1361.11.06
| روزشمار جنگ سال 1361 1361.11.06 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | شش بهمن |
| تاریخ شمسی | 1361.11.06 |
| تاریخ میلادی | 26 ژانویه 1983 |
| تاریخ قمری | 11 ربيع‌الثاني 1403 |
گزارش - 384
امروز يكي از روزهاي پركار براي فرماندهان نظامي به ويژه مسئولان سپاه پاسداران بود. در اولين جلسه كه ساعت 9 صبح در محل قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) واقع در ارتفاعات برغازه تشكيل شد، محسن رضايي، رحيم صفوي، علي شمخاني، غلامعلي رشيد، حسن باقري، مجيد بقايي، احمد غلامپور، حسين خرازي، محمدابراهيم همت، احمد كاظمي، غلامحسين بشردوست، عليزاده (مسئول نيروي دريايي سپاه) و مجيد چراغي (معاونت سپاه 11 قدر) حضور داشتند. برخلاف جلسات قبل و با آن‌كه به نظر مي‌رسيد بحث در خصوص مانور عمليات، دو روز قبل به نتيجه رسيده است، در اين جلسه به جاي بررسي مانور در محدوده‌ي "فكه ـ چزابه"، فرماندهان حاضر بيش‌تر به موضوع "چگونگي امكان تغيير مانور" پرداختند. در ابتداي جلسه فرمانده كل سپاه پاسداران گفت: «نكاتي است كه ما بايد در طرح رعايت كنيم، ولو اين‌كه مانور را عوض كنيم. چون دنيا منتظر است كه ما كار بزرگي انجام دهيم، ما نبايد كار غير دقيقي بكنيم و ضربه بخوريم اين خيلي بد است.» وي ادامه داد: «مسئله‌ي ما احتياط‌هاي دشمن است. راه زودتر تمام كردن جنگ انهدام دشمن است. در طرح اخير، دشمن انهدام نمي‌شود و ما از زدن به احتياط‌هاي دشمن پرهيز كرده‌ايم. لذا پيشنهاد مي‌شود روي تغيير كلي مانور فكر شود.» با توجه به نظر فرماندهي كل، فرماندهان حاضر در جلسه مناطقي از جمله محور فكه ـ طيب، چيلات تا چزابه، چيلات ـ طيب ـ زبيدات و ارتفاعات فوقي را به عنوان محورهاي مناسب براي عمليات مطرح كرده و در مورد آن توضيحات مختصري دادند. احمد كاظمي تغيير مانور و تغيير منطقه‌ي عمليات را نيازمند حداقل 20 روز زمان دانست. بر اساس گفت و گوهاي انجام‌شده در اين جلسه ـ كه نتيجه‌ي مشخصي به هم‌راه نداشت و در واقع مذاكرات مقدماتي براي جلسه‌ي مشترك فرماندهان سپاه و ارتش در بعد از ظهر به شمار مي‌رفت ـ دومين جلسه ساعت 14:30 با حضور فرماندهان سپاه و ارتش در قرارگاه خاتم(ص) تشكيل شد، ابتدا رحيم صفوي دستور جلسه را اين‌گونه بيان كرد: «به فرض اين‌كه منطقه‌ي عمليات از چيلات تا چزابه است و 12 لشكر نيرو داريم، زمان هم براي ما مهم و هدف عماره است، مي‌خواهيم مانور متناسب براي اين عمليات را طراحي كنيم.» با اين مقدمه فرماندهان ارتش هر يك به نوعي بخشي از ويژگي‌هايي منطقه، نيروهاي خودي و... را تشريح كردند. گزيده‌يي از نظرها و پيشنهادهاي گفته‌شده‌ي فرماندهان ارتش چنين است: سرهنگ مفيد ابتدا آمار استعداد دشمن در منطقه را اين طور ارائه داد: فرمانده سپاه 4 عراق حسام صدري نام دارد. در محدوده‌ي اين سپاه، لشكر14 پياده، لشكر1 مكانيزه، لشكر3 و لشكر6 در منطقه حاضرند. اين واحدها 30 تيپ پياده‌ي تحت امر دارند، علاوه بر اين، تيپ38 لشكر12 و تيپ10 و تيپ گارد رياست‌جمهوري هم هست و در مجموع استعداد دشمن شامل 39 گردان تانك، 28 گردان مكانيزه و 81 گردان پياده است. سرهنگ حسن سعدي نيز ويژگي‌هاي عمليات‌هاي خودي را اين‌گونه برشمرد: «1. عمليات در شب اجرا مي‌شود. 2. روي حركت پياده حساب [مي]كنيم. 3. عمق هدف؛ هدف‌هاي ما تا كنون در عمق 17 تا 25 كيلومتر تعيين شده است در حالي كه براي نيروي پياده عمق معمولي 12 تا 15 كيلومتر مناسب است. 4. بايد براي نيرو هدف در نظر بگيريم و بگوييم تا هدف پيشروي كند. 5. بايد حدود 10 الي 15 كيلومتر خاكريز بزنيم. 6. بايد زمان بين مراحل را حداكثر 48 ساعت مد نظر بگيريم. 7. اگر مراحل عمليات را طوري [اجرا] كنيم كه دو مرحله‌ي موفق داشته باشيم، روحيه‌ي [نيروهاي] ما بالا مي‌رود و روحيه‌ي دشمن بالعكس [پايين مي‌آيد]. سرهنگ قويدل نيز گفت: «1. ما هرجا موضع قابل پدافندي داشتيم توانستيم بمانيم. 2. در طرح‌ها بايد عقبه‌ي مناسب براي خودمان در نظر بگيريم. 3. هدف عماره است. 4. فكر نكنيم با تعدادي كمپرسي و نفربر مكانيزه شده‌ايم و پياده مي‌جنگيم.» وي در ادامه، مشكلات اجراي عمليات در محور "فكه ـ چزابه" را چنين بيان كرد: 1. عقبه نداريم [راه‌ها محدود است]. 2. هدف عمق دارد. در ميدان نبرد [نيروي پياده] تقريباً هر ساعت 300 متر راه مي‌رود، نسبت نيروهاي ما به دشمن 3 به 4 است و ما هيچ راهي نداريم جز اين‌كه منطقه را تصرف كنيم، بنابراين وقتي به غزيله برسيم ديگر توان ادامه‌ي آن را نداريم.» سرهنگ قويدل پس از طرح اين موضوع، بار ديگر با تأكيد بر اجراي عمليات در محور ارتفاعات فوقي گفت: «در [ارتفاعات] فوقي هر چند مواضع دشمن مستحكم است و [بايد] تلفات بدهيم تا عبور كنيم، اما 1. دشمن در ترديد است كه ما چه خواهيم كرد. 2. اگر فوقي را تصرف كنيم دشمن قادر به بازپس‌گيري نيست. 3. عمق عمليات با نيروهاي ما تناسب دارد. 4. مشكل خاكريز حل مي‌شود.» بدين ترتيب يك بار ديگر پس از آن‌كه در مورد محور عملياتي "فكه ـ چزابه" توافق شده بود، سرهنگ قويدل مجدداً تمايل فرماندهان ارتش مبني بر گشودن جبهه‌ي دوم از ارتفاعات فوقي را مطرح كرد. وي همچنين با اجراي عمليات در محور طيب مخالفت كرد، زيرا معتقد بود در اين محور نيروهاي خودي نمي‌توانند عقبه‌ي دشمن را درگير و به آن ضربه بزنند. پس از بيان اين طرح محمدابراهيم همت (فرمانده سپاه 11 قدر) با تأييد امكان اجراي عمليات در فوقي ـ غزيله و بزرگان، مشكل اجراي آن را محدوديت نيرو دانست و گفت: «مسئله‌ي ما استعداد است، اگر استعداد داشتيم هر سه قسمت را عمل مي‌كرديم، ولي با اين توان حتي قادر به انجام [دادن] عمليات در دو منطقه نيستيم. اگر توان عمليات در يك منطقه را داريم به ترتيب اول صفريه (فكه ـ چزابه)، دوم فوقي و سوم طيب اهميت دارد.» بر خلاف فرمانده سپاه11 قدر، سرهنگ لطفي گفت: «به نظر من عمليات بين فكه ـ چزابه براي عملكرد تيپ به بالا مردود است. يگان‌هاي پياده در روز با پشتيباني عارضه‌ي حساس حداكثر 4 كيلومتر در عمق حركت مي‌كنند. هدف تعيين‌شده عماره است و واحد عمل‌كننده‌ي ما گردان است. ما بايد هدفي را در نظر بگيريم كه تا رسيدن به آن عوارض حساس وجود داشته باشد و عمليات هم به صورت مداوم صورت گيرد و نيروها تكه‌تكه به هدف نزديك شوند و بهترين انتخاب، عمليات در جبل فوقي است و من اين‌جا را ترجيح مي‌دهم. با عمل كردن در فوقي معبر فكه باز مي‌شود و وقتي آن‌جا باز شد كسي از دشمن در چزابه نمي‌ماند.»* سرهنگ محمدزاده نيز اضافه كرد: «تأمين شهر عماره از يك محور به تنهايي، قابل قبول نيست. قرار نيست كه ما عماره را به يك شهر سوخته تبديل كنيم. بهتر است در شهر درگيري ايجاد نشود، لذا بايد در رميله و غزيله عمل شود، بنابراين سرنوشت كلي عمليات به سرنوشت فوقي بستگي دارد و بهترين جاي پا فوقي و حمرين [در شمال فوقي] است.» سرهنگ دژكام نيز گفت: «ما تقريباً از نظر نفرات با عراق مساوي هستيم و [برتري ما] به شرط انتخاب زميني مناسب است. با عمل در فكه ـ چزابه، احتمالاً متوقف خواهيم شد و عاقلانه نيست كه ما نيروي پياده را مقابل نيروي زرهي بگذاريم.» با تكرار پيشنهاد فرماندهان ارتش مبني بر عمليات در دو محور كه با استدلال‌هايي نيز هم‌راه بود، اين جلسه بدون رسيدن به يك جمع‌بندي مشخص به پايان رسيد. پس از اين جلسه، سه جلسه‌ي ديگر به اين ترتيب تشكيل شد: جلسه‌ي اول ساعت 18:30 با حضور محسن رضايي، رحيم صفوي، رشيد، احمد كاظمي، غلامپور، حسين خرازي و محمدابراهيم همت؛ جلسه‌ي دوم ساعت 21:20 تا 23:30 با حضور فرماندهان سپاه: رحيم صفوي، غلامعلي رشيد، حسن باقري، مجيد بقايي، غلامپور، خرازي، احمد كاظمي، عزيز جعفري، بشردوست و اصغر كاظمي و نيز فرماندهان ارتش: سرهنگ قويدل، سرهنگ دژكام، سرهنگ محمدزاده، سرهنگ شاهان، سرهنگ مفيد و رابط نيروي هوايي ارتش و رابط هوانيروز برگزار شد و سومين جلسه نيز در ساعت 20 دقيقه‌ي بامداد با حضور محسن رضايي، رضا سيف‌اللهي، رحيم صفوي، غلامعلي رشيد، حسين خرازي، احمد كاظمي، مجيد بقايي، احمد غلامپور، عزيز جعفري و بشردوست تشكيل شد. در اين جلسات موضوع محوري كه درباره‌ي آن بحث و گفت و گو شد، "طرح مانور" بود، اما به دليل مشكلاتي كه بيش‌تر مربوط به "استعداد" و "زمان" مي‌شد، اين مباحث به نتيجه‌ي نهايي نرسيد.[۱]
گزارش - 385
حملات ارتش عراق به شهر آبادان خساراتي به بار آورد. امروز همچنين گروهي از نيروهاي داوطلب و گردان‌هاي قدس لشكر77 عازم جبهه‌هاي نبرد حق عليه باطل شدند. در ادامه‌ي گلوله‌باران شهر آبادان 3 مغازه تخريب و به بخشي از پالايشگاه اين شهر آسيب وارد شد.[۲] روزنامه‌ي كيهان از اعزام نيروهاي داوطلب بسيجي و گردان‌هاي قدس لشكر77 به جبهه‌هاي جنگ گزارش داد: «هزاران رزمنده‌ي تازه‌نفس از شهرها، بخش‌ها و روستاهاي كشور طي چند روز اخير به هم‌راه اولين گروه گردان‌هاي قدس لشكر77 خراسان، همدان و خرم‌آباد به منظور تقويت بيش‌تر ديگر سلحشوران ظفرمند جمهوري اسلامي ايران در نبرد با قواي شكست‌خورده‌ي رژيم بعثي ـ صهيونيستي عراق ره‌سپار جبهه‌هاي جنگ غرب و جنوب شدند. هم‌زمان با عزيمت اين رزمندگان ايثارگر اكيپ‌هايي متشكل از پزشك، امدادگر، متخصص فني و راه‌سازي نيز جهت [انجام دادن] امور درماني و تداركاتي عازم مناطق جنگي كشور شدند.»[۳] همچنين نخستين گردان تكاور قدس از تيپ تكاور مستقل ذوالفقار عازم جبهه‌هاي جنگ شد.[۴]
گزارش - 386
سرهنگ كريم عبادت فرمانده تيپ55 هوابرد شيراز، در جمع خبرنگاران و مسئولان اجرايي استان فارس كه براي ديدار با رزمندگان تيپ55 در ستاد اين تيپ حضور يافته بودند، درباره‌ي آينده‌ي جنگ، هماهنگي نيروهاي ارتش، سپاه و بسيج و نيز عملكرد تيپ55 هوابرد شيراز در عمليات‌هاي گوناگون گفت: «امسال نسبت به سال قبل خيلي پيروزي داشته و داريم و به تمام اهداف جمهوري اسلامي مي‌رسيم و فكر شكست را هيچ ايراني به خودش راه نمي‌دهد. به هر حال رزمندگان اين تيپ دوش به دوش شهيد دكتر چمران در عمليات رقابيه، سوسنگرد و فتح‌المبين شركت كرده و تنها در فتح "تنگ رقابيه"، 745 جنازه‌ي عراقي جمع‌آوري كرديم، با توجه به شرايط تنگ رقابيه پي به معجزات الهي در اين پيروزي مي‌بريم، زيرا ما كه 2 هزار نفر بوديم، فقط 4 هزار نفر اسير گرفتيم و تمام سرزمين‌هاي دزفول و دشت عباس نيز آزاد شد، بعد به عمليات بيت‌المقدس اعزام شديم و چون هوابرد با واحدهاي سپاه و بسيج ادغام شد زود جوش خورد و فتح بزرگ ما نجات پادگان حميد بود، زيرا تيپ ما در ساعت 1:30 بعد از نيمه‌شب به آن‌جا رسيد و پادگان را محاصره كرد و ساعت 3 بامداد به مرز رسيدند. بعد نيز براي آزادي خرمشهر و جلوگيري از فرار نيروهاي صدام روي جاده‌ي شلمچه ـ خرمشهر مستقر شديم و روز بعد خرمشهر به دست رزمندگان اسلام افتاد و در اين پيروزي 17 هزار اسير از خرمشهر تخليه كرديم، سپس به دنبال يك بازسازي به فكه رفتيم و در عمليات مسلم بن عقيل شركت كرديم.» [۵]
گزارش - 387
افراد مسلح مراكز مهم و حساس مهاباد را هدف حمله قرار دادند. همچنين در يك عمليات بازرسي تعدادي از افراد گروه‌هاي مخالف دست‌گير شدند. واحد اطلاعات سپاه كردستان نيز از ارسال يك محموله‌ي تسليحاتي براي كمك به گروه كومه‌له خبر داد. از ساعت 20 تا 21:30 امروز، نيروهاي مسلح غير قانوني در اقدامي هماهنگ به ساختمان‌هاي حساس شهر و محل‌هاي تجمع نيروهاي نظامي و انتظامي مهاباد، تيراندازي كردند كه بر اثر آن شيشه‌هاي ساختمان‌هاي شهرباني و بانك ملي شكست. [۶] در عمليات بازرسي نيروهاي ارتش و سپاه از روستاي آبخوره در جنوب پيرانشهر، چند تن از افراد وابسته به گروه‌هاي مسلح غير قانوني دست‌گير شدند. در اين اقدام يك اسلحه و مقداري مهمات كشف شد.[۷] به گزارش واحد اطلاعات سپاه كردستان، سازمان چريك‌هاي فدايي خلق مستقر در خاك عراق، براي كمك به گروه كومه‌له يك محموله‌ي تسليحاتي تحويل افراد عزالدين حسيني داده تا پس از حمله به ايران در اختيار گروه كومه‌له قرار داده شود. اين محموله شامل 8 خمپاره‌انداز، 2 قبضه پدافند هوايي، 108 اسلحه‌ي كلاشينكف، 50 آر.پي.جي7 و تعدادي تيربار است.[۸]
گزارش - 388
آيت‌الله خامنه‌اي رئيس‌جمهور در ديدار امروز با ناتوار سينگ وزير امور خارجه‌ي هند و دبيركل كنفرانس كشورهاي غير متعهد، با اشاره به اهميت اجلاس سران كشورهاي غير متعهد و تغيير محل نشست اين كنفرانس از بغداد به دهلي‌نو، گفت: اين اجلاس در كشوري كه در حقيقت يكي از زادگاه‌هاي اين جنبش بزرگ است تشكيل مي‌شود و مهم‌ترين مسئله‌ي آن منزلت معنوي جنبش است كه اگر اين منزلت حفظ شود، در حقيقت حيثيت بنيان‌گذاراني كه جز حسن نيت هدف ديگري نداشتند، حفظ خواهد شد. رئيس‌جمهور تأكيد كرد اين جنبش نبايد تحت تأثير سلطه‌ها و سلطه‌طلب‌ها قرار بگيرد و بايد مفهوم حقيقي عدم تعهد را احيا كند. آيت‌الله خامنه‌اي با درست ارزيابي كردن تغيير محل برگزاري كنفرانس سران غير متعهد از بغداد به دهلي‌نو، گفت: اگر قرار بود كنفرانسي كه يكي از اصول آن عدم تجاوز است، در پايتخت كشوري كه نمايان‌ترين كارش در طول ساليان دراز تجاوز به كشور همسايه‌اش بوده، تشكيل شود، در حقيقت نتيجه‌ي آن چيزي جز پاي‌مال كردن حيثيت جنبش نمي‌شد. رئيس‌جمهوري در پايان با اشاره به پشتوانه‌ي معنوي اين جنبش افزود: «چيزي كه به ما شجاعت مي‌دهد تا در مقابل امريكا و شوروي ايستاده و جنبش را زنده نگه‌داريم، معنويت جنبش است كه بايد به آن پرداخته شود.» ناتوار سينگ با اشاره به مسئوليت سنگيني كه در برگزاري كنفرانس سران كشورهاي غير متعهد به عهده‌ي هند قرار گرفته است، گفت: «ما فكر مي‌كنيم تصميم‌گيري‌هايي كه در اين كنفرانس مي‌شود اثرات گسترده‌يي براي بشريت به هم‌راه خواهد داشت و ما تلاش مي‌كنيم تا با برگزاري اين كنفرانس در كشورمان به تقويت آن كمك نماييم.»[۹]
گزارش - 389
آقاي ناطق نوري وزير كشور، در جمع رؤساي شهرباني مراكز استان‌ها انجام دادن وظايف با وجود همه‌ي كمبودها را خواستار شد. آقاي ناطق نوري گفت: «در اين شرايط حساس جنگي هيچ سازماني نبايد به بهانه‌ي كمبود پرسنل و امكانات در انجام [دادن] وظايفش كوتاهي كند، چون در حال حاضر كليه‌ي نهادها و سازمان‌هاي دولتي چنين كمبودي را دارند و اكثر آن‌ها با ايثار و فعاليت شبانه‌روزي همه‌ي اين كمبودها را جبران كرده و در جهت خدمت به اين مردم ايثارگر كه همه‌ي كمبودها، گراني‌ها و فشارها را به اميد پيروزي كامل انقلاب اسلامي و نابودي دشمنان اسلام تحمل كرده‌اند، بيش از حد انتظار گام برمي‌دارند. اگر ما در اين جنگ بدون اين‌كه حق نبرد را بگيريم يك قدم عقب بگذاريم، بدبختي را براي كشورمان خريده‌ايم، لذا بايد براي هزينه‌هاي جنگي كاملاً دست و دل باز بوده و در ساير موارد دندان روي جگر بگذاريم.» وي افزود: «در اين حكومت كار كردن مشكل است، ولي افتخار است و مردم نيز قدردان و هوشيارند و افرادي را كه خوب كار مي‌كنند تشويق كرده و در نظر مي‌گيرند و از افرادي كه شايستگي ندارند انتقاد كرده و آنان را كنار مي‌گذارند.»[۱۰]
گزارش - 390
سيدمحمد غرضي وزير نفت، كه براي شركت در كنفرانس وزيران نفت كشورهاي عضو اُپك به ژنو سفر كرده بود، پس از بازگشت از اين سفر در مصاحبه‌يي مطبوعاتي و راديو تلويزيوني شركت كرد. مجبور شدن عربستان سعودي به كاهش توليد نفت تا حد 5/4 ميليون بشكه در روز، تمهيدات ايران براي فراهم شدن اين امر، اخلال عربستان سعودي و كويت براي به بن‌بست كشاندن اجلاس اوپك، دسته‌بندي‌هاي كشورهاي صادركننده‌ي نفت در سازمان اوپك و تأثير سياست‌هاي اعمال‌شده‌ي ايران به عربستان براي كاهش صدور نفت از 11 ميليون بشكه به 5/4 ميليون بشكه در روز، از جمله مطالبي بود كه وزير نفت در اين مصاحبه به آن‌ها پرداخت. وي گفت: «ايران قبل از تشكيل كنفرانس اخير اوپك به وزراي نفت ليبي و نيجريه اعلام كرد كه در اين كنفرانس به شرطي شركت مي‌كند كه عربستان سعودي سهميه‌يي بين 4 تا 5/4 ميليون بشكه در روز را بپذيرد. تا به امروز، عربستان سعودي هيچ گاه حاضر نشده است كه براي خودش سهميه قبول كند، اما با فشارهايي كه به اين كشور وارد آمد، مجبور شد در سطح 17 ميليون بشكه توليد اعضاي اوپك، سقف 5/4 ميليون بشكه در روز را براي خود بپذيرد و اين امر پيروزي بزرگي براي ايران بود.» غرضي درباره‌ي دليل تشكيل كنفرانس اخير اوپك ـ كه در ژنو برگزار شد ـ گفت: «چون عربستان سعودي حاضر نمي‌شد سهميه‌يي براي خود تعيين كند به اين ترتيب از يك ماه و نيم پيش كشورهاي عضو شوراي هم‌كاري خليج فارس بدون اين‌كه بقيه‌ي اعضاي اوپك را دعوت كنند، سه جلسه در عمان، كويت و بحرين تشكيل دادند و تصميم گرفتند تا يك جلسه‌ي مشورتي با شركت اعضاي اوپك تشكيل شود. عربستان، كويت، ابوظبي و قطر از رئيس كنفرانس كه وزير نفت نيجريه است، خواستند تا يك جلسه‌ي مشورتي در ژنو برگزار شود و براي اين‌كه زمينه را براي ايران آماده كنند در هفته‌ي گذشته وزراي نفت ليبي و نيجريه به ايران آمدند. ايران به اين دو عضو اوپك اعلام كرد كه در اين كنفرانس به شرطي شركت مي‌كند كه عربستان سعودي سهميه‌يي بين 4 تا 5/4 ميليون بشكه در روز را بپذيرد و چنانچه عربستان اين سقف توليد را نپذيرد، وضعيت بازار بهبود پيدا نمي‌كند و تثبيت قيمت 34 دلار سرانجام نمي‌گيرد. از كلام وزير نفت ليبي و نيجريه معلوم شد عربستان حاضر شده است تا اين سقف توليد را بپذيرد. ايران اعلام كرد چنانچه عربستان سعودي اين مقدار سقف توليد را بپذيرد در سهميه‌بندي خود تجديد نظر خواهد كرد. نظر ايران اين بود كه اگر عربستان توليد خود را پايين آورد، وضع بازار خود به خود تثبيت مي‌شود و كشورهايي كه زير فشار توليد عربستان هستند جان تازه‌يي پيدا مي‌كنند.» وزير نفت افزود كه ايران در اين كنفرانس سه پيشنهاد مطرح و همچنين اعلام كرد تنها چاره‌ي حل مشكل، اين است كه كشورهاي عضو اوپك توليد 17 ميليون بشكه در روز را بپذيرند. پيشنهادهاي مطرح‌شده از جانب ايران چنين بود: 1. سقف توليد 17 ميليون بشكه در روز براي اعضاي اوپك. 2. سهميه‌بندي توليد براي اعضاي اوپك. 3. تثبيت قيمت و حمايت از 34 دلار براي هر بشكه از طرف اعضاي اوپك. بر اساس تثبيت سقف توليد، سهميه‌ي عربستان 5/4 ميليون بشكه در روز تعيين‌شده و ايران هم پذيرفت تا در سهميه‌ي خودش تجديد نظر كند. بنابراين سقف توليد و سهميه‌بندي اعضاي اوپك انجام شد و از اين پس محور گفت و گوها قيمت نفت بود. وزير نفت ادامه داد: «در اين‌جا بود كه عربستان و كويت شروع به اخلال كردند و مسئله جديدي را مطرح كردند كه قرار نبود در جلسه‌ي مشورتي مطرح شود و آن عبارت بود از اين‌كه نفت مرغوب در حال حاضر 5/1 دلار از نفت معمولي گران‌تر به فروش مي‌رسد. عربستان و كويت فشار مي‌آورند كه اين نفت بايد 5/2 دلار گران‌تر به فروش برسد. اين امر براي كشورهاي توليدكننده‌ي نفت مرغوب مثل ليبي، الجزاير و نيجريه مقدور نبود، چراكه آن‌ها با افزودن يك دلار بر قيمت نفت بيش از 50 درصد از فروش خودشان را از دست مي‌دهند. بر اين اساس، عربستان اعلام كرد چنانچه تفاوت نفت مرغوب از 5/1 دلار به 5/2 دلار تغيير پيدا نكند ما مجبوريم قيمت نفت پايه را پايين آوريم. در اين‌جا بود كه تقريباً دست عربستان سعودي براي ساير اعضاي اوپك رو شد و معلوم شد مقصود آن‌ها از تشكيل اين كنفرانس پايين آوردن قيمت پايه بوده است تا به اين ترتيب به همه‌ي اعضاي اوپك ضربه بزنند. در اين مرحله كنفرانس 2 قسمت شد و 3 كشور كويت، قطر، امارات متحده و خود عربستان ـ كه جمعاً 4 كشور مي‌شدند ـ نظر عربستان را تأييد كردند و اعضاي ديگر اوپك كه 9 كشور مي‌شدند با نظر عربستان سعودي مخالفت و آن را رد كردند. هيئت اعزامي ايران بعد از كنفرانس اعلام كرد كه اين عربستان بود كه شكست خورد و اظهار شد اگر كمپ‌ديويد بر اساس 11 ميليون بشكه‌ي عربستان بسته شده بود و اگر تمام قدرت‌ها و كليد سياسي منطقه به دست عربستان داده شده بود كه با توليد 11 ميليون بشكه‌يي خودش سياست امريكا را در منطقه پياده كند، امروز مي‌توانيم اعلام كنيم ديگر كمپ‌ديويدي به لحاظ قدرت توليد 11 ميليون بشكه وجود ندارد. عربستان ناچار است توليد بين 4 تا 5/4 [بشكه] را بپذيرد و طبيعت كار اين است كه يك توليد 4 تا 5/4 ميليون بشكه‌يي ديگر قدرت اعمال سياست‌هاي خاصي با منافع خاص خودش را ندارد. عربستان كه يكه‌تاز ميدان اوپك بود و به صورت يك قدرت در اوپك عمل مي‌كرد، دوستان و ياران خود را به خاطر ضربه زدن‌هاي متوالي از دست مي‌دهد و در اوپك تنها مي‌ماند. البته ممكن است عربستان بازهم با تكيه بر قدرت‌هاي بيگانه به منافع اوپك ضربه بزند، اما اين موضوع دوام نخواهد داشت و ما مطمئن هستيم همان طور كه امت حزب‌الله در مرزها پيروز است، ان‌شاءالله خط امام و قدرت سياسي ايران بتواند رهنمودهاي خودش را در اوپك بيان كند و ديگران را براي حفظ منافع مشترك مستضعفين [فرا] بخواند، سال گذشته در چنين موقعي توليد عربستان با فشار ايران از 11 ميليون بشكه به 9 ميليون بشكه در روز رسيد. در فروردين سال جاري، اين مقدار به 7 ميليون و در حال حاضر آمادگي پذيرش 5/4 ميليون بشكه براي عربستان سعودي فراهم شده است.» وي افزود: «توليد نفت ايران از كم‌تر از 1 ميليون بشكه به بيش‌تر از 2 ميليون بشكه در روز رسيده و توانسته سهم خودش را در بازار به دست آورد.»[۱۱]
گزارش - 391
روزنامه‌ي سوئدي افتون بلادت در مقاله‌يي با اشاره به عقب‌نشيني عربستان سعودي از سياست‌هاي نفتي خود و پيروزي ايران در اجلاس اخير اوپك به بررسي دليل پيروزي ايران در اين نبرد اقتصادي ـ سياسي پرداخت. در بخشي از مطلب اين روزنامه آمده است: «ايران با وجود درگيري در يك جنگ توانسته است دومين مقام را در ميان فروشندگان بزرگ نفت به خود اختصاص دهد. در اين ميان پادشاهي عربستان براي بالا نگه داشتن قيمت نفت مجبور به كاهش فروش (پنجاه درصد) توليدات خود شد. اين پادشاهي با اين شرط عراق را در جنگ با ايران كمك مي‌كند كه اين كشور به حوزه‌هاي نفتي ايران حمله نكند و اين به علت تهديدهاي آيت‌الله خميني مبني بر اين‌كه اگر منابع نفتي ما مورد حمله قرار گيرد، تمام نقاط اصلي منطقه‌ي نفتي عربستان و كويت را مورد حمله قرار مي‌دهد، مي‌باشد.» افتون بلادت افزوده است: «پادشاهي عربستان اين موضوع را مي‌داند و تأكيد مي‌كند كه هيچ كس در عملي شدن گفته‌هاي آيت‌الله خميني شك ندارد.» اين روزنامه در ادامه آورده است: «عربستان سعودي برخلاف ساير صادركنندگان نفت با كاهش دادن صادرات خود (50 درصد) مي‌تواند خود را با بازارهاي جهاني وفق دهد و كماكان درآمد سرشاري از اين منبع داشته باشد. خانواده‌ي پادشاهي عربستان و وزير نفت اين كشور اين را به خوبي مي‌دانند كه قيمت نفت تنزل نخواهد كرد و اتفاق نظر در اوپك در آينده به نفع اين كشور خواهد بود.» روزنامه‌ي مذكور در پايان نوشته است: «بايد ديد ايران چگونه توانسته است نقش اول را در اين كنفرانس به عهده داشته باشد. علت آن در اين است كه اگرچه ايران از سوي عراق مورد حمله قرار گرفته است، وليكن توانسته است توليد نفت خود را تا 3/3 ميليون بشكه در روز برساند و اين يك جهش است.»[۱۲]
گزارش - 392
كميسيون ويژه‌ي بررسي طرح اطلاعات و امنيت مجلس شوراي اسلامي، طرح تشكيل وزارت اطلاعات كشور را تصويب كرد. به نوشته‌ي روزنامه‌ي كيهان، اين كميسيون در آخرين جلسه‌ي خود ضمن بحث و بررسي در مورد مسائل گوناگون مربوط به اين طرح، تصويب كرده است كه وزارت اطلاعات براي كسب اطلاعات امنيتي و غير امنيتي، سرويس دادن به همه‌ي نهادهاي دولتي و غير دولتي، وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌ها تشكيل شود. در اين طرح پيش‌بيني شده است كه همه‌ي اطلاعات به صورت متمركز درآيد، به اين معني كه وزارت‌خانه‌ها، نهادها و سازمان‌هاي دولتي و غير دولتي همه‌ي اطلاعات خود را در اختيار اين وزارت‌خانه گذاشته و اين وزارت‌خانه نيز اطلاعات را در حد لازم در اختيار آن‌ها قرار دهد.[۱۳]
گزارش - 393
صدام حسين حمله‌ي آتي ايران در منطقه‌ي ميسان (استان العماره) را قطعي خواند و پيش‌بيني كرد ايران در اين عمليات شكست خورده و پس از آن مذاكرات صلح انجام خواهد شد. خبرگزاري اسپانيا از بغداد، گزارش داد: «صدام حسين در يك مصاحبه‌ي مطبوعاتي اعلام كرد كه عراق منتظر حمله‌ي بزرگي از سوي ايران است. وي افزود: "اطلاعات واصله به ما نشان مي‌دهد كه مقامات تهران تصميم گرفته‌اند از منطقه‌ي ميسان* حمله كنند و بدين منظور افراد زيادي را به منطقه آورده و مراكز فرماندهي تشكيل داده‌اند." صدام اضافه كرد: "اين حمله نتايج جدي به دنبال خواهد داشت كه باعث خاتمه‌ي جنگ خواهد شد و همچنين مي‌تواند در آينده درگيري‌ها را جزئي و بدون اهميت كند." وي با اطمينان اظهار داشت: "حمله‌ي ايران به شكست منجر خواهد شد و اين پيروزي ارتش عراق ممكن است به مذاكرات صلح بينجامد." وي افزود: "ممكن است مذاكرات صلح قبل از حمله به ميسان صورت بگيرد."[۱۴] صدام حسين تأكيد كرد كه پايداري عراقي‌ها در برابر نيروهاي حكومت ايران، عراقي‌ها را به كسب درس‌هاي بزرگي در سرسختي نائل كرد به طوري كه هيچ گونه امكاني را به نيروهاي دشمن نخواهد داد.»[۱۵]
گزارش - 394
به دنبال اجلاس سه‌جانبه‌ي ايران و سوريه و ليبي در دمشق و انتشار بيانيه‌ي مشترك در اين اجلاس، خبرگزاري فرانسه از واكنش رسمي دولت عراق در اين باره خبر داد. اين خبرگزاري گزارش داد: «نوري الاديس نماينده‌ي رژيم عراق در اتحاديه‌ي عرب از اين اتحاديه دعوت كرد در واكنش به اجلاس سه‌جانبه‌ي اخير سوريه، ايران و ليبي در دمشق، مسئوليت خود را بر اساس موازين منشور اين اتحاديه انجام دهد. روز دوشنبه‌ي گذشته نيز يك درخواست مشابه به وسيله‌ي يك سخن‌گوي دولت عراق صورت گرفت و ضمن آن وي ائتلاف رژيم‌هاي سوريه و ليبي با رهبران تهران را تقبيح كرد.»[۱۶] روزنامه‌ي انگليسي زبان مسلم چاپ اسلام‌آباد نيز به نقش مهم و حياتي سوريه در معادلات سياسي منطقه پرداخته و با اشاره به اين‌كه رابطه‌ي بين جنگ خليج فارس و اوضاع كلي خاورميانه وقتي روشن مي‌شود كه نقش سوريه مشخص شود، نوشته است: «سوريه به عنوان يك كشور مهم در جبهه‌ي برخوردها و همچنين يك متحد نزديك ايران كشوري است كه به سوي تغيير مواضع گام برمي‌دارد. اخيراً وزراي خارجه‌ي ايران، ليبي و سوريه ملاقات‌هايي در دمشق داشتند كه موضوع آن هنوز روشن نيست. خبرهايي نيز مبني بر ميانجي‌گري عربستان سعودي براي حل اختلافات عراق و سوريه شنيده مي‌شود. لازم به يادآوري است كه در كنفرانس فاس در سپتامبر گذشته، سران دو كشور عراق و سوريه نيز با يك‌ديگر ملاقات كردند كه حاصل تلاش‌هاي عبدالله ولي‌عهد عربستان سعودي و شاه حسين [پادشاه] اردن مي‌باشد. بنا به همين گزارش‌ها، عربستان سعودي بخشي از پرداخت‌هاي سوريه براي خريد تسليحات روس‌ها را به عهده گرفته است.» اين روزنامه افزوده است: «غير از دور كردن سوريه از ايران، هدف ديگري براي خنثي‌سازي مواضع سوريه عليه اسرائيل در جهت قبول طرح ريگان دنبال مي‌شود و وزير اطلاعات سوريه طي يك مصاحبه با تايمز لندن تمايل كشور متبوع خويش را در جهت شناسايي اسرائيل تحت شرايطي اعلام نمود و در حين بحران لبنان در همان روزهاي نخست، سوريه اولين كشوري بود كه به درخواست ريگان براي آتش‌بس پاسخ مثبت داد كه خود چراغ سبزي بود به واشنگتن و تل‌آويو مبني بر اين‌كه فلسطيني‌ها در مقابل تجاوز اسرائيل تنها خواهند بود. در اين رابطه وزير امور خارجه‌ي سوريه به اتفاق وزيرخارجه‌ي عربستان سعودي به امريكا نيز سفر كرد و با ريگان ملاقات نموده است.» مسلم در پايان آورده است: «تمام اين وقايع بيان‌گر آوردن سوريه به موضعي است با شناسايي بخشي از طرح ريگان و كشور اسرائيل، ولي هدف عمده چيزي نيست به جز منزوي نمودن ايران و ليبي در جهان اسلام.»[۱۷]
منابع و مآخذ روزشمار 1361/11/06
- ↑ سند شماره 160/د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه‌ي ثبت جنگ راوي قرارگاه خاتم(ص) در عمليات والفجر مقدماتي (تقي رضواني)، 6/11/1361 تا 8/11/1361، صص 6 ـ 3، 19 ـ 11 و 35 ـ 21.
- ↑ سند شماره 64304 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سماجا3 به نزاجا (معاونت عمليات و اطلاعات)، 8/11/1361، ص 4.
- ↑ روزنامه‌ي كيهان، 6/11/1361، ص 18.
- ↑ روزنامه‌ي كيهان، 7/11/1361، ص 18.
- ↑ همان، ص 3.
- ↑ سند شماره 67646 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از اداره‌ي سماجا به نخست‌وزيري (دفتر اطلاعات و تحقيقات)، 6/11/1361، سند تك‌برگي؛ و ـ سند شماره 67714 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سماجا3 به نزاجا (معاونت عمليات و اطلاعات)، 7/11/1361، ص 1.
- ↑ مأخذ 2، ص 1.
- ↑ سند شماره 353362 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از اطلاعات كردستان به اطلاعات قرارگاه حمزه، 7/11/1361، سند تك‌برگي.
- ↑ مأخذ 4، ص 3.
- ↑ مأخذ 4.
- ↑ همان.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه‌ي گزارش‌هاي ويژه، شماره 313، 7/11/1361، صص 9 و 10، استكهلم ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 6/11/1361، به نقل از روزنامه‌ي افتون بلادت چاپ سوئد.
- ↑ مأخذ 3، ص 2.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه‌ي گزارش‌هاي ويژه، شماره 315، 9/11/1361، ص 3، كاراكاس ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 7/11/1361، گزارشي از خبرگزاري اسپانيا از بغداد.
- ↑ واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري اسلامي، بولتن راديوهاي بيگانه، 6/11/1361، ص 2، راديو رياض. 16. مأخذ 12، صص 11 و 12، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 6/11/1361، گزارشي از خبرگزاري فرانسه از تونس.
- ↑ مأخذ 12، صص 11 و 12، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 6/11/1361، گزارشي از خبرگزاري فرانسه از تونس.
- ↑ مأخذ 12، صص 8 و 9، اسلام‌آباد ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 6/11/1361.