1362.08.18: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1362 |نام = 1362.08.18 |نام دیگر= هجده آبان |روز=18 آبان 1362 |تاریخ شمسی= 1362.08.18 |تاریخ میلادی= 9 نوامبر 1983 |تاریخ قمری= 3 صفر 1404 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.08.18</div> <div class="bootstrap-btn">1360.0...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۳۰: سطر ۳۰:




==  گزارش- 434 ==
درپی تصمیم روز گذشته فرماندهان عملیاتی برای ادامه مرحله سوم عملیات والفجر٤ در غرب ارتفاعات کانی‌مانگا و در وهله اول تصرف یال‌های غربی شاخ تارچر (1680 و 1740) و پیشروی در جاده چوارتا - نالپاریز، امروز محمدابراهیم همت فرمانده لشکر٢٧ حضرت رسول(ص)، که اجرای عملیات در ارتفاعات تا جاده مذکور را بر عهده داشت، با حضور در قرارگاه فرماندهی خاتم در دره تفی* طرح مانور این لشکر را تشریح کرد.
همت در تشریح مانور یگان خود، با بیان اینکه علاوه‌بر یال‌های غربی شاخ تارچر در نظر دارد برای تصرف ارتفاع 1904 و یال غربی آن نیز اقدام کند، افزود: عراقی‌ها از یال غربی 1904؛ یعنی ارتفاع 1700 روی یال‌های غربی شاخ تارچر تسلط دید و تیر دارند، درنتیجه برای تثبیت یال‌های غربی شاخ تارچر باید این ارتفاع (1700) نیز تصرف شود و تصرف ارتفاع 1700 نیز بدون تصرف 1904 مقدور نیست. وی همچنین اعتقاد داشت که خط پدافندی مطمئن و مستحکم باید از یال‌های غربی ارتفاع 1904 به‌سمت غرب ادامه یابد.
براساس طرح مانور، در یال‌های غربی شاخ تارچر، ارتفاع 1904 و یال غربی آن (1700) درمجموع ٦ گردان شامل ٣ گردان مانوری از لشکر27 حضرت رسول(ص) و ١ گردان مانوری از تیپ3 لشکر٢٨ کردستان ارتش وارد عمل می‌شوند و با هریک از یگان‌های مذکور یک گردان احتیاط نیز در نظر گرفته شده است.<ref>سند شماره 289/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در عملیات والفجر٤، داود رنجبر، 12/8/1362 تا 19/8/1362، صص 159 و 160؛ و- سند شماره 296/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) در عملیات والفجر٤، محمدرضا دیانی، 29/7/1362 تا 19/8/1362، صص 153، 155 و 156.</ref>
مهدی زین‌الدین فرمانده لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) نیز ضمن اشاره به اقدامات دشمن در ایجاد انواع استحکامات و موانع (مین‌گذاری، کشیدن سیم‌خاردار و...) در دره میانه و منطقه هدف این یگان، توضیح داد که برای تصرف اهداف این لشکر، ٣ گردان در نظر گرفته شده است و قرار است ١ گردان نیز از تیپ١ لشکر٢٨ کردستان همپای گردان‌های این لشکر در غرب کانی‌مانگا از ارتفاعات غربی به‌سمت جاده چوارتا - نالپاریز و سپس تا جنوب کلزآسیاب به اجرای مانور بپردازد.<ref>سند شماره 289/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 159 و 160؛ و- سند شماره 296/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 168 - 153.</ref>
پس از این جلسه و درحالی‌که یگان‌های خودی مشغول کسب آمادگی برای اجرای عملیات در شب آینده بودند، از خط مقدم منطقه غرب کانی‌مانگا خبر رسید که نیروهای عراقی ارتفاع شمال‌غربی دره میانه را خالی کرده و چند کیلومتر دورتر در ارتفاع جنوب‌غربی دره میانه مستقر شده‌اند.* به بیان دیگر، ارتش عراق با این اقدام خط خود را در این منطقه صاف کرد. درحقیقت فرماندهان عراقی باتوجه‌به عملیات دو شب پیش نیروهای خودی در این منطقه که طی آن نیروهای لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) با پیشروی ازسمت راست و چپ این ارتفاع درصدد محاصره آن برآمده بودند، با عقب‌کشیدن نیروهای عراقی مستقر در این ارتفاع آنها را از خطر محاصره‌شدن نجات دادند. اخباری که متعاقب این عقب‌نشینی به دست آمد نشان می‌داد که فرماندهی منطقه‌ای عراق علاوه‌بر حفظ خط مقدم خود در این منطقه، در دشت هایندل در جنوب این منطقه نیز (٢ کیلومتری شمال‌غربی نالپاریز) درحال تشکیل یک خط و ایجاد استحکامات دفاعی برای محافظت از نالپاریز است.
پس از عقب‌نشینی عراق از ارتفاع شمال‌غربی دره میانه، فرماندهان خودی درمورد ادامه عملیات در این محور دچار تردید جدی شدند. به‌منظور بررسی این موضوع جلسه‌ای با حضور برخی فرماندهان** در قرارگاه فرماندهی خاتم برگزار شد. عزیز جعفری معتقد بود که با این عقب‌نشینی بخشی از اهداف مورد نظر عملیات فرداشب در محور جاده غرب کانی‌مانگا خودبه‌خود تأمین شده است و معقول نیست که برای باقیمانده آن (حدود 5/1 کیلومتر) باتوجه‌به تلفات احتمالی، یک عملیات انجام شود؛ غلامعلی رشید نیز این استدلال را پذیرفت.
در ادامه این جلسه محمدابراهیم همت پیشنهاد کرد که لشکر27 حضرت رسول(ص) در دو مرحله ارتفاع یال‌های غربی تارچر (1680 و 1740)، دو ارتفاع 1904، 1900 و یال‌های غربی آن را تصرف کند و لشکر٥ نصر نیز که دارای 9 گردان نیرو است از جاده چوارتا - نالپاریز به‌سمت جنوب تک کرده و دشت خرمال را تصرف کند و سپس این دو لشکر در شمال دشت هایندل (شمال‌غربی نالپاریز) با یکدیگر الحاق کنند. کلیات این طرح مورد موافقت حاضران قرار گرفت و غلامعلی رشید نیز بلافاصله تلفنی نظر محسن رضایی را جویا شد و او نیز موافقت خود را با این طرح اعلام کرد.
پس از آن، جلسه با حضور غلامعلی رشید، عزیز جعفری، غلامحسین بشردوست و حسن دانایی‌فر دنبال شد. شرکت‌کنندگان به‌نوعی از همکاری ارتش در ادامه کار و شرکت آنها در عملیات آفندی اظهار ناامیدی کرده و به‌عنوان نمونه به عدم به‌کارگیری لشکر٣٠ گرگان که از مدت‌ها قبل حضور آن در منطقه اعلام شده بود اشاره کردند. ازاین‌رو غلامعلی رشید اعلام کرد: برای ادامه عملیات باید با اراده جدیدی وارد کار شویم و فقط به نیروهای سپاه اتکا کنیم. در برآوردی هم که از گردان‌های یگان‌ها صورت گرفت، مشخص شد که کل موجودی نیروهای سپاه حداکثر ١٩ گردان است. بدین‌ترتیب که لشکر٥ نصر 9 گردان، تیپ٣٣ المهدی(عج) ٦ گردان، لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) ٢ گردان و لشکر١٤ امام حسین(ع) ٢ گردان، البته فرماندهان حاضر در جلسه به این نکته هم توجه داشتند که ممکن است نیروهای تازه‌نفسی از اعزام‌های جدید به یگان‌های دیگری چون لشکر٣١ عاشورا و ٨ نجف ملحق شوند.<ref>سند شماره 289/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 159 و 160؛ و- سند شماره 296/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 168 - 153.</ref>
از سوی دیگر، درزمینه رویدادهای صحنه نبرد فرماندهان با ابراز رضایت از دقت و کاردانی بالای خمپاره‌اندازها درباره تأثیر این سلاح در منطقه نیز اخباری را نقل می‌کردند که ازجمله آن انفجار یک کامیون حامل حدود 20 هزار مین براثر اصابت گلوله‌های خمپاره بود. واحد شنود نیز مکالمه‌ای از عراقی‌ها را کشف کرده بود که در آن، دو تن از فرماندهان عراقی از وجود یک تانک ایرانی و شلیک این تانک به‌سمت عراقی‌ها در ارتفاع 1881 اظهار نارضایتی کرده و طبق گزارش شنود یکی از فرماندهان به طرف دیگر گفته بود که این تانک ایرانی پدر ما را درآورده است.
علاوه‌براین، در منطقه دره میانه، 13 تن از عراقی‌ها که با قرار قبلی خود را در یکی از شیارها پنهان کرده بودند، توانستند در یک فرصت مناسب به‌سمت رزمندگان ایرانی آمده و خود را تسلیم کنند.
در همین حال، خبرهای رسیده به فرمانده قرارگاه مقدم حمزه، حاکی است عراق در خطوط مقدم خود تقریباً در هر منطقه‌ای که امکان داشته است درحال احداث استحکامات، حفر کانال و کشیدن سیم‌خاردار و مین‌گذاری می‌باشد.<ref>سند شماره 296/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 161 و 162.</ref>
عزیز جعفری همچنین اعلام کرد دشمن درصدد است تا نیروهای عادی را از منطقه خارج کرده و به‌جای آن نیروهایی از گارد ریاست‌جمهوری عراق را که از زبده‌ترین نیروهای زمینی عراق هستند در خطوط مختلف جایگزین یا به‌عنوان نیروی احتیاط در منطقه مستقر کند.<ref>سند شماره 296/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص163.</ref>
==  گزارش- 435 ==
با گذشت بیش از دو ماه از تخلیه شهرهای مریوان و بانه و روستاهای اطراف این شهرها،* فراهم‌نشدن محل اسکان کافی برای اهالی این مناطق از یک‌سو و بی‌رغبتی اهالی برای سکنی‌گزیدن در مکان‌های تعیین‌شده از سوی دیگر، موجب گردیده مردم مناطق مذکور همچنان در اطراف این شهرها در وضعیت بلاتکلیف و با حداقل امکانات به زندگی خود ادامه دهند. بااین‌حال ساکنان این مناطق از هیچ‌گونه کمکی به نیروهای خودی فروگذار نمی‌کنند. دو گزارش زیر به‌نوعی بیانگر وضعیت عمومی اهالی بومی منطقه است.
فرماندهی سپاه مریوان در نامه‌ای محرمانه دراین‌باره نوشته است:
«طبق درخواست قرارگاه باتوجه‌به حساسیت منطقه و اجرای عملیات والفجر٤، سپاه مریوان اقدام به تخلیه نزدیک به 40 روستا از مردم نمود و مردم با اعتماد و حسن‌نیتی که نسبت به سپاه داشتند، با کمترین امکانات ممکن فقط وسایل مورد نیازشان را برداشته و به‌علت نبودن مسکن مناسب در کپرها، ... و چادرها سکونت کرده و متأسفانه ازسوی استانداری نیز به دادن وعده اکتفا شده و در عمل به نفع آنان هیچ اقدامی صورت نگرفته است. با این وضعیت مردم با محرومیت‌ها ساختند و لب فروبستند و در بعضی روستاها هدایایی نیز برای رزمندگان ایثارگر ارسال گردید؛ من‌جمله در بخش ساوجی تابه‌حال 39 گاو برای رزمندگان سر بریده و هرروز ٢ رأس گوسفند و 1000 عدد نان برای نیروهای خودی به خط ارسال می‌نمایند.»<ref>سند شماره 289/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در عملیات والفجر٤، داود رنجبر، 12/8/1362 تا 19/8/1362، صص 159 و 160؛ و- سند شماره 296/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) در عملیات والفجر٤، محمدرضا دیانی، 29/7/1362 تا 19/8/1362، صص 153، 155 و 156.</ref>
علاوه‌براین، در بولتن اطلاعاتی وزارت کشور هم با تأکید به مشکل اسکان اهالی این مناطق آمده است:
«درپی گذشت دو ماه از تخلیه شهر مریوان و بانه، اقدامات انجام‌شده ازسوی مسئولین بسیار اندک بوده و مشکلات 70 هزار آواره این دو شهر مرزی همچنان به قوت خود باقی است. در ١٤ روز آخر تخلیه شهر بانه، 150 دستگاه چادر در یکی از پارک‌های سقز نصب شده که فقط یک خانوار در آن اسکان یافته‌اند و صرفاً جمعیت هلال‌احمر ازنظر آذوقه کمک‌هایی به جنگ‌زدگان کرده و کار اسکان آوارگان در داخل استان پایان یافته است. گفته می‌شود 30 دستگاه خانه سازمانی نیز برای اسکان اهالی بانه در سقز آماده است که به کسی واگذار نشده است. اردوگاه‌های سنندج و سروآباد در 40 کیلومتری مریوان نمی‌تواند 20 هزار آواره مریوانی را اسکان دهند و اردوگاه سروآباد خالی است و کسی در آن اسکان نیافته است. مسئول جمعیت هلال‌احمر کردستان اظهار داشت این جمعیت برای همه آوارگان در خارج استان جا و مکان مناسب در اختیار دارد، اما مردم کمتر حاضر به ترک منطقه هستند.»<ref>سند شماره 230028 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن سیاسی اطلاعاتی وزارت کشور، 2/9/1362، ص30.</ref>
==  گزارش- 436 ==
عناصر وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی امروز نیز در مناطق نقده، محور سنندج - کامیاران و شمال بانه دست به اقداماتی زدند. در همین حال و هم‌زمان با افزایش فعالیت سازمان کومه‌له و حزب دمکرات در جنوب محور سنندج - مریوان، نیروهای خودی نیز عملیات‌هایی را برای مقابله با فعالیت‌های عناصر ضدانقلاب در مناطق عمومی بانه و اشنویه اجرا کردند.
امروز عناصر ضدانقلاب در ٧ کیلومتری نقده به یک کمپرسی شخصی که از پیرانشهر عازم نقده شده بود، کمین زدند. در این حادثه ٢ غیرنظامی شهید شدند و ١ تن نیز زخمی شد. مهاجمان پس از اجرای کمین کمپرسی را به آتش کشیده و منطقه را ترک کردند.<ref>سند شماره 355137 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات نقده به اطلاعات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 19/8/1362؛ و- سند شماره 45020 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه١١ قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی کل سپاه انقلاب اسلامی، 25/8/1362.</ref>
در همین حال، در شرق محور سنندج - کامیاران، 10 تن از افراد حزب دمکرات که برای اخاذی از مردم وارد یک روستا شده بودند در حوالی روستای ترازوله به کمین نیروهای سپاه افتادند و چند تن از آنان کشته یا زخمی شدند که جنازه ٢ تن از کشته‌ها در منطقه درگیری باقی ماند.
در شمال بانه هم حدود 50 تن از افراد وابسته به سازمان مارکسیستی مائوئیستی کومه‌له برای گرفتن مالیات از مردم وارد روستای صدبار شدند و با جمع‌کردن مردم در مسجد روستا قصد سخنرانی داشتند، اما اهالی روستا با قطع سیم بلندگوی مسجد و سردادن شعارهای اعتراض‌آمیز مانع اقدام آنها شدند. افراد کومه‌له نیز ضمن گروگان‌گرفتن 18 تن از مردم، آنجا را ترک کردند. مهاجمان پس از آنکه 10 کیلومتر از روستا دور شدند، 14 تن از گروگان‌ها را آزاد کرده و 4 تن دیگر را با خود بردند.<ref>سند شماره 113188 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، شماره 8، 17/9/1362، ص٦.</ref>
یک منبع اطلاعاتی از افزایش تحرکات سازمان کومه‌له و حزب دمکرات در منطقه عمومی ژاورود در جنوب محور سنندج - مریوان خبر داد. طبق گزارش این منبع، 100 نفر از افراد سازمان کومه‌له و 150 نفر از افراد حزب دمکرات کردستان ایران و هیز شاهو در اطراف روستاهای رشنش، دادنه، میانه، سفید بن و خواشت، عملیات گشت و جوله انجام می‌دهند. مسئولان عملیاتی این دو گروه نیز در روستای میانه جلسات هماهنگی تشکیل داده‌اند و احتمال دارد به پایگاه‌های سالیان، آویهنگ و هویه حمله کنند. این منبع اضافه کرده است که عناصر کومه‌له در این منطقه از گردانی هستند که حدود یک ماه و نیم پیش تشکیل شده است.<ref>سند شماره 359169 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 20/8/1362.</ref>
از سوی دیگر، نیروهای خودی نیز عملیات‌هایی را برای مقابله با افراد مسلح غیرقانونی انجام دادند که مهم‌ترین آنها چنین است:
در حوالی روستای کندسوره در جنوب‌غربی بانه، نیروهای قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به تعدادی از افراد مسلح وابسته به گروه‌های ضدانقلاب حمله کردند. در درگیری ایجادشده ٤ تن از افراد ضدانقلاب کشته و ٨ تن نیز زخمی شدند.<ref>سند شماره 355149 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از عملیات ناحیه به عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 18/8/1362؛ و- سند شماره 45020 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه١١ قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی کل سپاه پاسداران، 25/8/1362.</ref>
همچنین نیروهای خودی در شرق اشنویه عملیاتی را علیه افراد گروه‌های مسلح غیرقانونی اجرا کردند که در جریان آن 3 تن از عناصر وابسته به این گروه‌ها زخمی شده و منطقه را ترک کردند. طبق اخباری که بعدها به دست آمد یکی از این افراد هنگام انتقال در حوالی روستای جلدیان در جنوب اشنویه به هلاکت رسیده است.<ref>سند شماره 355140 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی اشنویه به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 19/8/1362؛ و- سند شماره 45020 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.</ref>
هم‌زمان با حوادث مذکور و در ادامه پناهندگی عناصر گروه‌های ضدانقلاب به نیروهای خودی امروز هم 2 فرد مسلح از افراد وابسته به گروه‌های شورشی خود را به نیروهای سپاه سنندج تسلیم و ضمن تحویل اسلحه درخواست امان‌نامه کردند. یک تن از این افراد از حزب دمکرات و فرد دیگر یک زن و از افراد وابسته به سازمان کومه‌له بود.<ref>سند شماره 45020 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.</ref>
در همین زمینه خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز اعلام کرد که در طول چند روز گذشته (از چهاردهم تا هجدهم آبان‌ماه) در منطقه سقز 15 نفر از وابستگان گروه‌های مسلح شامل 8 عضو کومه‌له، ٦ عضو حزب دمکرات و یک تن از افراد سازمان مجاهدین خلق (منافقین) خود را به نیروهای سپاه این ناحیه معرفی و خواستار دریافت امان‌نامه شده‌اند.
طبق این گزارش در ارومیه نیز در چند روز اخیر 10 تن از عوامل گروه‌های مسلح غیرقانونی خود را به سپاه معرفی کرده‌اند. خبرگزاری جمهوری اسلامی علت اصلی روی‌گردانی این افراد را اجرای عملیات پاک‌سازی نیروهای خودی در منطقه آلان در جنوب‌غربی سردشت و اجرای عملیات والفجر٤ در منطقه عمومی شیلر ذکر کرده است.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 22/8/1362، ص٢.</ref>
==  گزارش- 437 ==
درپی اظهارات هفته گذشته عبدالرحمن قاسملو دبیرکل حزب دمکرات کردستان ایران، مبنی‌بر توافق درباره بندهایی از طرح خودمختاری کردستان در شورای ملی مقاومت* که وی تصویب نهایی آن را به روزهای آینده و اعلام رسمی توسط مسئول سازمان مجاهدین خلق (منافقین) موکول کرده بود، امروز مسعود رجوی در پاریس اعلام کرد که تمامی گروه‌های وابسته به شورای ملی مقاومت (که وی ریاست آن را بر عهده دارد) طرح خودمختاری کردستان ایران را تصویب کرده‌اند.
دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری در مقاله‌ای تحلیلی طرح خودمختاری در این برهه زمانی را به‌نوعی پوشش تبلیغاتی برای گریز از شکستی دانست که نیروهای خودی در منطقه عمومی آلان و منطقه شیلر در عملیات والفجر4 به آنها تحمیل کرده‌اند. در این مقاله علاوه‌بر اشاره به حمایت تبلیغاتی رسانه‌های غربی از این طرح و بررسی علل آن، بمباران شیمیایی مناطق کردنشین توسط ارتش عراق به‌نوعی تغییر راهبرد رژیم صدام از اتکاء اصلی به گروه‌های مسلح غیرقانونی و دردست‌گرفتن ابتکارعمل در این مناطق عنوان شده است. بخش‌هایی از این بررسی تحلیلی چنین است:
حزب دمکرات به‌دنبال ضرباتی که از اوایل سال 13٦٢ ازطرف رزمندگان اسلام متحمل شده بود قصد داشت که با تشکیل کنگره ششم حزب در داخل کشور یک جریان سیاسی و تبلیغاتی ایجاد کرده تا بلکه بتواند آثار حملات رزمندگان اسلام را بدین‌وسیله تخفیف دهد. پس از عملیات افتخارآفرین در منطقه آلان سردشت و پیروزی‌های بزرگ آن (تصرف محل برگزاری کنگره و فرار ضدانقلابیون و انتقال تشکیلات گروهک‌ها به خاک عراق) و حرکت‌های سیاسی جمهوری اسلامی (مطرح‌کردن امان‌نامه و جریان اتمام‌حجت با ضدانقلاب) و تأثیر آنها بر امنیت کردستان، اربابان امپریالیستی ضدانقلابیون برای جبران این شکست‌ها سعی کردند که با عنوان‌کردن طرح خودمختاری ضمن جلوگیری از بازتاب این پیروزی‌ها پیکر سیاسی رو به مرگ گروهک‌ها را سرپا نگه دارند.
در مرحله اول تهاجم امپریالیزم خبری، سعی می‌شود تا با نسبت‌دادن بمباران‌های شیمیایی در منطقه کردستان - که توسط رژیم بعثی صورت گرفته است - به جمهوری اسلامی، ضدانقلاب داخلی را که درنتیجه همکاری با رژیم بعثی ازسوی مردم در تنگنا قرار گرفته است نجات بخشند؛ زیرا ضدانقلاب در طول سلطه چندین ساله‌اش بر بخش عظیمی از مناطق کردنشین جوی ایجاد کرده بود که گویا دولت عراق پشتیبان مردم کردستان ایران بوده و پشتیبانی و تدارک گروهک‌ها نیز به همین منظور می‌باشد، ولی تحولات منطقه و سرکوب ضدانقلابیون داخلی به‌موازات جنگ تحمیلی (به‌خصوص پس از عملیات والفجر٢) و سقوط منطقه راهبردی حاج‌عمران، باعث گردید تا رژیم بعثی از اتکاء خود به ضدانقلابیون داخلی کاسته و خود مستقیم وارد کارزار شود. دراین‌رابطه عراق سعی کرد ازطریق بمباران‌های متوالی شهرهای مرزی و به‌طور وحشیانه به مردم منطقه چنین تفهیم کند که امنیت آنها در سایه حضور ضدانقلاب در منطقه بوده است. ضدانقلاب نیز هم‌زمان با بمباران‌های فوق کوشید این خط را در مردم تقویت کند و به تعریف خود و رژیم بعثی بپردازد که برای نیل به این هدف معمولاً دو مرحله را در نظر می‌گرفت:
در ابتدا، با تکذیب این بمباران‌ها ازسوی رژیم بعثی و نسبت‌دادن آنها به جمهوری اسلامی، به‌دلیل قساوت بیش از حد صدامیان در بمباران مناطق مسکونی، ضدانقلاب به‌شدت ازسوی مردم کردستان تحت فشار قرار گرفته و ادعای ضدانقلاب مبنی‌بر بمباران مناطق توسط جمهوری اسلامی بیشتر به‌منظور خروج از این فشار می‌باشد.
مرحله دوم تهاجم تبلیغاتی استکبار غرب و بلندگوهایش به‌عنوان تصویب خودمختاری کردستان ازسوی شورای ملی مقاومت نیز همانند مرحله اول با تمسخر و استهزاء مردم منطقه روبه‌رو شد و هیچ‌گونه بازتابی در منطقه نداشته که مهم‌ترین دلیل خنثی‌شدن توطئه‌های تبلیغاتی فوق عدم دقت کافی برای زمینه‌سازی ازسوی ضدانقلاب و موضع انفعالی آنها ناشی‌از عملیات والفجر٤ بوده است.<ref>سند شماره 113752 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن ویژه مناطق کردنشین، شماره 142، 27/8/1362، صص ٣ و ٤.</ref>
==  گزارش- 438 ==
ستاد مشترک جنگ‌های نامنظم قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) از هماهنگی گروه‌های ضدانقلاب ایرانی با نظامیان عراقی، کرد‌های مسلح تحت حمایت عراق و اتحادیه میهنی کردستان عراق (طالبانی‌ها) از یک‌سو و هماهنگی نیروهای جلال طالبانی با ارتش عراق از سوی دیگر به‌منظور مقابله با نیروهای ایرانی در منطقه چوارتا* خبرداد.
گزارش ستاد جنگ‌های نامنظم قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی این قرارگاه حاکی است: امروز نمایندگان گروه‌های حزب دمکرات ایران، جلالی‌ها (طالبانی‌ها) و بعثی‌ها و نماینده و سرپرست جاش‌های عراقی جلسه‌ای در اطراف برزنجه تشکیل داده تا با وحدت و همکاری یکدیگر علیه جمهوری اسلامی بجنگند.
در گزارش بعدی این ستاد نیز آمده است: فرمانده جلالی‌ها در منطقه چوارتا به نام بکرحاج صفر نامه‌ای به فرمانده نظامی قرارگاه سیدصادق نوشته و از وی تقاضای کمک نظامی و تسلیحاتی کرده تا آنها هم در جنگ علیه ایران در منطقه چوارتا کمک کنند و فرمانده سپاه یکم ارتش عراق هم دستور داده است مهمات دراختیار آنان قرار داده شود.<ref>سند شماره 20897 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مشترک جنگ‌های نامنظم به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 22/8/1362.</ref>
==  گزارش- 439 ==
اظهارات دیروز یک مقام رسمی در عراق مبنی‌بر تصمیم این کشور به انهدام تأسیسات نفتی ایران به‌عنوان راهی برای پایان‌دادن به جنگ، امروز انعکاس گسترده‌ای در رسانه‌های خارجی داشت. در همین حال مقامات ایران تصمیمات مرتبط با وقوع یک بحران احتمالی در خلیج‌فارس را بررسی کردند.
به گزارش رادیو اسرائیل، «مفسران غرب تهدیدات عراق را مبنی‌بر هدف‌گیری تأسیسات نفتی ایران بسیار جدی تلقی کرده و اظهار داشتند که این مسئله باعث تشدید بحران در خاورمیانه [غرب آسیا] خواهد شد.» این رادیو افزود: «مفسران غرب همچنین گفتند که تاریخ حمله عراق به تأسیسات ایران به رویدادهای فعلی لبنان و درگیری امریکا در این منطقه بستگی دارد. درصورتی‌که ایالات متحده علیه سوریه به یک اقدام تلافی‌جویانه دست بزند، عراق نیز موقعیت را برای درهم‌کوبیدن تأسیسات نفتی ایران در جزیره خارک مغتنم خواهد شمرد.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 19/8/1362، صص 6 و 7، رادیو اسرائیل، 18/8/1362.</ref>
از سوی دیگر، احتمال پیدایش شرایط تازه‌‌ای درزمینه گسترش جنگ در منطقه خلیج‌فارس، مقامات تصمیم‌گیرنده در ایران را بر آن داشت تا راه‌حل‌های مختلفی را مورد بررسی قرار دهند. حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی دراین‌باره نوشته است: «[در جلسه سران قوا] درباره جنگ، احتمال رسیدن به بستن تنگه هرمز و عواقب آن و چراغ سبز نشان‌دادن به شوروی برای ارعاب غرب و راه باز شدن جهت همکاری با شوروی درصورت بسته‌شدن تنگه هرمز بحث شد.»*<ref>اکبر هاشمی رفسنجانی، آرامش و چالش (کارنامه و خاطرات سال 1362)، به اهتمام مهدی هاشمی، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ سوم، 1386، ص280.</ref>
همچنین به نوشته روزنامه کیهان ناخدا اسفندیار حسینی فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، در بازدید اخیر خود از پایگاه هوایی - دریایی بوشهر و اسکادران‌های مستقر در آن به بررسی آمادگی رزمی پرسنل منطقه دوم دریایی بوشهر - خارک پرداخت.<ref>روزنامه کیهان، 18/8/1362، ص2.</ref> در همین زمینه رادیو اسرائیل نیز امروز در گزارشی گفت: «هم‌زمان با تهدیدات عراق دایر بر اینکه قصد دارد تأسیسات نفتی جزیره خارک را با خاک یکسان کند، ناخدا اسفندیار حسینی فرمانده نیروی دریایی جمهوری اسلامی، طی دیداری از جزیره خارک آمادگی نظامی قوای ایران را در این جزیره مورد ارزیابی قرار داد.» این رادیو افزود: «گزارش‌های قبلی حاکی‌از آن بود که جمهوری اسلامی ایران به تدابیر امنیتی خود در خلیج‌فارس افزوده تا درصورت لزوم بتواند تنگه هرمز را ببندد.» رادیو اسرائیل در ادامه گزارش خود بار دیگر ضمن اشاره به خبر ورود یک ناوشکن امریکایی همراه با یک رزم‌ناو بزرگ به بندر دوبی یادآور شد که این بندر در مجاورت تنگه هرمز قرار دارد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 235، 19/8/1362، ص35، رادیو اسرائیل، 18/8/1362.</ref>
علاوه‌براین امروز روزنامه فیگارو (چاپ پاریس) با اشاره به سخنان اخیر وزیر امور خارجه فرانسه در مجلس این کشور درمورد تحویل سوپراتانداردهای فرانسوی در زمان تعیین‌شده به عراق نوشت: «افشای این مطلب ازسوی شسون نشان می‌دهد که اولین اخبار منتشره راجع به فروش این هواپیماها صحیح بوده است.» فیگارو براین‌اساس، ضمن اشاره به اظهارات روز گذشته یک مسئول عالی‌رتبه عراقی افزود: «ازنظر رهبران بغداد، بمباران تأسیسات نفتی خارک اجتناب‌ناپذیر تلقی می‌شود.»<ref>همان، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/8/1362.</ref> خبرگزاری رویتر نیز در گزارشی به انتشار جزئیات بیشتری از سخنان اخیر وزیر امور خارجه فرانسه پرداخت که حاکی است شسون تهدیدات ایران را مبنی‌بر بستن تنگه هرمز "غیرواقعی" دانسته و گفته است بستن این تنگه ازنظر فنی امکان‌پذیر نیست.<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 19/8/1362، ص7، رادیو اسرائیل، 18/8/1362.</ref>
درعین‌حال گزارش خبرگزاری آلمان‌غربی حاکی است رهبران شش کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در اجلاس دوحه «مسئله رویارویی با بسته‌شدن تنگه هرمز را ازطریق ساختن یک لوله نفتی که کشورهای حوزه خلیج‌فارس را با عمان مرتبط می‌سازد مورد بحث و گفت‌وگو قرار دادند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 236، 20/8/1362، ص7، منامه - خبرگزاری آلمان‌غربی، 19/8/1362.</ref> خبرگزاری رویتر دراین‌زمینه به نقل از «منابع صنعتی» گزارش داد که «عربستان سعودی درحال ساختن یک مخزن نفتی شناور است تا خطر مسدودشدن تنگه هرمز را به حداقل برساند.» به گفته منابع مذکور «عربستان سعودی ساختمان این مخزن را که ابعادی نامعلوم داشته و در خارج از تنگه هرمز قرار می‌گیرد آغاز کرده است.» رویتر به نقل از منابع مورد اشاره ظرفیت این مخزن را بین 5/1 تا 3 میلیون تن برآورد کرده است.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 235، 19/8/1362، ص17، بحرین - خبرگزاری رویتر، 18/8/1362.</ref>
==  گزارش- 440 ==
تعدادی از رزمندگان ایرانی که در یکی از مناطق عملیاتی والفجر4 براثر بمباران شیمیایی عراق مصدوم شده بودند، 75 تا 80 درصد بینایی خود را از دست دادند. خبرگزاری جمهوری اسلامی امروز ضمن اعلام این مطلب افزود این تعداد که در بیمارستان طرفه تهران بستری شده‌اند همچنین «به‌کلی اشتهای خود را از دست داده‌اند.» بنا به این گزارش، یک رزمنده مصدوم در تشریح حمله شیمیایی صورت‌گرفته در عمق 40 کیلومتری خاک عراق گفت: «چهار فروند هواپیمای عراقی در منطقه اقدام به بمباران کرده که براثر انفجار بمب‌ها گازی بی‌رنگ که بوی پیاز گندیده یا گاز بوتان می‌داد در فضا منتشر شد که بوی آن تا 6 ساعت پس از انفجار نیز به مشام می‌رسید. افرادی که در این فضا تنفس کردند دچار سوزش و قرمزی چشم‌ها شده و حالت تهوع شدیدی به آنان دست داد.» رزمنده دیگری از قول پزشکان معالجش گفت که «80 درصد بینایی خود را از دست داده و تنها رنگ‌های سیاه و سفید را از فاصله یک تا دو متری تشخیص می‌دهد.» خبرگزاری جمهوری اسلامی یادآور شده است: «اغلب مجروحین این حادثه، ارتشی، بسیجی و عضو سپاه پاسداران بوده و در بین آنان عده‌ای از امدادگران هلال‌احمر و وزارت بهداری نیز وجود دارند.»<ref>همان، ص4، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/8/1362.</ref>
همچنین درپی درخواست ایران از سازمان ملل برای تحقیق درباره استفاده عراق از سلاح‌های شیمیایی در جنگ، رادیو اسرائیل در گزارشی اعلام کرد: «دولت ایران، عراق را متهم کرد که در درگیری‌های اخیر دو کشور سلاح‌های شیمیایی به کار برده است.» این رادیو با اشاره به نامه سعید رجایی خراسانی نماینده دائم ایران در سازمان ملل، افزود: در این نامه خواسته شده تا «به نماینده سازمان ملل که قبلاً برای بررسی خرابی‌های ناشی‌از جنگ به منطقه رفته بود وکالت داده شود تا با آزمایشی بر روی سلاح‌های مزبور صحت ادعای ایران را تأیید کند.» رادیو اسرائیل اضافه کرد رجایی خراسانی «درباره نحوه حملات سخنی نگفت، ولی افزود که اطلاعات و وقایع لازمه را در گزارشی جداگانه بعداً تسلیم دبیرکل سازمان ملل خواهد کرد.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 19/8/1362، ص8، رادیو اسرائیل، 18/8/1362.</ref>
==  گزارش- 441 ==
رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی اعلام کرد باوجود شرایط جنگی، مازاد تراز پرداخت‌های ایران در سال گذشته حدود 6 میلیارد دلار بوده است.
محسن نوربخش امروز در مصاحبه با خبرنگاران داخلی و خارجی ضمن اشاره به موضوع تحمیل جنگ و آثار آن بر اقتصاد کشور گفت: «این جنگ که از 4 سال پیش آغاز شده در همه ابعاد و زمینه‌ها، جنگی نابرابر بوده است. براساس آمار منتشره ازجانب منابع رسمی بین‌المللی و صندوق بین‌المللی پول، عراق در آغاز حمله به ایران از 30 میلیارد دلار ذخیره ارزی برخوردار بود و کمک‌های سالیانه‌ای که ازطریق حکومت‌های شیخ‌نشین خلیج‌فارس به این رژیم می‌شود - که همچنان ادامه دارد - بالغ‌بر 18 تا 20 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. همچنین این کشور در آغاز جنگ از مازاد درآمدی معادل 60 درصد بودجه برخوردار بود و در مقابل، جمهوری اسلامی ایران در همان هنگام با تنگنای اقتصادی شدیدی که حاصل فشار کشورهای امپریالیستی جهان بود مقابله می‌کرد. قسمت اعظم ذخایر ارزی ما در ابتدای جنگ توسط امریکا بلوکه شده و غیرقابل استفاده مانده بود. ازنظر فروش نفت و درآمدهای ارزی حاصل از آن با مشکلات زیادی روبه‌رو بودیم و از سوی دیگر، اقتصاد ما با کسری بودجه مواجه گردیده بود.»
رئیس کل بانک مرکزی سپس به مقایسه وضعیت فعلی اقتصاد ایران و عراق پرداخته و افزود: «ذخایر ارزی رژیم عراق درحال‌حاضر درحدود 2 میلیارد و 300 میلیون دلار است و میزان بدهی این کشور بیش از 60 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود و از دو سال پیش، هر سال با کسری بودجه‌ای معادل 60 درصد درآمدهایش روبه‌رو است و این درحالی است که میزان بدهی‌های ایران به کشورهای خارجی که پیش از انقلاب اسلامی بالغ‌بر 15 میلیارد دلار بود، هم‌اکنون به کمتر از یک میلیارد دلار و حتی چیزی حدود 500 میلیون دلار کاهش یافته و ازنظر ذخایر ارزی ما موفق شدیم در سال گذشته تراز پرداخت‌های مثبت داشته باشیم و به مازاد تراز پرداخت بالغ‌بر 6 میلیارد دلار دست یافتیم و این نشانه‌ای از روند مثبت اقتصاد ما می‌باشد.» وی ذخایر ارزی کشور تا پایان سال 1357 را بالغ‌بر 18 میلیارد دلار عنوان کرد و درمورد ذخایر بانک‌ها بعد از انقلاب اسلامی اظهار کرد: «به‌طورکلی دارایی‌های بانک‌ها بعد از انقلاب اسلامی افزایش یافته و میزان سپرده‌های مردم در بانک‌ها سال گذشته به‌طور متوسط رشدی معادل 38 درصد داشته است.»
نوربخش درباره مسئله تورم در کشور ضمن رد امکان انتشار اسکناس بدون پشتوانه گفت: «درمورد تورم هیچ کشوری را نمی‌توان یافت که درحال جنگ باشد و از هیچ کشور دیگری نیز کمک نگیرد و تورمی پایین‌تر از 10 درصد داشته باشد و درحال‌حاضر [براساس] برآوردهای انجام‌شده تورم در کشور ما حدود 20 درصد می‌باشد که با شرایط جنگی فعلی رقم قابل‌دفاعی است.» وی درمورد چگونگی مهار تورم و ابزار مورد استفاده تصریح کرد: «مهم‌ترین ابزاری که در شرایط حاضر برای خنثی‌کردن اثرات تورم از آن استفاده می‌کنیم، نظارت و کنترل دولت بر توزیع می‌باشد.» رئیس کل بانک مرکزی درمورد هزینه‌های جنگ اعلام کرد: «این هزینه‌ها سالانه 30 درصد بودجه را به خود اختصاص می‌دهد و براساس آمار سازمان برنامه‌وبودجه تاکنون از تخریب منازل مردم دراثر جنگ رقمی بیش از 150 میلیارد دلار خسارت دیده‌ایم.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 19/8/1362، ص13.</ref>
==  گزارش- 442 ==
امروز درزمینه روابط و همکاری‌های فنی و اقتصادی عراق با کشورهای بلغارستان و امارات متحده عربی اخباری منتشر شد.
به گزارش خبرگزاری عراق، طه یاسین رمضان عضو شورای فرماندهی و معاون اول نخست‌وزیر عراق، برای دیداری رسمی راهی کشور بلغارستان شد. قرار است وی پس از بلغارستان به کشور رومانی سفر کند. رمضان هدف از این سفر را «گسترش روابط همکاری» میان عراق و این دو کشور عنوان کرد و افزود که «در جریان دیدار خود اوضاع منطقه، اوضاع بین‌المللی و تحولات جنگ عراق و ایران را با مقامات بلندپایه رومانی و بلغارستان مورد بحث و بررسی قرار خواهد داد.» در این سفر حسن علی وزیر بازرگانی، محمد فاضل ‌حسین وزیر مسکن و عمران و عصمت کتانی معاون وزیر امور خارجه و تعداد دیگری از مقامات عراقی یاسین رمضان را همراهی می‌کنند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 235، 19/8/1362، ص24، بغداد - خبرگزاری عراق، 18/8/1362.</ref>
رادیو صوت‌الجماهیر گزارش داد رمضان پس از ورود به صوفیه مذاکرات خود را با گریشا فیلیپو نخست‌وزیر بلغارستان، درباره «راه‌های تقویت روابط دوجانبه در تمامی زمینه‌ها و بررسی روند فعالیت‌های مشترک عراق و بلغارستان» آغاز کرد.<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 20/8/1362، ص8، رادیو صوت‌الجماهیر، 19/8/1362.</ref>
از سوی دیگر، خبرگزاری امارات متحده عربی گزارش داد درپی دیدار رسمی بکر محمد رسول وزیر کار و امور اجتماعی عراق از ابوظبی، امروز موافقت‌نامه‌ای «پیرامون همکاری تکنیکی درمورد کار و برنامه‌های اجتماعی» میان عراق و امارات به امضا رسید. بنا به این گزارش، «این موافقت‌نامه سه‌ساله اهمیت حمایت از مؤسسات کاری و اجتماعی در امارات را ازطریق مجهزساختن آنها به متخصصین عراقی به‌ویژه در امور آموزش مورد تأکید قرار می‌دهد.» این گزارش افزود: «وزیر کار و امور اجتماعی امارات متحده عربی درپی انجام مراسم امضا، موافقت‌نامه مذکور را آغازی برای همکاری ممتد بین دو کشور درزمینه کار و امور اجتماعی توصیف کرد.»<ref>سند شماره 230028 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن سیاسی اطلاعاتی وزارت کشور، 2/9/1362، ص30.</ref>
==  گزارش- 443 ==
برخی اخبار و گزارش‌ها از روند رو به گسترش روابط مصر با عراق و مواضع مقامات مصری در قبال تحولات جنگ ایران و عراق حکایت دارد. طه یاسین رمضان معاون نخست‌وزیر عراق در میانه راه خود در سفر به بلغارستان وارد قاهره پایتخت مصر شد و با پطروس غالی وزیر مشاور در امور خارجه مصر، «پیرامون روابط دوجانبه و مسائل خاورمیانه [غرب آسیا] گفت‌وگو کرد.» روزنامه کیهان با درج این خبر به نقل از «منابع آگاه عربی» افزود: حسنی مبارک رئیس‌جمهور مصر، پس از دعوت از صدام حسین رئیس‌جمهور عراق، وی را از قصد خود مبنی‌بر دیدار از عراق در موقعیتی مناسب مطلع ساخته است. به گفته این منابع دیدار مبارک از عراق ممکن است قبل از پایان سال جاری میلادی انجام بگیرد.<ref>روزنامه کیهان، 19/8/1362، ص24.</ref>
در همین حال، وزیر امور خارجه مصر ضمن اذعان به کمک تسلیحاتی به عراق، تلاش این کشور برای تغییر موازنه راهبردی میان ایران و عراق در جنگ را رد کرد. به گزارش خبرگزاری آلمان‌غربی از قاهره کمال حسن علی در مصاحبه‌ با هفته‌نامه آخرالساعه همچنین اظهار عقیده کرد: «جت‌های سوپراتاندارد که فرانسه به عراق تحویل داده یک نیروی بازدارنده دراختیار بغداد گذارده است.» وزیر امور خارجه مصر گزارش‌ها مبنی‌بر شرکت خلبانان مصری در عملیات جنگ خلیج‌فارس را تکذیب کرد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 235، 19/8/1362، ص5، قاهره - خبرگزاری آلمان‌غربی، 18/8/1362.</ref>
از سوی دیگر، رادیو اسرائیل امروز گزارش داد: «وزیر دفاع مصر ژنرال عبدالحلیم ابوغزاله، امکان دخالت مصر در جنگ خلیج‌فارس را تکذیب کرد و مطالبی را که مطبوعات کویت دراین‌مورد از قول وی انتشار داده بودند، بی‌اساس خواند.» بنا به این گزارش، «روزنامه‌های کویت از قول وزیر دفاع مصر نوشته بودند که آن کشور ممکن است تحت شرایط معین و درعین همکاری با نیروهای غربی در جنگ خلیج‌فارس شرکت جوید.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 19/8/1362، ص7، رادیو اسرائیل، 18/8/1362.</ref>
==  گزارش- 444 ==
سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در بیانیه پایانی چهارمین اجلاس خود در دوحه پایتخت قطر ضمن اعلام حمایت از قطعنامه اخیر شورای امنیت سازمان ملل، از ایران و عراق خواستند به جنگ خود پایان دهند.
گزارش رادیو امریکا دراین‌مورد حاکی است: رهبران شش کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در بیانیه خود خواستار «پایان درگیری، تهدید و کینه‌ورزی علیه کشتیرانی در خلیج‌فارس» شدند.<ref>همان، ص5، رادیو امریکا، 18/8/1362.</ref> رادیو اسرائیل نیز در گزارشی گفت: «سران شش کشور عضو شورای همکاری خلیج [فارس] در اجلاس خود جزئیات برنامه دفاعی خود را به‌منظور حفظ آزادی رفت‌وآمد کشتی‌ها در خلیج‌فارس در مقابل تهدیدات ایران مورد ارزیابی و تصویب نهایی قرار دادند. آنها همچنین آمادگی خود را برای میانجیگری به‌منظور خاتمه جنگ ایران و عراق اعلام داشتند.»<ref>همان، ص7، رادیو اسرائیل، 18/8/1362.</ref> به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس از ابوظبی عبدالله بشاره دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس، ضمن آنکه به نمایندگی از این شورا درخواست سازمان ملل برای برقراری آتش‌بس بین ایران و عراق را مورد تأیید قرار داد، تأکید کرد که سران شورای همکاری «از پذیرش این درخواست توسط عراق استقبال کردند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 236، 20/8/1362، ص11، ابوظبی - خبرگزاری یونایتدپرس، 19/8/1362.</ref>
همچنین روزنامه کویتی الوطن درمورد تصمیم سران شورا در اجلاس دوحه درزمینه یک برنامه دفاعی مشترک، فاش ساخت سران شورای همکاری نسبت به «تشکیل یک نیروی صدهزار نفری در خلیج [فارس] و همچنین تشکیل پایگاه دریایی در عمان به توافق رسیده‌اند.» الوطن با اشاره به موافقت شورای همکاری با اعتراض کویت به بعضی از بندهای قرارداد امنیتی این شورا افزود: «سران شورای همکاری با طرح بحرین مبنی‌بر بی‌طرفی خلیج‌فارس در عملیات نظامی موافقت کرده‌اند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 238، 22/8/1362، صص 19 و 20، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/8/1362.</ref>
==  گزارش- 445 ==
مقامات امریکا امروز اعلام کردند تقویت نیروهای نظامی این کشور در خاورمیانه (غرب آسیا) ارتباطی با پاسخ احتمالی این کشور به انفجارهای اخیر بیروت در لبنان ندارد. در همین حال نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، سوریه را یک خطر برای این رژیم دانست.
رادیو امریکا امروز گزارش داد: «واینبرگر وزیر دفاع امریکا، اعضای کمیته فرعی دفاعی این کشور را آگاه کرد که درباره مشخص‌نمودن گروه مسئول حادثه انفجار مقر نیروهای تفنگ‌داران امریکایی در لبنان پیشرفت‌هایی حاصل شده است.» به گفته این رادیو جلسه کمیته مذکور «محرمانه بود ولی یکی از اعضای آن اطلاعات مزبور را دراختیار خبرنگاران گذاشت و گفت تقویت نیروهای ایالات متحده در لبنان پاسخ به انفجار[های بیروت] نمی‌باشد.» وزیر دفاع امریکا خاطرنشان کرد: «تقویت نیروهای امریکایی در خاورمیانه [غرب آسیا] ناشی‌از تهدیدات عادی می‌باشد.» رادیو امریکا درعین‌حال یادآور شد: «دمشق نیروهای خود را به‌حال آماده‌باش کامل درآورده است و نیروهای امریکایی و اسرائیلی را متهم به انجام یک هجوم گسترده علیه سوریه کرده است، اما مقامات امریکایی و اسرائیلی چنین خبری را مورد تأیید قرار ندادند و گفتند هیچ‌گونه اقدامی [تصمیمی] دراین‌مورد گرفته نشده است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 235، 19/8/1362، ص5، رادیو امریکا، 18/8/1362.</ref>
در همین حال به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس از تل‌آویو، اسحاق شامیر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، در اولین مصاحبه تلویزیونی خود گفت: «سوریه در تلاش بسیار برای همسانی استراتژیک با اسرائیل است و ما این را یک خطر می‌بینیم و باید این موضوع را به حساب بیاوریم.» وی همچنین تصریح کرد: «حافظ اسد رئیس‌جمهوری سوریه، آخرین نفر در رشته رهبران عرب مخالف اسرائیل است.» شامیر افزود: «در زمانی این خطر ازجانب ناصر در مصر بود و سپس پرزیدنت صدام حسین در عراق.» وی درعین‌حال خاطرنشان کرد: «خطر یک جنگ قریب‌الوقوع با سوریه در میان نیست و افزود پایان جنگ لبنان نزدیک است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 236، 20/8/1362، ص37، تل‌آویو - یونایتدپرس، 19/8/1362.</ref>
==  گزارش- 446 ==
منابع مختلف از برقراری آتش‌بس میان جناح‌های فلسطینی درگیر در شمال لبنان خبر دادند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، یاسر عرفات امشب اعلام کرد آتش‌بس میان گروه‌های رقیب فلسطینی در طرابلس و حومه آن در ساعت 19:30 به وقت محلی (21:30 به وقت تهران) به اجرا درآمد. از سوی دیگر، سخنگوی ناراضیان سازمان آزادی‌بخش فلسطین در دمشق گفت که «نیروهای وی آماده‌اند که از آتش‌بس متابعت کنند.» بااین‌حال 4 ساعت پس از اعلام آتش‌بس، طرف‌داران عرفات مدعی شدند منطقه بداوی همچنان زیر آتش قرار دارد. بنا به این گزارش، «قبلاً یک عضو هیئت نمایندگی [عرب] در دوحه گفته بود آتش‌بس که توسط یک هیئت نمایندگی عرب در دمشق با شرکت ناراضیان سازمان آزادی‌بخش فلسطین و یاسر عرفات تهیه و تنظیم شده ممکن است در ظرف 24 ساعت به مورد اجرا گذارده شود.»
همچنین خبرگزاری رسمی لیبی (جانا) نیز گزارش داد: حافظ اسد رئیس‌جمهوری سوریه و معمر قذافی رهبر لیبی، در تماس تلفنی موافقت کردند به‌طور مشترک برای برقراری آتش‌بس بین نیروهای رقیب فلسطینی تلاش کنند. طبق این گزارش، «توافق تلفنی امشب قذافی به‌دنبال پادرمیانی هیئت نمایندگی شش کشور عربی اعلام شد.» به گزارش واحد مرکزی خبر به نقل از خبرگزاری فرانسه «دولت امریکا [امروز] از کشورهای منطقه خاورمیانه [غرب آسیا] خواستار تلاش برای خاتمه‌دادن به جنگ در شمال لبنان شد.» جمهوری خلق چین نیز خواستار آتش‌بس میان جناح‌های درگیر فلسطینی در لبنان شده و حمایت بعضی از کشورهای عرب از شورشیانی که علیه عرفات می‌جنگند را «غیرقابل تحمل» توصیف کرده است.
خبرگزاری فرانسه در گزارش دیگری اعلام کرد تاس خبرگزاری رسمی شوروی «با سه هفته تأخیر پیام یاسر عرفات به آندروپوف مرد شماره یک شوروی را انتشار داد که عرفات در آن خواستار هرگونه کمک به سازمان آزادی‌بخش فلسطین شده بود.» بر پایه این گزارش «تأخیر در انتشار پیام عرفات ازسوی تاس به‌عنوان اعلام موضع شوروی پس از یک دوره تردید و تفکر تلقی شده است.»<ref>روزنامه کیهان، 19/8/1362، ص24.</ref>
همچنین امروز پیش از اعلام آتش‌بس میان گروه‌های متخاصم فلسطینی، رهبران شش کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در بیانیه پایانی خود در اجلاس دوحه «حمایت شورای همکاری خلیج‌فارس را از سازمان آزادی‌بخش فلسطین به‌عنوان تنها نماینده برحق خلق فلسطین ابراز داشتند.» به گزارش رادیو امریکا «در این بیانیه از ناراضیان مورد حمایت سوریه خواسته شده است که ازطریق مذاکره به اختلافات خود پایان دهند.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 19/8/1362، ص6، رادیو امریکا، 18/8/1362.</ref>
به گزارش خبرگزاری فرانسه از دمشق، «مطبوعات سوریه امروز ضمن انتقاد از روش عرفات رئیس کمیته اجرایی سازمان آزادی‌بخش فلسطین، وی را عامل ایجاد اختلاف بین فلسطینی‌ها دانستند.» بر پایه این گزارش، روزنامه البعث ارگان حزب حاکم بعث سوریه، ضمن یادآوری تلاش‌های شاه‌حسین برای متوقف‌کردن انقلاب فلسطین نوشت: «اگر تلاش‌های سوریه نبود، دولت اردن تاکنون عرفات را در موافقت‌نامه کمپ ‌دیوید و طرح ریگان شرکت داده بود.» همچنین روزنامه نیمه‌‌رسمی الثوره نیز نوشت: «بین بحرانی که توسط عرفات در شمال لبنان ایجاد شد و نمایش قدرت امریکائیان در دریای مدیترانه ارتباطی وجود دارد. عرفات فساد و سوداگری را جایگزین ارزش‌های انقلابی مبارزه فلسطینیان نموده است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 235، 19/8/1362، ص32، دمشق - خبرگزاری فرانسه، 18/8/1362.</ref>




نسخهٔ کنونی تا ‏۹ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۲۵

روزشمار جنگ سال 1362
1362.08.18
نام‌های دیگر هجده آبان
تاریخ شمسی 1362.08.18
تاریخ میلادی 9 نوامبر 1983
تاریخ قمری 3 صفر 1404


1359.08.18
1360.08.18
1361.08.18
1363.08.18
1364.08.18
1365.08.18
1366.08.18





گزارش- 434

درپی تصمیم روز گذشته فرماندهان عملیاتی برای ادامه مرحله سوم عملیات والفجر٤ در غرب ارتفاعات کانی‌مانگا و در وهله اول تصرف یال‌های غربی شاخ تارچر (1680 و 1740) و پیشروی در جاده چوارتا - نالپاریز، امروز محمدابراهیم همت فرمانده لشکر٢٧ حضرت رسول(ص)، که اجرای عملیات در ارتفاعات تا جاده مذکور را بر عهده داشت، با حضور در قرارگاه فرماندهی خاتم در دره تفی* طرح مانور این لشکر را تشریح کرد. همت در تشریح مانور یگان خود، با بیان اینکه علاوه‌بر یال‌های غربی شاخ تارچر در نظر دارد برای تصرف ارتفاع 1904 و یال غربی آن نیز اقدام کند، افزود: عراقی‌ها از یال غربی 1904؛ یعنی ارتفاع 1700 روی یال‌های غربی شاخ تارچر تسلط دید و تیر دارند، درنتیجه برای تثبیت یال‌های غربی شاخ تارچر باید این ارتفاع (1700) نیز تصرف شود و تصرف ارتفاع 1700 نیز بدون تصرف 1904 مقدور نیست. وی همچنین اعتقاد داشت که خط پدافندی مطمئن و مستحکم باید از یال‌های غربی ارتفاع 1904 به‌سمت غرب ادامه یابد. براساس طرح مانور، در یال‌های غربی شاخ تارچر، ارتفاع 1904 و یال غربی آن (1700) درمجموع ٦ گردان شامل ٣ گردان مانوری از لشکر27 حضرت رسول(ص) و ١ گردان مانوری از تیپ3 لشکر٢٨ کردستان ارتش وارد عمل می‌شوند و با هریک از یگان‌های مذکور یک گردان احتیاط نیز در نظر گرفته شده است.[۱] مهدی زین‌الدین فرمانده لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) نیز ضمن اشاره به اقدامات دشمن در ایجاد انواع استحکامات و موانع (مین‌گذاری، کشیدن سیم‌خاردار و...) در دره میانه و منطقه هدف این یگان، توضیح داد که برای تصرف اهداف این لشکر، ٣ گردان در نظر گرفته شده است و قرار است ١ گردان نیز از تیپ١ لشکر٢٨ کردستان همپای گردان‌های این لشکر در غرب کانی‌مانگا از ارتفاعات غربی به‌سمت جاده چوارتا - نالپاریز و سپس تا جنوب کلزآسیاب به اجرای مانور بپردازد.[۲] پس از این جلسه و درحالی‌که یگان‌های خودی مشغول کسب آمادگی برای اجرای عملیات در شب آینده بودند، از خط مقدم منطقه غرب کانی‌مانگا خبر رسید که نیروهای عراقی ارتفاع شمال‌غربی دره میانه را خالی کرده و چند کیلومتر دورتر در ارتفاع جنوب‌غربی دره میانه مستقر شده‌اند.* به بیان دیگر، ارتش عراق با این اقدام خط خود را در این منطقه صاف کرد. درحقیقت فرماندهان عراقی باتوجه‌به عملیات دو شب پیش نیروهای خودی در این منطقه که طی آن نیروهای لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) با پیشروی ازسمت راست و چپ این ارتفاع درصدد محاصره آن برآمده بودند، با عقب‌کشیدن نیروهای عراقی مستقر در این ارتفاع آنها را از خطر محاصره‌شدن نجات دادند. اخباری که متعاقب این عقب‌نشینی به دست آمد نشان می‌داد که فرماندهی منطقه‌ای عراق علاوه‌بر حفظ خط مقدم خود در این منطقه، در دشت هایندل در جنوب این منطقه نیز (٢ کیلومتری شمال‌غربی نالپاریز) درحال تشکیل یک خط و ایجاد استحکامات دفاعی برای محافظت از نالپاریز است. پس از عقب‌نشینی عراق از ارتفاع شمال‌غربی دره میانه، فرماندهان خودی درمورد ادامه عملیات در این محور دچار تردید جدی شدند. به‌منظور بررسی این موضوع جلسه‌ای با حضور برخی فرماندهان** در قرارگاه فرماندهی خاتم برگزار شد. عزیز جعفری معتقد بود که با این عقب‌نشینی بخشی از اهداف مورد نظر عملیات فرداشب در محور جاده غرب کانی‌مانگا خودبه‌خود تأمین شده است و معقول نیست که برای باقیمانده آن (حدود 5/1 کیلومتر) باتوجه‌به تلفات احتمالی، یک عملیات انجام شود؛ غلامعلی رشید نیز این استدلال را پذیرفت. در ادامه این جلسه محمدابراهیم همت پیشنهاد کرد که لشکر27 حضرت رسول(ص) در دو مرحله ارتفاع یال‌های غربی تارچر (1680 و 1740)، دو ارتفاع 1904، 1900 و یال‌های غربی آن را تصرف کند و لشکر٥ نصر نیز که دارای 9 گردان نیرو است از جاده چوارتا - نالپاریز به‌سمت جنوب تک کرده و دشت خرمال را تصرف کند و سپس این دو لشکر در شمال دشت هایندل (شمال‌غربی نالپاریز) با یکدیگر الحاق کنند. کلیات این طرح مورد موافقت حاضران قرار گرفت و غلامعلی رشید نیز بلافاصله تلفنی نظر محسن رضایی را جویا شد و او نیز موافقت خود را با این طرح اعلام کرد. پس از آن، جلسه با حضور غلامعلی رشید، عزیز جعفری، غلامحسین بشردوست و حسن دانایی‌فر دنبال شد. شرکت‌کنندگان به‌نوعی از همکاری ارتش در ادامه کار و شرکت آنها در عملیات آفندی اظهار ناامیدی کرده و به‌عنوان نمونه به عدم به‌کارگیری لشکر٣٠ گرگان که از مدت‌ها قبل حضور آن در منطقه اعلام شده بود اشاره کردند. ازاین‌رو غلامعلی رشید اعلام کرد: برای ادامه عملیات باید با اراده جدیدی وارد کار شویم و فقط به نیروهای سپاه اتکا کنیم. در برآوردی هم که از گردان‌های یگان‌ها صورت گرفت، مشخص شد که کل موجودی نیروهای سپاه حداکثر ١٩ گردان است. بدین‌ترتیب که لشکر٥ نصر 9 گردان، تیپ٣٣ المهدی(عج) ٦ گردان، لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) ٢ گردان و لشکر١٤ امام حسین(ع) ٢ گردان، البته فرماندهان حاضر در جلسه به این نکته هم توجه داشتند که ممکن است نیروهای تازه‌نفسی از اعزام‌های جدید به یگان‌های دیگری چون لشکر٣١ عاشورا و ٨ نجف ملحق شوند.[۳] از سوی دیگر، درزمینه رویدادهای صحنه نبرد فرماندهان با ابراز رضایت از دقت و کاردانی بالای خمپاره‌اندازها درباره تأثیر این سلاح در منطقه نیز اخباری را نقل می‌کردند که ازجمله آن انفجار یک کامیون حامل حدود 20 هزار مین براثر اصابت گلوله‌های خمپاره بود. واحد شنود نیز مکالمه‌ای از عراقی‌ها را کشف کرده بود که در آن، دو تن از فرماندهان عراقی از وجود یک تانک ایرانی و شلیک این تانک به‌سمت عراقی‌ها در ارتفاع 1881 اظهار نارضایتی کرده و طبق گزارش شنود یکی از فرماندهان به طرف دیگر گفته بود که این تانک ایرانی پدر ما را درآورده است. علاوه‌براین، در منطقه دره میانه، 13 تن از عراقی‌ها که با قرار قبلی خود را در یکی از شیارها پنهان کرده بودند، توانستند در یک فرصت مناسب به‌سمت رزمندگان ایرانی آمده و خود را تسلیم کنند. در همین حال، خبرهای رسیده به فرمانده قرارگاه مقدم حمزه، حاکی است عراق در خطوط مقدم خود تقریباً در هر منطقه‌ای که امکان داشته است درحال احداث استحکامات، حفر کانال و کشیدن سیم‌خاردار و مین‌گذاری می‌باشد.[۴] عزیز جعفری همچنین اعلام کرد دشمن درصدد است تا نیروهای عادی را از منطقه خارج کرده و به‌جای آن نیروهایی از گارد ریاست‌جمهوری عراق را که از زبده‌ترین نیروهای زمینی عراق هستند در خطوط مختلف جایگزین یا به‌عنوان نیروی احتیاط در منطقه مستقر کند.[۵]

گزارش- 435

با گذشت بیش از دو ماه از تخلیه شهرهای مریوان و بانه و روستاهای اطراف این شهرها،* فراهم‌نشدن محل اسکان کافی برای اهالی این مناطق از یک‌سو و بی‌رغبتی اهالی برای سکنی‌گزیدن در مکان‌های تعیین‌شده از سوی دیگر، موجب گردیده مردم مناطق مذکور همچنان در اطراف این شهرها در وضعیت بلاتکلیف و با حداقل امکانات به زندگی خود ادامه دهند. بااین‌حال ساکنان این مناطق از هیچ‌گونه کمکی به نیروهای خودی فروگذار نمی‌کنند. دو گزارش زیر به‌نوعی بیانگر وضعیت عمومی اهالی بومی منطقه است. فرماندهی سپاه مریوان در نامه‌ای محرمانه دراین‌باره نوشته است: «طبق درخواست قرارگاه باتوجه‌به حساسیت منطقه و اجرای عملیات والفجر٤، سپاه مریوان اقدام به تخلیه نزدیک به 40 روستا از مردم نمود و مردم با اعتماد و حسن‌نیتی که نسبت به سپاه داشتند، با کمترین امکانات ممکن فقط وسایل مورد نیازشان را برداشته و به‌علت نبودن مسکن مناسب در کپرها، ... و چادرها سکونت کرده و متأسفانه ازسوی استانداری نیز به دادن وعده اکتفا شده و در عمل به نفع آنان هیچ اقدامی صورت نگرفته است. با این وضعیت مردم با محرومیت‌ها ساختند و لب فروبستند و در بعضی روستاها هدایایی نیز برای رزمندگان ایثارگر ارسال گردید؛ من‌جمله در بخش ساوجی تابه‌حال 39 گاو برای رزمندگان سر بریده و هرروز ٢ رأس گوسفند و 1000 عدد نان برای نیروهای خودی به خط ارسال می‌نمایند.»[۶] علاوه‌براین، در بولتن اطلاعاتی وزارت کشور هم با تأکید به مشکل اسکان اهالی این مناطق آمده است: «درپی گذشت دو ماه از تخلیه شهر مریوان و بانه، اقدامات انجام‌شده ازسوی مسئولین بسیار اندک بوده و مشکلات 70 هزار آواره این دو شهر مرزی همچنان به قوت خود باقی است. در ١٤ روز آخر تخلیه شهر بانه، 150 دستگاه چادر در یکی از پارک‌های سقز نصب شده که فقط یک خانوار در آن اسکان یافته‌اند و صرفاً جمعیت هلال‌احمر ازنظر آذوقه کمک‌هایی به جنگ‌زدگان کرده و کار اسکان آوارگان در داخل استان پایان یافته است. گفته می‌شود 30 دستگاه خانه سازمانی نیز برای اسکان اهالی بانه در سقز آماده است که به کسی واگذار نشده است. اردوگاه‌های سنندج و سروآباد در 40 کیلومتری مریوان نمی‌تواند 20 هزار آواره مریوانی را اسکان دهند و اردوگاه سروآباد خالی است و کسی در آن اسکان نیافته است. مسئول جمعیت هلال‌احمر کردستان اظهار داشت این جمعیت برای همه آوارگان در خارج استان جا و مکان مناسب در اختیار دارد، اما مردم کمتر حاضر به ترک منطقه هستند.»[۷]

گزارش- 436

عناصر وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی امروز نیز در مناطق نقده، محور سنندج - کامیاران و شمال بانه دست به اقداماتی زدند. در همین حال و هم‌زمان با افزایش فعالیت سازمان کومه‌له و حزب دمکرات در جنوب محور سنندج - مریوان، نیروهای خودی نیز عملیات‌هایی را برای مقابله با فعالیت‌های عناصر ضدانقلاب در مناطق عمومی بانه و اشنویه اجرا کردند. امروز عناصر ضدانقلاب در ٧ کیلومتری نقده به یک کمپرسی شخصی که از پیرانشهر عازم نقده شده بود، کمین زدند. در این حادثه ٢ غیرنظامی شهید شدند و ١ تن نیز زخمی شد. مهاجمان پس از اجرای کمین کمپرسی را به آتش کشیده و منطقه را ترک کردند.[۸] در همین حال، در شرق محور سنندج - کامیاران، 10 تن از افراد حزب دمکرات که برای اخاذی از مردم وارد یک روستا شده بودند در حوالی روستای ترازوله به کمین نیروهای سپاه افتادند و چند تن از آنان کشته یا زخمی شدند که جنازه ٢ تن از کشته‌ها در منطقه درگیری باقی ماند. در شمال بانه هم حدود 50 تن از افراد وابسته به سازمان مارکسیستی مائوئیستی کومه‌له برای گرفتن مالیات از مردم وارد روستای صدبار شدند و با جمع‌کردن مردم در مسجد روستا قصد سخنرانی داشتند، اما اهالی روستا با قطع سیم بلندگوی مسجد و سردادن شعارهای اعتراض‌آمیز مانع اقدام آنها شدند. افراد کومه‌له نیز ضمن گروگان‌گرفتن 18 تن از مردم، آنجا را ترک کردند. مهاجمان پس از آنکه 10 کیلومتر از روستا دور شدند، 14 تن از گروگان‌ها را آزاد کرده و 4 تن دیگر را با خود بردند.[۹] یک منبع اطلاعاتی از افزایش تحرکات سازمان کومه‌له و حزب دمکرات در منطقه عمومی ژاورود در جنوب محور سنندج - مریوان خبر داد. طبق گزارش این منبع، 100 نفر از افراد سازمان کومه‌له و 150 نفر از افراد حزب دمکرات کردستان ایران و هیز شاهو در اطراف روستاهای رشنش، دادنه، میانه، سفید بن و خواشت، عملیات گشت و جوله انجام می‌دهند. مسئولان عملیاتی این دو گروه نیز در روستای میانه جلسات هماهنگی تشکیل داده‌اند و احتمال دارد به پایگاه‌های سالیان، آویهنگ و هویه حمله کنند. این منبع اضافه کرده است که عناصر کومه‌له در این منطقه از گردانی هستند که حدود یک ماه و نیم پیش تشکیل شده است.[۱۰] از سوی دیگر، نیروهای خودی نیز عملیات‌هایی را برای مقابله با افراد مسلح غیرقانونی انجام دادند که مهم‌ترین آنها چنین است: در حوالی روستای کندسوره در جنوب‌غربی بانه، نیروهای قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به تعدادی از افراد مسلح وابسته به گروه‌های ضدانقلاب حمله کردند. در درگیری ایجادشده ٤ تن از افراد ضدانقلاب کشته و ٨ تن نیز زخمی شدند.[۱۱] همچنین نیروهای خودی در شرق اشنویه عملیاتی را علیه افراد گروه‌های مسلح غیرقانونی اجرا کردند که در جریان آن 3 تن از عناصر وابسته به این گروه‌ها زخمی شده و منطقه را ترک کردند. طبق اخباری که بعدها به دست آمد یکی از این افراد هنگام انتقال در حوالی روستای جلدیان در جنوب اشنویه به هلاکت رسیده است.[۱۲] هم‌زمان با حوادث مذکور و در ادامه پناهندگی عناصر گروه‌های ضدانقلاب به نیروهای خودی امروز هم 2 فرد مسلح از افراد وابسته به گروه‌های شورشی خود را به نیروهای سپاه سنندج تسلیم و ضمن تحویل اسلحه درخواست امان‌نامه کردند. یک تن از این افراد از حزب دمکرات و فرد دیگر یک زن و از افراد وابسته به سازمان کومه‌له بود.[۱۳] در همین زمینه خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز اعلام کرد که در طول چند روز گذشته (از چهاردهم تا هجدهم آبان‌ماه) در منطقه سقز 15 نفر از وابستگان گروه‌های مسلح شامل 8 عضو کومه‌له، ٦ عضو حزب دمکرات و یک تن از افراد سازمان مجاهدین خلق (منافقین) خود را به نیروهای سپاه این ناحیه معرفی و خواستار دریافت امان‌نامه شده‌اند. طبق این گزارش در ارومیه نیز در چند روز اخیر 10 تن از عوامل گروه‌های مسلح غیرقانونی خود را به سپاه معرفی کرده‌اند. خبرگزاری جمهوری اسلامی علت اصلی روی‌گردانی این افراد را اجرای عملیات پاک‌سازی نیروهای خودی در منطقه آلان در جنوب‌غربی سردشت و اجرای عملیات والفجر٤ در منطقه عمومی شیلر ذکر کرده است.[۱۴]

گزارش- 437

درپی اظهارات هفته گذشته عبدالرحمن قاسملو دبیرکل حزب دمکرات کردستان ایران، مبنی‌بر توافق درباره بندهایی از طرح خودمختاری کردستان در شورای ملی مقاومت* که وی تصویب نهایی آن را به روزهای آینده و اعلام رسمی توسط مسئول سازمان مجاهدین خلق (منافقین) موکول کرده بود، امروز مسعود رجوی در پاریس اعلام کرد که تمامی گروه‌های وابسته به شورای ملی مقاومت (که وی ریاست آن را بر عهده دارد) طرح خودمختاری کردستان ایران را تصویب کرده‌اند. دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری در مقاله‌ای تحلیلی طرح خودمختاری در این برهه زمانی را به‌نوعی پوشش تبلیغاتی برای گریز از شکستی دانست که نیروهای خودی در منطقه عمومی آلان و منطقه شیلر در عملیات والفجر4 به آنها تحمیل کرده‌اند. در این مقاله علاوه‌بر اشاره به حمایت تبلیغاتی رسانه‌های غربی از این طرح و بررسی علل آن، بمباران شیمیایی مناطق کردنشین توسط ارتش عراق به‌نوعی تغییر راهبرد رژیم صدام از اتکاء اصلی به گروه‌های مسلح غیرقانونی و دردست‌گرفتن ابتکارعمل در این مناطق عنوان شده است. بخش‌هایی از این بررسی تحلیلی چنین است: حزب دمکرات به‌دنبال ضرباتی که از اوایل سال 13٦٢ ازطرف رزمندگان اسلام متحمل شده بود قصد داشت که با تشکیل کنگره ششم حزب در داخل کشور یک جریان سیاسی و تبلیغاتی ایجاد کرده تا بلکه بتواند آثار حملات رزمندگان اسلام را بدین‌وسیله تخفیف دهد. پس از عملیات افتخارآفرین در منطقه آلان سردشت و پیروزی‌های بزرگ آن (تصرف محل برگزاری کنگره و فرار ضدانقلابیون و انتقال تشکیلات گروهک‌ها به خاک عراق) و حرکت‌های سیاسی جمهوری اسلامی (مطرح‌کردن امان‌نامه و جریان اتمام‌حجت با ضدانقلاب) و تأثیر آنها بر امنیت کردستان، اربابان امپریالیستی ضدانقلابیون برای جبران این شکست‌ها سعی کردند که با عنوان‌کردن طرح خودمختاری ضمن جلوگیری از بازتاب این پیروزی‌ها پیکر سیاسی رو به مرگ گروهک‌ها را سرپا نگه دارند. در مرحله اول تهاجم امپریالیزم خبری، سعی می‌شود تا با نسبت‌دادن بمباران‌های شیمیایی در منطقه کردستان - که توسط رژیم بعثی صورت گرفته است - به جمهوری اسلامی، ضدانقلاب داخلی را که درنتیجه همکاری با رژیم بعثی ازسوی مردم در تنگنا قرار گرفته است نجات بخشند؛ زیرا ضدانقلاب در طول سلطه چندین ساله‌اش بر بخش عظیمی از مناطق کردنشین جوی ایجاد کرده بود که گویا دولت عراق پشتیبان مردم کردستان ایران بوده و پشتیبانی و تدارک گروهک‌ها نیز به همین منظور می‌باشد، ولی تحولات منطقه و سرکوب ضدانقلابیون داخلی به‌موازات جنگ تحمیلی (به‌خصوص پس از عملیات والفجر٢) و سقوط منطقه راهبردی حاج‌عمران، باعث گردید تا رژیم بعثی از اتکاء خود به ضدانقلابیون داخلی کاسته و خود مستقیم وارد کارزار شود. دراین‌رابطه عراق سعی کرد ازطریق بمباران‌های متوالی شهرهای مرزی و به‌طور وحشیانه به مردم منطقه چنین تفهیم کند که امنیت آنها در سایه حضور ضدانقلاب در منطقه بوده است. ضدانقلاب نیز هم‌زمان با بمباران‌های فوق کوشید این خط را در مردم تقویت کند و به تعریف خود و رژیم بعثی بپردازد که برای نیل به این هدف معمولاً دو مرحله را در نظر می‌گرفت: در ابتدا، با تکذیب این بمباران‌ها ازسوی رژیم بعثی و نسبت‌دادن آنها به جمهوری اسلامی، به‌دلیل قساوت بیش از حد صدامیان در بمباران مناطق مسکونی، ضدانقلاب به‌شدت ازسوی مردم کردستان تحت فشار قرار گرفته و ادعای ضدانقلاب مبنی‌بر بمباران مناطق توسط جمهوری اسلامی بیشتر به‌منظور خروج از این فشار می‌باشد. مرحله دوم تهاجم تبلیغاتی استکبار غرب و بلندگوهایش به‌عنوان تصویب خودمختاری کردستان ازسوی شورای ملی مقاومت نیز همانند مرحله اول با تمسخر و استهزاء مردم منطقه روبه‌رو شد و هیچ‌گونه بازتابی در منطقه نداشته که مهم‌ترین دلیل خنثی‌شدن توطئه‌های تبلیغاتی فوق عدم دقت کافی برای زمینه‌سازی ازسوی ضدانقلاب و موضع انفعالی آنها ناشی‌از عملیات والفجر٤ بوده است.[۱۵]

گزارش- 438

ستاد مشترک جنگ‌های نامنظم قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) از هماهنگی گروه‌های ضدانقلاب ایرانی با نظامیان عراقی، کرد‌های مسلح تحت حمایت عراق و اتحادیه میهنی کردستان عراق (طالبانی‌ها) از یک‌سو و هماهنگی نیروهای جلال طالبانی با ارتش عراق از سوی دیگر به‌منظور مقابله با نیروهای ایرانی در منطقه چوارتا* خبرداد. گزارش ستاد جنگ‌های نامنظم قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی این قرارگاه حاکی است: امروز نمایندگان گروه‌های حزب دمکرات ایران، جلالی‌ها (طالبانی‌ها) و بعثی‌ها و نماینده و سرپرست جاش‌های عراقی جلسه‌ای در اطراف برزنجه تشکیل داده تا با وحدت و همکاری یکدیگر علیه جمهوری اسلامی بجنگند. در گزارش بعدی این ستاد نیز آمده است: فرمانده جلالی‌ها در منطقه چوارتا به نام بکرحاج صفر نامه‌ای به فرمانده نظامی قرارگاه سیدصادق نوشته و از وی تقاضای کمک نظامی و تسلیحاتی کرده تا آنها هم در جنگ علیه ایران در منطقه چوارتا کمک کنند و فرمانده سپاه یکم ارتش عراق هم دستور داده است مهمات دراختیار آنان قرار داده شود.[۱۶]

گزارش- 439

اظهارات دیروز یک مقام رسمی در عراق مبنی‌بر تصمیم این کشور به انهدام تأسیسات نفتی ایران به‌عنوان راهی برای پایان‌دادن به جنگ، امروز انعکاس گسترده‌ای در رسانه‌های خارجی داشت. در همین حال مقامات ایران تصمیمات مرتبط با وقوع یک بحران احتمالی در خلیج‌فارس را بررسی کردند. به گزارش رادیو اسرائیل، «مفسران غرب تهدیدات عراق را مبنی‌بر هدف‌گیری تأسیسات نفتی ایران بسیار جدی تلقی کرده و اظهار داشتند که این مسئله باعث تشدید بحران در خاورمیانه [غرب آسیا] خواهد شد.» این رادیو افزود: «مفسران غرب همچنین گفتند که تاریخ حمله عراق به تأسیسات ایران به رویدادهای فعلی لبنان و درگیری امریکا در این منطقه بستگی دارد. درصورتی‌که ایالات متحده علیه سوریه به یک اقدام تلافی‌جویانه دست بزند، عراق نیز موقعیت را برای درهم‌کوبیدن تأسیسات نفتی ایران در جزیره خارک مغتنم خواهد شمرد.»[۱۷] از سوی دیگر، احتمال پیدایش شرایط تازه‌‌ای درزمینه گسترش جنگ در منطقه خلیج‌فارس، مقامات تصمیم‌گیرنده در ایران را بر آن داشت تا راه‌حل‌های مختلفی را مورد بررسی قرار دهند. حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی دراین‌باره نوشته است: «[در جلسه سران قوا] درباره جنگ، احتمال رسیدن به بستن تنگه هرمز و عواقب آن و چراغ سبز نشان‌دادن به شوروی برای ارعاب غرب و راه باز شدن جهت همکاری با شوروی درصورت بسته‌شدن تنگه هرمز بحث شد.»*[۱۸] همچنین به نوشته روزنامه کیهان ناخدا اسفندیار حسینی فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، در بازدید اخیر خود از پایگاه هوایی - دریایی بوشهر و اسکادران‌های مستقر در آن به بررسی آمادگی رزمی پرسنل منطقه دوم دریایی بوشهر - خارک پرداخت.[۱۹] در همین زمینه رادیو اسرائیل نیز امروز در گزارشی گفت: «هم‌زمان با تهدیدات عراق دایر بر اینکه قصد دارد تأسیسات نفتی جزیره خارک را با خاک یکسان کند، ناخدا اسفندیار حسینی فرمانده نیروی دریایی جمهوری اسلامی، طی دیداری از جزیره خارک آمادگی نظامی قوای ایران را در این جزیره مورد ارزیابی قرار داد.» این رادیو افزود: «گزارش‌های قبلی حاکی‌از آن بود که جمهوری اسلامی ایران به تدابیر امنیتی خود در خلیج‌فارس افزوده تا درصورت لزوم بتواند تنگه هرمز را ببندد.» رادیو اسرائیل در ادامه گزارش خود بار دیگر ضمن اشاره به خبر ورود یک ناوشکن امریکایی همراه با یک رزم‌ناو بزرگ به بندر دوبی یادآور شد که این بندر در مجاورت تنگه هرمز قرار دارد.[۲۰] علاوه‌براین امروز روزنامه فیگارو (چاپ پاریس) با اشاره به سخنان اخیر وزیر امور خارجه فرانسه در مجلس این کشور درمورد تحویل سوپراتانداردهای فرانسوی در زمان تعیین‌شده به عراق نوشت: «افشای این مطلب ازسوی شسون نشان می‌دهد که اولین اخبار منتشره راجع به فروش این هواپیماها صحیح بوده است.» فیگارو براین‌اساس، ضمن اشاره به اظهارات روز گذشته یک مسئول عالی‌رتبه عراقی افزود: «ازنظر رهبران بغداد، بمباران تأسیسات نفتی خارک اجتناب‌ناپذیر تلقی می‌شود.»[۲۱] خبرگزاری رویتر نیز در گزارشی به انتشار جزئیات بیشتری از سخنان اخیر وزیر امور خارجه فرانسه پرداخت که حاکی است شسون تهدیدات ایران را مبنی‌بر بستن تنگه هرمز "غیرواقعی" دانسته و گفته است بستن این تنگه ازنظر فنی امکان‌پذیر نیست.[۲۲] درعین‌حال گزارش خبرگزاری آلمان‌غربی حاکی است رهبران شش کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در اجلاس دوحه «مسئله رویارویی با بسته‌شدن تنگه هرمز را ازطریق ساختن یک لوله نفتی که کشورهای حوزه خلیج‌فارس را با عمان مرتبط می‌سازد مورد بحث و گفت‌وگو قرار دادند.»[۲۳] خبرگزاری رویتر دراین‌زمینه به نقل از «منابع صنعتی» گزارش داد که «عربستان سعودی درحال ساختن یک مخزن نفتی شناور است تا خطر مسدودشدن تنگه هرمز را به حداقل برساند.» به گفته منابع مذکور «عربستان سعودی ساختمان این مخزن را که ابعادی نامعلوم داشته و در خارج از تنگه هرمز قرار می‌گیرد آغاز کرده است.» رویتر به نقل از منابع مورد اشاره ظرفیت این مخزن را بین 5/1 تا 3 میلیون تن برآورد کرده است.[۲۴]

گزارش- 440

تعدادی از رزمندگان ایرانی که در یکی از مناطق عملیاتی والفجر4 براثر بمباران شیمیایی عراق مصدوم شده بودند، 75 تا 80 درصد بینایی خود را از دست دادند. خبرگزاری جمهوری اسلامی امروز ضمن اعلام این مطلب افزود این تعداد که در بیمارستان طرفه تهران بستری شده‌اند همچنین «به‌کلی اشتهای خود را از دست داده‌اند.» بنا به این گزارش، یک رزمنده مصدوم در تشریح حمله شیمیایی صورت‌گرفته در عمق 40 کیلومتری خاک عراق گفت: «چهار فروند هواپیمای عراقی در منطقه اقدام به بمباران کرده که براثر انفجار بمب‌ها گازی بی‌رنگ که بوی پیاز گندیده یا گاز بوتان می‌داد در فضا منتشر شد که بوی آن تا 6 ساعت پس از انفجار نیز به مشام می‌رسید. افرادی که در این فضا تنفس کردند دچار سوزش و قرمزی چشم‌ها شده و حالت تهوع شدیدی به آنان دست داد.» رزمنده دیگری از قول پزشکان معالجش گفت که «80 درصد بینایی خود را از دست داده و تنها رنگ‌های سیاه و سفید را از فاصله یک تا دو متری تشخیص می‌دهد.» خبرگزاری جمهوری اسلامی یادآور شده است: «اغلب مجروحین این حادثه، ارتشی، بسیجی و عضو سپاه پاسداران بوده و در بین آنان عده‌ای از امدادگران هلال‌احمر و وزارت بهداری نیز وجود دارند.»[۲۵] همچنین درپی درخواست ایران از سازمان ملل برای تحقیق درباره استفاده عراق از سلاح‌های شیمیایی در جنگ، رادیو اسرائیل در گزارشی اعلام کرد: «دولت ایران، عراق را متهم کرد که در درگیری‌های اخیر دو کشور سلاح‌های شیمیایی به کار برده است.» این رادیو با اشاره به نامه سعید رجایی خراسانی نماینده دائم ایران در سازمان ملل، افزود: در این نامه خواسته شده تا «به نماینده سازمان ملل که قبلاً برای بررسی خرابی‌های ناشی‌از جنگ به منطقه رفته بود وکالت داده شود تا با آزمایشی بر روی سلاح‌های مزبور صحت ادعای ایران را تأیید کند.» رادیو اسرائیل اضافه کرد رجایی خراسانی «درباره نحوه حملات سخنی نگفت، ولی افزود که اطلاعات و وقایع لازمه را در گزارشی جداگانه بعداً تسلیم دبیرکل سازمان ملل خواهد کرد.»[۲۶]

گزارش- 441

رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی اعلام کرد باوجود شرایط جنگی، مازاد تراز پرداخت‌های ایران در سال گذشته حدود 6 میلیارد دلار بوده است. محسن نوربخش امروز در مصاحبه با خبرنگاران داخلی و خارجی ضمن اشاره به موضوع تحمیل جنگ و آثار آن بر اقتصاد کشور گفت: «این جنگ که از 4 سال پیش آغاز شده در همه ابعاد و زمینه‌ها، جنگی نابرابر بوده است. براساس آمار منتشره ازجانب منابع رسمی بین‌المللی و صندوق بین‌المللی پول، عراق در آغاز حمله به ایران از 30 میلیارد دلار ذخیره ارزی برخوردار بود و کمک‌های سالیانه‌ای که ازطریق حکومت‌های شیخ‌نشین خلیج‌فارس به این رژیم می‌شود - که همچنان ادامه دارد - بالغ‌بر 18 تا 20 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. همچنین این کشور در آغاز جنگ از مازاد درآمدی معادل 60 درصد بودجه برخوردار بود و در مقابل، جمهوری اسلامی ایران در همان هنگام با تنگنای اقتصادی شدیدی که حاصل فشار کشورهای امپریالیستی جهان بود مقابله می‌کرد. قسمت اعظم ذخایر ارزی ما در ابتدای جنگ توسط امریکا بلوکه شده و غیرقابل استفاده مانده بود. ازنظر فروش نفت و درآمدهای ارزی حاصل از آن با مشکلات زیادی روبه‌رو بودیم و از سوی دیگر، اقتصاد ما با کسری بودجه مواجه گردیده بود.» رئیس کل بانک مرکزی سپس به مقایسه وضعیت فعلی اقتصاد ایران و عراق پرداخته و افزود: «ذخایر ارزی رژیم عراق درحال‌حاضر درحدود 2 میلیارد و 300 میلیون دلار است و میزان بدهی این کشور بیش از 60 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود و از دو سال پیش، هر سال با کسری بودجه‌ای معادل 60 درصد درآمدهایش روبه‌رو است و این درحالی است که میزان بدهی‌های ایران به کشورهای خارجی که پیش از انقلاب اسلامی بالغ‌بر 15 میلیارد دلار بود، هم‌اکنون به کمتر از یک میلیارد دلار و حتی چیزی حدود 500 میلیون دلار کاهش یافته و ازنظر ذخایر ارزی ما موفق شدیم در سال گذشته تراز پرداخت‌های مثبت داشته باشیم و به مازاد تراز پرداخت بالغ‌بر 6 میلیارد دلار دست یافتیم و این نشانه‌ای از روند مثبت اقتصاد ما می‌باشد.» وی ذخایر ارزی کشور تا پایان سال 1357 را بالغ‌بر 18 میلیارد دلار عنوان کرد و درمورد ذخایر بانک‌ها بعد از انقلاب اسلامی اظهار کرد: «به‌طورکلی دارایی‌های بانک‌ها بعد از انقلاب اسلامی افزایش یافته و میزان سپرده‌های مردم در بانک‌ها سال گذشته به‌طور متوسط رشدی معادل 38 درصد داشته است.» نوربخش درباره مسئله تورم در کشور ضمن رد امکان انتشار اسکناس بدون پشتوانه گفت: «درمورد تورم هیچ کشوری را نمی‌توان یافت که درحال جنگ باشد و از هیچ کشور دیگری نیز کمک نگیرد و تورمی پایین‌تر از 10 درصد داشته باشد و درحال‌حاضر [براساس] برآوردهای انجام‌شده تورم در کشور ما حدود 20 درصد می‌باشد که با شرایط جنگی فعلی رقم قابل‌دفاعی است.» وی درمورد چگونگی مهار تورم و ابزار مورد استفاده تصریح کرد: «مهم‌ترین ابزاری که در شرایط حاضر برای خنثی‌کردن اثرات تورم از آن استفاده می‌کنیم، نظارت و کنترل دولت بر توزیع می‌باشد.» رئیس کل بانک مرکزی درمورد هزینه‌های جنگ اعلام کرد: «این هزینه‌ها سالانه 30 درصد بودجه را به خود اختصاص می‌دهد و براساس آمار سازمان برنامه‌وبودجه تاکنون از تخریب منازل مردم دراثر جنگ رقمی بیش از 150 میلیارد دلار خسارت دیده‌ایم.»[۲۷]

گزارش- 442

امروز درزمینه روابط و همکاری‌های فنی و اقتصادی عراق با کشورهای بلغارستان و امارات متحده عربی اخباری منتشر شد. به گزارش خبرگزاری عراق، طه یاسین رمضان عضو شورای فرماندهی و معاون اول نخست‌وزیر عراق، برای دیداری رسمی راهی کشور بلغارستان شد. قرار است وی پس از بلغارستان به کشور رومانی سفر کند. رمضان هدف از این سفر را «گسترش روابط همکاری» میان عراق و این دو کشور عنوان کرد و افزود که «در جریان دیدار خود اوضاع منطقه، اوضاع بین‌المللی و تحولات جنگ عراق و ایران را با مقامات بلندپایه رومانی و بلغارستان مورد بحث و بررسی قرار خواهد داد.» در این سفر حسن علی وزیر بازرگانی، محمد فاضل ‌حسین وزیر مسکن و عمران و عصمت کتانی معاون وزیر امور خارجه و تعداد دیگری از مقامات عراقی یاسین رمضان را همراهی می‌کنند.[۲۸] رادیو صوت‌الجماهیر گزارش داد رمضان پس از ورود به صوفیه مذاکرات خود را با گریشا فیلیپو نخست‌وزیر بلغارستان، درباره «راه‌های تقویت روابط دوجانبه در تمامی زمینه‌ها و بررسی روند فعالیت‌های مشترک عراق و بلغارستان» آغاز کرد.[۲۹] از سوی دیگر، خبرگزاری امارات متحده عربی گزارش داد درپی دیدار رسمی بکر محمد رسول وزیر کار و امور اجتماعی عراق از ابوظبی، امروز موافقت‌نامه‌ای «پیرامون همکاری تکنیکی درمورد کار و برنامه‌های اجتماعی» میان عراق و امارات به امضا رسید. بنا به این گزارش، «این موافقت‌نامه سه‌ساله اهمیت حمایت از مؤسسات کاری و اجتماعی در امارات را ازطریق مجهزساختن آنها به متخصصین عراقی به‌ویژه در امور آموزش مورد تأکید قرار می‌دهد.» این گزارش افزود: «وزیر کار و امور اجتماعی امارات متحده عربی درپی انجام مراسم امضا، موافقت‌نامه مذکور را آغازی برای همکاری ممتد بین دو کشور درزمینه کار و امور اجتماعی توصیف کرد.»[۳۰]

گزارش- 443

برخی اخبار و گزارش‌ها از روند رو به گسترش روابط مصر با عراق و مواضع مقامات مصری در قبال تحولات جنگ ایران و عراق حکایت دارد. طه یاسین رمضان معاون نخست‌وزیر عراق در میانه راه خود در سفر به بلغارستان وارد قاهره پایتخت مصر شد و با پطروس غالی وزیر مشاور در امور خارجه مصر، «پیرامون روابط دوجانبه و مسائل خاورمیانه [غرب آسیا] گفت‌وگو کرد.» روزنامه کیهان با درج این خبر به نقل از «منابع آگاه عربی» افزود: حسنی مبارک رئیس‌جمهور مصر، پس از دعوت از صدام حسین رئیس‌جمهور عراق، وی را از قصد خود مبنی‌بر دیدار از عراق در موقعیتی مناسب مطلع ساخته است. به گفته این منابع دیدار مبارک از عراق ممکن است قبل از پایان سال جاری میلادی انجام بگیرد.[۳۱] در همین حال، وزیر امور خارجه مصر ضمن اذعان به کمک تسلیحاتی به عراق، تلاش این کشور برای تغییر موازنه راهبردی میان ایران و عراق در جنگ را رد کرد. به گزارش خبرگزاری آلمان‌غربی از قاهره کمال حسن علی در مصاحبه‌ با هفته‌نامه آخرالساعه همچنین اظهار عقیده کرد: «جت‌های سوپراتاندارد که فرانسه به عراق تحویل داده یک نیروی بازدارنده دراختیار بغداد گذارده است.» وزیر امور خارجه مصر گزارش‌ها مبنی‌بر شرکت خلبانان مصری در عملیات جنگ خلیج‌فارس را تکذیب کرد.[۳۲] از سوی دیگر، رادیو اسرائیل امروز گزارش داد: «وزیر دفاع مصر ژنرال عبدالحلیم ابوغزاله، امکان دخالت مصر در جنگ خلیج‌فارس را تکذیب کرد و مطالبی را که مطبوعات کویت دراین‌مورد از قول وی انتشار داده بودند، بی‌اساس خواند.» بنا به این گزارش، «روزنامه‌های کویت از قول وزیر دفاع مصر نوشته بودند که آن کشور ممکن است تحت شرایط معین و درعین همکاری با نیروهای غربی در جنگ خلیج‌فارس شرکت جوید.»[۳۳]

گزارش- 444

سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در بیانیه پایانی چهارمین اجلاس خود در دوحه پایتخت قطر ضمن اعلام حمایت از قطعنامه اخیر شورای امنیت سازمان ملل، از ایران و عراق خواستند به جنگ خود پایان دهند. گزارش رادیو امریکا دراین‌مورد حاکی است: رهبران شش کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در بیانیه خود خواستار «پایان درگیری، تهدید و کینه‌ورزی علیه کشتیرانی در خلیج‌فارس» شدند.[۳۴] رادیو اسرائیل نیز در گزارشی گفت: «سران شش کشور عضو شورای همکاری خلیج [فارس] در اجلاس خود جزئیات برنامه دفاعی خود را به‌منظور حفظ آزادی رفت‌وآمد کشتی‌ها در خلیج‌فارس در مقابل تهدیدات ایران مورد ارزیابی و تصویب نهایی قرار دادند. آنها همچنین آمادگی خود را برای میانجیگری به‌منظور خاتمه جنگ ایران و عراق اعلام داشتند.»[۳۵] به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس از ابوظبی عبدالله بشاره دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس، ضمن آنکه به نمایندگی از این شورا درخواست سازمان ملل برای برقراری آتش‌بس بین ایران و عراق را مورد تأیید قرار داد، تأکید کرد که سران شورای همکاری «از پذیرش این درخواست توسط عراق استقبال کردند.»[۳۶] همچنین روزنامه کویتی الوطن درمورد تصمیم سران شورا در اجلاس دوحه درزمینه یک برنامه دفاعی مشترک، فاش ساخت سران شورای همکاری نسبت به «تشکیل یک نیروی صدهزار نفری در خلیج [فارس] و همچنین تشکیل پایگاه دریایی در عمان به توافق رسیده‌اند.» الوطن با اشاره به موافقت شورای همکاری با اعتراض کویت به بعضی از بندهای قرارداد امنیتی این شورا افزود: «سران شورای همکاری با طرح بحرین مبنی‌بر بی‌طرفی خلیج‌فارس در عملیات نظامی موافقت کرده‌اند.»[۳۷]

گزارش- 445

مقامات امریکا امروز اعلام کردند تقویت نیروهای نظامی این کشور در خاورمیانه (غرب آسیا) ارتباطی با پاسخ احتمالی این کشور به انفجارهای اخیر بیروت در لبنان ندارد. در همین حال نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، سوریه را یک خطر برای این رژیم دانست. رادیو امریکا امروز گزارش داد: «واینبرگر وزیر دفاع امریکا، اعضای کمیته فرعی دفاعی این کشور را آگاه کرد که درباره مشخص‌نمودن گروه مسئول حادثه انفجار مقر نیروهای تفنگ‌داران امریکایی در لبنان پیشرفت‌هایی حاصل شده است.» به گفته این رادیو جلسه کمیته مذکور «محرمانه بود ولی یکی از اعضای آن اطلاعات مزبور را دراختیار خبرنگاران گذاشت و گفت تقویت نیروهای ایالات متحده در لبنان پاسخ به انفجار[های بیروت] نمی‌باشد.» وزیر دفاع امریکا خاطرنشان کرد: «تقویت نیروهای امریکایی در خاورمیانه [غرب آسیا] ناشی‌از تهدیدات عادی می‌باشد.» رادیو امریکا درعین‌حال یادآور شد: «دمشق نیروهای خود را به‌حال آماده‌باش کامل درآورده است و نیروهای امریکایی و اسرائیلی را متهم به انجام یک هجوم گسترده علیه سوریه کرده است، اما مقامات امریکایی و اسرائیلی چنین خبری را مورد تأیید قرار ندادند و گفتند هیچ‌گونه اقدامی [تصمیمی] دراین‌مورد گرفته نشده است.»[۳۸] در همین حال به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس از تل‌آویو، اسحاق شامیر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، در اولین مصاحبه تلویزیونی خود گفت: «سوریه در تلاش بسیار برای همسانی استراتژیک با اسرائیل است و ما این را یک خطر می‌بینیم و باید این موضوع را به حساب بیاوریم.» وی همچنین تصریح کرد: «حافظ اسد رئیس‌جمهوری سوریه، آخرین نفر در رشته رهبران عرب مخالف اسرائیل است.» شامیر افزود: «در زمانی این خطر ازجانب ناصر در مصر بود و سپس پرزیدنت صدام حسین در عراق.» وی درعین‌حال خاطرنشان کرد: «خطر یک جنگ قریب‌الوقوع با سوریه در میان نیست و افزود پایان جنگ لبنان نزدیک است.»[۳۹]

گزارش- 446

منابع مختلف از برقراری آتش‌بس میان جناح‌های فلسطینی درگیر در شمال لبنان خبر دادند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، یاسر عرفات امشب اعلام کرد آتش‌بس میان گروه‌های رقیب فلسطینی در طرابلس و حومه آن در ساعت 19:30 به وقت محلی (21:30 به وقت تهران) به اجرا درآمد. از سوی دیگر، سخنگوی ناراضیان سازمان آزادی‌بخش فلسطین در دمشق گفت که «نیروهای وی آماده‌اند که از آتش‌بس متابعت کنند.» بااین‌حال 4 ساعت پس از اعلام آتش‌بس، طرف‌داران عرفات مدعی شدند منطقه بداوی همچنان زیر آتش قرار دارد. بنا به این گزارش، «قبلاً یک عضو هیئت نمایندگی [عرب] در دوحه گفته بود آتش‌بس که توسط یک هیئت نمایندگی عرب در دمشق با شرکت ناراضیان سازمان آزادی‌بخش فلسطین و یاسر عرفات تهیه و تنظیم شده ممکن است در ظرف 24 ساعت به مورد اجرا گذارده شود.» همچنین خبرگزاری رسمی لیبی (جانا) نیز گزارش داد: حافظ اسد رئیس‌جمهوری سوریه و معمر قذافی رهبر لیبی، در تماس تلفنی موافقت کردند به‌طور مشترک برای برقراری آتش‌بس بین نیروهای رقیب فلسطینی تلاش کنند. طبق این گزارش، «توافق تلفنی امشب قذافی به‌دنبال پادرمیانی هیئت نمایندگی شش کشور عربی اعلام شد.» به گزارش واحد مرکزی خبر به نقل از خبرگزاری فرانسه «دولت امریکا [امروز] از کشورهای منطقه خاورمیانه [غرب آسیا] خواستار تلاش برای خاتمه‌دادن به جنگ در شمال لبنان شد.» جمهوری خلق چین نیز خواستار آتش‌بس میان جناح‌های درگیر فلسطینی در لبنان شده و حمایت بعضی از کشورهای عرب از شورشیانی که علیه عرفات می‌جنگند را «غیرقابل تحمل» توصیف کرده است. خبرگزاری فرانسه در گزارش دیگری اعلام کرد تاس خبرگزاری رسمی شوروی «با سه هفته تأخیر پیام یاسر عرفات به آندروپوف مرد شماره یک شوروی را انتشار داد که عرفات در آن خواستار هرگونه کمک به سازمان آزادی‌بخش فلسطین شده بود.» بر پایه این گزارش «تأخیر در انتشار پیام عرفات ازسوی تاس به‌عنوان اعلام موضع شوروی پس از یک دوره تردید و تفکر تلقی شده است.»[۴۰] همچنین امروز پیش از اعلام آتش‌بس میان گروه‌های متخاصم فلسطینی، رهبران شش کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در بیانیه پایانی خود در اجلاس دوحه «حمایت شورای همکاری خلیج‌فارس را از سازمان آزادی‌بخش فلسطین به‌عنوان تنها نماینده برحق خلق فلسطین ابراز داشتند.» به گزارش رادیو امریکا «در این بیانیه از ناراضیان مورد حمایت سوریه خواسته شده است که ازطریق مذاکره به اختلافات خود پایان دهند.»[۴۱] به گزارش خبرگزاری فرانسه از دمشق، «مطبوعات سوریه امروز ضمن انتقاد از روش عرفات رئیس کمیته اجرایی سازمان آزادی‌بخش فلسطین، وی را عامل ایجاد اختلاف بین فلسطینی‌ها دانستند.» بر پایه این گزارش، روزنامه البعث ارگان حزب حاکم بعث سوریه، ضمن یادآوری تلاش‌های شاه‌حسین برای متوقف‌کردن انقلاب فلسطین نوشت: «اگر تلاش‌های سوریه نبود، دولت اردن تاکنون عرفات را در موافقت‌نامه کمپ ‌دیوید و طرح ریگان شرکت داده بود.» همچنین روزنامه نیمه‌‌رسمی الثوره نیز نوشت: «بین بحرانی که توسط عرفات در شمال لبنان ایجاد شد و نمایش قدرت امریکائیان در دریای مدیترانه ارتباطی وجود دارد. عرفات فساد و سوداگری را جایگزین ارزش‌های انقلابی مبارزه فلسطینیان نموده است.»[۴۲]


پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/08/18

  1. ↑ سند شماره 289/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در عملیات والفجر٤، داود رنجبر، 12/8/1362 تا 19/8/1362، صص 159 و 160؛ و- سند شماره 296/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) در عملیات والفجر٤، محمدرضا دیانی، 29/7/1362 تا 19/8/1362، صص 153، 155 و 156.
  2. ↑ سند شماره 289/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 159 و 160؛ و- سند شماره 296/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 168 - 153.
  3. ↑ سند شماره 289/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 159 و 160؛ و- سند شماره 296/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 168 - 153.
  4. ↑ سند شماره 296/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 161 و 162.
  5. ↑ سند شماره 296/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص163.
  6. ↑ سند شماره 289/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در عملیات والفجر٤، داود رنجبر، 12/8/1362 تا 19/8/1362، صص 159 و 160؛ و- سند شماره 296/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) در عملیات والفجر٤، محمدرضا دیانی، 29/7/1362 تا 19/8/1362، صص 153، 155 و 156.
  7. ↑ سند شماره 230028 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن سیاسی اطلاعاتی وزارت کشور، 2/9/1362، ص30.
  8. ↑ سند شماره 355137 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات نقده به اطلاعات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 19/8/1362؛ و- سند شماره 45020 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه١١ قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی کل سپاه انقلاب اسلامی، 25/8/1362.
  9. ↑ سند شماره 113188 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، شماره 8، 17/9/1362، ص٦.
  10. ↑ سند شماره 359169 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 20/8/1362.
  11. ↑ سند شماره 355149 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از عملیات ناحیه به عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 18/8/1362؛ و- سند شماره 45020 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه١١ قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی کل سپاه پاسداران، 25/8/1362.
  12. ↑ سند شماره 355140 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی اشنویه به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 19/8/1362؛ و- سند شماره 45020 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  13. ↑ سند شماره 45020 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  14. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 22/8/1362، ص٢.
  15. ↑ سند شماره 113752 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن ویژه مناطق کردنشین، شماره 142، 27/8/1362، صص ٣ و ٤.
  16. ↑ سند شماره 20897 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مشترک جنگ‌های نامنظم به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 22/8/1362.
  17. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 19/8/1362، صص 6 و 7، رادیو اسرائیل، 18/8/1362.
  18. ↑ اکبر هاشمی رفسنجانی، آرامش و چالش (کارنامه و خاطرات سال 1362)، به اهتمام مهدی هاشمی، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ سوم، 1386، ص280.
  19. ↑ روزنامه کیهان، 18/8/1362، ص2.
  20. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 235، 19/8/1362، ص35، رادیو اسرائیل، 18/8/1362.
  21. ↑ همان، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/8/1362.
  22. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 19/8/1362، ص7، رادیو اسرائیل، 18/8/1362.
  23. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 236، 20/8/1362، ص7، منامه - خبرگزاری آلمان‌غربی، 19/8/1362.
  24. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 235، 19/8/1362، ص17، بحرین - خبرگزاری رویتر، 18/8/1362.
  25. ↑ همان، ص4، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/8/1362.
  26. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 19/8/1362، ص8، رادیو اسرائیل، 18/8/1362.
  27. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 19/8/1362، ص13.
  28. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 235، 19/8/1362، ص24، بغداد - خبرگزاری عراق، 18/8/1362.
  29. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 20/8/1362، ص8، رادیو صوت‌الجماهیر، 19/8/1362.
  30. ↑ سند شماره 230028 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن سیاسی اطلاعاتی وزارت کشور، 2/9/1362، ص30.
  31. ↑ روزنامه کیهان، 19/8/1362، ص24.
  32. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 235، 19/8/1362، ص5، قاهره - خبرگزاری آلمان‌غربی، 18/8/1362.
  33. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 19/8/1362، ص7، رادیو اسرائیل، 18/8/1362.
  34. ↑ همان، ص5، رادیو امریکا، 18/8/1362.
  35. ↑ همان، ص7، رادیو اسرائیل، 18/8/1362.
  36. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 236، 20/8/1362، ص11، ابوظبی - خبرگزاری یونایتدپرس، 19/8/1362.
  37. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 238، 22/8/1362، صص 19 و 20، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/8/1362.
  38. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 235، 19/8/1362، ص5، رادیو امریکا، 18/8/1362.
  39. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 236، 20/8/1362، ص37، تل‌آویو - یونایتدپرس، 19/8/1362.
  40. ↑ روزنامه کیهان، 19/8/1362، ص24.
  41. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 19/8/1362، ص6، رادیو امریکا، 18/8/1362.
  42. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 235، 19/8/1362، ص32، دمشق - خبرگزاری فرانسه، 18/8/1362.





برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1362.08.18&oldid=4130»