1363.04.24

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
نسخهٔ تاریخ ‏۲۵ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۴۱ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1363 |نام = 1363.04.24 |نام دیگر= بیست و چهار تیر |روز=24 تیر 1363 |تاریخ شمسی= 1363.04.24 |تاریخ میلادی=15 ژوئیه 1984 |تاریخ قمری= 16 شوال 1404 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1360.04.24</div> <div class="bootstrap-bt...» ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1363
1363.04.24
نام‌های دیگر بیست و چهار تیر
تاریخ شمسی 1363.04.24
تاریخ میلادی 15 ژوئیه 1984
تاریخ قمری 16 شوال 1404






گزارش- 1

1. جلسات فشرده قرارگاه خاتمالانبیا(ص) بهمنظور تعیین تعداد قرارگاهها برای عبور از اروندرود و کیفیت گرفتن سرپل در مرحله اول عملیات جنوب جزیره مینو، که از دیروز آغاز شده بود تا ساعت ٠٣:٣٠ بامداد امروز، ادامه یافت و سرانجام تصمیم نهایی فرماندهی قرارگاه خاتمالانبیا(ص) به همه قرارگاه‏ها ابلاغ شد. محمد درودیان راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، به نقل از سرهنگ صیاد شیرازی ابلاغیه قرارگاه خاتمالانبیا(ص) را چنین درج کرده است: «دستور شفاهی است و ٢٤ ساعت بعد کتباً ابلاغ خواهد شد. مهمترین قسمت مانور سرپلگیری و گسترش آن میباشد و استفاده [از] موقعیت بهدستآمده در مرحله بعد قرار میگیرد. تعداد سرپلها دو تا میباشد؛ سرپل ب (مقابل خسروآباد) حذف میشود. ازنظر مکانی سرپل پ (مقابل شلحه حاج حسین) به سرپل ب نامگذاری میشود. با حذف سرپل ب، از تجزیه امکانات ممانعت به عمل میآید. یگانی که در سرپل ب عمل میکرد احتیاط سرپل قرار میگیرد. تیپ سیدالشهدا(ع) عمل یگان برق را انجام میدهد و یگان برق تقویت واحد خود را برعهده میگیرد. سازمان سرپل گرفتن برعهده قرارگاه ظفر است.» راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در ادامه نحوه گرفتن سرپل و گسترش آن را به این شرح آورده است: «١. [قرارگاه] ظفر گرفتن سرپل الف و ب را برعهده دارد. ٢. قرارگاه خاتم منطقه سرپل و ادامه را برای استفاده از موقعیت بهدستآمده به دو قرارگاه نجف و کربلا خواهد داد. ٣. قرارگاه کربلا بنا به دستور بعد از تأمین سرپل خود را توسعه میدهد به طرف سرپل ب. قرارگاه قدر [نیز] به کربلا و نجف بگوید چه امکاناتی در اختیارشان قرار خواهد داد [و] برای استفاده از امکانات بهدستآمده و ادامه تک، طرح بدهد سرهنگ پورفرد به [قرارگاه] خاتم آمده و امور [قرارگاه] قدر را پیگیری نماید. برای ممانعت از وسوسه و آفت هر قرارگاه درصورت ابهام از خاتم [توضیح] بخواهد نه اینکه ابهام را گسترش دهند و همه در گیجی به [پای] کار روند.» درودیان در پایان نیز نوشته است: درپی ابلاغ مأموریت مذکور ازجانب فرماندهی قرارگاه خاتمالانبیا(ص)، خط حدهای قرارگاههای تابعه مجدداً تعیین گردید؛ دراینمیان تغییر عمده در کلیات مانور جدید کاهش تعداد سرپلها از ٣ به ٢ و تغییر مکانی سرپل ب از مقابل خسروآباد به مقابل شلحه حاج حسین بود.*[۱]

گزارش- 2

2. به دنبال تصمیم امروز فرماندهان قرارگاه خاتم‏الانبیا(ص)، مقرر شد قرارگاه کربلا که پیش از این، مأموریت اجرای عملیات در منطقه زید را برعهده داشت، در مرحله دوم عملیات جنوب جزیره مینو وارد عمل شود. ازاینرو در جلسه فرماندهان قرارگاه کربلا و قرارگاه خاتم‏الانبیا(ص) مأموریت جدید قرارگاه کربلا در منطقه جنوب جزیره مینو مورد بررسی قرارگرفت. در نخستین جلسه بررسی مأموریت جدید قرارگاه کربلا در منطقه جنوب جزیره مینو، سرهنگ حسنی سعدی فرمانده ارتشی این قرارگاه، با اشاره به مأموریت پیشین قرارگاه کربلا در منطقه زید، به فرماندهان قرارگاه خاتم‏الانبیا(ص) پیشنهاد کرد منطقه زید بهعنوان یک عملیات یدک، همزمان با عملیات جنوب جزیره مینو پیگیری شود و درصورت ناکامی عملیات در غرب اروندرود، عملیات در منطقه زید و کوشک در دستور کار قرار گیرد. وی در ادامه با اشاره به اینکه دستور عملیات والفجر٨ بهصورت کلی ابلاغ شده است، مشکلات و ابهاماتی را به این شرح درمورد مأموریت ابلاغی جدید قرارگاه کربلا مطرح کرد: نبود مسیرهای جداگانه برای عبورومرور قرارگاهها و ترافیک ناشیاز تردد وسایل نقلیه سنگین و سبک، نبود جاده ارتباطی به سمت سرپل جدید (شلحه حاج حسین)، نیاز به زمان کافی برای شناسایی منطقه و مشکلات مربوط به امکانات عبور از اروندرود.[۲] درهمینزمینه، احمد غلامپور فرمانده سپاهی قرارگاه کربلا نیز با بیان اینکه اجرای عملیاتهای همزمان در مناطق زید و غرب اروند، موجب تجزیه قوا و درنتیجه تضعیف جبهه خودی می‏شود، از مأموریت جدید قرارگاه کربلا در منطقه جنوب جزیره مینو استقبال و ابهامات خود را درمورد مانور جدید این قرارگاه مطرح کرد.[۳] سرهنگ صیاد شیرازی ضمن پاسخ به ابهامات و پیشنهادهای فرماندهان قرارگاه کربلا و نیز ابلاغ خط حد، ٢٤ ساعت به آنان فرصت داد تا طرح مانور و سازمان رزم قرارگاه کربلا برای عملیات جنوب جزیره مینو را آماده کنند.[۴]

گزارش- 3

3. تجاوز یک جنگنده دشمن به آسمان ایران، حمله شیمیایی به سردشت، گلوله‏باران مواضع خودی در منطقه عملیاتی والفجر٢ و ادعای عراق مبنیبر سرنگونی یک هواپیمای بدون سرنشین ایرانی در شرق بصره ازجمله وقایع و اخبار امروز در جبهه‏های جنگ بود. به گزارش اداره اطلاعات شاجا ساعت ١٠:٢٥ صبح امروز، یک جنگنده دشمن پس از ورود به حریم هوایی دورود (استان لرستان)، با هوشیاری و اقدام پدافند هوایی مستقر در منطقه متواری شد.[۵] درهمینحال امروز، مواضع یگان‏های خودی در منطقه عملیاتی والفجر٢ (حاجعمران) زیر آتش توپخانه عراق قرار گرفت. این آتشباری در منطقه سردشت با شلیک گلوله‏های شیمیایی توأم بود که براثر آن تعدادی از نیروهای خودی دچار سوزش چشم، دست و صورت شدند. گفتنی است با اجرای آتش متقابل رزمندگان حملات توپخانهای دشمن متوقف گردید.[۶] همچنین ارتش عراق در اطلاعیه شماره ١٥٢٧ خود مدعی شد ساعت ٩:٣٠ صبح امروز، یک فروند هواپیمای بدون سرنشین ایران را در منطقه عملیاتی شرق بصره سرنگون کرده و لاشه آن را به پشت خطوط مقدم جبهه انتقال داده است.[۷]

گزارش- 4

4. براثر اقدامات امروز عناصر مسلح ضدانقلاب در مناطق مختلف استانهای آذربایجانغربی و کردستان، ٣٠ تن از مردم و نیروهای نظامی شهید، ١٤ نفر مجروح و ٧ تن اسیر شدند. علاوهبراین چند دستگاه خودرو منهدم شد. یک دستگاه خودروی تویوتای کالیبر ٥٠ متعلق به گردان جندالله سپاه ارومیه با ١١ سرنشین در ساعت ٩ صبح درحالیکه برای تعمیر از پاسگاه بانی بهسمت ارومیه در حرکت بود، در نزدیکی روستای بانی (از توابع ارومیه) با مین کاشتهشده بهدست عناصر ضدانقلاب برخورد کرد. براثر انفجار مین و انهدام خودرو ٩ تن شهید و ٢ نفر زخمی شدند.[۸] در حادثه دیگری یکی از اعضای نفوذی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) با اسلحه ژ٣ هشت نفر از فرماندهان سپاه پاسداران باختران را به شهادت رساند. فرماندهان مذکور که مسئول آموزش نیروهای بسیجی بودند، در روستای ورله در جنوب کامیاران برای مقابله با اقدامات گروههای ضدانقلاب تشکیل جلسه داده بودند. گفتنی است ضارب با تلاش نیروهای خودی دستگیر شد.[۹] گروهی از نیروهای خودی نیز در حین گشت‏زنی در حوالی روستای مارآب (از توابع کامیاران) در کمین عناصر ضدانقلاب گرفتار شده و ٥ تن از آنان به شهادت رسیدند.[۱۰] عناصر مسلح غیرقانونی در ادامه اقدامات ایذائی خود روستای باستابیک از توابع پیرانشهر را با خمپاره‏های ١٢٠ میلی‏متری گلوله‏باران کردند. در این حادثه ٣ نفر از اهالی روستا شهید شدند.[۱۱] ساعت ٢٠ امشب هم دو آمبولانس در منطقه بیوران از توابع سردشت، در کمین ضدانقلاب گرفتار شدند. در این حادثه ٢ نفر شهید و ٢ تن هم زخمی شدند، ٣ نفر از آنها نیز به اسارت مهاجمان درآمدند.[۱۲] امروز همچنین گروهی از عناصر حزب دمکرات در حوالی باینگان (از توابع پاوه) به یک خودروی جهاد سازندگی کمین زدند. در این اقدام ٢ تن شهید و ٣ نفر دیگر که یکی از آنها مسئول جهاد پاوه بود، زخمی شدند.[۱۳] علاوهبر وقایع مذکور، امروز نیروهای پایگاه بوره واقع در منطقه سردشت با گروهی از عناصر ضدانقلاب درگیر شدند. براثر آتش سنگین نیروهای خودی مهاجمان گریختند. در این درگیری یک نفر از نیروهای خودی به شهادت رسید.[۱۴] در محور مهاباد - سردشت نیز یک دستگاه خودروی آیفا متعلق به پایگاه گله‏در به مین برخورد کرد و ٧ تن از سرنشینان آن دچار جراحت سطحی شدند.[۱۵] عناصر مسلح غیرقانونی امروز ٤ نفر از کارکنان شرکت تعاونی شهر و روستای ارومیه را که با یک خودروی جیپ شهباز عازم منطقه قلعه اسماعیل‏آباد نازلو بودند به گروگان گرفتند.[۱۶] در روستای کوسه‏کهریز (از توابع مهاباد) نیز عناصر ضدانقلاب یک دستگاه کمباین و یک تراکتور را به آتش کشیدند.[۱۷] افراد مسلح غیرقانونی در اقدام مشابهی در جریان درگیری با نیروهای تأمین محور سردشت - بردپهن در حوالی بیوران پایین، ٢ دستگاه خودروی متعلق به نیروهای خودی را آتش زدند.[۱۸]

گزارش- 5

5. امروز چند فروند بالگرد عراقی در آسمان منطقه سباط (زاخو) ظاهر شده و مواضع نیروهای بارزانی را هدف حمله قرار دادند. درپی این حمله، پدافند هوایی پیشمرگان (بارزانی‏ها) بهسمت بالگردهای مهاجم اجرای آتش کرد و درنتیجه یکی از آنها سرنگون شد و بقیه مجبور به ترک منطقه شدند.[۱۹] همچنین در درگیری بین عشایر مسلح عراقی با نیروهای اتحادیه میهنی کردستان (طالبانی‏ها) در منطقه قلعه‏دیزه، عشایر عراقی با استفاده از آر.پی.جی به منزل برادرِ جلال طالبانی حمله کردند. در این حادثه علاوهبر نامبرده و خانواده‏اش، پسر عباس بایزید رئیس یکی از قبایل عراقی نیز کشته شد.[۲۰]

گزارش- 6

6. امروز تعدادی از نیروهای جندالله دیواندره با اطلاع قبلی ضمن تجسس در یک غار واقع در کوی چهل‏چشمه در حوزه پایگاه بست (از توابع سقز)، سلاح‏هایی به این شرح کشف و ضبط کردند: یک قبضه آر.پی.جی٧، ٨ قبضه اسلحه ژ٣، ٧ قبضه اسلحه برنو، ٢ قبضه اسلحه سیمینوف، ٢ قبضه نارنجک‏انداز٣٠ میلی‏متری، یک قبضه خمپاره‏انداز٨١ میلی‏متری و یک قبضه اسلحه دوشکا.[۲۱] براساس نوشته یک بولتن اطلاعاتی سپاه این انبار مهمات متعلق به حزب دمکرات بوده است.[۲۲]

گزارش- 7

7. با تصویب شورایعالی بازسازی و نوسازی مناطق جنگ‏زده مبلغ ٤٠٠ میلیون ریال به بازسازی و نوسازی برخی شهرهای آسیب‏دیده اختصاص یافت. در جلسه امروز این شورا که به ریاست میرحسین موسوی نخست‏وزیر و با شرکت آیت‏الله صانعی دادستان کل کشور و حجت‏الاسلام ناطق نوری وزیر کشور، تشکیل شد، مبلغ ١٥٠ میلیون ریال برای بازسازی دزفول، ١٠٠ میلیون ریال برای نهاوند، ١٠٠ میلیون ریال برای اسلام‏آباد غرب، ٣٠ میلیون ریال برای گیلان‏غرب و ٢٠ میلیون ریال برای بازسازی تبریز اختصاص یافت.[۲۳] همچنین در این جلسه مقرر شد هزینه‏های ترابری و تدارک ستادها از محل اعتبار طرح‏ها تأمین شود. واگذاری امر بازسازی و نوسازی سومار به استان معین چهارمحال و بختیاری نیز یکی دیگر از مصوبات این جلسه بود.[۲۴]

گزارش- 8

8. جلسه هیئت دولت امروز تشکیل و در آن مسائلی ازجمله ابعاد مختلف سیاست خارجی جمهوری اسلامی، گزارش وزیر نفت از جلسه اخیر اوپک، تعیین استاندار جدید فارس و گزارش وزیر ارشاد از نتایج گردهمایی حج و... مطرح شد. در این جلسه که صبح امروز به ریاست نخست‏وزیر برگزار شد، پس از بحث درمورد رخدادهای جاری کشور و منطقه، «ابعاد مختلف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و اصل نه شرقی، نه غربی بررسی شد و تأکید گردید که این اصل بنیادی در سیاست خارجی مشوق و تضمین‏کننده حضور فعال و همه‏جانبه جمهوری اسلامی ایران در صحنه‏های بین‏المللی است.» در ادامه جلسه، پس از گزارش سیدمحمد غرضی وزیر نفت از اجلاس اخیر اوپک، حجت‏الاسلام علی‏اکبر ناطق نوری وزیر کشور، حسین نقره‏کار شیرازی را بهعنوان استاندار جدید استان فارس معرفی کرد که مورد تأیید اعضای هیئت دولت قرار گرفت. در پایان نیز حجت‏الاسلام سیدمحمد خاتمی وزیر ارشاد اسلامی، ضمن ارائه گزارش نتایج گردهمایی حج «از روحانیون و ناظران شرکتکننده که در حمایت از سخنان نخست‏وزیر طی طوماری اعلام نمودند که حاضرند ارز خود را نگیرند، قدردانی کرد.» وی همچنین گفت: «دولت جمهوری اسلامی علی‏رغم جنگ چندساله با استکبار جهانی مجموع ارز تخصیص دادهشده به حجاج را درحدود ٥٠ درصد افزایش داده است که باتوجهبه افزایش چشمگیر تعداد حجاج در سال جاری، سهمیه هریک از حجاج کاهش یافته است.»[۲۵]

گزارش- 9

9. خبر دعوت پادشاه عربستان از رئیس مجلس شورای اسلامی برای سفر به آن کشور- که دیروز منتشر شد - امروز در جلسه مجلس خبرگان رهبری مطرح و مورد بحث واقع شد، علاوهبراین برخی رسانههای خارجی نیز آن را بازتاب دادند. براساس یادداشتهای روزانه حجتالاسلاموالمسلمین هاشمی رفسنجانی پس از طرح این موضوع در جلسه مجلس خبرگان رهبری، «بعضی‏ها از اعلان دعوت به حج ازطرف سعودی‏ها ابراز رضایت می‏کردند و بعضی‏ها هم نگران تمایل به صلح و نزدیکی با ارتجاع بودند.»[۲۶] این موضوع در برخی از رسانههای خارجی نیز بازتاب یافت. خبرگزاری آلمان به نقل از یک مقام دیپلماتیک در دمشق گزارش داد: «هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس ایران، طی چند روز آینده از عربستان دیدار خواهد کرد. این مقام که خواست نامش فاش نگردد گفته [است] رفسنجانی ازسوی دولت سعودی برای دیدار با شاه فهد به این کشور دعوت شده است.»[۲۷] رادیو مونت کارلو نیز دراینباره ضمن اعلام خبر دعوت دولت سعودی از حجتالاسلاموالمسلمین هاشمی رفسنجانی برای سفر به عربستان و ملاقات با ملک فهد، این سفر را «مهم‏ترین تحول سیاسی» در روابط ایران و عربستان تعبیر کرد و گفت: «این دعوت که از دومین مرد قدرتمند در ایران به عمل آمده است، به‏منظور تقویت تلاش‏های سعودی و فراهم‏کردن زمینه میانجیگری مستقیم عربستان جهت جلوگیری از گسترش عملیات نظامی در خلیج [فارس] است.» رادیو مونت کارلو افزود: «سفر رفسنجانی به عربستان سعودی، در بالاترین رده تماس‏ها و گفت‏وگوها میان ایران و عربستان سعودی که تاکنون انجام گرفته است، قرار خواهد گرفت.»[۲۸]

گزارش- 10

10. جاسم المرزوق کفیل وزیر مشاور در امور کابینه کویت، گفت: «معاون وزیر امور خارجه ایران اخیراً در تلاش برای آرامکردن کشورهای خلیجفارس و اجتناب از تشدید جنگ ایران و عراق از عربستان سعودی و قطر دیدن کرده است.» مرزوق با بیان اینکه تماسهای کویت با ایران درپی حمله به نفتکش کویت در خلیجفارس به نتایج مثبتی منتهی شده است، افزود: از بهترین نتایج تماسهای مذکور این است که ایران به وضعیت وخیم منطقه آگاه شده و برای کاهش تشنج و جلوگیری از تشدید جنگ شروع به برقراری تماس‏هایی با برخی از کشورهای منطقه کرده است.[۲۹] به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، بخش فارسی رادیو امریکا و بخش انگلیسی رادیو دوبی نیز از اظهارات این مقام کویتی گزارش‏هایی پخش کرده‏اند. رادیو دوبی دراینزمینه گفت: «ایران جهت محدودساختن اوج‏گیری جنگ تماس‏های خود با کشورهای خلیج [فارس] را افزایش داده است.»[۳۰]

گزارش- 11

11. وزیر مشاور در امور خارجه عراق امروز از برگزاری جلسه کمیته هفتگانه مأمور پیگیری مسئله جنگ ایران و عراق در پایان ماه جاری میلادی خبر داد. درهمینحال، وزیر امور خارجه اسپانیا، وزیر دارایی آلمان‏غربی و رئیس شورای ملی فلسطین نیز درمورد پایاندادن به جنگ عراق و ایران ازطریق میانجیگری و مذاکره اظهاراتی را مطرح کردند. حامد علوان وزیر مشاور در امور خارجه عراق، امروز در پایان سفر خود به کشورهای اروپای شرقی اعلام کرد: «کمیته هفتگانه مأمور پیگیری مسئله جنگ ایران و عراق به‏منظور تشریح مواضع تمام کشورهایی که اخیراً هیئت‏هایی ازسوی این کمیته به آن کشورها سفر کردند، در پایان ماه جاری میلادی در تونس تشکیل جلسه خواهد داد.» وی در ادامه مدعی شد: «مسئولان کشورهایی که هیئت به آنها سفر کرده علاقه خود را جهت یافتن راه‏حل مسالمت‏آمیزی برای کشمکش ایران و عراق ابراز نموده و از همکاری عراق با تمام طرح‏ها و پیشنهادات صلح‏آمیز برای خاتمه‏دادن به جنگ قدردانی کرده‏اند.»[۳۱] از سوی دیگر در ادامه اظهارنظرها درخصوص لزوم پایانیافتن هرچه سریعتر جنگ، امروز فرناندو موران وزیر امور خارجه اسپانیا، ضمن اعلام آمادگی کشورش برای میانجیگری میان ایران و عراق گفت: «اسپانیا کشوری است که امکانات آن را دارد تا نقش میانجیگری در جنگ ایران و عراق را ایفا کند.»[۳۲] گرهارد استولنبرگ وزیر دارایی آلمان‏غربی، نیز اظهار امیدواری کرد ادامه جنگ خلیجفارس در بلندمدت همکاری‏های اقتصادی و مالی بین آلمان‏غربی و کشورهای منطقه خلیجفارس را تحتتأثیر قرار ندهد. وی با بیان اینکه «آلمان‏غربی از حلوفصل جنگ ایران و عراق ازطریق مذاکره پشتیبانی می‏کند»، افزود: «این جنگ نه‏تنها لطمه‏های شدیدی به مردم دو کشور درگیر در جنگ وارد ساخته، بلکه اوضاع اقتصادی و سیاسی جهان را مورد تهدید قرار داده است.»[۳۳] علاوهبراین، خالد الفهوم رئیس شورای ملی فلسطین، درخصوص جنگ عراق و ایران و تأثیر آن بر منطقه و نقشی که فرانسه می‏تواند برای پایاندادن به آن ایفا کند، با سفیر این کشور در دمشق گفتوگو کرد.[۳۴]

گزارش- 12

12. درحالیکه تلاش‏های کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی** برای پایانبخشیدن به جنگ عراق و ایران تاکنون هیچ نتیجه مثبت و مشخصی نداشته است، امروز اعلام شد این کمیته بهزودی در جده جلسه‏ای تشکیل خواهد داد. منابع موثق دیپلماتیک در جده امروز گفتند انتظار می‏رود سران هفت کشور عضو کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی که برای پایانبخشیدن به جنگ خلیجفارس تلاش می‏کنند، روز چهارشنبه (٢٧/٤/١٣٦٣) در جده تشکیل جلسه دهند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، حبیب شطی دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی و یاسر عرفات رئیس کمیته اجرایی ساف نیز قرار است در این اجلاس حضور یابند.[۳۵] علاوهبراین، ژنرال ضیاءالحق نیز به‏همراه صاحب‏زاده یعقوب‏خان و چند مقام بلندپایه پاکستانی در این اجلاس شرکت خواهند کرد.[۳۶] ناظران معتقدند نخستین اقدام این کمیته انتخاب رئیس جدید خواهد بود.*** دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی ضمن خودداری از ارائه جزئیات مربوط به سایر موضوعات این مذاکرات، گفت: «سران کشورهای عضو امکانات [و] راه‏حل‏های مختلف را برای پایان‏دادن به جنگ ایران و عراق مورد بررسی قرار خواهند داد.»[۳۷]

گزارش- 13

13. امروز سه دیدار میان مقامات وزارت امور خارجه ایران با وزیر امور خارجه اسپانیا و سفیر آکرودیته ویتنام انجام گرفت. یک هیئت فرهنگی از ایران نیز با مقامات الجزایر دیدار و گفتوگو کرد. علیمحمد بشارتی قائممقام وزیر امور خارجه ایران در راه سفر به نیکاراگوئه در مادرید توقف و با فرناندو موران وزیر امور خارجه اسپانیا، ملاقات کرد. در این دیدار سفیر جمهوری اسلامی ایران در مادرید و مدیرکل حوزه آسیا و خاورمیانه وزارت امور خارجه اسپانیا نیز حضور داشتند و درخصوص مسائل مورد علاقه دو کشور گفت‏وگو شد. همچنین بشارتی مواضع دولت جمهوری اسلامی ایران در قبال تحولات جاری بین‏المللی را تشریح کرد.[۳۸] وی ضمن تبیین جنایات رژیم بعث عراق ازقبیل حمله به مناطق مسکونی، استفاده از سلاح‏های شیمیایی و حمله به کشتی‏های بی‏طرف در خلیجفارس، درخصوص مواضع جمهوری اسلامی دراینزمینه گفت: «نظر ما این است که با آتشافروزی‏های رژیم عراق باید به‏شدت مقابله شود تا دیگر کسی جرئت تجاوز در منطقه نداشته باشد.» بشارتی همچنین با یادآوری دعوت وزیر امور خارجه ایران از وزیر امور خارجه اسپانیا برای سفر به ایران، خواستار گسترش روابط دوجانبه شد. فرناندو موران وزیر امور خارجه اسپانیا، نیز در این دیدار«ضمن اظهار تمایل جهت ملاقات با دکتر ولایتی در اجلاس آینده مجمع عمومی سازمان ملل، آمادگی خود را برای سفر به ایران در آینده نزدیک اعلام کرد.» وی همچنین با تأکید بر لزوم گسترش روابط دو کشور گفت: «ما به مبادلات تجاری و اقتصادی خود با شما همچنان ادامه خواهیم داد.»[۳۹] امروز همچنین سفیر آکرودیته**** ویتنام که برای تقدیم استوارنامه خود به ایران آمده است، با مدیران کل امور اقتصادی و امور آسیا و اقیانوسیه وزارت امور خارجه ایران دیدار و گفت‏وگو کرد. نگوین خوان تائو در دیدار با مدیرکل امور اقتصادی وزارت امور خارجه ایران ضمن تشریح اوضاع اقتصادی کشور متبوع خود، به خودکفایی ویتنام پس از شکست امریکا و قطع کمک‏های چین به این کشور اشاره کرد و خواستار ادامه همکاری‏های مشترک اقتصادی با ایران شد. مدیرکل امور اقتصادی وزارت امور خارجه ایران نیز پس از تشریح مواضع اقتصادی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران در قبال کشورهای جنوبشرقی آسیا بر همکاری‏های دوجانبه تأکید کرد. در این دیدار مقرر شد امکانات همکاری در بخش کشاورزی ازجمله کشت برنج و نیشکر و نیز بخش انرژی و نفت مورد بررسی بیشتری قرار بگیرد و برای تحقق آن هیئت‏هایی بین دو کشور رفتوآمد کنند.[۴۰] سفیر آکرودیته ویتنام در دیدار با مدیرکل آسیا و اقیانوسیه وزارت امور خارجه ایران ضمن تشریح موقعیت آسیای جنوبشرقی و مواضع و اهداف ویتنام در مقابل کشورهای این منطقه، از برقراری روابط دو کشور ابراز خرسندی کرد و گفت: «ملت ما ارزش زیادی برای انقلاب ملت ایران و شور و شوق این ملت در مبارزه برای حفظ استقلال خود قائل است.» مدیرکل آسیا و اقیانوسیه وزارت امور خارجه ایران نیز با اشاره به مبارزات مردم ویتنام علیه قدرت‏های استعماری نظیر امریکا و فرانسه بر گسترش روابط دو کشور در زمینه‏های سیاسی، اقتصادی، کشاورزی و فنی تأکید کرد. وی همچنین مواضع ایران در قبال جنگ تحمیلی، استفاده عراق از سلاح‏های شیمیایی و اوضاع منطقه خلیجفارس را تشریح و «توطئه‏های رژیم عراق و حامیانش در بین‏المللی کردن جنگ و گسترش تشنج در منطقه را بازگو کرد.»[۴۱] درهمینحال یک هیئت ایرانی که برای شرکت در گردهمایی اندیشه‏های اسلامی به الجزایر سفر کرده است، با شاذلی بن ‏جدید رئیس‏جمهوری الجزایر، دیدار و درزمینه تبادل امکانات فرهنگی میان دو کشور گفت‏وگو کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، این هیئت همچنین در ملاقات با وزرای امور خارجه و امور دینی الجزایر به بررسی زمینههای تبادلات فرهنگی ایران و الجزایر پرداخت.[۴۲]

گزارش- 14

14. دولت عراق علاوهبر تحرکات دیپلماتیک در سطوح عالی سیاسی، در رده‏های میانی نیز سعی دارد با فعال نگهداشتن روابط دیپلماتیک نقش مؤثری در حوزه‏های بین‏المللی ایفا کند؛ دیدار محمد حمزه و بدرالدین مدّثر از اعضای کمیته فرماندهی حزب بعث عراق به ترتیب با هیئتی از حزب کمونیست ایتالیا و معاون نهضت دمکراتیک سوسیالیست‏‏های تونس ازجمله اقدامات رژیم بعثی عراق دراینزمینه است. محمد حمزه عضو کمیته فرماندهی حزب بعث عراق، با هیئتی از حزب کمونیست ایتالیا در مراکش دیدار کرد. وی در این دیدار ضمن مذاکره درمورد آخرین تحولات جنگ عراق با ایران، «دررابطهبا محاصره دریایی جزیره خارک ایران گفت که هدف از این محاصره وادارکردن رژیم ایران به مذاکره و حل مسئله جنگ از راهی عاقلانه است؛ زیراکه ایران همه‏گونه تلاش‏های مسالمتآمیز برای پایاندادن به این جنگ را رد کرده است.»[۴۳] همچنین بهتازگی بدرالدین مدّثر عضو دیگر کمیته فرماندهی حزب بعث عراق با مواعده معاون نهضت دمکراتیک سوسیالیست‏‏های تونس، دیدار کرد. در این ملاقات همکاری‏های دوجانبه و آخرین تحولات جنگ ایران و عراق و موضع کشورهای عربی در قبال آن مورد بررسی قرار گرفت. مواعده درمورد موضع دولت‏های عربی در برابر جنگ عراق و ایران گفت: «عراق به‏خاطر دفاع از سرزمین خود و از امت عرب وارد این جنگ شده و ایستادگی در کنار آن همان وظیفه واجبی است که ازلحاظ عربیت باید انجام داد و چنانچه این کار در همان روزهای نخستین تجاوز صورت گرفته بود، هرگز رژیم ایران قادر به ادامه تجاوزات خود تا به امروز نمی‏شد.»[۴۴] خبرنگار روزنامه هندوستان تایمز در بغداد نیز در گزارشی راجع به اقدامات دیپلماتیک عراق نوشته است: «عراق درحالحاضر با دستزدن به اقداماتی سعی می‏کند کشورهای حوزه خلیج (فارس) را متقاعد و مطمئن سازد که دیدگاه سوسیالیستی حزب بعث آنچنانکه قبلاً تصور می‏رفت ضد مذهب نیست. سیاست‏های اخیر صدام نسبت به اسلام، روحانیون و اماکن مقدسه شیعیان و سنی‏های کشورهای عربی به‏ویژه عربستان سعودی و کویت را متقاعد ساخته که عراق نمی‏تواند عامل بی‏ثبات‏کننده‏ای برای کشورهای آنها به حساب آید.»[۴۵]

گزارش- 15

15. درپی مخابره گزارش‏هایی مبنیبر فروش دو کشتی بیمارستانی***** ازسوی دولت انگلستان به ایران، امروز اخباری درمورد تلاش دولت امریکا برای ممانعت از انجام این معامله انتشار یافت. خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از روزنامه انگلیسی میل (چاپ لندن) گزارش داد: رونالد ریگان رئیس‏جمهور امریکا، ریچارد فیریتکس را در هفته جاری برای رایزنی درمورد ممانعت از تحویل دو کشتی انگلیسی به ایران راهی لندن می‏کند.[۴۶] رادیو اسرائیل نیز با اعلام خبر اعزام فرستاده ریگان به لندن، افزود: «پرزیدنت ریگان اخیراً شخصاً با بانو مارگارت تاچر نخست‏وزیر بریتانیا، تماس گرفته و تلاش کرده او را از فروش اسلحه به ایران بازدارد، ولی موفقیتی کسب نکرده است.»[۴۷] این درحالی است که وزارت امور خارجه انگلستان امروز اعلام کرد: «این کشور هیچ‏گونه اطلاعی از سفر آتی یک هیئت امریکایی به لندن جهت تشویق انگلیس به عدم ارسال دو فروند کشتی به ایران ندارد.»[۴۸] گفتنی است سخنگوی وزارت امور خارجه انگلستان درمورد کشتی‏های مذکور به خبرگزاری کویت گفت: «این دو کشتی از نوع تدارکاتی و شامل تأسیسات بیمارستانی می‏باشند.» وی افزود: «هیچ‏یک از اینها موضوع بی‏طرفی ما در جنگ ایران - عراق را خدشه‏دار نمی‏سازد.»[۴۹]

گزارش- 16

16. به مناسبت فرارسیدن سالگرد کودتای ١٧ ژوئیه ١٩٦٨، که به رویکارآمدن حزب بعث در عراق انجامید، امروز مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق بیانیه‏ای منتشر کرد. همچنین سخنگوی این مجلس در مصاحبه‏ای بهتشریح اهداف و نقش مجلس اعلا، نقش و وضعیت نیروهای بسیج عراقی در جبهه‏های جنگ، فعالیت‏های کمیته اجرایی مجلس اعلا و رفتار مسئولان ایرانی با اسرای عراقی پرداخت. در بیانیه مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق با اشاره به اقدامات رژیم صدام در سرکوب جنبش اسلامی این کشور، آمده است: «عفلقی‏های صلیبی از هنگام به‏دستگرفتن زمام امور در عراق اسلامی شروع به ستیزه‏گری با اسلام کرده و از هرنوع شیوه ارعاب، کشتار و ایجاد تشتت در جامعه اسلامی عراق فروگذار نکردند تا جایی که زندان‏های رژیم مملو از افراد مجاهد شد و هزاران تن از بهترین فرزندان این ملت به جوخه‏های اعدام سپرده شدند و ده‏ها هزار خانواده مسلمان عراقی آواره شدند.» در ادامه این بیانیه به برخی از روابط و اقدامات پشت‏پرده رژیم عراق ازجمله تبانی و همکاری با شاه حسین پادشاه اردن، سرکوب و کشتار رزمندگان فلسطینی در سپتامبر ١٩٧٠، ترور چندین شخصیت برجسته فلسطینی، پشتیبانی از قرارداد کمپ‏دیوید و ارتباط پنهانی با رژیم اشغالگر قدس اشاره شده است. مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق در پایان بیانیه خود «با تأکید بر اینکه رژیم عراق منشأ دائمی خطر و توطئه و نگرانی برای همه ملت‏های منطقه است، از فرزندان ملت مسلمان عراق خواسته است تا به فعالیت‏های جهادی خویش علیه مؤسسات و تشکیلات حزب بعث گسترش بخشند و بر دامنه مخالفت و مقابله خود با رژیم جنایتکار عراق بیفزایند.»[۵۰] همچنین، حجت‏الاسلام حکیم سخنگوی مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق که بهمنظور دیدار با ائمه جمعه شرق گیلان به این منطقه سفر کرده است، در گفتوگوی اختصاصی با خبرگزاری جمهوری اسلامی درمورد اهداف و نقش مجلس اعلا گفت: «تشکیل این مجلس یک نقطه عطف در تاریخ انقلاب اسلامی عراق است که در این شرایط مسئولیت رهبری مبارزه با نظام کفر و مزدور و همچنین مسئولیت افشاگری و شناساندن چهره وحشیانه رژیم حاکم بر عراق و معرفی آن به ملل دنیا را به‏ عهده دارد.» وی افزود: «مسئولیت مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق افزون بر این، ایجاد وحدت و هماهنگی لازم در بین مردم عراق برای بسیج همه نیروها جهت سرنگونی هرچه زودتر رژیم حاکم بر عراق است.» حجتالاسلام حکیم در تشریح نقش و وضعیت نیروهای بسیج عراقی در جبهه‏های جنگ اظهار کرد: «درحالحاضر، تعدادی از گروه‏های نظامی مسلمان عراق در جبهه‏های جنگ در کنار رزمندگان اسلام علیه حزب بعث کافر عراق مبارزه می‏کنند و مجاهدین مسلمان عراقی فعالیت‏های وسیعی در عملیات پیروزمندانه خیبر داشته‏اند و در چهارمین دوره مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق نیز چنین برنامه‏ریزی شده است که تعداد نیروهای بسیجی عراقی افزایش یابد.» وی فعالیت‏های کمیته اجرایی مجلس اعلا را چنین برشمرد: «مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق دارای یک کمیته اجرایی است که این کمیته واحدهایی را ازنظر جنبه‏های نظامی، سیاسی، تبلیغاتی، اجتماعی، اطلاعاتی و امنیتی تحت پوشش خود دارد و این واحدها در جهت رویارویی با رژیم حاکم بر بغداد در داخل و خارج با وحدت و انسجام و هماهنگی آخرین ضربه‏های کاری را به رژیم پوسیده صدام عفلقی وارد می‏آورند تا نظام جمهوری اسلامی در عراق تحقق یابد.» سخنگوی مجلس اعلای انقلاب اسلامی درمورد رفتار مسئولان ایرانی با اسرای عراق هم گفت: «رفتار مسئولان ایرانی با اسرای عراقی یک رفتار اسلامی است و اسرا در کمال آسایش و رفاه در اردوگاه‏ها و کمپ‏ها به سر می‏‏برند.»[۵۱]

________________________________________

  • به گزارش راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ «بعد از اتمام جلسه امروز یکشنبه، برادران صیاد و رضایی به تهران رفته و جلسه غیررسمی با شورایعالی دفاع داشتند و روز دوشنبه بعدازظهر به قرارگاه آمدند.» [سند شماره ٣٨٦/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتمالانبيا(ص) در عملیات والفجر٨، محمد درودیان، ٢٢/٤/١٣٦٣ تا ٣٠/٤/١٣٦٣، ص٨٢]
    • کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی از ژانویه ١٩٨١ (دیماه ١٣٥٩) تشکیل شد و تلاش‏هایی برای پایاندادن به جنگ عراق و ایران انجام داد. کشورهای بنگلادش، گامبیا، گینه، مالزی، پاکستان، سنگال و ترکیه اعضای این کمیته بودند.
      • رئیس قبلی این کمیته احمد سکوتوره رئیسجمهور گینه بود که چند ماه قبل از تشکیل این اجلاس در امریکا درگذشت.
        • سفیر آکرودیته به سفیری اطلاق میشود که علاوهبر نمایندگی سیاسی دولت متبوع خود در کشوری که مقیم است، در کشور مجاور نیز وظایف یک سفیر را انجام دهد. سفیر آکرودیته ازنظر حقوق کنسولی مانند سفیر مقیم میباشد.
          • این دو کشتی که توسط شرکت بارون در گلاسکو ساخته شدهاند بهصورت کشتی‏های آبی - خاکی ضربتی در دوران حکومت پهلوی دوم سفارش داده شده بود؛ پس از پیروزی انقلاب اسلامی این سفارش لغو شد، اما با آغاز جنگ و تهاجم عراق، ایران مجدداً به انگلستان سفارش داد که این کشتی‏ها را بهصورت کشتی‏های بیمارستانی طراحی و در اختیار ایران قرار دهد.




منابع و مآخذ روزشمار 1363/04/24

  1. سند شماره ٣٨٦/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) در عملیات والفجر٨، محمد درودیان، ٢٢/٤/١٣٦٣ تا ٣٠/٤/١٣٦٣، صص ٧٣ - ٧٠.
  2. همان، صص ٧٥ و ٧٦.
  3. همان، صص ٧٨ - ٧٦.
  4. سند شماره ١٧٢/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر٨ انجام‌نشده، گزارش راوی قرارگاه خاتم‏الانبیا(ص)، محمد درودیان، ١٣٦٣، ص٦٤.
  5. سند شماره ٩٥٧٦١ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شهربانی جمهوری اسلامی ایران به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‏وزیری، ٢٥/٤/١٣٦٣.
  6. سند شماره ٣٨٣٠٤٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از رکن٢ قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب به معاونت اطلاعات و عملیات نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، ٢٤/٤/١٣٦٣.
  7. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٨، ٢٥/٤/١٣٦٣، ص١، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٢٤/٤/١٣٦٣.
  8. قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، بولتن نوبه‏ای اطلاعاتی، ١٣/٥/١٣٦٣، ص٥.
  9. سند شماره ٢٩٤٨٨٣ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از رکن٢ لشکر٢٨ به رکن٢ فرماندهی عملیات شمال‌غرب، ٧/٥/١٣٦٣.
  10. سند شماره ٣٨٢٩٥٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دفتر فرماندهی سپاه ناحیه کردستان به دفتر فرماندهی سپاه منطقه١١، ٢٤/٤/١٣٦٣ ص١.
  11. قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، بولتن نوبه‏ای اطلاعاتی، ١٣/٥/١٣٦٣، ص٨.
  12. سند شماره ٣٨٢٨١٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه سردشت به واحد اطلاعات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، ٢٥/٤/١٣٦٣.
  13. سند شماره ٢٧٢٦٧٣ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پاوه به سپاه منطقه٧، ٢٨/٤/١٣٦٣.
  14. سند شماره ٣٨٣٠٥١ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از رکن٢ قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب به معاون عملیات و اطلاعات نزاجا، ٢٦/٤/١٣٦٣، ص٢.
  15. همان، ص٢.
  16. همان، ص٤.
  17. سند شماره ٣٨٢٨٣٠ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از پایگاه مهاباد به ستاد منطقه١١، ٢٤/٤/١٣٦٣.
  18. سند شماره ٣٨٣٠٥٠ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از رکن٢ قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب نیروی زمینی ارتش به معاونت عملیات و اطلاعات، ٢٥/٤/١٣٦٣.
  19. سند شماره ١٨٣٢١٣ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از نماینده کمبا١١ به قرارگاه مقدم نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی در شمال‌غرب، ٢٦/٤/١٣٦٣.
  20. سند شماره ٢٤٣٥٩ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش هفتگی اطلاعاتی ستاد مرکزی سپاه، شماره ١٠٥، ٤/٥/١٣٦٣، ص٧.
  21. سند شماره ٣٨٣٠٣٩ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب به فرماندهی ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران، ٢٦/٤/١٣٦٣.
  22. قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، بولتن نوبه‏ای اطلاعاتی، شماره ٥، ١/٦/١٣٦٣، ص٤.
  23. روزنامه اطلاعات، ٢٥/٤/١٣٦٣، ص٤.
  24. روزنامه کیهان، ٢٥/٤/١٣٦٣، ص٢.
  25. روزنامه اطلاعات، ٢٥/٤/١٣٦٣، ص٣.
  26. اکبر هاشمی رفسنجانی، به‌سوی سرنوشت (کارنامه و خاطرات سال ١٣٦٣)، به اهتمام محسن هاشمی، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ پنجم ١٣٨٦، ص١٤٠.
  27. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٨، ٢٥/٤/١٣٦٣، ص١٤، دمشق - خبرگزاری آلمان، ٢٤/٤/١٣٦٣.
  28. همان، ص٢٣، رادیو مونت‏ کارلو، ٢٤/٤/١٣٦٣.
  29. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٩، ٢٦/٤/١٣٦٣، ص٣، کویت - خبرگزاری یونایتدپرس، ٢٤/٤/١٣٦٣.
  30. همان، صص ٣ و ٤، خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٢٥/٤/١٣٦٣.
  31. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٨، ٢٥/٤/١٣٦٣، ص٢٥، رادیو ریاض، ٢٤/٤/١٣٦٣.
  32. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، ٢٥/٤/١٣٦٣، ص٨، رادیو عربستان سعودی (عربی)، ٢٤/٤/١٣٦٣.
  33. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٨، ٢٥/٤/١٣٦٣، صص ٩ و ١٠، بن - خبرگزاری کویت، ٢٤/٤/١٣٦٣.
  34. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٩، ٢٦/٤/١٣٦٣، ص٥، دمشق - خبرگزاری کویت، ٢٥/٤/١٣٦٣.
  35. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٨، ٢٥/٤/١٣٦٣، ص٢، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٢٤/٤/١٣٦٣.
  36. روزنامه کیهان، ٢٥/٤/١٣٦٣، ص٢٤.
  37. روزنامه اطلاعات، ٢٥/٤/١٣٦٣، ص١٦.
  38. همان، ص٣.
  39. روزنامه جمهوری اسلامی، ٢٦/٤/١٣٦٣، ص٢.
  40. روزنامه اطلاعات، ٢٥/٤/١٣٦٣، ص٤.
  41. روزنامه اطلاعات، ٢٤/٤/١٣٦٣، ص٣.
  42. روزنامه کیهان، ٢٥/٤/١٣٦٣، ص٢.
  43. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٨، ٢٥/٤/١٣٦٣، ص٢٤، رادیو صوت ‏الجماهیر، ٢٤/٤/١٣٦٣.
  44. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، ٢١/٤/١٣٦٣، ص١٤، رادیو صوت ‏الجماهیر، ٢٠/٤/١٣٦٣.
  45. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٨، ٢٥/٤/١٣٦٣، ص٢٤، دهلی‏نو، ٢٤/٤/١٣٦٣.
  46. همان، ص١٢، لندن - خبرگزاری آسوشیتدپرس، ٢٤/٤/١٣٦٣.
  47. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، ٢٥/٤/١٣٦٣، ص٦، رادیو اسرائیل، ٢٤/٤/١٣٦٣.
  48. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١١٨، ٢٥/٤/١٣٦٣، ص٢٤.
  49. همان.
  50. روزنامه کیهان، ٢٥/٤/١٣٦٣، ص٢.
  51. روزنامه کیهان، ٢٤/٤/١٣٦٣، ص٢.