1365.05.29
| روزشمار جنگ سال 1365 1365.05.29 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | بیست و نه مرداد |
| تاریخ شمسی | 1365.05.29 |
| تاریخ میلادی | 20 اوت 1986 |
| تاریخ قمری | 14 ذیحجه 1406 |
گزارش - 585
نيروهاي غواص‌ِ سپاه كه بايد در عمليات تسخير اسكله العميه شركت كنند، امروز در آخرين مراحل آموزش خود، طي مانوري در اسكلة آذرپاد (در جزيره خارك) توانايي‌شان را براي تصرف اسكله‌هاي دشمن، آزمودند. در اين مانور كه در وضعيت جوي مطلوب و پس از چهار روز تمرين فشرده و طاقت‌فرسا انجام شد، فرمانده كل سپاه، تعدادي از مسئولان نيروي‌زميني سپاه، قرارگاه نوح و لشكر امام‌حسين(ع) حضور داشتند. در اين مانور نيروهاي غواص هنگام غروب آفتاب از فاصلة سه كيلومتري به‌طرف اسكله موردنظر حركت كردند و با وجودِ داشتن "گرا" بر اثر تلاطم آب، منحرف شدند و پس از نيم ساعت تأخير به اهداف خود رسيدند. به دليل تأخير در رسيدن به هدف و همچنين ضعف‌هاي ديگري كه در طول مانور آشكار شد، برادر محسن رضايي دستور داد تا آموزش نيروها در اين منطقه ادامه يابد.[۱]
گزارش - 586
طبق گزارش‌هاي يك قرارگاه عملياتي ارتش در جنوب، دشمن به منظور ايجاد آمادگي براي مقابله با حملة بزرگ نيروهاي ايراني، فعاليت‌هاي مهندسي و افزايش نيروهايش را در شرق بصره بيش‌تر كرده‌است. طبق شواهد موجود، دشمن با انتقال يگاني به استعداد يك تيپ زرهي يا مكانيزه از جبهه شمال به سمت جنوب و استقرار آن در منطقه شرق بصره، فعاليت مهندسي خود را در منطقه بوبيان نيز كماكان ادامه داده‌است[۲] طوري كه طبق گزارش‌هاي سپاه از منطقه، تردد فراوان كمپرسي‌هاي حامل خاك در اين منطقه مكرراً به‌چشم مي‌خورد.[۳]
گزارش - 587
در ادامه جنگ نفت‌كش‌ها، امروز نيز هواپيماهاي عراق يك كشتي ليبريايي به‌نام "ميسترا" (Mistra) به ظرفيت 256هزار تن را با موشك زدند كه خساراتي به آن وارد آمد. شركت "بيمه لويدز" لندن ضمن تأييد اين خبر اعلام كرد: «در حالي كه اين كشتي 10 روز قبل در نزديكي ترمينال نفتي خارك مورد هدف قرار گرفته بود، امروز نيز مجدداً در حالي كه يدك مي‌شد، مورد اصابت موشك قرارگرفت و دچار حريق شد.»[۴] در خصوص حمله به نفت‌كش‌ها، تلويزيون دولتي اسپانيا در بخش خبري خود از حملة دو روز پيش هواپيماهاي عراقي به نفت‌كش ليبريايي "آكاريتا" (Akarita) در خليج‌فارس كه خدمة آن اسپانيايي بودند، خبر داد. در اين گزارش با اشاره به هدف قرار گرفتن اين كشتي، آمده‌است: سخن‌گوي وزارت خارجه اسپانيا از اتخاذ موضع رسمي در اين باره خودداري كرده‌است. اين مقام وزارت خارجه اسپانيا گفته است كه خليج‌فارس يك منطقه جنگي است و دريانورداني كه به آن منطقه مي‌روند، داوطلبانه اين كار را مي‌كنند و هر دو كشور ايران و عراق بارها به كشتي‌هايي كه وارد اين منطقه مي‌شوند در مورد خطرهاي موجود در آب‌هاي خليج‌فارس اخطار داده‌اند.»[۵]
گزارش - 588
در ادامه تلاش‌هاي همه‌جانبه فرماندهان جنگ و سپاه براي بسيج وسيع نيرو و امكانات، آقاي هاشمي رفسنجاني جانشين فرمانده كل‌قوا، در اجتماع مردم مشهد و سرخس ضمن تأكيد بر حمايت‌هاي همه‌جانبه نظام بين‌الملل از صدام براي جلوگيري از پيروزي رزمندگان، از مردم خواست به‌طور گسترده در جبهه‌ها حضور يابند. وي در اجتماع مردم مشهد گفت:
«كار اساسي ما امروز جنگ است و ما بايد به جاي متوقف شدن در جبهه‌ها، قوي‌تر و شديدتر عمل كنيم. براين اساس، ما طوري برنامه‌ريزي كرده‌ايم تا بتوانيم هر روز شاهد اعزام خيل رزمندگان اسلام به جبهه‌ها باشيم. صدام، امريكا، شوروي و همه قدرت‌هاي استكباري مي‌خواهند در منطقه آتش‌بس برقرار شود تا جمهوري‌اسلامي هرچه در توان دارد صرف خريد تسليحات كند و در واقع ما را در يك مسابقه دائمي تسليحاتي انداخته و با اين كار خيال اسرائيل را راحت كنند. آنها مي‌خواهند وضعيتي كه اكنون در مرزهاي اسرائيل، سوريه و لبنان وجود دارد، بين ما و عراق نيز ادامه يابد و حالت نه جنگ و نه صلح در مرز حاكم باشد. بنابراين وظيفه ما امروز خيلي سنگين است و اگر ما اسلحه را زمين بگذاريم ديگر نمي‌توانيم آن را بر داريم.[۶] من در اين‌جا اعلام مي‌كنم كه مهم‌ترين، مناسب‌ترين و مؤثرترين زمان براي رفتن به جبهه‌ها، همين مقطع كنوني است كه بايد سرنوشت جنگ براي هميشه در آن رقم زده شود.»[۷]
«استكبار جهاني برنامه‌ريزي كرده بود تا با تحت فشار قرار دادن ما از نظر اقتصادي و مالي، از ادامة جنگ جلوگيري كرده و ما را مجبور به صلح كند و يك سال است كه ما نيز وارد اين مرحله شده‌ايم، بنابراين اقدام ما در برابر توطئه‌هاي دشمن، تسريع جنگ بود و علائم اين اقدام نيز اكنون به چشم مي‌خورد. پس بايد نوك پيكان حركت ما جنگ باشد.»[۸]
رئيس مجلس شوراي اسلامي (حجت‌الاسلام رفسنجاني) در اجتماع مردم سرخس نيز در خصوص اهميت جنگ گفت: «جنگ را بايد هرچه زودتر با پيروزي تمام كنيم تا بتوانيم سرمايه‌هاي اين كشور را براي اجراي طرح‌هاي عمراني مصرف نماييم. امروز جنگ اساسي‌ترين كار ماست و آن را بايد به نقطه‌اي رساند تا اين همه امكانات را از ما نگيرد. الآن دشمن و حاميانش متزلزل شده‌اند. عراق اگر تنها بود، مدت‌ها قبل نابود مي‌شد، اما اين امكانات كشورهاي ديگر است كه عراق را سرپا نگه داشته‌است وبدانيد تا وقتي كه مسئله جنگ حل نشود، به ساير كارهاي كشور نمي‌رسيم.» وي در پايان سخنان خود تأكيد كرد: «در صورت وقوع آتش‌بس در جنگ، وضعيت نيز از حالت فعلي بدتر مي‌گردد، لذا ستادهاي پشتيباني بايد تلاش كنند كه 500 گردان را بسيج نمايند و اگر مسئله جنگ با اين 500 گردان حل نشد، اين تعداد را به يك هزار گردان برسانند تا جنگ را به نقطه خوب و درخشاني برسانيم.»[۹]
آسوشيتدپرس در تفسيري از سخنان آقاي هاشمي، گزارش داد: «آقاي هاشمي‌رفسنجاني قصد داشته كه انتظارات ايرانيان را مبني‌بر اين كه ضربه نهايي به عراق در پي بسيج انبوه سراسري در كشور قريب‌الوقوع است، كاهش دهد، ولي به نظر مي‌رسد كه اظهارنظرهاي او در مشهد نشان‌دهندة تغيير موضع اوست. با وجود اين تحليل‌گران نظامي ترديد دارند ايران كه به دليل وجود جنگ و ارزاني بهاي نفت با مشكلات اقتصادي روبه‌روست، بتواند آغاز يك تهاجم طولاني را تحمل كند.»[۱۰] فرمانده كل سپاه (محسن رضايي) نيز امروز در پيامي از فرماندهان سپاه در نواحي مختلف كشور خواست تا با استفاده از تمامي امكانات، زمينه را جهت تأمين نيروي انساني 500 گردان رزمي به‌منظور اجراي عمليات سرنوشت‌ساز، مهيا كنند. در اين پيام ضمن تأكيد بر استفاده از تمام ابزارهاي تبليغي جهت توجيه و آشنا كردن مردم به‌وضعيت جاري جبهه و جنگ، آمده است: «فرارسيدن شهريورماه، آخرين فرصت براي تأمين 500 گردان از عزيزان رزمنده براي حمله‌اي سرنوشت‌ساز مي‌باشد. لازم است فرماندهان محترم نواحي يا بسيج، كليه نيروها و امكانات خود را براي اعزام وسيع در چهارمرحلة "اول، دهم، بيستم، و سي‌ام شهريور ماه" تنظيم نمايند تا اين كه ماه شهريور را به ماه رسيدن نصرت خدا تبديل كرده و با يك‌سره كردن جنگ، از برقراري حكومت نظامي استكبار جهاني در اين منطقه جلوگيري نماييم.
برادران عزيز، سرداران سپاه اسلام، امروز چشم همة فرماندهان ميدان نبرد و مسئولان جمهوري‌اسلامي و ملت‌هاي محروم و مسلمان دنيا به دست شما دوخته شده‌است. با استفاده از تمامي طرح‌ها و اختيارات و با حمايت ستادهاي پشتيباني جنگ و مسئولان دل‌سوز محلي و ارتباط صميمانه و روزانه با يگان‌هاي مربوطه، سهميه‌هاي تعيين‌شدة نيروي انساني را تأمين كرده و از كليه افراد مأمور و داوطلب در دستگاه‌هاي اجرايي و نيروهاي مالك اشتر به صورت پاسدار افتخاري، براي تكميل كادر ستادها و رده‌هاي رزمي يگان‌هاي خود استفاده نماييد. با توسعة ستادهاي پشتيباني جنگ در تمامي بخش‌ها و همچنين راه‌اندازي شوراهاي نظامي تا رده مسجد، اداره، كارخانه و روستا، سهميه‌ها و وظايف را مشخص نماييد.
اگر به مردم رو كنيم، با منبع عظيمي از مقدورات الهي روبه‌رو خواهيم شد كه همه معضلات را حل كرده و ناممكن‌ها را ممكن مي‌سازد. توجيه مردم و آشنا نمودن آنها با خطرهاي ناشي از هرگونه مسامحه در اين برهة حساس از تاريخ‌ِ حركت حماسي و انقلابي، اثرهاي مطلوبي بر حضور گسترده آنها در صحنه خواهد داشت. ارائه گزارش از اوضاع جنگ اطلاع دادن به مردم و مسئولان محلي و همچنين بازديد آنها از جبهه‌هاي نبرد و درك واقعيت‌هاي جنگ در منطقه عملياتي ـ كه بعضاً براي ما عادي شده‌است ـ باعث خواهد شد تا احساس مسئوليت و مشاركت آنها افزايش يابد. از سوي ديگر، اتخاذ ساير تدابير تبليغي و توجيهي نظير انواع سمينارها و گردهم‌آيي‌ها، نمايشگاه‌هاي نظامي و هنري و اعزام‌هاي ابتكاري، مانورهاي مختلف شهري و استفاده از فضاهاي مختلف مانند پارك‌ها، سالن انتظار سينماها، فرودگاه‌ها، براي تبليغات جنگ با شيوه‌هاي مناسب و همچنين استفاده از مناسبت‌هاي ويژه ماه محرم كه از نيمه شهريورماه آغاز مي‌شود، همه بايستي مورد توجه قرارگرفته و نهايت استفاده از آنها به عمل آيد. اتكاي حركت اسلامي ما به ساخته شدن انسان‌ها نه در مقصد بلكه در مسير پرالتهابي كه داريم، ايجاب مي‌كند تا تبليغات به معني دريدن پرده‌ها و تبيين خورشيد حقيقت براي مردم از هر قشر و صنف و مقام، اهميت خاص پيدا كند، لذا تلاش ما براي در صدر قرار گرفتن مسئله جنگ مي‌بايستي در جهت قراردادن جنگ در رأس اعتقاد مردم و مسئولان دستگاه‌ها باشد. ان‌شاءالله گزارش‌هاي منظم و هفتگي شما نويد پيش‌رفت كار و حصول به مقصد را كه موجب خشنودي امام زمان(عج) و نايب برحقش و رضايت خداوند متعال است، بدهد. نصرمن‌الله و فتح قريب.»[۱۱] در ادامه اعزام نيروهاي داوطلب به جبهه‌ها، امروز نيز تعداد 1221 نيروي رزمي تخصصي استان كهكيلويه و بويراحمد عازم جبهه‌ها شدند.[۱۲] همچنين سپاه‌پاسداران منطقه1 ثارالله اعلام كرد كه برادران رزمنده عراقي بسيج سپاه منطقه1، روز جمعه 31/5/1365 در كارواني عظيم جهت پيوستن به رزمندگان سپاه اسلام، عازم جبهه‌هاي نبرد خواهند شد.[۱۳]
گزارش - 589
به گزارش روزنامه جمهوري‌اسلامي، فرماندهان ارتش صبح امروز در حضور حجت‌الاسلام والمسلمين سيدعلي خامنه‌اي رئيس شوراي عالي دفاع تشكيل جلسه دادند. اين جلسه با حضور رئيس ستاد مشترك، وزير دفاع، فرماندهان سه نيرو و جانشينانشان و همچنين جانشين اداره عقيدتي سياسي ارتش، در ستاد نيروي دريايي تشكيل شد و آخرين تحولات و اوضاع جاري جبهه‌هاي جنگ تحميلي مورد بحث و بررسي قرار گرفت.[۱۴]
گزارش - 590
برخي مراكز اقتصادي انگليس احتمال بروز يك سلسله تحولات سياسي در عراق را مطرح كرده‌اند. به نوشته روزنامه گاردين، يك شركت سرمايه‌گذاري نفتي انگليسي به نام "كانتي سكيوريتي" امروز در گزارشي اعلام كرد كه تغييرات گسترده‌اي در بغداد در حال وقوع است كه احتمال دارد به جنگ ايران و عراق پايان دهد. خبرنگار اين روزنامه نيز در اين باره گزارش داده است كه اين اقدام (تغييرات) را حاميان بغداد كه راه‌هاي آرام كردن ايران انقلابي را در آن‌سوي خليج‌فارس بررسي مي‌كنند، انجام مي‌دهند.[۱۵] بانك انگليسي "وست نيسترا" نيز در گزارشي كه براي سهام‌داران خود فرستاد، اعلام كرد. «امكان دارد به‌زودي تعديل‌هاي سياسي وسيعي در عراق در جهت گشودن راهي براي پايان دادن به جنگ شش ساله عراق و ايران از طريق مذاكره، صورت گيرد. هم‌اكنون نيز بسياري براين عقيده‌اند كه پايان سريع اين جنگ نه تنها مطلوب بلكه ضروري است. ما نيز فكر مي‌كنيم كه احتمالاً اين تعديل‌هاي سياسي صورت خواهد گرفت، زيرا قدرت‌هاي بزرگ حاضر نيستند ريسك بالقوه بالا گرفتن شديد اين جنگ را كه ممكن است بر اثر تعرض نوميدانة هر يك از دو طرف رخ دهد، بپذيرند.» در ادامة اين گزارش، در بررسي تأثير تعديل‌هاي سياسي عراق و نيز تأثير پايان يافتن جنگ بر وضعيت اقتصادي دو كشور و منطقه، آمده‌است: «چنين حركتي با افزايش ظرفيت توليد هر دو كشور منجر به فشار بيش‌تر در جهت نزول قيمت‌ها مي‌شود و هرچند آشكارا نمي‌توان اين موضوع را تأييد كرد ولي اوضاع به‌گونه‌اي است كه بايد به اين شايعات بيش‌تر توجه نمود. نگراني فزاينده در مورد روند محتمل اين جنگ، اخيراً موجب تغييري بنيادي در بلوك خاورميانه شده‌است. چنين مانورهاي پشت پرده ـ در بالاترين سطح ـ اكنون مدتي است كه آشكار شده و تا حدودي تحول كاملاً غيرعادي ماه گذشته ميلادي در اوپك، احتمال دارد از اين امر ناشي شده‌باشد.»[۱۶]
گزارش - 591
در آستانه اجلاس عدم‌تعهد و تشديد رقابت ديپلماتيك بين ايران و عراق در اين زمينه، آقاي ولايتي (وزير امور خارجه) امروز در پاكستان طي مصاحبه‌اي با روزنامه "مسلم" دربارة روابط پاكستان و ايران و سازمان غيرمتعهدها گفت‌وگو كرد. وي در اين مصاحبه ضمن انتقاد از موضع سازمان كنفرانس اسلامي و دوستانه توصيف كردن موضع اسلام‌آباد در قبال جنگ ايران و عراق، خاطرنشان ساخت: «كشورهاي عضو سازمان كنفرانس اسلامي به‌طور غيرصريح و غيررسمي پذيرفته‌اند كه عراق مهاجم است، اما آنان بايد اين مطلب را علني و رسمي اعلام نمايند.» وي با تأكيد بر اين مطلب كه دبيركل سازمان ملل قبلاً عراق را به دليل استفاده از سلاح‌هاي شيميايي و حمله به اهداف غيرنظامي، سرزنش كرده‌است، از "شريف‌الدين پيرزاده" دبيركل سازمان كنفرانس ـ اسلامي كه مليت پاكستاني دارد ـ خواست به اقدامي مشابه دست زند.[۱۷]
گزارش - 592
آقاي ولايتي امروز پس از پايان ديدار دو روزة خود از پاكستان، به‌منظور گفت‌وگو با مقامات هندوستان در مورد مسائل مربوط به كنفرانس سران كشورهاي غيرمتعهد، وارد "دهلي‌نو" شد. يونايتدپرس گزارش داد: «دكتر ولايتي ساعاتي پس از خروج معاون وزير امورخارجه عراق از هندوستان، وارد دهلي‌نو شد.» اين خبرگزاري به نقل از خبرگزاري "تراست هند" گزارش داد: «دكتر ولايتي را در فرودگاه، "ادواردو فايرو" مقام بلندپايه وزارت امور خارجه هندوستان مورد استقبال قرار داد.»[۱۸] راديو بي.بي.سي. ضمن اعلام اين خبر گفت: «اين سفر از آخرين تلاش‌هايي است كه ايران در جهت مهيا كردن زمينة لازم براي كنفرانس سران كشورهاي غيرمتعهد انجام مي‌دهد، زيرا در اين كنفرانس، كشورهاي حامي عراق در اكثريت قرار دارند. سفر وزير خارجه ايران به هندوستان و پاكستان فقط چند روز پس از سفرش به هشت كشور قاره آفريقا انجام شده و هر دو سفر قسمتي از تلاش ديپلماتيك دولت ايران براي خنثي كردن انتقادات طرح‌ريزي شده بود كه ممكن است در كنفرانس عالي غيرمتعهدها به دليل خودداري ايران از صلح با عراق، مطرح شود. اين كنفرانس قرار است كه 9 روز ديگر در پايتخت "زيمبابوه" برگزار شود، اما با توجه به روابط نزديكي كه پاكستان با امريكا و كشورهاي عربي خليج‌فارس دارد، به‌نظر نمي‌رسد كه اين كشور از پيشنهاد ايران براي محكوم كردن عراق به‌عنوان متجاوز، در كنفرانس غيرمتعهدها پشتيباني كند. هندوستان نيز احتمالاً به سياست محتاطانه و بي‌ثبات خود در قبال جنگ ايران و عراق ادامه خواهد داد. هندوستان در حال حاضر عهده‌دار رياست كشورهاي غيرمتعهد بوده و گرچه قرار است در كنفرانس "حراره" اين سمت را به زيمبابوه واگذار كند، ولي به‌عنوان يكي از اعضاي با نفوذ اين سازمان تعجبي ندارد كه مورد توجه ايران و عراق واقع شود، به‌طوري كه همزمان با ورود وزير خارجه ايران به دهلي‌نو، معاون وزارت خارجه عراق پس از دو روز مذاكره با مقامات هندوستان، دهلي‌نو را ترك كرد.»[۱۹]
گزارش - 593
"ژان ليپكوسكي" مشاور سابق وزير امورخارجه فرانسه، در خصوص سياست جانب‌داري كشور متبوعش ازعراق، گفت: «موضع فرانسه درباره مسائل خاورميانه دقيقاً همان موضع قبلي است، اما "ژاك شيراك" نخست‌وزير بدون شك از اين كه او را همواره به عنوان تنها مسئول سياست فرانسه در قبال عراق و نيز طرف‌دار اين كشور به‌شمار مي‌برند، خشمگين است.» وي همچنين افزود: جلوگيري ژاك‌شيراك از مذاكرة روياروي عراق با شوروي‌ها، قابل تحسين است.[۲۰]
گزارش - 594
امروز مراسم تشييع يكي از نيروهاي نظامي جمهوري‌اسلامي ايران به‌نام "محمد شيخ‌تبار" كه با سلاح‌هاي شيميايي عراق مجروح شده‌بود و دو روز پيش در بيمارستان شهر "موتريخت" هلند به شهادت رسيد، به مراسمي اعتراض‌آميز عليه عراق تبديل شد. شهيد محمد شيخ‌تبار در اوايل اسفند 1364 به‌همراه هشت نفر ديگر به دليل مجروح شدن با سلاح‌هاي شيميايي عراق به هلند اعزام گرديد. پيكر اين شهيد را در "لاهه" مسلمانان ايراني، ترك و پاكستاني مقيم هلند از محل سفارت جمهوري‌اسلامي ايران تا مسافت دو كيلومتر تشييع كردند و پس از گذشتن از مركز شهر و عبور از مقابل سفارت‌خانه‌هاي مختلف از جمله امريكا، با اتومبيل تا فرودگاه "آمستردام" بدرقه كردند. در اين مراسم سه دستگاه اتومبيل، پوسترها و شعارهاي متعددي را در محكوميت استفاده عراق از انبوه سلاح‌هاي شيميايي، حمل مي‌كردند.[۲۱]
گزارش - 595
در پي گزارش‌هايي از انجام شدن اقداماتي در ميان نيروهاي نظامي عراق جهت براندازي حكومت اين كشور، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي به نقل از منابع داخلي عراق در اين باره گزارش داد: «در پي درگيري خونيني كه ميان پرسنل دو تيپ از سپاه يكم عراق صورت گرفت، فرمانده اين سپاه براي اداي توضيحات به بغداد احضار گرديد و تاكنون از سرنوشت وي اطلاعي در دست نيست. در حال حاضر سرلشكر "داوود المعايدي" فرماندهي سپاه يكم عراق را به‌عهده دارد. سپهبد "عبدالكريم نزارالخضرجي" (فرمانده احضار شدة سپاه يكم) پيش از اين، سه بار از صدام مدال شجاعت دريافت كرده‌بود و چون پاره‌اي از عاملان كودتاي اخير عراق از طايفه خضرج و از بستگان فرمانده سپاه يكم عراق بودند، رژيم بغداد به شركت احتمالي سپهبد "عبدالكريم نزارالخضرجي" در اين كودتا، مظنون شده‌است.»[۲۲]
منابع و مآخذ روزشمار 1365/05/29
- ↑ سند شماره 657 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "عمليات لشكر14 امام حسين(ع) در اسكله العميه"، گزارش راوي لشكر14 در عمليات كربلاي3، راوي: شهيد سيد محمد اسحاقي، آذرماه 1365، ص‌ص 34 و 35.
- ↑ سند شماره 15241 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: " گزارش نوبه‌اي و اطلاعاتي شماره1493"، قرارگاه عمليات جنوب(ركن2)، 27/5/1365 تا 29/5/1365، ص1.
- ↑ سند شماره 15243 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: " گزارش نوبه‌اي و اطلاعاتي" اطلاعات لشكر5 نصر (موقعيت شهيد بنفشه)، 29/5/1365، ص1.
- ↑ سند شماره 091540 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "ليست كشتي‌هاي سانحه ديده در خليج‌فارس"، نيروي دريايي سپاه پاسداران، 18/10/1368؛ وـ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 154، 30/5/1365، ص12، تهران، لندن، خبرگزاري فرانسه؛ وـ سند شماره 226115 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: منابع سياسي داخلي سپاه، 4/6/1365، ص9.
- ↑ روزنامه جمهوري‌اسلامي، 30/5/1365، ص2، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، به نقل از تلويزيون اسپانيا.
- ↑ روزنامه كيهان، 29/5/1365، ص 18.
- ↑ دفتر سياسي نمايندگي امام در سپاه، "رويدادها و تحليل"، نشريه شماره 23، 25/6/1365، ص10.
- ↑ مأخذ شمارة 6.
- ↑ روزنامه كيهان، 30/5/1365، ص3.
- ↑ سند شماره 226115 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: منابع سياسي داخلي سپاه، ص6، به نقل از آسوشيتدپرس.
- ↑ سند شماره 97090 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي كل سپاه، 29/5/1365.
- ↑ سند شماره 045931 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفتر فرمانده سپاه ناحيه استان كهكيلويه و بويراحمد، "اعزام نيرو" 3/6/1365.
- ↑ روزنامه جمهوري‌اسلامي، 29/5/1365، ص3.
- ↑ مأخذ شمارة 5، ص12، به نقل از خبرگزاري جمهوري‌اسلامي.
- ↑ مأخذ شمارة10، ص7، به نقل از "گاردين".
- ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 156، 2/6/1365، ص13.
- ↑ روزنامه كيهان، 30/5/1365، ص18، خبرگزاري فرانسه به نقل از روزنامه پاكستاني "مسلم".
- ↑ پيشين، دهلي‌نو، يونايتدپرس، 29/5/1365؛ وـ روزنامه رسالت، 31/5/1365، ص12.
- ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 155، 1/6/1365، ص42، راديو بي.بي.سي، 30/5/1365.
- ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 154، 30/5/1365، ص‌ص 21 و 22، پاريس، خبرگزاري فرانسه، 29/5/1365.
- ↑ روزنامه كيهان، 3/6/1365، ص20.
- ↑ مأخذ شمارة 5، ص2، اهواز، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي.