1362.04.09

روزشمار جنگ سال 1362 1362.04.09
نام‌های دیگر	نه تیر
تاریخ شمسی	1362.04.09
تاریخ میلادی	30 ژوئن 1983
تاریخ قمری	18 رمضان 1403

1360.04.09

1361.04.09

1363.04.09

1364.04.09

1365.04.09

1366.04.09

1367.04.09

1. درپی تصمیم دو شب پیش فرماندهی نیروی زمینی و فرماندهان قرارگاه نجف مبنیبر شناسایی و بررسی مجدد منطقه عملیاتی مهران به‌همت نیروهای قرارگاه نجف، برای دادن طرح نهایی به فرمانده سپاه و فرمانده نیروی زمینی ارتش، امروز فرماندهان قرارگاه نجف با هدف نهاییکردن طرح مانور جلسه‌ای برگزار کردند.* فرماندهان همچنین بررسی نهایی درباره اجرای عملیات در بیشگان بهمنظور تجزیه قوا و آتش دشمن را نیز در دستور کار قرار دادند.** بر همین اساس، عزیز جعفری فرمانده قرارگاه نجف، طرح خود را با این مقدمه آغاز کرد که این طرح مبتنی بر محدودیت نیرو داده میشود وگرنه راهکارهای دیگری وجود دارد که البته نیروی بیشتری را نیاز دارد. طرح کلی وی اینگونه بود که از قلاویزان تا فرخآباد یک محور (منطقه جنوبی) و از فرخآباد تا دراجی (رضاآباد) یک محور (منطقه میانی) محسوب شود و در منطقه میانی قبل از عملیات یا در حین عملیات یک خاکریز از فیروزآباد بهسمت شمال تا تپه غلامی احداث شود تا نیروهای عملکننده در شب اول با پیشروی بهسمت دشمن، قوای عراقی را منهدم کرده و مجدد در پشت خاکریز مستقر شوند. سپس خاکریز از تپه غلامی تا پاسگاه دراجی ادامه یابد و در محور سوم نیز از ارتفاعات شمال منطقه؛ از دراجی تا زالوآب و نمهکلانبو عمل شود. سرهنگ زمانیپور این ایراد را مطرح کرد که احداث خاکریز در حدفاصل فیروزآباد تا تپه غلامی، قبل از عملیات دشمن را هوشیار خواهد کرد، ولی سرهنگ جاودانی در جواب وی گفت: ما در نفت‌شهر هم همین کار را انجام دادیم، تصور دشمن این خواهد بود که با احداث خاکریز در این منطقه میخواهیم خط پدافندی خود را مستحکم کنیم. در ادامه گفتوگوها، درخصوص احتمالات مختلف درباره چگونگی احداث خاکریز، واکنش دشمن و محورهای پاتک قوای عراقی، دیدگاه‎هایی مطرح شد و سپس درباره استعداد مورد نیاز برای بهکارگیری در محورهای مختلف، برآوردهای اولیه را کردند، ولی به نتیجه نهایی نرسید. در ادامه این جلسه که بعدازظهر و با همان افراد تشکیل شد، حاضران کلیات طرح را بار دیگر بررسی کردند. در این جلسه مجدد بررسی اجرای عملیات در دو منطقه بیشگان و مهران در دستور کار قرار گرفت، ولی باتوجهبه کمبود نيرو و وجود برخی ملاحظات ازجمله پرهيز از اجرای تک جبههای (رودررو) در بیشگان حاضران به جمع‌بندی نرسیدند.

________________________________________

2. در عملیات مشترک نیروهای سپاه و هوانیروز، عاملان حمله روز گذشته به پایگاه جعفرآباد سرکوب و ۱۵ تن از آنها کشته شدند. بهدنبال عملیات مشترک روز گذشته حزب دمکرات و سازمان کومه‌له به پایگاه ژاندارمری جعفرآباد در محور بیجار - تکاب و سپس به یک پایگاه سپاه در همان منطقه که به شهادت ۷ تن از نیروهای ژاندارمری و ۴ تن از نیروهای سپاه منجر شد، از اولین ساعات بامداد امروز نیروهای سپاه دیواندره به تعقیب مهاجمان پرداختند و با روشنشدن هوا و بهرهگیری از ۳ فروند بالگرد ۲۱۴ و کبرا که تحت‌هدایت فرمانده سپاه بیجار بودند، موفق شدند عناصر مهاجم را در ارتفاعات قرهدره در غرب محل حادثه به محاصره درآورده و با آنها درگیر شوند. این درگیری تا ساعت ۱۹ ادامه داشت که در نتیجه آن نیروهای خودی موفق شدند افراد مهاجم را سرکوب کنند. در این عملیات ۱۵ تن از عناصر مسلح غیرقانونی کشته و ۲ تن از آنان دستگیر شدند. یک قبضه تیربار دوشکای آنها نیز منهدم شد و یک تفنگ ۷۵ میلیمتری، تعدادی سلاح انفرادی، یک دستگاه مینیبوس، یک دستگاه بیسیم پی.آر.سی۷۷ به دست نیروهای خودی افتاد. از افراد خودی نیز ۵ تن شهید و ۱۲ تن زخمی شدند که جراحت اغلب مجروحان سطحی بود.

________________________________________

3. در سه عملیات سنگین و پردامنه نیروهای خودی علیه افراد مسلح شورشی در منطقه اربنوس صائین‌دژ، منطقه سرشیو سقز و محور مهاباد - سردشت، ۴۶ تن از عناصر مسلح مذکور کشته یا زخمی و ۸ تن از آنان دستگیر شدند. همچنین مقداری غنائم تسلیحات به دست نیروهای خودی افتاد. در این سه عملیات ۲۳ تن از افراد خودی شهید یا زخمی شدند. درپی کسب اطلاعاتی مبنیبر وجود حدود ۷۰ نفر از افراد مسلح غیرقانونی در روستاهای ارتفاعات غرب صائیندژ، امروز، نیروهایی از سپاه صائیندژ و پایگاه جوانمرد برای پاک‌سازی به آن منطقه اعزام شدند. نیروهای خودی به هنگام عبور از روستای اربنوس در جنوبغربی صائیندژ بهطور غافلگیرانه مورد هجوم حدود ۳۰۰ تن افراد مسلح غیرقانونی قرار گرفته و در همان دقایق اول تلفات و خسارات سنگینی به آنها وارد آمد. بلافاصله نیروهایی از سپاه صائیندژ و بوکان و ۲ بالگرد هوانیروز به منطقه اعزام با پشتیبانی هوانیروز موفق شدند در یک نبرد سخت پنج‏ساعته منطقه را پاک‌سازی کنند. در این عملیات که تا ساعت ۱۶ و فرار افراد مهاجم از منطقه ادامه داشت، ۸ تن از افراد گروههای مسلح به اسارت درآمدند و تعداد زیادی کشته یا زخمی شدند که جنازه ۲۸ تن از آنان ازجمله یک سرلق، یک سرپل و یک ماموستا در منطقه عملیاتی باقی ماند. در بازرسی وسایل باقیمانده از افراد کشتهشده مشخص شد که ۶ تن از آنان از اعضای سازمان کومه‌له منطقه مریوان و باقی افراد از هیزهای پیشوا و بیان حزب دمکرات بودند. به‎علاوه، در این عملیات ۱۹ قبضه انواع اسلحه، مقادیری مهمات و تعدادی بیسیم به دست نیروهای خودی افتاد. از افراد خودی نیز ۹ تن شهادت رسیدند و ۱۰ نفر زخمی شدند. گفتنی است فرمانده پایگاه جوانمرد جزو شهدای حادثه بود. همچنین یک خودروی وانت تویوتا و ۴ قبضه اسلحه منهدم شد و به ۴ خودرو بهعلت اصابت تیر و ترکش آسیب وارد آمد. شایان ذکر است باتوجهبه تجمع بیسابقه افراد گروه‌های مسلح غیرقانونی در منطقه درگیری یادشده، فرمانده سپاه صائیندژ در نامهای به قرارگاه حمزه سیدالشهداء(ع) سپاه این اقدام را بخش بزرگی از توطئه گروه‌های مسلح علیه شهر صائیندژ اعلام کرد که بههمت نیروهای خودی سرکوب شد. از سوی دیگر، گروه ضربت سپاه سقز، در منطقه عمومی سرشیو یک عملیات انهدامی اجرا کرد و ضمن تصرف ارتفاعات مهم منطقه موفق به پاک‌سازی چند روستا ازجمله شیانجو شد. در این عملیات حدود ۱۰ نفر از افراد گروه‌های مسلح غیرقانونی کشته شدند و نیروهای خودی یک قبضه تیربار ۷۵ میلیمتری را به غنیمت گرفتند. از تلفات و ضایعات واردشده به قوای خودی آماری داده نشده است. علاوه‏براین، در جنوب مهاباد و در محور سردشت، نیروهای سپاه عملیاتی را برای پاک‌سازی منطقه شرق این محور در شمال خلیفان اجرا کردند و موفق شدند در عمق هیجده کیلومتری این محور روستاهای خالدلیل (خاندلیل)، پرهجو و یبرم را پاک‌سازی کنند. در این عملیات ۸ تن از افراد گروه‌های مسلح کشته شدند و یک کامیون ایفا با مقداری مهمات و اسناد سازمانی و ۱۵ قبضه انواع سلاح و مقداری وسایل مخابراتی به دست نیروهای خودی افتاد. از افراد خودی نیز ۲ تن شهید و ۲ نفر زخمی شدند. درهمین‎حال، در جنوبغربی دیواندره که روز گذشته پاک‌سازی آن منطقه پایان و امکان استقرار افراد مسلح غیرقانونی در آن منطقه خاتمه یافته بود، امروز، افراد مسلح به پایگاه ژاندارمری گیزمل بالا حمله کرده و این پایگاه را ساعت‌ها به محاصره درآوردند، ولی با مقاومت نیروهای ژاندارمری مواجه و با تحمل تلفاتی مجبور به ترک منطقه شدند. در این عملیات یک تن از افراد خودی شهید و یک تن زخمی شد. به هنگام درگیری نیروهای خودی با مهاجمان یک خودرو که از پایگاه‌های مجاور درحال تدارک این پایگاه بود به کمین مهاجمان افتاد و ۲ سرنشین آن به شهادت رسیدند. همچنین خودروی مزبور بهکلی منهدم شد. در محور تکاب - میاندوآب و بوکان - میاندوآب نیز براثر حمله افراد مسلح، ۳ تن از نیروهای خودی به شهادت رسیدند. درضمن، افراد وابسته به گروههاي مسلح غیرقانونی در روستای اوغولبیگ در شمالشرقی تکاب یک نارنجک به‎طرف جمعی از روستائیان پرتاب کردند که منجر به زخمیشدن ۷ تن از اهالی روستا شد. ازطرفی، در هفت کیلومتری جنوب ارومیه و در جاده روستای بند، عناصر مسلح غیرقانونی بر سر راه نیروهای حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانی‌ها) عملیات کمین اجرا کردند و یک تن از آنان را به قتل رساندند و ۴ تن را به اسارت بردند. نیروهای خودی به‎محض اطلاع به محل حادثه رفته و به تعقیب مهاجمان پرداختند. در این تعقیب و گریز ۲ تن از عناصر ضدانقلاب که مسئول و معاون عملیات بودند کشته شدند. بنا به اعلام يك بولتن داخلی، افراد کشتهشده از حزب دمکرات از عناصر اصلی و عملیاتی این حزب در منطقه اطراف ارومیه بودند و با کشتهشدن این دو نفر ضربه سختی به پیکر نظامی حزب وارد شد. علاوه‌براین، در بیست کیلومتری جنوبشرقی ارومیه، عوامل مسلح غیرقانونی به کارخانه تازهتأسیس سیمان حمله کردند و پس از اینکه اتاق نگهبانی کارخانه و یک تانکر را به آتش کشیدند، متواری شدند. دراین‌حال، در محور فرعی سقز به مریوان، نیروهای تیپ مریوان لشکر۲۸ کردستان در حوالی روستای کانعمت موفق به کشف یک عدد مین شدند و قصد داشتند که این مین را برای خنثیسازی به پادگان مریوان ببرند که مین یادشده در داخل خودرو منفجر و موجب شهادت ۳ تن و زخمی‎شدن ۲ نفر از سرنشینان و انهدام خودرو شد. در اطراف سردشت نیز یک خودروی ارتش بر روی مین رفت و آسیب دید. تنها سرنشین این خودرو که یک سرباز بود به شهادت رسید.

________________________________________

4. در ادامه فعاليت‌هاي هرچند اندک سازمان مجاهدین خلق (منافقین) امروز یک تیم ترور این سازمان در سه‌راه امینالدوله تهران نارنجکی را به منزل حجتالاسلام شاهآبادی مسئول سابق کمیته پامنار، پرتاب کرده و گریختند که این اقدام منجر به جراحت یکی از محافظان وی شد. در هشتپر استان گیلان نیز یکی از افراد نفوذی این سازمان در پایگاه بسیج روستایی دیناچال، ۴ اسلحه از پایگاه سرقت کرد و به جنگل‌های اطراف متواری شد.*** همچنین در منطقه۳ سپاه، پاسداران این منطقه ۳ تن از افراد وابسته به سازمان مجاهدین خلق و یک تن از عناصر تشکیلاتی سازمان مارکسیستی پیکار در راه آزادی طبقه کارگر را در گرگان و کردکوی دستگیر کردند. به‎علاوه، در شهر صومعهسرا، ۲ تن از افراد وابسته به حزب توده خود را به سپاه این شهر معرفی کردند. در رودسر و آستارا، امروز و روز گذشته ۲ تن از افراد سازمان مجاهدین خلق به‌جرم همکاری با این سازمان در فاز مسلحانه، کمک و پشتیبانی و تدارک تشکیلات سازمان در جنگل به اعدام محکوم و حکم درباره آنها به اجرا درآمد.

________________________________________

5. پایان مهلت مقررشده برای معرفی افراد حزب توده، آزادی افرادی که تا مهلت اعلامشده خود را معرفی کرده بودند و صدور دستورالعمل برای دستگیری اعضای این حزب ازجمله موضوعاتی است که حجت‏الاسلام موسوی تبریزی دادستان كل انقلاب، درباره آنها مطالبی بیان کرد. به نوشته روزنامه کیهان «دادستان کل انقلاب اسلامی ‌در یک گفتوگوی اختصاصی با خبرگزاری جمهوری اسلامی ‌درمورد محاکمه سران حزب توده گفت: محاکمه آنها بعد از تکمیل پرونده در دادگاه آغاز می‌شود و به‎تناسب جرائمی كه ‌مرتکب شدهاند مجازات خواهند شد. وی دررابطهبا معرفی هواداران و اعضای حزب منحله توده اظهار داشت کسانی که تا ۲۵ خرداد خود را معرفی کردهاند نسبت به آزادکردن آنها اقدام شده و کسانی که باتوجهبه مهلت تعیینشده مذکور خود را معرفی نکردهاند دستور دستگیری آنها صادر شده که پس از دستگیری زندانی و محاکمه خواهند شد. وی افزود: بیشتر کسانی که دستگیر شده و اکنون در زندان هستند از رده‌های اول و دوم حزب توده هستند که باید محاکمه شده و به مجازات اعمال خود برسند. حجتالاسلام موسوی تبریزی در این گفتوگو ضمن تأکید بر این مهم که دادسراهای انقلاب با قدرت و قاطعیت تمام جلوی هر آشوب و شرارت و توطئه و جاسوسی و اعمال ضدانقلابی را که امنیت کشور را به خطر بیندازد خواهد گرفت، از ضدانقلابیون و افرادی که هنوز در دام گروهک‌ها قرار دارند خواست قبل از دستگیری و گرفتارشدن در چنگال عدالت خودشان را معرفی کنند یا اینکه توبه کرده و از شرارت دست بردارند و مثل همه مردم در خدمت اسلام و مسلمین باشند.»

________________________________________

6. دادستان انقلاب فومن و صومعهسرا رده‌های تشکیلات و ارتباطات سازمانی حزب توده را تشریح کرد. وی همچنین درباره تغییر موضع افراد عضو این حزب در زندان و تأثیر اعترافات سران حزب توده بر افراد وابسته به این حزب اطلاعاتی داد. به گزارش روزنامه کیهان، زحمتکش دادستان انقلاب فومن و صومعه‌سرا، گفت: «این حزب سابقه تشکیلاتیاش بیش از سازمان‌های دیگر در ایران است. اینها در هر استان تشکیلاتی داشتند به نام ایالت و منشعبات و تقسیمات این ایالت در شهرستان‌ها به نام ولایت بود. خود ولایت از کمیسیون تشکیل شده بود که در آن اعضایی بودند که در رأس حزب توده قرار داشتند تشکیلات اینها به‌صورتی بود که رابطی از ایالت به ولایت داشتند که در صومعهسرا شخصی رابط ایالت با غرب گیلان بود اعم از فومن، صومعهسرا، کسما و ماسال. تشکیلات اینها به تعدادی شاخه منشعب می‌شد، ازجمله شاخه زنان، شاخه کارگری و سازمان جوانان.» این مقام قضایی همچنین درمورد اسناد، مدارک و وسایلی که از این گروه به دست آمده است، اظهار کرد: «درضمن بازجویی‌ها و تحقیقاتی که لازم بود از اینها با رعایت کلیه شئونات اطلاعاتی شد و در لابهلای بازجویی مشخص شد که اینها ۴ دستگاه مغازه که از آن استفاده حزبی می‌کردند و تشکیلات توسط مغازه‌ها اداره می‌شد و یک باب منزل به نام یکی از اعضای حزب درحال ساختن بودند که بسیار بزرگ بود، از این تعداد ۲ دستگاه مغازه و یک باب منزل در خود شهرستان صومعهسرا بوده و سند آن به نام ۳ تن از اعضا و رده‌های تشکیلاتی حزب توده بود و ۲ دستگاه دیگر از این مغازه‌ها در کسما بوده و از منازل اینها یک دستگاه تایپ و یک دستگاه تکثیر مدرن و یک دستگاه آمپلیفایر همراه شیپور و باز از شخصی یک قبضه اسلحه کلت به دست آمد اینها مدعی بودند که ما حامی ‌انقلابیم و بعد از فرمان امام ما تمام اسلحه‌ها را تحویل دادیم. بههرحال یک اسلحه کلت از آنها کشف شد و مقادیر زیادی کتاب و اسناد درونگروهی و اسناد عمومی ‌و مقدار زیادی مجلات از آنها به دست آمد.» وی همچنین درمورد تحولات در اعضای حزب توده پس از ورود به زندان ابراز کرد: «وقتی دستور دستگیری اعضای حزب توده در سراسر مملکت داده شد ما در فومن و صومعهسرا با هماهنگی سپاه وارد عمل شدیم و اینها را دستگیر کردیم بعضی از اینها به حدی ترسیده بودند که از شدت ترس می‌لرزیدند بدون اینکه بچه‌ها حتی کوچکترین توهینی به اینها بکنند و این دلالت از بزدلی و وحشت بیحدوحصری است که این گروه دارند، چون به فردایی معتقد نیستند. اینها در همان ساعات اول کلیه اطلاعاتی را که دررابطهبا این حزب داشتند می‌دادند و تخلیه می‌شدند، اما بعضی از اینها آن برخوردی که منافقین در قبل از اعلام جنگ مسلحانه و بعد از آن داشتند که این تفتیش عقاید است و ما بازجویی نمی‌دهیم و امثال اینها داشتند که بعد از حاضرشدن سران این حزب در مقابل دوربین تلویزیون اینها به خیانت خودشان پی بردند و برادران سپاه یک طرح بسیار جالبی که داشتند این بود که در شب‌هایی که سران این حزب مصاحبه تلویزیونی داشتند کلیه اعضای حزب توده را در یک سالن بزرگی جمع کرده و تلویزیونی گذاشته بودند و همه در یک جا این صحنه خیانتبار خودشان را گوش می‌دادند و جالبتوجه اینکه همان‌جا به همدیگر می‌گفتند خدا لعنت کند شما را که این‌قدر خائن بودید و ما نمی‌دانستیم به حدی که بعد از آن مصاحبه، ما کسی را به آن صورت نداشتیم که هنوز بر عقاید خودش پابرجا باشد و از آن دفاع بکند.»

________________________________________

7. اعزام افراد داوطلب مردمی ‌برای حضور در جبهه‌های جنگ و همچنین ارسال کمک‌های مالی و ملزومات مورد نياز نیروها در جبهه‌ها و وجه نقد ازطرف اقشار مختلف همچنان ادامه دارد. دراین‌زمینه، امروز ۹۵۰ نفر از نیروهای مردمی‌ استان‌های مازندران و گیلان درقالب افراد داوطلب بسیجی به جبهه‌های جنگ اعزام شدند. علاوه‎براین، ستاد خبری سپاه منطقه۳ (گیلان - مازندران) فهرست انواع کمک‌های مردم شهرهای فومن، کردکوی، علی‎آباد و تنکابن را به جبهه‌ها اعلام کرد. فراگیری، تنوع و سادگی اقلام، تعداد و مقدار آنها نشاندهنده حضور و مشارکت اقشار مختلف مردم به‎ویژه طبقات پایین جوامع شهری و روستایی در این امر است. به نوشته مرکز خبر ستاد منطقه۳ چالوس «ازسوی مردم مؤمن و متعهد شهرستان فومن برای کمک به رزمندگان اسلام وسایل زیادی از قبیل ۱. دو دستگاه ماشین پیکان وانت، ۲. پنج دستگاه موتورسیکلت یاماها ۱۲۵، ۳. چهارده گونی برنج، ۴. یک گونی آرد، ۵. ۵۱۲ جفت کفش کتانی به ارزش چهل‎وهشت هزار تومان، ۶. ۶۰۳ شیشه آبلیمو، ۷. ۴۶۰ عدد حشرهکش، ۸. ۱۲۸۶ قوطی کنسروجات، ۹. ۱۲۷ بطری شربت، ۱۰. ۳۴۶۴ بسته از انواع بیسکوئیت، ۱۱. دههزار عدد کلوچه، ۱۲. بیش از ۵ تن آلوچه، ۱۳. ۵/۱ تن سیر خشک، ۱۴. ۴۰ عدد حصیر، ۱۵. ۸ عدد کلمنِ آب، ۱۶. ۵۰۰ عدد گونی، ۱۷. یک کارتن باتری قلمی‌ و مقادیر قابلتوجهی قند، شکر، چای، پنبه، تاید، صابون، جزوات قرآن و مفاتیح و رساله به جبهه‌ها ارسال شد. بهمنظور کمک و مساعدت سلحشوران توانمند سپاه اسلام یک کامیون از هدایای مردم کردکوی و حومه شامل ۸۰ کارتن حلوا، ۳۰ کارتن کمپوت، ۱۶ کارتن شربت آلبالو، ۲ کارتن حشرهکش، یک کارتن آب سیب، ۵ کیلوگرم مربا، ۵ کیلو روغن، ۳ دستگاه کلمن جهت مصرف رزمندگان اسلام به مناطق جنگی کشورمان ارسال شد. ازسوی مردم خیر و مسلمان علیآباد مبلغ ۸۵۴۷ ریال وجه نقد و مقادیری وسایل غیرنقدی از قبیل ۵/۳ تن خیار، ۴۰۰۰ کیلو شربت آلبالو، ۱۳ کیسه شکر، ۳ کیسه قند، ۱۰ کارتن خاکشیر، ۶۰ کارتن آلو، ۶۷۳ شیشه مربا، ۲۲۷ بطری آبلیمو، ۵۰۰ کیلو شربت و ترشی از انواع مختلف و نزدیک به ۱۵۰۰ کیلوگرم گندم برای کمک به رزمندگان اسلام به لشکر۲۵ کربلا ارسال شد. ازسوی مردم مؤمن و خیّر شهرستان تنکابن برای کمک به رزمندگان اسلام مبلغ ۲۱۱۸۳۸ ریال وجه نقد و مقادیری وسایل غیرنقدی از قبیل ۶۵ کارتن آبلیمو، ۲۰۰ کیلو برنج، ۶۰۰ عدد تلهموش، ۳۰۰۰۰ عدد کلوچه، ۲۰۰ قوطی کمپوت، ۵ توپ پلاستیک ۴ متری، ۴ کیسه نایلون ۲ کیلویی، ۵۵۰۰ عدد زیرپیراهن، ۵۵۰۰ جفت جوراب، چند دستگاه موتور سیکلت، ۲۱۶۰ جفت کفش کتانی، ۲۰ کارتن دارو، ۲۵ کارتن تاید، ۱۵۰ کیلو حبوبات، ۵۰ کیلو گوجه سبز به مناطق جنگی کشور ارسال شد.»

________________________________________

8. علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه، کمک‌های دولت فرانسه به عراق را بهشدت محکوم کرد و گفت اینگونه اقدامات فرانسه تلاش برای جلوگیری از سقوط رژیم حاکم عراق و حفظ سرمایهگذاری شرکت‌های آن کشور در عراق است. وی در مصاحبه با روزنامه کیهان درباره کمک‎های دولت فرانسه به عراق گفت: «ما فکر می‌کنیم که جبهه متحد کفر جهانی پشت سر حکومت عراق است و اینها از اینکه چنین حکومت پوسیده و روبه‌زوالی سرنگون شود در هراس هستند. اصولاً درگیری ما با عراق جلوهای از درگیری اسلام و کفر است و امروز چشم همه مسلمانان جهان به نظام ما دوخته شده و پیروزی‌های ما آنها را خوشحال و خدایناکرده ضعف ما آنها را ناراحت و نگران می‌کند و متقابلاً چشم جبهه متحد کفر جهانی چه شرقی و چه غربی به این دوخته شده که آیا می‌تواند صدام را حفظ بکند یا نه. حکومت صدام موجود معلولی شده که سعی می‌کنند با چوب زیر بغل او را سرپا نگه دارند و همه کارهایی که تابهحال شده و بهخصوص روندی که از ماه‌های اخیر اعمال شده نشان‎دهنده دلهره، اضطراب و نگرانی حامیان این رژیم است.» وی افزود: «بنده معتقدم صهیونیزم جهانی درحقیقت درصدد حفظ صدام است که پابرجا بماند، ولی عاملی که در جنگ تعیینکننده است فرد و ایمان فرد به جنگ است موقعی که یک فرد عراقی به آن نظام اعتقاد ندارد تا دندان هم که مسلح شود، چون ایمان ندارد به‌محض اینکه فشار را در جبهه‌ها زیاد ببیند رها می‌کند و می‌گریزد و تجربه مکرر تاریخ بشر و علیالخصوص تاریخ معاصر نشان داده که هنوز تعیین‌کنندهترین عامل در جبهه‌های نبرد نفر مؤمن است. من فکر می‌کنم که فرانسه و حکومتش صرف‎نظر از وابستگی به جبهه استکبار جهانی تصور می‌کند با این‎گونه کارها می‌تواند سرمایهگذاری سنگینی را که شرکت‌های فرانسوی و دولت فرانسه در عراق نمودهاند نجات دهد، چون اگر این حکومت ساقط بشود و یک حکومت اسلامی‌ و مردمی ‌در عراق روی کار بیاید معلوم نیست که خودش را به انجام تعهدات صدام در مقابل فرانسوی‌ها و دیگران ملزم بداند، لذا سرمایهگذاری‌ها درصورت سقوط نظام بعثی و روی کار آمدن نظامی ‌صحیح در عراق به خطر می‌افتند.»

________________________________________

9. وضعیت ویژه جنگی در کشور و اختصاص بودجه‌های کلان برای خرید تسلیحات، اقلام پشتیبانی و تأمین هزینه‌های جاری، دولت را ملزم کرده که برنامه‌های ویژهای با پرداخت یارانه برای تأمین حداقل نیازمندی‌های کالاهای اساسی همچون گوشت، روغن، مرغ، اقلام بهداشتی و شوینده خانگی و... ازطریق پخش کوپن به اجرا درآورد که مهمترین اصل در اين تصميم دستیابی حداقلی مردم به كالاهاي مصرفي اساسي ارزان‎قیمت ازطریق مبادی توزیع است، ولی در روند اجرای این برنامه اختلافنظرهایی وجود دارد و شایعاتی پخش شده که پرداخت یارانه به کالاهای اساسی متوقف خواهد شد. محمدتقی بانکی وزیر مشاور و سرپرست سازمان برنامهوبودجه، در گفتوگویی ضمن رد این شایعه، دونرخی‎کردن برخی اقلام یارانه‎ای را تأیید کرد. وی درباره سیاست حفظ پرداخت یارانه به کالاهای اساسی گفت: «درحالحاضر این سؤال مطرح است که آیا ما باید سوبسید را حذف کنیم یا نه؟ در جواب این سؤال باید بهطور مشخص و دقیق بگویم که نه، چنین تصمیمی‌ قطعاً وجود ندارد. ما درواقع ارثیهای از رژیم گذشته بردهایم و در این ارثیه فقط سالیانه دومیلیون تن گندم وارداتی وجود دارد بااینکه در سال‌های اخیر تولید داخلی ما افزایش پیدا کرده، اما واردات کالاها همچنان وجود دارد ما هنوز کارهای زیربنایی و اساسی را که باید برای روستائیان انجام بدهیم امکان انجامدادن آن را پیدا نکردهایم مثلاً ما آن دسته از اقدامات زیربنایی را در روستاها انجام ندادهایم که تولید کشاورزی بالا برود و درآمد روستایی زیاد شود و مادام که ما درجهت انجام کارهای اساسی و بنیادی حرکت نکرده باشیم نمی‌توانیم با مسئله سوبسید به شکل بنیادی برخورد کنیم. به‎هرصورت جوامعی که به رشد اقتصادی رسیدهاند دراثر تولید توانستند عقبماندگی‌های خود را جبران کنند و پرداخت این‌گونه کمک‌های اقتصادی یعنی سوبسید که ظاهری مقبول دارد و به‎نظر می‌رسد کمک به مستضعفان جامعه باشد درواقع خفهکردن تولید است و ما باید این سیاست‌ها را کنار بگذاریم. درحال‌حاضر جهتگیری دولت و مجلس شورای اسلامی ‌این است که میزان سوبسید افزایش پیدا نکند. در برنامه پنجساله اقتصادی که به تصویب هیئت دولت رسیده است عدم افزایش مقدار سوبسید و تغییر نحوه پرداخت آن مورد توجه قرار گرفته است.» محمدتقی بانکی درباره دونرخی‎شدن برخی اقلام شامل یارانه، علت آن و چگونگی اجرای آن نیز اظهار کرد: «درحال‌حاضر ما معتقد هستیم که حتیالمقدور چند کالای اساسی را می‌توان دونرخه کرد و این سیاست، سیاست مقبولی است که از زمان شهید رجایی پیاده شده است. بهعنوان مثال شکر و قند که هم مصارف عمومی ‌و هم مصارف صنعتی دارند، دونرخه شده است این مسئله باعث شده که نهتنها سوبسید قند و شکر برای آن دسته از شهرنشینان مرفه که مصرفکننده شیرینی و مربا و غیره هستند حذف شود، بلکه سوبسید این کالاها به محرومان و مستضعفان تعلق بگیرد. دونرخه‎کردن کالاها درمورد روغننباتی نیز اجرا شده، بدین‎ترتیب که مصارف عمومی ‌و خانگی روغن نباتی را از مصارف صنعتی آن جدا کردهایم و درنتیجه توانستهایم مقداری از بار مالی دولت را کم کنیم. باید بگویم که دولت در هرجا که لازم باشد این کار، یعنی دونرخه‎کردن کالاهای اساسی را انجام می‌دهد تا اینکه تولید کشاورزی و صنعتی بالا برود و درآمد روستائیان افزایش پیدا کند و بتوانند نیازمندی‌های خود را با قیمت‌های تمامشده تهیه کنند.» وی در ادامه بار مالی ناشیاز پرداخت یارانه به دولت را یادآور شد و درباره اصلاح این روش و همچنین هدایت هزینه یارانه‎ها به مجاری تولیدی و استفاده بهینه از مبالغ اختصاصیافته به یارانه را اینگونه تشریح کرد: «درحال‌حاضر ما از اعتبارات و از بودجه عمومی ‌دولت پول می‌گیریم و این پول را برای جبران ضرر یکسری از کالاهایی می‌پردازیم که همه مصرف می‌کنند پولی را که ما دراینمورد پرداخت می‌کنیم از بیتالمال عمومی ‌و متعلق به همه است و با پرداخت آن کسر بودجه دولت نیز بالا می‌رود در این شرایط همه کسانی که از مزایای سوبسید استفاده می‌کنند محتاج نیستند و درحقیقت ما از جیب همه مستضعفان پولی را گرفتهایم و یک مقدار از آن را به مستضعفان داده و مقدار دیگری را هم ندادهایم بنابراین حرکتی که ما دراینمورد انجام می‌دهیم حرکت درستی نیست.»

________________________________________

10. بعد از سفر اخیر فرستاده ویژه طارق عزیز معاون نخستوزیر عراق به مصر و دیدار وی با مقامات آن کشور همانطور که انتظار می‌رفت این سفر آغازی شد بر تداوم رابطه گرمتر سیاسی دو کشور و اعلام سفر طارق عزیز در چند روز آینده به قاهره به‎ویژه که عراق به تسلیحات روسی مصر و حمایت‌های آن کشور بهعنوان قدرت منطقه محتاج است و دولت مصر نيز علاوه‎بر پول‌های فروش تسلیحات به عراق، به پشتیبانی آن کشور برای بازگشت مجدد به اتحادیه عرب نياز دارد. ازاین‎رو، رادیو بغداد درباره گام دوم ارتباط دو کشور و سفر طارق عزیز به مصر اعلام کرد: «یک منبع مسئول در وزارتخانه عراق اظهار داشت که آقای طارق عزیز معاون نخستوزیر و وزیر خارجه عراق روز یکشنبه آینده سوم ماه ژوئیه از قاهره دیداری به عمل خواهد آورد. دیدار آقای وزیر خارجه عراق در چارچوب تمایلات مشترک دو طرف عراق و مصر در انجام دیدوبازدیدها میان مقام‌های مسئول دو کشور بهخاطر تبادل نفع و نظرها و مشورت در امور ناسیونالیستی و بینالمللی موردتوجه مشترک صورت می‌گیرد. همین منبع گفت که عراق درک می‌کند که اوضاع کنونی یعنی عدم وجود روابط دیپلماتیک میان دو کشور از انجام چنین دیدارهایی که تفاهم میان دو کشور برادر را محکمتر می‌سازد، جلوگیری نمی‌کند، بلکه ضرورت‌های ناسیونالیستی مقتضی انجام چنین دیدوبازدیدها و فراهمساختن هرگونه فرصت ممکن برای همکاری دوجانبه و کار مشترک در مقابله با خطرات و تجاوزاتی است که وحدت و همبستگی امت عرب را تهدید می‌کند.»

________________________________________

11. صدور نفت عراق که با قطع ارتباط این کشور با خلیجفارس ازسوی ایران و اقدام سوریه در بستن لوله‌های انتقال نفت آن ازطریق بندر بانیاس، دچار محدودیت شده این کشور را ناچار کرده که برای افزایش صدور نفت و کسب ارز از تنها امکان باقیمانده، یعنی ترکیه استفاده کند. وزیر انرژی و معادن طبیعی ترکیه دراینباره اطلاعاتی داد. به گزارش خبرگزاری فرانسه «فهیر ایلکل اعلام کرد ظرفیت سالانه بزرگ‎لوله نفتی که نفت شمال عراق را به بندر یومورتالیک در ساحل دریای مدیترانه می‌رساند تا سال ۱۹۸۴ طوری افزایش خواهد یافت که انتقال نفت این کشور را از ۳۵ میلیون تن به ۵/۴۶ میلیون تن برساند. عراق و ترکیه در دسامبر گذشته (آذرماه ۱۳۶۱) قراردادی منعقد کردند که ظرفیت این بزرگ‏لوله نفتی به طول یکهزار کیلومتر بتواند نفت حوزه‌های کرکوک را که به خلیج اسکندرون منتقل می‌کند از ۶۴۰ هزار بشکه به ۹۶۰ هزار بشکه در روز برساند. کارهای توسعه و گسترش این بزرگ‎لوله که مخارج احداث آن یکمیلیارد دلار بوده و صدها میلیون دلار بالغ می‌شود که عراق همه آن را پرداخت خواهد کرد. دو کشور همچنین در نظر دارند یک بزرگ‎لوله نفتی دیگر موازی لوله کنونی احداث کنند تا ظرفیت صدور نفت عراق دوبرابر شود.»

________________________________________

• افراد شرکت کننده در این جلسه عبارت بودند از: سرهنگ جاودانی، سرهنگ زمانیپور و عزیز جعفری.
  • روز گذشته عزیز جعفری، سرهنگ جاودانی و سرهنگ زمانیپور برای بازدید از منطقه عملیات مهران به محورهای مختلف این منطقه رفته و از آخرین سنگرهای دیدبانی، وضعیت کلی منطقه و نحوه استقرار نیروهای عراقی را بررسی کرده و درباره محورهای مختلف نمه‌کلانبو، دراجی و قلاویزان گفت‌وگوهایی انجام داده بودند.
    • وی در دهم تیرماه خود را به سپاه هشتپر معرفی کرد. [سند شماره ۹۵۰۵۷ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه۳ سپاه به ستاد مرکزی، گزارش روزانه، ۲۰/۴/۱۳۶۲]

پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/04/09