1363.05.11

روزشمار جنگ سال 1363 1363.05.11
نام‌های دیگر	یازده مرداد
تاریخ شمسی	1363.05.11
تاریخ میلادی	02 اوت 1984
تاریخ قمری	4 ذیقعده 1404

1359.05.11

1360.05.11

1361.05.11

1362.05.11

1364.05.11

1365.05.11

1366.05.11

گزارش- 1

1. چند مورد درگیری بدون تلفات و تسلیمشدن چند نفر از عناصر ضدانقلاب، مهم‏ترین وقايع امروز در مناطق کردنشین کشور بود. صبح امروز، نيروهاي تأمین‏ محور دره‏شهر - اشنویه با افراد مسلح ضدانقلاب درگیر شدند؛ با رسیدن نیروهای ضربت ژاندارمری و نبی‏اکرم(ص) اشنویه، عناصر ضدانقلاب فرار كردند. همچنین به گزارش ژاندارمری کردستان، درگیری پایگاه آسیاب از گردان مرزی مریوان با عناصر گروه‏های مسلح غیرقانونی که از آخرين ساعات شب گذشته آغاز شده بود، ساعت ٣ بامداد امروز، بدون تلفات نیروهای خودی خاتمه یافت. از سوي ديگر، در ادامه تسلیمشدن افراد وابسته به گروههاي ضدانقلاب، ٣ تن از چته ‏های حزب دمکرات خود را به سپاه ارومیه معرفي و امان‏نامه درخواست کردند. در سلماس نیز یکی از افراد این حزب با بههمراهداشتن اسلحه و مهمات، تسلیم سپاه این شهر شد. اين درحالي است كه در ادامه اقدامات گروه‏های مسلح غیرقانونی برای مقابله با پدیده تسلیمشدن روزافزون عناصر خود، امشب عوامل حزب دمکرات یکی از بستگان افراد تسلیم‏شده را در روستای داش‏بلاق تکاب، به شهادت رساندند.

گزارش- 2

2. در ادامه کمک‏های مردم مناطق مختلف کشور به جبهه‏های جنگ، امروز حجت‏الاسلام وافی نماینده مردم تفت در ديدار با آیت‏الله خامنه‏ای رئیس‏جمهور و رئیس شورایعالی دفاع، چکی به مبلغ ١٥ میلیون ریال اهدایی مردم این شهرستان را تقدیم وی كرد. امروز همچنین روزنامه کیهان، گزارش مفصلی را درباره هداياي نقدی و غيرنقدي مردم شهرها و روستاهای مختلف استان‏های اصفهان، چهارمحال و بختیاری، خراسان و شهرهای کنگاور، شهمیرزاد، سمنان، شاهرود و نيز كمكهاي ایرانیان مقیم امارات و گروهی از مسلمانان دیگر کشورهای عربی، منتشر کرد.

گزارش- 3

3. رئیسجمهور در دو دیدار جداگانه با اعضای حزب جمهوری اسلامی استان زنجان و نیز وزیر آموزشوپرورش و جمعی از مسئولان این وزارتخانه، ضمن سخنانی بر اهمیت حزب و تحزب و لزوم تجدیدنظر در آموزشوپرورش بهمنظور کاربردی‏ساختن آن تأکید کرد. آیت‏الله خامنه‏ای رئیس‏جمهور و دبیرکل حزب جمهوری اسلامی، در جمع اعضا و هواداران حزب جمهوری اسلامی استان زنجان، حزب را یکی از مسائل جدی کشور و حزب جمهوری اسلامی را یک ضرورت و پایه مستحکم برای نظام جمهوری اسلامی و از سوی دیگر، یک مسئله جدی برای دشمنان انقلاب و نظام خواند. وي پس از اشاره به شیوه‏های گوناگون دشمن برای مقابله با حزب جمهوری اسلامی؛ ازجمله ایجاد تشکیلات موازی و مبارزه با چهره‏های برجسته این حزب همانند شهید بهشتی، درمورد وضعیت کنونی حزب و تحزب گفت: «امروز مخالفت با حزب، مخالفت با تحزب است. امروز کسی که با حزب جمهوری مخالفت می‏کند، با اصل تشکل مخالفت می‏کند و این خود خطر بزرگی محسوب می‏شود و ما وظیفه خود می‏دانیم که دربرابر این دسیسه‏ها مقاومت کنیم.» دبیرکل حزب جمهوری اسلامی کارکردن برای خدا، صفا و صمیمیت و وحدت‏آفرینی را مهم‏ترین ملزومات این حزب برشمرده و درباره کار ویژه و اصلی آن گفت: «بزرگ‏ترین عملی که حزب [جمهوری اسلامی] می‏تواند بکند، هدایت افکارعمومی مردم است تا مردم با درک درست اسلام آشنا شوند. حزب باید در چنین خطی حرکت کند.» امروز همچنین وزیر و معاونان وزارت آموزشوپرورش و نیز رؤسای مناطق آموزشوپرورش کشور که براي شرکت در گردهمايي سالانه خود در تهران حضور دارند، با رئیسجمهور ديدار كردند. آیت‏الله خامنه‏ای ضمن سخنانی در اين ديدار، آموزشوپرورش و برنامه‏ریزی فرهنگی را ازجمله امور جدی و مهم و دارای تأثیرات بلندمدت برای کشور خواند و با اشاره به مسئولیت سنگین دستاندرکاران آموزشوپرورش، درمورد اهمیت تربیت اخلاقی و معنوی دانش‏آموزان گفت: «اگر نقش محوری تربیت معنوی و اخلاقی در مدارس ما به فراموشی سپرده شود یا مورد کماعتنایی قرار گیرد، آینده انقلاب خود را دچار تهدید جدی کرده‏ایم.» رئیس‏جمهور همچنین با يادآوري ضرورت «تجدیدنظر کلی در بنیان کیفیت درسی و رشته‏های تحصیلی مطابق با نیازهای نسل آینده»، برنامه‏ریزی صحیح برای تقویت رشته‏های فنیوحرفه‏ای را خواستار شد. آيتالله خامنهاي بر بهره‏گیری از مشارکت و سرمایه‏های مردمی درزمینه «پیادهکردن اصل آموزش همگانی» تأكيد و جایگاه مردم در نظام جمهوری اسلامی را این‏گونه تبیین کرد: «در هیچ جای دنیا هیچ کشوری را نمی‏توان پیدا کرد که مثل جمهوری اسلامی اینقدر اتکای آن به مردم وسیع باشد. ما درحقیقت با مردمیم و اگر مردم کمک نکنند، ما هم اصلاً نیستیم. به مردم باید احترام گذارد و به آنان شخصیت داد و از مشارکت آنان تحت‏نظر دولت حداکثر بهره‏برداری را به عمل آورد.»

گزارش- 4

4. امروز معاونان پارلمانی وزارتخانه‏ها و شماری از مسئولان آموزشوپرورش بهطور جداگانه با رئیس مجلس شورای اسلامی دیدار کردند. ضرورت تعامل بیشتر معاونتهای پارلمانی با مجلس برای حل مسائل کشور و انتقاد از روحیه مدرکگرایی از اصلیترین محورهای مطرحشده در این دیدار بود. حجت‏الاسلاموالمسلمين هاشمی رفسنجانی در جمع معاونان پارلمانی وزارتخانه‏ها، از آنان خواست وقت بیشتری را برای کارهای مجلس اختصاص دهند؛ وي با اشاره به رهنمودهای امام خمینی، مسکن، تورم و اراضی کشاورزی را ازجمله مسائل مهمی دانست که برای حل آنها «مجلس باید از اطلاعات تخصصی قوی وزارتخانه‏ها و اطلاعات آماری آنها استفاده کند.» رئیس مجلس شوراي اسلامي همچنین ضرورت ایجاد دبیرخانه معاونت‏های پارلمانی وزارتخانه‏های مختلف در مجلس را یادآور شد که علاوهبر ایفای نقش "دریچه‏ای مطمئن برای ارتباط منسجم‏تر با مجلس"، می‏تواند «وسیله‏ای برای تحقیق از وضع مردم باشد.» رئيس مجلس شوراي اسلامي همچنین در دیدار با رؤسای مناطق آموزشوپرورش سراسر کشور و عده‏ای از معاونان، مدیران و کارشناسان وزارت آموزشوپرورش، اصلاحات انجام‏شده درخصوص تغییر شیوه تعلیم و تربیت را ناکافی دانست و آموزشوپرورش را نهادی برشمرد که «باید بیشتر از ارگان‏های دیگر به رفع عیوب بپردازد.» وی همچنین با انتقاد از روحیه مدرک‏گرایی، آن را عاملی خواند که «تحصیل‏کرده‏های ما را از پرداختن به کارهای جسمی و فیزیکی بازداشته است.» حجتالاسلاموالمسلمين هاشمی رفسنجانی «صدمات وارده، فساد‏ها و عدم اطمینان به برنامه‏ریزی خارجی» و نیز هزینه بالا را معضلات استفاده از کارشناسان خارجی دانست و به دانش‏آموختگان داخلی توصیه کرد تا «از اینکه دست به بیل و آچار و اتومبیل و غیره بزنند عار نداشته باشند.» وی همچنین بر ایجاد دوره‏های کوتاه‏مدت، آموزش حرفه‏های مورد نیاز و گسترش مدارس و آموزشکده‏های فنی تأکید کرد.

گزارش- 5

5. به‏دنبال تقاضای رأی اعتماد نخست‏وزیر از مجلس و تصویب ماده ‏واحده‏ای مبنیبر مکلف‏شدن وی به اخذ رأی اعتماد برای کابینه در آغاز هر دوره مجلس، امروز نیز یک طرح سه‏فوریتی درخصوص کیفیت این امر به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید. درپي تصویب ماده ‏واحد‏ه‏ای درمورد الزام نخست‏وزیر به تقاضای رأی اعتماد در آغاز هر دوره مجلس* قرار بود امروز به‏منظور بررسی تقاضای رأی اعتماد، نخست‏وزیر در مجلس حضور يابد، اما حجتالاسلاموالمسلمين هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شوراي اسلامي در جلسه علنی مجلس، با اشاره به رویه فعلی در قانون مدنی مبنیبر اینکه «قوانين پانزده روز پس از انتشارشان لازمالاجراء مىشوند مگر اينكه مجلس در قانون شكل ديگرى را تعيين بکند»، اعلام کرد: بنا به تصمیم هیئترئیسه مجلس، بررسی تقاضای رأی اعتماد امروز انجام نمی‏شود و براي حل این مسئله ماده واحده‏ای در صحن علنی مجلس بررسی خواهد شد. در ادامه جلسه امروز مجلس، طرح سه‏فوریتی "اجراى قانون بررسى كيفيت تقاضاى رأى اعتماد به نخستوزير" مطرح شد و پس از سخنان نمایندگان موافق و مخالف، بدین صورت به تصویب رسيد: «ماده واحده قانون بررسى كيفيت تقاضاى رأى اعتماد نخستوزير و اين قانون که ماده واحده است پس از امضاى رئيسجمهور و ابلاغ به دولت بلافاصله قابلاجرا است.»

گزارش- 6

6. معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران امروز با رئیسجمهور و وزیر امور اقتصادی پاکستان دیدار و درمورد مباحثی نظیر روابط دوجانبه، تحولات منطقه، مسئله جنگ عراق و ایران و... با وی گفتگو کرد. حسین شیخ‏الاسلام معاون سیاسی وزارت امور خارجه، که در رأس یک هیئت سیاسی - اقتصادی در پاکستان به سر می‏برد، امروز در دیدار با ضیاءالحق رئیسجمهور این کشور، ضمن تسلیم پیام کتبی آیت‏الله خامنه‏ای به وی، دیدگاه‏های ایران درخصوص گسترش روابط دوجانبه، تحولات منطقه‏ای و جنگ تحمیلی را تشریح کرد و گفت: «صدام برای جلوگیری از سقوط حتمی خود سعی نمود که ابعاد جنگ را گسترش دهد و بر جهات غیرانسانی آن، استفاده از سلاح‏های شیمیایی و بمباران مناطق نفتی را بیفزاید.» رئیسجمهور پاکستان نیز با اشاره به آمادگی این کشور برای گسترش هرچه بیشتر روابط با ایران، پشتیبانی پاکستان از تصمیم ایران برای طرح مسئله اخراج رژیم صهیونیستی از سازمان ملل در اجلاس آتی مجمع عمومی این سازمان را اعلام کرد. ضياءالحق درمورد موضع پاکستان در قبال کاربرد تسلیحات شیمیایی در جنگ ایران و عراق اظهار كرد: «ما هم ازنظر اسلامی و هم ازنظر قوانین اخلاقی جنگ، استفاده از سلاح‏های شیمیایی را محکوم می‏کنیم و نظر پاکستان دراینمورد کاملاً روشن است.» در بخش دیگری از این دیدار، فرستاده جمهوری اسلامی با اشاره به موضع برتر و تسلط ایران بر جبهه‏ها، اعلام کرد که «راههای دیگری که منجر به نتیجه دلخواه ما؛ یعنی رفتن صدام شده و خونریزی نیز کمتر گردد، در اولویت خواهد بود.» رئیسجمهور پاکستان نیز با اظهار تمایل به خاتمه جنگ ایران و عراق و ابراز خرسندی از تحرکات اخیر دراینزمینه، به ملاقات اخیر خود با فهد پادشاه عربستان، اشاره کرد و افزود در آن دیدار فهد از بی‏میلی کشورش به تخریب روابط با ایران خبر داد. به گفته ضیاء‏الحق، پادشاه عربستان همچنین مدعی شده است این کشور هیچ‏گونه کمک نظامی و تدارکاتی در اختیار عراق قرار نمی‏دهد و فقط گاهی اوقات درصورت درخواست صدام، از عراق حمایت مالی می‏کند؛ به گفته فهد ایران هرگز از عربستان درخواست کمک نکرده است. درهمينحال، پس از اعلام بی‏اعتمادی ایران به کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی در دیدارهای هیئت ایرانی با مقامات پاکستانی، رئیسجمهور و وزیر امور خارجه پاکستان اعلام کردند که این کمیته قصد دارد به‏گونه‏ای دیگر با این مسئله برخورد كند؛ گفتني است پاكستان یکی از اعضای کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی است. همچنین در دیدار شیخ‏الاسلام با غلام اسحاقخان وزیر امور اقتصادی و دارایی پاکستان، گسترش مبادلات بازرگانی، همکاری‏های صنعتی و قرارداد جدید فروش نفت به پاکستان بررسی شد. در اين ديدار غلام اسحاقخان درمورد رأی پاکستان به قطعنامه اخیر شورای امنیت راجع به مسئله کشتیرانی در خلیج‏فارس،** خاطرنشان كرد کشور متبوع وی طرفدار کشتیرانی آزاد است. وي پیش‏نویس اولیه قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل را بسیار شدید خواند و افزود: پاكستان کوشید تا آن قطعنامه بهصورت فعلی صادر شود. براساس اعلام مسئولان اقتصادی پاکستان، ایران شریک اول تجارت خارجی پاکستان است، ولی درعینحال صادرات (غیرنفتی) ایران به این کشور صفر است، ازاينرو، هیئت ایرانی در دیدارهای خود با مقامات پاکستانی، افزایش صادرات غیرنفتی به این کشور را خواستار شد. از سوی دیگر، مقامات پاکستانی طرح تمدید قرارداد خرید ١٠ هزار بشکه نفت و خرید ١٠ هزار بشکه نفت اضافی دیگر را مطرح کردند. تشکیل کمیسیون مشترک وزیران اقتصاد دو کشور، سفر وزیر امور خارجه پاکستان به ایران در شهریورماه، نزدیکی ایران به چین به توصیه رئیسجمهور پاکستان و مسئله اخراج رژيم صهيونيستي از سازمان ملل از دیگر مباحث مطرحشده در دیدارهای مذکور بود. معاون سیاسی وزارت امور خارجه پس از پایان دیدارهایش با مقامات پاکستان، در یک نشست مطبوعاتی، ضمن اعلام حمایت رئیسجمهور پاکستان از اقدام ایران برای اخراج رژیم صهیونیستی از سازمان ملل، «جنایات صدام و استفاده رژیم بعثی از سلاح‏های شیمیایی و ایجاد تشنج در خلیجفارس و نیز مسائل دوجانبه و بین‏المللی» را از دیگر مفاد مذاکرات خود در این کشور ذكر كرد. حسین شیخ‏الاسلام همچنین کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی را بهدلیل سکوت دربرابر جنایات صدام فاقد صلاحیت خواند. وی ضمن اعلام آمادگی ایران برای فروش نفت بیشتر به پاکستان، از سفر قائممقام وزارت نفت پاکستان به ایران خبر داد. معاون سیاسی وزارت امور خارجه همچنین درباره موضع پاکستان در قبال جنگ ایران و عراق گفت: «موضع پاکستان درباره جنگ باید حمایت از حق باشد و حق با ایران است و چون صدام جنگ را شروع کرده و با اعمال ضدانسانی خود برخلاف ضوابط بین‏المللی عمل کرده است، جهان باید از حق پشتیبانی کند.» در بازتاب سفر معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران به پاکستان، رادیو امریکا امروز از اسلام‏آباد گزارش داد: حسین شیخ‏الاسلام پس از تسلیم نامه‏ محرمانه مقامات تهران به ضیاء‏الحق (نامه رئیسجمهور ایران به رئیسجمهور پاکستان) در گفتوگو با خبرنگاران ضمن اعلام آمادگی ایران برای پذیرش یک راه‏حل غیرنظامی برای پایاندادن به جنگ با عراق، بار دیگر بر موضع ایران مبنیبر کناررفتن صدام حسین از قدرت در عراق تأکید کرده است. اين رادیو سخنان شیخ‏الاسلام را مؤيد لحن ملایم‏تر اخیر ایران در قبال پایاندادن به جنگ تعبیر كرده و به نقل از معاون وزیر امور خارجه ایران، هدف از سفر به پاکستان را منصرف‏ساختن اين كشور از موضع بی‏طرفانه در جنگ ایران و عراق اعلام كرد. به گزارش راديو امريكا، شیخ‏الاسلام گزارش‏هایی مبنیبر وجود اختلاف میان فرماندهان نظامی و رهبران مذهبی - سیاسی درمورد نحوه جنگ با عراق را رد کرده است.

گزارش- 7

7. روزنامه آلمانی آبند تسایتونگ (چاپ مونیخ)، به نقل از مانفرد ادو وی‏یرهایلیک سخنگوی کارخانه هواپیماسازی مسراشمیت (بولکو)، اعلام کرد این شرکت روز سه‏شنبه ٢ فروند بالگرد به عراق ارسال کرده و قرار است ٤ فروند دیگر از این بالگردها نيز به عراق تحویل داده شود؛ به گفته سخنگوی این شرکت، تحویل بالگردهاي مذكور به عراق با قانون آلمان‏غربی مبنیبر کنترل صدور اسلحه به کشورهای درحال جنگ، هیچ‏گونه مغایرتی ندارد. این درحالی است که براساس گزارش این روزنامه آلمانی، بالگردهای مذکور قابلیت تجهیز به موشک‏های ضدتانک را دارند. درعینحال، یک سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان اعلام کرد که تحویل تجهیزات پیشرفته ازجمله بالگرد به کشورهای درحال جنگ، مستلزم مجوز شورای امنیت فدرال این کشور است، ولی صدور مجوز در این مورد، هنوز مشخص نیست.

گزارش- 8

8. مطبوعات ریاض امروز گزارش دادند که به‏منظور ازسرگیری تلاش براي جلب موافقت ایران با انجام مذاکرات برای پایاندادن مسالمت‏آمیز به جنگ ایران و عراق، تماس‏هایی از کانال‏های متعدد ازجمله میان رهبران سوریه و اردن، برقرار شده است. براساس گزارش رادیو ام‏القوین، در این تماس‏ها که با هدف هماهنگی میان مواضع سوریه و دیگر کشورهای عربی ادامه دارد، مقامات سوریه به توافقی با ایران مبنیبر گسترشنیافتن دامنه جنگ در خلیجفارس دست یافته‏اند، ولی این توافق هنوز اجرایی نشده است. درعینحال، شینتارو آبه وزیر امور خارجه ژاپن، امروز اعلام کرد که قصد دارد در اجلاس آتی مجمع عمومی سازمان ملل پیشنهاد دهد قدرت‏‏های عمده صادرکننده سلاح در تلاش برای خاتمه جنگ خلیج‏فارس، فروش جنگ‏افزار به ایران و عراق را متوقف کنند. وی همچنین يادآور شد كه از زمان تصدي مقام وزارت امور خارجه ژاپن، برای کشاندن ایران و عراق به پای میز مذاکره به‏شدت تلاش و به هر دو کشور سفر کرده است.

گزارش- 9

9. همزمان با پایان نشست کارشناسان نفتی شورای همکاری خلیجفارس و درپی برقراری آرامشی نسبی در منطقه خلیجفارس، نرخ بیمه نفتکش‏ها در این منطقه کاهش یافت. کارشناسان نفت کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس كه با هدف بحث درباره اتخاذ یک خط‏ مشی واحد براي ذخیره نفت بهمنظور مقابله با وضع اضطراری احتمالی در رياض گردهم آمده بودند، امروز به نشست خود پایان دادند. به گزارش رادیو بیبیسی، در بیانیه پایانی این نشست اعلام شد که شش کشور عربستان، کویت، امارات، عمان، قطر و بحرین برای ذخیره مشترک نفت با هدف تأمین نیازهای داخلی در زمان بحران، تدابیری را پیشنهاد کرده‏اند. این درحالی است که باتوجهبه آرامش کنونی در خلیج‏فارس، نرخ بیمه خطر جنگ و نرخ بیمه بدنه کشتی‏ها که هفته گذشته به‏ ترتیب ٤ و ٥/٧ درصد بود از امروز به ٢ و ٤ درصد کاهش یافته است. به نوشته شماره امروز روزنامه کیهان، احمد گرانمایه رئیس کل بیمه مرکزی ایران، با اعلام این مطلب، افزود: «اصولاً محاسبه نرخ حق بیمه در سطح جهان تابع شرایط مشخصی اعم از آمار، تجربه و اطلاعات است، ولی محاسبه بیمه خطر جنگ ... مبتنیبر سوداگری و شانتاژ است.» به گفته وی، دولت درصدد بوده است که سیاست مذکور را خنثی کند و برایناساس، کشتیرانی جمهوری اسلامی با بیمهنکردن کشتی‏های خود، ٣٥٠ میلیون دلار صرفه‏جویی ارزی کرده و فقط حدود ٥٠ میلیون دلار بابت خسارت پرداخت شده است. طبق این گزارش، کویت نیز طرحی را در دست بررسی دارد تا همانند ایران از بیمه ٢٣ فروند کشتی خود با مبلغ ٨٥٠ میلیون دلار خودداری کند.

گزارش- 10

10. ماجرای سه روز هواپیماربایی در خطوط هوایی فرانسه، امروز با انفجار کابین خلبان، آزادی تمامی سرنشینان و تسلیمشدن ربایندگان هواپیما، در فرودگاه مهرآباد تهران خاتمه یافت. هواپیمای متعلق به شرکت ایرفرانس که با حدود ٦٠ نفر سرنشین*** روز سه‏شنبه هنگام پرواز از فرانکفورت به پاریس ربوده شده بود، پس از توقفی کوتاه در فرودگاه قبرس، بامداد ديروز در فرودگاه مهرآباد تهران به زمین نشست. هواپیماربایان پس از ساعت‏ها خودداری از مذاکره با مقامات ایرانی، در تماس با یک مقام وزارت امور خارجه ایران، درخواست و شرط خود برای آزادی مسافران را اعلام کردند تا ضمن انتشار در رسانه‏های گروهی، به اطلاع دولت فرانسه رسانده شود. این سه هواپیماربای لبنانی، از دولت فرانسه خواستند تا پنج نفر را که به جرم تلاش برای کشتن شاپور بختیار (آخرین نخست‏وزیر رژیم پهلوی) در سال ١٩٨٠، هم‏اکنون در فرانسه زندانی هستند، آزاد کند. ساعت ٩ صبح امروز، با احضار ژان پرن کاردار سفارت فرانسه، به وزارت امور خارجه درخواست هواپیماربایان به اطلاع وی رسید. درحالی‏که هواپیماربایان تهدید کرده بودند درصورت مخالفت دولت فرانسه با درخواست آنان، هر ساعت يكي از مسافران فرانسوی هواپیما را خواهند کشت، دولت فرانسه با درخواست ربایندگان هواپیما مخالفت و سفارت این کشور در تهران اعلام کرد که اتخاذ چنین تصمیمی در این فرصت برای دولت فرانسه امکان‏پذیر نیست. هواپیماربایان به‏دنبال مخالفت دولت فرانسه با درخواست آنان، ساعت ١٤:١٥ امروز، تهدید کردند درصورت بی‏توجهی به خواسته‏شان هواپیما را منفجر خواهند کرد؛ درپی این تهدید مسئولان ایرانی برای جلوگیری از عمليشدن تهدید هواپیماربایان، پذیرفتند بیانیه آنان را منتشر كنند؛ ربایندگان هواپیما در این بیانیه که به نام "سازمان آزادی قدس" انتشار دادند، "جنایات" و "رسالت‏های تجاوزگرانه" دولت فرانسه در سراسر جهان و ازجمله علیه مسلمانان در الجزایر، فلسطین، لبنان، چاد و ایران را محکوم کردند. متعاقباً هواپیماربایان کلیه مسافران و خدمه را از هواپیما پیاده كرده و پس از منفجرساختن کابین خلبان، ساعت ١٧:٢١ خود را تسلیم مقامات ایرانی کردند و مسافران و خدمه هواپیما نیز آزاد شدند. لازم به ذکر است مسافران هواپيماي ربودهشده از اتباع هفت کشور فرانسه، ژاپن، امریکا، فنلاند، سوئیس، آلمان و آنگولا بودند.**** قبل از خاتمه این ماجرا، هانس دیتریش گنشر وزیر امور خارجه آلمان، با ارسال نامه‏هایی جداگانه به رئیسجمهور، رئیس مجلس شوراي اسلامي و وزیر امور خارجه ایران، از جمهوری اسلامی ایران خواست تا همه تلاش خود را برای پایاندادن به هواپیماربایی و نجات جان سرنشینان هواپیما به کار گیرد. همچنین بهدنبال این حادثه، کلود شسون وزیر امور خارجه فرانسه، که به یوگسلاوی رفته بود سفر خود را ناتمام گذاشته و امروز به پاریس بازگشت. درعینحال، براساس گزارشی که رادیو بیبیسی شامگاه روز گذشته مخابره کرد، دو "سازمان بنیادگرای اسلامی" حامی ایران مسئولیت این هواپیماربایی را برعهده گرفتهاند. همچنین فردی در تماس با خبرگزاری فرانسه خود را سخنگوی شاخه هندوستان سازمان مبارزات اسلامی معرفي كرده و مدعی شد که این هواپیماربایی در اعتراض به جانبداری فرانسه از عراق در جنگ با ایران انجام شده است.

گزارش- 11

11. در جریان هواپیماربایی در خطوط هوایی فرانسه و همزمان با تلاش‏های مقامات ایرانی برای حلوفصل مسالمت‏آمیز این ماجرا، برخی رسانه‏های غربی اتهاماتی را مبنیبر دخالت جمهوری اسلامی در این رویداد مطرح کردند. روزنامه فرانسوی فیگارو در شماره امروز خود، با اشاره به اینکه دولت ایران در ابتدا حاضر به پذیرش هواپیمای ربودهشده فرانسوی نبود، سو‏ء‏ظنی را مبنیبر همدستی مقامات ایرانی با هواپیماربایان مطرح کرد. در مقاله این روزنامه همچنین به موارد اختلاف ایران و فرانسه به‏ویژه درباره خط ‏مشی فرانسه در قبال جنگ ایران و عراق اشاره شده است. روزنامه فرانسوی لیبراسیون نیز روابط ایران و فرانسه را "هم بغرنج و هم بد" خواند و با اشاره به تحرکات اخیر ايران برای خروج از انزوای بین‏المللی، این ماجرای هواپیماربایی را آزمونی برای نمایش تمایل سیاسی ایران به بهبود روابط با فرانسه نامیده و دراینزمینه نوشته است: «آیا ایران می‏کوشد دولت فرانسه را وادار نماید گامی بهسوی ایران بردارد و به این ترتیب روابطش با بغداد را تیره گرداند یا اینکه جمهوری اسلامی واقعاً یک تمایل سیاسی جهت برقراری ارتباط با غرب دارد.» دراینزمینه روز گذشته، مفسر کانال یک تلویزیون فرانسه ضمن یادآوری هواپیماربایی سال گذشته در خطوط هوایی فرانسه،***** با ذکر این‏ نکته که «به‏هرحال، همان اتهامات در هواپیماربایی دیشب نیز وجود دارد»، بهطور تلويحي ايران را متهم ساخته و افزود: «معلوم نیست آیا ایران در این هواپیماربایی‏ها فقط از هواپیماربایان هواداری می‏کند یا اینکه عملاً از آنان پشتیبانی می‏نماید.» وی همچنین برخی مقامات ارشد ایران ازجمله رئیس مجلس شوراي اسلامي را به تشویق این‏گونه اقدامات متهم كرد و مدعی شد برخی سازمان‏های ویژه در ایران افرادی را برای ارتکاب این‏گونه اقدامات آموزش می‏دهند. کانال دو تلویزیون فرانسه نیز جمهوری اسلامی را به حمایت از اقدامات تروریستی متهم ساخت. روزنامه سوئدی سونگ داگبلادت نیز در گزارشی که روز گذشته راجع به این هواپیماربایی منتشر ساخت، کوشید این ماجرا را به ایران نسبت دهد و هواپیماربایان را ایرانی معرفی كرد. باوجود تمامی این اتهامات پس از خاتمه این ماجرا، ژان پرن کاردار سفارت فرانسه در تهران، ازطرف دولت متبوع خود، از اقدامات و کمک‏های جمهوری اسلامی برای پایان مسالمت‏‏آمیز این هواپیماربایی تشکر و قدردانی کرد؛ رادیو بیبیسی نیز شامگاه امروز در گزارشی راجع به این رویداد، به نقل از دیپلمات ارشد فرانسه****** که در مذاکرات میان هواپیماربایان و مقامات ایرانی شرکت داشت، برخی ادعاها******* درمورد دستداشتن جمهوری اسلامی ایران در این ماجرا را "کاملاً اشتباه" خواند.

گزارش- 12

12. مجله الدستور (چاپ لندن) در شماره اخیر خود مدعی شد که صادق طباطبایی به‏عنوان نماینده دولت ایران، در دیدار با فرانسوا میتران رئیس‏جمهور فرانسه، قبل از سفر وی به اردن، آمادگی جمهوری اسلامی برای بهبود روابط با پاریس را اعلام کرده است؛ در این گزارش، خودداری فرانسه از حمایت از مخالفان جمهوری اسلامی و پرداخت یک میلیارد دلار در ازای مشارکت رژیم شاه در شرکت اوردیف فرانسه، به‏عنوان شروط ایران برای بهبود روابط با پاریس ذکر شده است.

گزارش- 13

13. امروز سه انفجار در کانال سوئز به وقوع پیوست که براثر آن به سه کشتی خسارات محدودی وارد شد. روزنامه واشنگتن پست با اعلام این خبر افزوده است: «به نظر می‏رسد که انفجارات، ناشیاز مین‏های کوچک شناوری بوده که منبع آن مشخص نیست، لکن مقامات مصری تأکید کرده‏اند که علت انفجارات و حتی وجود مین‏های شناور همچنان نامعلوم می‏باشد. ... این انفجارات به دو کشتی باربری و یک کشتی متعلق به شرکت نفت ایالات متحده آسیب رسانده است.» براساس این گزارش، مقامات امریکایی درمورد عاملان این حادثه به کشتی‏های ایرانی، لیبیایی و کره‏شمالی مظنون هستند و مقامات مصری نیز اعلام کرده‏اند یک کشتی ایرانی را که اکنون در دریای سرخ بهطرف جنوب درحال حرکت است، متوقف و بازرسی خواهند کرد. این درحالی است که به گزارش خبرگزاری فرانسه، سازمان جهاد اسلامی اعلام کرده است: «تعداد ١٩٠ مین دریایی در دریای سرخ کار گذارده است تا بدین‏وسیله امپریالیست‏ها را بهخاطر تشویق و تحریک‏کردن به توسعه جنگ ایران و عراق تنبیه نماید.»

________________________________________

• مجلس شوراي اسلامي، در روز هفتم مرداد این ماده قانونی را به تصویب رساند: «در آغاز هر دوره مجلس شوراى اسلامى حداكثر دو ماه پس از انتخاب هيئت رئيسه دائم مجلس، نخستوزير موظف است از مجلس رأى اعتماد تقاضا كند.» [مشروح مذاكرات مجلس شوراى اسلامى، دوره‏٢، صص ٢٩٥ - ٢٧٩]
  • شورای امنیت قطعنامه ٥٥٢ درباره توقف فوری حملات به کشتی‏های تجاری در مسیر بنادر کویت و عربستان، رعایت حق کشتیرانی آزاد در منطقه خلیجفارس و... را در تاریخ ١١ خرداد ١٣٦٣ تصویب کرد. [مركز اسناد و تحقيقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل، جلد سوم، ترجمه محمدعلي خرمي، تهران: مرکز اسناد و تحقيقات دفاع مقدس، ١٣٨٧، ص١٤٢]
    • منابع مختلف داخلی و خارجی، آمار متفاوتی از تعداد مسافران و خدمه هواپیما داده‏اند.
      • مسافران و خدمه این هواپیما روز جمعه ١٢/٥/١٣٦٣ با یک هواپیمای اختصاصی تهران را ترک کردند و با استقبال لوران فابیوس نخست‏وزیر فرانسه، وارد پاریس شدند. [روزنامه کیهان، ١٣/٥/١٣٦٣، ص٢]
        • دراینزمینه رجوع شود به: یعقوب نعمتی، حجتالله کریمی، محمدجواد اکبرپور، روزشمار جنگ ایران و عراق؛ کتاب بیستوهفتم: آمادهسازی عملیات والفجر٤، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، ١٣٩٤، روزشمارهای پنجم تا دهم شهریور ١٣٦٢.
          • به احتمال زیاد منظور ژان پرن کاردار سفارت فرانسه در ایران است.
            • همچنین پس از پایان این ماجرا، برخی رسانه‏های گروهی به‏ویژه مطبوعات فرانسه و آلمان مدعی شدند که هواپیماربایان در تهران اسلحه خود را به دست ‏آورده‏اند؛ این درحالی است که خبرگزاری‏ها در آغاز این ماجرا گزارش دادند هواپیماربایان به نارنجک، کلت کمری و سلاح سرد مجهز هستند. [روزنامه جمهوری اسلامی، ١٤/٥/١٣٦٣، ص٩]

ماجرای سه روز هواپیماربایی در خطوط هوایی فرانسه، با انفجار کابین خلبان، آزادی تمامی سرنشینان و تسلیمشدن ربایندگان هواپیما، در فرودگاه مهرآباد تهران خاتمه یافت.

منابع و مآخذ روزشمار 1363/05/11