1364.04.09: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''<big>روزشمار جنگ</big>''' '''<big>پنجشنبــــــه</big>''' '''<big>16 آبان 1364</big>''' '''<big>23 صفر 1406</big>''' '''<big>7 نوامبر 1985</big>''' == 1 == در تلاش برای ادامه طرح‌ریزی و آماده‌سازی عملیات گسترده سپاه پاسداران در سال جاری در منطقه فاو عراق (که منطقه عملیاتی فدک نام‌گذا...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
سطر ۱: سطر ۱:
'''<big>روزشمار جنگ</big>'''
{{جعبه زندگینامه
|عنوان = روزشمار جنگ سال 1364
|نام = 1364.04.09
|نام دیگر=  نه تیر
|روز= 09 تیر 1364
|تاریخ شمسی= 1364.04.09
|تاریخ میلادی=11 شوال 1405
|تاریخ قمری= 30 ژوئن 1985
|اسامی عملیات=
|اسامی شهدا=
|اسامی اسرا=
}}


'''<big>پنجشنبــــــه</big>'''
  <div class="bootstrap-btn">[[1360.04.09]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1361.04.09]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1362.04.09]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1363.04.09]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1365.04.09]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1366.04.09]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1367.04.09]]</div>


'''<big>16 آبان  1364</big>'''


'''<big>23 صفر    1406</big>'''
<div style="text-align:justify">


'''<big>7 نوامبر 1985</big>'''


== 1 ==
== گزارش- 166 ==
در تلاش برای ادامه طرح‌ریزی و آماده‌سازی عملیات گسترده سپاه پاسداران در سال جاری در منطقه فاو عراق (که منطقه عملیاتی فدک نام‌گذاری شده است)، امروز در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران جلسه‌ای با حضور فرماندهان ارشد سپاه پاسداران: رحیم صفوی فرمانده نیروی زمینی سپاه، غلامعلی رشید مسئول معاونت عملیات نیروی زمینی سپاه، عزیز جعفری فرمانده قرارگاه قدس سپاه، عباس محتاج فرمانده قرارگاه سلمان و فرمانده ناحیه 4 سپاه، احمد غلامپور (جانشين قرارگاه كربلا) و... تشکیل شد. در این جلسه مسئولان نیروی زمینی سپاه، باتوجه‌به مشکلات بسیاری که در سر راه عبور از اروندرود و اجرای عملیات در منطقه فاو وجود دارد، مخالفت جدی خود را با اجرای عملیات در این منطقه اعلام کردند و برای اجرای عملیات در مناطق دیگر پیشنهادهایی دادند.
[[رده:1]]
خلاصه‌ای از گزارش امروز راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه مرکزی سپاه، درباره دیدگاه‌های مسئولان نیروی زمینی سپاه چنین است:


پس از یک‌ روز وقفه در بررسی طرح‌‌های عملیاتی ـ که صرف پیگیری کار مهندسی در مناطق عملیاتی هور و فدک (منطقه عملیاتی فاو) گردید ـ از اوایل امروز بار دیگر مباحث اصلی عملیات آغاز شد. در طول روز مسئولان نیروی زمینی سپاه گفت‌وگو‌های بسیاری کردند و درباره مطالب متعددی ازجمله تأمین شرایط لازم برای اجرای عملیات تبادل‌نظر شد. به‌تدریج مباحث گسترده‌تر و موضوعات جدیدی مطرح شد تا جایی که غلامعلی رشید مسیر بحث را تغییر داد و گفت:
در چارچوب سياست عملياتي جمهوري‌اسلامي مبني بر اجراي مداوم عمليات محدود و ايذايي، تيپ40 سراب از ارتش جمهوري‌اسلامي با دو گروهان تكاور و يك گروهان احتياط به مواضع دشمن در منطقة سومار مقابل پاسگاه "دوله شريف" عملياتي محدود انجام داد. اين عمليات كه با هدف انهدام نيرو اجرا شد، چندان موفق نبود: 12 شهيد، 80 مجروح (30 تن سرپايي)، 30 مفقود، خسارات خودي بود. از دشمن نيز تعدادي كشته و دو تن اسير شدند.<ref>سند شماره 009465 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: طرح و عمليات قرارگاه سلمان، 16/4/1364.</ref>


«اصلاً بیاییم پیشنهاد بدهیم که امسال در جنوب، عملیات وسیع انجام ندهیم. تا عید 15 عملیات قدس [عملیات محدود] می‌توانیم انجام دهیم و در این فاصله دو الی سه منطقه را از هر نظر آماده کنیم و در سال آینده عملیات بزرگ انجام دهیم. امر غافلگیری برای ما مهم است. با نیرویی که حداکثر تا 70 گردان می‌رسد می‌توانیم در شمال‌غرب عملیاتی نسبتاً خوب انجام دهیم.»
==  گزارش- 167 ==


حاضران در جلسه با این پیشنهاد که پیش‌ازظهر و بدون حضور محسن رضایی مطرح شد، موافقت و هریک به‌نوعی آن را تصدیق ‌کردند. در ادامه بحث مزیت‌هایی برای این طرح پیشنهادی بیان شد:
در پايان مهلت دو هفته‌اي صدام، يك سخن‏گوي نظامي عراق در بيانيه‌اي اعلام كرد: «مهلتي را كه پرزيدنت صدام‌حسين اعلام فرموده بودند، اكنون به پايان رسيده و با توجه به موضع رژيم حاكم بر ايران در مدت زمان اعلام شده، اعلان مي‌كنيم كه بمباران‌ها تا تحقق صلح عادلانه مبتني‏بر اصول اعلام شده در پيام صدام‌حسين، از سرگرفته خواهد شد.» در اين بيانيه پس از برشمردن اصول صدام، افزوده شده‏است: «برقراري تماس‌هاي مقدماتي در مورد صلح از سوي طرف ثالث بي‌طرف، بلامانع خواهد بود.»<ref>واحد سياسي دفتر تبليغات حوزة علمية قم، نشرية "گزارش"، شماره 4 (15/4/1364)، ص 3.</ref>
با توجه به اين هشدار و احتمال از سرگيري حملات هوايي عراق، ستاد تبليغات جنگ صبح امروز با انتشار بيانيه‌اي اعلام كرد: «تمامي رزمندگان اسلام كاملاً هوشيار و مراقب‏اند حملات رژيم عراق به شهرها و مناطق مسكوني كشور را با شدت مقابله به مثل كرده، اجازه ندهند رژيم صدام در اين لحظات پاياني عمر خود از حمله به مناطق مسكوني ايران كم‏ترين سودي را عايد خود سازد.»<ref>روزنامة اطلاعات، 10/4/1364، ص2 ، ستاد تبليغات جنگ.</ref>
جمهوري‌اسلامي علاوه بر جنگ شهرها و مقدم بر آن، با يك جنگ رواني وسيع و نيرومند نيز روبه‏رو است و آن اين‏كه هربار قبل از عملي شدن هر تهديد عراق، تعدادي از رسانه‌هاي تبليغاتي - خبري جهان به استقبال آن مي‌روند و آشكارا مي‏كوشند تا آثار تخريب رواني تهديد را هرچه جدي‌تر دامن بزنند؛ اين‌بار هم چنين است، مثلاً در گفتار امروز راديو بي.بي.سي. از مطبوعات انگليس مطالبي انتخاب و قرائت شد كه در حالت تهديد مجدد شروع احتمالي جنگ شهرها، بسيار با معني است. بي.بي.سي. گفت: «شمارة امروز هفته‌نامه "آبزرور" مقاله‌اي دارد دربارة جنگ ايران و عراق از "آنتوني هايلن" كه اخيراً از ايران ديدار كرده‏است. او مي‌نويسد كه در اين هفته‌ انتظار مي‌رود كه حملات هوايي عراق عليه تهران و شهرهاي ديگر ايران از سرگرفته شود، چون وقفه‌اي را كه عراق در جنگ شهرها دو هفته پيش اعلام كرده‏بود، ديروز به پايان رسيد ... آنتوني هايلن مي‌گويد: "صداي هول‌آور بمباران‌ها و آتش‌بار ضدهوايي همراه با روايت‌ها و شايعه‌هاي سانسور نشده در مورد خسارت و تلفات، تأثير شديدي بر مردم داشته‏است. روحية ساكنان شهرها تضعيف شده و چنين به نظر مي‌رسد كه حداقل در تهران رژيم جمهوري‌اسلامي از بابت ناتواني خود در فراهم كردن دفاع لازم در برابر نيروي هوايي عراق‏، اعتبار خود را از دست داده است ... ايران وسايل لازم براي حملات متقابل به نحو مؤثر عليه شهرهاي عراق را نداشته است. ... آنتوني هايلن مي‌گويد خستگي از جنگ در حدقابل ملاحظه‌اي در مردم آشكار است، اما هسته‌اي نسبتاً نيرومند هم در هواداري از جنگ وجود دارد و چيزي كه از اين هسته حمايت مي‌كند، غرور ملي است كه از حرارت و اهميت مذهبي دست كمي ندارد. ...
در همين ماه جاري در تهران دو نوبت تظاهرات به طرف‏داري از جنگ برگزار شد. تظاهرات محدود و خودجوش عليه جنگ كه به وسيله مردم انجام گرفت - كه صدمات و تلفات ناشي از حملات هوايي عراق دامن‌گير آنها شده بود - چنان‏كه گزارش شده، سريعاً و با شدت عمل سركوب گرديد و اين خود، قضاوت دربارة وسعت و قدرت حركت صلح‌جويي در ميان مردم را دشوار مي‌كند. ...
احساسات ضدجنگ تا حد زيادي به نارضايي اقتصادي مربوط مي‌شود. وي مي‌افزايد كه بخش عظيمي از ده ميليون جمعيت تهران را آوارگان مناطق جنگ‌زده تشكيل مي‌دهند كه بي‏كارند و به جيره‌هاي دولتي متكي هستند. قيمت‌ها شديداً در بازار سياه بالا رفته است حال آن‏كه براي ايجاد تعادل، دست‏مزدها و حقوق‌ها هيچ‏گونه افزايشي پيدا نكرده‏است.»<ref>خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشرية "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 103 (10/4/1364)، صص 37 و 38، راديو بي.بي.سي.، 9/4/1364.</ref>


1. رعایت غافلگیری.
==  گزارش- 168 ==


2. آماده‌کردن سه منطقه فدک (فاو)، حیدر (روطه ـ قرنه) در هور و شمال منطقه عملیاتی بدر.
در ادامة خط انفجارات ساده در اماكن عمومي جهت ايجاد رعب و احساس ناامني در مردم - كه به‏وسيلة عوامل عراق اجرا مي‌شود - امروز يك بمب حاوي چهل پوند تي.‌ان.‌تي. كه در يك خودرو كار گذاشته بودند، در خيابان "فرصت شيرازي" تهران منفجر شد. اين انفجار به‌جز پنج مجروح نه چندان عميق، تلفات جاني نداشت اما صداي شديد آن، تا شعاع 120 متري شيشه‌هاي ساختمان‏ها را شكست و ديوار يك منزل را نيز فروريخت.<ref>مأخذ 2، ص 62.</ref>


3. آمادگی تجهیزات.
==  گزارش- 169 ==


4. امکان فراهم‌آوردن نیروی بیشتر برای جنوب در زمستان آینده.
امام‌خميني در ديدار اعضاي جامعه مدرسين حوزه علميه قم با ايشان، بر ابقا و ادامة فعاليت دولت مهندس موسوي و بر لزوم وحدت جناح‌ها و شخصيت‌ها در اوضاع كنوني، تأكيد كرد. حمايت از دولت موسوي در اوضاع كنوني، در معادلات سياسي داخلي بسيار با اهميت تلقي مي‌شود. نكات كلي مورد اشارة امام، تعديل‏كنندة فشارهاي سياسي موجود است كه براي تغيير بافت و تركيب و مشي قوة مجريه، به نحوي روزافزون افزايش مي‌يابد. امام در بخشي از سخنان خود گفتند:
«در شرايط فعلي، ما بايد وحدت‏مان را حفظ كنيم ... گرفتاري زياد است: گرفتاري جنگ، گرفتاري خرابي‌ها، گرفتاري‌ آوارگان از همه اطراف و بالاخره كارهايي كه در دراز مدت براي فقرا و مستضعفين انجام شده است قابل مقايسه با سابق نيست. البته شكي نيست كه خلاف هم هست ولي اين طور نيست كه با اين خلاف‌ها ما لطمة اساسي ببينيم، بلكه از اين كه ما اختلاف داشته باشيم، لطمه مي‌بينيم. اگر بنا باشد دولت نتواند كاري انجام بدهد و مجلس نتواند كاري انجام بدهد، ما لطمه ديده و كارها زمين مي‌ماند. اين طور نيست كه يكي بهتر از اين‌ها پيدا بشود كه بهتر بتواند اداره كند. هر كدام از اين‌ها در جاي خودشان آن قدري كه زحمت كشيده‌اند، با اخلاص بوده است و آن‏ها كه مشغول كارند انسان‌هاي مخلصي هستند، البته ممكن است داخل آن‏ها افراد بدي هم باشند ... .
بايد قدرت دولت و حجم كار آن‏ها را ببينيم چقدر است و بسنجيم كه اگر من جاي او باشم، چه مي‌توانم بكنم. اگر نخست‌وزير را برداريم، جناب عالي را نخست‌وزير بكنيم، چقدر مي‌توانيد كار بكنيد؟ حساب كار را با حساب قدرت بايد بسنجيد و مسائل را بايد دوستانه حل نمود. اين نظري است كه من از اول داشته و دارم و بعد از اين هم خواهم داشت ...
براي مردم و دولت و مسئولين و مجلس بايد ناصح بود نه مقابله كرد، زيرا اگر شما با من و من با شما مقابله كنيم، غير از اين كه ديگران سوءاستفاده كنند چيزي به دست نمي‌آيد. شما ببينيد خارجي‌ها يك كلمه را مي‌گيرند و چيزي از توي آن بيرون مي‌آورند كه بر ما غلبه كنند؛ مثلاً مي‌گويند: " ايراني‌ها ادعا مي‌كنند ما با گروگان‌گيري مخالفيم، اما چون اين‌ها ضدامريكا هستند، اين حرف معنا ندارد."! و ديديد كه امريكا در همين قضية گروگان‌گيري كه گرفتار شده‏است، چقدر به اين طرف و آن طرف متوسل شده‏است. از اول هياهو به راه انداختند كه ما دخالت نظامي مي‌كنيم. بعداً رئيس‌جمهور امريكا به التماس و گدايي و دريوزگي افتاده است و به اين طرف و آن طرف مي‌زند كه مسئله را حل كند ولي نتوانستند و عده‌اي از آن طرف ايستاده و مي‌گويند: "بايد به شرايط ما عمل شود." و ما بايد خيلي مواظب باشيم. غير از اين كه ما را از داخل بپوسانند، كار ديگري نمي‌توانند بكنند.»<ref>وزارت ارشاد اسلامي، مركز مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي، "صحيفة نور"، مجموعه ره‏نمودهاي امام‌خميني، جلد 19 (تهران: وزارت ارشاد اسلامي، 1368)، صص 180 تا 182.</ref>


5. تکمیل و تثبیت تشکیلات نیروی زمینی سپاه تا سال آینده.
==  گزارش- 170 ==


در مخالفت با اجرای عملیات در منطقه فاو نیز دلایل زیر برشمرده شد:
در پايان سه روز ديدار رسمي و مذاكرات آقاي "هاشمي" رئيس‌ مجلس شوراي اسلامي با رهبران پكن، ايران و جمهوري خلق چين امروز (9/4/1364) يك تفاهم‏نامة توسعة همكاري‌هاي اقتصادي، بازرگاني و فني امضا كردند ... به‏گفتة مقام‏هاي رسمي ايران، به دنبال امضاي اين تفاهم‏نامه كه در آن، دو طرف به همكاري‌هاي مشترك درازمدت مانند سدسازي، بندرسازي، صنايع سبك و ماهي‏گيري ابراز علاقه كرده‌اند، انتظار مي‌رود مذاكرات براي انعقاد قراردادهاي اجرايي به زودي آغاز شود.<ref>مأخذ 3، ص 2.</ref>
سفر آقاي هاشمي‌رفسنجاني به چين كه به نوعي مي‌توان آن را استراتژي بهره‌برداري از قدرت سوم براي كاستن از فشارهاي دو ابرقدرت بر ايران، قلمداد كرد، مورد بررسي و تفسير كارشناسان متعددي قرار گرفته است، از جمله "فرد هاليدي" استاد مدرسه عالي اقتصاد لندن، دربارة آن گفته است: «اين نخستين سفر يك رهبر ايران به چين پس از پيروزي انقلاب است و به طور آشكار نمايان‌گر آن است كه ايران، چين را يك كشور جهان سوم مي‌داند كه مي‌تواند با آن رابطة حسنه داشته باشد. روابط حسنه با چين هم از فشار دو ابرقدرت بر ايران خواهد كاست و هم اين كه چين مي‌تواند در زمينة اقتصاد به ايران كمك كند. اين كمك نه تنها در زمينة صادرات مواد غذايي به ايران بلكه در مورد پروژه‌هاي كشاورزي و صنعتي نيز خواهد بود. ايران هنوز با هدف خود كه ايجاد يك كشور غيروابسته‌تر است، فاصلة زيادي دارد. اين سفر همچنين به طور آشكار نشان مي‌دهد حملات عراق به تهران طي چند ماه گذشته و نيز فشارهاي اقتصادي صدمات زيادي به ايران زده است.»
وي اين گفتة آقاي رفسنجاني در پكن را كه ايران از چين اسلحه نخواهد خريد، چنين تحليل كرده‏است: «شايعات زيادي در مورد اين كه چين براي ايران اسلحه تأمين مي‌كند، وجود دارد و ايران نيز به طور آشكار به يك تأمين‏كنندة بزرگ سلاح نظير چين نياز دارد ولي فكر مي‌كنم ايران به جاي آن كه منتظر شود چين تقاضاي خريد اسلحة آن را رد كند، خودش ابتكار عمل را به دست گرفته و اظهار مي‌دارد: "ما نمي‌خواهيم از اين كشور اسلحه بخريم." چنين نقطه نظري نشانة آن است كه چين مايل به خاتمة جنگ است و نمي‌خواهد ايران را بيش از آنچه كه اينك در اختيار دارد، تشويق به ادامة جنگ كند.»<ref>مأخذ4، ‌صص 44 و 45، راديو بي.بي.سي.</ref>


1. رعایت غافلگیری ناممکن است.
==  گزارش- 171 ==


2. شرایطی که فرماندهان برای اجرای عملیات مشخص کرده‌اند، تأمین نشده است.
در آستانة سفر آقاي هاشمي‌رفسنجاني به ژاپن، "شينتارو آبه" وزير خارجة اين كشور گفت كه كشورش يك طرح پيشنهادي براي پايان دادن به جنگ عراق و ايران ارائه داده است. به‏‏گفتة وي، براساس اين طرح از عراق و ايران خواسته شده‏است تا از بندرهاي خود جهت صدور نفت بدون هيچ‏گونه خطر حمله از طرف مقابل، استفاده كنند. همچنين بر طبق اين طرح، خواسته شده كه به نفت‌كش‌ها و شهر‌هاي مسكوني حمله نشود و نيز از سلاح‌هاي شيميايي استفاده نشود. وزير خارجة ژاپن افزود كه اين طرح نخستين گام براي رسيدن به راه‏حل كامل در جنگ ايران و عراق است. وي سپس اعلام كرد كه به زودي به عربستان سعودي و سوريه و اردن مي‏رود تا از كمك آنان برخوردار شود و ايران و عراق را به پذيرش طرح ژاپن متقاعد سازد.<ref>مأخذ4، ص 18، بخش عربي راديو كويت، "شينتاروآبه" وزير خارجة ژاپن، نشرية "المستقبل"، 9/4/1364.</ref>
در اين حال، "پطروس غالي" وزير مشاور در امور خارجه مصر نيز دربارة صلح گفت: «بايد بر همه كس روشن گردد كه براي اين جنگ راه‌حل نظامي وجود ندارد و دو طرف (ايران و عراق) دير يا زود اقدام به مذاكرات خواهند كرد، بنابراين براي جلوگيري از خون‏ريزي و انهدام بيش‏تر، چرا اين كار نبايد از امروز شروع شود.»<ref>مأخذ 4، ص 18، خبرگزاري آلمان غربي از دوحه.</ref>


3. زمان کافی برای آماده‌کردن زمین ازجنبه مهندسی دراختیار نیست.
==  گزارش- 172 ==


4. نیروی موردنیاز تأمین نشده است.
در ادامة روند مذاكرات طرف‏هاي درگير در مسئلة گروگان‌هاي امريكايي، امروز نيز به‏رغم اميدواري‌هاي گذشته، اين واقعه همچنان به صورت يك مسئلة حل‏نشده ادامه يافت.
در واقع هر يك از طرف‏ها در پي كسب امتيازات مورد نظر خود هستند، امري كه به گزارش آسوشيتدپرس از بيروت «راه را براي آزادي 39 گروگان امريكايي كه شبي ديگر را در بيم و اميد به سر مي‌بردند، بسته است.»
"جبران كوريه" سخن‌گوي "حافظ اسد" رئيس‌جمهوري سوريه، گفت اين كشور اميدوار است كه طرف‏هاي درگير در مسئلة گروگان‌گيري مسافران هواپيماي امريكايي به تعهدات خود عمل كرده و زندانيان لبناني كه در زندان " اتليت" اسرائيل به سر مي‌برند، به زودي آزاد شوند.<ref>روزنامة اطلاعات، 9/4/1364، ص آخر.</ref>
مي‌توان گفت در حالي‌كه از اين سو بر آزادي زندانيان اتليت و تعهد امريكا مبني‏بر پرهيز از عمليات انتقام‌جويانه پافشاري مي‌شود، مقام‏هاي امريكايي و اسرائيلي موضوع را به نحو ديگري دنبال مي‌كنند.
به گزارش آسوشيتدپرس از بيروت، ريگان درخواست كرده‏است كه 7 تن امريكايي كه از مارس 1984 تاكنون در لبنان به گروگان گرفته شده‌اند، همراه با اين 39 گروگان امريكايي آزاد شوند.<ref>همان.</ref>
همچنين به گزارش يونايتدپرس از واشنگتن، "جورج شولتز" وزير خارجة امريكا، امروز قول داده كه ربايندگان مسئول قتل يك غواص نيروي دريايي امريكا را به محاكمه بكشاند و خواستار همكاري بين‌المللي براي بستن فرودگاه بين‌المللي بيروت شده‏است. شولتز همچنين از حافظ اسد رئيس‌جمهوري سوريه، به دليل كمك به تأمين آزادي 39 گروگان امريكايي تقدير كرده و افزود: «اسد سعي خود را براي آزادي 7 گروگان ديگر امريكايي كه پانزده ماه از اسارت آنان مي‌گذرد، به كار برده‏است.» شولتز همچنين گفته است كه هيچ رابطه‌اي بين آزادي امريكاييان و آزادي آتي بيش از 700 زنداني لبناني از زندان اتليت اسرائيل نيست. لكن افزود كه "اسحق رابين" وزير دفاع اسرائيل، روز گذشته گفته است كه اين لبناني‌ها به مدت كوتاهي بازداشت شده و اسرائيل در نظر دارد آن‏ها را آزاد سازد.<ref>همان.</ref>
در اين حال، يونايتدپرس از بيت‌المقدس نيز گزارش داد: «اسرائيل امروز هيچ تصميم تازه‌اي در خصوص آزادي 735 زنداني لبناني كه رهايي آنان از سوي ربايندگان هواپيماي امريكايي "ترانس ورلد ايرلاينز" خواسته شده، اتخاذ نكرده‏است.»
اين خبرگزاري افزود: «"شيمون پرز" نخست‌وزير اسرائيل، امروز پيش از انتشار خبر مربوط به انتقال گروگان‌ها به سوريه، گفت: هيچ گونه توافقي در مورد مبادلة زندانيان لبناني با گروگان‌ها حاصل نشده‏است.»<ref>همان.</ref>
يونايتدپرس در ادامة گزارش خود از بيت‌المقدس اعلام كرده كه منابع نظامي در اسرائيل گفته‏اند كه هيچ‏گونه اطلاعي از آزادي قريب‌الوقوع زندانيان شيعه ندارند. راديو اسرائيل نيز گفت كه 25 عضو كابينة اسرائيل قرار است امروز آخرين تحولات مسئلة گروگان‌گيري را در نشست معمول هفتگي خود مطرح و مورد بحث قرار دهند. اما به گزارش آسوشيتدپرس از بيروت، يك مقام اسرائيلي - كه نخواسته هويتش‌ وي فاش شود - گفته كه زندانيان لبناني ممكن است به زودي آزاد شوند، لكن تصميم‏گيري در خصوص آزادي گستردة آن‏ها مي‌بايست به تصويب كابينة اسرائيل كه امروز تشكيل جلسه مي‌دهد، برسد.<ref>همان.</ref>
از سوي ديگر، به گزارش روزنامة "واشنگتن‌پست"، شيخ ابراهيم امين سخن‏گوي گروه حزب‌الله كه مورد پشتيباني ايران است، از نقش سوريه در پايان بخشيدن به بحران گروگان‌هاي امريكايي استقبال كرد، اما ربايندگان هواپيماي مسافربري تي‌.دبليو.اي. را قدرت مركزي دانست كه بايد به حساب آورده شوند. به گفتة راديو امريكا، هواپيماربايان اين فرصت را به مركز داده‏اند كه بتواند در برابر آزادي گروگان‌هاي امريكايي، 735 زنداني لبناني را كه اكثرشان شيعه هستند، از زندان‌هاي اسرائيل رها سازد. امين اين را كه هواپيماربايان از اعضاي شاخه حزب‌الله هستند، نه تأييد و نه تكذيب كرد. وي همچنين در مصاحبه با نشرية "نيوزويك" در بيروت در مورد اين سؤال كه "آيا حزب‌الله در ربوده شدن هواپيماي امريكايي دست داشته‏است؟" ‌گفته: «ما به‏درستي نمي‌دانيم چه كسي پشت اين ماجرا قرار داشته، اما تا آن‌جا كه به ما مربوط مي‌شود مي‌توانيم با اطمينان بگوييم كه حزب‏الله در اين هواپيماربايي كوچك‏ترين دخالتي نداشته است.» امين افزوده است: «حزب‏الله هر لحظه منتظر يك حمله امريكاست، اما اقدام امريكا هرچه باشد، جز اين‏كه يك احساس ضدامريكايي در منطقه به‌وجود بياورد، نتيجة ديگري نخواهد داشت و اين يك پيروزي براي ما خواهد بود ... سال‌هاست كه امريكا خون مردم ما را مي‌مكد و هدف ما در شرايط كنوني، اشاعة پيام خدا در سراسر جهان است و ما به‏جد براي نابودي قدرت‌هاي بزرگ خواه امريكا باشد يا شوروي، فعاليت مي‌كنيم.»<ref>روزنامه اطلاعات، 10/4/1364، ص آخر.</ref>
در اين حال، يك مقام برجستة امريكا نيز امروز گفت: «انتقام‏جويي نمي‌تواند در سياست اصل قانع‏كننده‌اي باشد و حملات خشونت‌آميز عليه تندروهاي شيعه نمي‌توانست به‌عنوان تلاشي در جهت آزادي گروگان‌هاي امريكايي مؤثر واقع شود.» اين مقام - كه نخواست هويتش فاش شود - افزود: «هيچ‌گونه اقدام تلافي‏جويانة مستقيم عليه لبنان صورت نخواهد گرفت، لكن تلاش‌هايي در جهت بسط حمايت مردم امريكا از اقدام‌هاي تلافي‏جويانه در آينده به عمل خواهد آمد.» وي در مصاحبه‌اي با گروهي از روزنامه‏نگاران گفت: «جناح حزب‌الله شيعه آسيب‌پذير نيستند، زيرا در مناطق شهري به‏سر مي‌برند.» وي در پاسخ به اين سؤال كه "چرا چشم‌انداز نجات گروگان‌ها از طريق اقدام نظامي در زماني كه هواپيماي ربوده شده در الجزاير بود، رد شد؟" گفت: «حملة نظامي يك شق نظري است و از لحاظ سياسي، منطقي به نظر نمي‌رسد.»<ref>مأخذ 11.</ref>


5. هماهنگی در فعالیت‌هایی که برای تأمین امکانات می‌شود وجود ندارد.


6. اجرای تک پشتیبانی در جزیره مینو میسر نیست.


درمجموع هرچه مباحث عمیق‌تر می‌شد، انگیزه اصلی و دلیل انتخاب منطقه عملیاتی فاو با ابهام بیشتر مواجه و حتی گفته می‌شد که منطقه فاو براثر فشارهای سیاسی برای عملیات انتخاب شده است.


درنهایت رحیم‌ صفوی، غلامعلی ‌رشید، عزیز جعفری، احمد ‌غلامپور و... برای دادن پیشنهادهای جدید و مخالفت با اجرای عملیات در منطقه فاو به نتیجه قطعی رسیدند و قرار شد در جلسه‌ای با فرمانده کل سپاه دراین‌باره به بحث بپردازند.<ref>سند شماره 0634/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: انتخاب منطقه عملیاتی فدک (فاو)، گزارش راوی قرارگاه خاتم، در عملیات والفجر8، داوود رنجبر، صص 92 ـ 91.</ref>


== 2 ==
[[رده:2]]
در ادامه بحث درباره طراحی عملیات در منطقه فاو، بعدازظهر امروز جلسه‌ای با حضور محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، و برادرانی که در جلسه صبح حضور داشتند. در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران تشکیل شد. نخست رحیم صفوی شروع به صحبت کرد:


برادران حاضر در این جلسه از ابتدای جنگ، در جنگ بوده‌اند و فلسفه وجودی‌شان در جنگ یک فلسفه محکم زیربنایی و عقیدتی است و براساس پایبندی به مقام ولایت آمدند در جنگ و با اعتقاد به اینکه این جنگ، جنگ بین حق و باطل است و جبهه حسینی‌ها علیه یزید‌ی‌هاست و اینکه هر زمانی هم که امام تکلیف کند، حاضر به ریختن خونشان به پای درخت ایمان و عقیده‌شان هستند... .


... برادران با یک دید واقع‌بینانه می‌خواهند روی مسئله جنگ فکر و کار کنند. ما دید واقع‌بینانه را از این نظر می‌گوییم که اگر به یک چیزهایی که می‌دانیم آماده نمی‌شود و در زمان لازم امکان فراهم‌شدن آن نیست توجه نکنیم، این یک دید غیرواقع‌بینانه است. من اساس تردید را عدم واقع‌بینی مسائل می‌دانم؛ اگر کسی واقع‌بینانه وارد یک صحنه و یک عملی بشود، در او هیچ تردیدی نیست.
== <big>منابع و مآخذ روزشمار 1364/04/09 </big> ==


ما از عملیات‌های رمضان تا والفجرها و حتی خیبر و بدر به این نتیجه قطعی رسیده‌ایم که با مقدورات و امکانات موجود نمی‌توانیم عملیات گسترده‌ای داشته باشیم. البته عملیات گسترده در توان جمهوری اسلامی هست ولی در توان سپاه پاسداران نیست. الآن هیچ‌کدام از شرایط اجرای عملیات حاصل نیست. شما از شرایط اجرای عملیات را "حفظ غافلگیری" اعلام کرده‌اید. خوب ما چشممان را ببندیم و بگوییم دشمن نفهمیده؟ این‌همه اقدامات مهندسی شده، این‌همه جاسوس‌های دشمن در منطقه‌ هست. شما گفته بودید که از شرایط اجرای عملیات این است که "ما 150 گردان نیرو" داشته باشیم. فرماندهان مناطق ما می‌گویند که این نیرو فراهم نمی‌شود. شورای عالی سپاه می‌گوید این نیرو حاصل نمی‌شود و از 76 هزار بسیجی که باید داشته باشیم الآن حدود 26 هزار نفر موجود داریم، یعنی یک‌سوم؛ این دوسوم نیروی دیگری که به‌صورت بسیجی باید بیاید، با این مسائلی که الآن هست و باتوجه‌به زمان و آموزش و... نمی‌آیند. ما می‌گوییم وقتی نیرو آمد 55 الی 60 روز وقت لازم است تا برای عملیات آماده بشوند.
{{پانویس}}


می‌گوییم مهمات‌ در وضع بسیار بدی است، ما حدود یک‌چهارم، یک‌پنجم، مهمات لازم را داریم و این چیزی نیست که در یک‌ ماه یا دو ماه آینده دست ما برسد. آمار برخی از اقلام مهمات یک‌دهم و یک‌ششم تعداد لازم است. ما اگر بخواهیم اینها را نادیده بگیریم که همان عملیات بدر می‌شود. آن مقدار تجهیزات موردنیاز که برآورد شده برای عملیات، برخی تا شش ماه و یک سال دیگر قابل‌تهیه‌شدن نیست. ...
<references/>


برای این عملیات‌ها ما قرارگاه‌ها و لشکرهایمان هنوز هیچ شکلی نگرفته است.


مسئله‌مان الآن عملیات گسترده آینده است؛ بیشتر فرماندهان از آقای مرتضی قربانی و احمد کاظمی تا دیگر برادران به ما اعتراض می‌کنند که اینجا نمی‌توانیم عمل کنیم.


از شرایط دیگر برای عملیات این بود که در جزیره مینو تک پشتیبانی انجام بگیرد که 50 درصد موفقیت در این است؛ این شرط هم آماده نیست.


حاصل‌نشدن این شرایط، برابر است با شکست و این شکست هم دیگر شکست بدر و خیبر نیست، شکستی است که هم فرماندهان ما روحیه‌شان خرد و شکسته می‌شود و هم نسبت به رده‌های بالاتر اصلاً بی‌اعتقاد می‌شوند. الآن بسیجی‌های کاظمی [لشکر8 نجف] به فرمانده‌شان ایرادی ندارند، به مسئولین جنگ و مملکت اعتراض دارند. می‌گویند اینها چه مسئولینی هستندکه نمی‌آیند ببینند چه شده؟ در عملیات قادر چه گذشته؟ یعنی یک اعتراض عمومی را خواهیم داشت، الآن فرمانده لشکرها به قرارگاه‌ها بی‌اعتمادند، این بی‌اعتمادی اوج می‌گیرد.[[پرونده:Rahim-safavi-1.jpg|بندانگشتی|رحيم صفوي فرمانده نيروي زميني سپاه، اجراي عمليات محدود در سال 1364 و آمادگي براي عمليات گسترده در سال 1365 را پيشنهاد مي‌كند.]]رحیم صفوی در ادامه، پیشنهاد خود و دیگر مسئولان نیروی زمینی سپاه را چنین مطرح می‌کند:


«با این نیرو‌هایی که دارند می‌آیند، تا اوایل سال آینده 10 الی 15 عملیات محدود و موفق انجام بدهیم و هم‌زمان با این عملیات‌ها، خودمان را آماده کنیم و برای اوایل سال آینده در منطقه شمال‌غرب بجنگیم و هم‌زمان با آنها منطقه فدک و منطقه حیدر و حتی منطقه بالاتر را یعنی شمال منطقه عملیات بدر را آماده کنیم. یعنی تمام کارهایش آماده بشود و در این سه منطقه بعد از عملیات‌های شمال‌غرب عملیات کنیم. عملیات‌های شمال‌غرب را با نیرویی به‌اندازه 60 تا 70 گردان عمل کنیم، ولی عملیات‌های جنوب را که ارزش و اهمیتش کاملاً روشن است احتیاج به غافلگیری، آماده‌کردن منطقه و آمادگی تجهیزات، وسایل و امکانات دارد، آماده بشوند تا عملیات را جلو ببریم. ما شرایط خودمان را با [عملیات‌های] خیبر و بدر بسنجیم، اگر موفقیتی نمی‌بینیم دست به عملی نزنیم که باعث ناراحتی بشود. برویم محکم به مسئولین بگوییم ما عملیات‌های محدود را ادامه می‌دهیم تا چندین ماه دیگر، بعد هم در شمال‌غرب می‌جنگیم و بعد از آن در جنوب.»<ref>همان، صص 94 ـ 92.</ref>[[پرونده:Mohsen-rezaii-1.jpg|بندانگشتی|فرمانده كل سپاه محسن رضايي، در جلسه قرارگاه مركزي سپاه با اشاره به اهميت اجراي عمليات آتي (فاو)، اين جلسه را تلخ‌ترين جلسه در طول دوران فرماندهي‌اش ناميد.]]پس از سخنان رحیم صفوی، محسن رضایی درحالی‌که ناراحتی در چهره‌اش نمایان بود، پس از چند دقیقه تأمل شروع به صحبت کرد که بخش‌هایی از آن چنین است: «متأسفانه این جلسه برای ما تلخ‌ترین جلسه‌ای است که در تاریخ عمر جنگ دارم. تازه می‌فهمم که عمق ترمزی که الآن در آن پایین و عمق سدی که در بالای ما ایجاد شده، از پایین داریم ترمز می‌کنیم و از بالا یک سدی شده هم آن سد و هم ترمز شما، درست آن بن‌بستی که در جنگ پیدا شده، الآن پیدا کرده است. شما در بدر آمدید گفتید که بیاییم عملیات شماره 2 را، اول انجام بدهیم، گفتیم برادران این حرف را نزنید اگر یک ماه به شما فرصت دادیم، رفتید روی عملیات شماره 2 کار کردید، شاید وسط کار دوباره گفتید که نباید انجام بدهیم... چقدر استدلال شما یا برادرمان رشید آوردید که چرا نباید عملیات شماره 2 را انجام بدهیم؟... الآن تنها راه ما "فاو" است، فاو مهم است. حالا می‌گوییم فاو، اول می‌گویید القرنه بعد از القرنه می‌آیید می‌گویید نخیر، شمال‌غرب. خدا وکیلی همه‌تان می‌توانید بزنید روی قرآن که اگر یک ‌ماه دیگر رفتید روی شمال‌غرب فکر کردید، دوباره نیایید بگویید که نمی‌شود و... زمان دارد می‌گذرد و این دو ضعف که ضعف اساسی است و مبنای ترمز را تشکیل داده از پایین داریم ترمز می‌کنیم، از بالا هم که سد راه رشد توان رزمی و رشد قوه رزمی پیدا شده، حالا این وسط چه باید کرد؟ ما باید بفهمیم می‌خواهیم بجنگیم ولو با 2 نفر، حتی با یک‌گروهان می‌شود جنگید و می‌شود از دشمن تلفات گرفت. با 2 نفر هم می‌شود جنگید. ضعف سومی که هست این است که شما می‌گویید که توان جمهوری اسلامی می‌رسد، توان جمهوری اسلامی می‌رسد یعنی ضعف سوم. این ترمز و آن سد، جنگ را به بن‌بست رساندند، کی می‌گوید توان جمهوری اسلامی می‌رسد جمهوری اسلامی معجونی است از دستاورد انقلاب و رژیم سابق که دست ما مانده، شما صحبت از یک توان بالقوه‌ای می‌کنید که می‌گویید ما می‌توانیم این را به فعل در بیاوریم... مگر توان یک چیز ساده‌ای است، فهم توان پنج سال وقت می‌خواهد شما تا پنج سال دیگر نمی‌توانید بفهمانید. الآن 100 تا کمپرسی در جنگ می‌خواهید. همین الآن اگر بگویید 100 تا کمپرسی، می‌گویند ببینید اینها بهانه آوردند که می‌خواهند نجنگند که 100 کمپرسی را گفتند. چه کسی این را می‌گوید، جز افراد بالای شما این را می‌گویند، چرا؟ با شما لج دارند؟ اینها غیرانقلابی‌اند؟ نه، طبیعی است، ما هم به‌جای آنها بودیم همین حرف را می‌زدیم، برای اینکه در جنگ نیستند ما چه انتظاری داریم؟ چهار سال است خواستیم اینها را در جنگ بیاوریم، اما ورود ناقص اینها در جنگ کار را بدتر کرد. پس این توانی که از جمهوری اسلامی می‌گویید، شما خودتان را دارید بازی می‌دهید، یک ذهنیتی را درست می‌کنید که عذاب وجدانتان را حل کنید بعد آن را می‌گویید نه ما اگر این حرف را می‌زنیم خوب دلیل داریم. می‌گویید توان جمهوری اسلامی باید بیاید جلو، کدام توان؟ کدام کار؟ پس این هم ضعف سوم شما. جمهوری اسلامی یعنی در کل دولت 100 نفر آدم، تازه این 100 نفر که حزب‌اللهی و انقلابی هستند نمی‌دانند جنگ چیست چهار سال و پنج سال دیگر می‌فهمند. باوجوداین باید پیش برویم، پس این توان که می‌گویید، این است. من یک‌مرتبه نسبت به برخورد شما غافلگیر شدم، فکر نمی‌کردم، حالا بعد فکر می‌کنم که چه ضعف‌های دیگری ما داریم باید این ضعف‌ها را در‌آوریم و آنها را حل کنیم. ...» سخنان رحیم صفوی و محسن رضایی در این جلسه آغازی بود برای ادامه بحث: رحیم صفوی: ما می‌گوییم با این توان، نه می‌شود در القرنه بجنگیم و نه در فاو. حال شما هی می‌خواهید فشار بیاورید... اگر شما می‌فرمایید که متناسب با توانمان منطقه تعیین کنیم، الآن این منطقه تناسبی با توانمان ندارد، اگر برویم شکست می‌خوریم. سپاه با این توان قادر به اجرای عملیات گسترده نیست، باید توان بالاتری به دست بیاورد تا بتواند بجنگد. محسن رضایی: این کلی است، این را چه کسی از شما قبول می‌کند؟ شما با استدلال ثابت کنید که اینجا چند گردان می‌خواهد و چند گردان تابه‌حال رسیده. این بحث‌های نارس شما، کار شما را سد کرده و وقتی که این کار سد بشود معلوم است که نمی‌توانید آماده بشوید». در ادامه جلسه یکی دیگر از مسئولان نیروی زمینی سپاه، وارد بحث می‌شود. غلامعلی رشید: ما این‌را به‌وضوح می‌بینیم که اگر 50، 60 گردان نیروی بسیجی بدون امکانات و تجهیزات لازم فراهم شود، دستور عملیات صادر می‌شود؛ چشم‌پوشی می‌شود از غافلگیری؛ چشم‌پوشی می‌شود از برآورد مهمات و... ما می‌گوییم ما یک تاجر ورشکسته هستیم، نمی‌توانیم یک معامله بزرگ انجام دهیم. این خیالی است که ما قبلاً می‌کردیم. ما در فتح‌المبین یک تاجر خوب بودیم، می‌توانستیم معامله کنیم. الآن دیگر قادر نیستیم آن معامله بزرگ را بکنیم. ما می‌گوییم با یک‌ نفر هم می‌شود جنگید، اما یک‌ نفر وقتی بجنگد، سه نفر عراقی را بکشد و خودش هم شهید بشود، این پیروزی است، اما مجموعه عملیات‌های بدر و خیبر می‌شود شکست؛ پیروزی نیست. قضیه عاشورا پیروزی است، 72 نفر بودند به 30 هزار نفر. می‌شود جنگید، اما تا یک‌ ماه دیگر این 50، 60 گردان می‌شود قوی‌ترین عامل فشار. رضایی: صحیح است که شما می‌خواهید از من اعتراف بگیرید که اگر همه توان فراهم نشد نجنگید؟ کجای مردانگی این‌طور است؟ غلامعلی رشید: ما نسبت به فرماندهی خودمان اعتمادمان کم نشده، تردید نداریم. ما عقل شما و علم و تدبیر شما را عالی‌ترین تدبیر برای خودمان می‌شناسیم. ما بی‌اعتمادیم به اینکه امکانات نمی‌رسد، این تردید در بچه‌ها به وجود می‌آورد. یکی از علت تردیدها این است که بی‌اعتمادند به امکانات، بی‌اعتمادند به این نیرویی که باید فراهم شود، ... و دیدند هم این فراهم نشده و نیرو می‌آید پای‌کار و بعد می‌گویند عمل کنید و عمل هم کردند. ما می‌گوییم جلوگیری کنیم از این‌کار. ما اگر هم یک مقدار پارسال منطقه 2 را پیشنهاد می‌دادیم، می‌دیدیم که آن‌موقع پذیرای این نیست که بگوییم عملیات گسترده، در جنوب نمی‌توانیم انجام دهیم. ولی الآن به این نتیجه رسیدیم که واقعیات را ببینیم. در این جنوب هدف‌های بسیار ارزشمندی هست که زیر زبان همه مزه می‌کند. تا گفتیم فاو، گفتند: به‌به، چه چیز خوبی است و... اینجا هدف‌هایش ارزشمند است و امکانات و نیرو می‌خواهد و ما سه سال است که در اینجا تلاش می‌کنیم، نتوانستیم یک گام قوی برداریم، ما به‌عنوان یک پیشنهاد می‌گوییم که: تا پایان سال عملیات محدود انجام دهیم، 15تا عملیات محدود انجام می‌دهیم، بعد برویم شمال‌غرب؛ آنجا می‌شود با 50، 60 گردان جنگ کرد، بعد به جنوب برگردیم. در این فاصله کار مهندسی بکنیم که بشود غافلگیری را رعایت کرد. الآن تمام یگان‌های ما در سرزمین جنوب هستند. غافلگیری از بین رفته است، دیگر معنی و مفهوم ندارد. کار مهندسی که ما می‌کنیم فردایش می‌خواهیم عمل کنیم. شما کار مهندسی جزیره آبادان را انجام دهید و یک ‌سال بعد عملیات کنید. این معنای دیگری پیدا می‌کند. غافلگیری، آب حیات ماست.
</div>


<references />
 
 
 
{{#css:/bootstrap.css}}

نسخهٔ ‏۱۰ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۲۱

روزشمار جنگ سال 1364
1364.04.09
نام‌های دیگر نه تیر
تاریخ شمسی 1364.04.09
تاریخ میلادی 11 شوال 1405
تاریخ قمری 30 ژوئن 1985
1360.04.09
1361.04.09
1362.04.09
1363.04.09
1365.04.09
1366.04.09
1367.04.09



گزارش- 166

در چارچوب سياست عملياتي جمهوري‌اسلامي مبني بر اجراي مداوم عمليات محدود و ايذايي، تيپ40 سراب از ارتش جمهوري‌اسلامي با دو گروهان تكاور و يك گروهان احتياط به مواضع دشمن در منطقة سومار مقابل پاسگاه "دوله شريف" عملياتي محدود انجام داد. اين عمليات كه با هدف انهدام نيرو اجرا شد، چندان موفق نبود: 12 شهيد، 80 مجروح (30 تن سرپايي)، 30 مفقود، خسارات خودي بود. از دشمن نيز تعدادي كشته و دو تن اسير شدند.[۱]

گزارش- 167

در پايان مهلت دو هفته‌اي صدام، يك سخن‏گوي نظامي عراق در بيانيه‌اي اعلام كرد: «مهلتي را كه پرزيدنت صدام‌حسين اعلام فرموده بودند، اكنون به پايان رسيده و با توجه به موضع رژيم حاكم بر ايران در مدت زمان اعلام شده، اعلان مي‌كنيم كه بمباران‌ها تا تحقق صلح عادلانه مبتني‏بر اصول اعلام شده در پيام صدام‌حسين، از سرگرفته خواهد شد.» در اين بيانيه پس از برشمردن اصول صدام، افزوده شده‏است: «برقراري تماس‌هاي مقدماتي در مورد صلح از سوي طرف ثالث بي‌طرف، بلامانع خواهد بود.»[۲] با توجه به اين هشدار و احتمال از سرگيري حملات هوايي عراق، ستاد تبليغات جنگ صبح امروز با انتشار بيانيه‌اي اعلام كرد: «تمامي رزمندگان اسلام كاملاً هوشيار و مراقب‏اند حملات رژيم عراق به شهرها و مناطق مسكوني كشور را با شدت مقابله به مثل كرده، اجازه ندهند رژيم صدام در اين لحظات پاياني عمر خود از حمله به مناطق مسكوني ايران كم‏ترين سودي را عايد خود سازد.»[۳] جمهوري‌اسلامي علاوه بر جنگ شهرها و مقدم بر آن، با يك جنگ رواني وسيع و نيرومند نيز روبه‏رو است و آن اين‏كه هربار قبل از عملي شدن هر تهديد عراق، تعدادي از رسانه‌هاي تبليغاتي - خبري جهان به استقبال آن مي‌روند و آشكارا مي‏كوشند تا آثار تخريب رواني تهديد را هرچه جدي‌تر دامن بزنند؛ اين‌بار هم چنين است، مثلاً در گفتار امروز راديو بي.بي.سي. از مطبوعات انگليس مطالبي انتخاب و قرائت شد كه در حالت تهديد مجدد شروع احتمالي جنگ شهرها، بسيار با معني است. بي.بي.سي. گفت: «شمارة امروز هفته‌نامه "آبزرور" مقاله‌اي دارد دربارة جنگ ايران و عراق از "آنتوني هايلن" كه اخيراً از ايران ديدار كرده‏است. او مي‌نويسد كه در اين هفته‌ انتظار مي‌رود كه حملات هوايي عراق عليه تهران و شهرهاي ديگر ايران از سرگرفته شود، چون وقفه‌اي را كه عراق در جنگ شهرها دو هفته پيش اعلام كرده‏بود، ديروز به پايان رسيد ... آنتوني هايلن مي‌گويد: "صداي هول‌آور بمباران‌ها و آتش‌بار ضدهوايي همراه با روايت‌ها و شايعه‌هاي سانسور نشده در مورد خسارت و تلفات، تأثير شديدي بر مردم داشته‏است. روحية ساكنان شهرها تضعيف شده و چنين به نظر مي‌رسد كه حداقل در تهران رژيم جمهوري‌اسلامي از بابت ناتواني خود در فراهم كردن دفاع لازم در برابر نيروي هوايي عراق‏، اعتبار خود را از دست داده است ... ايران وسايل لازم براي حملات متقابل به نحو مؤثر عليه شهرهاي عراق را نداشته است. ... آنتوني هايلن مي‌گويد خستگي از جنگ در حدقابل ملاحظه‌اي در مردم آشكار است، اما هسته‌اي نسبتاً نيرومند هم در هواداري از جنگ وجود دارد و چيزي كه از اين هسته حمايت مي‌كند، غرور ملي است كه از حرارت و اهميت مذهبي دست كمي ندارد. ... در همين ماه جاري در تهران دو نوبت تظاهرات به طرف‏داري از جنگ برگزار شد. تظاهرات محدود و خودجوش عليه جنگ كه به وسيله مردم انجام گرفت - كه صدمات و تلفات ناشي از حملات هوايي عراق دامن‌گير آنها شده بود - چنان‏كه گزارش شده، سريعاً و با شدت عمل سركوب گرديد و اين خود، قضاوت دربارة وسعت و قدرت حركت صلح‌جويي در ميان مردم را دشوار مي‌كند. ... احساسات ضدجنگ تا حد زيادي به نارضايي اقتصادي مربوط مي‌شود. وي مي‌افزايد كه بخش عظيمي از ده ميليون جمعيت تهران را آوارگان مناطق جنگ‌زده تشكيل مي‌دهند كه بي‏كارند و به جيره‌هاي دولتي متكي هستند. قيمت‌ها شديداً در بازار سياه بالا رفته است حال آن‏كه براي ايجاد تعادل، دست‏مزدها و حقوق‌ها هيچ‏گونه افزايشي پيدا نكرده‏است.»[۴]

گزارش- 168

در ادامة خط انفجارات ساده در اماكن عمومي جهت ايجاد رعب و احساس ناامني در مردم - كه به‏وسيلة عوامل عراق اجرا مي‌شود - امروز يك بمب حاوي چهل پوند تي.‌ان.‌تي. كه در يك خودرو كار گذاشته بودند، در خيابان "فرصت شيرازي" تهران منفجر شد. اين انفجار به‌جز پنج مجروح نه چندان عميق، تلفات جاني نداشت اما صداي شديد آن، تا شعاع 120 متري شيشه‌هاي ساختمان‏ها را شكست و ديوار يك منزل را نيز فروريخت.[۵]

گزارش- 169

امام‌خميني در ديدار اعضاي جامعه مدرسين حوزه علميه قم با ايشان، بر ابقا و ادامة فعاليت دولت مهندس موسوي و بر لزوم وحدت جناح‌ها و شخصيت‌ها در اوضاع كنوني، تأكيد كرد. حمايت از دولت موسوي در اوضاع كنوني، در معادلات سياسي داخلي بسيار با اهميت تلقي مي‌شود. نكات كلي مورد اشارة امام، تعديل‏كنندة فشارهاي سياسي موجود است كه براي تغيير بافت و تركيب و مشي قوة مجريه، به نحوي روزافزون افزايش مي‌يابد. امام در بخشي از سخنان خود گفتند: «در شرايط فعلي، ما بايد وحدت‏مان را حفظ كنيم ... گرفتاري زياد است: گرفتاري جنگ، گرفتاري خرابي‌ها، گرفتاري‌ آوارگان از همه اطراف و بالاخره كارهايي كه در دراز مدت براي فقرا و مستضعفين انجام شده است قابل مقايسه با سابق نيست. البته شكي نيست كه خلاف هم هست ولي اين طور نيست كه با اين خلاف‌ها ما لطمة اساسي ببينيم، بلكه از اين كه ما اختلاف داشته باشيم، لطمه مي‌بينيم. اگر بنا باشد دولت نتواند كاري انجام بدهد و مجلس نتواند كاري انجام بدهد، ما لطمه ديده و كارها زمين مي‌ماند. اين طور نيست كه يكي بهتر از اين‌ها پيدا بشود كه بهتر بتواند اداره كند. هر كدام از اين‌ها در جاي خودشان آن قدري كه زحمت كشيده‌اند، با اخلاص بوده است و آن‏ها كه مشغول كارند انسان‌هاي مخلصي هستند، البته ممكن است داخل آن‏ها افراد بدي هم باشند ... . بايد قدرت دولت و حجم كار آن‏ها را ببينيم چقدر است و بسنجيم كه اگر من جاي او باشم، چه مي‌توانم بكنم. اگر نخست‌وزير را برداريم، جناب عالي را نخست‌وزير بكنيم، چقدر مي‌توانيد كار بكنيد؟ حساب كار را با حساب قدرت بايد بسنجيد و مسائل را بايد دوستانه حل نمود. اين نظري است كه من از اول داشته و دارم و بعد از اين هم خواهم داشت ... براي مردم و دولت و مسئولين و مجلس بايد ناصح بود نه مقابله كرد، زيرا اگر شما با من و من با شما مقابله كنيم، غير از اين كه ديگران سوءاستفاده كنند چيزي به دست نمي‌آيد. شما ببينيد خارجي‌ها يك كلمه را مي‌گيرند و چيزي از توي آن بيرون مي‌آورند كه بر ما غلبه كنند؛ مثلاً مي‌گويند: " ايراني‌ها ادعا مي‌كنند ما با گروگان‌گيري مخالفيم، اما چون اين‌ها ضدامريكا هستند، اين حرف معنا ندارد."! و ديديد كه امريكا در همين قضية گروگان‌گيري كه گرفتار شده‏است، چقدر به اين طرف و آن طرف متوسل شده‏است. از اول هياهو به راه انداختند كه ما دخالت نظامي مي‌كنيم. بعداً رئيس‌جمهور امريكا به التماس و گدايي و دريوزگي افتاده است و به اين طرف و آن طرف مي‌زند كه مسئله را حل كند ولي نتوانستند و عده‌اي از آن طرف ايستاده و مي‌گويند: "بايد به شرايط ما عمل شود." و ما بايد خيلي مواظب باشيم. غير از اين كه ما را از داخل بپوسانند، كار ديگري نمي‌توانند بكنند.»[۶]

گزارش- 170

در پايان سه روز ديدار رسمي و مذاكرات آقاي "هاشمي" رئيس‌ مجلس شوراي اسلامي با رهبران پكن، ايران و جمهوري خلق چين امروز (9/4/1364) يك تفاهم‏نامة توسعة همكاري‌هاي اقتصادي، بازرگاني و فني امضا كردند ... به‏گفتة مقام‏هاي رسمي ايران، به دنبال امضاي اين تفاهم‏نامه كه در آن، دو طرف به همكاري‌هاي مشترك درازمدت مانند سدسازي، بندرسازي، صنايع سبك و ماهي‏گيري ابراز علاقه كرده‌اند، انتظار مي‌رود مذاكرات براي انعقاد قراردادهاي اجرايي به زودي آغاز شود.[۷] سفر آقاي هاشمي‌رفسنجاني به چين كه به نوعي مي‌توان آن را استراتژي بهره‌برداري از قدرت سوم براي كاستن از فشارهاي دو ابرقدرت بر ايران، قلمداد كرد، مورد بررسي و تفسير كارشناسان متعددي قرار گرفته است، از جمله "فرد هاليدي" استاد مدرسه عالي اقتصاد لندن، دربارة آن گفته است: «اين نخستين سفر يك رهبر ايران به چين پس از پيروزي انقلاب است و به طور آشكار نمايان‌گر آن است كه ايران، چين را يك كشور جهان سوم مي‌داند كه مي‌تواند با آن رابطة حسنه داشته باشد. روابط حسنه با چين هم از فشار دو ابرقدرت بر ايران خواهد كاست و هم اين كه چين مي‌تواند در زمينة اقتصاد به ايران كمك كند. اين كمك نه تنها در زمينة صادرات مواد غذايي به ايران بلكه در مورد پروژه‌هاي كشاورزي و صنعتي نيز خواهد بود. ايران هنوز با هدف خود كه ايجاد يك كشور غيروابسته‌تر است، فاصلة زيادي دارد. اين سفر همچنين به طور آشكار نشان مي‌دهد حملات عراق به تهران طي چند ماه گذشته و نيز فشارهاي اقتصادي صدمات زيادي به ايران زده است.» وي اين گفتة آقاي رفسنجاني در پكن را كه ايران از چين اسلحه نخواهد خريد، چنين تحليل كرده‏است: «شايعات زيادي در مورد اين كه چين براي ايران اسلحه تأمين مي‌كند، وجود دارد و ايران نيز به طور آشكار به يك تأمين‏كنندة بزرگ سلاح نظير چين نياز دارد ولي فكر مي‌كنم ايران به جاي آن كه منتظر شود چين تقاضاي خريد اسلحة آن را رد كند، خودش ابتكار عمل را به دست گرفته و اظهار مي‌دارد: "ما نمي‌خواهيم از اين كشور اسلحه بخريم." چنين نقطه نظري نشانة آن است كه چين مايل به خاتمة جنگ است و نمي‌خواهد ايران را بيش از آنچه كه اينك در اختيار دارد، تشويق به ادامة جنگ كند.»[۸]

گزارش- 171

در آستانة سفر آقاي هاشمي‌رفسنجاني به ژاپن، "شينتارو آبه" وزير خارجة اين كشور گفت كه كشورش يك طرح پيشنهادي براي پايان دادن به جنگ عراق و ايران ارائه داده است. به‏‏گفتة وي، براساس اين طرح از عراق و ايران خواسته شده‏است تا از بندرهاي خود جهت صدور نفت بدون هيچ‏گونه خطر حمله از طرف مقابل، استفاده كنند. همچنين بر طبق اين طرح، خواسته شده كه به نفت‌كش‌ها و شهر‌هاي مسكوني حمله نشود و نيز از سلاح‌هاي شيميايي استفاده نشود. وزير خارجة ژاپن افزود كه اين طرح نخستين گام براي رسيدن به راه‏حل كامل در جنگ ايران و عراق است. وي سپس اعلام كرد كه به زودي به عربستان سعودي و سوريه و اردن مي‏رود تا از كمك آنان برخوردار شود و ايران و عراق را به پذيرش طرح ژاپن متقاعد سازد.[۹] در اين حال، "پطروس غالي" وزير مشاور در امور خارجه مصر نيز دربارة صلح گفت: «بايد بر همه كس روشن گردد كه براي اين جنگ راه‌حل نظامي وجود ندارد و دو طرف (ايران و عراق) دير يا زود اقدام به مذاكرات خواهند كرد، بنابراين براي جلوگيري از خون‏ريزي و انهدام بيش‏تر، چرا اين كار نبايد از امروز شروع شود.»[۱۰]

گزارش- 172

در ادامة روند مذاكرات طرف‏هاي درگير در مسئلة گروگان‌هاي امريكايي، امروز نيز به‏رغم اميدواري‌هاي گذشته، اين واقعه همچنان به صورت يك مسئلة حل‏نشده ادامه يافت. در واقع هر يك از طرف‏ها در پي كسب امتيازات مورد نظر خود هستند، امري كه به گزارش آسوشيتدپرس از بيروت «راه را براي آزادي 39 گروگان امريكايي كه شبي ديگر را در بيم و اميد به سر مي‌بردند، بسته است.» "جبران كوريه" سخن‌گوي "حافظ اسد" رئيس‌جمهوري سوريه، گفت اين كشور اميدوار است كه طرف‏هاي درگير در مسئلة گروگان‌گيري مسافران هواپيماي امريكايي به تعهدات خود عمل كرده و زندانيان لبناني كه در زندان " اتليت" اسرائيل به سر مي‌برند، به زودي آزاد شوند.[۱۱] مي‌توان گفت در حالي‌كه از اين سو بر آزادي زندانيان اتليت و تعهد امريكا مبني‏بر پرهيز از عمليات انتقام‌جويانه پافشاري مي‌شود، مقام‏هاي امريكايي و اسرائيلي موضوع را به نحو ديگري دنبال مي‌كنند. به گزارش آسوشيتدپرس از بيروت، ريگان درخواست كرده‏است كه 7 تن امريكايي كه از مارس 1984 تاكنون در لبنان به گروگان گرفته شده‌اند، همراه با اين 39 گروگان امريكايي آزاد شوند.[۱۲] همچنين به گزارش يونايتدپرس از واشنگتن، "جورج شولتز" وزير خارجة امريكا، امروز قول داده كه ربايندگان مسئول قتل يك غواص نيروي دريايي امريكا را به محاكمه بكشاند و خواستار همكاري بين‌المللي براي بستن فرودگاه بين‌المللي بيروت شده‏است. شولتز همچنين از حافظ اسد رئيس‌جمهوري سوريه، به دليل كمك به تأمين آزادي 39 گروگان امريكايي تقدير كرده و افزود: «اسد سعي خود را براي آزادي 7 گروگان ديگر امريكايي كه پانزده ماه از اسارت آنان مي‌گذرد، به كار برده‏است.» شولتز همچنين گفته است كه هيچ رابطه‌اي بين آزادي امريكاييان و آزادي آتي بيش از 700 زنداني لبناني از زندان اتليت اسرائيل نيست. لكن افزود كه "اسحق رابين" وزير دفاع اسرائيل، روز گذشته گفته است كه اين لبناني‌ها به مدت كوتاهي بازداشت شده و اسرائيل در نظر دارد آن‏ها را آزاد سازد.[۱۳] در اين حال، يونايتدپرس از بيت‌المقدس نيز گزارش داد: «اسرائيل امروز هيچ تصميم تازه‌اي در خصوص آزادي 735 زنداني لبناني كه رهايي آنان از سوي ربايندگان هواپيماي امريكايي "ترانس ورلد ايرلاينز" خواسته شده، اتخاذ نكرده‏است.» اين خبرگزاري افزود: «"شيمون پرز" نخست‌وزير اسرائيل، امروز پيش از انتشار خبر مربوط به انتقال گروگان‌ها به سوريه، گفت: هيچ گونه توافقي در مورد مبادلة زندانيان لبناني با گروگان‌ها حاصل نشده‏است.»[۱۴] يونايتدپرس در ادامة گزارش خود از بيت‌المقدس اعلام كرده كه منابع نظامي در اسرائيل گفته‏اند كه هيچ‏گونه اطلاعي از آزادي قريب‌الوقوع زندانيان شيعه ندارند. راديو اسرائيل نيز گفت كه 25 عضو كابينة اسرائيل قرار است امروز آخرين تحولات مسئلة گروگان‌گيري را در نشست معمول هفتگي خود مطرح و مورد بحث قرار دهند. اما به گزارش آسوشيتدپرس از بيروت، يك مقام اسرائيلي - كه نخواسته هويتش‌ وي فاش شود - گفته كه زندانيان لبناني ممكن است به زودي آزاد شوند، لكن تصميم‏گيري در خصوص آزادي گستردة آن‏ها مي‌بايست به تصويب كابينة اسرائيل كه امروز تشكيل جلسه مي‌دهد، برسد.[۱۵] از سوي ديگر، به گزارش روزنامة "واشنگتن‌پست"، شيخ ابراهيم امين سخن‏گوي گروه حزب‌الله كه مورد پشتيباني ايران است، از نقش سوريه در پايان بخشيدن به بحران گروگان‌هاي امريكايي استقبال كرد، اما ربايندگان هواپيماي مسافربري تي‌.دبليو.اي. را قدرت مركزي دانست كه بايد به حساب آورده شوند. به گفتة راديو امريكا، هواپيماربايان اين فرصت را به مركز داده‏اند كه بتواند در برابر آزادي گروگان‌هاي امريكايي، 735 زنداني لبناني را كه اكثرشان شيعه هستند، از زندان‌هاي اسرائيل رها سازد. امين اين را كه هواپيماربايان از اعضاي شاخه حزب‌الله هستند، نه تأييد و نه تكذيب كرد. وي همچنين در مصاحبه با نشرية "نيوزويك" در بيروت در مورد اين سؤال كه "آيا حزب‌الله در ربوده شدن هواپيماي امريكايي دست داشته‏است؟" ‌گفته: «ما به‏درستي نمي‌دانيم چه كسي پشت اين ماجرا قرار داشته، اما تا آن‌جا كه به ما مربوط مي‌شود مي‌توانيم با اطمينان بگوييم كه حزب‏الله در اين هواپيماربايي كوچك‏ترين دخالتي نداشته است.» امين افزوده است: «حزب‏الله هر لحظه منتظر يك حمله امريكاست، اما اقدام امريكا هرچه باشد، جز اين‏كه يك احساس ضدامريكايي در منطقه به‌وجود بياورد، نتيجة ديگري نخواهد داشت و اين يك پيروزي براي ما خواهد بود ... سال‌هاست كه امريكا خون مردم ما را مي‌مكد و هدف ما در شرايط كنوني، اشاعة پيام خدا در سراسر جهان است و ما به‏جد براي نابودي قدرت‌هاي بزرگ خواه امريكا باشد يا شوروي، فعاليت مي‌كنيم.»[۱۶] در اين حال، يك مقام برجستة امريكا نيز امروز گفت: «انتقام‏جويي نمي‌تواند در سياست اصل قانع‏كننده‌اي باشد و حملات خشونت‌آميز عليه تندروهاي شيعه نمي‌توانست به‌عنوان تلاشي در جهت آزادي گروگان‌هاي امريكايي مؤثر واقع شود.» اين مقام - كه نخواست هويتش فاش شود - افزود: «هيچ‌گونه اقدام تلافي‏جويانة مستقيم عليه لبنان صورت نخواهد گرفت، لكن تلاش‌هايي در جهت بسط حمايت مردم امريكا از اقدام‌هاي تلافي‏جويانه در آينده به عمل خواهد آمد.» وي در مصاحبه‌اي با گروهي از روزنامه‏نگاران گفت: «جناح حزب‌الله شيعه آسيب‌پذير نيستند، زيرا در مناطق شهري به‏سر مي‌برند.» وي در پاسخ به اين سؤال كه "چرا چشم‌انداز نجات گروگان‌ها از طريق اقدام نظامي در زماني كه هواپيماي ربوده شده در الجزاير بود، رد شد؟" گفت: «حملة نظامي يك شق نظري است و از لحاظ سياسي، منطقي به نظر نمي‌رسد.»[۱۷]




منابع و مآخذ روزشمار 1364/04/09

  1. ↑ سند شماره 009465 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: طرح و عمليات قرارگاه سلمان، 16/4/1364.
  2. ↑ واحد سياسي دفتر تبليغات حوزة علمية قم، نشرية "گزارش"، شماره 4 (15/4/1364)، ص 3.
  3. ↑ روزنامة اطلاعات، 10/4/1364، ص2 ، ستاد تبليغات جنگ.
  4. ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشرية "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 103 (10/4/1364)، صص 37 و 38، راديو بي.بي.سي.، 9/4/1364.
  5. ↑ مأخذ 2، ص 62.
  6. ↑ وزارت ارشاد اسلامي، مركز مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي، "صحيفة نور"، مجموعه ره‏نمودهاي امام‌خميني، جلد 19 (تهران: وزارت ارشاد اسلامي، 1368)، صص 180 تا 182.
  7. ↑ مأخذ 3، ص 2.
  8. ↑ مأخذ4، ‌صص 44 و 45، راديو بي.بي.سي.
  9. ↑ مأخذ4، ص 18، بخش عربي راديو كويت، "شينتاروآبه" وزير خارجة ژاپن، نشرية "المستقبل"، 9/4/1364.
  10. ↑ مأخذ 4، ص 18، خبرگزاري آلمان غربي از دوحه.
  11. ↑ روزنامة اطلاعات، 9/4/1364، ص آخر.
  12. ↑ همان.
  13. ↑ همان.
  14. ↑ همان.
  15. ↑ همان.
  16. ↑ روزنامه اطلاعات، 10/4/1364، ص آخر.
  17. ↑ مأخذ 11.






برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1364.04.09&oldid=4190»