1360.05.02

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1360
1360.05.01
نام‌های دیگر یک مرداد
تاریخ شمسی 1360.05.01
تاریخ میلادی 23 ژوئیه 1981
تاریخ قمری 21 رمضان 1401





گزارش- 11

شورای‌عالی دفاع در جلسه امشب خود که به ریاست محمدعلی رجایی نخست‌وزیر و با حضور اعضا* تشکیل شد، علاوه‌بر بررسی وضعیت جبهه‌های جنگ، دو طرح درباره "ایجاد هماهنگی در انتشار اخبار و اطلاعات نظامی و اطلاعیه‌های مربوط به جنگ" و "تعیین جایگاه ستاد جنگ‌های نامنظم (شهید چمران) در سازمان نظامی" را به تصویب رساند. در مصوبه اول، مقرر شد برای ایجاد هماهنگی در انتشار اخبار و اطلاعات نظامی مربوط به جنگ، شورایی مرکب از نمایندگان ارتش، سپاه و صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران زیر نظر کمال خرازی مسئول خبرگزاری پارس، تشکیل شود تا اخبار و اطلاعیه‌های مربوط به جنگ را بررسی و سپس اجازه انتشار آنها را صادر کند.[۱] در مصوبه دوم نیز مقرر شد که ستاد جنگ‌های نامنظم بدون تغییر در وضعیت کنونی در تابعیت ستاد ارتش قرار گیرد.[۲] همچنین در این جلسه پس از گزارش سرتیپ فلاحی جانشین رئیس ستاد مشترک ارتش از آخرین وضعیت جبهه‌های جنگ، درباره رکود در جبهه و انجام‌نشدن عملیات ازجانب ارتش باتوجه‌به وعده‌های قبلی، سؤال‌های اعتراض‌آمیزی مطرح شد که فرماندهان ارتش با بیان دلایل اجرانشدن عملیات، وعده کردند به‌زودی عملیات‌هایی انجام خواهد شد.[۳]

گزارش- 12

تعدادی از افراد گروه‌های مسلح ضدانقلاب امروز پس از ایجاد یک درگیری ساختگی در محدوده پلیس راه میاندوآب در استان آذربایجان‌غربی - که باعث جلب‌نظر نیروهای جمهوری اسلامی به این منطقه شد ‌- به پمپ بنزین این شهر حمله کردند. در این حمله، 4 دستگاه پمپ و یک خودرو پیکان در محوطه جایگاه آتش گرفت و ساختمان پمپ بنزین نیز به‌طور کامل در آتش سوخت.[۴]

گزارش- 13

هم‌زمان با اجرای دومین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، گروه‌های مسلح مخالف جمهوری اسلامی در شمال‌غرب و غرب کشور، برای برهم‌زدن انتخابات و جلوگیری از حضور مردم پای صندوق‌های رأی، اقداماتی انجام دادند که به نتیجه نرسید. گزارش سپاه پاسداران دراین‌باره چنین است: یکی از هواداران گروه‌های مخالف نظام بمبی را برای کارگذاشتن در مقابل منزل امام‌جمعه سنندج حمل می‌کرد که در نزدیکی منزل امام‌جمعه منفجر و حامل آن کشته شد. در قریه گریزه در حومه سنندج نیز براثر انفجار بمبی پای یک زن قطع شد. همچنین بمب دیگری در مسجد شریف‌آباد سنندج (در یکی از شعب رأی‌گیری) کشف و خنثی شد. در ارومیه هم براثر برخورد اتومبیل حامل صندوق اخذ رأی با مین کار گذاشته‌شده، یک سپاهی شهید و 2 نفر دیگر مجروح شدند.[۵] عناصر ضدانقلاب در میدان آزادی سنندج - که محل رفت‌وآمد مردم است - بمبی به قدرت 6 پوند کار گذاشته بودند که پس از کشف، با تلاش یکی از نیروهای متخصص ارتش خنثی شد.[۶] علاوه‌براین، یک بمب دست‌ساز نیز به‌سوی ساختمان جهاد سازندگی سنندج پرتاب شد که به یک اتومبیل خسارت زد.[۷] در پیرانشهر هم دو بمب قوی که در مقابل ستاد سپاه پاسداران و مسجد جامع شهر کار گذاشته شده بود، کشف و خنثی شد.[۸] روابط عمومی استانداری آذربایجان‌غربی نیز اعلام کرد: عناصر حزب دمکرات 16 تن از اهالی روستای اندیزه در شمال‌شرق پیرانشهر را به‌دلیل شرکت در انتخابات دستگیر کردند.*[۹] عوامل گروه‌های ضدانقلاب همچنین در چند نقطه دیگر از غرب کشور؛ ازجمله در چند روستای اطراف بانه، برای جلوگیری از شرکت مردم روستا در انتخابات ریاست‌جمهوری، با تهدید اسلحه به جمع‌آوری شناسنامه‌های آنان پرداختند و مانع ورود آنان به شهر برای رأی‌دادن شدند. این اقدامات در چند مورد به درگیری با مردم نیز انجامید؛ ازجمله در روستای بوئین واقع در جنوب بانه، تعدادی از اهالی که از تحویل شناسنامه‌هایشان خودداری کرده بودند، براثر ضربات چوب و قنداق تفنگ افراد ضدانقلاب مجروح شدند.[۱۰]

گزارش- 14

در ترورهای امروز افراد وابسته به گروه‌های ضدانقلاب؛ به‌ویژه سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در تهران، شیراز، کازرون و فردوس، 8 نفر ازجمله مسئول مرکز امداد پزشکی سپاه پاسداران شهید و 6 نفر دیگر مجروح شدند. در یکی از این ترورها، سرنشینان مسلح یک خودرو در تقاطع خیابان ستارخان - پارک‌وی تهران، به‌سوی دکتر بهرام شکری مسئول مرکز امداد پزشکی سپاه پاسداران - که همراه یک نفر دیگر برای شرکت در انتخابات دومین دوره ریاست‌جمهوری به‌سوی یکی از شعب اخذ رأی می‌رفت - تیراندازی کردند. در این حادثه، دکتر شکری به شهادت رسید و همراهش که دانشجوی پزشکی بود، مجروح شد.[۱۱] در خیابان ظفر تهران نیز سرنشینان مسلح یک خودرو با مسدودکردن راه بر ماشین گشت کمیته منطقه 4، آن را به رگبار بستند. در این حادثه، 2 پاسدار در صحنه حادثه شهید و 3 نفر دیگر مجروح شدند. یکی از مجروحان به نام فریبرز کرمی، در بیمارستان، به شهادت رسید.*[۱۲] همچنین ساعت 10 صبح، سرنشینان مسلح یک خودرو در خیابان یوسف‌آباد (سید جمال‌الدین اسدآبادی) تهران، 3 نفر از نیروهای کمیته را که سوار بر یک موتورسیکلت بودند، هدف قرار دادند که 2 تن از آنان به نام حمیدرضا بیدهندی و رضا میرزایی به شهادت رسیدند و یک نفر دیگر مجروح شد.[۱۳] در شیراز نیز نیروهای بسیج درحال تعقیب چند موتورسوار مشکوک بودند که لاستیک اتومبیلشان براثر اصابت گلوله افراد درحال فرار ترکید و خودرو از جاده منحرف شد و به درختی برخورد کرد. در این حادثه راننده خودرو به شهادت رسید.[۱۴] در کازرون هم یکی از نیروهای اداره سیاسی ایدئولوژیک ارتش هدف شلیک 3 گلوله عناصر مسلح غیر قانونی قرار گرفت که تیرها به خطا رفت و عاملان حادثه نیز متواری شدند.[۱۵] در فردوس نیز یک‌ نفر از اهالی شهر که توسط 3 تن از افراد فعال وابسته به سازمان مجاهدین خلق در جاده بیرون از شهر ربوده و مجروح شده بود، در بیمارستان شهید شد. عاملان این حادثه همگی دستگیر شدند.[۱۶]

گزارش- 15

انفجار 2 بمب در تهران و شهر ری 3 شهید و یک مجروح بر جای گذاشت، اما انفجار در گچساران و تبریز تلفاتی نداشت. درپی کشف یک بمب در خیابان فروغی تهران، که داخل یک کپسول گاز تعبیه شده و در جوی آب مقابل ساختمان شهربانی به‌صورت تله کار گذاشته شده بود، یک مأمور خنثی‌سازی در محل حاضر شده، مشغول بررسی آن بود که بمب منفجر شد و مأمور نیز به شهادت رسید.*[۱۷] در حادثه‌ای دیگر، بمبی قوی که زیر یک وانت در مقابل ساختمان فرمانداری شهر ری جاسازی شده بود، منفجر شد که به شهادت جوانی به نام قنبر نائینی و یک زن که از نزدیکی محل انفجار عبور می‌کرد، انجامید. در این حادثه، به 3 خودرو نیز خسارت وارد شد.[۱۸] ساعت 2 بعدازظهر امروز نیز بمبی در دفتر حزب جمهوری اسلامی در گچساران منفجر شد که قسمتی از ساختمان فروریخت، ولی به کسی آسیب نرسید.[۱۹] همچنین در ساعات اولیه بامداد، یک بمب دست‌ساز در محله سیلاب تبریز منفجر شد که خسارتی نداشت. 2 متهم به این بمب‌گذاری دستگیر شدند.[۲۰]

گزارش- 16

امروز 3 خانه تیمی شناسایی و تعدادی از افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی در چند شهر کشور دستگیر شدند. در اصفهان، 5 تن از عناصر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) دررابطه‌با ترور حجت‌الاسلام سید حسن بهشتی‌نژاد - که روز گذشته انجام شده بود - دستگیر شدند.[۲۱] در تنکابن هم با شناسایی یک خانه تیمی، 4 تن از عناصر فعال این سازمان دستگیر شدند و از این مکان مقادیر معتنابهی مواد منفجره و مواد ساخت بمب به دست آمد.[۲۲] در قوچان نیز 2 نفر که 2 بمب دست‌ساز همراه داشتند، دستگیر شدند.[۲۳] در گرگان و کردکوی، از 2 خانه تیمی سازمان مجاهدین خلق مقداری مواد منفجره و تعدادی بمب دست‌ساز و آتش‌زا به دست آمد و 6 نفر در این دو مکان دستگیر شدند.[۲۴] در بخش خواف از توابع شهرستان تربت حیدریه هم پرتاب‌کننده یک بمب آتش‌زا به ‌داخل یک مسجد که محل اخذ رأی بود، با تلاش مردم و مأموران دستگیر شد.[۲۵]

گزارش- 17

از نخستین ساعات صبح امروز، حوزه‌ها و شعب اخذ رأی دومین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در سراسر کشور، کار خود را آغاز کردند. باوجود اقدامات تروریستی گروه‌های ضدانقلاب و وقوع چند انفجار که به شهادت 9 نفر و مجروح‌شدن 13 نفر در تهران و شهرستان‌ها انجامید، انتخابات با مشارکت گسترده و فراتر از انتظار مردم برگزار شد.[۲۶] امام خمینی نیز رأی خود را ساعت 9:50، به صندوق سیار 110 انداختند.[۲۷] اخذ آرای مردم حتی در اهواز، آبادان و دزفول نیز که در تیررس گلوله‌های توپخانه ارتش عراق قرار داشت، به‌طور مطلوبی برگزار شد و باوجود اصابت 20 گلوله به شهر اهواز - که سبب مجروح‌شدن 2 نفر و خسارت به چند منزل شد - اختلالی در شعب اخذ رأی روی نداد. درمجموع، 31 صندوق سیار در جبهه‌های غرب و 20 صندوق سیار در جبهه‌های جنوب به جمع‌آوری آرای رزمندگان اختصاص داده شد.[۲۸] معاون سیاسی وزارت کشور در مصاحبه‌ای، درمورد چگونگی رأی‌گیری در جبهه‌ها و اردوگاه‌های مهاجران جنگی گفت: در بعضی جبهه‌ها به‌دلیل شدت آتش و نبرد شدید، موفق نشدیم کار رأی‌گیری را ادامه دهیم، اما در اردوگاه‌های جنگ‌زدگان کار رأی‌گیری به‌طور مطلوب انجام شد.[۲۹] به‌دلیل استقبال وسیع در برخی حوزه‌های انتخاباتی و شعب اخذ رأی، اوراق تعرفه کم ‌آمد و ساعت اجرای انتخابات در بسیاری از استان‌ها تمدید شد.

گزارش- 18

شور و هیجان برای شرکت در انتخابات و حمایت بسیار گسترده آحاد مردم، سازمان‌ها، جمعیت‌ها و نهادها‌ی گوناگون از کاندیداتوری محمدعلی رجایی احتمال انتخاب وی را افزایش داده است، طوری‌که خبرنگار روزنامه اطلاعات گزارش داد آقای رجایی 75 تا 80 درصد آرا را به خود اختصاص خواهد داد.[۳۰] بااین‌حال، روزنامه امریکایی کریستین ساینس مانیتور در مقاله‌ای کینه‌توزانه با استناد به گفته مخالفان نظام، رجایی را فاقد پایگاه مردمی خواند و نوشت که وی فقط 10 درصد از کل آرا را کسب خواهد کرد. قسمتی از مطلب این روزنامه چنین است: «بااینکه آخوندها زیر بال رجایی را گرفتند و برای انتخابش به ریاست‌جمهوری حکومت اسلامی به تبلیغ پرداخته‌اند، ولی این نامزد مکتبی فاقد حمایت و پشتیبانی عمومی است. در چند روز اخیر، رادیو [های] مخفی مخالفان پیش‌بینی کرده‌اند ... رجایی خیلی همت کند، در سراسر ایران بیشتر از 10 درصد رأی عمومی را نمی‌تواند جمع کند، یعنی رأی تعدادی درحدود یک میلیون و نیم نفر.» این روزنامه در ادامه آورده است: «رجایی که فاقد هرگونه جاذبه سیاسی است، ازطرف حزب جمهوری اسلامی دست‌چین شده و به‌عنوان نامزد برگزیده ریاست‌جمهوری اسلامی معرفی گردید. البته رجایی عضو این حزب نیست، ولی یک صفت عمده‌ای دارد که او را مطلوب نظر آخوندها ساخته و آن مکتبی‌بودن اوست که به‌معنای پیروی از مکتب [امام] خمینی است. درباره تعداد شرکت‌کنندگان در انتخابات امروز، گزارش‌های ضدونقیضی رسیده است. رادیو تهران از شرکت همه‌جانبه مردم در انتخابات سخن گفت و اظهار داشت که انتخابات امروز نمایانگر وفاداری فوق‌العاده مردم به حکومت اسلامی بوده است، اما به گزارش خبرنگار رویتر که براساس تماس‌های تلفنی با تهران تهیه شده، تعداد شرکت‌کنندگان در انتخابات امروز بسیار کمتر از انتخاباتی بود که منجر به روی‌کارآمدن بنی‌صدر شد.»[۳۱] رادیو لندن هم در گزارشی ضمن مخالفت با روند انتخابات اعلام کرد: «آقای ابوالحسن بنی‌صدر رئیس‌جمهور سابق و معزول ایران که گفته می‌شود در داخل ایران مخفی است، اینک با سازمان مجاهدین ائتلاف کرده و هم‌صدا با آنان [اعلام کرده] انتخابات نگرانی دولت و حزب جمهوری اسلامی را فراهم آورده است، که به‌شدت به شرکت وسیع مردم در انتخابات امید بسته‌اند تا نشان دهند آقای رجایی موفق به کسب آرای بیشتر مردم نسبت به انتخابات قبلی در سال گذشته است که طی آن آقای بنی‌صدر به ریاست‌جمهوری انتخاب شد. ازاین‌رو است که رسانه‌های گروهی در ایران که تحت نفوذ و کنترل حزب جمهوری اسلامی است، در گزارش‌های خود ادعا کردند که تعداد رأی به صندوق ریخته [شده] بیش از تعداد 18 ماه پیش آن است، ولی به‌موازات امروز، رادیو تهران طی بیانیه‌ای گفت که وزارت کشور به‌خاطر استقبال پرشور مردم از انتخابات تصمیم گرفته است تا به مدت‌زمان اخذ رأی دو ساعت اضافه کند.»[۳۲]

گزارش- 19

امروز یک فروند هواپیمای بوئینگ707 نیروی هوایی ارتش حین مأموریت، پس از اجرای مأموریت سوخت‌رسانی، با هدایت خلبان سرگرد داریوش خیرخواه، با ادعای خلبان مبنی‌بر اینکه فرمان هواپیما قفل‌شده، تغییر مسیر داد و پس از عبور از مرز از آسمان بحرین و عربستان - که با اطلاع و هماهنگی مسئولان این کشورها انجام شد - در یک فرودگاه نظامی مصر فرود آمد. به‌ گزارش خبرگزاری‌ها، وی بلافاصله از دولت مصر تقاضای پناهندگی سیاسی کرد که با آن موافقت شد.[۳۳] چهار نفر کادر پروازی این هواپیما با اعلام اینکه موافق چنین کاری نبودند، خواستار بازگشت به ایران شدند.[۳۴] خیرخواه قبلاً خلبان جت جنگنده‌ فانتوم بود. وی در ماجرای کودتای نقاب دستگیر و به زندان محکوم شده و به‌فاصله کوتاهی آزاد گردیده و مجدداً در نیروی هوایی مشغول به کار شده بود. او در یک نشست مطبوعاتی با انتقاد از عزل بنی‌صدر مدعی شده بود که رژیم ایران با اصول اسلامی آشنا نیست.[۳۵]

گزارش- 20

آقای هاشمی رفسنجانی در خطبه‌های نماز جمعه این هفته تهران، درباره اقدامات گروه‌های مسلح مخالف نظام، موضوعات سیاسی و اقتصادی داخل کشور و همچنین آخرین وضعیت جنگ مطالبی بیان کرد.* خطیب نماز جمعه تهران در سخنانش، به چند آفت در مسیر انقلاب اسلامی شامل: توطئه‌های لانه جاسوسی امریکا؛ ازجمله تهدید به تجزیه کشور، مشکلات اقتصادی ناشی‌از محاصره اقتصادی، کودتای نقاب، حمله رژیم بعث عراق به ایران با کمک ارتجاع منطقه و همچنین موضوع تروریسم اشاره کرد و در تشریح این آفت‌ها که آنها را بمب‌های ساعتی در مسیر حرکت جامعه انقلابی ایران نامید، گفت: «یکی از بمب‌هایی که خیلی روی آن حساب کرده بودند، بمب تجزیه کشور بود؛ از روزهای اول هم در این فکر بودند. پیش از پیروزی، امریکایی‌ها در تماس‌هایی که با مسئولان مبارزه می‌گرفتند، می‌گفتند وقتی‌که شاه رفت، این کشور تجزیه می‌شود، بخشی را شوروی می‌برد، بخشی متفرق می‌شود و باز هم تکه بزرگی از آن به دست ما می‌آید؛ ما نگرانی نداریم، جایی را که بخواهیم بگیریم، می‌گیریم. بعد هم به‌سرعت کارشان در کردستان، گنبد، بلوچستان، خوزستان و آذربایجان شروع شد و باز با همت مردم و نیروی ارتش و سپاه و حضور حزب‌الله، این بمب هم در صورت مهاجم و توطئه‌گر منفجر شد. آخرین بمبی که امروز ما با آن مواجه هستیم و کارش را تازه شروع کرده، تروریسم است. از همان روزها به فکر جنگ داخلی بودند. شاید در هیچ انقلابی، این مقدار نیروهای اکثریت در زمان پیروزی، بی‌تشکیلات نبوده و نیروهای مخالف هم این‌قدر متشکل نبوده‌اند. وقتی‌که ما پیروز شدیم، این گروهک‌ها که امروز میدان‌دار هستند، متشکل بودند. مجاهدین خلق [منافقین]، پیکاری‌ها، فدایی‌ها، ساواکی‌های مضمحل و نیروهای مخالف دیگر متشکل بودند و از آن تشکلشان هم در غارت پادگان‌ها و کلانتری‌ها استفاده کردند. هرچه توانستند اسلحه و پول جمع کردند و ذخایر این کشور را از گاوصندوق‌های ادارات بردند. بانک‌ها را در همان دوران پیروزی و بعد از آن مصادره کردند و پول جمع کردند. خارجی‌ها که جامعه ما را نمی‌شناختند، می‌گفتند که این‌همه نیروی مسلح دارند و این اواخر هم رقم می‌دادند که مثلاً صدوپنجاه هزار نفر در فلان میتینگ دانشگاهی شرکت داشتند. جمع دو سه هزار نفر هواداران منافقین را که یک ماه پیش به خیابان ریخته بودند، این‌طور بزرگ و عظیم معرفی می‌کردند و برایشان خیلی مهم بود و روی این حساب کرده بودند. متأسفانه مسئولان داخل کشور هم روی این مسئله زیاد حساب می‌کردند. خود آقای بنی‌صدر دچار این اشتباه شده بود. در سنجش افکارش که درحقیقت، سنجش افکار مجاهدین خلق بود، گزارش‌هایی داده بود و برای اینها محبوبیت عظیمی درست کرده بود. ... وقتی‌که مجلس شورای اسلامی رأی به بی‌کفایتی آقای بنی‌صدر داد، به نظر خودشان مناسب‌ترین زمان را انتخاب کردند. خیال کردند که آن یازده میلیون‌ ناراحت‌اند و این نیروهای چریک هم در میدان هستند، نیروهای ما هم که در جبهه می‌جنگند، پس دست ما خالی است؛ همه‌چیز برای یک حرکت خونین آماده بود. براساس اطلاعاتی که به ما رسیده، آنها خیلی امیدوار بودند که همین روزها می‌آیند و [غالب می‌شوند.] درمورد ارتش، آقای بنی‌صدر شیوه‌ای اتخاذ کرده بود که خودش را حامی ارتش قلمداد می‌کرد و روحانیت و خط امام را مخالف ارتش. هر حرفی در مجلس گفته می‌شد، ایشان فوری می‌گفت که این بیچاره‌ها در میدان زحمت می‌کشند، شما (اینجا) اینها را چه می‌کنید؟ این کلمه برای لرزاندن دل ارتش و برای این بود که خودش را حامی نشان دهد و ما می‌دانیم که او نمی‌توانست حامی ارتش باشد. ارتش بعد از پیروزی انقلاب، شخصیت خودش را در سایه سربازانی که فرار کردند و تظاهراتی که به نفع انقلاب کردند و زود هم تسلیم شدند و زیاد به روی مردم آتش نگشودند، (در آن روزهای حساس تاحدی موقعیت خود را) تحکیم کرد. بعد از آن هم با حمایت بی‌دریغ امام مواجه شد که فرماندهی را به عهده گرفت و روزی را به نام ارتش اعلام کرد که ملت ریختند و به اینها گل دادند. حمایت بی‌دریغ روحانیت هم شامل حالشان بود که در مقابل شعار انحلال ارتش ایستادند و توی ذهن مخالفین زدند. حالا چطور شد که مجاهدین خلق و پیکاری‌ها که شعار انحلال ارتش می‌دادند و با آقای بنی‌صدر هم‌پیمان‌اند، حامی ارتش‌اند، اما نیروهای خط امام که ارتش را حفظ کردند، مخالف ارتش‌اند؟ آقای بنی‌صدر قیافه حامی ارتش، پلیس و حتی اشخاص اداری و تکنیسین‌ها را به خودش گرفته بود و با این شیوه ناصحیح می‌خواست این نیروها را از مردم و انقلاب جدا کند که بحمدالله شکست خورد ... آن روز که انقلابمان پیروز شد، نه فکر کمیته، جهاد و سپاه پاسداران بودیم، نه فکر این انجمن‌ها و حزب‌الله. هیچ به فکر این حرف‌ها نبودیم و سازماندهی نکرده بودیم. مردم در هر زمینه کمبودی احساس کردند، خودشان اقدام کردند. روزهای اول خود مردم ریختند و اسلحه‌ها را برداشتند. این تهران پنج میلیونی را روزهای اول انقلاب که پلیس نبود، حفظ کردند که آمار جنایات به پایین‌ترین حد خود در تاریخ تهران رسید و تا امروز همین‌طور است. اصلاً کی به فکر جهاد بود؟ چون احساس شد که روستاها مظلوم‌اند، نیاز دارند و پیکره اداری ما نمی‌تواند این بخش را تأمین کند، جهاد ابتکار شد و امروز نزدیک صد هزار جوان لایق، حزب‌اللهی، متدین، مخلص، بی‌حقوق یا با حقوق کم، در روستاها خدمت می‌کنند. جامعه‌ای که خودش از درون خودش نیرو تأمین می‌کند، این‌طور است. ارتش عراق اعتراف می‌کند که حضور مردم در جبهه است که جبهه را محکم کرده. ارتشی که به‌خاطر شرایط گذشته و بعد از انقلاب، آماده جنگ نبود، با حمایت این مردم، به این شکل مجاهده و فداکاری می‌کند. ... درزمینه تأمین پشت جبهه، انجمن‌های اسلامی در ادارات مثل ساعت حضور دارند و ناظرند. هرچه که کم داشتیم خود مردم ساخته‌اند. امروز هم که مسئله تروریسم مطرح شده و نیروهای ضدانقلاب مسلح می‌خواهند به میدان بیایند، باز این مردم‌اند که کار خودشان را می‌کنند.» خطیب نماز جمعه تهران درباره چگونگی برخورد محاکم قضایی کشور با دستگیرشدگان حوادث تروریستی و خرابکاری‌ها و لزوم رعایت نکات توصیه‌شده برای بازگشت این افراد به میان مردم گفت: «... من از مسئولان قضایی تقاضا می‌کنم که راه را برای برگشتن این جوان‌ها باز کنند. بسیاری از اینها فریب خورده‌اند و سالم‌اند. کاری نکنند که اینها روی دنده لجاجت و تعصب بیفتند. راه برگشت را برایشان باز گذارند. محترمانه به این جوان‌ها، به افرادی که گول خورده‌اند می‌گویم، حالا فرض کنیم شما موفق شدید که عده‌ای از ما را بکشید و چند نفر را از این چهره‌ها را نابود کنید، بعد چه می‌شود؟ چه عاید شما می‌شود؟ این مردم، نماز جمعه، سپاه، دانش‌آموزهای خوب، انجمن‌های اسلامی و کمیته‌ها اجازه می‌دهند شما بیایید در کشور حکومت کنید؟ می‌شود؟ آخر همپالکی‌هایتان را ببینید، ساواکی‌، اداری تصفیه‌شده، سرمایه‌دار وابسته، لیبرال؛ آیا این مردم شما را می‌پذیرند؟ ... خیلی از طلبه‌های قم می‌توانند بهتر از حرف‌هایی که من می‌زنم صحبت کنند. حالا شما آقای [آیت‌الله] خامنه‌ای را ترور کنید، آقای بهشتی[نژاد] را در اصفهان ترور کنید، آقای فلان را ترور کنید، چه به دست می‌آید؟ اصلاً شما منظره تشییع جنازه دیروز حجت‌السلام بهشتی[نژاد] را در اصفهان ببینید! شما با این مردم می‌خواهید کار کنید؟ مردمی که در شهادت فردی که شما ترور کردید، مثل عزای پدرشان به سرشان می‌کوبیدند؟ شما با این مردم می‌خواهید کار کنید؟» آقای هاشمی در پایان نیز درباره ناکامی صدام حسین در حمله به ایران و دعوت رژیم بعث عراق مبنی‌بر توقف جنگ در ماه مبارک رمضان گفت: «کاری که امروز صدام در ایران می‌کند ... با جمهوری اسلامی می‌جنگد و نیروهای داخلی با او در توطئه شریک می‌شوند تا پشت جبهه را خراب کنند و در جنگ اخلال کنند؛ [مانند] معاویه [است که] با توطئه، دعوت به صلح می‌کند؛ کاری که امروز صدام کرد و ماه رمضان را علم کرد. قرآن سرنیزه می‌کند [مانند سپاه معاویه]. نیروهای به‌ظاهر انقلابی می‌گویند این جنگ درست نیست و شما صلح را بپذیرید، [مانند] توطئه مارقین می‌شود با این تفاوت که امروز، ارتش و مردم و رهبرمان تحت فشار قرار نمی‌گیرند تا جنگ صدام را خاتمه دهیم و بهانه‌هایی مثل ماه رمضان، و چیزهایی ازاین‌قبیل، نمی‌تواند ما را گول بزند؛ مردم آگاه‌اند.»[۳۶]

گزارش- 21

در ابراز مخالفت با دومین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، امروز تعدادی از هواداران سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و گروه سازمان پیکار در راه آزادی طبقه کارگر در پاریس و شهرهای بن و مونیخ (آلمان‌غربی) تظاهرات کردند. عده دیگری از این افراد نیز سفارتخانه و کنسولگری ایران در کپنهاک (دانمارک) و آنکارا (ترکیه) را دقایقی اشغال کردند، اما تلاش آنان برای ورود به سفارت ایران در وین (اتریش) ناکام ماند. به گزارش خبرگزاری پارس، در شب انتخابات، حدود 400 تا 500 نفر از افراد وابسته به سازمان مجاهدین خلق و پیکار مقابل سفارت جمهوری اسلامی ایران در پاریس تظاهرات کردند. تصاویر این تظاهرات، که با اجازه و هماهنگی یکی از دو سندیکای کارگری فرانسه برگزار گردید، از تلویزیون فرانسه پخش شد. در این برنامه، با کاظم رجوی برادر مسعود رجوی و سفیر سابق ایران - زمان رژیم شاه - در فرانسه مصاحبه شد. ساعت 10 صبح امروز هم حدود 30 نفر با مجوز پلیس فرانسه در مقابل سفارت ایران تجمع کردند.[۳۷] در آنکارا نیز گروهی از هواداران سازمان مجاهدین خلق با عنوان اینکه قصد دارند آرای خود را به صندوق بریزند وارد کنسولگری ایران شدند و با تعدادی از رأی‌دهندگان درگیر شدند. در این درگیری، 2 نفر از هواداران سازمان مجروح شدند و پنجره‌های ساختمان شکسته شد. به ‌گزارش رادیو لندن، ساختمان کنسولگری، حدود 45 دقیقه در تصرف طرف‌داران بنی‌صدر بود. پلیس چند تن از آنان را دستگیر کرد.[۳۸] در همین حال، حدود 300 نفر در مقابل سفارت ایران در بن و 25 نفر نیز در مقابل کنسولگری ایران در شهر مونیخ (آلمان‌غربی) تظاهرات کردند. در این دو تجمع حادثه‌‌ای رخ نداد.[۳۹] در حادثه مشابهی، حدود 50 نفر از هواداران سازمان مجاهدین خلق که به‌بهانه شرکت در رأی‌گیری انتخابات ریاست‌جمهوری وارد سفارت ایران در وین (اتریش) شده بودند، با کارکنان سفارت و مسئولان برگزاری انتخابات درگیر شدند و خساراتی به ساختمان وارد کردند. دربارة تعداد مجروحان حادثه آمارهای متفاوتی اعلام شد، اما سرپرست سفارت جمهوری اسلامی زخمی‌های حادثه را بیش از 10 نفر اعلام کرد که 2 تن از آنان کارمندان سفارت هستند. وی درباره همکاری‌نکردن مقامات امنیتی اتریش گفت: پلیس وین 45 دقیقه‌ پس از درخواست‌های مکرر مسئولان سفارت، وارد عمل شد که امری کاملاً غیرطبیعی است.[۴۰] در کپنهاک (دانمارک) نیز تعدادی از افراد هواداران سازمان مجاهدین خلق سفارت جمهوری اسلامی را اشغال کردند که پس از دقایقی با تلاش دانشجویان مسلمان و سایر ایرانیان رأی‌دهنده، ساختمان از اشغال آنان آزاد شد.[۴۱]

گزارش- 22

مجله الحوادث (چاپ لندن) در شماره امروز خود، در مقاله‌ای ضمن بررسی رابطه عراق با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، به موضوعاتی مانند اعلام نارضایتی عراق از پذیرفته‌نشدن در شورای همکاری خلیج‌‌فارس،* ترس این کشورها از رژیم بعث عراق، تبعات پیروزی احتمالی عراق در جنگ با ایران و کمک‌های مالی کشورهای عضو این شورا به عراق اشاره کرده است. قسمتی از مقاله الحوادث چنین است: «... هنگامی‌که شورای همکاری خلیج [فارس] تشکیل گردید، گفته شد که عراق عمداً عضویت این شورا را نپذیرفته است تا بقیه کشورهای خلیج [فارس] در جنگ با ایران درگیر نشوند. ... [اما] اولین واکنشی که صدام حسین پیرامون این مسئله در جریان برگزاری کنفراس از خود نشان داد، این بود که به شاهزاده فهد بن عبد العزیز ولیعهد عربستان، گفت: "کنارگذاشتن عراق از شورای همکاری خلیج [فارس] کار پسندیده‌ای نیست، به‌ویژه که عراق درگیر جنگ با ایران است؛ جنگی که به‌خاطر دفاع از موجودیت اعراب دربرابر آزمندی‌های ایران صورت گرفته است." به‌گفته منابع مطلع در خلیج [فارس]، هدف از ایجاد چنین شورایی دفاع از کشورهای منطقه نیست، زیرا چنین امری [خارج] از عهده کشورهای خلیج [فارس] ... است که درگیر مشکلات فراوانی هستند. رهبر عراق در مصاحبه اخیر خود با روزنامه الانباء اظهار داشت: "کسانی هستند که کشورهای خلیج [فارس] را از عراق می‌ترسانند و شایع می‌کنند که عراق اگر در جنگ با ایران پیروز شود، آن‌گاه نوبت کشورهای دیگر خلیج [فارس] خواهد رسید." صدام حسین سپس تأکید کرد که این فقط یک شایعه بی‌اساس است. اقدام رهبر عراق جهت تعیین یک مصاحبه ویژه برای بحث پیرامون روابط عراق و کشورهای خلیج [فارس] نشان‌دهنده‌ اهمیتی است که عراق برای کشورهای خلیج ‌[فارس] قائل است. در این مصاحبه ممکن است رویدادهایی که اخیراً در کویت و امارات متحده عربی اتفاق افتاده، مورد بررسی قرارگیرد. شایان ذکر است که شهرهای کویت، ابوظبی و دبی درپی انفجارات مجدد، اخیراً به شهرهای پرآشوبی مبدل شده‌اند. روابط کنونی عراق با کشورهای خلیج [فارس] دررابطه‌با سه جزیره‌ای که ... عراق خواهان استرداد آنان است و همچنین مسئله استفاده عراق از تسهیلات بندری جزیره بوبیان که تحت حاکمیت کویت می‌باشد و به‌علاوه دررابطه‌با مشکلات مرزی بین عراق و کویت، اهمیت خاصی پیدا کرده است. روابط عراق و عربستان نسبت به سایر کشورها از موقعیت بهتری برخوردار است.» در ادامة مقاله این نشریه آمده است: «رؤسای کشورهای خلیج [فارس] نیز جهت تأمین کمک‌های مالی به عراق که گفته می‌شود مبلغی بین 9 الی 14 میلیارد دلار می‌باشد، اقدام به تولید نفت بیشتری کرده‌اند. بااین‌حال، مازاد عرضه نفت در بازارهای بین‌المللی باعث گردید تا فشاری جهت پایان‌دادن جنگ خلیج [فارس] بر دو کشور دیگر وارد نشود، ولی اگر بازارهای جهانی نفت با کمبود نفت روبه‌رو می‌شدند جنگ زودتر به پایان می‌رسید. روابط عراق با کویت به‌خاطر هم‌مرز بودن از حساسیت بیشتری در مقایسه با سایر کشورهای خلیج [فارس] برخوردار است. گفت‌وگوهای دو کشور در همان چارچوب عادی باقی مانده است. کویتی‌ها اگر خواستار اصلاحات مرزی بشوند، همین درخواست توسط عراقی‌ها نیز به‌ عمل خواهد آمد و یا اگر عراقی‌ها بخواهند جزیره بوبیان کویت را اجاره کنند کویتی‌ها نیز متقابلاً درخواست مشابهی مطرح خواهند ساخت. دولت عراق [بر] تحویل [ندادن] دو تبعه فلسطینی که به‌اتهام دست‌داشتن در انفجارهای اخیر کویت به عراق گریخته‌اند، پافشاری می‌کند. اکنون کویت متقاعد شده است که عراق انفجارهای اخیر را ترتیب داده تا کویت را تحت فشار قرار دهد. صدام حسین دراین‌مورد به گوشه‌ای از این رویدادها اشاره کرده و اظهار داشت: "چنانچه مقامات کویتی خواستار تحویل دو فرد مذکور گردند، این امر برای مقامات کویتی سودی در بر نخواهد داشت." منظور صدام حسین از این حملات این است که عراق قصد ندارد این دو تن را تحویل دهد. باید توجه داشت که جو مناسبات بین عراق و کویت همیشه تیره و تاریک نبوده، بلکه به‌آسانی می‌توان گفت که هر رویدادی که در کویت به ‌وقوع پیوندد، به حساب عراق گذاشته می‌شود. مفسرین سیاسی بر‌کناری شیخ جابر العلی از مقام وزارت ارشاد دولت کویت را کوشش برای متوقف‌کردن گفت‌وگوهای جاری بین کویت و عراق تلقی کردند. علی‌رغم اینکه کویتی‌ها واهمه دارند، یکی از مسئولین عراقی در دیداری با شیخ سعد العبدالله ولیعهد کویت، مسئله یکی از مسئولین عراق را مورد بحث قرار داده و اظهار داشت: "چرا فکر می‌کنید که عراق چشم طمع به کویت دوخته است؟ آیا نفت شما از نفت عراق بیشتر است؟ آیا منابع طبیعی گوناگونی به اندازه عراق دارید؟ ما هیچ‌گونه توقع غیرمشروعی از شما نداریم." رهبر عراق برای مسئله سه جزیره اشغالی اهمیت خاصی قائل است و درمورد استرداد آن پا‌فشاری می‌کند، لیکن برخی از منابع مسئول در عراق می‌گویند که عراق قصد دارد راه‌های مهم و به‌ویژه راه‌های دریایی که نیازمندی‌های جنگی ایران را تأمین می‌کند، زیر نظر بگیرد.»[۴۲]

گزارش- 23

تمایل‌نداشتن مقامات شرکت ژاپنی میتسویی به سرمایه‌گذاری بیشتر در پروژه "پتروشیمی بندر امام خمینی" که ادامه ساخت آن به‌دلیل وقوع جنگ و حمله هوایی عراق به تأسیسات این مجتمع متوقف شده است، موضوع گزارش امروز روزنامه امریکایی وال استریت ژورنال است. قسمتی از این گزارش که خبرگزاری پارس آن را از واشنگتن مخابره کرده، چنین است: مقامات شرکت ژاپنی میتسویی که مجری طرح عظیم 1/2 میلیارد دلاری پتروشیمی در ایران هستند، در سفر خود به تهران، به‌ مقامات ایرانی اطلاع خواهند داد که ژاپن در طرح مذکور که نزدیک به پایان است، سرمایه‌گذاری نخواهد کرد. ادامه این طرح از سپتامبر گذشته؛ یعنی زمان تجاوز رژیم عراق به ایران، متوقف شد. سخنگوی شرکت میتسویی گفت مقامات ایرانی باید تمام خرج‌ها و سرمایه‌گذاری‌های آینده این طرح در بندر امام خمینی را قبول کنند. این سخنگو گفت: شرکت میستویی راغب است که به ‌کمک‌های فنی خود به این طرح ادامه دهد، ولی این طرح را ازنظر تجاری سود‌آور قلمداد نمی‌کند تا سرمایه‌گذاری را نیز ادامه دهد. وی‌ گفت: شرکت میتسویی آماده است اگر ایرانی‌ها بیش‌ از این توقع سرمایه‌گذاری و پشتیبانی مالی ازسوی ژاپنی‌ها را داشته باشند، از ادامه اجرای طرح کناره‌گیری کند. این طرح در سال 1972، با این شرط که نیمی از سرمایه‌گذاری مالی آن با ژاپن باشد و نیم دیگر آن را ایران تقبل کند، شروع شد. ادامه کار این طرح در سال 1979 درپی انقلاب ایران - که منجر به اخراج شاه از ایران شد - به ‌کندی گرایید و بالاخره با شروع جنگ ایران و عراق، ادامه کار آن متوقف شد. درحدود 85 درصد کار طرح تمام شده بود که جنگ‌ شروع شد و تأسیسات پتروشیمی مذکور درحدود 5 بار، ازجانب بمب‌افکن‌های عراقی مورد حمله قرار گرفت و همه 750 تن تکنیسین‌های ژاپنی تأسیسات، منطقه را ترک گفتند. مقامات مالی شرکت مذکور سرمایه‌ای که بتواند طرح را به اتمام برساند، به مبلغ هنگفتی چون 29/4 میلیارد دلار براورد کرده‌اند.[۴۳]




منابع و مآخذ روزشمار 1360/05/02

  1. سند شماره 435477 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دبیرخانه شورای‌عالی دفاع به سازمان خبرگزاری پارس، 4/5/1362، ص2.
  2. سند شماره 435477 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دبیرخانه شورای‌عالی دفاع به سازمان خبرگزاری پارس، 4/5/1362، ص2.
  3. عبور از بحران، پیشین، ص180.
  4. سند شماره 42587 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا (مرکز فرماندهی)، 3/5/1360، سند تک‌برگی؛ و - دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها و تحلیل، شماره 21، 14/5/1360، ص29، میاندوآب؛ و - روزنامه کیهان، 4/5/1360، ص3.
  5. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 126، 3/5/1360، ص25.
  6. سند شماره 42584 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه کردستان به اطلاعات سپاه مرکز، 3/5/1360، ص1؛ و - دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها و تحلیل، شماره 21، 14/5/1360، ص30، سنندج.
  7. روزنامه کیهان، 4/5/1360، ص3.
  8. روزنامه اطلاعات، 4/5/1360، ص4.
  9. روزنامه اطلاعات، 13/5/1360، ص4؛ و - خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 132، 8/5/1360، ص24، ارومیه - خبرگزاری پارس، 8/5/1360.
  10. سند شماره 42584 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص2؛ و - دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها و تحلیل، شماره 21، 14/5/1360، ص30، بانه.
  11. روزنامه کیهان، 3/5/1360، ص3؛ و - خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 126، 3/5/1360، ص7.
  12. روزنامه اطلاعات، 3/5/1360،‌ ص2؛ و - روزنامه کیهان، 4/5/1360، ص1؛ و- خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 126، 3/5/1360، ص 28.
  13. روزنامه اطلاعات، 3/5/1360،‌ ص11؛ و - خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 126، 3/5/1360، ص7.
  14. روزنامه کیهان، 4/5/1360، ص15.
  15. روزنامه کیهان، 4/5/1360، ص15.
  16. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 126، 3/5/1360، ص6.
  17. روزنامه کیهان، 3/5/1360، ص14؛ و - روزنامه اطلاعات، 3/5/1360،‌ ص10.
  18. روزنامه اطلاعات، 3/5/1360،‌ ص10؛ و - خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 126، 3/5/1360، ص24.
  19. روزنامه اطلاعات، 4/5/1360، ص14؛ و - دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها و تحلیل، شماره 21، 14/5/1360، ص29، گچساران؛ و - سند شماره 42619 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شیراز به تهران (اطلاعات و فرماندهی سپاه مرکز)، 6/5/1360، سند تک‌برگی.
  20. روزنامه اطلاعات، 3/5/1360،‌ ص10.
  21. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 126، 3/5/1360، ص28.
  22. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 127، 4/5/1360، ص8.
  23. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 126، 3/5/1360، ص10.
  24. روزنامه اطلاعات، 3/5/1360،‌ ص10؛ و - خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 126، 3/5/1360، ص24.
  25. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 126، 3/5/1360، ص25.
  26. روزنامه کیهان، 3/5/1360، ص2؛ و - عبور از بحران، پیشین، ص180.
  27. روزنامه کیهان، 3/5/1360، ص5.
  28. روزنامه اطلاعات، 3/5/1360،‌ ص2؛ و - روزنامه کیهان، 4/5/1360، ص1؛ و- خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 126، 3/5/1360، ص 28.
  29. روزنامه کیهان، 3/5/1360، ص2؛ و - عبور از بحران، پیشین، ص180.
  30. روزنامه اطلاعات، 3/5/1360، ص2.
  31. همان، ص12.
  32. همان.
  33. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 128، 5/5/1360، ص 17؛ و - خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 127، 4/5/1360، ضمیمه، رادیو اسرائیل.
  34. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 127، 4/5/1360، ص4 ضمیمه، رادیو لندن و ص9، خبرگزاری فرانسه؛ و- عبور از بحران، پیشین، ص181.
  35. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 127، 4/5/1360، صص 10 و 11، قاهره - خبرگزاری پارس، 3/5/1360.
  36. عبور از بحران، پیشین، ص158.
  37. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 128، 5/5/1360، صص 16 و 17؛ و - دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها و تحلیل، شماره 21، 14/5/1360، ص41.
  38. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 126، 3/5/1360، ص5، رادیو لندن؛ و - همان، صص 15 و 16، آسوشیتدپرس.
  39. همان، صص 6 و 28، آسوشیتدپرس.
  40. همان، صص 25 و 26؛ و- خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 128، 5/5/1360، ص21.
  41. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 128، 5/5/1360، صص 16 و 17؛ و - دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها و تحلیل، شماره 21، 14/5/1360، ص41.
  42. اداره کل مطبوعات خارجی و رسانه‌های وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 86، 31/6/1360، صص 42 - 39، مجله الحوادث، لندن.
  43. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 141، 18/5/1360، ص19، واشنگتن - خبرگزاری پارس، 17/5/1360، به نقل از وال ‌استریت ژورنال، 24 ژوئیه 1981.