1365.06.07: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| سطر ۸۳: | سطر ۸۳: | ||
==گزارش - 730 == | ==گزارش - 730 == | ||
شوراي امنيت سازمان ملل امروز با صدور بيانيه‌اي از دبيركل اين سازمان خواست كه فعاليت‌هاي خود را براي خاتمه بخشيدن به جنگ عراق با ايران از سرگيرد. رئيس شوراي امنيت در آغاز بيانيه گفته است: «از آنجايي كه در آستانه ششمين سالگرد جنگ بي‌معني و خونين ايران و عراق هستيم، ما اعضاي شوراي امنيت از وضعيت خطرناك توسعه جنگ نگران بوده و مخصوصاً از تهديد عليه كشورهاي همسايه، كشتي‌هاي تجاري و مناطق غيرنظامي هر دو كشور متأسف مي‌باشيم.» در اين بيانيه همچنين آمده است كه اعضاي شوراي امنيت جهت سرعت بخشيدن به پايان جنگ مصمم هستند و قطع‌نامه 582 شورا (ضميمه دارد) را براي اين منظور بهترين مبنا مي‌دانند. اعضاي شوراي امنيت ضمن حمايت مجدد از كوشش‌هاي دبيركل براي پايان بخشيدن به جنگ، از وي خواسته‌اند كه اقدامات انسان‌دوستانه خود را در اين‌باره دريغ نكند و در مورد منع استفاده از سلاح‌هاي شيميايي و توقف حملات به مناطق مسكوني، به تلاش‌هاي خود ادامه دهد.<ref>مأخذ شماره 16، ص20، نيويورك، خبرنگار روزنامه. و ـ</ref> | |||
"عصمت كتاني" نماينده دائمي عراق در سازمان ملل، نامة طارق‌عزيز وزير خارجه عراق را به دبيركل سازمان ملل تقديم كرد. در اين نامه، ضمن تأكيد بر همكاري صادقانه عراق با اعضاي دائمي سازمان ملل براي يافتن راه‌حلي در جهت پايان جنگ، اعلام شده‌است كه عراق در كليه بحث‌هاي اعضاي شورا جهت تهيه پيش‌نويس قطع‌نامه نقش فعال داشته و بي‌درنگ پس از تصويب قطع‌نامه آن‌را پذيرفته‌است.<ref>Security Couunceil, S/19983, 29August 1986.</ref> | "عصمت كتاني" نماينده دائمي عراق در سازمان ملل، نامة طارق‌عزيز وزير خارجه عراق را به دبيركل سازمان ملل تقديم كرد. در اين نامه، ضمن تأكيد بر همكاري صادقانه عراق با اعضاي دائمي سازمان ملل براي يافتن راه‌حلي در جهت پايان جنگ، اعلام شده‌است كه عراق در كليه بحث‌هاي اعضاي شورا جهت تهيه پيش‌نويس قطع‌نامه نقش فعال داشته و بي‌درنگ پس از تصويب قطع‌نامه آن‌را پذيرفته‌است.<ref>Security Couunceil, S/19983, 29August 1986.</ref> | ||
==گزارش - 731 == | ==گزارش - 731 == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۵۲
| روزشمار جنگ سال 1365 1365.06.07 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | هفت شهریور |
| تاریخ شمسی | 1365.06.07 |
| تاریخ میلادی | 29 اوت 1986 |
| تاریخ قمری | 23 ذیحجه 1406 |
گزارش - 720
طبق تصميم قبلي، قرار بود كه عمليات در منطقه حاج‌عمران در تاريخ 8/6/1365، انجام شود، اما در جلسه امروز فرمانده نيروي‌زميني سپاه با فرماندهان يگان‌ها، اين عمليات به تعويق افتاد و مقرر گرديد كه در بامداد 10/6/1365 اجرا شود. زيرا نيروهاي لشكر10 سيدالشهدا(ع) به دليل ناامني جاده‌هاي منطقه، تأخير كرده‌اند و تا ساعت 15:30 امروز به منطقه نرسيده‌اند. همين امر ترديدهايي در فرمانده نيروي‌زميني سپاه مبني بر عدم آمادگي آنها به‌وجود آورد. به هرحال، پس از تماس با قائم‌مقام اين لشكر (برادر دليري) تصميم گرفته شد كه با توجه به ناامن بودن جاده سنندج ـ پيرانشهر، نيروهاي خود را به سنندج رسانده و بعد از استراحت در سنندج، فردا صبح خود را به پيرانشهر برسانند و با توجه به بعد مسافت و خستگي نيروها تصميم گرفته‌شد كه عمليات به‌مدت 24ساعت به تعويق افتد.[۱] (ضميمه دارد) در اين جلسه همچنين پس از بررسي‌هاي انجام شده در مورد زمان مورد نياز نيروها براي رسيدن به خط رهايي كه در بعضي محورها به شش ساعت مي‌رسد، ساعت 1 بامداد روز 10/6/1365 به‌عنوان ساعت شروع حمله به تصويب رسيد.[۲] در جلسه امروز قرارگاه حمزه(ع)، به دليل اين كه گروه شناسايي تيپ امام رضا(ع) موفق نشد راه‌كاري براي پايين آمدن از بالاي ارتفاعات "سكران" بيابد، مأموريت اين تيپ روي اين ارتفاع منتفي شد و لشكر10 سيدالشهدا(ع) موظف شد كه خود در اين محدوده عمل نمايد. يادآوري مي‌شود كه در طرح مانور اوليه عمليات روي ارتفاع "سكران" به‌عهده لشكر10 بود.[۳] از سوي ديگر، دشمن امروز با اطلاع از حمله آتي رزمندگان اسلام در منطقة حاج‌عمران، به كليه نيروهاي خود در اين منطقه آماده‌باش كامل داد. گردان چهارم تيپ كماندويي سپاه سوم عراق(براساس اسنادي كه بعد از عمليات، از دشمن به‌دست نيروهاي خودي افتاد) امروز به كليه گروهان‌هايش اعلام كرد كه طبق اطلاعات موجود، يگان‌هاي ايراني در منطقه حاج‌عمران در بالاترين حد آمادگي هستند و به احتمال بسيار قوي امشب يا در زمان بسيار نزديكي اقدام به عمليات "تعرض" خواهند كرد.[۴] تيپ807 پياده عراق نيز به گردان‌هاي خود اعلام كرد كه نيروهاي ايراني درشب 7 يا 8/6/1365 و يا حداكثر در شب 10/6/1365 به منطقه حاج‌عمران حمله خواهند كرد.[۵] فعاليت هوايي عراق عليه نيروهاي خودي نيز از ديگر علائم حساس شدن دشمن به اين منطقه است. امروز بر اثر چند بار بمباران هواپيماهاي دشمن در منطقه عملياتي حاج‌عمران، تعدادي از نيروهاي خودي مجروح گرديدند. در اين حملات، اطراف مواضع نيروهاي خودي در "تپه سرخس" به‌شدت بمباران شد و در نتيجه 50تن مجروح و مهمات يك آتشبار خودي نيز منهدم گرديد.[۶] در ادامه تحركات ضدانقلاب در محور عملياتي حاج‌عمران، امروز در ساعت 13، گردان جندالله بانه (مسئول تأمين ارتفاع "سكران" در محور عملياتي حاج‌عمران) با عناصر ضدانقلاب (خبات) در روستاي "گوسينه" درگير شد و به دنبال آن مقرر گرديد كه گردان جندالله "ديواندره" به استعداد 250 تن براي احتياط گردان بانه به "سكران" اعزام گردد.[۷] با توجه به اشراف ارتفاع سكران بر "واراس" ـ كه يكي از اهداف مهم عمليات آتي مي‌باشد ـ هرگونه دست‌يابي ضدانقلاب بر سكران مي‌تواند تأثير عمده‌اي بر عمليات و ميزان تلفات نيروهاي خودي داشته باشد. در ساعت 22 امشب، يك تريلي 18 چرخ حامل مهمات كاتيوشا در جاده منتهي به "جلديان" (در عقبه محور عملياتي حاج‌عمران) در كمين ضدانقلاب افتاد و به آتش كشيده شد. بر اثر اين حمله بيش از 900 گلوله 107ميلي‌متري كاتيوشا منهدم شد و چهار سرنشين آن نيز شهيد شدند.[۸]
گزارش - 721
به‌منظور بررسي نحوة عمليات روي ارتفاعات "شاخ‌خشيك" ـ كه تصرف آن براي تأمين عقبه نيروهاي خودي و قطع ديد و تير دشمن از مواضع و جاده‌هاي مواصلاتي خودي در عمليات دربنديخان، بسيار مهم است ـ امروز فرمانده قرارگاه نجف (برادر ايزدي)، جانشين وي، مسئول اطلاعات و تني چند از ديگر مسئولان اين قرارگاه، وضعيت ارتفاعات "بيزل" و منطقه را به دقت بررسي كردند. اين حساسيت قرارگاه نجف به اين دليل است كه تصرف يا عدم تصرف اين ارتفاعات در سرنوشت عمليات اهميت دارد. گفتني است كه برخي فرماندهان به‌رغم تأكيد بر اهميت سوق‌الجيشي اين ارتفاعات، به دليل صخره‌اي بودن، نبود معابر نفوذي در اين ارتفاعات و همچنين گستردگي منطقة عملياتي، در موفقيت تصرف اين ارتفاعات ترديد دارند.[۹] فرماندهان يگان‌هاي عملياتي در جلسات قرارگاه نجف كه به‌منظور پي‌گيري ميزان آمادگي كمي و كيفي نيروها و ميزان پيشرفت شناسايي‌ها تشكيل شد، به ضعف شناسايي، كم‌دقتي، كمبود نيرو و نتيجتاً آمادگي نداشتن نيروهاي خود اشاره كردند.[۱۰] فرمانده لشكر31 عاشورا (برادر امين شريعتي) نيز كمبود نيروي عملياتي، نبود وسايل زرهي و كمبود امكانات مخابراتي را دلايل اصلي آمادگي نداشتن يگان خود ناميد.[۱۱]
گزارش - 722
در حالي كه طرح عمليات اسكله العميه، آخرين مراحل تصويب نهايي خود را مي‌گذراند، امروز قرارگاه نوح طرحي ابتكاري با نام "نارالرحمه "، پيشنهاد كرد كه اسكله البكر را همزمان با تصرف اسكله العميه به آتش بكشند. طبق اين طرح مقرر شد كه با استفاده از دستگاه‌هاي پمپ فشار قوي(تراك)، نفت‌هاي به‌جاي مانده در لوله‌هاي نفتي فاو ـ بصره و مخازن نفت جنوب فاو را از طريق خطوط لولة فاو ـ البكر به اسكلة البكر منتقل كنند و پس از اين كه نفت و گاز موجود در لوله‌هاي نفتي از دهانة خروجي به روي اسكله جاري و پخش شد، آن جا را با آتش توپخانه به آتش بكشند (ضميمه دارد).[۱۲]
گزارش - 723
در ادامة گسترش تحركات هوايي دشمن و رسيدن دامنه بمباران‌هاي او به جزيرة فارسي در روز گذشته، امروز نيز اين جزيره در ساعت 13:25 بمباران شد كه در اين حمله چهار تن از پرسنل نيروي دريايي ارتش زخمي شدند.[۱۳]
گزارش - 724
به گزارش ستاد مشترك ارتش، در ادامه عمليات بازرسي نيروي‌دريايي ارتش جمهوري‌اسلامي ايران در خليج‌فارس، امروز اين نيرو در مأموريت گشت دريايي و كنترل محدودة تنگه هرمز، شش كشتي تجاري خارجي را در اين تنگه بازرسي كرد و پس از اطمينان از نداشتن محموله براي عراق، به آنان اجازة پيمودن ادامة مسير را داد.[۱۴]
گزارش - 725
در ادامه ياري رساندن مردم به رزمندگان اسلام، امروز گروهي از خواهران استان همدان جهت انجام دادن امور پشتيباني، به مناطق جنگي جنوب كشورمان اعزام شدند.[۱۵]
گزارش - 726
امروز نمازجمعه تهران نشانه مناسبي از اوضاع كنوني جنگ، نگراني‌ها، مشكلات و بخصوص تداوم انگيزه‌هاي مقاومت و مبارزه را به همراه داشت. انتظار و آمادگي براي يك وضعيت انقلابي و انفجاري از مشخصات عمده نمازجمعه امروز بود. نخست‌وزير (ميرحسين موسوي) قبل از خطبه‌هاي نمازجمعه امروز تهران طي سخناني به‌مناسبت هفته دولت، با صراحت هرگونه عقب‌نشيني در اين اوضاع را رد كرد و گفت: «از اول اين تحليل وجود داشت كه حتي اگر چيزي هم نداشته باشيم با تفنگ خالي و با مشت در مقابل توطئه‌گران خواهيم ايستاد.» نخست‌وزير سپس با اشاره به سخنان كساني كه تكنولوژي جنگ را اصل قرار مي‌دهند و داشتن آن را شرط پيروزي مي‌دانند، افزود: «دولت ضمن عنايت به اهميت اين تكنولوژي، با ايمان و ايثار و با كمك نيروهاي انساني فداكار جنگ را پيش برده است و اكنون در صحنه‌هاي بين‌المللي در موقعيت بالا و خوبي قرار داريم و پيروزي در كنار ما است.»[۱۶] اما عمده‌ترين مطالب جنگ در سخنان آقاي هاشمي رفسنجاني جانشين فرمانده كل‌قوا كه به‌عنوان امام‌جمعه موقت تهران سخن مي‌گفت، بازگو شد. وي در خطبه‌هاي نمازجمعه امروز بر ضرورت سرعت بخشيدن به جنگ و تسريع در اعزام نيروهاي بيش‌تر براي ادامه جنگ تا پيروزي تأكيد كرد و نيز موضوعات مهمي چون نقش شوراي همكاري خليج‌فارس در جنگ عليه ايران و ضرورت مقابله با آن را بررسي كرد. وي در آخر به تحليل شايعات و مشكلات مردم در داخل كشور پرداخت و تلويحاً و تصريحاً از مردم در تحمل مشكلات ياري طلبيد. آقاي هاشمي ضمن خطبه‌هاي نمازجمعه گفت: «دراين شرايط كه حضرت امام حضور در جبهه‌ها را واجب كفايي اعلام كرده و سپاه‌پاسداران هم كه اعلام كرده‌است ابتدا 500 گردان و اگر كارساز نشد 1000 گردان را به جبهه‌ها سرازير كند، همة ما وظيفه داريم كه در جبهه‌ها حضور داشته باشيم؛ كساني كه آموزش ديده‌اند لازم است در جبهه‌ها باشند.» وي از مسئولان دستگاه‌هاي دولتي خواست تا به درخواست ستاد پشتيباني جنگ اجازه اعزام به كاركنان خود را بدهند و موانع اين كار را از ميان بردارند و آنان را در اختيار جبهه بگذارند تا دستور حمله داده شود و بتوان اين ملت و منطقه را از شر حزب بعث نجات داد.» وي همچنين در مورد اجلاس اخير وزارت خارجه و نفت كشورهاي عضو "شوراي همكاري خليج‌فارس" كه در رياض برگزار شد گفت: «وزيران نفت و خارجه شيوخ كشورهاي شوراي به اصطلاح همكاري خليج در عربستان جمع شده و بيانيه‌اي داده‌اند و از اين نگرانند كه به كشتي‌هايشان در خليج‌فارس حمله شود، اما آنها به ريشه قضيه بر نمي‌گردند و عراق را محكوم نمي‌كنند كه چرا كشتي‌ها را مي‌زند تا عكس‌العملش در آن‌جا پيدا بشود.» آقاي رفسنجاني سپس خطاب به حكام خليج‌فارس گفت: «خوب، بي‌انصاف‌ها، شما آن‌جا نشسته‌ايد و مي‌دانيد عراق دارد اعلان مي‌كند كه "من كشتي را زده‌ام." آيا شما نمي‌توانيد بفهميد كه نمي‌شود دست روي دست گذاشت تا كشتي‌هاي ايران زده شود؟! اگر ايران نتواند نفت بفروشد و بعد ديگران نفت صادر بكنند و به‌جاي ايران بفروشند و اسلحه بخرند و بدهند به عراق، خوب اين كه معقول نيست، شما مگر با سفيه طرف هستيد؟!»[۱۷] وي افزود: مگر شما [حكام كشورهاي منطقه] شريك جنگ عراق نيستيد؟ شما مگر نفت[منطقه] بي‌طرف را به عراق نمي‌دهيد؟ شما مگر پول به عراق نمي‌دهيد كه پشتوانة جنگي‌اش باشد؟ راديوهايتان و خودتان در تأييد عراق‌ِ متجاوز مگر نيست؟ خوب اگر در جنگ شريك هستيد، ديگر چه توقعي داريد؟! به‌علاوه، ما ادعاي شما مبني‌بر زدن كشتي‌ها را به‌عهده نگرفته‌ايم و از اول گفته‌ايم اين تير غيب است كه كشتي‌ها را مي‌زند و به‌فرض اگر روزي قبول كنيم كه زده‌ايم، اين حق ما است، با اين وصف خيلي هم كوتاه آمديم، اگر ما بخواهيم با شما قاطع برخورد كنيم بايد تنگه هرمز را ببنديم و كشتي‌هاي شما را توي خليج‌فارس راه ندهيم.»[۱۸] امام‌جمعه موقت تهران سپس به چگونگي رفتار انقلابي مردم در اوضاع دشوار فعلي پرداخت و كساني را كه در اين اوضاع با عمل و رفتارشان به شايعات دامن مي‌زنند و صف‌ها را طولاني مي‌كنند و در پمپ بنزين‌ها صف مي‌كشند، مورد انتقاد قرار داد و اين گونه اقدامات را ضدانقلابي توصيف كرد. وي از مردم خواست تا در اين اوضاع از ايستادن بي‌مورد در صف‌ها خودداري كنند و از حجم صف‌ها بكاهند و سعي كنند كساني را كه شايعه پراكني مي‌كنند و قصد تحريك دارند، به مردم بشناسانند. وي افزود: «من قبول دارم كه تحمل اين كمبودها براي ما مشكل است اما چه بايد كرد؟ اين انقلاب در شرايطي كه قرار گرفته است و وضع جبهه به حالي كه درآمده مانند اين است كه از پله‌هاي زيادي بالا رفته‌ايم و نزديك پشت‌بام رسيده‌ايم و حالا بايد برگرديم؛ اين منطق هيچ‌كس نيست، حتي ليبرال‌ها هم ديگر جرأت نمي‌كنند اين حرف‌ها را بزنند.»[۱۹]
گزارش - 727
وضعيت حساس جنگ و شدت فشارهاي سياسي و تبليغاتي عليه ايران، آقاي هاشمي رفسنجاني را وادار كرد كه امروز علاوه بر نمازجمعه تهران، در يك نشست راديو تلويزيوني به سؤالات متعدد خبرنگاران پاسخ بدهد. سؤالات عمدتاً در خصوص تشريح وضعيت جنگ، شرايط ايران براي ختم جنگ، روابط ايران با كشورهاي عربي حاشيه خليج‌فارس و شايعه خريد سلاح از اسرائيل بود. در اين مصاحبه، جانشين فرمانده كل‌قوا اعلام كرد: «اگر حزب بعث عراق توسط يك كودتا ساقط شود و صدام از صحنة سياسي عراق حذف شود، يكي از مهم‌ترين خواسته‌هاي جمهوري‌اسلامي ايران تأمين شده‌است و اگر حاكميت جديد يك حاكميت اسلامي و مردمي باشد، ما براي دريافت غرامت فشاري متوجه او نخواهيم ساخت.» وي با اشاره به اين كه مجامع بين‌المللي تاكنون نتوانسته‌اند رژيم عراق را از به‌كار بردن سلاح‌هاي شيميايي بازدارند، گفت: «اگر عراقي‌ها در نبردهاي بعدي از سلاح‌هاي شيميايي استفاده كنند ما نيز ناچار به استفاده از اين سلاح‌ها خواهيم بود.» وي شرايط ايران را براي خاتمه جنگ، محاكمه متجاوز در يك دادگاه صالحه، پرداخت حقوق تضييع‌شده مردم ايران (غرامت جنگي) و بازگشت مردم آوارة عراق به وطنشان عنوان كرد. آقاي هاشمي به كشورهاي منطقة خليج‌فارس اطمينان داد كه ايران قصد توسعه جنگ را ندارد و اگر خواستار چنين اقدامي بود، دلايل كافي براي آن داشت. وي اين دلايل را انواع كمك‌هاي كشورهاي خليج‌فارس به رژيم عراق ذكر كرد و افزود: «اما آنها نبايد فكر كنند چون ما با عراق مي‌جنگيم نمي‌توانيم با آنها بجنگيم زيرا آنها در حد يك استان عراق‌اند و ما فكر مي‌كنيم كه عراق يك سپاه ديگر دارد... همة امكانات كشورهاي خليج‌فارس مانند سواحل نفتي، دستگاه‌هاي آب شيرين كن و كشتي‌هاي تجاري در تيررس ما هستند و ما عملاً نشان داده‌ايم كه بردبار هستيم؛ مثلاً فاصله ما با جزيره "بوبيان" كويت تنها خورعبدالله است. اما با اين همه ما مسلمانيم و مسلمان جنگ عليه مسلمان ديگر را آغاز نمي‌كند.» نمايندة امام در شوراي عالي دفاع تأكيد كرد: «البته تحمل نيز حدي دارد، هنگامي كه از حد گذشت، مردم ما اجازه گذشت بيش از اندازه را به ما نمي‌دهند.» وي گفت: «ما نيازي به كمك كشورهاي خليج‌فارس نداريم، فقط آنها اگر مايل به خاتمه جنگ هستند، به عراق كمك نكنند.» آقاي هاشمي در خصوص برخورد ابرقدرت‌ها با جنگ گفت: «استكبار مايل به ادامه جنگ است و مايل نيست كه ايران پيروز از جنگ خارج شود، اما اگر عراق پيروز شود [از نظر آنها] بلااشكال است. آنها در ادامه جنگ، هم اسلحه‌هايشان را مي‌فروشند، هم آنها را آزمايش مي‌كنند. از سوي ديگر، قدرت مسلمانان دو كشور را نيز به تحليل مي‌برند. ضمن اين كه با ادامه جنگ سعي مي كنند مسئله اسرائيل را حل كنند؛ اينك مصر و مراكش تسليم شده‌اند و ساف را نيز به دنبال خود مي‌كشند و حتي ساف نيز در حال تسليم شدن است.» رئيس مجلس شوراي اسلامي در ادامه اين مصاحبه به داستان كهنه و تكراري فروش سلاح و تجهيزات از اسرائيل به ايران، پرداخت و گفت: «اصولاً آشنايان با الفباي سياست اين ادعا را هرگز باور نكرده‌اند؛ جنگ تحميلي به دليل اين كه ايران خطر عمده عليه اسرائيل است آغاز شد.» وي گفت: «آن‌چنان با كيان اسرائيل مخالفيم كه حتي بسياري از طلب‌هاي خود را كه از زمان رژيم سابق از اسرائيل باقي مانده، رها كرده‌ايم. طبق قراردادي كه شاه و "طوفانيان" با اسرائيل بسته بودند قرار بود اسرائيل موشك‌هاي با بُرد 500 كيلومتر در سيرجان ايران بسازد. اسرائيل حدود 600 الي 700 ميليون دلار به ايران بدهكار است و البته ما روزي اين طلب را خواهيم گرفت.» وي افزود: «اصولاً هنگامي كه امريكا قطعات اف ـ 14 ما را كه پولش را نيز پرداخته‌ايم نمي‌دهد، چطور به اسرائيل اجازه تحويل سلاح به ايران را مي‌دهد! ما ترجيح مي‌دهيم از جنگ دست برداريم تا اين‌كه از اسرائيل چيزي بگيريم.» رئيس مجلس شوراي اسلامي در مورد منابع تأمين تسليحات جنگي جمهوري‌اسلامي گفت: «ما ضمن داشتن انبارهاي پر از قطعات و لوازم يدكي، در سطح وسيعي شروع به قطعه‌سازي كرده‌ايم.» وي افزود: «وضع دنيا به‌گونه‌اي است كه سلاح براحتي به‌دست مي‌آيد به‌طوري كه در يك مورد 5 تا 6 فروند هواپيماي اف ـ 5 را حتي به نصف قيمت فروش امريكايي آن، به‌دست آورديم. همچنين جنگ ما عمدتاً زميني است و در اين باب نيز تا ميزان بسيار بالايي از عراقي‌ها اسلحه به غنيمت گرفته‌ايم. وي سپس با رد اين ادعا كه جنگ ايران و عراق جنگ شيعه و سني است، گفت: «هر روز از تركمن‌صحرا، سيستان و بلوچستان و كردستان تعداد زيادي از نيروهاي اهل تسنن راهي جبهه‌ها مي‌شوند. همچنين ليبي سني و سوريه‌اي كه اكثر مردمش از اهل تسنن هستند از ما حمايت‌مي‌كنند و يمن‌شمالي كه عمده مردمش شيعه هستند از عراق حمايت مي‌كند.»[۲۰]
گزارش - 728
وزير سپاه‌پاسداران انقلاب‌اسلامي طي سخناني در تشريح وضعيت لجستيكي سپاه، ضمن بيان ضرورت تجهيز 500 گردان رزمي و اعزام سريع اين نيروها به جبهه، اعلام كرد كه عمليات رزمندگان به‌زودي آغاز مي‌شود و تا سقوط نهايي صدام ادامه خواهد داشت. آقاي محسن رفيق‌دوست در اجتماع كاركنان وزارت اقتصاد و دارايي ـ كه به مناسبت هفته دولت تشكيل شده‌بود ـ ضمن اشاره به عمليات والفجر8 گفت: «نيروي زميني سپاه پاسداران در حال حاضر قوي‌ترين نيروي‌زميني در منطقه است و در شمار مجهزترين نيروهاي رزمي جهان به‌شمار مي‌رود.» وي افزود: «نيروي‌زميني سپاه بدون خريد حتي يك دستگاه تانك، ضمن داشتن چندين لشكر زرهي مكانيزه، بيش از 70درصد واحدهاي توپخانه خود را با غنايم به‌دست آمده از عراق تجهيز كرده است.» وزير سپاه در پايان به دست‌آوردهاي سپاه در خصوص ساخت و توليد صنايع نظامي اشاره كرد و گفت: «تعداد زيادي از وزارت‌خانه‌ها و نهادها، خصوصاً سه‌هزار واحد صنعتي بخش خصوصي در خدمت ساخت صنايع مورد نياز جبهه قرار گرفته و سپاه موفق به توليد بسياري از مهمات مورد نياز جبهه‌ها شده‌است و از جمله اولين موشك ساخت وزارت سپاه‌پاسداران انقلاب‌اسلامي در مرحله آزمايشي شليك شد كه بسيار موفقيت‌آميز بوده‌است.»[۲۱]
گزارش - 729
وزير نفت جمهوري‌اسلامي ايران(آقاي آقازاده) در پايان سفر خود به شوروي و چين، امروز در مصاحبه‌اي مطبوعاتي در پكن ارسال سلاح از چين به ايران را كه در برخي گزارش‌ها آمده‌است، تكذيب كرد. وي گفت: «همة تسليحات جنگي ما عمدتاً از نوع غربي هستند و هر نوع تجهيزات نظامي ديگري در زرادخانه‌ها بسيار محدود مي‌باشد و تسليحات چيني با اسلحه‌هاي ايران كه عمدتاً غربي هستند تناسب ندارد.» وي درباره ارسال سلاح از كره شمالي به ايران، گفت: «ما در هر جا كه سلاح پيدا كنيم، از همان‌جا خريد خواهيم كرد.»[۲۲] يادآوري مي‌شود كه اخيراً روزنامه واشنگتن پست و به دنبال آن برخي منابع خبري ديگر، گزارش‌هايي مبني‌بر اين‌كه چين در 6 ماه گذشته بزرگ‌ترين تأمين‌كننده سلاح‌ِ ايران بوده‌است، انتشار داده‌اند. راديو بي.بي.سي در اين باره گفت: «احتياج چين به ارز خارجي و تلاش اين كشور براي تقويت درآمدهاي صادراتي مي‌تواند از دلايل چين براي فروش سلاح به ايران باشد.»[۲۳] وزير نفت همچنين امروز در بازگشت از چين، در مصاحبه‌اي اعلام كرد كه چين با حمايت از تصميمات اخير سازمان "اوپك"، صادرات نفت خود را به مقدار قابل توجهي كاهش خواهدداد. به گفتة آقاي آقازاده ميزان دقيق كاهش صادرات نفت چين را در چند روز آينده، دولت اين كشور اعلام خواهد كرد.[۲۴] به دنبال سفر وزير نفت ايران به شوروي و چين، "ادوارد ديفنر" كارشناس وزارت انرژي فرانسه، درباره فروش گاز ايران به شوروي، گفت: «ظاهراً هيچ چيز بهتر از يك قرارداد درازمدت براي عادي‌سازي روابط دو كشور نيست. اين قرارداد براي ايران دو فايده دارد: اول اين كه ايران در حال جنگ، به ارزي كه شوروي پرداخت مي‌كند بسيار احتياج دارد و دليل دوم بيش‌تر سياسي است، به اين معنا كه اين كشور اميدوار است كه مسكو ميزان پشتيباني خود را از عراق بكاهد و حتي شايد سلاح روسي به ايران بفروشد.»[۲۵]
گزارش - 730
شوراي امنيت سازمان ملل امروز با صدور بيانيه‌اي از دبيركل اين سازمان خواست كه فعاليت‌هاي خود را براي خاتمه بخشيدن به جنگ عراق با ايران از سرگيرد. رئيس شوراي امنيت در آغاز بيانيه گفته است: «از آنجايي كه در آستانه ششمين سالگرد جنگ بي‌معني و خونين ايران و عراق هستيم، ما اعضاي شوراي امنيت از وضعيت خطرناك توسعه جنگ نگران بوده و مخصوصاً از تهديد عليه كشورهاي همسايه، كشتي‌هاي تجاري و مناطق غيرنظامي هر دو كشور متأسف مي‌باشيم.» در اين بيانيه همچنين آمده است كه اعضاي شوراي امنيت جهت سرعت بخشيدن به پايان جنگ مصمم هستند و قطع‌نامه 582 شورا (ضميمه دارد) را براي اين منظور بهترين مبنا مي‌دانند. اعضاي شوراي امنيت ضمن حمايت مجدد از كوشش‌هاي دبيركل براي پايان بخشيدن به جنگ، از وي خواسته‌اند كه اقدامات انسان‌دوستانه خود را در اين‌باره دريغ نكند و در مورد منع استفاده از سلاح‌هاي شيميايي و توقف حملات به مناطق مسكوني، به تلاش‌هاي خود ادامه دهد.[۲۶] "عصمت كتاني" نماينده دائمي عراق در سازمان ملل، نامة طارق‌عزيز وزير خارجه عراق را به دبيركل سازمان ملل تقديم كرد. در اين نامه، ضمن تأكيد بر همكاري صادقانه عراق با اعضاي دائمي سازمان ملل براي يافتن راه‌حلي در جهت پايان جنگ، اعلام شده‌است كه عراق در كليه بحث‌هاي اعضاي شورا جهت تهيه پيش‌نويس قطع‌نامه نقش فعال داشته و بي‌درنگ پس از تصويب قطع‌نامه آن‌را پذيرفته‌است.[۲۷]
گزارش - 731
اجلاس دو روزه وزيران خارجه كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد امشب با تصويب پيش‌نويسي كه كارشناسان در اجلاس 4 تا 6 شهريور جاري تهيه كرده‌بودند، به‌كار خود پايان داد. مصوبات وزيران خارجه روز دوشنبه (دهم شهريور) در كنفرانس سران جنبش بار ديگر مطرح خواهد شد. وزير امورخارجه ايران طي مصاحبه‌اي در حراره گفت: «اگر ميزان اهميت مسائلي كه قرار است مطرح شود به تعداد پاراگراف‌هايي كه در پيش‌نويس تهيه شده بستگي داشته باشد، مسئله جنگ عراق با ايران مقام دوازدهم را دارد.» وي خاطرنشان كرد: «نظر ايران اين است كه عراق در اين كنفرانس به‌عنوان متجاوز محكوم شود.»[۲۸] "راجيو گاندي" نخست‌وزير هند و رئيس كنوني جنبش عدم تعهد، در آستانه سفر به حراره گفت: «هند به‌همراه ديگر اعضاي جنبش عدم تعهد در اجلاس حراره مساعي خود را در جهت پايان دادن به جنگ ايران و عراق به‌كار خواهد بست.»[۲۹]
گزارش - 732
روزنامه "تايمز" در مقاله‌اي به قلم خبرنگار خود كه از منطقة خليج‌فارس ديدن كرده‌است، با اشاره به احتمال پيروزي ايران در حمله آينده، نوشته‌است كه در صورت تحقق اين احتمال، غرب اين شرط ايران را كه صدام بايد سرنگون شود، خواهد پذيرفت. در اين مقاله سپس آمده‌است: «براي امريكاييان هيچ چيز به اندازة پيروزي ايران ناگوار نخواهد بود.» "رابرت فيسك" در اين مقاله مفصل، ضمن تحليل اوضاع جنگ ايران و عراق و تعيين‌كننده خواندن چند هفتة آينده در سرنوشت جنگ، نوشته است: «ارتش عراق اكنون براي مقابله با آنچه ايران به‌عنوان سنگين‌ترين تهاجم نهايي بر سر زبان‌ها انداخته، خود را آماده مي‌سازد.» وي افزوده‌است: «علي‌رغم نشان دادن اعتمادبه‌نفس زياد در بيانيه‌هاي رسمي دولت عراق، بعضي از مقامات ارشد حزب بعث در صحبت‌هاي خصوصي چندان مطمئن به‌نظر نرسيده و از تحليل‌هاي آنها مي‌توان استنباط كرد كه احتمالاً ايران در ابتدا با تهاجم به سرزمين‌هاي باتلاقي شمال بصره و تلاش در جهت قطع جادة اصلي بغداد در شمال اين شهر، ارتباط بصره را با خارج قطع كرده و با محاصرة خط دفاعي عراق در داخل شهر، عراق را مجبور به تسليم كند، سپس ايران به اميد تصرف كربلا به شمال عراق لشكركشي خواهد كرد. اما عراق احساس مي‌كند كه ايالات متحده امريكا و اتحاد جماهير شوروي هيچ يك نمي‌توانند اين شكست را بپذيرند، زيرا اين امر به تغيير شديد جغرافياي خاورميانه و تبديل ايران به يك ابرقدرت منطقه‌اي منجر خواهد شد.» به‌نظر نويسنده اگر چنين احتمالي به واقعيت بدل شود، آن زمان مسكو از دخالت امريكا حمايت خواهد كرد و در آن صورت امريكا ضمن تقويت نيروي خود در خليج‌فارس، اگر ببيند كه دو طرف جنگ حاضر به عقب‌نشيني به مرزهاي بين‌المللي نباشند، تهديد به دخالت نظامي در جنگ خواهد كرد. به‌نظر خبرنگار تايمز طبق اين تئوري، عراق ضمن تصرف دوباره بصره، شبه جزيره فاو را هم به خود باز مي‌گرداند.[۳۰] در مقالة ديگري به قلم همين خبرنگار در "تايمز"، دربارة آمادگي ايران براي تهاجم نهايي آمده‌است: «پيروزي ايران در حمله آتي، غرب را به پذيرش شرط اين كشور مبني‌بر سرنگوني صدام براي پايان جنگ قانع خواهدكرد... با اين كه مقامات عالي و حزب بعث اميدوارند جنگ با دخالت امريكا خاتمه‌يابد، اما واشنگتن‌حاضر نيست براي نجات صدام چنين تعهدي بدهد.» به عقيدة گزارشگر تايمز، با اين كه پيروزي آينده ايران قطعاً موجب واكنش سياسي امريكا و اظهار حمايت اين كشور از كشورهاي منطقه خواهدشد، اما مقامات‌امريكا با تفهيم اين مطلب به اعراب منطقه كه پس از اين پيروزي همه چيز به‌عهدة ارتش عراق خواهد بود، در حقيقت به آمادگي ارتشيان عراق براي جانشين‌كردن كسي به جاي صدام اشاره مي‌كند. اين گزارشگر در خاتمه نوشته‌است: «امريكايي‌ها در مورد نتيجة جنگ نگراني زيادي دارند و هيچ‌چيز ديگري براي امريكايي‌ها اندازه پيروزي ايران عواقب ناگوارتري نمي‌تواند داشته باشد.»[۳۱]
گزارش - 733
نشريه "گزارش " از انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم در شمارة امروز خود گزارش داد كه يكي از چشمگيرترين نمودهاي مراسم حج‌ِ امسال، حضور شمار بسياري از مسئولان نظام، خصوصاً نمايندگان مجلس و فرماندهان نظامي در حج بوده‌است. اكثر اعضاي شوراي عالي قضايي، شوراي نگهبان، نمايندگان مجلس شوراي اسلامي و نهاد رياست‌جمهوري، مسئولان نهضت سوادآموزي و عده‌اي از استانداران و معاونان استانداري و معاونان وزيران را مي‌توان به عنوان نمونه‌هاي شاخص آنها نام برد. از سوي ديگر، شركت تني چند از فرماندهان سپاه مانند فرماندهان لشكرهاي: نجف‌اشرف، امام‌حسين(ع)، ثارالله، علي‌بن‌ابي‌طالب(ع) و تيپ المهدي(عج) ـ كه وجود آنان در جبهه‌ها بسيار لازم بوده‌است و فرماندهي سپاه بر بازگشت سريع آنها تأكيد ورزيده بود ـ نيز در بين حجاج و مسئولان بعثه ديده مي‌شدند.[۳۲]
ضميمه گزارش 720: علل تعويق عمليات در حاج‌عمران عمليات در منطقه حاج‌عمران كه قرار بود در 30/5/1365 اجرا شود، به دليل آماده نبودن برخي يگان‌ها و همچنين به‌منظور هماهنگي با عمليات در اسكله العميه و ديگر عمليات‌ها، به تاريخ 7/6/1365 موكول شد. فرمانده نيروي‌زميني سپاه (علي شمخاني) در جلسات مختلف با يگان‌ها بر اجراي عمليات در زمان يادشده تأكيد مي‌كرد و با قاطعيت هرگونه تعويق در عمليات را منتفي مي‌دانست، اما در جلسة فرمانده نيروي‌زميني سپاه با فرماندهان يگان‌ها در ساعت 23 روز 6/6/1365 مجدداً اجراي عمليات به مدت 24 ساعت به تعويق افتاد. آماده نبودن لشكر10 سيدالشهدا، به موقع نرسيدن نيروهاي عمل‌كننده اين لشكر به منطقه عملياتي، تغيير مانور تيپ21 امام رضا(ع)، نياز اين تيپ به شناسايي‌هاي جديد و بيش‌تر جهت يافتن راه‌كاري مناسب براي پايين آمدن از ارتفاعات "سكران" و لزوم شناسايي مجدد "تپه شهدا" توسط تيپ11 قائم(عج) به دليل مأموريت جديدي كه ديروز به آن ابلاغ شده، از جمله دلايل تعويق عمليات است. به‌دليل اين كه نيروهاي لشكر10 سيدالشهدا مجدداً در روز 7/6/1365 دير به منطقه رسيدند، يكي از مسئولان اين لشكر (دليري) پيشنهاد كرد كه نيروهاي يگان تحت فرماندهي وي در مرحله دوم عمليات وارد عمل شوند، اما به دليل برنامه‌ريزي خاصي كه نيروي‌زميني سپاه براي اين لشكر انجام داده‌بود تصميم گرفته شد كه نيروهاي اين يگان شب را در سنندج بگذرانند و روز بعد (8/6/1365) وارد منطقه شوند و پس از يك شب استراحت ـ روز 9/6/1365 عمليات را آغاز نمايند. مسافت 10 ساعته بين سنندج و پيرانشهر و نيز ضرورت پياده‌روي طولاني براي رسيدن به اهداف عمليات كه خستگي نيروها را در پي دارد، موجب به تعويق انداختن عمليات شد.[۳۳]
ضميمه گزارش 722: طراحي عمليات در نارالرحمه يادآوري مي‌شود كه پس از عمليات والفجر 8 و تسلط نيروهاي سپاه بر فاو، كارشناسان مهندسي قرارگاه خاتم (مركز عمليات سپاه‌پاسداران) به مجموعة اسنادي دست يافتند كه حاوي اطلاعات فراوان و دقيقي از تأسيسات و مسير لوله‌هاي نفتي و نحوة انتقال آنها به بصره، فاو و اسكله البكر بود. فرمانده قرارگاه نوح با توجه به اين اطلاعات، به مهندسي قرارگاه خاتم پيشنهاد كرد كه طرحي را براي اجراي عمليات انهدامي روي اسكله البكر، تهيه كند. در بررسي‌هاي مهندسان قرارگاه خاتم مشخص شد كه با استفاده از پمپ‌هاي "تراك" مي‌توان هوا را با فشار شديدي در لوله‌ها جاري كرد و پس از تركاندن شيرهاي كنترل كننده در اسكله، نفت‌ها و گازهاي موجود در لوله‌ها و مخازن نفت فاو را با ظرفيت 3 تا 4 متر مكعب در ثانيه به‌سوي اسكله البكر انتقال داد و به اين وسيله سطح اسكله، آب‌هاي اطراف اسكله و حتي فضاي آن‌جا را آكنده از مخلوط گاز و نفت ساخت، سپس با آتش توپخانه، محيط قابل اشتعال آن‌جا را منفجر كرد و به آتش كشيد.[۳۴]
ضميمه گزارش 730: متن قطع‌نامه 582 شوراي امنيت متن قطع‌نامه 582 شوراي امنيت سازمان ملل كه در 24 فوريه 1986(5/12/1364) در جلسة 2666 اين شورا به اتفاق آرا تصويب گرديد، چنين است: با بررسي موضوع تحت عنوان "وضعيت مابين ايران و عراق"، با يادآوري اين‌كه شوراي امنيت تقريباً شش سال است كه مسئلة وضعيت ما بين ايران و عراق را زيرنظر داشته و در مورد آن تصميماتي اتخاذ نموده‌است؛ با نگراني عميق از طولاني شدن درگيري بين دو كشور كه منتج به تلفات سنگين جاني و خسارات قابل ملاحظة مادي و به مخاطره افتادن صلح و امنيت شده‌است؛ با يادآوري مفاد منشور و به ويژه تعهد همة اعضا براي حل و فصل اختلافات بين‌المللي خود از طريق صلح‌آميز به گونه‌اي كه صلح، امنيت و عدالت بين‌المللي به خطر نيفتد؛ با توجه به اين‌كه هر دو كشور ايران و عراق اعضاي پروتكل ممنوعيت استفاده از گازهاي خفه‌كننده و مسموم و ديگر گازها و مواد ميكروبي در جنگ، منعقده در 17 ژوئن 1925 در ژنو مي‌باشند؛ با تأكيد بر اصل غيرقابل قبول بودن كسب سرزمين از راه زور، با ملاحظة كوشش‌هاي ميانجي‌گرانه‌اي كه دبيركل دنبال مي‌كند: 1ـ از اقدامات اوليه‌اي كه سبب بروز منازعه بين ايران و عراق شد، اظهار تأسف مي‌نمايد و از ادامة منازعه متأسف است. 2ـ همچنين از تشديد منازعه، به‌خصوص تهاجمات ارضي، بمباران مناطق صرفاً غيرنظامي، حملات به كشتي‌هاي بي‌طرف و يا هواپيماهاي كشوري، نقض مقررات انسان‌دوستانة بين‌المللي و ساير قوانين منازعات مسلحانه و به‌خصوص استفاده از سلاح‌هاي شيميايي مغاير با تعهدات پروتكل 1925 ژنو، ابراز تأسف مي‌نمايد. 3ـ از ايران و عراق مي‌خواهد آتش‌بس فوري، توقف همة مخاصمات در زمين، دريا و هوا و عقب كشاندن همة نيروها به مرزهاي شناخته شدة بين‌المللي را بدون درنگ رعايت نمايند. 4ـ درخواست مبادلة جامع اسيران جنگي ظرف مدت كوتاهي پس از توقف كاري كميتة بين‌المللي صليب‌سرخ انجام گيرد. 5ـ از هر دو طرف[مي‌خواهد] كه فوراً همة جنبه‌هاي منازعه را به ميانجيگري يا هر وسيلة ديگر صلح‌آميز محول نمايند. 6ـ از دبيركل درخواست مي‌نمايد كه به تلاش‌هاي در جريان خود براي كمك به مؤثر ساختن اين قطع‌نامه ادامه داده تا نتيجه[مطلوب حاصل شود.] 7ـ از تمامي كشورهاي ديگر درخواست مي‌گردد كه منتهاي خويشتن‌داري را از خود نشان داده، از هرگونه عملي كه منجر به تشديد و گسترده شدن بيش‌تر جنگ گردد، جداً اجتناب ورزند و با اين كار اجراي قطع‌نامة فعلي را تسريع بخشند. 8ـ تصميم مي‌گيرد كه موضوع همچنان تحت بررسي قرار داشته‌باشد.[۳۵]
منابع و مآخذ روزشمار 1365/06/07
- ↑ سند شماره 281 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "عمليات كربلاي2"، گزارش راوي قرارگاه حمزه، راوي: سعيد سرمدي، ص19.
- ↑ پيشين، ص 20.
- ↑ مأخذ شماره1، ص19.
- ↑ سند شماره 035382 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: نامة گردان چهارم تيپ كماندويي سپاه سوم عراق به كليه گروهان‌ها، "احتمال حمله نيروهاي ايراني به منطقه حاج‌عمران"، 7/6/1365.
- ↑ پيشين، نامة تيپ807 پياده عراق به كليه گردان‌ها، "احتمال حمله نيروهاي ايراني به منطقه حاج‌عمران"، 7/6/1365.
- ↑ سند شماره 15453 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "گزارش نوبه‌اي و اطلاعاتي شماره24" (نيروي‌زميني ارتش)، 3/6/1365 تا 10/6/1365، ص7، 12/6/1365.
- ↑ سند شماره 1231 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت راوي قرارگاه حمزه در عمليات كربلاي2، راوي: سعيد سرمدي،5/6/1365 تا 12/6/1365، ص1/10.
- ↑ پيشين، ص1/22.
- ↑ سند شماره 1240 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نجف در عمليات منتفي شده بني‌هاشم (دربنديخان)، راوي: امير رزاق‌زاده، 3/6/1365 تا 7/6/1365، ص‌ص 148 تا 150.
- ↑ سند شماره 1241 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نجف در عمليات منتفي شده بني‌هاشم (دربنديخان)، راوي: امير رزاق‌زاده، 7/6/1365 تا 11/6/1365، ص‌ص 3 تا 25 و نوار شماره 5ـ 20393.
- ↑ مأخذ شماره 9، ص‌ص 152 تا 155.
- ↑ مهدي خداوردي و ...، ... نبرد العميه (تهران: مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: 1375) ص‌ص 105 تا 107؛ و ـ سند شماره 0657 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "عمليات لشكر14 امام حسين(ع) در اسكله العميه"، راوي: شهيد سيدمحمد اسحاقي ، آذر 1365، ص‌ص 48 و 49.
- ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 164، 9/6/1365، ص3.
- ↑ ـ روزنامه كيهان، 9/6/1365، ص19، به نقل از اطلاعيه ارتش جمهوري اسلامي ايران.
- ↑ روزنامه رسالت، 10/6/1365، ص2، همدان، واحد مركزي خبر.
- ↑ روزنامه كيهان، 8/6/1365، ص18.
- ↑ پيشين، ص17.
- ↑ روزنامه رسالت، 8/6/1365، ص9.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص17.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص2.
- ↑ مأخذ شماره 15، ص2.
- ↑ واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري‌اسلامي ايران، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 8/6/1365، ص 5، به نقل از راديو امريكا، 7/6/1365.
- ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 163، 8/6/1365، ص‌ص 38 و 39، راديو لندن به نقل از روزنامه واشنگتن پست، 6/6/1365.
- ↑ مأخذ شماره 14، ص20.
- ↑ مأخذ شماره22، ص 4، راديو امريكا، 7/6/1365.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص20، نيويورك، خبرنگار روزنامه. و ـ
- ↑ Security Couunceil, S/19983, 29August 1986.
- ↑ ـ مأخذ شماره 16، ص20.
- ↑ مأخذ شماره 23، ص6.
- ↑ مأخذ شماره 22، ص ص 4 و 5، راديو بي.بي.سي، 7/6/1365، به نقل از روزنامه "تايمز".
- ↑ مأخذ شماره 23، ص‌ص7و8، به نقل از روزنامه "تايمز".
- ↑ واحد سياسي دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم، "گزارش"، نشريه شماره 33، 7/6/1365، ص‌ص23و24.
- ↑ سند شماره 281، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "عمليات كربلاي2"، گزارش راوي قرارگاه حمزه، راوي: سعيد سرمدي، ص‌ص 16 تا 20.
- ↑ مأخذ شماره 12، رديف اول و دوم.
- ↑ عباس هدايتي‌خميني، شوراي امنيت و جنگ تحميلي عراق عليه جمهوري‌اسلامي ايران (تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت‌خارجه، چاپ دوم،1374) ص‌ص109و110.