1362.07.20: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1362 |نام = 1362.07.20 |نام دیگر= بیست مهر |روز=20 مهر 1362 |تاریخ شمسی= 1362.07.20 |تاریخ میلادی= 12 اکتبر 1983 |تاریخ قمری=5 محرم 1404 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.07.20</div> <div class="bootstrap-btn">[[1360.07.20]...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| سطر ۲۹: | سطر ۲۹: | ||
== گزارش - 805 == | |||
فرماندهان قرارگاه مقدم حمزه در ادامه جلسات خود برای کسب هماهنگی‌های نهایی در آستانه اجرای عملیات والفجر4 در منطقه دهانه شیلر، امروز نیز جلساتی را به‌منظور رفع مشکلات اساسی درزمینه توپخانه، ضعف مهندسی رزمی، تدارکات و دیگر مسائل برگزار كردند. | |||
فرمانده قرارگاه مقدم حمزه، مسئول طرح و عملیات این قرارگاه و شفیع‌زاده مسئول توپخانه قرارگاه خاتم با برگزاری نشستی در پادگان مریوان (دره تفی) به بررسی مشکل توپخانه و سازمان رزم در عملیات والفجر4 پرداختند. در این جلسه فرماندهان سپاه باتوجه‌به تجربه ناهماهنگی‌ها در تعامل با ارتش برای تدارک و تأمین توپخانه به‌ویژه ضعف شدید پوشش توپخانه‌های ارتش در عملیات والفجر2 چندان به کار مشترک با ارتش در این عملیات خوش‌بین نبودند. دراین‌زمینه مسئول توپخانه قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در گزارشی از وضعیت کلی توپخانه، تعداد توپخانه‌های ارتش را 27 تا 30 آتشبار و تعداد توپخانه‌های سپاه را 9 تا 10 آتشبار عنوان کرد و افزود در عملیات والفجر4 در منطقه دهانه شیلر ما سازمان رزمی توپخانه ارتش را قبول داریم، ولی برخی مسائل و پیوست‌های طرح عملیات، باید به‌صورت مشترک و با امضای ارتش و سپاه به کلیه رده‌ها ابلاغ شود. درمورد کیفیت توپ‌ها و مسئله دیده‌بانی مشکل خاصی نیست، اما درزمینه کمبود مهمات و ضرورت تأمین آن باید فکر اساسی کرد.<ref>سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه مقدم حمزه سیدالشهدا در عملیات والفجر4، محمد دیانی، 13/7/1362 تا 29/7/1362، صص 80 - 78؛ و - سند شماره 13082/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه طراحی و آماده‌سازی عملیات قرارگاه حمزه، عملیات والفجر4، (قرارگاه مقدم حمزه، 20/7/1362، نوار شماره 13082)، صص 3 - 1.</ref> | |||
پس از جلسه فرماندهان درزمینه تأمین و تدارک توپخانه، در بخش دیگری از جلسات امروز علی رضائیان فرمانده قرارگاه مقدم حمزه، در گفت‌وگو با مسئول مهندسی قرارگاه كربلا ضمن گلایه از ضعف واحدهای مهندسی رزمی و تدارکات*، برخی ناهماهنگی‌ها به‌ویژه نبود اطلاعات شفاف از امکانات و ادوات لشکرها و مشکلات تدارکاتی را از عوامل مؤثر در تأخیر اجرای عملیات قرارگاه مقدم حمزه برشمرد.<ref>سند شماره 13083/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه با فرماندهی قرارگاه حمزه، عملیات والفجر4، (قرارگاه مقدم حمزه، 20/7/1362، نوار شماره 13083)، صص 30 - 15.</ref> | |||
علاوه‌بر جلسات فوق امروز واحدهای اطلاعات - عملیات قرارگاههای خاتم‌الانبیا(ص) و مقدم حمزه نیز در نشستی ضمن ارائه گزارشی از آخرین شناسایی لشکرها و محورها، توان قوای نظامی ایران و عراق را به‌صورت تطبیقی بررسی کردند. براساس اظهارات فرماندهان حاضر در این جلسه، در جبهه خودی استعداد سپاه شامل لشکرهای 25 کربلا با 6 گردان، 31 عاشورا با 6 گردان، 8 نجف با 7 گردان، 14 امام حسین(ع) با 7 گردان، 41 ثارالله(ع) با 4 گردان و تیپ44 قمر بنی‌هاشم(ع) با 4 گردان می‌باشد. در ادامه غلامعلی رشید در جمع‌بندی صحبت‌های فرماندهان با بیان اینکه «طبق مقیاس گردانی، ما حدود 12 گردان نیروی پیاده کم داریم از عراق، تا مساوی بشویم»، جدول مقایسه تطبیقی توان نظامی ایران را چنین ترسیم کرد:<ref>سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 83 - 82.</ref> | |||
ردیف عنوان ایران عراق | |||
1 زرهی 90 تانک 150 تانک | |||
2 توپ 200 لوله 270 لوله | |||
3 مهمات 30000 30000 | |||
4 هواپیما 4 فروند 150 فروند | |||
5 هلیکوپتر 30 فروند 60 فروند | |||
6 استعداد نیرویی 45000 نفر 50000 نفر<ref>سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 97 - 96.</ref> | |||
== گزارش - 806 == | |||
امروز جلسه مشترک فرماندهان ارتش و سپاه با حضور عناصر ستاد جنگهای نامنظم و گروه کومبا11* در قرارگاه مقدم حمزه در پادگان مریوان (دره تفی) تشکیل شد. این جلسه درحالی برگزار میگردد که استفاده از عناصر معارض داخلیِ عراق برای اجرای عملیات نامنظم و ایذایی علیه دشمن جبهه جدیدی است كه قرارگاه حمزه سیدالشهدا در مرزهای غربی کشور گشوده است. در این راستا، هم‌زمان با عملیات والفجر4 در منطقه دهانه شیلر، اجرای عملیات چریکی شبانه در محور دزلی - جاده سیدصادق به شانه‌دری در دستور کار قرار گرفته است؛ این اقدام علاوه‌بر افزایش نقاط درگیری دشمن و جلوگیری از لورفتن فلش اصلی حمله ایران، کاهش فشار پاتک‌ها و تجزیه توان پاسخ‌گویی ارتش عراق در منطقه عملیات والفجر4 را هم به‌دنبال خواهد داشت. | |||
در این جلسه سروان صفایی از ستاد جنگهای نامنظم گزارشی از اقدامات چریکی و نامنظم در محور دزلی - جاده سیدصادق به شانه‌دری و به‌ویژه وضعیت گروه کومبا11* - که یکی از عناصر اصلی این عملیات است - بیان کرد. وی ضمن تشریح وضعیت دشمن و طرح عملیات چریکی در محدوده محور دزلی - جاده سیدصادق به شانه‌دری، درمورد توجیه منطقه و عناصر مستقر در آن گفت: براساس مأموریتی که به ما واگذار شد به‌منظور استفاده از کلیه نیروها و گروههای حاضر در منطقه برای انجام اقدامات ایذایی و چریکی در عمق خاک عراق ستادی به نام جنگهای نامنظم تشکیل دادیم. طبق شناسایی‌های انجام‌شده، ارتفاعات مله‌خور در امتداد ارتفاعات سورن واقع شده و در ادامه آن در خاک عراق ده احمدآوا است که در جنوب‌غربی ده شیرمر برای نفوذ نیروهای ایرانی در نظر گرفته شده است. در این منطقه گروههای گوناگونی از معارضین عراقی فعال هستند و برای اینکه اختلافات فکری گروه‌ها به درگیری میان آنان منجر نشود، قیاده‌ها، سوسیالیست‌ها و کمونیست‌ها ستادی را به‌منظور هماهنگی و اجرای عملیات چریکی تشکیل دادهاند و اقداماتی هم انجام می‌دهند. | |||
سرگرد صفایی در ادامه به تبیین اقدامات دیگر این ستاد ازجمله اعزام دیده‌بان‌های نفوذی به‌منظور شناسایی و انهدام توپخانه‌های عراق در این منطقه پرداخت و گفت: در شمال‌شرقی احمدآوا روستایی به نام شیرمر وجود دارد که نیروهای خودی با لباس کردی در آنجا فعالیت دارند. اخیراً پس از آنکه ارتش عراق از رفت‌وآمد نیروهای ایرانی به داخل شیرمر و احمدآوا اطلاع پیدا کرد با 2 هلیکوپتر و 20 تانک به اضافه کاتیوشا به ده شیرمر حمله کرد. درپی این حملة ارتش عراق، عناصر فعال مرتبط با ایران، که به‌صورت مشترک با دشمن مبارزه می‌کردند، وارد عمل شده و سوسیالیست‌ها 6 تا کشته دادند، خود واحد 2 شهید داد و از کمونیست‌ها هم تعدادی زخمی شدند. همچنین در این حمله دیده‌بان نفوذی ما به اسارت دشمن درآمد و به پادگان سیدصادق منتقل شد. در درگیری پیش‌آمده توپخانه ایران فقط سه گلوله شلیک کرد و گلوله توپ دقیقاً به ساختمانی اصابت کرد كه محل تشكیل جلسه توجیه افسران بود و براثر این بمباران 2 معاون لشکر و 25 نفر کشته شدند.<ref>سند شماره 13083/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه با فرماندهی قرارگاه حمزه، عملیات والفجر4، (قرارگاه مقدم حمزه، 20/7/1362، نوار شماره 13083)، صص 30 - 15.</ref> | |||
براساس شناسایی‌های نیروهای خودی، دره‌ها و نیروهای مستقر در این منطقه که برای عملیات چریکی در محدوده محور دزلی - جاده سیدصادق به شانه‌دری، در نظر گرفته شده است عبارت‌اند از: | |||
1. دره سمت راستِ ده شیرمر به نام کوشکناف که 150 نفر قیاده‌های خودی در آن مستقرند. | |||
2. در امتداد آبراه ماهی‌شاه به دره خورنوازان یک پایگاه چریکی است که 170 تن از نیروهای قیاده موقت، بارزانی‌ها و سربازهای پیشتاز در آن حضور دارند؛ از آنجا كه این پایگاه در معرض بمباران و گلوله‌باران توپخانه دشمن قرار ندارد از امنیت بسیار زیادی برخوردار است. | |||
3. پس از آن اولین دره، هرمله است كه یک پاسگاه چریکی در این منطقه وجود دارد و 70 نفر از نیروهای بسیج در آن هستند. | |||
4. سپس بیشتر منطقه، آبراه است که دره خیلی باریکی به نام دره سوسیالیست‌ها قرار دارد که از هر نظر حفاظت دارد و حدود 150 سوسیالیست مسلح در آن مستقرند و به گفته خود آنها، درصورت لزوم قادر به فراخوان 300 نیروی دیگر هم می‌باشند. علاوه‌بر این دره، دره دیگری به نام دره کمونیست‌ها هم وجود دارد که به‌علت طرز تفکرشان ارتباطی با آنان و اطلاعی از وضعیتشان نداریم. | |||
5. دره آخر نیز دره چنار است که 60 نفر از عناصر بسیج لشکر اسلامی عراق، 24 نفر برادرهای سرباز پیشتاز، یک نیروی مخصوص و 60 نفر قیاده موقت در آنجا حضور دارند.<ref>سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 97 - 96.</ref> | |||
در ادامه جلسه، این فرمانده ستاد جنگهای نامنظم به تشریح اهمیت عملیات چریکیِ شبانه در محور دزلی - جاده سیدصادق به شانه‌دری،* پرداخت و گفت: شناسایی جاده‌های منطقه ازجمله محورهای چناره به جاده‌های خورمال و سیدصادق انجام شده و ارتش عراق به احتمال زیاد یک تیپ را مأمور حفاظت جاده سیدصادق کرده است. وی در ادامه ضمن تبیین اهمیت تصرف ارتفاعات مشرف بر شهر خورمال در افزایش ضریب پیشروی در عمق، از فرماندهان حاضر در جلسه خواست که نیرو، امکانات و ادوات بیشتری دراختیار ستاد جنگهای نامنظم قرار گیرد و افزود: از چناره امکان نفوذ به جاده‌های سابق خورمال و سیدصادق و شانه‌دری وجود دارد و سیم‌خاردارها و میادین مین نامنظم و محدود برای ایجاد وحشت در یگان‌های چریکی تعبیه شده و عمدتاً قابل‌عبور است. درصورت اجرای عملیات در شب صددرصد میتوانیم جاده سیدصادق به شانه‌دری را بسته نگه داریم، اما در روز به‌علت حضور هلیکوپترهای دشمن، انسداد جاده امکان‌پذیر نیست مگر اینکه با پوشش هوایی یا ضدهوایی سهند و موشک مالیوتکا جاده را تهدید کنیم. علاوه‌بر ادوات و امکانات، برای حل مشکل کمبود نیرو باید فکری بشود، علاوه‌بر 300 نیروی بارزانی که دراختیار ماست به 100 تن از عناصر سوسیالیست و 200 تا 400 نفر از برادران بسیج نیز نیاز داریم.**<ref>سند شماره 13084/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 39 - 36؛ و - سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 91 - 90.</ref> | |||
== گزارش - 807 == | |||
پس از ابلاغ روز گذشته فرماندهی کل سپاه، قرارگاه نجف مأموریت یافت دو عملیاتِ بنا به دستور (ارتفاعات منطقه دربندیخان و ارتفاعات منطقه مهران) را به‌منظور تقویت عملیات اصلیِ دهانه شیلر به مرحله اجرا درآورد. به همین منظور امروز محسن رضایی در دومین نشست پیاپی خود با محمدعلی جعفری، محمدابراهیم همت و اکبر زجاجی ابهامات احتمالی پیش روی اجرای عملیاتهای قرارگاه نجف را بررسی كرد. | |||
در این نشست فرمانده قرارگاه نجف با اشاره به اصلی‌بودن عملیات قرارگاه مقدم حمزه در منطقه دهانه شیلر و فرعی‌بودن دو عملیاتِ بنا به دستورِ قرارگاه نجف در مناطق مهران و دربندیخان، مشکل محدودیت زمانی و کمبود نیرو را از ابهامات پیش روی اجرای عملیات قرارگاه نجف عنوان کرد. وی در توضیح این مسئله گفت: باتوجه‌به ابلاغ فرماندهی کل سپاه مبنی‌بر آماده‌سازی عملیات منطقه مهران در عرض ده روز، درصورتی‌که نقل‌وانتقال‌ها فقط به جابه‌جایی نیرو منحصر باشد، ده روز فرصت مناسبی است، ولی اگر نقل‌وانتقال‌ها ادوات و تجهیزات را هم دربر بگیرد این زمان کم خواهد بود و از آنجا كه آماده‌سازی منطقه مهران مستلزم جابه‌جایی نیرو و ادوات است نیاز به وسایل ترابری است. محمدعلی جعفری افزود: علاوه‌بر محدودیت زمانی، طبق اعلام سرهنگ صیاد شیرازی، تیپ30 گرگان ارتش توانایی اعزام 5 گردان خود به منطقه مهران را ندارد و براساس تجارب اقدامات مشترک قبلی هم، حداقل 15 روز طول می‌کشد تا یگان‌های ارتش پای کار بیایند. | |||
در ادامه، فرمانده قرارگاه نجف ضمن اشاره به عملیات در سه منطقه دهانه شیلر، منطقه دربندیخان و منطقه مهران، پیشنهادی را درمورد اجتناب از تقسیم نیروهای لشکر27 محمد رسول‌الله(ص) به‌عنوان یکی از ارکان این قرارگاه مطرح کرد و گفت: در وضعیت فعلی بهتر است عملیات والفجر4 در منطقه دهانه شیلر به‌عنوان تک اصلی اجرا شود و هم‌زمان با آن، عملیات والفجر5 به‌صورت محدود و فرعی در منطقه بمو و شاخ خشیک به مرحله اجرا درآید؛ فقط به‌جای تقسیم لشکر27 در بین منطقه شیلر و دربندیخان، نیروهای لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) به منطقه دهانه شیلر اعزام شوند. عملیات تکمیلی والفجر3 در منطقه مهران زمان زیادی از ما خواهد گرفت و بهتر است 7 تا 8 روز بعد از شروع عملیات مناطق دهانه شیلر و بمو اجرا شود. | |||
فرمانده لشکر27 محمد رسول‌الله(ص) در تکمیل اظهارات عزیز جعفری خاطرنشان كرد: الآن ما درمورد قرارگاه تاکتیکی لشکر در منطقه دربندیخان ابهام داریم و سابقه نداشته که در سه منطقه عمل کنیم «وقتی یک تیپ لشکر27 به شاخ شمیران و یک تیپش به بمو و تیپ دیگرش به محور سد دربندیخان می‌رود، قرارگاه تاکتیکی لشکر با کدامشان است و در کجا می‌ماند و کار می‌کند؟ [مذاکراتی هم شده بود] که یک تیپ لشکر محمد رسول‌الله(ص) به بالا (منطقه دهانه شیلر) می‌رود، درست است؟ به نظر من بهتر است مناطق را اولویت‌بندی کنیم و پیشنهاد من 1. شیلر 2. بمو 3. مهران می‌باشد.»<ref>همان، صص 13 - 11؛ و - سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 89 - 88.</ref> | |||
در پاسخ به ابهامات مطرح‌شده در نشست امروز فرماندهان قرارگاه نجف، فرماندهی کل سپاه ضمن گلایه از کندی شناسایی‌ها تأكید كرد: «امروزه غافلگیری بر شناسایی ارجحیت و تقدم دارد.» وی درمورد ارتباط مستقیم عنصر سرعت عمل و غافلگیری با ضریب موفقیت عملیات گفت: «موفقیت در سرعت عمل است، امروز برای ما ثابت شده است که غافلگیری در سرعت عمل است. اگر آمدی در یک جا ماندی لو می‌روی، نباید بمانید و باید سریع بروید. ... الآن در رابطه با این دشمن، سرعت عمل قسمت اعظمی از غافلگیری را حاصل می‌کند وگرنه شما هر اندازه هم رعایت بکنید، به‌هرحال یا در شناسایی یکی اسیر میشود یا یک نفوذی پیدا میشود یا دشمن عکس‌برداری می‌کند یا یک اشتباهی صورت میگیرد و به‌هرحال مسئله لو می‌رود. اما اگر بتوانیم یک کاری بکنیم که سرعت عمل را بالا ببریم این‌طور نمی‌شود. الآن دشمن که به اینجا آمده محدودیت دارد مخصوصاً درزمینه فرماندهان. در شیلر از موقعی که دشمن فهمید ما میخواهیم عمل بکنیم ما دو ماه به او وقت دادیم و او آمد فرماندهانش را عوض کرد و قرارگاه‌هایش را درست کرد و ارتباطش را حل کرد و هر کاری خواست کرد و منتظر ما و می‌گوید اینها چه می‌خواهند بیایند؟! دیگر کارهایش هم قطع شده است و بچه‌ها میگویند هیچ کاری را نمی‌کند و همه کارهایش را کرده و حتی فرماندهانش را عوض کرده است.» | |||
در پایان محسن رضایی درمورد پیشنهاد جعفری و همت گفت: لشکر27 مقدمات احداث قرارگاه تاکتیکی در محور شمالی منطقه دهانه شیلر به‌منظور اقدام در مرحله دوم عملیات والفجر4 را فراهم کند. ولی تمام عناصر لشکر27 درصورتی در منطقه دربندیخان باقی خواهند ماند که بتوانند با آماده‌سازی مناطق شاخ شمیران، بمو و شاخ خشیک، عملیات والفجر5 را به مرحله اجرا برسانند. براین‌اساس عملیات والفجر4 در روز 12 محرم، عملیات والفجر5 سه تا چهار روز بعد از آن و عملیات تکمیلی والفجر3 نیز ده روز پس از عملیات شیلر اجرا خواهد شد.<ref>سند شماره 12936/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 14 - 7؛ و - سند شماره 285/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 220 - 218.</ref> | |||
== گزارش - 808 == | |||
تحركات عراق در منطقه عملیاتی آتی امروز نیز ادامه داشت، دراین‌زمینه گزارش دیده‌بانی لشكر14 امام حسین(ع) حاكی است: نیروهای پیاده دشمن در بین ارتفاع كله‌قندی و روستای حسن‌آباد در حركت بوده و در دسته‌های چند نفری رفت‌وآمد می‌كرده‌اند. براساس این گزارش، عمده تحركات عراق مانند روز قبل در روستای حسن‌آباد و مخصوصاً شیار حسن‌آباد بوده است. بلدوزرها و لودرهای دشمن پشت ارتفاع كله‌قندی، روی ارتفاعات سیدمصطفی به‌طور شبانه‌روزی مشغول كار هستند و نیروهای دشمن در شیار حسن‌آباد و تپه‌‌های مجاور آن مینگذاری كرده‌اند. آتش توپخانه دشمن نیز نسبت به روزهای قبل بیشتر شده و تعداد 20 گلوله خمپاره فسفری و جنگی به شیار پشت قله‌قلانبان شلیك شده است.<ref>سند شماره 192695 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش دیده‌بانی لشكر14 امام حسین، 20/7/1362.</ref> | |||
== گزارش - 809 == | |||
باتوجه‌به تجربه اندکِ قرارگاه نوح درزمینه اجرای عملیات دریایی، امروز فرماندهی کل سپاه به‌منظور رفع تنگناهای این قرارگاه در عملیات والفجر6 (منطقه شمال خلیج‌فارس) دست به اقدامات جدی‌تری زد. داوود رنجبر راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) دراین‌باره نوشته است: محسن رضایی امروز پس از مشاهده عکس هوایی اخیرِ منطقه شهرک فاو تا رأس‌البیشه، به این جمع‌بندی رسید که در خشکی با عرض سه کیلومتر منطقه شهرک فاو تا رأس‌البیشه، عراق فقط به یک جاده متكی است و محدودیت خشکی محصور در آب سبب شده دشمن قدرت مانور نداشته باشد، درنتیجه اگر عملیات با قوت در حدفاصل شهرک فاو تا رأس‌البیشه به‌همراه چند عملیات فریب در چزابه و طلائیه اجرا شود، موفقیت‌آمیز خواهد بود. | |||
درواقع محسن رضایی در وضعیت کنونی باتوجه‌به تجربه دریایی قرارگاه نوح درصدد است این قرارگاه را زیر نظر قرارگاه کربلا قرار داده تا ازسوی واحدهای ستادی قرارگاه کربلا پشتیبانی شود. براین‌اساس امروز صبح در جلسه فرماندهی کل سپاه با مسئولان و نیروهای مناطق 8 و 9 سپاه مقرر شد که از منطقه 9 سپاه یک تیپ لشکر فجر دوره آموزش دریایی را بگذراند و به‌تدریج به یک لشکر دریایی مبدل گردد. در منطقه 8 سپاه هم علاوه‌بر تقویت تیپ15 امام حسن(ع)، آموزش دریایی لشکر7 ولی‌عصر(عج) هم در دستور کار قرار گیرد و در دو زمینه زمینی و دریایی تخصص‌های لازم كسب شود.<ref>سند شماره 285/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 208 - 204.</ref> | |||
== گزارش - 810 == | |||
در ادامه حملات عراق به كشتی‌‌های تجاری ایرانی به‌منظور ناامن‌كردن خلیج‌فارس، امروز نیز دو كشتی ایرانی هدف اصابت موشك‌‌های عراق قرار گرفتند. | |||
امروز 19 فروند كشتی، بندر امام خمینی را به مقصد بوشهر ترک کردند. در ساعت 12:20، یكی از این کشتی‌‌ها به نام كشتی "ایران شهادت" در 8 مایلی شرق بویه 5، براثر اصابت موشك به قسمت موتورخانه آن غرق شد.<ref>سند شماره 12936/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی نقل‌وانتقالات و تقسیم‌شدن نیروهای لشکر27، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 20/7/1362، نوار شماره 12936)، صص 5 - 1؛ و - سند شماره 285/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا در عملیات والفجر4، داوود رنجبر، 11/7/1362 تا 28/7/1362، صص 216 - 212.</ref> كشتی مذكور فاقد محموله بوده و این حمله نیز تلفات جانی در بر نداشته است.<ref>سند شماره 106890 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلكس ستاد منطقه 8 به مركز فرماندهی این ستاد، 21/7/1362.</ref> | |||
از سوی دیگر، کشتی لویزبان که حدود 5 ماه قبل براثر حمله موشکی عراق در منطقه خور موسی به گل نشسته بود ساعت 12:30 امروز، بار دیگر هدف حمله موشکی بالگردهای دشمن قرار گرفت.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 208، 22/7/1362، ص4، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/7/1361. </ref> | |||
به گزارش رادیو صوت الجماهیر ارتش عراق در اطلاعیه نظامی شماره 1245 خود دراین‌باره اعلام كرد: «نیروی دریایی ما [عراق] امروز صبح تعدادی از هدفهای دریایی دشمن [ایران] را در شمال جزیره خارك كه به‌منظور ورود به بندر خمینی به‌سوی غرب خور موسی در حركت بودند، كشف و واحد دریایی ما با آنها مقابله و ضربه‌های سهمگین و دردآوری به آنها زدند و توانستند در ساعت 11:41 دقیقه صبح امروز، یكی از هدفهای دریایی دشمن را در كانال خور موسی مورد اصابت قرار دهند. ... در ساعت 12:12 ظهر امروز، یك كشتی جنگی دشمن برای نزدیك‌شدن به هدف آسیب‌دیده دشمن جهت كمك به آن و نجات خدمه آن اعزام داشت و نیروی دریایی شجاع ما در كمین دشمن و واحدهای شكست‌خورده آن بوده و ضربه غافلگیركننده‌ای به كشتی جنگی دشمن زده و در ساعت 13:01 بعدازظهر، توانستند آن را به‌دقت و به‌طور مؤثر مورد اصابت قرار دهند.»<ref>سند شماره 13083/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه با فرماندهی قرارگاه حمزه، عملیات والفجر4، (قرارگاه مقدم حمزه، 20/7/1362، نوار شماره 13083)، صص 30 - 15.</ref> | |||
== گزارش - 811 == | |||
امروز جنگنده‌های عراقی با شكستن حریم هوایی شهرهای بانه و مریوان مناطق مسکونی این شهرها را بمباران كردند. | |||
فرمانداری بانه در گزارشی به استانداری كردستان اعلام كرد: ساعت 10 و 11:15 صبح امروز، تعدادی هواپیمای بعثی با تجاوز به حریم هوایی شهر بانه چند نقطه ازجمله پادگان و داخل شهر را بمباران كردند. در این حمله، 4 نفر مجروح شدند و خساراتی نیز به منازل مسكونی وارد آمد.<ref>سند شماره 343122 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری بانه به استانداری كردستان، 20/7/1362. </ref> گزارش شهربانی استان كردستان نیز درمورد حمله هوایی امروز به بانه حاكی است: «ساعت 10:00، سه فروند هواپیمای متجاوز عراقی وارد حریم فضایی شهرستان بانه گردیده و مبادرت به بمباران سه نقطه جنوبی و یك نقطه مركزی شهر نموده كه دراثر انفجارات حاصله یك نفر شهید و 18 نفر مجروح و به 12 خانه و مغازه خسارت وارد گردید.»<ref>سند شماره 329198 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان كردستان به استاندار كردستان، 20/7/1362.</ref> | |||
علاوه‌بر شهر بانه، امروز شهر مریوان هم هدف حملات هوایی دشمن قرار گرفت. به گزارش ركن3 ژاندارمری استان كردستان: «در ساعت 10:05، تعداد 6 فروند هواپیمای دشمن در آسمان مریوان ظاهر شده و ضمن بمباران حوالی تیپ و دریاچه مریوان با آتش پدافندهای خودی متواری گردیدند.»<ref>سند شماره 12936/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 14 - 7؛ و - سند شماره 285/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 220 - 218.</ref> در این حمله علاوه‌بر مناطق فوق، پمپ بنزین و چند نقطه دیگر شهر نیز بمباران شد، اما خسارت جانی و مالی به بار نیامد.<ref>سند شماره 329150 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: شهربانی استان كردستان، 21/7/1362.</ref> | |||
== گزارش - 812 == | |||
اقدامات و تحركات افراد وابسته به گروههای ضدانقلاب در نقاط مختلف استان‌‌های آذربایجان‌غربی، كردستان و باختران تلفات و خسارات قابل‌توجهی را درپی داشت. | |||
امروز پایگاههای سپاه در غرب محور سنندج - كامیاران در مناطق تنگه سر، مهراب و نیاز كه به‌تازگی دایر یا از محاصره خارج شده بودند، مورد حمله عناصر ضدانقلاب واقع شدند. براثر این حملات، 51 تن از نیروهای خودی شهید، 21 تن مجروح و 7 تن نیز به گروگان برده شدند. گفتنی است این پایگاه‌‌ها در مجاورت یكدیگر و در منطقه صعب‌العبور كوهستانی شمال گازرخانی، كه خط مقدم تماس با مناطق پاك‌سازی‌نشده ضدانقلاب است، قرار دارند. مهاجمان با همكاری مؤثر نیروهای جلال طالبانی با استفاده از تاكتیك جدید و برخلاف حملات ایذایی قبلی با به‌كارگیری نفرات و تجهیزات زیاد و حساب‌شده به‌صورت جبهه‌ای اقدام به انهدام نیرو و تصرف پایگاههای مذكور كردند.<ref>سند شماره 113723 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن ویژه مناطق كردنشین غرب كشور، شماره 137، 30/7/1362، ص1. </ref> | |||
در منطقه سردشت هم ساعت 7 صبح امروز ضدانقلابیون با اجرای كمینی علیه پایگاه ژاندارمری آبجی سردشت، یك رزمنده را شهید و 12 نفر را مجروح كردند.<ref>سند شماره 80593 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شهربانی جمهوری اسلامی به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 20/7/1362.</ref> | |||
واحد اطلاعات - عملیات سلماس نیز درپیامی به طرح و عملیات قرارگاه حمزه، از درگیری شبانه پایگاه سیاوان با عناصر ضدانقلاب و تسلیم‌شدن 4 نفر از چته‌های دمكرات به رزمندگان خبر داد.<ref>سند شماره 354151 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات - عملیات سپاه سلماس به معاونت طرح و عملیات قرارگاه حمزه، 20/7/1362.</ref> | |||
امروز پایگاههای دواب و رادار در محدوده پادگان جلدیان هم از ساعت 21 به‌مدت یك ساعت با عناصر مسلح غیرقانونی درگیر شدند، این درگیریها بدون تلفات خاتمه یافت. پایگاه گلماوران در دره شهدا نیز چند ساعت با ضدانقلاب درگیر بود. یك نفر از اعضای حزب دمكرات هم با اسلحه و مهمات مربوط خود را به پایگاه كوره‌‌لر از گردان مرزی ارومیه تسلیم کرد.<ref>سند شماره 416782 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاندارمری (ركن3)، 22/7/1362، ص1.</ref> | |||
از سوی دیگر، واحد اطلاعات سپاه سرپل ذهاب در تلفنگرامی به اطلاعات منطقه 7 اعلام كرد: «یك گروه 12 نفری از افراد دمكرات مستقر در بمو به سرگروهی كریم خالدار ازطریق سرتك بمو جهت ترور موحدی قمی، وارد منطقه قلخانی گشته‌اند.»<ref>سند شماره 266585 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: اطلاعات سرپل ذهاب، 20/7/1362.</ref> این منبع اطلاعاتی همچنین از ورود یك گروه مهاجم دیگر به قصد مینگذاری و كمین در منطقه خبر داد.<ref>سند شماره 286590 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: اطلاعات سرپل ذهاب، 20/7/1362.</ref> | |||
== گزارش - 813 == | |||
درپی تداوم همكاری معارضین كُرد عراقی با ایران و اقدامات آنها در استان‌‌های شمالی عراق، دولت عراق تدابیر امنیتی خود را در این مناطق تشدید کرده است. | |||
روزنامه اطلاعات در شماره امروز خود نوشت: طبق گزارش واحد تبلیغات مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، پس از افزایش مخالفت‌‌های كردهای شمال عراق با رژیم بعثی این كشور و همكاری آنها با رزمندگان ایران، صدام به‌منظور رسیدگی به این مسئله و سركوب معارضین كرد، مسلم الجبوری، رئیس دادگاه امنیت عراق را به منطقه دهوك فرستاد. | |||
واحد تبلیغات مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق در گزارش دیگری تصریح كرد: رژیم حاكم بر عراق بهدلیل ترس از تكرار تجربه‌ای كه در عملیات والفجر2 به دست آمد - یعنی كمك مردم كرد عراق به رزمندگان ایرانی و مجاهدین عراقی كه در آزادسازی حاج عمران نقش بسزایی داشت - با صدور حكمی از تمام ساكنان مناطق مرزی شمال عراق خواسته تا دهكده‌های خود را تخلیه و به مناطق جنوبی و میانی عراق هجرت كنند.<ref>روزنامه اطلاعات، 20/7/1362، ص2.</ref> | |||
== گزارش - 814 == | |||
با موافقت امام خمینی و به درخواست نماینده امام و رئیس اداره سیاسی ایدئولوژیك شهربانی، نام این اداره به "اداره عقیدتی سیاسی شهربانی جمهوری اسلامی" تغییر یافت. | |||
به نوشته روزنامه اطلاعات، حجتالاسلام موحدی كرمانی در نامهای به امام خمینی به تاریخ 14/7/1362، با این استدلال كه واژه ایدئولوژیك از لغات بیگانه در فرهنگ اسلامی - ایرانی است، تقاضای تغییر نام "اداره سیاسی ایدئولوژیك شهربانی جمهوری اسلامی" به "اداره عقیدتی سیاسی شهربانی جمهوری اسلامی" را كرده بود، كه امام با درخواست وی موافقت كرد.<ref>همان.</ref> | |||
== گزارش - 815 == | |||
آیتالله خامنهای صبح امروز در اولین گردهمایی سراسری جانبازان كشور با گروهی از جانبازان دیدار كرد و ضمن شنیدن مسائل و مشكلات آنان، بر لزوم ورود آنها در عرصه‌‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی و پرداختن دولت به مشكلات آنها تأكید كرد. | |||
در این دیدار، مسئول ستاد جانبازان كشور پس از تقدیم قطعنامه این گردهمایی كه با هدف بررسی و رفع مسائل و مشكلات جانبازان انقلاب اسلامی برگزار شده بود، ضمن گزارشی از عملكرد آن گفت: «جانبازان به‌منظور نشان‌دادن صفا و صمیمیت اسلامی خود به دیدار اسرای عراقی رفتند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 21/7/1362، ص3.</ref> | |||
رئیس‌جمهور پس از شنیدن مشكلات جانبازان، اظهار كرد: «زیارت شما دو احساس متضاد در ما به وجود می‌‌آورد: اول تأثر از ناراحتی جسمی شما برادران كه همیشه به یادتان بوده و از آن رنج می‌‌برم و بعد، احساس افتخار. ... چون شما برای دفاع از یك آرمان بزرگ برخاسته‌‌اید، همه شما شهید هستید. شما و شهدایی كه رفتند با یك نیت، یك عزم و به یك مقصد رفته‌‌اید و اجر نیت شهید برای شما هم هست و پیش پروردگار روسفید هستید.» آیتالله خامنهای در ادامه ضمن ابراز همدردی با جانبازان گفت: «شرمنده می‌‌شوم كه بعضی مرا جزء شما جانبازان محسوب می‌‌كنند. اگر خدای متعال مرا در زمره شما محسوب كند، از پروردگار عالم با تمام وجود شاكر خواهم بود.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 21/7/1362، ص16.</ref> | |||
رئیس‌جمهور جانبازان را وسیله ثبات انقلاب و نظام جمهوری اسلامی دانسته و با اشاره به وظایف مسئولان و جانبازان دراین‌زمینه خاطرنشان كرد: «یكی وظیفه مسئولان در قبال جانبازان به‌منظور تأمین وسایل آسایش آنها، ضمن مدنظر داشتن محدودیت‌‌های دولت [می‌باشد]. وظیفه دیگر مربوط به خود جانبازان است، كه روح حیات و نشاط در آنان وجود دارد و باید از این احساسات عمیق حداكثر استفاده را بكنند، زیرا آنچه باعث توقف سیر تكامل روحیه آنان میشود همت كوتاه و روحیه ضعیف است.» آیتالله خامنهای در پایان ضمن توصیه به جانبازان برای كوشش درجهت ایجاد قابلیت‌‌های سیاسی، فنی و علمی در وجود خود افزود: «ضعف بینش، روحیه و اراده است كه باعث ازكارانداختن انسان میشود، نه ضعف جسم یا نقص عضو.»<ref>روزنامه كیهان، 21/7/1362، ص3.</ref> | |||
== گزارش - 816 == | |||
در ادامه مشاركت مقامات دولتی در طرح لبیك یا امام خمینی، در جلسه امروز هیئت دولت كه به ریاست میرحسین موسوی، برگزار شد، پس از بررسی رویدادهای جاری كشور، نخست‌وزیر و وزرای كابینه نیز فرم پرسش‌نامه "طرح لبیك یا خمینی" را تكمیل و تحویل مسئولان مربوط دادند.<ref>همان.</ref> | |||
== گزارش - 817 == | |||
آیتالله منتظری در دیدار با اعضای شورای سیاست‌‌گذاری تبلیغات خارجی تأكید كرد كه تبلیغات خارجی ما باید بتواند عمق اهداف جمهوری اسلامی را به دنیا معرفی كند. | |||
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، آیتالله جنتی رئیس شورای سیاست‌‌گذاری تبلیغات خارجی، سیدمحمد خاتمی و علی‌اكبر ولایتی وزرای ارشاد و امور خارجه و شماری از اعضای این شورا امروز با آیتالله منتظری دیدار و از پیشرفت كار شورا و تعیین اصول آن گزارش دادند. | |||
آیتالله منتظری ضمن تقدیر از تلاش شورا گفت: «باید ترتیبی داده شود تا تبلیغات خارجی ما بیش‌ازپیش دارای محتوا گردد و بتواند عمق اهداف جمهوری اسلامی را برای دنیا معرفی كند.» در همین خصوص، آیتالله منتظری از وزیر ارشاد خواست تا خانه‌‌های فرهنگ ایران در كشورهای خارجی را تقویت كرده و با اعزام افراد آگاه و متعهد تبلیغات جمهوری اسلامی را مطابق نیاز موجود و پاسخ‌گوی آن سازد. وی در ادامه تأكید كرد: اگر خانه‌‌های فرهنگ به‌دست افراد قوی و با كفایت اداره شود، به‌یقین اسلام در خارج از كشور گسترش بیشتری می‌‌یابد و تحریكات دشمنان اسلام به‌كلی بی‌‌اثر خواهد شد و طبعاً ملت‌‌ها بیش‌ازپیش به اسلام و اهداف عالی انقلاب اسلامی واقف می‌‌گردند.<ref>روزنامه اطلاعات، 22/7/1362، ص3.</ref> | |||
== گزارش - 818 == | |||
بعدازظهر امروز، راه‌پیمایی گسترده‌‌ای با حضور اساتید و دانشجویان دانشگاه‌‌های تهران، در اعتراض به كمك‌‌های تسلیحاتی دولت فرانسه به عراق از دانشگاه تهران تا مقابل سفارت فرانسه برگزار شد. | |||
گزارش خبرنگار روزنامه جمهوری اسلامی دراین‌باره حاكی است: این راه‌پیمایی به دعوت انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران از ساعت 14:30 از مقابل دانشگاه تهران آغاز شد و درحالیكه شعارهای "مرگ بر امریكا"، "مرگ بر فرانسه"، "مرگ بر میتران"، "جنگ، جنگ تا پیروزی"، "تنگه هرمز را كربلا می‌‌كنیم، سوپراتاندارد را دود هوا می‌‌كنیم"، "ریگان شریك اسرائیلی، میتران نوكر امریكایی" و... سر می‌‌دادند، در نزدیكی سفارت فرانسه در تهران اجتماع كردند.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 21/7/1362، ص15.</ref> | |||
در این مراسم حجتالاسلام محمدباقر شریعت، امام‌جماعت مسجد دانشگاه تهران، در سخنانی ضمن محكوم‌كردن اقدام اخیر فرانسه در تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد و سایر تجهیزات مخرب به عراق و نیز سیاست این كشور در دادن پایگاه به ضدانقلابیون گفت: «اگر مردم فرانسه به‌خاطر انقلاب كبیر آن كشور آبرویی داشتند، سیاست‌‌های میتران و دیگر سیاستمداران صهیونیست فرانسه این آبرو و اعتبار را از بین برد.»<ref>روزنامه اطلاعات، 21/7/1362، ص3.</ref> در پایان این راه‌پیمایی، قطعنامه 6 ماده‌‌ای قرائت شد.<ref>روزنامه كیهان، 21/7/1362، ص3.</ref> | |||
== گزارش - 819 == | |||
نخست‌وزیر ایران با موضع‌گیری دربرابر تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق، ناامنی خلیج‌فارس را به زیان همه دانست. درهمین‌حال مقامات آلمان‌غربی و چند کشور عربی نیز به اظهارات اخیر رئیس مجلس شورای اسلامی درخصوص بستن تنگه هرمز واكنش نشان دادند. | |||
میرحسین موسوی نخست‌وزیر، امروز در پایان جلسه هیئت دولت درمورد تحلیل دولت جمهوری اسلامی از حركت اخیر فرانسه، گفت: «تمام این تبلیغات برای فشار سیاسی و تبلیغ سلاح‌‌های فرانسوی است و اصولاً سیاست خارجی ما را سیاست‌‌های جهانی تعیین نمی‌‌كنند. ما بارها اعلام كرده‌‌ایم اگر قرار باشد خلیج‌فارس برای ما ناامن باشد، بنابراین برای همه ناامن خواهد شد و ما همچنان بر این سیاست ایستاده‌‌ایم. موضوع تحویل هواپیماها نیز بار دیگر چهره خصمانه [حكومت سوسیالیست] فرانسه را با انقلاب اسلامی ما نشان می‌‌دهد و میتوانیم بگوییم با آینده‌‌ای كه انقلاب اسلامی ما در منطقه دارد و با موفقیتی كه نظام ما در مقابل رژیم درحال زوال صدام دارد، رژیم فرانسه درحقیقت دست به خودكشی زده است و درحقیقت خودش را آسیب‌‌پذیرتر از سابق نموده است و همان‌‌طوركه ما بارها اعلام كرده‌‌ایم، فرانسه از این حالت خصمانه‌‌ای كه در مقابل ایران گرفته است از عواقب آن رهایی نخواهد داشت.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 21/7/1362، ص6.</ref> | |||
از سوی دیگر، وزیر امور خارجه آلمان‌غربی كه دیروز از جده وارد منامه شده بود، در یك مصاحبه مطبوعاتی تأكید كرد: «ما از احتمال بسته‌شدن تنگه هرمز كه خطر بزرگی به وجود خواهد آورد بسیار نگران هستیم.»<ref>روزنامه اطلاعات، 21/7/1362، ص16.</ref> | |||
خبرگزاری رسمی عربستان نیز گزارش داد: شاهزاده سلطان بن عبدالعزیز وزیر دفاع عربستان سعودی، هنگام ورود به یك پایگاه هوایی در ظهران به‌عنوان اولین اظهارنظر رسمی این كشور درمورد تهدیدهای ایران مبنی‌بر بستن تنگه هرمز اعلام كرد: «ایران حق دارد كه بگوید و ما هم حق داریم كه دفاع كنیم. اگر كشتیرانی در آبهای خلیج‌فارس ازسوی ایران دچار وقفه شود، عربستان از امر كشتیرانی در این آب‌ها دفاع خواهد كرد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 207، 21/7/1362، ص9، بحرین - خبرگزاری رویتر، 20/7/1361؛ و - واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 21/7/1362، ص3.</ref> | |||
مانع سعید العتیبه وزیر نفت امارات متحده عربی نیز كه به‌تازگی خواستار برقراری تضمین‌‌هایی برای دور نگه داشته‌شدن تنگه هرمز از اختلافات سیاسی شده بود، در مصاحبه‌‌ای با هفته‌‌نامه كول العرب (چاپ پاریس) گفت: «احتمالاً هیچ‌كس نمی‌‌تواند منفعتی در بسته‌شدن تنگه هرمز داشته باشد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 207، 21/7/1362، ص8، منامه - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/7/1361.</ref> | |||
در همین حال، خبرگزاری کویت اعلام كرد نمایندگان کشورهای عربی در سازمان ملل با دولت‌‌های خود تماس گرفته‌‌اند تا بیانیه مشترکی در قبال تهدیدهای ایران مبنی‌بر بستن تنگه هرمز صادر کنند؛ به نوشته روزنامه کویتی الانباء، در این بیانیه تلاش برای بستن تنگه هرمز ازنظر بینالمللی و عربی مردود شمرده و بر ضرورت آزادی کشتیرانی در این تنگه تأکید خواهد شد.<ref>همان، ص24، کویت - خبرگزاری کویت، 20/7/1362. </ref> | |||
== گزارش - 820 == | |||
امریكا به بهانه احتمال گسترش جنگ ایران و عراق و درنتیجه به‌خطرافتادن امنیت تنگه راهبردی هرمز و منافع غرب در این منطقه، اقدام به تجهیز، تمركز و اعزام نیروهای بیشتری به اقیانوس هند و خلیج‌فارس كرده است. | |||
رادیو مسکو به نقل از شبكه تلویزیونی ای.بی.سی. امریكا گزارش داد كه یك واحد از كشتی‌‌های جنگی امریكا شامل ناو هواپیمابر اتمی اینترپرایز به منطقه اعزام شده است. طبق همین گزارش، مقامات مسئول در واشنگتن تأکید دارند که ایالات متحده برای تضمین منافع حیاتی خود در منطقه، از کاربرد نیروی جنگی امتناع نخواهد کرد.<ref>همان، ص52.</ref> پنتاگون وزارت دفاع امریكا نیز اعلام كرد این نیرو كه از سه كشتی تشكیل شده است یكشنبه گذشته لبنان را ترك كرد و از كانال سوئز گذشت و درصورت عملی‌شدن تهدید ایران مبنی‌بر قطع عبور محموله‌های نفتی از تنگه هرمز میتواند مفید واقع شود.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 208، 22/7/1362، ص12، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/7/1362. </ref> | |||
== گزارش - 821 == | |||
اخبار مربوط به تهدید ایران مبنی‌بر بستن تنگه هرمز درصورت به‌مخاطره‌افتادن صادرات نفتی این كشور، امروز در رسانه‌‌های گروهی منطقه خلیج‌فارس، جهان و تحلیلگران حوزه جنگ ایران و عراق بازتاب گسترده‌‌ای داشت. | |||
خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد: مطبوعات كشورهای حوزه خلیج‌فارس ایران را بهدلیل تهدید به بستن تنگه هرمز مورد حمله قرار دادند. دراین‌میان، روزنامه الانباء (چاپ كویت) تهدید ایران را موجب تأثیر سوء بر كشورهای كویت، قطر و امارات متحده عربی و آشفتگی در امور واردات نفتی كشورهای غربی و ژاپن دانست. این روزنامه همچنین ضمن انتقاد از امریكا بهدلیل تأمین اسلحه برای ایران(!)، بستن تنگه هرمز را خطایی مرگ‌بار ازسوی ایران توصیف كرد. روزنامه الوطن نیز حمله عراق به تأسیسات نفتی ایران و بسته‌شدن جریان نفت خلیج‌فارس و مداخله خارجی را محتمل خواند و نوشت: «ایران عاقل خواهد بود، اگر به اقدامات میانجیگرانه پاسخ مثبت دهد و جنگ با عراق را قبل از اینكه مداخلات خارجی منطقه را از هم بپاشد خاتمه دهد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 207، 21/7/1362، صص 12 - 11، کویت - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 20/7/1362.</ref> | |||
رادیو امان هم در گزارشی تفسیری ضمن بررسی پیامدهای سیاسی و نظامی جنگ ایران و عراق، احتمال حمله عراق به تأسیسات نفتی ایران در خلیج‌فارس را مطرح و اظهار كرد كه محافل جهانی از احتمال منفجرساختن گذرگاه اصلی نفت در تنگه راهبردی هرمز و بستن آن به روی كشتیرانی بینالمللی نگران‌اند. ازاین‌رو بنادر مختلف خلیج‌فارس با ترافیك فزاینده نفتكشهای غول‌‌پیكر برای بارگیری مقادیر زیادی نفت قبل از بسته‌شدن تنگه هرمز و قطع جریان نفت روبه‌رو هستند. این رادیو مدعی شد: عراق می‌‌خواهد ایران را به هر بهایی وادار سازد كه پشت میز مذاكره بنشیند و حقوق مشروع عراق را به رسمیت بشناسد. بدین‌ترتیب ایران دربرابر دو انتخاب قرار میگیرد: اولین انتخاب گشوده‌شدن یك جبهه جدید در منتهی‌الیه جنوب‌غربی در آستانه تنگه هرمز و بستن آن بر روی كشتیرانی بینالمللی است كه دخالت‌‌‌های قدرت‌‌های بینالمللی را موجب خواهد شد، دومین انتخاب پذیرفتن رنج جنگ و احتمالات گسترش آن و خطرهای ناشی‌از آن در تمام سطوح است.<ref>همان، صص 53 و 54.</ref> | |||
خبرگزاری فرانسه نیز در تحلیلی ایران را قادر به مسدودكردن تنگه هرمز دانست و ضمن اشاره به تهدید بغداد مبنی‌بر استفاده از سوپراتانداردهای مجهز به موشك اگزوسه علیه تأسیسات نفتی ایران، تلاش امریكا، انگلیس و آلمان را برای منصرف‌كردن فرانسه از تحویل این تجهیزات به عراق یادآور شد. این خبرگزاری به نقل از حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی نوشت: «اگر قرار است ایران از نفت خود محروم شود، دیگر كشورهای درگیر در این جنگ نیز از نفت محروم خواهند شد.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 20/7/1362، ص14.</ref> | |||
خبرگزاری رویتر نیز اظهارات هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس و نماینده امام در شورای عالی دفاع، مبنی‌بر بستن خلیج‌فارس درصورت مختل‌شدن صادرات نفتی ایران را نخستین اظهارنظر رسمی ایران درباره سیاست جنگی این كشور پس از انتشار گزارشهای مربوط به تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق توصیف كرد. این خبرگزاری به نقل از حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی گفت: «تا وقتی صادرات نفتی ایران در خلیج‌فارس به‌طور عادی عبور می‌‌كند، این آبراه امن خواهد بود.» | |||
خبرگزاری آسوشیتدپرس با بیان اینكه حجتالاسلام رفسنجانی تحویل سوپراتانداردها به عراق را یك باج‌‌گیری بینالمللی توصیف كرده است به تهدیدهای قبلی ایران درمورد بستن خلیج‌فارس اشاره و اعلام كرد: امریكا نیز هشدار داده است كه چنین اقدامی موجب نگرانی عمیق این كشور خواهد شد و هماكنون یك واحد دریایی به منطقه اعزام كرده است. | |||
یونایتدپرس نیز اظهارات رئیس مجلس ایران را پاسخی به هشدار یكشنبه گذشته طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق دانست كه گفته بود: «عراق به ایران اجازه نخواهد داد نفتش را صادر كند مگر اینكه خود نیز به چنین حقی دست یابد.» این خبرگزاری افزود: رفسنجانی در واكنش به گزارشهای مربوط به احتمال تلاش امریكا برای بازنگه‌داشتن تنگه هرمز با توسل به زور گفت: «وقتی ایران خلیج‌فارس را ببندد هیچ قدرتی در جهان حتی جنگ جهانی سوم قادر نخواهد بود بدون رضایت جمهوری اسلامی ایران این آبراه را باز كند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 20/7/1362، ص16.</ref> | |||
روزنامه وال استریت ژورنال ضمن اشاره به خونسردی تحلیلگران نفتی غرب در قبال این مسئله نوشت: تحلیلگران معتقدند، اولاً تنگه هرمز برای مدت طولانی مسدود نخواهد ماند و در طول این مدت، كشورهای واردكننده نفت میتوانند نفت مورد نیاز خود را از دیگر كشورهای نفت‌‌خیز تهیه كنند. | |||
این روزنامه با استناد به اظهارات منابع آگاه نفتی غرب كه معتقدند كشورهای غربی و حتی ژاپن درحال‌حاضر قادرند كمبود نفت را برای مدت سه ماه تحمل كنند، افزود: «كشورهای واردكننده نفت قادر خواهند بود درصورت بروز یك بحران نفتی به مدت 4 ماه (با احتساب نفتكشهای تخلیه‌نشده) نیازهای آنی خود را از ذخایرشان تأمین كنند.» وال استریت ژورنال همچنین نیروهای مسلح و ناوگان دریایی ایران را فاقد توانایی‌‌های لازم برای مسدودكردن تنگه هرمز دانست و با اشاره به واكنش فوری گشتی‌‌های جنگی امریكا، انگلستان و فرانسه در اقیانوس هند یادآور شد: «سرهنگ جاناتان آلفور مدیرعامل انستیتوی بینالمللی تحقیقات استراتژیكی لندن، عقیده دارد كه باتوجه‌به ضعف نیروی دریایی جمهوری اسلامی تنها راه مسدودكردن تنگه هرمز برای رژیم تهران آن است كه از مینهای شناور استفاده كند كه در آن صورت ناوگان امریكا با استفاده از كشتی‌‌های مین جمع‌كن و هلیكوپترهای ویژه خود قادر خواهد بود كه مینهای شناور را در عرض چند روز جمع‌‌آوری كرده و امنیت آبراه تنگه هرمز را مجدداً تأمین كند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 207، 21/7/1362، صص 44 و 45، به نقل از رادیو صدای آزاد ایران، 20/7/1362، ساعت 18:30. </ref> | |||
روزنامه واشنگتن پست به نقل از رادیو امریكا تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق را موجب نگرانی ابرقدرت‌‌ها و یك قمار بزرگ خواند و نوشت: «فرانسه بر این باور است كه معاملات جنجال‌برانگیز اسلحه با عراق [منجر] به بازگردانی موازنه نظامی در خلیج‌فارس و حفظ منافع اقتصادی و استراتژیكی فرانسه در خاورمیانه [غرب آسیا] خواهد شد، [درواقع فرانسه با این كار] دست به یك قمار زده است.» این روزنامه هدف فرانسه را از این اقدام چنین تحلیل كرد: اگر عراق بتواند با مهارت از این حربه استفاده كند نه‌تنها ایران دست به اقدام تلافی‌‌جویانه نخواهد زد، بلكه این احتمال هم وجود دارد كه تهران باتوجه‌به اینكه از ادامه عملیات سودی نخواهد برد، جنگ را به پایان برساند.<ref>همان، صص 33 و 34، به نقل از رادیو امریکا، 20/7/1362، ساعت 21:30. </ref> | |||
رادیو امریكا هم دراین‌باره گزارش داد: كارشناسان مسائل غرب آسیا در تفسیر موضوع تجهیز عراق به سوپراتانداردهای فرانسوی، هدف عراق از خرید این هواپیماها را بیشتر افزایش قدرت بازدارندگی دانسته‌اند تا دستیابی به یك پیروزی نظامی. كارشناسان درمورد نحوه اقدام ایران به بستن تنگه هرمز گفته‌اند ایران درباره بستن تنگه هرمز ازطریق مینگذاری یا غرق كشتیها سخن نمی‌گوید و احتمالاً خواستار یك درگیری مستقیم دریایی نیست. به اعتقاد تحلیلگران، ایران ممكن است به تأسیسات بندری دیگر تولیدكنندگان نفت خلیج‌فارس چون كویت، بحرین و امارات متحده عربی حمله كند، این كشورها هماكنون نیز هدف فشارهای سیاسی نظامی ایران هستند. علاوه‌براین امكان دارد ایران آن‌قدر به نفتكش‌‌ها حمله‌ور شود كه شركت‌‌های بیمه را بترساند و ناخدایان كشتیها را از گذر از تنگه هرمز منصرف سازد. بااین‌همه، به نظر كارشناسان همه‌چیز بستگی به آن دارد كه عراقی‌‌ها بخواهند بن‌‌بست كنونی جنگ را ازطریق زور و با به‌كارگیری هواپیماهای تازه فرانسوی و موشك‌‌ها بشكنند.<ref>همان، ص35، به نقل از رادیو امریکا، 20/7/1362، ساعت 22:30. </ref> | |||
مجله اكونومیست با اشاره به اینكه یك چهارم نفت جهان غیركمونیست از تنگه هرمز میگذرد، درخصوص تهدیدات اخیر ایران نوشت: «منظور از تهدید ایران این بوده كه فرانسه را از عملی‌ساختن موافقت‌‌نامه خود درزمینه [تحویل] هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق، كه ممكن است علیه ترمینال نفتی خارك به كار رود، باز دارد. ایران ممكن است تنگه [هرمز] را مسدود نماید، زیرا بستن آن و ضربه‌زدن به سعودی و دیگر كشورهای عرب حامی عراق میتواند توانایی عراق را برای ادامه‌دادن جنگ سه‌ساله خلیج‌فارس درهم بشكند.» این مجله افزود: «وسایل بستن تنگه هرمز از امكانات ایران خارج است، این تنگه كانال سوئز نیست كه با غرق یك كشتی بسته شود، هریك از معبرهای كشتیرانی آن دو مایل پهنا دارد و عمق آن در بعضی جاها نزدیك به 300 فوت است.» | |||
اكونومیست با اشاره به اقدامات امریكا برای حفظ آزادی كشتیرانی در تنگه هرمز، تأكید كرد: «اگر تنگه مینگذاری گردد، مین‌‌ها جمع خواهند شد. اگر كشتی‌‌های حامل نفت زیر آتش كشتی‌‌های جنگی یا توپخانه ساحلی قرار گیرد، ممكن است به آنها پاسخ داده شود.» این نشریه در پایان تحلیل خود پیوستن قدرت هوایی و دریایی كشورهای خلیج‌فارس به نیروهای امریكا را موجب قطع امید ایران از سلطه بر آبهای خلیج‌فارس ذكر كرد و افزود: باوجود خط لوله جدید نفتی عربستان به دریای احمر، بسته‌شدن تنگه هرمز اثری محدود بر ارسال نفت خواهد داشت.<ref>همان، صص 17 و 18، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/7/1362. </ref> | |||
از سوی دیگر، رادیو بیبیسی به نقل از فرد هالیدی از نویسندگان صاحب‌‌نظر در امور ایران، درباره احتمال بسته‌شدن تنگه هرمز گفت: «هیچ شكی در این نیست كه ایران قادر به بستن تنگه هرمز است و ایرانی‌‌ها تصمیم گرفته‌‌اند اگر جلوی صادرات نفتشان گرفته شود، دست به چنین اقدامی بزنند. یك مداخله بزرگ و بینالمللی نظامی ممكن است قادر به بازگشایی تنگه هرمز باشد، ولی چنین عملی منجر به یك درگیری نظامی طولانی و پرخرج با ایران خواهد شد، به‌خصوص اینكه ایران در این منطقه دارای تسهیلات منظم دریایی و هوایی است.» هالیدی با اشاره به اظهارات چهار ماه قبل مقامات بلندپایه ایران كه اعلام كرده بودند درصورت تحویل هواپیماهای مذكور به عراق، ایران تنگه هرمز را خواهد بست و مقایسه آن با اظهارات اخیر آنان مبنی‌بر اینكه اگر صادرات نفتشان مختل شود دست به این اقدام می‌‌زنند، این تغییر لحن را نشانه عقبنشینی ایران از موضع سابق خود و بازگذاشتن راهی برای مذاكرات قلمداد كرد. | |||
وی با اذعان به این نكته كه هواپیماهای سوپراتاندارد در نبرد زمینی موازنه قوا را به نفع عراق برهم خواهد زد، اما درصورت حمله عراق به تأسیسات نفتی ایران در خارك، ایران تنگه هرمز را خواهد بست، افزود: «... این كار [بستن تنگه هرمز] دو نتیجه خواهد داشت؛ نخست آنكه با قطع جریان صادرات نفت ایران، واردات ایران اعم از سلاح و مواد غذایی كاهش یافته و این امر بر تلاشهای جنگی ایران لطمات فراوانی وارد خواهد ساخت. دوم آنكه بسیاری از كشورهای غرب و عرب كه تاكنون بی‌‌طرف بوده‌‌اند به‌طرف عراق متمایل خواهند شد.» هالیدی ضمن درنظرگرفتن دخالت احتمالی روس‌‌ها، این تصور كه بتوان برای این بحران الگویی مشخص طراحی و ازطریق آن ایران را به پذیرش صلحی سازشكارانه وادار كرد، قماری بیش ندانست.<ref>همان، صص 51 - 50، رادیو بیبیسی، 20/7/1362، ساعت 8:30. </ref> | |||
== گزارش - 822 == | |||
در چارچوب درخواست‌‌های بینالمللی برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق و برقراری آتشبس، امروز نیز مقامات چند کشور و سازمان بینالمللی خواستار خاتمه‌یافتن این منازعه شدند. برخی گزارش‌ها هم از پیشنهاد یک قطعنامه ازسوی فرانسه به شورای امنیت دراین‌زمینه حكایت دارد. | |||
خبرگزاری فرانسه از الجزایر گزارش داد: موضوع میانجیگری در جنگ ایران و عراق و اقدامات الجزایر كه از دو سال پیش آغاز شده، در طول هفته گذشته، در دستور كار مذاكرات همه مقامات الجزایری با كشورهای عربی خلیج‌فارس و... قرار گرفته است. | |||
شاذلی بن جدید رئیس‌جمهور الجزایر، كه به‌شدت تحت‌تأثیر جنگ ایران و عراق قرار گرفته در دیدار امروز خود با پیر موروا نخست‌وزیر فرانسه، دراین‌باره بحث و گفت‌وگو كرد. موروا با اشاره به قراردادهای امضاشده توسط دولت قبلی فرانسه تحویل سلاح‌‌های فرانسوی به عراق را توجیه كرد. | |||
محمد احمد عبدالغنی نخست‌وزیر الجزایر نیز هفته قبل در كویت ضمن اعلام خبر ادامه تلاشهای میانجیگرانه كشورش برای كمك به ایران و عراق در یافتن یك راه‌حل صلح‌آمیز، خاطرنشان ساخت بهدلیل مشكلات فراوانی كه باید حل گردد باید قدم‌به‌قدم عمل كرد. | |||
علاوه‌براین، موضوع یافتن راه‌حلی برای منازعه ایران و عراق در دستور كار دیدارهای رسمی شیخ زائد بن سلطان آل نهیان رئیس كشور امارات عربی متحده - كه درحال‌حاضر در الجزایر به‌سر می‌‌برد - نیز قرار گرفته است.<ref>همان، ص52.</ref> | |||
از سوی دیگر، به گزارش رادیو صوت الجماهیر، امروز سازمان وحدت افریقا به نمایندگی ازطرف قاره افریقا خواستار پایان جنگ ایران و عراق شد. هایله ماریام رئیس‌جمهور اتیوپی، به‌عنوان رئیس دوره‌‌ای این سازمان، در نامهای به سازمان ملل - كه توسط وزیر امور خارجه آن كشور قرائت شد - ضمن بررسی اوضاع اقتصادی افریقا، خواستار آتشبس و حل‌وفصل اختلافات میان ایران و عراق ازطریق مسالمت‌آمیز شد.<ref>همان، ص55، به نقل از رادیو صوت الجماهیر، 20/7/1362، ساعت 11:30. </ref> | |||
روزنامه گاردین نیز در مطلبی تحت عنوان "شیسون در نظر دارد درجهت ترك مخاصمه خلیج‌فارس كوشش كند"، نوشت: اینكه فرانسه پرده ابهامی بر سر تحویل جنگنده‌های سوپراتاندارد به عراق كشیده است و بعضی منابع از تحویل قطعی آنها و برخی دیگر نیز از عدم تحویل آنها سخن میگویند، ظاهراً به این علت است كه فرصتی برای برقراری آتشبس در جنگ خلیج‌فارس به وجود آید. این روزنامه در ادامه افزود: «شیسون وزیر خارجه فرانسه، در نظر دارد قطعنامه‌ای را به شورای امنیت سازمان ملل ارائه دهد كه در آن برقراری آتشبس و اعلام موافقت ایران و عراق با احترام به آزادی دریانوردی در خلیج‌فارس درخواست شده است.» این روزنامه به نقل از شیسون مدعی شد كه عراق با برقراری آتشبس در تمامی جبهه‌های جنگ موافقت كرده است، ولی هیچ نشانه‌ای از موافقت ایران وجود ندارد. گاردین تأكید كرد اگر اقدام شیسون با شكست مواجه شود، هواپیماها تحویل و از آنها استفاده خواهد شد. | |||
به نوشته این روزنامه، دولت فرانسه ظاهراً با این اقدام می‌كوشد تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد را، كه با انتقادات شدیدی در داخل و خارج روبه‌رو شده است، موجه جلوه دهد. قطعنامه مذكور ابتدا توسط فرانسه ارائه شده و حمایت ضمنی امریكا را به‌همراه داشته است. شیسون برای اولین‌بار در یك مصاحبه تلویزیونی با مطرح‌كردن این سؤال كه چرا سازمان ملل دستور نمی‌‌دهد كلیه عملیاتهای نظامی در آب‌ها و بنادر خلیج‌فارس به حالت تعلیق درآید؟ تلویحاً به این طرح اشاره كرد.<ref>همان، صص 53 و 54.</ref> | |||
روزنامه دیلی تلگراف نیز در شماره امروز خود در مقاله‌‌ای با عنوان "سوپراتانداردهای عراق هنوز در فرانسه هستند" ضمن اشاره به تردیدهای موجود درباره تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد كه هنوز در خاك فرانسه - در دست تولیدكننده آن یعنی كارخانه داسائو - هستند، دلیل تأخیر فرانسه در تحویل این هواپیماها به عراق را آغاز یك سری اقدامات دیپلماتیك با هدف برقراری صلح در خلیج‌فارس و منصرف‌كردن صدام از به‌كارگیری آنها عنوان كرد. | |||
روزنامه لوموند نیز اعلام كرد: تلاش اصلی در سازمان ملل با این نظر به عمل میآید كه پیش‌‌نویس قطعنامه‌ای در شورای امنیت تنظیم و در آن از ایران و عراق خواسته شود كه اعلام آتشبس كنند و متعهد شوند كه به آزادی دریانوردی در خلیج‌فارس احترام بگذارند. طرح این قطعنامه ازسوی فرانسه بوده و از حمایت امریكا برخوردار است، اما برای اجتناب از خطر وتوی شوروی، این پیشنهاد به یك كشور سوم احتمالاً مالت یا اردن واگذار خواهد شد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 208، 22/7/1362، صص 12 - 10.</ref> | |||
== گزارش - 823 == | |||
در ادامه تلاشهای دولت‌‌ها و مقامات بلندپایه منطقه خلیج‌فارس و غرب آسیا برای پایان‌دادن به اختلافات عراق و سوریه، امروز، رئیس امارات متحده عربی در سومین روز اقامت خود در الجزایر به مذاکرات خود با رئیس‌جمهور این کشور ادامه داد. در این گفت‌وگوها مقرر گردید وزرای امور خارجه كویت و عربستان نیز از بغداد و دمشق دیدار كنند. | |||
به گزارش یونایتدپرس، شیخ زاید بن سلطان آل نهیان رئیس دولت امارات، كه ازطرف شورای همكاری خلیج‌فارس اقدام به میانجیگری میان سوریه و عراق كرده است، در تلاش برای حل اختلافات بین دو كشور و راهاندازی خط لوله بانیاس است. وی در سفر اخیرش به بغداد در ملاقات با صدام گفت: «تنها راه‌حل مشكلات ملت عرب، وحدت اعراب و اتحاد در سیاست است، زیرا اعراب هدف مشترك دارند.» | |||
به گزارش این خبرگزاری، شیخ زاید در دیداری خصوصی با حافظ اسد در دمشق، با وی توافق كرد كه به تلاشهای میانجیگرانه خود برای رفع اختلاف‌‌های اعراب و دستیابی به همبستگی ادامه دهد. یك منبع رسمی در هیئت همراه زاید اعلام كرد: احمد خلیفه السویدی، شیخ زاید و راشد عبدالله وزیر امور خارجه دیروز به بغداد رفتند تا صدام را از نتایج مذاكرات شیخ زاید با حافظ اسد مطلع كنند.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 20/7/1362، ص14.</ref> | |||
شیخ زاید درپی مذاكراتش با شاذلی بن جدید رئیس‌جمهور الجزایر، از مواضع و تلاشهای الجزایر برای ازبین‌بردن اختلافات و نزدیك‌ترشدن اعراب ابراز خشنودی كرد و گفت: صدام و حافظ اسد به تلاشهای كنونی وی درزمینه رفع كدورت‌های جهان عرب و تهیه مقدمات اجلاس آینده سران عرب - كه در ماه نوامبر آتی قرار است در ریاض برگزار گردد - واكنش مثبت نشان دادهاند. بن جدید نیز آمادگی الجزایر را برای همكاری با دولت امارات متحده عربی برای كاستن از عوامل مشوب فضای عربی اعلام كرد.<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 21/7/1362، ص4، بخش فارسی رادیو کویت، 20/7/1362، ساعت 12:30. </ref> | |||
در همین حال، روزنامه كویتی الانباء به نقل از رادیو ابوظبی نوشت، قرار است در ماه اكتبر جاری مأموریت شیخ صباح الاحمد وزیر امور خارجه كویت و شاهزاده سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان به‌منظور كاستن از اختلافات عراق و سوریه آغاز شود.<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 23/7/1362، صص 4 و 5، به نقل از رادیو ابوظبی، 20/7/1362، ساعت 13. </ref> | |||
از سوی دیگر، سوریه بهبود روابط خود با عراق را مشروط به همكاری كشورهای عرب در تعویض رهبری فعلی سازمان آزادی‌‌بخش فلسطین كرده است. روزنامه كویتی السیاسه دیروز به نقل از خبرگزاری فرانسه و با استناد به تماس‌‌های برقرارشده میان دمشق و سایر كشورهای عرب نوشت: دولت سوریه بهبود روابط خود با عراق و مسئله عبور نفت عراق از خاك این كشور و فشار بر ایران به‌منظور پایان‌دادن به جنگ را مشروط به حمایت كشورهای عرب از خواست سوریه مبنی‌بر تعویض رهبری فعلی سازمان آزادی‌‌بخش فلسطین دانست. به گزارش این روزنامه سوریه تمام تلاشهای مربوط به یاسر عرفات را رد كرده است.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 207، 21/7/1362، صص 28 - 27، کویت - خبرگزاری فرانسه، 20/7/1362. </ref> | |||
== گزارش - 824 == | |||
اخبار درگیری‌‌های دیروز و امروز لبنان، هم‌زمان با فعالیت اعضای كمیته مقدماتی آشتی ملی لبنان و باوجود اعلام آتشبس بین طرف‌‌های درگیر نشانه بیاعتمادی آنها به روند مذاكرات صلح است. در همین حال، ارتش رژیم صهیونیستی اعلام كرد كه از برخی مناطق اشغالی لبنان عقبنشینی می‌‌كند. | |||
به گزارش خبرگزاری فرانسه، گردهمایی تداركاتی كنگره آشتی ملی لبنان، امروز در ساختمان وزارت بهداری در بیروت و با هدف تهیه مقدمات كار و تنظیم دستور مذاكرات این كنگره تشكیل میگردد. سخنگوی دولت لبنان اعلام كرد كه 20 اكتبر (28 مهر) به‌عنوان زمان آغاز اجلاس آشتی ملی تعیین شده است. محل برگزاری این نشست از نكات اصلی مورد اختلاف طرف‌‌های درگیر* در مناقشه لبنان است. ولید جنبلاط رهبر دروزی‌‌ها و از شركت‌كنندگان اصلی در این مذاكرات كه بهدلیل شكننده‌بودن آتشبس لبنان سفر اروپایی خود را نیمه‌تمام گذاشته بود، با برگزاری اجلاس در كاخ ریاست‌جمهوری مخالفت كرد و درحالیكه سوریه، متحد وی، نیز احتمال برگزاری نشست در جده را رد كرده است، پیشنهاد داد مذاكرات در یك كشتی یونانی برگزار شود.<ref>روزنامه اطلاعات، 21/7/1362، ص16.</ref> | |||
حافظ اسد رئیس‌جمهور سوریه، درخصوص خروج نیروهای سوری از لبنان در مصاحبه‌‌ای با تلویزیون سوئیس، گفت: «هنگامی‌كه ارتش اسرائیل لبنان را ترك كند و دولت لبنان پیمان "بیروت - تل‌‌آویو" را لغو نماید و حاكمیت لبنان بار دیگر برقرار شود، سربازان سوری از لبنان بیرون خواهند رفت.» وی همچنین درمورد ادامه اشغال لبنان توسط نیروهای رژیم صهیونیستی به بهانه حضور سربازان سوری در لبنان تصریح كرد: «این دو امر باهم قابل‌مقایسه نیستند؛ چراكه صهیونیست‌‌ها لبنان را مورد تجاوز قرار دادهاند درحالیكه سوریه و لبنان هر دو از یك ملت‌‌اند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 208، 22/7/1362، ص4، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/7/1361. </ref> حافظ اسد همچنین حضور امریكا در روند صلح را بهدلیل رعایت‌نكردن بی‌‌طرفی، بی‌تأثیر دانست و افزود: «ما از امریكا میخواهیم در لبنان و خاورمیانه [غرب آسیا] بی‌‌طرف بماند، درحالیكه واشنگتن بدون قیدوشرط از رژیم اشغالگر قدس حمایت می‌‌كند.» وی در ادامه ضمن اشاره به روابط مستحكم میان مسكو و دمشق، امكان كمك مستقیم نظامی شوروی، درصورت حمله احتمالی رژیم صهیونیستی به سوریه را مطرح ساخت.<ref>سند شماره 192695 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش دیده‌بانی لشكر14 امام حسین، 20/7/1362.</ref> | |||
در همین حال، روزنامه سوری الثوره به نقل از خبرگزاری رویتر درمورد اوضاع لبنان نوشت: هرگونه راه‌حلی برای لبنان كه منافع قانونی سوریه را در نظر نگیرد، هرگز موفق نخواهد شد. این روزنامه افزود: نادیده‌گرفتن نقش و جایگاه سوریه، لبنان را در جاده نجات نخواهد انداخت و سوریه هرگز اجازه نخواهد داد كه لبنان به ستادی برای تهاجم اسرائیلی‌‌ها و توطئه‌‌های امریكا تبدیل شود.<ref>روزنامه اطلاعات، 21/7/1362، ص16.</ref> | |||
از سوی دیگر، براساس گزارش رادیو دولتی لبنان، در نبردهای امروز طرابلس 47 نفركشته شدند. به گفته منابع امنیتی مطلع، در این درگیریها كه در حومه جنوبی بیروت و منطقه صور میان ارتش لبنان و فالانژیست‌‌ها با مسلمانان درگرفت، از توپخانه، سلاح‌‌های سنگین، نیمه‌سنگین و خودكار استفاده شده بود.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 21/7/1362، ص3.</ref> | |||
مطبوعات صبح امروز بیروت گزارش دادند كه ارتش رژیم صهیونیستی درصدد است طرح جدیدی را برای جمع‌‌آوری و تمركز نیروهای خود در بخش شرقی جبهه بقاع و بعضی مناطق جنوب اجرا كند. براساس این طرح، نیروهای اسرائیل از منطقه جزین تا روستاهای العیشیه و الجرمق و از منطقه صیدا تا منطقه زهرانی به‌سوی شمال عقبنشینی خواهند كرد، ولی بلندی‌‌های راهبردی منطقه بقاع را كه مشرف بر مواضع نیروهای سوریه است، رها نخواهند كرد. در چارچوب این طرح نیروهای رژیم صهیونیستی مواضع متعددی در منطقه حاصبیا را تخلیه و تنها به وجود مراكزی در نقاط راهبردی جبهه بقاع، مانند بلندی‌‌های باروك و عیحا اكتفا خواهند كرد.<ref>روزنامه كیهان، 21/7/1362، ص24.</ref> | |||
== گزارش - 825 == | |||
كمیسیون ویژه شورای مركزی سازمان آزادی‌‌بخش فلسطین كه مأمور حل بحران الفتح و نزدیك‌ساختن دیدگاه‌‌های مخالفان و موافقان می‌باشد، ضمن ارائه یك راه‌حل چهارماده‌‌ای برای نخستین‌بار از كارشكنی یاسر عرفات در این مناقشه انتقاد كرد. | |||
به گزارش خبرگزاری فرانسه، ابراهیم بكر رئیس كمیسیون مذكور، در اطلاعیه‌ای پیشنهاد ایجاد یك كمیته فوق‌‌العاده را برای كنترل موقت امور مالی و فعالیت‌‌های نظامی الفتح توسط كمیسیون ویژه مطرح كرد كه مورد استقبال گروه مخالفان الفتح قرار گرفت. كمیسیون ویژه از تمام طرف‌‌های فلسطینی درگیر خواست چهار اصل زیر را به‌عنوان «مقررات پایه» رعایت كنند: | |||
1. متوقف‌ساختن فوری زدوخورد. | |||
2. بازگشت طرفین به مواضع قبلی خود. | |||
3. متوقف‌كردن فوری تبلیغات مطبوعاتی صریح و تلویحی علیه سوریه. | |||
4. قطع تبلیغات گروههای فلسطینی علیه یكدیگر. | |||
این كمیسیون تأكید كرد مشروعیت فلسطینی از مدیریت سازمان آزادی‌‌بخش نشئت نمی‌‌گیرد، بلكه نتیجه بستگی مدیریت با دیگر مؤسسات سازمان آزادی‌‌بخش و تعهد مدیریت در انطباق خود با مصوبات شورای ملی فلسطین (پارلمان) و همچنین جهت‌‌گیری سیاسی و اداری است كه ازسوی مركزیت فلسطین تعریف شده است. | |||
درحالیكه كمیسیون ویژه، خودداری یاسر عرفات از موافقت با ایجاد یك كمیته فوق‌‌العاده كه موقتاً از اختیارات كمیته مركزی الفتح برخوردار باشد، را مورد انتقاد قرار داده، گزارش مطبوعات لبنان نیز حاكی است كه ابوصالح از رهبران مخالف عرفات در جنبش چریكی الفتح - كه از حمایت شوروی، ایران و لیبی برخوردار است - تأكید كرده است كه ما هرگز لبنان را ترك نخواهیم كرد، چراكه لبنان پل جدیدی به‌سوی فلسطین است. وی ضمن اینكه از مبارزان فلسطینی خواست كه به نفوذ عرفات پایان دهند، خواستار محاكمه و مجازات وی شد.<ref>همان.</ref> | |||
ضمیمه گزارش805: جلسه فرمانده قرارگاه مقدم حمزه و مسئول مهندسی قرارگاه كربلا درخصوص مشكلات و ضعف واحد مهندسی رزمی قرارگاه مقدم حمزه | |||
گفت‌وگوی امروز فرمانده قرارگاه مقدم حمزه و مجید برزمهری مسئول مهندسی قرارگاه کربلا، درباره مشکلات به‌خصوص ضعف مهندسی رزمی و تغییرات پی‌درپی مسئول مهندسی قرارگاه مقدم حمزه از بیاعتمادی فرمانده این قرارگاه به مسئولان مهندسی رزمی قرارگاههای خاتم‌الانبیا(ص) و حمزه حکایت داشت.<ref>سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 87 - 85.</ref> علی رضائیان در بخشی از سخنان خود دراین‌باره گفت: | |||
«ما وقتی‌که مأمور شدیم که برویم قرارگاه را تشکیل بدهیم خوب قرارگاه حمزه یک قرارگاهی است نوپا. کادری که بخواهد آن را اداره بکند نداشته است، طبیعتاً قرارگاه لشکری که هم بتواند عملیات گسترده را هدایت بکند نداشته است. اینها در حد عملیات‌هایی بوده که با ضدانقلاب بوده در حد واردکردن یک گردان یا دو گردان و حداکثر یک تیپ بیشتر از این نبوده است. بعد خوب یک سری طبیعتاً معرفی کردند، یک سری افراد را برای ما یکی آمد برای مهندسی رزمی، یکی آمد برای تدارکات، یکی آمد برای نیرو برای مخابرات. هر یکی از یک جایی گرفتیم و اینها هیچ‌کدام برای قرارگاه حمزه نبودند نه ما خودمان اینجا در قرارگاه حمزه بودیم و نه این واحدهایی که توی اینجا هستند. الآن توی این منطقه این واحدها هستند دارند کار می‌کند جز برادر توکلی و سالکی، از قرارگاه حمزه کسی دیگری نیست و همه کسانی هستند که از این‌طرف و آن‌طرف آوردند تشکیل این قرارگاه را دادند. ما هم هیچ شناختی روی افراد نداشتیم که قضاوت بکنیم که کی چه جوری باید باشد و در حد توانش مسلماً باید یک‌مقدار صبر می‌کردیم تا وضعیت روشن بشود. خوب مهندسی رزمی از اول کمی دیر عمل کرد و بعد هم که آمد یک چند وقت که کار کرد آن برادر ارشادی را معرفی کردند و اول یکی دیگر بود به نام حمدی معرفی کردند که نیامد. یک ده بیست روز رفت نیامد. نمی‌دانم این مهندسی رزمی طلسم است عملیات دارد شروع میشود و هنوز مسئله مهندسی رزمی ما حل نشده است، حالا چه اشکالی هست خدا می‌داند. ما تصمیم گرفتیم که بعد وقتی‌که هر واحدی ضعیف است این را یا تقویتش بکنند یا اصلاً جمعش بکنند. ما حتی می‌دانستیم که ما یک روز به برادرها گفتیم اصلاً مسئولین قرارگاه را تعطیل بکنیم برود ما نمی‌توانیم با خون و سرنوشت بچه‌های مردم بازی بکنیم. حالا شاید خودتان هم تاحدی اطلاع داشته باشید، قرارگاه به این سنگینی شاید جنوب هم نتواند سپاه یا سه تا لشکر داشته است یا سه تا داشته یکی هم بهش مأمور شده است. الآن سنگینی بار این قرارگاه درحدود 5 تا لشکر و یک تیپ که 5 و 6 لشکر در این قرارگاه و قرارگاه باید روی اینها کار بکند و هدایت بکند اینها قرارگاه دیگه نمی‌شود گفت قرارگاه سپاه یا یک تقریباً قرارگاه ارتش است اینجا 6 تا لشکر و تازه گفته‌اند که [لشکر] حضرت رسول هم میآید.»<ref>سند شماره 13083/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 37 - 35.</ref> | |||
ضمیمه اول گزارش806: چگونگی تشكیل قرارگاه رمضان | |||
فرمانده کل سپاه محسن رضایی فعالیت‌‌های برون‌مرزی ایران را نخستین‌بار به واحد روابط بینالملل سپاه پاسداران به مسئولیت محسن میردامادی واگذار کرد. این واحد، هدایت مجموعه‌‌هایی مانند سپاه عراق، سپاه لبنان و غیره را برعهده داشت. گذر زمان، وسعت‌یافتن حیطه مأموریت،گسترش سازمان رزم سپاه، فرازوفرود و پیچیدگی‌‌های نبرد سپاه پاسداران را بر آن داشت تا از توان معارضان و امکانات مردمی کشور عراق برای پیشبرد اهداف جنگ و دفاع مقدس بهره برده با افزایش آسیب‌پذیری عراقی‌‌ها ضرباتی را از داخل خاک عراق به دشمن وارد كند. | |||
ظهور ستاد جنگهای نامنظم و قرارگاه رمضان | |||
آشکارشدن تاکتیک‌‌های غافلگیرکننده خودی علیه موانع دشمن برای عراقی‌‌ها، گره‌خوردن صحنه نبرد در جبهه جنوب و زمین‌گیر شدن قوای منظم در عملیات رمضان، نقطه عطفی شد تا به‌سرعت فعالیت جنگهای نامنظم به‌طور جدی‌تری مورد توجه قرار گیرد. موقعیت بغرنج جبهه جنوب و در دست نداشتن راهکاری عاجل برای مواجهه با آن از یك‌سو و تأكید امام خمینی(ره) مبنی‌بر اینكه «نباید به دشمن فرصت بدهید باید عملیات کنید.» ازسوی دیگر، موجب شد پس از بحث و بررسی دراین‌زمینه طرحی آماده شود که در اواخر سال 1361 به ریاست شورای عالی دفاع تقدیم گردد. سپاه در این طرح خواستار تأسیس تشکیلات رسمی ستاد جنگهای نامنظم سپاه برای عملیات برون‌مرزی شد. ریاست‌جمهور وقت و ریاست شورای عالی دفاع آیتالله خامنهای با کلیات طرح موافقت و در تاریخ 10/2/1362، نکاتی را بدین شرح برای تکمیل‌شدن طرح به فرمانده کل سپاه پاسداران گوشزد كرد: | |||
1. حدود رابطه ستاد مذكور و قرارگاههای تابعه با دیگر واحدهای سپاه توسط شورای عالی دفاع مشخص شود. | |||
2. جایگاه خاصی برای اجرای عملیات ازطریق مرز غربی کشور هدف که از امکانات بالقوه فراوانی برای این عملیات برخوردار است پیش‌بینی گردد. | |||
3. هماهنگی لازم با صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران درزمینه گسترش جنگهای روانی علیه دشمن بعثی صهیونیستی به عمل آید و ضمناً گزارش پیشرفت کار را متعاقباً ارسال فرمایید. | |||
درپی موافقت و استقبال مسئولان کشور از طرح فرمانده سپاه پاسداران، وی به‌سرعت مرکز جنگهای نامنظم سپاه را با نظارت مستقیم خود تشکیل داد و درجهت دستیابی به اهداف و اجرای مأموریت‌‌های این ستاد، نخستین حکم فرماندهی آن را در سال 1362 به نام مرتضی رضایی صادر کرد. | |||
این تشکیلات که مصادف با ماه مبارک رمضان راهاندازی شد، قرارگاه رمضان نام گرفت. ستاد عملیاتی قرارگاه که مسئولیت هماهنگی بین اجزاء مختلف را برعهده داشت با مدیریت محمدرضا نقدی آغاز به کار کرد. برخی از اقداماتی که ستاد قرارگاه رمضان باید درجهت گسترش سازمان و تقویت قرارگاه انجام می‌‌داد به این شرح است: | |||
- تشکیل تیپ‌‌های مرزی متشکل از پاسداران و نیروهای مبارز عراقی. | |||
- راهاندازی آموزشگاه‌‌های تکاوری و اطلاعاتی. | |||
- تشکیل گردان‌‌های اطلاعات و عملیات. | |||
- پیگیری و ایجاد تأسیسات رادیو برون‌مرزی در منطقه. | |||
- ساماندهی نحوه همکاری ستاد مرکزی و مناطق سپاه با قرارگاه رمضان. | |||
- برآورد بودجه مورد نیاز برای برگزاری جلسات با مسئولان مناطق کشوری و فرماندهان کل سپاه برای بررسی پیشرفت امور. | |||
- ملزم‌كردن فرماندهان مناطق کشوری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به تشكیل شعبه فرعی قرارگاه رمضان در مناطق تحت مسئولیت خود و عهده‌دارشدن تأمین نیرو و امکانات آن به‌منظور پشتیبانی از قرارگاه مزبور. | |||
پیرو دستورالعمل فوق، این تشکیلات به‌وسیله مناطق کشوری 3، 4، 8، 10 و 11 سپاه پاسداران ایجاد شد و هر منطقه اقدام به سازماندهی یک گردان با گروهان 72نفره به نام گردان‌‌های عاشورا كرد و کار پشتیبانی از قرارگاه رمضان را بر عهده گرفت. | |||
در این مرحله، مرتضی رضایی فرماندهی قرارگاه رمضان را برعهده گرفت و پایه‌‌های شکل‌‌گیری قرارگاه را بنیان گذارد. وی با اعتقاد به تأثیرگذاری جنگ نامنظم در راهبرد دفاع مقدس شروع به کار کرد. رضایی از خرداد 1362 اقداماتی را برای بنای تشکیلات و سازمان قرارگاه انجام داد و بیشترین تلاش خود را در امور زیرساختی و دریافت امکانات متمرکز ساخت. قرارگاه رمضان در این دوره باوجود مشکلات پشتیبانی و نیروی انسانی با استفاده از تجربه بحران‌‌های داخلی کردستان موفق به شناخت آداب و رسوم و كسب اطلاعات درمورد تمایلات مردم، عشایر و گروههای موجود در کردستان عراق شد. <ref>داوود ریاحی و مهدی مرندی، کارنامه توصیفی نبردهای نامنظم قرارگاه رمضان، (منتشرنشده)، فصل اول: چگونگی تأسیس ستاد جنگهای نامنظم (دوره اول).</ref> | |||
ضمیمه دوم گزارش806: توضیحات واحد روابط بینالملل سپاه پاسداران درباره اهمیت عملیات چریكی شبانه در محور دزلی - جاده سیدصادق به شانه‌دری | |||
واحد روابط بینالملل سپاه در روز 23/7/1362 در نامهای درمورد اهمیت این عملیات می‌نویسد: «علی‌رغم تجمع نیروهای عراقی به‌خاطر حمله نیروهای اسلامی در مناطق پنجوین، عراق نیروهای فراوانی را در منطقه سیدصادق و منطقه واقع بین سلیمانیه تا سیدصادق و در دو طرف جاده (به‌ویژه عربت، کانی‌مانگا) مستقر نموده است. این نیروها به‌عنوان احتیاط پشت منطقه احتمالی جنگ متمرکز می‌باشند، همچنین یک فرودگاه مخصوص هلیکوپتر در نزدیکی کانی‌پانکه وجود دارد. | |||
تمرکز نیروها به این صورت و ایجاد جاده‌های جدیدی از عربت - سیدصادق به‌سمت پنجوین و مرزهای ایران به‌وسیله نیروهای عراقی نشانگر تمرکز افکارشان در آن منطقه است. نکته دیگری که به تقویت این طرز تفکر می‌افزاید عدم وجود نیروهای اسلامی در مواضع خود در کوه سورین مقابل سیدصادق تا خورمال و دیگر مناطق مرزی تا جنوب خورمال [است]. درصورت استفاده از وضعیت نظامی موجود ازطرف نیروهای اسلامی می‌توان با طرحی دقیق حمله را آغاز نمود. نیروهای اسلامی میتوانند از منطقه ملخور حمله کنند تا بر منطقه زلم از خورمال تا دریاچه دربندیخان مشرف شوند. این فاصله بالغ‌بر چند کیلومتر است و عبارت از دره‌ای پایین‌تر از سطح زمین اطراف و دارای انبوهی از درخت می‌باشد و درحال‌حاضر بجز گروهی برای حفاظت پل در جاده حلبچه هیچ‌گونه نیرویی وجود ندارد و بدین‌وسیله به‌آسانی می‌توان از منطقه دره زلم حفاظت نمود. جهت اشراف بر دره از خورمال تا دریاچه دربندیخان می‌توان تمامی نیروهای عراقی در منطقه حلبچه - خورمال - طویله - بیاره را غافلگیر نمود، آنها را به اسارت گرفت و یا نابودشان ساخت؛ زیرا بجز جاده حلبچه - سیدصادق که از دره فوق‌الذکر میگذرد هیچ راه دیگری ندارد. | |||
درصورت تسلط و اشراف بر این دره می‌توان از مناطق سهل‌العبور وارد دشت استراتژیک شهر زور گردید و بدین‌وسیله می‌توان نیروهای عراقی را از مناطق متعددی به محاصره درآورد. همچنین می‌توان از منطقه چناره و حرملیه و ازطریق ده سیدصادق - حلبچه وارد شهر زور شد تا عمل تسلط بر دره زلم پوشیده بماند و آن‌گاه وارد دشت زور شد، البته بسیار ضروری است که آمادگی جهت این عمل باید بسیار محرمانه باقی بماند و باید نیرویی که این مأموریت را به عهده میگیرد در همان شب اجرای طرح وارد عمل نمود و دستور حرکت به آنها داد. ...»<ref>گزیده اسناد عملیات والفجر4، جلد1، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: پیشنهاد انجام عملیات نظامی در منطقه سیدصادق ازطرف نماینده روابط بینالملل در قرارگاه خاتم‌الانبیا، ص175.</ref> | |||
ضمیمه سوم گزارش806: تاریخچه جنگهای نامنظم بعد از انقلاب اسلامی | |||
در اوایل انقلاب مسئولیت امور مربوط به عملیات برون‌مرزی را رکن2 ارتش جمهوری اسلامی به ریاست سرهنگ کتیبی بر عهده داشت. این تشکیلات اولویت خود را در بهره‌‌گیری از گروه‌ها و احزاب کرد عراقی به‌منظور مبارزه با ضدانقلاب کردستان ایران قرار داده بود. از دو گروه عمده کردستان عراق، شاخه 3 حزب دمکرات عراق تحت عنوان کومبا11 با ارتش همکاری داشت، اما اتحادیه میهنی حاضر به همکاری با ارتش نبود و بیشتر با استانداری آذربایجان‌غربی در تماس بود. جلال طالبانی رهبر اتحادیه مذكور این‌طور استدلال می‌‌کرد که ما دشمن قوی داریم میخواهیم مبارزه علیه صدام را توسعه دهیم و درعین‌حال میتوانیم با آزادسازی مناطق خودمان مانع ورود اسلحه و خرابکار به ایران شویم. | |||
با تأسیس و آغازبه‌کار سپاه پاسداران زمینه ارتباط احزاب و گروههای معارض عراقی با این نهاد فراهم شد. در این موقعیت طیف وسیعی از نهادها شامل ژاندارمری، شهربانی، استانداری آذربایجان‌غربی، وزارت کشور، وزارت خارجه، دفتر بررسی مسائل عراق، ریاست‌جمهوری و بعدها وزارت اطلاعات هرکدام به‌نحوی با گروههای معارض مرتبط بودند. | |||
روند حوادث کردستان ایران و گسترش اقدامات عناصر ضدانقلاب در آن دیار، مردم شهرهای مختلف را برای مقابله با آنان به آنجا کشاند. قرارگاه سپاه منطقه 7 کرمانشاه و قرارگاه حمزه سیدالشهدای ارومیه که مأموریت اعزام و به‌کارگیری گروههای مردمی را عهده‌دار بود، نقش مهمی را در فعال‌کردن جنگ نامنظم ایفا کردند. | |||
واحدهای چریکی و پارتیزانی از نخستین گروه‌‌هایی بودند که به‌وسیله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و مرکز جنگهای نامنظم شهید چمران، گروه فداییان اسلام و دستمال‌سرخ‌‌ها و برخی گروههای اجتماعی دیگر به جبهه‌‌ها اعزام شدند و به نبرد با دشمن متجاوز پرداختند. | |||
پس از متوقف‌ساختن تجاوز دشمن، با اجرای عملیاتهای منظم و بزرگی چون ثامن‌الائمه(ع)، طریق‌القدس، فتح‌المبین و بیت‌المقدس، نیروهای متجاوز عراقی از بخش عمده‌ای از خاک ایران بیرون رانده شدند.<ref>داوود ریاحی، بررسی نقش قرارگاه رمضان در دفاع مقدس، (منتشرنشده)، فصل اول.</ref> | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۳۲
| روزشمار جنگ سال 1362 1362.07.20 | |
|---|---|
| نامهای دیگر | بیست مهر |
| تاریخ شمسی | 1362.07.20 |
| تاریخ میلادی | 12 اکتبر 1983 |
| تاریخ قمری | 5 محرم 1404 |
گزارش - 805
فرماندهان قرارگاه مقدم حمزه در ادامه جلسات خود برای کسب هماهنگی‌های نهایی در آستانه اجرای عملیات والفجر4 در منطقه دهانه شیلر، امروز نیز جلساتی را به‌منظور رفع مشکلات اساسی درزمینه توپخانه، ضعف مهندسی رزمی، تدارکات و دیگر مسائل برگزار كردند. فرمانده قرارگاه مقدم حمزه، مسئول طرح و عملیات این قرارگاه و شفیع‌زاده مسئول توپخانه قرارگاه خاتم با برگزاری نشستی در پادگان مریوان (دره تفی) به بررسی مشکل توپخانه و سازمان رزم در عملیات والفجر4 پرداختند. در این جلسه فرماندهان سپاه باتوجه‌به تجربه ناهماهنگی‌ها در تعامل با ارتش برای تدارک و تأمین توپخانه به‌ویژه ضعف شدید پوشش توپخانه‌های ارتش در عملیات والفجر2 چندان به کار مشترک با ارتش در این عملیات خوش‌بین نبودند. دراین‌زمینه مسئول توپخانه قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در گزارشی از وضعیت کلی توپخانه، تعداد توپخانه‌های ارتش را 27 تا 30 آتشبار و تعداد توپخانه‌های سپاه را 9 تا 10 آتشبار عنوان کرد و افزود در عملیات والفجر4 در منطقه دهانه شیلر ما سازمان رزمی توپخانه ارتش را قبول داریم، ولی برخی مسائل و پیوست‌های طرح عملیات، باید به‌صورت مشترک و با امضای ارتش و سپاه به کلیه رده‌ها ابلاغ شود. درمورد کیفیت توپ‌ها و مسئله دیده‌بانی مشکل خاصی نیست، اما درزمینه کمبود مهمات و ضرورت تأمین آن باید فکر اساسی کرد.[۱] پس از جلسه فرماندهان درزمینه تأمین و تدارک توپخانه، در بخش دیگری از جلسات امروز علی رضائیان فرمانده قرارگاه مقدم حمزه، در گفت‌وگو با مسئول مهندسی قرارگاه كربلا ضمن گلایه از ضعف واحدهای مهندسی رزمی و تدارکات*، برخی ناهماهنگی‌ها به‌ویژه نبود اطلاعات شفاف از امکانات و ادوات لشکرها و مشکلات تدارکاتی را از عوامل مؤثر در تأخیر اجرای عملیات قرارگاه مقدم حمزه برشمرد.[۲] علاوه‌بر جلسات فوق امروز واحدهای اطلاعات - عملیات قرارگاههای خاتم‌الانبیا(ص) و مقدم حمزه نیز در نشستی ضمن ارائه گزارشی از آخرین شناسایی لشکرها و محورها، توان قوای نظامی ایران و عراق را به‌صورت تطبیقی بررسی کردند. براساس اظهارات فرماندهان حاضر در این جلسه، در جبهه خودی استعداد سپاه شامل لشکرهای 25 کربلا با 6 گردان، 31 عاشورا با 6 گردان، 8 نجف با 7 گردان، 14 امام حسین(ع) با 7 گردان، 41 ثارالله(ع) با 4 گردان و تیپ44 قمر بنی‌هاشم(ع) با 4 گردان می‌باشد. در ادامه غلامعلی رشید در جمع‌بندی صحبت‌های فرماندهان با بیان اینکه «طبق مقیاس گردانی، ما حدود 12 گردان نیروی پیاده کم داریم از عراق، تا مساوی بشویم»، جدول مقایسه تطبیقی توان نظامی ایران را چنین ترسیم کرد:[۳]
ردیف عنوان ایران عراق 1 زرهی 90 تانک 150 تانک 2 توپ 200 لوله 270 لوله 3 مهمات 30000 30000 4 هواپیما 4 فروند 150 فروند 5 هلیکوپتر 30 فروند 60 فروند 6 استعداد نیرویی 45000 نفر 50000 نفر[۴]
گزارش - 806
امروز جلسه مشترک فرماندهان ارتش و سپاه با حضور عناصر ستاد جنگهای نامنظم و گروه کومبا11* در قرارگاه مقدم حمزه در پادگان مریوان (دره تفی) تشکیل شد. این جلسه درحالی برگزار میگردد که استفاده از عناصر معارض داخلیِ عراق برای اجرای عملیات نامنظم و ایذایی علیه دشمن جبهه جدیدی است كه قرارگاه حمزه سیدالشهدا در مرزهای غربی کشور گشوده است. در این راستا، هم‌زمان با عملیات والفجر4 در منطقه دهانه شیلر، اجرای عملیات چریکی شبانه در محور دزلی - جاده سیدصادق به شانه‌دری در دستور کار قرار گرفته است؛ این اقدام علاوه‌بر افزایش نقاط درگیری دشمن و جلوگیری از لورفتن فلش اصلی حمله ایران، کاهش فشار پاتک‌ها و تجزیه توان پاسخ‌گویی ارتش عراق در منطقه عملیات والفجر4 را هم به‌دنبال خواهد داشت. در این جلسه سروان صفایی از ستاد جنگهای نامنظم گزارشی از اقدامات چریکی و نامنظم در محور دزلی - جاده سیدصادق به شانه‌دری و به‌ویژه وضعیت گروه کومبا11* - که یکی از عناصر اصلی این عملیات است - بیان کرد. وی ضمن تشریح وضعیت دشمن و طرح عملیات چریکی در محدوده محور دزلی - جاده سیدصادق به شانه‌دری، درمورد توجیه منطقه و عناصر مستقر در آن گفت: براساس مأموریتی که به ما واگذار شد به‌منظور استفاده از کلیه نیروها و گروههای حاضر در منطقه برای انجام اقدامات ایذایی و چریکی در عمق خاک عراق ستادی به نام جنگهای نامنظم تشکیل دادیم. طبق شناسایی‌های انجام‌شده، ارتفاعات مله‌خور در امتداد ارتفاعات سورن واقع شده و در ادامه آن در خاک عراق ده احمدآوا است که در جنوب‌غربی ده شیرمر برای نفوذ نیروهای ایرانی در نظر گرفته شده است. در این منطقه گروههای گوناگونی از معارضین عراقی فعال هستند و برای اینکه اختلافات فکری گروه‌ها به درگیری میان آنان منجر نشود، قیاده‌ها، سوسیالیست‌ها و کمونیست‌ها ستادی را به‌منظور هماهنگی و اجرای عملیات چریکی تشکیل دادهاند و اقداماتی هم انجام می‌دهند. سرگرد صفایی در ادامه به تبیین اقدامات دیگر این ستاد ازجمله اعزام دیده‌بان‌های نفوذی به‌منظور شناسایی و انهدام توپخانه‌های عراق در این منطقه پرداخت و گفت: در شمال‌شرقی احمدآوا روستایی به نام شیرمر وجود دارد که نیروهای خودی با لباس کردی در آنجا فعالیت دارند. اخیراً پس از آنکه ارتش عراق از رفت‌وآمد نیروهای ایرانی به داخل شیرمر و احمدآوا اطلاع پیدا کرد با 2 هلیکوپتر و 20 تانک به اضافه کاتیوشا به ده شیرمر حمله کرد. درپی این حملة ارتش عراق، عناصر فعال مرتبط با ایران، که به‌صورت مشترک با دشمن مبارزه می‌کردند، وارد عمل شده و سوسیالیست‌ها 6 تا کشته دادند، خود واحد 2 شهید داد و از کمونیست‌ها هم تعدادی زخمی شدند. همچنین در این حمله دیده‌بان نفوذی ما به اسارت دشمن درآمد و به پادگان سیدصادق منتقل شد. در درگیری پیش‌آمده توپخانه ایران فقط سه گلوله شلیک کرد و گلوله توپ دقیقاً به ساختمانی اصابت کرد كه محل تشكیل جلسه توجیه افسران بود و براثر این بمباران 2 معاون لشکر و 25 نفر کشته شدند.[۵] براساس شناسایی‌های نیروهای خودی، دره‌ها و نیروهای مستقر در این منطقه که برای عملیات چریکی در محدوده محور دزلی - جاده سیدصادق به شانه‌دری، در نظر گرفته شده است عبارت‌اند از: 1. دره سمت راستِ ده شیرمر به نام کوشکناف که 150 نفر قیاده‌های خودی در آن مستقرند. 2. در امتداد آبراه ماهی‌شاه به دره خورنوازان یک پایگاه چریکی است که 170 تن از نیروهای قیاده موقت، بارزانی‌ها و سربازهای پیشتاز در آن حضور دارند؛ از آنجا كه این پایگاه در معرض بمباران و گلوله‌باران توپخانه دشمن قرار ندارد از امنیت بسیار زیادی برخوردار است. 3. پس از آن اولین دره، هرمله است كه یک پاسگاه چریکی در این منطقه وجود دارد و 70 نفر از نیروهای بسیج در آن هستند. 4. سپس بیشتر منطقه، آبراه است که دره خیلی باریکی به نام دره سوسیالیست‌ها قرار دارد که از هر نظر حفاظت دارد و حدود 150 سوسیالیست مسلح در آن مستقرند و به گفته خود آنها، درصورت لزوم قادر به فراخوان 300 نیروی دیگر هم می‌باشند. علاوه‌بر این دره، دره دیگری به نام دره کمونیست‌ها هم وجود دارد که به‌علت طرز تفکرشان ارتباطی با آنان و اطلاعی از وضعیتشان نداریم. 5. دره آخر نیز دره چنار است که 60 نفر از عناصر بسیج لشکر اسلامی عراق، 24 نفر برادرهای سرباز پیشتاز، یک نیروی مخصوص و 60 نفر قیاده موقت در آنجا حضور دارند.[۶] در ادامه جلسه، این فرمانده ستاد جنگهای نامنظم به تشریح اهمیت عملیات چریکیِ شبانه در محور دزلی - جاده سیدصادق به شانه‌دری،* پرداخت و گفت: شناسایی جاده‌های منطقه ازجمله محورهای چناره به جاده‌های خورمال و سیدصادق انجام شده و ارتش عراق به احتمال زیاد یک تیپ را مأمور حفاظت جاده سیدصادق کرده است. وی در ادامه ضمن تبیین اهمیت تصرف ارتفاعات مشرف بر شهر خورمال در افزایش ضریب پیشروی در عمق، از فرماندهان حاضر در جلسه خواست که نیرو، امکانات و ادوات بیشتری دراختیار ستاد جنگهای نامنظم قرار گیرد و افزود: از چناره امکان نفوذ به جاده‌های سابق خورمال و سیدصادق و شانه‌دری وجود دارد و سیم‌خاردارها و میادین مین نامنظم و محدود برای ایجاد وحشت در یگان‌های چریکی تعبیه شده و عمدتاً قابل‌عبور است. درصورت اجرای عملیات در شب صددرصد میتوانیم جاده سیدصادق به شانه‌دری را بسته نگه داریم، اما در روز به‌علت حضور هلیکوپترهای دشمن، انسداد جاده امکان‌پذیر نیست مگر اینکه با پوشش هوایی یا ضدهوایی سهند و موشک مالیوتکا جاده را تهدید کنیم. علاوه‌بر ادوات و امکانات، برای حل مشکل کمبود نیرو باید فکری بشود، علاوه‌بر 300 نیروی بارزانی که دراختیار ماست به 100 تن از عناصر سوسیالیست و 200 تا 400 نفر از برادران بسیج نیز نیاز داریم.**[۷]
گزارش - 807
پس از ابلاغ روز گذشته فرماندهی کل سپاه، قرارگاه نجف مأموریت یافت دو عملیاتِ بنا به دستور (ارتفاعات منطقه دربندیخان و ارتفاعات منطقه مهران) را به‌منظور تقویت عملیات اصلیِ دهانه شیلر به مرحله اجرا درآورد. به همین منظور امروز محسن رضایی در دومین نشست پیاپی خود با محمدعلی جعفری، محمدابراهیم همت و اکبر زجاجی ابهامات احتمالی پیش روی اجرای عملیاتهای قرارگاه نجف را بررسی كرد. در این نشست فرمانده قرارگاه نجف با اشاره به اصلی‌بودن عملیات قرارگاه مقدم حمزه در منطقه دهانه شیلر و فرعی‌بودن دو عملیاتِ بنا به دستورِ قرارگاه نجف در مناطق مهران و دربندیخان، مشکل محدودیت زمانی و کمبود نیرو را از ابهامات پیش روی اجرای عملیات قرارگاه نجف عنوان کرد. وی در توضیح این مسئله گفت: باتوجه‌به ابلاغ فرماندهی کل سپاه مبنی‌بر آماده‌سازی عملیات منطقه مهران در عرض ده روز، درصورتی‌که نقل‌وانتقال‌ها فقط به جابه‌جایی نیرو منحصر باشد، ده روز فرصت مناسبی است، ولی اگر نقل‌وانتقال‌ها ادوات و تجهیزات را هم دربر بگیرد این زمان کم خواهد بود و از آنجا كه آماده‌سازی منطقه مهران مستلزم جابه‌جایی نیرو و ادوات است نیاز به وسایل ترابری است. محمدعلی جعفری افزود: علاوه‌بر محدودیت زمانی، طبق اعلام سرهنگ صیاد شیرازی، تیپ30 گرگان ارتش توانایی اعزام 5 گردان خود به منطقه مهران را ندارد و براساس تجارب اقدامات مشترک قبلی هم، حداقل 15 روز طول می‌کشد تا یگان‌های ارتش پای کار بیایند. در ادامه، فرمانده قرارگاه نجف ضمن اشاره به عملیات در سه منطقه دهانه شیلر، منطقه دربندیخان و منطقه مهران، پیشنهادی را درمورد اجتناب از تقسیم نیروهای لشکر27 محمد رسول‌الله(ص) به‌عنوان یکی از ارکان این قرارگاه مطرح کرد و گفت: در وضعیت فعلی بهتر است عملیات والفجر4 در منطقه دهانه شیلر به‌عنوان تک اصلی اجرا شود و هم‌زمان با آن، عملیات والفجر5 به‌صورت محدود و فرعی در منطقه بمو و شاخ خشیک به مرحله اجرا درآید؛ فقط به‌جای تقسیم لشکر27 در بین منطقه شیلر و دربندیخان، نیروهای لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) به منطقه دهانه شیلر اعزام شوند. عملیات تکمیلی والفجر3 در منطقه مهران زمان زیادی از ما خواهد گرفت و بهتر است 7 تا 8 روز بعد از شروع عملیات مناطق دهانه شیلر و بمو اجرا شود. فرمانده لشکر27 محمد رسول‌الله(ص) در تکمیل اظهارات عزیز جعفری خاطرنشان كرد: الآن ما درمورد قرارگاه تاکتیکی لشکر در منطقه دربندیخان ابهام داریم و سابقه نداشته که در سه منطقه عمل کنیم «وقتی یک تیپ لشکر27 به شاخ شمیران و یک تیپش به بمو و تیپ دیگرش به محور سد دربندیخان می‌رود، قرارگاه تاکتیکی لشکر با کدامشان است و در کجا می‌ماند و کار می‌کند؟ [مذاکراتی هم شده بود] که یک تیپ لشکر محمد رسول‌الله(ص) به بالا (منطقه دهانه شیلر) می‌رود، درست است؟ به نظر من بهتر است مناطق را اولویت‌بندی کنیم و پیشنهاد من 1. شیلر 2. بمو 3. مهران می‌باشد.»[۸] در پاسخ به ابهامات مطرح‌شده در نشست امروز فرماندهان قرارگاه نجف، فرماندهی کل سپاه ضمن گلایه از کندی شناسایی‌ها تأكید كرد: «امروزه غافلگیری بر شناسایی ارجحیت و تقدم دارد.» وی درمورد ارتباط مستقیم عنصر سرعت عمل و غافلگیری با ضریب موفقیت عملیات گفت: «موفقیت در سرعت عمل است، امروز برای ما ثابت شده است که غافلگیری در سرعت عمل است. اگر آمدی در یک جا ماندی لو می‌روی، نباید بمانید و باید سریع بروید. ... الآن در رابطه با این دشمن، سرعت عمل قسمت اعظمی از غافلگیری را حاصل می‌کند وگرنه شما هر اندازه هم رعایت بکنید، به‌هرحال یا در شناسایی یکی اسیر میشود یا یک نفوذی پیدا میشود یا دشمن عکس‌برداری می‌کند یا یک اشتباهی صورت میگیرد و به‌هرحال مسئله لو می‌رود. اما اگر بتوانیم یک کاری بکنیم که سرعت عمل را بالا ببریم این‌طور نمی‌شود. الآن دشمن که به اینجا آمده محدودیت دارد مخصوصاً درزمینه فرماندهان. در شیلر از موقعی که دشمن فهمید ما میخواهیم عمل بکنیم ما دو ماه به او وقت دادیم و او آمد فرماندهانش را عوض کرد و قرارگاه‌هایش را درست کرد و ارتباطش را حل کرد و هر کاری خواست کرد و منتظر ما و می‌گوید اینها چه می‌خواهند بیایند؟! دیگر کارهایش هم قطع شده است و بچه‌ها میگویند هیچ کاری را نمی‌کند و همه کارهایش را کرده و حتی فرماندهانش را عوض کرده است.» در پایان محسن رضایی درمورد پیشنهاد جعفری و همت گفت: لشکر27 مقدمات احداث قرارگاه تاکتیکی در محور شمالی منطقه دهانه شیلر به‌منظور اقدام در مرحله دوم عملیات والفجر4 را فراهم کند. ولی تمام عناصر لشکر27 درصورتی در منطقه دربندیخان باقی خواهند ماند که بتوانند با آماده‌سازی مناطق شاخ شمیران، بمو و شاخ خشیک، عملیات والفجر5 را به مرحله اجرا برسانند. براین‌اساس عملیات والفجر4 در روز 12 محرم، عملیات والفجر5 سه تا چهار روز بعد از آن و عملیات تکمیلی والفجر3 نیز ده روز پس از عملیات شیلر اجرا خواهد شد.[۹]
گزارش - 808
تحركات عراق در منطقه عملیاتی آتی امروز نیز ادامه داشت، دراین‌زمینه گزارش دیده‌بانی لشكر14 امام حسین(ع) حاكی است: نیروهای پیاده دشمن در بین ارتفاع كله‌قندی و روستای حسن‌آباد در حركت بوده و در دسته‌های چند نفری رفت‌وآمد می‌كرده‌اند. براساس این گزارش، عمده تحركات عراق مانند روز قبل در روستای حسن‌آباد و مخصوصاً شیار حسن‌آباد بوده است. بلدوزرها و لودرهای دشمن پشت ارتفاع كله‌قندی، روی ارتفاعات سیدمصطفی به‌طور شبانه‌روزی مشغول كار هستند و نیروهای دشمن در شیار حسن‌آباد و تپه‌‌های مجاور آن مینگذاری كرده‌اند. آتش توپخانه دشمن نیز نسبت به روزهای قبل بیشتر شده و تعداد 20 گلوله خمپاره فسفری و جنگی به شیار پشت قله‌قلانبان شلیك شده است.[۱۰]
گزارش - 809
باتوجه‌به تجربه اندکِ قرارگاه نوح درزمینه اجرای عملیات دریایی، امروز فرماندهی کل سپاه به‌منظور رفع تنگناهای این قرارگاه در عملیات والفجر6 (منطقه شمال خلیج‌فارس) دست به اقدامات جدی‌تری زد. داوود رنجبر راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) دراین‌باره نوشته است: محسن رضایی امروز پس از مشاهده عکس هوایی اخیرِ منطقه شهرک فاو تا رأس‌البیشه، به این جمع‌بندی رسید که در خشکی با عرض سه کیلومتر منطقه شهرک فاو تا رأس‌البیشه، عراق فقط به یک جاده متكی است و محدودیت خشکی محصور در آب سبب شده دشمن قدرت مانور نداشته باشد، درنتیجه اگر عملیات با قوت در حدفاصل شهرک فاو تا رأس‌البیشه به‌همراه چند عملیات فریب در چزابه و طلائیه اجرا شود، موفقیت‌آمیز خواهد بود. درواقع محسن رضایی در وضعیت کنونی باتوجه‌به تجربه دریایی قرارگاه نوح درصدد است این قرارگاه را زیر نظر قرارگاه کربلا قرار داده تا ازسوی واحدهای ستادی قرارگاه کربلا پشتیبانی شود. براین‌اساس امروز صبح در جلسه فرماندهی کل سپاه با مسئولان و نیروهای مناطق 8 و 9 سپاه مقرر شد که از منطقه 9 سپاه یک تیپ لشکر فجر دوره آموزش دریایی را بگذراند و به‌تدریج به یک لشکر دریایی مبدل گردد. در منطقه 8 سپاه هم علاوه‌بر تقویت تیپ15 امام حسن(ع)، آموزش دریایی لشکر7 ولی‌عصر(عج) هم در دستور کار قرار گیرد و در دو زمینه زمینی و دریایی تخصص‌های لازم كسب شود.[۱۱]
گزارش - 810
در ادامه حملات عراق به كشتی‌‌های تجاری ایرانی به‌منظور ناامن‌كردن خلیج‌فارس، امروز نیز دو كشتی ایرانی هدف اصابت موشك‌‌های عراق قرار گرفتند. امروز 19 فروند كشتی، بندر امام خمینی را به مقصد بوشهر ترک کردند. در ساعت 12:20، یكی از این کشتی‌‌ها به نام كشتی "ایران شهادت" در 8 مایلی شرق بویه 5، براثر اصابت موشك به قسمت موتورخانه آن غرق شد.[۱۲] كشتی مذكور فاقد محموله بوده و این حمله نیز تلفات جانی در بر نداشته است.[۱۳] از سوی دیگر، کشتی لویزبان که حدود 5 ماه قبل براثر حمله موشکی عراق در منطقه خور موسی به گل نشسته بود ساعت 12:30 امروز، بار دیگر هدف حمله موشکی بالگردهای دشمن قرار گرفت.[۱۴] به گزارش رادیو صوت الجماهیر ارتش عراق در اطلاعیه نظامی شماره 1245 خود دراین‌باره اعلام كرد: «نیروی دریایی ما [عراق] امروز صبح تعدادی از هدفهای دریایی دشمن [ایران] را در شمال جزیره خارك كه به‌منظور ورود به بندر خمینی به‌سوی غرب خور موسی در حركت بودند، كشف و واحد دریایی ما با آنها مقابله و ضربه‌های سهمگین و دردآوری به آنها زدند و توانستند در ساعت 11:41 دقیقه صبح امروز، یكی از هدفهای دریایی دشمن را در كانال خور موسی مورد اصابت قرار دهند. ... در ساعت 12:12 ظهر امروز، یك كشتی جنگی دشمن برای نزدیك‌شدن به هدف آسیب‌دیده دشمن جهت كمك به آن و نجات خدمه آن اعزام داشت و نیروی دریایی شجاع ما در كمین دشمن و واحدهای شكست‌خورده آن بوده و ضربه غافلگیركننده‌ای به كشتی جنگی دشمن زده و در ساعت 13:01 بعدازظهر، توانستند آن را به‌دقت و به‌طور مؤثر مورد اصابت قرار دهند.»[۱۵]
گزارش - 811
امروز جنگنده‌های عراقی با شكستن حریم هوایی شهرهای بانه و مریوان مناطق مسکونی این شهرها را بمباران كردند. فرمانداری بانه در گزارشی به استانداری كردستان اعلام كرد: ساعت 10 و 11:15 صبح امروز، تعدادی هواپیمای بعثی با تجاوز به حریم هوایی شهر بانه چند نقطه ازجمله پادگان و داخل شهر را بمباران كردند. در این حمله، 4 نفر مجروح شدند و خساراتی نیز به منازل مسكونی وارد آمد.[۱۶] گزارش شهربانی استان كردستان نیز درمورد حمله هوایی امروز به بانه حاكی است: «ساعت 10:00، سه فروند هواپیمای متجاوز عراقی وارد حریم فضایی شهرستان بانه گردیده و مبادرت به بمباران سه نقطه جنوبی و یك نقطه مركزی شهر نموده كه دراثر انفجارات حاصله یك نفر شهید و 18 نفر مجروح و به 12 خانه و مغازه خسارت وارد گردید.»[۱۷] علاوه‌بر شهر بانه، امروز شهر مریوان هم هدف حملات هوایی دشمن قرار گرفت. به گزارش ركن3 ژاندارمری استان كردستان: «در ساعت 10:05، تعداد 6 فروند هواپیمای دشمن در آسمان مریوان ظاهر شده و ضمن بمباران حوالی تیپ و دریاچه مریوان با آتش پدافندهای خودی متواری گردیدند.»[۱۸] در این حمله علاوه‌بر مناطق فوق، پمپ بنزین و چند نقطه دیگر شهر نیز بمباران شد، اما خسارت جانی و مالی به بار نیامد.[۱۹]
گزارش - 812
اقدامات و تحركات افراد وابسته به گروههای ضدانقلاب در نقاط مختلف استان‌‌های آذربایجان‌غربی، كردستان و باختران تلفات و خسارات قابل‌توجهی را درپی داشت. امروز پایگاههای سپاه در غرب محور سنندج - كامیاران در مناطق تنگه سر، مهراب و نیاز كه به‌تازگی دایر یا از محاصره خارج شده بودند، مورد حمله عناصر ضدانقلاب واقع شدند. براثر این حملات، 51 تن از نیروهای خودی شهید، 21 تن مجروح و 7 تن نیز به گروگان برده شدند. گفتنی است این پایگاه‌‌ها در مجاورت یكدیگر و در منطقه صعب‌العبور كوهستانی شمال گازرخانی، كه خط مقدم تماس با مناطق پاك‌سازی‌نشده ضدانقلاب است، قرار دارند. مهاجمان با همكاری مؤثر نیروهای جلال طالبانی با استفاده از تاكتیك جدید و برخلاف حملات ایذایی قبلی با به‌كارگیری نفرات و تجهیزات زیاد و حساب‌شده به‌صورت جبهه‌ای اقدام به انهدام نیرو و تصرف پایگاههای مذكور كردند.[۲۰] در منطقه سردشت هم ساعت 7 صبح امروز ضدانقلابیون با اجرای كمینی علیه پایگاه ژاندارمری آبجی سردشت، یك رزمنده را شهید و 12 نفر را مجروح كردند.[۲۱] واحد اطلاعات - عملیات سلماس نیز درپیامی به طرح و عملیات قرارگاه حمزه، از درگیری شبانه پایگاه سیاوان با عناصر ضدانقلاب و تسلیم‌شدن 4 نفر از چته‌های دمكرات به رزمندگان خبر داد.[۲۲] امروز پایگاههای دواب و رادار در محدوده پادگان جلدیان هم از ساعت 21 به‌مدت یك ساعت با عناصر مسلح غیرقانونی درگیر شدند، این درگیریها بدون تلفات خاتمه یافت. پایگاه گلماوران در دره شهدا نیز چند ساعت با ضدانقلاب درگیر بود. یك نفر از اعضای حزب دمكرات هم با اسلحه و مهمات مربوط خود را به پایگاه كوره‌‌لر از گردان مرزی ارومیه تسلیم کرد.[۲۳] از سوی دیگر، واحد اطلاعات سپاه سرپل ذهاب در تلفنگرامی به اطلاعات منطقه 7 اعلام كرد: «یك گروه 12 نفری از افراد دمكرات مستقر در بمو به سرگروهی كریم خالدار ازطریق سرتك بمو جهت ترور موحدی قمی، وارد منطقه قلخانی گشته‌اند.»[۲۴] این منبع اطلاعاتی همچنین از ورود یك گروه مهاجم دیگر به قصد مینگذاری و كمین در منطقه خبر داد.[۲۵]
گزارش - 813
درپی تداوم همكاری معارضین كُرد عراقی با ایران و اقدامات آنها در استان‌‌های شمالی عراق، دولت عراق تدابیر امنیتی خود را در این مناطق تشدید کرده است. روزنامه اطلاعات در شماره امروز خود نوشت: طبق گزارش واحد تبلیغات مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، پس از افزایش مخالفت‌‌های كردهای شمال عراق با رژیم بعثی این كشور و همكاری آنها با رزمندگان ایران، صدام به‌منظور رسیدگی به این مسئله و سركوب معارضین كرد، مسلم الجبوری، رئیس دادگاه امنیت عراق را به منطقه دهوك فرستاد. واحد تبلیغات مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق در گزارش دیگری تصریح كرد: رژیم حاكم بر عراق بهدلیل ترس از تكرار تجربه‌ای كه در عملیات والفجر2 به دست آمد - یعنی كمك مردم كرد عراق به رزمندگان ایرانی و مجاهدین عراقی كه در آزادسازی حاج عمران نقش بسزایی داشت - با صدور حكمی از تمام ساكنان مناطق مرزی شمال عراق خواسته تا دهكده‌های خود را تخلیه و به مناطق جنوبی و میانی عراق هجرت كنند.[۲۶]
گزارش - 814
با موافقت امام خمینی و به درخواست نماینده امام و رئیس اداره سیاسی ایدئولوژیك شهربانی، نام این اداره به "اداره عقیدتی سیاسی شهربانی جمهوری اسلامی" تغییر یافت. به نوشته روزنامه اطلاعات، حجتالاسلام موحدی كرمانی در نامهای به امام خمینی به تاریخ 14/7/1362، با این استدلال كه واژه ایدئولوژیك از لغات بیگانه در فرهنگ اسلامی - ایرانی است، تقاضای تغییر نام "اداره سیاسی ایدئولوژیك شهربانی جمهوری اسلامی" به "اداره عقیدتی سیاسی شهربانی جمهوری اسلامی" را كرده بود، كه امام با درخواست وی موافقت كرد.[۲۷]
گزارش - 815
آیتالله خامنهای صبح امروز در اولین گردهمایی سراسری جانبازان كشور با گروهی از جانبازان دیدار كرد و ضمن شنیدن مسائل و مشكلات آنان، بر لزوم ورود آنها در عرصه‌‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی و پرداختن دولت به مشكلات آنها تأكید كرد. در این دیدار، مسئول ستاد جانبازان كشور پس از تقدیم قطعنامه این گردهمایی كه با هدف بررسی و رفع مسائل و مشكلات جانبازان انقلاب اسلامی برگزار شده بود، ضمن گزارشی از عملكرد آن گفت: «جانبازان به‌منظور نشان‌دادن صفا و صمیمیت اسلامی خود به دیدار اسرای عراقی رفتند.»[۲۸] رئیس‌جمهور پس از شنیدن مشكلات جانبازان، اظهار كرد: «زیارت شما دو احساس متضاد در ما به وجود می‌‌آورد: اول تأثر از ناراحتی جسمی شما برادران كه همیشه به یادتان بوده و از آن رنج می‌‌برم و بعد، احساس افتخار. ... چون شما برای دفاع از یك آرمان بزرگ برخاسته‌‌اید، همه شما شهید هستید. شما و شهدایی كه رفتند با یك نیت، یك عزم و به یك مقصد رفته‌‌اید و اجر نیت شهید برای شما هم هست و پیش پروردگار روسفید هستید.» آیتالله خامنهای در ادامه ضمن ابراز همدردی با جانبازان گفت: «شرمنده می‌‌شوم كه بعضی مرا جزء شما جانبازان محسوب می‌‌كنند. اگر خدای متعال مرا در زمره شما محسوب كند، از پروردگار عالم با تمام وجود شاكر خواهم بود.»[۲۹] رئیس‌جمهور جانبازان را وسیله ثبات انقلاب و نظام جمهوری اسلامی دانسته و با اشاره به وظایف مسئولان و جانبازان دراین‌زمینه خاطرنشان كرد: «یكی وظیفه مسئولان در قبال جانبازان به‌منظور تأمین وسایل آسایش آنها، ضمن مدنظر داشتن محدودیت‌‌های دولت [می‌باشد]. وظیفه دیگر مربوط به خود جانبازان است، كه روح حیات و نشاط در آنان وجود دارد و باید از این احساسات عمیق حداكثر استفاده را بكنند، زیرا آنچه باعث توقف سیر تكامل روحیه آنان میشود همت كوتاه و روحیه ضعیف است.» آیتالله خامنهای در پایان ضمن توصیه به جانبازان برای كوشش درجهت ایجاد قابلیت‌‌های سیاسی، فنی و علمی در وجود خود افزود: «ضعف بینش، روحیه و اراده است كه باعث ازكارانداختن انسان میشود، نه ضعف جسم یا نقص عضو.»[۳۰]
گزارش - 816
در ادامه مشاركت مقامات دولتی در طرح لبیك یا امام خمینی، در جلسه امروز هیئت دولت كه به ریاست میرحسین موسوی، برگزار شد، پس از بررسی رویدادهای جاری كشور، نخست‌وزیر و وزرای كابینه نیز فرم پرسش‌نامه "طرح لبیك یا خمینی" را تكمیل و تحویل مسئولان مربوط دادند.[۳۱]
گزارش - 817
آیتالله منتظری در دیدار با اعضای شورای سیاست‌‌گذاری تبلیغات خارجی تأكید كرد كه تبلیغات خارجی ما باید بتواند عمق اهداف جمهوری اسلامی را به دنیا معرفی كند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، آیتالله جنتی رئیس شورای سیاست‌‌گذاری تبلیغات خارجی، سیدمحمد خاتمی و علی‌اكبر ولایتی وزرای ارشاد و امور خارجه و شماری از اعضای این شورا امروز با آیتالله منتظری دیدار و از پیشرفت كار شورا و تعیین اصول آن گزارش دادند. آیتالله منتظری ضمن تقدیر از تلاش شورا گفت: «باید ترتیبی داده شود تا تبلیغات خارجی ما بیش‌ازپیش دارای محتوا گردد و بتواند عمق اهداف جمهوری اسلامی را برای دنیا معرفی كند.» در همین خصوص، آیتالله منتظری از وزیر ارشاد خواست تا خانه‌‌های فرهنگ ایران در كشورهای خارجی را تقویت كرده و با اعزام افراد آگاه و متعهد تبلیغات جمهوری اسلامی را مطابق نیاز موجود و پاسخ‌گوی آن سازد. وی در ادامه تأكید كرد: اگر خانه‌‌های فرهنگ به‌دست افراد قوی و با كفایت اداره شود، به‌یقین اسلام در خارج از كشور گسترش بیشتری می‌‌یابد و تحریكات دشمنان اسلام به‌كلی بی‌‌اثر خواهد شد و طبعاً ملت‌‌ها بیش‌ازپیش به اسلام و اهداف عالی انقلاب اسلامی واقف می‌‌گردند.[۳۲]
گزارش - 818
بعدازظهر امروز، راه‌پیمایی گسترده‌‌ای با حضور اساتید و دانشجویان دانشگاه‌‌های تهران، در اعتراض به كمك‌‌های تسلیحاتی دولت فرانسه به عراق از دانشگاه تهران تا مقابل سفارت فرانسه برگزار شد. گزارش خبرنگار روزنامه جمهوری اسلامی دراین‌باره حاكی است: این راه‌پیمایی به دعوت انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران از ساعت 14:30 از مقابل دانشگاه تهران آغاز شد و درحالیكه شعارهای "مرگ بر امریكا"، "مرگ بر فرانسه"، "مرگ بر میتران"، "جنگ، جنگ تا پیروزی"، "تنگه هرمز را كربلا می‌‌كنیم، سوپراتاندارد را دود هوا می‌‌كنیم"، "ریگان شریك اسرائیلی، میتران نوكر امریكایی" و... سر می‌‌دادند، در نزدیكی سفارت فرانسه در تهران اجتماع كردند.[۳۳] در این مراسم حجتالاسلام محمدباقر شریعت، امام‌جماعت مسجد دانشگاه تهران، در سخنانی ضمن محكوم‌كردن اقدام اخیر فرانسه در تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد و سایر تجهیزات مخرب به عراق و نیز سیاست این كشور در دادن پایگاه به ضدانقلابیون گفت: «اگر مردم فرانسه به‌خاطر انقلاب كبیر آن كشور آبرویی داشتند، سیاست‌‌های میتران و دیگر سیاستمداران صهیونیست فرانسه این آبرو و اعتبار را از بین برد.»[۳۴] در پایان این راه‌پیمایی، قطعنامه 6 ماده‌‌ای قرائت شد.[۳۵]
گزارش - 819
نخست‌وزیر ایران با موضع‌گیری دربرابر تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق، ناامنی خلیج‌فارس را به زیان همه دانست. درهمین‌حال مقامات آلمان‌غربی و چند کشور عربی نیز به اظهارات اخیر رئیس مجلس شورای اسلامی درخصوص بستن تنگه هرمز واكنش نشان دادند. میرحسین موسوی نخست‌وزیر، امروز در پایان جلسه هیئت دولت درمورد تحلیل دولت جمهوری اسلامی از حركت اخیر فرانسه، گفت: «تمام این تبلیغات برای فشار سیاسی و تبلیغ سلاح‌‌های فرانسوی است و اصولاً سیاست خارجی ما را سیاست‌‌های جهانی تعیین نمی‌‌كنند. ما بارها اعلام كرده‌‌ایم اگر قرار باشد خلیج‌فارس برای ما ناامن باشد، بنابراین برای همه ناامن خواهد شد و ما همچنان بر این سیاست ایستاده‌‌ایم. موضوع تحویل هواپیماها نیز بار دیگر چهره خصمانه [حكومت سوسیالیست] فرانسه را با انقلاب اسلامی ما نشان می‌‌دهد و میتوانیم بگوییم با آینده‌‌ای كه انقلاب اسلامی ما در منطقه دارد و با موفقیتی كه نظام ما در مقابل رژیم درحال زوال صدام دارد، رژیم فرانسه درحقیقت دست به خودكشی زده است و درحقیقت خودش را آسیب‌‌پذیرتر از سابق نموده است و همان‌‌طوركه ما بارها اعلام كرده‌‌ایم، فرانسه از این حالت خصمانه‌‌ای كه در مقابل ایران گرفته است از عواقب آن رهایی نخواهد داشت.»[۳۶] از سوی دیگر، وزیر امور خارجه آلمان‌غربی كه دیروز از جده وارد منامه شده بود، در یك مصاحبه مطبوعاتی تأكید كرد: «ما از احتمال بسته‌شدن تنگه هرمز كه خطر بزرگی به وجود خواهد آورد بسیار نگران هستیم.»[۳۷] خبرگزاری رسمی عربستان نیز گزارش داد: شاهزاده سلطان بن عبدالعزیز وزیر دفاع عربستان سعودی، هنگام ورود به یك پایگاه هوایی در ظهران به‌عنوان اولین اظهارنظر رسمی این كشور درمورد تهدیدهای ایران مبنی‌بر بستن تنگه هرمز اعلام كرد: «ایران حق دارد كه بگوید و ما هم حق داریم كه دفاع كنیم. اگر كشتیرانی در آبهای خلیج‌فارس ازسوی ایران دچار وقفه شود، عربستان از امر كشتیرانی در این آب‌ها دفاع خواهد كرد.»[۳۸] مانع سعید العتیبه وزیر نفت امارات متحده عربی نیز كه به‌تازگی خواستار برقراری تضمین‌‌هایی برای دور نگه داشته‌شدن تنگه هرمز از اختلافات سیاسی شده بود، در مصاحبه‌‌ای با هفته‌‌نامه كول العرب (چاپ پاریس) گفت: «احتمالاً هیچ‌كس نمی‌‌تواند منفعتی در بسته‌شدن تنگه هرمز داشته باشد.»[۳۹] در همین حال، خبرگزاری کویت اعلام كرد نمایندگان کشورهای عربی در سازمان ملل با دولت‌‌های خود تماس گرفته‌‌اند تا بیانیه مشترکی در قبال تهدیدهای ایران مبنی‌بر بستن تنگه هرمز صادر کنند؛ به نوشته روزنامه کویتی الانباء، در این بیانیه تلاش برای بستن تنگه هرمز ازنظر بینالمللی و عربی مردود شمرده و بر ضرورت آزادی کشتیرانی در این تنگه تأکید خواهد شد.[۴۰]
گزارش - 820
امریكا به بهانه احتمال گسترش جنگ ایران و عراق و درنتیجه به‌خطرافتادن امنیت تنگه راهبردی هرمز و منافع غرب در این منطقه، اقدام به تجهیز، تمركز و اعزام نیروهای بیشتری به اقیانوس هند و خلیج‌فارس كرده است. رادیو مسکو به نقل از شبكه تلویزیونی ای.بی.سی. امریكا گزارش داد كه یك واحد از كشتی‌‌های جنگی امریكا شامل ناو هواپیمابر اتمی اینترپرایز به منطقه اعزام شده است. طبق همین گزارش، مقامات مسئول در واشنگتن تأکید دارند که ایالات متحده برای تضمین منافع حیاتی خود در منطقه، از کاربرد نیروی جنگی امتناع نخواهد کرد.[۴۱] پنتاگون وزارت دفاع امریكا نیز اعلام كرد این نیرو كه از سه كشتی تشكیل شده است یكشنبه گذشته لبنان را ترك كرد و از كانال سوئز گذشت و درصورت عملی‌شدن تهدید ایران مبنی‌بر قطع عبور محموله‌های نفتی از تنگه هرمز میتواند مفید واقع شود.[۴۲]
گزارش - 821
اخبار مربوط به تهدید ایران مبنی‌بر بستن تنگه هرمز درصورت به‌مخاطره‌افتادن صادرات نفتی این كشور، امروز در رسانه‌‌های گروهی منطقه خلیج‌فارس، جهان و تحلیلگران حوزه جنگ ایران و عراق بازتاب گسترده‌‌ای داشت. خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد: مطبوعات كشورهای حوزه خلیج‌فارس ایران را بهدلیل تهدید به بستن تنگه هرمز مورد حمله قرار دادند. دراین‌میان، روزنامه الانباء (چاپ كویت) تهدید ایران را موجب تأثیر سوء بر كشورهای كویت، قطر و امارات متحده عربی و آشفتگی در امور واردات نفتی كشورهای غربی و ژاپن دانست. این روزنامه همچنین ضمن انتقاد از امریكا بهدلیل تأمین اسلحه برای ایران(!)، بستن تنگه هرمز را خطایی مرگ‌بار ازسوی ایران توصیف كرد. روزنامه الوطن نیز حمله عراق به تأسیسات نفتی ایران و بسته‌شدن جریان نفت خلیج‌فارس و مداخله خارجی را محتمل خواند و نوشت: «ایران عاقل خواهد بود، اگر به اقدامات میانجیگرانه پاسخ مثبت دهد و جنگ با عراق را قبل از اینكه مداخلات خارجی منطقه را از هم بپاشد خاتمه دهد.»[۴۳] رادیو امان هم در گزارشی تفسیری ضمن بررسی پیامدهای سیاسی و نظامی جنگ ایران و عراق، احتمال حمله عراق به تأسیسات نفتی ایران در خلیج‌فارس را مطرح و اظهار كرد كه محافل جهانی از احتمال منفجرساختن گذرگاه اصلی نفت در تنگه راهبردی هرمز و بستن آن به روی كشتیرانی بینالمللی نگران‌اند. ازاین‌رو بنادر مختلف خلیج‌فارس با ترافیك فزاینده نفتكشهای غول‌‌پیكر برای بارگیری مقادیر زیادی نفت قبل از بسته‌شدن تنگه هرمز و قطع جریان نفت روبه‌رو هستند. این رادیو مدعی شد: عراق می‌‌خواهد ایران را به هر بهایی وادار سازد كه پشت میز مذاكره بنشیند و حقوق مشروع عراق را به رسمیت بشناسد. بدین‌ترتیب ایران دربرابر دو انتخاب قرار میگیرد: اولین انتخاب گشوده‌شدن یك جبهه جدید در منتهی‌الیه جنوب‌غربی در آستانه تنگه هرمز و بستن آن بر روی كشتیرانی بینالمللی است كه دخالت‌‌‌های قدرت‌‌های بینالمللی را موجب خواهد شد، دومین انتخاب پذیرفتن رنج جنگ و احتمالات گسترش آن و خطرهای ناشی‌از آن در تمام سطوح است.[۴۴] خبرگزاری فرانسه نیز در تحلیلی ایران را قادر به مسدودكردن تنگه هرمز دانست و ضمن اشاره به تهدید بغداد مبنی‌بر استفاده از سوپراتانداردهای مجهز به موشك اگزوسه علیه تأسیسات نفتی ایران، تلاش امریكا، انگلیس و آلمان را برای منصرف‌كردن فرانسه از تحویل این تجهیزات به عراق یادآور شد. این خبرگزاری به نقل از حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی نوشت: «اگر قرار است ایران از نفت خود محروم شود، دیگر كشورهای درگیر در این جنگ نیز از نفت محروم خواهند شد.»[۴۵] خبرگزاری رویتر نیز اظهارات هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس و نماینده امام در شورای عالی دفاع، مبنی‌بر بستن خلیج‌فارس درصورت مختل‌شدن صادرات نفتی ایران را نخستین اظهارنظر رسمی ایران درباره سیاست جنگی این كشور پس از انتشار گزارشهای مربوط به تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق توصیف كرد. این خبرگزاری به نقل از حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی گفت: «تا وقتی صادرات نفتی ایران در خلیج‌فارس به‌طور عادی عبور می‌‌كند، این آبراه امن خواهد بود.» خبرگزاری آسوشیتدپرس با بیان اینكه حجتالاسلام رفسنجانی تحویل سوپراتانداردها به عراق را یك باج‌‌گیری بینالمللی توصیف كرده است به تهدیدهای قبلی ایران درمورد بستن خلیج‌فارس اشاره و اعلام كرد: امریكا نیز هشدار داده است كه چنین اقدامی موجب نگرانی عمیق این كشور خواهد شد و هماكنون یك واحد دریایی به منطقه اعزام كرده است. یونایتدپرس نیز اظهارات رئیس مجلس ایران را پاسخی به هشدار یكشنبه گذشته طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق دانست كه گفته بود: «عراق به ایران اجازه نخواهد داد نفتش را صادر كند مگر اینكه خود نیز به چنین حقی دست یابد.» این خبرگزاری افزود: رفسنجانی در واكنش به گزارشهای مربوط به احتمال تلاش امریكا برای بازنگه‌داشتن تنگه هرمز با توسل به زور گفت: «وقتی ایران خلیج‌فارس را ببندد هیچ قدرتی در جهان حتی جنگ جهانی سوم قادر نخواهد بود بدون رضایت جمهوری اسلامی ایران این آبراه را باز كند.»[۴۶] روزنامه وال استریت ژورنال ضمن اشاره به خونسردی تحلیلگران نفتی غرب در قبال این مسئله نوشت: تحلیلگران معتقدند، اولاً تنگه هرمز برای مدت طولانی مسدود نخواهد ماند و در طول این مدت، كشورهای واردكننده نفت میتوانند نفت مورد نیاز خود را از دیگر كشورهای نفت‌‌خیز تهیه كنند. این روزنامه با استناد به اظهارات منابع آگاه نفتی غرب كه معتقدند كشورهای غربی و حتی ژاپن درحال‌حاضر قادرند كمبود نفت را برای مدت سه ماه تحمل كنند، افزود: «كشورهای واردكننده نفت قادر خواهند بود درصورت بروز یك بحران نفتی به مدت 4 ماه (با احتساب نفتكشهای تخلیه‌نشده) نیازهای آنی خود را از ذخایرشان تأمین كنند.» وال استریت ژورنال همچنین نیروهای مسلح و ناوگان دریایی ایران را فاقد توانایی‌‌های لازم برای مسدودكردن تنگه هرمز دانست و با اشاره به واكنش فوری گشتی‌‌های جنگی امریكا، انگلستان و فرانسه در اقیانوس هند یادآور شد: «سرهنگ جاناتان آلفور مدیرعامل انستیتوی بینالمللی تحقیقات استراتژیكی لندن، عقیده دارد كه باتوجه‌به ضعف نیروی دریایی جمهوری اسلامی تنها راه مسدودكردن تنگه هرمز برای رژیم تهران آن است كه از مینهای شناور استفاده كند كه در آن صورت ناوگان امریكا با استفاده از كشتی‌‌های مین جمع‌كن و هلیكوپترهای ویژه خود قادر خواهد بود كه مینهای شناور را در عرض چند روز جمع‌‌آوری كرده و امنیت آبراه تنگه هرمز را مجدداً تأمین كند.»[۴۷] روزنامه واشنگتن پست به نقل از رادیو امریكا تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق را موجب نگرانی ابرقدرت‌‌ها و یك قمار بزرگ خواند و نوشت: «فرانسه بر این باور است كه معاملات جنجال‌برانگیز اسلحه با عراق [منجر] به بازگردانی موازنه نظامی در خلیج‌فارس و حفظ منافع اقتصادی و استراتژیكی فرانسه در خاورمیانه [غرب آسیا] خواهد شد، [درواقع فرانسه با این كار] دست به یك قمار زده است.» این روزنامه هدف فرانسه را از این اقدام چنین تحلیل كرد: اگر عراق بتواند با مهارت از این حربه استفاده كند نه‌تنها ایران دست به اقدام تلافی‌‌جویانه نخواهد زد، بلكه این احتمال هم وجود دارد كه تهران باتوجه‌به اینكه از ادامه عملیات سودی نخواهد برد، جنگ را به پایان برساند.[۴۸] رادیو امریكا هم دراین‌باره گزارش داد: كارشناسان مسائل غرب آسیا در تفسیر موضوع تجهیز عراق به سوپراتانداردهای فرانسوی، هدف عراق از خرید این هواپیماها را بیشتر افزایش قدرت بازدارندگی دانسته‌اند تا دستیابی به یك پیروزی نظامی. كارشناسان درمورد نحوه اقدام ایران به بستن تنگه هرمز گفته‌اند ایران درباره بستن تنگه هرمز ازطریق مینگذاری یا غرق كشتیها سخن نمی‌گوید و احتمالاً خواستار یك درگیری مستقیم دریایی نیست. به اعتقاد تحلیلگران، ایران ممكن است به تأسیسات بندری دیگر تولیدكنندگان نفت خلیج‌فارس چون كویت، بحرین و امارات متحده عربی حمله كند، این كشورها هماكنون نیز هدف فشارهای سیاسی نظامی ایران هستند. علاوه‌براین امكان دارد ایران آن‌قدر به نفتكش‌‌ها حمله‌ور شود كه شركت‌‌های بیمه را بترساند و ناخدایان كشتیها را از گذر از تنگه هرمز منصرف سازد. بااین‌همه، به نظر كارشناسان همه‌چیز بستگی به آن دارد كه عراقی‌‌ها بخواهند بن‌‌بست كنونی جنگ را ازطریق زور و با به‌كارگیری هواپیماهای تازه فرانسوی و موشك‌‌ها بشكنند.[۴۹] مجله اكونومیست با اشاره به اینكه یك چهارم نفت جهان غیركمونیست از تنگه هرمز میگذرد، درخصوص تهدیدات اخیر ایران نوشت: «منظور از تهدید ایران این بوده كه فرانسه را از عملی‌ساختن موافقت‌‌نامه خود درزمینه [تحویل] هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق، كه ممكن است علیه ترمینال نفتی خارك به كار رود، باز دارد. ایران ممكن است تنگه [هرمز] را مسدود نماید، زیرا بستن آن و ضربه‌زدن به سعودی و دیگر كشورهای عرب حامی عراق میتواند توانایی عراق را برای ادامه‌دادن جنگ سه‌ساله خلیج‌فارس درهم بشكند.» این مجله افزود: «وسایل بستن تنگه هرمز از امكانات ایران خارج است، این تنگه كانال سوئز نیست كه با غرق یك كشتی بسته شود، هریك از معبرهای كشتیرانی آن دو مایل پهنا دارد و عمق آن در بعضی جاها نزدیك به 300 فوت است.» اكونومیست با اشاره به اقدامات امریكا برای حفظ آزادی كشتیرانی در تنگه هرمز، تأكید كرد: «اگر تنگه مینگذاری گردد، مین‌‌ها جمع خواهند شد. اگر كشتی‌‌های حامل نفت زیر آتش كشتی‌‌های جنگی یا توپخانه ساحلی قرار گیرد، ممكن است به آنها پاسخ داده شود.» این نشریه در پایان تحلیل خود پیوستن قدرت هوایی و دریایی كشورهای خلیج‌فارس به نیروهای امریكا را موجب قطع امید ایران از سلطه بر آبهای خلیج‌فارس ذكر كرد و افزود: باوجود خط لوله جدید نفتی عربستان به دریای احمر، بسته‌شدن تنگه هرمز اثری محدود بر ارسال نفت خواهد داشت.[۵۰] از سوی دیگر، رادیو بیبیسی به نقل از فرد هالیدی از نویسندگان صاحب‌‌نظر در امور ایران، درباره احتمال بسته‌شدن تنگه هرمز گفت: «هیچ شكی در این نیست كه ایران قادر به بستن تنگه هرمز است و ایرانی‌‌ها تصمیم گرفته‌‌اند اگر جلوی صادرات نفتشان گرفته شود، دست به چنین اقدامی بزنند. یك مداخله بزرگ و بینالمللی نظامی ممكن است قادر به بازگشایی تنگه هرمز باشد، ولی چنین عملی منجر به یك درگیری نظامی طولانی و پرخرج با ایران خواهد شد، به‌خصوص اینكه ایران در این منطقه دارای تسهیلات منظم دریایی و هوایی است.» هالیدی با اشاره به اظهارات چهار ماه قبل مقامات بلندپایه ایران كه اعلام كرده بودند درصورت تحویل هواپیماهای مذكور به عراق، ایران تنگه هرمز را خواهد بست و مقایسه آن با اظهارات اخیر آنان مبنی‌بر اینكه اگر صادرات نفتشان مختل شود دست به این اقدام می‌‌زنند، این تغییر لحن را نشانه عقبنشینی ایران از موضع سابق خود و بازگذاشتن راهی برای مذاكرات قلمداد كرد. وی با اذعان به این نكته كه هواپیماهای سوپراتاندارد در نبرد زمینی موازنه قوا را به نفع عراق برهم خواهد زد، اما درصورت حمله عراق به تأسیسات نفتی ایران در خارك، ایران تنگه هرمز را خواهد بست، افزود: «... این كار [بستن تنگه هرمز] دو نتیجه خواهد داشت؛ نخست آنكه با قطع جریان صادرات نفت ایران، واردات ایران اعم از سلاح و مواد غذایی كاهش یافته و این امر بر تلاشهای جنگی ایران لطمات فراوانی وارد خواهد ساخت. دوم آنكه بسیاری از كشورهای غرب و عرب كه تاكنون بی‌‌طرف بوده‌‌اند به‌طرف عراق متمایل خواهند شد.» هالیدی ضمن درنظرگرفتن دخالت احتمالی روس‌‌ها، این تصور كه بتوان برای این بحران الگویی مشخص طراحی و ازطریق آن ایران را به پذیرش صلحی سازشكارانه وادار كرد، قماری بیش ندانست.[۵۱]
گزارش - 822
در چارچوب درخواست‌‌های بینالمللی برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق و برقراری آتشبس، امروز نیز مقامات چند کشور و سازمان بینالمللی خواستار خاتمه‌یافتن این منازعه شدند. برخی گزارش‌ها هم از پیشنهاد یک قطعنامه ازسوی فرانسه به شورای امنیت دراین‌زمینه حكایت دارد. خبرگزاری فرانسه از الجزایر گزارش داد: موضوع میانجیگری در جنگ ایران و عراق و اقدامات الجزایر كه از دو سال پیش آغاز شده، در طول هفته گذشته، در دستور كار مذاكرات همه مقامات الجزایری با كشورهای عربی خلیج‌فارس و... قرار گرفته است. شاذلی بن جدید رئیس‌جمهور الجزایر، كه به‌شدت تحت‌تأثیر جنگ ایران و عراق قرار گرفته در دیدار امروز خود با پیر موروا نخست‌وزیر فرانسه، دراین‌باره بحث و گفت‌وگو كرد. موروا با اشاره به قراردادهای امضاشده توسط دولت قبلی فرانسه تحویل سلاح‌‌های فرانسوی به عراق را توجیه كرد. محمد احمد عبدالغنی نخست‌وزیر الجزایر نیز هفته قبل در كویت ضمن اعلام خبر ادامه تلاشهای میانجیگرانه كشورش برای كمك به ایران و عراق در یافتن یك راه‌حل صلح‌آمیز، خاطرنشان ساخت بهدلیل مشكلات فراوانی كه باید حل گردد باید قدم‌به‌قدم عمل كرد. علاوه‌براین، موضوع یافتن راه‌حلی برای منازعه ایران و عراق در دستور كار دیدارهای رسمی شیخ زائد بن سلطان آل نهیان رئیس كشور امارات عربی متحده - كه درحال‌حاضر در الجزایر به‌سر می‌‌برد - نیز قرار گرفته است.[۵۲] از سوی دیگر، به گزارش رادیو صوت الجماهیر، امروز سازمان وحدت افریقا به نمایندگی ازطرف قاره افریقا خواستار پایان جنگ ایران و عراق شد. هایله ماریام رئیس‌جمهور اتیوپی، به‌عنوان رئیس دوره‌‌ای این سازمان، در نامهای به سازمان ملل - كه توسط وزیر امور خارجه آن كشور قرائت شد - ضمن بررسی اوضاع اقتصادی افریقا، خواستار آتشبس و حل‌وفصل اختلافات میان ایران و عراق ازطریق مسالمت‌آمیز شد.[۵۳] روزنامه گاردین نیز در مطلبی تحت عنوان "شیسون در نظر دارد درجهت ترك مخاصمه خلیج‌فارس كوشش كند"، نوشت: اینكه فرانسه پرده ابهامی بر سر تحویل جنگنده‌های سوپراتاندارد به عراق كشیده است و بعضی منابع از تحویل قطعی آنها و برخی دیگر نیز از عدم تحویل آنها سخن میگویند، ظاهراً به این علت است كه فرصتی برای برقراری آتشبس در جنگ خلیج‌فارس به وجود آید. این روزنامه در ادامه افزود: «شیسون وزیر خارجه فرانسه، در نظر دارد قطعنامه‌ای را به شورای امنیت سازمان ملل ارائه دهد كه در آن برقراری آتشبس و اعلام موافقت ایران و عراق با احترام به آزادی دریانوردی در خلیج‌فارس درخواست شده است.» این روزنامه به نقل از شیسون مدعی شد كه عراق با برقراری آتشبس در تمامی جبهه‌های جنگ موافقت كرده است، ولی هیچ نشانه‌ای از موافقت ایران وجود ندارد. گاردین تأكید كرد اگر اقدام شیسون با شكست مواجه شود، هواپیماها تحویل و از آنها استفاده خواهد شد. به نوشته این روزنامه، دولت فرانسه ظاهراً با این اقدام می‌كوشد تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد را، كه با انتقادات شدیدی در داخل و خارج روبه‌رو شده است، موجه جلوه دهد. قطعنامه مذكور ابتدا توسط فرانسه ارائه شده و حمایت ضمنی امریكا را به‌همراه داشته است. شیسون برای اولین‌بار در یك مصاحبه تلویزیونی با مطرح‌كردن این سؤال كه چرا سازمان ملل دستور نمی‌‌دهد كلیه عملیاتهای نظامی در آب‌ها و بنادر خلیج‌فارس به حالت تعلیق درآید؟ تلویحاً به این طرح اشاره كرد.[۵۴] روزنامه دیلی تلگراف نیز در شماره امروز خود در مقاله‌‌ای با عنوان "سوپراتانداردهای عراق هنوز در فرانسه هستند" ضمن اشاره به تردیدهای موجود درباره تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد كه هنوز در خاك فرانسه - در دست تولیدكننده آن یعنی كارخانه داسائو - هستند، دلیل تأخیر فرانسه در تحویل این هواپیماها به عراق را آغاز یك سری اقدامات دیپلماتیك با هدف برقراری صلح در خلیج‌فارس و منصرف‌كردن صدام از به‌كارگیری آنها عنوان كرد. روزنامه لوموند نیز اعلام كرد: تلاش اصلی در سازمان ملل با این نظر به عمل میآید كه پیش‌‌نویس قطعنامه‌ای در شورای امنیت تنظیم و در آن از ایران و عراق خواسته شود كه اعلام آتشبس كنند و متعهد شوند كه به آزادی دریانوردی در خلیج‌فارس احترام بگذارند. طرح این قطعنامه ازسوی فرانسه بوده و از حمایت امریكا برخوردار است، اما برای اجتناب از خطر وتوی شوروی، این پیشنهاد به یك كشور سوم احتمالاً مالت یا اردن واگذار خواهد شد.[۵۵]
گزارش - 823
در ادامه تلاشهای دولت‌‌ها و مقامات بلندپایه منطقه خلیج‌فارس و غرب آسیا برای پایان‌دادن به اختلافات عراق و سوریه، امروز، رئیس امارات متحده عربی در سومین روز اقامت خود در الجزایر به مذاکرات خود با رئیس‌جمهور این کشور ادامه داد. در این گفت‌وگوها مقرر گردید وزرای امور خارجه كویت و عربستان نیز از بغداد و دمشق دیدار كنند. به گزارش یونایتدپرس، شیخ زاید بن سلطان آل نهیان رئیس دولت امارات، كه ازطرف شورای همكاری خلیج‌فارس اقدام به میانجیگری میان سوریه و عراق كرده است، در تلاش برای حل اختلافات بین دو كشور و راهاندازی خط لوله بانیاس است. وی در سفر اخیرش به بغداد در ملاقات با صدام گفت: «تنها راه‌حل مشكلات ملت عرب، وحدت اعراب و اتحاد در سیاست است، زیرا اعراب هدف مشترك دارند.» به گزارش این خبرگزاری، شیخ زاید در دیداری خصوصی با حافظ اسد در دمشق، با وی توافق كرد كه به تلاشهای میانجیگرانه خود برای رفع اختلاف‌‌های اعراب و دستیابی به همبستگی ادامه دهد. یك منبع رسمی در هیئت همراه زاید اعلام كرد: احمد خلیفه السویدی، شیخ زاید و راشد عبدالله وزیر امور خارجه دیروز به بغداد رفتند تا صدام را از نتایج مذاكرات شیخ زاید با حافظ اسد مطلع كنند.[۵۶] شیخ زاید درپی مذاكراتش با شاذلی بن جدید رئیس‌جمهور الجزایر، از مواضع و تلاشهای الجزایر برای ازبین‌بردن اختلافات و نزدیك‌ترشدن اعراب ابراز خشنودی كرد و گفت: صدام و حافظ اسد به تلاشهای كنونی وی درزمینه رفع كدورت‌های جهان عرب و تهیه مقدمات اجلاس آینده سران عرب - كه در ماه نوامبر آتی قرار است در ریاض برگزار گردد - واكنش مثبت نشان دادهاند. بن جدید نیز آمادگی الجزایر را برای همكاری با دولت امارات متحده عربی برای كاستن از عوامل مشوب فضای عربی اعلام كرد.[۵۷] در همین حال، روزنامه كویتی الانباء به نقل از رادیو ابوظبی نوشت، قرار است در ماه اكتبر جاری مأموریت شیخ صباح الاحمد وزیر امور خارجه كویت و شاهزاده سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان به‌منظور كاستن از اختلافات عراق و سوریه آغاز شود.[۵۸] از سوی دیگر، سوریه بهبود روابط خود با عراق را مشروط به همكاری كشورهای عرب در تعویض رهبری فعلی سازمان آزادی‌‌بخش فلسطین كرده است. روزنامه كویتی السیاسه دیروز به نقل از خبرگزاری فرانسه و با استناد به تماس‌‌های برقرارشده میان دمشق و سایر كشورهای عرب نوشت: دولت سوریه بهبود روابط خود با عراق و مسئله عبور نفت عراق از خاك این كشور و فشار بر ایران به‌منظور پایان‌دادن به جنگ را مشروط به حمایت كشورهای عرب از خواست سوریه مبنی‌بر تعویض رهبری فعلی سازمان آزادی‌‌بخش فلسطین دانست. به گزارش این روزنامه سوریه تمام تلاشهای مربوط به یاسر عرفات را رد كرده است.[۵۹]
گزارش - 824
اخبار درگیری‌‌های دیروز و امروز لبنان، هم‌زمان با فعالیت اعضای كمیته مقدماتی آشتی ملی لبنان و باوجود اعلام آتشبس بین طرف‌‌های درگیر نشانه بیاعتمادی آنها به روند مذاكرات صلح است. در همین حال، ارتش رژیم صهیونیستی اعلام كرد كه از برخی مناطق اشغالی لبنان عقبنشینی می‌‌كند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، گردهمایی تداركاتی كنگره آشتی ملی لبنان، امروز در ساختمان وزارت بهداری در بیروت و با هدف تهیه مقدمات كار و تنظیم دستور مذاكرات این كنگره تشكیل میگردد. سخنگوی دولت لبنان اعلام كرد كه 20 اكتبر (28 مهر) به‌عنوان زمان آغاز اجلاس آشتی ملی تعیین شده است. محل برگزاری این نشست از نكات اصلی مورد اختلاف طرف‌‌های درگیر* در مناقشه لبنان است. ولید جنبلاط رهبر دروزی‌‌ها و از شركت‌كنندگان اصلی در این مذاكرات كه بهدلیل شكننده‌بودن آتشبس لبنان سفر اروپایی خود را نیمه‌تمام گذاشته بود، با برگزاری اجلاس در كاخ ریاست‌جمهوری مخالفت كرد و درحالیكه سوریه، متحد وی، نیز احتمال برگزاری نشست در جده را رد كرده است، پیشنهاد داد مذاكرات در یك كشتی یونانی برگزار شود.[۶۰] حافظ اسد رئیس‌جمهور سوریه، درخصوص خروج نیروهای سوری از لبنان در مصاحبه‌‌ای با تلویزیون سوئیس، گفت: «هنگامی‌كه ارتش اسرائیل لبنان را ترك كند و دولت لبنان پیمان "بیروت - تل‌‌آویو" را لغو نماید و حاكمیت لبنان بار دیگر برقرار شود، سربازان سوری از لبنان بیرون خواهند رفت.» وی همچنین درمورد ادامه اشغال لبنان توسط نیروهای رژیم صهیونیستی به بهانه حضور سربازان سوری در لبنان تصریح كرد: «این دو امر باهم قابل‌مقایسه نیستند؛ چراكه صهیونیست‌‌ها لبنان را مورد تجاوز قرار دادهاند درحالیكه سوریه و لبنان هر دو از یك ملت‌‌اند.»[۶۱] حافظ اسد همچنین حضور امریكا در روند صلح را بهدلیل رعایت‌نكردن بی‌‌طرفی، بی‌تأثیر دانست و افزود: «ما از امریكا میخواهیم در لبنان و خاورمیانه [غرب آسیا] بی‌‌طرف بماند، درحالیكه واشنگتن بدون قیدوشرط از رژیم اشغالگر قدس حمایت می‌‌كند.» وی در ادامه ضمن اشاره به روابط مستحكم میان مسكو و دمشق، امكان كمك مستقیم نظامی شوروی، درصورت حمله احتمالی رژیم صهیونیستی به سوریه را مطرح ساخت.[۶۲] در همین حال، روزنامه سوری الثوره به نقل از خبرگزاری رویتر درمورد اوضاع لبنان نوشت: هرگونه راه‌حلی برای لبنان كه منافع قانونی سوریه را در نظر نگیرد، هرگز موفق نخواهد شد. این روزنامه افزود: نادیده‌گرفتن نقش و جایگاه سوریه، لبنان را در جاده نجات نخواهد انداخت و سوریه هرگز اجازه نخواهد داد كه لبنان به ستادی برای تهاجم اسرائیلی‌‌ها و توطئه‌‌های امریكا تبدیل شود.[۶۳] از سوی دیگر، براساس گزارش رادیو دولتی لبنان، در نبردهای امروز طرابلس 47 نفركشته شدند. به گفته منابع امنیتی مطلع، در این درگیریها كه در حومه جنوبی بیروت و منطقه صور میان ارتش لبنان و فالانژیست‌‌ها با مسلمانان درگرفت، از توپخانه، سلاح‌‌های سنگین، نیمه‌سنگین و خودكار استفاده شده بود.[۶۴] مطبوعات صبح امروز بیروت گزارش دادند كه ارتش رژیم صهیونیستی درصدد است طرح جدیدی را برای جمع‌‌آوری و تمركز نیروهای خود در بخش شرقی جبهه بقاع و بعضی مناطق جنوب اجرا كند. براساس این طرح، نیروهای اسرائیل از منطقه جزین تا روستاهای العیشیه و الجرمق و از منطقه صیدا تا منطقه زهرانی به‌سوی شمال عقبنشینی خواهند كرد، ولی بلندی‌‌های راهبردی منطقه بقاع را كه مشرف بر مواضع نیروهای سوریه است، رها نخواهند كرد. در چارچوب این طرح نیروهای رژیم صهیونیستی مواضع متعددی در منطقه حاصبیا را تخلیه و تنها به وجود مراكزی در نقاط راهبردی جبهه بقاع، مانند بلندی‌‌های باروك و عیحا اكتفا خواهند كرد.[۶۵]
گزارش - 825
كمیسیون ویژه شورای مركزی سازمان آزادی‌‌بخش فلسطین كه مأمور حل بحران الفتح و نزدیك‌ساختن دیدگاه‌‌های مخالفان و موافقان می‌باشد، ضمن ارائه یك راه‌حل چهارماده‌‌ای برای نخستین‌بار از كارشكنی یاسر عرفات در این مناقشه انتقاد كرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، ابراهیم بكر رئیس كمیسیون مذكور، در اطلاعیه‌ای پیشنهاد ایجاد یك كمیته فوق‌‌العاده را برای كنترل موقت امور مالی و فعالیت‌‌های نظامی الفتح توسط كمیسیون ویژه مطرح كرد كه مورد استقبال گروه مخالفان الفتح قرار گرفت. كمیسیون ویژه از تمام طرف‌‌های فلسطینی درگیر خواست چهار اصل زیر را به‌عنوان «مقررات پایه» رعایت كنند: 1. متوقف‌ساختن فوری زدوخورد. 2. بازگشت طرفین به مواضع قبلی خود. 3. متوقف‌كردن فوری تبلیغات مطبوعاتی صریح و تلویحی علیه سوریه. 4. قطع تبلیغات گروههای فلسطینی علیه یكدیگر. این كمیسیون تأكید كرد مشروعیت فلسطینی از مدیریت سازمان آزادی‌‌بخش نشئت نمی‌‌گیرد، بلكه نتیجه بستگی مدیریت با دیگر مؤسسات سازمان آزادی‌‌بخش و تعهد مدیریت در انطباق خود با مصوبات شورای ملی فلسطین (پارلمان) و همچنین جهت‌‌گیری سیاسی و اداری است كه ازسوی مركزیت فلسطین تعریف شده است. درحالیكه كمیسیون ویژه، خودداری یاسر عرفات از موافقت با ایجاد یك كمیته فوق‌‌العاده كه موقتاً از اختیارات كمیته مركزی الفتح برخوردار باشد، را مورد انتقاد قرار داده، گزارش مطبوعات لبنان نیز حاكی است كه ابوصالح از رهبران مخالف عرفات در جنبش چریكی الفتح - كه از حمایت شوروی، ایران و لیبی برخوردار است - تأكید كرده است كه ما هرگز لبنان را ترك نخواهیم كرد، چراكه لبنان پل جدیدی به‌سوی فلسطین است. وی ضمن اینكه از مبارزان فلسطینی خواست كه به نفوذ عرفات پایان دهند، خواستار محاكمه و مجازات وی شد.[۶۶]
ضمیمه گزارش805: جلسه فرمانده قرارگاه مقدم حمزه و مسئول مهندسی قرارگاه كربلا درخصوص مشكلات و ضعف واحد مهندسی رزمی قرارگاه مقدم حمزه گفت‌وگوی امروز فرمانده قرارگاه مقدم حمزه و مجید برزمهری مسئول مهندسی قرارگاه کربلا، درباره مشکلات به‌خصوص ضعف مهندسی رزمی و تغییرات پی‌درپی مسئول مهندسی قرارگاه مقدم حمزه از بیاعتمادی فرمانده این قرارگاه به مسئولان مهندسی رزمی قرارگاههای خاتم‌الانبیا(ص) و حمزه حکایت داشت.[۶۷] علی رضائیان در بخشی از سخنان خود دراین‌باره گفت: «ما وقتی‌که مأمور شدیم که برویم قرارگاه را تشکیل بدهیم خوب قرارگاه حمزه یک قرارگاهی است نوپا. کادری که بخواهد آن را اداره بکند نداشته است، طبیعتاً قرارگاه لشکری که هم بتواند عملیات گسترده را هدایت بکند نداشته است. اینها در حد عملیات‌هایی بوده که با ضدانقلاب بوده در حد واردکردن یک گردان یا دو گردان و حداکثر یک تیپ بیشتر از این نبوده است. بعد خوب یک سری طبیعتاً معرفی کردند، یک سری افراد را برای ما یکی آمد برای مهندسی رزمی، یکی آمد برای تدارکات، یکی آمد برای نیرو برای مخابرات. هر یکی از یک جایی گرفتیم و اینها هیچ‌کدام برای قرارگاه حمزه نبودند نه ما خودمان اینجا در قرارگاه حمزه بودیم و نه این واحدهایی که توی اینجا هستند. الآن توی این منطقه این واحدها هستند دارند کار می‌کند جز برادر توکلی و سالکی، از قرارگاه حمزه کسی دیگری نیست و همه کسانی هستند که از این‌طرف و آن‌طرف آوردند تشکیل این قرارگاه را دادند. ما هم هیچ شناختی روی افراد نداشتیم که قضاوت بکنیم که کی چه جوری باید باشد و در حد توانش مسلماً باید یک‌مقدار صبر می‌کردیم تا وضعیت روشن بشود. خوب مهندسی رزمی از اول کمی دیر عمل کرد و بعد هم که آمد یک چند وقت که کار کرد آن برادر ارشادی را معرفی کردند و اول یکی دیگر بود به نام حمدی معرفی کردند که نیامد. یک ده بیست روز رفت نیامد. نمی‌دانم این مهندسی رزمی طلسم است عملیات دارد شروع میشود و هنوز مسئله مهندسی رزمی ما حل نشده است، حالا چه اشکالی هست خدا می‌داند. ما تصمیم گرفتیم که بعد وقتی‌که هر واحدی ضعیف است این را یا تقویتش بکنند یا اصلاً جمعش بکنند. ما حتی می‌دانستیم که ما یک روز به برادرها گفتیم اصلاً مسئولین قرارگاه را تعطیل بکنیم برود ما نمی‌توانیم با خون و سرنوشت بچه‌های مردم بازی بکنیم. حالا شاید خودتان هم تاحدی اطلاع داشته باشید، قرارگاه به این سنگینی شاید جنوب هم نتواند سپاه یا سه تا لشکر داشته است یا سه تا داشته یکی هم بهش مأمور شده است. الآن سنگینی بار این قرارگاه درحدود 5 تا لشکر و یک تیپ که 5 و 6 لشکر در این قرارگاه و قرارگاه باید روی اینها کار بکند و هدایت بکند اینها قرارگاه دیگه نمی‌شود گفت قرارگاه سپاه یا یک تقریباً قرارگاه ارتش است اینجا 6 تا لشکر و تازه گفته‌اند که [لشکر] حضرت رسول هم میآید.»[۶۸]
ضمیمه اول گزارش806: چگونگی تشكیل قرارگاه رمضان فرمانده کل سپاه محسن رضایی فعالیت‌‌های برون‌مرزی ایران را نخستین‌بار به واحد روابط بینالملل سپاه پاسداران به مسئولیت محسن میردامادی واگذار کرد. این واحد، هدایت مجموعه‌‌هایی مانند سپاه عراق، سپاه لبنان و غیره را برعهده داشت. گذر زمان، وسعت‌یافتن حیطه مأموریت،گسترش سازمان رزم سپاه، فرازوفرود و پیچیدگی‌‌های نبرد سپاه پاسداران را بر آن داشت تا از توان معارضان و امکانات مردمی کشور عراق برای پیشبرد اهداف جنگ و دفاع مقدس بهره برده با افزایش آسیب‌پذیری عراقی‌‌ها ضرباتی را از داخل خاک عراق به دشمن وارد كند.
ظهور ستاد جنگهای نامنظم و قرارگاه رمضان آشکارشدن تاکتیک‌‌های غافلگیرکننده خودی علیه موانع دشمن برای عراقی‌‌ها، گره‌خوردن صحنه نبرد در جبهه جنوب و زمین‌گیر شدن قوای منظم در عملیات رمضان، نقطه عطفی شد تا به‌سرعت فعالیت جنگهای نامنظم به‌طور جدی‌تری مورد توجه قرار گیرد. موقعیت بغرنج جبهه جنوب و در دست نداشتن راهکاری عاجل برای مواجهه با آن از یك‌سو و تأكید امام خمینی(ره) مبنی‌بر اینكه «نباید به دشمن فرصت بدهید باید عملیات کنید.» ازسوی دیگر، موجب شد پس از بحث و بررسی دراین‌زمینه طرحی آماده شود که در اواخر سال 1361 به ریاست شورای عالی دفاع تقدیم گردد. سپاه در این طرح خواستار تأسیس تشکیلات رسمی ستاد جنگهای نامنظم سپاه برای عملیات برون‌مرزی شد. ریاست‌جمهور وقت و ریاست شورای عالی دفاع آیتالله خامنهای با کلیات طرح موافقت و در تاریخ 10/2/1362، نکاتی را بدین شرح برای تکمیل‌شدن طرح به فرمانده کل سپاه پاسداران گوشزد كرد: 1. حدود رابطه ستاد مذكور و قرارگاههای تابعه با دیگر واحدهای سپاه توسط شورای عالی دفاع مشخص شود. 2. جایگاه خاصی برای اجرای عملیات ازطریق مرز غربی کشور هدف که از امکانات بالقوه فراوانی برای این عملیات برخوردار است پیش‌بینی گردد. 3. هماهنگی لازم با صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران درزمینه گسترش جنگهای روانی علیه دشمن بعثی صهیونیستی به عمل آید و ضمناً گزارش پیشرفت کار را متعاقباً ارسال فرمایید. درپی موافقت و استقبال مسئولان کشور از طرح فرمانده سپاه پاسداران، وی به‌سرعت مرکز جنگهای نامنظم سپاه را با نظارت مستقیم خود تشکیل داد و درجهت دستیابی به اهداف و اجرای مأموریت‌‌های این ستاد، نخستین حکم فرماندهی آن را در سال 1362 به نام مرتضی رضایی صادر کرد. این تشکیلات که مصادف با ماه مبارک رمضان راهاندازی شد، قرارگاه رمضان نام گرفت. ستاد عملیاتی قرارگاه که مسئولیت هماهنگی بین اجزاء مختلف را برعهده داشت با مدیریت محمدرضا نقدی آغاز به کار کرد. برخی از اقداماتی که ستاد قرارگاه رمضان باید درجهت گسترش سازمان و تقویت قرارگاه انجام می‌‌داد به این شرح است: - تشکیل تیپ‌‌های مرزی متشکل از پاسداران و نیروهای مبارز عراقی. - راهاندازی آموزشگاه‌‌های تکاوری و اطلاعاتی. - تشکیل گردان‌‌های اطلاعات و عملیات. - پیگیری و ایجاد تأسیسات رادیو برون‌مرزی در منطقه. - ساماندهی نحوه همکاری ستاد مرکزی و مناطق سپاه با قرارگاه رمضان. - برآورد بودجه مورد نیاز برای برگزاری جلسات با مسئولان مناطق کشوری و فرماندهان کل سپاه برای بررسی پیشرفت امور. - ملزم‌كردن فرماندهان مناطق کشوری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به تشكیل شعبه فرعی قرارگاه رمضان در مناطق تحت مسئولیت خود و عهده‌دارشدن تأمین نیرو و امکانات آن به‌منظور پشتیبانی از قرارگاه مزبور. پیرو دستورالعمل فوق، این تشکیلات به‌وسیله مناطق کشوری 3، 4، 8، 10 و 11 سپاه پاسداران ایجاد شد و هر منطقه اقدام به سازماندهی یک گردان با گروهان 72نفره به نام گردان‌‌های عاشورا كرد و کار پشتیبانی از قرارگاه رمضان را بر عهده گرفت. در این مرحله، مرتضی رضایی فرماندهی قرارگاه رمضان را برعهده گرفت و پایه‌‌های شکل‌‌گیری قرارگاه را بنیان گذارد. وی با اعتقاد به تأثیرگذاری جنگ نامنظم در راهبرد دفاع مقدس شروع به کار کرد. رضایی از خرداد 1362 اقداماتی را برای بنای تشکیلات و سازمان قرارگاه انجام داد و بیشترین تلاش خود را در امور زیرساختی و دریافت امکانات متمرکز ساخت. قرارگاه رمضان در این دوره باوجود مشکلات پشتیبانی و نیروی انسانی با استفاده از تجربه بحران‌‌های داخلی کردستان موفق به شناخت آداب و رسوم و كسب اطلاعات درمورد تمایلات مردم، عشایر و گروههای موجود در کردستان عراق شد. [۶۹]
ضمیمه دوم گزارش806: توضیحات واحد روابط بینالملل سپاه پاسداران درباره اهمیت عملیات چریكی شبانه در محور دزلی - جاده سیدصادق به شانه‌دری واحد روابط بینالملل سپاه در روز 23/7/1362 در نامهای درمورد اهمیت این عملیات می‌نویسد: «علی‌رغم تجمع نیروهای عراقی به‌خاطر حمله نیروهای اسلامی در مناطق پنجوین، عراق نیروهای فراوانی را در منطقه سیدصادق و منطقه واقع بین سلیمانیه تا سیدصادق و در دو طرف جاده (به‌ویژه عربت، کانی‌مانگا) مستقر نموده است. این نیروها به‌عنوان احتیاط پشت منطقه احتمالی جنگ متمرکز می‌باشند، همچنین یک فرودگاه مخصوص هلیکوپتر در نزدیکی کانی‌پانکه وجود دارد. تمرکز نیروها به این صورت و ایجاد جاده‌های جدیدی از عربت - سیدصادق به‌سمت پنجوین و مرزهای ایران به‌وسیله نیروهای عراقی نشانگر تمرکز افکارشان در آن منطقه است. نکته دیگری که به تقویت این طرز تفکر می‌افزاید عدم وجود نیروهای اسلامی در مواضع خود در کوه سورین مقابل سیدصادق تا خورمال و دیگر مناطق مرزی تا جنوب خورمال [است]. درصورت استفاده از وضعیت نظامی موجود ازطرف نیروهای اسلامی می‌توان با طرحی دقیق حمله را آغاز نمود. نیروهای اسلامی میتوانند از منطقه ملخور حمله کنند تا بر منطقه زلم از خورمال تا دریاچه دربندیخان مشرف شوند. این فاصله بالغ‌بر چند کیلومتر است و عبارت از دره‌ای پایین‌تر از سطح زمین اطراف و دارای انبوهی از درخت می‌باشد و درحال‌حاضر بجز گروهی برای حفاظت پل در جاده حلبچه هیچ‌گونه نیرویی وجود ندارد و بدین‌وسیله به‌آسانی می‌توان از منطقه دره زلم حفاظت نمود. جهت اشراف بر دره از خورمال تا دریاچه دربندیخان می‌توان تمامی نیروهای عراقی در منطقه حلبچه - خورمال - طویله - بیاره را غافلگیر نمود، آنها را به اسارت گرفت و یا نابودشان ساخت؛ زیرا بجز جاده حلبچه - سیدصادق که از دره فوق‌الذکر میگذرد هیچ راه دیگری ندارد. درصورت تسلط و اشراف بر این دره می‌توان از مناطق سهل‌العبور وارد دشت استراتژیک شهر زور گردید و بدین‌وسیله می‌توان نیروهای عراقی را از مناطق متعددی به محاصره درآورد. همچنین می‌توان از منطقه چناره و حرملیه و ازطریق ده سیدصادق - حلبچه وارد شهر زور شد تا عمل تسلط بر دره زلم پوشیده بماند و آن‌گاه وارد دشت زور شد، البته بسیار ضروری است که آمادگی جهت این عمل باید بسیار محرمانه باقی بماند و باید نیرویی که این مأموریت را به عهده میگیرد در همان شب اجرای طرح وارد عمل نمود و دستور حرکت به آنها داد. ...»[۷۰]
ضمیمه سوم گزارش806: تاریخچه جنگهای نامنظم بعد از انقلاب اسلامی در اوایل انقلاب مسئولیت امور مربوط به عملیات برون‌مرزی را رکن2 ارتش جمهوری اسلامی به ریاست سرهنگ کتیبی بر عهده داشت. این تشکیلات اولویت خود را در بهره‌‌گیری از گروه‌ها و احزاب کرد عراقی به‌منظور مبارزه با ضدانقلاب کردستان ایران قرار داده بود. از دو گروه عمده کردستان عراق، شاخه 3 حزب دمکرات عراق تحت عنوان کومبا11 با ارتش همکاری داشت، اما اتحادیه میهنی حاضر به همکاری با ارتش نبود و بیشتر با استانداری آذربایجان‌غربی در تماس بود. جلال طالبانی رهبر اتحادیه مذكور این‌طور استدلال می‌‌کرد که ما دشمن قوی داریم میخواهیم مبارزه علیه صدام را توسعه دهیم و درعین‌حال میتوانیم با آزادسازی مناطق خودمان مانع ورود اسلحه و خرابکار به ایران شویم. با تأسیس و آغازبه‌کار سپاه پاسداران زمینه ارتباط احزاب و گروههای معارض عراقی با این نهاد فراهم شد. در این موقعیت طیف وسیعی از نهادها شامل ژاندارمری، شهربانی، استانداری آذربایجان‌غربی، وزارت کشور، وزارت خارجه، دفتر بررسی مسائل عراق، ریاست‌جمهوری و بعدها وزارت اطلاعات هرکدام به‌نحوی با گروههای معارض مرتبط بودند. روند حوادث کردستان ایران و گسترش اقدامات عناصر ضدانقلاب در آن دیار، مردم شهرهای مختلف را برای مقابله با آنان به آنجا کشاند. قرارگاه سپاه منطقه 7 کرمانشاه و قرارگاه حمزه سیدالشهدای ارومیه که مأموریت اعزام و به‌کارگیری گروههای مردمی را عهده‌دار بود، نقش مهمی را در فعال‌کردن جنگ نامنظم ایفا کردند. واحدهای چریکی و پارتیزانی از نخستین گروه‌‌هایی بودند که به‌وسیله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و مرکز جنگهای نامنظم شهید چمران، گروه فداییان اسلام و دستمال‌سرخ‌‌ها و برخی گروههای اجتماعی دیگر به جبهه‌‌ها اعزام شدند و به نبرد با دشمن متجاوز پرداختند. پس از متوقف‌ساختن تجاوز دشمن، با اجرای عملیاتهای منظم و بزرگی چون ثامن‌الائمه(ع)، طریق‌القدس، فتح‌المبین و بیت‌المقدس، نیروهای متجاوز عراقی از بخش عمده‌ای از خاک ایران بیرون رانده شدند.[۷۱]
پاورقی‌ها
منابع و مآخذ روزشمار 1362/07/20
- ↑ سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه مقدم حمزه سیدالشهدا در عملیات والفجر4، محمد دیانی، 13/7/1362 تا 29/7/1362، صص 80 - 78؛ و - سند شماره 13082/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه طراحی و آماده‌سازی عملیات قرارگاه حمزه، عملیات والفجر4، (قرارگاه مقدم حمزه، 20/7/1362، نوار شماره 13082)، صص 3 - 1.
- ↑ سند شماره 13083/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه با فرماندهی قرارگاه حمزه، عملیات والفجر4، (قرارگاه مقدم حمزه، 20/7/1362، نوار شماره 13083)، صص 30 - 15.
- ↑ سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 83 - 82.
- ↑ سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 97 - 96.
- ↑ سند شماره 13083/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه با فرماندهی قرارگاه حمزه، عملیات والفجر4، (قرارگاه مقدم حمزه، 20/7/1362، نوار شماره 13083)، صص 30 - 15.
- ↑ سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 97 - 96.
- ↑ سند شماره 13084/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 39 - 36؛ و - سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 91 - 90.
- ↑ همان، صص 13 - 11؛ و - سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 89 - 88.
- ↑ سند شماره 12936/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 14 - 7؛ و - سند شماره 285/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 220 - 218.
- ↑ سند شماره 192695 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش دیده‌بانی لشكر14 امام حسین، 20/7/1362.
- ↑ سند شماره 285/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 208 - 204.
- ↑ سند شماره 12936/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی نقل‌وانتقالات و تقسیم‌شدن نیروهای لشکر27، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 20/7/1362، نوار شماره 12936)، صص 5 - 1؛ و - سند شماره 285/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا در عملیات والفجر4، داوود رنجبر، 11/7/1362 تا 28/7/1362، صص 216 - 212.
- ↑ سند شماره 106890 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلكس ستاد منطقه 8 به مركز فرماندهی این ستاد، 21/7/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 208، 22/7/1362، ص4، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/7/1361.
- ↑ سند شماره 13083/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه با فرماندهی قرارگاه حمزه، عملیات والفجر4، (قرارگاه مقدم حمزه، 20/7/1362، نوار شماره 13083)، صص 30 - 15.
- ↑ سند شماره 343122 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری بانه به استانداری كردستان، 20/7/1362.
- ↑ سند شماره 329198 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان كردستان به استاندار كردستان، 20/7/1362.
- ↑ سند شماره 12936/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 14 - 7؛ و - سند شماره 285/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 220 - 218.
- ↑ سند شماره 329150 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: شهربانی استان كردستان، 21/7/1362.
- ↑ سند شماره 113723 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن ویژه مناطق كردنشین غرب كشور، شماره 137، 30/7/1362، ص1.
- ↑ سند شماره 80593 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شهربانی جمهوری اسلامی به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 20/7/1362.
- ↑ سند شماره 354151 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات - عملیات سپاه سلماس به معاونت طرح و عملیات قرارگاه حمزه، 20/7/1362.
- ↑ سند شماره 416782 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاندارمری (ركن3)، 22/7/1362، ص1.
- ↑ سند شماره 266585 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: اطلاعات سرپل ذهاب، 20/7/1362.
- ↑ سند شماره 286590 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: اطلاعات سرپل ذهاب، 20/7/1362.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 20/7/1362، ص2.
- ↑ همان.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 21/7/1362، ص3.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 21/7/1362، ص16.
- ↑ روزنامه كیهان، 21/7/1362، ص3.
- ↑ همان.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 22/7/1362، ص3.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 21/7/1362، ص15.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 21/7/1362، ص3.
- ↑ روزنامه كیهان، 21/7/1362، ص3.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 21/7/1362، ص6.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 21/7/1362، ص16.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 207، 21/7/1362، ص9، بحرین - خبرگزاری رویتر، 20/7/1361؛ و - واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 21/7/1362، ص3.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 207، 21/7/1362، ص8، منامه - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/7/1361.
- ↑ همان، ص24، کویت - خبرگزاری کویت، 20/7/1362.
- ↑ همان، ص52.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 208، 22/7/1362، ص12، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/7/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 207، 21/7/1362، صص 12 - 11، کویت - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 20/7/1362.
- ↑ همان، صص 53 و 54.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 20/7/1362، ص14.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 20/7/1362، ص16.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 207، 21/7/1362، صص 44 و 45، به نقل از رادیو صدای آزاد ایران، 20/7/1362، ساعت 18:30.
- ↑ همان، صص 33 و 34، به نقل از رادیو امریکا، 20/7/1362، ساعت 21:30.
- ↑ همان، ص35، به نقل از رادیو امریکا، 20/7/1362، ساعت 22:30.
- ↑ همان، صص 17 و 18، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/7/1362.
- ↑ همان، صص 51 - 50، رادیو بیبیسی، 20/7/1362، ساعت 8:30.
- ↑ همان، ص52.
- ↑ همان، ص55، به نقل از رادیو صوت الجماهیر، 20/7/1362، ساعت 11:30.
- ↑ همان، صص 53 و 54.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 208، 22/7/1362، صص 12 - 10.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 20/7/1362، ص14.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 21/7/1362، ص4، بخش فارسی رادیو کویت، 20/7/1362، ساعت 12:30.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 23/7/1362، صص 4 و 5، به نقل از رادیو ابوظبی، 20/7/1362، ساعت 13.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 207، 21/7/1362، صص 28 - 27، کویت - خبرگزاری فرانسه، 20/7/1362.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 21/7/1362، ص16.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 208، 22/7/1362، ص4، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/7/1361.
- ↑ سند شماره 192695 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش دیده‌بانی لشكر14 امام حسین، 20/7/1362.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 21/7/1362، ص16.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 21/7/1362، ص3.
- ↑ روزنامه كیهان، 21/7/1362، ص24.
- ↑ همان.
- ↑ سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 87 - 85.
- ↑ سند شماره 13083/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 37 - 35.
- ↑ داوود ریاحی و مهدی مرندی، کارنامه توصیفی نبردهای نامنظم قرارگاه رمضان، (منتشرنشده)، فصل اول: چگونگی تأسیس ستاد جنگهای نامنظم (دوره اول).
- ↑ گزیده اسناد عملیات والفجر4، جلد1، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: پیشنهاد انجام عملیات نظامی در منطقه سیدصادق ازطرف نماینده روابط بینالملل در قرارگاه خاتم‌الانبیا، ص175.
- ↑ داوود ریاحی، بررسی نقش قرارگاه رمضان در دفاع مقدس، (منتشرنشده)، فصل اول.