئله برخوردهای دسته‌جمعی علیه ایران شدت مییابد و هدف آن آماده‌سازی افکار عمومی جهان برای مقصر نشان دادن ایران در ایجاد بحران و حتی جنگ و در پی آن دخالت دادن این کشور در مسئله تروریسم جهانی است. نظر شما دراین‌باره چیست؟ | |||
آقای هاشمی: اینکه ما با حرکتهای سیاسی یا برخی سازشها و امتیازها، دوستان نیمبندی برای خودمان در محافل شرقی و غربی بیابیم که یکپارچه علیه ما وارد جنگ نشوند، غیر ممکن نیست. میتوان حرکتهایی کرد و کسانی را با خود داشت. من کل مسئله را قبول دارم که ما میتوانیم تا یک حدودی در بعضی موارد، کارهایی بکنیم که وضع روابط خارجیمان را بهتر بکند. اما واقعیت مسئله را نباید فراموش کنیم. دشمن ما ماهیت ما را کم وبیش میشناسد، ما هم دشمن خودمان را میشناسیم. فرانسه الآن بیش از یک سال و اندی است که پیشنهاد می‌کند که ما میخواهیم روابطمان را عادی کنیم. مسئله جنگ را ملاحظه کنید! شوخی که نداریم؛ ما میخواهیم با یک کشوری روابطمان را عادی کنیم که آنها بیدریغ به دشمن ما هواپیما بدهند، موشک و هلی‌کوپتر بدهند، بمبهای لیزری بدهند، رادارهای حساس و چیزهای دیگر. مهم‌ترین چیزهایی که در جنگ علیه ما به کار گرفته می‌شود، فرانسویها میدهند به عراق. تا آنجا که این اگزوسههایی که الآن میدهند، خوب! جنگ خلیج‌فارس و این مسائلی که هست عمدهاش زیر سر همین اگزوسهها است. یعنی فرانسه مسئول اصلی حوادث در خلیج‌فارس است. | |||
آقای هاشمی همچنین درباره نحوه برخورد امریکا در خصوص فروش اسلحه به ایران گفت: «امریکا در یک کانال مخفی برای حل مسائل خودش، به قول خودشان، برای راه باز کردن روابط استراتژیک با ما - واقعاً هم بوده، جزو اهدافشان بوده - وارد شدند و آن، این است که مأمورین خرید ما (خرید اسلحه) موقعی که برای قطعات مورد احتیاج ما به بازار سیاه در دنیا مراجعه می‌کردند، برای اینکه مثلاً قطعه یک موشکی را به ما بدهند، امریکاییها هزار گونه بهانه درمیآوردند که داده نشود. مثلاً ما 240 قطعه صورت داده بودیم که در بازارها خریداری شود. آنها به ما از این 240 قطعه مثلاً سیزده یا چهارده قطعه که حساستر بود، ندادند. خوب! معلوم است که دروغ میگویند. 227 قطعهاش را میدهند ولی میدانند که با همان 13 قطعه، کار لنگ است یعنی عملاً اخلال میکنند. یا مک فارلین که با آن همه سرمایه‌گذاری و با آن وضع آمد به ایران. یک چهارم، یک پنجم قطعات را توی هواپیمای خالی آورده بودند اینجا. یکی از این موارد موشکهای تاو بود که مأمورین فروش آنها در بازارها به ما دادند، خوب! آنها که با مأمورانمان صحبت می‌کردند، قرار بوده موشکهای سال 1984 (1363) را بدهند، ولی [این موشک‌ها را] از امریکا برداشتند بردند اسرائیل و [آنها را] با موشکهای ده سال دوازده سال پیش عوض کردند. یک بار (آن موقعهایی که شهرها را میزدند) بنا بود موشکهای دوربرد هاگ را گیر بیاوریم. ما موشکهایی که داشتیم، یک برد معینی داشت. به ما گفتند ما نسل جدیدش را داریم. آمدند همان موشکهای قدیمی را رنگ کردند و به صورت جدید درآوردند و هجده قبضه از این موشک‌ها را به وسیله مأموران ما آوردند به فرودگاه تهران. ما یکی را برداشتیم که برویم به خارک، رفتیم آنجا آزمایش کردیم، دیدیم عین همان موشکهای خودمان است که داریم بلکه یک مقدار عقبتر! یعنی ده، دوازده شماره عقبتر از آنچه ما خودمان داریم.»<ref>روزنامه اطلاعات، 1/5/1366، صص 8 و 13.</ref> | |||
== گزارش- 839 == | |||
صدها گردان از نیروهای داوطلب در قالب نیروهای مدافعان خلیج‌فارس، عازم مرزهای آبی جنوب کشور شدند. روزنامه کیهان ضمن اعلام این خبر، در تشریح چگونگی اعزام و نوع نیروهای اعزام شونده نوشت: «در پی تهدیدهای امریکا مبنی‌بر حمایت از نفتکشهای کویتی به منظور حضور خود و دیگر توطئه‌گران غرب جهت آتش‌افروزی در آبهای خلیج‌فارس، صدها گردان از نیروهای تازه نفس رزمی - تخصصی مردمی در ادامه عزیمت رزمندگان سلحشور میهن اسلامی‌مان به جبهههای نبرد حق علیه باطل، تحت عنوان "کاروانهای مدافعین خلیج‌فارس"، در میان بدرقة گرم و پر شور مردم همیشه در صحنه و استوار شهرهای مختلف، برای پیوستن به همرزمان خود، رهسپار مرزهای آبی جنوب کشور شدند. | |||
امروز صدها گردان از نیروهای داوطلب در قالب نیروهای مدافعین خلیج‌فارس عازم مرزهای آبی جنوب کشور شدند. | |||
گزارشهای خبرنگاران ما حاکی است، دلیرمردان سپاهیان توحید، قبل از عزیمت از شهرهای بندرعباس، قم، سنندج، رشت، کرمان، بوشهر، شیراز، قزوین، مشهد، دامغان، همدان، ورزنه، هشتپرتالش، میبد، یزد، ساری، شهرکرد، بروجن، فارسان، لردگان، سمنان، نور، بابلسر، بیرجند، قمشه، گیلان‌غرب، بروجرد، قروه، بندرلنگه، شاهرود، کتالم، گلوگاه، کاشان، اهواز، زاهدان و ورامین به مرزهای آبی - خاکی میهن اسلامی، پس از انجام نوحه‌خوانی و سینهزنی، دست به یک مانور رزمی باشکوه در سطح خیابانهای این شهرستانها زده و آمادگی خود را جهت هرگونه رویارویی و برخورد با توطئههای امریکای جنایتکار در خلیج‌فارس و سرکوبی قوای تجاوزگر صدامی، به نمایش گذاشتند. این گزارشها حاکی است، در حالی که مسئولان و مقامات محلی، روحانیون، کارکنان ادارات و ارگانهای دولتی و انقلابی حضور داشتند، اقشار مختلف مردم با شعارهای "ما فاتح اروندیم - در خلیج‌فارس توانمندیم"، "خلیج‌فارس ایران - محل دفن ریگان"، "جنگ، جنگ تا پیروزی" و "مرگ بر امریکا"، ضمن بدرقه شایسته از لشکریان توانمند اسلام، بر شکست نهایی دشمن صهیونیستی حاکم بر عراق و حامیان بینالمللیاش و پیروزی نهایی تأکید کردند.»<ref>روزنامه کیهان، 29/4/1366، ص3.</ref> | |||
== گزارش- 840 == | |||
رادیو امریکا دربارة علل حمایت مردم ایران از جنگ، مصاحبه روزنامه نیویورک تایمز را که با دو تن از صاحبنظران امریکایی انجام شده است، چنین نقل می‌کند. گری گوریرز پژوهشگر دانشگاه تگزاس، با رویکرد روانشناسی - اجتماعی، به تأثیرات بمباران شهرهای ایران اشاره کرده و میگوید: «شور جنگ ایران از آن جهت مداومت یافته است که بمباران هوایی مردم غیرنظامی توسط عراق، به پشتیبانی همگانی افزوده است. یکی از دوستان انگلیسی من که در تهران زندگی می‌کند، میگوید که روزِ بعد از یکی از بمبارانها در محله او، بر شمار داوطلبان عزیمت به جبهه که در برابر دفتر بسیج نزدیک منزل او به صف ایستاده بودند، به شدت افزوده شد. از این رو، گمان میرود که بمباران عراقیها، در واقع بر میزان هواداری مردم از ادامة جنگ میافزاید. رابرت سورو گزارشگر روزنامه نیویورک تایمز نیز به زمینههای تاریخی روابط ایران و عراق و همچنین به شرایط روانی جامعه ایران، ناشی از بیتوجهی غرب به تجاوز عراق اشاره کرده و میگوید: برای غرب اشتباه بزرگی است که احساس مظلومیت ایرانیها در این جنگ نادیده گرفته شود. به گمان من، جنگ یک واکنش اساسی و دیرپا علیه عراق بهوجود آورده است. سوای انزجار بسیار | |||
قدیمی از عراقیها به‌عنوان نزدیکترین عربها به ایران، گونهای رقابت ایران و عراق در میان است که قدمت بسیار دارد. یکی از عوامل اصلی مهم رنجش و خشمی که ایرانیان از امریکا و باقی جهان غرب دارند، این است که پس از هجوم روشن و آشکار یک اقدام خصمانه علیه یک کشور همسایه، هیچ کس به پشتیبانی از ایران برنخاست. البته در آن زمان، در دوره بحران گروگانهای امریکایی، اوضاع بسیار پیچیده و دشوار بود. با این همه، احساس کلی ایرانیان آن است که به آنها حمله شده، هیچکس از آنها دفاع نکرده است و آنها میخواهند جهانیان بدانند که انتقامشان را خواهند گرفت.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 124، 31/4/1366، صص 35 و 36، رادیو امریکا، 29/4/1366.</ref> | |||
== گزارش- 841 == | |||
خبرگزاری رویتر دربارة تشدید اقدامات نظارتی ایران در تنگه هرمز، به نقل از منابع کشتیرانی اعلام کرد: «در حالی که تنها چند روز به اجرای طرح اسکورت نفتکشهای کویتی توسط ناوهای امریکایی باقی مانده است، ایران کنترل کشتی‌های تجاری در تنگه هرمز را تشدید کرده است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 123، 30/4/1366، صص 27 و 28، دوبی - خبرگزاری رویتر، 29/4/1366.</ref> رویتر میافزاید: «چهار فروند ناوچه نیروی دریایی ایران مستقر در بندرعباس، در روزهای اخیر، فعالیتهای خود را در رابطه با کنترل کشتی‌های تجاری، به طرز غیرمعمول افزایش دادهاند و کشتی‌های باری، هدفهای اصلی آنها بهشمار میروند. ایران میتواند از طریق تلاش برای کنترل هویت دو نفت‌کش کویتی با پرچم امریکا که قرار است بهزودی از طریق تنگه هرمز وارد خلیج‌فارس شوند، سبب افزایش تشنج در منطقه شود، ولی با توجه به قدرت آتش دفاعی و هجومی واحدهای اسکورت کننده نفت‌کش‌ها و برخوردار بودن آنها از پشتیبانی هوایی، انتظار نمیرود که ایران به یک چنین اقدامی دست بزند. حرکت آنها هر وقت که باشد، یک چیز قطعی است، ایرانیها از آن اطلاع خواهند داشت. حتی یک کشتی، بدون اطلاع ایرانیها از تنگه هرمز عبور نمیکند.»<ref>همان، ص28، خبرگزاری رویتر، 29/4/1366.</ref> | |||
از سوی دیگر، روزنامه الاتحاد خبرداد شوروی از ایران خواسته است از اجرای مانور نظامی خود در خلیج‌فارس که در روزهای آینده برگزار خواهد شد، خودداری کند. این روزنامه به نقل از منابع نزدیک به آندره گرومیکو رئیسجمهوری شوروی، میافزاید: «رئیسجمهوری شوروی طی دیدار اخیرش با لاریجانی معاون وزیرخارجه ایران که در مسکو انجام گرفت، از وی خواسته است تا به مقامات ایران بگوید، با توجه به موقعیت فعلی ایران، از برگزاری مانور نظامی خود (مانور دریایی شهادت) که قرار است در ماه آینده در خلیج‌فارس اجرا شود، خودداری نمایند. براساس این گزارش آندره گرومیکو گفته است که این مانور به حل مسالمتآمیز قضیه کمکی نخواهد کرد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 124، 31/4/1366، صص 6 و 7، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 30/4/1366.</ref> | |||
== گزارش- 842 == | |||
با نزدیکتر شدن زمان شروع اسکورت نفتکشهای کویتی و احتمال افزایش تنشهای موجود در خلیج‌فارس، دولت ژاپن از شرکتهای نفتی این کشور خواست که وابستگی نفتی خود به ایران را کاهش دهند. روزنامه لویدز لیست (چاپ لندن)، با اعلام این خبر میافزاید: «ژاپن به کمپانیهای نفتی این کشور توصیه کرد وابستگی خود به نفت ایران را کاهش دهند و درصدد یافتن جایگزینی برای آن باشند تا در صورت بروز هرگونه قطع جریان صدور نفت ایران، آمادگی لازم را داشته باشند. | |||
لویدز لیست می‌نویسد: «پس از ملاقات دوشنبة مقامات وزارت تجارت و صنایع ژاپن با نمایندگان این شرکتها، یکی از این نمایندگان، دلیل تشکیل جلسه را غیرعادی توصیف کرده و گفت مقامات دولتی میخواستند بدانند دقیقاً در آینده نزدیک، شرکتهای ژاپنی روی دریافت چه میزان نفت از ایران برنامهریزی کردهاند.» این روزنامه میافزاید: «قرار برپایی این جلسة هفته قبل، زمانی گذاشته شد که هم‌زمان با تشدید حضور نظامی امریکا در خلیج‌فارس، ژاپن احساس کرد که این وضعیت حساس ممکن است به یک قطع موقت در صادرات نفت ایران منجر شود.» لویدز لیست اضافه می‌کند: «یک منبع نزدیک به وزارت تجارت و صنایع ژاپن گفته است مقامات دولت ژاپن از امکان درخواست امریکا جهت تحریم خرید نفت از ایران نگران‌اند و مایل نیستند یک بار دیگر بعد از ماجرای کمپانی توشیبا که ژاپن را در موقعیت ضعیفی در مقابل امریکا قرار داد، واقع شوند.» در پایان این خبر آمده است: «مقامات وزارت نفت ایران، هفته آینده برای مذاکره جهت افزایش فروش نفت به ژاپن و رسانیدن آن تا سطح روزانه چهارصد هزار بشکه، وارد توکیو می‌شوند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 124، 31/4/1366، صص 4 و 5، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 30/4/1366.</ref> | |||
در زمینه تأثیر ناامنی ناشی از درگیری ایران و امریکا در وضعیت بازار نفت، تحلیل‌گران نفتی امریکا اعلام کردند: «از بیم کاهش عرضه نفت بهدلیل درگیری نظامی میان ایران و امریکا در خلیج[فارس] بهای نفت بهحدی رسیده است که طی هجده ماه گذشته، بالاترین حد به نظر میرسد.»<ref>روزنامه اطلاعات، 30/4/1366، ص4.</ref> | |||
== گزارش- 843 == | |||
سفیران دانمارک، بلژیک و آلمان غربی به‌عنوان رؤسای دورهای جامعه اقتصادی اروپا، پیش | |||
از ظهر امروز با علی‌محمد بشارتی قائممقام وزیرخارجه دیدار کردند. در این دیدار که چند ساعت قبل از تشکیل جلسة وزیران خارجه عضو جامعه اروپا در بروکسل انجام گرفت، علی‌محمد بشارتی با تشریح اقدامات خلاف قانون دولت فرانسه گفت: «ما به هیچوجه تسلیم فشار و شانتاژ نشده و سیاست ضربه را در برابر هر کشوری که بخواهد به ما تعدی کند، اجرا میکنیم.» وی تأکید کرد: «دولت فرانسه، سفارت جمهوری اسلامی ایران را به محاصره درآورده است و از رفت و آمد دیپلماتهای ما جلوگیری می‌کند و همچنین یکی از دیپلماتهای ما را به شدت مجروح کرده است که هم‌اکنون در بیمارستان بستری و حال وی وخیم می‌باشد. به نظر ما، همه مشکلات فوق را که فرانسه آغاز کرده است باید مورد بررسی قرار داد تا مشخص شود که چرا و به چه علت، دولت فرانسه کنوانسیون وین را زیرپا گذارده است؟ و به نظر ما، باید با این علتها مبارزه کرد.» در این ملاقات، سفیر دانمارک - که کشورش ریاست جامعه اروپا را به عهده دارد - رفع محاصره سفارت فرانسه در تهران، آزادی تردد دیپلماتهای فرانسوی و ملاقات با آنها را تقاضا کرد که قائممقام وزارت خارجه در پاسخ گفت: «هرگاه حرکتی برای اجرای مقررات کنوانسیون وین و رفع تضییقات به عمل آمده برای سفارت و دیپلماتهای ایران در پاریس از سوی دولت فرانسه مشاهده کنیم، ما نیز متقابلاً، عکسالعمل مثبت نشان خواهیم داد و همچنین از سفرای جامعة اروپا انتظار داریم که رفتار خلاف قانون فرانسه را تقبیح کرده و با عیادت از آقای امینزاده در بیمارستان، مشاهده نمایند که مدعیان حقوق بشر و کنوانسیون وین، چه بلایی بر سر دیپلمات ایرانی آوردهاند.»<ref>روزنامه کیهان، 30/4/1366، ص18.</ref> | |||
در پی این ملاقات، ژاک یوس وزیر امورخارجه لوگزامبورگ اعلام کرد: «ایران بهرغم مداخله دانمارک که به نام جامعه اقتصادی اروپا انجام گرفت، کماکان بر مواضع خود پافشاری کرده و همچنان برای اینکه بگذارد دیپلماتهای فرانسوی، تهران را ترک کنند، می‌خواهد تا پاریس مصونیت دیپلماتیک در مورد وحیدگرجی را به‌رسمیت بشناسد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 123، 30/4/1366، ص40، بروکسل - خبرگزاری فرانسه، 29/4/1366.</ref> | |||
وزیران خارجه کشورهای عضو جامعه اقتصادی اروپا نیز که بعدازظهر امروز در بروکسل تشکیل جلسه دادند، متعهد شدند که در مناقشه میان ایران و فرانسه، کمک‌های انسانی و مادی در اختیار فرانسه قرار دهند. خبرگزاری آسوشیتدپرس با اعلام اینخبر میافزاید: «وزیرخارجه دانمارک که ریاست اجلاس وزرای مزبور در بروکسل را بهعهده داشت، گفت: فرانسه خواستار حمایت سیاسی از شرکای خود در جامعه مزبور در رابطه با سختشدن موضع آن کشور در مناقشه با ایران نشده است. وی افزود: برنارد بوسون معاون وزیرخارجه فرانسه، خواستار حمایت مادی برای دیپلماتهای خود در تهران شده است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 124، 31/4/1366، ص51، بروکسل - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 30/4/1366.</ref> امریکا نیز ضمن حمایت از موضع فرانسه، روش ایران را محکوم کرد. مارلین فیتز واتر سخنگوی کاخ سفید با اعلام این خبر افزود: «ما از فرانسه بهخاطر این اقدام، حمایت میکنیم و اقدام فرانسه را قابل توجیه میدانیم.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 123، 30/4/1366، ص50، واشنگتن - خبرگزاری فرانسه، 29/4/1366.</ref> | |||
== گزارش- 844 == | |||
مذاکرات نسبتاً مفصل فرمانده قرارگاه نصرت (علی هاشمی) با فرمانده تیپ12 قائم (مهدوی‌نژاد) در بعدازظهر امروز هر چند نتیجة مورد انتظار قرارگاه نصرت مبنی‌بر حضور مجدد نیروهای تیپ12 در سنگرهای تصرف شده در شب قبل را به همراه نداشت، لیکن مهدوی‌نژاد با توجه به امکانات محدود یگانش پذیرفت که با اجرای عملیاتی محدود، یک دسته نیرو شامل 3 تیم، در سنگر شماره 3 تا پیچ ضلع غربی جزیره مجنون جنوبی مستقر شوند. علاوه بر آن، اقدام به احداث سنگر و استحکامات کرده و حداقل بخشی از محدوده تصرف شده در شب قبل را تثبیت کنند. | |||
در پی تصمیم به اجرای عملیات محدود روی ضلع غربی جزیره مجنون جنوبی، با دستور فرمانده تیپ12 قائم، نیروهای غواص عمل‌کننده پس از تاریکی هوا از مسیر نهر صوئیب حرکت کردند و به دلیل تاریک بودن منطقه با حدود 5/1 ساعت تأخیر، ساعت 21:30 روی ضلع غربی پیاده شده و در سنگر4 مستقر شدند و پس از شناسایی عمق منطقه به وسیله نیروهای اطلاعات به جلو حرکت کردند. دشمن که حرکت این نیروها را کنترل می‌کرد بلافاصله با شلیک منور و پرتاب فلر (منور قوی و پردوام) به وسیله هلی‌کوپتر، آسمان منطقه را روشن کرد و با اعلام آماده‌باش صددرصد به نیروهای در خط و آتش خود، به نیروهای تأمین جلو دستور داد به عقب برگردند. حجم آتش عراق تلفاتی را به نیروهای غواص وارد کرد و حدود 10 تن از آنان، از جمله دو تن از نیروهای اطلاعات مجروح شدند. با وجود این، نیروها پیشروی کردند و به سنگر3 رسیدند و چون نیروهای عراقی در آنجا حضور نداشتند، پیشروی تا پیچ ضلع غربی ادامه یافت. | |||
با روشن شدن هوا، نیروهای در خط اعلام کردند به دلیل سنگین بودن آتش عراق، جز 3 نفر، بقیه نیروها مجروح شده‌اند که فرماندهی تیپ تصمیم‌گیری را به خود این نیروها واگذار کرد و آنها نیز حرکت به عقب را آغاز کردند لکن در ساعت 6:30 صبح مجدداً حدود 150 متر جلوتر از سنگر 5/3 مستقر شدند. <ref>سند شماره 549/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات مجنون، گزارش راوی قرارگاه کربلا، یدالله ایزدی، صص 62 - 59؛ و - سند شماره 259560 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: هدایت عملیات، 30/4/1366.</ref> | |||
== گزارش- 845 == | |||
در ساعت 3 بامداد امروز یک گردان از نیروهای کماندویی عراق در منطقه عملیاتی فاو در خط حد نیروهای لشکر14 امام حسین(ع) (کارخانة نمک) به مواضع این یگان هجوم آوردند. نیروهای خودی که از قبل آمادگی مقابله با این اقدام دشمن را داشتند، با تاکتیک نظامی اجازه دادند تا نیروهای عراقی 300 متر به داخل مواضع خودی نفوذ نمایند، سپس به نیروهای عراقی یورش بردند. در این عملیات 60 تن از نیروهای دشمن کشته و بیش از 150 تن نیز زخمی شدند. چند تن از مهاجمان نیز به اسارت درآمدند.<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 154، 31/5/1366، ص2.</ref> | |||
== گزارش- 846 == | |||
در ادامة مأموریت کنترل تنگه هرمز، ناوگان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، امروز 4 فروند کشتی خارجی را در تنگه هرمز بازرسی کردند و پس از اطمینان از نبود کالای غیرمجاز در این کشتی‌ها، آنها را در مسیرهای مربوطه هدایت کردند. همچنین به گزارش ستاد مشترک ارتش، واحدهای نیروی دریایی ارتش، دو فروند شناور عراقی را در کانال خور عبدالله شناسایی کردند و سپس با آتش دقیق توپخانه‌های ساحلی هر دو شناور را منهدم کردند.<ref>روزنامه کیهان، 31/4/1366، ص3؛ و - سند شماره 120909 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه، 30/4/1366.</ref> | |||
== گزارش- 847 == | |||
در حمله عناصر حزب دمکرات به نیروهای خودی در پایگاه میدانلر از توابع سلماس، چهارده تن از نیروهای حزب دمکرات مجروح شدند. در این حمله یکی از نیروهای خودی به شهادت رسید.<ref>سند شماره 88265 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا به فرماندهی نیروی زمینی سپاه، 6/5/1366، ص1.</ref> همچنین گروهی 25 نفره از نیروهای این حزب، به پایگاه مقاومت کلکتان (کلکجان) در اطراف مریوان حمله کردند و یک و نیم ساعت با نیروهای این پایگاه درگیر شدند، ولی موفقیتی بهدست نیاوردند. در این حمله، دو تن از نیروهای مهاجم زخمی شدند.<ref>سند شماره 88177 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (معاونت اطلاعات) به ستاد مرکزی سپاه (معاونت اطلاعات)، 1/5/1366.</ref> | |||
در لرستان نیز پانزده فرد مسلح که احتمال داده می‌شود جزء عناصر سازمان مجاهدین خلق باشند، با حمله به مقرّ یک توپ ضدهوایی در پلدختردر نزدیکی منطقه حساس تنگ فنی قصد داشتند آن را به تصرف درآورند که با مقاومت نیروهای محافظ ضدهوایی موفقیتی بهدست نیاوردند. در این حمله یکی از افراد محلی که صاحب یک قهوهخانه بود، به شهادت رسید.<ref>معاونت اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نشریه گزارش روزانه، شماره 251، 31/4/1366، ص1.</ref> | |||
== گزارش- 848 == | |||
مبارزان کرد چهار تن از اتباع مصری را در شهر صلاحالدین در غرب منطقه شقلاوه، اسیر کردند. خبرگزاری جمهوری اسلامی دراین‌باره اعلام کرد: «این عده که به‌عنوان مزدور در خدمت رژیم بعث عراق قرار داشتند، به هنگام حمله مبارزان کرد به یک کاباره در شهر صلاحالدین دستگیر شدند. در همین عملیات، کاباره و مشروب‌فروشی شهر نیز به آتش کشیده شد.»<ref>روزنامه اطلاعات، 30/4/1366، ص14.</ref> | |||
ضمیمه گزارش829: متن کامل قطعنامه 598 | |||
«قطعنامه 598 (1987) | |||
تاریخ: 20 ژوئیه 1987 (29 تیر 1366) | |||
رأی: اتفاق آرا | |||
شورای امنیت، با تأیید مجدد قطعنامة 582 (1986) خود، با ابراز نگرانی از اینکه علی‌رغم درخواست‌هایش برای آتش‌بس، مخاصمة بین ایران و عراق به شدّت سابق و با تلفات انسانی و تخریب مادّی بیشتر، ادامه دارد، با تأسف نسبت به آغاز و ادامة این مخاصمه و همچنین با تأسف نسبت به بمباران مراکز کاملاً مسکونی غیرنظامی، حملات به کشتی‌های بی‌طرف و هواپیماهای غیرنظامی، تخطی از قوانین بشردوستانة بین‌المللی و سایر قوانین مخاصمات مسلحانه و به‌ویژه استفاده از سلاح شیمیایی برخلاف تعهدات ناشی از پروتکل 1925 ژنو، با نگرانی عمیق از اینکه احتمال تصاعد و گسترش بیشتر مخاصمه وجود دارد، با عزم راسخ نسبت به پایان دادن به تمامی عملیات نظامی بین ایران و عراق، با اعتقاد به اینکه حل و فصل جامع، عادلانه، شرافتمندانه و بادوام در مخاصمة بین ایران و عراق باید حاصل شود، با یادآوری مقررات منشور سازمان ملل متحد، به‌ویژه تعهد کلیة اعضا نسبت به حل و فصل اختلافات بین‌المللی به طرق صلح‌آمیز به نحوی که صلح و امنیت بین‌المللی و عدالت را به خطر نیندازد، | |||
با احراز اینکه در مخاصمه بین اختلاف ایران و عراق، نقض صلح حاصل شده است، با اقدام بر اساس مواد 39 و 40 منشور سازمان ملل متحد، | |||
1- از ایران و عراق می‌خواهد که به‌عنوان اولین قدم به سوی حلّ و فصل از طریق مذاکره، آتش‌بس فوری را رعایت کنند، تمام عملیات نظامی را در زمین، دریا و هوا متوقف سازند و کلیة نیروها را بی‌درنگ به مرزهای شناخته شدة بین‌المللی بازگردانند. | |||
2- از دبیرکل درخواست می‌شود که گروهی از ناظران سازمان ملل متحد را برای تأیید، تحکیم و نظارت بر آتش‌بس و عقب‌نشینی به مرزها اعزام دارد و به علاوه از دبیرکل درخواست می‌شود که ترتیبات ضروری را برای مشاوره با طرفین انجام داده و گزارش آن را تسلیم شورای امنیت کند. | |||
3- شورا مصرانه می‌خواهد که اسرای جنگی پس از توقف مخاصمات فعّال، براساس کنوانسیون سوم ژنو در 12 اوت 1949 بی‌درنگ آزاد و عودت داده شوند. | |||
4- از ایران و عراق دعوت می‌شود که با دبیرکل درخصوص اجرای این قطعنامه و در کوشش‌های میانجیگرانه برای کسب یک حلّ و فصل جامع، عادلانه، شرافتمندانه و مورد قبول طرفین در مورد تمام موضوعات مهم، براساس اصول مندرج در منشور ملل متحد همکاری کنند. | |||
5- از کلیة دولت‌های دیگر دعوت می‌شود که حداکثر خویشتن‌داری را به عمل آورده و از هر اقدامی که ممکن است منجر به تصاعد و گسترش بیشتر مخاصمه شود احتراز جویند و بدین گونه اجرای قطعنامة حاضر را تسهیل نمایند. | |||
6- از دبیرکل درخواست می‌شود که ضمن مشورت با ایران و عراق، مسئلة تفویض کار تحقیق در باب مسئولیت مخاصمه را به هیئتی بی‌طرف، بررسی کرده و در حداقل مدت ممکن به شورا گزارش دهد. | |||
7- با شناسایی عظمت خسارات وارده در خلال مخاصمه و نیاز به کوشش جهت نوسازی، به محض پایان مخاصمه با استفاده از کمک‌های مناسب بین‌المللی، از دبیرکل درخواست می‌شود که گروهی از کارشناسان را برای مطالعه در باب مسئلة نوسازی تعیین کرده و به شورای امنیت گزارش دهد. | |||
8- به علاوه از دبیرکل درخواست می‌شود که با مشورت با ایران و عراق و سایر کشورهای منطقه، تدابیر افزایش امنیت و ثبات منطقه را مورد مداقه قرار دهد. | |||
9- از دبیرکل درخواست می‌شود که شورای امنیت را به‌طور مداوم در جریان اجرای این قطعنامه قرار دهد. | |||
10- شورای امنیت تصمیم دارد که برای در نظر گرفتن اقدامات بیشتر و تضمین اجرای این قطعنامه در صورت ضرورت جلساتی تشکیل دهد.»<ref>اداره کل امور حقوقی وزارت امورخارجه، تحلیلی بر جنگ تحمیلی رژیم عراق علیه جمهوری اسلامی ایران، جلد 2، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امورخارجه، چاپ دوم 1373، صص 214 - 212؛ و - مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد6، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1388، صص 305 - 303.</ref> | |||
نسخهٔ کنونی تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۲۳
| روزشمار جنگ سال 1366 1366.04.29 | |
|---|---|
| نامهای دیگر | بیست و نه تیر |
| تاریخ شمسی | 1366.04.29 |
| تاریخ میلادی | 20 ژوئیه 1987 |
| تاریخ قمری | 23 ذیقعده 1407 |
گزارش- 829
سرانجام پس از ماهها بحث وگفت‌وگو، امروز جلسة شورای امنیت سازمان ملل - که در جمع آنان، وزیران خارجه چهار کشور امریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان غربی (جورج شولتز، ژان برنارد ریمون، جفری هاو و دیتریش گنشر) به نشانه جدیت و عزم اعضای شورا، در این جلسه حاضر شده بودند - به ریاست ژان برنارد ریمون در ساعت 15 به وقت محلی، تشکیل شد. در این نشست، همة پانزده عضو شورای امنیت، بدون توجه به نظرهای ایران که خواستار معرفی و تنبیه متجاوز و پرداخت غرامت به طرف آسیب‌دیده بود، به قطعنامه 598 رأی مثبت دادند.
در جلسه امروز شورای امنیت سازمان ملل بدون توجه به نظرات ایران، قطعنامه598 به اتفاق آرا تصویب شد. روزنامه کیهان به نقل از خبرگزاریها گزارش داد: «به موجب این قطعنامه، کمیته ویژهای از طرف سازمان ملل جهت بررسی و تعیین آغازگر جنگ تحمیلی و برآورد خسارات مالی به تهران و بغداد اعزام خواهد شد. در این قطعنامه که در واقع تأیید قطعنامه شماره 582 سال گذشته این شورا می‌باشد، پرداخت غرامت جنگی و آزادی و بازگشت اسرای جنگی به دو کشور گنجانیده شده است. پانزده عضو شورای امنیت با تصوب قطعنامه 598 خواستار آتش‌بس فوری میان ایران و عراق، بازگشت نظامیان به مرزهای شناخته شده بین‌المللی و اعزام کارشناسان سازمان ملل برای اجرای مقررات آتش‌بس به منطقه شده‌اند. در قطعنامه فوق گفته می‌شود که شورا طبق بندهای 39 و 40 منشور سازمان ملل عمل خواهد کرد. به موجب این دو ماده چنانچه هر یک از طرفین درگیر در جنگ، مفاد قطعنامه را نپذیرد، جامعه بین‌المللی آن کشور را تحریم اقتصادی همه جانبه خواهد کرد. در قطعنامه، اعضای شورا از خاویرپرز دکوئیار خواستهاند که نقش فعالتری در اجرای مفاد قطعنامه به عهده بگیرد و شورا را در جریان کل قضایا قرار دهد. وزیرخارجه انگلیس در جلسه امشب شورا گفت: اشاره قطعنامه به بندهای 39 و40 منشور سازمان ملل، نشان میدهد جامعه بین‌المللی اهتمام دارد که به این جنگ پایان دهد. در پایان جلسه امشب، عصمت کتانی نماینده عراق در سازمان ملل، در سخنان کوتاهی از دبیرکل و اعضای شورای امنیت تشکر کرد. دبیرکل سازمان ملل پس از پایان اجلاس، با نمایندگان ایران و عراق به‌طور جداگانه دیدار کرد و متن قطعنامه را در اختیار آنها قرار داد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، چند ساعت پیش از تصویب قطعنامه شورای امنیت در خصوص پایان جنگ عراق و ایران، جورج شولتز وزیر امور خارجه امریکا، به همراه خاویر پرز دکوئیار دبیرکل این سازمان و وزرای امور خارجه شش کشور عضو شورای امنیت به بررسی اوضاع خلیج [فارس] پرداختند.[۱] بلافاصله پس از صدور قطعنامه 598 رونالد ریگان رئیس‌جمهور امریکا در بیانیهای، از صدور این قطعنامه اظهار خشنودی کرد. خبرگزاری فرانسه گزارش داد: «وی اظهار امیدواری کرد که طرفین درگیر در جنگ، به این درخواست احترام بگذارند. در این بیانیه که به وسیله سخنگوی کاخسفید خوانده شد، آمده است: امریکا برای تعهدات خود برای تأمین امنیت و آرامش برای دوستان خود که درگیر جنگ خلیج[فارس] نیستند، پای‌بند خواهد بود. تلاش ما در این مورد، فقط جلوگیری از تهدیدهای روزافزون که منافع حیاتی امریکا و جهان با آن روبه‌رو است و نیز تسریع حل جنگ ایران و عراق می‌باشد. هدف ما دستیابی به صلح است نه شرکت در جنگ و برافروختن آن. ازسوی دیگر، سخنگوی کاخ سفید خاطرنشان ساخت: در صورت عدم توجه به این قطعنامه، امریکا آماده است تا ظرف مدت نسبتاً کوتاهی، در مورد قطعنامه دوم که هدف از آن افزایش ارزش قطعنامه اول است، تلاش نماید.»[۲] آلمان غربی نیز به ایران هشدار داد که در صورت خودداری از پذیرفتن قطعنامه، با انزوای بیشتری روبه‌رو خواهد شد. خبرگزاری رویتر با اعلام این خبر به نقل از منابع دیپلماتیک، میافزاید: «هانس دیتریش گنشر وزیرخارجه آلمان، به‌طور روزافزونی به‌عنوان پل بین غرب و ایران عمل کرده و با آقای ولایتی وزیرخارجه ایران در تماس بوده است.»[۳]
گزارش- 830
نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل امروز در نامهای برای دبیرکل این سازمان، به امضای سعید رجایی خراسانی، به تهدیدات ناوهای امریکایی علیه هواپیماهای مسافری ایران اعتراض کرد. در این نامه آمده است: به اطلاع جناب‌عالی می‌رسانم که در 15 جولای 1987 (24 تیر 1366) دو هواپیمای مسافری جمهوری اسلامی ایران که حجاج را به مکه منتقل می‌کردند در کانال هوایی G53 به سوی بحرین، چند اخطار از ناوهای جنگی ایالات متحده در منطقه دریافت کردند. این تهدیدات نقض آشکار اصول و قوانین حقوق بین‌المللی محسوب شده و در شرایط موجود این قبیل رفتار غیرمسئولانه و تحریک‌آمیز، حاکی از دخالت آشکار خارجی در منطقه می‌باشد که ایالات متحده برای افزایش تنش در خلیج‌فارس طرح‌ریزی کرده است.[۴]
گزارش- 831
نماینده عراق در سازمان ملل (عصمت کتانی) امروز در نامه به دبیرکل این سازمان ادعا کرد که ایران چند نقطه مسکونی را گلولـه‌باران کرده است. در این نامه آمده است که ایران در مورخ 13 جولای 1987 (22/4/1366) مناطق مسکونی شهر ابوالخصیب، در مورخ 14 جولای 1987 (23/4/1366) مناطق مسکونی توابع القرنه، در مورخ 16 و 18 جولای 1987 (25 و 27 تیر 1366) مناطق مسکونی شهر بصره را گلولـه‌باران کرده که به تعدادی از خانه‌ها و اموال غیرنظامیان خسارت وارد شده است و 5 تن، از جمله یک زن و یک کودک مجروح شده‌اند.[۵]
گزارش- 832
بریجیتون نخستین نفت‌کش کویتی که تغییر نام یافته و حامل پرچم امریکا است، از فردا تحت اسکورت ناوگان امریکایی، سفر خود را از دریای عمان به تنگه هرمز و آبهای خلیج‌فارس شروع خواهد کرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه: «اولین کشتی کویتی، روز سهشنبه (فردا) رسماً از سوی امریکا حمایت نظامی می‌شود. منابع آگاه در خلیج‌فارس گفتند اولین کشتی‌های کویتی، فردا طی مراسم ویژهای در بندر الاحمدی کویت، رسماً پرچم‌گذاری شده و تحت حمایت نظامی امریکا درخواهند آمد. نفت‌کش الرفه و المناقیش فردا تحت پرچم امریکا درخواهند آمد و روز بعد از آن (پس فردا) قرار است تحت حمایت نیروی دریایی امریکا، از تنگه هرمز عبور کنند. یک منبع آگاه گفت: دو ناو امریکایی قرار است به بندر الاحمدی کویت وارد شوند. از سوی دیگر، نفت‌کش کویتی الرفه که قرار است فردا پرچم امریکا را بپذیرد، هم اکنون در مقابل ساحل امارات (بندر الفجیره) در مدخل خلیج‌فارس در انتظار نفت‌کش المناقیش می‌باشد.»[۶] به گفته رادیو امریکا، وزیر دفاع امریکا نیز دربارة آمادگی نیروهای آن کشور برای مقابله با موشکهای کرم ابریشم گفت: «در صورتی که ایران آمادگی پرتاب فوری موشک‌ها را داشته باشد، نیروهای امریکا آماده عملیات نظامی لازم هستند. اما سخن‌گویان وزارت امور خارجه امریکا بر این موضوع تأکید کردند که این عملیات، به منظور تحریک و به مبارزه طلبیدن ایران نیست و هدف آن حمایت کشتی‌های نفتی از خطرات ناشی از جنگ ایران و عراق است.»[۷] وزیر دفاع انگلیس نیز دربارة اوضاع خلیج‌فارس و دستورات ویژه مقامات نظامی این کشور به ناوگان انگلیس گفت: «کشتی‌های نیروی دریایی این کشور در صورت مواجه شدن با مشکلاتی در خلیج[فارس]، از خود و کشتی‌های تجاری انگلیس دفاع خواهند کرد. جرج یانکر، همچنین ضمن اعلام اینکه وی اوضاع جنگ خلیج[فارس] را بسیار خطرناک میبیند، اضافه کرد که کشتی‌های نیروی دریایی حق آن را دارند که به منظور دفاع از خود تیراندازی کنند. وزیر دفاع انگلیس گفت: نیروهای ما توانایی دفاع از خود را در خلیج‌فارس دارند و در صورتی که مورد حمله قرار بگیرند، دستور دارند تا از خود دفاع کنند. وی اضافه کرد که حضور انگلیس در خلیج‌فارس، غیر محرک و غیر گسترده خواهد بود. یانکر در ادامه اظهار داشت که تاکنون شواهدی دال بر اینکه ایران قصد دارد به کشتی‌های انگلیسی حمله کند، مشاهده نشده است. وی افزود: تهدیدات اخیر ایران احتمالاً بیشتر از آنکه یک واقعیت باشد یک جنجال و هیاهو است.»[۸] == گزارش- 5 == 833 سفیر فرانسه در کویت دربارة نحوة همکاری فرانسه با دولت کویت اظهار کرد: «فرانسه آماده است تمام نیازهای تسلیحاتی کویت را تأمین کند، اما نمیتواند درباره محافظت از نفتکشهای کویتی که نصب پرچم را بر روی آنها ایجاب می‌کند، قول بدهد. اگر دولت کویت تقاضا کند، فرانسه حاضر است با تأمین تمام نیازهای تسلیحاتی کویت از این کشور حمایت کند. پرچم فرانسه میتواند روی نفتکشهای کویت نصب شود، اما نصب پرچمها، اسکورت کشتی‌ها را ایجاب می‌کند و این امری است که ما نمیتوانیم درباره آن اطمینان دهیم.»[۹] سخنگوی وزارت دفاع این کشور نیز در سخنان مشابهی، حضور فرانسه در خلیج‌فارس را عادی و طبق تصمیمات قبلی مقامات این کشور اعلام کرد. وی گفت: هیچ‌گونه نیروی ویژة اضافی برای نیروی دریایی فرانسه در آبهای خلیج‌فارس در پی قطع روابط ایران و فرانسه، در نظر گرفته نشده است و مأموریت نیروی دریایی فرانسه در مدیترانه ایجاد تسهیلات برای عبور نفت‌کش‌ها و بازگشت آنها به فرانسه است. حضور دریایی فرانسه در سواحل سرزمینهایش در ماوراء بحار، به‌ویژه در اقیانوس آرام، یک حضور همیشگی است.[۱۰]
گزارش- 834
دربارة درخواست امریکا از عراق برای توقف موقت حمله به کشتی‌های حامل نفت ایران و پاسخ منفی عراق به این درخواست، روزنامه القبس (چاپ کویت) خبر داد: «دولت ریگان از عراق خواست هم‌زمان با آغاز اسکورت نفتکشهای کویتی توسط کشتی‌های جنگی امریکا، موقتاً دست از حمله علیه نفت‌کش‌ها در خلیج‌فارس بردارد.» القبس با اعلام این خبر افزود: «دولت امریکا از عراق خواست تا علی‌رغم موضع منفی ایران در قبال مصوبات شورای امنیت درباره برقراری آتش‌بس در سرتاسر جبهه‌ها، پای‌بندی خود را نسبت به اجرای مفاد قطعنامه شورای امنیت نشان دهد و موقتاً از حمله علیه نفت‌کش‌ها در آبهای خلیج‌فارس امتناع ورزد.» القبس اضافه کرد: «عراق در پاسخ به درخواست امریکا اطلاع داده است که نفتکشهای ایرانی جزء اهداف جنگی عراق محسوب می‌شوند.»[۱۱] رادیو امریکا نیز با اشاره به درخواست مشابه کشورهای عربی منطقه از عراق، به نقش این کشور در فرونشاندن تشنجات موجود اشاره کرد: «یک دیپلمات اروپایی در کویت میگوید تردیدی نیست که کویت و دیگر کشورهای حوزه خلیج‌فارس از عراق درخواست کردهاند زمانی که عملیات اسکورت نفتکشهای کویتی از طرف نیروی دریایی امریکا آغاز می‌شود از دست زدن به حمله در آبهای خلیج‌فارس خودداری کند. این دیپلمات گفت: مطبوعات جهان توجه خود را به تهدیدهای ایران معطوف داشتهاند در حالی که کلید این عملیات در بغداد است نه در تهران. انتظار میرود اولین نفت‌کش تحت اسکورت نیروی دریایی امریکا، کشتی عظیمی به نام بریجتون باشد که هم‌اکنون در ساحل شارجه در نزدیکیهای تنگه هرمز لنگر انداخته است.»[۱۲]
گزارش- 835
با نزدیکتر شدن زمان آغاز اسکورت نفتکشهای کویتی به وسیلة ناوگان امریکا، لحن اظهارات مقامات کویتی نیز تندتر شده است؛ امروز، شیخ سعد عبدالله ولیعهد و نخست‌وزیر کویت، بر حمایت این کشور از عراق تأکید کرد و گفت: «عراق نباید در این نبرد تنها گذاشته شود. عراق بخشی از ملت عرب به شمار میرود. تجاوز و اعمال تصرف علیه قطعهای از خاک عراق، تجاوز و اعمال تصرف علیه جهان عرب تلقی می‌شود. وی همچنین - با اینکه مقامات کشورش پیش از این گفته بودند که ورود مینهای شناور در مرزهای ایران و عراق به سمت سواحل کویت، بر اثر امواج دریا بوده است - اعلام کرد: «ایران عامل مینگذاری در کانال منتهی به پایانه نفتی الاحمدی کویت بوده است و بیش از پنجاه فروند کشتی تجاری در حال تردد به سواحل کویت از جمله ده یا یازده فروند کشتی متعلق به کویت به هنگام تردد در آبهای بین‌المللی با تعرض عمدی مواجه شده‌اند.»[۱۳] وی افزود: «دستوراتی به نیروی زمینی، دریایی و هوایی برای پاسخ‌گویی فوری به هرگونه تهاجم علیه منافع کویت داده شده است.» ولیعهد کویت در پاسخ به پرسشی دربارة احتمال حمله ایران به یکی از یازده فروند نفت‌کش کویتی که قرار است با پرچم امریکا تردد کنند، اظهار کرد: «این نفت‌کش‌ها از این پس کشتی‌های امریکایی هستند و اطمینان دارم که امریکاییها بدون هیچ‌گونه تردیدی از پرچم خود دفاع خواهند کرد.»[۱۴] سعد عبدالله در عین حال گفت: «کشور وی علی‌رغم درخواست از امریکا و دیگر قدرت‌های بزرگ برای کمک به محافظت از جریان صادرات نفت کویت، تشدید تلاشها برای پایان بخشیدن به این خونریزی و متوقف کردن جنگی که بسیاری از وجود آن رنج میبرند، هدف اصلی خود تلقی می‌کند.» شیخ سعد اضافه کرد: «ما درصدد اتخاذ یک خطمشی مبتنی بر تشنج نیستیم. ثبت کشتی‌ها در امریکا، یک اقدام تجاری تلقی می‌شود و در جهت تشدید جنگ یا ایجاد رویارویی بین قدرت‌های بزرگ در منطقه نمیباشد.» [۱۵] ولیعهد کویت همچنین دربارة همکاری انگلیس، فرانسه و چین در اجرای عملیات اسکورت نفتکشهای این کشور گفت: «کویت سه فروند نفت‌کش انگلیسی اجاره کرده است و دولت فرانسه نیز هم‌اکنون سرگرم بررسی درخواست کویت برای ثبت مجدد نفتکشهای کویتی در فرانسه است. امیدواریم پاسخ فرانسه در این خصوص مثبت باشد.[۱۶] چین کماکان سرگرم بررسی درخواست کویت برای اجاره نفتکشهای چینی است. حال آنکه اتحاد شوروی که قبلاً سه فروند نفت‌کش به کویت اجاره داده، متعهد شده است تا نفتکشهای دیگری را به شرط اینکه یک ماه قبل به آنها اطلاع داده شود، در اختیار کویت قرار دهد.»[۱۷]وی همچنین دربارة احتمال واگذاری پایگاه نظامی به نیروهای امریکایی گفت: «ما آمادگی نداریم پایگاههای هوایی یا دریایی اعطا کنیم ولی در صورت نیاز امریکا به نوعی تسهیلات، میتوانیم درباره آن بحث کنیم.»[۱۸]
گزارش- 836
کویت برای اقامت نیروهای امریکایی و تأمین سوخت ناوگان جنگی امریکا تسهیلاتی فراهم کرده است. روزنامه العمل الاسلامی به نقل از منابع مطبوعاتی کویت نوشت: «به منظور تهیه مقدمات لازم برای برافراشتن پرچم امریکا بر فراز نفتکشهای کویتی، دولت کویت اخیراً اقدام به ایجاد سه ایستگاه سوخت‌رسانی بزرگ برای کشتی‌های جنگی امریکا کرده است که قرار است در چند روز آینده عهدهدار حفاظت از یازده نفت‌کش کویتی در خلیج‌فارس شوند. منابع مطبوعاتی کویت گفتند از مجموع سه ایستگاه مذکور، دو ایستگاه در بندر عبدالله و سومین ایستگاه در بندر الشعیبه برپا شده است. همین منابع افزودند دلیل اقدام کویت به ایجاد سه ایستگاه مذکور، شتاب دادن به عملیات فنی به منظور تردد کشتی‌های جنگی امریکا و پهلو گرفتن آنها در سواحل کویت می‌باشد. از طرفی، منابع موثق کویتی گفتند دولت کویت اخیراً اقدام به تخلیه چند مجتمع مسکونی کارمندان شرکت نفت کویت در منطقه الاحمدی به منظور سکونت دادن سربازان و افسران نیروی دریایی امریکا، کرده است. این سربازان و افسران امریکایی قرار است همراه کشتی‌های جنگی عهدهدار حفاظت از نفتکشهای کویتی، وارد کویت شوند. از سوی دیگر، دولت کویت و امریکا موافقت خود را برای تشکیل اتاق عملیات مشترک، متشکل از کارمندان عالیرتبة نفتکشهای کویتی و افسران نیروی دریایی امریکا ابراز کردند. وظیفه اتاق عملیات مزبور نظارت بر مأموریت واحدهای دریایی امریکا است که قرار است نفتکشهای کویتی را حفاظت کنند. خاطرنشان می‌شود عبدالفتاح البادر رئیس اداره نفتکشهای کویتی شخصاً پرچمهای امریکا را که قرار است بر نفتکشهای کویتی نصب شوند، از لارنس هاپکینز عضو کنگره امریکا در محل سفارت امریکا در کویت تحویل گرفته است.»[۱۹]
گزارش- 837
بحرین تنها کشور منطقه است که به‌طور رسمی پایگاه نظامی در اختیار نیروی دریایی امریکا قرار داده است، ولی وزیرخارجه این کشور از بروز تشنج نظامی بین ایران و امریکا اظهار نگرانی کرد. شیخ محمد بن مبارک در مصاحبه با روزنامه گلف نیوز (چاپ بحرین)، گفت: «امیدوارم که گسترش حضور نیروی دریایی امریکا در خلیج‌فارس به بروز درگیری با ایران منجر نشود.» وی گفت: «امیدوارم که کشورهای تولید کننده اسلحه نیز عرضه تسلیحات خود به هر دو کشور ایران و عراق را متوقف سازند.» وزیرخارجه بحرین همچنین گفت: «متوقف شدن جنگ، به اِعمال یک تحریم بین‌المللی احتیاج دارد.» خبرگزاری رویتر با اعلام این خبر به نقل از وزیرخارجه بحرین میافزاید: «ما بایستی صبور و سرسخت باشیم. سازمان ملل تنها مکان قابل دسترسی جهانیان برای گفت‌وگو پیرامون این قضیه محسوب می‌شود و اگر شکست بخورد، ما با یک هرجومرج و ناآرامی روبه‌رو خواهیم شد.» به نوشتة گلف نیوز وزیرخارجه بحرین با اعلام حمایت کشور متبوعش از اقدام واشنگتن در رابطه با تجهیز نفت‌کش‌ها افزود: «ما امیدواریم امریکا به یک رویارویی با ایران یا عراق کشانده نشود.» شیخ محمد بن مبارک گفت: «ما امیدواریم طرح تغییر پرچم به‌طور مسالمتآمیز و بدون هیچ‌گونه دخالتی انجام گیرد. ما این اقدام امریکا را مورد تأیید قرار دادیم و فکر میکنیم که اقدام به‌جایی می‌باشد.» وی افزود: «کویت صرفاً خواستار صدور نفت خود می‌باشد.» وی در پایان ادعا کرد: «پایگاههای نظامی در بحرین، از سوی هیچ کشور دیگری به کار گرفته نخواهد شد. کمک ما به یک کشتی آسیب دیده، خواه امریکایی، خواه متعلق به کشوری دیگر، هیچ‌گونه نگرانی را در زمینه کشیده شدن بحرین به داخل جنگ خلیج‌فارس به وجود نمیآورد. ما خواستار رویارویی با ایران نیستیم.»[۲۰]
گزارش- 838
حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی نماینده امام در شورای عالی دفاع، در مصاحبه با روزنامه اطلاعات دربارة مسائل اساسی جنگ مطالبی را بیان کرد. محورهای اظهارات آقای هاشمی رفسنجانی عبارت بود از: بررسی نقاط مثبت و منفی قطعنامه اخیر شورای امنیت؛ علل استقبال عراق از این قطعنامه؛ منابع تأمین اسلحه ایران؛ نقد نظریه اقدام نظامی کشورهای غربی علیه ایران؛ ادامه حرکت متوازن در حفظ وضعیت فعلی اقتصاد و روند فعلی جنگ؛ شرایط تغییر اولویت از حفظ وضعیت فعلی به توسعه جنبههای نظامی؛ برشماری تخصیصهای ریالی و ارزی در بخش نظامی؛ سیاست ایران در ارتباط با کشورهای منطقه و انتخاب روش عدم درگیری مستقیم با کویت و شرایط تغییر این سیاست؛ عملکرد فرانسه در تقویت جنبههای نظامی و اقتصادی عراق و نقش این کشور در تشنجات منطقه؛ برشماری سابقه اقدامات ایران برای ایجاد شرایطی جهت عادی سازی روابط با فرانسه؛ بازگویی کلیاتی از جریان فروش اسلحه امریکا به ایران (ماجرای مک فارلین) و اقدامات شیطنتآمیز امریکا در نحوة فروش و ارسال اسلحه در این ماجرا. گزیدهای از متن این مصاحبه به شرح زیر ارائه می‌شود: «سؤال: مسئلهای که هم اکنون مسئله روز است، قطعنامه (598) شورای امنیت است که امروز گفته میشد متن پیشنویس را تمام کردهاند و به تصویب میرسد. آخرین موضع ایران دراین‌باره چیست؟ آقای هاشمی: چیزی را که الآن آوردهاند (قطعنامه 598) دو سه نکته جدید در خود دارد. یکی اینکه شروع کردهاند از متجاوز حرف زدن و دنبال جنگ‌افروز رفتن که این خود نقطة مثبتی است، اما کیفیت کار مشخص نیست. دیگر، تحریم تسلیحاتی طرفی است که قطعنامه را نپذیرد. به هر طریق، نکات قابل تأملی ممکن است در این قطعنامه، برای ما وجود داشته باشد. در عین حال، مجموعه آن تأثیری در روند جنگ نخواهد داشت و به نظر ما با توجه به سابقه شورای امنیت و مسائلی که در همین قطعنامه وجود دارد، باید گفت از سر صداقت و مبتنی بر واقعیتها نیست. آنها اگر صداقت داشتند، باید در همین قطعنامه صریحاً متجاوز را معرفی می‌کردند. عراق که شدیداً مستأصل است و از سال 1364 به این طرف، بیشترین ضربهها را از جانب ما خورده است، ظاهراً از هرگونه پیشنهاد آتش‌بس، بازگشت به مرزهای گذشته و دیگر موارد، استقبال می‌کند. در حقیقت برای دنیا روشن است که طرف متجاوز کیست و این نکتهای است که حتی خود عراقیها هم یک بار به آن اعتراف کردهاند، به این نحو که گفتهاند: طرف آغاز کنندة جنگ مهم نیست، باید طرف ادامه دهنده این جریان هم مشخص شود. سؤال: آیا این احتمال عملی است که گاهی در تحلیلهای خارجیها صحبت از اقدام مشترک و عملی در سطح جهان برای سرکوب و اعمال زور علیه ایران به میان میآید؟ و ضمناً، حوادث مربوط به سفارتخانهها و برخورد کشورهای غربی با ما و نوشتههای جراید و رسانههای آنها هم این نکته را به ذهن میآورد که میخواهند افکار عمومی را آماده کنند تا احتمالاً در یک فرصت مناسب، به نام جامعه جهانی - فرض بفرمایید، با هواپیما - حمله کنند و قصدشان این باشد که به قول خودشان، مثلاً تهران را تسلیم کنند؟ آقای هاشمی رفسنجانی: بیشتر نفت دنیا از طریق خلیج‌فارس تأمین می‌شود و کشورهای منطقه بسیار آسیب‌پذیرند. کافی است تأسیسات برق، آب‌شیرین‌کن و بنادر اینها فلج شود، تا کشورهایشان فلج شوند، که معمولاً وقتی جنگی رخ میدهد، چنین وقایعی محتمل است و بدین ترتیب، قیمت نفت در جهان، حتی به بشکهای 50 تا 60 دلار میرسد که بر تورم جهانی اثر میگذارد، تازه اگر نفتی پیدا شود. به هر ترتیب، من بعید میدانم که کشورهای دیگر وارد جنگ شوند، گرچه جریان سفارتخانههای ما در انگلیس و فرانسه ادامه یک جریان کمک رساندن به عراق بود، اما واقعیت آن است که خیلی بعید به نظر میرسد کشورهای دنیا، خود را مستقیماً وارد جنگ کنند. البته عراق با تمام امکاناتش تاکنون در مقابل ما ایستاده است و ثمری نبرده است. آنچه مهم است، از اول هم، این کشورها پشت سر عراق بودهاند و تمام تلاش خود را برای حفظ رژیم حاکم بر عراق، به کار بستهاند که برایشان ثمری نداشته است. سؤال: به نظر میرسد که از یک سو، تلاش کردهایم که مسائل اقتصادی و مدیریت کشور را عادی نشان دهیم تا مشکلی در رابطه با جنگ پیش نیاید. از سوی دیگر، دشمنان ما سیاستشان این است که جنگ را همچنان طولانی کنند. در حالی که چه بسا لازم باشد که ما جدیتر از این، همه برنامهها و امکانات را به‌طور فوقالعاده و کامل در ارتباط با مسئله اصلی کشور که جنگ است، قرار دهیم تا پیروزی سریعتر به دست آید. آقای هاشمی: اگر مصلحت ایجاب کند و آن را تشخیص بدهیم (البته، تشخیص مصلحت با مقام رهبر، مجلس، دولت و... است) که وضع جنگ از دو حال خارج نیست و اگر فرضاً روزی چنین خطری را جدی بگیریم، راه دوم را انتخاب میکنیم. یک راه این است که همین جوری، وضع عادی را زیاد به هم نزنیم. عمرانِ کمتر و حرکت بطئی سازندگی را تحمل میکنیم و جنگ را ادامه میدهیم و هر سال هم که میگذرد، ما مقدار زیادی - خوب - پیش میرویم. میتوانیم این سیاست را ادامه بدهیم و خودمان را هم به همین صورت حفظ کنیم تا کار را به نهایت برسانیم، که این یک مقدار طول میکشد. دنیا هم سیاست صبر و انتظار دارد و یک روزی هم ممکن است رگ اصلی حیات صدام قطع شود. حالت دیگر آن است که ما میتوانیم - اگر واقعاً روزی آن خطر را جدی بگیریم و آن را به‌عنوان یک توطئه تلقی کنیم و در مقابلش بایستیم - بیاییم و کفه جنگ را سنگین کنیم و کفه امور جاری کشور را سبک کنیم. یعنی، ما پارسال پانصد گردان آماده کردیم، خودمان را در زمان دیگری آماده کنیم که دوهزار گردان آماده کنیم که واقعاً، اگر مثل عراق نیرویمان را به جبهه‌ها بیاوریم، ما ظرفیت دوهزار گردان را داریم. من نگران آن شرایطی که میگویید، نیستم، اگر نگرانی دراین‌باره هست، احتمالاً در تصمیم‌گیری است که ما ممکن است دچار مشکلاتی شویم. اگر همانگونه که ما سه ماه آخر پارسال (1365) را میجنگیدیم، سه فصل دیگر را هم همین جور بگردانیم، یک سال عمل کنیم، که در آن صورت ما باید اولویتها را مطلقاً به جنگ بدهیم. اگر این جوری به طرف عراق بریزیم، عراق نمیتواند مقاومت کند. ما خیلی به مرکز عراق نزدیک هستیم، ما صد کیلومتر با بغداد فاصله داریم، با بصره فقط 8 یا 9 کیلومتر، با استانهای بین بصره - بغداد که استانهای حساسی هستند، فاصله خیلی کمی داریم. میتوانیم خود را به هور یا دجله برسانیم و بالاتر از آن، به رود دیاله برسانیم، به سد دربندیخان برسانیم، در این طرف، در اطراف کرکوک و این جور جاها، اگر نیروی زیادی به کار گیریم، عراق میشکند. آسیبپذیری عراق در حال حاضر خیلی شدید است و ما اگر بخواهیم در شرایط معمولی که الان داریم میجنگیم (بجنگیم)، ممکن است آنها امیدوار بشوند، صدام را سرپا نگاه دارند. همین وقایعی هم که الان در خلیج‌فارس رخ میدهد، در همین ارتباط است ولی ما الان سیاست کشورمان این نیست. سؤال: با شرایطی که ما در آن هستیم جنگ، مدیریت واحد و مشخصی یافته است، در حالی که پشت جبهه فاقد آن است. شما بگویید با توجه به تضادی که عادی نگاه داشتن شرایط و ادامه جنگ، در پی خواهد داشت، چگونه میتوان این سیاست را در درازمدت ادامه داد؟ آقای هاشمی: ما اکنون این راه را انتخاب کردهایم، یعنی رهبری، دولت و مجلس، همه پذیرفتهاند جنگ، در شرایط عادی نگاه‌داشتن وضع کشور، ادامه یابد. ممکن است این سیاست به مصلحت نباشد، به‌ویژه در شرایطی که ما پیروز میشویم. این مسئله قابل بحث است و بهتر است دراین‌باره چاره‌جویی شود. سال گذشته بر آن شدیم که این روال را بر هم بزنیم که با اجازه امام، منجر به استقراض از بانک مرکزی شد، که در آخر سال، در اصلاحیه بودجه منظور شد. حال اگر فرضاً این مبلغ را به سه تا چهار برابر افزایش دهیم، تجربه سال گذشته (1365) نشان دهنده آن است که میتوان آن را به دو برابر رساند. به هر حال بهتر است دراین‌باره بحث بشود که به جنگ اختصاص یابد یا برای خرید کالاهای اساسی و حل مشکلات به مصرف برسد. در آن صورت، این سیاست ریاضت برنامهریزی شده، اختیاری است. در آن صورت، نیروهایی را که باید برای روز مبادا ذخیره شوند، اگر توسط ما برای جنگ بسیج شوند، وضع جنگ خیلی جلوتر میرود. بودجهای را که برای جبهه اختصاص دادهایم دومیلیارد و هشتصدمیلیون دلار است و با ذخایر مثلاً سه‌میلیارد می‌شود. از جمله راههایی که دراین‌باره وجود دارد، (پایان سریع جنگ با بسیج همه امکانات) افزایش احتمالی بودجه ارزی در صورت لزوم است. بودجه ریالی را نیز میتوان در چنان موقعیتی بیشتر مصرف کرد. به‌عنوان نمونه اگر مبلغ هفتصد میلیارد ریال به جنگ اختصاص یافته، آن گونه نیست که اگر دو برابر نیرو بسیج کنیم، به مبلغ 1400 میلیارد ریال بودجة جنگ افزایش مییابد، بلکه با افزایش سیصد تا چهارصد میلیارد ریال، میتوانیم توان جنگی را دو برابر افزایش دهیم. سؤال: با بازنگری سیاستمان در منطقه خلیج‌فارس، درخواهیم یافت که کویت کمک‌های بیشماری به عراق کرده است، در حالی که ما نسبت به آنها سیاست جاذبه‌انگیز داشتهایم. اکنون نیز با توجه به مسئله واگذاری کشتی‌های کویت به امریکا، سیاست قاطع مشخصی در مورد کویت که عامل این بحران بود، نداشتیم. حال با توجه به آنکه سیاست کویت، احتمال رودررویی ما و امریکا را افزایش داده است، دراین‌باره چگونه برخورد خواهیم کرد؟ آقای هاشمی: پاسخ به این سؤال مستلزم بر شمردن نکات مثبت و منفی است. سیاست ما روشن است، به این گونه که در صورت همکاری این کشورها با امریکا، پیامدهای آن را خواهند دید، یعنی چنانچه پایگاههای ما را تصرف کنند، پایگاههای آنان را تصرف میکنیم. بندرهایی را که امریکاییها از آنان استفاده میکنند، در امان نخواهد ماند. در گذشته نیز کشورهای حوزه خلیج‌فارس، مانند کویت و عربستان به عراق کمک کردند و اکنون نیز این گونه کمکها ادامه دارد. حال ما چه باید بکنیم؟ آیا با آنها وارد جنگ شویم؟ در این شرایط که کشورهای بزرگ قصد دخالت در این منطقه دارند، ما نمیتوانیم اقدام کنیم. اگر دنیا اطمینان داشت که عراق سقوط نخواهد کرد، این قدر اضطراب نداشت و تا این حد برای درگیری با ما سرمایه‌گذاری نمیکرد. در شرایطی ممکن است این یگانه راه ما باشد ولی سیاست ما این نیست، سیاست ما آن است که کشورهای خلیج‌فارس با ایران درگیر نشوند و در صورت تخلف آنها را ببخشیم، با آنها مناسبات سیاسی داشته باشیم تا سیاست مستقل ملی در پیش بگیرند و با مردم باشند. ما در پی جنگ با عراق نبودیم. سؤال: آیا روند عدم درگیری مستقیم با کویت، با وجود کمک به عراق در جنگ، نوعی ایجاد اطمینان برای ادامه سیاستهای کویت نخواهد بود؟ آقای هاشمی: ما نقطه مشخصی را در نظر گرفتهایم و گفتهایم چنانچه عراق در منطقه شرارت نکند، ما از شرارتهای آنان (کویت) چشم‌پوشی خواهیم کرد، یعنی امتیاز در مقابل امتیاز. در این مورد اگر عراق شرارت کند، دلیلی ندارد از آن چشم‌پوشی کنیم و چون کویت ابزار حضور عراق در خلیج‌فارس است، جلوگیری از امکان استفاده عراق از خلیج‌فارس، یک اقدام عادلانه است. ادامه این وضع موجب خواهد شد که کویت کفاره شیطنت خود را بپردازد. سؤال: اخیراً تحریکاتی در سیاست برخی کشورها علیه ایران صورت گرفت، از جمله، دولت فرانسه پیش از پایان مهلت اولتیماتوم، مناسباتش را با ایران قطع کرد و در انگلیس، ایتالیا و برخی کشورهای دیگر نیز چنین برخوردهایی وجود دارد. مسئله برخوردهای دسته‌جمعی علیه ایران شدت مییابد و هدف آن آماده‌سازی افکار عمومی جهان برای مقصر نشان دادن ایران در ایجاد بحران و حتی جنگ و در پی آن دخالت دادن این کشور در مسئله تروریسم جهانی است. نظر شما دراین‌باره چیست؟ آقای هاشمی: اینکه ما با حرکتهای سیاسی یا برخی سازشها و امتیازها، دوستان نیمبندی برای خودمان در محافل شرقی و غربی بیابیم که یکپارچه علیه ما وارد جنگ نشوند، غیر ممکن نیست. میتوان حرکتهایی کرد و کسانی را با خود داشت. من کل مسئله را قبول دارم که ما میتوانیم تا یک حدودی در بعضی موارد، کارهایی بکنیم که وضع روابط خارجیمان را بهتر بکند. اما واقعیت مسئله را نباید فراموش کنیم. دشمن ما ماهیت ما را کم وبیش میشناسد، ما هم دشمن خودمان را میشناسیم. فرانسه الآن بیش از یک سال و اندی است که پیشنهاد می‌کند که ما میخواهیم روابطمان را عادی کنیم. مسئله جنگ را ملاحظه کنید! شوخی که نداریم؛ ما میخواهیم با یک کشوری روابطمان را عادی کنیم که آنها بیدریغ به دشمن ما هواپیما بدهند، موشک و هلی‌کوپتر بدهند، بمبهای لیزری بدهند، رادارهای حساس و چیزهای دیگر. مهم‌ترین چیزهایی که در جنگ علیه ما به کار گرفته می‌شود، فرانسویها میدهند به عراق. تا آنجا که این اگزوسههایی که الآن میدهند، خوب! جنگ خلیج‌فارس و این مسائلی که هست عمدهاش زیر سر همین اگزوسهها است. یعنی فرانسه مسئول اصلی حوادث در خلیج‌فارس است. آقای هاشمی همچنین درباره نحوه برخورد امریکا در خصوص فروش اسلحه به ایران گفت: «امریکا در یک کانال مخفی برای حل مسائل خودش، به قول خودشان، برای راه باز کردن روابط استراتژیک با ما - واقعاً هم بوده، جزو اهدافشان بوده - وارد شدند و آن، این است که مأمورین خرید ما (خرید اسلحه) موقعی که برای قطعات مورد احتیاج ما به بازار سیاه در دنیا مراجعه می‌کردند، برای اینکه مثلاً قطعه یک موشکی را به ما بدهند، امریکاییها هزار گونه بهانه درمیآوردند که داده نشود. مثلاً ما 240 قطعه صورت داده بودیم که در بازارها خریداری شود. آنها به ما از این 240 قطعه مثلاً سیزده یا چهارده قطعه که حساستر بود، ندادند. خوب! معلوم است که دروغ میگویند. 227 قطعهاش را میدهند ولی میدانند که با همان 13 قطعه، کار لنگ است یعنی عملاً اخلال میکنند. یا مک فارلین که با آن همه سرمایه‌گذاری و با آن وضع آمد به ایران. یک چهارم، یک پنجم قطعات را توی هواپیمای خالی آورده بودند اینجا. یکی از این موارد موشکهای تاو بود که مأمورین فروش آنها در بازارها به ما دادند، خوب! آنها که با مأمورانمان صحبت می‌کردند، قرار بوده موشکهای سال 1984 (1363) را بدهند، ولی [این موشک‌ها را] از امریکا برداشتند بردند اسرائیل و [آنها را] با موشکهای ده سال دوازده سال پیش عوض کردند. یک بار (آن موقعهایی که شهرها را میزدند) بنا بود موشکهای دوربرد هاگ را گیر بیاوریم. ما موشکهایی که داشتیم، یک برد معینی داشت. به ما گفتند ما نسل جدیدش را داریم. آمدند همان موشکهای قدیمی را رنگ کردند و به صورت جدید درآوردند و هجده قبضه از این موشک‌ها را به وسیله مأموران ما آوردند به فرودگاه تهران. ما یکی را برداشتیم که برویم به خارک، رفتیم آنجا آزمایش کردیم، دیدیم عین همان موشکهای خودمان است که داریم بلکه یک مقدار عقبتر! یعنی ده، دوازده شماره عقبتر از آنچه ما خودمان داریم.»[۲۱]
گزارش- 839
صدها گردان از نیروهای داوطلب در قالب نیروهای مدافعان خلیج‌فارس، عازم مرزهای آبی جنوب کشور شدند. روزنامه کیهان ضمن اعلام این خبر، در تشریح چگونگی اعزام و نوع نیروهای اعزام شونده نوشت: «در پی تهدیدهای امریکا مبنی‌بر حمایت از نفتکشهای کویتی به منظور حضور خود و دیگر توطئه‌گران غرب جهت آتش‌افروزی در آبهای خلیج‌فارس، صدها گردان از نیروهای تازه نفس رزمی - تخصصی مردمی در ادامه عزیمت رزمندگان سلحشور میهن اسلامی‌مان به جبهههای نبرد حق علیه باطل، تحت عنوان "کاروانهای مدافعین خلیج‌فارس"، در میان بدرقة گرم و پر شور مردم همیشه در صحنه و استوار شهرهای مختلف، برای پیوستن به همرزمان خود، رهسپار مرزهای آبی جنوب کشور شدند.
امروز صدها گردان از نیروهای داوطلب در قالب نیروهای مدافعین خلیج‌فارس عازم مرزهای آبی جنوب کشور شدند. گزارشهای خبرنگاران ما حاکی است، دلیرمردان سپاهیان توحید، قبل از عزیمت از شهرهای بندرعباس، قم، سنندج، رشت، کرمان، بوشهر، شیراز، قزوین، مشهد، دامغان، همدان، ورزنه، هشتپرتالش، میبد، یزد، ساری، شهرکرد، بروجن، فارسان، لردگان، سمنان، نور، بابلسر، بیرجند، قمشه، گیلان‌غرب، بروجرد، قروه، بندرلنگه، شاهرود، کتالم، گلوگاه، کاشان، اهواز، زاهدان و ورامین به مرزهای آبی - خاکی میهن اسلامی، پس از انجام نوحه‌خوانی و سینهزنی، دست به یک مانور رزمی باشکوه در سطح خیابانهای این شهرستانها زده و آمادگی خود را جهت هرگونه رویارویی و برخورد با توطئههای امریکای جنایتکار در خلیج‌فارس و سرکوبی قوای تجاوزگر صدامی، به نمایش گذاشتند. این گزارشها حاکی است، در حالی که مسئولان و مقامات محلی، روحانیون، کارکنان ادارات و ارگانهای دولتی و انقلابی حضور داشتند، اقشار مختلف مردم با شعارهای "ما فاتح اروندیم - در خلیج‌فارس توانمندیم"، "خلیج‌فارس ایران - محل دفن ریگان"، "جنگ، جنگ تا پیروزی" و "مرگ بر امریکا"، ضمن بدرقه شایسته از لشکریان توانمند اسلام، بر شکست نهایی دشمن صهیونیستی حاکم بر عراق و حامیان بینالمللیاش و پیروزی نهایی تأکید کردند.»[۲۲]
گزارش- 840
رادیو امریکا دربارة علل حمایت مردم ایران از جنگ، مصاحبه روزنامه نیویورک تایمز را که با دو تن از صاحبنظران امریکایی انجام شده است، چنین نقل می‌کند. گری گوریرز پژوهشگر دانشگاه تگزاس، با رویکرد روانشناسی - اجتماعی، به تأثیرات بمباران شهرهای ایران اشاره کرده و میگوید: «شور جنگ ایران از آن جهت مداومت یافته است که بمباران هوایی مردم غیرنظامی توسط عراق، به پشتیبانی همگانی افزوده است. یکی از دوستان انگلیسی من که در تهران زندگی می‌کند، میگوید که روزِ بعد از یکی از بمبارانها در محله او، بر شمار داوطلبان عزیمت به جبهه که در برابر دفتر بسیج نزدیک منزل او به صف ایستاده بودند، به شدت افزوده شد. از این رو، گمان میرود که بمباران عراقیها، در واقع بر میزان هواداری مردم از ادامة جنگ میافزاید. رابرت سورو گزارشگر روزنامه نیویورک تایمز نیز به زمینههای تاریخی روابط ایران و عراق و همچنین به شرایط روانی جامعه ایران، ناشی از بیتوجهی غرب به تجاوز عراق اشاره کرده و میگوید: برای غرب اشتباه بزرگی است که احساس مظلومیت ایرانیها در این جنگ نادیده گرفته شود. به گمان من، جنگ یک واکنش اساسی و دیرپا علیه عراق بهوجود آورده است. سوای انزجار بسیار قدیمی از عراقیها به‌عنوان نزدیکترین عربها به ایران، گونهای رقابت ایران و عراق در میان است که قدمت بسیار دارد. یکی از عوامل اصلی مهم رنجش و خشمی که ایرانیان از امریکا و باقی جهان غرب دارند، این است که پس از هجوم روشن و آشکار یک اقدام خصمانه علیه یک کشور همسایه، هیچ کس به پشتیبانی از ایران برنخاست. البته در آن زمان، در دوره بحران گروگانهای امریکایی، اوضاع بسیار پیچیده و دشوار بود. با این همه، احساس کلی ایرانیان آن است که به آنها حمله شده، هیچکس از آنها دفاع نکرده است و آنها میخواهند جهانیان بدانند که انتقامشان را خواهند گرفت.»[۲۳]
گزارش- 841
خبرگزاری رویتر دربارة تشدید اقدامات نظارتی ایران در تنگه هرمز، به نقل از منابع کشتیرانی اعلام کرد: «در حالی که تنها چند روز به اجرای طرح اسکورت نفتکشهای کویتی توسط ناوهای امریکایی باقی مانده است، ایران کنترل کشتی‌های تجاری در تنگه هرمز را تشدید کرده است.»[۲۴] رویتر میافزاید: «چهار فروند ناوچه نیروی دریایی ایران مستقر در بندرعباس، در روزهای اخیر، فعالیتهای خود را در رابطه با کنترل کشتی‌های تجاری، به طرز غیرمعمول افزایش دادهاند و کشتی‌های باری، هدفهای اصلی آنها بهشمار میروند. ایران میتواند از طریق تلاش برای کنترل هویت دو نفت‌کش کویتی با پرچم امریکا که قرار است بهزودی از طریق تنگه هرمز وارد خلیج‌فارس شوند، سبب افزایش تشنج در منطقه شود، ولی با توجه به قدرت آتش دفاعی و هجومی واحدهای اسکورت کننده نفت‌کش‌ها و برخوردار بودن آنها از پشتیبانی هوایی، انتظار نمیرود که ایران به یک چنین اقدامی دست بزند. حرکت آنها هر وقت که باشد، یک چیز قطعی است، ایرانیها از آن اطلاع خواهند داشت. حتی یک کشتی، بدون اطلاع ایرانیها از تنگه هرمز عبور نمیکند.»[۲۵] از سوی دیگر، روزنامه الاتحاد خبرداد شوروی از ایران خواسته است از اجرای مانور نظامی خود در خلیج‌فارس که در روزهای آینده برگزار خواهد شد، خودداری کند. این روزنامه به نقل از منابع نزدیک به آندره گرومیکو رئیسجمهوری شوروی، میافزاید: «رئیسجمهوری شوروی طی دیدار اخیرش با لاریجانی معاون وزیرخارجه ایران که در مسکو انجام گرفت، از وی خواسته است تا به مقامات ایران بگوید، با توجه به موقعیت فعلی ایران، از برگزاری مانور نظامی خود (مانور دریایی شهادت) که قرار است در ماه آینده در خلیج‌فارس اجرا شود، خودداری نمایند. براساس این گزارش آندره گرومیکو گفته است که این مانور به حل مسالمتآمیز قضیه کمکی نخواهد کرد.»[۲۶]
گزارش- 842
با نزدیکتر شدن زمان شروع اسکورت نفتکشهای کویتی و احتمال افزایش تنشهای موجود در خلیج‌فارس، دولت ژاپن از شرکتهای نفتی این کشور خواست که وابستگی نفتی خود به ایران را کاهش دهند. روزنامه لویدز لیست (چاپ لندن)، با اعلام این خبر میافزاید: «ژاپن به کمپانیهای نفتی این کشور توصیه کرد وابستگی خود به نفت ایران را کاهش دهند و درصدد یافتن جایگزینی برای آن باشند تا در صورت بروز هرگونه قطع جریان صدور نفت ایران، آمادگی لازم را داشته باشند. لویدز لیست می‌نویسد: «پس از ملاقات دوشنبة مقامات وزارت تجارت و صنایع ژاپن با نمایندگان این شرکتها، یکی از این نمایندگان، دلیل تشکیل جلسه را غیرعادی توصیف کرده و گفت مقامات دولتی میخواستند بدانند دقیقاً در آینده نزدیک، شرکتهای ژاپنی روی دریافت چه میزان نفت از ایران برنامهریزی کردهاند.» این روزنامه میافزاید: «قرار برپایی این جلسة هفته قبل، زمانی گذاشته شد که هم‌زمان با تشدید حضور نظامی امریکا در خلیج‌فارس، ژاپن احساس کرد که این وضعیت حساس ممکن است به یک قطع موقت در صادرات نفت ایران منجر شود.» لویدز لیست اضافه می‌کند: «یک منبع نزدیک به وزارت تجارت و صنایع ژاپن گفته است مقامات دولت ژاپن از امکان درخواست امریکا جهت تحریم خرید نفت از ایران نگران‌اند و مایل نیستند یک بار دیگر بعد از ماجرای کمپانی توشیبا که ژاپن را در موقعیت ضعیفی در مقابل امریکا قرار داد، واقع شوند.» در پایان این خبر آمده است: «مقامات وزارت نفت ایران، هفته آینده برای مذاکره جهت افزایش فروش نفت به ژاپن و رسانیدن آن تا سطح روزانه چهارصد هزار بشکه، وارد توکیو می‌شوند.»[۲۷] در زمینه تأثیر ناامنی ناشی از درگیری ایران و امریکا در وضعیت بازار نفت، تحلیل‌گران نفتی امریکا اعلام کردند: «از بیم کاهش عرضه نفت بهدلیل درگیری نظامی میان ایران و امریکا در خلیج[فارس] بهای نفت بهحدی رسیده است که طی هجده ماه گذشته، بالاترین حد به نظر میرسد.»[۲۸]
گزارش- 843
سفیران دانمارک، بلژیک و آلمان غربی به‌عنوان رؤسای دورهای جامعه اقتصادی اروپا، پیش از ظهر امروز با علی‌محمد بشارتی قائممقام وزیرخارجه دیدار کردند. در این دیدار که چند ساعت قبل از تشکیل جلسة وزیران خارجه عضو جامعه اروپا در بروکسل انجام گرفت، علی‌محمد بشارتی با تشریح اقدامات خلاف قانون دولت فرانسه گفت: «ما به هیچوجه تسلیم فشار و شانتاژ نشده و سیاست ضربه را در برابر هر کشوری که بخواهد به ما تعدی کند، اجرا میکنیم.» وی تأکید کرد: «دولت فرانسه، سفارت جمهوری اسلامی ایران را به محاصره درآورده است و از رفت و آمد دیپلماتهای ما جلوگیری می‌کند و همچنین یکی از دیپلماتهای ما را به شدت مجروح کرده است که هم‌اکنون در بیمارستان بستری و حال وی وخیم می‌باشد. به نظر ما، همه مشکلات فوق را که فرانسه آغاز کرده است باید مورد بررسی قرار داد تا مشخص شود که چرا و به چه علت، دولت فرانسه کنوانسیون وین را زیرپا گذارده است؟ و به نظر ما، باید با این علتها مبارزه کرد.» در این ملاقات، سفیر دانمارک - که کشورش ریاست جامعه اروپا را به عهده دارد - رفع محاصره سفارت فرانسه در تهران، آزادی تردد دیپلماتهای فرانسوی و ملاقات با آنها را تقاضا کرد که قائممقام وزارت خارجه در پاسخ گفت: «هرگاه حرکتی برای اجرای مقررات کنوانسیون وین و رفع تضییقات به عمل آمده برای سفارت و دیپلماتهای ایران در پاریس از سوی دولت فرانسه مشاهده کنیم، ما نیز متقابلاً، عکسالعمل مثبت نشان خواهیم داد و همچنین از سفرای جامعة اروپا انتظار داریم که رفتار خلاف قانون فرانسه را تقبیح کرده و با عیادت از آقای امینزاده در بیمارستان، مشاهده نمایند که مدعیان حقوق بشر و کنوانسیون وین، چه بلایی بر سر دیپلمات ایرانی آوردهاند.»[۲۹] در پی این ملاقات، ژاک یوس وزیر امورخارجه لوگزامبورگ اعلام کرد: «ایران بهرغم مداخله دانمارک که به نام جامعه اقتصادی اروپا انجام گرفت، کماکان بر مواضع خود پافشاری کرده و همچنان برای اینکه بگذارد دیپلماتهای فرانسوی، تهران را ترک کنند، می‌خواهد تا پاریس مصونیت دیپلماتیک در مورد وحیدگرجی را به‌رسمیت بشناسد.»[۳۰] وزیران خارجه کشورهای عضو جامعه اقتصادی اروپا نیز که بعدازظهر امروز در بروکسل تشکیل جلسه دادند، متعهد شدند که در مناقشه میان ایران و فرانسه، کمک‌های انسانی و مادی در اختیار فرانسه قرار دهند. خبرگزاری آسوشیتدپرس با اعلام اینخبر میافزاید: «وزیرخارجه دانمارک که ریاست اجلاس وزرای مزبور در بروکسل را بهعهده داشت، گفت: فرانسه خواستار حمایت سیاسی از شرکای خود در جامعه مزبور در رابطه با سختشدن موضع آن کشور در مناقشه با ایران نشده است. وی افزود: برنارد بوسون معاون وزیرخارجه فرانسه، خواستار حمایت مادی برای دیپلماتهای خود در تهران شده است.»[۳۱] امریکا نیز ضمن حمایت از موضع فرانسه، روش ایران را محکوم کرد. مارلین فیتز واتر سخنگوی کاخ سفید با اعلام این خبر افزود: «ما از فرانسه بهخاطر این اقدام، حمایت میکنیم و اقدام فرانسه را قابل توجیه میدانیم.»[۳۲]
گزارش- 844
مذاکرات نسبتاً مفصل فرمانده قرارگاه نصرت (علی هاشمی) با فرمانده تیپ12 قائم (مهدوی‌نژاد) در بعدازظهر امروز هر چند نتیجة مورد انتظار قرارگاه نصرت مبنی‌بر حضور مجدد نیروهای تیپ12 در سنگرهای تصرف شده در شب قبل را به همراه نداشت، لیکن مهدوی‌نژاد با توجه به امکانات محدود یگانش پذیرفت که با اجرای عملیاتی محدود، یک دسته نیرو شامل 3 تیم، در سنگر شماره 3 تا پیچ ضلع غربی جزیره مجنون جنوبی مستقر شوند. علاوه بر آن، اقدام به احداث سنگر و استحکامات کرده و حداقل بخشی از محدوده تصرف شده در شب قبل را تثبیت کنند. در پی تصمیم به اجرای عملیات محدود روی ضلع غربی جزیره مجنون جنوبی، با دستور فرمانده تیپ12 قائم، نیروهای غواص عمل‌کننده پس از تاریکی هوا از مسیر نهر صوئیب حرکت کردند و به دلیل تاریک بودن منطقه با حدود 5/1 ساعت تأخیر، ساعت 21:30 روی ضلع غربی پیاده شده و در سنگر4 مستقر شدند و پس از شناسایی عمق منطقه به وسیله نیروهای اطلاعات به جلو حرکت کردند. دشمن که حرکت این نیروها را کنترل می‌کرد بلافاصله با شلیک منور و پرتاب فلر (منور قوی و پردوام) به وسیله هلی‌کوپتر، آسمان منطقه را روشن کرد و با اعلام آماده‌باش صددرصد به نیروهای در خط و آتش خود، به نیروهای تأمین جلو دستور داد به عقب برگردند. حجم آتش عراق تلفاتی را به نیروهای غواص وارد کرد و حدود 10 تن از آنان، از جمله دو تن از نیروهای اطلاعات مجروح شدند. با وجود این، نیروها پیشروی کردند و به سنگر3 رسیدند و چون نیروهای عراقی در آنجا حضور نداشتند، پیشروی تا پیچ ضلع غربی ادامه یافت. با روشن شدن هوا، نیروهای در خط اعلام کردند به دلیل سنگین بودن آتش عراق، جز 3 نفر، بقیه نیروها مجروح شده‌اند که فرماندهی تیپ تصمیم‌گیری را به خود این نیروها واگذار کرد و آنها نیز حرکت به عقب را آغاز کردند لکن در ساعت 6:30 صبح مجدداً حدود 150 متر جلوتر از سنگر 5/3 مستقر شدند. [۳۳]
گزارش- 845
در ساعت 3 بامداد امروز یک گردان از نیروهای کماندویی عراق در منطقه عملیاتی فاو در خط حد نیروهای لشکر14 امام حسین(ع) (کارخانة نمک) به مواضع این یگان هجوم آوردند. نیروهای خودی که از قبل آمادگی مقابله با این اقدام دشمن را داشتند، با تاکتیک نظامی اجازه دادند تا نیروهای عراقی 300 متر به داخل مواضع خودی نفوذ نمایند، سپس به نیروهای عراقی یورش بردند. در این عملیات 60 تن از نیروهای دشمن کشته و بیش از 150 تن نیز زخمی شدند. چند تن از مهاجمان نیز به اسارت درآمدند.[۳۴]
گزارش- 846
در ادامة مأموریت کنترل تنگه هرمز، ناوگان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، امروز 4 فروند کشتی خارجی را در تنگه هرمز بازرسی کردند و پس از اطمینان از نبود کالای غیرمجاز در این کشتی‌ها، آنها را در مسیرهای مربوطه هدایت کردند. همچنین به گزارش ستاد مشترک ارتش، واحدهای نیروی دریایی ارتش، دو فروند شناور عراقی را در کانال خور عبدالله شناسایی کردند و سپس با آتش دقیق توپخانه‌های ساحلی هر دو شناور را منهدم کردند.[۳۵]
گزارش- 847
در حمله عناصر حزب دمکرات به نیروهای خودی در پایگاه میدانلر از توابع سلماس، چهارده تن از نیروهای حزب دمکرات مجروح شدند. در این حمله یکی از نیروهای خودی به شهادت رسید.[۳۶] همچنین گروهی 25 نفره از نیروهای این حزب، به پایگاه مقاومت کلکتان (کلکجان) در اطراف مریوان حمله کردند و یک و نیم ساعت با نیروهای این پایگاه درگیر شدند، ولی موفقیتی بهدست نیاوردند. در این حمله، دو تن از نیروهای مهاجم زخمی شدند.[۳۷] در لرستان نیز پانزده فرد مسلح که احتمال داده می‌شود جزء عناصر سازمان مجاهدین خلق باشند، با حمله به مقرّ یک توپ ضدهوایی در پلدختردر نزدیکی منطقه حساس تنگ فنی قصد داشتند آن را به تصرف درآورند که با مقاومت نیروهای محافظ ضدهوایی موفقیتی بهدست نیاوردند. در این حمله یکی از افراد محلی که صاحب یک قهوهخانه بود، به شهادت رسید.[۳۸]
گزارش- 848
مبارزان کرد چهار تن از اتباع مصری را در شهر صلاحالدین در غرب منطقه شقلاوه، اسیر کردند. خبرگزاری جمهوری اسلامی دراین‌باره اعلام کرد: «این عده که به‌عنوان مزدور در خدمت رژیم بعث عراق قرار داشتند، به هنگام حمله مبارزان کرد به یک کاباره در شهر صلاحالدین دستگیر شدند. در همین عملیات، کاباره و مشروب‌فروشی شهر نیز به آتش کشیده شد.»[۳۹]
ضمیمه گزارش829: متن کامل قطعنامه 598 «قطعنامه 598 (1987) تاریخ: 20 ژوئیه 1987 (29 تیر 1366) رأی: اتفاق آرا شورای امنیت، با تأیید مجدد قطعنامة 582 (1986) خود، با ابراز نگرانی از اینکه علی‌رغم درخواست‌هایش برای آتش‌بس، مخاصمة بین ایران و عراق به شدّت سابق و با تلفات انسانی و تخریب مادّی بیشتر، ادامه دارد، با تأسف نسبت به آغاز و ادامة این مخاصمه و همچنین با تأسف نسبت به بمباران مراکز کاملاً مسکونی غیرنظامی، حملات به کشتی‌های بی‌طرف و هواپیماهای غیرنظامی، تخطی از قوانین بشردوستانة بین‌المللی و سایر قوانین مخاصمات مسلحانه و به‌ویژه استفاده از سلاح شیمیایی برخلاف تعهدات ناشی از پروتکل 1925 ژنو، با نگرانی عمیق از اینکه احتمال تصاعد و گسترش بیشتر مخاصمه وجود دارد، با عزم راسخ نسبت به پایان دادن به تمامی عملیات نظامی بین ایران و عراق، با اعتقاد به اینکه حل و فصل جامع، عادلانه، شرافتمندانه و بادوام در مخاصمة بین ایران و عراق باید حاصل شود، با یادآوری مقررات منشور سازمان ملل متحد، به‌ویژه تعهد کلیة اعضا نسبت به حل و فصل اختلافات بین‌المللی به طرق صلح‌آمیز به نحوی که صلح و امنیت بین‌المللی و عدالت را به خطر نیندازد، با احراز اینکه در مخاصمه بین اختلاف ایران و عراق، نقض صلح حاصل شده است، با اقدام بر اساس مواد 39 و 40 منشور سازمان ملل متحد، 1- از ایران و عراق می‌خواهد که به‌عنوان اولین قدم به سوی حلّ و فصل از طریق مذاکره، آتش‌بس فوری را رعایت کنند، تمام عملیات نظامی را در زمین، دریا و هوا متوقف سازند و کلیة نیروها را بی‌درنگ به مرزهای شناخته شدة بین‌المللی بازگردانند. 2- از دبیرکل درخواست می‌شود که گروهی از ناظران سازمان ملل متحد را برای تأیید، تحکیم و نظارت بر آتش‌بس و عقب‌نشینی به مرزها اعزام دارد و به علاوه از دبیرکل درخواست می‌شود که ترتیبات ضروری را برای مشاوره با طرفین انجام داده و گزارش آن را تسلیم شورای امنیت کند. 3- شورا مصرانه می‌خواهد که اسرای جنگی پس از توقف مخاصمات فعّال، براساس کنوانسیون سوم ژنو در 12 اوت 1949 بی‌درنگ آزاد و عودت داده شوند. 4- از ایران و عراق دعوت می‌شود که با دبیرکل درخصوص اجرای این قطعنامه و در کوشش‌های میانجیگرانه برای کسب یک حلّ و فصل جامع، عادلانه، شرافتمندانه و مورد قبول طرفین در مورد تمام موضوعات مهم، براساس اصول مندرج در منشور ملل متحد همکاری کنند. 5- از کلیة دولت‌های دیگر دعوت می‌شود که حداکثر خویشتن‌داری را به عمل آورده و از هر اقدامی که ممکن است منجر به تصاعد و گسترش بیشتر مخاصمه شود احتراز جویند و بدین گونه اجرای قطعنامة حاضر را تسهیل نمایند. 6- از دبیرکل درخواست می‌شود که ضمن مشورت با ایران و عراق، مسئلة تفویض کار تحقیق در باب مسئولیت مخاصمه را به هیئتی بی‌طرف، بررسی کرده و در حداقل مدت ممکن به شورا گزارش دهد. 7- با شناسایی عظمت خسارات وارده در خلال مخاصمه و نیاز به کوشش جهت نوسازی، به محض پایان مخاصمه با استفاده از کمک‌های مناسب بین‌المللی، از دبیرکل درخواست می‌شود که گروهی از کارشناسان را برای مطالعه در باب مسئلة نوسازی تعیین کرده و به شورای امنیت گزارش دهد. 8- به علاوه از دبیرکل درخواست می‌شود که با مشورت با ایران و عراق و سایر کشورهای منطقه، تدابیر افزایش امنیت و ثبات منطقه را مورد مداقه قرار دهد. 9- از دبیرکل درخواست می‌شود که شورای امنیت را به‌طور مداوم در جریان اجرای این قطعنامه قرار دهد. 10- شورای امنیت تصمیم دارد که برای در نظر گرفتن اقدامات بیشتر و تضمین اجرای این قطعنامه در صورت ضرورت جلساتی تشکیل دهد.»[۴۰]
منابع و مآخذ روزشمار 1366/04/29
- ↑ روزنامه کیهان، 30/4/1366، صفحه آخر؛ و -
- ↑ روزنامه رسالت، 30/4/1366، صفحه آخر.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 123، 30/4/1366، ص14، بن - خبرگزاری رویتر، 29/4/1366.
- ↑ مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد6، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1388، صص 305 و 306.
- ↑ همان، ص306.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 123، 30/4/1366، ص14، بن - خبرگزاری رویتر، 29/4/1366.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 123، 30/4/1366، ص29، رادیو امریکا، 29/4/1366.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 124، 31/4/1366، ص7، لندن - خبرگزاری کویت، 30/4/1366.
- ↑ eedhar kapul kaul Tanker War. Aspect of Iraq - Iran war (1980 - 88) New Delhi ABC P.57 publishing House 1989.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 29/4/1366، صفحه آخر.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 124، 31/4/1366، صص 5 و 6، کویت - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 30/4/1366.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 123، 30/4/1366، ص22، رادیو امریکا، 29/4/1366.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 30/4/1366، صفحه آخر.
- ↑ روزنامه کیهان، 30/4/1366، صفحه آخر.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 30/4/1366، صفحه آخر.
- ↑ روزنامه کیهان، 30/4/1366، صفحه آخر.
- ↑ همان.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 30/4/1366، صفحه آخر.
- ↑ روزنامه کیهان، 29/4/1366، صفحه آخر.
- ↑ روزنامه کیهان، 30/4/1366، ص20.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 1/5/1366، صص 8 و 13.
- ↑ روزنامه کیهان، 29/4/1366، ص3.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 124، 31/4/1366، صص 35 و 36، رادیو امریکا، 29/4/1366.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 123، 30/4/1366، صص 27 و 28، دوبی - خبرگزاری رویتر، 29/4/1366.
- ↑ همان، ص28، خبرگزاری رویتر، 29/4/1366.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 124، 31/4/1366، صص 6 و 7، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 30/4/1366.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 124، 31/4/1366، صص 4 و 5، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 30/4/1366.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 30/4/1366، ص4.
- ↑ روزنامه کیهان، 30/4/1366، ص18.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 123، 30/4/1366، ص40، بروکسل - خبرگزاری فرانسه، 29/4/1366.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 124، 31/4/1366، ص51، بروکسل - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 30/4/1366.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 123، 30/4/1366، ص50، واشنگتن - خبرگزاری فرانسه، 29/4/1366.
- ↑ سند شماره 549/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات مجنون، گزارش راوی قرارگاه کربلا، یدالله ایزدی، صص 62 - 59؛ و - سند شماره 259560 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: هدایت عملیات، 30/4/1366.
- ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 154، 31/5/1366، ص2.
- ↑ روزنامه کیهان، 31/4/1366، ص3؛ و - سند شماره 120909 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه، 30/4/1366.
- ↑ سند شماره 88265 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا به فرماندهی نیروی زمینی سپاه، 6/5/1366، ص1.
- ↑ سند شماره 88177 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (معاونت اطلاعات) به ستاد مرکزی سپاه (معاونت اطلاعات)، 1/5/1366.
- ↑ معاونت اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نشریه گزارش روزانه، شماره 251، 31/4/1366، ص1.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 30/4/1366، ص14.
- ↑ اداره کل امور حقوقی وزارت امورخارجه، تحلیلی بر جنگ تحمیلی رژیم عراق علیه جمهوری اسلامی ایران، جلد 2، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امورخارجه، چاپ دوم 1373، صص 214 - 212؛ و - مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد6، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1388، صص 305 - 303.