1363.04.21

روزشمار جنگ سال 1363 1363.04.21
نام‌های دیگر	بیست و یک تیر
تاریخ شمسی	1363.04.21
تاریخ میلادی	12 ژوئیه 1984
تاریخ قمری	12 شوال 1404

1360.04.21

1361.04.21

1362.04.21

1364.04.21

1365.04.21

1366.04.21

1367.04.21

گزارش- 1

1. افراد وابسته به گروه‏های مسلح غیرقانونی امروز نیز در مناطق کردنشین کشور تحرکات و اقداماتی را علیه نیروهای نظامی و مردم عادی انجام دادند. فرمانداری سنندج در گزارشی اعلام کرد عناصر ضدانقلاب در محور سنندج - کامیاران، با اجرای کمین در مسیر یک دستگاه تراکتور سپاه ٣ نفر از سرنشینان آن را شهید و ٢ نفر دیگر را زخمی کردند. در کامیاران نیز افراد مسلح غیرقانونی یک دستگاه آمبولانس متعلق به ژاندارمری را به آتش کشیده و ٢ سرباز سرنشین آن را به شهادت رساندند. عناصر ضدانقلاب در اقدامی دیگر امشب ٢ نفر (پدر و پسر) از اهالی روستای گولان سلماس را در نزدیکی این روستا، اعدام کردند. عوامل حزب دمکرات در محور بانه - سقز، علیه نیروهای خودی اجرای کمین کردند. در این حادثه یکی از افراد ژاندارمری زخمی شد و ٢ نفر نیز اسیر شدند. علاوهبراین براثر انفجار ٣ عدد مین در حوالی بانه، ٣ تن از نیروهای خودی زخمی شدند و ٢ دستگاه تراکتور هم منهدم شد. یک دستگاه کمپرسی اداره راهوترابری در نزدیکی چمزرشک از توابع جوانرود (استان باختران) به کمین افراد مسلح افتاد و ٤ نفر از سرنشینان آن به اسارت درآمدند. امروز همچنین عناصر کومه‏له با حمله به پایگاه شیخ چوپان سپاه سقز دو گلوله آر.پی.جی بهسمت این پایگاه شلیک کردند. در این واقعه هیچ‏گونه تلفاتی به نیروهای خودی نرسید. درهمینحال، واحد اطلاعات سپاه اشنویه در گزارشی اعلام کرد: صبح امروز ٤٠ نفر از چته‏های حزب دمکرات جاده شهدا در نزدیکی روستای سیکانی شهرستان اشنویه را به مدت یک ساعت مسدود و ماشین‏ها را بازرسی کردند. افزونبر اقدامات و تحرکات مذکور، امروز یک دسته از افراد کومه‏له، در روستاهای منطقه دشت‏بیل اشنویه، بستگان افرادی که بهتازگی برای کمک به نیروهای دولتی مسلح شده‏اند را مورد تهدید قرار دادند.

گزارش- 2

2. در جریان اقدامات نیروهای خودی در استان‏های باختران، کردستان و آذربایجان‏غربی، تعدادی از عناصر محارب کشته، زخمی یا دستگیر شدند. امروز نیروهای سپاه جوانرود (استان باختران) در منطقه کوه زرد با عوامل حزب دمکرات درگیر شدند. در این درگیری ٥ نفر از افراد این حزب کشته و ٤ تن مجروح شدند. در درگیری نیروهای سپاه با عناصر گروههای مسلح غیرقانونی در روستای جبرائیلان سنندج - که از اواخر دیشب آغاز شده بود و صبح امروز به پایان رسید - ٤ نفر از مهاجمان کشته و تعدادی زخمی شدند؛ در این درگیری یک نفر از نیروهای خودی و یک تن از اهالی روستا مجروح شدند. در روستای انبارآب دیواندره نیز براثر عملیات کمین نیروهای خودی، ٢ نفر از عناصر ضدانقلاب کشته و ٢ نفر دیگر زخمی شدند. همچنین امروز نیروهای سپاه پیرانشهر یک نفر از عناصر حزب دمکرات را دستگیر کردند. نیروهای کمیته انقلاب اسلامی باختران هم ٤ نفر از هواداران سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و ٦ نفر دیگر را به اتهام خروج غیرقانونی از کشور بهمنظور انجام فعالیت‏های ضدانقلاب دستگیر کردند.

گزارش- 3

3. روند تسلیمشدن افراد گروه‏های مسلح ضدانقلاب به نیروهای خودی در مناطق غرب و شمالغرب کشور همچنان ادامه دارد. امروز یکی از چته‏های حزب دمکرات با همراه داشتن اسلحه و مهمات، خود را تسلیم پایگاه سپاه سلماس کرد. در سقز نیز ٣ نفر از عناصر ضدانقلاب به سپاه این شهر تسلیم شدند. همچنین یکی از عناصر حزب دمکرات خود را به سپاه مریوان معرفی و تسلیم کرد. علاوهبراین، ٤ نفر از عناصر گروههای مسلح غیرقانونی نیز تسلیم سپاه پیرانشهر شدند. در بابل نیز یک نفر از عناصر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) که از سه سال پیش متواری بود خود را به سپاه این شهر معرفی کرد.

گزارش- 4

4. جلال طالبانی رهبر اتحادیه میهنی کردستان عراق و عبدالرحمن قاسملو رهبر حزب دمکرات کردستان ایران، امشب در گلاله واقع در شمالغربی سلیمانیه، با یکدیگر ملاقات کردند. در این دیدار طالبانی از قاسملو خواست تا افراد حزب دمکرات فعالیت خود را علیه نیروهای دولتی ایران در مناطق بانه و سردشت افزایش دهند. این درحالی است که به گزارش قرارگاه عملیاتی شمال‏غرب ژاندارمری، دولت عراق اخیراً به حزب دمکرات بهدلیل کاهش فعالیت آن علیه نیروهای ایرانی، تذکر داده است.

گزارش- 5

5. امروز فرمانده نیروی هوایی ارتش و امامجمعه ایذه بهطور جداگانه با رئیسجمهور دیدار کردند. سرهنگ خلبان هوشنگ صدیق فرمانده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی، در دیدار با آیت‏الله خامنه‏ای رئیسجمهور و رئیس شورایعالی دفاع، از مسائل جاری و اقدامات انجامشده درزمینه تغییر کلی روش‏ها، سیستم‏ها و دستورالعمل‏های اداری و فنی نیروی هوایی گزارش داد. وی همچنین آمادگی کامل رزمی خلبانان و کارکنان نیروی هوایی برای پاسداری از مرزهای کشور و حراست از منافع جمهوری اسلامی را در خلیجفارس اعلام کرد. امروز همچنین حجت‏الاسلام حسن پورشمسیان امامجمعه ایذه با آیت‏الله خامنه‏ای دیدار کرده و از اوضاع این منطقه گزارش داد. وی در این ملاقات، مقداری طلا و زیورآلات و چکی به مبلغ یک میلیون ریال اهدایی مردم ایذه به جبهه‏ها را تقدیم رئیس شورایعالی دفاع کرد.

گزارش- 6

6. رئیس مجلس شورای اسلامی امروز در جمع گروهی از روحانیون شیعه و سنی از اقوام بلوچ، ترکمن، کرد و عشایر چهارمحال و بختیاری، ضمن اشاره به وحدت موجود میان اقشار مختلف ایران، تحرکات اخیر در منطقه را نشانه واهمه استکبار جهانی از انقلاب اسلامی و قدرت نظام جمهوری اسلامی دانست. حجتالاسلاموالمسلمین هاشمی رفسنجانی با بیان اینکه «بدون شک این وحدت و همدلی بهخاطر نفوذ اسلام و نفوذ رهبری و حسن [حس] وطندوستی آنهاست»، به برگزاری نشستهای مختلف اخیر در بغداد، لندن و هلسینکی اشاره کرد و افزود: «در اینها جمهوری اسلامی را محکوم کردند. یعنی منحرفان اخلاقی و خودفروختگان و دلالان جاسوسی دنیا و سرمایه‏داران و استکبار جهانی بهخاطر وحشتی که از انقلاب اسلامی و حرکت محرومین دارند در دنیا با هم علیه اسلام هم‏صدا می‏شوند.» نماینده امام در شورایعالی دفاع همچنین درخصوص تحرکات اخیر منطقه‏ای ازجمله سفر فرانسوا میتران به اسرائیل و تحرکات مقامات مصر، سودان و عربستان، اظهار کرد: «اینها همه بهخاطر این است که احساس کرده‏اند ممکن است جمهوری اسلامی با یک حرکت رژیم عراق را ساقط کند و به همه این تلاش‏های مذبوحانه خاتمه دهد. ما ضمن اینکه در میدان جنگ همهگونه آمادگی را برای حرفزدن داریم، هنوز انتظار داریم که دشمنان توجه بکنند و بدون خونریزی و بدون اینکه ما احتیاج به یک حرکت وسیع نظامی داشته باشیم بر سر عقل بیایند و شر این سرطان منطقه و این جرثومه فساد حزب بعث را کم کنند تا مجبور نشویم با کشتن سربازان عراقی و با عمل جراحی این غده را برداریم.»

گزارش- 7

7. گروهی از نیروهای ستاد پشتیبانی جنگ جهاد سازندگی بههمراه تعدادی از خانواده‏های شهدای این ستاد با رئیس دیوانعالی کشور دیدار کردند. در ابتدای این دیدار، یکی از مسئولان نهاد مذکور از چگونگی فعالیت قرارگاه‏های مختلف واحدهای پشتیبانی جنگ جهاد سازندگی در جبهه‏های غرب و جنوب و همچنین خدمات جهاد سازندگی در مناطق دورافتاده کشور گزارش داد. سپس آیتالله موسوی اردبیلی با اشاره به شکل‏گیری جهاد سازندگی بهعنوان «یک ضرورت برای خدمت به محرومین و مستضعفان» از خدمات این نهاد در مناطق مختلف کشور و جبهه‏های جنگ تجلیل کرد. وی همچنین گفت: جهاد سازندگی باتوجهبه بافت مردمی‏اش «عمده فعالیت‏های خود را در روستاها و به نفع محروم‏ترین اقشار جامعه و در جبهه‏های نبرد نور علیه ظلمت و در جهت یاری رزمندگان اسلام در دفاع از مرزهای عقیده و کیان اسلامی متمرکز کرده است.» رئیس دیوانعالی کشور با اشاره به تلاش‏هایی که برای برهم‏زدن امنیت خلیجفارس انجام می‏شود، افزود: «استکبار جهانی و در رأس آنها امریکای جهان‏خوار مطمئن باشد که هرگونه تلاشی برای ضربهزدن به نظام جمهوری اسلامی و در هر نقطه‏ای که صورت گیرد نفعی برای آنان دربر نخواهد داشت و تنها موجب تثبیت این نظام الهی و انسجام هرچه بیشتر ملت مسلمان ما برای تداوم و استمرار مبارزه با دشمنان ملت‏های تحت ستم جهان خواهد شد.»

گزارش- 8

8. وزیر امور خارجه ایران امروز پس از دیدار با نخستوزیر سوریه و رئیس شورای ملی فلسطین، به دیدار دوروزه خود از سوریه پایان داد. ولایتی در آخرین روز اقامت خود در سوریه، امروز در دمشق با عبدالرئوف الکالم نخستوزیر سوریه، دیدار و درزمینه اوضاع جاری منطقه و گسترش روابط دوجانبه با وی گفتوگو کرد. وزیر امور خارجه ایران همچنین امروز با خالد الفهوم رئیس شورای ملی فلسطین، دیدار کرد. در این دیدار خالد الفهوم ضمن بیان مطالبی درمورد وضعیت فلسطینیان و آخرین تحولات در سازمان آزادیبخش فلسطین و نیروهای فلسطینی، گفت: «خط سازش در سازمان آزادیبخش فلسطین درحال تضعیف [است] و وحدت نیروهای مترقی فلسطین می‏تواند توطئه‏های امپریالیزم و صهیونیسم را خنثی سازد.» علیاکبر ولایتی نیز ضمن اشاره به عزم جمهوری اسلامی ایران برای مبارزه با رژیم صهیونیستی و مقابله نیروهای مبارز لبنان با نیروهای صهیونیستی و چندملیتی خاطرنشان کرد: «جمهوری اسلامی ایران تا آخر در کنار مردم فلسطین و انقلابیون فلسطینی در مبارزه ایشان برعلیه رژیم صهیونیستی خواهد ایستاد.» علیاکبر ولایتی شامگاه امروز هنگام بازگشت به تهران، درباره مذاکرات انجامشده در این سفر گفت: «در ملاقات با مقامات سوری یک بار دیگر بر این نکته تأکید شد که عامل اصلی جنگ و تشنج در منطقه صدام است و برای رفع جنگ و تشنج این عامل باید برداشته شود. ... هر دو کشور همچنین بر این نکته اتفاقنظر داشتند که علیرغم میل استکبار جهانی و نماینده آن، باید مانع گسترش جنگ شویم؛ زیرا صدام بهلحاظ ناتوانی سعی در گسترش تشنج و جنگ در منطقه دارد.» وزیر امور خارجه همچنین ضمن اشاره به دیدارهای خود با علمای شیعه و سنی لبنان افزود: «در این گفتوگوها نقطهنظرات جمهوری اسلامی ایران مورد بحث قرار گرفت و هماهنگی‏های لازم درمورد مبارزه مشترک با امپریالیزم و صهیونیزم به عمل آمد.»

گزارش- 9

9. همزمان با اعلام خبر سفر قریب‏الوقوع وزیر امورخارجه آلمانغربی به ایران، گمانه‏زنی درباره مفاد مذاکرات طرفین ازجمله روابط اقتصادی دو کشور و جنگ ایران و عراق آغاز شده است. امشب رادیو کلن اعلام کرد هانس دیتریش گنشر وزیر امور خارجه جمهوری فدرال آلمان، از روز ٢١ ژوئیه (٣٠ تیر) دیدار دوروزهای از ایران خواهد داشت. به گزارش این رادیو، گنشر اولین وزیر کابینه آلمان فدرال و اولین وزیر امور خارجه یک کشور عضو جامعه اروپایی* است که به ایران سفر می‏کند. براساس این گزارش، آلمان با ادامه رویه بیطرفانه خود در جنگ ایران و عراق، به هیچ‏گونه فعالیت میانجیگرانه‏ای دراینزمینه دست نخواهد زد. گفتنی است شماری از نمایندگان بلندپایه بخش اقتصادی آلمان در این سفر همراه گنشر خواهند بود. خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز امروز با اشاره به این سفر، از بن گزارش داد: وزارت امور خارجه آلمان‏غربی تأکید کرد گنشر هیچ‏گونه قصدی برای میانجیگری در جنگ ایران و عراق ندارد. بهگفته سالاری سفیر ایران در بن، گنشر در تهران با رئیسجمهور، رئیس مجلس، نخستوزیر و وزیر امور خارجه ایران دیدار خواهد کرد. وی همچنین گفت وزیر امور خارجه آلمان بعدازظهر جمعه آینده (٢٩ تیر) به تهران عزیمت و بعدازظهر یکشنبه (٣١ تیر) تهران را ترک خواهد کرد. براساس این گزارش، در محافل بن گفته می‏شود که بهمنظور رعایت بیطرفی آلمانغربی در جنگ بین ایران و عراق، قرار است در هفته‏های آتی طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق، به بن سفر کند. درهمینحال، خبرگزاری آلمانغربی از آغاز حرکت دیپلماتیک عمده آلمانغربی برای تعمیق روابط این کشور با طرفین درگیر در جنگ خلیجفارس خبر داد. به گزارش این خبرگزاری، اقدام دولت آلمانغربی مبنیبر اعلام همزمان اخبار مربوط به سفر وزیر امور خارجه این کشور به تهران و دیدار آتی وزیر امور خارجه عراق از بن، نشاندهنده علاقه آن کشور به داشتن روابط حسنه مساوی با ایران و عراق است. منابع دیپلماتیک در بن میگویند، گنشر با درمیانگذاشتن برنامه این سفر با امریکا و دیگر متحدان غربی آلمان فدرال، بهعنوان مفسر سیاست‏های غرب راهی تهران می‏شود؛ ازاینرو وی در سفر به تهران با تأکید بر علاقه غرب به پایانیافتن جنگ، خواستار گسترش روابط دوجانبه بهویژه در زمینه‏های اقتصادی خواهد شد. خبرگزاری آلمانغربی در ادامه گزارش خود با اشاره به اینکه صادرات این کشور به ایران در سال گذشته به ٧/٧ میلیارد مارک (٧/٢ میلیارد دلار) رسید، درمورد روند صعودی صادرات آلمان به ایران و روند نزولی صادرات ایران به آن کشور گزارش داد: «این روند در چهارماهه اول سال ١٩٨٤ ادامه یافت که طی آن صادرات آلمان به ایران با ٣/٢٧ درصد افزایش به ٦٤/٢ میلیارد مارک (٩٢٥ میلیون دلار) رسید، درحالی‏که واردات از ایران به ٤٨٥ میلیون مارک (١٧٠ میلیون دلار) کاهش یافت یعنی ١٩ درصد کمتر از همین دوره در سال گذشته.» براساس این گزارش، حضور نمایندگانی از فدراسیون صنعتی و اتحادیه صنعتی و تجاری آلمانغربی نشان‏دهنده اهمیت اقتصادی این سفر است و نیز در این سفر امکان ازسرگیری برگزاری دوره‏های آموزشی برای کارشناسان ایرانی که پس از انقلاب متوقف شده است نیز مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. همچنین به گفته منابع دیپلماتیک در بن، گنشر در دیدارهای خود با مقامات ایرانی، مسائل مربوط به حقوق بشر را نیز مطرح خواهد کرد؛ ولی آلمانغربی پیشنهادی برای میانجیگری در جنگ بین ایران و عراق ارائه نخواهد داد چراکه از تلا‏ش‏های سازمان ملل دراینزمینه پشتیبانی می‏کند.

گزارش- 10

10. معمر قذافی رهبر لیبی، بار دیگر حمایت این کشور از انقلاب اسلامی ایران را اعلام کرد. درهمینحال، وزیر امور خارجه آلمانشرقی خواستار پایانیافتن جنگ ایران و عراق شد. رهبر لیبی در مصاحبه با هفته‏نامه آلمانی اشترن، در پاسخ به اینکه آیا حمایت عربستان و کویت از عراق و پشتیبانی سوریه و لیبی از ایران به معنای شکاف در جهان عرب است؟ گفت: «از ایران حمایت می‏کنیم ولی نه بهدلیل اینکه با عراق می‏جنگد، بلکه بهخاطر اینکه ما از انقلاب ایران حمایت می‏کنیم.» قذافی همچنین به سؤالی درباره مخالفت وی با بنیادگرایان و درعینحال حمایت از بنیادگرایان و تندروهای ایرانی گفت: «ما با همه آنچه در ایران اتفاق می‏افتد موافق نیستیم. ... [امام] خمینی، شاه و وابستگی به امریکا را در ایران از بین برده است. علاوهبراین، من نمی‏خواهم در جریانات داخلی ایران دخالت کنم.» از سوی دیگر و در ادامه اظهارنظرهای مقامات کشورهای مختلف درباره جنگ ایران و عراق، امروز وزیر امور خارجه آلمان‏شرقی در دیدار با هیئتی از اتحادیه عرب، ضرورت پایانیافتن فوری جنگ ایران و عراق را یادآور شد. وی تأکید کرد اختلافات این دو کشور باید ازطریق گفتوگو و میانجیگری‏های بین‏المللی حل شود.

گزارش- 11

11. همزمان با استقرار مجدد نیروهای سپاه در نزدیکی شهر بعلبک لبنان، وزیر دفاع سوریه از آمادگی کامل نیروهای سوری برای مقابله با هرگونه تجاوز در منطقه بقاع خبر داد. خبرنگار روزنامه کیهان در دمشق به مناسبت سفر هیئت ایرانی به سوریه، گفتوگوی کوتاهی را با وزیر دفاع این کشور انجام داد و با اشاره به احتمال تجاوز رژیم صهیونیستی به منطقه بقاع (لبنان)، وضعیت نیروهای دفاعی سوریه در این منطقه را جویا شد. ژنرال طلاس در این مصاحبه ضمن اعلام آمادگی کامل نیروهای سوری گفت: «هرگونه تجاوزی صورت گیرد با تمام نیرو به آن پاسخ خواهیم گفت. کشور ما نیروی بازدارنده و دفاعی قوی دارد ... نیروهای ما توانایی آن را دارند تا هر هدفی را در داخل اسرائیل مورد حمله قرار دهند.» وزیر دفاع سوریه همچنین درمورد کمک‏های نظامی امریکا به رژیم صهیونیستی و مناسبات سوریه با امریکا اظهار کرد: «مادامی که امریکا به حمایت از رژیم صهیونیستی ادامه دهد و به ملت‏های دیگر تجاوز کند، هیچ‏گونه سازشی ازطرف سوریه برای بهبود روابط با امریکا صورت نخواهد گرفت.» درهمینحال، امروز رادیو اسرائیل به نقل از رادیو لبنان گزارش داد: نیروهای سپاه که با فشار سوریه از شهر بعلبک در شمالشرق لبنان خارج شده و به طرابلس دیگر شهر لبنانی رفته بودند، اخیراً دوباره در نزدیکی بعلبک استقرار یافتهاند.

گزارش- 12

12. در ادامه پناهندگی مردم عراق به جمهوری اسلامی ایران، امروز حدود ١٥٠ عراقی که از این کشور رانده شده‏اند با عبور از مرزهای غربی وارد ایران شدند. این افراد که اکثر آنها را مردان بالای ٥٠ سال و زنان و کودکان تشکیل می‏دهند و عمدتاً اهل شهرهای کربلا، کاظمین، بغداد و کوت هستند، به بخش جوانرود در استان باختران انتقال داده شدند و در ستاد امداد معاودین عراقی - که زیر نظر بخشداری جوانرود و با همکاری جمعیت هلالاحمر و سپاه پاسداران فعالیت می‏کند - اسکان یافته و تحت مراقبت و درمان قرار گرفتند. یکی از پناهندگان که ١٦ساله و اهل کربلاست علت اخراج خود از عراق را خودداری از شرکت در جنگ با ایران ذکر کرد و افزود: پس از تحمل ٢٠ روز زندان و ١٠٠ ضربه شلاق نیروهای امنیتی عراق وی را در سلیمانیه این کشور رها کردهاند و سپس وی به ایران پناهنده شده است. این پناهنده عراقی همچنین گفت: «در شهرهای عراق اعدام کسانی که از جبهه فرار کرده‏اند و یا به جبهه نمی‏روند بهصورت عادی درآمده است و هر روز دهها نفر بیشتر از مردم مسلمان شهرهای کربلا و یا اهالی شهرهای شمال عراق به این سرنوشت دچار می‏شوند.»

گزارش- 13

13. مأموران امنیتی کویت صبح امروز ٦ نفر از ایرانیان مقیم این کشور را اخراج کردند. این افراد از راه مرزهای آبی جنوب، وارد بندر گناوه شده و در اردوگاه معاودین بوشهر اسکان یافتند. یکی از رانده‏شدگان درباره علت این اقدام دولت کویت به خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: «از آنجایی‏ که گفته می‏شود تعدادی کماندوی ایرانی بهوسیله چند فروند موتور لنج وارد بنادر کویت شده‏اند، مأمورین امنیتی [کویت] ایرانیان بیشتری را اخراج می‏کنند تا کماندوها بهآسانی شناسایی شوند و بههمیندلیل نیز رفتار مأمورین کویتی نسبت به گذشته در اخراج ایرانیان وحشیانه‏تر، توأم با ضربوشتم و هراس است.»

گزارش- 14

14. بهدنبال یک دوره وخامت اوضاع اقتصادی براثر فشارهای مالی ناشیاز جنگ، اقدامات دولت عراق برای احیای اقتصاد این کشور با بهره‏گیری از کمک‏های بین‏المللی و تأثیر احتمالی این اقدامات بر روند جنگ، مورد توجه روزنامه‏های غربی قرار گرفته است. روزنامه لوماتن (چاپ پاریس) در مقالهای دراینباره آورده است: تبلیغات امریکا درباره تمرکز عظیم نیروهای ایران در مرز جنوبی با عراق، به سود عراق است؛ زیرا عراقی‏ها با دستاویز قراردادن این امر خواستار کمک کشورهای غربی می‏شوند. این روزنامه همچنین به نقل از یک دیپلمات غربی در بغداد نوشت: جنگ فرسایشی فعلی به زیان عراق ارزیابی نمیشود. نویسنده این مقاله در تبیین دلایل این امر، بهبود وضع مالی عراق بهعلت اجرای یک سیاست صرفه‏جویانه، ثمربخش بودن سیاست محاصره دریایی ایران از راه حمله به نفتکش‏ها و ادامه کمک تسلیحاتی شوروی و فرانسه به عراق را ازجمله علل نوعی خوش‏بینی در بغداد به ادامه وضعیت کنونی برشمرده و افزوده است: برایناساس، اگر عراقی‏ها بتوانند حداکثر در یک سال و نیم آینده طرح‏های ایجاد لوله‏های نفتی جدید خود را بهخوبی اجرا کنند، به یک نیروی نفتی مدیترانه‏ای تبدیل خواهند شد، درحالی‏که ایران و نفت آن در چارچوب خلیجفارس و تنگه هرمز محصور خواهد ماند؛ البته این مسئله در صورتی ا‏ست که ایرانی‏ها نتوانند خطوط دفاعی نیروهای عراقی را در اطراف بصره درهم بشکنند. از سوی دیگر، امروز همین روزنامه در مقاله‏ای دیگر، درصدد ترسیم دورنمایی مثبت از وضعیت اقتصادی عراق برآمده است. به نوشته لوماتن، با نزدیکشدن میزان ذخایر ارزی عراق به صفر در پایان سال ١٩٨٣، عراقی‏ها با اتخاذ تدابیر سختگیرانه اقتصادی، سرمایه‏گذاری در امور عمرانی را در همان سال ٣٠ درصد کاهش داده و در سال جاری (١٩٨٤) نیز برای هیچ طرح بزرگ توسعه اقتصادی بودجه‏ای در نظر نگرفته‏اند؛ همچنین کاهش شدید واردات عراق باعث شده است که کسری تراز بازرگانی خارجی عراق از ٥/٨ میلیارد به ٥/١ میلیارد دلار و بدهی خارجی آن نیز از ٧/١٤ میلیارد به ٥/٣ میلیارد دلار در (انتهای) سال ١٩٨٣ کاهش یابد. از سوی دیگر، این کشور علاوهبر دریافت حداقل ٦ میلیارد دلار کمک مالی و اقتصادی در سال ١٩٨٣، در سال جاری نیز از هریک از کشورهای امریکا، فرانسه، ترکیه و ایتالیا ٥٠٠ میلیون دلار وام دریافت کرده است. لوماتن در گزارش خود افزوده است: پیش‏بینی می‏شود ظرفیت صدور نفت عراق ازطریق خط لوله ترکیه تا پایان سال جاری میلادی به ٢/١ میلیون بشکه در روز و درآمد نفتی آن نیز به ٥/٨ میلیارد دلار افزایش یابد. علاوهبراین، روزنامه امریکایی کریستین ساینس مانیتور نیز در مقالهای شرط‏بندی روی اسب، انتشار بلیت‏های بخت‏آزمایی و گرفتن اعتبار از بازارهای پولی جهان را ازجمله برنامه‏های جدید دولت عراق برای احیای اقتصاد این کشور و کاهش فشار جنگ، ذکر کرده است. به نوشته این روزنامه، «امریکا بهعنوان یک اعتباردهنده عمده به عراق، در این احیای اقتصادی نقش مهمی دارد زیرا به کمک ضمانت پولی امریکا و تخصص امریکایی است که خط لوله نفت حیاتی عراق ازطریق اردن کشیده خواهد شد.» براساس این گزارش، بخش اعظم برنامه‏های عمرانی عراق بهجز طرح‏های اساسی، تعطیل شده و واردات آن کشور نیز به نصف میزان سال قبل کاهش یافته است. این روزنامه امریکایی همچنین اضافه کرده است: گرچه اتکای اصلی عراق برای تأمین هزینه‏های جنگی به درآمدهای نفتی است، ولی کمک‏های مالی مردم (ازجمله طلا و جواهرات زنان عراق) نیز بخشی از هزینه‏های جنگ را تأمین می‏کند.

________________________________________

• جامعه اقتصادی اروپا یا بازار مشترک، یک سازمان بینالمللی است که در سال ١٩٥٧ میلادی با حضور شش کشور بلژیک، فرانسه، ایتالیا، لوکزامبورگ، هلند و آلمانغربی تشکیل شد.

سرهنگ معمر قذافی رهبر لیبی

منابع و مآخذ روزشمار 1363/04/21