1364.05.20: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''<big>روزشمار جنگ</big>''' '''<big>پنجشنبــــــه</big>''' '''<big>16 آبان 1364</big>''' '''<big>23 صفر 1406</big>''' '''<big>7 نوامبر 1985</big>''' == 1 == در تلاش برای ادامه طرح‌ریزی و آماده‌سازی عملیات گسترده سپاه پاسداران در سال جاری در منطقه فاو عراق (که منطقه عملیاتی فدک نام‌گذا...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۱: سطر ۱:
'''<big>روزشمار جنگ</big>'''
{{جعبه زندگینامه
|عنوان = روزشمار جنگ سال 1364
|نام = 1364.05.20
|نام دیگر=  بیست مرداد
|روز= 20 مرداد 1364
|تاریخ شمسی= 1364.05.20
|تاریخ میلادی= 11 اوت 1985
|تاریخ قمری= 23 ذیقعده 1405
|اسامی عملیات=
|اسامی شهدا=
|اسامی اسرا=
}}
  <div class="bootstrap-btn">[[1359.05.20]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1360.05.20]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1361.05.20]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1362.05.20]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1363.05.20]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1365.05.20]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1366.05.20]]</div>


'''<big>پنجشنبــــــه</big>'''


'''<big>16 آبان  1364</big>'''
<div style="text-align:justify">


'''<big>23 صفر    1406</big>'''


'''<big>7 نوامبر 1985</big>'''
==  گزارش- 562 ==
امروز نيز همچون روزهاي گذشته حادثة نظامي مهمي رخ نداد و تنها تبادل آتش بين نيروهاي ايران و عراق جريان داشت. براساس اطلاعية شمارة 2193 ستاد مشترك ارتش جمهوري‌اسلامي ايران، رزمندگان اسلام در مناطق عملياتي جبهه‌هاي شمالي و غرب كشور با اجراي آتش روي مواضع و استحكامات دشمن، خساراتي به آن‏ها وارد آوردند. در جبهه‌هاي جنوب نيز ضمن بررسي حركات ستون‌هاي خودرويي سنگين و تجهيزات مهندسي و كلية فعاليت‌هاي تاكتيكي ارتش عراق، به‏اجراي آتش توپخانه در سرتاسر مناطق عملياتي اين جبهه پرداختند كه آتش دقيق و مؤثر آنان در منطقة عملياتي "عين‌خوش" و "حسينيه" مانع نفوذ نيروهاي دشمن شد و آن‌ها را متواري ساخت.<ref>روزنامة جمهوري‌اسلامي، 21/5/1364، ص2.</ref>
راديو صوت‌الجماهير نيز اطلاعية نظامي شمارة 1923 عراق را خواند كه در آن آمده‏بود: «هلي‌كوپترهاي خودي عليه يگان‌هاي دشمن مستقر در برابر واحدهاي ما در بخش عملياتي شرق بصره، ضرباتي را به دشمن وارد كردند. همچنين واحدهايي از يگان‌هاي خط مقدم به وسيلة توپخانة خود، مواضع و تجمعات افراد دشمن را در بخش عملياتي شرق دجله زير آتش گرفتند.»<ref>خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشرية ‌"گزارش‌هاي ويژه"، شمارة 145، (21/5/1364)، ص 1، راديو صوت‌الجماهير، 20/5/1364.</ref>


== 1 ==
== گزارش- 563 ==
در تلاش برای ادامه طرح‌ریزی و آماده‌سازی عملیات گسترده سپاه پاسداران در سال جاری در منطقه فاو عراق (که منطقه عملیاتی فدک نام‌گذاری شده استامروز در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران جلسه‌ای با حضور فرماندهان ارشد سپاه پاسداران: رحیم صفوی فرمانده نیروی زمینی سپاه، غلامعلی رشید مسئول معاونت عملیات نیروی زمینی سپاه، عزیز جعفری فرمانده قرارگاه قدس سپاه، عباس محتاج فرمانده قرارگاه سلمان و فرمانده ناحیه 4 سپاه، احمد غلامپور (جانشين قرارگاه كربلا) و... تشکیل شد. در این جلسه مسئولان نیروی زمینی سپاه، باتوجه‌به مشکلات بسیاری که در سر راه عبور از اروندرود و اجرای عملیات در منطقه فاو وجود دارد، مخالفت جدی خود را با اجرای عملیات در این منطقه اعلام کردند و برای اجرای عملیات در مناطق دیگر پیشنهادهایی دادند.
[[رده:1]]
پايگاه شهيد "جعفريان" واقع در محور اروميه به اشنويه هدف حملة ضدانقلابيون قرار گرفت. اين حمله، به شهادت پنج تن و مجروح شدن دوازده تن از نيروهاي پايگاه انجاميد.<ref>دفتر سياسي نمايندگي امام در سپاه، نشريه ‌"رويدادها"، شمارة 59 (12/6/1364ص15.</ref>
خلاصه‌ای از گزارش امروز راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه مرکزی سپاه، درباره دیدگاه‌های مسئولان نیروی زمینی سپاه چنین است:


پس از یک‌ روز وقفه در بررسی طرح‌‌های عملیاتی ـ که صرف پیگیری کار مهندسی در مناطق عملیاتی هور و فدک (منطقه عملیاتی فاو) گردید ـ از اوایل امروز بار دیگر مباحث اصلی عملیات آغاز شد. در طول روز مسئولان نیروی زمینی سپاه گفت‌وگو‌های بسیاری کردند و درباره مطالب متعددی ازجمله تأمین شرایط لازم برای اجرای عملیات تبادل‌نظر شد. به‌تدریج مباحث گسترده‌تر و موضوعات جدیدی مطرح شد تا جایی که غلامعلی رشید مسیر بحث را تغییر داد و گفت:
==  گزارش- 564 ==
در ادامة تحركات ايذايي ضد انتخابات رياست‌جمهوري، امروز با پرتاب مواد آتش‌زا يك دستگاه ميني‌بوس متعلق به بنياد شهيد قزوين كه جنب بسيج پارك شده‏بود، طعمة حريق گرديد.<ref>سند شمارة 200035 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش‌ روزانه، 22/5/1364، ص1.</ref> يك دستگاه ميني‌بوس بنياد شهيد نيز در مراغه به آتش كشيده شد.<ref>سند شماره 200036 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش‌ روزانه، 23/5/1364، ص 3.</ref> يك دستگاه وانت پيكان شخصي هم در يزد به آتش كشيده شد و متعاقب آن، اعلاميه‌هايي از مجاهدين خلق در محل پخش شد.<ref>همان، ص1.</ref> همچنين يك بمب صوتي كه در زير يك خودرو در تنكابن كار گذاشته بود، به‏وسيلة مأموران انتظامي كشف و خنثي گرديد.<ref>مأخذ 4، ص2.</ref>
از سوي ديگر، در دو روز گذشته بيش از 15 تن از منافقين به‏دليل فعاليت‌هاي ضدانقلابي در تهران، بابل و بهشهر دست‏گير شده‏اند.<ref>سند شماره 200034 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش‌ روزانه، 21/5/1364، ص 1.</ref>
يادآوري مي‌شود كه اين تحركات ايذايي با بزرگ‏نمايي بسيار در خارج كشور بارها به صور مختلف - به خصوص به‏وسيلة مجاهدين خلق - توأم با دعاوي بسيار بزرگ اعلام و تبليغ مي‌شود، اما چندان جدي گرفته نمي‌شود؛ به‌عنوان مثال، شماره امروز نشرية "تايمز لندن" كه اشاره به تحريم انتخابات از طرف گروه‌هاي سياسي مستقر در فرانسه دارد، در مورد ادعاهاي سازمان مجاهدين خلق يادآوري مي‌كند كه اين گروه تاكنون صدمة سنگيني كه رسانه‌هاي رسمي را مجبور به اعتراف كند، وارد نساخته‌ است.<ref>مأخذ 4، ص2.</ref>


«اصلاً بیاییم پیشنهاد بدهیم که امسال در جنوب، عملیات وسیع انجام ندهیم. تا عید 15 عملیات قدس [عملیات محدود] می‌توانیم انجام دهیم و در این فاصله دو الی سه منطقه را از هر نظر آماده کنیم و در سال آینده عملیات بزرگ انجام دهیم. امر غافلگیری برای ما مهم است. با نیرویی که حداکثر تا 70 گردان می‌رسد می‌توانیم در شمال‌غرب عملیاتی نسبتاً خوب انجام دهیم
==  گزارش- 565 ==
"ميرحسين موسوي" نخست‌وزير، امروز در سخناني دربارة تحركات گروهك‌ها و انتخابات، هدف اين تحركات را جلوگيري از حضور سياسي مردم دانست. وي گفت: «شركت مردم در انتخابات رياست جمهوري هم بر مسائل داخلي و هم بر مسائل خارجي ما اثر مي‌گذارد و به همين دليل رسانه‌هاي گروهي خارجي و گروهك‌هاي مخالف نظام و اربابان‏شان امروز جوسازي شديد در جهان به راه انداخته‌اند، به خاطر اين كه آن‏ها هم به اين مسئله توجه دارند كه اگر روزي مردم را از صحنه‌هاي اجتماعي و سياسي دور و منزوي كنند، آن موقع روز پيروزي ابرقدرت‌هاست.» وي افزود: «ما آن روزي پيروز شديم كه مردم از مسائل روزمرة خودشان به مسائل عمومي، جمعي و سياسي كشانده شدند و مسائل عبادي و مذهبي را با مسائل سياسي يكي دانسته و جدايي سياست و ديانت در ذهنيت مردم از بين رفت. مهم‌ترين مسئله ]براي ابرقدرت‌ها[ اين است كه مردم را از صحنه‌هاي سياسي به كنار بزنند و براي همين، شركت كردن در انتخابات به معناي قدم گذاشتن در صحنة مبارزة مستقيم با قدرت‌ها و ابرقدرت‌هاي استكباري است و از اين نظر اين رسالتي است كه بر دوش مردم قرار دارد<ref>مأخذ 1، ص 12.</ref>


حاضران در جلسه با این پیشنهاد که پیش‌ازظهر و بدون حضور محسن رضایی مطرح شد، موافقت و هریک به‌نوعی آن را تصدیق ‌کردند. در ادامه بحث مزیت‌هایی برای این طرح پیشنهادی بیان شد:
==  گزارش- 566 ==
"كمال خرازي" سرپرست ستاد تبليغات جنگ، امروز در يك كنفرانس مطبوعاتي با حضور خبرنگاران خارجي و داخلي شركت كرد و به تفصيل و مستند در خصوص اين مسائل سخن گفت‌: وضعيت اسيران ايراني؛ نوع رفتار عراق با اسيران و اين‌كه عراق وجود گروهي از اين اسيران را - بي‏توجه به مدارك روشن مبني بر اسير بودن آنان - انكار مي‌كند. خرازي در آخر به استراتژي جديد ايران در جنگ اشاره كرد.
وي گفت: «با بررسي‌ها و تحقيقاتي كه تاكنون انجام شده است ما موفق شده‌ايم گروهي از اسراي مفقود‌الاثر ايراني را بر اساس عكس‌ها و فيلم‌هايي كه رسانه‌ها و برنامه‌هاي تلويزيوني جهاني پخش كرده‌اند، شناسايي كنيم كه متأسفانه اسم و مشخصات آن‏ها در ليست كميتة بين‌المللي صليب‌سرخ نيست، اما اسامي و تصوير آن‏ها در برخي از رسانه‌هاي جهان منتشر شده‏است.»
دكتر خرازي براي اثبات اين مطلب، عكس‌هايي از برخي اسيران مفقود را كه در نشريه‏هاي "المجله"، "تايمز" و "گه‌نر" آلمان چاپ شده و حتي در برنامه‌هاي تلويزيوني عراق نشان داده‏اند، در اختيار خبرنگاران خارجي قرار داد.
وي سپس افزود: «حتي بعضي از اسرايي كه توسط صليب‌سرخ بين‌المللي اسامي و مشخصات آن‏ها ثبت شده‏است، بعداً مفقود شده‌اند و كميتة صليب‌سرخ در پي‏گيري مجدد نتوانسته آثاري از آن‏ها به دست آورد. از جمله ده اسيري كه به دنبال پي‏گيري صليب‌سرخ، رژيم عراق مدعي شد كه آن‏ها را در مرزها رها كرده‏است. فقط يك نفر از آن‏ها به ميان خانوادة خود بازگشت و از 9 نفر ديگر تاكنون اثري به دست نيامده است.»
كمال خرازي در ادامه گفت: «ما اسرايي داريم كه رسماً به‌عنوان اسير در عراق نام‏شان ثبت نشده اما آن‏ها در جبهه بودند و اسنادي در دست است كه اين‌ها در زندان‌هاي عراق هستند و از بعضي از آن‌ها اطلاعاتي نيز به دست آورده‌ايم، اما از اكثر آن‌ها اطلاعاتي در دست نيست و خود صليب‌سرخ بين‌المللي نيز معتقد است كه بسياري از اسراي ايراني در اردوگاه‌هاي مخفي عراق نگه‏داري مي‌شوند و رژيم عراق در سفر اخير هيئت اعزامي كميتة بين‌المللي صليب‌سرخ مانع بازديد هيئت از اين اردوگاه‌ها شد. كميتة بين‌المللي صليب‌سرخ در گزارشي كه در تاريخ 17/2/1362 انتشار داده است مي‌گويد: كميتة بين‌المللي صليب‌سرخ با اطمينان اعلام مي‌كند كه بسياري از اسراي ايراني از ابتداي جنگ عمداً در اردوگاه‌ها مخفي مي‌شوند و كميته بين‌المللي صليب‌سرخ ليست صدها تن از اين‌ها را به دست آورده كه هيچ گاه موفق به ملاقات با آن‏ها نشده‏است.»


1. رعایت غافلگیری.
تهران ـ مصاحبه مطبوعاتي كمال خرازي سرپرست ستاد تبليغات جنگ
بسياري از اسراي ايراني مخفي و دور از چشم صليب‌سرخ نگهداري مي‌شوند.
خرازي افزود: «ما يك نامة به كلي سري در سال 60 در جبهه‌ها پيدا كرديم كه حاكي از اين است كه بسياري از اسراي ايراني مخفي و دور از چشم صليب‌سرخ نگه‏داري مي‌شوند. در اين دستورالعمل دو ماده‌اي كه توسط سرهنگ "علي‌محمد العويد" فرمانده تيپ102 پيادة عراق، به گردان‌هاي تابعه ارسال شده‏بود، گفته شده‏است: "اسيراني كه بنابر تشخيص هيئت‌هاي مخصوص بايد از صليب‌سرخ مخفي نگه‏داري شوند، از دستور مذكور در مادة يك اين بخش‌نامه مستثني مي‌باشند." ماده يك اين بخش‏نامه مي‌گويد: "اسرا را بعد از اين كه از آن‏ها بازجويي كرديد، به عقب جبهه تخليه كنيد." براساس مادة دو اين دستورالعمل، آن‏هايي كه بايد مخفي شوند لازم نيست به عقب جبهه تخليه شوند و از اين ماده مستثني هستند.»
وي سپس دربارة نوع برخورد حكومت عراق با مجروحان ايراني، گفت: «در گزارشي كه توسط كميتة بين‌المللي صليب‌سرخ در تاريخ 12 تا 14 دي‏ماه 1364 منتشر شد، به بازديد نمايندة پزشكي كميتة بين‌المللي صليب‌سرخ از مجروحين ايراني اشاره شده‏است كه وي گفته‏است اكثر مجروحين ايراني از جراحات خود به خصوص شكستگي‌هاي دست و پا كه به صورت وخيم جوش خورده است، رنج مي‌برند.» خرازي افزود: «بعضي از اين اسرا كه بعداً آزاد شده‌اند، به دليل وضع وخيم جسماني آن‏ها مجبور شديم به خارج از كشور منتقل كنيم و اكنون يك گروه شش نفره از همين اسرا در آلمان تحت مراقبت‌هاي پزشكي هستند. ... گزارش‌هاي صليب‌سرخ جهاني حاكيست حدود 1500 نفر از شهروندان خوزستاني كه بعضاً عرب‏زبان هستند در آغاز جنگ اسير شده‌اند و امروزه در زندان‌هاي عراق به سر مي‌برند سن اين‌ها نيز بين 50 تا 89 سال است و در بين آنان زنان زيادي نيز مشاهده مي‌شود، چنان‏كه در گزارش مورخه 9 و 10 بهمن‌ماه 1362 صليب‌سرخ از اردوگاه "انبار" عراق وضعيت ناهنجار محل زندگي آنان تشريح شده‏است.»
وي ادامه داد: «رژيم عراق اسراي ايراني را به استماع ترانه‌هاي مبتذل و مشاهده فيلم‌هاي مبتذل مجبور مي‌كند و نيز آن‏ها را مجبور مي‌كند كه به سخن‏راني افراد فراري و ضدانقلاب گوش دهند و اين فشار ايدئولوژيك در تمامي اردوگاه‌ها وجود دارد ... صليب‌سرخ بين‌المللي علي‌رغم داشتن اطلاعات كافي در مورد وضعيت اسراي ايراني در عراق، متأسفانه افكار عمومي را در جريان آن نگذاشته و موفق نيز نشده‏است كه كاري جدي در زمينة شناسايي بيست‏هزار مفقودالاثر ايراني انجام دهد.»
كمال خرازي سپس در پاسخ به سؤال خبرنگار خبرگزاري فرانسه در مورد دلايل تأخير در انتشار موارد فوق، گفت: «اين اطلاعات از مدت‌ها قبل در اختيار ما بود و ما اقدامات بين‌المللي و ديپلماتيك خود را انجام داديم. پس از اين كه سازمان‌ها و مجامع بين‌المللي نتوانستند در اين زمينه كاري انجام دهند، ما تصميم گرفتيم كه اين موارد را در اختيار مطبوعات قرار دهيم.»
وي همچنين در پاسخ به خبرنگار كانال دوم تلويزيون آلمان دربارة موقعيت عمومي جنگ و مدتي كه جنگ به طول خواهد انجاميد گفت: «با استراتژي جديدي كه اتخاذ كرده‌ايم [انجام دادن عمليات‏هاي محدود تا قبل از عمليات بزرگ] دشمن را شديداً تحت فشار قرار داده‌ايم و اين بخشي از برنامه‌هاي درازمدت ماست كه كارهاي بعدي ما را آماده مي‌كند و چنان كه تاكنون اعلام شده، جنگ تا تحقق شرايط به حق جمهوري‌اسلامي، ادامه خواهد داشت.»<ref>روزنامة اطلاعات، 21/5/1364، ص 2.</ref>


2. آماده‌کردن سه منطقه فدک (فاو)، حیدر (روطه ـ قرنه) در هور و شمال منطقه عملیاتی بدر.
==  گزارش- 567 ==
به نوشتة روزنامه ژاپني "يوميوري"، حكومت عراق اعلام كرده‏است كه پروژه‌هاي اقتصادي بعد از جنگ خود را به كمپاني‌هايي خواهد داد كه در زمان جنگ با عراق همكاري كرده‌اند و از شركت‌هاي خارجي مي‌خواهد تا به كار خود در اين كشور ادامه دهند. براساس اين گزارش، امريكا، انگليس، فرانسه، ايتاليا و بعضي ديگر از كشورها اعتبارات خود را به عراق افزايش داده‏اند و در پروژه‌هاي اين كشور فعال شده‌اند. به نوشتة يوميوري، هفتاد كمپاني ژاپني نيز در عراق حضور دارند.  
گفتني است كه شركت‌هاي عمده مانند "ميتسوبيشي"، "مارونبي" و "سوميتومو" بر اثر تأخير در دريافت طلب‌هاي خود از عراق، دچار مشكل هستند اما در انتظار طرح‌هاي بعد از جنگ، دفاتر خود را باز نگاه داشته‌اند.<ref>روزنامة كيهان، 20/5/1364، ص 20.</ref>


3. آمادگی تجهیزات.
==  گزارش- 568 ==
وضع كنوني و آيندة زنان در عراق، موضوع يك مقالة تحقيقي در نشرية "واشنگتن تايمز" است كه امروز از صداي امريكا پخش شد. در اين مقاله آمده‏است:
«زماني كه جنگ با ايران به پايان برسد، نقش زنان در جامعة عراق، يكي از بزرگ‌ترين مشكلات دولت صدام‌حسين خواهد بود. تعداد سربازاني كه در جنگ كشته شده‌اند 75‏هزار نفر تخمين زده مي‌شود. شايد دو برابر اين رقم نيز مجروح شده‏باشند. گفته مي‌شود 750هزار سرباز هم در ارتش خدمت مي‌كنند اما مشكلات نيروي انساني براي يك كشور 15 ميليوني كه با ملتي سه برابر اندازه خودش مي‌جنگد و مي‌توانست فاجعه‏آميز باشد، روي نداده‏است زيرا زنان براي پر كردن جاهاي خالي، قدم به ميدان گذاشتند. اكثر پست‌هاي دولتي از جمله در مهندسي و ديگر زمينه‌هاي فني در اختيار زنان است هر چند كه معمولاً زير نظر يك همكار مرد قرار دارند ... زنان هنوز از نظر رواني جدالي براي مردان عراق به وجود نياورده‌اند، اگر چنين كنند، آن گاه مردان واكنش نشان خواهند داد. تا زماني كه جنگ ادامه دارد، زنان عراقي به‌عنوان يك سرمايه تلقي خواهند شد. مردان عراقي هنوز به راستي سنگيني دگرگوني‌هاي قانوني و اجتماعي پنج سال گذشته را حس نكرده‌اند، زيرا جدال واقعي هنوز از راه نرسيده است.»<ref>واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري‌اسلامي ايران، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 21/5/1364، صص 5 تا 7، راديو امريكا، 20/5/1364.</ref>


4. امکان فراهم‌آوردن نیروی بیشتر برای جنوب در زمستان آینده.
==  گزارش- 569 ==
ايران بار ديگر دربارة اجلاس اخير سران عرب در مراكش و نتايج آن، موضع‌گيري و آن را محكوم كرد. "ميرحسين موسوي" نخست‌وزير، در قبال اين اجلاس چنين موضع‌گيري كرد:
«شايد نزديك به 5 سال باشد كه ما سياست‌هاي خودمان را در قبال مسائلي كه كشورهاي ارتجاعي در رابطه با اسرائيل مطرح مي‌كنند و به دنبال آن هستند، بيان كرده‌ايم و به مناسبت‌هاي گوناگون هر نوع سازش را در اين زمينه محكوم كرده‌ايم. امروز تلاش وسيعي ديده مي‌شود كه دولت مصر را به اين جرگه [اعراب] بكشند و خيانت‌هاي رژيم سادات و مبارك را بپوشانند و عملاً اين اقدام را الگويي قرار بدهند براي سازش‌هاي بعدي، مخصوصاً در اين كنفرانس مسئله سازش توأم اردن و گروه‌هاي ارتجاعي از سازمان آزادي‌بخش فلسطين با اسرائيل، مطرح بوده‏است كه تمامي اين‌ها شكست خورده‏است.»
نخست‌وزير افزود: «از اهداف ديگر اين كنفرانس، هم‏سويي با سياست‌هاي رژيم صدام بوده‏است كه در اين جهت اطلاعيه‌ايي نيز صادر كرده‌اند؛ ما در اين مورد تعجب نيز نمي‌كنيم. دوستان ما در ميان دولت‌هاي پيشرو و مترقي عرب و ميان ملت‌هاي عرب هستند. از كنفرانسي كه در مغرب و به رياست سلطان حسن تشكيل شده‏باشد و شركت كنندة عمدة آن نيز سلطان حسين باشد، بيش از اين انتظار نمي‌توان داشت و يقيناً اين مسئله بيش‏تر از هميشه ماهيت رژيم صدام را مي‌تواند افشا كند و نشان دهد كه چه كساني در كنار صدام هستند.»<ref>روزنامة اطلاعات، 20/5/1364، ص4.</ref>


5. تکمیل و تثبیت تشکیلات نیروی زمینی سپاه تا سال آینده.
==  گزارش- 570 ==
در ادامة بازتاب نتايج اجلاس فوق‌العادة سران عرب در رسانه‌هاي گروهي بين‌المللي، نشرية "وال استريت ژورنال" نوشت: «قطع‏نامه، كنفرانس مراكش را مأمور ساخت تا قبل از ملاقات "ميخائيل گورباچف" رهبر شوروي و "ريگان" در ماه نوامبر آينده، آرمان‌هاي اعراب را در سطح بين‌المللي ارائه نمايد و انجام چنين كاري، آشنا كردن دو ابرقدرت با مواضع كشورهاي عرب نسبت به مسائل مختلف به‌ويژه در رابطه با خاورميانه است.» اين نشريه افزود: «با اين حال، كنفرانس يك پيروزي تو خالي براي ميانه‌روهايي است كه ممكن است نتوانند كاري بيش از نشان دادن توانايي‌هاي‏شان در تشكيل آن، انجام دهند.»<ref>سند شمارة 212258 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اسناد سياسي، ضميمه گزارش 20/5/1364، صص 5 و 6.</ref>
يك مفسّر خبرگزاري آسوشيتدپرس نيز نوشته‏است: «اين اجلاس پايان يافته‏است بدون اين‌كه تأييد آشكاري را كه "حسين" شاه اردن براي توافقش با "ساف" جهت صلح با اسرائيل تقاضا كرده‏بود، به وي بدهد.» اين خبرگزاري به نقل از منابع كنفرانس افزوده‏است: «عرفات و شاه‏زاده "عبدالله" رئيس هيئت نمايندگي سعودي، روز پنجشنبه (17/5/1364) مشاجرة شديدي بر سر كلمات بيانية نهايي در رابطه با توافق اردن - ساف داشته‌اند.»<ref>همان، به نقل از آسوشيتدپرس.</ref>


در مخالفت با اجرای عملیات در منطقه فاو نیز دلایل زیر برشمرده شد:
مراكش، دارالبيضاء ـ كنفرانس فوق‌العاده سران عرب
مشاجره ياسرعرفات با شاهزاده عبدالله (وليعهد عربستان) بر سر كلمات بيانيه نهايي كنفرانس


1. رعایت غافلگیری ناممکن است.


2. شرایطی که فرماندهان برای اجرای عملیات مشخص کرده‌اند، تأمین نشده است.


3. زمان کافی برای آماده‌کردن زمین ازجنبه مهندسی دراختیار نیست.
== <big>منابع و مآخذ روزشمار 1364/05/20 </big> ==


4. نیروی موردنیاز تأمین نشده است.
{{پانویس}}


5. هماهنگی در فعالیت‌هایی که برای تأمین امکانات می‌شود وجود ندارد.
<references/>


6. اجرای تک پشتیبانی در جزیره مینو میسر نیست.


درمجموع هرچه مباحث عمیق‌تر می‌شد، انگیزه اصلی و دلیل انتخاب منطقه عملیاتی فاو با ابهام بیشتر مواجه و حتی گفته می‌شد که منطقه فاو براثر فشارهای سیاسی برای عملیات انتخاب شده است.


درنهایت رحیم‌ صفوی، غلامعلی ‌رشید، عزیز جعفری، احمد ‌غلامپور و... برای دادن پیشنهادهای جدید و مخالفت با اجرای عملیات در منطقه فاو به نتیجه قطعی رسیدند و قرار شد در جلسه‌ای با فرمانده کل سپاه دراین‌باره به بحث بپردازند.<ref>سند شماره 0634/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: انتخاب منطقه عملیاتی فدک (فاو)، گزارش راوی قرارگاه خاتم، در عملیات والفجر8، داوود رنجبر، صص 92 ـ 91.</ref>


== 2 ==
[[رده:2]]
در ادامه بحث درباره طراحی عملیات در منطقه فاو، بعدازظهر امروز جلسه‌ای با حضور محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، و برادرانی که در جلسه صبح حضور داشتند. در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران تشکیل شد. نخست رحیم صفوی شروع به صحبت کرد:


برادران حاضر در این جلسه از ابتدای جنگ، در جنگ بوده‌اند و فلسفه وجودی‌شان در جنگ یک فلسفه محکم زیربنایی و عقیدتی است و براساس پایبندی به مقام ولایت آمدند در جنگ و با اعتقاد به اینکه این جنگ، جنگ بین حق و باطل است و جبهه حسینی‌ها علیه یزید‌ی‌هاست و اینکه هر زمانی هم که امام تکلیف کند، حاضر به ریختن خونشان به پای درخت ایمان و عقیده‌شان هستند... .
</div>


... برادران با یک دید واقع‌بینانه می‌خواهند روی مسئله جنگ فکر و کار کنند. ما دید واقع‌بینانه را از این نظر می‌گوییم که اگر به یک چیزهایی که می‌دانیم آماده نمی‌شود و در زمان لازم امکان فراهم‌شدن آن نیست توجه نکنیم، این یک دید غیرواقع‌بینانه است. من اساس تردید را عدم واقع‌بینی مسائل می‌دانم؛ اگر کسی واقع‌بینانه وارد یک صحنه و یک عملی بشود، در او هیچ تردیدی نیست.


ما از عملیات‌های رمضان تا والفجرها و حتی خیبر و بدر به این نتیجه قطعی رسیده‌ایم که با مقدورات و امکانات موجود نمی‌توانیم عملیات گسترده‌ای داشته باشیم. البته عملیات گسترده در توان جمهوری اسلامی هست ولی در توان سپاه پاسداران نیست. الآن هیچ‌کدام از شرایط اجرای عملیات حاصل نیست. شما از شرایط اجرای عملیات را "حفظ غافلگیری" اعلام کرده‌اید. خوب ما چشممان را ببندیم و بگوییم دشمن نفهمیده؟ این‌همه اقدامات مهندسی شده، این‌همه جاسوس‌های دشمن در منطقه‌ هست. شما گفته بودید که از شرایط اجرای عملیات این است که "ما 150 گردان نیرو" داشته باشیم. فرماندهان مناطق ما می‌گویند که این نیرو فراهم نمی‌شود. شورای عالی سپاه می‌گوید این نیرو حاصل نمی‌شود و از 76 هزار بسیجی که باید داشته باشیم الآن حدود 26 هزار نفر موجود داریم، یعنی یک‌سوم؛ این دوسوم نیروی دیگری که به‌صورت بسیجی باید بیاید، با این مسائلی که الآن هست و باتوجه‌به زمان و آموزش و... نمی‌آیند. ما می‌گوییم وقتی نیرو آمد 55 الی 60 روز وقت لازم است تا برای عملیات آماده بشوند.


می‌گوییم مهمات‌ در وضع بسیار بدی است، ما حدود یک‌چهارم، یک‌پنجم، مهمات لازم را داریم و این چیزی نیست که در یک‌ ماه یا دو ماه آینده دست ما برسد. آمار برخی از اقلام مهمات یک‌دهم و یک‌ششم تعداد لازم است. ما اگر بخواهیم اینها را نادیده بگیریم که همان عملیات بدر می‌شود. آن مقدار تجهیزات موردنیاز که برآورد شده برای عملیات، برخی تا شش ماه و یک سال دیگر قابل‌تهیه‌شدن نیست. ...


برای این عملیات‌ها ما قرارگاه‌ها و لشکرهایمان هنوز هیچ شکلی نگرفته است.
{{#css:/bootstrap.css}}
 
مسئله‌مان الآن عملیات گسترده آینده است؛ بیشتر فرماندهان از آقای مرتضی قربانی و احمد کاظمی تا دیگر برادران به ما اعتراض می‌کنند که اینجا نمی‌توانیم عمل کنیم.
 
از شرایط دیگر برای عملیات این بود که در جزیره مینو تک پشتیبانی انجام بگیرد که 50 درصد موفقیت در این است؛ این شرط هم آماده نیست.
 
حاصل‌نشدن این شرایط، برابر است با شکست و این شکست هم دیگر شکست بدر و خیبر نیست، شکستی است که هم فرماندهان ما روحیه‌شان خرد و شکسته می‌شود و هم نسبت به رده‌های بالاتر اصلاً بی‌اعتقاد می‌شوند. الآن بسیجی‌های کاظمی [لشکر8 نجف] به فرمانده‌شان ایرادی ندارند، به مسئولین جنگ و مملکت اعتراض دارند. می‌گویند اینها چه مسئولینی هستندکه نمی‌آیند ببینند چه شده؟ در عملیات قادر چه گذشته؟ یعنی یک اعتراض عمومی را خواهیم داشت، الآن فرمانده لشکرها به قرارگاه‌ها بی‌اعتمادند، این بی‌اعتمادی اوج می‌گیرد.[[پرونده:Rahim-safavi-1.jpg|بندانگشتی|رحيم صفوي فرمانده نيروي زميني سپاه، اجراي عمليات محدود در سال 1364 و آمادگي براي عمليات گسترده در سال 1365 را پيشنهاد مي‌كند.]]رحیم صفوی در ادامه، پیشنهاد خود و دیگر مسئولان نیروی زمینی سپاه را چنین مطرح می‌کند:
 
«با این نیرو‌هایی که دارند می‌آیند، تا اوایل سال آینده 10 الی 15 عملیات محدود و موفق انجام بدهیم و هم‌زمان با این عملیات‌ها، خودمان را آماده کنیم و برای اوایل سال آینده در منطقه شمال‌غرب بجنگیم و هم‌زمان با آنها منطقه فدک و منطقه حیدر و حتی منطقه بالاتر را یعنی شمال منطقه عملیات بدر را آماده کنیم. یعنی تمام کارهایش آماده بشود و در این سه منطقه بعد از عملیات‌های شمال‌غرب عملیات کنیم. عملیات‌های شمال‌غرب را با نیرویی به‌اندازه 60 تا 70 گردان عمل کنیم، ولی عملیات‌های جنوب را که ارزش و اهمیتش کاملاً روشن است احتیاج به غافلگیری، آماده‌کردن منطقه و آمادگی تجهیزات، وسایل و امکانات دارد، آماده بشوند تا عملیات را جلو ببریم. ما شرایط خودمان را با [عملیات‌های] خیبر و بدر بسنجیم، اگر موفقیتی نمی‌بینیم دست به عملی نزنیم که باعث ناراحتی بشود. برویم محکم به مسئولین بگوییم ما عملیات‌های محدود را ادامه می‌دهیم تا چندین ماه دیگر، بعد هم در شمال‌غرب می‌جنگیم و بعد از آن در جنوب.»<ref>همان، صص 94 ـ 92.</ref>[[پرونده:Mohsen-rezaii-1.jpg|بندانگشتی|فرمانده كل سپاه محسن رضايي، در جلسه قرارگاه مركزي سپاه با اشاره به اهميت اجراي عمليات آتي (فاو)، اين جلسه را تلخ‌ترين جلسه در طول دوران فرماندهي‌اش ناميد.]]پس از سخنان رحیم صفوی، محسن رضایی درحالی‌که ناراحتی در چهره‌اش نمایان بود، پس از چند دقیقه تأمل شروع به صحبت کرد که بخش‌هایی از آن چنین است: «متأسفانه این جلسه برای ما تلخ‌ترین جلسه‌ای است که در تاریخ عمر جنگ دارم. تازه می‌فهمم که عمق ترمزی که الآن در آن پایین و عمق سدی که در بالای ما ایجاد شده، از پایین داریم ترمز می‌کنیم و از بالا یک سدی شده هم آن سد و هم ترمز شما، درست آن بن‌بستی که در جنگ پیدا شده، الآن پیدا کرده است. شما در بدر آمدید گفتید که بیاییم عملیات شماره 2 را، اول انجام بدهیم، گفتیم برادران این حرف را نزنید اگر یک ماه به شما فرصت دادیم، رفتید روی عملیات شماره 2 کار کردید، شاید وسط کار دوباره گفتید که نباید انجام بدهیم... چقدر استدلال شما یا برادرمان رشید آوردید که چرا نباید عملیات شماره 2 را انجام بدهیم؟... الآن تنها راه ما "فاو" است، فاو مهم است. حالا می‌گوییم فاو، اول می‌گویید القرنه بعد از القرنه می‌آیید می‌گویید نخیر، شمال‌غرب. خدا وکیلی همه‌تان می‌توانید بزنید روی قرآن که اگر یک ‌ماه دیگر رفتید روی شمال‌غرب فکر کردید، دوباره نیایید بگویید که نمی‌شود و... زمان دارد می‌گذرد و این دو ضعف که ضعف اساسی است و مبنای ترمز را تشکیل داده از پایین داریم ترمز می‌کنیم، از بالا هم که سد راه رشد توان رزمی و رشد قوه رزمی پیدا شده، حالا این وسط چه باید کرد؟ ما باید بفهمیم می‌خواهیم بجنگیم ولو با 2 نفر، حتی با یک‌گروهان می‌شود جنگید و می‌شود از دشمن تلفات گرفت. با 2 نفر هم می‌شود جنگید. ضعف سومی که هست این است که شما می‌گویید که توان جمهوری اسلامی می‌رسد، توان جمهوری اسلامی می‌رسد یعنی ضعف سوم. این ترمز و آن سد، جنگ را به بن‌بست رساندند، کی می‌گوید توان جمهوری اسلامی می‌رسد جمهوری اسلامی معجونی است از دستاورد انقلاب و رژیم سابق که دست ما مانده، شما صحبت از یک توان بالقوه‌ای می‌کنید که می‌گویید ما می‌توانیم این را به فعل در بیاوریم... مگر توان یک چیز ساده‌ای است، فهم توان پنج سال وقت می‌خواهد شما تا پنج سال دیگر نمی‌توانید بفهمانید. الآن 100 تا کمپرسی در جنگ می‌خواهید. همین الآن اگر بگویید 100 تا کمپرسی، می‌گویند ببینید اینها بهانه آوردند که می‌خواهند نجنگند که 100 کمپرسی را گفتند. چه کسی این را می‌گوید، جز افراد بالای شما این را می‌گویند، چرا؟ با شما لج دارند؟ اینها غیرانقلابی‌اند؟ نه، طبیعی است، ما هم به‌جای آنها بودیم همین حرف را می‌زدیم، برای اینکه در جنگ نیستند ما چه انتظاری داریم؟ چهار سال است خواستیم اینها را در جنگ بیاوریم، اما ورود ناقص اینها در جنگ کار را بدتر کرد. پس این توانی که از جمهوری اسلامی می‌گویید، شما خودتان را دارید بازی می‌دهید، یک ذهنیتی را درست می‌کنید که عذاب وجدانتان را حل کنید بعد آن را می‌گویید نه ما اگر این حرف را می‌زنیم خوب دلیل داریم. می‌گویید توان جمهوری اسلامی باید بیاید جلو، کدام توان؟ کدام کار؟ پس این هم ضعف سوم شما. جمهوری اسلامی یعنی در کل دولت 100 نفر آدم، تازه این 100 نفر که حزب‌اللهی و انقلابی هستند نمی‌دانند جنگ چیست چهار سال و پنج سال دیگر می‌فهمند. باوجوداین باید پیش برویم، پس این توان که می‌گویید، این است. من یک‌مرتبه نسبت به برخورد شما غافلگیر شدم، فکر نمی‌کردم، حالا بعد فکر می‌کنم که چه ضعف‌های دیگری ما داریم باید این ضعف‌ها را در‌آوریم و آنها را حل کنیم. ...» سخنان رحیم صفوی و محسن رضایی در این جلسه آغازی بود برای ادامه بحث: رحیم صفوی: ما می‌گوییم با این توان، نه می‌شود در القرنه بجنگیم و نه در فاو. حال شما هی می‌خواهید فشار بیاورید... اگر شما می‌فرمایید که متناسب با توانمان منطقه تعیین کنیم، الآن این منطقه تناسبی با توانمان ندارد، اگر برویم شکست می‌خوریم. سپاه با این توان قادر به اجرای عملیات گسترده نیست، باید توان بالاتری به دست بیاورد تا بتواند بجنگد. محسن رضایی: این کلی است، این را چه کسی از شما قبول می‌کند؟ شما با استدلال ثابت کنید که اینجا چند گردان می‌خواهد و چند گردان تابه‌حال رسیده. این بحث‌های نارس شما، کار شما را سد کرده و وقتی که این کار سد بشود معلوم است که نمی‌توانید آماده بشوید». در ادامه جلسه یکی دیگر از مسئولان نیروی زمینی سپاه، وارد بحث می‌شود. غلامعلی رشید: ما این‌را به‌وضوح می‌بینیم که اگر 50، 60 گردان نیروی بسیجی بدون امکانات و تجهیزات لازم فراهم شود، دستور عملیات صادر می‌شود؛ چشم‌پوشی می‌شود از غافلگیری؛ چشم‌پوشی می‌شود از برآورد مهمات و... ما می‌گوییم ما یک تاجر ورشکسته هستیم، نمی‌توانیم یک معامله بزرگ انجام دهیم. این خیالی است که ما قبلاً می‌کردیم. ما در فتح‌المبین یک تاجر خوب بودیم، می‌توانستیم معامله کنیم. الآن دیگر قادر نیستیم آن معامله بزرگ را بکنیم. ما می‌گوییم با یک‌ نفر هم می‌شود جنگید، اما یک‌ نفر وقتی بجنگد، سه نفر عراقی را بکشد و خودش هم شهید بشود، این پیروزی است، اما مجموعه عملیات‌های بدر و خیبر می‌شود شکست؛ پیروزی نیست. قضیه عاشورا پیروزی است، 72 نفر بودند به 30 هزار نفر. می‌شود جنگید، اما تا یک‌ ماه دیگر این 50، 60 گردان می‌شود قوی‌ترین عامل فشار. رضایی: صحیح است که شما می‌خواهید از من اعتراف بگیرید که اگر همه توان فراهم نشد نجنگید؟ کجای مردانگی این‌طور است؟ غلامعلی رشید: ما نسبت به فرماندهی خودمان اعتمادمان کم نشده، تردید نداریم. ما عقل شما و علم و تدبیر شما را عالی‌ترین تدبیر برای خودمان می‌شناسیم. ما بی‌اعتمادیم به اینکه امکانات نمی‌رسد، این تردید در بچه‌ها به وجود می‌آورد. یکی از علت تردیدها این است که بی‌اعتمادند به امکانات، بی‌اعتمادند به این نیرویی که باید فراهم شود، ... و دیدند هم این فراهم نشده و نیرو می‌آید پای‌کار و بعد می‌گویند عمل کنید و عمل هم کردند. ما می‌گوییم جلوگیری کنیم از این‌کار. ما اگر هم یک مقدار پارسال منطقه 2 را پیشنهاد می‌دادیم، می‌دیدیم که آن‌موقع پذیرای این نیست که بگوییم عملیات گسترده، در جنوب نمی‌توانیم انجام دهیم. ولی الآن به این نتیجه رسیدیم که واقعیات را ببینیم. در این جنوب هدف‌های بسیار ارزشمندی هست که زیر زبان همه مزه می‌کند. تا گفتیم فاو، گفتند: به‌به، چه چیز خوبی است و... اینجا هدف‌هایش ارزشمند است و امکانات و نیرو می‌خواهد و ما سه سال است که در اینجا تلاش می‌کنیم، نتوانستیم یک گام قوی برداریم، ما به‌عنوان یک پیشنهاد می‌گوییم که: تا پایان سال عملیات محدود انجام دهیم، 15تا عملیات محدود انجام می‌دهیم، بعد برویم شمال‌غرب؛ آنجا می‌شود با 50، 60 گردان جنگ کرد، بعد به جنوب برگردیم. در این فاصله کار مهندسی بکنیم که بشود غافلگیری را رعایت کرد. الآن تمام یگان‌های ما در سرزمین جنوب هستند. غافلگیری از بین رفته است، دیگر معنی و مفهوم ندارد. کار مهندسی که ما می‌کنیم فردایش می‌خواهیم عمل کنیم. شما کار مهندسی جزیره آبادان را انجام دهید و یک ‌سال بعد عملیات کنید. این معنای دیگری پیدا می‌کند. غافلگیری، آب حیات ماست.
 
<references />

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۰۱

روزشمار جنگ سال 1364
1364.05.20
نام‌های دیگر بیست مرداد
تاریخ شمسی 1364.05.20
تاریخ میلادی 11 اوت 1985
تاریخ قمری 23 ذیقعده 1405



گزارش- 562

امروز نيز همچون روزهاي گذشته حادثة نظامي مهمي رخ نداد و تنها تبادل آتش بين نيروهاي ايران و عراق جريان داشت. براساس اطلاعية شمارة 2193 ستاد مشترك ارتش جمهوري‌اسلامي ايران، رزمندگان اسلام در مناطق عملياتي جبهه‌هاي شمالي و غرب كشور با اجراي آتش روي مواضع و استحكامات دشمن، خساراتي به آن‏ها وارد آوردند. در جبهه‌هاي جنوب نيز ضمن بررسي حركات ستون‌هاي خودرويي سنگين و تجهيزات مهندسي و كلية فعاليت‌هاي تاكتيكي ارتش عراق، به‏اجراي آتش توپخانه در سرتاسر مناطق عملياتي اين جبهه پرداختند كه آتش دقيق و مؤثر آنان در منطقة عملياتي "عين‌خوش" و "حسينيه" مانع نفوذ نيروهاي دشمن شد و آن‌ها را متواري ساخت.[۱] راديو صوت‌الجماهير نيز اطلاعية نظامي شمارة 1923 عراق را خواند كه در آن آمده‏بود: «هلي‌كوپترهاي خودي عليه يگان‌هاي دشمن مستقر در برابر واحدهاي ما در بخش عملياتي شرق بصره، ضرباتي را به دشمن وارد كردند. همچنين واحدهايي از يگان‌هاي خط مقدم به وسيلة توپخانة خود، مواضع و تجمعات افراد دشمن را در بخش عملياتي شرق دجله زير آتش گرفتند.»[۲]

گزارش- 563

پايگاه شهيد "جعفريان" واقع در محور اروميه به اشنويه هدف حملة ضدانقلابيون قرار گرفت. اين حمله، به شهادت پنج تن و مجروح شدن دوازده تن از نيروهاي پايگاه انجاميد.[۳]

گزارش- 564

در ادامة تحركات ايذايي ضد انتخابات رياست‌جمهوري، امروز با پرتاب مواد آتش‌زا يك دستگاه ميني‌بوس متعلق به بنياد شهيد قزوين كه جنب بسيج پارك شده‏بود، طعمة حريق گرديد.[۴] يك دستگاه ميني‌بوس بنياد شهيد نيز در مراغه به آتش كشيده شد.[۵] يك دستگاه وانت پيكان شخصي هم در يزد به آتش كشيده شد و متعاقب آن، اعلاميه‌هايي از مجاهدين خلق در محل پخش شد.[۶] همچنين يك بمب صوتي كه در زير يك خودرو در تنكابن كار گذاشته بود، به‏وسيلة مأموران انتظامي كشف و خنثي گرديد.[۷] از سوي ديگر، در دو روز گذشته بيش از 15 تن از منافقين به‏دليل فعاليت‌هاي ضدانقلابي در تهران، بابل و بهشهر دست‏گير شده‏اند.[۸] يادآوري مي‌شود كه اين تحركات ايذايي با بزرگ‏نمايي بسيار در خارج كشور بارها به صور مختلف - به خصوص به‏وسيلة مجاهدين خلق - توأم با دعاوي بسيار بزرگ اعلام و تبليغ مي‌شود، اما چندان جدي گرفته نمي‌شود؛ به‌عنوان مثال، شماره امروز نشرية "تايمز لندن" كه اشاره به تحريم انتخابات از طرف گروه‌هاي سياسي مستقر در فرانسه دارد، در مورد ادعاهاي سازمان مجاهدين خلق يادآوري مي‌كند كه اين گروه تاكنون صدمة سنگيني كه رسانه‌هاي رسمي را مجبور به اعتراف كند، وارد نساخته‌ است.[۹]

گزارش- 565

"ميرحسين موسوي" نخست‌وزير، امروز در سخناني دربارة تحركات گروهك‌ها و انتخابات، هدف اين تحركات را جلوگيري از حضور سياسي مردم دانست. وي گفت: «شركت مردم در انتخابات رياست جمهوري هم بر مسائل داخلي و هم بر مسائل خارجي ما اثر مي‌گذارد و به همين دليل رسانه‌هاي گروهي خارجي و گروهك‌هاي مخالف نظام و اربابان‏شان امروز جوسازي شديد در جهان به راه انداخته‌اند، به خاطر اين كه آن‏ها هم به اين مسئله توجه دارند كه اگر روزي مردم را از صحنه‌هاي اجتماعي و سياسي دور و منزوي كنند، آن موقع روز پيروزي ابرقدرت‌هاست.» وي افزود: «ما آن روزي پيروز شديم كه مردم از مسائل روزمرة خودشان به مسائل عمومي، جمعي و سياسي كشانده شدند و مسائل عبادي و مذهبي را با مسائل سياسي يكي دانسته و جدايي سياست و ديانت در ذهنيت مردم از بين رفت. مهم‌ترين مسئله ]براي ابرقدرت‌ها[ اين است كه مردم را از صحنه‌هاي سياسي به كنار بزنند و براي همين، شركت كردن در انتخابات به معناي قدم گذاشتن در صحنة مبارزة مستقيم با قدرت‌ها و ابرقدرت‌هاي استكباري است و از اين نظر اين رسالتي است كه بر دوش مردم قرار دارد.»[۱۰]

گزارش- 566

"كمال خرازي" سرپرست ستاد تبليغات جنگ، امروز در يك كنفرانس مطبوعاتي با حضور خبرنگاران خارجي و داخلي شركت كرد و به تفصيل و مستند در خصوص اين مسائل سخن گفت‌: وضعيت اسيران ايراني؛ نوع رفتار عراق با اسيران و اين‌كه عراق وجود گروهي از اين اسيران را - بي‏توجه به مدارك روشن مبني بر اسير بودن آنان - انكار مي‌كند. خرازي در آخر به استراتژي جديد ايران در جنگ اشاره كرد. وي گفت: «با بررسي‌ها و تحقيقاتي كه تاكنون انجام شده است ما موفق شده‌ايم گروهي از اسراي مفقود‌الاثر ايراني را بر اساس عكس‌ها و فيلم‌هايي كه رسانه‌ها و برنامه‌هاي تلويزيوني جهاني پخش كرده‌اند، شناسايي كنيم كه متأسفانه اسم و مشخصات آن‏ها در ليست كميتة بين‌المللي صليب‌سرخ نيست، اما اسامي و تصوير آن‏ها در برخي از رسانه‌هاي جهان منتشر شده‏است.» دكتر خرازي براي اثبات اين مطلب، عكس‌هايي از برخي اسيران مفقود را كه در نشريه‏هاي "المجله"، "تايمز" و "گه‌نر" آلمان چاپ شده و حتي در برنامه‌هاي تلويزيوني عراق نشان داده‏اند، در اختيار خبرنگاران خارجي قرار داد. وي سپس افزود: «حتي بعضي از اسرايي كه توسط صليب‌سرخ بين‌المللي اسامي و مشخصات آن‏ها ثبت شده‏است، بعداً مفقود شده‌اند و كميتة صليب‌سرخ در پي‏گيري مجدد نتوانسته آثاري از آن‏ها به دست آورد. از جمله ده اسيري كه به دنبال پي‏گيري صليب‌سرخ، رژيم عراق مدعي شد كه آن‏ها را در مرزها رها كرده‏است. فقط يك نفر از آن‏ها به ميان خانوادة خود بازگشت و از 9 نفر ديگر تاكنون اثري به دست نيامده است.» كمال خرازي در ادامه گفت: «ما اسرايي داريم كه رسماً به‌عنوان اسير در عراق نام‏شان ثبت نشده اما آن‏ها در جبهه بودند و اسنادي در دست است كه اين‌ها در زندان‌هاي عراق هستند و از بعضي از آن‌ها اطلاعاتي نيز به دست آورده‌ايم، اما از اكثر آن‌ها اطلاعاتي در دست نيست و خود صليب‌سرخ بين‌المللي نيز معتقد است كه بسياري از اسراي ايراني در اردوگاه‌هاي مخفي عراق نگه‏داري مي‌شوند و رژيم عراق در سفر اخير هيئت اعزامي كميتة بين‌المللي صليب‌سرخ مانع بازديد هيئت از اين اردوگاه‌ها شد. كميتة بين‌المللي صليب‌سرخ در گزارشي كه در تاريخ 17/2/1362 انتشار داده است مي‌گويد: كميتة بين‌المللي صليب‌سرخ با اطمينان اعلام مي‌كند كه بسياري از اسراي ايراني از ابتداي جنگ عمداً در اردوگاه‌ها مخفي مي‌شوند و كميته بين‌المللي صليب‌سرخ ليست صدها تن از اين‌ها را به دست آورده كه هيچ گاه موفق به ملاقات با آن‏ها نشده‏است.»

تهران ـ مصاحبه مطبوعاتي كمال خرازي سرپرست ستاد تبليغات جنگ بسياري از اسراي ايراني مخفي و دور از چشم صليب‌سرخ نگهداري مي‌شوند. خرازي افزود: «ما يك نامة به كلي سري در سال 60 در جبهه‌ها پيدا كرديم كه حاكي از اين است كه بسياري از اسراي ايراني مخفي و دور از چشم صليب‌سرخ نگه‏داري مي‌شوند. در اين دستورالعمل دو ماده‌اي كه توسط سرهنگ "علي‌محمد العويد" فرمانده تيپ102 پيادة عراق، به گردان‌هاي تابعه ارسال شده‏بود، گفته شده‏است: "اسيراني كه بنابر تشخيص هيئت‌هاي مخصوص بايد از صليب‌سرخ مخفي نگه‏داري شوند، از دستور مذكور در مادة يك اين بخش‌نامه مستثني مي‌باشند." ماده يك اين بخش‏نامه مي‌گويد: "اسرا را بعد از اين كه از آن‏ها بازجويي كرديد، به عقب جبهه تخليه كنيد." براساس مادة دو اين دستورالعمل، آن‏هايي كه بايد مخفي شوند لازم نيست به عقب جبهه تخليه شوند و از اين ماده مستثني هستند.» وي سپس دربارة نوع برخورد حكومت عراق با مجروحان ايراني، گفت: «در گزارشي كه توسط كميتة بين‌المللي صليب‌سرخ در تاريخ 12 تا 14 دي‏ماه 1364 منتشر شد، به بازديد نمايندة پزشكي كميتة بين‌المللي صليب‌سرخ از مجروحين ايراني اشاره شده‏است كه وي گفته‏است اكثر مجروحين ايراني از جراحات خود به خصوص شكستگي‌هاي دست و پا كه به صورت وخيم جوش خورده است، رنج مي‌برند.» خرازي افزود: «بعضي از اين اسرا كه بعداً آزاد شده‌اند، به دليل وضع وخيم جسماني آن‏ها مجبور شديم به خارج از كشور منتقل كنيم و اكنون يك گروه شش نفره از همين اسرا در آلمان تحت مراقبت‌هاي پزشكي هستند. ... گزارش‌هاي صليب‌سرخ جهاني حاكيست حدود 1500 نفر از شهروندان خوزستاني كه بعضاً عرب‏زبان هستند در آغاز جنگ اسير شده‌اند و امروزه در زندان‌هاي عراق به سر مي‌برند سن اين‌ها نيز بين 50 تا 89 سال است و در بين آنان زنان زيادي نيز مشاهده مي‌شود، چنان‏كه در گزارش مورخه 9 و 10 بهمن‌ماه 1362 صليب‌سرخ از اردوگاه "انبار" عراق وضعيت ناهنجار محل زندگي آنان تشريح شده‏است.» وي ادامه داد: «رژيم عراق اسراي ايراني را به استماع ترانه‌هاي مبتذل و مشاهده فيلم‌هاي مبتذل مجبور مي‌كند و نيز آن‏ها را مجبور مي‌كند كه به سخن‏راني افراد فراري و ضدانقلاب گوش دهند و اين فشار ايدئولوژيك در تمامي اردوگاه‌ها وجود دارد ... صليب‌سرخ بين‌المللي علي‌رغم داشتن اطلاعات كافي در مورد وضعيت اسراي ايراني در عراق، متأسفانه افكار عمومي را در جريان آن نگذاشته و موفق نيز نشده‏است كه كاري جدي در زمينة شناسايي بيست‏هزار مفقودالاثر ايراني انجام دهد.» كمال خرازي سپس در پاسخ به سؤال خبرنگار خبرگزاري فرانسه در مورد دلايل تأخير در انتشار موارد فوق، گفت: «اين اطلاعات از مدت‌ها قبل در اختيار ما بود و ما اقدامات بين‌المللي و ديپلماتيك خود را انجام داديم. پس از اين كه سازمان‌ها و مجامع بين‌المللي نتوانستند در اين زمينه كاري انجام دهند، ما تصميم گرفتيم كه اين موارد را در اختيار مطبوعات قرار دهيم.» وي همچنين در پاسخ به خبرنگار كانال دوم تلويزيون آلمان دربارة موقعيت عمومي جنگ و مدتي كه جنگ به طول خواهد انجاميد گفت: «با استراتژي جديدي كه اتخاذ كرده‌ايم [انجام دادن عمليات‏هاي محدود تا قبل از عمليات بزرگ] دشمن را شديداً تحت فشار قرار داده‌ايم و اين بخشي از برنامه‌هاي درازمدت ماست كه كارهاي بعدي ما را آماده مي‌كند و چنان كه تاكنون اعلام شده، جنگ تا تحقق شرايط به حق جمهوري‌اسلامي، ادامه خواهد داشت.»[۱۱]

گزارش- 567

به نوشتة روزنامه ژاپني "يوميوري"، حكومت عراق اعلام كرده‏است كه پروژه‌هاي اقتصادي بعد از جنگ خود را به كمپاني‌هايي خواهد داد كه در زمان جنگ با عراق همكاري كرده‌اند و از شركت‌هاي خارجي مي‌خواهد تا به كار خود در اين كشور ادامه دهند. براساس اين گزارش، امريكا، انگليس، فرانسه، ايتاليا و بعضي ديگر از كشورها اعتبارات خود را به عراق افزايش داده‏اند و در پروژه‌هاي اين كشور فعال شده‌اند. به نوشتة يوميوري، هفتاد كمپاني ژاپني نيز در عراق حضور دارند. گفتني است كه شركت‌هاي عمده مانند "ميتسوبيشي"، "مارونبي" و "سوميتومو" بر اثر تأخير در دريافت طلب‌هاي خود از عراق، دچار مشكل هستند اما در انتظار طرح‌هاي بعد از جنگ، دفاتر خود را باز نگاه داشته‌اند.[۱۲]

گزارش- 568

وضع كنوني و آيندة زنان در عراق، موضوع يك مقالة تحقيقي در نشرية "واشنگتن تايمز" است كه امروز از صداي امريكا پخش شد. در اين مقاله آمده‏است: «زماني كه جنگ با ايران به پايان برسد، نقش زنان در جامعة عراق، يكي از بزرگ‌ترين مشكلات دولت صدام‌حسين خواهد بود. تعداد سربازاني كه در جنگ كشته شده‌اند 75‏هزار نفر تخمين زده مي‌شود. شايد دو برابر اين رقم نيز مجروح شده‏باشند. گفته مي‌شود 750هزار سرباز هم در ارتش خدمت مي‌كنند اما مشكلات نيروي انساني براي يك كشور 15 ميليوني كه با ملتي سه برابر اندازه خودش مي‌جنگد و مي‌توانست فاجعه‏آميز باشد، روي نداده‏است زيرا زنان براي پر كردن جاهاي خالي، قدم به ميدان گذاشتند. اكثر پست‌هاي دولتي از جمله در مهندسي و ديگر زمينه‌هاي فني در اختيار زنان است هر چند كه معمولاً زير نظر يك همكار مرد قرار دارند ... زنان هنوز از نظر رواني جدالي براي مردان عراق به وجود نياورده‌اند، اگر چنين كنند، آن گاه مردان واكنش نشان خواهند داد. تا زماني كه جنگ ادامه دارد، زنان عراقي به‌عنوان يك سرمايه تلقي خواهند شد. مردان عراقي هنوز به راستي سنگيني دگرگوني‌هاي قانوني و اجتماعي پنج سال گذشته را حس نكرده‌اند، زيرا جدال واقعي هنوز از راه نرسيده است.»[۱۳]

گزارش- 569

ايران بار ديگر دربارة اجلاس اخير سران عرب در مراكش و نتايج آن، موضع‌گيري و آن را محكوم كرد. "ميرحسين موسوي" نخست‌وزير، در قبال اين اجلاس چنين موضع‌گيري كرد: «شايد نزديك به 5 سال باشد كه ما سياست‌هاي خودمان را در قبال مسائلي كه كشورهاي ارتجاعي در رابطه با اسرائيل مطرح مي‌كنند و به دنبال آن هستند، بيان كرده‌ايم و به مناسبت‌هاي گوناگون هر نوع سازش را در اين زمينه محكوم كرده‌ايم. امروز تلاش وسيعي ديده مي‌شود كه دولت مصر را به اين جرگه [اعراب] بكشند و خيانت‌هاي رژيم سادات و مبارك را بپوشانند و عملاً اين اقدام را الگويي قرار بدهند براي سازش‌هاي بعدي، مخصوصاً در اين كنفرانس مسئله سازش توأم اردن و گروه‌هاي ارتجاعي از سازمان آزادي‌بخش فلسطين با اسرائيل، مطرح بوده‏است كه تمامي اين‌ها شكست خورده‏است.» نخست‌وزير افزود: «از اهداف ديگر اين كنفرانس، هم‏سويي با سياست‌هاي رژيم صدام بوده‏است كه در اين جهت اطلاعيه‌ايي نيز صادر كرده‌اند؛ ما در اين مورد تعجب نيز نمي‌كنيم. دوستان ما در ميان دولت‌هاي پيشرو و مترقي عرب و ميان ملت‌هاي عرب هستند. از كنفرانسي كه در مغرب و به رياست سلطان حسن تشكيل شده‏باشد و شركت كنندة عمدة آن نيز سلطان حسين باشد، بيش از اين انتظار نمي‌توان داشت و يقيناً اين مسئله بيش‏تر از هميشه ماهيت رژيم صدام را مي‌تواند افشا كند و نشان دهد كه چه كساني در كنار صدام هستند.»[۱۴]

گزارش- 570

در ادامة بازتاب نتايج اجلاس فوق‌العادة سران عرب در رسانه‌هاي گروهي بين‌المللي، نشرية "وال استريت ژورنال" نوشت: «قطع‏نامه، كنفرانس مراكش را مأمور ساخت تا قبل از ملاقات "ميخائيل گورباچف" رهبر شوروي و "ريگان" در ماه نوامبر آينده، آرمان‌هاي اعراب را در سطح بين‌المللي ارائه نمايد و انجام چنين كاري، آشنا كردن دو ابرقدرت با مواضع كشورهاي عرب نسبت به مسائل مختلف به‌ويژه در رابطه با خاورميانه است.» اين نشريه افزود: «با اين حال، كنفرانس يك پيروزي تو خالي براي ميانه‌روهايي است كه ممكن است نتوانند كاري بيش از نشان دادن توانايي‌هاي‏شان در تشكيل آن، انجام دهند.»[۱۵] يك مفسّر خبرگزاري آسوشيتدپرس نيز نوشته‏است: «اين اجلاس پايان يافته‏است بدون اين‌كه تأييد آشكاري را كه "حسين" شاه اردن براي توافقش با "ساف" جهت صلح با اسرائيل تقاضا كرده‏بود، به وي بدهد.» اين خبرگزاري به نقل از منابع كنفرانس افزوده‏است: «عرفات و شاه‏زاده "عبدالله" رئيس هيئت نمايندگي سعودي، روز پنجشنبه (17/5/1364) مشاجرة شديدي بر سر كلمات بيانية نهايي در رابطه با توافق اردن - ساف داشته‌اند.»[۱۶]

مراكش، دارالبيضاء ـ كنفرانس فوق‌العاده سران عرب مشاجره ياسرعرفات با شاهزاده عبدالله (وليعهد عربستان) بر سر كلمات بيانيه نهايي كنفرانس


منابع و مآخذ روزشمار 1364/05/20

  1. روزنامة جمهوري‌اسلامي، 21/5/1364، ص2.
  2. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشرية ‌"گزارش‌هاي ويژه"، شمارة 145، (21/5/1364)، ص 1، راديو صوت‌الجماهير، 20/5/1364.
  3. دفتر سياسي نمايندگي امام در سپاه، نشريه ‌"رويدادها"، شمارة 59 (12/6/1364)، ص15.
  4. سند شمارة 200035 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش‌ روزانه، 22/5/1364، ص1.
  5. سند شماره 200036 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش‌ روزانه، 23/5/1364، ص 3.
  6. همان، ص1.
  7. مأخذ 4، ص2.
  8. سند شماره 200034 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش‌ روزانه، 21/5/1364، ص 1.
  9. مأخذ 4، ص2.
  10. مأخذ 1، ص 12.
  11. روزنامة اطلاعات، 21/5/1364، ص 2.
  12. روزنامة كيهان، 20/5/1364، ص 20.
  13. واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري‌اسلامي ايران، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 21/5/1364، صص 5 تا 7، راديو امريكا، 20/5/1364.
  14. روزنامة اطلاعات، 20/5/1364، ص4.
  15. سند شمارة 212258 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اسناد سياسي، ضميمه گزارش 20/5/1364، صص 5 و 6.
  16. همان، به نقل از آسوشيتدپرس.