1363.04.20

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1363
1363.04.20
نام‌های دیگر بیست تیر
تاریخ شمسی 1363.04.20
تاریخ میلادی 11 ژوئیه 1984
تاریخ قمری 12 شوال 1404






گزارش- 1

1. باوجود توافق غیرمستقیم دولت عراق با جمهوری اسلامی ایران مبنیبر قطع حملات به مناطق مسکونی،* ارتش آن کشور همچنان با گلوله‏باران مناطق مرزی ایران، به کشتار غیرنظامیان ادامه می‏دهد. در حملات توپخانه‏ای امروز ارتش عراق، براثر اصابت گلوله‏های دوربرد به یک خانه مسکونی در روستای چوئبده در حوالی آبادان،[۱] اعضای یک خانواده پنجنفره شامل پدر، مادر و سه فرزند آنان شهید شدند.[۲] روستای بریم در حوالی آبادان نیز زیر آتش توپخانه ارتش عراق قرار گرفت و ٢ باب خانه مسکونی در این روستا خسارت دید.[۳] علاوهبر مناطق روستایی پیرامون آبادان، ارتش عراق با گلوله‏باران این شهر خساراتی را به تأسیسات شهری، ساختمان‏های عمومی،[۴] ٧ خانه و ٩ مغازه، وارد آورد.[۵] امروز همچنین خرمشهر و روستاهای اطراف آن هم زیر آتش سنگین توپخانه ارتش عراق قرار داشتند که براثر آن به بخش‏هایی از این شهر خساراتی وارد شد.[۶] گفتنی است در روزهای اخیر، ارتش عراق دیگر مناطق مرزی ایران را هم آماج حملات توپخانه‏ای خود قرار داده است؛ روز گذشته براثر گلوله‏باران روستای گلینا در جنوب سردشت، یکی از اهالی روستا شهید و یک نفر دیگر مجروح شد.[۷]

گزارش- 2

2. نیروهای خودی در تلاش برای حفظ و برقراری امنیت در استان‏های کردستان، باختران و آذربایجانغربی با عناصر گروه‏های مسلح غیرقانونی درگیر شده و ضرباتی را به آنها وارد کردند. نیروهای پایگاه ماچکه سنندج امروز دو مرتبه با افراد مسلح ضدانقلاب درگیر شدند. ساعت ٠٠:٣٠ بامداد امروز، میان نیروهای پایگاه ماچکه از هنگ ژاندارمری سنندج با مهاجمان درگیری رخ داد. این درگیری اندکی بعد بدون تلفات خودی خاتمه یافت.[۸] نیروهای پایگاه مذکور در ساعت ١٦:١٥ امروز بار دیگر با افراد ضدانقلاب درگیر شدند که اینبار ٤ نفر از مهاجمان کشته و تعدادی زخمی شدند. یک نفر از نیروهای خودی نیز مجروح شد.[۹] در اقدامی دیگر نیروهای یگان حزب‏الله در روستای آب‏باره (از توابع دیواندره) به اجرای کمین پرداختند که درنتیجه آن یکی از چتههای حزب دمکرات کشته شد و ٢ نفر دیگر زخمی و متواری شدند؛ همچنین یک اسلحه کلاشینکف همراه با چند خشاب به دست نیروهای خودی افتاد.[۱۰] امروز همچنین گشتی‏های سپاه کرند (باختران) در کوه‏های منطقه ملهکبود با افراد کومه‏له درگیر شدند.[۱۱] در این درگیری که تا آخر شب ادامه داشت،[۱۲] ٤ نفر از عناصر کومه‏له کشته شدند و از نیروهای سپاه نیز یک نفر زخمی شد.[۱۳] در حادثه مشابهی، نیروهای پایگاه دالاهو از سپاه کرند استان باختران، به مدت چند ساعت با چتههای سازمان کومه‏له درگیر شدند.[۱۴] سرانجام با کشتهشدن یکی از عناصر این سازمان درگیری پایان یافت.[۱۵] علاوهبر حوادث مذکور در درگیری نیروهای پایگاه چم زرشک (از سپاه کرند باختران)، با عناصر ضدانقلاب که در منطقه گاری رخ داد، یک نفر از افراد مسلح غیرقانونی کشته شد.[۱۶] در استان آذربایجانغربی نیز نیروهای تأمین پایگاه کانیسفید ژاندارمری در محور مهاباد - سردشت، با عناصر مسلح غیرقانونی، درگیر شدند. در این حادثه یک نفر از نیروهای خودی مجروح شد و یک قبضه تفنگ ژ٣ به دست افراد ضدانقلاب افتاد؛ دررابطهبا این درگیری ٣ نفر دستگیر و به سپاه مهاباد تحویل داده شدند.[۱۷] امروز همچنین، نیروهای ژاندارمری کردستان یک عدد مین ضدخودرو را در جاده پایگاه گول کشف و خنثی کردند.[۱۸]

گزارش- 3

3. اقدامات ایذایی گروه‏های مسلح غیرقانونی در مناطق بحرانی غرب و شمال‏غرب کشور، امروز درقالب اجرای کمین، حمله، مین‏گذاری، گروگان‏گیری و... ادامه یافت که براثر آن تلفات و خساراتی به نیروهای خودی و مردم عادی وارد آمد. افراد مسلح ضدانقلاب با اجرای کمین در مسیر یک دستگاه تراکتور سپاه در محور کامیاران - سنندج، ٢ نفر از سرنشینان آن را به شهادت رسانده و ٣ نفر دیگر را زخمی کردند.[۱۹] در حادثه مشابهی، خودروی تویوتای سپاه ریجاب که حامل مهمات بود در کمین عناصر ضدانقلاب گرفتار شد[۲۰] و درنتیجه ٢ نفر از نیروهای خودی شهید و ٢ نفر دیگر زخمی شدند.[۲۱] در سردشت نیز گروهی از افراد مسلح شورشی، اواخر امشب از قسمت بلوار ورودی شهر به داخل این شهر هجوم آوردند. در این حمله که با واکنش نیروهای خودی دفع شد، یک دستگاه آمبولانس خسارت دید و راننده آن نیز به شهادت رسید.[۲۲] درهمینحال، یک دستگاه خودرو متعلقبه پایگاه قلعه‏رش نیروی زمینی ارتش مستقر در سردشت، در جاده فرعی پایگاه مذکور با مینی که افراد ضدانقلاب کاشته بودند، برخورد کرد. براثر انفجار مین ٤ نفر از سرنشینان آن مجروح شدند.[۲۳] در روستای قلعهجقه شهرستان سقز هم، براثر برخورد تراکتور اهالی روستا با مینی که عناصر مسلح غیرقانونی کار گذاشته بودند، ٣ نفر از سرنشینان آن مجروح شدند و خسارات زیادی نیز به تراکتور وارد شد.[۲۴] همچنین عناصر ضدانقلاب ضمن اجرای کمین علیه یک دستگاه تویوتای سپاه در منطقه بانزرده در نزدیکی بابایادگار (از توابع دالاهو)، ٧ نفر سرنشین آن را به گروگان گرفتند.[۲۵] عصر امروز نیز ٤ نفر از رانندگان اداره راهوترابری استان باختران هنگام بازگشت از محل کار، در جاده بزمیرآباد ربوده شدند.[۲۶] افراد وابسته به گروه‏های ضدانقلاب در ادامه فعالیتهای خرابکارانه خود، یک دستگاه آمبولانس اداره بهداری سنندج را در مسیر سنندج - باختران، به آتش کشیدند.[۲۷] امروز صبح همچنین چته‏های دمکرات برای مدتی جاده دره شهدا در محور رشکان - نژدره در اطراف اشنویه را مسدود و رفتوآمد را متوقف کردند.[۲۸] چته‏های کومه‏له امشب به قصد آتشزدن بلدوزر جهاد سازندگی که در اطراف روستای وزمان (٢٠ کیلومتری دیواندره) برای جاده‏سازی مورداستفاده قرار میگیرد، وارد این روستا شدند، اما براثر مقاومت اهالی روستا مهاجمان پساز پرتاب یک نارنجک که خسارت جزئی به بلدوزر وارد کرد، بهناچار این روستا را ترک کردند.[۲۹]

گزارش- 4

4. بهدنبال عملیات موفقیتآمیز قائم(عج)** که قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) در اواخر اردیبهشت سال جاری آن را طراحی و اجرا کرد، روند تسلیمشدن عناصر گروه‏های مسلح غیرقانونی به نیروهای خودی شتاب بیشتری گرفته است. درهمینرابطه، گزارش قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) حاکی است از تاریخ ١٥/٤/١٣٦٣ تا به امروز، ٨١ نفر از افراد گروههای مسلح ضدانقلاب خود را به پایگاههای تابعه این قرارگاه در مناطق مختلف استان‏های آذربایجانغربی و کردستان معرفی و درخواست امان‏نامه کرده‏اند.[۳۰] در میان این افراد ٢ تن از سران تشکیلاتی کومه‏له و یک نفر دمکرات وجود دارند. افراد تسلیمی، ٤٩ قبضه اسلحه را به نیروهای خودی تحویل داده‏اند.[۳۱] همچنین امروز یک تن از چته‏های کومه‏له که یک قبضه اسلحه ژ٣، ١٤٠ عدد فشنگ، ٧ عدد خشاب و یک عدد نارنجک دستی به همراه داشت، تسلیم گروهان ژاندارمری هزارکانیان سقز شد.[۳۲] علاوهبراین، یکی از چته‏های دمکرات با همراهداشتن یک قبضه اسلحه ژ٣ و ٢١٨ عدد فشنگ، خود را تسلیم ژاندارمری سقز کرد.[۳۳] یکی دیگر از افراد وابسته به این حزب نیز خود را به سپاه پیرانشهر معرفی کرد.[۳۴] روند تسلیمشدن عناصر مسلح غیرقانونی درحالی صورت میگیرد که گروههای ضدانقلاب تلاشها و اقداماتی برای جلوگیری از تداوم این روند انجام میدهند. درهمینرابطه امروز یکی از افرادی که قصد تسلیمشدن به نیروهای خودی را داشت در بلندی‏های آبادی کوره‏لر قوشچی (حوالی ارومیه) بهدست عناصر ضدانقلاب به قتل رسید.[۳۵]

گزارش- 5

5. در چارچوب اقدامات نیروهای خودی برای مقابله با گروه‏های محارب، امروز چند نفر در شهرهای مختلف کشور دستگیر شدند. نیروهای گشت ثارالله(ع) با مراجعه به یک هتل در تهران، ٢ نفر که قصد سفر به کردستان و همکاری با گروههای مسلح غیرقانونی را داشتند، دستگیر کردند.[۳۶] در باختران نیز ٢ نفر از اعضای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) دستگیر شدند.[۳۷] در رودسر هم نیروهای سپاه یکی از افراد سازمان مذکور را دستگیر کردند.[۳۸]

گزارش- 6

6. با گذشت حدود یک ماه از توافق غیرمستقیم ایران و عراق مبنیبر قطع حملات به مناطق مسکونی یکدیگر، این توافق و تأثیر احتمالی آن بر پایان جنگ بین دو کشور، مورد توجه سران کشورهای مختلف قرار دارد. محمد ضیاء‏الحق رئیس‏جمهور پاکستان، ضمن ابراز خرسندی از موفقیت دبیرکل سازمان ملل در برقراری توافق بین ایران و عراق برای توقف حملات به مناطق مسکونی، از ادامهیافتن جنگ باوجود تلاش‏های جاری برای خاتمهدادن به آن اظهار تأسف کرد و گفت: فقط دشمنان اسلام از این جنگ سود می‏برند.[۳۹] درهمینحال، آرفن لانس وزیر امور خارجه اتریش، نیز در مصاحبه با روزنامه کویتی السیاسه ضمن قدردانی از ایران بهدلیل تعیین یک افسر اتریشی بهعنوان رئیس هیئت ناظر سازمان ملل بهمنظور بررسی نقض احتمالی بمباران مناطق مسکونی ایران و عراق، این اقدام ایران را برای میانجیگری اتریش در این جنگ کافی ندانست و خاطرنشان کرد که صرفاً هیئت‏های اسلامی می‏توانند در امر میانجیگری بین ایران و عراق موفق باشند.[۴۰]

گزارش- 7

7. شیخ صباح الاحمد الجابر الصباح وزیر امور خارجه کویت، در مصاحبه‏ای با کانال اول تلویزیون انگلستان ضمن اعلام پشتیبانی از عراق در جنگ با ایران، بر تداوم کمک‏های کویت به عراق تأکید کرد. رادیو بغداد در گزارشی با اعلام این مطلب بهنقل از وزیر امور خارجه کویت گفت: باتوجهبه وجود قراردادها و پیمان‏های بین دو کشور، برای کویت مقدور نیست که در این موقعیت از یاری عراق که یک کشور عربی است دست بردارد.[۴۱] روزنامه‏های امروز امارات متحده عربی نیز با انعکاس این اظهارات شیخ صباح الاحمد الجابر الصباح درمورد حمایت کویت از عراق نوشتند: این اظهارات به آن معنی نیست که کویت در این مناقشه خود را درگیر خواهد ساخت.[۴۲]

گزارش- 8

8. درپی حمله هوایی روز گذشته به یک نفتکش انگلیسی در خلیجفارس*** درقالب جنگ موسوم به نفتکش‏ها،**** امروز دولت انگلیس با متهمکردن نیروی هوایی ایران به انجامدادن این حمله، به دولت ایران اعتراض کرد. این درحالی است که اطلاعیه نظامی عراق از حمله جنگندههای این کشور به یک هدف دریایی در خلیجفارس خبر داده است. خبرگزاری رویتر از لندن گزارش داد: وزارت امور خارجه انگلیس با مقصردانستن ایران درزمینه حمله به نفتکش انگلیسی بریتیش رینون در خلیجفارس، به نماینده سیاسی ایران در لندن اعتراض کرده و همچنین به نماینده انگلیس در ایران نیز دستور داده شده است که دراینزمینه مراتب اعتراض انگلیس را به اطلاع دولت ایران برساند.[۴۳] به گزارش رادیو بیبیسی، ریچارد بلوس معاون وزارت امور خارجه انگلیس نیز به مجلس عوام این کشور اطلاع داد که نیروی هوایی ایران مسئول این حمله بوده است. وی این حمله را عمدی، یکطرفه و غیرقابل توجیه خواند.[۴۴] همچنین به گفته رادیو امریکا، در اطلاعیه وزارت امور خارجه انگلیس آمده است: تمامی شواهد از دخالت ایران در حمله هوایی دیروز به این نفتکش انگلیسی حکایت دارد.[۴۵] اعتراض دولت انگلیس به ایران به اتهام حمله به نفتکش بریتیش رینون درحالی صورت میگیرد که رادیو صوت الجماهیر عراق بامداد امروز با پخش اطلاعیه‏ای درباره حمله دیشب نیروی هوایی این کشور به یک هدف دریایی در خلیجفارس اعلام کرد: «یک هدف دریایی بزرگ در بحرگان ایران در شمال خلیج [فارس] کشف شد ... و جنگنده‏های پرقدرت ما ... توانستند در ساعت یازده و پنج دقیقه شب یازدهم ماه ژوئیه ١٩٨٤ [١٩ تیر ١٣٦٣] ساعت یازده و سیوپنج دقیقه به وقت تهران آن را منهدم و دچار آتشسوزی کنند.»[۴۶] خبرگزاری رویتر از بحرین نیز با اشاره به این اطلاعیه عراق، گزارش داد عراق اعلام کرده است که هواپیماهای آن کشور به یک کشتی در خلیجفارس حمله کرده‏اند.[۴۷] بهدنبال حمله مذکور جان پریسکوت از اعضای حزب کارگر انگلیس نیز از دولت این کشور خواست به مالکان کشتی‏ها توصیه کند تا زمانی ‏که خطر وجود دارد از اعزام کشتی‏های خود به منطقه خلیجفارس خودداری کنند. به گزارش خبرگزاری کویت، اتحادیه ملی دریانوردان انگلیس نیز از وزارت امور خارجه این کشور درخواست کرده است از کاپیتان‏های کشتیهای انگلیسی بخواهد از منطقه جنگی دوری کنند.*****[۴۸] درهمینحال، رادیو بیبیسی با اشاره به حمله هفته گذشته به یک نفتکش دیگر انگلیس به نام پریم رز، ایران را بهدلیل هشدارهای مکرر این کشور مبنیبر قطع صدور نفت از خلیجفارس درصورت اختلال در جریان فروش نفت ایران، به انجام این دو حمله متهم کرد و سپس درباره توانایی کشورهای حاشیه خلیجفارس برای ممانعت از حمله به کشتی‏ها افزود: «بهوضوح دیده می‏شود که شش کشور عربی خلیجفارس علیرغم نیروی هوایی مجهز خود و نیز پوشش هوایی کاملاً مجهز عربستان سعودی نتوانسته‏اند بهموقع برای خنثیکردن این دو حمله اخیر ایران اقدام کنند.»[۴۹] از سوی دیگر، بهدنبال این حوادث، نشریه لویدز لیست با اشاره به اینکه دولت ژاپن در اواخر ماه گذشته، هیئت‏هایی را برای دستیابی به یک ابتکار صلح به تهران و بغداد اعزام کرده بود، نوشت: «هم‏اکنون ژاپن می‏پذیرد که ابتکارات جهت متوقفساختن حمله به کشتیرانی در خلیج [فارس] با شکست روبهرو شده است.»[۵۰]

گزارش- 9

9. با تداوم حملات به نفتکش‏ها در خلیجفارس، یک مقام وزارت امور خارجه امریکا بار دیگر احتمال مداخله نظامی ایالات متحده در این منطقه را مطرح کرد. ریچارد مورفی معاون وزارت امور خارجه امریکا در امور خاور نزدیک و جنوب آسیا، امروز در مصاحبه با خبرگزاری‏های رویتر و یونایتدپرس گفت که واگذاری هواپیماهای آواکس و موشکهای استینگر به عربستان سعودی با کمک به محدودسازی دامنه جنگ ایران و عراق، احتمال مداخله نظامی امریکا بهمنظور حفظ جریان صدور نفت از خلیجفارس را کاهش داده است. باوجوداین، وی ضمن اشاره به تعهد کارتر و ریگان رؤسای جمهور سابق و فعلی امریکا به تأمین حق عبورومرور آزادانه نفتکش‏ها از خلیجفارس، همچنان بر احتمال مداخله نظامی ایالات متحده در این منطقه تأکید کرد و افزود: «برنامه‏های ما به نحوی گسترش یافته است که ما مطمئن شویم که می‏توانیم این تعهد را انجام دهیم.» مورفی با اشاره به کاهش تعداد حملات به نفتکش‏ها در خلیجفارس، درعین‏حال پیش‏بینی کرد که با ادامه جنگ، حملات بیشتری انجام شود.[۵۱] رادیو مسکو نیز در بازتاب این سخنان مورفی، ضمن برجستهکردن احتمال مداخله نظامی امریکا در خلیجفارس، به افزایش حضور نظامی امریکا در منطقه اشاره کرده و افزود: «ناوگان امریکا در منطقه خلیجفارس از ناو هواپیمابر امریکا و ١١رزم‏ناو ناوشکن و ٧ ناو امدادی تشکیل شده‏اند.»[۵۲] درهمینحال، روزنامه الاتحاد (چاپ امارات) ضمن اشاره به امکان مداخله قدرت‏های غربی بهویژه امریکا در منطقه خلیجفارس به بهانه حفاظت از نفتکش‏ها، با این گمانه‏زنی که حمله دیروز یک هواپیمای جنگی ناشناس به نفتکش انگلیسی بریتیش رینون در خلیجفارس، نمی‏تواند اقدامی ازسوی ایران یا عراق باشد، این احتمال را مطرح ساخت که «طرف ثالثی (غیر از ایران و عراق) در جستوجوی وخیم‏ترکردن اوضاع در خلیج (فارس) است.»[۵۳]

گزارش- 10

10. وزارت امور خارجه کویت امروز کاردار سفارت ایران در کویت را فراخواند و یادداشت اعتراضآمیزی را درمورد اقدام مأموران ایرانی به بازرسی از یک کشتی کویتی در حین عبور از تنگه هرمز به وی تسلیم کرد. به نوشته روزنامه کویتی الانباء، روز شنبه ١٦ تیر، نیروهای ایرانی یک کشتی کویتی به نام ابن رشد را هنگام عبور از تنگه هرمز بازرسی و سپس آن را به بندرعباس هدایت کردهاند.[۵۴]

گزارش- 11

11. در دیدار امروز نماینده امام در شورایعالی دفاع با رئیس مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق درباره مسائل مربوط به فعالیت‏های مجلس مذکور و وضعیت معارضین عراقی بحث و گفتوگو شد. امروز سیدمحمود هاشمی شاهرودی رئیس مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، با حجت‏الاسلاموالمسلمین هاشمی رفسنجانی دیدار کرد. وی در این دیدار ضمن گزارشی به تشریح «فعالیت‏های این مجلس در دوره چهارم آن، تشکیلات درونی و داخل عراق، وضع نیروهای بسیج مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق و مشارکت آنها در جبهه‏ها- که تاکنون حدود ٥٠ شهید و ٢٠٠ مجروح تقدیم انقلاب اسلامی کرده‏اند - وضع بسیج کردهای عراق در جبهه‏های شمال، غرب و درون خاک عراق» پرداخت.[۵۵] حجتالاسلاموالمسلمین هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در یادداشتهای روزانه خود درباره این دیدار آورده است: «... [اعضای] کمیته عراق****** و [سیدمحمود هاشمی شاهرودی] رئیس مجلس اعلای انقلاب [اسلامی] عراق آمدند. گزارشی از تعداد مهاجران عراقی، تعداد داوطلبان جهاد، وضع مالی، وضع مجلس و برنامه‏های آینده دادند؛ تعداد داوطلبان زیاد نیستند. بااینکه حدود چهارصد هزار آواره عراقی است، اما نیروهای بسیجی آنها درحدود سه الی چهار هزار نفر هستند.»[۵۶]

گزارش- 12

12. اولین نشست مشترک شورایعالی قضایی و هیئت دولت با هدف بررسی و حل مسائلی که دارای دو جنبه قضائی و اجرایی هستند امروز برگزار شد. در پایان این جلسه، آیت‏الله موسوی اردبیلی رئیس دیوانعالی کشور و میرحسین موسوی نخست‏وزیر، در یک مصاحبه مطبوعاتی و رادیو تلویزیونی شرکت کردند. رئیس دیوانعالی کشور ابراز امیدواری کرد با همکاری دو قوه قضائیه و مجریه راه‏حل‏های سریعی برای مشکلاتی که هم جنبه قضایی و هم بُعد اجرایی دارند یافت شود. به گفته وی قرار است یک کمیسیون مشترک مشکلات مطرحشده را پیگیری کند. آیت‏الله موسوی اردبیلی درباره معرفی وزیر دادگستری نیز گفت: «دراینزمینه هماهنگی لازم انجام شده است و قوه قضائیه هم در همان مسیر که قوه مجریه در نظرشان است حرکت می‏کند.» سپس میرحسین موسوی نخست‏وزیر، با تأکید بر ضرورت همکاری قوای مجریه و قضائیه در حل معضلات اجتماعی که مربوط به این دو قوه است، افزود: «احساس کردیم اگر بتوانیم هماهنگی بین دو قوه به وجود آوریم درزمینه کاهش حجم کار قوه قضائیه مؤثر است و مسئله بسیار ظریفی است که هم روح قانون اساسی حفظ شود و هم از زمینه‏های مساعدی که در دو قوه وجود دارد در جامعه بهره بیشتری بگیریم.» نخست‏وزیر همچنین از معرفی وزرای جدید به مجلس در آینده نزدیک خبر داد.[۵۷]

گزارش- 13

13. وزیر امور خارجه ایران، که دیروز وارد سوریه شده است،******* امروز با رئیس‏جمهور، معاون اول رئیسجمهور، وزیر دفاع این کشور و نیز نایب‏رئیس مجلس اعلای شیعیان لبنان دیدار و گفتوگو کرد. جنگ ایران و عراق، مسائل منطقه‏ای، مسئله فلسطین و تحولات لبنان مهم‏ترین مفاد این مذاکرات را تشکیل می‏دهد. علیاکبر ولایتی پیشازظهر امروز در دیدار با حافظ اسد رئیسجمهور سوریه، پیام آیت‏الله خامنه‏ای رئیسجمهور را به وی تسلیم کرد. ولایتی در این دیدار، ضمن گفتوگو درباره تحولات اخیر جنگ ایران و عراق، با اشاره به ابتکارعمل ایران در جبهه‏ها، بر بازستانی حقوق ضایعشده ملت ایران از رژیم عراق تأکید کرد. وی جلوگیری از گسترش تنش در منطقه را سیاست ایران خواند و افزود: «با توطئه‏های رژیم عراق و حساسیتش جهت افزایش نفوذ امریکا و متحدینش که در خلیجفارس صورت می‏گیرد، بهشدت مقابله خواهیم کرد.» وزیر امور خارجه ایران با بیان اینکه ایران هیچ‏گونه چشمداشتی به خاک عراق ندارد، بر اعاده صلح و امنیت در این منطقه و سقوط رژیم صدام تأکید کرد. در ادامه این دیدار، رئیسجمهور سوریه ‏با تشکر از پیام همتای ایرانی خود، بار دیگر به متجاوز بودن صدام و همسویی سوریه با مواضع ایران درزمینه جلوگیری از گسترش ناآرامی در منطقه اشاره کرد. وی همچنین درباره بحران‏های کنونی عراق و تحرکات رژیم صدام گفت: «صدام برای خلاصی از این بحران‏ها قصد در بین‏المللی کردن جنگ و کشیدن پای دیگر کشورها به جنگ را دارد تا نفوذ امریکا را در منطقه افزایش دهد و مقابله شما با این وضعیت مورد تأیید سوریه است.»[۵۸] همچنین در دیدار وزیر امور خارجه ایران با عبدالحلیم خدام معاون اول رئیسجمهور سوریه، درباره روابط دوجانبه، مسائل سیاسی منطقه، جنگ عراق و ایران، تلاش قدرتهای جهانی برای بین‏المللیکردن جنگ و نیز مسئله فلسطین، بحث و تبادلنظر شد.[۵۹] علیاکبر ولایتی علاوهبر دیدارهای مذکور امروز با ژنرال مصطفی طلاس وزیر دفاع سوریه نیز ملاقات کرد. در این دیدار بر همبستگی ایران و سوریه درمورد مسائل مختلف تأکید شد و وزیر دفاع سوریه ابراز امیدواری کرد با پیروزی ایران در جنگ «هیچ مانعی بر سر تماس مستقیم دو ارتش ایران و سوریه در مبارزه علیه رژیم اشغالگر قدس وجود نداشته باشد.»[۶۰] در ادامه برنامه‏های سفر وزیر امور خارجه ایران به سوریه، شیخ محمد مهدی شمس‏الدین نایبرئیس مجلس اعلای شیعیان لبنان، با حضور در محل سفارت ایران در دمشق، با وی دیدار و درخصوص تحولات اخیر و روند حرکت اسلامی لبنان و ضربات واردآمده به نیروهای صهیونیستی در جنوب این کشور، بحث و گفتوگو کرد.[۶۱]

گزارش- 14

14. هفتادمین اجلاس وزیران ١٣ کشور عضو اوپک که از روز گذشته در وین پایتخت اتریش شروع شده بود امروز با تثبیت سقف تولید و قیمت نفت این سازمان به کار خود پایان داد. پس از این نشست وزیر نفت ایران در دو مصاحبه مطبوعاتی، مواضع ایران را درباره تصمیمات این اجلاس و مسئله دبیرکلی اوپک تشریح کرد. کمال حسن مقهور وزیر نفت لیبی و رئیس نشست اوپک که دیروز برای یک دوره ششماهه دیگر به ریاست دبیرخانه اوپک انتخاب شد،[۶۲] گفت: باوجود پیشنهاد بعضی کشورها برای افزایش قیمت نفت، درنهایت اجلاس تصمیم به تثبیت قیمت نفت در سطح کنونی گرفت. به گفته وی، نشست عادی آینده اوپک نیز ١٩ دسامبر سال جاری (٢٨ آذر ١٣٦٣) در ژنو برگزار خواهد شد. در پایان این اجلاس، قیمت نفت ٢٩ دلار و سقف تولید اوپک ٥/١٧میلیون بشکه در روز تعیین و قرار شد سهمیه تولید کشور نیجریه از ماه آینده، ١٠٠ تا ١٥٠ هزار بشکه در روز افزایش یابد. انتخاب دبیرکل اوپک نیز به اجلاس بعدی وزیران کشورهای عضو این سازمان موکول شد.[۶۳] در پایان اجلاس وزیران کشورهای عضو اوپک، محمد غرضی وزیر نفت ایران در یک مصاحبه مطبوعاتی و رادیو تلویزیونی، لزوم بازگشت به قیمت ٣٤ دلار در هر بشکه را هدف اصلی ایران در این مذاکرات خواند و افزود: با اقدامات برخی اعضا، قیمت نفت همچنان ٢٩ دلار در هر بشکه باقی ماند. به گفته غرضی عربستان سعودی که «نباید بیشتر از ٥ میلیون بشکه تولید کند هماکنون به میزان ٧ میلیون بهصورت بلوکه در روی آب‏های دریا نگه داشته است.» وی همچنین با اشاره به سهمیه کنونی ایران به میزان ٤/٢ میلیون بشکه گفت: ایران خواستار افزایش سهمیه خود در اولین فرصت است و عربستان هم باید وظیفه خود را در قبال پایین نگهداشتن میزان سهمیه‏اش انجام دهد. وزیر نفت ایران درمورد دبیرکلی اوپک هم اظهار کرد: «این سمت بهعنوان یک پرستیژ مطرح است و ما در کنفرانس اعلام کردیم که اجازه نخواهیم داد دیگران با بعضی فشارهای سیاسی بخواهند این حق را از ایران که بعد از ٢٣ سال نوبت آن است سلب کنند.»[۶۴] همچنین وزیر نفت ایران پس از پایان نشست اوپک، با حضور در جمع خبرنگاران ایرانی اعزامی به وین، توضیحاتی را درباره نتایج این اجلاس بیان کرد. وی مشکلات کشور نیجریه، و احتمال واردآمدن ضربات سنگین به اوپک درصورت خروج نیجریه از این سازمان را ازجمله دلایل موافقت شرکتکنندگان در اجلاس با افزایش سهمیه تولید این کشور برشمرد. به گفته غرضی تولید کنونی اوپک ازنظر ایران سقف مطمئنی است و قیمت نفت باید افزایش یابد. وی همچنین درباره انتخاب دبیرکل اوپک گفت: «چون جهت تعیین این مقام باید تمامی ١٣ کشور دراینرابطه رأی بدهند و باتوجهبه جنگ موجود میان ایران و عراق و مخالفت بعضی کشورها با دبیرکلی ایران، این مسئله در کنفرانس معوق گذاشته و قرار شد ریاست دبیرخانه اوپک را فعلاً رئیس کنفرانس بهعنوان ناظر تا شش ماه آینده به عهده گیرد.»[۶۵]

گزارش- 15

15. همزمان با فروش مجدد نفت ایران به ژاپن که پس از یک وقفه کوتاه‏مدت انجام میگیرد، برخی گزارشها از توافق دو کشور درمورد ازسرگیری پروژه مشترک پتروشیمی بندر امام خمینی حکایت دارد. روزنامه اقتصادی نیهون کیزائی (چاپ توکیو) نوشت: شرکت‏های نفتی ژاپن خرید و بارگیری نفت ایران در جزیره خارک را با دریافت حدود ٣ دلار تخفیف در هر بشکه دوباره آغاز کرده‏اند. براساس این گزارش، دو نفتکش حامل ٨/١ و ٧/١ میلیون بشکه نفت خریداریشده از ایران متعلق به شرکت‏های ژاپنی ماروون و شل، پس از بارگیری در خارک عازم ژاپن هستند و یک شرکت دیگر نیز درحال تحویل گرفتن ٧/١ میلیون بشکه نفت در این پایانه است. این خریدها بر پایه "سیف" که در آن فروشنده پرداخت حق بیمه و هزینه حمل را برعهده می‏گیرد، انجام شده است. به نوشته روزنامه نیهون کیزائی، درحالی‏که ایران برای شرکت‏های نفتی ژاپن ٥/٢ دلار تخفیف در هر بشکه درنظر گرفته است، ولی این شرکت‏ها خواستار بیش از ٣ دلار تخفیف هستند. گفتنی است هم‏اکنون ایران با تأمین ١٠ درصد از نفت وارداتی ژاپن، چهارمین تأمین‏کننده نفت این کشور پس از عربستان سعودی، امارات و اندونزی است.[۶۶] درهمینحال، روزنامه امریکایی وال استریت ژورنال نیز در گزارشی به بررسی مسئله افزایش واردات نفتی ژاپن از ایران پرداخت. به نوشته این روزنامه، ایران با تداوم فروش نفت، ارز موردنیاز برای خرید اسلحه در جنگ با عراق را تأمین می‏کند و باوجود حملات عراق به پایانه نفتی خارک و نفتکش‏ها در خلیجفارس، صادرات نفت ایران همچنان به‏طور عادی جریان دارد. این روزنامه پس از اشاره به توقف صادرات نفت ایران به ژاپن در ماه گذشته و بهدنبال حملات عراق به نفتکش‏ها، درباره ازسرگیری فروش نفت، به نقل از مقامات ژاپنی نوشته است: «روز ١٨ ژوئن [٢٨ خرداد]، معاون وزیر نفت ایران نمایندگان شرکت‏های ژاپنی و مقامات سفارت ژاپن را در تهران فراخواند و هشدار داد اگر ژاپن خرید نفت را از ایران افزایش ندهد، ایران نیز واردات ماشین‏آلات، فولاد و وسایط نقلیه و فراورده‏های شیمیایی را از ژاپن کاهش می‏دهد.» به گزارش وال استریت ژورنال، ژاپنی‏ها هم‏اینک نفت ایران را حدود ١٠ درصد کمتر از قیمت‏های قبلی و به بهای بشکه‏ای ٢٥ تا ٢٦ دلار خریداری می‏کنند.[۶۷] براساس این گزارش، واردات نفت ژاپن اخیراً بالغبر حدود یکچهارم از ٥/١میلیون بشکه نفتی است که ایران روزانه می‏فروشد، علاهبراین، تعدادی از شرکت‏های نفتی اروپایی بهخصوص در آلمان‏غربی نیز خرید نفت از ایران را افزایش داده‏اند.[۶۸] این درحالیاست که نشریه لویدز لیست اعلام کرد کویت بهتازگی با اصرار از ژاپن خواسته است خرید نفت خام از ایران را متوقف کند.[۶۹] درعینحال دیروز، رادیو کلن به نقل از محافل نزدیک به گروه میتسوئی توکیو که نماینده ژاپن در قرارداد پروژه مشترک پتروشیمی بندر امام خمینی در خلیجفارس است، گزارش داد: ایران و ژاپن برای ازسرگیری کار این پروژه به توافق رسیده‏اند. کارهای ساختمانی این پروژه سه میلیارد دلاری که حدود ٨٥ درصد آن به اتمام رسیده، پس از شروع جنگ ایران و عراق متوقف شده است. هواپیماهای عراقی بارها این تأسیسات را بمباران کرده‏اند و براساس برخی اظهارات در توکیو، هم‏اینک خطر کار بر روی این پروژه کاهش یافته است.[۷۰]

گزارش- 16

16. تمایل و تلاش‏های عراق برای بهبود روابطش با امریکا که از زمان جنگ ١٩٦٧ اعراب و اسرائیل قطع شده است، موضوع مقاله تحلیلی یک روزنامه امریکایی است. روزنامه امریکایی کریستین ساینس مانیتور با بیان اینکه عراق ١٧ سال پس از قطع مناسبات رسمی با ایالات متحده، خواستار بهبود روابط خود با امریکاست، آغاز فعالیت‏های عادی‏سازی روابط دو طرف را از حدود یک سال قبل از آغاز جنگ ایران و عراق ذکر کرده است. این روزنامه با اشاره به ملاقات‏هایی که از بهار سال ١٩٨٣ در این رابطه انجام شده، مهم‏‏ترین آنها را دیدار وزیران امور خارجه دو کشور در پاییز سال گذشته برشمرده است.[۷۱] به نوشته این روزنامه «ابراز تمایل مکرر عراق به کمک امریکا در ساختن لوله استراتژیک نفتی‏اش [از مسیر اردن] ... [و] موافقت مشترک مقامات عراقی [طه] یاسین [رمضان]، [طارق] عزیز و احمد تقی مبنیبر پذیرفتن گروه اعزامی سنای امریکا******** در طی چند روز گذشته» نشان‏دهنده تمایل عراق به بهبود روابطش با امریکا است. کریستین ساینس مانیتور اشتراک منافع عراق و امریکا درزمینه کاهش نفوذ شوروی در عراق، و نقش تاریخی عراق در میان اعراب را عامل اصلی تلاش دو طرف برای بهبود روابط با یکدیگر دانسته و درباره خواسته‏های عراق از امریکا نوشته است: «عراق از امریکا می‏خواهد که با استفاده از نفوذش مانع فروش تسلیحات به ایران گردد و درزمینه سیاسی با بهره‏برداری از نفوذ امریکا بر روی اسرائیل خواستار است تا مانع از حمله این کشور بر خط لوله نفتی در دست ساختمانش [در اردن] گردد.» این روزنامه استقبال مفصل از هیئت اعزامی سنای امریکا در بغداد را نشاندهنده اهمیت بهبود روابط دوجانبه برای عراق و امریکا خوانده و افزوده است: «اعضای کمیته روابط خارجی سنا که به عراق رفته‏اند از نفوذ بسیاری برخوردارند.» به نوشته این روزنامه، یک دیپلمات عالیرتبه در بغداد با اشاره به فرازونشیب‏های موجود در روابط دو کشور، انتقاد امریکا از عراق برای بهکارگیری سلاح‏های شیمیایی را از فرازهای این روابط ولی با آثار کوتاهمدت برشمرده است. کریستین ساینس مانیتور در تحلیل خود اعطای وام بانک صادرات - واردات ایالات متحده به عراق و حضور شرکت‏های امریکایی در نمایشگاه بازرگانی عراق را از دیگر نشانه‏های بهبود روابط اقتصادی دو کشور دانسته است.[۷۲] براساس این گزارش، بانک صادرات - واردات امریکا موافقت کرده است ٨٥ درصد از سرمایه لازم برای ایجاد خط لوله نفت عراق به بندر عقبه اردن با ظرفیت یک میلیون بشکه در روز را تأمین کند.[۷۳]

گزارش- 17

17. رئیس‏جمهور عراق در جمع نمایندگان رسانه‏های گروهی، احزاب و سازمان‏های مردمی مصر، بار دیگر ادعاهای همیشگی خود مبنیبر متجاوزبودن ایران و صلح‏طلبی عراق را تکرار کرد. صدام حسین در این دیدار ضمن ابراز خرسندی از گسترش روابط عراق و مصر در زمینه‏های مختلف، نظام جمهوری اسلامی ایران را متهم کرد که از همان بدو تأسیس با نقض آشکار قرارداد ١٩٧٥ الجزایر و امریکایی خواندن آن، درصدد دخالت در امور داخلی عراق برآمده است.[۷۴] وی همچنین با ادعای اینکه مذهب تشیع ایران با مذهب شیعیان عراق متفاوت است، افزود: زمامداران جمهوری اسلامی تصور می‏کردند می‏توانند با "فریب شیعیان عراق" آنان را رودرروی رژیم بعثی قرار دهند. به گزارش رادیو بغداد، رئیسجمهور عراق در ادامه با تکرار ادعاهای دائمی خود درباره تلاش ایران برای سوء‏قصد به مقامات بلندپایه عراقی و گلوله‏باران شهرها و روستاهای مرزی عراق قبل از روز ٢٢ سپتامبر ١٩٨٠ (٣١ شهریور ١٣٥٩)، ایران را آغازگر جنگ معرفی کرد و بار دیگر مدعی شد عراق برای پذیرش آتش‏بس و برقراری صلح آماده است.[۷۵]

گزارش- 18

18. درحالیکه حدود هشت ماه از قطع روابط دیپلماتیک ایران و لبنان میگذرد، برخی رسانه‏ها از تصمیمگیری درمورد برقراری مجدد روابط با ایران در کابینه لبنان خبر می‏دهند. دولت لبنان که از روز دوم آذر ١٣٦٢، با ادعای دخالت ایران در انفجار مقر تفنگداران امریکایی و نیروهای فرانسوی در بیروت******** روابط دیپلماتیک خود با ایران را قطع کرده است، امروز در جلسهای با حضور امین جمیل رئیس‏جمهور، رشید کرامی نخست‏وزیر و نبیه بری رئیس جنبش امل و وزیر مشاور در امور جنوب این کشور،[۷۶] به بررسی و تجدیدنظر در تصمیم قبلی خود پرداخت.[۷۷] بهدنبال برگزاری این نشست، رادیو اسرائیل از تصمیم لبنان برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک با ایران خبر داد.[۷۸] این رادیو با ذکر اینکه رشید کرامی مطرحشدن مسئله برقراری مجدد روابط سیاسی با ایران در جلسه امروز کابینه لبنان را رد کرده است، به نقل از وی گفت: «اقدامات مربوط به این موضوع به‏عهده وزارت خارجه دو کشور است.»[۷۹]

گزارش- 19

19. فرانسوا میتران رئیس‏جمهور فرانسه، پس از دیدار با شاه حسین پادشاه اردن و حسنی مبارک رئیسجمهور مصر و بررسی مسائل منطقه غرب آسیا، امروز به سفر خود پایان داد و به پاریس بازگشت.[۸۰] کمال حسن علی کفیل نخست‏وزیر مصر، اعلام کرد میتران و مبارک درمورد بحران غرب آسیا و همچنین جنگ ایران و عراق بحث و گفتوگو کردند.[۸۱] درعینحال روزنامه لیبراسیون درزمینه دیدار فرانسوا میتران با پادشاه اردن نوشت: «رئیسجمهور فرانسه دررابطهبا جنگ ایران و عراق با احتیاط بسیار برخورد کرده است. این احتیاط بهخصوص دررابطهبا همبستگی همهجانبه شاه حسین با عراق مشهود و محسوس می‏باشد. ... شاه حسین که مدت بیست دقیقه درمورد توسعه جنگ ایران و عراق گفتوگو کرده بیشتر نگران آن است که پاریس حمایت خود را از بغداد تقلیل داده و به علائم حسننیت که هماکنون ازسوی ایران به برخی از کشورها ازجمله فرانسه نشان داده می‏شود، اهمیت زیادی بدهد.»[۸۲]

گزارش- 20

20. ساختمان سفارت لیبی در بیروت امروز بهدست چند فرد مسلح، با دینامیت منفجر شد. براساس گزارش‏های رسیده، این انفجار خسارات سنگینی به ساختمان سفارت وارد کرده، اما هیچ‏گونه تلفات جانی دربرنداشته است. خبرگزاری فرانسه در گزارشی اعلام کرد: بریگاد امام موسی صدر با صدور اطلاعیهای مسئولیت این انفجار را برعهده گرفت. همچنین به گزارش خبرگزاری رویتر، این اقدام همزمان با انتشار اخبار مربوط به سفر عبدالسلام التریکی وزیر امور خارجه لیبی، به بیروت انجام شده است.[۸۳] ضمیمه گزارش ١: توضیحاتی درباره توافق غیرمستقیم ایران و عراق مبنیبر قطع حملات به مناطق مسکونی در روز پانزدهم خرداد ١٣٦٣، همزمان با برگزاری مراسم بزرگداشت این روز در بانه، هواپیماهای ارتش عراق، ٤ نقطه از این شهر را بمباران کردند که براثر آن بیش از ٤٠٠ تن از مردم بانه شهید یا مجروح شدند. بهدنبال این حمله، آیت‏الله خامنه‏ای رئیس شورایعالی دفاع، در پیامی و ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز باصدور اطلاعیه‏ای اعلام کردند جمهوری اسلامی ایران انتقام این حمله ناجوانمردانه را خواهد گرفت.[۸۴] روز بعد توپخانه ارتش ایران با اعلام قبلی، به مدت ١٠ ساعت شهرهای بصره، خانقین، مندلی و زرباطیه عراق را زیر آتش سنگین قرار داد. در همین روز، شهرهای دزفول، دهلران، مسجد سلیمان و نهاوند هدف حملات هوایی و موشکی عراق قرار گرفت و حدود ١٨ نفر شهید و ٧٠ نفر زخمی شدند. روز ١٧ خرداد، کمیته بین‏المللی صلیبسرخ، با انتشار بیانیه‏ای بمباران بانه را بهعنوان یک عمل جنایتکارانه محکوم کرد.[۸۵] با ادامه و تشدید حملات هوایی و توپخانه‏ای دو کشور به مناطق مسکونی یکدیگر، خاویر پرز دکوئیار دبیرکل سازمان ملل متحد،[۸۶] در نامه‏ای به رؤسای جمهور ایران و عراق، از دو کشور خواست حملات نظامی به مناطق مسکونی یکدیگر را از ساعت ٣:٣٠ روز ٢٢ خرداد (یک بامداد به وقت گرینویچ) متوقف کنند. درپی این درخواست رؤسای جمهور ایران و عراق، با ارسال نامه‏هایی به دبیرکل سازمان ملل، موافقت خود را با این پیشنهاد اعلام کردند.[۸۷] باوجوداین و درحالیکه حدود یک ماه از این توافق می‏گذرد، اما در این مدت عراق با نقض تعهد خود، بارها به مناطق مسکونی مرزی ایران حمله کرده و تلفات و خساراتی را به مردم این مناطق وارد آورده است. ضمیمه گزارش ٤: کلیاتی درخصوص اجرای عملیات قائم(عج) در منطقه سارال بعد از پاکسازی مناطق تحت کنترل گروه‏های مسلح ضدانقلاب در غرب و شمال‏غرب کشور، حزب دمکرات و سازمان کومه‏له، مقرهای خود را به روستاهای دورافتاده منطقه سارال و خورخوره بین شهرهای دیواندره، سنندج و مریوان منتقل کردند. ازاینرو، قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) بهمنظور پاکسازی برای آزادسازی این منطقه، عملیات قائم(عج) را طراحی و در ٢٧ اردیبهشت ١٣٦٣ آن را اجرا کرد؛ در این عملیات بزرگ ١٢٠٠ کیلومترمربع از مناطق آلوده و ٧٠ روستای منطقه پاک‏سازی شد و ٧٥ نفر از نیروهای شورشی کشته، ٥٥ نفر مجروح و ١٤٠ نفر تسلیم شدند. همچنین ١٤٠ قبضه سلاح نیمهسنگین، ١٠٠ قبضه سلاح سبک و ٣٠ دستگاه انواع بی‏سیم به غنیمت نیروهای خودی درآمد.[۸۸] ضمیمه گزارش ٨: ماجرای حمله به نفتکش انگلیسی بریتیش رینون در خلیجفارس بعدازظهر روز ١٩ تیر ١٣٦٣، نفتکش انگلیسی بریتیش رینون متعلق به شرکت بریتیش پترولیوم، که برای کمک به کشتی سوئیسی آسیب‏دیده نیبورن عازم مرکز خلیج‏فارس بود،[۸۹] در ١٥٠ کیلومتری شرق بحرین، هدف دو موشک یک هواپیمای جنگی قرار گرفت و خسارات اندکی به آن وارد شد. رادیو بیبیسی که در گزارش خود عامل حمله را یک هواپیمای ایرانی معرفی کرده بود، به نقل از ناخدای نفتکش مذکور گزارش داد: ابتدا یک هواپیمای اکتشافی به کشتی نزدیک شد و پانزده دقیقه بعد یک هواپیمای جنگی به آن حمله کرد.[۹۰]

________________________________________

  • ضمیمه دارد؛ توضیحاتی درباره توافق غیرمستقیم ایران و عراق مبنیبر قطع حملات به مناطق مسکونی.
    • ضمیمه دارد؛ کلیاتی درخصوص اجرای عملیات قائم(عج) در منطقه سارال.
      • ضمیمه دارد؛ ماجرای حمله به نفتکش انگلیسی بریتیش رینون در خلیجفارس.
        • با ادامه حملات ارتش عراق به کشتی‏های حامل کالاهای ایران و نفتکش‏های حامل نفت این کشور در خلیجفارس و افزایش دامنه این حملات پس از عملیات خیبر (سوم اسفند ١٣٦٢)، ایران نیز برای مقابلهبهمثل اولین حمله خود را علیه یک نفتکش انجام داد و به این ترتیب، اصطلاح جنگ نفتکش‏ها یا جنگ کشتی‏ها وارد ادبیات جنگ ایران و عراق شد. [هادی نخعی و حمیدرضا فراهانی، روزشمار جنگ ایران و عراق؛ کتاب سیوهفتم: توسعه روابط با قدرت‏های آسیایی، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، ١٣٨٣، ص٢٧]
          • دو روز بعد (٢٢/٤/١٣٦٣) خبرگزاری کویت از لندن گزارش داد که وزارت حملونقل انگلستان در نامه‏ای به شورای عمومی کشتیرانی این کشور، جنگ ایران و عراق را تهدیدی برای کشتیرانی در خلیجفارس برشمرده و به شرکت‏های کشتیرانی آن کشور توصیه کرده است قبل از اعزام کشتی‏های خود به این منطقه، ضمن کسب اطلاع از آخرین وضعیت خلیجفارس، خدمه خود را از خطرهای موجود آگاه سازند. [خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٦، ٢٣/٤/١٣٦٣، صص ٣ و ٤، لندن - خبرگزاری کویت، ٢٢/٤/١٣٦٣]
            • کمیته عراق مرکب از آقایان سیدمحمد خاتمی، محمدعلی نجفآبادی و صباح زنگنه، امور مربوط به تحولات داخلی عراق را پیگیری می‏کردند. [اکبر هاشمی رفسنجانی، به‏سوی سرنوشت، (کارنامه و خاطرات سال ١٣٦٣)، به اهتمام محسن هاشمی، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، صص ١٣٦ و ١٣٧]
              • وزیر امور خارجه ایران روز گذشته بههمراه جلال‏الدین فارسی عضو کمیسیون خارجی مجلس شورای اسلامی، خوانساری سفیر ایران در لیبی و گروهی از مقامات وزارت امور خارجه وارد دمشق پایتخت سوریه شد و سپس با فاروق ‏الشرع وزیر امور خارجه این کشور، دیدار و گفتوگو کرد. ولایتی قبل از ترک تهران در گفتوگویی هدف این سفر را نزدیک‏تر کردن دیدگاههای دو کشور درباره مسائل منطقه‏ای و نیز جنگ ایران و عراق ذکر کرد. [روزنامه کیهان، ٢٠/٤/١٣٦٣، ص٣]
                • اخیراً یک هیئت از کمیته روابط خارجی سنای امریکا به چند کشور عربی منطقه ازجمله عراق سفر کرده است؛ اعضای این هیئت در بغداد با طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق، دیدار و گفتوگو کردند؛ به نوشته روزنامه جمهوری اسلامی، در این دیدار درباره افزایش کمک‏های امریکا به عراق در جنگ با ایران و همچنین تعهد رژیم صهیونیستی به حراست از خط لوله نفتی عراق به بندر عقبه اردن گفتوگو شده است. [روزنامه جمهوری اسلامی، ١٩/٤/١٣٦٣، ص٣].
                • دراینباره رجوع شود به: علیرضا لطفاللهزادگان و ایرج همتی روزشمار جنگ ایران و عراق؛ کتاب بیستوهشتم: نخستین عملیات بزرگ در شمالغرب، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، ١٣٩٦، صص ٢٧٥ - ٢٧٣ و ٨٤٥.

مهندس محمد غرضی وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران


منابع و مآخذ روزشمار 1363/04/20

  1. سند شماره ٢٩٥٦٩٥ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلفن‌گرام فرمانداری آبادان به اداره کل امور سیاسی و انتظامی خوزستان، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  2. سند شماره ٢٩٥٦٧٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از رکن٣ هنگ ژاندارمری آبادان به رکن٣ فرماندهی ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران، ٢٢/٤/١٣٦٣.
  3. سند شماره ٢٩٩٩٠٧ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  4. سند شماره ٢٩٩٩٢٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای عملیاتی رکن٣ قرارگاه عملیاتی نجف به رکن٣ فرماندهی قرارگاه عملیاتی خاتم‏الانبیا(ص)، شماره ٦١، ٢١/٤/١٣٦٣.
  5. روزنامه جمهوری اسلامی، ٢٣/٤/١٣٦٣، ص٢.
  6. روزنامه اطلاعات، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٢.
  7. همان.
  8. سند شماره ٣٠٢٤٤٥ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از رکن٣ ناحیه ژاندارمری کردستان به استانداری کردستان، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  9. سند شماره ٣٨٢٩٦٩ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای اطلاعاتی رکن٢ قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، شماره ٥٧، ٢٢/٤/١٣٦٣، ص٣.
  10. سند شماره ٣٨٣٠٠٧ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلفن‌گرام اطلاعات سپاه ناحیه کردستان به اطلاعات سپاه منطقه١١، ٢٥/٤/١٣٦٣.
  11. سند شماره ٩٥٧٠٥ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات فرماندهی سپاه منطقه٧ به اطلاعات فرماندهی کل سپاه، ٢١/٤/١٣٦٣.
  12. سند شماره ٢٧٣٣٨٠ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات فرماندهی سپاه منطقه٧ به اطلاعات فرماندهی کل سپاه، ٢١/٤/١٣٦٣.
  13. سند شماره ٢٧٢٦٨٩ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه ناحیه باختران به فرماندهی سپاه منطقه٧، ٢١/٤/١٣٦٣، ص١.
  14. همان.
  15. سند شماره ٢٧٣٣٩٦ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات فرماندهی سپاه منطقه٧ به اطلاعات فرماندهی کل سپاه، ٢٤/٤/١٣٦٣.
  16. سند شماره ٢٧٢٧٠١ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات فرماندهی سپاه منطقه٧ به اطلاعات فرماندهی کل سپاه، ٢٤/٤/١٣٦٣.
  17. سند شماره ٣٨٣٠٤٥ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای عملیاتی از رکن٣ قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب نیروی زمینی ارتش به فرماندهی نزاجا (مدیریت عملیات)، شماره ١١٤، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٣.
  18. همان.
  19. سند شماره ٣٠٢٤٤٤ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از رکن٣ ناحیه ژاندارمری کردستان به استانداری کردستان، ٢١/٤/١٣٦٣، ص١.
  20. سند شماره ٢٧٢٦٩٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات فرماندهی سپاه منطقه٧ به اطلاعات فرماندهی کل سپاه، ٢٤/٤/١٣٦٣.
  21. سند شماره ٩٥٧٤٤ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دفتر فرماندهی سپاه منطقه٧ به دفتر فرماندهی کل سپاه، ٢٤/٤/١٣٦٣.
  22. سند شماره ٣٨٢٩٦٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای اطلاعاتی رکن٢ قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، شماره ٥٨، ٢٤/٤/١٣٦٣، ص٢.
  23. سند شماره ٣٨٣٠٤٥ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص٢.
  24. سند شماره ٣١٤٦١٤ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی کردستان به استانداری کردستان، ٢٧/٤/١٣٦٣.
  25. سند شماره ٣٤٣٥٧٩ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش شهربانی کردستان به استانداری کردستان، ٢٧/٤/١٣٦٣.
  26. سند شماره ٢٧٣٢٨٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات فرماندهی سپاه منطقه٧ به اطلاعات فرماندهی کل سپاه، ٢٧/٤/١٣٦٣.
  27. سند شماره ٣٠٢٤٤٤ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص١.
  28. سند شماره ٣٨٣٠٧١ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه منطقه١١ به طرح و عملیات ستاد منطقه١١ سپاه، ٢٢/٤/١٣٦٣.
  29. سند شماره ٣١٧٥٠٣ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از بخشداری دیواندره به فرمانداری سنندج، ٢٧/٤/١٣٦٣.
  30. روزنامه اطلاعات، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٢.
  31. روزنامه جمهوری اسلامی، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٢.
  32. سند شماره ٣٨٢٩٦٩ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص٤.
  33. سند شماره ٣٠٢٤٤٤ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص ١ و ٢.
  34. سند شماره ٣٥٢٩٨٢ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه پیرانشهر به اطلاعات منطقه١١ سپاه، ٢١/٤/١٣٦٣.
  35. سند شماره ٣٨٣٠٤٥ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص٣.
  36. سند شماره ٢٤٣٥٩ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش هفتگی اطلاعاتی ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شماره ١٠٥، ٤/٥/١٣٦٣، ص٧.
  37. سند شماره ٢٧٢٦٩٠ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از معاونت اطلاعات عملیات فرماندهی سپاه منطقه٧ به معاونت اطلاعات عملیات فرماندهی کل سپاه، ٢١/٤/١٣٦٣.
  38. سند شماره ٢٤٣٥٩ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص٤.
  39. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، ٢١/٤/١٣٦٣، ص١٥، رادیو عمان، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  40. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٤، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٤، دمشق - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  41. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، ٢١/٤/١٣٦٣، ص١٢، رادیو بغداد، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  42. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٤، ٢١/٤/١٣٦٣، ص١٦، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  43. روزنامه کیهان، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٢٤.
  44. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٢، رادیو بی‌بی‌سی، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  45. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٤، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٣٤، رادیو امریکا، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  46. همان، ص٤٥، رادیو صوت الجماهیر، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  47. روزنامه کیهان، ٢٠/٤/١٣٦٣، ص٢٤.
  48. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٤، ٢١/٤/١٣٦٣، صص ١٩ و ٢٠، لندن - خبرگزاری کویت، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  49. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، ٢٠/٤/١٣٦٣، ص٣، رادیو بی‌بی‌سی، ١٩/٤/١٣٦٣.
  50. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٤، ٢١/٤/١٣٦٣، ص١٩، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  51. همان، صص ٤ و ٥، واشنگتن - خبرگزاری‏های یونایتدپرس و رویتر، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  52. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٥، رادیو مسکو، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  53. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٥، ٢٢/٤/١٣٦٣، صص ٥ و ٦، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٢١/٤/١٣٦٣.
  54. همان، ص١٥، کویت - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٢١/٤/١٣٦٣.
  55. روزنامه جمهوری اسلامی، ٢١/٤/١٣٦٣، ص١٢.
  56. اکبر هاشمی رفسنجانی، به‌سوی سرنوشت (کارنامه و خاطرات سال ١٣٦٣)، به ‌اهتمام محسن هاشمی، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ پنجم ١٣٨٦، صص ١٣٦ و ١٣٧.
  57. روزنامه کیهان، ٢٠/٤/١٣٦٣، ص٢.
  58. روزنامه کیهان، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٣.
  59. روزنامه جمهوری اسلامی، ٢١/٤/١٣٦٣، ص١٢.
  60. روزنامه کیهان، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٣.
  61. روزنامه اطلاعات، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٣.
  62. روزنامه کیهان، ٢٠/٤/١٣٦٣، ص٢.
  63. روزنامه جمهوری اسلامی، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٩.
  64. روزنامه کیهان، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٢٢.
  65. روزنامه اطلاعات، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٤.
  66. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٥، ٢٢/٤/١٣٦٣، صص ١٦ و ١٧، توکیو - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٢١/٤/١٣٦٣.
  67. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، ٢٣/٤/١٣٦٣، صص ١٣ و ١٤، رادیو امریکا، ٢١/٤/١٣٦٣.
  68. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٥، ٢٢/٤/١٣٦٣، ص١٦، واشنگتن - خبرگزاری کویت، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  69. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٤، ٢١/٤/١٣٦٣، ص١٩، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  70. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، ٢٠/٤/١٣٦٣، ص٧، رادیو کلن، ١٩/٤/١٣٦٣.
  71. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، ٢٣/٤/١٣٦٣، ص١٨، رادیو امریکا، ٢١/٤/١٣٦٣.
  72. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٦، ٢٣/٤/‏١٣٦٣، صص ١٠ و ١١، واشنگتن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٢١/٤/١٣٦٣.
  73. روزنامه کیهان، ٢٣/٤/١٣٦٣، ص٢٤.
  74. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٤، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٤٣، رادیو صوت ‏الجماهیر، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  75. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، ٢٣/٤/١٣٦٣، صص ٦ - ٣، رادیو بغداد، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  76. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٤، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٢٤، بیروت - خبرگزاری فرانسه، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  77. روزنامه کیهان، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٢٤.
  78. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٩، رادیو اسرائیل، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  79. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٤، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٤٥، رادیو اسرائیل، ٢٠/٤/١٣٦٢.
  80. روزنامه اطلاعات، ٢١/٤/١٣٦٣، ص١٦.
  81. روزنامه کیهان، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٢٤.
  82. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٤، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٢٧، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  83. روزنامه جمهوری اسلامی، ٢١/٤/١٣٦٣، ص٣.
  84. روزنامه جمهوری اسلامی، ١٦/٣/١٣٦٣، صص ١٤ و ١٦.
  85. روزنامه جمهوری اسلامی، ١٩/٣/١٣٦٣، ص٢.
  86. خاویر پرز دکوئیار، به سوی صلح، ترجمه حمیدرضا زاهدی، تهران: اطلاعات، ١٣٧٩، صص ٢٢٧ و ٢٢٨.
  87. مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل، جلد٣، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، ١٣٨٧، صص ١٥٥ - ١٥٠.
  88. رضا صادقی، کردستان در جنگ ضد شورش‏گری و دفاع مقدس (اطلس راهنما - شماره ٩)، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، ١٣٩٠، ص١٠٠.
  89. روزنامه کیهان، ٢٠/٤/١٣٦٣، ص٢٤.
  90. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، ٢٠/٤/١٣٦٣، ص٢، رادیو بی‌بی‌سی، ١٩/٤/١٣٦٣.