1361.05.02: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۲۳: سطر ۲۳:


<div style="text-align:justify">
<div style="text-align:justify">
==  گزارش- 429 ==
مناطق مسكوني شهر آبادان را امروز نيز توپخانه سنگين ارتش عراق گلوله باران كرد كه بر اثر آن، 3 تن از افراد غير نظامي شهيد و 20 تن مجروح شدند، 4 واحد مسكوني نيز آتش گرفت.<ref>روزنامه جمهوري اسلامي، 3/5/1361، ص 2، آبادان.</ref>
هواپيماهاي ارتش عراق نيز امروز در 3 مرحله حريم هوايي شهر ايلام را مورد تجاوز قرار دادند، اما پيش از هر اقدامي براثر آتش پدافند خودي ناگزير گريختند.<ref>روزنامه كيهان، 4/5/1361، ص 2.</ref>
==  گزارش- 430 ==
روند ارسال تجهيزات و تسليحات و كمك‌هاي ديگر از كشورهاي متعدد به دولت عراق براي جنگ با ايران، هم‌چنان ادامه دارد. امروز 25 دستگاه تريلر حامل مهمات از كويت وارد عراق گرديد.<ref>سند شماره 032864، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي شماره 551، قرارگاه عملياتي كربلا در جنوب، 3/5/1361، ص 4.</ref>  هم‌چنين دولت امريكا نيز اخيراً تعدادي موشك ضد تانك از نوع "تاو" در اختيار حكومت عراق قرار داده‌است.<ref>سند شماره 032864، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي شماره 551، قرارگاه عملياتي كربلا در جنوب، 3/5/1361، ص 4.</ref> دولت‌هاي فرانسه و عربستان سعودي نيز به تازگي تعدادي توپ 105 و 155 ميلي متري در اختيار دولت عراق قرار داده‌اند.<ref>پيشين. </ref>
در پي اعزام نيروهاي مصري به عراق، مجله امريكايي "نيوزويك" دربارة كمك‌هاي نظامي و فني دولت مصر به عراق از آغاز جنگ تحميلي، نوشت: «از آغاز جنگ تاكنون دولت مصر حداقل يك ميليارد دلار كمك نظامي در اختيار عراق براي جنگ عليه ايران قرار داده‌است.»
اين مجله با اشاره به كمك‌هاي فني و نظامي مصر به عراق، نوشته‌است كه بيش از 40 تن از خلبانان مصري در ارتش عراق فعاليت مي‌كنند. روزنامه جمهوري اسلامي در ادامه اين خبر افزوده‌است كه "طه ياسين رمضان" معاون اول نخست وزير عراق، دوشنبه پيش در مصاحبه‌اي، با ستايش از حمايت دولت مصر از دولت عراق در جنگ عليه ايران، از دولت هاي عربي درخواست كرده كه براي خروج دولت مصر از انزوا، با حكومت اين كشور همكاري كنند.<ref>روزنامه جمهوري اسلامي، 2/5/1361، ص 11، به نقل از مجله امريكايي "نيوزويك". </ref>
==  گزارش- 431 ==
روزنامه "واشنگتن پست" ـ كه به نزديكي به محافل "جمهوري‌خواه" شهرت دارد ـ در مقاله‌اي با متزلزل خواندن وضعيت صدام، از كاهش كمك‌هاي دولت‌هاي عربي به حكومت عراق خبر داده‌است: «اطلاعات به دست آمده از وضعيت جاري جنگ ايران و عراق، ناظران سياسي امريكا را متقاعد نموده كه عمر صدام به سر رسيده‌است و وي روزهاي آخر عمر خود را مي‌گذراند. پشتيبانان اصلي مالي عراق چون عربستان و كويت كه تاكنون رژيم در آستانه سقوط صدام را حمايت مالي مي‌نمودند، جديداً به ميزان زيادي از كمك‌هاي خود كاسته‌اند. اين گزارش‌ها نشانگر اين است كه كشورهاي ثروت‌مند منطقه از سرمايه‌گذاري روي صدام درحالي كه آيت‌الله خميني عهد كرده كه وي را سرنگون نمايد، خودداري كرده‌اند.» اين روزنامه افزوده‌است كه اهميت كمك‌هاي مالي كشورهاي عربي براي عراق بسيار واضح است.<ref>پيشين، ص3، به نقل از نشريه امريكايي "واشنگتن پست"، به نقل از منابع دولتي امريكا.</ref>
==  گزارش- 432 ==
دولت عراق كه در تدارك ميزباني كنفرانس سران نهضت عدم‌تعهد است، اقدامات تبليغاتي خود را در اين‌باره افزايش داده‌است. امروز شاه‌زاده عبدالله ولي‌عهد عربستان، پس از ورود به عراق، به همراه صدام حسين از كاخي كه براي كنفرانس سران كشورهاي غيرمتعهد ساخته شده و نيز از هتل "الرشيد" بغداد ديدن كرد. به گزارش راديو صوت‌الجماهير، در اين ديدار كه "طه ياسين رمضان" معاون نخست‌وزير و هم‌چنين وزير كشور عراق نيز حضور داشتند، بخش‌هايي از اين كاخ بازديد شد.
راديو صوت‌الجماهير هم‌چنين گزارش داده‌است كه امروز صدام و ولي‌عهد عربستان سعودي در محل مجلس شوراي ملي عراق ديدار و به مدت سه ساعت با هم گفت‌وگو كردند. تحولات منطقه، جنگ ايران و عراق ، تجاوز اسرائيل به لبنان و روابط عراق و عربستان در اين ديدار مورد بحث قرارگرفته‌است. <ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 128، 4/5/1361، ص 17، راديو صوت‌الجماهير، 3/5/1361.</ref>
هم‌چنين مطبوعات امروز انگليس به نقل از رئيس‌جمهور آرژانتين نوشتند كه وي تصميم گرفته‌است در كنفرانس سران عدم‌تعهد در بغداد شركت كند. "بيگنون" رئيس‌جمهور جديد آرژانتين، تصميم خود را در مصاحبه‌اي هنگام سفر به اروگوئه، اعلام كرده‌است. <ref>پيشين، ص 11، لندن ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 3/5/1361.</ref>
از سوي ديگر با نزديك شدن زمان برگزاري كنفرانس عدم‌تعهد در بغداد، احتمال تغيير محل كنفرانس از اين شهر به محلي ديگر، هر روز قوت بيش‌تري مي‌گيرد.
در اين باره روزنامه هندي "استيتمن" در گزارشي در باره اجلاس غيرمتعهدها
نوشت: «هم‌چنان كه جنگ ايران و عراق وارد مرحله جديدي مي شود، شك و ترديد
در بين اعضاي جنبش غيرمتعهدها مبني بر شركت آن‌ها در اين كنفرانس نيز بالا گرفته‌است.»<ref>مأخذ 6، ص 3، به نقل از روزنامه "استيتمن" ، چاپ دهلي نو.</ref>
كشورهاي عضو جنبش هر چه بيش‌تر به اين نكته پي برده‌اند كه برگزاري كنفرانس بغداد در اين شرايط به صلاح جنبش نيست. اين كشورها اصرار مي ورزند كه بايد اين موضوع را به نحوي به بغداد فهماند و محل برگزاري اين كنفرانس را از بغداد به محل امن‌تري تغيير داد.» اين روزنامه سپس افزوده‌است: «ناظران سياسي معتقدند كه بغداد زماني مي‌تواند به برگزاري كنفرانس غيرمتعهدها در بغداد  اميدوار باشد كه جنگ هرچه زودتر پايان يابد ولي با حمله نيروهاي ايراني به عراق و در حالي كه صدهزار سرباز و پاسدار ايراني، در اطراف بصره مستقر هستند، برگزاري اين كنفرانس در بغداد خوابي بيش نيست.»<ref>پيشين. </ref>
==  گزارش- 433 ==
آقاي ميرحسين موسوي نخست‌وزير جمهوري اسلامي ايران، امروز با امام خميني ديدار و گزارش مشروحي از اوضاع جاري كشور و هم‌چنين نتايج سفر اخير خود به الجزاير و ليبي را تقديم رهبر انقلاب كرد. آقاي موسوي پس از اين ديدار در مصاحبه‌اي گفت: «گزارش سفر اين‌جانب به كشورهاي الجزاير و ليبي خدمت ايشان عرض شد و گفتيم كه هم‌چنين دولت الجزاير خيلي مايل است كه در جهت صلح كوشش نموده و اقدامات شهيد "بن‌يحيي" را دنبال نمايد و ما از اين مسئله استقبال كرديم و بديهي است كه اين تلاش بايد در چارچوب شرايط از قبل اعلام شده جمهوري اسلامي ايران صورت گيرد.»
وي هم‌چنين در مورد پيشنهاد امريكا به اعراب حوزه خليج فارس مبني بر انجام دادن مانور مشترك، گفت: «بدون شك امريكا مي‌خواهد جاي پاي خود را در منطقه و به‌خصوص خليج فارس محكم‌تر نمايد و ما بدون تأثيرپذيري از تهديدات آنان معتقديم كه اين مانور صورت نخواهد‌گرفت و در صورت انجام فقط جنبه يك جنگ رواني عليه ملت ما را خواهد داشت ولي ملت ما از اين جنگ‌هاي رواني زياد ديده و به خوبي توان مقابله با آن را دارد.»<ref>روزنامه اطلاعات، 3/5/1361، ص 3.</ref>
نخست‌وزير هم‌چنين در يك مصاحبه اختصاصي با روزنامه كيهان درباره اهداف و نتايج سفر خود به كشورهاي ليبي و الجزاير گفت: «هدف از اين سفر كه به دعوت رسمي دولت الجزاير صورت گرفت، تبادل نظر با مقامات الجزايري درباره اوضاع در حال انفجار منطقه و توطئه‌هاي امپرياليسم و صهيونيزم بود. ما با رئيس‌جمهور و ديگر مقامات الجزاير ديدار و گفت‌وگو كرديم.»
وي سپس در مورد مسائل مطرح شده در مذاكرات گفت: «ما در مذاكرات خود درباره مسائل جنگ ايران و عراق، مسائل مربوط به لبنان وفلسطين، كنفرانس عدم‌تعهد و روابط دوجانبه با مقامات الجزاير گفت‌وگو كرديم. اصلي‌ترين محور گفت‌وگوي ما با رئيس‌جمهور الجزاير، موضوع جنگ تحميلي بود ما ضمن تشريح مواضع خود در جنگ، بر تحقق شرايط خود تأكيد كرديم و تصريح نموديم كه در صورت عدم تحقق شرايط ايران از سوي دولت عراق، رژيم عراق با نيروي رزمندگان ما ساقط خواهد شد.»
موسوي درباره توافقات به عمل آمده در روابط دوجانبه نيز توضيح داد: «مذاكرات مفيدي با مقامات الجزايري در اين زمينه داشتيم كه منجر به امضاي موافقت‌نامه بين دوكشور گرديد و مقرر شد كه دو كشور در زمينه نفت، گاز، سدسازي، تبادل كارشناس و صدور كالاهاي برقي با يكديگر همكاري كنند.»
نخست وزير هم‌چنين در مورد سفرش به ليبي گفت: «مذاكرات مفيدي با سرهنگ قذافي و عبدالسلام جلود داشتيم و درباره اوضاع منطقه خليج فارس، خاورميانه و شمال آفريقا و توطئه‌هاي استكبار در منطقه با آنان گفت‌وگو كرديم. هم‌چنين با آنان درباره جنگ تحميلي و حمايت از مردم مسلمان لبنان و فلسطين به تبادل نظر پرداختيم.» موسوي در پايان مصاحبه خود، روابط جمهوري اسلامي ايران با كشورهاي ليبي و الجزاير را خوب و دوستانه خواند. <ref>روزنامه كيهان، 2/5/1361، ص 2.</ref>
==  گزارش- 434 ==
مسئول ايراني دفتر هماهنگي بياينه الجزاير كه براي بحث با مقام‌هاي وزارت خارجه الجزاير دربارة تخلفات دولت امريكا از مواد اين بيانيه به الجزاير رفته بود، پس از بازگشت از اين كشور اعلام كرد كه امريكا تاكنون 21 مورد تخلف از مواد اين بياينه داشته‌است كه يك‌مورد آن بلوكه كردن اموال و دارايي‌هاي دولت ايران در امريكا است. وي افزود:
«دولت الجزاير مسئول حسن اجراي اين بيانيه ‌است و ما موارد تخلف دولت امريكا را به اطلاع دولت الجزاير رسانديم.»<ref>پيشين7 ص 13، به نقل از مسئول دفتر هماهنگي بيانيه الجزاير.</ref>
==  گزارش- 435 ==
روزنامه "هرالدتريبون" امروز در مقاله‌اي به تشريح مواضع متقابل ايران و كشورهاي حوزه خليج فارس پرداخت. در اين مقاله با اشاره به سخنان اخير سفير ايران در كويت كه گفته‌است ايران حاكميت كويت را محترم مي‌شمارد و قصد حمله به اين كشور را ندارد، آمده‌است: «كارشناسان سياسي سخنان اخير سفير ايران در كويت را واكنشي از سوي ايران نسبت به تهديد غيرمستقيم امريكا مي‌دانند كه اعلام كرده بود در صورت تجاوز ايران به يكي از كشورهاي منطقه، دولت امريكا سكوت نخواهدكرد.»
اين روزنامه سپس نوشته كه ايران در طول جنگ با عراق، دوبار به كويت حمله كرده، اما در اوضاع كنوني با آن‌كه مقام‌هاي ايران به دولت كويت هشدار داده‌اند كه كمك‌هاي خود را به عراق قطع كند، بعيد نيست كه دولت ايران به اقدام حادي در منطقه دست بزند.
هرالدتريبون در ادامه مقاله خود با اشاره به قطع‌نامه پاياني نشست اخير شوراي همكاري خليج فارس و درخواست شورا از ايران و عراق براي پايان دادن به جنگ، به نقل از يك مقام نفتي بحرين نوشته‌است: «دولت عربستان سعودي طي نامه‌اي براي مقامات ايران، پرداخت 50 ميليارد دلار غرامت جنگي به ايران را تقبل نموده‌است.» اين روزنامه افزوده‌است كه      در صورت موافقت ايران با پايان جنگ، علاوه بر عراق كشورهاي عربي ديگر نيز حاضر به پرداخت قسمتي از خسارات وارده به ايران مي‌باشند.<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 127، 3/5/1361، ص 23، راديو صداي آزاد ايران، 2/5/1361، به نقل از نشريه "هرالد تريبون" چاپ امريكا. </ref>
==  گزارش- 436 ==
"تلاش فرانسه براي عادي‌سازي روابط خود با جمهوري اسلامي ايران" عنوان مقاله هفته‌نامه فرانسوي "پست پاريس" است كه در آن آمده: «فرانسه پس از يك دوران طولاني ركود و تيرگي روابط با جمهوري اسلامي ايران، قصد دارد مناسبات دو كشور را به سطح عادي بازگرداند و انتظار مي‌رود سفير جديد فرانسه به‌زودي راهي تهران شود. سفارت فرانسه در تهران كه بعد از فرار ابوالحسن بني صدر و مسعود رجوي به پاريس، تعداد اعضاي خود را به چهار نفر تقليل داده بود اينك دوباره 10 تا 12 نفر كارمند دارد و زير نظر يك كاردار اداره مي‌شود.»<ref>پيشين، ص 17، راديو اسرائيل، 2/5/1361، به نقل از هفته نامه "پست پاريس"، چاپ لندن. </ref>
==  گزارش- 437 ==
روزنامه امريكايي "واشنگتن‌پست" امروز در گزارشي در مورد ربوده شدن رئيس دانشگاه امريكايي بيروت، به نقل از يك رهبر مسلمان لبناني ـ كه نخواسته نامش فاش شود ـ مدعي شده‌است كه رئيس اين دانشگاه را ـ كه چندي پيش ربوده شده‌است ـ قطعاً اعضاي سفارت ايران در بيروت نگه‌داري مي‌كنند تا شايد بتوانند وي را با نمايندگان سفارت ايران كه چندي پيش ربوده شدند، معاوضه كنند.<ref>مأخذ 15، ص 11، واشنگتن ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 2/5/1361، به نقل از روزنامه واشنگتن‌پست.</ref>
==  گزارش- 438 ==
روزنامه آرژانتيني "كان‌ويشن" در مقاله‌اي تطبيقي وضعيت نيروي هوايي و زميني ايران و عراق را مورد بررسي قرارداده و كارآيي هركدام  از اين نيروها را در جنگ برشمرده‌است:  «حقيقت اين است كه در شروع جنگ نيروي هوايي عراق ثابت كرد كه نسبت به نيروي هوايي ايران برتري دارد. 335 هواپيماي جنگي ساخت روسيه ارتش عراق با كنترل فضاي ايران در زمان شروع جنگ ، توانستند هر نقطه نظامي و غيرنظامي در داخل خاك ايران را مورد حمله قراردهند. 75  "ميگ23" و شكاري‌هاي "هانتر" ساخت انگليس قابليت و توانايي ويژه‌اي را به ارتش عراق بخشيده‌است.»
اين روزنامه سپس در بررسي وضعيت نيروي هوايي ايران نوشته‌است: «از 400 هواپيماي جنگي ايران فقط تعداد محدودي قابل استفاده هستند و اكثر آن‌ها به علت نداشتن تكنسين و قطعات يدكي ساخت امريكا، قادر به پرواز نيستند.»
در اين مقاله هم‌چنين به نقل از متخصصان نامي خاورميانه آمده‌است: «تعداد هواپيماهاي ايراني كه قادر به پرواز هستند، كم‌تر از 115 فروند مي‌باشد كه از اين تعداد فقط هواپيماهاي فانتوم "اف ـ 4" قدرت ضربه وارد كردن به عراق را دارند و ايران نيز در حمله هوايي اخير خود به بغداد از اين نوع هواپيماها استفاده كرده‌است.»
روزنامه كان‌ويشن در مورد برتري نيروي هوايي عراق با توجه به توانايي نيروي هوايي ايران در حمله به بغداد، ترديد كرده، اما در مقايسه وضعيت نيروهاي زميني ايران و عراق، برتري مطلق را از نيروي زميني ايران دانسته‌است.
اين روزنامه در مورد وضعيت نيروي زميني ايران نوشته‌است‌: «نيروي زميني ارتش ايران بارها برتري مطلق خود را به نيروي زميني ارتش عراق ثابت كرده‌است. تيپ‌هاي زرهي ايران اكثراً مجهز به تانك‌هاي چيفتن از نوع مخصوص مي‌باشند كه در زمان شاه از انگليس خريداري شده بود. اخيراً نيز با شروع عمليات رمضان نيروي زرهي ايران ثابت كرد كه تانك‌هاي "تي 62" ، "تي 55" و "تي 45" عراق در مقابل آنان عملاً قادر به انجام كاري نيستند. تنها سلاح عراق كه توانست ثابت كند كه مي‌تواند جلوي پيش‌روي نيروهاي ايراني را سد كند و يا لااقل روند حركت و پيش‌روي نيروهاي ايراني را كند كند، هلي‌كوپترهاي ساخت فرانسه ارتش عراق است و در جريان حمله دفاعي اخير عراق ثابت شد كه پشتيباني اين هلي‌كوپترها از پياده نظام ارتش عراق مي‌تواند نيروهاي (امام) خميني را تا پشت مرزها به عقب برگرداند.»<ref>مأخذ 15، ص 2، بوينوس آيرس ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 2/5/1361، به نقل از روزنامه "كان‌ويشن"، چاپ بوينوس آيرس.  </ref>
==  گزارش- 439 ==
روزنامه "نيويورك‌تايمز" در مقاله‌اي با برشمردن ويژگي‌هاي شخصيت صدام حسين، چگونگي به قدرت رسيدن وي در عراق را شرح داده و ضمن آن به جنگ و بهره‌برداري تبليغاتي صدام از آن اشاره‌اي كرده‌است: «"صدام حسين" رئيس‌جمهور و حاكم قدرت‌مند عراق، مردي است خشن كه جز به خشونت و سرسختي نمي‌توان او را توصيف‌كرد. در دوران جواني به اتفاق گروهي از هم‌فكرانش به اتهام سوءقصد به جان "عبدالكريم قاسم" ديكتاتور وقت عراق، به زندان افتاد و تنها كسي بود كه توانست از زندان فرار كند. در حين فرار سربازان قاسم به سويش تيراندازي كردند و گلوله‌اي در رانش جاي گرفت ولي نتوانستند خودش را دست‌گير كنند. صدام با چاقويي كه داشت رانش را شكافت گلوله را بيرون آورد و سپس با الاغ از بيابان‌هاي خشك و سوزان گذشت و پس از چند روز خود را به سوريه رساند. اين تنها خاطره صدام حسين از زندگي پرماجرايش نيست. يك بار ديگر نيز كه خود را پنهان ساخته بود، با حمله همه جانبه نيروهاي پليس مواجه شد، اما اين بار نيز توانست جان سالم به‌در برد. اكنون كه نيروهاي ارتش ايران به داخل خاك عراق رخنه كرده‌اند و بندر بصره ـ يكي از شهرهاي بزرگ عراق ـ را به خطر انداخته‌اند، صدام حسين با سخت‌ترين بحران‌هاي زندگيش مواجه‌است، بحراني كه ايجاب مي‌كند تمام قدرت خود را براي مقابله با آن به كار گيرد.
جنگ 22 ماهه عراق با ايران ـ كه براي هردو كشور بهاي گزافي در برداشته‌است ـ صدام حسين را در كشورهاي خاورميانه و خليج فارس به چهره‌اي سرشناس مبدل ساخت تا جايي كه در جهان عرب در نقش يك پهلوان مبارز ظاهر شد. اما ارتش عراق ـ كه او دربارة كارايي‌اش رجزخواني مي‌كرد ـ چهرة ديگري از خود نشان داد؛ چهره‌اي كه از عدم توانايي و ضعف آن حكايت مي‌كند. با حمله اخير نيروهاي ارتش ايران ، ورق برگشته‌است. ارتش ايران كه تا بهار امسال به نظر مي‌رسيد حالتي درهم پاشيده دارد، با حملات پي در پي خود نيروهاي عراقي را وادار ساخت كه به پشت مرزهاي خويش بازگردند. صدام حسين از جنگ، براي معرفي خود استفاده‌هاي بسيار كرد: روزنامه‌ها و راديو تلويزيون عراق ـ كه زير نظر دولت اداره مي‌شوند ـ از جنگ با ايران و عراق به عنوان "قادسيه صدام" ياد مي‌كنند. هدف، زنده كردن جنگ قادسيه‌است، جنگي كه در آن نيروهاي عرب  با پرچم اسلام ايرانيان را شكست دادند. اكنون صدام حسين ناگزير است از يك سو به ارتش روحيه باخته عراق روحيه جديدي بدهد و از سوي ديگر، مثل هميشه مواظب باشد كه توطئه‌اي عليه او صورت نگيرد؛ چنين توطئه‌اي مي‌تواند از جانب منابع مختلفي طراحي و به مورد اجرا گذاشته شود كه اعضاي بركنار شده حزب بعث، افراد ارتش، شيعيان و گروه‌هاي ديگري كه صدام براي رسيدن به قدرت سركوب‌شان ساخته، مي‌توانند در ميان آن‌ها باشند.
صدام حسين 45 سال پيش در روستاي تكريت واقع در 100 كيلومتري شمال غربي بغداد متولد شد و در همان جا نيز ايام كودكي خود را پشت سر گذاشت. او پس از آن كه به قدرت رسيد بسياري از ساكنان روستاي تكريت را به پايتخت آورده و خود را در پناه آنان گذاشت و به همين سبب است كه گروه حاكم بر عراق را "گروه تكريتي" مي‌نامند؛ به عنوان مثال رئيس گروه محافظان شخصي صدام حسين "بارزان ابراهيم" نام دارد كه شوهر خواهر اوست. صدام حسين در سال 1955 (1333 ـ 1334) براي تحصيل به بغداد رفت و در مدرسه "الكرخ" كه به مركز نهضت دانش آموزان مخالف ملك فيصل تبديل شده بود، ثبت نام كرد.  او بلافاصله به حزب سوسياليست بعث عرب پيوست كه مدت زماني از تأسيس آن نمي‌گذشت و در كودتاي نافرجام سال 1956(1334 ـ 1335) عليه ملك فيصل شركت كرد اما ملك فيصل دو سال بعد در كودتاي ديگري به رهبري ژنرال عبدالكريم قاسم كشته شد.
عبدالكريم قاسم به زودي به عنوان مرد نيرومند نظامي عراق قدرت را در آن كشور به دست گرفت و حزب بعث، او را مخالف خود يافت. شوراي مركزي حزب 10 نفر از اعضاي جوان خود را مأمور كشتن قاسم كرد؛ صدام حسين يكي از آن‌ها بود. هر 10 نفر در يكي از خيابان‌هاي اصلي بغداد اتومبيل حامل عبدالكريم قاسم را زير رگبار گلوله به آتش كشيدند اما موفق نشدند او را به قتل برسانند. صدام حسين بلافاصله راه "تكريت" ـ روستاي زادگاهش ـ را در پيش گرفت و بعد با تحمل سختي‌هاي بسيار به سوريه رفت و درخواست پناهندگي سياسي كرد. طولي نكشيد كه "جمال عبدالناصر" رئيس‌جمهوري وقت مصر كه از شاه‌كارهاي او باخبر شده [بود]، صدام حسين را به قاهره برد و به وي اجازه داد در رشته قضايي به تحصيل بپردازد. صدام در قاهره زندگي زيرزميني جديدي را آغاز كرد و به تشكيل سازماني پرداخت كه بعدها وي را به قدرت رساند. در ژوئيه سال 1968(1346 ـ 1347) حزب بعث در يك كودتاي بدون خون‌ريزي كنترل عراق را به دست گرفت و از آن جا كه صدام حسين در ايجاد تشكيلات نظامي حزب نقش مؤثري داشت، به دبير كلي حزب برگزيده شد و در شوراي فرماندهي جديد عراق پس از ژنرال "حسن البكر" مرد دوم عراق شد، اما از همان ابتدا معلوم بود كه اين صدام حسين است كه عملاً رهبري امور را در دست دارد. سرانجام در سال 1979(1357 ـ 1358) حسن البكر كه در مقام رياست‌جمهوري عراق قرارداشت، استعفا كرد و صدام حسين پست رياست‌جمهوري را نيز اشغال كرد. او بلافاصله عنوان‌هاي جديدي براي خود برگزيد: رهبر عراق، رئيس شوراي فرماندهي انقلاب، نخست‌وزير، فرمانده نيروهاي مسلح و دبيركل حزب بعث. حكومت صدام حسين اغلب با خون‌ريزي همراه بوده‌است. او پس از آن كه به قدرت رسيد اعلام كرد توطئه‌اي عليه خود كشف كرده‌است و 30 تن از رهبران حزب بعث را كشت كه 5 تن از اعضاي شوراي فرماندهي انقلاب نيز در ميان آنان بودند. يكي از اين 5 تن، "خليل الثموري" بود كه در به قدرت رسانيدن صدام نقش مؤثري داشت. صدام حسين از طريق حزب بعث ـ كه در تمام تشكيلات مملكتي رخنه كرده‌است ـ بر عراق حكومت مي‌كند. هيچ عراقي نمي‌تواند بدون اجازه دولت ماشين تحرير داشته باشد. مقام‌هاي دولتي حتي از رانندگان تاكسي كه در اكثر نقاط جهان به كله‌شقي شهرت دارند، زهر چشم گرفته‌اند. در اوايل جنگ كه بعضي از خبرنگاران خارجي با تاكسي خود را به نزديكي‌هاي جبهه مي‌رساندند، مقام‌هاي عراقي به آن‌ها دستور دادند كه چنين كاري را تكرار نكنند و آن‌ها هم اطاعت كردند. صدام حسين تقريباً هر روز بر پرده تلويزيون دولتي ظاهر مي‌شود؛ فيلم‌هاي او را پخش مي‌كنند كه به كمك روستائيان شتافته‌است و حتي در تميز كردن خانه و كاشانه روستائيان به آنان كمك مي‌كند. تلويزيون، كالاها و خدمات را نشان مي‌دهد كه به كمك درآمد نفت فراهم گشته و ميان روستائيان توزيع شده‌است. عكس‌هاي صدام حسين تقريباً در همه جا نصب شده‌است. او پس از آن‌كه به قدرت رسيد، كت و شلوار خود را رها كرد و به شيوه سنتي اعراب" چپي عگال" بر سر گذاشت. در يكي از پوسترها صدام حسين را در حالي نشان مي‌دهند كه كودكي را روي زانوي خود نشانده و سيگار برگ دود مي‌كند. اما به محض اين كه جنگ با ايران آغاز شد او در تمام محافل با لباس‌هاي "فيلد مارشال"‌ها با تمام زرق و برق‌هاي آن ظاهر مي‌شود. صدام حسين چندين مدال عالي نظامي و علمي نيز به‌خود اهدا كرده‌است. صدام حسين در سال 1963 با دختر عمويش ازدواج كرد و اكنون صاحب دو پسر و دو دختر است.»
"نيويورك‌تايمز" در پايان نوشته‌است كه يك روزنامه‌نگار خارجي كه به تازگي از بغداد ديدن كرده، مقاله‌اي درباره صدام حسين منتشر ساخت كه در آن از او به نام "مرد نيرومند عراق" ياد شده بود. روز بعد اين خبرنگار را به وزارت اطلاعات عراق احضار كردند و مسئول امور مطبوعاتي به وي گفته‌است: «چرا نوشته بودي صدام حسين مرد نيرومند عراق؟ بنويس صدام حسين نيرومندترين مرد عراق.»!<ref>مأخذ 15، صص 14 تا 16، راديو امريكا، 2/5/1361، به نقل از روزنامه نيويورك تايمز.</ref>
==  گزارش- 440 ==
دفتر سازمان مجاهدين خلق در پاريس، با انتشار اعلاميه‌اي مدعي شده‌است كه اين سازمان در هفته اخير در حملات متعدد عليه نيروهاي جمهوري اسلامي ايران، 50 تن از آنان را كشته است. در اين اطلاعيه كه توسط يونايتدپرس نقل شده، آمده‌است: «25 تن از هواداران اين سازمان با حمله به يك پايگاه نظامي در استان گيلان، عده‌اي از سربازان دولتي از جمله فرمانده و معاون پايگاه مذكور را كشته‌اند. آنان هم‌چنين مدعي شده‌اند كه توانسته‌اند تمام مهمات و سلاح‌هاي داخل پايگاه مزبور را به غنيمت بگيرند.» به گزارش يونايتدپرس، دوتن از مهاجمان در اين درگيري كشته شده‌اند. در اين بيانيه هم‌چنين آمده‌است كه هواداران اين سازمان طي دو هفته اخير در 23 حمله انجام شده در تهران عده‌اي از سربازان دولتي را كشته‌اند.<ref>مأخذ 8، ص 97، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از يونايتدپرس از پاريس، 3/5/1361، به نقل از دفتر مجاهدين خلق از پاريس.</ref>
==  گزارش- 441 ==
يك گروه از افراد مسلح غيرقانوني، امروز در حمله به پايگاه "دزن" سپاه پاسداران انقلاب اسلامي واقع در محور كامياران ـ مريوان، شش نيروي مستقر در آن را شهيد و پايگاه را تصرف كردند. اين افراد هم‌چنين پايگاه ديگر سپاه در اين محور را به محاصره درآوردند.
در پي اين اقدام گردان "جندالله" سپاه پاسداران انقلاب اسلامي با پشتيباني هوانيروز در يك عمليات مشترك و سريع با هلاك كردن 5 تن از نيروهاي ضد انقلاب، توانستند
پايگاه دزن را از تصرف ضدانقلاب خارج سازند و پايگاه ديگر را نيز از محاصره درآورند. در اين عمليات كه 38  ساعت ادامه داشت، چهار تن از نيروهاي خودي شهيد يا مجروح شدند.<ref>سند شماره 016564، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اطلاعات هفتگي شماره 29، بولتن ستاد مركزي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ـ اطلاعات عمليات، 11/5/1361، ص 4؛ و سند شماره 064927، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از طرح و برنامه عمليات منطقه، به طرح و برنامه عمليات ستاد مركز، 4/6/1361.</ref>





نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۳۳

روزشمار جنگ سال 1361
1361.05.02
نام‌های دیگر دو مرداد
تاریخ شمسی 1361.05.02
تاریخ میلادی 24 ژوئیه 1982
تاریخ قمری 3 شوال 1402





گزارش- 429

مناطق مسكوني شهر آبادان را امروز نيز توپخانه سنگين ارتش عراق گلوله باران كرد كه بر اثر آن، 3 تن از افراد غير نظامي شهيد و 20 تن مجروح شدند، 4 واحد مسكوني نيز آتش گرفت.[۱] هواپيماهاي ارتش عراق نيز امروز در 3 مرحله حريم هوايي شهر ايلام را مورد تجاوز قرار دادند، اما پيش از هر اقدامي براثر آتش پدافند خودي ناگزير گريختند.[۲]

گزارش- 430

روند ارسال تجهيزات و تسليحات و كمك‌هاي ديگر از كشورهاي متعدد به دولت عراق براي جنگ با ايران، هم‌چنان ادامه دارد. امروز 25 دستگاه تريلر حامل مهمات از كويت وارد عراق گرديد.[۳] هم‌چنين دولت امريكا نيز اخيراً تعدادي موشك ضد تانك از نوع "تاو" در اختيار حكومت عراق قرار داده‌است.[۴] دولت‌هاي فرانسه و عربستان سعودي نيز به تازگي تعدادي توپ 105 و 155 ميلي متري در اختيار دولت عراق قرار داده‌اند.[۵] در پي اعزام نيروهاي مصري به عراق، مجله امريكايي "نيوزويك" دربارة كمك‌هاي نظامي و فني دولت مصر به عراق از آغاز جنگ تحميلي، نوشت: «از آغاز جنگ تاكنون دولت مصر حداقل يك ميليارد دلار كمك نظامي در اختيار عراق براي جنگ عليه ايران قرار داده‌است.» اين مجله با اشاره به كمك‌هاي فني و نظامي مصر به عراق، نوشته‌است كه بيش از 40 تن از خلبانان مصري در ارتش عراق فعاليت مي‌كنند. روزنامه جمهوري اسلامي در ادامه اين خبر افزوده‌است كه "طه ياسين رمضان" معاون اول نخست وزير عراق، دوشنبه پيش در مصاحبه‌اي، با ستايش از حمايت دولت مصر از دولت عراق در جنگ عليه ايران، از دولت هاي عربي درخواست كرده كه براي خروج دولت مصر از انزوا، با حكومت اين كشور همكاري كنند.[۶]

گزارش- 431

روزنامه "واشنگتن پست" ـ كه به نزديكي به محافل "جمهوري‌خواه" شهرت دارد ـ در مقاله‌اي با متزلزل خواندن وضعيت صدام، از كاهش كمك‌هاي دولت‌هاي عربي به حكومت عراق خبر داده‌است: «اطلاعات به دست آمده از وضعيت جاري جنگ ايران و عراق، ناظران سياسي امريكا را متقاعد نموده كه عمر صدام به سر رسيده‌است و وي روزهاي آخر عمر خود را مي‌گذراند. پشتيبانان اصلي مالي عراق چون عربستان و كويت كه تاكنون رژيم در آستانه سقوط صدام را حمايت مالي مي‌نمودند، جديداً به ميزان زيادي از كمك‌هاي خود كاسته‌اند. اين گزارش‌ها نشانگر اين است كه كشورهاي ثروت‌مند منطقه از سرمايه‌گذاري روي صدام درحالي كه آيت‌الله خميني عهد كرده كه وي را سرنگون نمايد، خودداري كرده‌اند.» اين روزنامه افزوده‌است كه اهميت كمك‌هاي مالي كشورهاي عربي براي عراق بسيار واضح است.[۷]

گزارش- 432

دولت عراق كه در تدارك ميزباني كنفرانس سران نهضت عدم‌تعهد است، اقدامات تبليغاتي خود را در اين‌باره افزايش داده‌است. امروز شاه‌زاده عبدالله ولي‌عهد عربستان، پس از ورود به عراق، به همراه صدام حسين از كاخي كه براي كنفرانس سران كشورهاي غيرمتعهد ساخته شده و نيز از هتل "الرشيد" بغداد ديدن كرد. به گزارش راديو صوت‌الجماهير، در اين ديدار كه "طه ياسين رمضان" معاون نخست‌وزير و هم‌چنين وزير كشور عراق نيز حضور داشتند، بخش‌هايي از اين كاخ بازديد شد. راديو صوت‌الجماهير هم‌چنين گزارش داده‌است كه امروز صدام و ولي‌عهد عربستان سعودي در محل مجلس شوراي ملي عراق ديدار و به مدت سه ساعت با هم گفت‌وگو كردند. تحولات منطقه، جنگ ايران و عراق ، تجاوز اسرائيل به لبنان و روابط عراق و عربستان در اين ديدار مورد بحث قرارگرفته‌است. [۸] هم‌چنين مطبوعات امروز انگليس به نقل از رئيس‌جمهور آرژانتين نوشتند كه وي تصميم گرفته‌است در كنفرانس سران عدم‌تعهد در بغداد شركت كند. "بيگنون" رئيس‌جمهور جديد آرژانتين، تصميم خود را در مصاحبه‌اي هنگام سفر به اروگوئه، اعلام كرده‌است. [۹] از سوي ديگر با نزديك شدن زمان برگزاري كنفرانس عدم‌تعهد در بغداد، احتمال تغيير محل كنفرانس از اين شهر به محلي ديگر، هر روز قوت بيش‌تري مي‌گيرد. در اين باره روزنامه هندي "استيتمن" در گزارشي در باره اجلاس غيرمتعهدها نوشت: «هم‌چنان كه جنگ ايران و عراق وارد مرحله جديدي مي شود، شك و ترديد در بين اعضاي جنبش غيرمتعهدها مبني بر شركت آن‌ها در اين كنفرانس نيز بالا گرفته‌است.»[۱۰] كشورهاي عضو جنبش هر چه بيش‌تر به اين نكته پي برده‌اند كه برگزاري كنفرانس بغداد در اين شرايط به صلاح جنبش نيست. اين كشورها اصرار مي ورزند كه بايد اين موضوع را به نحوي به بغداد فهماند و محل برگزاري اين كنفرانس را از بغداد به محل امن‌تري تغيير داد.» اين روزنامه سپس افزوده‌است: «ناظران سياسي معتقدند كه بغداد زماني مي‌تواند به برگزاري كنفرانس غيرمتعهدها در بغداد اميدوار باشد كه جنگ هرچه زودتر پايان يابد ولي با حمله نيروهاي ايراني به عراق و در حالي كه صدهزار سرباز و پاسدار ايراني، در اطراف بصره مستقر هستند، برگزاري اين كنفرانس در بغداد خوابي بيش نيست.»[۱۱]

گزارش- 433

آقاي ميرحسين موسوي نخست‌وزير جمهوري اسلامي ايران، امروز با امام خميني ديدار و گزارش مشروحي از اوضاع جاري كشور و هم‌چنين نتايج سفر اخير خود به الجزاير و ليبي را تقديم رهبر انقلاب كرد. آقاي موسوي پس از اين ديدار در مصاحبه‌اي گفت: «گزارش سفر اين‌جانب به كشورهاي الجزاير و ليبي خدمت ايشان عرض شد و گفتيم كه هم‌چنين دولت الجزاير خيلي مايل است كه در جهت صلح كوشش نموده و اقدامات شهيد "بن‌يحيي" را دنبال نمايد و ما از اين مسئله استقبال كرديم و بديهي است كه اين تلاش بايد در چارچوب شرايط از قبل اعلام شده جمهوري اسلامي ايران صورت گيرد.» وي هم‌چنين در مورد پيشنهاد امريكا به اعراب حوزه خليج فارس مبني بر انجام دادن مانور مشترك، گفت: «بدون شك امريكا مي‌خواهد جاي پاي خود را در منطقه و به‌خصوص خليج فارس محكم‌تر نمايد و ما بدون تأثيرپذيري از تهديدات آنان معتقديم كه اين مانور صورت نخواهد‌گرفت و در صورت انجام فقط جنبه يك جنگ رواني عليه ملت ما را خواهد داشت ولي ملت ما از اين جنگ‌هاي رواني زياد ديده و به خوبي توان مقابله با آن را دارد.»[۱۲] نخست‌وزير هم‌چنين در يك مصاحبه اختصاصي با روزنامه كيهان درباره اهداف و نتايج سفر خود به كشورهاي ليبي و الجزاير گفت: «هدف از اين سفر كه به دعوت رسمي دولت الجزاير صورت گرفت، تبادل نظر با مقامات الجزايري درباره اوضاع در حال انفجار منطقه و توطئه‌هاي امپرياليسم و صهيونيزم بود. ما با رئيس‌جمهور و ديگر مقامات الجزاير ديدار و گفت‌وگو كرديم.» وي سپس در مورد مسائل مطرح شده در مذاكرات گفت: «ما در مذاكرات خود درباره مسائل جنگ ايران و عراق، مسائل مربوط به لبنان وفلسطين، كنفرانس عدم‌تعهد و روابط دوجانبه با مقامات الجزاير گفت‌وگو كرديم. اصلي‌ترين محور گفت‌وگوي ما با رئيس‌جمهور الجزاير، موضوع جنگ تحميلي بود ما ضمن تشريح مواضع خود در جنگ، بر تحقق شرايط خود تأكيد كرديم و تصريح نموديم كه در صورت عدم تحقق شرايط ايران از سوي دولت عراق، رژيم عراق با نيروي رزمندگان ما ساقط خواهد شد.» موسوي درباره توافقات به عمل آمده در روابط دوجانبه نيز توضيح داد: «مذاكرات مفيدي با مقامات الجزايري در اين زمينه داشتيم كه منجر به امضاي موافقت‌نامه بين دوكشور گرديد و مقرر شد كه دو كشور در زمينه نفت، گاز، سدسازي، تبادل كارشناس و صدور كالاهاي برقي با يكديگر همكاري كنند.» نخست وزير هم‌چنين در مورد سفرش به ليبي گفت: «مذاكرات مفيدي با سرهنگ قذافي و عبدالسلام جلود داشتيم و درباره اوضاع منطقه خليج فارس، خاورميانه و شمال آفريقا و توطئه‌هاي استكبار در منطقه با آنان گفت‌وگو كرديم. هم‌چنين با آنان درباره جنگ تحميلي و حمايت از مردم مسلمان لبنان و فلسطين به تبادل نظر پرداختيم.» موسوي در پايان مصاحبه خود، روابط جمهوري اسلامي ايران با كشورهاي ليبي و الجزاير را خوب و دوستانه خواند. [۱۳]

گزارش- 434

مسئول ايراني دفتر هماهنگي بياينه الجزاير كه براي بحث با مقام‌هاي وزارت خارجه الجزاير دربارة تخلفات دولت امريكا از مواد اين بيانيه به الجزاير رفته بود، پس از بازگشت از اين كشور اعلام كرد كه امريكا تاكنون 21 مورد تخلف از مواد اين بياينه داشته‌است كه يك‌مورد آن بلوكه كردن اموال و دارايي‌هاي دولت ايران در امريكا است. وي افزود: «دولت الجزاير مسئول حسن اجراي اين بيانيه ‌است و ما موارد تخلف دولت امريكا را به اطلاع دولت الجزاير رسانديم.»[۱۴]

گزارش- 435

روزنامه "هرالدتريبون" امروز در مقاله‌اي به تشريح مواضع متقابل ايران و كشورهاي حوزه خليج فارس پرداخت. در اين مقاله با اشاره به سخنان اخير سفير ايران در كويت كه گفته‌است ايران حاكميت كويت را محترم مي‌شمارد و قصد حمله به اين كشور را ندارد، آمده‌است: «كارشناسان سياسي سخنان اخير سفير ايران در كويت را واكنشي از سوي ايران نسبت به تهديد غيرمستقيم امريكا مي‌دانند كه اعلام كرده بود در صورت تجاوز ايران به يكي از كشورهاي منطقه، دولت امريكا سكوت نخواهدكرد.» اين روزنامه سپس نوشته كه ايران در طول جنگ با عراق، دوبار به كويت حمله كرده، اما در اوضاع كنوني با آن‌كه مقام‌هاي ايران به دولت كويت هشدار داده‌اند كه كمك‌هاي خود را به عراق قطع كند، بعيد نيست كه دولت ايران به اقدام حادي در منطقه دست بزند. هرالدتريبون در ادامه مقاله خود با اشاره به قطع‌نامه پاياني نشست اخير شوراي همكاري خليج فارس و درخواست شورا از ايران و عراق براي پايان دادن به جنگ، به نقل از يك مقام نفتي بحرين نوشته‌است: «دولت عربستان سعودي طي نامه‌اي براي مقامات ايران، پرداخت 50 ميليارد دلار غرامت جنگي به ايران را تقبل نموده‌است.» اين روزنامه افزوده‌است كه در صورت موافقت ايران با پايان جنگ، علاوه بر عراق كشورهاي عربي ديگر نيز حاضر به پرداخت قسمتي از خسارات وارده به ايران مي‌باشند.[۱۵]

گزارش- 436

"تلاش فرانسه براي عادي‌سازي روابط خود با جمهوري اسلامي ايران" عنوان مقاله هفته‌نامه فرانسوي "پست پاريس" است كه در آن آمده: «فرانسه پس از يك دوران طولاني ركود و تيرگي روابط با جمهوري اسلامي ايران، قصد دارد مناسبات دو كشور را به سطح عادي بازگرداند و انتظار مي‌رود سفير جديد فرانسه به‌زودي راهي تهران شود. سفارت فرانسه در تهران كه بعد از فرار ابوالحسن بني صدر و مسعود رجوي به پاريس، تعداد اعضاي خود را به چهار نفر تقليل داده بود اينك دوباره 10 تا 12 نفر كارمند دارد و زير نظر يك كاردار اداره مي‌شود.»[۱۶]

گزارش- 437

روزنامه امريكايي "واشنگتن‌پست" امروز در گزارشي در مورد ربوده شدن رئيس دانشگاه امريكايي بيروت، به نقل از يك رهبر مسلمان لبناني ـ كه نخواسته نامش فاش شود ـ مدعي شده‌است كه رئيس اين دانشگاه را ـ كه چندي پيش ربوده شده‌است ـ قطعاً اعضاي سفارت ايران در بيروت نگه‌داري مي‌كنند تا شايد بتوانند وي را با نمايندگان سفارت ايران كه چندي پيش ربوده شدند، معاوضه كنند.[۱۷]

گزارش- 438

روزنامه آرژانتيني "كان‌ويشن" در مقاله‌اي تطبيقي وضعيت نيروي هوايي و زميني ايران و عراق را مورد بررسي قرارداده و كارآيي هركدام از اين نيروها را در جنگ برشمرده‌است: «حقيقت اين است كه در شروع جنگ نيروي هوايي عراق ثابت كرد كه نسبت به نيروي هوايي ايران برتري دارد. 335 هواپيماي جنگي ساخت روسيه ارتش عراق با كنترل فضاي ايران در زمان شروع جنگ ، توانستند هر نقطه نظامي و غيرنظامي در داخل خاك ايران را مورد حمله قراردهند. 75 "ميگ23" و شكاري‌هاي "هانتر" ساخت انگليس قابليت و توانايي ويژه‌اي را به ارتش عراق بخشيده‌است.» اين روزنامه سپس در بررسي وضعيت نيروي هوايي ايران نوشته‌است: «از 400 هواپيماي جنگي ايران فقط تعداد محدودي قابل استفاده هستند و اكثر آن‌ها به علت نداشتن تكنسين و قطعات يدكي ساخت امريكا، قادر به پرواز نيستند.» در اين مقاله هم‌چنين به نقل از متخصصان نامي خاورميانه آمده‌است: «تعداد هواپيماهاي ايراني كه قادر به پرواز هستند، كم‌تر از 115 فروند مي‌باشد كه از اين تعداد فقط هواپيماهاي فانتوم "اف ـ 4" قدرت ضربه وارد كردن به عراق را دارند و ايران نيز در حمله هوايي اخير خود به بغداد از اين نوع هواپيماها استفاده كرده‌است.» روزنامه كان‌ويشن در مورد برتري نيروي هوايي عراق با توجه به توانايي نيروي هوايي ايران در حمله به بغداد، ترديد كرده، اما در مقايسه وضعيت نيروهاي زميني ايران و عراق، برتري مطلق را از نيروي زميني ايران دانسته‌است. اين روزنامه در مورد وضعيت نيروي زميني ايران نوشته‌است‌: «نيروي زميني ارتش ايران بارها برتري مطلق خود را به نيروي زميني ارتش عراق ثابت كرده‌است. تيپ‌هاي زرهي ايران اكثراً مجهز به تانك‌هاي چيفتن از نوع مخصوص مي‌باشند كه در زمان شاه از انگليس خريداري شده بود. اخيراً نيز با شروع عمليات رمضان نيروي زرهي ايران ثابت كرد كه تانك‌هاي "تي 62" ، "تي 55" و "تي 45" عراق در مقابل آنان عملاً قادر به انجام كاري نيستند. تنها سلاح عراق كه توانست ثابت كند كه مي‌تواند جلوي پيش‌روي نيروهاي ايراني را سد كند و يا لااقل روند حركت و پيش‌روي نيروهاي ايراني را كند كند، هلي‌كوپترهاي ساخت فرانسه ارتش عراق است و در جريان حمله دفاعي اخير عراق ثابت شد كه پشتيباني اين هلي‌كوپترها از پياده نظام ارتش عراق مي‌تواند نيروهاي (امام) خميني را تا پشت مرزها به عقب برگرداند.»[۱۸]

گزارش- 439

روزنامه "نيويورك‌تايمز" در مقاله‌اي با برشمردن ويژگي‌هاي شخصيت صدام حسين، چگونگي به قدرت رسيدن وي در عراق را شرح داده و ضمن آن به جنگ و بهره‌برداري تبليغاتي صدام از آن اشاره‌اي كرده‌است: «"صدام حسين" رئيس‌جمهور و حاكم قدرت‌مند عراق، مردي است خشن كه جز به خشونت و سرسختي نمي‌توان او را توصيف‌كرد. در دوران جواني به اتفاق گروهي از هم‌فكرانش به اتهام سوءقصد به جان "عبدالكريم قاسم" ديكتاتور وقت عراق، به زندان افتاد و تنها كسي بود كه توانست از زندان فرار كند. در حين فرار سربازان قاسم به سويش تيراندازي كردند و گلوله‌اي در رانش جاي گرفت ولي نتوانستند خودش را دست‌گير كنند. صدام با چاقويي كه داشت رانش را شكافت گلوله را بيرون آورد و سپس با الاغ از بيابان‌هاي خشك و سوزان گذشت و پس از چند روز خود را به سوريه رساند. اين تنها خاطره صدام حسين از زندگي پرماجرايش نيست. يك بار ديگر نيز كه خود را پنهان ساخته بود، با حمله همه جانبه نيروهاي پليس مواجه شد، اما اين بار نيز توانست جان سالم به‌در برد. اكنون كه نيروهاي ارتش ايران به داخل خاك عراق رخنه كرده‌اند و بندر بصره ـ يكي از شهرهاي بزرگ عراق ـ را به خطر انداخته‌اند، صدام حسين با سخت‌ترين بحران‌هاي زندگيش مواجه‌است، بحراني كه ايجاب مي‌كند تمام قدرت خود را براي مقابله با آن به كار گيرد. جنگ 22 ماهه عراق با ايران ـ كه براي هردو كشور بهاي گزافي در برداشته‌است ـ صدام حسين را در كشورهاي خاورميانه و خليج فارس به چهره‌اي سرشناس مبدل ساخت تا جايي كه در جهان عرب در نقش يك پهلوان مبارز ظاهر شد. اما ارتش عراق ـ كه او دربارة كارايي‌اش رجزخواني مي‌كرد ـ چهرة ديگري از خود نشان داد؛ چهره‌اي كه از عدم توانايي و ضعف آن حكايت مي‌كند. با حمله اخير نيروهاي ارتش ايران ، ورق برگشته‌است. ارتش ايران كه تا بهار امسال به نظر مي‌رسيد حالتي درهم پاشيده دارد، با حملات پي در پي خود نيروهاي عراقي را وادار ساخت كه به پشت مرزهاي خويش بازگردند. صدام حسين از جنگ، براي معرفي خود استفاده‌هاي بسيار كرد: روزنامه‌ها و راديو تلويزيون عراق ـ كه زير نظر دولت اداره مي‌شوند ـ از جنگ با ايران و عراق به عنوان "قادسيه صدام" ياد مي‌كنند. هدف، زنده كردن جنگ قادسيه‌است، جنگي كه در آن نيروهاي عرب با پرچم اسلام ايرانيان را شكست دادند. اكنون صدام حسين ناگزير است از يك سو به ارتش روحيه باخته عراق روحيه جديدي بدهد و از سوي ديگر، مثل هميشه مواظب باشد كه توطئه‌اي عليه او صورت نگيرد؛ چنين توطئه‌اي مي‌تواند از جانب منابع مختلفي طراحي و به مورد اجرا گذاشته شود كه اعضاي بركنار شده حزب بعث، افراد ارتش، شيعيان و گروه‌هاي ديگري كه صدام براي رسيدن به قدرت سركوب‌شان ساخته، مي‌توانند در ميان آن‌ها باشند. صدام حسين 45 سال پيش در روستاي تكريت واقع در 100 كيلومتري شمال غربي بغداد متولد شد و در همان جا نيز ايام كودكي خود را پشت سر گذاشت. او پس از آن كه به قدرت رسيد بسياري از ساكنان روستاي تكريت را به پايتخت آورده و خود را در پناه آنان گذاشت و به همين سبب است كه گروه حاكم بر عراق را "گروه تكريتي" مي‌نامند؛ به عنوان مثال رئيس گروه محافظان شخصي صدام حسين "بارزان ابراهيم" نام دارد كه شوهر خواهر اوست. صدام حسين در سال 1955 (1333 ـ 1334) براي تحصيل به بغداد رفت و در مدرسه "الكرخ" كه به مركز نهضت دانش آموزان مخالف ملك فيصل تبديل شده بود، ثبت نام كرد. او بلافاصله به حزب سوسياليست بعث عرب پيوست كه مدت زماني از تأسيس آن نمي‌گذشت و در كودتاي نافرجام سال 1956(1334 ـ 1335) عليه ملك فيصل شركت كرد اما ملك فيصل دو سال بعد در كودتاي ديگري به رهبري ژنرال عبدالكريم قاسم كشته شد. عبدالكريم قاسم به زودي به عنوان مرد نيرومند نظامي عراق قدرت را در آن كشور به دست گرفت و حزب بعث، او را مخالف خود يافت. شوراي مركزي حزب 10 نفر از اعضاي جوان خود را مأمور كشتن قاسم كرد؛ صدام حسين يكي از آن‌ها بود. هر 10 نفر در يكي از خيابان‌هاي اصلي بغداد اتومبيل حامل عبدالكريم قاسم را زير رگبار گلوله به آتش كشيدند اما موفق نشدند او را به قتل برسانند. صدام حسين بلافاصله راه "تكريت" ـ روستاي زادگاهش ـ را در پيش گرفت و بعد با تحمل سختي‌هاي بسيار به سوريه رفت و درخواست پناهندگي سياسي كرد. طولي نكشيد كه "جمال عبدالناصر" رئيس‌جمهوري وقت مصر كه از شاه‌كارهاي او باخبر شده [بود]، صدام حسين را به قاهره برد و به وي اجازه داد در رشته قضايي به تحصيل بپردازد. صدام در قاهره زندگي زيرزميني جديدي را آغاز كرد و به تشكيل سازماني پرداخت كه بعدها وي را به قدرت رساند. در ژوئيه سال 1968(1346 ـ 1347) حزب بعث در يك كودتاي بدون خون‌ريزي كنترل عراق را به دست گرفت و از آن جا كه صدام حسين در ايجاد تشكيلات نظامي حزب نقش مؤثري داشت، به دبير كلي حزب برگزيده شد و در شوراي فرماندهي جديد عراق پس از ژنرال "حسن البكر" مرد دوم عراق شد، اما از همان ابتدا معلوم بود كه اين صدام حسين است كه عملاً رهبري امور را در دست دارد. سرانجام در سال 1979(1357 ـ 1358) حسن البكر كه در مقام رياست‌جمهوري عراق قرارداشت، استعفا كرد و صدام حسين پست رياست‌جمهوري را نيز اشغال كرد. او بلافاصله عنوان‌هاي جديدي براي خود برگزيد: رهبر عراق، رئيس شوراي فرماندهي انقلاب، نخست‌وزير، فرمانده نيروهاي مسلح و دبيركل حزب بعث. حكومت صدام حسين اغلب با خون‌ريزي همراه بوده‌است. او پس از آن كه به قدرت رسيد اعلام كرد توطئه‌اي عليه خود كشف كرده‌است و 30 تن از رهبران حزب بعث را كشت كه 5 تن از اعضاي شوراي فرماندهي انقلاب نيز در ميان آنان بودند. يكي از اين 5 تن، "خليل الثموري" بود كه در به قدرت رسانيدن صدام نقش مؤثري داشت. صدام حسين از طريق حزب بعث ـ كه در تمام تشكيلات مملكتي رخنه كرده‌است ـ بر عراق حكومت مي‌كند. هيچ عراقي نمي‌تواند بدون اجازه دولت ماشين تحرير داشته باشد. مقام‌هاي دولتي حتي از رانندگان تاكسي كه در اكثر نقاط جهان به كله‌شقي شهرت دارند، زهر چشم گرفته‌اند. در اوايل جنگ كه بعضي از خبرنگاران خارجي با تاكسي خود را به نزديكي‌هاي جبهه مي‌رساندند، مقام‌هاي عراقي به آن‌ها دستور دادند كه چنين كاري را تكرار نكنند و آن‌ها هم اطاعت كردند. صدام حسين تقريباً هر روز بر پرده تلويزيون دولتي ظاهر مي‌شود؛ فيلم‌هاي او را پخش مي‌كنند كه به كمك روستائيان شتافته‌است و حتي در تميز كردن خانه و كاشانه روستائيان به آنان كمك مي‌كند. تلويزيون، كالاها و خدمات را نشان مي‌دهد كه به كمك درآمد نفت فراهم گشته و ميان روستائيان توزيع شده‌است. عكس‌هاي صدام حسين تقريباً در همه جا نصب شده‌است. او پس از آن‌كه به قدرت رسيد، كت و شلوار خود را رها كرد و به شيوه سنتي اعراب" چپي عگال" بر سر گذاشت. در يكي از پوسترها صدام حسين را در حالي نشان مي‌دهند كه كودكي را روي زانوي خود نشانده و سيگار برگ دود مي‌كند. اما به محض اين كه جنگ با ايران آغاز شد او در تمام محافل با لباس‌هاي "فيلد مارشال"‌ها با تمام زرق و برق‌هاي آن ظاهر مي‌شود. صدام حسين چندين مدال عالي نظامي و علمي نيز به‌خود اهدا كرده‌است. صدام حسين در سال 1963 با دختر عمويش ازدواج كرد و اكنون صاحب دو پسر و دو دختر است.» "نيويورك‌تايمز" در پايان نوشته‌است كه يك روزنامه‌نگار خارجي كه به تازگي از بغداد ديدن كرده، مقاله‌اي درباره صدام حسين منتشر ساخت كه در آن از او به نام "مرد نيرومند عراق" ياد شده بود. روز بعد اين خبرنگار را به وزارت اطلاعات عراق احضار كردند و مسئول امور مطبوعاتي به وي گفته‌است: «چرا نوشته بودي صدام حسين مرد نيرومند عراق؟ بنويس صدام حسين نيرومندترين مرد عراق.»![۱۹]

گزارش- 440

دفتر سازمان مجاهدين خلق در پاريس، با انتشار اعلاميه‌اي مدعي شده‌است كه اين سازمان در هفته اخير در حملات متعدد عليه نيروهاي جمهوري اسلامي ايران، 50 تن از آنان را كشته است. در اين اطلاعيه كه توسط يونايتدپرس نقل شده، آمده‌است: «25 تن از هواداران اين سازمان با حمله به يك پايگاه نظامي در استان گيلان، عده‌اي از سربازان دولتي از جمله فرمانده و معاون پايگاه مذكور را كشته‌اند. آنان هم‌چنين مدعي شده‌اند كه توانسته‌اند تمام مهمات و سلاح‌هاي داخل پايگاه مزبور را به غنيمت بگيرند.» به گزارش يونايتدپرس، دوتن از مهاجمان در اين درگيري كشته شده‌اند. در اين بيانيه هم‌چنين آمده‌است كه هواداران اين سازمان طي دو هفته اخير در 23 حمله انجام شده در تهران عده‌اي از سربازان دولتي را كشته‌اند.[۲۰]

گزارش- 441

يك گروه از افراد مسلح غيرقانوني، امروز در حمله به پايگاه "دزن" سپاه پاسداران انقلاب اسلامي واقع در محور كامياران ـ مريوان، شش نيروي مستقر در آن را شهيد و پايگاه را تصرف كردند. اين افراد هم‌چنين پايگاه ديگر سپاه در اين محور را به محاصره درآوردند. در پي اين اقدام گردان "جندالله" سپاه پاسداران انقلاب اسلامي با پشتيباني هوانيروز در يك عمليات مشترك و سريع با هلاك كردن 5 تن از نيروهاي ضد انقلاب، توانستند پايگاه دزن را از تصرف ضدانقلاب خارج سازند و پايگاه ديگر را نيز از محاصره درآورند. در اين عمليات كه 38 ساعت ادامه داشت، چهار تن از نيروهاي خودي شهيد يا مجروح شدند.[۲۱]


منابع و مآخذ روزشمار 1361/05/02

  1. روزنامه جمهوري اسلامي، 3/5/1361، ص 2، آبادان.
  2. روزنامه كيهان، 4/5/1361، ص 2.
  3. سند شماره 032864، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي شماره 551، قرارگاه عملياتي كربلا در جنوب، 3/5/1361، ص 4.
  4. سند شماره 032864، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي شماره 551، قرارگاه عملياتي كربلا در جنوب، 3/5/1361، ص 4.
  5. پيشين.
  6. روزنامه جمهوري اسلامي، 2/5/1361، ص 11، به نقل از مجله امريكايي "نيوزويك".
  7. پيشين، ص3، به نقل از نشريه امريكايي "واشنگتن پست"، به نقل از منابع دولتي امريكا.
  8. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 128، 4/5/1361، ص 17، راديو صوت‌الجماهير، 3/5/1361.
  9. پيشين، ص 11، لندن ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 3/5/1361.
  10. مأخذ 6، ص 3، به نقل از روزنامه "استيتمن" ، چاپ دهلي نو.
  11. پيشين.
  12. روزنامه اطلاعات، 3/5/1361، ص 3.
  13. روزنامه كيهان، 2/5/1361، ص 2.
  14. پيشين7 ص 13، به نقل از مسئول دفتر هماهنگي بيانيه الجزاير.
  15. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 127، 3/5/1361، ص 23، راديو صداي آزاد ايران، 2/5/1361، به نقل از نشريه "هرالد تريبون" چاپ امريكا.
  16. پيشين، ص 17، راديو اسرائيل، 2/5/1361، به نقل از هفته نامه "پست پاريس"، چاپ لندن.
  17. مأخذ 15، ص 11، واشنگتن ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 2/5/1361، به نقل از روزنامه واشنگتن‌پست.
  18. مأخذ 15، ص 2، بوينوس آيرس ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 2/5/1361، به نقل از روزنامه "كان‌ويشن"، چاپ بوينوس آيرس.
  19. مأخذ 15، صص 14 تا 16، راديو امريكا، 2/5/1361، به نقل از روزنامه نيويورك تايمز.
  20. مأخذ 8، ص 97، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از يونايتدپرس از پاريس، 3/5/1361، به نقل از دفتر مجاهدين خلق از پاريس.
  21. سند شماره 016564، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اطلاعات هفتگي شماره 29، بولتن ستاد مركزي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ـ اطلاعات عمليات، 11/5/1361، ص 4؛ و سند شماره 064927، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از طرح و برنامه عمليات منطقه، به طرح و برنامه عمليات ستاد مركز، 4/6/1361.