1361.08.20

روزشمار جنگ سال 1361 1361.08.20
نام‌های دیگر	بیست آبان
تاریخ شمسی	1361.08.20
تاریخ میلادی	11 نوامبر 1982
تاریخ قمری	24 محرم 1403

1359.08.20

1360.08.20

1362.08.20

1363.08.20

1364.08.20

1365.08.20

1366.08.20

1367.08.20

گزارش - 334

امروز پاتك شديد و سنگين عراق در منطقـه عملياتي محرم دفع شد و نيروهاي خودي با حفظ خطوط دفاعي خود، ضرباتي به يگان‌هاي عمل‌كننده ارتش عراق وارد آوردند و مواضع دفاعي خود را ترميم كردند. در ساير جبهه‌ها نيز تبادل آتش ميان نيروهاي خودي و دشمن ادامه يافت. در ساعت‌هاي اوليه امروز، دشمن با بهره‌گيري از نيروهاي بازمانده از يگان‌هاي حاضر در منطقه عملياتي محرم و نيروهايي كه اخيراً وارد اين منطقه شده بودند، درقالب تيپ17 زرهي لشكر10، تيپ‌هاي 426 و 504 پياده و يك گردان از تيپ6 زرهي لشكر3، پس از اجراي آتش تهيه بسيار سنگين، اقدام به اجراي پاتك به مواضع تيپ25 كربلا، تيپ17 علي‌بن‌ابيطالب(ع) و تيپ35 امام سجاد(ع) كرد(1) كه با مقاومت سرسختانه نيروهاي خودي مواجه شد. نيروهاي دشمن درنهايت، به‌دليل دست‌نيافتن به اهداف، با به‌جاگذاردن حدود 450 كشته و مجروح و دادن 26 اسير، ناگزير به عقب‌نشيني شدند. در اين عمليات، 7 دستگاه تانك ارتش عراق نيز منهدم شد.(2) ساعت 15 نيز نيروهاي عراقي در مقابل پاسگاه "بجيله" (در جنوب منطقه عملياتي محرم) مبادرت به پاتك كردند كه تا ساعت 18:30 ادامه داشت. اين پاتك نيز با مقاومت نيروهاي خودي دفع شد.(3) در اين اقدام يك انبار مهمات دشمن منهدم شد و 16 تن از مهاجمان كشته يا زخمي شدند.(4) در اين پاتك‌ها، هواپيماهاي جنگنده عراقي نيز عمليات‌هايي در سطح منطقه عملياتي محرم انجام دادند. به گزارش ستاد مشترك ارتش ايران، درنتيجه واكنش پدافند هوايي مستقر در منطقه، 2 فروند هواپيماي عراقي مورد اصابت قرار گرفت و سرنگون شد.(5) همچنين در ساعت 16:15 بعدازظهر، يك بالگرد ديگر بر فراز منطقه مورد اصابت قرار گرفت و سرنگون شد.(6) علاوه‌براين، همچون روزهاي گذشته فعاليت‌هاي توپخانه‌اي و تبادل آتش بين نيروهاي خودي و دشمن در مناطق مختلف عملياتي ازجمله آبادان و خرمشهر نيز ادامه داشت(7) و براثر اصابت تركش خمپاره نيروهاي عراقي، 5 نظامي در آبادان مجروح شدند.(8) 335 درپي اجراي عمليات محرم و انهدام و به‌غنيمت‌درآمدن بخش عمده‌اي از امكانات و تجهيزات دشمن، ميزان تردد خودروهاي سنگين حامل تجهيزات سبك و سنگين نظامي و مهمات از كشورهاي مجاور به داخل خاك عراق افزايش يافته است. بخشي از اين ترددها كه فقط مربوط به روز جاري است، به شرح زير مي‌باشد: 48 دستگاه كاميون و تريلر حامل محصولات نظامي از مرز "نويسيب" و "عبدلي" كويت وارد عراق شدند.(9) 94 دستگاه تريلي از مرز "عبدلي" براي بارزدن مهمات وارد بندر شعيبه (كويت) شدند. اين درحالي بود كه تعداد ديگري تريلي حامل مهمات از نويسيب به‌طرف مرز عبدلي در حركت بودند.(10) خبر ديگري حاكي است كه در ساعت 19، تعداد 96 دستگاه تريلر حامل تانك و مهمات، از عربستان سعودي وارد پادگان "الرشيد" واقع در بغداد شده، محموله خود را تخليه كردند.(11) در چند روز اخير ازجمله امروز، به‌طور متوسط، 70 الي 80 دستگاه تريلر حامل انواع سلاح و مهمات موردنياز ارتش عراق ازطريق جاده "سالمهي" عربستان به كويت وارد شده و از آنجا راهي محلي به نام "سوفان" واقع در شهر بصره عراق مي‌شدند. محموله‌هاي فوق به‌جز محموله كاميون‌ها (روزانه بين 100 تا 150 دستگاه)، حاوي مواد سوختي است كه از بندر شعيبه كويت بارگيري شده، در انبارهاي نفتي عراق به نام "زبيروان" واقع در جنگل‌هاي حوالي بصره تخليه ‌مي‌شود. ساير محموله‌ها شامل مواد غذايي است كه از بندر "الشنوخ" كويت به مقصد عراق حمل مي‌شوند.(12) امروز تعداد 780 دستگاه موتورسيكلت با كاربري نظامي ازطريق مرز عربستان وارد عراق شد.(13) خبر ديگري حاكي است كه ارتش عراق تعدادي توپ155 ميلي‌متري خودكششي از فرانسه دريافت كرده است و درحال‌حاضر، نيروهاي توپخانه‌ در مدرسه ناصريه بغداد درحال آموزش چگونگي استفاده از آن مي‌باشند.(14) اكسپرسو روزنامه معتبر پرتغالي نيز از فروش بيش از 000,10 تن انواع سلاح و مهمات به عراق خبر داد. اكسپرسو نوشته است:750 تن سلاح و تجهيزات به عراق فروخته شده است. اين محموله كه عمدتاً حاوي گلوله خمپاره و ديگر مواد منفجره مي‌باشد، به‌وسيله كشتي دانماركي "ارسوس" ارسال شده است. اين روزنامه افزوده است: فروش اين سلاح‌ها و مهمات جنگي در چارچوب قراردادي كه سال گذشته ميان بغداد و شركت "اندپ"(صنايع ملي دفاعي) امضا شد، انجام مي‌شود. براساس قرارداد مذكور، پرتغال متعهد شده است كه 200,10 تن سلاح و تجهيزات به عراق بفروشد. پرتغال صنايع گسترده‌اي درزمينه نظامي دارد و قسمتي از سلاح‌هاي سبك موردنياز عراق را تأمين مي‌كند. عراق نيز به‌نوبة خود، عمده‌ترين فروشنده نفت به پرتغال است.(15) 336 يك خودرو تويوتا حامل نيروهاي نظامي(16) كه در جاده شرق مريوان به‌سمت پايگاه "باغان" در حركت بود، روي مين رفت و هم‌زمان با انفجار مين، تعدادي از عناصر ضد‌انقلاب از ارتفاعات اطراف جاده به‌سمت خودرو تيراندازي كردند كه با رسيدن نيروهاي كمكي، مهاجمان از منطقه دور شدند.(17) در اين حادثه، يك نفر به شهادت رسيد و 3 نفر مجروح شدند.(18) در واقعه ديگري، يك گروه تجسس مين‌ياب در پايگاه كچل‌آباد (23 كيلومتري شمال‌غربي سردشت) هنگام كاوش جاده، با مين برخورد كرد كه براثر انفجار مين، يك سرباز به شهادت رسيد و يك سرباز نيز مجروح شد.(19) در جاده اروميه ـ سلماس نيز عناصر گروه‌هاي غير‌قانوني پس از متوقف‌كردن يك دستگاه لندرور سازمان بهداشت شهرستان خوي، آن را به سرقت بردند.(20) 337 درگيري ميان نيروهاي امنيتي جمهوري اسلامي ايران و گروه‌هاي تروريستي در شهرهاي مختلف كشور همچنان ادامه دارد. در اين درگيري‌ها نيروهاي امنيتي ايران ضربات مؤثري به اين گروه‌ها وارد آوردند. يك گروه عمليات سازمان مجاهدين خلق (منافقين) سوار بر يك خودرو سواري تويوتا، به‌سمت نيروهاي سپاه پاسداران انقلاب كه درحال اجراي مأموريت در پست كنترل جاده نورآباد از توابع كازرون بودند، تيراندازي كردند كه به شهادت يك پاسدار انجاميد.(21) نيروهاي خودي بدون درنگ، اين افراد را تعقيب كردند و توانستند 2 نفر از آنان را دستگير كنند و نفر سوم كه به‌سوي نيروهاي خودي تيراندازي كرده بود، موفق به فرار شد. يكي از اين 2 نفر از توابين قبلي سازمان مجاهدين خلق و ديگري از اعضاي فراري سازمان در نورآباد بود.(22) به گزارش كميته انقلاب اسلامي مركز، ساعت 2 بامداد، يكي از نيروهاي بسيج سپاه پاسداران پايگاه "آل احمد" شهرك ولي‌عصر(عج) واقع در جاده ساوه، هدف گلوله ژ3 چند تن از عناصر سازمان مجاهدين خلق (منافقين) قرار گرفت و به شهادت رسيد.(23) در تهران نيز چند نفر از افراد سازمان مجاهدين خلق (منافقين) به پايگاه بسيج مسجد تخته‌پل (نازي‌آباد) حمله كردند كه با مقاومت افراد پايگاه و حضور مردم و نيروهاي كميته انقلاب اسلامي، ناگزير به فرار شدند. در اين حادثه به افراد پايگاه آسيبي نرسيد.(24) همچنين نيروهاي گشت كميته انقلاب اسلامي، 2 نفر از عناصر مسلح سازمان مجاهدين خلق (منافقين) را سوار بر يك خودرو هيلمن، در محل قرار سازماني در خيابان گيشا شناسايي كردند. اين افراد به‌محض آگاهي از افشاي هويتشان، به‌سوي نيروهاي كميته تيراندازي كردند كه در درگيري ايجادشده، يكي از آنان كشته و ديگري زخمي و دستگير شد.(25) امروز 7 نفر از اعضاي سازمان نيز در چند شهر ازجمله 2 نفر در تهران،(26) 3 نفر در نور(27) و 2 نفر نيز در برخوار شهرستان شاهين‌شهر دستگير شدند.(28) درپي كسب اطلاعاتي مبني‌بر حضور تعدادي از اعضاي چريك‌هاي فدايي خلق (گروه اشرف دهقان) شاخه بندرعباس، در شهرستان اروميه، سپاه پاسداران اين شهر محل اختفاي آنان را در دو خانه تيمي شناسايي و محاصره كرد. در درگيري ايجادشده در اين دو محل، 5 نفر از اعضاي اين گروه ازجمله يكي از كادرهاي مهم سازمان در بندرعباس، كشته شدند. از اين خانه‌هاي تيمي، مقداري تجهيزات نظامي و اسناد سازماني به دست آمد. بخشي از اسناد نيز لحظاتي قبل از دستگيري به‌دست اعضاي گروه، به آتش كشيده شد.(29) 338 به‌دنبال پيروزي نيروهاي جمهوري اسلامي ايران در عمليات محرم و همچنين دعوت امام از مردم براي حضور در جبهه‌ها، ميزان داوطلبان اعزام به جبهه افزايش چشمگيري يافته است. امروز گروه‌هاي داوطلب مردمي از شهرستان‌هاي مختلف استان لرستان، شهريار، اصفهان، لارستان، دزفول، بابل، باختران، ارسنجان، ساوه، اصطهبان، كرج، قائن، شهرهاي مختلف استان سيستان‌وبلوچستان، يزد، زارچ و قشم عازم جبهه‌هاي جنگ شدند.(30) همچنين به گزارش كيهان، به‌دنبال پيروزي اخير رزمندگان اسلام در جنگ عليه عراق و همچنين درپي انتشار فتواي امام، گروه‌هاي مختلف، ضمن ارسال پيام‌هاي تبريك و تهنيت به مناسبت اين پيروزي بزرگ، آمادگي خود را براي اعزام به جبهه‌ها اعلام كردند. اسامي اين گروه‌ها به شرح زير است: جامعه انجمن اسلامي بازار و اصناف، انجمن اسلامي بانك مركزي قم، مديريت سياسي ايدئولوژيك نيروي دريايي جمهوري اسلامي ايران، كاركنان سازمان برنامه و بودجه، انجمن اسلامي منطقه 16 پستي، ستاد هماهنگي انجمن‌هاي اسلامي ادارات و مؤسسات دولتي، انجمن اسلامي نسخه‌پيچان و كارگران داروخانه‌هاي تهران و حومه مستقر در خانه كارگر و كانون بازنشستگان كشوري جمهوري اسلامي ايران.(31) جانبازان انقلاب اسلامي در آلمان غربي و كاركنان سفارت جمهوري اسلامي در تركيه نيز با ارسال نامه‌اي، آمادگي خود را براي حضور در جبهه‌هاي جنگ اعلام كردند. علاوه‌براين، حزب الدعوه اسلامي عراق در اطلاعيه‌اي ضمن تشريح اهداف خود، آمادگي افراد و هوادارانش را براي اعزام به جبهه‌هاي نبرد اعلام كرد.(32) سپاه منطقه 10 كشوري (استان تهران) نيز در همين ‌باره اطلاعيه‌اي را به‌منظور اعزام مجدد نيروهاي داوطلب مردمي به شرح زير صادر كرد: پيرو فتواي جديد امام مبني‌بر اعزام نيرو به جبهه‌هاي نبرد حق عليه باطل و استقبال شديد و ازدياد برادران رزمنده اعزام مجدد در روز چهارشنبه 19 آبان 1361 به مركز نيروي اعزام سپاه پاسداران انقلاب اسلامي منطقه 10، بعضي از اين برادران فرصت شركت در اين اعزام را نيافتند. بنابراين، بدين‌طريق از همه برادران عزيزي كه داوطلب اعزام مجدد مي‌باشند، تقاضا مي‌شود با دردست‌داشتن معرفي‌نامه از بسيج شهرهاي استان تهران و مناطق ديگر بسيج، روز شنبه 22 آبان 1361 به محل اعزام نيروي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي منطقه 10 (لانه جاسوسي) مراجعه كنند.(33) 339 آيت‌الله خامنه‌اي رئيس‌جمهور، در ديدار با وزير نفت و هيئت‌مديره شركت ملي نفت ايران سخناني ايراد كرد. محورهاي اصلي سخنان ايشان عبارت بود از: وجود نفت به‌عنوان يك وسيله اقتصادي و حربه سياسي؛ تلاش قدرت‌ها براي به‌دست‌داشتن جريان نفت و استفاده آنها از اين ماده در اجراي سياست‌هاي سلطه‌طلبانه عليه كشورهاي محروم؛ قرين‌شدن نفت با فساد و تباهي در كشورها و چشم‌انداز سياست خارجي ايران براي استفاده از نفت براي مقاصد انسان‌دوستانه و كمك به ملل مستضعف. رئيس‌جمهور در بخش‌هايي از سخنان خود اظهار كرد: امروز نفت براي ما يك وسيله اقتصادي و حربه سياسي است؛ بنابراين، هرگونه تلاش و حركتي كه شما دراين‌زمينه انجام مي‌دهيد، مستقيماً به سود انقلاب اسلامي است و در حركت و شتاب آن تأثير مي‌گذارد. وي ضمن تقدير از تلاش كاركنان صنعت نفت و كارمندان مسلمان و فعال شركت ملي نفت براي افزايش ظرفيت توليدي كشور، به بروز استعدادهاي جوان و افراد كارآمد براي رسيدن به خودكفايي در تعميرات و تأمين قطعات يدكي موردنياز اين صنعت پس از پيروزي انقلاب اسلامي اشاره كرد و در تشريح راه‌هاي استفاده ابرقدرت‌ها از نفت براي به زير سلطه درآوردن ملل مستضعف گفت: نفت، اين وسيله‌اي كه ده‌ها سال است بسياري از فعاليت‌هاي اقتصادي و به‌تبع آن سياسي ما بر محور آن مي‌چرخد، در سراسر جهان يك قدم هم موجب تعالي انسانيت و ارزش‌هاي انساني نشده، بلكه برعكس از چند جهت ملت‌ها را زير فشار قرارداده است. وي افزود: به‌محض اينكه بوي نفت از هر زميني بلند شده است، قدرت‌هاي جهاني به سراغ اين كشورها رفته و با انواع حيله‌ها و با هر وسيله‌اي كه برايشان ممكن بوده، اين كشورها را به زير سلطه استكباريشان درآورده‌اند. نفت موجب شده است عده‌اي انسان زير سلطه مستكبران قرار گيرند. وي همچنين گفت: نفت پس از استخراج و فروش نيز در بعضي از كشورهاي منطقه سبب ايجاد چنان فاصله طبقاتي در بين مردم شده است كه در محاسبات عادي در تصور انسان نمي‌گنجد و در بعضي كشورهاي ديگر موجب شده كه فرهنگ بيگانه همراه با فساد و تباهي عميق بر ملت‌ها حاكم شود و اين چيزي است كه به‌عمد‌، براي حاكم‌كردن آن، تلاش و كوشش مي‌شود. رئيس‌جمهور در ادامه افزود: اگر امروز بخواهند براي نفت يك كارنامه اعمال بنويسند، در اين كارنامه چيزي جز جنگ، فساد، استكبار، تباهي و به‌زنجيركشيدن انسان‌ها مشاهده نمي‌شود. امروز طوري شده است كه هرجا نفت وجود دارد، وسيله تباهي است. امروز بعضي از كشورهاي جهان به‌دليل نيازشان به نفت، به نوكري، دريوزگي و سرسپردگي به استعمار و استكبار جهاني سوق داده مي‌شوند. آيت‌الله خامنه‌اي با اشاره به اهداف انقلاب اسلامي كه استفاده از نفت در خدمت ارزش‌هاي انساني است، گفت: ما كشوري نفت‌خيز هستيم كه به‌دليل چشمداشت بيگانگان در گذشته، بارها لطمه ديده‌ايم، ولي بعد از اين مي‌خواهيم نفت را وسيله‌اي براي تعالي و اوج فرهنگ انساني قرار دهيم و جزء اهداف ماست كه روزي، نفت را در خدمت ملل مستضعف قرار دهيم و با حربه نفت موجب شويم كه قدرت‌هاي بزرگ نفتي در دنيا، بر كشورهاي كوچك سلطه نيابند. رئيس‌جمهور افزود: ما مي‌خواهيم به كشورهايي كه به‌دليل نياز به نفت، پول نفت و صنايع نفتي وابسته به آن، به‌سوي استكبار جهاني سوق پيدا مي‌كنند، بگوييم كه به آن‌طرف نرويد، زيرا ما هر آنچه داريم كمك مي‌كنيم. به شما نفت و حتي نفت ارزان مي‌دهيم. ما مي‌خواهيم با حربه نفت سبب شويم كه استكبار جهاني از اين منطقه رانده شود و امروز نيز نفت جمهوري اسلامي ايران در خدمت همين هدف‌ها و اصالت‌ها و ارزش‌هاي انساني قرار دارد.(34) 340 "لئونيد برژنف" صدر هيئت‌رئيسه و رهبر حزب كمونيست شوروي درگذشت. خبرگزاري تاس از مسكو ساعت 11:30 صبح امروز، اين خبر را اعلام كرد و گزارش داد: وي روز گذشته ساعت 9 صبح براثر سكته قلبي در سن 78 سالگي درگذشته است. برژنف از سال 1960، به رياست هيئت‌رئيسه عالي شوروي برگزيده شده بود. منابع آگاه، از "يوري آندروپف" رئيس سابق ك.گ.ب، "ك.پو.پرنكف" عضو سابق دفتر سياسي حزب كمونيست شوروي و "ويكتور گريشين" رهبر حزب كمونيست مسكو به‌عنوان جانشينان احتمالي برژنف نام برده‌اند. مراسم رسمي تدفين برژنف روز دوشنبه 15 نوامبر (24 آبان) در ميدان سرخ مسكو، برگزار مي‌شود و جنازه وي در اين مدت در كاخ سنديكاها قرار داده خواهد شد. در همين حال، به‌دنبال اعلام اين خبر، واحدهايي از ارتش شوروي در راه‌هاي خروجي شهر مسكو مستقر شده‌اند و محدوديت‌هايي براي خروج از اين شهر اعمال مي‌كنند. واحدي از سربازان ارتش شوروي نيز در حوالي ميدان سرخ مستقر شده‌اند و مانع ورود افراد متفرقه به اين ميدان مي‌شوند.(35) 341 سومين اجلاس سران كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج‌فارس امروز با انتشار بيانيه‌اي در بحرين به كار خود پايان داد. مهم‌ترين توافق سران كه محوري‌ترين دليل برگزاري نشست بوده و در بيانيه اين شورا نيز منعكس شده است، حمايت لفظي از عراق بود. شوراي همكاري خليج‌فارس تصميم درباره ساير موضوعات مانند "ادغام اقتصادي كامل بين كشورهاي شورا" و "ايجاد بازار مشترك" براي تحقق پاره‌اي مقدمات را به 3 ماه بعد موكول كرد. علاوه‌براين، اعضاي اين شورا درباره "طرح‌هاي مربوط به دفاع مشترك" و" پيمان داخلي براي مقابله با خرابكاري‌" به توافق نهايي نرسيدند و در بيانيه فقط گفته شد كه رهبران كشورهاي عرب حاشيه خليج‌فارس، طرح‌هايي را كه وزيران دفاع اين كشورها تهيه كرده بودند، به تصويب رساندند.(36) به‌دنبال پايان اين نشست، خبرگزاري‌ها اعلام كردند كه رهبران شوراي همكاري خليج‌فارس پس از سه روز نشست بي‌وقفه، اجلاس را با اختلاف‌نظر درزمينة دفاع دسته‌جمعي و تدابير امنيت داخلي پايان دادند و (در بيانيه خود) ايران را به‌دليل حمله به خاك عراق سرزنش كردند. اين خبرگزاري‌ها افزودند: در بيانيه پاياني اجلاس تأكيد شده است كه گذشتن نيروهاي ايراني از مرزهاي بين المللي، تحولي وخيم است كه امنيت جهان عرب را تهديد و حاكميت آنها را نقض مي‌كند. در اين بيانيه از تلاش‌هاي عراق براي رسيدن به صلح تقدير شده است.(37) خبرگزاري آسوشيتدپرس از بحرين، درباره دستاوردهاي اين اجلاس گزارش داد: بيانيه پاياني اجلاس هشدار داد كه عمل ايران عليه عراق، خطراتي براي امنيت كشورهاي عربي دارد و اين كشورها متعهد به حمايت از عراق در تلاش‌هايش براي خاتمه جنگ از راه‌هاي مسالمت‌آميز هستند. اين بيانيه به تعهدات پان‌عربي براي كمك به عراق در جنگ اشاره‌اي نكرده و هيچ‌گونه ابتكار صلحي نيز ازسوي شركت‌كنندگان در اجلاس براي خاتمه جنگ 25 ماهه مشخص نشده است. امضاكنندگان بيانيه، شاه فهد (عربستان سعودي)، سلطان قابوس (عمان)، شيخ عيسي‌بن‌سلمان (بحرين)، جابر الاحمد (كويت)، خليفه‌بن‌حمد (قطر) و زايدبن‌سلطان (امارات متحده عربي) بودند. در اين بيانيه گفته شده كه اجلاس سران، تحولات جنگ عراق و ايران را با نگراني مفرط بررسي كرده است. اعضاي شورا عبور ايران از مرزهاي بين‌المللي عراق را موضوع مهمي دانسته‌اند كه جهان عرب را با خطرهايي مواجه خواهد كرد و تهديدي عليه امنيت و حق حاكميت آنها خواهد بود. در اين بيانيه، شوراي همكاري خليج (فارس) حمايت خود را از عراق در تلاش‌هايش براي خاتمه جنگ ازطريق مسالمت‌آميز تصريح و به پشتيباني 6 كشور شورا از ميانجيگري كارگروه منتخب سازمان اجلاس اسلامي، كارگروه كشورهاي غير‌متعهد و تلاش‌هاي سازمان ملل براي خاتمه جنگ تأكيد كرده است. براساس اين بيانيه كه عبدالله بشاره دبيركل شورا، هنگام اختتام جلسه قرائت كرد، از ايران خواسته شده است كه به اين ميانجيگري‌ها پاسخ مثبت دهد.(38) راديو مونت كارلو در گزارشي از اين اجلاس، به پاره‌اي از مباحث و مذاكرات طرح‌شده در اجلاس پرداخته و با اعلام اينكه نخستين انگيزه تشكيل سومين اجلاس شوراي همكاري، پرداختن به جنگ ايران و عراق بوده است،(39) به نقل از منابع مطلع شورا اعلام كرد: بااينكه رهبران 6 كشور عربي در ابتدا خواستار اتخاذ تدبيري شديد عليه ايران شدند، تصميم گرفتند يك هيئت در سطح عالي تشكيل دهند و آن را جهت ميانجيگري در جنگ ايران و عراق، روانة تهران و بغداد كنند. اين رهبران تصميم گرفتند نقش ميانجيگري تازه را كشورهايي چون سوريه، امارات و الجزاير* ايفا كنند. احتمالاً عربستان و كويت باتوجه‌به مناسبات خوب خود با سوريه، آن كشور را قانع كنند تا نقش حساس خود را در امر ميانجيگري به عهده بگيرد.(40) ازجمله اخبار حاشيه‌اي مرتبط با اجلاس كه خبرگزاري آلمان آنها را مخابره كرده، اعلام سفر وزير امور خارجه فرانسه به‌عنوان يكي از تأمين‌كنندگان عمده تسليحات عراق، به چند كشور خليج‌فارس است. در گزارش اين خبرگزاري آمده است: وزارت خارجه فرانسه اعلام كرد كه "كلود شسون"وزير خارجه فرانسه، براي ديدار از كويت، بحرين و قطر، سه‌شنبه آينده راهي خليج‌فارس خواهد شد و قرار است درباره اوضاع خاورميانه و تحولات جنگ عراق و ايران با رهبران اين كشورها بحث و گفت‌وگو كند.(41) 342 راديو بي‌بي‌سي در تحليل سياسي امروز خود، به تأثير سوء موفقيت عمليات محرم بر روحيه نيروهاي ارتش عراق و نگراني‌هاي ايجادشده از آن در بين سران كشورهاي حامي عراق اشاره كرد. اين راديو عنوان كرد: ناظران غربي چنين گمان مي‌كنند كه پيروزي‌هاي اخير ايران، عزم نيروهاي عراق را سست كرده و ممكن است خطر بزرگي براي صدام باشد. گزارش‌هاي رسيده از اردن، حاكي‌از آن است كه گفته‌هاي ايرانيان اعتبار بيشتري دارد. اين گزارش‌ها مؤيد آن است كه نيروهاي ايران، يك تيپ عراق را كاملاً منهدم كرده‌اند و در خط دفاعي عراق، شكاف بزرگي پديد آورده‌اند. اين گزارش‌ها همچنين حاكي است كه روحيه نيروهاي عراقي تضعيف شده و فرارهاي دسته‌جمعي سربازان عراقي هنگام حمله ايران، قدرت دفاعي عراق را تضعيف كرده است. بي‌بي‌سي در ادامه افزود: ديروز بدران نخست‌وزير اردن، براي ارزيابي موقعيت جنگ، به بغداد سفر كرد و امروز قرار است ملك حسين براي مذاكره با صدام حسين به بغداد برود كه سفري غير‌منتظره مي‌باشد.* اردن، متحد اصلي عراق در جنگ با ايران است و مقامات اردن درباره بخت‌برگشتگي عراق در جنگ اظهار نگراني كرده‌اند. هم‌زمان، خبرگزاري عربستان سعودي اعلام كرده است كه شوراي همكاري خليج‌فارس كه اعضاي آن نگران نتيجه جنگ ايران و عراق هستند، مي‌خواهند از سوريه و الجزاير بخواهند كه ايران را به مذاكره با عراق ترغيب كنند. سوريه و الجزاير، روابط خوبي با ايران دارند و سوريه آشكارا پشتيباني خود را از ايران در جنگ اعلام كرده است. پافشاري ايران بر شرايطش جهت خاتمه جنگ، با پيروزي‌هايي كه اخيراً در جبهه‌ها به‌ دست آورده است، سخت‌تر مي‌شود و رهبران ايران آشكارا خواهان سرنگوني صدام حسين و حزب بعث عراق هستند.(42) اين راديو همچنين به نقل از گزارش مشابهي كه در روزنامه گاردين (چاپ لندن) درج شده است، اعلام كرد: حملات ايراني‌ها موجب فرار يك تيپ عراقي مستقر در خط تدافعي ميان شهرهاي "كوت" و "عماره" شد. اخبار مربوط به آخرين عقب‌نشيني عراق، بدران نخست‌وزير اردن را وادار كرد كه با عجله به بغداد سفر كند. ترس عراقي‌ها از آن است كه مبادا ايرانيان در نقطه‌اي مستقر شوند كه از آنجا بتوانند راه اصلي بغداد ـ بصره را در تيررس توپخانه خود قرار دهند. عراقي‌ها اميدوارند باران‌هاي زمستاني كه ميدان جنگ را به باتلاقي عبورناپذير تبديل مي‌كند، پيشروي ايرانيان را به‌سوي نيروهاي روحيه‌باخته عراقي متوقف كند.(43)

منابع و مآخذ روزشمار 1361/08/20