1359.08.10: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1359 |نام = 1359.08.10 |نام دیگر= ده آبان |روز=10 آبان 1359 |تاریخ شمسی= 1359.08.10 |تاریخ میلادی= 1 نوامبر 1980 |تاریخ قمری= 22 ذیحجه 1400 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1360.08.10</div> <div class="bootstrap-btn">1361...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۲۸: سطر ۲۸:


<div style="text-align:justify">
<div style="text-align:justify">
==گزارش - 84==
امروز در حالي كه آبادان به شدت زير آتش توپخانه دشمن قرار داشت ، <ref>سند شماره 001485 مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ: » بولتن خبري 24ساعته »
واحد اطلاعات سپاه خوزستان، شماره31،
10/8/1359 . </ref> درگيري با
نيروهاي دشمن در كوي ذوالفقاري ادامه يافت. <ref>روزنامه انقلاب اسلامي، 11/8/1359،
خبرگزاري پارس . </ref> نيروهاي خودي موفق شدند پل متحركي را كه
عراقيها روي بهمنشير نصب كرده بودند منهدم كنند. <ref>روزنامه جمهوري اسلامي، 11/8/1359 . </ref> رزمندگان اسلام انبوه ستونهاي دشمن
را كه براي تصرف آبادان آمده بودند و بلاتكليف در منطقه حضور داشتند، از راه زمين، هوا و
آتش توپخانه هدف قرار داده، خساراتي به دشمن وارد آوردند؛ از جمله انهدام پنج خودروي
مهمات و ده تانك، نتيجه تلاش نيروهاي خودي بود. <ref>روزنامه انقلاب اسلامي، 12/8/1359 . </ref> دشمن نيز به تقويت آتش پرداخته،
چهارخمپاره ‌انداز در كنار رودخانه بهمنشير مستقر نمود. <ref>سند شماره 048622 مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ: مركز فرماندهي سپاه،
10/8/1359 . </ref> طي حملاتي كه هواپيماهاي دشمن
برشهر آبادان داشتند، خساراتي به آن وارد آمد. در ضمن دو ميگ دشمن سرنگون شدند. <ref>سند شماره 048624 مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ: مركز فرماندهي سپاه،
10/8/1359 . </ref>
با وجود پيروزيهاي محدود به دست آمده، آبادان به خاطر بنيه اندك نظامي، همچنان
مورد تهديد است. ستاد مشترك ارتش طي خبري مي‌نويسد: نيروهاي عراقي تمام راههاي
ورودي به آبادان را مسدود كرده‌اند و برحملات خود افزوده‌اند. نيروهاي ايراني مستقر در آبادان
نياز به كمك فوري دارند. <ref>سند شماره 048619 مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ: ستاد مشترك ارتش ( ركن3 )،
10/8/1359 . </ref> استانداري خوزستان نيز در نامه‌اي به مسئولين، موقعيت جنگ را
در منطقه چنين توصيف كرد: وضع جبهه‌هاي نبرد در ناحيه آبادان بسيار وخيم است. دشمن با
تمام قوا مي‌كوشد برآبادان مسلط شود. به نظر مي‌رسد اگر شرايط به همين شكل پيش برود،
آبادان نيز به سرنوشت خونين‌شهر دچار شود. انعكاس مسائل جنگي خوزستان، در اذهان
عمومي ملت ايران بسيار نارسا و غيرواقعي است. دشمن قصد دارد به محض سقوط آبادان تمام
نيروهاي خود را براي محاصره اهواز به كار برد. من هشدار مي‌دهم كه با از دست رفتن آبادان،
استان خوزستان و منابع نفتي آن را نخواهيم داشت و ملت ايران از منابع نفتي خود محروم
خواهد شد. <ref>سند شماره 001484 مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ: استانداري خوزستان،
10/8/1359 . </ref>
باقيمانده پلهاي متحرك نيروهاي عراقي در جبهه بهمنشير
==گزارش - 85==
در محور جاده آبادان ـ اهواز، درگيريهاي شديدي از نيمه‌هاي شب آغاز شده كه طي آن
رزمندگان اسلام موفق شدند نيروهاي عراقي را در حد فاصل سليمانيه ـ مارد، شش كيلومتر عقب
برانند. در اين ناحيه حدفاصل سلمانيه تا مارد، ضلع شرقي و غربي كارون تحت پوشش
نيروهاي عراقي و حدفاصل سلمانيه تا دارخوين، در دو جهت رودخانه، در اختيار نيروهاي
خودي است. <ref>ماخذ شماره 1 . </ref> در منطقه فارسيات، نيروهاي خودي طي يك حمله نفوذي موفق به انهدام
هفت تانك و نفربر و هلاكت هفتاد نفر از نيروهاي دشمن شدند. <ref>ماخذ شماره 4، اطلاعيه سپاه پاسداران . </ref>
درخرمشهر، كه دشمن به غارت و تخليه شهر و انبارهاي گمركي مشغول است. <ref>روزنامه انقلاب اسلامي، 10/8/1359 . </ref>
نيروهاي چريكي در يك عمليات شبانه موفق شدند ضمن وارد آوردن خساراتي، چهارده تن از
نيروهاي دشمن را به اسارت گيرند و قسمت شرقي شهر منتقل سازند. <ref>ماخذ شماره 4، اطلاعيه سپاه پاسداران . </ref> فرماندار دشت
آزادگان اعلام كرد: بعد از درگيريهاي اخير، وضعيت سوسنگرد عادي است و مردمي كه از شهر
رفته بودند، در حال حاضر بازگشته‌اند و به زندگي عادي خود ادامه مي‌دهند. با حمله‌اي كه از
سوي نيروهاي خودي صورت گرفت، در حال حاضر دشمن تا بيست و سه كيلومتري شهر عقب
رانده شده است، ولي تهديد همچنان وجود دارد. <ref>ماخذ شماره 11 . </ref> امروز شوش هدف گلوله‌هاي توپ دشمن
قرار داشت. در اين حملات چندين خانه منهدم و عده اي كشته و مجروح شدند. <ref>سند شماره 001496 مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ: « بولتن خبري 24 ساعته » </ref>
==گزارش - 86==
در جبهه جنوب، علاوه بر سقوط يك فروند هواپيماي مهاجم عراقي در آبادان كه
جستجو براي يافتن خلبان آن تا آخرين ساعات روز ادامه داشت. <ref>سند شماره 001478 مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ: استانداري خوزستان،
10/8/1359 . </ref> دو فروند ديگر نيز در
دارخوين و اطراف شهر اهواز سرنگون شدند. <ref>ماخذ شماره 1 و روزنامه انقلاب اسلامي،
11/8/1359 . </ref> طبق گزارش ستاد مشترك ارتش، از مجموع
هفت هواپيمايي كه به منطقه كوهدشت لرستان حمله كرده بودند، دو فروند هدف قرار گرفته، در
اطراف كوههاي اولاقباد واقع در چهل كيلومتري شمال كوهدشت سقوط كردند. <ref>سند شماره 048639 مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ: ستاد مشترك ارتش،
13/8/1359 . </ref>
==گزارش - 87==
در جبهه مياني، درگيري امروز قصرشيرين و سرپل ذهاب قابل توجه بود. در قصر
شيرين، رزمندگان اسلام نيروهاي دشمن را چند كيلومتر عقب راندند. <ref>روزنامه ميزان، 10/8/1359 . </ref> در سرپل ذهاب،
نيروهاي خودي طي يك عمليات چريكي، ارتفاعات افشارآباد را كه از موقعيت جغرافيايي
خاصي برخوردار است، از چنگ دشمن خارج كردند. <ref>روزنامه كيهان، 10/8/1359 . </ref> يكي از برادران درباره وضعيت اين
جبهه اظهار نمود: ما شناسايي گام به گام را پيش گرفتيم و تا بغل دست سنگر عراقيها رفتيم و از
همان جا ديده‌باني خمپاره ‌انداز مي‌كرديم. هر روز تلفات قابل توجهي به دشمن وارد مي‌شد و
عراقيها مجبور بودند فاصله زيادي را با قاطر طي كنند. در اين عمليات، عده‌اي از برادران سپاهي
از جمله فرمانده عمليات به شهادت رسيدند. <ref>سند شماره 522/ پ . ن . مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ: برادران محسن چريك و
شفيعي در گفتگو با مركز ( 5/6/1360، نوار
شماره 4211 ) . </ref> روزنامه جمهوري اسلامي با درج خبر حمله
برادران تكاور در سرپل ذهاب نوشت: در اين عمليات بيش از شصت نفر از نيروهاي دشمن به
هلاكت رسيدند و بيش از ده تانك و نفربر نيز منهدم و يا به دست نيروهاي خودي افتاد. <ref>روزنامه جمهوري اسلامي، 10/8/1359،
خبرگزاري پارس . </ref>
==گزارش - 88==
در جبهه شمالي، گروهك كومله درصدد است تعدادي از افراد نظامي، انتظامي و جهاد
سازندگي را كه اسير كرده، به مرز ببرد كه احتمال تحويل آنها به رژيم عراق بسيار زياد است. <ref>سند شمار 048626 مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ: ستاد مشترك ارتش ( ركن3 )،
10/8/1359 . </ref>
فرمانده عمليات نيروهاي عراقي در غرب طي گزارشي به فرماندهان عالي‌ رتبه مي‌نويسد:
عواملي كه توسط يگانهاي تابعه استخدام شده‌اند، مخالفت رژيم ايران هستند و در خط مقدم
جبهه با پرتاب گلوله‌هاي شيميايي، باعث تضعيف قواي جسمي پرسنل نظامي ايران
مي‌شود. <ref>سند شماره 001462 مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ: مركز فرماندهي سپاه،
10/8/1359 . </ref> تيپ 116 مرزي عراق نيز طي گزارشي مي‌نويسد: در درگيري روز (10/8/59)
بين نيروهاي مسلح ايران و اكراد مخالف رژيم، پنجاه نفر از نيروهاي ايراني كشته و سي نفر
مجروح شدند. تلفات اكراد دوازده كشته و زخمي بوده است. تيپ 116 در سيد صادق مستقر
است و يكي از عوامل اصلي تامين لجستيك و طرحهاي عملياتي گروههاي ضد انقلاب به
شمار مي‌رود. <ref>سند شماره 001531 مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ: ستاد مشترك ارتش،
</ref>
==گزارش - 89==
ابوالحسن بني‌صدردر مصاحبه با مجله نيوزويك در پاسخ به اين سئوال كه در صورت
منزوي شدن ايران، آيا امكان دارد تنگه هرمز را مسدود كنيد، مي‌گويد: اين امكان وجود دارد. اگر
ما از همه جانب مورد تهاجم قرار بگيريم، دست روي دست نمي‌گذاريم. ما آنچه را در توان داريم
به كار خواهيم گرفت. س: آيا ممكن است جنگ موجبات يك كودتا را در ايران فراهم آورد ؟ ج:
در ايران ؟ چه كسي كودتا كند ؟ س: آيا ادعاي آمريكا را كه مي‌گويد در قبال جنگ، موضعي بي
طرفانه گرفته است، مي‌پذيريد ؟ ج: آنان به هيچ روي بي‌طرف نبوده‌اند؛ در برنامه جنگ دخالت
داشتند اين طرحي است كه توسط آمريكائيان و عراقيها تهيه گرديده است. س: آيا اتحاد
شوروي بي‌طرف مانده است ؟ ج: سفير شوروي در ايران مرا مطمئن ساخت كه دولت متبوع او،
تهاجم عراق به ايران را تاييد نمي‌كند. س: آيا جنگ تحولي در موقعيت پنجاه و دو گروگان
آمريكايي به وجود خواهد آورد ؟ ج: براي حال حاضر خير، اما اگر شرايط بين‌المللي به وخامت
گراييد، شرايط گروگانها نيز سخت‌تر خواهد شد. ما شنيده‌ايم كه آمريكا نيروي كمكي به منطقه
اعزام كرده است. اگر اين موضوع صحت داشته باشد، بديهي است شرايط آنان دشوارتر خواهد
شد. س: شرايط ايران براي آتش بس چيست ؟ ج: عراق نيروهايش را از مرزهاي ايران عقب
بكشد. مداخلات خود را در كردستان و خوزستان متوقف سازد. س: آيا پيشنهاد ميانجي‌‌گري
مورد قبول واقع مي‌شود ؟ ج: از نظر ما ميانجي‌گري مفهومي ندارد. زيرا اين عراقيها هستند كه
دست به تهاجم و تجاوز زده‌اند و اين آنان هستند كه بايد نيروهايشان را عقب بكشند. س: عراق
مدعي است كه مي‌خواهد دولت شما را مجبور سازد تا حاكميت عراق را بر شط‌العرب به
رسميت شناخته، سه جزيره، ابوموسي، تنب بزرگ و كوچك را در خليج فارس به عراق
بازگرداند. آيا شما به اين خواسته‌ها پاسخ مثبت مي‌دهيد ؟ ج: ابداً س: ضعف روحيه نيروهاي
ايراني چه قدر است ؟ ج: من ظرف دو روز گذشته در جبهه بوده‌ام، نيروهاي ما روحيه خود را
نباخته‌اند و براي تهاجم و حمله آمادگي بسيار دارند. <ref>ماخذ شماره 18، مجله نيوزويك . </ref>
==گزارش - 90==
نخست‌ وزير (محمدعلي رجايي) در نمازجمعه تهران: عزيزان همسنگر هوشيار باشيد
كه يك متاع ارزشمندي را در دست داريد كه دشمن مي‌خواهد آن را از شما بگيرد و آن آزادي
شماست مبادا فشارهاي ظاهري ما را برآن دارد كه از خط اصلي انقلاب كوچك‌ترين انحرافي
پيدا كنيم. ما قطعات يدكي كه از اين شيطان بزرگ طلب‌كار هستيم، از حلقومش بيرون خواهيم
كشيد. ولي براي پيروزي در اين جنگ تحميلي حاضر نيستيم حتي يك لحظه نوكري آمريكا را
قبول كنيم. پس عزيران هوشيار باشيد. اگر آمريكا و سردمدارانش به ما بگويند سازش كنيد، تا
گندم به شما بدهيم، ما يك نان را 36 ميليون نفري خواهيم خورد تا زيربار اين ننگ نرويم. <ref>روزنامه اطلاعات، 10/8/1359 . </ref>
==گزارش - 91==
رئيس شوراي ملي عراق (نعيم حداد): جنگ پيروزمندانه عراق عليه ايران در واقع متعلق
به تمام ملل عرب است … جنگ ايران و عراق تنها براي به دست آوردن حقوق قانوني از دست
رفته و سرزمينهاي غصب شده عراق توسط ايران است. <ref>خبرگزاري پارس، « گزارشهاي ويژه »،
نشريه 228، 11/8/1359 . </ref> در اين حال خبر اعلام شده از راديو
مونت كارلو حاكي از اين است كه: ابوظبي تاكنون هيچ پاسخ رسمي به پيام روز گذشته عراق
نداده است. در اين پيام، عراق از امارات‌متحده عربي خواستار تلاش براي استرداد سه جزيره
عربي اشغال شده از سوي ايران است. اين پيام را سعدون حمادي وزير خارجه عراق ارسال و
طي آن تاكيد كرده كه عراق براي تحقق اين مطلب از امارات متحده عربي حمايت خواهد
نمود. <ref>خبرگزاري پارس، » گزارشهاي ويژه »،
نشريه 229، 12/8/1359 . </ref> هفته‌نامه اكونوميست چاپ لندن نيز نوشت: سخنان وزيرخارجه عراق در سازمان
ملل پيرامون جانبداري دولت بغداد از اقليت‌هاي قومي ايران، ممكن است باعث تجزيه
امپراتوري مذهبي آيت‌الله‌ها گردد. دولت صدام بدون وقفه از خوزستان به نام عربستان سخن
مي‌گويد و خود مختاري اهالي خوزستان را خواستار است. همزمان با نزديك شدن لشكر عراق
به اهواز، دولت صدام اعلام كرد كه سرزمين باستاني عرب بايد به اعراب پس داده شود. <ref>ماخذ شماره 27، راديو اسرائيل . </ref>
==گزارش - 92==
راديو كلن گزارش داد: شوراي امنيت سازمان ملل اقدام جديدي را براي حل
مسالمت‌آميز اختلاف ايران و عراق آغاز كرده و از ايران و عراق خواسته از توسل به خشونت
خودداري كنند. شوراي امنيت در اين طرح كه توسط كشورهاي غيرمتعهد جهان تدوين شده، 
كسب اراضي جديد را با توسل به خشونت محكوم كرده است. دولت عراق نسبت به اين
قطعنامه واكنش مثبت و دولت ايران واكنشي منفي نشان داده‌اند. <ref>ماخذ شماره 27، راديو كلن . </ref>
==گزارش - 93==
دربارة حمايت‌هاي فرانسه از عراق، مجله تايم نوشت: عراق براي دستيابي به صنعت و
تكنولوژي سلاحهاي سنگين به ژاپن، فرانسه و آلمان غربي روي آورده است. فرانسه كه
بزرگترين مشتري نفت عراق است، اين كشور را تا آستانه قدرت هسته‌اي پيش برده است. در
ژوئن گذشته، فرانسه با بغداد يك قرارداد 5/1 ميليارد دلاري منعقد كرد تا انواع سلاحهاي
پيشرفته را براي عراق تهيه نمايد. <ref>ماخذ شماره 11 . </ref> هفته‌نامه پاريسي « لوپوئن »: اولين دسته از شصت
هواپيماي ميراژ اف ـ 1 فرانسوي كه در ژوئيه 1977 و دسامبر 1979 به فرانسه سفارش داده شده
بود، در اوائل ماه دسامبر تحويل عراق مي شود. <ref>ماخذ شماره 27، خبرگزاري فرانسه . </ref>
==گزارش - 94==
گزارش صداي آمريكا از روابط مصر و عراق حاكي است: انورسادات كه قبلاً در مورد
جنگ خليج فارس بي‌ طرفي پيشه كرده بود، امروز، عراق را به خاطر شروع جنگ و آنچه كه وي
آن را كوشش عراق براي به عهده گرفتن نقش رهبري دنياي عرب ناميده، سرزنش كرد و حملة
عراق را اشتباهي بزرگتر از اشتباه پنج سال پيش آن كشور ناميدكه قسمتي از شط‌العرب را به شاه
ايران واگذار كرد. <ref>ماخذ شماره 28، راديو آمريكا . </ref> در اين حال مجله نيمه رسمي « اكتبر » چاپ قاهره نوشت: رژيم عراق سه
هزار مصري مقيم عراق را به زور و ارعاب به خدمت زير پرچم درآورده است تا عليه ايران نبرد
كنند. دولت مصر از بغداد خواسته است كه وضعيت اين افراد را روشن كند كه آيا هنوز تبعه مصر
هستند يا شناسنامه عراقي دارند، ولي رژيم صدام تاكنون به اين پرسش پاسخ نداده است. <ref>ماخذ شماره 27، بخش عربي راديو
دمشق . </ref>
==گزارش - 95==
در محافل ديپماتيك امان گفته مي‌شود: عراق و اردن يك ستاد هماهنگي نظامي
تشكيل داده‌اند تا دربارة جنگ ايران و عراق و نيز مخاصمه با اسرائيل فعاليت كند. روساي ستاد
دوكشور عضو اين ستاد هستند. <ref>ماخذ شماره 27، راديوامان . </ref> از سوي ديگر سپاه پاسداران اعلام كرد: چهار تيپ زرهي
نيروي زميني اردن وارد خاك عراق شده اند كه دو تيپ براي سركوبي ملت مسلمان عراق عازم
شمال گرديده و دو تيپ ديگر عازم ميدان جنگ با جمهوري اسلامي است. <ref>ماخذ شماره 21 . </ref>
==گزارش - 96==
روزنامه تركي زبان « يني‌دوير » چاپ تركيه نوشت: اين جنگ نه تنها براي آمريكا وهم
پيمانانش خطري ندارد، بلكه براي روسيه و يارانش نيز، تهديدي به حساب نمي‌آيد. برعكس،
منافع فراواني براي آنها دارد. آنها به وجود آورندگان جنگ بوده‌اند و در انتظار نتايج مناسب آن به
سود خويش هستند. آشكار است كه اين جنگ بين ايران و عراق نيست، بلكه جنگي است كه در
واقع آمريكا مي‌كوشد با آن به ايران درسي بياموزد. در حال حاضر دولتهاي دست نشاندة
منطقه همگي به حمايت از عراق پرداخته‌اند و سياست‌هاي منافقانه را در مورد قدس فراموش
كرده، دشمني ظاهري خويش را با صهيونيسم و امپرياليسم بين‌المللي از ياد برده‌اند. اردن براي
تقويت نيروي هوايي عراق، پايگاههاي خود را در اختيار عراق قرار داده و در اين راه از آمريكا و
اسرائيل فرمان مستقيم دريافت مي‌نمايد. امروز ايران به تنهايي در برابر دنيا مقاومت
مي‌كند. <ref>پيشين . </ref>
==گزارش - 97==
صداي آمريكا به نقل از تحليل‌‌گران غربي به نحو زير به بررسي اوضاع نظامي و توان
دفاعي ايران پرداخت: ايران از يك استراتژي همه جانبه براي دفاع از كشور و عقب راندن
مهاجمان عراقي بي‌بهره است. در آغاز انقلاب، 450 هزار تن در ارتش خدمت مي كردند. با
شعله‌ور شدن جنگ شمار اين افراد با پاسداران انقلاب به 240 هزار تن رسيد؛ با اين وجود،
تحليل‌‌گران غرب از پايداري نيروهاي مسلح ايران شگفت زده شده‌اند. يك پروفسور آمريكايي
اين پديده را ناشي از قبول شهادت مي‌داند كه ريشة عميقي در اسلام دارد. همين احساس بود كه
منجر به كنار گذاشتن شاه و گروگان ‌‌‌گيري شد و امروز مايه پايداري ايران در برابر عراق است.
مقاومتي كه به قول پروفسور ماروين زونيس، مي‌تواند كشور را از هرج و مرج نجات دهد. <ref>ماخذ شماره 27، راديو آمريكا . </ref>
==گزارش - 98==
دربارة نقش و منابع ابرقدرت‌ها در جنگ روزنامه وال استريت ژورنال از قول يك مقام
آگاه نوشت: اگر ايران تجربه شود و پاي روسها به بندرعباس يا حتي تبريز برسد وضع دشوارتر از
آنچه كه اكنون هست خواهد شد، اگر شوروي به سوي ايران به حركت درآيد نه عربستان و نه
اردن، هيچ‌كدام در امان نخواهند بود. اميد مي‌رود كه اعراب اهميت كمك مالي يا نظامي آمريكا
را به ايران به عنوان بخشي از توافق دو كشور در آزادي گروگانها درك كنند. مقامات آمريكايي
مي‌گويند. چنين كمكي با سياست بي‌طرفي آمريكا در جنگ مغاير نيست و تنها تحريم‌هايي را
كه به دليل گروگان‌گيري وضع شده بود، برطرف مي‌سازد. عناصر ميانه‌روي عرب معتقدند كه
گرايش آمريكا به ايران، به تضعيف روحيه عراقي‌ها منجر خواهد شد و رهبري صدام را در
معرض تهديد قرار خواهد داد. صدام هرچند فردي تندرو و سالها از وفاداري شوروي بوده است،
ولي اخيراً نشان داده كه مي‌خواهد خود را از وابستگي به شوروي دور نگه دارد. از اين گذشته، در
محافل عربي اين نظر به گوش مي‌رسد كه گرايش آمريكا به ايران، دامنه جنگ را گسترش خواهد
داد، به نظر مفسران اين روزنامه، آنچه كه پيچيدگي و سردرگمي سياست آمريكا را فراهم آورده،
ناآگاهي از اهداف شوروي است. در آغاز جنگ تصور مي‌شد كه برنده واقعي روسها خواهند بود،
چون با اجراي يك نقش صلح، موقعيت خود را در منطقه تحكيم خواهند بخشيد، اما روسها تا
كنون نه از عراق حمايت كرده‌اند نه جانب ايران را گرفته‌اند و در برقراري صلح نيز كاري صورت
نداده‌اند. به نظر برخي تحليل‌‌گران آمريكايي، مسائل لهستان و افغانستان و نيز مسائل عراق و
سوريه، مسكو را فلج كرده است. اما اعتقاد ديگر اين است كه روسها منتظر فرصت هستند. <ref>. ماخذ شماره 27 . </ref>
==گزارش - 99==
روزنامه جمهوري اسلامي در سرمقاله خود، پيرامون گروگانها مي‌نويسد: ما چرا
جاسوسان امپرياليسم را به گروگان گرفته ودژ جاسوسي امپرياليسم را تسخير كرديم ؟ به چند
دليل: 1 ـ ژرفا بخشيدن به بعد ضد امپرياليستي و كفر ستيزانه انقلاب اسلامي 2ـ افشاي جنايات
امپرياليسم در سطح جهاني 3 ـ جلوگيري از مداخلات و ماجراجوييهاي امپرياليسم در ايران 4 ـ
كشف اسرار و اسناد جاسوسي‌ امپرياليسم و شناخت مهره‌هاي سازمان سيا در ايران 5 ـ
اعتماد نقس بخشيدن به مستضعفين در مقابل كفر حاكم به دنيا و اينكه آنان نيز قدرت مبارزاتي
خود را كشف كنند و بدانند كه مي‌توانند در مقابل نظام حاكم كفر بايستند. 6 ـ استرداد شاه معدوم
و اموال غارت شده ايران توسط او. 7 ـ نمايش عمق ايمان مردم به انقلاب و اين كه ابرقدرتهاي
شرق و غرب بدانند ايران سازش‌ ناپذير است. 8ـ تحصيل حقوق ملت ايران از امپرياليسم جهاني
در ظرفيت خاصي كه اين حماسه آفريده است.
ما به قسمت اعظم اهداف فوق رسيده‌ايم، و اگر در بعضي موارد ديگر به طور كامل موفق
نشده باشيم، از ضعف تبليغاتي خود ماست. در ضمن به نكات زير هم بايد توجه داشته باشيم:
دليلي ندارد كه ما تا قيامت تكليف گروگانها را مشخص نكنيم. براي اين كه از اين طريق نفعي
عايد ملت ما نخواهد شد. سرانجام بايد روزي گروگانها را در مقابل امتيازاتي كه از آمريكا
مي‌گيريم، آزاد كنيم. بايد اين كار در بهترين فرصت صورت گيرد. بنابراين بايد تكليف گروگانها را
مشخص كرده، شرايط خود را صريحاً اعلام كنيم و دشمن را در موضع ضعف قرار دهيم. ما
مي توانيم از فرصت تاريخي انتخابات رياست جمهوري آمريكا استفاده كنيم. در اين شرايط
آمريكا آماده پرداخت بيشترين امتياز است. اگر اين فرصت از دست برود، رئيس‌ جمهور آينده
آمريكا ادامه اسارت گروگانها را يك نقطه قوت براي خود تلقي مي‌كند و دليلي ندارد در مقابل
شرايط ما تمكين كند … وظيفه مجلس است كه مصالح ملت و مباني انقلاب را در نظر بگيرد. به
آن دسته از برادراني كه چپ‌ نمايي را با حق‌گرايي اشتباه كرده‌اند، تذكر مي‌دهيم كه اين دو مقوله
جدا از يكديگرند و ما بايد هميشه با تفكر اسلامي با مسائل سياسي برخورد كنيم. <ref>روزنامه جمهوري اسلامي، 10/8/1359 . </ref>
در اين حال هنري كيسينجر وزيرخارجه اسبق آمريكا در تحليل خود راجع به مسأله
گروگانهاي آمريكايي در ايران گفت: مذاكره روش صحيحي براي آزادي گروگانها نيست. وقتي
مذاكره صورت مي‌گيرد، يك اصل مسلم، به حالت چانه ‌زدن تشنج‌آور تبديل مي‌شود و اين كار،
گروگان ‌گيري را در ديگر مناطق تشويق مي‌كند. لازم است مهلت معين مشخص گردد تا
گروگان‌گيرها وادار به تصميم ‌گيري شوند. شرايط بايد طوري تنظيم گردد كه هرچه گروگانها بيشتر
نگه‌داري شوند، موقعيت بدتري براي گروگان‌گيرها به وجود آيد. <ref>ماخذ شماره 2، يونايتدپرس، مينه‌سوتا</ref>
==گزارش - 100==
امروز سازمان مجاهدين خلق در ويژه‌نامه‌اي كه با عنوان « مجاهد فوق‌العاده جنگ ايران
و عراق » منتشر كرده، به اعلام مواضع خود پيرامون جنگ پرداخت. بخشي از اين نشريه به
تشريح رژيم عراق و تجاوز آن، جنايات انجام داده و تبعات آن اختصاص دارد كه در آن به
محكوميت عراق مي‌پردازد. به عنوان مثال: « سياست تجاوزكارانه استبداد بعثي حاكم بر عراق كه
در پي توسعه‌ طلبي‌هاي ارتجاعي، درگيريهاي مرزي را به چنين جنگ تمام عياري برعليه ميهن
و مردم ما تبديل كرده، شديداً محكوم است، چرا كه رژيم عراق با اين اقدام نه تنها جان و مال
انبوهي از توده‌هاي زحمتكش ايراني و عراقي را به نابودي كشاند و نه تنها خود در جبهه‌اي
متشكل از كشورهاي ارتجاعي منطقه قرار گرفت، بلكه مانعي جدي در مسير مبارزات
ضدامپرياليستي خلق‌هاي منطقه ايجاد كرد و تلاش آنها را در مسيري انحرافي به نفع امپرياليسم
و صهيونيسم هدر داد و مي‌دهد و در اين ميان به ويژه امكانات و نيروهاي آزاد شده خلق قهرمان
ايران را كه پس از شكست ديكتاتوري پهلوي مي‌بايست با تمام توان درمسيري ضد
امپرياليستي به كار گرفته شود، در جنگي ناخواسته درگيري نمود. و يا اهداف و انگيزه‌هاي
نامشروع عراق از قبيل توسعه طلبي منطقه‌اي و دعاوي ارضي و عملكردهاي ارتجاعي آن از قبيل
پناه دادن و حمايت از ضد انقلابيون ايران و تجاوز نظامي به خاك ميهن ما به هيچ‌وجه قابل
انكار نبوده، به شدت مردود و محكوم است و نيز … كشتار مردم غيرنظامي وبي‌دفاع ما توسط
عراق كه از بارزترين مصاديق جنايات جنگي است، به مراتب رذيلانه‌تر بوده و نتيجتاً رسوايي
بيشتري را براي حكام بعثي به ارمغان آورده است، جناياتي كه حتي هيچ ارتش متجاوزي هم
نمي‌تواند آن را توجيه و يا از آن دفاع نمايد. مجاهدين خلق ايران اين‌گونه وحشيگري‌ها (كشتار
مردم كرمانشاه و دزفول) را شديداً محكوم مي‌كنند و انزجار و تنفر و مراتب همدردي خود را به
ويژه با بستگان اين قربانيان مظلوم اعلام مي‌دارند. اميد كه جبهه‌هاي جنگ مقاومت توده‌اي هر
روز گسترده‌تر و صفوف انقلابي خلق در مقابل دشمنان فشرده‌تر مستحكم گردد تا بتوانيم دست
متجاوزين را براي هميشه كوتاه كنيم … »
در بخش ديگر به اهداف آمريكا در اين جنگ مي‌پردازد: « … از همان ابتداي تجاوز عراق
به ايران روشن بود كه آمريكا درصدد است از فشارهاي ناشي از آن در جهت انعطاف سياست
حاكم برايران بهره جويد » و در ادامه مي‌نويسد: « … پس از شروع تجاوز آشكار عراق به ايران
وظيفه انقلابي حكم مي‌كرد كه در كنار ساير مردم به دفاع ازمردم و ميهن بپردازيم. طبيعي است
در اين مسير، نفس مقاومت و رفع تجاوز براي ما اهميت ويژه‌اي دارد. امّا هر‌گونه اقدام عملي را
به نحو زير منوط به مجاز شمردن فعاليت مستقل سازماني مي‌شمارد. هموطنان عزيز: سازمان
مجاهدين خلق ايران بدين وسيله اعلام آمادگي مي‌كند تا چنانچه مقامات كشور مجاز نمايند، در
دفاع از مرزها و شهرها و هموطناني كه تحت تهاجم استبداد بعثي حاكم برعراق و مزدوران
سابق شاه واقع شده‌اند، شركت كند … » درآخر نيز با پيشنهادي مستقل از سياست كشور، عراق را
به دنبال كردن صلح از طريق مجامع بين‌المللي دعوت مي‌كند: « … اگر دولت عراق چنان كه
بلندگوهاي تبليغاتي‌اش پيوسته ادعا مي‌‌كنند به راستي خواستار همزيستي و اقدام متقابل با
ايران و پايبند به آزاديهاي دمكراتيك است، مي‌تواند با قطع حمايت از مزدوران سابق شاه
خائن و مراعات آزاديها و حقوق اساسي نيروهاي انقلابي برادران ما در عراق، حسن‌نيت خود را
به اثبات رساند و آن‌گاه به طور بين‌المللي خواستار قطع مخاصمات گردد … ». <ref>« نشريه مجاهد »، شماره فوق‌ العاده،
10/8/1359 . </ref>
قابل ذكراست‌كه دركتابي كه وزارت ارشاد اسلامي منتشركرده است، بعد از اشاره به
پاره‌اي مواضع مندرج در نشريه فوق، چنين ادامه مي‌دهد: … امّا مدتها بعد وقتي كه مشتها باز
شده، مواضع روشن‌تر مي‌گردد و گوشها آمادگي شنيدن حقايق بيشتري را پيدا مي‌‌كنند و هم در
جواب اعتراض رفقاي پيكاري كه به منافقين خرده گرفته بودند كه چرا با اعلام شركت در جبهه‌ها
به ارتجاع كمك كرديد، رجوي اهداف مجاهدين را از اتخاذ اين موضع بر مي‌شمرد و ماهيت
منافقانه سازمان را عيان مي‌سازد: « فكر مي‌كنم احساسات سراسري توده‌هاي مردم در آن هنگام
احتياجي به شرح ندارد و همه مي‌دانند كه كمترين شبهه ايجاد اخلال در جنگ يا اصلي نمودن
(يا حتي بيان) ساير دردها و مشكلات در قبال آن از آنجا كه احساسات سراسري را جريحه‌دار
مي‌نمود، بهترين بهانه را به دست مرتجعين مي‌دادتا تحت شعاع جنگ، افكار عمومي را نسبت
به انقلابيون مغشوش نموده، به آنها ضربه بزنند. » <ref>اداره تحقيقات و بررسي‌هاي سياسي
وزارت ارشاد اسلامي، جنگ تحميلي در
تحليل گروهكها، ( تهران؛ وزارت ارشاد
اسلامي، 1362 ) ص22 . </ref>
==گزارش - 101==
كامران خوشنام عضو كميته مركزي حزب دمكرات كردستان ايران گفت: رژيم ايران در
امور داخلي عراق مداخله كرد و در نظر داشت مردم عراق را برضد زمامداران انقلابي عراق
تحريك كند و كويت، امارات‌ متحده عربي وديگر كشورهاي منطقه را به آشوب بكشد. به طور
مسالمت‌آميز به آنها گفتيم كه ما تنها خواستار حقوق مشروع خود هستيم، ولي آنها گوش ندادند
و باعث درگيري شدند … ارتش ايران از بهار گذشته تاكنون شهرستانهاي بانه، سقز و مهاباد را
مورد هجوم قرار داده و ويران كرده است. <ref>ماخذ شماره 277، راديو بغداد . </ref>
==گزارش - 102==
همچنين شاهپور بختيار همكاري خود را با رژيم عراق علني ساخت. به گزارش
يونايتدپرس شاهپور بختيار اعلام كرد كه حاضر است با مقامات عراق همكاري كند تا رژيم ايران
سرنگون شود … وي گفت: موضع من در قبال عراقيها هميشه روشن بوده و هيچ چيز مرموزي
راجع به سفر اخيرم به آن كشور وجود ندارد. <ref>روزنامه ميزان، 10/8/1359،
يونايتدپرس . </ref>
==گزارش - 103==
روزنامه گاردين، چاپ لندن نوشت: آيت‌الله خويي، رهبر شيعيان جهان كه در عراق
زندگي مي‌كند، اقدام صدام در جنگ با ايران را محكوم و حمايت خود را از ايرانيان تبعيدي كه
درصدد سرنگوني رژيم ايران هستند، تكذيب نموده است. به گفته پسر آيت‌الله ‌خويي، عباس
خويي كه در لندن زندگي مي‌كند، وي به پسرش گفته اتهام مربوط به همدستي وي با اختيار و
اويسي براي سرنگوني (امام) خميني نادرست است. به گفته عباس خويي، گزارشهايي كه
نشريات رسمي عراق منتشر كرده‌اند، ايجاد تصور دروغ در مورد حمايت شيعيان از حمله به
رژيم (امام) خميني بوده است. فعاليت‌هاي عباس‌ خويي، دشمني مقامات بعثي را به دنبال
داشته است. <ref>ماخذ شماره 27، خبرگزاري پارس،
سفارت ايران در لندن . </ref>
==گزارش - 104==
در راديو اسرائيل گفته شد: دولت ايالات ‌متحده اعلام كرده است رژيم آيت‌الله‌ خميني را
حكومت قانوني ايران مي‌داند و جانشيني رضا پهلوي را به رسميت نمي‌شناسد. احتمال مي‌رود
بيان اين مطلب گوشه‌اي از تلاشهاي ايالات ‌متحده براي حل مسأله گروگانها باشد. ادموند
ماسكي، وزيرخارجه آمريكا امشب كنفرانس مطبوعاتي ترتيب مي‌دهد و انتظار مي‌رود او نيز
اين سخنان را تكرار كند. <ref>ماخذ شماره 27، راديو اسرائيل . </ref> قابل ذكر است كه رضا پهلوي (9/8/1359)، در پيامي جانشيني
خود و قبول سلطنت ايران را عنوان كرده است. <ref>خبرگزاري پارس، « گزارشهاي ويژه »،
نشريه 227، مورخ 10/8/1359 . </ref>





نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۴۴

روزشمار جنگ سال 1359
1359.08.10
نام‌های دیگر ده آبان
تاریخ شمسی 1359.08.10
تاریخ میلادی 1 نوامبر 1980
تاریخ قمری 22 ذیحجه 1400




گزارش - 84

امروز در حالي كه آبادان به شدت زير آتش توپخانه دشمن قرار داشت ، [۱] درگيري با نيروهاي دشمن در كوي ذوالفقاري ادامه يافت. [۲] نيروهاي خودي موفق شدند پل متحركي را كه عراقيها روي بهمنشير نصب كرده بودند منهدم كنند. [۳] رزمندگان اسلام انبوه ستونهاي دشمن را كه براي تصرف آبادان آمده بودند و بلاتكليف در منطقه حضور داشتند، از راه زمين، هوا و آتش توپخانه هدف قرار داده، خساراتي به دشمن وارد آوردند؛ از جمله انهدام پنج خودروي مهمات و ده تانك، نتيجه تلاش نيروهاي خودي بود. [۴] دشمن نيز به تقويت آتش پرداخته، چهارخمپاره ‌انداز در كنار رودخانه بهمنشير مستقر نمود. [۵] طي حملاتي كه هواپيماهاي دشمن برشهر آبادان داشتند، خساراتي به آن وارد آمد. در ضمن دو ميگ دشمن سرنگون شدند. [۶] با وجود پيروزيهاي محدود به دست آمده، آبادان به خاطر بنيه اندك نظامي، همچنان مورد تهديد است. ستاد مشترك ارتش طي خبري مي‌نويسد: نيروهاي عراقي تمام راههاي ورودي به آبادان را مسدود كرده‌اند و برحملات خود افزوده‌اند. نيروهاي ايراني مستقر در آبادان نياز به كمك فوري دارند. [۷] استانداري خوزستان نيز در نامه‌اي به مسئولين، موقعيت جنگ را در منطقه چنين توصيف كرد: وضع جبهه‌هاي نبرد در ناحيه آبادان بسيار وخيم است. دشمن با تمام قوا مي‌كوشد برآبادان مسلط شود. به نظر مي‌رسد اگر شرايط به همين شكل پيش برود، آبادان نيز به سرنوشت خونين‌شهر دچار شود. انعكاس مسائل جنگي خوزستان، در اذهان عمومي ملت ايران بسيار نارسا و غيرواقعي است. دشمن قصد دارد به محض سقوط آبادان تمام نيروهاي خود را براي محاصره اهواز به كار برد. من هشدار مي‌دهم كه با از دست رفتن آبادان، استان خوزستان و منابع نفتي آن را نخواهيم داشت و ملت ايران از منابع نفتي خود محروم خواهد شد. [۸] باقيمانده پلهاي متحرك نيروهاي عراقي در جبهه بهمنشير

گزارش - 85

در محور جاده آبادان ـ اهواز، درگيريهاي شديدي از نيمه‌هاي شب آغاز شده كه طي آن رزمندگان اسلام موفق شدند نيروهاي عراقي را در حد فاصل سليمانيه ـ مارد، شش كيلومتر عقب برانند. در اين ناحيه حدفاصل سلمانيه تا مارد، ضلع شرقي و غربي كارون تحت پوشش نيروهاي عراقي و حدفاصل سلمانيه تا دارخوين، در دو جهت رودخانه، در اختيار نيروهاي خودي است. [۹] در منطقه فارسيات، نيروهاي خودي طي يك حمله نفوذي موفق به انهدام هفت تانك و نفربر و هلاكت هفتاد نفر از نيروهاي دشمن شدند. [۱۰] درخرمشهر، كه دشمن به غارت و تخليه شهر و انبارهاي گمركي مشغول است. [۱۱] نيروهاي چريكي در يك عمليات شبانه موفق شدند ضمن وارد آوردن خساراتي، چهارده تن از نيروهاي دشمن را به اسارت گيرند و قسمت شرقي شهر منتقل سازند. [۱۲] فرماندار دشت آزادگان اعلام كرد: بعد از درگيريهاي اخير، وضعيت سوسنگرد عادي است و مردمي كه از شهر رفته بودند، در حال حاضر بازگشته‌اند و به زندگي عادي خود ادامه مي‌دهند. با حمله‌اي كه از سوي نيروهاي خودي صورت گرفت، در حال حاضر دشمن تا بيست و سه كيلومتري شهر عقب رانده شده است، ولي تهديد همچنان وجود دارد. [۱۳] امروز شوش هدف گلوله‌هاي توپ دشمن قرار داشت. در اين حملات چندين خانه منهدم و عده اي كشته و مجروح شدند. [۱۴]

گزارش - 86

در جبهه جنوب، علاوه بر سقوط يك فروند هواپيماي مهاجم عراقي در آبادان كه جستجو براي يافتن خلبان آن تا آخرين ساعات روز ادامه داشت. [۱۵] دو فروند ديگر نيز در دارخوين و اطراف شهر اهواز سرنگون شدند. [۱۶] طبق گزارش ستاد مشترك ارتش، از مجموع هفت هواپيمايي كه به منطقه كوهدشت لرستان حمله كرده بودند، دو فروند هدف قرار گرفته، در اطراف كوههاي اولاقباد واقع در چهل كيلومتري شمال كوهدشت سقوط كردند. [۱۷]

گزارش - 87

در جبهه مياني، درگيري امروز قصرشيرين و سرپل ذهاب قابل توجه بود. در قصر شيرين، رزمندگان اسلام نيروهاي دشمن را چند كيلومتر عقب راندند. [۱۸] در سرپل ذهاب، نيروهاي خودي طي يك عمليات چريكي، ارتفاعات افشارآباد را كه از موقعيت جغرافيايي خاصي برخوردار است، از چنگ دشمن خارج كردند. [۱۹] يكي از برادران درباره وضعيت اين جبهه اظهار نمود: ما شناسايي گام به گام را پيش گرفتيم و تا بغل دست سنگر عراقيها رفتيم و از همان جا ديده‌باني خمپاره ‌انداز مي‌كرديم. هر روز تلفات قابل توجهي به دشمن وارد مي‌شد و عراقيها مجبور بودند فاصله زيادي را با قاطر طي كنند. در اين عمليات، عده‌اي از برادران سپاهي از جمله فرمانده عمليات به شهادت رسيدند. [۲۰] روزنامه جمهوري اسلامي با درج خبر حمله برادران تكاور در سرپل ذهاب نوشت: در اين عمليات بيش از شصت نفر از نيروهاي دشمن به هلاكت رسيدند و بيش از ده تانك و نفربر نيز منهدم و يا به دست نيروهاي خودي افتاد. [۲۱]

گزارش - 88

در جبهه شمالي، گروهك كومله درصدد است تعدادي از افراد نظامي، انتظامي و جهاد سازندگي را كه اسير كرده، به مرز ببرد كه احتمال تحويل آنها به رژيم عراق بسيار زياد است. [۲۲] فرمانده عمليات نيروهاي عراقي در غرب طي گزارشي به فرماندهان عالي‌ رتبه مي‌نويسد: عواملي كه توسط يگانهاي تابعه استخدام شده‌اند، مخالفت رژيم ايران هستند و در خط مقدم جبهه با پرتاب گلوله‌هاي شيميايي، باعث تضعيف قواي جسمي پرسنل نظامي ايران مي‌شود. [۲۳] تيپ 116 مرزي عراق نيز طي گزارشي مي‌نويسد: در درگيري روز (10/8/59) بين نيروهاي مسلح ايران و اكراد مخالف رژيم، پنجاه نفر از نيروهاي ايراني كشته و سي نفر مجروح شدند. تلفات اكراد دوازده كشته و زخمي بوده است. تيپ 116 در سيد صادق مستقر است و يكي از عوامل اصلي تامين لجستيك و طرحهاي عملياتي گروههاي ضد انقلاب به شمار مي‌رود. [۲۴]

گزارش - 89

ابوالحسن بني‌صدردر مصاحبه با مجله نيوزويك در پاسخ به اين سئوال كه در صورت منزوي شدن ايران، آيا امكان دارد تنگه هرمز را مسدود كنيد، مي‌گويد: اين امكان وجود دارد. اگر ما از همه جانب مورد تهاجم قرار بگيريم، دست روي دست نمي‌گذاريم. ما آنچه را در توان داريم به كار خواهيم گرفت. س: آيا ممكن است جنگ موجبات يك كودتا را در ايران فراهم آورد ؟ ج: در ايران ؟ چه كسي كودتا كند ؟ س: آيا ادعاي آمريكا را كه مي‌گويد در قبال جنگ، موضعي بي طرفانه گرفته است، مي‌پذيريد ؟ ج: آنان به هيچ روي بي‌طرف نبوده‌اند؛ در برنامه جنگ دخالت داشتند اين طرحي است كه توسط آمريكائيان و عراقيها تهيه گرديده است. س: آيا اتحاد شوروي بي‌طرف مانده است ؟ ج: سفير شوروي در ايران مرا مطمئن ساخت كه دولت متبوع او، تهاجم عراق به ايران را تاييد نمي‌كند. س: آيا جنگ تحولي در موقعيت پنجاه و دو گروگان آمريكايي به وجود خواهد آورد ؟ ج: براي حال حاضر خير، اما اگر شرايط بين‌المللي به وخامت گراييد، شرايط گروگانها نيز سخت‌تر خواهد شد. ما شنيده‌ايم كه آمريكا نيروي كمكي به منطقه اعزام كرده است. اگر اين موضوع صحت داشته باشد، بديهي است شرايط آنان دشوارتر خواهد شد. س: شرايط ايران براي آتش بس چيست ؟ ج: عراق نيروهايش را از مرزهاي ايران عقب بكشد. مداخلات خود را در كردستان و خوزستان متوقف سازد. س: آيا پيشنهاد ميانجي‌‌گري مورد قبول واقع مي‌شود ؟ ج: از نظر ما ميانجي‌گري مفهومي ندارد. زيرا اين عراقيها هستند كه دست به تهاجم و تجاوز زده‌اند و اين آنان هستند كه بايد نيروهايشان را عقب بكشند. س: عراق مدعي است كه مي‌خواهد دولت شما را مجبور سازد تا حاكميت عراق را بر شط‌العرب به رسميت شناخته، سه جزيره، ابوموسي، تنب بزرگ و كوچك را در خليج فارس به عراق بازگرداند. آيا شما به اين خواسته‌ها پاسخ مثبت مي‌دهيد ؟ ج: ابداً س: ضعف روحيه نيروهاي ايراني چه قدر است ؟ ج: من ظرف دو روز گذشته در جبهه بوده‌ام، نيروهاي ما روحيه خود را نباخته‌اند و براي تهاجم و حمله آمادگي بسيار دارند. [۲۵]

گزارش - 90

نخست‌ وزير (محمدعلي رجايي) در نمازجمعه تهران: عزيزان همسنگر هوشيار باشيد كه يك متاع ارزشمندي را در دست داريد كه دشمن مي‌خواهد آن را از شما بگيرد و آن آزادي شماست مبادا فشارهاي ظاهري ما را برآن دارد كه از خط اصلي انقلاب كوچك‌ترين انحرافي پيدا كنيم. ما قطعات يدكي كه از اين شيطان بزرگ طلب‌كار هستيم، از حلقومش بيرون خواهيم كشيد. ولي براي پيروزي در اين جنگ تحميلي حاضر نيستيم حتي يك لحظه نوكري آمريكا را قبول كنيم. پس عزيران هوشيار باشيد. اگر آمريكا و سردمدارانش به ما بگويند سازش كنيد، تا گندم به شما بدهيم، ما يك نان را 36 ميليون نفري خواهيم خورد تا زيربار اين ننگ نرويم. [۲۶]

گزارش - 91

رئيس شوراي ملي عراق (نعيم حداد): جنگ پيروزمندانه عراق عليه ايران در واقع متعلق به تمام ملل عرب است … جنگ ايران و عراق تنها براي به دست آوردن حقوق قانوني از دست رفته و سرزمينهاي غصب شده عراق توسط ايران است. [۲۷] در اين حال خبر اعلام شده از راديو مونت كارلو حاكي از اين است كه: ابوظبي تاكنون هيچ پاسخ رسمي به پيام روز گذشته عراق نداده است. در اين پيام، عراق از امارات‌متحده عربي خواستار تلاش براي استرداد سه جزيره عربي اشغال شده از سوي ايران است. اين پيام را سعدون حمادي وزير خارجه عراق ارسال و طي آن تاكيد كرده كه عراق براي تحقق اين مطلب از امارات متحده عربي حمايت خواهد نمود. [۲۸] هفته‌نامه اكونوميست چاپ لندن نيز نوشت: سخنان وزيرخارجه عراق در سازمان ملل پيرامون جانبداري دولت بغداد از اقليت‌هاي قومي ايران، ممكن است باعث تجزيه امپراتوري مذهبي آيت‌الله‌ها گردد. دولت صدام بدون وقفه از خوزستان به نام عربستان سخن مي‌گويد و خود مختاري اهالي خوزستان را خواستار است. همزمان با نزديك شدن لشكر عراق به اهواز، دولت صدام اعلام كرد كه سرزمين باستاني عرب بايد به اعراب پس داده شود. [۲۹]

گزارش - 92

راديو كلن گزارش داد: شوراي امنيت سازمان ملل اقدام جديدي را براي حل مسالمت‌آميز اختلاف ايران و عراق آغاز كرده و از ايران و عراق خواسته از توسل به خشونت خودداري كنند. شوراي امنيت در اين طرح كه توسط كشورهاي غيرمتعهد جهان تدوين شده، كسب اراضي جديد را با توسل به خشونت محكوم كرده است. دولت عراق نسبت به اين قطعنامه واكنش مثبت و دولت ايران واكنشي منفي نشان داده‌اند. [۳۰]

گزارش - 93

دربارة حمايت‌هاي فرانسه از عراق، مجله تايم نوشت: عراق براي دستيابي به صنعت و تكنولوژي سلاحهاي سنگين به ژاپن، فرانسه و آلمان غربي روي آورده است. فرانسه كه بزرگترين مشتري نفت عراق است، اين كشور را تا آستانه قدرت هسته‌اي پيش برده است. در ژوئن گذشته، فرانسه با بغداد يك قرارداد 5/1 ميليارد دلاري منعقد كرد تا انواع سلاحهاي پيشرفته را براي عراق تهيه نمايد. [۳۱] هفته‌نامه پاريسي « لوپوئن »: اولين دسته از شصت هواپيماي ميراژ اف ـ 1 فرانسوي كه در ژوئيه 1977 و دسامبر 1979 به فرانسه سفارش داده شده بود، در اوائل ماه دسامبر تحويل عراق مي شود. [۳۲]

گزارش - 94

گزارش صداي آمريكا از روابط مصر و عراق حاكي است: انورسادات كه قبلاً در مورد جنگ خليج فارس بي‌ طرفي پيشه كرده بود، امروز، عراق را به خاطر شروع جنگ و آنچه كه وي آن را كوشش عراق براي به عهده گرفتن نقش رهبري دنياي عرب ناميده، سرزنش كرد و حملة عراق را اشتباهي بزرگتر از اشتباه پنج سال پيش آن كشور ناميدكه قسمتي از شط‌العرب را به شاه ايران واگذار كرد. [۳۳] در اين حال مجله نيمه رسمي « اكتبر » چاپ قاهره نوشت: رژيم عراق سه هزار مصري مقيم عراق را به زور و ارعاب به خدمت زير پرچم درآورده است تا عليه ايران نبرد كنند. دولت مصر از بغداد خواسته است كه وضعيت اين افراد را روشن كند كه آيا هنوز تبعه مصر هستند يا شناسنامه عراقي دارند، ولي رژيم صدام تاكنون به اين پرسش پاسخ نداده است. [۳۴]

گزارش - 95

در محافل ديپماتيك امان گفته مي‌شود: عراق و اردن يك ستاد هماهنگي نظامي تشكيل داده‌اند تا دربارة جنگ ايران و عراق و نيز مخاصمه با اسرائيل فعاليت كند. روساي ستاد دوكشور عضو اين ستاد هستند. [۳۵] از سوي ديگر سپاه پاسداران اعلام كرد: چهار تيپ زرهي نيروي زميني اردن وارد خاك عراق شده اند كه دو تيپ براي سركوبي ملت مسلمان عراق عازم شمال گرديده و دو تيپ ديگر عازم ميدان جنگ با جمهوري اسلامي است. [۳۶]

گزارش - 96

روزنامه تركي زبان « يني‌دوير » چاپ تركيه نوشت: اين جنگ نه تنها براي آمريكا وهم پيمانانش خطري ندارد، بلكه براي روسيه و يارانش نيز، تهديدي به حساب نمي‌آيد. برعكس، منافع فراواني براي آنها دارد. آنها به وجود آورندگان جنگ بوده‌اند و در انتظار نتايج مناسب آن به سود خويش هستند. آشكار است كه اين جنگ بين ايران و عراق نيست، بلكه جنگي است كه در واقع آمريكا مي‌كوشد با آن به ايران درسي بياموزد. در حال حاضر دولتهاي دست نشاندة منطقه همگي به حمايت از عراق پرداخته‌اند و سياست‌هاي منافقانه را در مورد قدس فراموش كرده، دشمني ظاهري خويش را با صهيونيسم و امپرياليسم بين‌المللي از ياد برده‌اند. اردن براي تقويت نيروي هوايي عراق، پايگاههاي خود را در اختيار عراق قرار داده و در اين راه از آمريكا و اسرائيل فرمان مستقيم دريافت مي‌نمايد. امروز ايران به تنهايي در برابر دنيا مقاومت مي‌كند. [۳۷]

گزارش - 97

صداي آمريكا به نقل از تحليل‌‌گران غربي به نحو زير به بررسي اوضاع نظامي و توان دفاعي ايران پرداخت: ايران از يك استراتژي همه جانبه براي دفاع از كشور و عقب راندن مهاجمان عراقي بي‌بهره است. در آغاز انقلاب، 450 هزار تن در ارتش خدمت مي كردند. با شعله‌ور شدن جنگ شمار اين افراد با پاسداران انقلاب به 240 هزار تن رسيد؛ با اين وجود، تحليل‌‌گران غرب از پايداري نيروهاي مسلح ايران شگفت زده شده‌اند. يك پروفسور آمريكايي اين پديده را ناشي از قبول شهادت مي‌داند كه ريشة عميقي در اسلام دارد. همين احساس بود كه منجر به كنار گذاشتن شاه و گروگان ‌‌‌گيري شد و امروز مايه پايداري ايران در برابر عراق است. مقاومتي كه به قول پروفسور ماروين زونيس، مي‌تواند كشور را از هرج و مرج نجات دهد. [۳۸]

گزارش - 98

دربارة نقش و منابع ابرقدرت‌ها در جنگ روزنامه وال استريت ژورنال از قول يك مقام آگاه نوشت: اگر ايران تجربه شود و پاي روسها به بندرعباس يا حتي تبريز برسد وضع دشوارتر از آنچه كه اكنون هست خواهد شد، اگر شوروي به سوي ايران به حركت درآيد نه عربستان و نه اردن، هيچ‌كدام در امان نخواهند بود. اميد مي‌رود كه اعراب اهميت كمك مالي يا نظامي آمريكا را به ايران به عنوان بخشي از توافق دو كشور در آزادي گروگانها درك كنند. مقامات آمريكايي مي‌گويند. چنين كمكي با سياست بي‌طرفي آمريكا در جنگ مغاير نيست و تنها تحريم‌هايي را كه به دليل گروگان‌گيري وضع شده بود، برطرف مي‌سازد. عناصر ميانه‌روي عرب معتقدند كه گرايش آمريكا به ايران، به تضعيف روحيه عراقي‌ها منجر خواهد شد و رهبري صدام را در معرض تهديد قرار خواهد داد. صدام هرچند فردي تندرو و سالها از وفاداري شوروي بوده است، ولي اخيراً نشان داده كه مي‌خواهد خود را از وابستگي به شوروي دور نگه دارد. از اين گذشته، در محافل عربي اين نظر به گوش مي‌رسد كه گرايش آمريكا به ايران، دامنه جنگ را گسترش خواهد داد، به نظر مفسران اين روزنامه، آنچه كه پيچيدگي و سردرگمي سياست آمريكا را فراهم آورده، ناآگاهي از اهداف شوروي است. در آغاز جنگ تصور مي‌شد كه برنده واقعي روسها خواهند بود، چون با اجراي يك نقش صلح، موقعيت خود را در منطقه تحكيم خواهند بخشيد، اما روسها تا كنون نه از عراق حمايت كرده‌اند نه جانب ايران را گرفته‌اند و در برقراري صلح نيز كاري صورت نداده‌اند. به نظر برخي تحليل‌‌گران آمريكايي، مسائل لهستان و افغانستان و نيز مسائل عراق و سوريه، مسكو را فلج كرده است. اما اعتقاد ديگر اين است كه روسها منتظر فرصت هستند. [۳۹]

گزارش - 99

روزنامه جمهوري اسلامي در سرمقاله خود، پيرامون گروگانها مي‌نويسد: ما چرا جاسوسان امپرياليسم را به گروگان گرفته ودژ جاسوسي امپرياليسم را تسخير كرديم ؟ به چند دليل: 1 ـ ژرفا بخشيدن به بعد ضد امپرياليستي و كفر ستيزانه انقلاب اسلامي 2ـ افشاي جنايات امپرياليسم در سطح جهاني 3 ـ جلوگيري از مداخلات و ماجراجوييهاي امپرياليسم در ايران 4 ـ كشف اسرار و اسناد جاسوسي‌ امپرياليسم و شناخت مهره‌هاي سازمان سيا در ايران 5 ـ اعتماد نقس بخشيدن به مستضعفين در مقابل كفر حاكم به دنيا و اينكه آنان نيز قدرت مبارزاتي خود را كشف كنند و بدانند كه مي‌توانند در مقابل نظام حاكم كفر بايستند. 6 ـ استرداد شاه معدوم و اموال غارت شده ايران توسط او. 7 ـ نمايش عمق ايمان مردم به انقلاب و اين كه ابرقدرتهاي شرق و غرب بدانند ايران سازش‌ ناپذير است. 8ـ تحصيل حقوق ملت ايران از امپرياليسم جهاني در ظرفيت خاصي كه اين حماسه آفريده است. ما به قسمت اعظم اهداف فوق رسيده‌ايم، و اگر در بعضي موارد ديگر به طور كامل موفق نشده باشيم، از ضعف تبليغاتي خود ماست. در ضمن به نكات زير هم بايد توجه داشته باشيم: دليلي ندارد كه ما تا قيامت تكليف گروگانها را مشخص نكنيم. براي اين كه از اين طريق نفعي عايد ملت ما نخواهد شد. سرانجام بايد روزي گروگانها را در مقابل امتيازاتي كه از آمريكا مي‌گيريم، آزاد كنيم. بايد اين كار در بهترين فرصت صورت گيرد. بنابراين بايد تكليف گروگانها را مشخص كرده، شرايط خود را صريحاً اعلام كنيم و دشمن را در موضع ضعف قرار دهيم. ما مي توانيم از فرصت تاريخي انتخابات رياست جمهوري آمريكا استفاده كنيم. در اين شرايط آمريكا آماده پرداخت بيشترين امتياز است. اگر اين فرصت از دست برود، رئيس‌ جمهور آينده آمريكا ادامه اسارت گروگانها را يك نقطه قوت براي خود تلقي مي‌كند و دليلي ندارد در مقابل شرايط ما تمكين كند … وظيفه مجلس است كه مصالح ملت و مباني انقلاب را در نظر بگيرد. به آن دسته از برادراني كه چپ‌ نمايي را با حق‌گرايي اشتباه كرده‌اند، تذكر مي‌دهيم كه اين دو مقوله جدا از يكديگرند و ما بايد هميشه با تفكر اسلامي با مسائل سياسي برخورد كنيم. [۴۰] در اين حال هنري كيسينجر وزيرخارجه اسبق آمريكا در تحليل خود راجع به مسأله گروگانهاي آمريكايي در ايران گفت: مذاكره روش صحيحي براي آزادي گروگانها نيست. وقتي مذاكره صورت مي‌گيرد، يك اصل مسلم، به حالت چانه ‌زدن تشنج‌آور تبديل مي‌شود و اين كار، گروگان ‌گيري را در ديگر مناطق تشويق مي‌كند. لازم است مهلت معين مشخص گردد تا گروگان‌گيرها وادار به تصميم ‌گيري شوند. شرايط بايد طوري تنظيم گردد كه هرچه گروگانها بيشتر نگه‌داري شوند، موقعيت بدتري براي گروگان‌گيرها به وجود آيد. [۴۱]

گزارش - 100

امروز سازمان مجاهدين خلق در ويژه‌نامه‌اي كه با عنوان « مجاهد فوق‌العاده جنگ ايران و عراق » منتشر كرده، به اعلام مواضع خود پيرامون جنگ پرداخت. بخشي از اين نشريه به تشريح رژيم عراق و تجاوز آن، جنايات انجام داده و تبعات آن اختصاص دارد كه در آن به محكوميت عراق مي‌پردازد. به عنوان مثال: « سياست تجاوزكارانه استبداد بعثي حاكم بر عراق كه در پي توسعه‌ طلبي‌هاي ارتجاعي، درگيريهاي مرزي را به چنين جنگ تمام عياري برعليه ميهن و مردم ما تبديل كرده، شديداً محكوم است، چرا كه رژيم عراق با اين اقدام نه تنها جان و مال انبوهي از توده‌هاي زحمتكش ايراني و عراقي را به نابودي كشاند و نه تنها خود در جبهه‌اي متشكل از كشورهاي ارتجاعي منطقه قرار گرفت، بلكه مانعي جدي در مسير مبارزات ضدامپرياليستي خلق‌هاي منطقه ايجاد كرد و تلاش آنها را در مسيري انحرافي به نفع امپرياليسم و صهيونيسم هدر داد و مي‌دهد و در اين ميان به ويژه امكانات و نيروهاي آزاد شده خلق قهرمان ايران را كه پس از شكست ديكتاتوري پهلوي مي‌بايست با تمام توان درمسيري ضد امپرياليستي به كار گرفته شود، در جنگي ناخواسته درگيري نمود. و يا اهداف و انگيزه‌هاي نامشروع عراق از قبيل توسعه طلبي منطقه‌اي و دعاوي ارضي و عملكردهاي ارتجاعي آن از قبيل پناه دادن و حمايت از ضد انقلابيون ايران و تجاوز نظامي به خاك ميهن ما به هيچ‌وجه قابل انكار نبوده، به شدت مردود و محكوم است و نيز … كشتار مردم غيرنظامي وبي‌دفاع ما توسط عراق كه از بارزترين مصاديق جنايات جنگي است، به مراتب رذيلانه‌تر بوده و نتيجتاً رسوايي بيشتري را براي حكام بعثي به ارمغان آورده است، جناياتي كه حتي هيچ ارتش متجاوزي هم نمي‌تواند آن را توجيه و يا از آن دفاع نمايد. مجاهدين خلق ايران اين‌گونه وحشيگري‌ها (كشتار مردم كرمانشاه و دزفول) را شديداً محكوم مي‌كنند و انزجار و تنفر و مراتب همدردي خود را به ويژه با بستگان اين قربانيان مظلوم اعلام مي‌دارند. اميد كه جبهه‌هاي جنگ مقاومت توده‌اي هر روز گسترده‌تر و صفوف انقلابي خلق در مقابل دشمنان فشرده‌تر مستحكم گردد تا بتوانيم دست متجاوزين را براي هميشه كوتاه كنيم … » در بخش ديگر به اهداف آمريكا در اين جنگ مي‌پردازد: « … از همان ابتداي تجاوز عراق به ايران روشن بود كه آمريكا درصدد است از فشارهاي ناشي از آن در جهت انعطاف سياست حاكم برايران بهره جويد » و در ادامه مي‌نويسد: « … پس از شروع تجاوز آشكار عراق به ايران وظيفه انقلابي حكم مي‌كرد كه در كنار ساير مردم به دفاع ازمردم و ميهن بپردازيم. طبيعي است در اين مسير، نفس مقاومت و رفع تجاوز براي ما اهميت ويژه‌اي دارد. امّا هر‌گونه اقدام عملي را به نحو زير منوط به مجاز شمردن فعاليت مستقل سازماني مي‌شمارد. هموطنان عزيز: سازمان مجاهدين خلق ايران بدين وسيله اعلام آمادگي مي‌كند تا چنانچه مقامات كشور مجاز نمايند، در دفاع از مرزها و شهرها و هموطناني كه تحت تهاجم استبداد بعثي حاكم برعراق و مزدوران سابق شاه واقع شده‌اند، شركت كند … » درآخر نيز با پيشنهادي مستقل از سياست كشور، عراق را به دنبال كردن صلح از طريق مجامع بين‌المللي دعوت مي‌كند: « … اگر دولت عراق چنان كه بلندگوهاي تبليغاتي‌اش پيوسته ادعا مي‌‌كنند به راستي خواستار همزيستي و اقدام متقابل با ايران و پايبند به آزاديهاي دمكراتيك است، مي‌تواند با قطع حمايت از مزدوران سابق شاه خائن و مراعات آزاديها و حقوق اساسي نيروهاي انقلابي برادران ما در عراق، حسن‌نيت خود را به اثبات رساند و آن‌گاه به طور بين‌المللي خواستار قطع مخاصمات گردد … ». [۴۲] قابل ذكراست‌كه دركتابي كه وزارت ارشاد اسلامي منتشركرده است، بعد از اشاره به پاره‌اي مواضع مندرج در نشريه فوق، چنين ادامه مي‌دهد: … امّا مدتها بعد وقتي كه مشتها باز شده، مواضع روشن‌تر مي‌گردد و گوشها آمادگي شنيدن حقايق بيشتري را پيدا مي‌‌كنند و هم در جواب اعتراض رفقاي پيكاري كه به منافقين خرده گرفته بودند كه چرا با اعلام شركت در جبهه‌ها به ارتجاع كمك كرديد، رجوي اهداف مجاهدين را از اتخاذ اين موضع بر مي‌شمرد و ماهيت منافقانه سازمان را عيان مي‌سازد: « فكر مي‌كنم احساسات سراسري توده‌هاي مردم در آن هنگام احتياجي به شرح ندارد و همه مي‌دانند كه كمترين شبهه ايجاد اخلال در جنگ يا اصلي نمودن (يا حتي بيان) ساير دردها و مشكلات در قبال آن از آنجا كه احساسات سراسري را جريحه‌دار مي‌نمود، بهترين بهانه را به دست مرتجعين مي‌دادتا تحت شعاع جنگ، افكار عمومي را نسبت به انقلابيون مغشوش نموده، به آنها ضربه بزنند. » [۴۳]

گزارش - 101

كامران خوشنام عضو كميته مركزي حزب دمكرات كردستان ايران گفت: رژيم ايران در امور داخلي عراق مداخله كرد و در نظر داشت مردم عراق را برضد زمامداران انقلابي عراق تحريك كند و كويت، امارات‌ متحده عربي وديگر كشورهاي منطقه را به آشوب بكشد. به طور مسالمت‌آميز به آنها گفتيم كه ما تنها خواستار حقوق مشروع خود هستيم، ولي آنها گوش ندادند و باعث درگيري شدند … ارتش ايران از بهار گذشته تاكنون شهرستانهاي بانه، سقز و مهاباد را مورد هجوم قرار داده و ويران كرده است. [۴۴]

گزارش - 102

همچنين شاهپور بختيار همكاري خود را با رژيم عراق علني ساخت. به گزارش يونايتدپرس شاهپور بختيار اعلام كرد كه حاضر است با مقامات عراق همكاري كند تا رژيم ايران سرنگون شود … وي گفت: موضع من در قبال عراقيها هميشه روشن بوده و هيچ چيز مرموزي راجع به سفر اخيرم به آن كشور وجود ندارد. [۴۵]

گزارش - 103

روزنامه گاردين، چاپ لندن نوشت: آيت‌الله خويي، رهبر شيعيان جهان كه در عراق زندگي مي‌كند، اقدام صدام در جنگ با ايران را محكوم و حمايت خود را از ايرانيان تبعيدي كه درصدد سرنگوني رژيم ايران هستند، تكذيب نموده است. به گفته پسر آيت‌الله ‌خويي، عباس خويي كه در لندن زندگي مي‌كند، وي به پسرش گفته اتهام مربوط به همدستي وي با اختيار و اويسي براي سرنگوني (امام) خميني نادرست است. به گفته عباس خويي، گزارشهايي كه نشريات رسمي عراق منتشر كرده‌اند، ايجاد تصور دروغ در مورد حمايت شيعيان از حمله به رژيم (امام) خميني بوده است. فعاليت‌هاي عباس‌ خويي، دشمني مقامات بعثي را به دنبال داشته است. [۴۶]

گزارش - 104

در راديو اسرائيل گفته شد: دولت ايالات ‌متحده اعلام كرده است رژيم آيت‌الله‌ خميني را حكومت قانوني ايران مي‌داند و جانشيني رضا پهلوي را به رسميت نمي‌شناسد. احتمال مي‌رود بيان اين مطلب گوشه‌اي از تلاشهاي ايالات ‌متحده براي حل مسأله گروگانها باشد. ادموند ماسكي، وزيرخارجه آمريكا امشب كنفرانس مطبوعاتي ترتيب مي‌دهد و انتظار مي‌رود او نيز اين سخنان را تكرار كند. [۴۷] قابل ذكر است كه رضا پهلوي (9/8/1359)، در پيامي جانشيني خود و قبول سلطنت ايران را عنوان كرده است. [۴۸]




پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1359/08/10

  1. سند شماره 001485 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: » بولتن خبري 24ساعته » واحد اطلاعات سپاه خوزستان، شماره31، 10/8/1359 .
  2. روزنامه انقلاب اسلامي، 11/8/1359، خبرگزاري پارس .
  3. روزنامه جمهوري اسلامي، 11/8/1359 .
  4. روزنامه انقلاب اسلامي، 12/8/1359 .
  5. سند شماره 048622 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: مركز فرماندهي سپاه، 10/8/1359 .
  6. سند شماره 048624 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: مركز فرماندهي سپاه، 10/8/1359 .
  7. سند شماره 048619 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد مشترك ارتش ( ركن3 )، 10/8/1359 .
  8. سند شماره 001484 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: استانداري خوزستان، 10/8/1359 .
  9. ماخذ شماره 1 .
  10. ماخذ شماره 4، اطلاعيه سپاه پاسداران .
  11. روزنامه انقلاب اسلامي، 10/8/1359 .
  12. ماخذ شماره 4، اطلاعيه سپاه پاسداران .
  13. ماخذ شماره 11 .
  14. سند شماره 001496 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: « بولتن خبري 24 ساعته »
  15. سند شماره 001478 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: استانداري خوزستان، 10/8/1359 .
  16. ماخذ شماره 1 و روزنامه انقلاب اسلامي، 11/8/1359 .
  17. سند شماره 048639 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد مشترك ارتش، 13/8/1359 .
  18. روزنامه ميزان، 10/8/1359 .
  19. روزنامه كيهان، 10/8/1359 .
  20. سند شماره 522/ پ . ن . مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: برادران محسن چريك و شفيعي در گفتگو با مركز ( 5/6/1360، نوار شماره 4211 ) .
  21. روزنامه جمهوري اسلامي، 10/8/1359، خبرگزاري پارس .
  22. سند شمار 048626 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد مشترك ارتش ( ركن3 )، 10/8/1359 .
  23. سند شماره 001462 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: مركز فرماندهي سپاه، 10/8/1359 .
  24. سند شماره 001531 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد مشترك ارتش،
  25. ماخذ شماره 18، مجله نيوزويك .
  26. روزنامه اطلاعات، 10/8/1359 .
  27. خبرگزاري پارس، « گزارشهاي ويژه »، نشريه 228، 11/8/1359 .
  28. خبرگزاري پارس، » گزارشهاي ويژه »، نشريه 229، 12/8/1359 .
  29. ماخذ شماره 27، راديو اسرائيل .
  30. ماخذ شماره 27، راديو كلن .
  31. ماخذ شماره 11 .
  32. ماخذ شماره 27، خبرگزاري فرانسه .
  33. ماخذ شماره 28، راديو آمريكا .
  34. ماخذ شماره 27، بخش عربي راديو دمشق .
  35. ماخذ شماره 27، راديوامان .
  36. ماخذ شماره 21 .
  37. پيشين .
  38. ماخذ شماره 27، راديو آمريكا .
  39. . ماخذ شماره 27 .
  40. روزنامه جمهوري اسلامي، 10/8/1359 .
  41. ماخذ شماره 2، يونايتدپرس، مينه‌سوتا
  42. « نشريه مجاهد »، شماره فوق‌ العاده، 10/8/1359 .
  43. اداره تحقيقات و بررسي‌هاي سياسي وزارت ارشاد اسلامي، جنگ تحميلي در تحليل گروهكها، ( تهران؛ وزارت ارشاد اسلامي، 1362 ) ص22 .
  44. ماخذ شماره 277، راديو بغداد .
  45. روزنامه ميزان، 10/8/1359، يونايتدپرس .
  46. ماخذ شماره 27، خبرگزاري پارس، سفارت ايران در لندن .
  47. ماخذ شماره 27، راديو اسرائيل .
  48. خبرگزاري پارس، « گزارشهاي ويژه »، نشريه 227، مورخ 10/8/1359 .