1364.05.16: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''<big>روزشمار جنگ</big>''' '''<big>پنجشنبــــــه</big>''' '''<big>16 آبان 1364</big>''' '''<big>23 صفر 1406</big>''' '''<big>7 نوامبر 1985</big>''' == 1 == در تلاش برای ادامه طرح‌ریزی و آماده‌سازی عملیات گسترده سپاه پاسداران در سال جاری در منطقه فاو عراق (که منطقه عملیاتی فدک نام‌گذا...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۱: سطر ۱:
'''<big>روزشمار جنگ</big>'''
{{جعبه زندگینامه
|عنوان = روزشمار جنگ سال 1364
|نام = 1364.05.16
|نام دیگر=  شانزده مرداد
|روز= 16 مرداد 1364
|تاریخ شمسی= 1364.05.16
|تاریخ میلادی= 7 اوت 1985
|تاریخ قمری= 19 ذیقعده 1405
|اسامی عملیات=
|اسامی شهدا=
|اسامی اسرا=
}}
  <div class="bootstrap-btn">[[1359.05.16]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1360.05.16]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1361.05.16]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1362.05.16]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1363.05.16]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1365.05.16]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1366.05.16]]</div>


'''<big>پنجشنبــــــه</big>'''


'''<big>16 آبان  1364</big>'''
<div style="text-align:justify">


'''<big>23 صفر    1406</big>'''


'''<big>7 نوامبر 1985</big>'''
==  گزارش- 516 ==
 
در جريان آماده‌سازي منطقة عملياتي فاو، امروز جلسه‌اي در قرارگاه خاتم تشكيل شد. موضوع اصلي اين جلسه، بررسي تدابير و اقدامات مهندسي براي مهيا ساختن زمينة اجراي عمليات آتي (فاو) بود. كارهاي متعددي براي مهندسي تعيين شده، اما با توجه به مسائل حفاظتي، مشخص است كه روند اجراي اين كارها پيشرفت سريعي نخواهد داشت، چنان كه تاكنون نداشته‏است. در طول دوره‌اي كه كار شروع شده، علاوه بر اين مشكل - كه مداوماً وجود داشته‏است - اشتغالات ديگر قرارگاه نيز اين فعاليت را تحت‌شعاع قرار داده و در واقع مزيد بر علت شده و در مجموع، پيشرفت چشم‏گيري در امر مهندسي حاصل نشده‏است. در جلسة امروز، برادر "علي‏رضا عندليب" معاونت مهندسي رزمي قرارگاه خاتم، روند حركت مهندسي را چنين گزارش داد:
«بنا به مسائل حفاظتي، اول قرار بود كار مهندسي صورت نگيرد، بعد كه سياست عوض شد بنا شد مردم در منطقه باشند و كار مهندسي نيز انجام گيرد ولي آن هم گفته شد فقط خاك‏ريز زده شود. هنوز جاده كشيده نمي‌شود.»
يادآوري مي‌شود كه به دليل مسائل حفاظتي، چنان كه عندليب اشاره كرد، تا مدت‌ها از فعاليت‌ جدي مهندسي كه لازمة كار بود، جلوگيري به عمل مي‌آمد تا اين كه با ارائه تدبير جديدي (گسترش حضور مردم تا حاشية اروند) اجازه داده شده اقدامات بيش‏تري نسبت به قبل انجام شود. با تصويب فرماندهي قرارگاه خاتم، مقرر شده كه با كمك اهالي كه براي خرماچيني اجازة حضور در منطقه خواهند داشت، زمين حاشية اروند و نهرها ترميم گردد و البته در اين حضور، ايجاد پوشش براي گسترش فعاليت مهندسي نيز مدنظر قرار گرفته‏است. بدين ترتيب به مهندسي نيز اجازه داده شده‏است كه امكانات بيش‏تري وارد منطقه كند تا بتواند اقدامات لازم را انجام و شدت دهد اما با وجود اين، باز هم امكاناتي كه جواز ورود گرفته، جواب‏گوي نياز‌ها نبوده‏است.
به هر صورت، چهار هدف كاري براي مهندسي مشخص شده‏بود: " از اهواز تا بهمن‌شير؛ از بهمن‌شير تا جادة خسروآباد؛ از جادة خسروآباد تا ساحل اروند؛ آن سوي اروند در منطقة عملياتي فاو (دشمن)".
اما تنها دو مورد اول در دستور كار قرار دارد؛ مورد سوم به عهدة يگان‌ها گذاشته شده، ولي به دليل عدم حضور يگان‌ها در خط، همچنان متوقف مانده‏است و مورد چهارم نيز طبيعتاً به بعد از عمليات مربوط مي‌گردد.
گزارش‌ها نشان دهندة آن است كه در مورد احداث جاده و مواضع توپخانه و به طور كلي عقبه‌سازي (مربوط به بند 1 و 2)، ادامة احداث جادة "قفاص" بيش از موارد ديگر مدنظر است، لذا همواره روي آن كار مي‌كنند، ولي به سبب باتلاقي بودن زمين و نياز به تردد فراوان كمپرسي و ...، كار بسيار كند پيش مي‌رود. درون جزيرة آبادان نيز احداث جاده‌هاي جديد هنوز شروع نشده و عمدتاً تلاش‌هاي مهندسي صرف خاك‏ريزي در كنار جاده‌هاي موجود مي‌گردد تا ديد دشمن از روي آن‏ها كور شود.<ref>سند شمارة 0634 گزارش مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "انتخاب عملياتي فدك (فاو)" از مجموعه گزارش‌هاي نبرد بزرگ والفجر 8 ، گزارش راوي قرارگاه خاتم (داود رنجبر)، صص52 و 54. </ref>


== 1 ==
== گزارش- 517 ==
در تلاش برای ادامه طرح‌ریزی و آماده‌سازی عملیات گسترده سپاه پاسداران در سال جاری در منطقه فاو عراق (که منطقه عملیاتی فدک نام‌گذاری شده است)، امروز در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران جلسه‌ای با حضور فرماندهان ارشد سپاه پاسداران: رحیم صفوی فرمانده نیروی زمینی سپاه، غلامعلی رشید مسئول معاونت عملیات نیروی زمینی سپاه، عزیز جعفری فرمانده قرارگاه قدس سپاه، عباس محتاج فرمانده قرارگاه سلمان و فرمانده ناحیه 4 سپاه، احمد غلامپور (جانشين قرارگاه كربلا) و... تشکیل شد. در این جلسه مسئولان نیروی زمینی سپاه، باتوجه‌به مشکلات بسیاری که در سر راه عبور از اروندرود و اجرای عملیات در منطقه فاو وجود دارد، مخالفت جدی خود را با اجرای عملیات در این منطقه اعلام کردند و برای اجرای عملیات در مناطق دیگر پیشنهادهایی دادند.
 
[[رده:1]]
امروز دفتر فرماندهي كل سپاه يادداشتي با قيد " آني" براي قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) فرستاد كه در آن، آخرين تحركات دشمن در منطقة عملياتي سيدكان (قادر) گزارش شده‏است تا در تصميمات مربوط به اين منطقه لحاظ گردد. در اين يادداشت آمده‏است:
خلاصه‌ای از گزارش امروز راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه مرکزی سپاه، درباره دیدگاه‌های مسئولان نیروی زمینی سپاه چنین است:
«طبق اعلام قرارگاه رمضان (شمال غرب)، نيروهاي عراقي در ساعت7 صبح 14/5/1364، ارتفاع "سرپيران‌" را به تصرف خود در آورده]اند[ و ]دشمن[ در تمام نقاط آن نيرو مستقر كرده‏است و حداقل 20 پرواز هلي‌كوپتر نيرو پياده كرده‏است. گزارش فوق جهت اطلاع ارسال مي‌شود.»<ref>سند شمارة 009816مركز مطالعات و تحقيقات جنگ‌: از فرماندهي كل سپاه، به قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص)، 16/5/1364.</ref>


پس از یک‌ روز وقفه در بررسی طرح‌‌های عملیاتی ـ که صرف پیگیری کار مهندسی در مناطق عملیاتی هور و فدک (منطقه عملیاتی فاو) گردید ـ از اوایل امروز بار دیگر مباحث اصلی عملیات آغاز شد. در طول روز مسئولان نیروی زمینی سپاه گفت‌وگو‌های بسیاری کردند و درباره مطالب متعددی ازجمله تأمین شرایط لازم برای اجرای عملیات تبادل‌نظر شد. به‌تدریج مباحث گسترده‌تر و موضوعات جدیدی مطرح شد تا جایی که غلامعلی رشید مسیر بحث را تغییر داد و گفت:
==  گزارش- 518 ==
 
دشمن در پي استقرار يك سكوي پرتاب موشك زمين‌به‌زمين در منطقة "القشله" (روبه‏روي خسروآباد ايران) در تاريخ 5/5/1364، امروز نيز يك سيستم مراقبت ديده‌باني هشدار دهنده بزرگ ساخت فرانسه، در بندر ام‌القصركار گذاشته‏است. قرارگاه نوح(ع) در ادامة گزارش خود از اين اقدام عراق، آورده است:
«تاكتيك جديد دشمن جهت خروج از بن‌بست اقتصادي، استفاده از راه آبي خورعبدالله براي تخلية كشتي‌هاي حامل محموله‌هاي نظامي و اقتصادي در بندر ام‌القصر مي‌باشد. دشمن قبل از شروع شيوة جديد، رادارهاي خودي مستقر در قفاص و سكوي نوروز را به وسيلة هواپيما مورد حمله قرار داده كه در يك مورد خساراتي وارد شده‏است.»<ref>دفتر سياسي نمايندگي امام درسپاه، نشرية "رويدادها"، شمارة 58 (4/6/1364)، ص4.</ref>


«اصلاً بیاییم پیشنهاد بدهیم که امسال در جنوب، عملیات وسیع انجام ندهیم. تا عید 15 عملیات قدس [عملیات محدود] می‌توانیم انجام دهیم و در این فاصله دو الی سه منطقه را از هر نظر آماده کنیم و در سال آینده عملیات بزرگ انجام دهیم. امر غافلگیری برای ما مهم است. با نیرویی که حداکثر تا 70 گردان می‌رسد می‌توانیم در شمال‌غرب عملیاتی نسبتاً خوب انجام دهیم.»
==  گزارش- 519 ==
 
براساس يك گزارش كه از مجاري ذيربط جهت هشياري و آمادگي به سپاه ارسال شده‏است، امروز عوامل دولت بعثي عراق يك دستگاه كاميون حامل تعدادي اعلاميه و مقاديري مواد منفجره به عناصر سازمان مجاهدين خلق در خاك عراق تحويل داده‌اند. قرار است اين محموله در تاريخ 24/5/1364 به تهران و شهرستان‌ها حمل شود و در روز انتخابات رياست‌جمهوري مورد استفاده قرار گيرد.<ref>سند شمارة 087535 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: سپاه منطقة 5 ثامن‌الائمه، 25/5/1364.</ref>
در اين حال، تحرك ايذايي عناصر ضدانقلاب داخلي نيز به همين مناسبت (انتخابات رياست جمهوري) ادامه دارد. امروز نيز در تهران با پرتاب يك كوكتل‌مولوتف به داخل بانك صادرات واقع در سه راه زعفرانيه، اين بانك دچار آتش‏سوزي شد و سه جام شيشه نيز شكست. همچنين براثر پرتاب يك كوكتل به داخل دكان خياطي در خيابان نواب، چهارراه خاكباز، دكان دچار آتش‌سوزي شد. يك دستگاه خودرو و جيپ متعلق به شهرداري نيز در شهرك ولي‌عصر(عج) واقع در جادة ساوه، به‏دست منافقين به آتش كشيده شد. در كرمان نيز اتومبيل يكي از كارمندان حزب‌اللهي شركت "توانير" كرمان كه در مقابل شركت پارك شده‏بود، آتش زده ‌شد.<ref>سند شمارة 200032 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اسناد سياسي، 18/5/1364، صص 1 و 2.</ref> در بابل نيز مغازة تعاوني پوشاك متعلق به فردي مؤمن به انقلاب - كه پدر شهيد نيز مي‌باشد - به‏دست شخص يا اشخاصي ناشناس به آتش كشيده‌شد.<ref>سند شمارة 200034 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اسناد سياسي، 21/5/1364، ص‌ 1.</ref>
امروز همچنين فردي كه با پرتاب يك كوكتل‌مولوتف به داخل كانتينر كميتة مركزي شهرستان رشت، كانتينر را دچار آتش‌سوزي كرده‏بود، دست‏گير شد.<ref>مأخذ 5.</ref>


حاضران در جلسه با این پیشنهاد که پیش‌ازظهر و بدون حضور محسن رضایی مطرح شد، موافقت و هریک به‌نوعی آن را تصدیق ‌کردند. در ادامه بحث مزیت‌هایی برای این طرح پیشنهادی بیان شد:
==  گزارش- 520 ==
 
امروز خبرگزاري عراق به نقل از خبرنگار خود در شرق دجله، اجراي عمليات "قدس5" را تكذيب كرد. نمايندة اين خبرگزاري در يك كنفرانس خبري تأكيد كرده كه ظرف ديروز و امروز در اين بخش از جبهه هيچ‏گونه درگيري روي نداده است.<ref>خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشرية "گزارش‌هاي ويژه"، شمارة 141 (17/5/1364)، ص 5.</ref>
راديو اسرائيل نيز در مورد عمليات "قدس5" گزارش داد: «حكومت اسلامي تهران اعلام داشت نيروهاي آن كشور هجوم تازه‌اي را در باتلاق‌هاي "هورالهويزه" عليه ارتش عراق آغاز كرده‌اند و تا كنون پنجاه كيلومترمربع از مرداب‌هاي هورالعظيم را در شمال هورالهويزه به تصرف درآورده‌اند.»<ref>همان، ص 26.</ref> راديو اسرائيل سپس در مورد مصادف بودن اين عمليات با گشايش كنفرانس فوق‌العادة سران عرب گفت: «هجوم جديد - كه به احتمال قوي تعداد كمي نيروهاي ايراني در آن شركت دارند - در آستانة گشايش كنفرانس فوق‌العادة سران عرب صورت مي‌گيرد كه در آن، عراق قصد دارد حمايت بيش‏تر ممالك عربي را براي رويارويي با حكومت ايران خواستار شود.»<ref>همان، ص 26.</ref>
در اين حال، خبرگزاري‌ها از جمله خبرگزاري فرانسه و خبرگزاري آلمان نيز عمليات "قدس5" را به نقل از ايران و بدون اظهار نظر اما از موضع تأييد تلويحي، بازتاب دادند.<ref>همان، صص 3 و 4.</ref>


1. رعایت غافلگیری.
==  گزارش- 521 ==
 
كنفرانس فوق‌العادة سران كشورهاي عرب با حضور رؤساي 15 كشور از 21 عضو جامعة عرب و نمايندة سازمان آزادي‌بخش فلسطين امروز در مراكش در شهر دارالبيضاء (كازابلانكا) گشايش يافت. در اين كنفرانس سران كشورهاي سوريه، لبنان، الجزاير، يمن‌جنوبي و ليبي غائب بودند.<ref>روزنامة اطلاعات، 17/5/1364، ص20.</ref>
"حسن" شاه مراكش در نطق كوتاهي كه در جلسة افتتاحية اين اجلاس ايراد كرد، شكست اجلاس را از همان ابتدا پيش‌بيني كرد. شاه مراكش در صحبت‌هاي خود، كنفرانس را ناهماهنگ خواند و از عدم شركت برخي از رهبران عرب اظهار تأسف كرد،<ref>سند شمارة 212258 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اسناد سياسي، 20/5/1364، گزارش ضميمه، ص 5.</ref> اما در عين حال وي گفت: «اين اجلاس فوق‌العاده، عربستان را متقاعد مي‌كند كه اجلاس عادي را در پايان امسال در كشور خود برپا نمايد.» به نظر برخي مفسران، مسئله فلسطين و توافق 11فوريه عرفات - شاه حسين، از مهم‌ترين مباحث خواهد بود.<ref>روزنامة كيهان، 17/5/1364، ص 24.</ref>
از سوي ديگر، در حالي‌كه روز گذشته، نمايندة ليبي، مراكش را به مقصد كشور خود ترك گفت، "معمرقذافي" رهبر ليبي، در پيامي اعلام كرد كه اگر شرايط ليبي در كنفرانس برآورده شود، حاضر است شخصاً در محل كنفرانس حاضر شود.<ref>همان.</ref>


2. آماده‌کردن سه منطقه فدک (فاو)، حیدر (روطه ـ قرنه) در هور و شمال منطقه عملیاتی بدر.
مراكش، دارالبيضاء 7 تا 9 اوت 1985 ـ كنفرانس فوق‌العاده سران عرب


3. آمادگی تجهیزات.
==  گزارش- 522 ==
 
خبرگزاري عراق در تفسيري با عنوان "كنفرانس سران عرب و جنگ ايران و عراق"، نظر حكومت عراق دربارة كنفرانس سران عرب و توقعات بغداد از اين كنفرانس و همچنين جوانب مورد نظر عراق در كنفرانس را ارائه كرده‏است:
«جنگ ايران و عراق و خطرات ناشي از ادامة جنگ عليه يكي از اعضاي جامعة عرب، موضوع بحث رهبران در كنفرانس دارالبيضاء مي‌باشد. مذاكرات مربوط به اين موضوع به‌طور خلاصه دربارة راه‌هاي اجراي تصميمات متخذه در كنفرانس فاس سال 1982 در قبال جنگ و تلاش‌هاي عربي براي توقف جنگ در چارچوب فعاليت‌هاي كميتة هفت‌گانة عربي مأمور پي‏گيري جنگ و ارزيابي تماس‌هاي بين‌المللي اين كميته در گذشته و آينده، خواهد بود. پس از گذشت سه سال از تصميم كنفرانس فاس مبني‏بر لزوم دفاع همه جانبة كشورهاي عربي از سرزمين‌هاي عربي، ايران همچنان به افزايش حملات خود عليه عراق ادامه داده و در جهت گسترش اعمال خراب‏كارانه در كشورهاي عربي به‌ويژه در منطقة خليج عربي ]خليج‏فارس[ تلاش مي‌كند.»<ref>مأخذ 8 ، صص 2 و 3.</ref>
اين خبرگزاري با اشاره به اين‏كه ايران قطع‏نامه‌هاي شوراي امنيت به شمارة 497 در سال 1980 و 514 در سال 1982 را رد كرده‏است، تأكيد شاه حسن در كنفرانس مطبوعاتي اخير را يادآوري كرد و افزود: «هيچ عقلي نمي‌پذيرد كه اجتماع سران عرب تشكيل شود بدون آن‏كه موضوع جنگ ايران و عراق را مورد بحث قرار دهد.»
در ادامه تفسير خبرگزاري عراق آمده است: «سران عرب اين مسئوليت را در برابر خود دارند كه بر لزوم اجراي تصميمات كنفرانس فاس و اجراي پيمان دفاع مشترك عربي براي رفع تجاوز از عراق و از هر كشور عربي ديگر كه در آينده مورد تجاوز قرار گيرد، اصرار ورزند. منابع ديپلماتيك عرب در دارالبيضاء معتقدند علي‌رغم توان بالاي عراق براي مقابله با تهاجمات ايران و شكست آن كشور، اعراب به نوبة خود خواستار حمايت از مقاومت عراق و اجراي مفاد پيمان مشترك خود هستند تا تصميمات عربي تنها به‌عنوان نوشته و يا مركبي در كاغذ باقي نماند، بدون آن‏كه قدرت مقابله با هر كشوري كه امت عربي را تهديد كند، داشته باشد. [...] منابع ديپلماتيك عربي بر اهميّت و ضرورت اتخاذ تصميمات قاطع از سوي سران عرب در مورد جنگ ايران و عراق تأكيد داشته و مي‌گويند اتمام جنگ، يكي از راه‌هاي حل مسئله فلسطين و رسيدن ملّت فلسطين به حقوق خود مي‌باشد، زيرا با پايان يافتن جنگ، نيروي جديدي بر توان امت عربي افزوده مي‌شود كه طي پنج سال گذشته جنگ براي مشغول ساختن آن تلاش شده‏است.»<ref>مأخذ 8 ، صص 2 و 3.</ref>


4. امکان فراهم‌آوردن نیروی بیشتر برای جنوب در زمستان آینده.
==  گزارش- 523 ==
 
سرهنگ "ابوموسي" و تني چند از مقام‏هاي جبهة نجات ملي فلسطين كه در تهران به سر مي‌برند، امروز با مهندس "ميرحسين موسوي" نخست‌وزير جمهوري‌اسلامي ايران، ديدار و گفت‌وگو كردند. به گزارش روابط عمومي نخست‌وزيري، در اين ديدار ابتدا سرهنگ ابوموسي با محكوم كردن "سازش‏كاري عرفات"، تحركات اخيري را كه نقش ميانجي‌گري بين ظالم و مظلوم را ايفا مي‌كند، مخالف آرمان فلسطين دانست و اظهار اميدواري كرد كه به‌عنوان انقلابيون مسلماني كه از همان ابتدا مشي مسلحانه را اتخاذ كرده‌اند، تا آزادي قدس از پا ننشينند.
در اين ملاقات مهندس موسوي با اشاره به اهدافي كه در پشت كنفرانس "كازابلانكا" پنهان است، گفت: «آنچه مطرح نيست، مسئله رودررويي با صهيونيسم است و آنچه مطرح است، صحبت سازش و تسليم در مقابل استكبار جهاني و صهيونيسم بين‌المللي است. اگر در مقاومت فلسطين و ملت‌هاي پيشرو خللي وارد شود، اين گونه كشورها در سازش صريح با اسرائيل لحظه‌اي درنگ نخواهند كرد، چرا كه هم اكنون نيز با اسرائيل ارتباطات پنهان دارند.»
نخست‌وزير افزود: «به سازش كشاندن ملّت فلسطين، يكي از اهداف امپرياليسم در جهان است و اگر فلسطين به سازش كشيده شود، تمام كشورهاي عرب به سازش كشيده خواهند شد، براي همين است كه زنده نگه داشتن شعلة مقاومت در ميان ملّت فلسطين، در سرنوشت همة كشورهاي اسلامي مؤثر است. ما در سياست داخلي و خارجي كشورمان تجربه كرده‌ايم كه زنده نگه‌داشتن روحية مقاومت بر عليه استكبار جهاني و صهيونيزم، جزء لاينفك انقلاب اسلامي ما مي‌باشد و اگر اين رمز را از دست بدهيم، انقلاب فرو مي‌ريزد. توطئه بر عليه فلسطين بسيار سنگين است و دليلش جدايي‏ناپذيري سرنوشت مقاومت فلسطيني و سرنوشت همة كشورهاي اسلامي از يك‏ديگر است.»
وي در پايان با اشاره به آثار جنگ تحميلي در كمك به ملّت فلسطين، گفت: «آزادي قدس، از اهداف استراتژيك ماست. گرچه صدام به نمايندگي از امريكا اين جنگ را بر ما تحميل كرد، ما معتقديم در دراز مدت سرنوشت اين جنگ در كمك به رهايي قدس از دست صهيونيزم تأثير تعيين‏كننده‌اي خواهد گذاشت.»<ref>مأخذ 14، ص 2.</ref>


5. تکمیل و تثبیت تشکیلات نیروی زمینی سپاه تا سال آینده.
تهران ـ 16/5/1364
ديدار سران جبهه نجات ملي فلسطين (احمد جبرئيل، سرهنگ ابوموسي، ابوماهر، ابوالهجا) با مهندس موسوي نخست‌وزير


در مخالفت با اجرای عملیات در منطقه فاو نیز دلایل زیر برشمرده شد:
==  گزارش- 524 ==
 
ليبي كه از معدود كشورهاي دوست ايران در جنگ با عراق است، بعضاً تزلزل‌هايي از خود نشان مي‌دهد كه عمدتاً براي خارج شدن از زير فشارهاي كشورهاي عربي متحد عراق است؛ از جمله وزير امورخارجة ليبي "عبدالسلام تريكي" كه در تاريخ 14/5/1364 به ژاپن سفر كرده‏است، امروز در يك مصاحبة مطبوعاتي در كلوپ خبرنگاران خارجي به نحوي خاص مسائلي دربارة جنگ مطرح كرد؛ وي گفت كه در ملاقات‌هاي خود با "شينتارو آبه" وزير خارجه و "ياسوهيرو ناكازونه" نخست‌وزير ژاپن، جنگ پنج‏ساله يكي از موضوع‌هاي مورد مذاكره بود و طرفين نظرهاي مشابهي در اين مورد داشته‏اند و توافق كرده‏اند در اين خصوص با يك‏ديگر همكاري كنند. وي افزود كه براي جلوگيري از توسعة جنگ در منطقه، ليبي ميان ايران و كشورهاي عربي خليج‌فارس نقش پيغام رساني (واسطه) را ايفا كرده‏است و پيشنهادهايي نيز براي محدود كردن جنگ مطرح كرده است، مانند خودداري از حمله به مناطق غيرنظامي، منع استفاده از سلاح‌هاي شيميايي و امنيت كشتي‏راني در خليج‌فارس.<ref>مأخذ 14، ص 3.</ref>
در اين مصاحبه، وزير خارجة ليبي همچنين گفت كه كشورش براي ايران اسلحه تأمين نمي‌كند و تلاش خود را به كار مي‌برد تا از شدت گرفتن جنگ ايران و عراق جلوگيري كند. تريكي افزود: «ليبي مخالف اين جنگ و ادامة آن است، زيرا اين جنگ ميان عراق يك كشور برادر عرب و ايران يك كشور برادر مسلمان، جريان دارد.]...[ ليبي براي توقف بالا گرفتن جنگ، تلاش كرده و در اين تلاش نيز موفق بوده‏است.» وي در عين حال از انقلاب اسلامي ايران حمايت كرد و بدون آن كه به‌طور مستقيم از عراق نام ببرد، گفت كه بعد از پيروزي انقلاب اسلامي، دليلي براي تجاوز به ايران وجود نداشته است: «بعد از انقلاب ايران، ما واقعاً دليلي براي تجاوز نمي‌بينيم. موضع ايران نسبت به مسئله اعراب (فلسطين) بر همه روشن است و همين طور موضع ضد امپرياليستي آن.»<ref>مأخذ14، ص 3.</ref>
راديو اسرائيل دربارة مذاكرة وزير امورخارجة ليبي و مقام‏هاي رسمي ژاپن گفت: «عبدالسلام تريكي در يك كنفرانس مطبوعاتي گفت نظريات ليبي و ژاپن دربارة جنگ ايران و عراق گرچه كاملاً يكسان نيست، ولي بسيار به يك‏ديگر نزديك مي‌باشد و افزود هر دو كشور تصميم گرفته‌اند براي پايان بخشيدن به اين جنگ و جلوگيري از شدت يافتن آن، به اقدامات مشتركي دست بزنند.»<ref>مأخذ 8 ، ص 26.</ref>


1. رعایت غافلگیری ناممکن است.
==  گزارش- 525 ==
 
به گزارش روزنامة اطلاعات، با تلاش كميتة حمايت از اسيران و مفقودان ايراني و بنابر رأي يك كميسيون پزشكي، حكومت عراق 29 اسير معلول ايراني را كه مدت‌ها دربند اسارت خود داشت، آزاد كرد و اين عده با يك پرواز هواپيمايي جمهوري‌اسلامي ايران و با هماهنگي صليب‌سرخ تركيه، امروز وارد تهران شدند. دو تن از اسيران آزاد شده از اردوگاه‌هاي اسيران ايراني در عراق، گفته‏اند كه حكومت عراق در اردوگاه‌هاي اسيران براي آن‏كه از ترويج روحية اسلام‏خواهي اسيران جلوگيري كنند، به هر نوع حيله‌اي متوسل مي‌شوند؛ از جمله قطع جيرة غذايي اسيران در ايام ماه مبارك رمضان و بستن آب دست‏شويي‌ها و نيز قطع جريان آب نوشيدني به روي اسيران كه «بارها خود شاهد آن بوديم.»<ref>مأخذ 12، ص 3.</ref>


2. شرایطی که فرماندهان برای اجرای عملیات مشخص کرده‌اند، تأمین نشده است.


3. زمان کافی برای آماده‌کردن زمین ازجنبه مهندسی دراختیار نیست.


4. نیروی موردنیاز تأمین نشده است.


5. هماهنگی در فعالیت‌هایی که برای تأمین امکانات می‌شود وجود ندارد.


6. اجرای تک پشتیبانی در جزیره مینو میسر نیست.
== <big>منابع و مآخذ روزشمار 1364/05/16 </big> ==


درمجموع هرچه مباحث عمیق‌تر می‌شد، انگیزه اصلی و دلیل انتخاب منطقه عملیاتی فاو با ابهام بیشتر مواجه و حتی گفته می‌شد که منطقه فاو براثر فشارهای سیاسی برای عملیات انتخاب شده است.
{{پانویس}}


درنهایت رحیم‌ صفوی، غلامعلی ‌رشید، عزیز جعفری، احمد ‌غلامپور و... برای دادن پیشنهادهای جدید و مخالفت با اجرای عملیات در منطقه فاو به نتیجه قطعی رسیدند و قرار شد در جلسه‌ای با فرمانده کل سپاه دراین‌باره به بحث بپردازند.<ref>سند شماره 0634/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: انتخاب منطقه عملیاتی فدک (فاو)، گزارش راوی قرارگاه خاتم، در عملیات والفجر8، داوود رنجبر، صص 92 ـ 91.</ref>
<references/>


== 2 ==
[[رده:2]]
در ادامه بحث درباره طراحی عملیات در منطقه فاو، بعدازظهر امروز جلسه‌ای با حضور محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، و برادرانی که در جلسه صبح حضور داشتند. در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران تشکیل شد. نخست رحیم صفوی شروع به صحبت کرد:


برادران حاضر در این جلسه از ابتدای جنگ، در جنگ بوده‌اند و فلسفه وجودی‌شان در جنگ یک فلسفه محکم زیربنایی و عقیدتی است و براساس پایبندی به مقام ولایت آمدند در جنگ و با اعتقاد به اینکه این جنگ، جنگ بین حق و باطل است و جبهه حسینی‌ها علیه یزید‌ی‌هاست و اینکه هر زمانی هم که امام تکلیف کند، حاضر به ریختن خونشان به پای درخت ایمان و عقیده‌شان هستند... .


... برادران با یک دید واقع‌بینانه می‌خواهند روی مسئله جنگ فکر و کار کنند. ما دید واقع‌بینانه را از این نظر می‌گوییم که اگر به یک چیزهایی که می‌دانیم آماده نمی‌شود و در زمان لازم امکان فراهم‌شدن آن نیست توجه نکنیم، این یک دید غیرواقع‌بینانه است. من اساس تردید را عدم واقع‌بینی مسائل می‌دانم؛ اگر کسی واقع‌بینانه وارد یک صحنه و یک عملی بشود، در او هیچ تردیدی نیست.


ما از عملیات‌های رمضان تا والفجرها و حتی خیبر و بدر به این نتیجه قطعی رسیده‌ایم که با مقدورات و امکانات موجود نمی‌توانیم عملیات گسترده‌ای داشته باشیم. البته عملیات گسترده در توان جمهوری اسلامی هست ولی در توان سپاه پاسداران نیست. الآن هیچ‌کدام از شرایط اجرای عملیات حاصل نیست. شما از شرایط اجرای عملیات را "حفظ غافلگیری" اعلام کرده‌اید. خوب ما چشممان را ببندیم و بگوییم دشمن نفهمیده؟ این‌همه اقدامات مهندسی شده، این‌همه جاسوس‌های دشمن در منطقه‌ هست. شما گفته بودید که از شرایط اجرای عملیات این است که "ما 150 گردان نیرو" داشته باشیم. فرماندهان مناطق ما می‌گویند که این نیرو فراهم نمی‌شود. شورای عالی سپاه می‌گوید این نیرو حاصل نمی‌شود و از 76 هزار بسیجی که باید داشته باشیم الآن حدود 26 هزار نفر موجود داریم، یعنی یک‌سوم؛ این دوسوم نیروی دیگری که به‌صورت بسیجی باید بیاید، با این مسائلی که الآن هست و باتوجه‌به زمان و آموزش و... نمی‌آیند. ما می‌گوییم وقتی نیرو آمد 55 الی 60 روز وقت لازم است تا برای عملیات آماده بشوند.


می‌گوییم مهمات‌ در وضع بسیار بدی است، ما حدود یک‌چهارم، یک‌پنجم، مهمات لازم را داریم و این چیزی نیست که در یک‌ ماه یا دو ماه آینده دست ما برسد. آمار برخی از اقلام مهمات یک‌دهم و یک‌ششم تعداد لازم است. ما اگر بخواهیم اینها را نادیده بگیریم که همان عملیات بدر می‌شود. آن مقدار تجهیزات موردنیاز که برآورد شده برای عملیات، برخی تا شش ماه و یک سال دیگر قابل‌تهیه‌شدن نیست. ...
</div>


برای این عملیات‌ها ما قرارگاه‌ها و لشکرهایمان هنوز هیچ شکلی نگرفته است.


مسئله‌مان الآن عملیات گسترده آینده است؛ بیشتر فرماندهان از آقای مرتضی قربانی و احمد کاظمی تا دیگر برادران به ما اعتراض می‌کنند که اینجا نمی‌توانیم عمل کنیم.


از شرایط دیگر برای عملیات این بود که در جزیره مینو تک پشتیبانی انجام بگیرد که 50 درصد موفقیت در این است؛ این شرط هم آماده نیست.


حاصل‌نشدن این شرایط، برابر است با شکست و این شکست هم دیگر شکست بدر و خیبر نیست، شکستی است که هم فرماندهان ما روحیه‌شان خرد و شکسته می‌شود و هم نسبت به رده‌های بالاتر اصلاً بی‌اعتقاد می‌شوند. الآن بسیجی‌های کاظمی [لشکر8 نجف] به فرمانده‌شان ایرادی ندارند، به مسئولین جنگ و مملکت اعتراض دارند. می‌گویند اینها چه مسئولینی هستندکه نمی‌آیند ببینند چه شده؟ در عملیات قادر چه گذشته؟ یعنی یک اعتراض عمومی را خواهیم داشت، الآن فرمانده لشکرها به قرارگاه‌ها بی‌اعتمادند، این بی‌اعتمادی اوج می‌گیرد.[[پرونده:Rahim-safavi-1.jpg|بندانگشتی|رحيم صفوي فرمانده نيروي زميني سپاه، اجراي عمليات محدود در سال 1364 و آمادگي براي عمليات گسترده در سال 1365 را پيشنهاد مي‌كند.]]رحیم صفوی در ادامه، پیشنهاد خود و دیگر مسئولان نیروی زمینی سپاه را چنین مطرح می‌کند:
{{#css:/bootstrap.css}}
 
«با این نیرو‌هایی که دارند می‌آیند، تا اوایل سال آینده 10 الی 15 عملیات محدود و موفق انجام بدهیم و هم‌زمان با این عملیات‌ها، خودمان را آماده کنیم و برای اوایل سال آینده در منطقه شمال‌غرب بجنگیم و هم‌زمان با آنها منطقه فدک و منطقه حیدر و حتی منطقه بالاتر را یعنی شمال منطقه عملیات بدر را آماده کنیم. یعنی تمام کارهایش آماده بشود و در این سه منطقه بعد از عملیات‌های شمال‌غرب عملیات کنیم. عملیات‌های شمال‌غرب را با نیرویی به‌اندازه 60 تا 70 گردان عمل کنیم، ولی عملیات‌های جنوب را که ارزش و اهمیتش کاملاً روشن است احتیاج به غافلگیری، آماده‌کردن منطقه و آمادگی تجهیزات، وسایل و امکانات دارد، آماده بشوند تا عملیات را جلو ببریم. ما شرایط خودمان را با [عملیات‌های] خیبر و بدر بسنجیم، اگر موفقیتی نمی‌بینیم دست به عملی نزنیم که باعث ناراحتی بشود. برویم محکم به مسئولین بگوییم ما عملیات‌های محدود را ادامه می‌دهیم تا چندین ماه دیگر، بعد هم در شمال‌غرب می‌جنگیم و بعد از آن در جنوب.»<ref>همان، صص 94 ـ 92.</ref>[[پرونده:Mohsen-rezaii-1.jpg|بندانگشتی|فرمانده كل سپاه محسن رضايي، در جلسه قرارگاه مركزي سپاه با اشاره به اهميت اجراي عمليات آتي (فاو)، اين جلسه را تلخ‌ترين جلسه در طول دوران فرماندهي‌اش ناميد.]]پس از سخنان رحیم صفوی، محسن رضایی درحالی‌که ناراحتی در چهره‌اش نمایان بود، پس از چند دقیقه تأمل شروع به صحبت کرد که بخش‌هایی از آن چنین است: «متأسفانه این جلسه برای ما تلخ‌ترین جلسه‌ای است که در تاریخ عمر جنگ دارم. تازه می‌فهمم که عمق ترمزی که الآن در آن پایین و عمق سدی که در بالای ما ایجاد شده، از پایین داریم ترمز می‌کنیم و از بالا یک سدی شده هم آن سد و هم ترمز شما، درست آن بن‌بستی که در جنگ پیدا شده، الآن پیدا کرده است. شما در بدر آمدید گفتید که بیاییم عملیات شماره 2 را، اول انجام بدهیم، گفتیم برادران این حرف را نزنید اگر یک ماه به شما فرصت دادیم، رفتید روی عملیات شماره 2 کار کردید، شاید وسط کار دوباره گفتید که نباید انجام بدهیم... چقدر استدلال شما یا برادرمان رشید آوردید که چرا نباید عملیات شماره 2 را انجام بدهیم؟... الآن تنها راه ما "فاو" است، فاو مهم است. حالا می‌گوییم فاو، اول می‌گویید القرنه بعد از القرنه می‌آیید می‌گویید نخیر، شمال‌غرب. خدا وکیلی همه‌تان می‌توانید بزنید روی قرآن که اگر یک ‌ماه دیگر رفتید روی شمال‌غرب فکر کردید، دوباره نیایید بگویید که نمی‌شود و... زمان دارد می‌گذرد و این دو ضعف که ضعف اساسی است و مبنای ترمز را تشکیل داده از پایین داریم ترمز می‌کنیم، از بالا هم که سد راه رشد توان رزمی و رشد قوه رزمی پیدا شده، حالا این وسط چه باید کرد؟ ما باید بفهمیم می‌خواهیم بجنگیم ولو با 2 نفر، حتی با یک‌گروهان می‌شود جنگید و می‌شود از دشمن تلفات گرفت. با 2 نفر هم می‌شود جنگید. ضعف سومی که هست این است که شما می‌گویید که توان جمهوری اسلامی می‌رسد، توان جمهوری اسلامی می‌رسد یعنی ضعف سوم. این ترمز و آن سد، جنگ را به بن‌بست رساندند، کی می‌گوید توان جمهوری اسلامی می‌رسد جمهوری اسلامی معجونی است از دستاورد انقلاب و رژیم سابق که دست ما مانده، شما صحبت از یک توان بالقوه‌ای می‌کنید که می‌گویید ما می‌توانیم این را به فعل در بیاوریم... مگر توان یک چیز ساده‌ای است، فهم توان پنج سال وقت می‌خواهد شما تا پنج سال دیگر نمی‌توانید بفهمانید. الآن 100 تا کمپرسی در جنگ می‌خواهید. همین الآن اگر بگویید 100 تا کمپرسی، می‌گویند ببینید اینها بهانه آوردند که می‌خواهند نجنگند که 100 کمپرسی را گفتند. چه کسی این را می‌گوید، جز افراد بالای شما این را می‌گویند، چرا؟ با شما لج دارند؟ اینها غیرانقلابی‌اند؟ نه، طبیعی است، ما هم به‌جای آنها بودیم همین حرف را می‌زدیم، برای اینکه در جنگ نیستند ما چه انتظاری داریم؟ چهار سال است خواستیم اینها را در جنگ بیاوریم، اما ورود ناقص اینها در جنگ کار را بدتر کرد. پس این توانی که از جمهوری اسلامی می‌گویید، شما خودتان را دارید بازی می‌دهید، یک ذهنیتی را درست می‌کنید که عذاب وجدانتان را حل کنید بعد آن را می‌گویید نه ما اگر این حرف را می‌زنیم خوب دلیل داریم. می‌گویید توان جمهوری اسلامی باید بیاید جلو، کدام توان؟ کدام کار؟ پس این هم ضعف سوم شما. جمهوری اسلامی یعنی در کل دولت 100 نفر آدم، تازه این 100 نفر که حزب‌اللهی و انقلابی هستند نمی‌دانند جنگ چیست چهار سال و پنج سال دیگر می‌فهمند. باوجوداین باید پیش برویم، پس این توان که می‌گویید، این است. من یک‌مرتبه نسبت به برخورد شما غافلگیر شدم، فکر نمی‌کردم، حالا بعد فکر می‌کنم که چه ضعف‌های دیگری ما داریم باید این ضعف‌ها را در‌آوریم و آنها را حل کنیم. ...» سخنان رحیم صفوی و محسن رضایی در این جلسه آغازی بود برای ادامه بحث: رحیم صفوی: ما می‌گوییم با این توان، نه می‌شود در القرنه بجنگیم و نه در فاو. حال شما هی می‌خواهید فشار بیاورید... اگر شما می‌فرمایید که متناسب با توانمان منطقه تعیین کنیم، الآن این منطقه تناسبی با توانمان ندارد، اگر برویم شکست می‌خوریم. سپاه با این توان قادر به اجرای عملیات گسترده نیست، باید توان بالاتری به دست بیاورد تا بتواند بجنگد. محسن رضایی: این کلی است، این را چه کسی از شما قبول می‌کند؟ شما با استدلال ثابت کنید که اینجا چند گردان می‌خواهد و چند گردان تابه‌حال رسیده. این بحث‌های نارس شما، کار شما را سد کرده و وقتی که این کار سد بشود معلوم است که نمی‌توانید آماده بشوید». در ادامه جلسه یکی دیگر از مسئولان نیروی زمینی سپاه، وارد بحث می‌شود. غلامعلی رشید: ما این‌را به‌وضوح می‌بینیم که اگر 50، 60 گردان نیروی بسیجی بدون امکانات و تجهیزات لازم فراهم شود، دستور عملیات صادر می‌شود؛ چشم‌پوشی می‌شود از غافلگیری؛ چشم‌پوشی می‌شود از برآورد مهمات و... ما می‌گوییم ما یک تاجر ورشکسته هستیم، نمی‌توانیم یک معامله بزرگ انجام دهیم. این خیالی است که ما قبلاً می‌کردیم. ما در فتح‌المبین یک تاجر خوب بودیم، می‌توانستیم معامله کنیم. الآن دیگر قادر نیستیم آن معامله بزرگ را بکنیم. ما می‌گوییم با یک‌ نفر هم می‌شود جنگید، اما یک‌ نفر وقتی بجنگد، سه نفر عراقی را بکشد و خودش هم شهید بشود، این پیروزی است، اما مجموعه عملیات‌های بدر و خیبر می‌شود شکست؛ پیروزی نیست. قضیه عاشورا پیروزی است، 72 نفر بودند به 30 هزار نفر. می‌شود جنگید، اما تا یک‌ ماه دیگر این 50، 60 گردان می‌شود قوی‌ترین عامل فشار. رضایی: صحیح است که شما می‌خواهید از من اعتراف بگیرید که اگر همه توان فراهم نشد نجنگید؟ کجای مردانگی این‌طور است؟ غلامعلی رشید: ما نسبت به فرماندهی خودمان اعتمادمان کم نشده، تردید نداریم. ما عقل شما و علم و تدبیر شما را عالی‌ترین تدبیر برای خودمان می‌شناسیم. ما بی‌اعتمادیم به اینکه امکانات نمی‌رسد، این تردید در بچه‌ها به وجود می‌آورد. یکی از علت تردیدها این است که بی‌اعتمادند به امکانات، بی‌اعتمادند به این نیرویی که باید فراهم شود، ... و دیدند هم این فراهم نشده و نیرو می‌آید پای‌کار و بعد می‌گویند عمل کنید و عمل هم کردند. ما می‌گوییم جلوگیری کنیم از این‌کار. ما اگر هم یک مقدار پارسال منطقه 2 را پیشنهاد می‌دادیم، می‌دیدیم که آن‌موقع پذیرای این نیست که بگوییم عملیات گسترده، در جنوب نمی‌توانیم انجام دهیم. ولی الآن به این نتیجه رسیدیم که واقعیات را ببینیم. در این جنوب هدف‌های بسیار ارزشمندی هست که زیر زبان همه مزه می‌کند. تا گفتیم فاو، گفتند: به‌به، چه چیز خوبی است و... اینجا هدف‌هایش ارزشمند است و امکانات و نیرو می‌خواهد و ما سه سال است که در اینجا تلاش می‌کنیم، نتوانستیم یک گام قوی برداریم، ما به‌عنوان یک پیشنهاد می‌گوییم که: تا پایان سال عملیات محدود انجام دهیم، 15تا عملیات محدود انجام می‌دهیم، بعد برویم شمال‌غرب؛ آنجا می‌شود با 50، 60 گردان جنگ کرد، بعد به جنوب برگردیم. در این فاصله کار مهندسی بکنیم که بشود غافلگیری را رعایت کرد. الآن تمام یگان‌های ما در سرزمین جنوب هستند. غافلگیری از بین رفته است، دیگر معنی و مفهوم ندارد. کار مهندسی که ما می‌کنیم فردایش می‌خواهیم عمل کنیم. شما کار مهندسی جزیره آبادان را انجام دهید و یک ‌سال بعد عملیات کنید. این معنای دیگری پیدا می‌کند. غافلگیری، آب حیات ماست.
 
<references />

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۳۱

روزشمار جنگ سال 1364
1364.05.16
نام‌های دیگر شانزده مرداد
تاریخ شمسی 1364.05.16
تاریخ میلادی 7 اوت 1985
تاریخ قمری 19 ذیقعده 1405
1359.05.16
1360.05.16
1361.05.16
1362.05.16
1363.05.16
1365.05.16
1366.05.16



گزارش- 516

در جريان آماده‌سازي منطقة عملياتي فاو، امروز جلسه‌اي در قرارگاه خاتم تشكيل شد. موضوع اصلي اين جلسه، بررسي تدابير و اقدامات مهندسي براي مهيا ساختن زمينة اجراي عمليات آتي (فاو) بود. كارهاي متعددي براي مهندسي تعيين شده، اما با توجه به مسائل حفاظتي، مشخص است كه روند اجراي اين كارها پيشرفت سريعي نخواهد داشت، چنان كه تاكنون نداشته‏است. در طول دوره‌اي كه كار شروع شده، علاوه بر اين مشكل - كه مداوماً وجود داشته‏است - اشتغالات ديگر قرارگاه نيز اين فعاليت را تحت‌شعاع قرار داده و در واقع مزيد بر علت شده و در مجموع، پيشرفت چشم‏گيري در امر مهندسي حاصل نشده‏است. در جلسة امروز، برادر "علي‏رضا عندليب" معاونت مهندسي رزمي قرارگاه خاتم، روند حركت مهندسي را چنين گزارش داد: «بنا به مسائل حفاظتي، اول قرار بود كار مهندسي صورت نگيرد، بعد كه سياست عوض شد بنا شد مردم در منطقه باشند و كار مهندسي نيز انجام گيرد ولي آن هم گفته شد فقط خاك‏ريز زده شود. هنوز جاده كشيده نمي‌شود.» يادآوري مي‌شود كه به دليل مسائل حفاظتي، چنان كه عندليب اشاره كرد، تا مدت‌ها از فعاليت‌ جدي مهندسي كه لازمة كار بود، جلوگيري به عمل مي‌آمد تا اين كه با ارائه تدبير جديدي (گسترش حضور مردم تا حاشية اروند) اجازه داده شده اقدامات بيش‏تري نسبت به قبل انجام شود. با تصويب فرماندهي قرارگاه خاتم، مقرر شده كه با كمك اهالي كه براي خرماچيني اجازة حضور در منطقه خواهند داشت، زمين حاشية اروند و نهرها ترميم گردد و البته در اين حضور، ايجاد پوشش براي گسترش فعاليت مهندسي نيز مدنظر قرار گرفته‏است. بدين ترتيب به مهندسي نيز اجازه داده شده‏است كه امكانات بيش‏تري وارد منطقه كند تا بتواند اقدامات لازم را انجام و شدت دهد اما با وجود اين، باز هم امكاناتي كه جواز ورود گرفته، جواب‏گوي نياز‌ها نبوده‏است. به هر صورت، چهار هدف كاري براي مهندسي مشخص شده‏بود: " از اهواز تا بهمن‌شير؛ از بهمن‌شير تا جادة خسروآباد؛ از جادة خسروآباد تا ساحل اروند؛ آن سوي اروند در منطقة عملياتي فاو (دشمن)". اما تنها دو مورد اول در دستور كار قرار دارد؛ مورد سوم به عهدة يگان‌ها گذاشته شده، ولي به دليل عدم حضور يگان‌ها در خط، همچنان متوقف مانده‏است و مورد چهارم نيز طبيعتاً به بعد از عمليات مربوط مي‌گردد. گزارش‌ها نشان دهندة آن است كه در مورد احداث جاده و مواضع توپخانه و به طور كلي عقبه‌سازي (مربوط به بند 1 و 2)، ادامة احداث جادة "قفاص" بيش از موارد ديگر مدنظر است، لذا همواره روي آن كار مي‌كنند، ولي به سبب باتلاقي بودن زمين و نياز به تردد فراوان كمپرسي و ...، كار بسيار كند پيش مي‌رود. درون جزيرة آبادان نيز احداث جاده‌هاي جديد هنوز شروع نشده و عمدتاً تلاش‌هاي مهندسي صرف خاك‏ريزي در كنار جاده‌هاي موجود مي‌گردد تا ديد دشمن از روي آن‏ها كور شود.[۱]

گزارش- 517

امروز دفتر فرماندهي كل سپاه يادداشتي با قيد " آني" براي قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) فرستاد كه در آن، آخرين تحركات دشمن در منطقة عملياتي سيدكان (قادر) گزارش شده‏است تا در تصميمات مربوط به اين منطقه لحاظ گردد. در اين يادداشت آمده‏است: «طبق اعلام قرارگاه رمضان (شمال غرب)، نيروهاي عراقي در ساعت7 صبح 14/5/1364، ارتفاع "سرپيران‌" را به تصرف خود در آورده]اند[ و ]دشمن[ در تمام نقاط آن نيرو مستقر كرده‏است و حداقل 20 پرواز هلي‌كوپتر نيرو پياده كرده‏است. گزارش فوق جهت اطلاع ارسال مي‌شود.»[۲]

گزارش- 518

دشمن در پي استقرار يك سكوي پرتاب موشك زمين‌به‌زمين در منطقة "القشله" (روبه‏روي خسروآباد ايران) در تاريخ 5/5/1364، امروز نيز يك سيستم مراقبت ديده‌باني هشدار دهنده بزرگ ساخت فرانسه، در بندر ام‌القصركار گذاشته‏است. قرارگاه نوح(ع) در ادامة گزارش خود از اين اقدام عراق، آورده است: «تاكتيك جديد دشمن جهت خروج از بن‌بست اقتصادي، استفاده از راه آبي خورعبدالله براي تخلية كشتي‌هاي حامل محموله‌هاي نظامي و اقتصادي در بندر ام‌القصر مي‌باشد. دشمن قبل از شروع شيوة جديد، رادارهاي خودي مستقر در قفاص و سكوي نوروز را به وسيلة هواپيما مورد حمله قرار داده كه در يك مورد خساراتي وارد شده‏است.»[۳]

گزارش- 519

براساس يك گزارش كه از مجاري ذيربط جهت هشياري و آمادگي به سپاه ارسال شده‏است، امروز عوامل دولت بعثي عراق يك دستگاه كاميون حامل تعدادي اعلاميه و مقاديري مواد منفجره به عناصر سازمان مجاهدين خلق در خاك عراق تحويل داده‌اند. قرار است اين محموله در تاريخ 24/5/1364 به تهران و شهرستان‌ها حمل شود و در روز انتخابات رياست‌جمهوري مورد استفاده قرار گيرد.[۴] در اين حال، تحرك ايذايي عناصر ضدانقلاب داخلي نيز به همين مناسبت (انتخابات رياست جمهوري) ادامه دارد. امروز نيز در تهران با پرتاب يك كوكتل‌مولوتف به داخل بانك صادرات واقع در سه راه زعفرانيه، اين بانك دچار آتش‏سوزي شد و سه جام شيشه نيز شكست. همچنين براثر پرتاب يك كوكتل به داخل دكان خياطي در خيابان نواب، چهارراه خاكباز، دكان دچار آتش‌سوزي شد. يك دستگاه خودرو و جيپ متعلق به شهرداري نيز در شهرك ولي‌عصر(عج) واقع در جادة ساوه، به‏دست منافقين به آتش كشيده شد. در كرمان نيز اتومبيل يكي از كارمندان حزب‌اللهي شركت "توانير" كرمان كه در مقابل شركت پارك شده‏بود، آتش زده ‌شد.[۵] در بابل نيز مغازة تعاوني پوشاك متعلق به فردي مؤمن به انقلاب - كه پدر شهيد نيز مي‌باشد - به‏دست شخص يا اشخاصي ناشناس به آتش كشيده‌شد.[۶] امروز همچنين فردي كه با پرتاب يك كوكتل‌مولوتف به داخل كانتينر كميتة مركزي شهرستان رشت، كانتينر را دچار آتش‌سوزي كرده‏بود، دست‏گير شد.[۷]

گزارش- 520

امروز خبرگزاري عراق به نقل از خبرنگار خود در شرق دجله، اجراي عمليات "قدس5" را تكذيب كرد. نمايندة اين خبرگزاري در يك كنفرانس خبري تأكيد كرده كه ظرف ديروز و امروز در اين بخش از جبهه هيچ‏گونه درگيري روي نداده است.[۸] راديو اسرائيل نيز در مورد عمليات "قدس5" گزارش داد: «حكومت اسلامي تهران اعلام داشت نيروهاي آن كشور هجوم تازه‌اي را در باتلاق‌هاي "هورالهويزه" عليه ارتش عراق آغاز كرده‌اند و تا كنون پنجاه كيلومترمربع از مرداب‌هاي هورالعظيم را در شمال هورالهويزه به تصرف درآورده‌اند.»[۹] راديو اسرائيل سپس در مورد مصادف بودن اين عمليات با گشايش كنفرانس فوق‌العادة سران عرب گفت: «هجوم جديد - كه به احتمال قوي تعداد كمي نيروهاي ايراني در آن شركت دارند - در آستانة گشايش كنفرانس فوق‌العادة سران عرب صورت مي‌گيرد كه در آن، عراق قصد دارد حمايت بيش‏تر ممالك عربي را براي رويارويي با حكومت ايران خواستار شود.»[۱۰] در اين حال، خبرگزاري‌ها از جمله خبرگزاري فرانسه و خبرگزاري آلمان نيز عمليات "قدس5" را به نقل از ايران و بدون اظهار نظر اما از موضع تأييد تلويحي، بازتاب دادند.[۱۱]

گزارش- 521

كنفرانس فوق‌العادة سران كشورهاي عرب با حضور رؤساي 15 كشور از 21 عضو جامعة عرب و نمايندة سازمان آزادي‌بخش فلسطين امروز در مراكش در شهر دارالبيضاء (كازابلانكا) گشايش يافت. در اين كنفرانس سران كشورهاي سوريه، لبنان، الجزاير، يمن‌جنوبي و ليبي غائب بودند.[۱۲] "حسن" شاه مراكش در نطق كوتاهي كه در جلسة افتتاحية اين اجلاس ايراد كرد، شكست اجلاس را از همان ابتدا پيش‌بيني كرد. شاه مراكش در صحبت‌هاي خود، كنفرانس را ناهماهنگ خواند و از عدم شركت برخي از رهبران عرب اظهار تأسف كرد،[۱۳] اما در عين حال وي گفت: «اين اجلاس فوق‌العاده، عربستان را متقاعد مي‌كند كه اجلاس عادي را در پايان امسال در كشور خود برپا نمايد.» به نظر برخي مفسران، مسئله فلسطين و توافق 11فوريه عرفات - شاه حسين، از مهم‌ترين مباحث خواهد بود.[۱۴] از سوي ديگر، در حالي‌كه روز گذشته، نمايندة ليبي، مراكش را به مقصد كشور خود ترك گفت، "معمرقذافي" رهبر ليبي، در پيامي اعلام كرد كه اگر شرايط ليبي در كنفرانس برآورده شود، حاضر است شخصاً در محل كنفرانس حاضر شود.[۱۵]

مراكش، دارالبيضاء 7 تا 9 اوت 1985 ـ كنفرانس فوق‌العاده سران عرب

گزارش- 522

خبرگزاري عراق در تفسيري با عنوان "كنفرانس سران عرب و جنگ ايران و عراق"، نظر حكومت عراق دربارة كنفرانس سران عرب و توقعات بغداد از اين كنفرانس و همچنين جوانب مورد نظر عراق در كنفرانس را ارائه كرده‏است: «جنگ ايران و عراق و خطرات ناشي از ادامة جنگ عليه يكي از اعضاي جامعة عرب، موضوع بحث رهبران در كنفرانس دارالبيضاء مي‌باشد. مذاكرات مربوط به اين موضوع به‌طور خلاصه دربارة راه‌هاي اجراي تصميمات متخذه در كنفرانس فاس سال 1982 در قبال جنگ و تلاش‌هاي عربي براي توقف جنگ در چارچوب فعاليت‌هاي كميتة هفت‌گانة عربي مأمور پي‏گيري جنگ و ارزيابي تماس‌هاي بين‌المللي اين كميته در گذشته و آينده، خواهد بود. پس از گذشت سه سال از تصميم كنفرانس فاس مبني‏بر لزوم دفاع همه جانبة كشورهاي عربي از سرزمين‌هاي عربي، ايران همچنان به افزايش حملات خود عليه عراق ادامه داده و در جهت گسترش اعمال خراب‏كارانه در كشورهاي عربي به‌ويژه در منطقة خليج عربي ]خليج‏فارس[ تلاش مي‌كند.»[۱۶] اين خبرگزاري با اشاره به اين‏كه ايران قطع‏نامه‌هاي شوراي امنيت به شمارة 497 در سال 1980 و 514 در سال 1982 را رد كرده‏است، تأكيد شاه حسن در كنفرانس مطبوعاتي اخير را يادآوري كرد و افزود: «هيچ عقلي نمي‌پذيرد كه اجتماع سران عرب تشكيل شود بدون آن‏كه موضوع جنگ ايران و عراق را مورد بحث قرار دهد.» در ادامه تفسير خبرگزاري عراق آمده است: «سران عرب اين مسئوليت را در برابر خود دارند كه بر لزوم اجراي تصميمات كنفرانس فاس و اجراي پيمان دفاع مشترك عربي براي رفع تجاوز از عراق و از هر كشور عربي ديگر كه در آينده مورد تجاوز قرار گيرد، اصرار ورزند. منابع ديپلماتيك عرب در دارالبيضاء معتقدند علي‌رغم توان بالاي عراق براي مقابله با تهاجمات ايران و شكست آن كشور، اعراب به نوبة خود خواستار حمايت از مقاومت عراق و اجراي مفاد پيمان مشترك خود هستند تا تصميمات عربي تنها به‌عنوان نوشته و يا مركبي در كاغذ باقي نماند، بدون آن‏كه قدرت مقابله با هر كشوري كه امت عربي را تهديد كند، داشته باشد. [...] منابع ديپلماتيك عربي بر اهميّت و ضرورت اتخاذ تصميمات قاطع از سوي سران عرب در مورد جنگ ايران و عراق تأكيد داشته و مي‌گويند اتمام جنگ، يكي از راه‌هاي حل مسئله فلسطين و رسيدن ملّت فلسطين به حقوق خود مي‌باشد، زيرا با پايان يافتن جنگ، نيروي جديدي بر توان امت عربي افزوده مي‌شود كه طي پنج سال گذشته جنگ براي مشغول ساختن آن تلاش شده‏است.»[۱۷]

گزارش- 523

سرهنگ "ابوموسي" و تني چند از مقام‏هاي جبهة نجات ملي فلسطين كه در تهران به سر مي‌برند، امروز با مهندس "ميرحسين موسوي" نخست‌وزير جمهوري‌اسلامي ايران، ديدار و گفت‌وگو كردند. به گزارش روابط عمومي نخست‌وزيري، در اين ديدار ابتدا سرهنگ ابوموسي با محكوم كردن "سازش‏كاري عرفات"، تحركات اخيري را كه نقش ميانجي‌گري بين ظالم و مظلوم را ايفا مي‌كند، مخالف آرمان فلسطين دانست و اظهار اميدواري كرد كه به‌عنوان انقلابيون مسلماني كه از همان ابتدا مشي مسلحانه را اتخاذ كرده‌اند، تا آزادي قدس از پا ننشينند. در اين ملاقات مهندس موسوي با اشاره به اهدافي كه در پشت كنفرانس "كازابلانكا" پنهان است، گفت: «آنچه مطرح نيست، مسئله رودررويي با صهيونيسم است و آنچه مطرح است، صحبت سازش و تسليم در مقابل استكبار جهاني و صهيونيسم بين‌المللي است. اگر در مقاومت فلسطين و ملت‌هاي پيشرو خللي وارد شود، اين گونه كشورها در سازش صريح با اسرائيل لحظه‌اي درنگ نخواهند كرد، چرا كه هم اكنون نيز با اسرائيل ارتباطات پنهان دارند.» نخست‌وزير افزود: «به سازش كشاندن ملّت فلسطين، يكي از اهداف امپرياليسم در جهان است و اگر فلسطين به سازش كشيده شود، تمام كشورهاي عرب به سازش كشيده خواهند شد، براي همين است كه زنده نگه داشتن شعلة مقاومت در ميان ملّت فلسطين، در سرنوشت همة كشورهاي اسلامي مؤثر است. ما در سياست داخلي و خارجي كشورمان تجربه كرده‌ايم كه زنده نگه‌داشتن روحية مقاومت بر عليه استكبار جهاني و صهيونيزم، جزء لاينفك انقلاب اسلامي ما مي‌باشد و اگر اين رمز را از دست بدهيم، انقلاب فرو مي‌ريزد. توطئه بر عليه فلسطين بسيار سنگين است و دليلش جدايي‏ناپذيري سرنوشت مقاومت فلسطيني و سرنوشت همة كشورهاي اسلامي از يك‏ديگر است.» وي در پايان با اشاره به آثار جنگ تحميلي در كمك به ملّت فلسطين، گفت: «آزادي قدس، از اهداف استراتژيك ماست. گرچه صدام به نمايندگي از امريكا اين جنگ را بر ما تحميل كرد، ما معتقديم در دراز مدت سرنوشت اين جنگ در كمك به رهايي قدس از دست صهيونيزم تأثير تعيين‏كننده‌اي خواهد گذاشت.»[۱۸]

تهران ـ 16/5/1364 ديدار سران جبهه نجات ملي فلسطين (احمد جبرئيل، سرهنگ ابوموسي، ابوماهر، ابوالهجا) با مهندس موسوي نخست‌وزير

گزارش- 524

ليبي كه از معدود كشورهاي دوست ايران در جنگ با عراق است، بعضاً تزلزل‌هايي از خود نشان مي‌دهد كه عمدتاً براي خارج شدن از زير فشارهاي كشورهاي عربي متحد عراق است؛ از جمله وزير امورخارجة ليبي "عبدالسلام تريكي" كه در تاريخ 14/5/1364 به ژاپن سفر كرده‏است، امروز در يك مصاحبة مطبوعاتي در كلوپ خبرنگاران خارجي به نحوي خاص مسائلي دربارة جنگ مطرح كرد؛ وي گفت كه در ملاقات‌هاي خود با "شينتارو آبه" وزير خارجه و "ياسوهيرو ناكازونه" نخست‌وزير ژاپن، جنگ پنج‏ساله يكي از موضوع‌هاي مورد مذاكره بود و طرفين نظرهاي مشابهي در اين مورد داشته‏اند و توافق كرده‏اند در اين خصوص با يك‏ديگر همكاري كنند. وي افزود كه براي جلوگيري از توسعة جنگ در منطقه، ليبي ميان ايران و كشورهاي عربي خليج‌فارس نقش پيغام رساني (واسطه) را ايفا كرده‏است و پيشنهادهايي نيز براي محدود كردن جنگ مطرح كرده است، مانند خودداري از حمله به مناطق غيرنظامي، منع استفاده از سلاح‌هاي شيميايي و امنيت كشتي‏راني در خليج‌فارس.[۱۹] در اين مصاحبه، وزير خارجة ليبي همچنين گفت كه كشورش براي ايران اسلحه تأمين نمي‌كند و تلاش خود را به كار مي‌برد تا از شدت گرفتن جنگ ايران و عراق جلوگيري كند. تريكي افزود: «ليبي مخالف اين جنگ و ادامة آن است، زيرا اين جنگ ميان عراق يك كشور برادر عرب و ايران يك كشور برادر مسلمان، جريان دارد.]...[ ليبي براي توقف بالا گرفتن جنگ، تلاش كرده و در اين تلاش نيز موفق بوده‏است.» وي در عين حال از انقلاب اسلامي ايران حمايت كرد و بدون آن كه به‌طور مستقيم از عراق نام ببرد، گفت كه بعد از پيروزي انقلاب اسلامي، دليلي براي تجاوز به ايران وجود نداشته است: «بعد از انقلاب ايران، ما واقعاً دليلي براي تجاوز نمي‌بينيم. موضع ايران نسبت به مسئله اعراب (فلسطين) بر همه روشن است و همين طور موضع ضد امپرياليستي آن.»[۲۰] راديو اسرائيل دربارة مذاكرة وزير امورخارجة ليبي و مقام‏هاي رسمي ژاپن گفت: «عبدالسلام تريكي در يك كنفرانس مطبوعاتي گفت نظريات ليبي و ژاپن دربارة جنگ ايران و عراق گرچه كاملاً يكسان نيست، ولي بسيار به يك‏ديگر نزديك مي‌باشد و افزود هر دو كشور تصميم گرفته‌اند براي پايان بخشيدن به اين جنگ و جلوگيري از شدت يافتن آن، به اقدامات مشتركي دست بزنند.»[۲۱]

گزارش- 525

به گزارش روزنامة اطلاعات، با تلاش كميتة حمايت از اسيران و مفقودان ايراني و بنابر رأي يك كميسيون پزشكي، حكومت عراق 29 اسير معلول ايراني را كه مدت‌ها دربند اسارت خود داشت، آزاد كرد و اين عده با يك پرواز هواپيمايي جمهوري‌اسلامي ايران و با هماهنگي صليب‌سرخ تركيه، امروز وارد تهران شدند. دو تن از اسيران آزاد شده از اردوگاه‌هاي اسيران ايراني در عراق، گفته‏اند كه حكومت عراق در اردوگاه‌هاي اسيران براي آن‏كه از ترويج روحية اسلام‏خواهي اسيران جلوگيري كنند، به هر نوع حيله‌اي متوسل مي‌شوند؛ از جمله قطع جيرة غذايي اسيران در ايام ماه مبارك رمضان و بستن آب دست‏شويي‌ها و نيز قطع جريان آب نوشيدني به روي اسيران كه «بارها خود شاهد آن بوديم.»[۲۲]



منابع و مآخذ روزشمار 1364/05/16

  1. ↑ سند شمارة 0634 گزارش مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "انتخاب عملياتي فدك (فاو)" از مجموعه گزارش‌هاي نبرد بزرگ والفجر 8 ، گزارش راوي قرارگاه خاتم (داود رنجبر)، صص52 و 54.
  2. ↑ سند شمارة 009816مركز مطالعات و تحقيقات جنگ‌: از فرماندهي كل سپاه، به قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص)، 16/5/1364.
  3. ↑ دفتر سياسي نمايندگي امام درسپاه، نشرية "رويدادها"، شمارة 58 (4/6/1364)، ص4.
  4. ↑ سند شمارة 087535 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: سپاه منطقة 5 ثامن‌الائمه، 25/5/1364.
  5. ↑ سند شمارة 200032 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اسناد سياسي، 18/5/1364، صص 1 و 2.
  6. ↑ سند شمارة 200034 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اسناد سياسي، 21/5/1364، ص‌ 1.
  7. ↑ مأخذ 5.
  8. ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشرية "گزارش‌هاي ويژه"، شمارة 141 (17/5/1364)، ص 5.
  9. ↑ همان، ص 26.
  10. ↑ همان، ص 26.
  11. ↑ همان، صص 3 و 4.
  12. ↑ روزنامة اطلاعات، 17/5/1364، ص20.
  13. ↑ سند شمارة 212258 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اسناد سياسي، 20/5/1364، گزارش ضميمه، ص 5.
  14. ↑ روزنامة كيهان، 17/5/1364، ص 24.
  15. ↑ همان.
  16. ↑ مأخذ 8 ، صص 2 و 3.
  17. ↑ مأخذ 8 ، صص 2 و 3.
  18. ↑ مأخذ 14، ص 2.
  19. ↑ مأخذ 14، ص 3.
  20. ↑ مأخذ14، ص 3.
  21. ↑ مأخذ 8 ، ص 26.
  22. ↑ مأخذ 12، ص 3.






برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1364.05.16&oldid=4257»