1366.03.14: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
سطر ۲۵: سطر ۲۵:




==گزارش -1==
== گزارش- 33 ==
در پی عملیات روز گذشته تیپ40 سراب (عملیات نصر2) و تصرف سه ارتفاع در منطقه میمک، امروز نیروهای عراقی برای بازپس‌گیری این ارتفاعات اقدام کردند که پاتک سنگین آنها سرکوب شد. به گزارش واحد مرکزی خبر، در ساعت 4:15 بامداد ارتش عراق برای بازپس‌گیری مناطق آزاد شده، با جمع‌آوری باقی‌مانده گردان‌های شکست‌خوردة لشکر22، اقدام به پاتک کرد. این حمله در دقایق نخست عملیات با آتش سنگین و به موقع نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران ناکام ماند و نیروهای دشمن با دادن تلفات مجبور به عقب‌نشینی از منطقه عملیاتی شدند.
بنا بر این گزارش، در پاتک ناموفق دشمن بیش از 250 تن از نیروهای عراقی کشته یا زخمی شدند و 14 دستگاه تانک و نفربر به آتش کشیده شد و 5 تن از نیروهای دشمن نیز به اسارت درآمدند.<ref>روزنامه اطلاعات، 16/3/1366، ص14.</ref>
نمایش سلاح‌های غنیمتی عملیات نصر2 در منطقه میمک
 
==  گزارش- 34 ==
آقای هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، دربارة عملیات نصر2 در منطقه میمک، طی سخنانی گفت: «ما تشکر می‌کنیم از رزمندگان ارتش جمهوری ‌اسلامی که عملیات بسیار خوب، سریع و قاطع و مهمی را انجام داده‌اند. منطقه‌ای که از دست ارتش عراق گرفته شد، آخرین ارتفاعات غرب میمک است که عراق را از نقطه سوق‌الجیشی به یک دشت وسیع غیرقابل دفاع عقب راند و نقطه حساس میمک را از نفوذ احتمالی عراقی‌ها حفاظت می‌کند.»<ref>اداره کل تندنویسی مجلس شورای اسلامی، نشریه روزنامه رسمی (مشروح مذاکرات جلسه علنی مجلس)، 14/3/1366، صص 20 و 21.</ref>
خبرگزاری جمهوری‌اسلامی نیز گزارش داد، روزنامه‌ها و رادیو و تلویزیون الجزایر امروز با انتشار خبر حمله جدید ایران اعلام کردند: «پس از چند هفته آرامش نسبی که جنگ عراق و ایران شاهد آن بود، نیروهای ایران حمله جدیدی موسوم به نصر2 را در ایالت ایلام ایران آغاز کردند که در نتیجه آن، سه ارتفاع مهم را آزاد کردند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 77، 15/3/1366، صص 3 و 4، الجزایر - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 14/3/1366.</ref>
 
==  گزارش- 35 ==
پیش‌مرگان حزب دمکرات کردستان عراق با اجرای عملیاتی در منطقه شیلادزه پاسگاه‌های نظامی گری‌باوان، اقامتگاه و شیف چنارکی را تصرف کردند. در این عملیات، فرماندة گروهان پایگاه شیف ‌چنارکی به‏ نام شابندر به شدت مجروح شد و چهارده تن از افراد ارتش عراق نیز به هلاکت رسیدند.<ref>روزنامه اطلاعات، 16/3/1366، ص14.</ref>
کیهان هوایی نیز گزارش داد: نیروهای مبارز سازمان عمل اسلامی عراق به چند عملیات چریکی دست زدند. به گزارش هفته‌نامه العمل ‌الاسلامی، این نیروها با حمله به مقر حزب بعث عراق در بخش الکمیت استان العماره موفق شدند عبدالکریم مرادی یکی از مسئولان عالی‌رتبه حزب بعث در این استان و تمامی محافظان وی را به هلاکت برسانند. در این عملیات متهوّرانه، مقر حزب بعث منهدم شد و چند قبضه سلاح سبک و تجهیزات دیگر به غنیمت نیروهای مبارز درآمد. نیروهای این سازمان در عملیات دیگری با حمله به مقر حزب بعث و ساختمان سازمان امنیت در شهر سماوه (مرکز استان مثنّی) موفق شدند شماری از عناصر عراقی را به هلاکت رسانده یا مجروح کنند. در بین کشته‌شدگان سروان جواد کاظم یکی از مسئولان امنیتی عراق و جاسم محمد مسئول حزب بعث در شهر سماوه عراق، به چشم می‌خورند. رژیم بعثی این دو تن را به‌دلیل کینه‌توزی شدید با مسلمانان عراق و به شهادت رساندن چند تن از مجاهدان نهضت اسلامی عراق، چندین‌بار تشویق کرده بود.<ref>هفته‌نامه کیهان هوایی، شماره 735، 31/4/1366، ص32.</ref>
 
==  گزارش- 36 ==
نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در ادامه عملیات و بازرسی در خلیج‌فارس، یازده کشتی تجاری و نفت‏کش خارجی را شناسایی و بازرسی کرد ولی در هیچ‌یک از آنها کالایی که به مقصد عراق بارگیری شده باشد، مشاهده نشد. <ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 77، 15/3/1366، صص 3 و 4، الجزایر - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 14/3/1366.</ref>
 
==  گزارش- 37 ==
دربارة موضع ایران در قبال بحران خلیج‌فارس رئیس‌جمهور ایران در چهارمین کنگره بزرگداشت قیام پانزده خرداد درباره تأثیر معکوس دخالت قدرت‏های بزرگ در خلیج‌فارس گفت: «هرگونه حرکتی از سوی امریکا و یا هر قدرت دیگری در خلیج‌فارس به معنای تهدید منافع غرب است و اگر قدرت‏های بزرگ بخواهند خشونت کنند و جنگ ناخواسته‌ای را به راه بیندازند، آتش آن آن‌چنان برافروخته خواهد شد که تمام منافع ابرقدرت‏ها را در این منطقه ذوب می‌کند.»
آیت‌الله خامنه‌ای افزود: «راه‌حل بحرانی که در منطقه بروز کرده است، در خروج قدرت‏های بزرگ و واگذاری حفظ امنیت به کشورهای منطقه خلاصه می‌شود.»<ref>روزنامه اطلاعات، 14/3/1366، ص4.</ref>
 
==  گزارش- 38 ==
وزیرخارجه یونان (کارلوس پاپولیاس) امروز در تهران با آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور، رئیس مجلس شورای اسلامی و نخست‌وزیر به‌طور جداگانه به مذاکره پرداخت. وی در دیدار با رئیس‌جمهور دربارة استفادة عراق از سلاح شیمیایی گفت: «ما بمباران مناطق مسکونی و حمله به مردم بی‌دفاع و بمباران شیمیایی را محکوم می‌کنیم. به نظر ما استفاده از سلاح شیمیایی عملی غیرانسانی و وحشیانه است و باید جلوی کاربرد آن گرفته شود.»
وزیرخارجه یونان در دیدار با رئیس‌جمهور: حضور ابرقدرت‌ها و ناوگان‌هایشان وضع را متشنج خواهد کرد.
وی افزود: «در مورد خلیج‌فارس نیز ابرقدرت‏ها می‌خواهند از اوضاع به نفع خودشان استفاده کنند و این فاجعه‌ای برای صلح جهانی خواهد بود و حضور ابرقدرت‏ها و ناوگان‌هایشان هیچ کمکی به حل مسائل منطقه ننموده و وضع را متشنج خواهد کرد.»<ref>روزنامه کیهان، 16/3/1366، ص19؛ و - روزنامه اطلاعات، 16/3/1366، ص3.</ref>
آیت‌الله خامنه‌ای نیز دربارة عدم مداخله سایر کشورهای منطقه در جنگ ایران و عراق اظهار کرد: «عراق اصرار دارد که با وارد کردن کشورهای خلیج‌فارس و بعضی از کشورهای دیگر به منطقه، جنگ را بین‌المللی کند و ما به شدت از این پرهیز می‌کنیم و به کشورهای همسایه در خلیج‌فارس و کشورهای دیگر توصیه کرده‌ایم که به این بازی خطرناک تن ندهند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 16/3/1366، ص3.</ref>
حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی نیز در دیدار با وزیرخارجه یونان، توجیه امریکا برای اعزام نیرو به این منطقه را رد کرد و گفت: «امریکا شش درصد نفت خود را از این منطقه می‌برد و اینجا را به‌عنوان منطقه حیاتی می‌خواهد برای خود حفظ کند ولی می‌خواهد ما را که صددرصد منافع‌مان اینجاست و صاحب خانه هستیم از حقوق‌مان محروم سازد.»<ref>روزنامه کیهان، 16/3/1366، ص19.</ref>
آقای میرحسین موسوی نخست‌وزیر نیز در دیدار با این مقام یونانی، با اشاره به اینکه در چند هفته اخیر بر اثر قطع حملات عراق به کشتی‏های ایران، حادثه‌ای در خلیج‌فارس روی نداده است، اظهار داشت: «بحران از جانب عراق به خلیج‌فارس تحمیل شده است. ما حامی امنیت خطوط کشتی‏رانی در این منطقه هستیم ولی اجازه نخواهیم داد از خلیج‌فارس به‌عنوان اسلحه‌ای علیه ما استفاده شود.»<ref>روزنامه اطلاعات، 16/3/1366، ص3.</ref>
 
==  گزارش- 39 ==
نمایندگان ایران و عراق در سازمان ملل امروز (14/3/1366) در دو نامه به دبیرکل این سازمان، خبر از حمله به نقاط غیرنظامی دادند.
محمدجواد ظریف کاردار موقت هیئت نمایندگی ایران در نامه خود آورده است که در حملة هوایی عراق به روستای شلماشِ آذربایجان غربی در ساعت 4 روز اول ژوئن 1987 (11 خرداد 1366) دو غیرنظامی شهید و 4 تن دیگر به شدت مجروح شدند.<ref>مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد6، ترجمه محمد علی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1388، صص 238 و 239.</ref>
عصمت کتانی نماینده دائمی عراق نیز در نامة خود آورده است که نیروهای ایران در غروب 2 ژوئن 1987 (12 خرداد 1366) ناحیه القرنه (در استان بصره) را با توپخانه گلولـه‌باران کردند که خساراتی به اموال و خانه‌های غیرنظامیان وارد شد.<ref>همان، ص239.</ref>
 
==  گزارش- 40 ==
آقای خرازی سرپرست ستاد تبلیغات جنگ، دربارة تناقض و عملکرد دولت کویت اعلام کرد: «ادعای کویت در مورد بی‌طرفی در جنگ تحمیلی تمسخرآمیز است و افکار عمومی منصف جهانی هرگز این ادعا را باور نخواهند کرد.» وی که با خبرگزاری
جمهوری ‌اسلامی گفت‌وگو می‌کرد، اظهار کرد: «اینک بر همه جهانیان آشکار است که حکام کویت شریک رژیم عراق در جنگ تحمیلی هستند. شیخ‌نشین کویت تا آنجا که
توانسته امکانات در اختیار رژیم جنگ‌افروز عراق گذاشته است. اینک خطوط ارتباطی هوایی و دلارهای نفتی کویت در خدمت بغداد است با وجود این، ادعای بی‌طرفی حکام کویت واقعاً جای استهزا دارد.»
وی واکنش حکام کویت به اعلام خبر جاسوسی قایق‌های این کشور برای عراق را غیراخلاقی خواند و افزود: «در حالی که فعالیت‌های کویت به نفع عراق، به‌ویژه در هفته‌های اخیر افزایش یافته است هیچ‌گونه جای تردید در همکاری کویت با رژیم عراق باقی نمی‌ماند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 16/3/1366، ص14.</ref>
 
==  گزارش- 41 ==
در پی ایجاد بحران در روابط ایران و انگلیس، امروز به دستور وزیر امورخارجه انگلیس، کنسولگری ایران در شهر منچستر تعطیل شد و پنج دیپلمات ایرانی شاغل در آن کنسولگری اخراج شدند. به گزارش بی‌بی‌سی، وزیرخارجه بریتانیا علت دستور تعطیل شدن سرکنسولگری ایران در منچستر را انتظار یک هفته‌ای دولت بریتانیا برای دریافت توضیحات و پوزش‌خواهی دولت ایران در رابطه با بازداشت و بدرفتاری شدید با یک دیپلمات بریتانیایی در تهران خواند و اعلام کرد چون دولت ایران واکنش لازم را از خود نشان نداد دولت بریتانیا این تصمیم جدی ولی محدود را اتخاذ کرد.<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 16/3/1366، ص23، به نقل از رادیو بی‌بی‌سی، 14/3/1366.</ref>
دکتر ولایتی وزیر امورخارجه کشورمان در گفت‌وگویی با خبرگزاری جمهوری اسلامی دربارة روابط ایران و انگلیس پس از بازداشت و ضرب و شتم وابسته سیاسی کنسولگری ایران در منچستر و مسائل مربوط به بازداشت چاپلین کارمند دفتر حفاظت منافع انگلیس در تهران، گفت: «جار و جنجال‌های تبلیغاتی که به‌دنبال اتهامات واهی و بی‌پایه دولت انگلیس به یک دیپلمات جمهوری اسلامی ایران در منچستر ایجاد شده است، نشان می‌دهد که انگلیسی‌ها تصور می‌کنند هنوز هم خورشید امپراتوری انگلیس غروب نمی‌کند.»
وی افزود: «تاکنون دولت انگلیس در مورد بازداشت بدون دلیل دیپلمات ایرانی که برخلاف همة موازین دیپلماتیک و اصول انسانی مورد ضرب و شتم و شکنجه قرار گرفته، توضیح قانع‌کننده‌ای ارائه نداده است و جمهوری اسلامی ایران نمی‌تواند چنین اهانتی را تحمل نماید. برداشت ما از این‏گونه هیاهوها این است که انگلیس می‌خواهد پوششی برای رفتار زننده و غیرانسانی پلیس خود که نشان دهندة تشتت در تصمیم‌گیری و عدم امنیت دیپلماتیک در آن کشور است، به وجود آورد و لذا رفتاری را که می‌بایست با عذر‌خواهی از جانب آنان و قول عدم تکرار آن در آینده همراه باشد، با مسئله بازداشت کارمند خود در تهران مرتبط ساخته است.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 14/3/1366، ص12.</ref>
 
==  گزارش- 42 ==
دربارة اقدامات شورای امنیت سازمان ملل و امریکا در تصویب قطعنامه‌ای برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق و مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد، رادیو اسرائیل گزارش داد: «سخنگوی وزارت خارجة امریکا گفت: در تلاش‏های شورای امنیت سازمان ملل به‌منظور پایان بخشیدن به جنگ ایران و عراق پیشرفت محسوسی حاصل گردید ولی هنوز راه درازی در پیش است. با این همه وی تأکید کرد که گزارش‏های اخیر روزنامه‌ها دراین‌باره دقیق نمی‌باشد، در حالی ‌که نیویورک تایمز امروز می‌نویسد که پنج‌ کشور عضو دائمی شورای امنیت پیرامون طرح ایالات متحده دائر بر اینکه صدور اسلحه به هر دو کشور ایران و عراق ممنوع گردد به توافق نرسیده‌اند، سخنگوی امریکایی با تکذیب این خبر گفت: تلاش برای پایان بخشیدن به جنگ ایران و عراق ادامه دارد.» رادیو اسرائیل می‌افزاید: «آقای جورج شولتز وزیرخارجه ایالات متحده امروز گفت: دولت امریکا در کنفرانس عالی ونیز پیشنهاد خواهد کرد در صورتی که ایران یا عراق پیشنهاد برقراری آتش‌بس و بازگشت به مرزهای بین‌المللی را رد کند، مورد تحریم و مجازات قرار گیرد. وی افزود: ایالات متحده در تلاش‏های خود در چارچوب سازمان ملل برای نیل به این هدف، دستاورد چندانی نداشته است. منابع آگاه در نیویورک گفتند پنج کشور عضو دائمی شورای امنیت موافقت کرده‌اند که در مرحله اوّل، ایران و عراق را به برقراری آتش‌بس دعوت کنند و اگر یکی از آنها این دعوت را نپذیرد مورد مجازات قرار گیرد.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 16/3/1366، ص12، رادیو اسرائیل، 14/3/1366.</ref>
رادیو کویت نیز در این زمینه گفت: «امریکا می‌گوید این کشور در تلاشش برای متقاعد کردن شورای امنیت جهت موافقت با طرحی به منظور خاتمه دادن به جنگ عراق و ایران به پیشرفت‌های بزرگی دست یافته است.»<ref>روزنامه اطلاعات، 16/3/1366، ص18.</ref>
                                      شاذلی قلیبی                                                                                            یاساهیرو ناکازونه - جرج شولتز
واکنش‌ها به اقدامات شورای امنیت برای تصویب قطعنامه
دبیرکل جامعه عرب: دوستان امریکایی ما فهمیده‌اند که وضعیت تا چه اندازه‌ای جدی است.
وزیرخارجه امریکا: ایالات متحده در تلاش‌های خود، دستاورد چندانی نداشته است. نخست‌وزیر ژاپن: ژاپن تلاش خود را برای حل بحران خلیج‌فارس به عمل می‌‌آورد.
شاذلی قلیبی دبیرکل جامعه عرب نیز ضمن تمجید از امریکا به دلیل تقویت حضور نظامی این کشور در خلیج‌فارس، دربارة توافق دو قدرت بزرگ برای تصویب قطعنامه گفت: «امیدوارم که این نخستین قدم در راه رسیدن به توافقی توسط نیروهای هر دو قدرت جهانی برای پایان بخشیدن به جنگ ایران و عراق باشد.» او گفت: «دوستان امریکایی ما فهمیده‌اند که وضعیت تا چه ‌اندازه‌ای جدی است و می‌دانند که ادامه جنگ در این ناحیه می‌تواند خطرات فراوانی به همراه داشته باشد.»<ref>روزنامه کیهان، 16/3/1366، ص19.</ref>
یاساهیرو ناکازونه نخست‌وزیر ژاپن نیز دربارة امکان کمک این کشور برای پایان دادن به جنگ گفت: «کشور متبوعش نهایت تلاش خود را جهت حل بحران خلیج‌فارس از طریق کانال‌های دیپلماتیک به عمل می‌آورد.» وی افزود: «توکیو می‌خواهد با به‏کارگیری موضع منحصر به فرد خود یعنی داشتن روابط دیپلماتیک با هر دو کشور متخاصم ایران و عراق، در جهت پایان بخشیدن سریع به جنگ خلیج‌فارس کمک کند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 77، 15/3/1366، ص2، توکیو - خبرگزاری آلمان ‏غربی، 14/3/1366.</ref>
 
==  گزارش- 43 ==
بررسی‌ راه‌های قانونی برای آغاز اسکورت نفت‌کش‌های کویتی، مأموریت ناوهای اسکورت کننده، اظهارنظر سخن‌گوی وزارت دفاع امریکا دربارة اقدامات اخیر ناوهای جنگی امریکا در خلیج‌فارس، درخواست تهدیدآمیز امریکا برای همراهی عربستان سعودی در امر اسکورت نفت‌کش‌ها، چگونگی حضور ناوگان امریکایی در خلیج‌فارس و برنامه‌های آتی این کشور برای افزایش توان نظامی در منطقه خلیج‌فارس، موضوعاتی است که منابع و خبرگزاری‌های مختلف دراین‌باره اطلاعاتی ارائه داده‌اند.
دربارة آماده‌سازی بستر قانونی برای اسکورت نفت‏کش‏های کویتی، آسوشیتدپرس به نقل از یک مقام گارد ساحلی امریکا گزارش داد: «شرکتی به منظور ثبت مالکیت یازده نفت‏کش کویتی با پول این کشور (کویت) تأسیس شده است که هدف اصلی این اقدام، به اهتزاز درآوردن پرچم امریکا بر فراز این کشتی‏ها می‌باشد. طبق قوانین امریکا، هر کشتی که پرچم این کشور را حمل کند، بایستی متعلق به یک شرکت امریکایی باشد.» آسوشیتدپرس می‌افزاید: «مقام مذکور گفت: یک شرکت مستقر در کالیفرنیا موسوم به شرکت بین‌المللی سانته‌فه در جهت اداره و گرداندن شرکت کشتی‏رانی چساپیک کمک می‌کند. به گفته یک مقام رسمی این شرکت که خواست نامش فاش نشود، شرکت سانته‌فه نیز در مقابل به کویت تعلّق دارد. مقام رسمی گارد ساحلی امریکا گفت: کشور کویت برای تأسیس شرکت چساپیک سرمایه‌گذاری کرده است و این شرکت سرگرم استخدام امریکایی‏هایی است که ناخدایی این نفت‏کش‏ها را برعهده گیرند.»<ref>اداره کل تندنویسی مجلس شورای اسلامی، نشریه روزنامه رسمی (مشروح مذاکرات جلسه علنی مجلس)، 14/3/1366، صص 20 و 21.</ref>
در خصوص موضوع حمایت از کشتی‏های در حال تردد در خلیج‌فارس، پنتاگون اعلام کرد: «نیروهای نظامی امریکا در خلیج‌فارس دستور دارند که تنها از کشتی‏های تحت پرچم امریکا و نیز کشتی‏های دیگر که گه‌گاه تسلیحات امریکایی را به کشورهای غیرمتخاصم در منطقه تحویل می‌دهند حفاظت کنند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 14/3/1366، صفحه آخر.</ref>
به گزارش خبرگزاری رویتر، رابرت سیمز سخنگوی پنتاگون دراین‌باره گفت: «هیچ‌کس تاکنون سیاست حفاظت از تمام کشتی‏ها در آن آب‏ها را اعلام ننموده و از آن حمایت نکرده است.» وی گزارش‌های منتشر شده را دائر بر اینکه وزیر دفاع امریکا در پی ایجاد پوشش هوایی برای حفاظت از تمام کشتی‏های بی‌طرف در غرب خلیج‌فارس در مقابل تهاجمات هوایی عراق است، تکذیب کرد. دو هفته پیش کشتی‏های جنگی امریکا یک کشتی کویتی را که حامل اسلحه امریکا برای بحرین و کویت بود حفاظت کردند. سیمز گفت: «واشنگتن این اطمینان را کسب کرد که سلاح‌ها در جای دیگر به کار نمی‌رود.» وی گفت: «کویت که خواستار حفاظت یازده نفت‏کش خود شده است، جناح متخاصم محسوب نمی‌شود، هرچند ایران کویت را به حمایت از عراق در جنگ متهم می‌کند و کشتی‏های کویت هدف تهاجمات مکرر ایران قرار داشته است.» سیمز گفت: «سه کشتی اسکورت ناو ساراتوگو در چارچوب یک برنامه معمول تعویض کشتی‏ها، جایگزین سه کشتی جنگی در خلیج‌فارس خواهد شد و یکی از کشتی‏ها به‌جای ناو صدمه خورده استارک خواهد بود.»<ref>همان، ص20.</ref>
در این حال، خبرگزاری رویتر دربارة درخواست امریکا برای همکاری عربستان سعودی با این کشور در خلیج‌فارس گزارش داد: «مقامات امریکا انتظار دارند کاسپار واینبرگر وزیر دفاع امریکا، در ملاقات امروز با همتای سعودی خود در فرانسه خواستار کمک بیشتر عربستان سعودی در حفاظت از کشتی‏های امریکایی در خلیج‌فارس شود. یک مقام امریکایی گفت: مطمئن باشید که راه‌های مختلف مورد بحث قرار خواهد گرفت. همچنین یک مقام دولت امریکا گفت: انتظار دارد واینبرگر مسئله فرود هواپیماهای امریکایی در عربستان را مطرح کند. یک مقام پنتاگون نیز گفت: احتمال دارد امریکا بخواهد حداقل تعدادی از چهار هواپیمای آواکس مستقر در عربستان سعودی را به جنوب کشور منتقل کند تا دهانه خلیج‌فارس را نیز زیر نظر داشته باشد. در حال حاضر آواکس‌ها از شمال شرقی عربستان، ایران و عراق را زیر نظر دارند.» از سوی دیگر، برخی از اعضای کنگره تهدید کرده‌اند که اگر عربستان سعودی با همکاری نزدیک‌تر حفاظت از کشتی‏رانی امریکا موافقت نکند، با پیشنهاد فروش 360 میلیون دلار موشک هوا به زمین ماوریک به عربستان مخالفت خواهند کرد.<ref>همان، ص20.</ref>
یونایتدپرس به نقل از مقامات پنتاگون درباره چگونگی حضور ناوگان امریکا در خلیج‌فارس و برنامه آتی این کشور برای افزایش توان دریایی در این منطقه اعلام کرد: «در حال حاضر هفت کشتی جنگی امریکا شامل کشتی فرماندهی نیروی خاورمیانه‌ای به‏ نام لاسال سرگرم گشت‌زنی در خلیج‌فارس هستند. این ناوگان شامل ناو استارک و ناوشکن تندر که در
بحرین لنگر انداخته‌اند، نمی‌شود. قرار است سه کشتی طی چند روز آینده برای جایگزین شدن به جای دو کشتی دیگر که هم‌اکنون در خلیج‌(فارس) هستند، به این منطقه اعزام شوند. یکی از این سه کشتی، ناوشکن موشک‌انداز کید است. این کشتی اولین کشتی
است که در سال‌های 1978 و 1979 توسط ایران قبل از سقوط شاه سفارش داده شده [بود ولی] امریکا تحویل این کشتی‏ها را به ایران لغو کرد. نیروی دریایی امریکا تا قبل از مطلع کردن خانواده‌های بیش از 600 خدمه سه کشتی از عزیمت آنها به منطقه خطر، از اعلام نام کشتی‏ها خودداری کرده است. طبیعتاً خانواده‌ها نگران کشتی‏هایی هستند که به خلیج‌(فارس) می‌روند. برنامه‌ریزی جاری برای نیروی دریایی امریکا در خلیج(فارس) عبارت است از افزایش تعداد کشتی‏ها به 9 فروند قبل از شروع اسکورت یازده نفت‏کش کویتی تحت پرچم امریکا. تاریخ شروع این برنامه هنوز مشخص نشده است.»<ref>روزنامه کیهان، 14/3/1366، ص20.</ref>
 
==  گزارش- 44 ==
روزنامه ایندیپندنت در تفسیری دربارة بحران خلیج‌فارس و زمینه‌های موجود برای پرهیز از افزایش تنش در این منطقه نوشت: «کشورهای منطقه خلیج‌فارس با تفکر سیاسی فعلی امریکا در زمینه مسائل منطقه مخالف‌اند. عربستان، عمان و کویت می‌دانند ایران دیر یا زود باید به‌عنوان یک عضو مهم در جمع غیررسمی کشورهای منطقه قرار گیرد. ایران که تمامی نفت خود را از طریق دریا صادر می‌کند، منافع واضحی در باز نگه‌داشتن خطوط کشتی‏رانی دارد و ظاهراً زمینه انجام دیپلماسی سازنده وجود دارد. با وجود این در حال حاضر امنیت کشتی‏های تجاری از بیشترین اهمیت برخوردار است و متحدین امریکا باید برای محافظت از آزادی کشتی‏رانی آماده باشند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 77، 15/3/1366، ص14، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 14/3/1366.</ref>
سخنگوی کاخ سفید در ونیز ایتالیا اعلام کرد: امریکا به دلیل فروش موشک‌های زمین به دریا از نوع سیلک ورم به ایران، به چین اعتراض کرده است. مارلین فیتز واتر سخنگوی ریاست‌جمهوری امریکا، افزود که این اعتراضیه چندی پیش تسلیم چین شده است. وی گفت که واشنگتن همچنان به اجرای طرح استانچ که مربوط به جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات است، ادامه می‌دهد. خبرگزاری فرانسه که این خبر را اعلام کرده است، می‌افزاید: «امریکا اخیراً اعلام کرد که وجود موشک‌های سیلک ورم در نزدیکی آبراه هرمز در ورودی خلیج‌فارس در ایران، تهدیدی به شمار می‌آید که امریکا باید آن را در طرح‏های حمایتی خود از یازده فروند نفت‏کش کویتی که با پرچم امریکا تردد خواهند کرد، بگنجاند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 78، 16/3/1366، ص10، خبرگزاری فرانسه، 15/3/1366.</ref>
در این حال مشاور امنیت ملی ریگان طی سخنانی اعلام کرد: «ایران بیست پایگاه موشکی ساخت چین در آب‏های ساحلی خود دارد، اما وجود این پایگاه‏های موشکی به معنای ارسال مستقیم آنها از سوی پکن به تهران نیست.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 77، 15/3/1366، ص2، دهلی‌نو - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 14/3/1366.</ref>
 
==  گزارش- 45 ==
شوروی از مشارکت در اسکورت نفت‏کش‏های کویتی منصرف شد. روزنامه رسالت به نقل از آگاهان سیاسی با اعلام این خبر افزود: اولویت سیاست خارجی شوروی دوری از مناقشات جاری و نزدیکی با مواضع سوریه و ایران برای پرهیز از بین‌المللی کردن بحران خلیج‌فارس است. این روزنامه می‌نویسد: «براساس اخبار متداول در کویت، پس از آنکه دو کشتی روسی در خلیج‌فارس دچار حادثه شدند، احتمال دارد مسکو از حمایت کشتی‏های تجاری کویتی منصرف شود و قرارداد متضمن اجاره دادن سه کشتی تجاری حامل پرچم شوروی را فسخ نماید. آگاهان سیاسی معتقدند: شوروی این تصمیم را بنا به علل مختلف اتخاذ خواهد کرد که از آن جمله موافقت امریکا با تأمین حمایت از چند کشتی نفت‏کش کویتی و تمایل شوروی در بهبود بخشیدن روابط خود با تهران می‌باشد.»
روزنامه رسالت می‌افزاید: «نشانه‌های به‏دست آمده حاکی است روس‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که شاید کشاندن آنها به منطقه خلیج‌فارس بر طبق نقشه امریکایی بوده تا درگیری منطقه را بین‌المللی کرده و به بحران جهانی دامن زده شود و مسکو را عامل آن معرفی کنند. گزارش‌های دیگر حاکی است، در تماس‌های بین شوروی - ایران و ایران - سوریه که در ظرف دو هفته گذشته انجام شد، سه کشور بر این موضوع تأکید کرده و با یکدیگر پیرامون نقشه امریکا در منطقه که هدفش قانونی کردن حضور نظامی خود در خلیج‌فارس و مشروعیت دادن به اشغال نظامی این منطقه حیاتی است تبادل نظر کردند و حمله به ناو امریکایی استارک بخشی از این نقشه که هدفش بر هم زدن امنیت منطقه است، فاش گردید.»<ref>روزنامه رسالت، 14/3/1366، ص13.</ref>
در این حال ولادیمیر پتروفسکی معاون وزارت خارجه شوروی در مصاحبه با هفته‌نامه اخبار مسکو گفت: «چنانچه اقدامات تحریک‌آمیز علیه کشتی‏های شوروی تکرار شود این کشور حق عکس‌العمل منطبق بر قوانین بین‌المللی را برای خود محفوظ می‌دارد.» پتروفسکی سپس اظهار کرد: «حمله علیه کشتی‏های خارجی از موارد نقض آشکار قوانین بین‌المللی در زمینه کشتی‌رانی می‌باشد.» وی افزود: «منطقه خلیج‌فارس در نزدیکی مرزهای جنوبی شوروی قرار دارد و ما نمی‌توانیم در قبال تحولات اوضاع بی‌تفاوت بمانیم.»
پتروفسکی که اخیراً از چهار کشور حاشیه خلیج‌فارس دیدن کرده، معتقد است، که این اعمال (راهزنی دریایی)، اوضاع را بیش از پیش انفجارآمیز کرده و راه را برای افزایش حضور نظامی امریکا در این منطقه هموار می‌کند.
وی در این مصاحبه می‌افزاید: «خلیج‌فارس بخش جدا نشدنی اقیانوس هند است، پس در چارچوب طرح برگزاری کنفرانس بین‌المللی جهت تبدیل این اقیانوس به یک منطقه صلح قرار می‌گیرد.» پتروفسکی تأکید کرد که شوروی از پیشنهاد برگزاری یک چنین کنفرانسی در سال 1988 جانب‌داری می‌کند.<ref>روزنامه اطلاعات، 14/3/1366، ص20.</ref>
 
==  گزارش- 46 ==
ناظران متخصص در امور خلیج‌فارس از سردی روابط عراق و امارات متحده عربی خبر دادند. روزنامه رسالت به نقل از این ناظران گزارش داد: روابط بین عراق و امارات ‌متحده عربی به‌ویژه در هفته‌های اخیر سرد شده است و علت آن بهبودی روابط بین تهران و ابوظبی در پی دیدارهای اخیر مقام‌های دو کشور است. عراق، امارات را متهم می‌کند که برای بهبود روابط بین تهران و واشنگتن به ضرر عراق تلاش می‌کند. از سوی دیگر، امارات در ارتباط با سطح تولید نفت مانند بیشتر اعضای اوپک با نظر عراق مخالف است. امارات در گذشته به‌منظور پایان دادن به جنگ برای میانجیگری بین عراق و ایران تلاش کرد اما تلاش‏هایش با شکست مواجه شد.<ref>روزنامه رسالت، 14/3/1366، ص13.</ref>
 
==  گزارش- 47 ==
رادیو امریکا امروز از ماجرایی پرده برداشت که می‌تواند یکی از دلایل حمله عراق به ایران و دخالت پنهانی امریکا در این حمله باشد. هرچند که در این گفتار رادیویی از عبارت مجعول "تحرکات مرزی ایران علیه عراق" استفاده شده است. جیمز ای‌ کینز سفیر سابق امریکا در عربستان سعودی در کنفرانس جوامع اسلامی که در دانشگاه ویلونوا در ایالت پنسیلوانیا برگزار شده بود دراین‌باره گفت: «در سال 1980 (1359 - 1358) سازمان سیا (CIA) تحقیقاتی درباره متلاشی شدن و درهم فرو ریختن جامعه ایران و نیروهای مسلح ایران پس از انقلاب انجام داد که نسخه‌ای از گزارش آن را در اختیار عربستان سعودی قرار داد و سعودی‌ها ظاهراً آن را به عراق دادند. این اطلاعات سبب شد که صدام‌ حسین به تحریکات شدیدی که رژیم جمهوری اسلامی ایران در مرزهای عراق علیه آن کشور انجام می‌داد، پاسخ بدهد و از مرز ایران بگذرد. رهبر عراق گمان می‌کرد که مانند جنگ قادسیه، اعراب بر ایرانیان به سرعت پیروز می‌شوند. موقعی که دنیا فکر می‌کرد آتش این جنگ دامنه پیدا نمی‌کند و دامن‌گیر سایر کشورها نمی‌شود و همچنین با وجود درگیری ایران و عراق نفت کافی به بازارهای جهان خواهد رسید، دنیا جنگ ایران و عراق را یک بازی جالب توجه تلقی کرد. گمان می‌شد که (امام) خمینی و یاران بنیادگرایش در داخل مرزهای ایران سرگرم خواهند بود و عراق هم از ادعای رهبری جهان عرب و گرفتن جای جمال عبدالناصر دست برخواهد داشت.»<ref>هفته‌نامه کیهان هوایی، شماره 735، 31/4/1366، ص32.</ref>
 
 
 




نسخهٔ ‏۳۱ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۳۲

روزشمار جنگ سال 1366
1366.03.14
نام‌های دیگر چهارده خرداد
تاریخ شمسی 1366.03.14
تاریخ میلادی 4 ژوئن 1987
تاریخ قمری 7 شوال 1407


1360.03.14
1361.03.14
1362.03.14
1363.03.14
1364.03.14
1365.03.14
1367.03.14


گزارش- 33

در پی عملیات روز گذشته تیپ40 سراب (عملیات نصر2) و تصرف سه ارتفاع در منطقه میمک، امروز نیروهای عراقی برای بازپس‌گیری این ارتفاعات اقدام کردند که پاتک سنگین آنها سرکوب شد. به گزارش واحد مرکزی خبر، در ساعت 4:15 بامداد ارتش عراق برای بازپس‌گیری مناطق آزاد شده، با جمع‌آوری باقی‌مانده گردان‌های شکست‌خوردة لشکر22، اقدام به پاتک کرد. این حمله در دقایق نخست عملیات با آتش سنگین و به موقع نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران ناکام ماند و نیروهای دشمن با دادن تلفات مجبور به عقب‌نشینی از منطقه عملیاتی شدند. بنا بر این گزارش، در پاتک ناموفق دشمن بیش از 250 تن از نیروهای عراقی کشته یا زخمی شدند و 14 دستگاه تانک و نفربر به آتش کشیده شد و 5 تن از نیروهای دشمن نیز به اسارت درآمدند.[۱] نمایش سلاح‌های غنیمتی عملیات نصر2 در منطقه میمک

گزارش- 34

آقای هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، دربارة عملیات نصر2 در منطقه میمک، طی سخنانی گفت: «ما تشکر می‌کنیم از رزمندگان ارتش جمهوری ‌اسلامی که عملیات بسیار خوب، سریع و قاطع و مهمی را انجام داده‌اند. منطقه‌ای که از دست ارتش عراق گرفته شد، آخرین ارتفاعات غرب میمک است که عراق را از نقطه سوق‌الجیشی به یک دشت وسیع غیرقابل دفاع عقب راند و نقطه حساس میمک را از نفوذ احتمالی عراقی‌ها حفاظت می‌کند.»[۲] خبرگزاری جمهوری‌اسلامی نیز گزارش داد، روزنامه‌ها و رادیو و تلویزیون الجزایر امروز با انتشار خبر حمله جدید ایران اعلام کردند: «پس از چند هفته آرامش نسبی که جنگ عراق و ایران شاهد آن بود، نیروهای ایران حمله جدیدی موسوم به نصر2 را در ایالت ایلام ایران آغاز کردند که در نتیجه آن، سه ارتفاع مهم را آزاد کردند.»[۳]

گزارش- 35

پیش‌مرگان حزب دمکرات کردستان عراق با اجرای عملیاتی در منطقه شیلادزه پاسگاه‌های نظامی گری‌باوان، اقامتگاه و شیف چنارکی را تصرف کردند. در این عملیات، فرماندة گروهان پایگاه شیف ‌چنارکی به‏ نام شابندر به شدت مجروح شد و چهارده تن از افراد ارتش عراق نیز به هلاکت رسیدند.[۴] کیهان هوایی نیز گزارش داد: نیروهای مبارز سازمان عمل اسلامی عراق به چند عملیات چریکی دست زدند. به گزارش هفته‌نامه العمل ‌الاسلامی، این نیروها با حمله به مقر حزب بعث عراق در بخش الکمیت استان العماره موفق شدند عبدالکریم مرادی یکی از مسئولان عالی‌رتبه حزب بعث در این استان و تمامی محافظان وی را به هلاکت برسانند. در این عملیات متهوّرانه، مقر حزب بعث منهدم شد و چند قبضه سلاح سبک و تجهیزات دیگر به غنیمت نیروهای مبارز درآمد. نیروهای این سازمان در عملیات دیگری با حمله به مقر حزب بعث و ساختمان سازمان امنیت در شهر سماوه (مرکز استان مثنّی) موفق شدند شماری از عناصر عراقی را به هلاکت رسانده یا مجروح کنند. در بین کشته‌شدگان سروان جواد کاظم یکی از مسئولان امنیتی عراق و جاسم محمد مسئول حزب بعث در شهر سماوه عراق، به چشم می‌خورند. رژیم بعثی این دو تن را به‌دلیل کینه‌توزی شدید با مسلمانان عراق و به شهادت رساندن چند تن از مجاهدان نهضت اسلامی عراق، چندین‌بار تشویق کرده بود.[۵]

گزارش- 36

نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در ادامه عملیات و بازرسی در خلیج‌فارس، یازده کشتی تجاری و نفت‏کش خارجی را شناسایی و بازرسی کرد ولی در هیچ‌یک از آنها کالایی که به مقصد عراق بارگیری شده باشد، مشاهده نشد. [۶]

گزارش- 37

دربارة موضع ایران در قبال بحران خلیج‌فارس رئیس‌جمهور ایران در چهارمین کنگره بزرگداشت قیام پانزده خرداد درباره تأثیر معکوس دخالت قدرت‏های بزرگ در خلیج‌فارس گفت: «هرگونه حرکتی از سوی امریکا و یا هر قدرت دیگری در خلیج‌فارس به معنای تهدید منافع غرب است و اگر قدرت‏های بزرگ بخواهند خشونت کنند و جنگ ناخواسته‌ای را به راه بیندازند، آتش آن آن‌چنان برافروخته خواهد شد که تمام منافع ابرقدرت‏ها را در این منطقه ذوب می‌کند.» آیت‌الله خامنه‌ای افزود: «راه‌حل بحرانی که در منطقه بروز کرده است، در خروج قدرت‏های بزرگ و واگذاری حفظ امنیت به کشورهای منطقه خلاصه می‌شود.»[۷]

گزارش- 38

وزیرخارجه یونان (کارلوس پاپولیاس) امروز در تهران با آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور، رئیس مجلس شورای اسلامی و نخست‌وزیر به‌طور جداگانه به مذاکره پرداخت. وی در دیدار با رئیس‌جمهور دربارة استفادة عراق از سلاح شیمیایی گفت: «ما بمباران مناطق مسکونی و حمله به مردم بی‌دفاع و بمباران شیمیایی را محکوم می‌کنیم. به نظر ما استفاده از سلاح شیمیایی عملی غیرانسانی و وحشیانه است و باید جلوی کاربرد آن گرفته شود.» وزیرخارجه یونان در دیدار با رئیس‌جمهور: حضور ابرقدرت‌ها و ناوگان‌هایشان وضع را متشنج خواهد کرد. وی افزود: «در مورد خلیج‌فارس نیز ابرقدرت‏ها می‌خواهند از اوضاع به نفع خودشان استفاده کنند و این فاجعه‌ای برای صلح جهانی خواهد بود و حضور ابرقدرت‏ها و ناوگان‌هایشان هیچ کمکی به حل مسائل منطقه ننموده و وضع را متشنج خواهد کرد.»[۸] آیت‌الله خامنه‌ای نیز دربارة عدم مداخله سایر کشورهای منطقه در جنگ ایران و عراق اظهار کرد: «عراق اصرار دارد که با وارد کردن کشورهای خلیج‌فارس و بعضی از کشورهای دیگر به منطقه، جنگ را بین‌المللی کند و ما به شدت از این پرهیز می‌کنیم و به کشورهای همسایه در خلیج‌فارس و کشورهای دیگر توصیه کرده‌ایم که به این بازی خطرناک تن ندهند.»[۹] حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی نیز در دیدار با وزیرخارجه یونان، توجیه امریکا برای اعزام نیرو به این منطقه را رد کرد و گفت: «امریکا شش درصد نفت خود را از این منطقه می‌برد و اینجا را به‌عنوان منطقه حیاتی می‌خواهد برای خود حفظ کند ولی می‌خواهد ما را که صددرصد منافع‌مان اینجاست و صاحب خانه هستیم از حقوق‌مان محروم سازد.»[۱۰] آقای میرحسین موسوی نخست‌وزیر نیز در دیدار با این مقام یونانی، با اشاره به اینکه در چند هفته اخیر بر اثر قطع حملات عراق به کشتی‏های ایران، حادثه‌ای در خلیج‌فارس روی نداده است، اظهار داشت: «بحران از جانب عراق به خلیج‌فارس تحمیل شده است. ما حامی امنیت خطوط کشتی‏رانی در این منطقه هستیم ولی اجازه نخواهیم داد از خلیج‌فارس به‌عنوان اسلحه‌ای علیه ما استفاده شود.»[۱۱]

گزارش- 39

نمایندگان ایران و عراق در سازمان ملل امروز (14/3/1366) در دو نامه به دبیرکل این سازمان، خبر از حمله به نقاط غیرنظامی دادند. محمدجواد ظریف کاردار موقت هیئت نمایندگی ایران در نامه خود آورده است که در حملة هوایی عراق به روستای شلماشِ آذربایجان غربی در ساعت 4 روز اول ژوئن 1987 (11 خرداد 1366) دو غیرنظامی شهید و 4 تن دیگر به شدت مجروح شدند.[۱۲] عصمت کتانی نماینده دائمی عراق نیز در نامة خود آورده است که نیروهای ایران در غروب 2 ژوئن 1987 (12 خرداد 1366) ناحیه القرنه (در استان بصره) را با توپخانه گلولـه‌باران کردند که خساراتی به اموال و خانه‌های غیرنظامیان وارد شد.[۱۳]

گزارش- 40

آقای خرازی سرپرست ستاد تبلیغات جنگ، دربارة تناقض و عملکرد دولت کویت اعلام کرد: «ادعای کویت در مورد بی‌طرفی در جنگ تحمیلی تمسخرآمیز است و افکار عمومی منصف جهانی هرگز این ادعا را باور نخواهند کرد.» وی که با خبرگزاری جمهوری ‌اسلامی گفت‌وگو می‌کرد، اظهار کرد: «اینک بر همه جهانیان آشکار است که حکام کویت شریک رژیم عراق در جنگ تحمیلی هستند. شیخ‌نشین کویت تا آنجا که توانسته امکانات در اختیار رژیم جنگ‌افروز عراق گذاشته است. اینک خطوط ارتباطی هوایی و دلارهای نفتی کویت در خدمت بغداد است با وجود این، ادعای بی‌طرفی حکام کویت واقعاً جای استهزا دارد.» وی واکنش حکام کویت به اعلام خبر جاسوسی قایق‌های این کشور برای عراق را غیراخلاقی خواند و افزود: «در حالی که فعالیت‌های کویت به نفع عراق، به‌ویژه در هفته‌های اخیر افزایش یافته است هیچ‌گونه جای تردید در همکاری کویت با رژیم عراق باقی نمی‌ماند.»[۱۴]

گزارش- 41

در پی ایجاد بحران در روابط ایران و انگلیس، امروز به دستور وزیر امورخارجه انگلیس، کنسولگری ایران در شهر منچستر تعطیل شد و پنج دیپلمات ایرانی شاغل در آن کنسولگری اخراج شدند. به گزارش بی‌بی‌سی، وزیرخارجه بریتانیا علت دستور تعطیل شدن سرکنسولگری ایران در منچستر را انتظار یک هفته‌ای دولت بریتانیا برای دریافت توضیحات و پوزش‌خواهی دولت ایران در رابطه با بازداشت و بدرفتاری شدید با یک دیپلمات بریتانیایی در تهران خواند و اعلام کرد چون دولت ایران واکنش لازم را از خود نشان نداد دولت بریتانیا این تصمیم جدی ولی محدود را اتخاذ کرد.[۱۵] دکتر ولایتی وزیر امورخارجه کشورمان در گفت‌وگویی با خبرگزاری جمهوری اسلامی دربارة روابط ایران و انگلیس پس از بازداشت و ضرب و شتم وابسته سیاسی کنسولگری ایران در منچستر و مسائل مربوط به بازداشت چاپلین کارمند دفتر حفاظت منافع انگلیس در تهران، گفت: «جار و جنجال‌های تبلیغاتی که به‌دنبال اتهامات واهی و بی‌پایه دولت انگلیس به یک دیپلمات جمهوری اسلامی ایران در منچستر ایجاد شده است، نشان می‌دهد که انگلیسی‌ها تصور می‌کنند هنوز هم خورشید امپراتوری انگلیس غروب نمی‌کند.» وی افزود: «تاکنون دولت انگلیس در مورد بازداشت بدون دلیل دیپلمات ایرانی که برخلاف همة موازین دیپلماتیک و اصول انسانی مورد ضرب و شتم و شکنجه قرار گرفته، توضیح قانع‌کننده‌ای ارائه نداده است و جمهوری اسلامی ایران نمی‌تواند چنین اهانتی را تحمل نماید. برداشت ما از این‏گونه هیاهوها این است که انگلیس می‌خواهد پوششی برای رفتار زننده و غیرانسانی پلیس خود که نشان دهندة تشتت در تصمیم‌گیری و عدم امنیت دیپلماتیک در آن کشور است، به وجود آورد و لذا رفتاری را که می‌بایست با عذر‌خواهی از جانب آنان و قول عدم تکرار آن در آینده همراه باشد، با مسئله بازداشت کارمند خود در تهران مرتبط ساخته است.»[۱۶]

گزارش- 42

دربارة اقدامات شورای امنیت سازمان ملل و امریکا در تصویب قطعنامه‌ای برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق و مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد، رادیو اسرائیل گزارش داد: «سخنگوی وزارت خارجة امریکا گفت: در تلاش‏های شورای امنیت سازمان ملل به‌منظور پایان بخشیدن به جنگ ایران و عراق پیشرفت محسوسی حاصل گردید ولی هنوز راه درازی در پیش است. با این همه وی تأکید کرد که گزارش‏های اخیر روزنامه‌ها دراین‌باره دقیق نمی‌باشد، در حالی ‌که نیویورک تایمز امروز می‌نویسد که پنج‌ کشور عضو دائمی شورای امنیت پیرامون طرح ایالات متحده دائر بر اینکه صدور اسلحه به هر دو کشور ایران و عراق ممنوع گردد به توافق نرسیده‌اند، سخنگوی امریکایی با تکذیب این خبر گفت: تلاش برای پایان بخشیدن به جنگ ایران و عراق ادامه دارد.» رادیو اسرائیل می‌افزاید: «آقای جورج شولتز وزیرخارجه ایالات متحده امروز گفت: دولت امریکا در کنفرانس عالی ونیز پیشنهاد خواهد کرد در صورتی که ایران یا عراق پیشنهاد برقراری آتش‌بس و بازگشت به مرزهای بین‌المللی را رد کند، مورد تحریم و مجازات قرار گیرد. وی افزود: ایالات متحده در تلاش‏های خود در چارچوب سازمان ملل برای نیل به این هدف، دستاورد چندانی نداشته است. منابع آگاه در نیویورک گفتند پنج کشور عضو دائمی شورای امنیت موافقت کرده‌اند که در مرحله اوّل، ایران و عراق را به برقراری آتش‌بس دعوت کنند و اگر یکی از آنها این دعوت را نپذیرد مورد مجازات قرار گیرد.»[۱۷] رادیو کویت نیز در این زمینه گفت: «امریکا می‌گوید این کشور در تلاشش برای متقاعد کردن شورای امنیت جهت موافقت با طرحی به منظور خاتمه دادن به جنگ عراق و ایران به پیشرفت‌های بزرگی دست یافته است.»[۱۸] 

                                     شاذلی قلیبی                                                                                            یاساهیرو ناکازونه - جرج شولتز

واکنش‌ها به اقدامات شورای امنیت برای تصویب قطعنامه دبیرکل جامعه عرب: دوستان امریکایی ما فهمیده‌اند که وضعیت تا چه اندازه‌ای جدی است. وزیرخارجه امریکا: ایالات متحده در تلاش‌های خود، دستاورد چندانی نداشته است. نخست‌وزیر ژاپن: ژاپن تلاش خود را برای حل بحران خلیج‌فارس به عمل می‌‌آورد. شاذلی قلیبی دبیرکل جامعه عرب نیز ضمن تمجید از امریکا به دلیل تقویت حضور نظامی این کشور در خلیج‌فارس، دربارة توافق دو قدرت بزرگ برای تصویب قطعنامه گفت: «امیدوارم که این نخستین قدم در راه رسیدن به توافقی توسط نیروهای هر دو قدرت جهانی برای پایان بخشیدن به جنگ ایران و عراق باشد.» او گفت: «دوستان امریکایی ما فهمیده‌اند که وضعیت تا چه ‌اندازه‌ای جدی است و می‌دانند که ادامه جنگ در این ناحیه می‌تواند خطرات فراوانی به همراه داشته باشد.»[۱۹] یاساهیرو ناکازونه نخست‌وزیر ژاپن نیز دربارة امکان کمک این کشور برای پایان دادن به جنگ گفت: «کشور متبوعش نهایت تلاش خود را جهت حل بحران خلیج‌فارس از طریق کانال‌های دیپلماتیک به عمل می‌آورد.» وی افزود: «توکیو می‌خواهد با به‏کارگیری موضع منحصر به فرد خود یعنی داشتن روابط دیپلماتیک با هر دو کشور متخاصم ایران و عراق، در جهت پایان بخشیدن سریع به جنگ خلیج‌فارس کمک کند.»[۲۰]

گزارش- 43

بررسی‌ راه‌های قانونی برای آغاز اسکورت نفت‌کش‌های کویتی، مأموریت ناوهای اسکورت کننده، اظهارنظر سخن‌گوی وزارت دفاع امریکا دربارة اقدامات اخیر ناوهای جنگی امریکا در خلیج‌فارس، درخواست تهدیدآمیز امریکا برای همراهی عربستان سعودی در امر اسکورت نفت‌کش‌ها، چگونگی حضور ناوگان امریکایی در خلیج‌فارس و برنامه‌های آتی این کشور برای افزایش توان نظامی در منطقه خلیج‌فارس، موضوعاتی است که منابع و خبرگزاری‌های مختلف دراین‌باره اطلاعاتی ارائه داده‌اند. دربارة آماده‌سازی بستر قانونی برای اسکورت نفت‏کش‏های کویتی، آسوشیتدپرس به نقل از یک مقام گارد ساحلی امریکا گزارش داد: «شرکتی به منظور ثبت مالکیت یازده نفت‏کش کویتی با پول این کشور (کویت) تأسیس شده است که هدف اصلی این اقدام، به اهتزاز درآوردن پرچم امریکا بر فراز این کشتی‏ها می‌باشد. طبق قوانین امریکا، هر کشتی که پرچم این کشور را حمل کند، بایستی متعلق به یک شرکت امریکایی باشد.» آسوشیتدپرس می‌افزاید: «مقام مذکور گفت: یک شرکت مستقر در کالیفرنیا موسوم به شرکت بین‌المللی سانته‌فه در جهت اداره و گرداندن شرکت کشتی‏رانی چساپیک کمک می‌کند. به گفته یک مقام رسمی این شرکت که خواست نامش فاش نشود، شرکت سانته‌فه نیز در مقابل به کویت تعلّق دارد. مقام رسمی گارد ساحلی امریکا گفت: کشور کویت برای تأسیس شرکت چساپیک سرمایه‌گذاری کرده است و این شرکت سرگرم استخدام امریکایی‏هایی است که ناخدایی این نفت‏کش‏ها را برعهده گیرند.»[۲۱] در خصوص موضوع حمایت از کشتی‏های در حال تردد در خلیج‌فارس، پنتاگون اعلام کرد: «نیروهای نظامی امریکا در خلیج‌فارس دستور دارند که تنها از کشتی‏های تحت پرچم امریکا و نیز کشتی‏های دیگر که گه‌گاه تسلیحات امریکایی را به کشورهای غیرمتخاصم در منطقه تحویل می‌دهند حفاظت کنند.»[۲۲] به گزارش خبرگزاری رویتر، رابرت سیمز سخنگوی پنتاگون دراین‌باره گفت: «هیچ‌کس تاکنون سیاست حفاظت از تمام کشتی‏ها در آن آب‏ها را اعلام ننموده و از آن حمایت نکرده است.» وی گزارش‌های منتشر شده را دائر بر اینکه وزیر دفاع امریکا در پی ایجاد پوشش هوایی برای حفاظت از تمام کشتی‏های بی‌طرف در غرب خلیج‌فارس در مقابل تهاجمات هوایی عراق است، تکذیب کرد. دو هفته پیش کشتی‏های جنگی امریکا یک کشتی کویتی را که حامل اسلحه امریکا برای بحرین و کویت بود حفاظت کردند. سیمز گفت: «واشنگتن این اطمینان را کسب کرد که سلاح‌ها در جای دیگر به کار نمی‌رود.» وی گفت: «کویت که خواستار حفاظت یازده نفت‏کش خود شده است، جناح متخاصم محسوب نمی‌شود، هرچند ایران کویت را به حمایت از عراق در جنگ متهم می‌کند و کشتی‏های کویت هدف تهاجمات مکرر ایران قرار داشته است.» سیمز گفت: «سه کشتی اسکورت ناو ساراتوگو در چارچوب یک برنامه معمول تعویض کشتی‏ها، جایگزین سه کشتی جنگی در خلیج‌فارس خواهد شد و یکی از کشتی‏ها به‌جای ناو صدمه خورده استارک خواهد بود.»[۲۳] در این حال، خبرگزاری رویتر دربارة درخواست امریکا برای همکاری عربستان سعودی با این کشور در خلیج‌فارس گزارش داد: «مقامات امریکا انتظار دارند کاسپار واینبرگر وزیر دفاع امریکا، در ملاقات امروز با همتای سعودی خود در فرانسه خواستار کمک بیشتر عربستان سعودی در حفاظت از کشتی‏های امریکایی در خلیج‌فارس شود. یک مقام امریکایی گفت: مطمئن باشید که راه‌های مختلف مورد بحث قرار خواهد گرفت. همچنین یک مقام دولت امریکا گفت: انتظار دارد واینبرگر مسئله فرود هواپیماهای امریکایی در عربستان را مطرح کند. یک مقام پنتاگون نیز گفت: احتمال دارد امریکا بخواهد حداقل تعدادی از چهار هواپیمای آواکس مستقر در عربستان سعودی را به جنوب کشور منتقل کند تا دهانه خلیج‌فارس را نیز زیر نظر داشته باشد. در حال حاضر آواکس‌ها از شمال شرقی عربستان، ایران و عراق را زیر نظر دارند.» از سوی دیگر، برخی از اعضای کنگره تهدید کرده‌اند که اگر عربستان سعودی با همکاری نزدیک‌تر حفاظت از کشتی‏رانی امریکا موافقت نکند، با پیشنهاد فروش 360 میلیون دلار موشک هوا به زمین ماوریک به عربستان مخالفت خواهند کرد.[۲۴] یونایتدپرس به نقل از مقامات پنتاگون درباره چگونگی حضور ناوگان امریکا در خلیج‌فارس و برنامه آتی این کشور برای افزایش توان دریایی در این منطقه اعلام کرد: «در حال حاضر هفت کشتی جنگی امریکا شامل کشتی فرماندهی نیروی خاورمیانه‌ای به‏ نام لاسال سرگرم گشت‌زنی در خلیج‌فارس هستند. این ناوگان شامل ناو استارک و ناوشکن تندر که در بحرین لنگر انداخته‌اند، نمی‌شود. قرار است سه کشتی طی چند روز آینده برای جایگزین شدن به جای دو کشتی دیگر که هم‌اکنون در خلیج‌(فارس) هستند، به این منطقه اعزام شوند. یکی از این سه کشتی، ناوشکن موشک‌انداز کید است. این کشتی اولین کشتی است که در سال‌های 1978 و 1979 توسط ایران قبل از سقوط شاه سفارش داده شده [بود ولی] امریکا تحویل این کشتی‏ها را به ایران لغو کرد. نیروی دریایی امریکا تا قبل از مطلع کردن خانواده‌های بیش از 600 خدمه سه کشتی از عزیمت آنها به منطقه خطر، از اعلام نام کشتی‏ها خودداری کرده است. طبیعتاً خانواده‌ها نگران کشتی‏هایی هستند که به خلیج‌(فارس) می‌روند. برنامه‌ریزی جاری برای نیروی دریایی امریکا در خلیج(فارس) عبارت است از افزایش تعداد کشتی‏ها به 9 فروند قبل از شروع اسکورت یازده نفت‏کش کویتی تحت پرچم امریکا. تاریخ شروع این برنامه هنوز مشخص نشده است.»[۲۵]

گزارش- 44

روزنامه ایندیپندنت در تفسیری دربارة بحران خلیج‌فارس و زمینه‌های موجود برای پرهیز از افزایش تنش در این منطقه نوشت: «کشورهای منطقه خلیج‌فارس با تفکر سیاسی فعلی امریکا در زمینه مسائل منطقه مخالف‌اند. عربستان، عمان و کویت می‌دانند ایران دیر یا زود باید به‌عنوان یک عضو مهم در جمع غیررسمی کشورهای منطقه قرار گیرد. ایران که تمامی نفت خود را از طریق دریا صادر می‌کند، منافع واضحی در باز نگه‌داشتن خطوط کشتی‏رانی دارد و ظاهراً زمینه انجام دیپلماسی سازنده وجود دارد. با وجود این در حال حاضر امنیت کشتی‏های تجاری از بیشترین اهمیت برخوردار است و متحدین امریکا باید برای محافظت از آزادی کشتی‏رانی آماده باشند.»[۲۶] سخنگوی کاخ سفید در ونیز ایتالیا اعلام کرد: امریکا به دلیل فروش موشک‌های زمین به دریا از نوع سیلک ورم به ایران، به چین اعتراض کرده است. مارلین فیتز واتر سخنگوی ریاست‌جمهوری امریکا، افزود که این اعتراضیه چندی پیش تسلیم چین شده است. وی گفت که واشنگتن همچنان به اجرای طرح استانچ که مربوط به جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات است، ادامه می‌دهد. خبرگزاری فرانسه که این خبر را اعلام کرده است، می‌افزاید: «امریکا اخیراً اعلام کرد که وجود موشک‌های سیلک ورم در نزدیکی آبراه هرمز در ورودی خلیج‌فارس در ایران، تهدیدی به شمار می‌آید که امریکا باید آن را در طرح‏های حمایتی خود از یازده فروند نفت‏کش کویتی که با پرچم امریکا تردد خواهند کرد، بگنجاند.»[۲۷] در این حال مشاور امنیت ملی ریگان طی سخنانی اعلام کرد: «ایران بیست پایگاه موشکی ساخت چین در آب‏های ساحلی خود دارد، اما وجود این پایگاه‏های موشکی به معنای ارسال مستقیم آنها از سوی پکن به تهران نیست.»[۲۸]

گزارش- 45

شوروی از مشارکت در اسکورت نفت‏کش‏های کویتی منصرف شد. روزنامه رسالت به نقل از آگاهان سیاسی با اعلام این خبر افزود: اولویت سیاست خارجی شوروی دوری از مناقشات جاری و نزدیکی با مواضع سوریه و ایران برای پرهیز از بین‌المللی کردن بحران خلیج‌فارس است. این روزنامه می‌نویسد: «براساس اخبار متداول در کویت، پس از آنکه دو کشتی روسی در خلیج‌فارس دچار حادثه شدند، احتمال دارد مسکو از حمایت کشتی‏های تجاری کویتی منصرف شود و قرارداد متضمن اجاره دادن سه کشتی تجاری حامل پرچم شوروی را فسخ نماید. آگاهان سیاسی معتقدند: شوروی این تصمیم را بنا به علل مختلف اتخاذ خواهد کرد که از آن جمله موافقت امریکا با تأمین حمایت از چند کشتی نفت‏کش کویتی و تمایل شوروی در بهبود بخشیدن روابط خود با تهران می‌باشد.» روزنامه رسالت می‌افزاید: «نشانه‌های به‏دست آمده حاکی است روس‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که شاید کشاندن آنها به منطقه خلیج‌فارس بر طبق نقشه امریکایی بوده تا درگیری منطقه را بین‌المللی کرده و به بحران جهانی دامن زده شود و مسکو را عامل آن معرفی کنند. گزارش‌های دیگر حاکی است، در تماس‌های بین شوروی - ایران و ایران - سوریه که در ظرف دو هفته گذشته انجام شد، سه کشور بر این موضوع تأکید کرده و با یکدیگر پیرامون نقشه امریکا در منطقه که هدفش قانونی کردن حضور نظامی خود در خلیج‌فارس و مشروعیت دادن به اشغال نظامی این منطقه حیاتی است تبادل نظر کردند و حمله به ناو امریکایی استارک بخشی از این نقشه که هدفش بر هم زدن امنیت منطقه است، فاش گردید.»[۲۹] در این حال ولادیمیر پتروفسکی معاون وزارت خارجه شوروی در مصاحبه با هفته‌نامه اخبار مسکو گفت: «چنانچه اقدامات تحریک‌آمیز علیه کشتی‏های شوروی تکرار شود این کشور حق عکس‌العمل منطبق بر قوانین بین‌المللی را برای خود محفوظ می‌دارد.» پتروفسکی سپس اظهار کرد: «حمله علیه کشتی‏های خارجی از موارد نقض آشکار قوانین بین‌المللی در زمینه کشتی‌رانی می‌باشد.» وی افزود: «منطقه خلیج‌فارس در نزدیکی مرزهای جنوبی شوروی قرار دارد و ما نمی‌توانیم در قبال تحولات اوضاع بی‌تفاوت بمانیم.» پتروفسکی که اخیراً از چهار کشور حاشیه خلیج‌فارس دیدن کرده، معتقد است، که این اعمال (راهزنی دریایی)، اوضاع را بیش از پیش انفجارآمیز کرده و راه را برای افزایش حضور نظامی امریکا در این منطقه هموار می‌کند. وی در این مصاحبه می‌افزاید: «خلیج‌فارس بخش جدا نشدنی اقیانوس هند است، پس در چارچوب طرح برگزاری کنفرانس بین‌المللی جهت تبدیل این اقیانوس به یک منطقه صلح قرار می‌گیرد.» پتروفسکی تأکید کرد که شوروی از پیشنهاد برگزاری یک چنین کنفرانسی در سال 1988 جانب‌داری می‌کند.[۳۰]

گزارش- 46

ناظران متخصص در امور خلیج‌فارس از سردی روابط عراق و امارات متحده عربی خبر دادند. روزنامه رسالت به نقل از این ناظران گزارش داد: روابط بین عراق و امارات ‌متحده عربی به‌ویژه در هفته‌های اخیر سرد شده است و علت آن بهبودی روابط بین تهران و ابوظبی در پی دیدارهای اخیر مقام‌های دو کشور است. عراق، امارات را متهم می‌کند که برای بهبود روابط بین تهران و واشنگتن به ضرر عراق تلاش می‌کند. از سوی دیگر، امارات در ارتباط با سطح تولید نفت مانند بیشتر اعضای اوپک با نظر عراق مخالف است. امارات در گذشته به‌منظور پایان دادن به جنگ برای میانجیگری بین عراق و ایران تلاش کرد اما تلاش‏هایش با شکست مواجه شد.[۳۱]

گزارش- 47

رادیو امریکا امروز از ماجرایی پرده برداشت که می‌تواند یکی از دلایل حمله عراق به ایران و دخالت پنهانی امریکا در این حمله باشد. هرچند که در این گفتار رادیویی از عبارت مجعول "تحرکات مرزی ایران علیه عراق" استفاده شده است. جیمز ای‌ کینز سفیر سابق امریکا در عربستان سعودی در کنفرانس جوامع اسلامی که در دانشگاه ویلونوا در ایالت پنسیلوانیا برگزار شده بود دراین‌باره گفت: «در سال 1980 (1359 - 1358) سازمان سیا (CIA) تحقیقاتی درباره متلاشی شدن و درهم فرو ریختن جامعه ایران و نیروهای مسلح ایران پس از انقلاب انجام داد که نسخه‌ای از گزارش آن را در اختیار عربستان سعودی قرار داد و سعودی‌ها ظاهراً آن را به عراق دادند. این اطلاعات سبب شد که صدام‌ حسین به تحریکات شدیدی که رژیم جمهوری اسلامی ایران در مرزهای عراق علیه آن کشور انجام می‌داد، پاسخ بدهد و از مرز ایران بگذرد. رهبر عراق گمان می‌کرد که مانند جنگ قادسیه، اعراب بر ایرانیان به سرعت پیروز می‌شوند. موقعی که دنیا فکر می‌کرد آتش این جنگ دامنه پیدا نمی‌کند و دامن‌گیر سایر کشورها نمی‌شود و همچنین با وجود درگیری ایران و عراق نفت کافی به بازارهای جهان خواهد رسید، دنیا جنگ ایران و عراق را یک بازی جالب توجه تلقی کرد. گمان می‌شد که (امام) خمینی و یاران بنیادگرایش در داخل مرزهای ایران سرگرم خواهند بود و عراق هم از ادعای رهبری جهان عرب و گرفتن جای جمال عبدالناصر دست برخواهد داشت.»[۳۲]




منابع و مآخذ روزشمار 1366/03/14

  1. ↑ روزنامه اطلاعات، 16/3/1366، ص14.
  2. ↑ اداره کل تندنویسی مجلس شورای اسلامی، نشریه روزنامه رسمی (مشروح مذاکرات جلسه علنی مجلس)، 14/3/1366، صص 20 و 21.
  3. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 77، 15/3/1366، صص 3 و 4، الجزایر - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 14/3/1366.
  4. ↑ روزنامه اطلاعات، 16/3/1366، ص14.
  5. ↑ هفته‌نامه کیهان هوایی، شماره 735، 31/4/1366، ص32.
  6. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 77، 15/3/1366، صص 3 و 4، الجزایر - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 14/3/1366.
  7. ↑ روزنامه اطلاعات، 14/3/1366، ص4.
  8. ↑ روزنامه کیهان، 16/3/1366، ص19؛ و - روزنامه اطلاعات، 16/3/1366، ص3.
  9. ↑ روزنامه اطلاعات، 16/3/1366، ص3.
  10. ↑ روزنامه کیهان، 16/3/1366، ص19.
  11. ↑ روزنامه اطلاعات، 16/3/1366، ص3.
  12. ↑ مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد6، ترجمه محمد علی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1388، صص 238 و 239.
  13. ↑ همان، ص239.
  14. ↑ روزنامه اطلاعات، 16/3/1366، ص14.
  15. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 16/3/1366، ص23، به نقل از رادیو بی‌بی‌سی، 14/3/1366.
  16. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 14/3/1366، ص12.
  17. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 16/3/1366، ص12، رادیو اسرائیل، 14/3/1366.
  18. ↑ روزنامه اطلاعات، 16/3/1366، ص18.
  19. ↑ روزنامه کیهان، 16/3/1366، ص19.
  20. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 77، 15/3/1366، ص2، توکیو - خبرگزاری آلمان ‏غربی، 14/3/1366.
  21. ↑ اداره کل تندنویسی مجلس شورای اسلامی، نشریه روزنامه رسمی (مشروح مذاکرات جلسه علنی مجلس)، 14/3/1366، صص 20 و 21.
  22. ↑ روزنامه اطلاعات، 14/3/1366، صفحه آخر.
  23. ↑ همان، ص20.
  24. ↑ همان، ص20.
  25. ↑ روزنامه کیهان، 14/3/1366، ص20.
  26. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 77، 15/3/1366، ص14، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 14/3/1366.
  27. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 78، 16/3/1366، ص10، خبرگزاری فرانسه، 15/3/1366.
  28. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 77، 15/3/1366، ص2، دهلی‌نو - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 14/3/1366.
  29. ↑ روزنامه رسالت، 14/3/1366، ص13.
  30. ↑ روزنامه اطلاعات، 14/3/1366، ص20.
  31. ↑ روزنامه رسالت، 14/3/1366، ص13.
  32. ↑ هفته‌نامه کیهان هوایی، شماره 735، 31/4/1366، ص32.






برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1366.03.14&oldid=2552»