1361.06.02

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1361
1361.06.02
نام‌های دیگر دو شهریور
تاریخ شمسی 1361.06.02
تاریخ میلادی 24 اوت 1982
تاریخ قمری 4 ذیقعده 1402





گزارش- 18

بامداد امروز، بار دیگر چند فروند هواپیمای عراقی به قصد بمباران تأسیسات نفتی ایران در جزیرة خارک وارد آسمان این جزیره شدند، اما قبل از هر‌گونه اقدامی، بر اثر آتش پدافند هوایی ایران، از منطقه گریختند.[۱] به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، با حملة هواپیماهای عراقی به جزیرة خارک در چهارشنبۀ گذشته، دو مخزن 160 هزار لیتری نفت خام آسیب دید. تلاش برای بازسازی و راه‌اندازی این تأسیسات همچنان ادامه دارد. [۲]

گزارش- 19

یک سخن‌گوی نظامی عراق با بحرانی توصیف کردن اوضاع جزیرۀ خارک، بار دیگر تهدید کرد که در صورت نزدیک شدن کشتی‌های نفت‌کش به این جزیره، عراق آنها را نابود خواهد کرد. خبرگزاری فرانسه به نقل از این سخنگو اعلام کرد: روز گذشته هواپیماهای جنگندۀ عراقی بر فراز جزیرۀ خارک به پرواز در‌آمدند و از این بندر عکس‌برداری کردند. عکس‌ها نشان می‌دهد که اسکلۀ خارک از کشتی خالی است و شرکت‌های حمل‌و‌نقل دریایی به هشدارهای عراق عمل کرده‌اند. این سخنگو اضافه کرد: عکس‌هایی که توسط هواپیماهای عراقی از این اسکله گرفته شده نشان می‌دهد که ستون‌های دود از این جزیره هنوز به هوا برمی‌خیزد، این ستون دود در اثر بمباران چهارشنبۀ گذشته می‌باشد. وی تأکید کرد: هشدار عراق هنوز به قوت خود باقی است و این به‌عنوان اولین مرحله برای به محاصره درآوردن این جزیره است. وی اضافه کرد: عراق هر کشتی را که به جزیرۀ خارک نزدیک شود، صرف‌نظر از ملیت آن، بمباران خواهد کرد. وی به ناخدای دو کشتی که قصد عزیمت به خارک را دارند، هشدار داد که از رفتن منصرف شوند، چون عراق نسبت به ورود کشتی‌ها به این منطقه هشدار داده است و اگر وارد شوند، مانند کشتی‌های سابق، نابود خواهند شد.[۳] به‌رغم تبلیغات گستردة عراق در ناامن جلوه دادن جزیرۀ خارک، خبرگزاری فرانسه به نقل از "مرکز اجارة کشتی‌ها" در لندن، اعلام کرد که امروز نیز یک فروند کشتی نروژی با ظرفیت 210 هزار تن بدون هیچ‌گونه حادثه‌ای به ترمینال نفتی خارک وارد شده است. بنا به همین گزارش، یک کشتی نروژی دیگر متعلق به مالک کشتی پیشین نیز آماده است پس از تأیید آخرین گزارش‌ها مبنی‌بر عادی بودن اوضاع خارک، عازم این جزیره شود. "مرکز اجارة کشتی‌ها" سپس افزوده است که یک کشتی انگلیسی نیز در راه خارک است که به‌زودی به این جزیره خواهد رسید.[۴] کانال سوم تلویزیون فرانسه نیز به نقل از منابع آگاه در لندن مدعی شد که در بمباران‌های اخیر عراق، 90 درصد از تأسیسات نفتی جزیرۀ خارک آسیب دیده است.[۵] از سوی دیگر، روزنامة امریکایی نیوزویک به ناکارآمدی نیروهای هوایی عراق اشاره کرده و صریحاً از کمک کشورهای غربی در ارسال اطلاعات به ارتش عراق خبر داده است. به نوشته نیوزویک: با‌اینکه دولت‌های غربی مرتباً اطلاعات کامل و دقیقی از هدف‌های اقتصادی و نظامی ایران در اختیار خلبانان جنگندة عراقی می‌گذارند، مأموریت‌های آنها موفقیت‌آمیز نبوده است.[۶]

گزارش- 20

همزمان با اوج‌گیری حملات عراق به جزیرۀ خارک و پیامدهای تبلیغاتی آن، برخی منابع خبری از هشدار غیررسمی ایران به کشورهای عرب حامی عراق از مجاری دیپلماتیک خبر دادند. خبرگزاری فرانسه به نقل از برخی منابع و روزنامة لوماتن به نقل از منابع آگاه لندن، خبر مشابهی را در‌این‌باره انتشار دادند. بنا‌به اعلام این منابع، ایران از طریق الجزایر به کشورهای حوزۀ خلیج‌ فارس اطلاع داده است که توانایی مسدود کردن تنگۀ هرمز را دارد.[۷] روزنامۀ عرب نیوز چاپ عربستان سعودی نیز در‌این‌باره نوشت: در بازار نفت این نگرانی وجود دارد که دولت ایران برای جبران حمایت‌هایی که کشورهای طرف‌دار رژیم عراق از صدام می‌کنند و به‌عنوان عمل متقابل، خلیج فارس را بلوکه کند.[۸] اما خبرگزاری رویتر اظهارات سخن‌گوی وزارت نفت را منتشر کرد که از تکذیب تهدید ایران به بستن تنگة هرمز حکایت دارد، رویتر گزارش داد: رضا جعفری سخن‌گوی وزارت نفت ایران، امروز گزارش‌های منابع غربی را تکذیب کرد؛ گزارش‌هایی مبنی‌بر اینکه کشورش تهدید کرده است تنگۀ استراتژیک هرمز را در مدخل خلیج فارس مسدود می‌کند. آقای جعفری گفت، این گزارش‌ها از جانب "محافل امپریالیستی" انتشار یافته است و هدف از آن، توجیه حضور نیروهای امریکا در خلیج فارس و ضربه زدن به اقتصاد ایران است.[۹]

گزارش- 21

به ‌رغم آنکه تهدیدهای اخیر عراق تأثیر چندانی در صدور نفت ایران نداشته است، روزنامۀ امریکایی وال استریت ژورنال به تأثیر این تهدیدها در بازار نفت، احتمال گسترش درگیری‌ها به عربستان و بروز یک بحران جدید اشاره کرده است. این روزنامه نوشت: به عقیدۀ مدیران شرکت‌های نفتی، هرچند حمله‌های عراق آسیب جدی‌ای به تأسیسات نفتی ایران نرسانده است، اما خریداران و کشتی‌های نفت‌کش را مجبور کرده از نزدیک شدن به منطقه بپرهیزند. این امر، نتیجۀ کوشش عراق برای قطع کامل صدور نفت ایران از جزیرۀ خارک است. درگیری‌های جدید بین دو کشور ایران و عراق در خلیج فارس، قیمت نفت در بازار آزاد را کمی افزایش داده و قیمت نفت سبک از بشکه‌ای 31 دلار به 60/31 دلار رسیده است. این روزنامه افزود: سعی عراق برای تعطیل کردن تأسیسات نفتی ایران در جزیرۀ خارک، موضوع مورد گفت‌وگو در بازار نفتی جهان است. ایران دو میلیون بشکه نفت را که تقریباً 70 درصد صادراتش است از جزیرۀ خارک صادر می‌کند و قطع این میزان نفت، اثراتی در بازار جهانی نفت خواهد داشت. به‌علاوه مقامات امریکایی می‌گویند: این حملات ممکن است ایران را ترغیب کند که تأسیسات نفتی دیگر کشورهای عرب را مورد حمله قرار دهد. یک مقام دولت ریگان در واشنگتن گفت: نگرانی از این است که ایران تلافی عملیات عراق را بر سر دیگر کشورها، خصوصاً پادشاهی عربستان سعودی درآورد.[۱۰] خبرگزاری فرانسه نیز دربارۀ سکوت کشورهای حاشیة خلیج فارس در برابر تهدید عراق که منافع آنها را هم به خطر خواهد انداخت، گزارش داد: یک هفته پس از تهدید عراق بر‌ضد جزیرة ایرانی خارک، کشورهای نفت‌خیز حوزۀ خلیج فارس که خطر گسترش جنگ عراق و ایران نخست آنها را تهدید می‌کند، همچنان کاملاً سکوت کرده‌اند. درحقیقت، هیچ‌یک از شش کشور عربستان، قطر، کویت، بحرین، امارات متحدة عربی و عمان هنوز در مقابل هشدار صریح عراق عکس‌العمل نشان نداده‌اند؛ هشداری که به‌وسیلة شکاری‌های این کشور به نفت‌کش‌های عازم ترمینال اصلی نفتی ایران داده شد و با بمباران این جزیره در چهارشنبۀ گذشته صورت گرفت. این سکوت هنگامی پر‌معناتر می‌شود که وزرای دفاع عربستان، قطر و بحرین در همان تاریخ سرگرم بازرسی از پایگاه دریایی جبیل و پایگاه هوایی ظهران بودند که به‌ترتیب در فاصلة 160 و 200 کیلومتری جنوب شرقی جزیرۀ خارک قرار دارند.[۱۱]

گزارش- 22

حمایت و پشتیبانی برخی کشورهای عرب منطقه از عراق همچنان ادامه دارد و این کشورها از هیچ کمکی در این خصوص دریغ نمی کنند و در مقابل محدودیت‌هایی را علیه ایران اعمال می‌کنند. امروز از بندر "شعیبه" کویت و منطقة مرزی "نویسیب"، 82 تریلر حامل مهمات به‌سوی عراق رفتند.[۱۲] در بندر "الاحمدی" کویت نیز یک کشتی سوئدی که حامل موشک برای عراق است، پهلو گرفته است.[۱۳] همچنین 32 دستگاه خودرو حامل وسایل نظامی از کشور اردن به بغداد وارد شده است.[۱۴] با توجه به ادامة جنگ و محدودیت عراق در بسیج نیروهای پشتیبانی‌کننده دولت این کشور با چاپ اطلاعیه‌ای در روزنامة "جنگ" چاپ کراچی، 790 تن از اتباع پاکستانی را که تخصص‌های عمومی مانند رانندگی وسائل سنگین، اپراتوری، معماری، مکانیکی و ... دارند، به کار دعوت کرد. در این آگهی اعلام شده است که تسهیلاتی همچون غذا، خوابگاه، بلیت هواپیما و امکان ارسال حقوق ماهانه به صورت ارز به پاکستان، در اختیار داوطلبان قرار خواهد گرفت.[۱۵] از سوی دیگر خبرگزاری جمهوری اسلامی از بوشهر گزارش داد که کشورهای عربی حاشیة خلیج فارس اخیراً محدودیت‌هایی برای ورود لنج‌های ایرانی به بندرهایشان به اجرا گذاشته‌اند. به گزارش این خبرگزاری، در چندروز گذشته، ناوچه‌های نیروی دریایی کویت حداقل چهار لنج ایرانی را که دو فروند آنها حامل کالاهای صادراتی بوده‌اند، به دلیل داشتن مانیفست (حکم خروج) ایرانی بازگردانده‌اند و به آنها اجازة ورود به بندر کویت را نداده‌اند. بر اساس گزارش این خبرگزاری، بحرین نیز از چند ماه پیش ورود لنج‌های ایرانی را به بندرهایش منع کرده است.[۱۶]

گزارش- 23

نیروهای نظامی ایران هم‌زمان با درگیری و پیکار با ارتش عراق، با نیروهای شورش‌گر و ضدانقلاب داخلی در شمال غربی ایران در حال جنگ‌اند. امروز نیروهای خودی در منطقة پیرانشهر و تکاب دو عملیات موفقیت‌آمیز پاک‌سازی را با حداقل تلفات انجام دادند. سپاه پاسداران پیرانشهر در شمال شرقی این شهر، روستاهای "اشنوزنک"، "بالابان"،" تیله" و "کندور" را پاک‌سازی کرد. در این عملیات شماری از افراد مسلح غیرقانونی، کشته یا مجروح شدند که جسد یکی از کشته‌ها در منطقه باقی ماند. وسایل به‌دست‌آمده از شورشیان، شامل یک خودرو، چند تلویزیون و مقداری مشروبات الکلی است.[۱۷] در پاک‌سازی روستای "گل تپة" تکاب که به دست نیروهای سپاه پاسداران انجام شد نیز 12 تن از نیروهای ضدانقلاب کشته یا زخمی و 20 تن نیز اسیر شدند. در این عملیات بیش از 100 اسلحه و مقداری اسناد و مدارک سازمانی به دست نیروهای خودی افتاد.[۱۸]

گزارش- 24

امام خمینی، امروز در حکمی مأموریت حجت‌الاسلام سیدموسى موسوى نمایندۀ خود در کردستان را تمدید کردند. متن این حکم چنین است: «بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏ جناب حجت‌الاسلام آقاى حاج سیدموسى موسوى ـ دامت افاضاته‏ همان گونه که قبلاً مأموریت داشتید تا به مشکلات مذهبى و اجتماعى اهالى محروم و مستضعف منطقۀ کردستان رسیدگى نموده و در رفع آنها کوشش نمایید، مقتضى است ان‌شاء‌اللَّه تعالى همان مأموریت را با قاطعیت و تلاش بیش‌ترى پیگیرى کرده و با تدبیر و کاردانى خاصى که دارید در رفع نابسامانی‌هاى منطقه که معلول بى‏توجهى و یا دشمنى رژیم منفور گذشته با خلق کرد، و ویرانگری‌هاى فرقه‏هاى گمراه، خائن و ویرانگر مى‏باشد، سعى کافى را مبذول دارید. امید است ارگان‌ها و نهادهاى دولتى و اهالى محترم آن منطقه ـ ایدهم اللَّه تعالى ـ با شما همکاری‌هاى لازم را بنمایند. از خداى تعالى موفقیت جنابعالى را در این راه مسئلت دارم. والسلام علیکم و رحمة‌اللَّه. 2 شهریور ماه 61 ـ روح‌اللَّه الموسوی الخمینى‏»[۱۹]

گزارش- 25

رفتار تروریستی سازمان مجاهدین خلق در مناطق مختلف کشور، از جمله در تهران همچنان ادامه دارد. روابط عمومی کمیتة مرکزی انقلاب اسلامی در اطلاعیه‌ای اقدامات کمیته‌های مستقر در تهران را در مبارزه با سازمان مجاهدین خلق برشمرد. طبق این اطلاعیه، دردرگیری‌های چند روز گذشته و کشف دو خانة تیمی، 13 تن از اعضای این سازمان کشته و 20 تن دستگیر شدند و از نیروهای کمیته نیز یک تن شهید و 2 تن مجروح شدند. تعدادی اسلحه و مقداری از اسناد درون‌گروهی این سازمان نیز کشف شد. در اطلاعیة کمیته بخشی از این اقدامات چنین آمده است: «برادران پاسدار در [خیابان] 30 متری "جی" (انتهای خیابان جیحون) به یک اتومبیل پیکان در حال عبور مشکوک شدند. سرنشینان اتومبیل که دو منافق مسلح بودند به‌سوی برادران پاسدار تیراندازی کردند. به‌دنبال تیراندازی آنها، برادران پاسدار نیز به‌سوی سرنشینان اتومبیل آتش گشودند و در‌نتیجه، یکی از منافقین به هلاکت رسید و دیگری نیز مجروح شد. از داخل اتومبیل حامل این دو منافق، تعدادی اسلحه و مدارک درون‌گروهی کشف و ضبط شد. در یک درگیری که بین برادران پاسدار و یک منافق در خیابان اقبال رخ داد، منافق مزبور کشته شد. از این منافق یک قبضه اسلحة کلت کمری و تعدادی اسناد درون‌گروهی به دست برادران پاسدار افتاد. یک منافق در خیابان پارک با توسل به زور وارد منزلی شد و قصد اخاذی از صاحب‌خانه را داشت که یکی از افراد خانه، موضوع را تلفنی به کمیتة محل اطلاع داد. برادران مستقر در کمیته سریعاً خود را به منزل موردنظر رسانده و محل را به محاصرة خود درآوردند. منافق مزبور با دیدن پاسداران قصد داشت نارنجکی را که همراه داشت به‌سوی آنها پرتاب کند، ولی قبل از اقدام به این عمل، توسط پاسداران به هلاکت رسید. یک تیم از پاسداران کمیته‌های انقلاب اسلامی در خیابان دکتر هوشیار یکی از منافقین را که قبلاً شناسایی شده و تحت تعقیب بود، به دام انداخته و پس از محاصره، به وی دستور ایست دادند. منافق مزبور بدون توجه به دستور ایست، به‌سوی برادران پاسدار تیراندازی کرد که در‌نتیجه، بین پاسداران و تروریست فراری درگیری مسلحانه به وجود آمد و منافق مزبور به هلاکت رسید. از وی یک کلت کمری و تعدادی اسناد به دست آمد. در یک درگیری که بین پاسداران کمیته و یک منافق در خیابان 21 متری "جی" (انتهای خیابان هاشمی) رخ داد، فرد منافق به هلاکت رسید و از او یک قبضه کلت کمری کالیبر 38 و ده فشنگ به دست برادران پاسدار افتاد. برادران پاسدار طی عملیاتی به نام عملیات شهید صدوقی، یک خانۀ امن (تیمی) را چند روز قبل در منطقة شمس‌آباد شناسایی کردند و با همکاری برادران دادستانی مرکز، برای دستگیری ساکنین خانه که متعلق به منافقین بود، وارد عمل شدند. منافقین که متوجه محاصرة خانه شدند، اقدام به تیراندازی به‌سوی برادران پاسدار کردند که با پاسخ متقابل پاسداران روبه‌رو شدند. در‌نتیجة این درگیری، دو زن و یک مرد که از ساکنان این خانة تیمی بودند به هلاکت رسیدند. از خانة تیمی شناسایی‌شده نیز تعدادی اسلحه ژ3 و مدارک و اسناد درون‌گروهی کشف شد. ضمناً در این درگیری به هیچ‌یک از برادران پاسدار آسیبی نرسید. همچنین در خیابان پروین اعتصامی (از خیابان‌های فرعی خیابان دکتر فاطمی) یک خانة تیمی مورد شناسایی برادران کمیته‌و دادستانی انقلاب اسلامی مرکز قرار گرفت. در این خانة تیمی که به تصرف برادران پاسدار درآمد، سه منافق به هلاکت رسیدند و یک مرد منافق دستگیر شد. در این درگیری یکی از برادران دادستانی به نام علی‌رضا جاوید به شهادت رسید و دو تن از پاسداران نیز مجروح شدند. از داخل خانة تیمی کشف‌شده، تعدادی اسلحه ژ3 و ام 3 و مقادیر قابل توجهی اسناد درون گروهی سازمان مجاهدین کشف و ضبط شد. یک منافق تروریست در تقاطع خیابان خردمند و کریم‌خان زند با اسلحة کمری، یک روزنامه‌فروش را به شهادت رساند و هنگام فرار از محل حادثه به محاصره برادران پاسدار درآمد. برادران پاسدار که در حال گشت‌زنی در خیابان کریم‌خان زند بودند، با شنیدن صدای گلوله، بدون درنگ خود را به محل حادثه رساندند و منافق مزبور را که پس از ارتکاب قتل قصد فرار از محل را داشت، تعقیب کردند. منافق تروریست که خود را در محاصرة پاسداران دید به‌سوی آنها تیراندازی کرد و پاسداران نیز به‌سوی منافق فراری تیراندازی کردند و او را به هلاکت رساندند. منافق تروریست قبل از به هلاکت رسیدن، با نارنجکی که همراه داشت برای به شهادت رساندن برادران پاسدار اقدام به ساختن تلة انفجاری کرد که با هوشیاری برادران پاسدار اقدام وی خنثی شد.»[۲۰] امروز همچنین در یک درگیری بین نیروهای سپاه خرامه (از توابع شیراز) و عده‌ای از قاچاق‌چیان اسلحه، هفت تن از قاچاق‌چیان دستگیر شدند. در تحقیقات بعدی مشخص شد که از دستگیرشدگان، یک تن عضو سازمان پیکار است و 3 تن وابسته به سازمان مجاهدین خلق و 3 تن نیز قاچاق‌چی اند. در این درگیری، یکی از نیروهای سپاه زخمی شد.[۲۱]

گزارش- 26

خبرگزاری خلیج از بغداد به نقل از روزنامۀ العراق اعلام کرد: «کریم سنجابی وزیر خارجۀ ایران در دولت مهدی بازرگان، پس از اینکه توانست از ایران فرار کند، به جبهه ملی مخالف ایران در پاریس پیوست ... منابع وابسته‌به مخالفان ایران تأکید کردند جبهه ملی در آیندۀ نزدیک عملیات مسلحانه خود را علیه رژیم [امام] خمینی افزایش خواهد داد.»[۲۲] هفته‌نامۀ اکسپرس چاپ پاریس نیز اعلام کرد که مقامات الجزایر و سوریه به‌طور خصوصی و محرمانه بر ایران فشار آورده‌اند تا از اعدام صادق قطب‌زاده جلوگیری کنند. این هفته‌نامه ‌افزود: «قطب‌زاده متهم است که در رأس گروهی از مخالفان در تدارک یک قیام مسلحانه بر علیه جمهوری اسلامی بوده‌است». هفته‌نامۀ اکسپرس در شماره اخیر خود در صفحۀ "وقایعی که باید دنبال شود" می‌نویسد: «مقامات الجزایر و سوریه به‌طور خصوصی و محرمانه به دولت ایران فشار می‌آورند تا از اعدام قطب‌زاده جلوگیری شود. وزیر اسبق امور خارجۀ ایران که محاکمۀ او از 14 اوت [23 مرداد] شروع شده است، متهم است که در رأس گروهی از مخالفین در تدارک یک قیام مسلحانه بر علیه جمهوری اسلامی ایران بوده است.»[۲۳]

گزارش- 27

تجاوز نظامی حکومت عراق به ایران، نه‌‌تنها برخلاف همة موازین انسانی، اسلامی و بین‌المللی است بلکه این جنایت بزرگ نقض آشکار و مسلم منشور سازمان کنفرانس اسلامی است.

این مطلب بخشی از سخنرانی دکتر علی‌اکبر ولایتی وزیر خارجۀ ایران در سیزدهمین اجلاس وزیران خارجۀ کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی است که در نیامی پایتخت کشور افریقایی نیجر ایراد شده است. ولایتی روز اول این اجلاس در نطق مهمی دربارۀ مهم‌ترین مسائل کشورهای اسلامی مطالبی را بیان کرد و در خصوص جنگ ایران و عراق گفت: تجاوز رژیم عراق نه‌تنها برخلاف کلیۀ موازین انسانی، اسلامی و بین‌المللی صورت گرفته است، بلکه این جنایت بزرگ، خود نقض مسلم و آشکار منشور سازمان کنفرانس اسلامی نیز به ‌شمار می‌رود که عراق خود یکی از امضا‌کنندگان آن است، بنابراین رژیم بعثی عراق با تجاوز آشکار خود به جمهوری اسلامی ایران، عملاً و با وضوح، اصول فوق‌الذکر را که از مبانی اسلامی منشور سازمان کنفرانس اسلامی می‌باشد، زیر پا گذاشته است و جا دارد به‌خاطر این نقض آشکار، از سوی سازمان محکوم و از عضویت آن محروم شود. تجاوز نظامی رژیم عراق علیه جمهوری اسلامی ایران، بهترین زمینۀ مساعد را برای افزایش ماجراجویی‌های رژیم اشغالگر قدس در منطقه فراهم آورد و به این رژیم مزدور و متجاوز، امکان داده است با استفاده از درگیری نیروهای دو کشور ایران و عراق و با احساس ایمنی کامل، جنایات خود در منطقه را یکی پس از دیگری به مرحله اجرا درآورد. گمان نمی‌کنم بر نمایندگان محترم پوشیده باشد که چنانچه تجاوز رژیم بعثی عراق علیه ایران صورت نمی‌گرفت، هیچ‌گاه رژیم صهیونیستی جرئت و اجازة ارتکاب چنین جنایت موحشی را در لبنان به خود نمی‌داد.»[۲۴]

در حاشیۀ اجلاس کنفرانس اسلامی، دکتر ولایتی در ملاقاتی با هیئت کویتی در نیجر، دربارۀ جنگ عراق علیه ایران گفت: «ایران هیچ‌گونه طمع و چشم‌داشتی به اراضی هیچ کشوری، حتی عراق ندارد، اما تا تحقق شرایط عادلانه و شرافتمندانۀ اعلام‌شده از سوی جمهوری اسلامی ایران، به مبارزة بی‌امان برای دفع تجاوز و احقاق حقوق حقۀ خود ادامه خواهد داد.»[۲۵]

گزارش- 28

به‌دنبال تجاوز رژیم صهیونیستی به جنوب لبنان و هماهنگ با این اقدام، طرح بشیر جُمیّل رئیس‌جمهور جدید لبنان، مبنی‌بر اخراج مبارزان فلسطینی از این کشور، آیت‌الله منتظری پیام اعتراض‌آمیزی صادر کرد. یادآوری همکاری امریکا و شوروی در‌این‌باره، سکوت دولت‌های عربی و خائنانه خواندن این سکوت؛ توصیه به سران جنبش فلسطین بر تمسک به اسلام و امت مسلمان به‌جای تکیه بر کشورهای عربی و ...؛ بخش‌هایی از این پیام است. دراین پیام آمده است: «این روزها جهان اسلام شاهد جنایتی بزرگ از ناحیۀ امریکا و دستیارانش می‌باشد. توطئۀ بیرون راندن مبارزین فلسطینی از کشور مظلوم لبنان به‌دنبال تجاوز وحشتناک صهیونیسم و اشغال آن کشور و قتل عام مسلمانان بی‌دفاع، زنگ خطری است برای اسلام و تمام کشورهای اسلامی. این توطئۀ بزرگ که با طراحی امریکا و سازش با شوروی به دست نژادپرستان صهیونیست انجام شد، لکۀ ننگی است بر دامان سران کشورهای مرتجع و سازش‌کار عرب و غیرعرب. اینها با سکوت خائنانۀ خود به امریکا و اسرائیل جرئت دادند که علی‌رغم خواست تمام مسلمانان جهان، فلسطینیان آواره را پس از این همه کشتار و جنایات اینچنین متفرق و متشتت به کشورهای زیر سلطۀ امریکا به دور از مرز اسرائیل تبعید نمایند و به نهضت آزادی‌بخش فلسطین اینچنین ضربه وارد سازند تا امنیت اسرائیل، این دشمن اسلام و خلق عرب را تأمین نمایند. اگر کشورهای اسلامی در همان روزهای اول تجاوز و لشکرکشی اسرائیل به لبنان همچون جمهوری اسلامی جوان ایران با اینکه خود گرفتار تجاوز و جنگ تحمیلی است، با شهامت و صداقت نیروهای مسلح خود را وارد صحنه نموده بودند و مسلمانان لبنان را تنها نمی‌گذاشتند، اسرائیل هرگز به خود اجازۀ چنین ظلمی بزرگ و جنایات به اسلام و مسلمین را نمی‌داد و اگر سران جنبش فلسطین بیش‌از‌حد خود را به دولت‌های مرتجع و فریب‌کار و به وعده و وعید بلوک شرق، وابسته نمی‌کردند و به‌جای ‌آن با ملت‌های مسلمان پیوند مکتبی و دینی برقرار می‌نمودند، امروز قربانی توطئۀ همین دولت‌های خائن و دشمنان دوست‌نما نمی‌شدند. باید مسئولین جنبش بدانند تا هنگامی‌که از مردم مسلمان فاصله دارند و خود را گرفتار بازی‌های سیاسی شرق و غرب نموده و اسلام را به‌عنوان یک مکتب و ایدئولوژی، اساس مبارزات خود قرار نداده‌اند، اینان از قدرت خارق‌العادۀ تعالیم وحی و اتکا به توده‌های میلیونی مسلمان که منبع و منشأ تمام امکانات‌اند، غافل‌اند. تجربۀ حدود 30 سال اشغال فلسطین ثابت نموده که دولت‌ها نمی‌خواهند و نمی‌توانند فلسطین و قبلۀ اول اسلام را آزاد سازند. باید ملت‌ها را آمادۀ جنگ سرنوشت‌ساز با صهیونیسم جهانی، این دشمن اسلام و عرب نمود. چرا ملت‌های مسلمان از تجربۀ زنده و تاریخی ملت مسلمان و قهرمان ایران الهام نمی‌گیرند؟! انقلاب اسلامی ایران برای نهضت‌های آزادی‌بخش جهان بهترین الگو خواهد بود. باید مسئولین مربوطه تجربیات و مایه‌های مکتبی و فرهنگی این انقلاب را در اختیار مظلومین دنیا قرار دهند. ... ملت مسلمان لبنان بداند با اخراج مبارزین فلسطینی، وظیفۀ او بیش از پیش سنگین شده و اگر او در مقابل این تجاوز ساکت و یا خدای نکرده راضی باشد، در تمام مظالم و جنایات اسرائیل شریک و سهیم خواهد بود. جوانان مسلمان و غیور و علما و روحانیون معظم لبنانی باید با تمام توان و قدرت به مقاومت خود ادامه دهند و نگذارند یک حکومت ضد اسلامی و هم‌پیمان صهیونیست‌ها روی کار آید. مرگ با عزت و افتخار بهتر است از زندگی با ذلت و عار. دولت‌های عربی سازشکار و خائن به آرمان مقدس اسلام و عرب هم بدانند که به فرمودۀ رهبر بزرگ انقلاب حضرت امام خمینی ـ مدظله ـ با این وضع ذلت‌بار که قبول نموده‌اند، اسرائیل به سراغ همۀ آنها خواهد رفت و به صغیر و کبیرشان ترحم نخواهد کرد. تا کی آنها همچون بردگان در اختیار امریکا و اسرائیل قرار دارند و هر روز به فرمان آنها در پیمان و کنفرانس‌های استعماری کمپ‌ دیوید و فاس و غیره شرکت می‌نمایند؟!»[۲۶]

گزارش- 29

آقای هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی تجاوز رژیم صهیونیستی به جنوب لبنان و اخراج مبارزان فلسطینی را از این کشور محکوم کرد. وی در دیدار با گروهی از اعضای اتحادیة انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا و نیز جمعی از بانوان عضو نهضت سوادآموزی کاشمر، ضمن یادآوری اهمیت منطقة خاورمیانه، قتل عام مسلمانان فلسطین و لبنان به دست نیروهای حکومت صهیونیستی و اخراج مبارزان فلسطینی را ناجوانمردانه دانست و گفت: «وضعی که اکنون در لبنان به وجود آمده، اهمیت انقلاب اسلامی ایران را نشان می‌دهد و حساسیت و سنگینی تکلیف ما را گوشزد می‌کند.» او کشورهای اسلامی را که حوزه‌های عظیم نفت دارند، سرزنش کرد که چرا از نفت خود در برابر اسرائیل استفاده نمی‌کنند. وی افزود: «با وضع موجود لبنان، هیچ توجیهی وجود ندارد که چرا کشورهای اسلامی از نفت خود برای کوتاه کردن دست اسرائیل غاصب از لبنان استفاده نکردند.» آقای رفسنجانی سپس دربارة دشمنی قدرت‌های شرق و غرب با انقلاب اسلامی، گفت: «ابرقدرت‌ها برای سرکوبی جمهوری اسلامی از هیچ حرکتی دریغ نکردند و همة امکانات نظامی، سیاسی، جاسوسی و اقتصادی خود را برای مقابله با انقلاب اسلامی که موج آن جهان را فراگرفته، تجهیز کرده‌اند؛ از این جهت، مسئلة انقلاب اسلامی برای استکبار جهانی مهم است و در مقابل، وظیفة ما نیز سنگین می‌شود.»[۲۷]

گزارش- 30

وزارت امور خارجۀ ایران و نمایندگان مجلس شورای اسلامی با انتشار بیانیه‌های جداگانه، اخراج پناهندگان فلسطینی از لبنان را به‌شدت محکوم کردند و این اقدام را توطئه‌ای صهیونیستی و امپریالیستی خواندند. در بیانیه وزارت امور خارجه با محکوم کردن حملۀ اسرائیل به بیروت و کشتار مردم این شهر و پناهندگان فلسطینی و محکوم کردن سکوت دولت‌های غربی در این واقعه و پی‌آمد آن، یعنی پراکنده ساختن فلسطینیان در کشورهای عربی، آمده است: «تاریخ 34 سالۀ ننگین رژیم اشغالگر قدس به‌خوبی نیت پلید این رژیم را برای نابودی اسلام و مسلمین در منطقه، نشان داده است. حضور نیروهای امریکایی و دیگر وابستگان امریکا در لبنان و تکرار نسخۀ صحرای سینا در این کشور برای اشغال کشورهای اسلامی، به‌خوبی می‌تواند نقشه‌‌های آیندۀ استعمار را در این منطقه از جهان آشکار سازد. تبعید و پراکندن مبارزان فلسطینی در کشورهای عربی و انتخاب رژیم‌های مزدوری چون اردن و عراق بدین منظور، خود حکایت از همراهی کامل مرتجعین عرب با این نقشه می‌کند. برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری لبنان و تحمیل رئیس‌جمهور وابسته و سرسپردۀ اسرائیل و امریکا به این کشور، در شرایطی که هنوز مبارزین فلسطینی، بیروت را ترک نکرده‌اند و این سرزمین در اشغال چکمه‌پوشان رژیم صهیونیستی و سربازان امریکایی می‌باشد، خود هشدار گویایی است به مردم مسلمان و مبارز و شیعیان عزیز لبنان که لحظه‌ای غفلت و کوتاهی در مقابله با نقشه‌های شیطان بزرگ، بی‌شک چیزی جز نابودی و خفت و خواری را به دنبال نخواهد داشت. امید است این جریان، درس عبرتی برای مسئولان و مبارزین فلسطینی، جهت جبران اشتباهات و خطاهای گذشته‌شان باشد و آنها چشم امیدشان را از رژیم‌های مرتجع و منافقانی که حمایت از آرمان فلسطین را تنها به‌عنوان سنگری برای حفظ سلطۀ ننگین خویش بر توده‌های مسلمان و عرب برگزیده‌اند، بردارند و راه نجات را تنها در اسلام عزیز و رو آوردن به مردم مسلمان منطقه بدانند و از تکیه بر دول سرسپرده خودداری کنند. وزارت امور خارجۀ جمهوری اسلامی ایران ضمن محکوم کردن توطئۀ امریکایی اخراج مبارزین فلسطینی از لبنان و پراکنده ساختن آنها در کشورهای عربی، اعلام می‌کند که مردم مسلمان و کشورهای مترقی منطقه باید برای مقابله با تجاوزها و نقشه‌های آتی امریکا و رژیم صهیونیستی، مانند تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی ایران و دول پیشرو منطقه، حاکمیت قرارداد ننگین کمپ دیوید و تثبیت نظام بعثی صهیونیستی عراق، آماده باشند و بدانند تا هنگامی که استکبار جهانی در این نقطه از جهان حضور دارد، در هر زمان باید انتظار چنین فاجعه‌ها و جنایت‌هایی را داشت.»[۲۸] نمایندگان مجلس شورای اسلامی ایران نیز با انتشار بیانیه‌ای توطئة خروج فلسطینیان از لبنان را محکوم کردند. در این بیانیة آمده است: «ما مطمئن هستیم سلاح‌هایی که امروز از دست رزمندگان فلسطین و دیگر مبارزان در لبنان فروافتاده است، در دست میلیون‌ها مسلمان مقاوم قرار گرفته و سلطة ابرقدرت‌ها بر منطقه و موجودیت رژیم اشغالگر فلسطین را نشانه خواهد رفت.»[۲۹]

گزارش- 31

دکتر علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجة جمهوری اسلامی ایران که از روز گذشته برای شرکت در سیزدهمین اجلاس وزیران خارجة کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی به نیامی پایتخت کشور افریقایی نیجر، سفر کرده است، نطق مهمی در این اجلاس ایراد کرد. وی در سخنانش، به مسائل مختلف جهانی از جمله اخراج مبارزان فلسطینی از لبنان، تجاوزات صهیونیست‌ها، اشغال افغانستان و... پرداخت و پیشنهادهایی به این کنفرانس عرضه کرد. ولایتی دربارة مسئلۀ اسرائیل گفت: «سازمان کنفرانس اسلامی از بدو پیدایش خود تا کنون بیش از هر موضوع دیگری مسئلة فلسطین را مورد توجه قرار داده و بیش‌ترین قطعنامه‌ها را در این مورد صادر کرده است، ... اما تعجب در این است که برخی از کشورهایی که به این قطعنامه‌ها رأی مثبت می‌دهند، در‌عین‌حال، مهم‌ترین روابط سیاسی، اقتصادی و نظامی را با این ابرجنایت‌کار تاریخ بشریت حفظ کرده و با سرازیر ساختن میلیاردها بشکه از ارزشمندترین ثروت‌های خود به این کشور و سپردن میلیاردها دلار از دارایی‌های خود در بانک‌های امپریالیستی، به آنان امکان می‌دهند با توان بیش‌تر و خاطری آسوده به کمک‌های همه‌جانبة خود به رژیم صهیونیستی ادامه دهند و بمب‌ها و موشک‌های مخرب را که از برکت سرمایه‌های همین کشورهای اسلامی تولید می‌کنند، بر سر ملت مظلوم و دردمند فلسطین و لبنان فرو‌ریزند. رژیم اشغالگر قدس با استفاده از تشتت و عدم وحدت تأسف‌باری که بر دنیای اسلام حکم‌فرماست، سبعانه به قلع‌و‌قمع مسلمانان مبارز فلسطینی، لبنانی و سوری پرداخته و نهضت رهایی‌بخش فلسطین را در معرض نابودی قرار داده‌و این در حالی است که این نهضت از پشتیبانی کشورهای اسلامی که همه جا خود را حامی ملت فلسطین قلمداد می‌کنند نیز محروم مانده است.» وزیر امور خارجة کشورمان با اشاره به اعزام نیرو از ایران به لبنان در نخستین روزهای تجاوز صهیونیست‌ها به این کشور، گفت: «ما بارها اعلام کرده‌ایم که مسئلة فلسطین از نظر ما یک راه‌حل بیشتر ندارد و آن متشکل ساختن توده‌های میلیونی مسلمان منطقه و رویارویی مستقیم و قهرآمیز با رژیم اشغالگر قدس است، زیرا به کرات تجربه کردیم که این رژیم نیز چون دیگر زورگویان تاریخ، هیچ منطقی جز منطق زور نمی‌فهمد.» دکتر ولایتی در پایان سخنان خود پیشنهاد شش ماده‌ای هیئت نمایندگی ایران را که قبلاً برای تصویب و اجرا به کمیته‌های کارشناسی کنفرانس عرضه شده بود، قرائت کرد که عبارت بودند از: «1ـ اعمال مجازات‌های شدید علیه امریکا که آشکارا در کنار رژیم صهیونیستی ایستاده است. 2ـ تجدیدنظر در روابط سیاسی کشورهای عضو کنفرانس اسلامی با امریکا. 3ـ بررسی فعالیت‌های سیاسی و اقتصادی رژیم اشغالگر قدس در افریقا و طرق جلوگیری از آن. 4ـ بررسی نقش مسیونرهای مسیحی در افریقا و چگونگی ممانعت از اجرای این نقش. 5ـ. بررسی خطر نفوذ استعماری ابرقدرت‌ها و ایجاد پایگاه‌های علنی و غیر‌علنی توسط آنان در سرزمین‌های اسلامی و اعلام موضع صریح کنفرانس در این زمینه. 6ـ تأکید مجدد بر قطعنامه‌های پیشین کنفرانس اسلامی در زمینۀ مجازات رژیم مصر.»[۳۰] رادیو کلن دربارة این اجلاس گزارش داد: وزرای خارجة کنفرانس اسلامی، امروز اوضاع لبنان، جنگ عراق و ایران و مسئلة افغانستان را مورد بررسی قرار دادند. کمیتة سیاسی کنفرانس اسلامی دربارة طرح قطعنامه‌ای دربارة لبنان، به مشورت پرداخته که در آن، لشکرکشی اسرائیل به لبنان محکوم شده است.[۳۱]

گزارش- 32

امروز یک هیئت از کنگرة امریکا به سرپرستی "هنری سولارز" عضو کمیتة روابط خارجی این کنگره، وارد عراق شد. رسانه‌های گروهی غرب در برابر مسافرت این هیئت سکوت کرده‌اند. تنها خبری که امروز دراین‌باره انتشار یافت، ملاقات این هیئت با مقام‌های عراقی بود که خبرگزاری عراق آن را اعلام کرد. بنا به گزارش این خبرگزاری "نعیم حداد" رئیس مجلس ملی عراق، امروز با هنری سولارز عضو کمیتة روابط خارجی کنگرة امریکا که در رأس هیئتی از عراق دیدن می‌کند، ملاقات و مذاکره کرد. این مذاکرات دربارة اوضاع جاری اعراب و جهان، به‌ویژه جنگ عراق و ایران و تهاجم اسرائیل به لبنان بوده است.[۳۲]

گزارش- 33

در پی حملات نیروی هوایی عراق به پایانه‌های نفتی ایران در جزیرۀ خارک و احتمال افزایش قیمت جهانی نفت، کمپانی‌های بزرگ نفتی جهان در تلاش برای کاهش قیمت نفت هستند. دربارة وضعیت جدید بازار نفت و سازمان اوپک، مانع سعید العتیبه وزیر نفت امارات متحدة عربی، در مصاحبه‌ای گفت: کمپانی‌های بزرگ نفتی جهان در نظر دارند اوپک را مجبور کنند تا قیمت پایة نفت خود را کاهش دهد، ولی اوپک در نظر دارد قیمت پایة نفت را در سطح 34 دلار حفظ کند. وی افزود: پادشاهی عربستان سعودی تا کنون تخفیفی در قیمت نفت خود قائل نشده است و میزان تولید نفت خام این کشور از 7 میلیون به 5/5 میلیون بشکه در روز رسیده است. همچنین منابع اوپک می‌گویند: لیبی و ایران نفت خود را با تخفیف بسیاری می‌فروشند و میل چندانی به شرکت در جلسة مشاورتی نیز نشان نمی‌دهند. العتیبه همچنین گفت: افزایش صادرات مکزیک که عضو اوپک نیست، تلاش این سازمان را برای کنترل بازار نفت، با عدم موفقیت روبه‌رو کرده است.[۳۳]

گزارش- 34

بشیر جُمیل در مصاحبه‌ای پس از انتخاب شدن به ریاست‌جمهوری لبنان، بدون اشاره به حضور نیروهای نظامی رژیم اسرائیل در جنوب لبنان، بر خروج همۀ نیروهای سوری و فلسطینی از جنوب لبنان تأکید کرد. وی در این مصاحبه اعلام کرد: تا زمانی‌که حتی یک سوری یا فلسطینی در لبنان باقی است، ما به خود اجازه نمی‌دهیم که سلاحمان را کنار بگذاریم. ما دیگر نیروی کوچکی نیستیم. وی افزود: ما در جنگ خود پیروزیم و این مهم‌ترین مسئله‌ای است که من به آن فکر می‌کنم. گزارش روزنامۀ جمهوری اسلامی دراین‌باره چنین است: «جُمیل خواستار یک لبنان دمکراتیک از نوع غربی شد که دوست امریکا و غرب باشد و به‌عنوان قسمتی از جهان آزاد غرب محسوب شود. وی سپس افزود:‌ ما می‌خواهیم منافع امریکا در منطقه را حفظ کنیم، حالا اگر بگویند که ما فاشیست و چیزهای دیگری مانند آن هستیم، اشکالی ندارد. در بازتاب انتخاب جُمیل به ریاست‌جمهوری لبنان، آسوشیتدپرس به نقل از مطبوعات اسرائیل چنین گزارش داد: روزنامة معاریو نوشته است که بشیر جُمیل چند روز قبل از منصوب شدن به ریاست‌جمهوری لبنان، به اسرائیل گفت که امیدوار است ظرف دو ماه آینده یک پیمان صلح با اسرائیل امضا کند. روزنامة داور نیز نوشته است که آخرین سفر جُمیل به تل‌آویو، در جریان پنج روز اول تجاوز اسرائیل به لبنان صورت گرفت. وی در این سفر پیشنهاد کرد که نیروهای فالانژ تحت فرماندهی خود را هماهنگ با نیروهای در حال پیشروی اسرائیل، در جنوب لبنان مستقر کند. به نوشتة روزنامة داور، حکومت اشغالگر قدس چند روز قبل از تجاوز به لبنان، کوشیده است تا با کمک بشیر جُمیل فرماندۀ نیروهای فالانژ، فعالیت این نیروها را با ارتش صهیونیستی هماهنگ کند. این روزنامه همچنین افزوده است، بشیر جمیل چند روز قبل از جنگ، به اسرائیل سفر کرده و مذاکراتی دراین‌باره با مقام‌های اسرائیلی انجام داده است. روزنامة داور در پایان گزارش خود آورده است، جمیل از سال1976 (1355) تا کنون بارها از اسرائیل دیدار کرده و شیمون پرز وزیر دفاع وقت رژیم صهیونیستی، نخستین تماس‌های نزدیک میان فالانژیست‌های لبنان و اسرائیل را برقرار کرده است. ازآن‌پس، جُمیل به‌طور مرتب با مقامات صهیونیستی ملاقات داشته است. درحالی‌که امریکا، اسرائیل، مصر و سازمان ملل متحد انتخاب جُمیل را قانونی خوانده و آن را تأیید کرده‌اند، مطبوعات سوریه این انتخاب را غیرقانونی و مُضحک دانسته‌اند. روزنامة الثوره در پنج ستون با عنوان‌های "کمدی انتخاب جُمیل زیر سایة سرنیزه‌های اسرائیلی انجام گرفت" و "رئیس‌جمهوری یا فرمانداری نظامی لبنان به دست اشغالگران افتاد"، نوشت: این انتخابات نمایشی، به‌رغم ارادة مردم لبنان و با حمایت تانک‌های اسرائیلی انجام گرفت و ادامة تعرض اسرائیل به لبنان قلمداد می‌شود.» روزنامة تشرین نیز انتخابات نمایشی برای گزینش بشیر جُمیل را جعلی توصیف کرد و افزود: دار و دستۀ جمیل با توسل به انواع فشارها و حتی کشتن برخی اعضای مجلس کوشیدند تا نامزد ریاست‌جمهوری امریکا را به مردم لبنان تحمیل کنند. دراین‌حال واینبرگر وزیر دفاع امریکا، طرح خروج نیروهای خارجی از لبنان را اعلام کرد. وی دربارۀ این طرح گفت: تحولات منطقه در سه مرحله صورت می‌گیرد: مرحلۀ اول، تخلیۀ نیروهای سازمان آزادی‌بخش فلسطین از بیروت و مرحلة دوم، نظارت بر تخلیۀ هرچه زودتر لبنان از نیروهای اسرائیلی، سوری و خارجی. واینبرگر در خصوص مرحلۀ دوم تصریح کرد که هیچ‌گونه تاریخی برای خروج صهیونیست‌ها از لبنان در نظر گرفته نشده است. وی مرحلة سوم را بازسازی دولت لبنان بر اساس الگوهای مناسب اعلام کرد.[۳۴]

گزارش- 35

در آن سوی مرزهای غربی ایران مجاهدین عراقی به یک ستون نظامی عراق در محور سیدصادق ـ حلبچه حمله کردند که بر اثر آن 5 نفر از نیروهای نظامی عراق کشته و 3 تن نیز به دست نیروهای مجاهد اسیر شدند. همچنین یک نفربر ارتش عراق به غنیمت نیروهای مهاجم درآمد.[۳۵]



منابع و مآخذ روزشمار 1361/06/02

  1. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه "گزارش‌های ویژه"، شماره 158، 3/6/1361، ص 2، اهواز ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/6/1361.
  2. مأخذ 1، ص7، بوشهر ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/6/1361.
  3. مأخذ 1، ص 35، منامه ـ خبرگزاری فرانسه 2/6/1361.
  4. روزنامه اطلاعات، 3/6/1361، ص 1، لندن ـ خبرگزاری فرانسه.
  5. مأخذ 1، صص 5 و 6، پاریس ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/6/1361.
  6. روزنامه جمهوری اسلامی، 2/6/1361، ص 3.
  7. مأخذ 1، ص 6، پاریس ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/6/1361.
  8. مأخذ 1، ص23 و 24، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/6/1361.
  9. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه "گزارش‌های ویژه"، شماره 159، 4/6/1361، ص4، لندن ـ خبرگزاری رویتر، 2/6/1361.
  10. مأخذ 1، صص 3 و 4، واشنگتن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/6/1361.
  11. مأخذ 1، ص2، منامه ـ خبرگزاری فرانسه، 2/6/1361.
  12. سند شماره 16781 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی، فرماندهی اطلاعات ستاد مشترک ارتش، شماره 159ـ145، 4/6/1361، ص 9.
  13. سند شماره 16797 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی، قرارگاه عملیاتی فتح(رکن 2)، شماره 58، 6/6/1361، ص 1.
  14. سند شماره 16812 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی، ستاد مشترک ارتش، فرماندهی اطلاعات، 7/6/1361، ص 16.
  15. سند شماره 16758 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای از ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، اداره دوم (فرماندهی اطلاعات)، شماره 157ـ142، 2/6/1361، ص 3.
  16. مأخذ 1، ص 8، بوشهر ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/6/1361.
  17. سند شماره 71980 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه 5، به فرماندهی کل، 2/6/1361؛ وـ سند شماره 16814 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن اطلاعات هفتگی، ستاد مرکزی سپاه، طرح و برنامه عملیات، شماره 33، 8/6/1361، صص 2 و 3.
  18. سند شماره 16814 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن اطلاعات هفتگی، ستاد مرکزی سپاه، طرح و برنامه عملیات، شماره 33، 8/6/1361،ص 3
  19. موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، صحیفۀ امام، مجموعه آثار امام خمینی(س)، جلد 16، تهران: چاپ اول ـ پائیز 1378، ص 438.
  20. روزنامه اطلاعات، 2/6/1361، ص 9.
  21. سند شماره 72055 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه، از اطلاعات سپاه، مرکز منطقة 9 (شیراز) به اطلاعات مرکز، 7/6/1361، ص1.
  22. مأخذ 1، ص 9، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/6/1361.
  23. مأخذ 9، صص 17 و 18، پاریس، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/6/1361.
  24. روزنامه کیهان، 3/6/1361، ص 14.
  25. مأخذ 20، ص 3.
  26. مأخذ 6، ص 4.
  27. روزنامه جمهوری اسلامی، 3/6/1361، ص 12.
  28. همان، ص 10.
  29. همان، ص 3.
  30. روزنامه جمهوری اسلامی، 1/6/1361، ص 10.
  31. مأخذ 9، ص 28، رادیو کلن، 2/6/1361.
  32. مأخذ 1، ص 26، خبرگزاری جمهوری اسلامی 2/6/1361؛ وـ مأخذ 24، ص 16، بغداد ـ خبرگزاری کویت.
  33. مأخذ 1، ص 9، واشنگتن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/6/1361.
  34. مأخذ 29.
  35. سند شماره 17014 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای از طرح و برنامة عملیات منطقة 7 (اطلاعات عملیات) به قرارگاه کربلا منطقة 8، شمارة 23، 28/6/1361، ص 1.