1366.05.11
| روزشمار جنگ سال 1366 1366.05.11 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | یازده مرداد |
| تاریخ شمسی | 1366.05.11 |
| تاریخ میلادی | 2 اوت 1987 |
| تاریخ قمری | 6 ذیحجه 1407 |
گزارش- 179
در پي حمله ديروز نيروهاي خودي و عقب نشيني دشمن از "تپه شهدا" و "تپه رحمان" در محور شمالي جبهه "ميمك"، ارتش عراق امروز با تقويت نيروهاي خود و پشتيباني شديد هوايي، براي تصرف اين ارتفاعات به سه پاتك نسبتاً سنگين در ساعات 8 صبح، 18 و 19:30 دست‌زد. اين حملات با پايداري نيروهاي خودي مواجه شد و هيچ دست‌آوردي براي متجاوزان نداشت.[۱] دشمن هم‌زمان با حملات زميني و فعاليت هلي‌كوپترهاي خود، بيش از ده بار نيز منطقه عملياتي ميمك و "سرني" را بمباران كرد.[۲] از سوي ديگر، در منطقه "نفت‌شهر" يكي از دو فروند هلي‌كوپتر عراقي كه قصد حمله به مواضع نيروهاي خودي را داشت، هدف قرار گرفت و سرنگون شد.[۳] ارتش عراق پس از عقب‌نشيني از چند ارتفاع اين منطقه ـ كه در روزهاي نخست به دست آورده بود ـ در اطلاعيه‌اي بدون اشاره به ده روز حملات پي‌درپي، تنها به اعلام تعداد پرواز هلي‌كوپترها و هواپيماهاي خود بسنده كرد و بدين ترتيب ضمن اذعان به شكست، به تلاش‌هاي خود براي تصرف ارتفاعات ميمك پايان داد.[۴]
گزارش- 180
با فعال شدن نيروهاي عمليات آتي در غرب سردشت (نصر7) و از سرگيري برخي كارهاي مقدماتي در اين منطقه، راوي قرارگاه قدس قرايني از هوشياري نسبي دشمن را به شرح زير گزارش كرد: «نيروهاي دشمن در منطقه حساس شده و شب‌ها تا روشن شدن هوا از روي ارتفاع "دوپازا" با پرتاب منور تمام شيارهاي خط را زير آتش قرار مي‌دهند.»[۵] در جلسه امروز قرارگاه قدس، مأموريت تيپ29 نبي‌اكرم ابلاغ و قرار شد اين تيپ بلافاصله پس از لشكر 31 عاشورا وارد عمل شود و با عبور از مواضع اين يگان، ارتفاع "بلفت" را تصرف كند.[۶] همچنين به دليل نگراني از نداشتن نيروهاي احتياط، قرار شد هر يك از واحدهاي عمل‌كننده يك گردان احتياط تشكيل دهند و براي تحكيم مواضع دوپازا نيز كه از سمت بلفت تهديد مي‌شود، تيپ نبي اكرم در شب اول عمليات آن را تقويت كند.[۷]
گزارش- 181
بين نيروهاي خودي و افراد دو گروهك دمكرات و كومه‌له چند درگيري روي داد كه بر اثر آن، شماري از نيروهاي خودي شهيد يا زخمي شدند و تلفاتي نيز بر اين دو گروهك وارد آمد. نيروهاي ضربت پاسگاه شهيد كاظمي در مسير مهاباد ـ آجي‌دره به كمين عناصر دمكرات برخوردند و با آنها درگير شدند. در اين درگيري، شش تن از نيروهاي خودي شهيد و چهار تن زخمي شدند و دو خودرو آنها نيز منهدم شد. چهار تن از نيروهاي گروهك دمكرات نيز كشته شدند. همچنين نيروهاي گشتي "تيپ انصارالرسول جوانرود در درگيري با عناصر حزب دمكرات چهار تن از آنها را به هلاكت رساندند. در اين درگيري يك تن از نيروهاي خودي شهيد، هفت تن زخمي و دو تن نيز به اسارت در آمدند.[۸] در ساعت 19:15 نيز گروهان ژاندارمري سردشت در محور "نئونان" به "سارتكه" واقع در شمال شرقي سردشت با چتههاي هيز "رمزيران" به فرماندهي "احمد نيستاني" درگير شدند كه بر اثر آن، پنج تن شهيد و ده تن زخمي شدند.[۹] چتههاي حزب منحله دمكرات با بمب‌گذاري در مسير لوله‌هاي گاز جمهوري اسلامي در نوار مرزي ايران ـ تركيه (منطقه اشنويه) بخشي از آن را تخريب كردند.[۱۰] گروه ضربت "محمد رسول‌الله"(ص) نيز در منطقه اروميه با اشرار مسلح درگير شدند كه در نتيجه مهاجمان به خاك تركيه گريختند. همچنين نيروهاي پايگاه "سلطاني" در منطقه "سرو" اروميه چهار تن از افراد حزب منحله را دست‌گير و مقاديري اسلحه از آنها ضبط كردند.»[۱۱]
گزارش- 182
امروز دومين كاروان امريكايي شامل نفت‌كش كويتي "گازپرنس" و دو رزم‌ناو همراه آن بر خلاف كاروان اول، بدون اطلاع قبلي و جنجال‌هاي تبليغاتي از تنگه هرمز عبور كرد. خبرگزاري "آسوشيتدپرس" به نقل از منابع كشتي‌راني گزارش داد: «تانكر كويتي "گاز پرنس" پس از بارگيري گاز مايع در بندر "الاحمدي" كويت، در سفر مخفيانه امروز از تنگه هرمز عبور كرد.» اين منابع افزوده‌اند: «تانكر كويتي از خطرات ايران در خليج‌فارس رسته و تنگه هرمز را ترك كرده است.»[۱۲] روزنامه "كرونيكل سانفرانسيسكو" چاپ امريكا در مورد حركت اين كاروان و آگاهي نيروهاي ايران از حركت آنها نوشت: «نفت‌كش كويتي تحت اسكورت امريكا در حالي از تنگه هرمز عبور كرد كه يك كشتي جنگي ايراني آنها را تعقيب مي‌كرد.» اين روزنامه افزود: «نفت‌كش گاز پرنس با اسكورت دو رزم‌ناو امريكا با ورود به درياي عمان به سوي بندر "خورفكان" پيش مي‌رود.»[۱۳] به هنگام عبور اين كاروان از خليج‌فارس، منابع امريكا گزارش آن‌را لحظه به لحظه به اطلاع رييس ستاد مشترك اين كشور رسانده و او را از تهديدهاي احتمالي آگاه مي‌كردند. خبرگزاري "رويتر" با اعلام اين خبر به نقل از مقام‌هاي امريكا گزارش داد: «هنگامي كه كاروان كشتي‌ها به تنگه هرمز نزديك شد، واحدهاي اطلاعاتي امريكا گزارش دادند كه چند كاميون موشك‌انداز در آن‌جا مستقر و يك رادار ردياب روشن شده است.» خبرگزاري رويتر به نقل از يك منبع ديگر اعلام كرد: «هواپيماهاي امريكايي با ارسال علايم مزاحم، در رادار ايران اختلال ايجاد كردند، ولي در آخر معلوم شد كه بر روي كاميون‌ها موشك‌هاي "كرم‌ابريشم" نصب نشده و هشدار غلط بوده است.»[۱۴] در اين حال ايالات متحده با درك وجود خطر مين‌ها در خليج‌فارس، درصدد افزايش ناوگان مين‌روب خود است. منابع پنتاگون اعلام كردند كه امريكا در اواخر هفته چهارم قايق مين‌روب كوچك چوبي براي افزايش توان مين‌روبي خود به خليج‌فارس اعزام خواهد كرد.[۱۵] "لس‌آسپين" رييس كميته نيروهاي مسلح مجلس نمايندگان امريكا، در مصاحبه‌اي به كارآيي جمهوري اسلامي در به‌كارگيري مؤثر ابزار ساده جنگي در رويارويي با امريكا اشاره كرد و لزوم تغيير تاكتيك‌هاي نظامي پنتاگون را در برخورد با جمهوري‌اسلامي يادآور شد. وي گفت: «پنتاگون مي‌بايست در مقابل تهديدات ايران عليه كشتي‌راني در خليج[فارس] كه داراي ويژگي‌هاي سطح پايين تكنولوژيك و ساده مي‌باشد، در حالت آماده‌باش به‌سربرد و نسبت به تاكتيك‌هاي ساده و ارزان از خود حفاظت كند. ايراني‌ها داوطلبان انتحاري در اختيار دارند. تحليل‌گران عقيده دارند كه ميني را كه به كشتي "بريجتون" اصابت كرد، ايران كار گذاشته باشد. در حالي كه امريكا متوجه به مين‌روبي است، من به شما اطمينان مي‌دهم كه در تهران اتاق‌هايي وجود دارد پر از طراحاني كه در حال تهيه تاكتيك‌هايي هستند كه بعد از خنثي شدن تهديد مين‌ها، مورد استفاده قرار خواهند گرفت.» وي افزود: «ما پشت خط قدرت هستيم و اين جايي است كه آنها دقيقاً مي‌خواهند در آن‌جا باشيم.» آسپين سپس گفت: «ما بايد بهترين نفرهاي خود را در پنتاگون به كار بگيريم تا به جاي صرف وقت در مورد تهديد با تكنولوژي‌هاي سطح بالا به بررسي تهديدات با تكنولوژي پايين بپردازيم و به‌كارگيري آن را طراحي كنيم. ما بايد يك اتاق را پر از مردان و زناني بكنيم كه كفش‌ها و عمامه‌هاي ايراني‌ها را مي‌پوشند و همان‌گونه كه ايراني‌ها طراحي مي‌كنند، به طراحي بپردازند.»[۱۶] روزنامه "آبزرور" نيز در مورد طرح‌ها و آمادگي امريكا براي رويارويي با ايران نوشت: «مأموران اطلاعاتي امريكا هدف‌هايي را در ايران تعيين كرده‌اند تا در صورت مقابله با ايران، ناوگان امريكايي همراه نفت‌‌كش‌هاي كويتي در خليج[فارس]، به اين اهداف حمله كند.»[۱۷] اين روزنامه افزود: «مقامات دولتي امريكا مقابله با عمليات سپاه پاسداران با استفاده از قايق‌هاي كوچك را بسيار مشكل‌تر از حمله به تأسيسات و پايگاه‌هاي ايران مي‌دانند.» با اين‌حال اين روزنامه خاطرنشان كرد كه هيچ شبهه‌اي در مورد آمادگي امريكا براي جنگ با ايران ـ در صورتي كه اين كشور (ايران) خواستار آن باشد ـ وجود ندارد.[۱۸]
گزارش- 183
در پي درخواست امريكا از كشورهاي اروپايي براي اعزام كشتي‌هاي مين‌روب به خليج‌فارس و پاسخ منفي انگلستان و فرانسه به اين درخواست، وزارت دفاع ايتاليا نيز با انتشار بيانيه‌اي با اشاره به اين كه دولت رم تحولات جنگ عراق با ايران را با دقت زير نظر دارد، اعلام كرد: «اين كشور علي‌رغم توافق نظر با نگراني امريكا نسبت به آينده كشتي‌راني آزاد در خليج‌فارس، اعتقاد دارد كه چنين امري مي‌بايست در چارچوب اقدامات سازمان ملل مورد رسيدگي قرار گيرد.» در اين اطلاعيه تأكيد شده است: «به عقيده دولت ايتاليا در شرايط فعلي اعزام كشتي‌هاي مين‌ياب اين كشور به آب‌هاي خليج‌فارس اقدام شايسته‌اي نيست.»[۱۹] نخست‌وزير فرانسه، (ژاك شيراك) نيز در توجيه رد درخواست امريكا گفت: «اگر ايران به منافع فرانسه حمله كند، اين كشور مقابله به مثل خواهد كرد.» "شيراك" افزود: «فرانسه كشور غيرمسئولي نيست و خواستار صلح است و با اعزام يگان دريايي، خود را در موقعيتي قرار داده كه بتواند در صورت لزوم، آزادي كشتي‌راني را در خليج‌فارس تأمين نمايد.»[۲۰]
گزارش- 184
قدرت‌هاي بزرگ اروپايي به‌ويژه ايتاليا و آلمان تلاش گسترده‌اي را براي پايان دادن به جنگ ايران و عراق از طريق سازمان ملل و همكاري با دبيركل، آغاز كرده‌اند. "آندره‌ئوتي" وزيرخارجه ايتاليا در ديدار با سفير ايران در اين كشور گفت: «بر من واضح و روشن است كه ايران آغازكننده جنگ و به‌كارگيرنده سلاح‌هاي شيميايي نبوده است.» وي با اشاره به گفت‌وگوي تلفني خود با دبيركل سازمان ملل و بيان جزئيات آن افزود كه در اين گفت‌وگو در خواست كرده است تا در تلاش‌هاي لازم جهت تشكيل گروه كار براي تعيين آغازگر جنگ، تسريع شود. وي همچنين ابراز اميدواري كرد كه حوادث اخير در مكه (9/5/1366) بر روند فعاليت‌‌هاي دبيركل سازمان ملل تأثير منفي نداشته باشد.[۲۱] "هانس ديتريش‌گنشر" وزيرخارجه آلمان غربي نيز يك روز پس از انتخاب آلمان به عنوان رياست دوره‌اي شوراي امنيت، در بيانيه‌اي اعلام كرد: «شايسته است نسبت به جنگ خليج‌فارس و تلاش در جهت اجراي آتش‌بس و احترام به كشتي‌راني در خليج‌فارس مقداري توازن و محافظه‌كاري از خود نشان دهيم.» وي تأكيد كرد كه كشور وي مايل است در تلاش‌هاي موجود براي اجراي قطع‌نامه اخير شوراي امنيت براي متوقف كردن جنگ ايران و عراق فعالانه شركت كند.[۲۲]
گزارش- 185
كشتار زائران خانه خدا به دست نيروهاي امنيتي آل‌سعود، موجي از نفرت در داخل ايران ايجاد كرده و بر تنش‌هاي موجود در منطقه افزوده است. امروز ميليون‌ها تن از مردم خشمگين در شهرهاي ايران با راه‌پيمايي و سردادن شعارهايي چون "مرگ بر امريكا"، "مرگ بر آل‌سعود"، خشم خود را از كشتار بي‌رحمانه زائران خانه خدا نشان دادند. رييس مجلس شوراي اسلامي "حجت‌الاسلام و المسلمين هاشمي رفسنجاني" در اجتماع راه‌پيمايان تهراني كه در برابر مجلس شوراي اسلامي گرد آمده و خواستار گرفتن انتقام خون اين شهدا بودند و شعارهايي چون "تبت يدا ابي لهب، بريده باد دست فهد"؛ "هاشمي، هاشمي، انتقام، انتقام" سر مي‌دادند، گفت: «اگر دنياداران كم صبر و كم حوصله‌اند، خداوند و سربازان و ره‌روان راه خدا بايد صبر و متانت داشته باشند و با برنامه‌ريزي لازم به اهداف مقدس اسلام برسند. ما با راندن حكام آل‌سعود در كوره‌راهي كه اين خبيث‌ها انتخاب كرده‌اند، آنها را به جهنم و مرگ حتمي مي‌رسانيم.» هاشمي رفسنجاني تأكيد كرد: «ما دست آل‌سعود را در اين جنايت مي‌بينيم و شكي نداريم كه اين فاجعه با دستور حامي آنها، ابرقدرت امريكا اتفاق افتاده است. ما ضمن آن‌كه ريشه اصلي را براي انتقام انتخاب خواهيم كرد ولي از جنايت سعودي‌ها هم به عنوان مجري صرف‌نظر نخواهيم كرد.» رييس مجلس در بيان علت و ريشه‌هاي اصلي اين اقدام قساوت‌آميز حكام سعودي گفت: «يكي از دلايل اين اقدام كه براي همه روشن است، شكست افتضاح‌آميز امريكا در خليج‌فارس است. پس از رسوايي جبران‌ناپذير سفر مخفيانه هيئت امريكايي به ايران و قضيه ايران كنترا و آنچه را كه امريكا بر سر اين مسئله از دست داد، اتفاق مي‌افتد. اين افتضاحات، امريكا را به ايجاد حادثه‌اي بزرگ و فجيع در رابطه با ايران محتاج كرده بود، ولي اين طرحي نيست كه به نفع امريكا تمام شود.»[۲۳] روزنامه جمهوري اسلامي نيز به نقل از خبرنگاران خود در نقاط مختلف كشور، گزارش داد كه مردم شهرهاي زنجان، رشت، اهواز، ايلام، رزن، ملاير، ساري، اروميه، بروجرد، بابل، بندرعباس، بندرانزلي، خميني شهر، تويسركان، جهرم، تايباد، رامسر، نوشهر، ورامين، زاهدان، تبريز و … با برگزاري راه‌پيمايي، انزجار خود را از اقدام پليس عربستان در كشتار زائران خانه خدا اعلام كردند و از مقام‌هاي مسئول خواستند تا انتقام خون شهداي مكه را از خاندان آل‌سعود بگيرند.[۲۴] آقايان سيدعلي خامنه‌اي رييس جمهور، سيد عبدالكريم موسوي اردبيلي، رييس شوراي عالي قضايي و مهدي كروبي نماينده امام و سرپرست حجاج ايراني با ارسال پيام‌هاي جداگانه‌اي، نقض حريم امن بيت‌الله الحرام و قتل‌عام زنان و مردان خداجوي و لبيك‌گوي را به ساحت مقدس امام زمان(عج) و امام امت تسليت گفتند. در بخشي از پيام رييس جمهور آمده است: «اين جنايت بي‌سابقه كه با طراحي رژيم امريكا و به دست مزدوران پست و پليد آنها انجام گرفته، بي‌شك ناشي از كينه خشم‌آلود استكبار نسبت به امت انقلابي ما و حاكي از بغض و عناد عميق آنان نسبت به اسلام و قرآن و شعائر زنده اسلامي است كه استكبار از ملت و انقلاب ما دريافت كرده است و در عين حال اين ناشي از ضعف و آسيب‌پذيري شديد جناح استكبار و ارتجاع در برابر موج كوبنده و قهرآلود اسلام انقلابي و زنده ماست.» در پيام آيت‌الله موسوي اردبيلي نيز آمده است: «هنگامي‌كه فرزندان دلير و رزمنده شما در آب‌هاي نيلگون خليج‌فارس نيرنگ‌هاي شيطان بزرگ امريكاي جنايت‌كار را نقش برآب كردند، دست خيانت‌كار ايادي امريكا در عربستان زائران بيت‌الله الحرام را كه فرياد برائت از مشركين سر مي‌دادند و با شعار مرگ بر امريكا و مرگ بر اسرائيل خواهان وحدت امت اسلامي بودند، به خاك و خون كشيدند تا از اين طريق خدمتي به اربابان امريكايي خود كرده باشند و راهي براي بيرون آوردن استكبار جهاني از مخمصه و رسوايي شكست در خليج فارس جست‌وجو كرده باشند. حكام سعودي حرم دين الهي را با شليك گلوله شكستند و با اين عمل در مقابل فرمان قرآن كريم در مورد ايمن بودن حرم الهي قرار گرفته و عملاً ثابت نمودند كه لياقت، توان و شايستگي حراست حرم امن‌الهي و خدمت به حجاج و زائران بيت‌الله الحرام را ندارند.» نماينده امام و سرپرست حجاج ايراني نيز با تشكر از حضور گسترده زائران ايراني در راه‌پيمايي برائت از مشركين، در مورد فاجعه مكه تأكيد كرد: «براي اين‌جانب ترديدي نيست كه تهاجم وحشيانه كه به دستور مقامات نادان و مزدور سعودي صورت گرفت با توافق و هماهنگي قبلي امريكاي جنايت‌كار بوده است. اين قتل‌عام ضمن اين‌كه نقض آشكار امنيت حرم و حريم خدا و قبله مسلمين است، روشن مي‌سازد كه مسلمين جهان و انديشمندان اسلامي بايد چاره‌اي بينديشند و اداره حرمين شريفين را كه متعلق به همه مسلمانان است به دست گيرند و امنيت حرم را براي ميهمانان خدا به اين خانه امن بازگردانند.»[۲۵] حجت‌الاسلام محتشمي وزيركشور، در پيام شديداللحني كه خطاب به وزير كشور عربستان سعودي صادر كرد، دولت سعودي را مسئول فاجعه مكه دانست. در اين پيام آمده است: «"ان لم يكن لكم دينكم و لاتخافون يوم‌المعاد فكونوا امراً في دنياكم." شما نه تنها امنيت حجاج و راه‌پيماياني كه به‌عنوان يك وظيفه اسلامي چون سال‌هاي گذشته نداي برائت از كفار و مشركين را سرداده بودند، تأمين نكرديد بلكه به طرفداري از ائمه كفر و شرك يعني امريكا و شوروي و صهيونيزم و به دستور شيطان بزرگ امريكا دستتان به خون حاجيان بيت‌الله آغشته گرديد.» وي با اشاره به پيام امام، كشتار زائران خانه خدا را تلاش نسنجيده امريكا و عربستان براي جلوگيري از انتشار اين ندا دانست و افزود: «آنها با اين خيانت هولناك عامل تسريع در انتشار و لبيك مستضعفين جهان به اين پيام شده و حجاج بيت الله‌الحرام هر يك به رسولي از خون برخاسته بدل شدند تا اين ندا را از خانه خدا به خانه دل مستضعفان عالم برسانند.» حجت‌الاسلام محتشمي افزود: «آنچه از اين پس براي ما و ديگر مسلمانان جهان به طور جدي مطرح و دنبال خواهد شد، عدم صلاحيت شما و به واقع امريكاي دشمن اسلام، در اداره حرمين شريفين است و ما اين موضوع را به اشكال تازه و جدي‌تر با ملت‌ها مطرح و پي‌گيري خواهيم كرد تا ان‌شاءالله در آينده نزديك اين اماكن مقدسه به دست مسلمين جهان اداره شود.»[۲۶]
گزارش- 186
راه‌پيمايي مردم ايران براي ابراز خشم و انزجار خود در مورد كشتار زائران خانه خدا به دستور حكام آل‌سعود و اظهارات مسئولان نظام جمهوري اسلامي، بازتاب گسترده‌اي در رسانه‌هاي همگاني جهان داشت. راديو امريكا به نقل از روزنامه "نيويورك تايمز" گفت: «ايران با عهد به انتقام‌جويي از مرگ صدها زائر ايراني در مكه، خواستار ريشه‌كن شدن خانواده سلطنتي عربستان شده و اين امر به احتمال درگرفتن يك جنگ مذهبي در منطقه متشنج خليج‌فارس افزوده است. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، يك‌ميليون ايراني در اطراف مجلس شوراي اسلامي در تهران اجتماع كردند و فرياد انتقام سردادند. مقامات ايران امروز را روز ابراز انزجار و نفرت عمومي اعلام كرده بودند.» نيويورك تايمز سپس نوشته است: «خبرگزاري رسمي ايران گزارش داده كه هاشمي رفسنجاني رييس مجلس خطاب به جمعيت گفته است به‌عنوان سربازان خدا و مجريان اصول الهي وظيفه دارند كه با ريشه‌كن ساختن حكام سعودي انتقام خون شهدا را بگيرند.» اين روزنامه مي‌افزايد: «بي‌گمان درگيري‌هاي مكه به تشديد احساسات در منطقه دامن خواهد زد.»[۲۷] راديو بي.بي.سي. درباره فاجعه مكه و تأثير آن بر روابط ايران و عربستان گفت: «اين تازه‌ترين برخورد ايران و عربستان سعودي نيست و دو كشور از گذشته‌هاي دورتر از مسائل سياسي، برداشت از اسلام و دخالت دين در سياست، نظرگاه‌هاي متفاوتي داشته‌اند.» "باقر معين" از بخش شرقي بي.بي.سي. روابط دو كشور را چنين ارزيابي كرد: «حتي پيش از انقلاب هم روابط حجاج ايراني با پليس سعودي خوب نبود، زيرا زيارت قبور ائمه شيعه در بقيع توسط حجاج ايراني با ممانعت پليس روبه‌رو بود. امِا نقطه عطف در روابط دو كشور پس از انقلاب پيش آمد. از نظر آيت‌الله خميني حج فرصتي است كه مسلمانان بايد در آن به بحث درباره سرنوشت جهان اسلام بپردازند، از همين‌رو هر سال آيت‌الله خميني طي پيامي براي حجاج، ضمن انتقاد شديد از ابرقدرت‌ها و اسرائيل، به آن دسته از حكام مسلمان كه آنها را نوكران امپرياليسم مي‌خواند، شديداً حمله مي‌كند. امسال آيت‌الله خميني ضمن پيام شديداللحن خود به كساني حمله كرد كه آنها را مسلمانان بي‌خدايي قلمداد كرد كه در عمارت‌هاي تجملي خود به‌راحتي مي‌آرامند و به فكر فقرا و محتاجان نيستند. وي از علماي جهان اسلام خواست تا در اين باره تلاش كنند. عربستان جامعه‌اي بسته دارد و رژيم اين كشور از هرگونه تظاهرات و مخالفت سياسي بيم‌‌ناك است. عربستان نه تنها با تظاهرات مخالف است بلكه از شعارهاي ايرانيان كه به روابط نزديك عربستان با امريكا اشاره مي‌كند، دل خوشي ندارد. واقعيت فاجعه‌اي كه در مكه اتفاق افتاده هرچه باشد، روابط ايران و عربستان مسير خصومت‌آميز و نامطمئني را در پيش دارد.»[۲۸]
گزارش- 187
هيئت اعزامي جمهوري اسلامي ايران كه براي ديدار با مجروحان ايراني در مكه و آگاهي از چگونگي كشتار زائران خانه خدا ، به عربستان سفر كرده بود در پي كارشكني حكام آل‌سعود، در حركتي اعتراض‌آميز به تهران بازگشت. "آيت‌الله توسلي" نمانيده حضرت امام در هيئت اعزامي به جده، در گفت‌وگوي اختصاصي با خبرگزاري جمهوري اسلامي در مورد دلايل بازگشت اين هيئت گفت: «وزارت امورخارجه قبل از عزيمت اين هيئت به جده، با سفارت سعودي در تهران هماهنگ كرده بود و انگيزه سفر، ابلاغ سلام حضرت امام و تفقد ايشان از مجروحين و خانواده شهدا و تحقيق در مورد جنايات حاكمان سعودي بود و سفارت سعودي نيز با دادن ويزا با سفر موافقت كرد. مقامات سعودي از ما سؤال كردند كه هدف شما از آمدن به عربستان چيست؟ آيا ملاقاتي در برنامه شما گنجانده شده است؟ كه در جواب گفتيم خير و تأكيد كرديم كه براي بررسي و تفقد از حال افراد ايراني و ابلاغ سلام حضرت امام به اين‌جا آمده‌ايم و خواستار بررسي سريع اوضاع و احوال و شرايط مجروحين ايراني و انتقال سريع پيكر شهدا به ايران هستيم.» آقاي توسلي افزود: «در جده هيئت اعزامي از پذيرايي سعودي‌ها استقبال نكرد و پس از اين‌كه به توافق نرسيديم، به ايران مراجعت كرديم. روز قبل از حادثه، وزير حج و اوقاف عربستان سعودي در ملاقات با آقاي كروبي نماينده حضرت امام از ميزان شركت‌كنندگان در راه‌پيمايي سؤال كرد و آقاي كروبي اعلام كرد حجاج ايراني 156 هزار نفر مي‌باشند و ممكن است كه حجاج غير ايراني نيز شركت كنند كه در جواب وزير حج گفت اگر تعداد به اين ميزان باشد، حتماً درگيري بهوجود خواهد آمد كه اين مورد بيانگر آن است كه حادثه از قبل طرح‌ريزي شده بود.»[۲۹] يك سخن‌گوي رسمي دولت عربستان به خبرگزاري اين كشور گفت كه گويا پادشاهي سعودي به اين دليل هيئت ايران را پذيرفته است كه گمان مي‌كرد آنها براي عذرخواهي از درگيري ميان حجاج ايراني و نيروهاي انتظامي عربستان آمده‌اند، اما پس از آن روشن شد كه ديدار اين هيئت براي بهبودي روابط ايران و عربستان سعودي نيست بلكه براي تحقيق در مورد حوادث اخير است.[۳۰] وزارت كشور عربستان سعودي در توجيه اين جنايت در سومين اطلاعيه خود به طرح جعلي وقايع پرداخت و بدون اشاره به كشته شدن شمار بسياري از زائران ايراني با اسلحه گرم، قتل اين افراد را تنها بر اثر فشار و ازدحام جمعيت خواند! خبرگزاري خليج به نقل از اين بيانيه گزارش داد: «گروه‌هايي از حجاج ايراني در مسير راه در اطراف مكه شريف دست به راه‌پيمايي زدند. وقتي كه حجاج ديگر از رفتن به داخل حرم و انجام عبادت در آن‌جا به‌خاطر اجتماع ايرانيان با مشكل مواجه شدند، با حجاج ايراني گفت‌وگو كردند و خواستار عدم برگزاري اين راه‌پيمايي شدند كه با مخالفت ايراني‌ها روبه‌رو شدند، در اين‌جا نيروهاي امنيتي كه در اطراف مسير بودند وارد عمل شده و مانع برخورد حجاج با ايرانيان شدند و به مقابله با راه‌پيمايي پرداختتد. بر اثر دويدن حجاج ايراني تظاهركننده به عقب كه با فشار شديدي همراه بود، ده‌ها تن از زنان كه در وسط راه‌پيمايان قرار گرفته بودند، زير پا ماندند و ده‌ها تن از سالخوردگان كه به زور به اين راه‌پيمايي آمده بودند بر اثر فشار بي‌اندازه جمعيت به زمين افتادند.»[۳۱]
گزارش- 188
كشورهاي مسلمان جهان به صور گوناگون با محكوم كردن ايران يا عربستان به‌عنوان عامل فاجعه و يا بدون اشاره به مسئول اين حوادث، از بهوجود آمدن آن ابراز تأسف كرده و موضع كشور خود را اعلام كردند. خبرگزاري رويتر در اين باره گزارش داد: «"معمر قذافي" رهبر ليبي كه از حاميان ايران به شمار مي‌رود و اخيراً ايران را به خاطر خودداري از پايان بخشيدن به جنگ با عراق سرزنش كرده است، خشونت‌هاي مكه را محكوم كرده و تأكيد كرده است كه حرمين شريفين ديگر امن نيستند و يك ارگان بين‌المللي اسلامي بايد حفاظت از آنها را بر عهده بگيرد.»[۳۲] راديو رياض در برنامه خبري امروز خود گفت: «"حافظ اسد" رييس جمهور سوريه، در تماس تلفني با "شاه فهد" از حادثه اخير مكه ابراز تأسف كرد و عاملان حادثه را ـ از هر طرفي كه باشند ـ به خاطر زير پا نهادن حرمت اماكن مقدس زائران خانه‌‌خدا، مورد نكوهش قرار داد.»[۳۳] خبرگزاري فرانسه نيز خبر داد كه شوراي وزيران بحرين تأسف عميق و خشم شديد خود را از خشونت‌هايي كه برخي از زائران ايراني در مكه انجام داده‌اند، ابراز كرد.[۳۴] خبرگزاري رسمي پاكستان "اي.بي.بي." نيز جانب‌داري اين كشور از اقدام عربستان سعودي در كشتار زائران ايراني را منعكس كرد. اين خبرگزاري كزارش داد: «"محمد ضياءالحق" رييس جمهوري پاكستان، در پي خشونت‌هاي روز جمعه مكه كه در جريان آن صدها زائر ايراني كشته شده‌اند، هم‌دردي خود را با فهد شاه عربستان ابراز داشت. وي همچنين حمايت خود را از تلاش‌هاي "شاه فهد" براي اين‌كه مراسم حج در صلح و اتحاد و باشكوه انجام گيرد، اعلام داشت.»[۳۵] مفسر راديو اسرائيل با بيان اخبار و گزارش‌هاي دولت سعودي، حجاج ايراني را آشوب‌كار خواند و افزود: «رژيم خميني اغلب رژيم‌هاي اسلامي سني در جهان عرب و غيره را به منزله دشمن مي‌داند و آشكارا به‌طور مساوي عليه اين رژيم‌ها اقدام مي‌كند و تنها كشوري كه ايران مي‌تواند ايراني‌هايي را به آن بفرستد، عربستان سعودي و آن هم در مراسم حج است، زيرا پس از انقلاب معلوم شد كه حجاج ايراني جهت تكان دادن پايه‌هاي استقرار رژيم سعودي كوشيده‌اند و امسال رژيم ايران سعي كرد اين كوشش خود را افزايش دهد زيرا تعداد زائران ايران در سال جاري دو برابر سال گذشته بود و واضع است كه حوادث خشونت‌انگيز دو روز پيش، اقداماتي آشوب‌گرانه و از قبل طراحي شده ـ و نه اتفاقي ـ بوده است.»[۳۶]
منابع و مآخذ روزشمار 1366/05/11
- ↑ سند شماره 028825 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "گزارش نوبه‌اي"، شماره 144، از گردان 124 سيد الشهدا، 8/5/1366تا 11/5/1366، ص5؛ و ـ سند شماره 028832 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "گزارش نوبه‌اي و اطلاعاتي"، شماره 136، معاونت عمليات و اطلاعات نزاجا، 11/5/1366 تا 12/5/1366، ص2.
- ↑ سند شماره 028858 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي"، شماره 20، نزاجا، معاونت عمليات و اطلاعات، 9/5/1366 تا 16/5/1366، ص13؛ وـ سند شماره 028832 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "گزارش نوبه‌اي و اطلاعاتي"، شماره 136، معاونت عمليات و اطلاعات نزاجا، 11/5/1366 تا 12/5/1366، ص3.
- ↑ روزنامه رسالت، 12/5/1366، ص2، تهران ـ به نقل از خبرگزاري جمهوري اسلامي.
- ↑ روزنامه رسالت، 12/45/1366، ص3.
- ↑ سند شماره 1508 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي، قرارگاه قدس، عمليات نصر7، راوي: برادر مژدهي، از تاريخ 9/5/1366 تا 24/5/1366، ص16؛ وـ نوار شماره 25996.
- ↑ سند شماره 1508 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي، قرارگاه قدس، عمليات نصر7، راوي: برادر مژدهي، از تاريخ 9/5/1366 تا 24/5/1366، ص15؛ وـ نوار شماره 25996.
- ↑ سند شماره 0436 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: لشكر31 عاشورا، عمليات نصر7، ابراهيم‌پور، 29/5/1366، ص13.
- ↑ سند شماره 069942 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سپاه ناحيه مستقل چهارم بعثت باختران، به ستاد مركزي سپاه معاونت اطلاعات، 28/5/1366.
- ↑ سند شماره 028858 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي"، شماره 20، نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران، معاونت عمليات و اطلاعات، 9/5/1366 تا 16/5/1366 ـ ص17.
- ↑ سند شماره 097321 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفتر سياسي نمايندگي امام در قرارگاه نجف، 25/5/1366، ص1.
- ↑ سند شماره 028858 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي"، شماره 20، نيروي زميني ارتش جمهوري‌اسلامي ايران، معاونت عمليات و اطلاعات، 9/5/1366 تا 16/5/1366، ص17.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 136، 12/5/1366، ص5، كويت ـ خبرگزاري آسوشيترپرس، 11/5/1366.
- ↑ Sunfrancisco Chronicle (Aug 4 1987)
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 139، 15/5/1366، ص15، واشنگتن ـ خبرگزاري رويتر، 14/5/1366.
- ↑ Sunfrancisco Chronicle (Aug 4 1987)
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 136، 12/5/1366، ص3، واشنگتن ـ خبرگزاري بونايتدپرس، 11/5/1366.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 136، 12/5/1366، صص 5ـ6، لندن ـ خبرگزاري كويت، 11/5/1366.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 136، 12/5/1366، صص 5ـ4، لندن ـ خبرگزاري كويت، 11/5/1366روزنامه آبزرور.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 136، 12/5/1366، ص14، رم ـ
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 136، 12/5/1366، صص 55ـ54، پاريس ـ خبرگزاري فرانسه، 11/5/1366.
- ↑ ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 137، 13/5/1366، ص21، رم ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 12/5/1366.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 13/5/1366، ص11.
- ↑ روزنامه رسالت، 12/5/1366، ص6.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 13/5/1366، ص4.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 12/5/1366، ص7.
- ↑ كيهان، 11/5/1366 ـ ص18.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 138، 14/5/1366، صص 71ـ70، به نقل از راديو امريكا، 12/5/1366.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 136، 12/5/1366، ص43، به نقل از راديو بي.بي.سي.، 11/5/1366.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 136، 12/5/1366، صص 17ـ16، تهران ـ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، 11/5/1366.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 136، 12/5/1366، ص25، جده ـ خبرگزاري فرانسه، 11/5/1366.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 136، 12/5/1366، ص18، جده ـ خبرگزاري خليج، 11/5/1366.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 136، 12/5/1366، ص30، بيروت ـ خبرگزاري رويتر، 11/5/1366.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 136، 12/5/1366، ص24، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 11/5/1366.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 136، 12/5/1366، ص29، منامه ـ خبرگزاري فرانسه، 11/5/1366.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 137، 13/5/1366، ص30، راولپندي ـ خبرگزاري فرانسه، به نقل از خبرگزاري پاكستان.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 136، 12/5/1366، ص41، دمشق ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 11/5/1366.