1366.06.16

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
نسخهٔ تاریخ ‏۲۶ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۰۲ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1366
1366.06.16
نام‌های دیگر شانزده شهریور
تاریخ شمسی 1366.06.16
تاریخ میلادی 7 سپتامبر 1987
تاریخ قمری 13 محرم 1408



گزارش- 663

گلوله ‌باران، اطراف "سردشت" امروز، نيز ادامه داشت. بر اساس گزارش قرارگاه حمزه، مناطق "بيوران"، "سكلتان"، "تاوه"، "كاني زرد"، "مزرعه"، "محور شهداي گمنام"، "تنگه دولتو" و "دره شيلر" زير آتش توپخانه دشمن قرار داشت كه بر اثر آن، شماري از مردم زخمي شدند.[۱]

گزارش- 664

در دو منطقه مريوان نيروهاي خودي با افراد كومه‌له درگير شدند. در اين درگيري‌ها كه بين نيروهاي گردان حضرت رسول(ص) و ضربت پاسگاه مركزي مريوان در روستاي "ايرژوكال بالا" و ارتفاعات "ميرحاجي" با نيروهاي كومه‌له روي داد، شش تن از افراد اين حزب كشته و ده‌ها تن زخمي شدند. از نيروهاي خودي نيز دو تن شهيد شدند. و سه تن به اسارت ضدانقلاب درآمدند.[۲] در روستاي "وله ژير"و ارتفاعات"سردوش" در غرب مريوان در دو روز درگيري بين نيروهاي خودي و افراد كومه‌له، سه تن از نيروهاي خودي شهيد، هفت تن زخمي و دو تن به دست ضد‌‌‌انقلاب اسير شدند. از عناصر كومه‌له نيز چهارتن كشته و سه تن زخمي شدند.[۳] به گزارش قرارگاه حمزه سيدالشهداء(ع)، در منطقه "كامياران" هم سه تن از نيروهاي خودي به همراه يك تن از افراد بومي در دو كيلومتري "روستاي محراب" از "محور سرچين" در كمين حزب دمكرات گرفتار شدند و هر چهار تن به شهادت رسيدند، سپس چته‌هاي حزب دمكرات خودرو آنها را ‌آتش زدند و با سلاح‌هاي به چنگ آورده، گريختند. در ادامه گزارش آمده است كه عوامل حزب دمكرات كردستان ايران امروز همچنين وارد روستاي "ترجان" از توابع بوكان شدند و يك دختر را براي همسري "استاد احمد" معاون "هيز بيان"، با خود بردند.[۴] براساس گزارش قرارگاه رمضان، امروز گروه "خبات" چند تن از نيروهاي جمهوري اسلامي ايران را كه در اسارت خود داشت در منطقه "رانيه" واقع در شمال استان "سليمانيه" به عراق تحويل داد.[۵]

گزارش- 665

نيروهاي "حزب‌الله كردستان عراق" و اتحاديه ميهني در چند عمليات انهدامي در شمال عراق موفق شدند تلفاتي بر دشمن بعثي وارد آورند. پيش‌مرگان حزب‌الله كرد عراق با حمله به پايگاه‌هاي ارتش اين كشور در منطقه "سيدكان" و "محور كوئيكان" در استان اربيل 26 تن از نيروهاي دشمن را هلاك يا زخمي كردند و دو تن را نيز به اسارت گرفتند. در اين عمليات مقادير قابل توجهي اسلحه و مهمات دشمن منهدم شد و يا به ‌دست پيش‌مرگان مبارز كرد افتاد.[۶] نيروهاي اتحاديه ميهني كردستان عراق نيز در يك عمليات انهدامي خسارت‌هايي بر پايگاه‌ها و مقر گردان دشمن در نزديكي شهر "رواندوز" وارد آوردند. براساس گزارش قرارگاه رمضان، در اين حمله 75 جاش و سرباز عراقي كشته يا زخمي شدند.[۷]

گزارش- 666

مراسم رژه "روز استانداري" در شهر "يعقوبيه" مركز استان "ديالي" در هشتاد كيلومتري شمال بغداد هدف حمله مسلحانه قرار گرفت. نيروهاي"مجاهد عمل اسلامي" وابسته به "مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق" اجتماعي را كه به مناسبت روز استانداري با شركت اعضاي حزب بعث و گروهي از ديپلمات‌هاي خارجي برپا شده بود با مسلسل به رگبار بستند و با پرتاب نارنجك تعدادي از مسئولان حزبي را كشتند.[۸] خبرگزاري فرانسه در اين باره به نقل از منابع ديپلماتيك در پاريس گزارش داد: «چهار مرد مسلح طي برگزاري مراسم رژه سالگرد جنگ، جايگاه رسمي ديپلمات‌هاي خارجي در بغداد را به مسلسل بستند ولي هيچ‌يك از ديپلمات‌ها و اعضاي حزب بعث حاضر در جايگاه هدف قرار نگرفته‌اند‌.» اين منابع افزودند: «بسياري از شركت‌كنندگان در رژه و گروهي از مردم به‌ ويژه تعدادي كودك در جريان پاسخ‌گويي پليس امنيتي جايگاه، كشته شدند.»[۹]

گزارش- 667

در ادامه اعزام كاروان‌هاي "مدافعان خليج فارس" از شهرهاي مختلف، امروز نيز داوطلبان مردمي از استان‌هاي خوزستان، آذربايجان غربي و شهرستان شاهرود، شامل گردان‌هاي رزمي، آموزشي، فني و تخصصي در قالب كاروان "حماسه‌سازان عاشورا" به جبهه‌هاي جنگ اعزام شدند.[۱۰]

گزارش- 668

رييس جمهور و رييس شوراي عالي دفاع آيت‌الله خامنه‌اي در ديدار با نيروهاي ويژه دريايي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، با اشاره به حضور نيروهاي امريكايي در خليج‌فارس گفتند: «امريكا در خليج‌فارس چه خواهد كرد؟ آيا [غير] آنچه به ميدان آورده چيزي در چنته دارد؟ يا اين كه مي‌خواهد وارد جنگ هسته‌اي شود؟ اين مسئله ديگر عليه انقلاب نيست بلكه عليه بشر‌يت خواهد بود. امروز روزي نيست كه بشود از سلاح هسته‌اي استفاده شود.» رييس شوراي عالي دفاع تأكيد كردند: «مسئله، مسئله سلاح نيست بلكه مسئله تاكتيك‌هايي است كه در اختيار ماست و هيچ‌كس اين امكانات را ندارد. هر سلاحي و امكاناتي تاكتيك مناسب خود را دارد. امكانات جغرافيايي و انساني با روح ايمان و عشق رزمندگان، تاكتيك‌هاي خاصي را در اختيار ما گذاشته است.» ايشان با پوشالي خواندن هياهوهاي امريكا در منطقه افزودند: «بازندگان اصلي ماجراي خليج‌فارس آنهايي هستند كه دل به ابرقدرت پوشالي بسته‌‌اند، يعني دولت‌هاي نگون‌بختي چون سعودي و كويت و عراق. ما دوست داشتيم كه فقط امريكا در اين جريان ضرر مي‌داد.» رييس شوراي عالي دفاع تأكيدكرد كه ايران نمي‌خواهد آغازگر درگيري در منطقه باشد: «ايران در ماجراي خليج‌فارس شروع‌كننده نخواهد بود… تلاش ما اين است كه آغازكننده نباشيم و البته اين از ضعف ما نيست، قدرت ذاتي و بنيه سياسي ـ اجتماعي ما از همه قوي‌تر است و اين نكته فقط بدليل اين است كه ميل به تشنج نداريم و اين سياست اسلام است. اگر دشمنان اسلام شروع‌كننده باشند، جواب محكمي خواهند ديد و ما براي اين‌كار ابزار و امكانات كافي داريم.»[۱۱]

گزارش- 669

"محمدجواد لاريجاني" معاون وزارت امورخارجه كه روز گذشته وارد مسكو شده است، امروز نخستين دور گفت‌وگوهاي خود با مقام‌هاي شوروي را آغاز كرد. اين سفر كه به دعوت رسمي شوروي و در آستانه ورود دبيركل سازمان ملل متحد به منطقه، انجام‌گرفته، اهميت بسياري دارد. در گفت‌و‌گوهاي امروز لاريجاني با "ورنتسف" معاون وزارت خارجه شوروي، روابط دوجانبه، بحران خليج‌فارس و پايان جنگ ايران و عراق مورد بحث و بررسي قرار گرفت. قائم مقام وزارت امور خارجه شوروي با تأكيد بر داشتن روابط جدي و دوستانه با ايران، به اوضاع خليج‌فارس اشاره كرد و گفت: «ضروري است كه در مقابل تعرض امپرياليسم امريكا ايستادگي و مقاومت نشان داده شود.» آقاي لاريجاني هم با اشاره به همسايگي و همسويي‌هاي ضدامپرياليستي دو كشور و آمادگي جمهوري ‌اسلامي براي رويارويي با تلاش‌هاي امريكا در خليج‌فارس، گفت: «امريكا مي‌خواهد منطقه را به سمت يك فاجعه سوق دهد اما جمهوري اسلامي قدرت‌مندانه هرگونه تجاوز به منافع خود را پاسخ خواهد داد.»[۱۲] راديو بي.بي.سي. در تفسيري روابط ايران و شوروي را رو به رشد خواند و به نقل از "آنتوني هايمن" كارشناس امور شوروي و شرق خاورميانه گفت: «عدم تمايلي كه ظاهراً دولت شوروي نسبت به برقراري تحريم صدور اسلحه به ايران نشان مي‌دهد در هفته‌هاي اخير توسط برخي كشورها و از آن جمله مطبوعات عراق مورد انتقاد قرار گرفته است. به نظر مي‌رسد كه اين موضوع موجب نگراني محافل عرب شده است كه ممكن است مقامات شوروي دوستي خود با ايران را مورد تجديدنظر قرار دهند. مسلم است روند مناسبات ايران و شوروي حاكي از بهبود اين مناسبات بوده است و بدون شك آنچه كه ايران و شوروي را در ماه‌هاي اخير به هم نزديكتر كرده، ناخشنودي مشترك آنها در مورد حضور امريكا و تجمع سريع نيروهاي دريايي غرب در خليج‌فارس است. با وجود اين، دولت شوروي هم‌چنان به تأمين قسمت عمده تسليحات عراق ادامه مي‌دهد و اخيراً پيمان دوستي خود با عراق را تجديد كرده‌ است، اما جاي هيچ‌گونه شگفتي نيست كه شوروي بخواهد در عين حال روابط خود را با ايران يعني همسايه جنوبي خود بهبود بخشد. شوروي هفته گذشته از آقاي هاشمي دعوت كرد كه به مسكو سفر كند و پذيرفتن دعوت از طرف وي مسلماً بدين ‌صورت تعبير خواهدشد كه روابط ايران و شوروي واقعاً به مرحله تازه و مهمي رسيده است.[۱۳]

گزارش- 670

بررسي تصميم دولت ايتاليا براي اعزام ناوگان دريايي به خليج‌فارس، در مجلس اين كشور آغاز شد. كميته‌هاي تخصصي مجلس ايتاليا به مدت يك هفته از ابعاد مختلف اين تصميم را مورد مطالعه و بررسي قرار خواهند داد و تنها پس از پايان اين بررسي‌ها و تصويب مجلس ايتاليا، كشتي‌ها مي‌توانند حركت خود را آغاز كنند. حزب پر‌قدرت "كمونيست"، "حزب سبزها" و "حزب دمكرات پرولتارياري ايتاليا" با تصميم دولت مخالف هستند. به گزارش آسوشيتدپرس،"والريو زانونه" وزير دفاع ايتاليا كه از طرف‌داران اعزام ناوگان دريايي اين كشور به خليج‌فارس است، در دفاع از اين اعزام واحدهاي دريايي ايتاليا گفته است كه هدف اين عمليات، محافظت مستقيم و غيرمستقيم از كشتي‌هاي بازرگاني با پرچم ايتاليا است و رزم‌ناو‌هاي نيروي دريايي و مين‌روب‌هاي اين كشور (ايتاليا) آماده عزيمت به خليج‌فارس براي حفاظت از كشتي‌راني هستند. آسوشيتدپرس افزود كه نيروي اعزامي ايتاليا شامل سه ناوچه، سه مين‌روب يك ناو تداركاتي و يك كشتي سوخت‌رسان است.[۱۴]

گزارش- 671

در پي افزايش حملات در خليج‌فارس و حمله قايقي تندور به يك كشتي ژاپني [ر.ك.به: 16/6/1366 ـ 610]، دولت ژاپن با طرح كمك مالي براي حفاظت از كشتي‌ها در خليج‌فارس، موافقت كرد. راديو بي.بي.سي. در اين باره گفت: «مقامات ژاپني كه از افزايش ناامني در خليج‌فارس نگران شده‌اند، با اعطاي 150 ميليون پوند به كشورهاي غربي براي تأمين امنيت خليج‌فارس موافقت كردند.»[۱۵] اين راديو هم‌چنين گفته است: «ژاپن تاكنون عملاً به كوشش‌هاي كشورهاي غربي در پاسداري از آزادي كشتي‌راني تجاري در خليج‌فارس كمكي نكرده است، اما اينك مقامات ژاپن نقشه‌‌اي را در دست ملاحظه دارند كه براساس آن، ژاپن مبلغ قابل توجهي پول براي كمك به عمليات ناوگان امريكا درخليج فارس، در اختيار اين كشور قرار مي‌دهد.»[۱۶] ژاپن به ‌دليل محدوديت‌‌هاي قانون اساسي همانند آلمان نمي‌تواند به خليج‌فارس نيرو اعزام كند.[۱۷] از سوي ديگر، ژاپن سفير ايران در توكيو را به وزارت خارجه فراخواند و درخواست خود از ايران را مبني‌‌بر پذيرش قطع‌نامه 598 به وي ابلاغ كرد. خبرگزاري كويت در ادامه اين خبر اعلام كرد: « به سفير ايران در مورد خليج‌فارس نيز گفته شد كه ژاپن از ايران مي‌خواهد به حملات عليه كشتي‌هاي تجاري در خليج‌فارس خاتمه دهد و بازگشت به مرزهاي بين‌المللي را بپذيرد.» اين خبرگزاري اقدام ژاپن را در جهت اهداف سفر دبيركل سازمان‌ ملل به منطقه دانست و افزود: «ژاپن انتظار دارد با افزايش فشار به ايران، آن را وادار سازد تا قطع‌نامه 598 شوراي امنيت را بپذيرد.»[۱۸] در اين حال خبرگزاري آلمان ‌غربي گزارش داد: «قرار است وزير خارجه ژاپن روزهاي 27 و 28 شهريورماه به بغداد رفته و با صدام ملاقات نمايد و سپس براي ملاقات با رييس جمهوري ايران راهي نيويورك خواهد شد. وي در نظر دارد در اين ملاقات‌ها از رهبران دو كشور بخواهد تا به جنگ ميان دو كشور پايان دهند.»[۱۹]

گزارش- 672

دولت‌هاي انگلستان و مصر امروز از حمله موشكي به كويت ابراز نگراني كردند. به گزارش خبرگزاري كويت، سخن‌گوي وزارت خارجه انگليس در پاسخ به پرسش خبرنگاران در اين باره گفت: «ما از اين اقدام غيرمسئولانه ايران عليه كويت ابراز تأسف مي‌كنيم» اين سخن‌‌گو افزود: «مأموريت صلح "خاوير پرز دكوئيار" در تهران و بغداد اگر چه بسيار سخت است ولي از اهميت فوق‌العاده‌‌اي برخوردار است.»[۲۰] "عصمت عبدالمجيد" وزير خارجه مصر نيز با صدور بيانيه‌‌اي تأكيد كرد: «ما قوياً حملات موشكي ايران به كشور برادر كويت را تقبيح مي‌كنيم و تهديداتي را كه تهران متوجه كويت ساخته با نگراني عميق و تشويش بسيار دنبال مي‌كنيم.» خبرگزاري رويتر در ادامه اين خبر افزود: «عصمت عبدالمجيد همچنين از عراق و ايران خواست كه جهت تأمين جو مناسب در مدت سفر خاوير پرز دكوئيار به اين دو كشور، خويشتن‌داري به‌خرج دهند.»[۲۱]

گزارش- 673

جمهوري اسلامي ايران امروز با ارسال نامه‌‌اي به دبيركل سازمان ‌‌ملل ادعاي كويت مبني‌بر حمله موشكي ايران به آن كشور را بي‌اساس خواند و اعلام كرد كه اين ادعاي دروغين نمونه‌‌اي از ترفندهاي عراق و هم‌پيمانانش براي توجيه حضور نظامي غير‌قانوني قدرت‌هاي خارجي در خليج‌فارس است.[۲۲]

گزارش- 674

در آستانه سفر دبيركل سازمان ملل متحد به منطقه، انگلستان ضمن هشدار به جمهوري اسلامي ايران، پشتيباني خود را از مأموريت دبيركل در برقراري آتش‌بس بين ايران و عراق اعلام كرد. "جفري هاو" وزير امورخارجه انگلستان در مصاحبه با راديو بي.بي.سي. گفت: «ما اكنون آماده‌ايم پس از ديدار دكوئيار از دو كشور متخاصم، پنج عضو دائمي شوراي امنيت را براي تشريك مساعي به منظور تضمين و تعهد شوراي امنيت جهت برقراري صلح بسيج كنيم.»[۲۳]

گزارش- 675

رسانه‌هاي غربي ويژگي‌هاي گوناگون بحران خليج‌فارس را مورد تجزيه و تحليل قرار دادند. "يونايتدپرس" به بررسي شيوه نظامي نيروهاي ايراني در اين منطقه پرداخت؛ روزنامه "اينديپندنت" به نوآوري ايرانيان در جبران كمبود تجهيزات اشاره كرد و روزنامه "هرالدتريبون" با اشاره به ماهيت فرهنگي اجتماعي انقلاب اسلامي، پي‌آمدهاي آغاز جنگ در خليج‌فارس را براي امريكا تحمل‌ناپذير دانست. خبرگزاري يونايتدپرس حملات ايران را در ماههاي اخير بيش از پيش غيرقابل پيش‌بيني اعلام كرد و افزود: «ايران در مقابل تهاجمات عراق به اهداف نفتي اين كشور، بدون دادن هشداري اقدام به استفاده از مجموعه‌اي از مين‌ها و موشكها براي قطع خطوط كشتي‌راني نموده است… نيروي دريايي ارتش ايران در معامله با كشتي‌هاي بي‌طرف به ‌هنگام بازرسي كماكان بسيار مؤدب است اما نيروي دريايي سپا‌ه ‌پاسداران با انجام تهاجمات عليه خدمه كشتي‌هاي تجاري و حمله به خود كشتي‌ها سبب بروز نگراني‌هاي فزاينده‌اي شده است. دخالت فزاينده پاسداران انقلاب زنگ خطري براي صاحبان كشتي‌ها و نيروي دريايي امريكا ـ كه كشتي‌هاي كويتي را اسكورت مي‌كنند ـ محسوب مي‌شود…ديپلمات‌ها در تهران مي‌گويند نيروي دريايي سپاه حداقل از پانصد قايق تندرو كه سه تا پنج فرد مسلح به مسلسل بر هر يك از آنها سوار هستند، تشكيل شده است و احتمالاً براي انجام عمليات انتحاري، در بدنه قايق‌ها مواد منفجره كار‌گذاشته‌اند. منابع كشتي‌راني در مورد حضور امريكا در خليج‌فارس و چشم‌انداز صلح، اختلاف‌نظر دارند ولي در سرزنش كردن عراق به دليل تحريك ايران به عمليات تلافي‌جويانه عليه كشتي‌هاي بي‌طرف، تقريباً هم‌عقيده هستند زيرا اين عراق بود كه تهاجمات هوايي عليه اهداف نفتي ايران را به‌دنبال يك وقفه شش هفته‌اي از سرگرفت. يك منبع گفت همه اين واقعيت را ناديده مي‌گيرند كه عراقي‌ها تهاجم به كشتي‌ها را آغاز كردند.»[۲۴] روزنامه اينديپندنت در تحليل نوآوري‌ها و تلاش نيروهاي ايراني براي جبران كمبود تجهيزات نوشت: «ايراني‌ها در تطبيق خود با شرايط، قابليت نشان مي‌دهند و از لحاظ تاكتيكي از فرصت‌ها خوب استفاده مي‌كنند. حملاتي كه در هفته گذشته در پاسخ به تهاجمات عراق در خليج‌فارس صورت گرفت، ناظران نظامي و غيرنظامي منطقه را از دو نظر به شگفت آورده است: اول آن‌كه ايران تجهيزات نظامي مهم خود را محفوظ نگه مي‌دارد و فقط از مهمات با كيفيت پايين استفاده مي‌كند. دوم آن‌كه نيروهاي ايراني طوري به كشتي‌ها حمله مي‌كنند‌ كه گويي تمرين نظامي است!»[۲۵] روزنامه هرالدتريبون آغاز‌شدن جنگ با حمله عراق به ايران و حضور نيروهاي امريكايي در خليج‌فارس را با هم مقايسه كرده و با اشاره به موقعيت نظامي ايران و حضور آن در بازارهاي نفتي، انقلاب اسلامي را يك پديده اجتماعي ـ فرهنگي كه ابعاد قابل توجهي دارد، خوانده و نوشته است: «انقلاب اسلامي يك پديده اجتماعي ـ فرهنگي است كه ابعاد قابل توجهي دارد و در جهان اسلام به پويايي خاصي رسيده است.» هرالدتريبون پي‌آمدهاي جنگي را كه امريكا و عراق در خليج‌فارس آغاز كرده‌اند با يكديگر مقايسه كرده و نوشت: «هدف از آغاز جنگ جاري [تحميلي] در خليج‌فارس از سوي دولت عراق اين بود كه حكومت عراق از انقلاب اسلامي ايران و ابعاد نفوذ فرهنگي ـ اجتماعي آن به وحشت افتاد و دست به آغاز جنگ عليه آن زد. اماّ آغاز جنگ امريكا عليه ايران خطراتي در بردارد كه به يك فاجعه براي امريكا منجر خواهد شد.» اين روزنامه افزود: «بي‌ترديد امريكا جان سربازان خود را در برابر خطرات موجود در خليج‌فارس قرار داده و نتيجه آن چيزي نخواهد بود به جز اين كه در انتخابات سال آينده امريكا "دمكرات‌ها" گوي سبقت را از "جمهوري‌خواهان" بربايند.» اين روزنامه در پايان نوشت: «حوادث جاري در خليج‌فارس نشان مي‌دهد كه دولت ريگان درس فراگرفته‌شده از [جنگ] ويتنام را نياموخته است.»[۲۶]



منابع و مآخذ روزشمار 1366/06/16

  1. سند شماره 097466 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده قرارگاه حمزه(ع)، به فرمانده نيروي زميني سپاه، 16/6/1366.
  2. سند شماره 97529 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده قرارگاه حمزه(ع)، به فرمانده نيروي زميني سپاه، 22/6/1366؛ و ـ سند شماره070291 مركزمطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده قرارگاه حمزه سيدالشهداء(ص)، به فرمانده نيروي زميني سپاه، 18/6/1366.
  3. سند شماره 102730 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از دفتر نمايندگي امام در سپاه 11 امام حسن عسگري(ع) ـ دفتر سياسي، به دفتر نمايندگي امام در ستاد مركزي ـ دفترسياسي، 25/6/1366.
  4. سند شماره 70291 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه حمزه سيدالشهداء (ع) به نيروي زميني سپاه، 18/6/1366.
  5. سند شماره 97670 مركز مطالعات و تحقيات جنگ: از ستادمركزي سپاه ـ اطلاعات، به قرارگاه حمزه سيدالشهداء (ع)، 16/6/1366.
  6. سند شماره 102725 مركز مطالعات و تحقيات جنگ: از فرماندهي قرارگاه رمضان، 25/6/1366؛ و ـ سند شماره 97501 مركز مطالعات و تحقيات جنگ: قرارگاه رمضان، به نيروي زميني سپاه ـ معاونت اطلاعات 19/6/1366؛ و ـ سند شماره 029122 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده سپاه 15 رمضان ـ معاونت اطلاعات به فرمانده نيروي زميني سپاه ـ معاونت اطلاعات، 19/6/1366.
  7. سند شماره 60307 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده سپاه 15 رمضان، به فرمانده نيروي زميني سپاه ـ معاونت اطلاعات، 19/6/1366، و ـ سند شماره 029155 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده سپاه 15رمضان، معاونت اطلاعات، به فرمانده نيروي زميني سپاه ـ معاونت اطلاعات، 22/6/1366.
  8. سند شماره 102897 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از روابط عمومي قرارگاه رمضان، به فرمانده كل سپاه، 5/7/1366.
  9. روزنامه جمهوري اسلامي، 6/7/1366، ص2، به نقل از خبرگزاري فرانسه.
  10. روزنامه اطلاعات، 16/6/1366، ص14.
  11. روزنامه اطلاعات، 17/6/1366، ص3.
  12. پيشين.
  13. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 172، 17/6/1366، صص35ـ34، به نقل از راديو بي.بي.سي،16/6/1366؛ و ـ واحد مركزي خبر، صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، "بولتن راديوهاي بيگانه"، 17/6/1366، ص20، به نقل از راديو بي.بي.سي، 16/6/1366.
  14. مأخذ 11، ص‌آخر، رم ـ به نقل از خبرگزاري آسوشيتدپرسن؛ و ـ روزنامه رسالت، 16/6/1366، ص12، خبرگزاري جمهوري اسلامي.
  15. روزنامه رسالت، 17/6/1366،ص آخر، واحد مركزي خبر، به نقل از راديو" بي.بي.سي.".
  16. خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 172، 17/6/1366، ص12، به نقل از راديو بي.بي.سي، 16/6/1366.
  17. روزنامه جمهوري اسلامي، 18/6/1366، ص3.
  18. روزنامه رسالت، 17/6/1366، ص12، واحد مركزي خبر، به نقل از خبرگزاري كويت.
  19. روزنامه رسالت، 18/6/1366، ص12، خبرگزاري جمهوري اسلامي.
  20. مأخذ 16، ص25، لندن ـ به نقل از خبرگزاري كويت، 16/6/1366.
  21. مأخذ 16، ص26، قاهره ـ به نقل از خبرگزاري رويتر، 16/6/1366.
  22. U.N. Yearbook 1987, voL.41, p.227.
  23. مأخذ 16، ص25، لندن ـ خبرگزاري كويت، 16/6/1366.
  24. مأخذ 16، صص10ـ9، دوبي ـ به نقل از خبرگزاري يونايتدپرس، 16/6/1366.
  25. روزنامه اطلاعات، 17/6/1366، ص18، لندن ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، روزنامه اينديپندنت.
  26. روزنامه رسالت، 17/6/1366، ص12، واحد مركزي خبر، به نقل از روزنامه هرالدتريبون.