1361.07.21: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1361 |نام = 1361.07.21 |نام دیگر=بیست و یک مهر |روز=21 مهر 1361 |تاریخ شمسی= 1361.07.21 |تاریخ میلادی=13 اکتبر 1982 |تاریخ قمری= 25 ذی‌الحجه 1402 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.07.21</div> <div class="bootstrap-bt...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۲۴: سطر ۲۴:


<div style="text-align:justify">
<div style="text-align:justify">
==  گزارش- 824 ==
امروز وضعیت عمومی جبهه‌های مختلف جنگ پس از پاتک دیروز دشمن در منطقة عملیاتی مسلم‎بن ‎عقیل، از آرامش نسبی برخوردار بود. چند نوبت بمباران منطقة عملیاتی ظفر (غرب)،<ref>سند شماره 113128 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش امنیتی مناطق دهگانه، منطقه7، 21/7/1361، از مرکز فرماندهی سپاه، به فرماندهی کل، 26/7/1361.</ref> پرتاب گلوله‎های منور در یکی از محورهای عملیاتی جنوب،<ref>روزنامه اطلاعات، 24/7/1361، ص 15.</ref> پرتاب ده "فلور" در شهر ایلام به‎وسیلة هواپیما<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارش‎های ویژه"، نشریه شماره 209، 23/7/1361، ص4، ایلام ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 22/7/1361.</ref> و تبادل آتش در همة مناطق عملیاتی، به‎ویژه در میان‌تنگ (منطقة عملیات مسلم‎بن‎ عقیل)، عمده‎ترین تحرکات امروز نیروهای عراقی بود.<ref>مأخذ 2، ص 15، اطلاعیه شماره 1079 ارتش جمهوری اسلامی.</ref>
همچنین امروز در منطقة سومار دو نفر از نیروهای عراقی با عبور از خط، خود را تسلیم کرده و یک نفر هم اسیر شد.<ref>همان، ص 15، اطلاعیه شماره 1080 ارتش جمهوری اسلامی.</ref>
==  گزارش- 825 ==
در ادامة گلوله‎باران مناطق مسکونی شهرهای مرزی ایران، شهر آبادان نیز مانند روزهای گذشته هدف آتش توپخانه‎های دوربرد عراق قرار داشت. در گلوله باران این شهر سه واحد مسکونی آسیب دید و در چند نقطه نیز آتش‌سوزی اتفاق افتاد. این حوادث تلفاتی نداشت.<ref>روزنامة اطلاعات، 22/7/1361، ص 2، خبرگزاری جمهوری اسلامی.</ref>
==  گزارش- 826 ==
در پی ضربات واردشده به گروه‌های مسلح غیرقانونی در مناطق کردنشین و کاهش تحرک و توان آنها، قاسملو دبیرکل حزب دمکرات کردستان، امروز اطلاعیه‌ای صادر کرد که در آن آمده است:
«اکنون که ماه دفاع از آزادی به پایان رسیده و دشمن نتوانسته است به هدف خود برسد و با شکست‎های بزرگی مواجه گشته است، ماهی دیگر شروع شده است که به اندازة ماه دفاع اهمیت دارد. یورش دشمن متوقف شده است، امّا این کافی نیست. این بار نوبت [یورش] پیشمرگان است. به همین جهت، از روز 21 مهرماه تا 20 آبان‎ماه 61 را ماه حمله به دشمن اعلام می‎داریم.»
قاسملو در این پیام، ضمن تأیید فعالیت‎های تروریستی و سایر اقدامات سازمان مجاهدین خلق، این سازمان را هم‎پیمان حزب دمکرات کردستان دانست و گفت: «مایة کمال خوشحالی است که در ماه دفاع از آزادی، مقاومت علیه رژیم در بخش‎های ایران، به‎ویژه مبارزات سازمان مجاهدین خلق که هم‌پیمان ماست، شدت یافته و بدون شک در آینده گسترش بیشتری نیز خواهد یافت.»<ref>سند شماره 405671 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اخبار رادیوهای بیگانه، از روابط عمومی فرمانداری سنندج، به معاونت استانداری کردستان، 26/7/1361، صص 1 ـ 3؛ وـ سند شماره 405681 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از لشکر 28 ـ رکن 2، به استانداری استان کردستان ـ مشاور سیاسی نظامی، 24/7/1361، ص 2، رادیو صدای دمکرات، 21/7/1361.</ref>
==  گزارش- 827 ==
در ادامة درگیری میان گروه‌های مسلح غیرقانونی و نیروهای خودی در مناطق کردنشین، امروز در قروه یک خانه، تیمی متعلق به حزب دمکرات کشف شد و دو نفر از مسئولان این حزب در قروه درگیری کشته شدند.<ref>روزنامه اطلاعات، 25/7/1361، ص 11.</ref>
در درگیری دیگری که در نزدیکی پایگاه ملاشیخ در حوالی سردشت بین نیروهای حزب دمکرات و نیروهای تأمین جاده به وجود آمد، 2 نفر از عناصر این حزب کشته و پنج نفر نیز دستگیر شدند.<ref>سند شماره 348133 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان ـ رکن سوم، به استاندار استان کردستان، 22/7/1361.</ref>
همچنین امروز براثر برخورد یک خودرو ارتش با مین در جادة سقز و پایگاه فردوس در حوالی شهرستان سقز، یک سرباز شهید و پنج سرباز و یک درجه‎دار مجروح شدند.<ref>سند شماره 328991 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان، به استاندار استان کردستان، 28/7/1361.</ref>
==  گزارش- 828 ==
تدابیر نهادهای امنیتی، سبب کاهش فعالیت عناصر سازمان مجاهدین خلق در تهران و در مقابل، افزایش دستگیری آنان شده است.
1ـ در ساعت 22:30، دو نفر راکب یک موتور هوندای قرمز رنگ، به منزل سرپرست کمیتة منطقة 5 تهران تیراندازی کرده که با واکنش متقابل نیروهای شهربانی متواری شدند. این حادثه تلفاتی نداشت.<ref>سند شماره 113128 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ‌: گزارش امنیتی مناطق دهگانه، منطقه 10، از مرکز فرماندهی سپاه، به فرماندهی کل، 26/7/1361.</ref>
2ـ در شهر رشت به دنبال گفته‎های صاحبخانه‌ای مبنی‎بر بیست روز بی‎خبری از مستأجرش، منزل وی بازرسی شد. در بازرسی از این منزل مدارکی دربارة چگونگی ترور مسئولان جهاد در اوایل شهریور و ترور ناموفق یک شیشه‎بر و شاگردش به‎دست آمد. با دستگیری و اعترافات فرد مستأجر دو نفر دیگر از عناصر سازمان مجاهدین خلق نیز دستگیر شدند.<ref>سند شماره 73161 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی ستاد منطقه3، به فرماندهی مرکز، 3/8/1361، ص 1.</ref>
3ـ در آستارا امروز سه تن از افراد سازمان مجاهدین خلق شناسایی و دستگیر شدند.<ref>مأخذ 11.</ref>
4ـ در شهرکرد یکی از نیروهای سازمان مجاهدین خلق که قصد ورود به یک دبیرستان دخترانه و شعارنویسی بر دیوار مدرسه را داشت، دستگیر شد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارش های ویژه"، نشریه شماره 211، 25/7/1361، ص 5، شهرکرد ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 24/7/1361.</ref>
5ـ در خمینی‌ شهر با پیگیری‎های انجام شده، یکی از سرمایه‎داران این شهر که به سازمان مجاهدین خلق کمک‎ مالی می‎کرد، بازداشت شد.<ref>روزنامه کیهان، 21/7/1361، ص 2.</ref>
6ـ در تحقیقات از مسئول مالی سازمان مجاهدین خلق در یکی از شهرستان‎های استان خراسان، دادستان عمومی این شهر که به سازمان کمک مالی می‎کرد، از طریق دادستانی انقلاب و با هماهنگی قبلی شورای عالی قضایی، دستگیر شد.<ref>مأخذ 11.</ref>
==  گزارش- 829 ==
مجموع و نوع اقدامات عناصر سازمان مجاهدین خلق در روزهای اخیر در مقایسه با هفته‌های قبل، نشان می‌دهد که فعالیت‌های این سازمان، به‎ویژه ترور افراد در تهران ـ که صحنة اصلی مانور سازمان در کل کشور محسوب می‌شود ـ کاهش عمده‎ای یافته است. یک نشریة داخلی سپاه پاسداران ضمن بررسی دلایل کاهش اقدامات این سازمان‎، نوشت: «دلایل ذیل را می‎توان در ارتباط با رکود ترورهای سازمان در سطح تهران بیان کرد:
1ـ پس از ضربه خوردن در بخش روابط، منافقین استراتژی خود را با وارد کردن تمام نیروهایش (جهت خسته کردن رژیم) و ضربه ‎زدن به بازوی نظامی (ترور پاسداران و...) و تلفیق کار اطلاعاتی و عملیاتی تغییر دادند، اما از آنجایی که اکثر نیروهای آنان از کیفیت بالایی برخوردار نبودند و نیز در نتیجة تلاش امت حزب‎الله و نیروهای انتظامی، آنها از صحنه گریختند.
2ـ با توجه به ضربات پی‎درپی که در مراحل مختلف بر منافقین وارد شد، به این نتیجه رسیدند که تهران را سبک کرده و نیروهای خود را به شهرستان‎ها و مراکز دیگر از جمله کردستان و... منتقل کنند.
3ـ در صورت امکان کادرهای بالا را از ایران خارج کنند.
4ـ اقدامات بسیار جالب و وسیعی که از طرف سپاه برای [ایجاد] امنیت و ضربه‎ زدن به منافقین در تهران انجام شد، رعب و وحشت در دل منافقین ایجاد نمود [و آنها به این نتیجه رسیدند که] اولاً در تهران امکان فعالیت وجود ندارد و یا کم شده است، ثانیاً امیدواری به امت حزب‎الله می‎دهد که سپاه توان ایجاد امنیت را دارد.
5ـ اقدام دادستانی انقلاب برای شناسایی مستأجرین از طریق مالکین باعث شد که منافقین کمتر بتوانند خانه‎های تیمی خود را تعویض کنند.
6ـ بستن گلوگاه‎های شهر تهران و شهرستان‎ها از طرف کمیته و سپاه پاسداران برای جلوگیری از فرار و شناسایی ضدانقلاب.»<ref>سند شماره 103804 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: معاونت اطلاعات سپاه پاسداران، "گزارش‌ روزانه"، بولتن شماره 160، 21/7/1361، صص 4 و 5.</ref>
==  گزارش- 830 ==
امروز سه نفر از افراد سازمان چریک‎های فدایی خلق که پیشتر در کانون فرهنگی ـ سیاسی خلق ترکمن در بندرترکمن‎ مشغول فعالیت بودند، دستگیر شدند. با دستگیری این افراد به فعالیت‌های تشنج‌آفرین و مستمر این عده که عمدتاً به صورت دخالت در مسائل ارضی، تحریک افراد و شخصیت‌های ملی و محلی، تشدید مسائل قومی و... بود، پایان داده شد.<ref>مأخذ 11.</ref>
==  گزارش- 831 ==
امام‎ خمینی امروز در دیدار نمایندگان مجلس شورای اسلامی شرکت‌کننده در کنفرانس بین‎المجالس با ایشان، ضمن اشاره به "انحطاط بعضی از سران دولت‌ها" در عصر حاضر فرمودند: «متعجبم از فکر حکومت‌های منطقه که چرا این‎قدر ذلیل‌اند و همه چیزشان را تقدیم نموده و علاوه‎بر ذلت در مقابل امریکا، در برابر اسرائیل هم ذلت را به جان مى‏خرند. ... ما نمى‏توانیم شرافت اسلامى ـ انسانى خود را از دست بدهیم. بحمد‌اللَّه، مردم ما همه آگاه و مهیا هستند و شما مى‏بینید این ارتشی‌ها و پاسدارها و بسیج و سایر نیروها در جبهه چه مى‏کنند. آنها وقتى مى‏خواهند به خط مقدم بروند، انگار که به حجلة عروسى مى‏روند و حتى صدر اسلام هم این ‎چنین وضعى را کمتر به خود دیده است.»
حضرت امام دربارة برخی نگرانی‌‌های ابراز شده در داخل کشور فرمودند: «بعضى از افراد نمى‏توانند این‎همه از‎خودگذشتگى را بفهمند و کارهاى انجام‎شده را نادیده مى‏گیرند. ... مردم باید در وضع موجود و با جنگ تحمیلى که درگیر آن هستیم و همة ابرقدرت‌ها با ما دشمن‏اند، فکر این را بکنند که دولت در چه وضعى و با چه مشکلاتى روبه‌روست و توقع این را نداشته باشیم که هر‎چه مى‏خواهیم، در خانة ما حاضر باشد. ... اگر کم و کسرى در مملکت وجود دارد، ما متأثریم و دولت و مسئولین با همه توان خود در رفع کمبودها مى‏کوشند و کارهاى مهمى انجام داده‏اند که امیدوارم به یارى خداوند بهتر بشود.»
ایشان با یادآوری ارزش استقلال با وجود سختی‎های اقتصادی گفتند: «اگر ما تسلیم امریکا و ابرقدرت‌ها مى‏شدیم، ممکن بود امنیت و رفاه ظاهرى درست مى‏شد و قبرستان‌هاى ما پر از شهداى عزیز ما نمى‏گردید، ولى مسلماً استقلال، آزادى و شرافتمان از بین مى‏رفت. آیا ما مى‏توانیم نوکر و اسیر امریکا و دولت‌هاى کافر شویم تا بعضى چیزها ارزان شود و شهید و مجروح ندهیم؟! هرگز، ملت زیر بار این ننگ نخواهد رفت و تن به این ذلت نخواهد داد. ملت ایران در مقابل امریکا مى‏ایستد و به امید خداوند پیروز است. خداوند آن‎قدر تأکید کرده است که ما با آنها موالات نداشته باشیم، آن وقت براى ارزانى اجناس، ما خودمان را بفروشیم؟! شما توقع نداشته باشید که آنها از ما تعریف کنند. اگر آنها از من طلبه و شما تعریف مى‏کردند، ساقط مى‏شدیم. ملت‌ها با شما هستند و این سازمان‌ها دستاورد ابرقدرت‌هایى هستند که مى‏خواهند مردم مستضعف جهان را چپاول کنند و به همین جهت، با شما مخالف‏‌اند.»<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، "صحیفه امام"، مجموعه آثار امام خمینی(س)، جلد 17، تهران: چاپ اول پاییز 1378، صص34 و 35.</ref>
==  گزارش- 832 ==
جلسة مشترک شورای اقتصاد و هیئت دولت به ریاست میرحسین موسوی نخست‌وزیر، تشکیل شد و لایحة متمم بودجة سال 1361 پیشنهادی سازمان برنامه و بودجه با اصلاحاتی به تصویب رسید.
بر اساس این لایحه، با توجه به نیازمندی‌های رزمندگان در جبهه‌ها و همچنین ستاد بازسازی مناطق جنگی، مبلغ 155 میلیارد ریال اعتبار به جنگ تحمیلی و بازسازی مناطق جنگ‌زده اختصاص یافت. در این لایحه همچنین با توجه به سرعت جذب اعتبارات عمرانی دستگاه‌های اجرایی، افزایش اعتباراتی حدود 210 میلیارد ریال تصویب شد و برای تأمین نیازمندی‌های جاری دستگاه‌ها مبلغ 103 میلیارد ریال به اعتبارات جاری دستگاه‌ها افزوده شد.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 22/7/1361، ص 11. </ref>
==  گزارش- 833 ==
وزیر خارجة شوروی و وزیر دفاع امریکا مواضع کشورهای متبوع خود را دربارة جنگ ایران و عراق بیان کردند.
آندره گرومیکو وزیر امور خارجة اتحاد جماهیر شوروی در نطقی در سی و هفتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، ضمن بیان مواضع کشور خود دربارة مسائل بین‌المللی، جنگ ایران و عراق را از نظر منافع بنیادی ملل دو کشور بی‎معنا خواند. وزیر خارجة شوروی دربارة جنگ ایران و عراق گفت: «آنچه که مربوط به اتحاد شوروی می‎شود آن است که این کشور به‎نحوی مستمر در راه قطع درگیری بین دو کشوری که با آنها روابط سنتی دارد، تلاش می‎کند. اتحاد شوروی از همان نخستین روزهای آغاز عملیات جنگی بین ایران و عراق خواستار آن شد که تمام مسائل مورد اختلاف هرچه زودتر، گرد میز مذاکرات و در نوبة اول با مساعی هر دو طرف حل‎و‎فصل و صلح پایدار در سراسر منطقة خلیج ‎فارس برقرار شود و امنیت تمام کشورهای خاور نزدیک و میانه تأمین گردد.»<ref>اداره‌کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، "بررسی مطبوعات جهان"، نشریه شماره 256، 9/8/1361، ص 49، بولتن شوروی، 21/7/1361.</ref>
دراین‎حال، روزنامة جمهوری اسلامی در شمارة امروز خود به نقل از نشریة "اخبار امریکا و گزارش‎های جهان" نوشت: کاسپر واینبرگر وزیر دفاع امریکا در مصاحبه‎ای با اشاره به توانمندی‎های جمهوری اسلامی، این کشور را خطری جدی دانست. وی در پاسخ به این سؤال که آیا شما معتقدید جنگ خلیج ‎فارس همچنان تهدیدی جدی علیه امنیت منافع نفتی غرب خواهد بود، گفت: «بله، بدون شک این جنگ تهدیدی جدی علیه ثبات و صلح خاورمیانه است، چرا که ایران به‎عنوان یک کشور کاملاً‌ غیرمسئول شناخته شده و اعمال و رفتار آن قابل پیش‎بینی نیست.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 21/7/1361، ص 3.</ref>
==  گزارش- 834 ==
در پی انتشار خبری از سوی رادیو بغداد، مبنی‎ بر اینکه وزیر خارجة ترکیه گفته است که ایران مایل به پایان جنگ نیست، وزارت خارجة ترکیه با انتشار اطلاعیه‎ای این موضوع را تکذیب کرد.
روزنامة جمهوری اسلامی نوشت: به دنبال خبر رادیو بغداد به نقل از نخست‌وزیر ترکیه دربارة موضع منفی ایران نسبت به پایان جنگ که سفیر ترکیه آن را تکذیب کرده بود، امروز وزارت خارجة ترکیه با صدور اطلاعیه‎ای ادعای رادیو بغداد را به طور رسمی تکذیب کرد. این روزنامه گزارش خود را چنین ادامه می‎دهد: «به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، در این اطلاعیه آمده است، بدین وسیله مطالبی را که بعضی از آژانس‌های خبری به نقل از بولنت اولسو نخست‌وزیر ترکیه در تونس منتشر کرده‌اند و از جمله اینکه "ایران مایل به پایان جنگ نمی‌باشد" تکذیب می‌شود. همان‎طور که بارها در گذشته اعلام شده است، سیاست ترکیه در قبال جنگ ایران و عراق بی‌طرفی کامل می‌باشد.»<ref>مأخذ 20، ص 12.</ref>
==  گزارش- 835 ==
مجلة فرانسوی ژون‌آفریک در مقاله‎ای با اشاره به عملیات مسلم‎بن‎ عقیل در منطقة سومار، برخی وقایع نظامی این عملیات را شرح کرده و وضعیت عمومی ارتش و ساختار سیاسی عراق را ناپایدار خوانده است. در این نشریه آمده است: «با وجود اینکه هیچ‎چیز ثابت نمی‎کند که فرماندهان ایران (به‎خصوص سرهنگ صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی) هدف سقوط بغداد را داشته باشند، ولی امکان دارد که بعد از این، ‎همة آنها در انتظار از‎هم‎پاشیدن ارتش عراق باشند که در تمام نقاط جبهه به تنگ آمده است. صدام‎ حسین به‎ندرت در چنین موقعیت ناپایداری قرار گرفته بود. پنجاه هزار نفر از سربازانش در آن سوی مرز اسیر هستند و هیچ‎یک از هدف‎هایی که در آغاز جنگ داشت به‎ دست نیاورده و مردمش عمیقاً خسته و کوفته شده‎اند. با وجود اینکه حزب بعث و دوایر دولتی با‎دقت گزینش شده‌اند، اما دیگر از صدام جانب‎داری نمی‎کنند. بدین ترتیب او مجبور شده است نیمی از اعضای شورای فرماندهی انقلاب را اخراج کند. تنها یک گروه کوچک از وفاداران که تا کنون وفاداری‎شان نامشروط است مانند معاون نخست‎وزیر طارق عزیز و وزیر امور خارجه طه‎یاسین رمضان اعتماد او را جلب می‎کنند.
حتی ارتش کم‎کم نامطمئن به ‎نظر می‎رسد. علی‎رغم فلاکت‎ها و فرارها، ارتش مجهز است. نزدیک به 90 هزار سرباز در طول جبهه‌های جنگ حضور دارند که 50 هزار نفر از آنها در خوزستان هستند که صحنة خونین‎ترین برخوردهای جنگ است. این 90 هزار تن برخلاف ایرانیان انگیزه‎ای ندارند، بلکه تنها تا دندان مسلح هستند. بیش از پنج هزار چریک در اطراف بغداد صف‎آرایی کرده‎اند. آنها برای حفاظت پایتخت علیه معارضین و تسلط "تروریست‎ها" در نظر گرفته شده‎اند. ارتشی که در طی حملة رمضان در ماه‎های ژوئیه و اوت از خود مقاومت خوبی نشان داد، قاعدتاً می‎بایست به فرمانده کل خود اطمینان دوباره‎ای ببخشد، اما مسئله در این است که سربازان کسی را که "قهرمان بصره" می‎نامند، صدام ‎حسین نیست، بلکه ژنرال محمد قاسم است که گویا رئیس‎جمهور عراق او را به‎عنوان رقیب خود می‎داند، رقیبی که تحمل او برای صدام بسیار دشوار است. نتیجة منطقی این احساس باعث شده که رفت‎و‎آمد واحدهای نظامی در بغداد ممنوع شود.
حقیقت دارد که تا کنون چندین ‎بار سرنگونی صدام را پیشگویی کرده‎اند و در مورد فروریختن قریب‎الوقوع رژیم بعثی، که سه سال است با قدرت تمام کشور را رهبری می‎کند، سخن بسیار رفته است؛ سه ‎سالی که تنها سیزده ماه آن صلح در کشور حاکم بوده است و در‎نتیجه او باید محتاط باشد. او برگ برندة چندانی در دست ندارد. تأثیرات تظاهر به پشتیبانی، که در کنفرانس اخیر "فاس" از او شد، پیگیری نشده است. سودان قول داده بود نیروئی بفرستد که در جبهه به نیروهای اردنی (و مراکشی بنا‎بر تأیید بعضی‎ها) که قبلاً فرستاده شده‎اند، بپیوندند. هرچند انتقادات شدید و روزانة رادیو دمشق متوقف شده و عربستان سعودی هم اخطارهای خود را به ایران ازسرگرفته است، اما تنها اتحاد شوروی است که با فرستادن چندین تانک "تی ـ 72" و چند "میگ" به بغداد، به‎طور مادی عکس‎العمل نشان می‌دهد. مطمئناً برادران عرب صدام دیگر به او اطمینان کامل ندارند.<ref>اداره‎کل مطبوعات و رسانه‎های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، "بررسی مطبوعات جهان"، نشریه شماره 266، 2/9/1361، صص 7 ـ 9، ژون‌آفریک، چاپ فرانسه، 21/7/1361.</ref>
==  گزارش- 836 ==
معضل صدور نفت عراق و تلاش برای حل آن از طریق ترکیه و اهمیت تنگة هرمز و آبراه خلیج فارس برای صدور نفت کشورهای منطقه محتوای مطالبی هستند که در گزارش امروز خبرگزاری رویتر و رادیو بی.بی.سی به آن اشاره شده است. روزنامة کیهان به نقل از خبرگزاری رویتر نوشت:
یک مقام عالی‎رتبة صنعت نفت ترکیه گفت، ترکیه و عراق دربارة طرح افزایش ظرفیت یک خط لولة نفتی که از دو کشور می‎گذرد و هم‎اکنون تنها راه ‎عبور نفت عراق به مدیترانه است، موافقت کردند.
اسماعیل کاشی اوغلو رئیس شرکت نفتی "پتائو" اظهار داشت: عراق آمادة سرمایه‎گذاری روی طرحی است تا حداکثر ظرفیت این خط لوله را از 35 میلیون به 49 میلیون تن برساند. این طرح شامل ساختمان پنج ایستگاه تلمبه‎خانه و 80 کیلومتر خط لوله اضافه در طول خطی است که از کرکوک در عراق آغاز می‎شود و به اسکندرون در جنوب شرقی ترکیه می‎رسد.
خبرگزاری رویتر با اعلام خبر مذکور، وضعیت فعلی صدور نفت عراق را چنین بررسی کرده است:
با قطع صدور نفت عراق از خلیج ‎فارس، صدور نفت این کشور از دو خط لوله از مسیر ترکیه و بندر بایناس سوریه انجام می‎شد که مسیر سوریه با بالا گرفتن اختلافات دو کشور بسته شد، لذا سرمایه‎گذاری خط لولة مسیر ترکیه برای عراق اهمیت مضاعفی پیدا کرد و عراق ظرفیت صدور نفت از این مسیر را از اردیبهشت‎ماه که 27 میلیون تن در سال بود، در طی 5 ماه گذشته به 35 میلیون تن افزایش داد.<ref>مأخذ 15، ص 16.</ref>
رادیو بی.بی.سی نیز در گفتاری ضمن بررسی وضعیت صدور نفت عراق، قطع کامل صدور نفت این کشور از طریق دریا و تداوم فروش نفت ایران از طریق خلیج ‎فارس را یادآور شده است. در این گفتار به تلاش عراق برای ایجاد اخلال در فروش نفت ایران و حمله به تأسیسات نفتی ایران در خارک اشاره شده است. بی.بی.سی در تلاش‎های ایران برای توسعه نیافتن جنگ در منطقة خلیج‎ فارس را عامل فشار به کشورهای عربی خلیج ‎فارس دانسته و به توانائی‎هایی این کشورها در امر نظامی که در اجلاس اخیر وزیران دفاع شش کشور حاشیة خلیج‎ فارس بر آن تأکید شده بود، اشاره کرده است. در گزارش رادیو بی.بی.سی آمده است: در روزهای نخستین جنگ صنایع نفت عراق صدمه دید. خطرهایی که متوجه کشتی‎ها در منتها ‎الیه خلیج‎ فارس می‎شد سبب شد تا صادرات نفت از بخش جنوبی عراق با مشکل روبه‌رو شود و به‎دنبال آن سوریه نیز به‎دلیل حمایت از ایران در جنگ، خط لولة نفت‎رسانی عراق به دریای مدیترانه را که از خاک آن کشور می‎گذشت، قطع کرد. بدین ‎ترتیب تنها راه باقیمانده برای صادرات نفت عراق خط لوله‎ای است که از شمال این کشور، از طریق ترکیه می‌گذرد و با اینکه سعی در افزایش صادرات نفت از این راه می‎شود، فروش نفت عراق به میزان ناچیزی رسیده است. از طرف دیگر، ایران تا این حد صدمه ندید. از ظرفیت صنایع نفت ایران به‎دلیل اختلالاتی که پس از انقلاب به‎ وجود آمد، کاسته شد، اما این ضعف تا حدودی جبران شده است. تأسیسات بارگیری نفت در جزیرة خارک به دلیل فاصلة بسیار از مناطق جنگی جنوب و مصونیت از خطر پاسخگوی نیازهای ایران بودند.
دو ماه پیش عراق دست به مبارزة نظامی و جنگ تبلیغاتی زد تا خسارات وارد شده به صادرات نفت را تلافی کرده باشد. عراق بخشی از شمال خلیج‎ فارس را منطقة جنگی اعلام کرد و به دفعات ادعا کرد که تأسیسات جزیرة خارک و کشتی‎هایی که عازم این منطقه بودند را هدف حملة موشکی و بمباران قرار داده است. ممکن است که تهدید صادرات نفت ایران از جانب عراق رو ‎به ‎افزایش باشد. در این‎باره می‎توان گفت که گمان می‎رود شوروی ارسال اسلحه، هواپیما و موشک‎های پیشرفته به عراق را ازسرگرفته است. تا این کشور آنها را برای تهدید علیه ایران به کار گیرد.
چنان‎که این امر صحت داشته باشد، آن‎گاه می‎توان دلیل فشار ایران به کشور‎های خلیج‎ فارس و جهان عرب را درک کرد. کشورهای حاشیة خلیج فارس تکیة سنگینی به جریان نفت در این منطقه دارند و فشار ایران برای بازداشتن عراق از توسعة جنگ در این مسیر است. به‎علاوه عراق موفقیت‎هایی در زمینة سیاسی با همسایگان خود کسب کرده است. کشورهای نفت‎خیز خلیج‎ فارس از درآمد نفتی خود کمک‎هایی به عراق کرده‎اند تا کسری درآمد این کشور جبران شده باشد. وزیران دفاع این کشورها نیز به همین دلیل در اجلاس ریاض پایتخت عربستان دربارة سیاست دفاع مشترک بحث‎هایی کرده‎اند. معلوم نیست نیروهای کوچک و پراکندة آنها چگونه می‎توانند در عملیات مشترک نظامی شرکت کنند، اما به نظر می‎رسد در مورد دفاع مشترک هوایی از تأسیسات نفتی خود با بهر‎ه‎وری از رادار آواکس که امریکا در اختیار عربستان قرار داده، مذاکراتی انجام گرفته است. عمان در منتها ‎الیه جنوبی این کشورها دارای مناسبات مستقیم نظامی با امریکا است. امریکا نیز ناوهای هواپیمابر در اقیانوس هند دارد و از طریق آنها مراقب تحولات خلیج‎ فارس است.
مقابل آنها، ایران یک نیروی دریایی کارآمد دارد که در زمان شاه هنگامی‎که این کشور نقش پلیس خلیج‎ فارس را ایفا می‎کرد، فراهم شده است.
رهبری جدید ایران از ایفای این نقش خودداری کرد، اما اکنون به نظر می‎رسد که در صورت ضرورت، آمادة پذیرش مجدد آن می‎باشد.
عواقب هر تلاشی در زمینة آغاز مخاصمات در دهانة خلیج‎ فارس پیش‎بینی شدنی نیست، طوری که رهبران ایران می‎توانند امیدوار باشند که تنها تهدید به این کار سبب انصراف عراق از جنگ در زمینة نفت شود.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارش‌های ویژه"، نشریه شماره 208، 22/7/1361، صص 25 و 26، رادیو بی.بی.سی، 21/7/1361.</ref>
==  گزارش- 837 ==
در پی گزارش مجلة فرانسوی لوپوئن مبنی‎بر فعالیت فرانسه برای احداث یک خط لولة نفتی به موازات تنگة هرمز، امروز وزیر نفت عربستان نیز در عمان اعلام کرد کشورهای عرب تولید‌کنندة نفت در منطقة خلیج (فارس) مشغول بررسی طرحی برای انتقال نفت از طریق یک خط ‎لولة فرعی از کنار تنگة هرمز هستند.
روزنامة تایمز مالی چاپ لندن با درج این خبر نوشت: این اولین‎ باری است که در یک سطح عالی رسمی، طرح کاهش وابستگی به تنگة هرمز به‎طور مشخص تأیید می‎شود. یک‎پنجم نفت جهان غیرکمونیست از این تنگه عبور می‎کند و نیروی دریایی ایران که از جنگ با عراق آسیبی ندیده‎، همچنان نیرومندترین قدرت دریایی منطقه محسوب می‎شود. این روزنامه در ادامه به نقل از زکی یمانی آورد: احتمال ایجاد ارتباط میان حوزه‎های نفتی خلیج‎ فارس و بندرهای سلطان‎نشین عمان و برخی احتمالات دیگر در حال بررسی است.<ref>مأخذ 2، ص 16.</ref>
==  گزارش- 838 ==
نشریة ژون افریک چاپ فرانسه در شمارة امروز خود، در مطلبی با عنوان "جبهة داخلی" به قلم فرستادة ویژة خود به تهران، وضعیت پایتخت ایران را بررسی کرده است. این خبرنگار که با تصور وجود برخی نابسامانی‎های حاصل از جنگ به‎خصوص در ابعاد اجتماعی و اقتصادی به تهران آمده، از وضعیت عادی تهران، نظم حاکم بر شهر و چهرة غیرنظامی آن ابراز شگفتی کرده است. وجود انبوه مواد اولیه و مایحتاج زندگی، نظافت عمومی شهر، تداوم فعالیت‎های جهاد سازندگی در روستاها با وجود شرایط جنگی و کمبود درآمد ارز، از جمله موارد مهمی است که در گزارش این خبرنگار آمده است. در بخشی از مشاهدات این خبرنگار آمده است: «انتظار داشتم شهری در حال حکومت نظامی، با جوخه‎های نظامی و موانع در همه‎جا، با بازرسی بدنی در فرودگاه و در تمام نقاط شهر، بیابم. معتقد بودم با کمبودهای مختلف به واسطة جنگ و محاصره‎های اقتصادی که کشور را دربرگرفته، تهران را باید فلج‎شده بیابم. فکر می‎کردم در مقابل چند مغازه خواربار [فروشی] صف‎های طولانی ببینم ...، چیزی که برای کشوری که دو سال است در جنگ به‎سر‎می‎‎برد، طبیعی می‎باشد، اما به‎هیچ‎وجه چنین چیزی وجود نداشت. تنها در جاده‎های اطراف تهران چند نفر را با یونیفرم دیدم که آنها هم مأموران غیرمسلح پلیس راهنمایی [و رانندگی] بودند. در مورد جوخه‎های سرباز و موانع باید بگویم که در تمام مدت اقامتم در تهران حتی به یکی از آنها برخورد نکردم و تمام نظامیانی را که در خیابان دیدم، همگی عابرانی غیرمسلح بودند. تنها کسانی را که من مسلح دیدم و تعدادشان هم خیلی کم بود، [افرادی بودند که] در مقابل ساختمان‎های عمومی نگهبانی می‎دادند.
مع‎ذلک برای ورود به ادارات دولتی و خدمات عمومی، بازرسی بدنی شدیدی به‎وسیلة یک کارمند غیرنظامی انجام می‎شود. این بازرسی بدنی را برای خارجیان چنین توضیح می‎دهند که منظور احتیاط اولی ه‎ای است که در نتیجة سوء ‎قصدهایی که منجر به مرگ 72 تن از برگزیدگان انقلاب، دومین رئیس‎ جمهور و نخست‎وزیرش، آقای رجایی و آقای باهنر، و غیره گشته است، اعمال می‎شود. از هنگام ازهم‎پاشیدن هسته‎های منافقین (اسمی که به مجاهدین خلق داده می‎ شود) سوء قصد به ‎جان شخصیت‎ها کم شده است، اما اکنون بمب ‎هایی در خیابان قرار داده می ‎شوند که کورکورانه مردم عادی را هدف قرار می‎ دهند.
بدین ترتیب در 6 سپتامبر [15 شهریور] ماشین بمب‎گذاری‎شده‎ای در خیابان خیام نزدیک پارک ‎شهر منفجر شد و 25 کشته و 150 زخمی به جای گذاشت، در آن حوالی هیچ ‎نوع هدف نظامی یا دولتی وجود نداشت. در 11 سپتامبر بمب دیگری در میدان انقلاب منفجر می‎شود که این ‎بار خسارت زیادی به بار نمی‎آورد. این سوء قصدها که هدف‎های غیرنظامی دارند، نتایجی جز به‎ خشم ‎آوردن مردم نداشتند. بیش از پانصد هزار نفر که در مراسم تدفین قربانیان شرکت کردند، خواستار "اعدام همة تروریست‎هایی که مسلح دستگیر شوند"، شدند.
بالاخره اول اکتبر [9 مهر] کامیون بمب‎گذاری‎شدة دیگری در خیابان ناصرخسرو در حوالی محل انفجار اول منفجر می‎شود. برآورد خسارت آن سنگین است، 60 نفر کشته و 717 نفر زخمی که 217 تن آنها بستری شدند.
علی‎رغم این ناامنی‎ها و شرایط جنگی، فعالیت شدید تجاری در بازار حاکم است، مغازه‎ها و دست‎فروشی‎ها مملو از مواد اولیة ضروری مانند سبزیجات، میوه، گوشت، پوشاک و غیره می‎باشد. کتاب‎فروشی‎ها فراوان و پررفت‎وآمد هستند. همه نوع کتاب به زبان فارسی، عربی، انگلیسی و گاهی فرانسه، البته در مورد مذهب و همچنین در مورد ادبیات، هنر، تاریخ، علوم و حتی رمان‎های پلیسی یافت می‎شود. جواهرفروشی‎ها، فرش‎فروشی‎ها، مغازه‎های وسایل ‎خانه و وسایل برقی خانگی فراوان‎اند و مشتریان زیادی دارند.
با وجود این، چیز بیهوده‎ای وجود ندارد، فروشندگان اشیا لوکس دکان خود را بسته‎اند. با دیدن معاملاتی که انجام می‎شود، می‎توان فهمید که قیمت‎ها قابل دسترس می‎باشند.»
در ادامه این گزارش آمده است:
«همچنین می‎توان از تمیزی خیابان‎ها و ساختمان‎های عمومی و از حفاظت و نگه‎داری وسایل تعجب نمود، در بعضی از کشورهای در حال توسعه آسانسوری که کار می‎کند به‎صورت یک معجزه است. در اینجا به‎ندرت یکی را خراب می‎یابید.
چگونه می‌توان این شرایط را با کمبودهای مزمنی که در بعضی از کشورهای افریقایی و عربی حاکم است، ... مقایسه نکرد؟ این کشورهای مستقل که چندین دهه است در زمان صلح به‎سر‎می‌برند و هیچ‌گونه محاصرة اقتصادی ـ که جمهوری اسلامی از بدو تأسیسش با آن روبه‌رو است ـ بر آنها اعمال نمی‌شود، قادر نیستند حداقل نیازهای حیاتی مردم را تضمین نمایند، در صورتی که ایران این کار را انجام می‌دهد.
"درآمد نفتی ما به‎خاطر فشارهای خارجی به نصف تقلیل یافته، خرج‎های نظامی ما به طور محسوسی به‎خاطر جنگ تحمیلی افزایش یافته و پول‎های خارجی ما مسدود شده است، با وجود این، ما می‎توانیم مایحتاج مردم و سربازان خودمان را تضمین کنیم بدون اینکه حتی یک دلار هم مقروض شویم. عراق قبل از جنگ سی میلیارد دلار ذخیرة ارزی داشت و 24 میلیارد دلار هم از عربستان و دیگر کشورهای خلیج [فارس] قرض کرده است، بدون اینکه توانسته باشد مسائلش را حل کند."
این گفتار آقای نوربخش رئیس بانک مرکزی، نمایانگر مسئله‎ای است که ممکن است یکی از بزرگ‎ترین تناقضات انقلاب ایران با افکار عمومی باشد.
قابل تحسین‎تر از همه، تلاشی است که به نفع روستاها و مناطق محروم انجام شده است. نهاد عظیمی به نام جهاد سازندگی برای این کار اختصاص یافته است. این نهاد در 17 ژوئن 1979 [27 خرداد 1358] به وجود آمده و در امور بهداشتی، آموزشی، ساختن جاده، پل، کانال‎های آبیاری، خانه، مسائل روبنایی اجتماع، تعمیرات ماشین‎آلات کشاورزی، توزیع بذر و کود و... دخالت می‎کند. [این نهاد] همچنین به‎وسیلة تعمیر وسایل جنگی، ترمیم و یا ساختن جاده‎های استراتژیک و سنگر، خاکریز و... در جنگ شرکت دارد.
2500 حقوق‌بگیر تمام‎وقت در استخدام این نهاد است و تعداد زیادی هم به‎صورت داوطلب [بدون دریافت حقوق] در آن شرکت می‌کنند. این نهاد بدون اینکه جانشین وزارتخانه‌های ذی‎نفع (بهداری، مسکن و شهرسازی، آموزش و پرورش و...) باشد، با طرد هر نوع بوروکراسی و با صرفه‌جویی در وقت و پولی که در دفاتر بررسی و کمیسیون‌های مختلف حیف‎و‎میل می‌شود، هر جایی که ضرورت ایجاب کند، وارد عمل می‌شود. جهاد سازندگی در دو سال رقم باورنکردنی از کارهای انجام‎شده ثبت نموده است.
حجت‌الاسلام عبدالله نوری نمایندة [امام] خمینی در جهاد سازندگی می‌گوید: "این بهترین پاسخ برای کسانی است که وانمود می‌کردند انقلاب اسلامی قادر به تحقق بخشیدن هیچ‌گونه هدف ارادی نبوده است."»
در پایان یادداشت خبرنگار ژون ‌آفریک آمده است: «من از دهکدة المپیک [در تهران] دیدن می‎کنم. در این مکان 350 خانواده، تقریباً 1600 پناهنده که در بدو ورود نیروهای عراقی مجبور به ترک خوزستان شدند، زندگی می‎کنند. آنها از اهواز، آبادان، دزفول، خرمشهر و... آمده‎اند. بعضی از آنها که ساکن شهرهایی کمتر آسیب‎دیده هستند، به شهر خود بازگشتند و بعضی دیگر (اکثر آنها) هنوز در این محل هستند. خیلی‎ها قادرند که خود معاش خودشان را تأمین کنند، مانند کارمندان شرکت ملی نفت که توانسته‎اند در ادارة مرکزی شرکت کار پیدا نمایند و وسائط حمل‎و‎نقل نیز در اختیار آنها می‎باشد. بعضی دیگر کمک می‎شوند و به‎جز محل سکونت و وسائل زندگی آنها، کمک‎های نقدی و جنسی نیز دریافت می‎کنند.»<ref>اداره کل مطبوعات و رسانه‎های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، "بررسی مطبوعات جهان"، نشریه شماره 267، 4/9/1361، صص 25 ـ 28، ژون‌آفریک چاپ فرانسه، 21/7/1361.</ref>





نسخهٔ کنونی تا ‏۴ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۴۳

روزشمار جنگ سال 1361
1361.07.21
نام‌های دیگر بیست و یک مهر
تاریخ شمسی 1361.07.21
تاریخ میلادی 13 اکتبر 1982
تاریخ قمری 25 ذی‌الحجه 1402






گزارش- 824

امروز وضعیت عمومی جبهه‌های مختلف جنگ پس از پاتک دیروز دشمن در منطقة عملیاتی مسلم‎بن ‎عقیل، از آرامش نسبی برخوردار بود. چند نوبت بمباران منطقة عملیاتی ظفر (غرب)،[۱] پرتاب گلوله‎های منور در یکی از محورهای عملیاتی جنوب،[۲] پرتاب ده "فلور" در شهر ایلام به‎وسیلة هواپیما[۳] و تبادل آتش در همة مناطق عملیاتی، به‎ویژه در میان‌تنگ (منطقة عملیات مسلم‎بن‎ عقیل)، عمده‎ترین تحرکات امروز نیروهای عراقی بود.[۴] همچنین امروز در منطقة سومار دو نفر از نیروهای عراقی با عبور از خط، خود را تسلیم کرده و یک نفر هم اسیر شد.[۵]

گزارش- 825

در ادامة گلوله‎باران مناطق مسکونی شهرهای مرزی ایران، شهر آبادان نیز مانند روزهای گذشته هدف آتش توپخانه‎های دوربرد عراق قرار داشت. در گلوله باران این شهر سه واحد مسکونی آسیب دید و در چند نقطه نیز آتش‌سوزی اتفاق افتاد. این حوادث تلفاتی نداشت.[۶]

گزارش- 826

در پی ضربات واردشده به گروه‌های مسلح غیرقانونی در مناطق کردنشین و کاهش تحرک و توان آنها، قاسملو دبیرکل حزب دمکرات کردستان، امروز اطلاعیه‌ای صادر کرد که در آن آمده است: «اکنون که ماه دفاع از آزادی به پایان رسیده و دشمن نتوانسته است به هدف خود برسد و با شکست‎های بزرگی مواجه گشته است، ماهی دیگر شروع شده است که به اندازة ماه دفاع اهمیت دارد. یورش دشمن متوقف شده است، امّا این کافی نیست. این بار نوبت [یورش] پیشمرگان است. به همین جهت، از روز 21 مهرماه تا 20 آبان‎ماه 61 را ماه حمله به دشمن اعلام می‎داریم.» قاسملو در این پیام، ضمن تأیید فعالیت‎های تروریستی و سایر اقدامات سازمان مجاهدین خلق، این سازمان را هم‎پیمان حزب دمکرات کردستان دانست و گفت: «مایة کمال خوشحالی است که در ماه دفاع از آزادی، مقاومت علیه رژیم در بخش‎های ایران، به‎ویژه مبارزات سازمان مجاهدین خلق که هم‌پیمان ماست، شدت یافته و بدون شک در آینده گسترش بیشتری نیز خواهد یافت.»[۷]

گزارش- 827

در ادامة درگیری میان گروه‌های مسلح غیرقانونی و نیروهای خودی در مناطق کردنشین، امروز در قروه یک خانه، تیمی متعلق به حزب دمکرات کشف شد و دو نفر از مسئولان این حزب در قروه درگیری کشته شدند.[۸] در درگیری دیگری که در نزدیکی پایگاه ملاشیخ در حوالی سردشت بین نیروهای حزب دمکرات و نیروهای تأمین جاده به وجود آمد، 2 نفر از عناصر این حزب کشته و پنج نفر نیز دستگیر شدند.[۹] همچنین امروز براثر برخورد یک خودرو ارتش با مین در جادة سقز و پایگاه فردوس در حوالی شهرستان سقز، یک سرباز شهید و پنج سرباز و یک درجه‎دار مجروح شدند.[۱۰]

گزارش- 828

تدابیر نهادهای امنیتی، سبب کاهش فعالیت عناصر سازمان مجاهدین خلق در تهران و در مقابل، افزایش دستگیری آنان شده است. 1ـ در ساعت 22:30، دو نفر راکب یک موتور هوندای قرمز رنگ، به منزل سرپرست کمیتة منطقة 5 تهران تیراندازی کرده که با واکنش متقابل نیروهای شهربانی متواری شدند. این حادثه تلفاتی نداشت.[۱۱] 2ـ در شهر رشت به دنبال گفته‎های صاحبخانه‌ای مبنی‎بر بیست روز بی‎خبری از مستأجرش، منزل وی بازرسی شد. در بازرسی از این منزل مدارکی دربارة چگونگی ترور مسئولان جهاد در اوایل شهریور و ترور ناموفق یک شیشه‎بر و شاگردش به‎دست آمد. با دستگیری و اعترافات فرد مستأجر دو نفر دیگر از عناصر سازمان مجاهدین خلق نیز دستگیر شدند.[۱۲] 3ـ در آستارا امروز سه تن از افراد سازمان مجاهدین خلق شناسایی و دستگیر شدند.[۱۳] 4ـ در شهرکرد یکی از نیروهای سازمان مجاهدین خلق که قصد ورود به یک دبیرستان دخترانه و شعارنویسی بر دیوار مدرسه را داشت، دستگیر شد.[۱۴] 5ـ در خمینی‌ شهر با پیگیری‎های انجام شده، یکی از سرمایه‎داران این شهر که به سازمان مجاهدین خلق کمک‎ مالی می‎کرد، بازداشت شد.[۱۵] 6ـ در تحقیقات از مسئول مالی سازمان مجاهدین خلق در یکی از شهرستان‎های استان خراسان، دادستان عمومی این شهر که به سازمان کمک مالی می‎کرد، از طریق دادستانی انقلاب و با هماهنگی قبلی شورای عالی قضایی، دستگیر شد.[۱۶]

گزارش- 829

مجموع و نوع اقدامات عناصر سازمان مجاهدین خلق در روزهای اخیر در مقایسه با هفته‌های قبل، نشان می‌دهد که فعالیت‌های این سازمان، به‎ویژه ترور افراد در تهران ـ که صحنة اصلی مانور سازمان در کل کشور محسوب می‌شود ـ کاهش عمده‎ای یافته است. یک نشریة داخلی سپاه پاسداران ضمن بررسی دلایل کاهش اقدامات این سازمان‎، نوشت: «دلایل ذیل را می‎توان در ارتباط با رکود ترورهای سازمان در سطح تهران بیان کرد: 1ـ پس از ضربه خوردن در بخش روابط، منافقین استراتژی خود را با وارد کردن تمام نیروهایش (جهت خسته کردن رژیم) و ضربه ‎زدن به بازوی نظامی (ترور پاسداران و...) و تلفیق کار اطلاعاتی و عملیاتی تغییر دادند، اما از آنجایی که اکثر نیروهای آنان از کیفیت بالایی برخوردار نبودند و نیز در نتیجة تلاش امت حزب‎الله و نیروهای انتظامی، آنها از صحنه گریختند. 2ـ با توجه به ضربات پی‎درپی که در مراحل مختلف بر منافقین وارد شد، به این نتیجه رسیدند که تهران را سبک کرده و نیروهای خود را به شهرستان‎ها و مراکز دیگر از جمله کردستان و... منتقل کنند. 3ـ در صورت امکان کادرهای بالا را از ایران خارج کنند. 4ـ اقدامات بسیار جالب و وسیعی که از طرف سپاه برای [ایجاد] امنیت و ضربه‎ زدن به منافقین در تهران انجام شد، رعب و وحشت در دل منافقین ایجاد نمود [و آنها به این نتیجه رسیدند که] اولاً در تهران امکان فعالیت وجود ندارد و یا کم شده است، ثانیاً امیدواری به امت حزب‎الله می‎دهد که سپاه توان ایجاد امنیت را دارد. 5ـ اقدام دادستانی انقلاب برای شناسایی مستأجرین از طریق مالکین باعث شد که منافقین کمتر بتوانند خانه‎های تیمی خود را تعویض کنند. 6ـ بستن گلوگاه‎های شهر تهران و شهرستان‎ها از طرف کمیته و سپاه پاسداران برای جلوگیری از فرار و شناسایی ضدانقلاب.»[۱۷]

گزارش- 830

امروز سه نفر از افراد سازمان چریک‎های فدایی خلق که پیشتر در کانون فرهنگی ـ سیاسی خلق ترکمن در بندرترکمن‎ مشغول فعالیت بودند، دستگیر شدند. با دستگیری این افراد به فعالیت‌های تشنج‌آفرین و مستمر این عده که عمدتاً به صورت دخالت در مسائل ارضی، تحریک افراد و شخصیت‌های ملی و محلی، تشدید مسائل قومی و... بود، پایان داده شد.[۱۸]

گزارش- 831

امام‎ خمینی امروز در دیدار نمایندگان مجلس شورای اسلامی شرکت‌کننده در کنفرانس بین‎المجالس با ایشان، ضمن اشاره به "انحطاط بعضی از سران دولت‌ها" در عصر حاضر فرمودند: «متعجبم از فکر حکومت‌های منطقه که چرا این‎قدر ذلیل‌اند و همه چیزشان را تقدیم نموده و علاوه‎بر ذلت در مقابل امریکا، در برابر اسرائیل هم ذلت را به جان مى‏خرند. ... ما نمى‏توانیم شرافت اسلامى ـ انسانى خود را از دست بدهیم. بحمد‌اللَّه، مردم ما همه آگاه و مهیا هستند و شما مى‏بینید این ارتشی‌ها و پاسدارها و بسیج و سایر نیروها در جبهه چه مى‏کنند. آنها وقتى مى‏خواهند به خط مقدم بروند، انگار که به حجلة عروسى مى‏روند و حتى صدر اسلام هم این ‎چنین وضعى را کمتر به خود دیده است.» حضرت امام دربارة برخی نگرانی‌‌های ابراز شده در داخل کشور فرمودند: «بعضى از افراد نمى‏توانند این‎همه از‎خودگذشتگى را بفهمند و کارهاى انجام‎شده را نادیده مى‏گیرند. ... مردم باید در وضع موجود و با جنگ تحمیلى که درگیر آن هستیم و همة ابرقدرت‌ها با ما دشمن‏اند، فکر این را بکنند که دولت در چه وضعى و با چه مشکلاتى روبه‌روست و توقع این را نداشته باشیم که هر‎چه مى‏خواهیم، در خانة ما حاضر باشد. ... اگر کم و کسرى در مملکت وجود دارد، ما متأثریم و دولت و مسئولین با همه توان خود در رفع کمبودها مى‏کوشند و کارهاى مهمى انجام داده‏اند که امیدوارم به یارى خداوند بهتر بشود.» ایشان با یادآوری ارزش استقلال با وجود سختی‎های اقتصادی گفتند: «اگر ما تسلیم امریکا و ابرقدرت‌ها مى‏شدیم، ممکن بود امنیت و رفاه ظاهرى درست مى‏شد و قبرستان‌هاى ما پر از شهداى عزیز ما نمى‏گردید، ولى مسلماً استقلال، آزادى و شرافتمان از بین مى‏رفت. آیا ما مى‏توانیم نوکر و اسیر امریکا و دولت‌هاى کافر شویم تا بعضى چیزها ارزان شود و شهید و مجروح ندهیم؟! هرگز، ملت زیر بار این ننگ نخواهد رفت و تن به این ذلت نخواهد داد. ملت ایران در مقابل امریکا مى‏ایستد و به امید خداوند پیروز است. خداوند آن‎قدر تأکید کرده است که ما با آنها موالات نداشته باشیم، آن وقت براى ارزانى اجناس، ما خودمان را بفروشیم؟! شما توقع نداشته باشید که آنها از ما تعریف کنند. اگر آنها از من طلبه و شما تعریف مى‏کردند، ساقط مى‏شدیم. ملت‌ها با شما هستند و این سازمان‌ها دستاورد ابرقدرت‌هایى هستند که مى‏خواهند مردم مستضعف جهان را چپاول کنند و به همین جهت، با شما مخالف‏‌اند.»[۱۹]

گزارش- 832

جلسة مشترک شورای اقتصاد و هیئت دولت به ریاست میرحسین موسوی نخست‌وزیر، تشکیل شد و لایحة متمم بودجة سال 1361 پیشنهادی سازمان برنامه و بودجه با اصلاحاتی به تصویب رسید. بر اساس این لایحه، با توجه به نیازمندی‌های رزمندگان در جبهه‌ها و همچنین ستاد بازسازی مناطق جنگی، مبلغ 155 میلیارد ریال اعتبار به جنگ تحمیلی و بازسازی مناطق جنگ‌زده اختصاص یافت. در این لایحه همچنین با توجه به سرعت جذب اعتبارات عمرانی دستگاه‌های اجرایی، افزایش اعتباراتی حدود 210 میلیارد ریال تصویب شد و برای تأمین نیازمندی‌های جاری دستگاه‌ها مبلغ 103 میلیارد ریال به اعتبارات جاری دستگاه‌ها افزوده شد.[۲۰]

گزارش- 833

وزیر خارجة شوروی و وزیر دفاع امریکا مواضع کشورهای متبوع خود را دربارة جنگ ایران و عراق بیان کردند. آندره گرومیکو وزیر امور خارجة اتحاد جماهیر شوروی در نطقی در سی و هفتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، ضمن بیان مواضع کشور خود دربارة مسائل بین‌المللی، جنگ ایران و عراق را از نظر منافع بنیادی ملل دو کشور بی‎معنا خواند. وزیر خارجة شوروی دربارة جنگ ایران و عراق گفت: «آنچه که مربوط به اتحاد شوروی می‎شود آن است که این کشور به‎نحوی مستمر در راه قطع درگیری بین دو کشوری که با آنها روابط سنتی دارد، تلاش می‎کند. اتحاد شوروی از همان نخستین روزهای آغاز عملیات جنگی بین ایران و عراق خواستار آن شد که تمام مسائل مورد اختلاف هرچه زودتر، گرد میز مذاکرات و در نوبة اول با مساعی هر دو طرف حل‎و‎فصل و صلح پایدار در سراسر منطقة خلیج ‎فارس برقرار شود و امنیت تمام کشورهای خاور نزدیک و میانه تأمین گردد.»[۲۱] دراین‎حال، روزنامة جمهوری اسلامی در شمارة امروز خود به نقل از نشریة "اخبار امریکا و گزارش‎های جهان" نوشت: کاسپر واینبرگر وزیر دفاع امریکا در مصاحبه‎ای با اشاره به توانمندی‎های جمهوری اسلامی، این کشور را خطری جدی دانست. وی در پاسخ به این سؤال که آیا شما معتقدید جنگ خلیج ‎فارس همچنان تهدیدی جدی علیه امنیت منافع نفتی غرب خواهد بود، گفت: «بله، بدون شک این جنگ تهدیدی جدی علیه ثبات و صلح خاورمیانه است، چرا که ایران به‎عنوان یک کشور کاملاً‌ غیرمسئول شناخته شده و اعمال و رفتار آن قابل پیش‎بینی نیست.»[۲۲]

گزارش- 834

در پی انتشار خبری از سوی رادیو بغداد، مبنی‎ بر اینکه وزیر خارجة ترکیه گفته است که ایران مایل به پایان جنگ نیست، وزارت خارجة ترکیه با انتشار اطلاعیه‎ای این موضوع را تکذیب کرد. روزنامة جمهوری اسلامی نوشت: به دنبال خبر رادیو بغداد به نقل از نخست‌وزیر ترکیه دربارة موضع منفی ایران نسبت به پایان جنگ که سفیر ترکیه آن را تکذیب کرده بود، امروز وزارت خارجة ترکیه با صدور اطلاعیه‎ای ادعای رادیو بغداد را به طور رسمی تکذیب کرد. این روزنامه گزارش خود را چنین ادامه می‎دهد: «به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، در این اطلاعیه آمده است، بدین وسیله مطالبی را که بعضی از آژانس‌های خبری به نقل از بولنت اولسو نخست‌وزیر ترکیه در تونس منتشر کرده‌اند و از جمله اینکه "ایران مایل به پایان جنگ نمی‌باشد" تکذیب می‌شود. همان‎طور که بارها در گذشته اعلام شده است، سیاست ترکیه در قبال جنگ ایران و عراق بی‌طرفی کامل می‌باشد.»[۲۳]

گزارش- 835

مجلة فرانسوی ژون‌آفریک در مقاله‎ای با اشاره به عملیات مسلم‎بن‎ عقیل در منطقة سومار، برخی وقایع نظامی این عملیات را شرح کرده و وضعیت عمومی ارتش و ساختار سیاسی عراق را ناپایدار خوانده است. در این نشریه آمده است: «با وجود اینکه هیچ‎چیز ثابت نمی‎کند که فرماندهان ایران (به‎خصوص سرهنگ صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی) هدف سقوط بغداد را داشته باشند، ولی امکان دارد که بعد از این، ‎همة آنها در انتظار از‎هم‎پاشیدن ارتش عراق باشند که در تمام نقاط جبهه به تنگ آمده است. صدام‎ حسین به‎ندرت در چنین موقعیت ناپایداری قرار گرفته بود. پنجاه هزار نفر از سربازانش در آن سوی مرز اسیر هستند و هیچ‎یک از هدف‎هایی که در آغاز جنگ داشت به‎ دست نیاورده و مردمش عمیقاً خسته و کوفته شده‎اند. با وجود اینکه حزب بعث و دوایر دولتی با‎دقت گزینش شده‌اند، اما دیگر از صدام جانب‎داری نمی‎کنند. بدین ترتیب او مجبور شده است نیمی از اعضای شورای فرماندهی انقلاب را اخراج کند. تنها یک گروه کوچک از وفاداران که تا کنون وفاداری‎شان نامشروط است مانند معاون نخست‎وزیر طارق عزیز و وزیر امور خارجه طه‎یاسین رمضان اعتماد او را جلب می‎کنند. حتی ارتش کم‎کم نامطمئن به ‎نظر می‎رسد. علی‎رغم فلاکت‎ها و فرارها، ارتش مجهز است. نزدیک به 90 هزار سرباز در طول جبهه‌های جنگ حضور دارند که 50 هزار نفر از آنها در خوزستان هستند که صحنة خونین‎ترین برخوردهای جنگ است. این 90 هزار تن برخلاف ایرانیان انگیزه‎ای ندارند، بلکه تنها تا دندان مسلح هستند. بیش از پنج هزار چریک در اطراف بغداد صف‎آرایی کرده‎اند. آنها برای حفاظت پایتخت علیه معارضین و تسلط "تروریست‎ها" در نظر گرفته شده‎اند. ارتشی که در طی حملة رمضان در ماه‎های ژوئیه و اوت از خود مقاومت خوبی نشان داد، قاعدتاً می‎بایست به فرمانده کل خود اطمینان دوباره‎ای ببخشد، اما مسئله در این است که سربازان کسی را که "قهرمان بصره" می‎نامند، صدام ‎حسین نیست، بلکه ژنرال محمد قاسم است که گویا رئیس‎جمهور عراق او را به‎عنوان رقیب خود می‎داند، رقیبی که تحمل او برای صدام بسیار دشوار است. نتیجة منطقی این احساس باعث شده که رفت‎و‎آمد واحدهای نظامی در بغداد ممنوع شود. حقیقت دارد که تا کنون چندین ‎بار سرنگونی صدام را پیشگویی کرده‎اند و در مورد فروریختن قریب‎الوقوع رژیم بعثی، که سه سال است با قدرت تمام کشور را رهبری می‎کند، سخن بسیار رفته است؛ سه ‎سالی که تنها سیزده ماه آن صلح در کشور حاکم بوده است و در‎نتیجه او باید محتاط باشد. او برگ برندة چندانی در دست ندارد. تأثیرات تظاهر به پشتیبانی، که در کنفرانس اخیر "فاس" از او شد، پیگیری نشده است. سودان قول داده بود نیروئی بفرستد که در جبهه به نیروهای اردنی (و مراکشی بنا‎بر تأیید بعضی‎ها) که قبلاً فرستاده شده‎اند، بپیوندند. هرچند انتقادات شدید و روزانة رادیو دمشق متوقف شده و عربستان سعودی هم اخطارهای خود را به ایران ازسرگرفته است، اما تنها اتحاد شوروی است که با فرستادن چندین تانک "تی ـ 72" و چند "میگ" به بغداد، به‎طور مادی عکس‎العمل نشان می‌دهد. مطمئناً برادران عرب صدام دیگر به او اطمینان کامل ندارند.[۲۴]

گزارش- 836

معضل صدور نفت عراق و تلاش برای حل آن از طریق ترکیه و اهمیت تنگة هرمز و آبراه خلیج فارس برای صدور نفت کشورهای منطقه محتوای مطالبی هستند که در گزارش امروز خبرگزاری رویتر و رادیو بی.بی.سی به آن اشاره شده است. روزنامة کیهان به نقل از خبرگزاری رویتر نوشت: یک مقام عالی‎رتبة صنعت نفت ترکیه گفت، ترکیه و عراق دربارة طرح افزایش ظرفیت یک خط لولة نفتی که از دو کشور می‎گذرد و هم‎اکنون تنها راه ‎عبور نفت عراق به مدیترانه است، موافقت کردند. اسماعیل کاشی اوغلو رئیس شرکت نفتی "پتائو" اظهار داشت: عراق آمادة سرمایه‎گذاری روی طرحی است تا حداکثر ظرفیت این خط لوله را از 35 میلیون به 49 میلیون تن برساند. این طرح شامل ساختمان پنج ایستگاه تلمبه‎خانه و 80 کیلومتر خط لوله اضافه در طول خطی است که از کرکوک در عراق آغاز می‎شود و به اسکندرون در جنوب شرقی ترکیه می‎رسد. خبرگزاری رویتر با اعلام خبر مذکور، وضعیت فعلی صدور نفت عراق را چنین بررسی کرده است: با قطع صدور نفت عراق از خلیج ‎فارس، صدور نفت این کشور از دو خط لوله از مسیر ترکیه و بندر بایناس سوریه انجام می‎شد که مسیر سوریه با بالا گرفتن اختلافات دو کشور بسته شد، لذا سرمایه‎گذاری خط لولة مسیر ترکیه برای عراق اهمیت مضاعفی پیدا کرد و عراق ظرفیت صدور نفت از این مسیر را از اردیبهشت‎ماه که 27 میلیون تن در سال بود، در طی 5 ماه گذشته به 35 میلیون تن افزایش داد.[۲۵] رادیو بی.بی.سی نیز در گفتاری ضمن بررسی وضعیت صدور نفت عراق، قطع کامل صدور نفت این کشور از طریق دریا و تداوم فروش نفت ایران از طریق خلیج ‎فارس را یادآور شده است. در این گفتار به تلاش عراق برای ایجاد اخلال در فروش نفت ایران و حمله به تأسیسات نفتی ایران در خارک اشاره شده است. بی.بی.سی در تلاش‎های ایران برای توسعه نیافتن جنگ در منطقة خلیج‎ فارس را عامل فشار به کشورهای عربی خلیج ‎فارس دانسته و به توانائی‎هایی این کشورها در امر نظامی که در اجلاس اخیر وزیران دفاع شش کشور حاشیة خلیج‎ فارس بر آن تأکید شده بود، اشاره کرده است. در گزارش رادیو بی.بی.سی آمده است: در روزهای نخستین جنگ صنایع نفت عراق صدمه دید. خطرهایی که متوجه کشتی‎ها در منتها ‎الیه خلیج‎ فارس می‎شد سبب شد تا صادرات نفت از بخش جنوبی عراق با مشکل روبه‌رو شود و به‎دنبال آن سوریه نیز به‎دلیل حمایت از ایران در جنگ، خط لولة نفت‎رسانی عراق به دریای مدیترانه را که از خاک آن کشور می‎گذشت، قطع کرد. بدین ‎ترتیب تنها راه باقیمانده برای صادرات نفت عراق خط لوله‎ای است که از شمال این کشور، از طریق ترکیه می‌گذرد و با اینکه سعی در افزایش صادرات نفت از این راه می‎شود، فروش نفت عراق به میزان ناچیزی رسیده است. از طرف دیگر، ایران تا این حد صدمه ندید. از ظرفیت صنایع نفت ایران به‎دلیل اختلالاتی که پس از انقلاب به‎ وجود آمد، کاسته شد، اما این ضعف تا حدودی جبران شده است. تأسیسات بارگیری نفت در جزیرة خارک به دلیل فاصلة بسیار از مناطق جنگی جنوب و مصونیت از خطر پاسخگوی نیازهای ایران بودند. دو ماه پیش عراق دست به مبارزة نظامی و جنگ تبلیغاتی زد تا خسارات وارد شده به صادرات نفت را تلافی کرده باشد. عراق بخشی از شمال خلیج‎ فارس را منطقة جنگی اعلام کرد و به دفعات ادعا کرد که تأسیسات جزیرة خارک و کشتی‎هایی که عازم این منطقه بودند را هدف حملة موشکی و بمباران قرار داده است. ممکن است که تهدید صادرات نفت ایران از جانب عراق رو ‎به ‎افزایش باشد. در این‎باره می‎توان گفت که گمان می‎رود شوروی ارسال اسلحه، هواپیما و موشک‎های پیشرفته به عراق را ازسرگرفته است. تا این کشور آنها را برای تهدید علیه ایران به کار گیرد. چنان‎که این امر صحت داشته باشد، آن‎گاه می‎توان دلیل فشار ایران به کشور‎های خلیج‎ فارس و جهان عرب را درک کرد. کشورهای حاشیة خلیج فارس تکیة سنگینی به جریان نفت در این منطقه دارند و فشار ایران برای بازداشتن عراق از توسعة جنگ در این مسیر است. به‎علاوه عراق موفقیت‎هایی در زمینة سیاسی با همسایگان خود کسب کرده است. کشورهای نفت‎خیز خلیج‎ فارس از درآمد نفتی خود کمک‎هایی به عراق کرده‎اند تا کسری درآمد این کشور جبران شده باشد. وزیران دفاع این کشورها نیز به همین دلیل در اجلاس ریاض پایتخت عربستان دربارة سیاست دفاع مشترک بحث‎هایی کرده‎اند. معلوم نیست نیروهای کوچک و پراکندة آنها چگونه می‎توانند در عملیات مشترک نظامی شرکت کنند، اما به نظر می‎رسد در مورد دفاع مشترک هوایی از تأسیسات نفتی خود با بهر‎ه‎وری از رادار آواکس که امریکا در اختیار عربستان قرار داده، مذاکراتی انجام گرفته است. عمان در منتها ‎الیه جنوبی این کشورها دارای مناسبات مستقیم نظامی با امریکا است. امریکا نیز ناوهای هواپیمابر در اقیانوس هند دارد و از طریق آنها مراقب تحولات خلیج‎ فارس است. مقابل آنها، ایران یک نیروی دریایی کارآمد دارد که در زمان شاه هنگامی‎که این کشور نقش پلیس خلیج‎ فارس را ایفا می‎کرد، فراهم شده است. رهبری جدید ایران از ایفای این نقش خودداری کرد، اما اکنون به نظر می‎رسد که در صورت ضرورت، آمادة پذیرش مجدد آن می‎باشد. عواقب هر تلاشی در زمینة آغاز مخاصمات در دهانة خلیج‎ فارس پیش‎بینی شدنی نیست، طوری که رهبران ایران می‎توانند امیدوار باشند که تنها تهدید به این کار سبب انصراف عراق از جنگ در زمینة نفت شود.[۲۶]

گزارش- 837

در پی گزارش مجلة فرانسوی لوپوئن مبنی‎بر فعالیت فرانسه برای احداث یک خط لولة نفتی به موازات تنگة هرمز، امروز وزیر نفت عربستان نیز در عمان اعلام کرد کشورهای عرب تولید‌کنندة نفت در منطقة خلیج (فارس) مشغول بررسی طرحی برای انتقال نفت از طریق یک خط ‎لولة فرعی از کنار تنگة هرمز هستند. روزنامة تایمز مالی چاپ لندن با درج این خبر نوشت: این اولین‎ باری است که در یک سطح عالی رسمی، طرح کاهش وابستگی به تنگة هرمز به‎طور مشخص تأیید می‎شود. یک‎پنجم نفت جهان غیرکمونیست از این تنگه عبور می‎کند و نیروی دریایی ایران که از جنگ با عراق آسیبی ندیده‎، همچنان نیرومندترین قدرت دریایی منطقه محسوب می‎شود. این روزنامه در ادامه به نقل از زکی یمانی آورد: احتمال ایجاد ارتباط میان حوزه‎های نفتی خلیج‎ فارس و بندرهای سلطان‎نشین عمان و برخی احتمالات دیگر در حال بررسی است.[۲۷]

گزارش- 838

نشریة ژون افریک چاپ فرانسه در شمارة امروز خود، در مطلبی با عنوان "جبهة داخلی" به قلم فرستادة ویژة خود به تهران، وضعیت پایتخت ایران را بررسی کرده است. این خبرنگار که با تصور وجود برخی نابسامانی‎های حاصل از جنگ به‎خصوص در ابعاد اجتماعی و اقتصادی به تهران آمده، از وضعیت عادی تهران، نظم حاکم بر شهر و چهرة غیرنظامی آن ابراز شگفتی کرده است. وجود انبوه مواد اولیه و مایحتاج زندگی، نظافت عمومی شهر، تداوم فعالیت‎های جهاد سازندگی در روستاها با وجود شرایط جنگی و کمبود درآمد ارز، از جمله موارد مهمی است که در گزارش این خبرنگار آمده است. در بخشی از مشاهدات این خبرنگار آمده است: «انتظار داشتم شهری در حال حکومت نظامی، با جوخه‎های نظامی و موانع در همه‎جا، با بازرسی بدنی در فرودگاه و در تمام نقاط شهر، بیابم. معتقد بودم با کمبودهای مختلف به واسطة جنگ و محاصره‎های اقتصادی که کشور را دربرگرفته، تهران را باید فلج‎شده بیابم. فکر می‎کردم در مقابل چند مغازه خواربار [فروشی] صف‎های طولانی ببینم ...، چیزی که برای کشوری که دو سال است در جنگ به‎سر‎می‎‎برد، طبیعی می‎باشد، اما به‎هیچ‎وجه چنین چیزی وجود نداشت. تنها در جاده‎های اطراف تهران چند نفر را با یونیفرم دیدم که آنها هم مأموران غیرمسلح پلیس راهنمایی [و رانندگی] بودند. در مورد جوخه‎های سرباز و موانع باید بگویم که در تمام مدت اقامتم در تهران حتی به یکی از آنها برخورد نکردم و تمام نظامیانی را که در خیابان دیدم، همگی عابرانی غیرمسلح بودند. تنها کسانی را که من مسلح دیدم و تعدادشان هم خیلی کم بود، [افرادی بودند که] در مقابل ساختمان‎های عمومی نگهبانی می‎دادند. مع‎ذلک برای ورود به ادارات دولتی و خدمات عمومی، بازرسی بدنی شدیدی به‎وسیلة یک کارمند غیرنظامی انجام می‎شود. این بازرسی بدنی را برای خارجیان چنین توضیح می‎دهند که منظور احتیاط اولی ه‎ای است که در نتیجة سوء ‎قصدهایی که منجر به مرگ 72 تن از برگزیدگان انقلاب، دومین رئیس‎ جمهور و نخست‎وزیرش، آقای رجایی و آقای باهنر، و غیره گشته است، اعمال می‎شود. از هنگام ازهم‎پاشیدن هسته‎های منافقین (اسمی که به مجاهدین خلق داده می‎ شود) سوء قصد به ‎جان شخصیت‎ها کم شده است، اما اکنون بمب ‎هایی در خیابان قرار داده می ‎شوند که کورکورانه مردم عادی را هدف قرار می‎ دهند. بدین ترتیب در 6 سپتامبر [15 شهریور] ماشین بمب‎گذاری‎شده‎ای در خیابان خیام نزدیک پارک ‎شهر منفجر شد و 25 کشته و 150 زخمی به جای گذاشت، در آن حوالی هیچ ‎نوع هدف نظامی یا دولتی وجود نداشت. در 11 سپتامبر بمب دیگری در میدان انقلاب منفجر می‎شود که این ‎بار خسارت زیادی به بار نمی‎آورد. این سوء قصدها که هدف‎های غیرنظامی دارند، نتایجی جز به‎ خشم ‎آوردن مردم نداشتند. بیش از پانصد هزار نفر که در مراسم تدفین قربانیان شرکت کردند، خواستار "اعدام همة تروریست‎هایی که مسلح دستگیر شوند"، شدند. بالاخره اول اکتبر [9 مهر] کامیون بمب‎گذاری‎شدة دیگری در خیابان ناصرخسرو در حوالی محل انفجار اول منفجر می‎شود. برآورد خسارت آن سنگین است، 60 نفر کشته و 717 نفر زخمی که 217 تن آنها بستری شدند. علی‎رغم این ناامنی‎ها و شرایط جنگی، فعالیت شدید تجاری در بازار حاکم است، مغازه‎ها و دست‎فروشی‎ها مملو از مواد اولیة ضروری مانند سبزیجات، میوه، گوشت، پوشاک و غیره می‎باشد. کتاب‎فروشی‎ها فراوان و پررفت‎وآمد هستند. همه نوع کتاب به زبان فارسی، عربی، انگلیسی و گاهی فرانسه، البته در مورد مذهب و همچنین در مورد ادبیات، هنر، تاریخ، علوم و حتی رمان‎های پلیسی یافت می‎شود. جواهرفروشی‎ها، فرش‎فروشی‎ها، مغازه‎های وسایل ‎خانه و وسایل برقی خانگی فراوان‎اند و مشتریان زیادی دارند. با وجود این، چیز بیهوده‎ای وجود ندارد، فروشندگان اشیا لوکس دکان خود را بسته‎اند. با دیدن معاملاتی که انجام می‎شود، می‎توان فهمید که قیمت‎ها قابل دسترس می‎باشند.» در ادامه این گزارش آمده است: «همچنین می‎توان از تمیزی خیابان‎ها و ساختمان‎های عمومی و از حفاظت و نگه‎داری وسایل تعجب نمود، در بعضی از کشورهای در حال توسعه آسانسوری که کار می‎کند به‎صورت یک معجزه است. در اینجا به‎ندرت یکی را خراب می‎یابید. چگونه می‌توان این شرایط را با کمبودهای مزمنی که در بعضی از کشورهای افریقایی و عربی حاکم است، ... مقایسه نکرد؟ این کشورهای مستقل که چندین دهه است در زمان صلح به‎سر‎می‌برند و هیچ‌گونه محاصرة اقتصادی ـ که جمهوری اسلامی از بدو تأسیسش با آن روبه‌رو است ـ بر آنها اعمال نمی‌شود، قادر نیستند حداقل نیازهای حیاتی مردم را تضمین نمایند، در صورتی که ایران این کار را انجام می‌دهد. "درآمد نفتی ما به‎خاطر فشارهای خارجی به نصف تقلیل یافته، خرج‎های نظامی ما به طور محسوسی به‎خاطر جنگ تحمیلی افزایش یافته و پول‎های خارجی ما مسدود شده است، با وجود این، ما می‎توانیم مایحتاج مردم و سربازان خودمان را تضمین کنیم بدون اینکه حتی یک دلار هم مقروض شویم. عراق قبل از جنگ سی میلیارد دلار ذخیرة ارزی داشت و 24 میلیارد دلار هم از عربستان و دیگر کشورهای خلیج [فارس] قرض کرده است، بدون اینکه توانسته باشد مسائلش را حل کند." این گفتار آقای نوربخش رئیس بانک مرکزی، نمایانگر مسئله‎ای است که ممکن است یکی از بزرگ‎ترین تناقضات انقلاب ایران با افکار عمومی باشد. قابل تحسین‎تر از همه، تلاشی است که به نفع روستاها و مناطق محروم انجام شده است. نهاد عظیمی به نام جهاد سازندگی برای این کار اختصاص یافته است. این نهاد در 17 ژوئن 1979 [27 خرداد 1358] به وجود آمده و در امور بهداشتی، آموزشی، ساختن جاده، پل، کانال‎های آبیاری، خانه، مسائل روبنایی اجتماع، تعمیرات ماشین‎آلات کشاورزی، توزیع بذر و کود و... دخالت می‎کند. [این نهاد] همچنین به‎وسیلة تعمیر وسایل جنگی، ترمیم و یا ساختن جاده‎های استراتژیک و سنگر، خاکریز و... در جنگ شرکت دارد. 2500 حقوق‌بگیر تمام‎وقت در استخدام این نهاد است و تعداد زیادی هم به‎صورت داوطلب [بدون دریافت حقوق] در آن شرکت می‌کنند. این نهاد بدون اینکه جانشین وزارتخانه‌های ذی‎نفع (بهداری، مسکن و شهرسازی، آموزش و پرورش و...) باشد، با طرد هر نوع بوروکراسی و با صرفه‌جویی در وقت و پولی که در دفاتر بررسی و کمیسیون‌های مختلف حیف‎و‎میل می‌شود، هر جایی که ضرورت ایجاب کند، وارد عمل می‌شود. جهاد سازندگی در دو سال رقم باورنکردنی از کارهای انجام‎شده ثبت نموده است. حجت‌الاسلام عبدالله نوری نمایندة [امام] خمینی در جهاد سازندگی می‌گوید: "این بهترین پاسخ برای کسانی است که وانمود می‌کردند انقلاب اسلامی قادر به تحقق بخشیدن هیچ‌گونه هدف ارادی نبوده است."» در پایان یادداشت خبرنگار ژون ‌آفریک آمده است: «من از دهکدة المپیک [در تهران] دیدن می‎کنم. در این مکان 350 خانواده، تقریباً 1600 پناهنده که در بدو ورود نیروهای عراقی مجبور به ترک خوزستان شدند، زندگی می‎کنند. آنها از اهواز، آبادان، دزفول، خرمشهر و... آمده‎اند. بعضی از آنها که ساکن شهرهایی کمتر آسیب‎دیده هستند، به شهر خود بازگشتند و بعضی دیگر (اکثر آنها) هنوز در این محل هستند. خیلی‎ها قادرند که خود معاش خودشان را تأمین کنند، مانند کارمندان شرکت ملی نفت که توانسته‎اند در ادارة مرکزی شرکت کار پیدا نمایند و وسائط حمل‎و‎نقل نیز در اختیار آنها می‎باشد. بعضی دیگر کمک می‎شوند و به‎جز محل سکونت و وسائل زندگی آنها، کمک‎های نقدی و جنسی نیز دریافت می‎کنند.»[۲۸]


منابع و مآخذ روزشمار 1361/07/21

  1. سند شماره 113128 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش امنیتی مناطق دهگانه، منطقه7، 21/7/1361، از مرکز فرماندهی سپاه، به فرماندهی کل، 26/7/1361.
  2. روزنامه اطلاعات، 24/7/1361، ص 15.
  3. خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارش‎های ویژه"، نشریه شماره 209، 23/7/1361، ص4، ایلام ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 22/7/1361.
  4. مأخذ 2، ص 15، اطلاعیه شماره 1079 ارتش جمهوری اسلامی.
  5. همان، ص 15، اطلاعیه شماره 1080 ارتش جمهوری اسلامی.
  6. روزنامة اطلاعات، 22/7/1361، ص 2، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  7. سند شماره 405671 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اخبار رادیوهای بیگانه، از روابط عمومی فرمانداری سنندج، به معاونت استانداری کردستان، 26/7/1361، صص 1 ـ 3؛ وـ سند شماره 405681 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از لشکر 28 ـ رکن 2، به استانداری استان کردستان ـ مشاور سیاسی نظامی، 24/7/1361، ص 2، رادیو صدای دمکرات، 21/7/1361.
  8. روزنامه اطلاعات، 25/7/1361، ص 11.
  9. سند شماره 348133 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان ـ رکن سوم، به استاندار استان کردستان، 22/7/1361.
  10. سند شماره 328991 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان، به استاندار استان کردستان، 28/7/1361.
  11. سند شماره 113128 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ‌: گزارش امنیتی مناطق دهگانه، منطقه 10، از مرکز فرماندهی سپاه، به فرماندهی کل، 26/7/1361.
  12. سند شماره 73161 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی ستاد منطقه3، به فرماندهی مرکز، 3/8/1361، ص 1.
  13. مأخذ 11.
  14. خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارش های ویژه"، نشریه شماره 211، 25/7/1361، ص 5، شهرکرد ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 24/7/1361.
  15. روزنامه کیهان، 21/7/1361، ص 2.
  16. مأخذ 11.
  17. سند شماره 103804 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: معاونت اطلاعات سپاه پاسداران، "گزارش‌ روزانه"، بولتن شماره 160، 21/7/1361، صص 4 و 5.
  18. مأخذ 11.
  19. مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، "صحیفه امام"، مجموعه آثار امام خمینی(س)، جلد 17، تهران: چاپ اول پاییز 1378، صص34 و 35.
  20. روزنامه جمهوری اسلامی، 22/7/1361، ص 11.
  21. اداره‌کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، "بررسی مطبوعات جهان"، نشریه شماره 256، 9/8/1361، ص 49، بولتن شوروی، 21/7/1361.
  22. روزنامه جمهوری اسلامی، 21/7/1361، ص 3.
  23. مأخذ 20، ص 12.
  24. اداره‎کل مطبوعات و رسانه‎های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، "بررسی مطبوعات جهان"، نشریه شماره 266، 2/9/1361، صص 7 ـ 9، ژون‌آفریک، چاپ فرانسه، 21/7/1361.
  25. مأخذ 15، ص 16.
  26. خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارش‌های ویژه"، نشریه شماره 208، 22/7/1361، صص 25 و 26، رادیو بی.بی.سی، 21/7/1361.
  27. مأخذ 2، ص 16.
  28. اداره کل مطبوعات و رسانه‎های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، "بررسی مطبوعات جهان"، نشریه شماره 267، 4/9/1361، صص 25 ـ 28، ژون‌آفریک چاپ فرانسه، 21/7/1361.