1361.07.20

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1361
1361.07.20
نام‌های دیگر بیست مهر
تاریخ شمسی 1361.07.20
تاریخ میلادی 12 اکتبر 1982
تاریخ قمری 24 ذی‌الحجه 1402


1359.07.20
1360.07.20
1362.07.20
1363.07.20
1364.07.20
1365.07.20
1366.07.20




گزارش- 806

با پاسخ رزمندگان ایران به پاتک‌های ارتش عراق در جبهة مندلی، تلاش نیروهای عراقی برای بازپس‌گیری مناطق سان‌واپا و میان‌تنگ که از شب گذشته آغاز شده بود، ناکام ماند. علاوه بر این رزمندگان ارتش و سپاه در یک عملیات نفوذی ضربات موثری را به نیروهای عراقی در منطقة مهران وارد کردند. نیروهای عراقی در ادامة حرکت دیشب خود، امروز دو گردان پیاده از تیپ 19 لشکر 7، یک گردان کماندو و یک گردان تانک به دو محور سان‌‌واپا و تنگة میان‌تنگ از مناطق آزاد شده در عملیات مسلم‌بن ‌عقیل حمله کردند.  این حمله تا حدود ساعت 6 صبح روز 20 مهر 1361 ادامه یافت. این عملیات که با پشتیبانی آتش سنگین توپخانه و حمایت گردان زرهی انجام شد، برای ارتش عراق موفقیتی نداشت و واحدهای ارتش عراق با به جا گذاشتن بیش از 500 کشته و مجروح و با اسارت 83 تن از نیروهایشان، به مواضع قبلی خود عقب‌نشینی کردند. در این عملیات یازده تانک و چندین خودرو حامل مهمات دشمن منهدم شد و 3 خوردرو از نیروهای عراقی به غنیمت نیروهای خودی درآمد.[۱] در پشتیبانی هوایی ارتش عراق از این پاتک، هواپیماهای این کشور وارد فضای منطقة عملیاتی شدند که یکی از آنها هدف اصابت جنگنده‌های ارتش جمهوری اسلامی قرار گرفت و سقوط کرد. خلبان این جنگنده در حین سقوط هواپیما با چتر نجات به بیرون پرید. [۲] بر اساس گزارش خبرنگار روزنامة جمهوری اسلامی از ایلام، یک گروه از نیروهای سپاه پاسداران و ارتش ایران در یک عملیات نفوذی در منطقة مهران و در محور جنوب به یکی از پاسگاه‌های عراقی در این منطقه هجوم بردند. در این عملیات که با موفقیت به پایان رسید، یک قبضه توپ کالیبر 75، یک توپ ضدهوایی و سه تانکر سوخت دشمن به کلی منهدم شد و تعدادی از خدمة آنها کشته و زخمی شدند. دود و آتش حاصله از این انهدام تا ساعت‌ها فضای منطقه را پوشانده بود و تلاش نیروهای عراقی برای خاموش کردن آن نتیجه‌ای را به دنبال نداشت. در پایان این عملیات نیروهای خودی سالم به خطوط دفاعی بازگشتند.[۳]

گزارش- 807

گلوله‌باران آبادان به وسیلة توپخانه ارتش عراق، اصابت یک موشک به مخزن نفتی شرکت نفت در جزیرة خارک و پناهنده شدن شمار دیگری از مردم عراق به ایران از دیگر تحولات صحنه جنگ ایران و عراق در این روز بود. براثر اصابت گلوله‌های توپخانة ارتش عراق به شهر آبادان یک نفر شهید و شش نفر مجروح شدند و به چند واحد مسکونی نیز خساراتی وارد شد.[۴] امروز یک موشک به سمت جزیرة خارک شلیک شد که به یکی از تانک فارم‌های شرکت نفت اصابت کرد، ولی خسارت مالی عمده‌ای نداشت.[۵] در ادامة پناهندگی مردم عراق به جمهوری اسلامی امروز 17نفر از نقاط مرزی غرب، وارد ایران شدند و درخواست پناهندگی کردند. در بین این عده که از اهالی کرکوک و سیدصادق هستند، افراد تحصیلکرده، محصل و کارمند نیز وجود داشت.[۶] همچنین سه نظامی عراقی به همراه خانواده‌شان امروز از مرز بانه وارد ایران شده و تقاضای پناهندگی کردند.[۷]

گزارش- 808

بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اصفهان امروز عملیات بازسازی و نوسازی روستاهای "دب حردان"، "طراح" و "فرسیه" در غرب اهواز را که براثر جنگ ویران شده بودند، آغاز کرد. در این طرح یک‌صد خانه در روستای فرسیه، 50 دستگاه در دب حردان و 30 دستگاه در روستای طراح با مشارکت اهالی بازسازی و نوسازی خواهند شد. بازسازی این روستاها بعد از پاک‌سازی مین‌های کاشته‌شده به دست نیروهای عراق و تأیید سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ارتش و شورای بازسازی خوزستان آغاز شد.[۸]

گزارش- 809

درگیری میان نیروهای خودی و گروهای ضدانقلاب در مناطق کردنشین همچنان ادامه دارد. گروهی از عوامل سازمان کومه‌له امروز به بهداری روستای "ماموخ" در 30 کیلومتری شمال سنندج حمله کرده و داروهای موجود در بهداری را به سرقت بردند. در این درگیری سه نفر از نیروهای بسیج شهید و مجروح شدند.[۹] عوامل این سازمان با حمله به محلة جمال‌آباد سقز نیز چهار نفر از مردم غیرنظامی را گروگان بردند.[۱۰] همچنین گروهی از نیروهای عملیات سپاه که برای اسکورت نیروهای ارتش به "ترجان" رفته بود، هنگام بازگشت در حوالی روستای شهری‌کند در جنوب بوکان، در کمین نیروهای ضدانقلاب افتاده و با آنها درگیر شدند. در این درگیری که از ساعت 15 تا 20 ادامه یافت، یازده شهید و شش زخمی بر جای ماند. از مهاجمان نیز چند نفر کشته و زخمی شدند.[۱۱] در درگیری بین نیروهای خودی و تعدادی از نیروهای مسلح غیرقانونی در پایگاه ترجان چهار نفر از نیروهای پایگاه مجروح شدند. همچنین یک کامیون حامل مواد غذایی در جادة بین سقز و بوکان ربوده شد.[۱۲] همچنین امروز جمعاً چهار نفر از نیروهای حزب دمکرات در شهرهای بانه، بوکان، دیواندره و سنندج ضمن معرفی خود، به مراکز سپاه، تقاضای امان‌نامه کردند.[۱۳]

گزارش- 810

اقدامات تروریستی سازمان مجاهدین خلق و دیگر گروه‌های تروریستی در شهرهای مختلف کشور همچنان ادامه دارد و در مقابل، نیروهای امنیتی تعدادی دیگر از آنان را دستگیر کرده به دادگاه‌های انقلاب تحویل دادند. 1ـ سرنشینان یک خودرو بنز امروز در تهران به سمت نیروهای یک پایگاه بسیج تیراندازی کرده و متواری شدند. این اقدام تلفاتی نداشت.[۱۴] 2ـ ساعت 12:30 امروز بمبی که در میدان انقلاب تهران کار گذاشته شده بود کشف و خنثی شد.[۱۵] 3ـ به دنبال اقدامات تروریستی سازمان مجاهدین خلق در شهرستان‌های مختلف، امروز عناصر این سازمان، ساعت یک بامداد دو بطری کوکتل مولوتف به جایگاه نماز جمعة شهرستان محلات پرتاب کردند که خسارتی وارد نیاورد.[۱۶] 4ـ در شهرکرد چند نفر با استفاده از تاریکی شب به داخل مدرسة دکتر شریعتی این شهر رفته و ضمن پاره کردن عکس‌های مسئولین کشور، شعارهایی به نفع سازمان مجاهدین خلق نوشته و متواری شدند.[۱۷] 5ـ امروز مجموعاً هفت نفر از نیروهای سازمان مجاهدین خلق در شهرهای بندرگز، خوی ، بابل، سیرجان دستگیر شدند. از این افراد تعدادی اسلحه، دستگاه چاپ و مقداری مهمات، مواد منفجره، قرص سیانور و مدارک درون‌گروهی به دست آمد.[۱۸] 6ـ امروز یکی از اعضای سازمان چریک‌های فدایی خلق (اقلیت) در سیرجان دستگیر شد و دو اسلحه از وی به دست آمد.[۱۹] 7ـ در همدان حکم اعدام سه نفر از فعالان سازمان مجاهدین خلق که ابراز ندامت کرده بودند، به حبس‌های ده و پانزده سال تبدیل شد.[۲۰] 8ـ امروز رادیو صدای مجاهد وابسته به سازمان مجاهدین خلق اعلام کرد که جنبش سربداران وابسته به اتحادیة کمونیست‌های ایران، در نامه‌ای به مسعود رجوی، پیوند خود را با شورای ملی مقاومت اعلام کرده است.[۲۱]

گزارش- 811

آقای هاشمی رفسنجانی نمایندة امام در شورای عالی دفاع ،در پایان اولین جلسة این شورا پس از عملیات مسلم‌بن عقیل، در یک مصاحبة رادیو تلویزیونی شرکت کرد و به سؤال‌های خبرنگاران پاسخ داد. حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی دربارة احتمال ادامة عملیات مسلم‌بن عقیل گفت: «آن حرکتی که انجام داده‌ایم حرکت نهایی نبوده است. همان‌‌طور که می‌دانید نزدیک‌ترین راه ایران به بغداد از جادة مندلی به بغداد است و مانع اساسی حرکت ما همان ارتفاعاتی بود که در اختیار عراقی‌ها بود در خاک خودمان که برای حرکت طولانی ممکن بود مشکلاتی داشته باشیم. ما اگر بخواهیم حرکت مهمی در آینده داشته باشیم، یکی از جاهایی که می‌شود حرکت کرد آنجاست. ادامة عملیات بستگی به شرایطی دارد که در آینده پیش می‌آید و اگر عراقی‌ها همچنان بخواهند از حق طفره بروند، احتمال ادامة عملیات خیلی زیاد است.» نمایندة امام در شورای عالی دفاع در پاسخ به این سؤال که در صورت تحقق شرایط ایران و با وجود خطری که باقی ماندن صدام برای صلح منطقه دارد، آیا صلح امکان‌پذیر است، گفت: «صلح را بیشتر به‌عنوان یک حربه مطرح کردند. ما به این نتیجه رسیدیم که واقعاً عراقی‌ها صلح نمی‌خواهند؛ شاید مثلاً خود عراقی‌ها بخواهند اما آنهایی که عراق را وادار به جنگ کردند چه ارتجاع منطقه و چه امپریالیزم، آنها نمی‌خواهند صلح بشود و دروغ می‌گویند. منتها یک حربة تبلیغاتی ساخته‌اند از این، که این حربه را آنها می‌توانند به کار ببرند در صورتی که ما نمی‌توانیم، زیرا آنها در خاک ما هستند و ضعیف هستند، بدهکار هستند، ظالم هستند، متجاوز هستند و همه‌کس می‌داند که مذاکرات بعد از آتش‌بس همیشه بی‌نتیجه بوده در همه جا، همچون جریان لبنان و سوریه با اسرائیل می‌شود. ما چنین حالتی را پیدا می‌کنیم. ... ما از آن روزی که حرف زدیم تا امروز جدی هستیم. ما طالب صلح هستیم و با صداقت می‌گوییم صلح می‌خواهیم، جنگ مخرب است. ما از جنگ تنفر داریم، به عنوان دفاع داریم حرکت می‌کنیم. البته این دفاع دامنه‌اش تا گرفتن حقوقمان ادامه دارد. ... عراق دروغ می‌گوید که صلح می‌خواهد، ولی هیاهوی صلح را راه انداخته که بگویند ایران صلح نمی‌خواهد. ما باز هم اعلام می‌کنیم که بیایند و حقوق ما را بپردازند و متجاوز را تنبیه کنند، مسئول تجاوز را تعیین کنند تا دنیا ببیند که ما صلح‌طلبیم یا عراق؟» آقای هاشمی دربارة مانور احتمالی امریکا و دولت‌های منطقه که حتی نشست‌هایی نیز در‌این‌باره انجام داده‌اند، اظهار داشت: «این حرف تازه‌ای نیست، از یکی دو سال پیش این حرف مطرح است. بر فرض هم مانور بدهند، امریکا مانور بدهد یا ندهد دشمن ماست و امکاناتی اگر داشته باشد و بتواند علیه ما به کار می‌گیرد. ما هم با امریکا و اقمار امریکا به‌عنوان دشمن برخورد می‌کنیم و نگرانی از این چیزها نداریم. اینها یک حرکت وسیع تبلیغاتی درست کرده‌اند. ... که هم روحیة ما را تضعیف کنند و هم ما را جنگ‌طلب معرفی کنند. خوشبختانه ما هم منطقمان و هم راهمان روشن است و هم روحیة ما روز به روز قوی‌تر می‌شود امکاناتمان هم بیشتر می‌شود.» رئیس مجلس در پاسخ به این سؤال که در چند روز اخیر رادیوها و رسانه‌های امپریالیستی ـ صهیونیستی با جمهوری اسلامی ایران برخورد زننده‌ای داشته اند و حتی ناسزاگویی نیز کرده‌اند، به نظر شما در شرایط کنونی هدف از عنوان کردن این‌گونه مطالب چیست؟ پاسخ داد: «بگویید برخورد زننده‌تری پیدا کرده‌اند و الا اینها از اول جنگ برخوردشان زننده بود و دشمنی می‌کردند و اینکه یک قدری شدت پیدا کرده، دلیلش روشن است. ما رفته‌ایم ارتفاعاتی را از دست عراق گرفته‌ایم و در صد و دو، سه کیلومتری بغداد هستیم. تابه‌حال هم نشان دادیم که ما خیلی آسان می‌توانیم یک خیز چند کیلومتری، ده کیلومتری، بیست کیلومتری برداریم. اگر نیروهای ما دو خیز دیگر به جلو حرکت کنند، جایی می‌رسند که توپ‌های دوربرد ما بغداد را می‌زند و معلوم است آن روزی که توپ‌های ما اطراف بغداد را نشانه بگیرد، خیلی مشکل است که صدام دیگر بتواند بماند، یعنی تعادلشان به‌ هم‌می‌خورد و آنها مطمئن‌اند اگر ما تصمیم بگیریم که این خیزها را برداریم و به جلو برویم، این کار را می‌کنیم.» نمایندة امام در شورای عالی دفاع دربارة تهیه لوازم یدکی برای ارتش و میزان موفقیت وزارت دفاع در این امر گفت: «مشکل نداریم و در تعمیر ابزار پیشرفته و دقیقمان موفقیت‌های خوبی داشته‌ایم، اما چیزهایی نیست که بتوانیم اعلام بکنیم و از ملت انقلابی عذر می‌خواهیم که ان‌شاءالله در موقع خودش اعلام می‌شود.»[۲۲]

گزارش- 812

محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که برای بازدید از پایگاه‌های سپاه و بسیج در استان کرمان به این استان سفر کرده است، با شرکت در مراسم دعای توسل در محل سپاه پاسداران کرمان، دربارة ویژگی‌های عملیات مسلم‌بن عقیل و استعداد یگان‌های دشمن در منطقه، مطالبی را بیان کرد. وی دربارة استعداد دشمن و چگونگی عملیات گفت: «با توجه به اینکه در عملیات مسلم‌بن عقیل حدود 50 تا 60 هواپیمای جنگنده و 3 تیپ از مزدوران عراقی شرکت داشتند، در شب اول عملیات، رزمندگان ما به کمک امدادهای غیبی حدود 10 کیلومتر راه را در کوهستان‌های صعب‌العبور بدون جاده اصلی طی نمودند و پس از عبور از 50 الی 60 ردیف میدان مین و سیم‌خاردار، خود را به دشمن رساندند. و شکستی بزرگ بر او وارد آوردند و تنها به حول و قوة ایزد متعال در این شب از نیروی 15 هزار نفری خود فقط 22 نفر شهید دادیم که این حماسه در تمام طول عملیات‌های گذشته بی‌سابقه بوده است.» وی همچنین در مورد نتایج منطقه‌ای و جهانی عملیات افزود: «ما در سال سوم جنگ به این نتیجه رسیدیم که باید عملیات رزمی ما شیوة جدیدتر و کامل‌تری از گذشته داشته باشد و به همین دلیل عملیات مسلم‌بن عقیل را با تاکتیک‌های جدیدتری آغاز کردیم که بسیار ثمربخش بود و اثرات آن، چنان بود که ملک‌ حسین، صدام و سایر مسئولان کشور عراق جهت دریافت کمک به کشورهای اروپایی، امریکایی و مرتجع عرب سرازیر شدند تا چاره‌ای بیندیشند.» محسن رضایی ادامه داد: «ما در این عملیات توانستیم با گرفتن تپه‌های مشرف بر شهر مندلی، فاصلة خود را تا بغداد به 100 کیلومتر برسانیم. تنها 40 کیلومتر پیشروی لازم است تا بتوانیم هر نقطه‌ای از بغداد را که بخواهیم زیر آتش توپخانة پرتوان خود قرار دهیم و عراقی‌ها برای نگه‌داری این مسافت حدود 4 لشکر احتیاج دارند و در این رابطه با توجه به فرار ارتشیان و اضمحلال نیروهای عراقی، صدام نمی‌داند باید مواظب شهر بصره باشد یا اینکه نیروهای خود را در این منطقه مستقر کند و ما ان‌شاءالله در موقعیت‌های مناسب مسئله جنگ را به نفع مسلمین خاتمه می‌دهیم.»[۲۳]

گزارش- 813

سرهنگ علی صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش، امروز در سمینار سراسری روحانیون و مبلغان سخنرانی کرد. وی در خصوص استراتژی سیاسی نیروهای جمهوری اسلامی ایران و مراحل مختلف جنگ تحمیلی، نتایج عملیات‌های انجام شده، تأثیر سیاسی عملیات رمضان، شکل‌گیری مرحلة جدیدی از جنگ تحمیلی با ایجاد قرارگاه‌های مختلف و دلیل وقفه در اجرای علمیات سخن گفت. سرهنگ صیاد شیرازی ابتدا دربارة دکترین و استراتژی نظامی کشور گفت: «دکترین جنگ و استراتژی جنگی در زمان طاغوت (اروند ـ تالوگ) از سوی ابرقدرت‌های کاذب [امریکا و شوروی] دیکته می‌شد، لکن امروز دکترین جنگی ما در صحنه‌های جنگ ایجاد و پیاده می‌شود. زمینة جنگ در وهلة اول توطئه‌های داخلی بود [کردستان، خوزستان و گنبد] که باید اقدام انقلابی می‌شد که به خواست خدا انجام این برنامه به‌منظور ریشه‌کن کردن توطئه‌های داخلی شکل گرفت. عراق در هفته‌های اول جنگ، متجاوز از 10711 کیلومترمربع از سرزمین اسلامی ما را گرفته بود، لکن امروز این مقدار از حدود 200 کیلومترمربع تجاوز نمی‌کند و ما نیز در قسمتی از خاک عراق نفوذ کرده‌ایم و نفوذ ما در خاک عراق فقط و فقط زدن ضربة کاری به دشمن است.» وی ادامه داد: «اصالت رزمندگان ما بر این است که به عنوان بازوان پرتوان انقلاب اسلامی، هدف‌های انقلابی را دنبال می‌‌کنند. ان‌شاء‌الله پس از توقف کوتاه در کربلا، برای ادامة حرکت به‌سوی بیت‌المقدس خواهیم شتافت و تا جهان‌گیر شدن انقلاب شکوهمندمان این نهضت ادامه خواهد یافت و سیر تکاملی ارتش، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سایر نیروهای رزمنده، ترتیبش طوری است که ما را برای رسیدن به این هدف امیدوار‌تر می‌سازد.» سرهنگ صیاد شیرازی در بخش دیگری از سخنانش گفت: «در عملیات طریق‌القدس که منجر به آزادی‌ بستان شد، ما فقط 5 گلولة روشن‌کننده (منور) مصرف کردیم. در عملیات فتح‌المبین حدود 16000 اسیر و مقدار معتنابهی غنائم جنگی به دست آوردیم. عملیاتی در غرب داشتیم که به پیروزی انجامید. در عملیات بیت‌المقدس 6000 کیلومترمربع از سرزمین ما آزاد شد.» فرماندة نیروی زمینی به شرکت‌کنندگان در سمینار توصیه کرد: «نقش شما خیلی می‌تواند در صحنة جنگ مؤثر باشد، زیرا حقایقی را که در صحنه‌های جنگ می‌گذرد، می‌توانید ادا کنید. [به مردم منتقل کنید.] بنابراین حضور منظم و مداوم برادران روحانی در تمام جبهه‌ها لازم است.» وی همچنین گفت: «در عملیات رمضان قرار بود به ساحل شط‌العرب برسیم که نرسیدیم، لکن اریکة صدام متزلزل شد. در عملیات مسلم‌بن عقیل تقدیرات یک مقدار غیر قابل اجتناب بود. ما امروز هدف‌هایی را که در جنوب می‌خواستیم به آن رسیدیم. با ایجاد قرارگاه نجف در باختران، تأسیس قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) و قرارگاه قائم(عج) عملیات وسیعی را در غرب آغاز کردیم و عملیات در این منطقه در حال پیشرفت است.» وی به ائمة جمعه و روحانیون توصیه کرد که به خالص‌ترین رزمندگان در کردستان و آذربایجان غربی سربزنند. فرماندة نیروی زمینی افزود: «فاصلة ایجادشده بین عملیات[‌ها] توقف نیست، بلکه تعمق و بهتر جنگیدن است، زیرا پشت سر هم ضربه زدن، امکانات و تسهیلات لازم دارد. یکی از مهم‌ترین مواردی که ما را به پیروزی هدایت می‌کند، حاکمیت روحانیت در منطقة جنگ است. امروزه اداره‌کنندة جنگ امت حزب‌الله است. ترکیب مقدسی در جبهه‌ها وجود دارد و شما سعی کنید شکافی بین این ترکیب مقدس ایجاد نشود.»[۲۴]

گزارش- 814

علی‎اکبر ولایتی وزیر امور خارجه امروز در سخنانی در سی‎وهفتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک مواضع و دیدگاه‎های جمهوری اسلامی ایران درباره مسائل بین‎المللی و منطقه‎ای را تشریح کرد. وی در بخش‎هایی از سخنانش با اشاره به انواع توطئه‎هایی که برای سرنگونی نظام جمهوری اسلامی ایران انجام شده است، گفت: «امریکا که از سرنگون ساختن حکومت اسلامی از طریق لشکرکشی صدام ناامید شده، اینک به ‎شیوه کثیف‌تری متوسل شده و با بمب‎گذاری در مناطق پرجمعیت شهرهای ما تا کنون صدها نفر از هموطنان بی‌گناه ما را شهید و تعداد بیشتری را مجروح ساخته است. انفجار اخیر در مرکز شهر تهران که مثل سایر جنایات قبلی عاملان امپریالیسم‎ جهانی، بدون هیچ عکس‌العملی از سوی نهادهای به اصطلاح حامی حقوق بشر باقی ماند، به جهانیان نشان داد که این قبیل اشخاص و مؤسسات هوادار حقوق بشر تنها هنگامی که عاملان چنین جنایاتی به مجازات می‎رسند به یاد وظایف انسانی خویش در دفاع از انسان‎ها می‎افتند. اعترافات تکان‎دهنده تعدادی از تروریست‎های به اصطلاح مجاهد خلق که از مسببان ترورها و انفجارات اخیر در ایران بوده‎اند، حاکی از آن است که یکی از این جنایتکاران در ظرف یک‎ماه 33 ترور و دیگری 19 ترور انجام داده‎اند. اما گروه‎ها و اشخاصی که از حقوق این قبیل افراد دفاع می‎کنند، هنگامی که چنین جنایات موحشی از سوی این تروریست‎ها رخ می‎دهد، فراموش می‎کنند که قربانیان این جنایات نیز انسان و صاحب حقوقی هستند. ما از همه انسان‎های آزاده که واقعاً در پی کشف حقایق هستند، دعوت می‎کنیم تا با سفر به ایران از نزدیک شاهد عمق جنایاتی باشند که به دست این عوامل امپریالیسم امریکا صورت گرفته و موج خشم و نفرت توده‎های میلیونی را از نتایج اعمال این تروریست‎ها به چشم ببینند.» ولایتی در ادامه دربارة عملکرد رژیم عراق در حمله به مناطق نظامی افزود: «رژیم عراق در طول این جنگ از هیچ‌گونه جنایتی نسبت به مردم بی‎دفاع و غیرنظامی بی‎گناه مناطق اشغالی فروگذار نکرده به نحوی که مشابه این جنایت[ها] تنها از همپیمانان اسرائیلی‌اش در غرب بیروت مشاهده شده است. تجاوز به زنان و کودکان مناطق تحت اشغال، بمباران‎های مکرر بیمارستان‎ها و مدارس دولتی، پرتاب موشک به مناطق مسکونی شهرهای بزرگ و پرجمعیت مرزی و شکنجه و کشتار پاسداران انقلاب بر اساس مدارک موجود غیرقابل انکار، نمونه‎های کوچکی از این جنایات به شمار می‎رود. کلیه این اعمال نقض آشکار کنوانسیون چهارگانه ژنو مورخ 1949 و دو پروتکل الحاقی مورخ 1977 و منشور سازمان ملل متحد می‎باشد و چقدر مضحک است که چنین رژیمی اینک اقدامات دولت جمهوری اسلامی ایران در جهت دفاع از خود را نقض اصول منشور ملل متحد و تهدیدی بر صلح و امنیت بین‎المللی معرفی کرده و بدین بهانه تقاضای درج مادة جدیدی در دستور کار مجمع عمومی نموده است و پیشنهادات رژیم عراق مبنی‌بر برقراری آتش‎بس و ادعای خروج از خاک ایران نه به دلیل حسن نیت و قصد خاتمه جنگ، بلکه برای نجات صدام از مهلکه‎ای است که به ‎دست خویش در جهت ساقط کردن نظام جمهوری اسلامی ایران به ‎وجود آورده است. ظاهراً مبنای ادعای عراق مبنی‌بر برقراری آتش‎بس‎ یک‎جانبه و متوقف کردن عملیات جنگی، عبارت از انتقال نیروهای آن کشور به مناطق استراتژیکی متعلق به ایران و گلوله‎باران زمینی و هوایی مناطق مسکونی داخل ایران بوده است.» وزیر خارجه ایران در خصوص شرایط ایران برای خاتمه جنگ دوساله گفت: «در اینجا متذکر می‎گردد، خاتمه جنگ منوط به تحقق کلیة شرایط اعلام شده از سوی جمهوری اسلامی ایران و رفع کامل تجاوز عراق و اثر آن می‎باشد و در غیر این ‎صورت، عراق مسئول عواقب ناشی از ادامة جنگ است و دولت جمهوری اسلامی ایران تا احقاق کامل حقوق مردم خود ناگزیر است به دفاع مشروع خود ادامه دهد و به هیچ‎وجه تسلیم منطق زورگویان و قلدران منطقه که ماجراجویی آنان مسبب این‎همه ضایعات و هزینه بر دو ملت ایران و عراق گردیده است، نخواهند شد. ما از هیچ‎گونه شانتاژ و تبلیغ سیاسی که بنگاه‎های خبری امپریالیستی و صهیونیستی در جهت حمایت از عراق به‎ راه انداخته است، هراسی نداریم چرا که هدف از این‎گونه تبلیغات که ایران را تهدیدی برای منطقه جلوه می‎دهد، زمینه ‎سازی و توجیه ورود نیروهای امریکایی به صحنه است. اگر امروز با تجاوز رژیم عراق قاطعانه مقابله نشود، چه کسی تضمین می‎‎کند که فردا قلدر دیگری منطقه ‎ما و یا سایر کشورها را مورد تهاجم قرار ندهد.» دکتر ولایتی همچنین در مورد حفظ امنیت خلیج ‎فارس اضافه کرد: «علی‌رغم تبلیغات امپریالیسم خبری، امام‎ خمینی اعلام فرمودند که از سوی دولت جمهوری اسلامی ایران هیچ‎گونه خطری متوجه کشورهای منطقه خلیج ‎فارس نمی‎باشد، ما خواستار روابط نزدیک و دوستانه بر اساس احترام متقابل میان کشورهای منطقه می‎باشیم. درعین‌حال اعلام می‎داریم که با تمام توان با هر توطئه و تجاوزی که قصد رو در رویی و مقاومت با انقلاب اسلامی و دولت جمهوری اسلامی را داشته باشد، قاطعانه برخورد می‎کنیم، جمهوری اسلامی ایران مسئولیت حفاظت خلیج ‎فارس و تنگه هرمز را بر عهده خود داشته و بر هر عملی که موجب برهم زدن امنیت و آرامش و ایجاد مانع برای عبور کشتی‎ های حمل و نقل دریایی شود، به ‎شدت مقابله خواهد نمود و با قدرت تمام امنیت این آبراه را طبق موازین و مقرارت بین‎ المللی تضمین می ‎کند. ما خاطرنشان می‎ سازیم که امپریالیسم و صهیونیسم با توسل به توطئه بنگاه‎ های امپریالیستی مبنی‎ بر عدم امنیت کشتی ‎ها در خلیج ‎فارس، نمی‎ توانند جلوی صدور نفت ما را بگیرد، زیرا اطمینان داریم که اگر روزی جلوِ صدور نفت ایران گرفته شود، در آن صورت دیگر هیچ نفتی از خلیج‎ فارس صادر نخواهد شد. استکبار جهانی و در رأس آن امریکای جنایتکار تلاش دارد که با افزایش تشنج در اقیانوس هند و خلیج ‎فارس سلاح‎ های خود را به کشورهای منطقه روانه سازد و استقرار و تمرکز فراوان نیروهای نظامی خود و احداث پایگاه‎های متعدد نظامی را که در تاریخ بی‎ سابقه است، توجیه نماید. همچنین با تشکیل نیروهای واکنش‎ سریع، خود را برای دخالت مستقیم نظامی در کشورهای حوزه‎ خلیج ‎فارس آماده سازد و از این‎رو دولت جمهوری اسلامی ایران از اعلام اقیانوس هند به‎عنوان منطقه صلح حمایت کرده و توطئه لغو کنفرانس 1983 کلمبو را محکوم نموده خواستار برچیده شدن کلیه پایگاه‎های خارجی از اقیانوس هند و خلیج ‎فارس می‎باشد.» وزیر خارجه ایران با اشاره به حوادث لبنان و قتل عام اردوگاه‌های صبرا و شتیلا گفت: «این اولین جنایت اسرائیل نبوده و آخرین آن هم نخواهد بود. جهانیان به خاطر دارند که رژیم صهیونیسم از بدو پیدایش نامشروع خود که حاصل سازش قدرت‌های استعمارگر با یکدیگر و غصب آشکار سرزمین‌های فلسطینیان بوده، تا این لحظه از ارتکاب جنایات وحشیانه نسبت به مردم مسلمان و مظلوم فلسطین دست نکشیده است. فاجعه قتل عام دهکده‌های دیریاسین و کفَرقاسم که طی آن گروه‌های تروریستی حتی حیوانات دهکده را نیز قتل عام کردند از خاطره‌ها زدوده نشده است و امروز ما شاهدیم که چگونه کسی که در گروه تروریستی مذکور بی‌رحمانه‌ترین فجایع را علیه مردم فلسطین انجام داد بار دیگر یکی از تکان‌دهنده‌ترین جنایات تاریخ بشری را در مقام نخست‌وزیری رژیم صهیونیستی بر عهده گرفته و با حمایت همه جانبه امپریالیسم امریکا ماهیت پلید خود را بیش از پیش به ملل دنیا نشان ‌می‌دهد. ... درحالی که صهیونیست‌ها آشکارا کشتار مردم ستمدیده فلسطین و لبنان و نابودی کامل این ملت را توجیه می‌نماید و اربابان امریکایی آنها از کارایی سلاح‌های مدرن خود در قتل عام مردم بی‌گناه لبنان و فلسطین و تخریب بیروت اظهار خرسندی می‌کنند، مزدوران آنان در منطقه به دنبال توافق‌های کنفرانس فاس بر موجودیت اسرائیل صحه گذارده و به آن رسمیت می‌بخشند. ... قتل عام محرومین فلسطین و مسلمین غرب بیروت پس از اخراج رزمندگان سازمان آزادی‌بخش فلسطین، موضع ما را در مخالفت با توطئه اخراج آنها به اثبات رساند.» دکتر ولایتی همچنین به مسئله افغانستان اشاره کرد و گفت: «در رابطه با مسئله افغانستان دولت جمهوری اسلامی ایران اعتقاد دارد که تجاوز نظامی شوروی به افغانستان و تحمیل رژیمی ناخواسته به مردم آن کشور نباید فقط از بُعد نقض استقلال و تمامیت ارضی ملت مسلمان افغانستان مورد نظر قرار گیرد، بلکه چنین تجاوزی حیثیت انسانی، آداب و سنن و فرهنگ و مهم‌‌‌‌‌‌تر از همه ایمان و باورهای مذهبی آن مردم را زیر پا گذارده است. جمهوری اسلامی ایران به خاطر فرهنگ، زبان، سنن، تاریخ و در رأس آن دین مشترک با مردم ستمدیدة افغانستان نمی‌تواند در برابر این تجاوز سکوت کند. به همین علت ایران نخستین کشوری بود که تجاوز اتحاد شوروی به افغانستان را محکوم کرد. ما خروج کامل و بی‌قید و شرط و فوری قوای نظامی اشغالگر خارجی از آن کشور، عدم مداخله دیگر نیروها در امور داخلی افغانستان، بازگشت مجاهدین افغانی و تعیین سرنوشت مردم افغانستان به دست خودشان را یگانه راه‌حل مسأله افغانستان می‌دانیم و در این رابطه هر نوع مذاکره‌ای را که در آن نمایندگان واقعی مردم افغانستان کنار گذارده شوند، مردود می‌شماریم.»[۲۵] وزیر امور خارجه ایران همچنین در دیدار با خاویر پرز دکوئیار دبیرکل سازمان ملل متحد ـ که به درخواست دبیرکل انجام شد ـ در مقر این سازمان دیدارکرد. در این ملاقات دربارة مسائل مختلف امروز جهان نظیر تهاجم اسرائیل به لبنان و قتل عام ساکنان اردوگاه‌های فلسطینی، مسئله اشغال افغانستان، جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و تشنجات موجود در کامبوج گفت‌وگو شد. دکتر ولایتی درباره نحوة پایان جنگ گفت: «افراد و کسانی که از طرف سازمان‎های بین‎المللی خواستار توقف جنگ شده‎اند و به اصول و تحقق شرایط عادلانه ما توجهی نداشته و تنها از ما که بخش بزرگ و حساسی از کشور اسلامی‎مان در تصرف متجاوزین بوده و هنوز هم بخشی از آن در اشغال بیگانه است، می‎خواهند که به جنگ پایان دهیم و آتش‎بس کنیم، این مطلب به‎هیچ وجه نزد ملت و دولت ما قابل قبول نبوده و نخواهد بود. در هر راه‎حل پیشنهادی برای پایان جنگ، باید حقوق تضییع شده ملت مسلمان ما دقیقاً مورد توجه قرار گیرد.» ولایتی افزود: «ما از همان ابتدا گفتیم که نیروهای بعثی عراق باید بدون قید و شرط سرزمین ما را تخلیه نمایند و چون زیر بار نرفتند، ما آنها را مجبور به ترک خاکمان کردیم.» در این دیدار خاویر پرز دکوئیار دبیرکل سازمان ملل مواضع ایران را نسبت به مسائل بین‌المللی ستود.26)

گزارش- 815

در ادامة رسیدگی به طرح تأسیس وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در مجلس شورای اسلامی، کلیات این طرح در جلسه امروز تصویب شد. در این جلسه ابتدا نمایندة دولت نکات مثبت این طرح را برشمرد و نظر موافق دولت را دربارة این طرح بیان کرد. سپس آقای شمخانی به عنوان نماینده سپاه پاسداران، با اشاره به اشکالات طرح از نظر سپاه از جمله بحث تداخل وظایف، گفت: «باید اطلاعات در اختیار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی باشد تا بتواند به وظایف خود از جمله مبارزه با جریان‌های ضدانقلابی بپردازد و اگر اطلاعات از سپاه گرفته شود، جز هماهنگی چیزی برای سپاه نمی‌ماند. ... کار اطلاعات تنها درگیری با گروهک‌ها نیست ... مبارزه با گروهک‌ها از جزئی‌ترین وظایف اطلاعات است.» سپس علی موحدی ساوجی مخبر کمیسیون ویژة اطلاعات در جواب نمایندگان مخالف طرح مذکور و نکات اظهار شده از طرف قائم‌مقام سپاه پاسدران، گفت: «ما در این طرح به‌هیچ‌‌وجه نیامدیم به طور مشخص بگوییم که از فلان ارگان یا نهاد اطلاعات را بگیریم یا کم و زیاد کنیم ... بلکه موضوع هماهنگی کارهای اطلاعاتی است.» وی در ادامة دفاع از کلیات این طرح اظهار داشت: «ما در اساسنامة سپاه مبارزه با ضدانقلاب را منحصر به سپاه نکردیم. ... ما بهای لازم را در این طرح به سپاه داد‌ه‌ایم و فرماندة سپاه در شورای عالی اطلاعات عضویت دارد و سپاه در کار اطلاعاتی هم نقش خواهد داشت.» پس از خاتمة بحث دربارة کلیات طرح تأسیس وزارت اطلاعات رأی‌گیری شد که با اکثریت آرا به تصویب رسید.(27)

گزارش- 816

مسئولان عربستان تعداد دیگری از حجاج ایرانی را از این کشور اخراج کردند. دوازده نفر دیگر از حجاج ایرانی که مدت شش روز در بازداشت به‌سر‌می‌بردند و همة آنان بر اثر ضرب و شتم از طرف نیروهای نظامی و پلیس عربستان جراحاتی بر سر و صورت داشتند و بعضی نیز آسیب‌ شدیدتری از جمله شکستگی سر و صورت دیده بودند، امروز با اتومبیلی تحت پوشش امنیتی مأموران سعودی به فرودگاه جده رفتند، با هواپیمایی که عازم تهران بود به ایران بازگردانده شدند.(28) در این خصوص توکلی سرپرست سازمان حج و زیارت از مکه در دو تلگرام جداگانه به وزیر کشور و وزیر اوقاف عربستان، وقایع حمله و دیگر اقدامات محدود‌کنندة پلیس عربستان علیه حجاج ایرانی، خواستار آزادی هرچه سریع‌تر بازداشت‌شدگان و پرداخت خسارت مادی و معنوی به ایرانیان شد.(29)

گزارش- 817

کشور عمان برای حمایت از عراق در جنگ با ایران، ده میلیون دلار به این کشور کمک می‌کند. به گزارش خبرگزاری عراق، سلطان‌نشین عمان در چارچوب قطعنامة کنفرانس سران عرب در فاس مراکش، امروز مبلغ ده میلیون دلار کمک نقدی برای حمایت از عراق در جنگ با ایران به این کشور پیشنهاد کرد.(30) این در حالی است که سعدون حمادی وزیر خارجة عراق در دیدار با چند تن از وزیران خارجة کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی در نیویورک گفت: «صدام حسین چند بار پایبندی عراق را به تصمیمات سازمان کنفرانس اسلامی برای خاتمه دادن به جنگ و تهیة مقدمات برقراری روابط عادی میان دو کشور همسایه و مسلمان اعلام کرده است.» وی افزود: «ایران با یک کشور همسایه و مسلمان، روش زور در پیش گرفته [است] ... [درحالی‌که] ما در جست و جوی اتخاذ تدابیر عملی و فوری سازمان کنفرانس اسلامی برای وادار ساختن ایران به قبول تصمیمات این کنفرانس و خاتمه دادن به جنگ می‌باشیم.»(31)

گزارش- 818

رئیس‌جمهور کشور دمکراتیک خلق یمن به طور تلویحی و رئیس مجلس مشورتی اردن آشکارا از مواضع عراق در جنگ حمایت کردند. علی‌ ناصر محمد رئیس‌جمهوری دمکراتیک خلق یمن امروز با انتشار بیانیه‌ای بدون توجه به شرایط ایران، خواستار حل مسالمت‌آمیز مسئله جنگ شد. در قسمتی از بیانیة وی امروز که در روزنامة کویتی الوطن چاپ شد، آمده است: «ما از برادران عراقی و ایرانی خود خواسته‌ایم به یک مباحثة سیاسی و حکمیت بین‌المللی جهت حل تضاد [جنگ] خود توسل جویند. ... ما دریافته‌ایم که حل این تضاد از طریق زور فقط به نفع قدرت‌های امپریالیستی و عمال آنهاست که از شروع جنگ به آن دامن زده و کوشیده‌اند که جنگ را طولانی کرده و شعاع آن را گسترش دهند. ... ما مجدداً در مورد موضع اصولی قبلی خود نسبت به جنگ اطمینان می‌دهیم و خواستار حل مسالمت‌آمیز آن می‌شویم، زیرا این جنگ در خدمت منافع ملت‌های هیچ‌یک از دو کشور نیست.»(32) رئیس مجلس مشورتی اردن نیز با ارسال تلگرامی به صدام حسین از ایستادگی اردن در کنار عراق پشتیبانی کرد. به گزارش رادیو بغداد: «مجلس مشورتی ملی اردن خرسندی خود و ایستادگی فرزندان اردن را در کنار عراق برادر که با مردان دلیر و سربازان قهرمان خود در دفاع از سرزمین مقدس اعراب و شرافت امت و حاکمیت آن و دفع خطرات طمع‌کاران نسبت به خلیج عربی [فارس] و آبراه‌ها و ثروت‌های آن، درگیر شرافتمندانه‌ترین نبرد می‌باشد» ابراز داشته است.(33)

گزارش- 819

روزنامة جمهوری اسلامی امروز در مقاله‌ای تصمیم جعفر نمیری رئیس‌جمهوری سودان برای اعزام نیرو به عراق را بررسی کرده و با توجه به وضع نابسامان سیاسی و اقتصادی سودان چنین اقدامی را صرفاً دارای جنبه‌های تبلیغاتی دانسته است. در بخشی از این مقاله آمده است: «جعفر نمیری رئیس رژیم حاکم بر سودان که می‌خواهد به رژیم بعثی عراق کمک نظامی کند، خود آن‌چنان گرفتار بحران‌های سیاسی و نظامی است که به گفتة ناظران سیاسی حتی برای استخدام سرباز آگهی مطبوعاتی می‌دهد. نمیری طی حکومت خود با سیزده مورد کودتا مواجه بوده و در حال حاضر نیز فعالیت تمام احزاب سیاسی، حرکت‌های اسلامی و هر نوع سازمان مردمی را منع کرده است. تمام قدرت حکومت در دست شخص نمیری متمرکز می‌باشد و قانون اسلامی از 13 سال پیش تا کنون معلق بوده است. از کل نیروی کار سودان حدود هشتاد درصد در بخش کشاورزی مشغول به کارند و بخش اقتصادی با ده درصد نیروی کار بسیار عقب مانده است. رژیم [سودان] مجبور است برای حل موقت بحران‌های اقتصادی و سیاسی به وام‌های خارجی و به‌خصوص دلارهای نفتی رژیم‌های مرتجع عرب تکیه کند. دولت نمیری در سال 1977 [1357ـ1356] بالغ بر یک میلیارد و 732 میلیون دلار بدهی خارجی داشت، در‌حالی‌که ذخیرة ارزی آن تنها 22 میلیون دلار بود. در سودان میزان بی‌سوادی به حدود 85 درصد می‌رسد و برای هر 12500 نفر تنها یک پزشک وجود دارد. امریکا که به حفظ دولت نمیری و تقویت جریان‌های ارتجاعی در شمال و شاخ افریقا علاقه‌مند است، در تخفیف دادن به اختلافات نمیری با مخالفین وی به‌خصوص جبهة ملی فعال است و سیاست به اصطلاح "سوپاپ اطمینان" یا "فضای باز سیاسی" را دنبال می‌کند. نمیری از اولین رؤسای جمهوری بود که پیمان کمپ دیوید را مورد تأیید قرار داد. سودان دارای پیمان نظامی با مصر است و هم‌اکنون از مصر، امریکا و چین اسلحه دریافت می‌کند. کل نیروهای مسلح سودان حدود هفتاد هزار نفر است. که به 6 فروند قایق گشتی و 40 هواپیما مجهز می‌باشد. دولت نمیری برای حفظ موقعیت خود و سرکوب کودتا و شورش‌های احتمالی به سربازان خود وابستگی تمام دارد. حال چنین رژیمی اعلام آمادگی کرده تا شکست را با رژیم صدام تقسیم کند!!»(34)

گزارش- 820

رادیو بی‌.بی.سی به‌دنبال برگزاری اجلاس وزیران دفاع شش کشور حاشیة خلیج فارس در عربستان و ارائة طرح دفاع مشترک؛ در تفسیری به دلایل تمایل این کشورها به طراحی برنامه‌های دفاعی مشترک پرداخته است. در تحلیل رادیو بی‌.بی.سی آمده است: «جنگ ایران و عراق تأثیر فراوانی بر مناسبات کشورهای خلیج فارس گذارده است. قبل از این جنگ، مذاکرات دوستانه و صمیمانه میان رهبران کشورهای مذکور در مورد نیاز به کمک یکدیگر در صورت مواجهه با تجاوز کشور ثالث برقرار می‌شد. بی‌تردید هجوم شوروی به افغانستان باعث افزایش این نگرانی به‌ویژه در عربستان سعودی و عمان شد، اما این جنگ ایران و عراق بود که محرک اقدام این کشورها شد. آنها در ابتدا شورای همکاری خلیج فارس را تشکیل دادند که چندان شهامتی در طرح مسائل نظامی به خرج نمی‌داد و سخنگوی شورا موارد اقتصادی را هدف اصلی عنوان می‌کرد، ولی با ادامة جنگ صحبت‌های بیش‌تری در مورد ادغام سیاست دفاعی و هماهنگی نظام تدافعی بین شش کشور عضو درگرفت. این رادیو افزود: «کشورهای خلیج [فارس] آنچه که می‌توانستند جهت دور نگه‌داشتن خود از جنگ ایران و عراق به عمل آوردند، اما کمک‌هایی نیز به عراق یعنی کشور برادر عربی انجام داده‌اند. این مسئله باعث ناراحتی ایران شده و ایران هشدارهایی در این زمینه به آنان داده است و حتی در بعضی مواقع، ادامة جنگ به اراضی کویت، یعنی یکی از کشورهای عضو شورا کشیده شده است و در یک مورد هواپیماهای ایران تأسیسات کویت را مورد حمله قرار داده‌اند. پس کشورهای عضو شورای خلیج فارس دلایل کافی برای فعالیت بیشتر و توسعة دفاع مشترک دارند.»(35) روزنامة کیهان نیز امروز در ستون یادداشت روز خود در مقاله‌ای با عنوان "حفظ دستاوردهای قومی یا حفاظت از شکست؟!" به بررسی مسائل اجلاس شورای همکاری خلیج فارس در ریاض عربستان پرداخته و با اشاره به سخنان وزیر دفاع عربستان در این اجلاس که گفته بود: "از زمان برگزاری اولین اجلاس وزرای دفاع شش کشور عضو این شورا [اسفند 1360] تا کنون تحولات چندی در نواحی عرب‌نشین و خلیج [فارس] رخ داده است که نتایج و پیامدهای جدی برای صلح و امنیت کشورهای عضو شورا و مردم آنها دربرداشته است،" نوشت: «بسیار واضح است "تحولات در ناحیه عرب نشین خلیج فارس" یعنی تحولات در روند جنگ ایران و عراق و باید آن را شکست‌های عظیم ارتش صدام دانست. عربستان که تا کنون میلیاردها دلار در اختیار صدام قرار داده و همواره از پیروزی صدام سخن گفته است، امروز حتی نمی‌تواند شکست رژیم صدام را در عبارت "تحولات" بگنجاند.» این روزنامه افزود: «[این "تحولات"] در یک جمله خلاصه می‌شود و آن تثبیت نظام جمهوری اسلامی و قرار گرفتن انقلاب در یک موضع برتر و در پی آن بالا رفتن اطمینان توده‌های مسلمان نسبت به حقانیت انقلاب اسلامی ایران است.»(36)

گزارش- 821

امروز روزنامة اطلاعات به نقل از گروه تحقیق واحد مرکزی خبر گزارشی تطبیقی، از وضعیت اقتصادی و سیاسی عراق، قبل و بعد از تجاوز به ایران تهیه کرده است. این گزارش از تاریخچة سیاسی به قدرت رسیدن حزب بعث شروع شده است و در آن به کاهش صدور نفت عراق، کاهش تولیدات کشاورزی و واردات مواد غذایی، از بین رفتن ذخیرة ارزی 25 میلیارد دلاری و بدهی 24 میلیارد دلاری به کشورهای منطقه در بخش اقتصادی و رشد نیروهای معارض در کردستان و جنوب این کشور، آوارگی بیش از صد هزار نفر از مردم عراق و وجود پنجاه هزار زندانی سیاسی اشاره شده است. متن کامل این مقاله در ضمیمه درج شده است.(37)

گزارش- 822

کاهش قیمت نفت عربستان سعودی و امکان احداث یک خط لولة نفتی زیر دریایی از تنگة هرمز، سرخط دو گزارش اقتصادی در دو نشریة امریکایی و فرانسوی هستند. به نوشتة هفته‌نامة نفتی "پترولیوم اینتلجنس" چاپ نیویورک، نفت سبک عربستان با سی‌ و پنج سنت تخفیف به شرکتی ژاپنی فروخته شده است. این نشریه دربارة انگیزة این اقدام نوشت: «گرچه تخفیف فوق‌الذکر که به شرکت نیپون اویل ژاپن داده می‌شود، بسیار ناچیز است، اما نفس تخفیف، خود نشان می‌دهد که شرکت تال تکس برای جلب مشتریان بیشتر حاضر شده بهای نفت عربستان را به قیمت پایین‌تری از 34 دلار عرضه کند.» در ادامة این مطلب آمده است: «به دلیل رکود بازارهای نفتی جهان، شرکت نفت دولتی عربستان روزانه تنها یک میلیون و سیصد هزار بشکه نفت می‌فروشد و این رقم پنجاه درصد نسبت به برنامه‌های فروش این شرکت برای سال 1982 [1360ـ1361] کاهش نشان می‌دهد.» به نوشتة این نشریه، عربستان سعودی در حال حاضر روزانه پنج میلیون و پانصد هزار بشکه نفت تولید می‌کند و این در حالی است که سال گذشته تولید این کشور نه میلیون و نهصد هزار بشکه بود.(38) در همین حال، با قوت گرفتن شایعة حفر کانالی به موازات تنگة هرمز برای تردد کشتی‌های نفت‌کش و تجاری، هفته‌نامة فرانسوی "لوپوئن" از امکان احداث یک لولة نفتی زیر دریایی از تنگه هرمز خبر داد. لوپوئن نوشت: «رئیس سازمان ضدجاسوسی فرانسه با همکاری چند کشور عربی در حال مطالعة ساختمان شاه لولة نفت زیر دریایی در منطقة تنگه هرمز هستند.» این نشریه افزود: «از آنجا که بیش از 50% از احتیاجات نفتی اروپای غربی از این منطقه تأمین و عبور داده می‌شود، ساختن این شاه لولة زیر دریایی باعث خواهد شد تا صدور نفت به اروپا با مشکلی روبه‌رو نشود.»(39)

گزارش- 823

یک نشریة وابسته به نیروهای معارض عراق امروز در کویت اعلام کرد که حکومت عراق اخیراً 750 نفر از مبارزان مسلمان عراقی را اعدام کرده است.(40)

ضمیمه گزارش 806 واحد اطلاعات عملیات قرارگاه کربلا دربارة انتخاب منطقة پاتک عراقی‌ها، با توجه به استنباط اولیة آنها از عملیات نیروهای خودی، تفسیر نظامی به این شرح ارائه کرد: بعد از عملیات مسلم‌بن ‌عقیل، تصور اولیة دشمن این بود که نیروهای ما (ایران) در ادامة عملیات، پیشروی به سمت شهر مندلی عراق و تصرف این شهر را طراحی کرده‌اند. لذا بیشترین تلاش خود را برای اجرای پاتک در محور میان‌تنگ ـ گیسکه به طرف حیدک و سیدک و ارتفاعات 243 گذاشت. پس از گذشت زمان و نشان دادن حساسیت از سوی نیروهای ایرانی به سمت سلمان‌کشته و سان‌‌واپا و حرکت به طرف نفت‌شهر، عراق به این نتیجه رسید که ایران قصد تصرف مندلی را نداشته و مترصد تصرف ارتفاعات سلمان‌کشته و نفت‌شهر است. به همین دلیل ارتش عراق حمله و پاتک وسیعی را برای تصرف این ارتفاعات تدارک دید که منجر به شکست شد. پس از این مرحله، ارتش عراق مواضع خود را در رو به ‌روی مندلی تثبیت و جبهة خود را در محور سلمان‌کشته و نفت‌شهر تقویت کرد‏.(41)

ضمیمه گزارش 816 بنابه گزارش خبرنگار اعزامی روزنامة کیهان از مدینه، متن تلگرام توکلی سرپرست سازمان حج و زیارت، به وزیران کشور و اوقاف عربستان به این شرح است: «در تاریخ 21/12/1402 [17/7/1361] در مکة مکرمه به اینجانب خبر رسید که در مدینة منوره زائران ایرانی بیت‌الله الحرام و مرقد مطهر نبی‌اکرم(ص) مورد توهین و آزار قرار گرفتند. لذا بلافاصله اینجانب به مدینه مسافرت نموده و ملاحظه کردم که رفتار مأموران نظامی و انتظامی و مسئولین دولت عربستان نسبت به زائران قابل توصیف نبوده است. افراد مذکور با تنظیم برنامة از پیش ساخته و به زعم آنان حساب‌شده، به اجتماع حجاج ایرانی در کنار مرقد حضرت رسول اکرم و قبور متبرکه ائمه بقیع به دعا و زیارت مشغول بوده‌اند، یورش برده عده کثیری را مضروب و مصدوم و تعداد زیادی را دستگیر و برخلاف تمام شئون انسانی و اسلامی، افراد مصدوم و زخمی را به زندان‌ها منتقل و برخی را به ایران اعزام و عده‌ای را در بیمارستان‌ها نگهداری نمودند. به ساختمان محل استقرار نمایندة امام و بعثه و محل اقامت آیات و حجج‌ اسلام حمله کرده و با شکستن شیشه و درب و پنجره و تخریب ساختمان، نامبردگان را دستگیر و به ایران اعزام داشته‌اند و از آن تاریخ تا کنون بدون وقفه به دستگیری و بازداشت و ضرب و شتم و اهانت ادامه می‌دهند. حتی زنان را مورد بی‌احترامی قرار داده‌اند. برق برخی از کاروان‌های حج و تلفن مرکز ادارة ستاد حج ایران را قطع نموده و برخلاف تمام ضوابط و مقررات بین‌المللی پرسنل و اتومبیل‌های هلال ‌احمر جمهوری اسلامی ایران را توقیف کرده‌اند. در حال حاضر نیز زائران ایرانی و محل ادارة حج و زیارت ایران و محل ادارة امور حجاج و رفع مشکلات آنان تحت‌نظر مأموران دولت است و معلوم نیست که این‌همه نیرو برای انجام چه عملی و به‌منظور ارعاب چه کسانی بسیج شده‌اند و در‌صدد اثبات چه چیزی هستند. من به‌عنوان قائم‌مقام وزیر ارشاد اسلامی و رئیس سازمان حج و زیارت ایران شدیداً به این اعمال اعتراض نموده و از آن مقام می‌خواهم که در اسرع وقت موضوع را رسیدگی نمایند و اعلام دارند که چنین رفتاری را نسبت به زائران خانه خدا چگونه توضیح می‌دهند و این اعمال وقیحانه و کودکانه را نسبت به حدود 90 هزار زائر و ملت انقلابی ایران که پوزة بزرگ‌ترین جنایتکاران را به خاک مالیده‌اند محکوم می‌کنیم و قبل از هر چیز از مقامات مسئول می‌خواهیم که دستور دهند: 1ـ مصدومین و مجروحین را که طبق اطلاع موثق ...» در ادامة گزارش روزنامه کیهان آمده است: «هنگامی‌که گزارش خبرنگار کیهان به جملة فوق رسید، مأموران عربستان سعودی که پی به گزارش خبرنگار ما برده بودند، تلفن را قطع کردند و تا لحظة نوشتن این خبر توفیق تماس مجدد را نیافتیم.»(42)

ضمیمه گزارش 821 متن مقاله روزنامه اطلاعات به نقل از گروه تحقیق واحد مرکزی خبر به این شرح است: بنیان‌گذار حزب بعث میشل عفلق است که از پدری یهودی و مادری مسیحی متولد شد. وی به همراه صلاح‌الدین بیطار اید‌ئولوژی حزب بعث را که آمیخته‌ای از مفاهیم سوسیالیسم و عربیت بود، بنا نهادند و شعار وحدت، آزادی و سوسیالیسم را سر‌لوحة فعالیت‌های خود قرار دادند. آنها نخستین بار در سال 1950 با انتشار مرامنامه‌ای 22 ماده‌ای در عراق آغاز به فعالیت کردند. فعالیت آنان از سال 1955 تا 1968 یعنی زمان به قدرت رسیدن، به‌صورت مخفی انجام می‌شد. در سال 1964 جناح مارکسیست حزب بعث به رهبری علی صالح سعدی و با عضویت چند تن سوری "حزب بعث دست چپی" را تشکیل دادند. سال بعد این گروه سیاست جدیدی را برای خود انتخاب کرد و عنوان "حزب کارگران انقلابی عرب" را بر خود نهاد. سرانجام اکثریت اعضای حزب با نفوذ حسن‌‌البکر و سپس صدام حسین، به رهبری و سیاست حزبی میشل عفلق وفادار ماندند. این گروه از بعثی‌ها بودند که در 1968 قدرت را در عراق به دست آوردند. حزب بعث تمام ارگان‌ها، نهادها و فعالیت‌های سیاسی ـ اقتصادی را در عراق به خود اختصاص داده و ارتش و ادارات و ارگان‌های انتظامی را در اشغال خود دارد و ضدیت با اسلام و روحانیون مسلمان عراق را اساس کارش قرار داده است. حزب بعث طی 14 سال حکومت در عراق نتوانسته به مردم عراق نزدیک شود و از طرف دیگر در منطقه نیز منزوی بود و به همین دلیل در جست‌وجوی راهی بود تا بقا و انزوای داخلی، خارجی خود را جبران نماید. به همین دلیل و به بهانة نضج و گسترش انقلاب اسلامی که خوب می‌دانست خطرناک‌ترین دشمن وابستگان به اجانب در منطقه است، بازیچة سیاست استعمارگران شد. علاقه به ژاندارمی منطقه، صدام را در مهلکه‌ای گرفتار کرد که خلاصی از آن اینک برایش ناممکن است. جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در ابعاد اقتصادی خساراتی جبران‌ناپذیر بر دولت عراق وارد کرد. کاهش صادرات نفت به سبب بروز جنگ سبب گردید تا دولت عراق با مشکلات فراوانی روبه‌رو شود. قبل از جنگ و بعد از قطع نفت ایران، برای پر کردن خلاء نفتی برای امپریالیست‌ها، عراق با عربستان توافق کرد که نفت امریکا ـ اروپا را تأمین کند و به این طریق عراق با حجم تولید 5/3 میلیون بشکه در بین کشورهای صادر‌کنندة نفت در خلیج فارس، بعد از عربستان، در مرحلة دوم قرار می‌گرفت. این افزایش تولید می‌توانست درآمدهای عراق را سالیانه تا 38 میلیارد دلار برساند. حجم مبادلات بازرگانی عراق تا 35 میلیارد دلار برآورد می‌شد. پس از جنگ و در نتیجة کاهش صادرات نفت از 5/3 میلیون بشکه به یک میلیون بشکه در روز، عراق ناگزیر از دریافت قرض از دیگر همسایه‌های تولیدکنندة نفت شد. در حال حاضر صادرات نفت عراق به حدود 500 هزار بشکه در روز رسیده که از طریق ترکیه صادر می‌شود و نزدیک به 18000 بشکه از آن به‌عنوان حق کمیسیون به دولت ترکیه تعلق می‌گیرد. کاهش درآمد به‌دلیل کاهش صادرات نفتی، عراق را شدیداً در تنگنا قرار داد. به گفتة بانکداران بین‌المللی و عرب، میزان وام‌های دریافتی رژیم صدام تا کنون به 24 میلیارد دلار رسیده است. در نتیجة استخراج نفت به حداقل ممکن، مردم از نظر مواد سوختی به‌شدت در مضیقه قرار گرفته‌اند، درحالی‌که رژیم صدام می‌کوشد نشان دهد که جنگ فقط در مرزها جریان دارد و تأسیسات نفتی و اقتصادی عراق آسیب ندیده‌اند. لیکن بر طبق برآورد کارشناسان اقتصادی تنها در همان هفته‌های نخستین جنگ خسارات عراق بیش از 4500 میلیون دلار بوده است که بیشترین خرابی‌ها مربوط به مراکز و تأسیسات نفتی و شبکه‌های تولیدی برق‌رسانی و دیگر مراکز تولیدی بوده است. عراق که قسمت مهم بودجه‌اش از تأسیسات نفتی تأمین می‌شد و در شمار کشورهای وام‌دهنده به حساب می‌آمد و طبق برآورد صندوق بین‌المللی پول، میزان ذخیره ارزی‌اش 25 میلیارد دلار بود، پس از جنگ به کشوری وام‌گیرنده تبدیل شد. صدام هم‌اکنون بیش از 4 میلیارد دلار تنها به کشورهای منطقه به‌خاطر وام‌ها و کمک‌ها برای ادامة جنگ با ایران اسلامی بدهکار است. ضعف اقتصادی سبب گشت تا رژیم بعثی ـ صهیونیستی در عراق دست به چاپ اوراق بهادار بزند و رقمی نزدیک به 3 میلیارد دلار اسکناس بدون پشتوانه چاپ کند. دریافت وام‌های سنگین، چاپ اسکناس‌های بدون پشتوانه و تورم اقتصادی سبب گردید که نرخ اجناس ضروری و مواد مورد نیاز مردم مسلمان عراق از قبیل سوخت، نان و غیره به چندین برابر قیمت‌های قبل از آغاز جنگ تحمیلی افزایش یابد. جنگ نابودی 2 درصد از کشاورزی عراق را فراهم کرد و هم‌اکنون قسمت اعظم مواد غذایی و محصولات کشاورزی آن از خارج وارد می‌شود. طبق آخرین آمار، روزانه به میزان 25 الی 30 میلیون دینار عراقی مواد غذایی وارد عراق می‌شود. طبق گفته‌های صدام، جنگ نیروی کار عراق را به میزان 40 تا 45 درصد کاهش داده است. گذشته از جنگ، سیاست‌های حزب بعث طی 14 سال به تخریب کشاورزی عراق انجامیده است. به گزارش روزنامة البعث در سوریه، مهاجرت اجباری کشاورزان عراق از روستاها به شهرها و فشارهایی که توسط رژیم صدام بر مردم وارد شده، به‌ویژه اسکان نیم میلیون مصری در دهات عراق نقش عمده‌ای در نابودی کشاورزی این کشور داشته است. این در حالی است که بوق‌های تبلیغاتی رژیم بعث عراق همدست با آژانس‌های خبری امپریالیستی و صهیونیستی در انعکاس خبرهای مربوط به اوضاع سیاسی ـ اقتصادی عراق با قلب حقایق و تحریف واقعیت‌ها، مشقات ملت مسلمان عراق را رفاه و خوشبختی جلوه می‌دهند و رژیم صدام را حافظ منافع مردم ستمدیدة عراق معرفی می‌کنند. جنگی که صدام برای متوقف ساختن روند انقلاب اسلامی در منطقه به پا کرد، مایة تزلزل پایه‌هایی حکومت بعثی عراق گردید. در این میان رژیم‌های وابسته به امریکا که حرکت انقلاب اسلامی وجودشان را با خطر روبه‌رو ساخته بود، کوشیدند تا از طریق کمک‌های نظامی و مالی صدام را از خطر نابودی برهانند. آنها سعی کردند کمبودهای درون جامعة عراق را به‌وسیلة کمک‌های مالی خود کمبودهایی صوری جلوه دهند. بیشترین کمک را کویت و عربستان سعودی به رژیم عراق کردند. میزان وام دریافتی عراق از کشورهای عربی حوزة خلیج فارس بالغ بر 24 میلیارد دلار برآورد شده است. گذشته از میلیاردها دلار کمک مالی، رژیم صدام با دریافت اسلحه و مهمات از شوروی، امریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان و چکسلواکی و استفاده از نیروی انسانی مصر، تونس و سودان جنگ با ایران اسلامی را تا مرحلة کنونی ادامه داده است و با این‌همه کمک، شکست‌های پی در پی را از لشکریان اسلام دریافت کرده است. جنگ تحمیلی برخلاف رؤیاهای صدام سبب گسترش روند انقلابی حرکت مسلمانان عراق شد. با کسب هر پیروزی توسط لشکریان اسلام، هیجانات مردم مسلمان عراق افزایش یافته و بانگ اعتراض آنان نسبت به رژیم بعثی رساتر می‌شد. مردم عراق اینک به انحاء مختلف با رژیم حاکم بغداد به مخالفت برخاسته‌اند. در این میان، رژیم صدام که از گسترش ابعاد حرکت مسلمانان به هراس افتاده، مقررات ویژه‌ای وضع نموده و هر‌گونه حرکت مخالف را به‌شدت سرکوب می‌نماید. لیکن علی‌رغم شدت عمل پلیس، عمال بعثی عراق همواره شاهد تظاهرات وسیع مردم علیه حزب بعث، به‌ویژه در شهرهای کربلا، نجف، بصره، سلیمانیه، کرکوک و موصل بوده‌اند. استبداد، ظلم و خفقان در عراق از یک طرف و عدم تمایل نسبت به جنگی ناخواسته از طرف دیگر، همة گروه‌های مسلمان عراق را رو در رو با صدام کرده است. حتی نظامیان عراق با فرار از جبهه‌ها و پادگان‌ها مخالفت خود را با صدام نشان می‌دهند. بنابر گزارش نشریة انقلاب اسلامی عراق، سربازان عراقی گلوله‌های خود را به‌سوی بعثیون نشانه می‌گیرند و اغلب از فرامین فرماندهان خود خودداری می‌کنند و این یکی از عوامل صدور دستورات شدید صدام مبنی‌بر اعدام نظامیان مخالف رژیم بعث در داخل ارتش عراق بوده است. کمبود نیروی نظامی، پیروان میشل عفلق را واداشته تا در دهات و در میان عشایر عراق به زور و با وسایل مادی جوانانشان را برای شرکت در قادسیة ننگین صدام بربایند و علاوه‌بر استفاده از مزدوران مصری،‌ تونسی و اردنی، از زندانیان عراق جهت اعزام به جبهه‌ها نیز استفاده کنند. از طرف دیگر با شروع جنگ و ضعف حکومت عراق، به گزارش خبرگزاری‌ها، مبارزات نیروهای مبارز و مسلمان عراق و فعالیت مجاهدین عراقی در سراسر این کشور ابعاد تازه‌ای یافته است. با گسترش پشتیبانی و حمایت مردم مسلمان عراق حرکت توفنده انقلاب اسلامی در عراق تسریع گردیده است. به همین دلیل، رژیم بعث طی دو سال اخیر بیش از 25 تن از روحانیون مسلمان عراقی را که در رأس آنها آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر بود و صدها مبارز مسلمان دیگر را در زیر شکنجه به شهادت رسانیده است. هم‌اینک بیش از 50 هزار زندانی سیاسی در عراق وجود دارد و این در حالی است که بیش از 100 هزار نفر از مخالفان رژیم صدام نیز توسط رژیم بعثی ـ صهیونیستی بغداد از خانه و کشورشان رانده و آواره شده‌اند.(43)  



منابع و مآخذ روزشمار 1361/07/20

  1. ↑ سند شماره 54367 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه 7، به فرماندهی کل، 20/7/1361، صص 1 و 2؛ وـ سند شماره 113128 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش امنیتی مناطق دهگانه، از مرکز فرماندهی سپاه، به فرماندهی کل، 26/7/1361، وـ روزنامه اطلاعات، 22/7/1362، ص 2، اطلاعیه قرارگاه نجف.
  2. ↑ سند شماره 17141 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی شماره 11، قرارگاه نجف، واحد اطلاعات، 20/7/1361.
  3. ↑ روزنامة جمهوری اسلامی، 21/7/1361، ص 2.
  4. ↑ روزنامه اطلاعات، 21/7/1361، ص 11.
  5. ↑ سند شماره 54370 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از مقر فرماندهی کل، به منطقه 9، 20/7/1361.
  6. ↑ مأخذ 3، ص 2.
  7. ↑ روزنامة کیهان، 22/7/1361، ص 18، اطلاعیة شمارة 1078 ستاد مشترک ارتش.
  8. ↑ روزنامه اطلاعات، 20/7/1362، ص 4.
  9. ↑ سند شماره 345940 مرکز مطالعات و تحقیقا جنگ: از شهربانی استان کردستان، به استاندار استان کردستان، 22/7/1361.
  10. ↑ سند شماره 328991 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان، به استاندار استان کردستان، 28/7/1361.
  11. ↑ سند شماره 54469 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از منطقه ـ اطلاعات، به اداره مرکزی ـ اطلاعات، 27/7/1361.
  12. ↑ مأخذ 10.
  13. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 25/7/1361، ص 4؛ وـ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: ارتباطات روابط عمومی ستاد مرکزی سپاه پاسداران، "خبرنامه"، بولتن شماره 358، 25/7/1361، ص 2؛ و ـ مأخذ 3، ص 2.
  14. ↑ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: واحد معاونت اطلاعات سپاه، "گزارش روزانه"، بولتن شماره 161، 22/7/1361، ص 4.
  15. ↑ همان.
  16. ↑ سند شماره 113131 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش امنیتی مناطق دهگانه، از مرکز فرماندهی سپاه، به فرماندهی کل، آبان ماه 1361، گزارش منطقه یک، 30/7/1361، ص 1.
  17. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارش‌های ویژه"، نشریه شماره 211، 25/7/1361، ص 5، شهرکرد ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 24/7/1361.
  18. ↑ سند شماره 113128 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش امنیتی مناطق دهگانه، از مرکز فرماندهی سپاه، به فرماندهی کل، 26/7/1361؛ وـ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: ارتباطات روابط عمومی ستاد مرکزی سپاه پاسداران، "خبرنامه"، بولتن شماره 359، 29/7/1361، ص 2.
  19. ↑ سند شماره 113128 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش امنیتی مناطق دهگانه، 20/7/1361، از مرکز فرماندهی سپاه، به فرماندهی کل، 26/7/1361.
  20. ↑ مأخذ 8، ص 4.
  21. ↑ سند شماره 405671 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ‌: اخبار رادیوهای بیگانه، از روابط عمومی فرمانداری سنندج، به معاونت محترم استانداری کردستان، 26/7/1361، ص 4.
  22. ↑ روزنامة جمهوری اسلامی، 22/7/1361، صص 12 و 9.
  23. ↑ مأخذ 7، ص17.
  24. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی‌، "گزارش‌های ویژه"، نشریه شماره 208، 22/7/1361، صص 6 ـ 8، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی ‌20/7/1361.
  25. ↑ روزنامه کیهان، 21/7/1361، صص 2 و 3.






برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1361.07.20&oldid=3533»