1363.05.02

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1363
1363.04.02
نام‌های دیگر دو مرداد
تاریخ شمسی 1363.05.02
تاریخ میلادی 24 ژوئیه 1984
تاریخ قمری 25 شوال 1404





گزارش- 1

1. بهدنبال تمدید مدت کسب آمادگی نهایی برای اجرای عملیات جنوب جزیره مینو، امروز مسئولان ستادی قرارگاه خاتمالانبیا(ص) جلسهای* را باهدف بررسی و برآورد نیازهای مقتضی برای عبور از اروند برگزار کردند و در پایان این جلسه، کمیتهای تخصصی بهمنظور تخمین ملزومات و مقدورات برای عبور از اروند و گزارش به فرماندهان بالادستی تشکیل شد. در ابتدای این نشست، سرهنگ جمالی جانشین فرمانده نیروی زمینی ارتش، با بیان اینکه نتیجه بررسیهای فشرده اخیر نشان میدهد که هم باید برای تقویت و تکمیل طرح عملیات والفجر٨ و هم پیشنهاد منطقه جدید کار شود، اظهار کرد: در این جلسه ما باید به دو پرسش محوری پاسخ دهیم: اول، برای اجرای مأموریت عملیات والفجر٨ باید چه امکاناتی را پای کار بیاوریم؟ دوم، اگر در مدت قابلقبولی توانستیم همه امکانات را پای کار بیاوریم چه زمانی میتوان عمل کرد؟ در پاسخ به این پرسش ها هریک از مسئولان ستاد قرارگاه خاتمالانبیا(ص) دیدگاههای خود را مطرح کردند. دراینمیان، سرهنگ پورفرد که مسئولیت تهیه کالک عبور از اروند را برعهده دارد، مشکل اصلی عملیات در این منطقه را عبور از رودخانه ذکر کرد و افزود: «با امکانات فعلی این عملیات انجامشدنی نیست. مسئلهای که مطرح است ما باید ذهن دشمن را در جای دیگری مشغول کنیم، زیرا اگر آسوده باشد استحکامات درست میکند و ما هر چقدر امکانات درست کنیم باز امکان عمل نخواهد بود.» علاوهبر پورفرد سایر فرماندهان ارتش نیز ابهاماتی را درمورد کیفیت عبور مطرح کردند. پس از ابراز تردیدها و نگرانی فرماندهان ارتش، رحیم صفوی مسئول عملیات ستاد مرکزی سپاه نیز ابهامات خود را اینگونه مطرح کرد: «اول، باید روی ارزشهای یک هدف بررسی نمود. دوم، آیا این هدف با مقدوراتی که داریم پرسنلی، تخصصی و تکنیکی آیا قابلاجرا میباشد؟... سوم، اگر هدف را گرفتیم آیا قابل نگهداری و پدافند میباشد؟» وی در پاسخ به اظهارات سرهنگ جمالی مبنیبر اینکه در این جلسه فرض بر اجرای عملیات است و مباحث باید ناظر بر زمان اجرا و بایدهای عملیات باشد، با صراحت گفت: «یک ماه پیش به ما گفتید کاری نداشته باشید چگونه عبور میکنید، بلکه روی این کار کنید آن طرف باید چه کار کرد؟ حالا [میگویید] فکر نکنید آنجا چه باید کرد بلکه فکر کنید چگونه میتوان عبور نمود؟» صفوی با تأکید بر مشکلات و موانع موجود بر سر راه عبور از اروند و ادامه عملیات در غرب این رودخانه خاطرنشان کرد: «ما به همان سادگی که پل عراق را روی بهمنشیر زدیم آنها قبل از ٢٤ ساعت پل را خواهند زد. ... در طرحریزی نیروی هجومی ردههای هجومی متکی به قایق هستند، ولی ردههای بعدی و پشتیبانی نمیتواند به قایق متکی باشد. عبور از رودخانه و تصرف سرپل نمیتواند هدف باشد تصرف سه سرپل آن هم بدون عقبه و پل و بدون مشخصنمودن هدف بعدی محکوم به فناست.» در پایان این جلسه سرهنگ جمالی پیشنهاد داد تا با تشکیل کمیته تخصصی، برآوردهای دقیقی درمورد کیفیت عبور از اروند بهعمل آمده و دراختیار فرماندهان بالادستی برای جلسه تصمیمگیری در تهران قرار گیرد.[۱] برایناساس مقرر شد کمیتهای برای برآورد دقیق طرح تشکیل شود تا پس از بررسی باتوجهبه زمان و محدودیت مقدورات، نتیجه تا ٤٨ ساعت آینده به فرماندهی ارائه گردد. عناصر این کمیته از واحدهای توپخانه، مهندسی، وسایل عبور، ش.م.ر، هوانیروز و... تعیین شد.[۲]

گزارش- 2

2. پس از اینکه فرماندهی قرارگاه خاتمالانبیا(ص) بهمنظور تقویت عملیات جنوب جزیره مینو، قرارگاه تاکتیکی قادر٧ و نیروی دریایی را به طرح مانور این عملیات افزود، امروز فرماندهان قرارگاه نوح سپاه با مسئول عملیات ستاد مرکزی سپاه برای بررسی مأموریت جدید قرارگاه نوح در عملیات عبور از اروندرود تشکیل جلسه دادند. در این جلسه ابتدا رحیم صفوی مسئول عملیات ستاد مرکزی سپاه، ضرورت تقویت و توسعه یگان دریایی در سپاه پاسداران را تبیین کرد. سپس، رسول یاحی مسئول یگان دریایی** سپاه نیز با اشاره به سابقه طرحریزی و اجرای عملیاتهای آبی - خاکی و روند شکلگیری یگان دریایی در عملیات خیبر درمورد عملیات پیش رو در منطقه غرب اروند گفت: در عملیات آتی ما به دو صورت و در دو قسمت وارد عمل خواهیم شد؛ در یک مرحله بهصورت متمرکز و زیر نظر قرارگاه نوح وارد عمل میشویم و بیشتر عمل ترابری انجام میگیرد که این کار توسط ناوتیپهای بوشهر و ماهشهر هدایت میگردد. مرحله دیگر نیز پس از گرفتن سرپلهای معینشده است که سبکتر از مرحله قبلی است.[۳] وی در پایان از فرماندهان تحت امر قرارگاه نوح خواست که چهار مسئله را بهصورت جدی و در اسرع وقت پیگیری کنند؛ این موارد بدین شرح است: ١. در این عملیات به یکسری نیروهای شهادتطلب احتیاج داریم که دلیر و شجاع بوده و با استفاده از آنها درزمینه قایقرانی، برای انتقال نیروهای خطشکن و نیز تدارکات و پشتیبانی آنان، در این عملیات شرکت کنیم. ٢. مسئله بعدی آموزش است؛ نیروهای یگان دریایی باید آموزشهای تخصصی در دو حوزه قایقرانی و سکانی را فرابگیرند. ٣. در واحد دریایی پیشنهاد ما این است که برای هر تیپ و لشکر یک واحد دریایی را در نظر بگیریم که این واحد دریایی دارای سه دسته است و هرکدام از این دستهها ٥ فروند قایق دارند. البته لشکرها دارای ٤ دسته میباشند و اسم این سازمان رزمی واحد دریایی در تیپ و لشکر را ناوگروه میگذاریم. پس هر تیپ ١٥فروند قایق و هر لشکر ٢٠ فروند قایق دارد و تیپ دارای ٣ دسته و لشکر دارای ٤ دسته میباشد. ٤. مسئله چهارم استفاده از امکانات و نیروهای مناطق سپاه است که برادران میبایست با مناطق خود هماهنگ کرده و تدارکات و امکانات لازم را بگیرند. رسول یاحی در پایان درمورد مأموریت یگان دریایی در عملیات آتی (عملیات جنوب جزیره مینو) گفت: ناگفته نماند که کار قرارگاه نوح یا واحد دریایی سپاه عبور از رودخانه و نهر نیست، بلکه مأموریتش در دریا و آبهای آزاد میباشد، ولی درحالحاضر امکانات نداریم که بتوانیم در دریای آزاد تحرکی داشته باشیم. درضمن مأموریتی که الآن به ما دادهاند عبور از رودخانه و کانال است و شاید هیچ واحدی در سپاه نزدیکتر از یگان دریایی آن نباشد. فردا نیز در جلسهای در قرارگاه نوح به سؤالات و ابهامات مسئولان و فرماندهان یگان دریایی پاسخ داده خواهد شد.[۴]

گزارش- 3

3. مسئول عملیات ستاد مرکزی سپاه مسائل مهمی را درمورد لزوم تقویت و توسعه یگان دریایی سپاه برای اجرای مأموریتهای مهم دریایی در آینده بیان کرد. رحیم صفوی مسئول عملیات ستاد مرکزی سپاه، در جلسهای که امروز با حضور فرماندهان قرارگاه نوح بهمنظور بررسی مأموریت جدید این قرارگاه در عملیات آتی برگزار شد، ابتدا درمورد اهمیت دریا برای جمهوری اسلامی ایران گفت: «در اهمیت دریا برای جمهوری اسلامی همین بس که ٩٤ درصد واردات ما از دریاست. نفت ما از راه دریا صادر میشود. وحشت امریکا و ابرقدرتها از این است که با پیروزی ما فردا دستمان به مدیترانه و جبلالطارق برسد. پس از جنگ تحمیلی اگر روزی بخواهیم به اسرائیل حمله ببریم یک جناح ما دریاست.»[۵] وی سپس با تأکید بر لزوم ثبات نیروهای یگان دریایی سپاه، گسترش و تداوم آموزش نیروها را ازجمله لوازم تقویت و توسعه این یگان برشمرد و افزود: ما میخواهیم با استفاده از ظرفیت نیروهای مردمی، نیروی دریایی در سپاه تشکیل بدهیم تا هر وقت خواستیم، عملیات آبی - خاکی اجرا کنیم. لذا باید نیروها و قایقها در سازمان یگان دریایی مشخص شود که ممکن است ناوتیپ بوشهر یا ناوتیپ ماهشهر باشند و علاوهبراین یک قسمت دریایی برای آموزش دریایی تشکیل دهیم. بهطورکلی، ما میخواهیم سپاه در مناطق دریایی بندرعباس و دریای عمان ناوگان دریایی ایجاد کند. «با همین ناوتیپهای ماهشهر و بوشهر و بندرعباس آنچنان رعب و وحشتی در دل امریکا و ناوگان پنجم امریکا میاندازیم که جرئت نکند پایش را در تنگه هرمز بگذارد؛ البته شرطش این است که همان بچههایی که روی زمین میجنگیدند و با آر.پی.جی دنبال تانک دویدند، سوار قایقها شوند و با آر.پی.جی دنبال ناوشکنهای امریکایی به دریا بروند و بدانید که نقطهضعف ناوشکنهای غولپیکر امریکایی در این است که یک چیز تند و تیز که در رادار هم دیده نشود، نزدیکشان بیاید و یک آر.پی.جی در سکان فرماندهیشان بزند.» پس باید خود را آماده کنید که انشاءالله از نیروی دریایی عراق ناوچههای اوزا و تجهیزات دیگری به غنیمت بگیریم.[۶]

گزارش- 4

4. تحرکات ایذایی گروه‏های مسلح غیرقانونی در مناطق بحرانی غرب و شمال‏غرب کشور علیه نیروهای دولتی و مردم عادی، امروز بیشتر از روزهای قبل بود. نیروهای خودی نیز اقدامات خود را برای حفظ و تأمین امنیت در این مناطق همچنان ادامه می‏دهند. در کمین عناصر مسلح ضدانقلاب علیه نیروهای تأمین پایگاه گلیان (از توابع سنندج)، از نیروهای خودی ٥ نفر شهید، ٢ تن زخمی و ٥ نفر نیز مفقودالاثر شدند و ٧ قبضه ژ٣ و یک قبضه تیربار به دست عناصر ضدانقلاب افتاد.[۷] خودروی حامل تعدادی از نیروهای بارزانی نیز که برای دیدار با اقوامشان عازم روستای کلاشین از توابع اشنویه بودند با مین کاشتهشده بهدست عناصر ضدانقلاب، برخورد کرد و درنتیجه ٨ نفر از سرنشینان آن کشته و ٤ نفر مجروح شدند.[۸] در ادامه درگیریهای نیروهای خودی و عناصر مسلح غیرقانونی، افراد پایگاه قاقل‏آباد (از هنگ ژاندارمری سقز) از اواخر وقت دیشب با مهاجمان درگیر شدند که ساعت ٢ بامداد امروز، درگیری بدون تلفات نیروهای خودی خاتمه یافت.[۹] امروز همچنین، نیروهای تأمین پایگاه المهدی از گردان مرزی بانه، پایگاه خسروآباد از هنگ ژاندارمری سقز و پایگاه کانی‏کن از گردان مرزی مریوان، با عناصر ضدانقلاب درگیر شدند. این درگیری‏ها بدون تلفات نیروهای خودی به پایان رسید.[۱۰] افراد ضدانقلاب در اقدامی دیگر امشب به پایگاه حسن‏آباد تکاب حمله کردند؛ با هوشیاری نیروهای پایگاه این حمله دفع شد.[۱۱] امشب همچنین عوامل گروه خبات، به پمپ بنزین شهر بانه هجوم بردند که با واکنش نیروهای انتظامی متواری شدند.[۱۲] علاوهبر تحرکات مذکور، عناصر کومه‏له ٤ نفر از پیشمرگان مسلمان کرد اهل میرآباد (از توابع پیرانشهر) را که مشغول کشاورزی بودند، دستگیر کردند.[۱۳] همچنین عوامل این گروه ٢ نفر از اهالی روستای منجیلان بانه را گروگان گرفته و با خود به محل نامعلومی بردند.[۱۴] از سوی دیگر، نیروهای خودی نیز امروز ضرباتی را به گروه‏‏های مسلح غیرقانونی وارد کردند. افراد گردان صاحب‏الزمان(عج)، ژاندارمری سنندج و جندالله کامیاران درپی آگاهی از ورود ١٢ تن از فرماندهان کومه‏له به روستای خان‏آباد در ١٠ کیلومتری شمال‏غرب کامیاران، در عملیاتی هماهنگ، با آنان درگیر شدند که در نتیجه آن، از عوامل کومه‏له ٩ نفر کشته و ٣ نفر مجروح شدند و ٣ قبضه اسلحه ژ٣ و ٦ قبضه کلاشینکف نیز به دست نیروهای خودی افتاد.[۱۵] در این حادثه از نیروهای خودی نیز ٢ نفر شهید شدند و یک نفر مجروح شد.[۱۶] نیروهای سپاه نیز در میاندوآب یکی از افراد مرتبط با حزب دمکرات را دستگیر کردند.[۱۷] یک نفر از عناصر ضدانقلاب نیز خود را به پایگاه شماره ٣ دره شهدا (جمعی گردان مرزی ژاندارمری ارومیه) معرفی و تسلیم کرد.[۱۸] درهمینحال و باتوجهبه افزایش تحرکات گروههای مسلح غیرقانونی و ضرورت مقابله نیروهای خودی با آنها ستاد قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) امروز در نامه‏ای به ستاد مرکزی سپاه، ضمن اعلام کمبود شدید نیرو در ناحیه کردستان، خواستار تأمین نیروی موردنیاز و سهمیه مقرر شد؛ در این نامه کسری نیرو در مناطق سنندج، دیواندره و سقز به ترتیب ١٠٥٠، ٢٨٠ و ٢٠٠ نفر اعلام شده است.[۱۹]

گزارش- 5

5. فعالیت ارگان‏های مختلف برای بازسازی مناطق جنگ‏زده و نیز پشتیبانی از جبهه‏های جنگ همچنان ادامه دارد. به نوشته روزنامه کیهان، در جلسه اخیر ستاد بازسازی و نوسازی استان باختران که با حضور کهزادی استاندار، معاون عمرانی استانداری و اعضای ستاد نوسازی این استان برگزار شد، براساس طرح دفتر تعمیر و مرمت بنیاد امور مهاجرین جنگی، ٢٧٠ میلیون ریال اعتبار برای نوسازی ٣٢٧ واحد مسکونی و ٩١ باب مغازه ویرانشده، اختصاص یافت؛ با تخصیص ٢٢ میلیون و ١٧٥ هزار ریال بهمنظور نوسازی دو درمانگاه در مناطق جنگی گیلانغرب، پاوه و اورامانات نیز موافقت شد.[۲۰] همچنین بنا به گفته سرپرست ادارهکل مسکن و شهرسازی استان ایلام، در سال ‏جاری یک میلیارد و ٢٣ میلیون ریال اعتبار برای تکمیل ٤٣ پروژه نیمه‏تمام ازجمله احداث مجتمع گردان مرزی دهلران و نیز بازسازی و نوسازی مناطق جنگ‏زده این استان اختصاص یافته است؛ علاوهبراین، تاکنون ٢٤ پروژه عمرانی شامل ساخت خانه‏های سازمانی، پمپ بنزین، کتابخانه، مهمانسرا، خانه‏های معلم، آموزشوپرورش، اداره برق، نیروگاه و اداره کشاورزی - که از ١٠ تا ١٠٠ درصد تخریب شده بودند - در دهلران تکمیل و بهره‏برداری شده است.[۲۱] ستاد پشتیبانی جنگ استان چهارمحالوبختیاری نیز فعالیتهای یک سال اخیر خود را اعلام کرد. به نوشته روزنامه جمهوری اسلامی، در مدت مذکور، این ستاد ٢,٣٢٧ داوطلب اعم از پزشک و نیروهای فنی و تدارکاتی را به جبهه‏ها اعزام و درعینحال، کمکهای اهدایی مردم این استان شامل بیش از ٢ میلیون و ٦٩٩ هزار تومان وجه نقد، ٨٧ حلقه طلا، ٨٨ مثقال نقره و دهها قلم انواع کالاهای مورد نیاز رزمندگان را به جبهه‏های جنگ ارسال کرده است.[۲۲] درهمینحال، روابطعمومی جمعیت هلالاحمر جمهوری اسلامی ایران نیز اعلام کرد: از تاریخ ٢٢ خرداد تا ٩ تیرماه سال جاری، دفتر اعانات سازمان داوطلبان هلالاحمر مبلغ یک میلیون و ششصدهزار و پانصد ریال برگ اعانات در کانتینرهای این دفتر مستقر در میدانهای اصلی تهران به فروش رسانده است و این مبلغ صرف کمک به رزمندگان ایران در جبهه‏های جنگ خواهد شد.[۲۳] واحد امداد جبهه هلالاحمر شهرستان قم هم در اطلاعیه‏ای از داوطلبان پزشک، پزشکیار، امدادگر، راننده پایه یک و دو، صافکار، مکانیک، باطریساز و تخلیه‏گر که مایل به اعزام به جبهه‏ها هستند، درخواست کرد برای ثبتنام به این واحد مراجعه کنند.[۲۴]

گزارش- 6

6. رئیسجمهور در دیدار با گروهی از رزمندگان مناطق ٣، ٤ و ٦ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و جمعی از خواهران عضو بسیج پشتیبانی مناطق جنگی استان تهران، ضمن اشاره به تبلیغات کذب عراق درمورد مبارزه با رژیم صهیونیستی، مواضع ایران را در قبال صلح با متجاوز تشریح کرد. آیت‏الله خامنه‏ای در سخنانی در این دیدار، با اشاره به فشارهای مختلف سیاسی و اقتصادی که قدرتهای جهان در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی و درطول جنگ تحمیلی، بر جمهوری اسلامی ایران وارد آوردهاند «قدرت، تصمیم و توانایی‏های عمیق» و همچنین «استقامت، صلابت و فداکاری» ملت ایران را عوامل خنثی‏شدن فشارهای مختلف و تثبیت نظام جمهوری اسلامی برشمرد. وی درزمینه تجاوز نظامی ارتش عراق به ایران و وضعیت کنونی آن گفت: «نباید فکر کرد دشمنان انقلاب بی‏حساب نیروی نظامی عراق را به جان انقلاب انداختند. نیروی نظامی عراق در تمامی منطقه بهعنوان یک نیروی ممتاز شناخته شده بود، عراقی‏ها به ارتش خود افتخار می‏کردند و همین ارتش امروز از هراس بچه‏های حزب‏اللهی، پشت چند کیلومتر مانع چون سیم‏خاردار، کانال، وسایل آتش‏زا، مین و چیزهای دیگر مخفی شده و جرئت نمی‏کند سر خود را از ترس تیر جان‏شکاف نیروهای اسلام بیرون بیاورد.» رئیسجمهور همچنین پس از اشاره به ادعاها و تبلیغات نادرستی که راجع به قصد ارتش عراق برای مقابله با اشغالگری رژیم صهیونیستی مطرح میشود، با بیان اینکه «چیزی که ارتش عراق هرگز به فکر آن نیفتاد جنگ با اسرائیل بود»، درباره نقش «اهداف استعماری» و سیاست‏های حامی رژیم صهیونیستی در حمله ارتش عراق به ایران افزود: «اما چون همان سیاست‏ها همگی متفق‏القول بودند که باید انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی صدمه ببیند ارتش عراق خیلی راحت به جمهوری اسلامی حمله کرد، آنهایی که یک روز هم به صهیونیست‏ها حمله نکردند، نزدیک چهار سال است که پشت مرزهای ما و مدتی در داخل خاک ما مشغول توطئه بودند؛ البته خیلی کشته دادند، خیلی خسته شده‏اند، اما بهخاطر سوء‏تدبیر و بی‏کفایتی سردمداران خود مجبورند در بیابان‏های داغ و کوهستان‏های سرد بمانند تا وقتی که خداوند متعال اراده‏اش تعلق بگیرد و انشاءالله رزمندگان اسلام یا اسیرشان کنند یا به‏کلی با پیروزی نهایی جنگ را تمام کنند.» رئیس شورایعالی دفاع اذعان سیاستمداران حاکم بر دنیا بر تثبیت نظام جمهوری اسلامی در ایران و پشیمانی حامیان و مشوقان تهاجم عراق به ایران را برای اتمام جنگ و برقراری صلح کافی ندانست و برقراری صلح باوجود ادامه حیات رژیم متجاوز را غیرممکن ارزیابی و اظهار کرد: «حرف ما این است که بسیار خوب، شما پشیمانید و می‏خواهید جلوی ضرر را بگیرید، اما پاسخ خسارت‏هایی که بر ملت ما، انقلاب ما و بر مردم عراق وارد کردید را چه می‏خواهید بدهید. ما معتقدیم مادامی که رژیم کنونی عراق بر سر کار است، همیشه امکان خسارات بیشتری نیز وجود دارد. با دزد که نمی‏شود صلح کرد، با متجاوز که نمی‏توان کنار آمد، دنیا این را تجربه کرده و فهمیده است. ... زمان هیتلر آیا با بودن هیتلر و سرپابودن رژیم نازی هیتلری ممکن بود که صلح در اروپا برقرار باشد؟ بله صلح می‏شد اما درصورتیکه همه همسایه‏های آلمان نازی دست‏های خود را بالا می‏بردند. ... رژیم تجاوزگر بدون تجاوز نمی‏تواند زندگی کند. الآن نیز اگر کشورهای اسلامی در مقابل اسرائیل متجاوز و غاصب یک تصمیم جدی نگیرند، تجاوز اسرائیل ادامه خواهد داشت.»[۲۵] رئیسجمهور در ادامه درمورد راه‏حل صحیح مقابله با تجاوزگری گفت: «ما می‏گوییم متجاوزی که در یک منطقه پیدا شد چون میکروبی است که هرچه بماند ترشح تجاوز خواهد کرد و اگر یکجا نتوان آن را از بین برد، حتی یکی از آنها تولیدمثل و فساد خواهد کرد. دنیا این را درمورد آلمان نازی قبول کرد ... هیتلر و رژیمش از بین رفت، جنایتکارانی که با هیتلر همکاری کرده بودند هم محاکمه شدند. ... امروز ما همان حرف را با رژیم صدام می‏زنیم، آیا صدام تجاوز کرده است یا نه؟ چه کسی است که بتواند امروز تجاوزگری رژیم عراق را قبول نکند، حال که او تجاوز کرده است با چه منطقی می‏توان قبول کرد که متجاوز جنایات خود را بکند تا وقتی که دیگر قادر به کاری نیست، آنوقت بگوییم صلح و صفا خوب است؛ پس جنایاتی که قبلاً کرده بود چه می‏شود؟» آیت‏الله خامنه‏ای سپس بار دیگر بر موضع جمهوری اسلامی در قبال رژیم تجاوزگر بعثی عراق تأکید کرد و افزود: «متجاوز و رژیمی که زبانش زبان تجاوز است ... و دو ملت و دو کشور را درگیر جنگ می‏کند چنین رژیمی قابلتحمل نیست ... ما رژیم صدام را نمی‏توانیم تحمل کنیم. ما مجازات صدام و عاملین جنگ را یکی از واجب‏ترین فرائضی می‏دانیم که بر دوش خودمان و بقیه دولت‏های منطقه است.» رئیسجمهور در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به روحیه ایثار، فداکاری و استقامت ملت ایران و ضمن تجلیل از فداکاری خانواده‏های شهدا، قدرت ایمان را عامل اصلی پیروزی ملت ایران در زمینه‏های مختلف به‏ویژه جنگ تحمیلی معرفی کرد.[۲۶]

گزارش- 7

7. دیدار سفیر ایران در سوریه با امام خمینی و دیدار سفیر ایران در لیبی با رئیس مجلس، از مهمترین اخبار سیاسی امروز در داخل کشور بود. حجت‏الاسلام علی‏اکبر محتشمی‏پور سفیر ایران در سوریه، صبح امروز با امام خمینی دیدار و گفتوگو کرد. وی پس از این دیدار، در مصاحبهای با خبرنگاران ضمن تشریح اوضاع منطقه غرب آسیا، ضربات مبارزان جوان انقلابی در جنوب لبنان بر نیروهای رژیم اشغالگر قدس و فالانژیست‏ها و مبارزه آنان با نیروهای چندملیتی و نیز حرکت‏های اسلامی در دانشگاه‏های مغرب و مصر و دیگر کشورهای افریقایی و عربی را از نمونه‏های بارز تأثیرات انقلاب اسلامی بر کشورهای آسیایی و عربی برشمرد.[۲۷] علاوهبراین، حجت‏الاسلام محمدکاظم خوانساری سفیر ایران در لیبی نیز در دیدار با رئیس مجلس شورای اسلامی و نماینده امام در شورایعالی دفاع، درباره حوزه مأموریت خود به وی گزارش داد.[۲۸] هاشمی رفسنجانی راجع به این دیدار نوشته است: «آقای [سیدمحمد کاظم] خوانساری سفیر ایران در لیبی، آمد. نظرات لیبی را درمورد تحسین روابطمان با شوروی و مخالفان غیراسلامی عراق و تداوم جنگ آورد. من سیاست خودمان را روشن کردم که مانع ایجاد روابط خوب، خود شوروی‏ها هستند و خواستار موشک‏های اسکاد [از شوروی] شدم.»[۲۹]

گزارش- 8

8. معاون وزیر امور خارجه هند امروز در تهران با وزیر امور خارجه، دو تن از معاونان وزارت امور خارجه و همچنین معاون وزیر بازرگانی دیدار و گفتوگو کرد. رامش بندری معاون وزیر امور خارجه هند، که به دعوت حسین شیخ‏الاسلام معاون سیاسی وزارت امور خارجه، صبح امروز در رأس هیئتی وارد ایران شده است،[۳۰] بعدازظهر روز جاری با علیاکبر ولایتی دیدار کرد. وی در این دیدار با اشاره به اینکه ایران و هند از اعضای مهم جنبش عدمتعهد هستند، بر لزوم همکاری‏های دو کشور در زمینه‏های سیاسی و اقتصادی تأکید و آمادگی کشور متبوع خود را برای تشکیل دومین کمیسیون مشترک دو کشور در ماه آینده در دهلی‏نو اعلام کرد. وزیر امور خارجه ایران نیز ضمن تأکید بر تداوم توسعه روابط ایران با کشورهای جهان سوم و غیرمتعهد براساس اصول سیاست خارجی خود و باوجود فشار قدرت‏های بزرگ، درمورد توطئه اخیر رژیم عراق و حامیانش برای گسترش جنگ در منطقه، گفت: «ایران مخالف تشنج‏آفرینی در منطقه است و قاطعانه با این توطئه امپریالیستی مقابله می‏کند و برای تحقق آرامش پایدار در منطقه مصمم است که عامل تشنج در این منطقه حساس از جهان را از میان بردارد.»[۳۱] علاوهبراین، حسین شیخ‏الاسلام معاون سیاسی وزارت امور خارجه، در دیدار با معاون وزیر امور خارجه هند خواستار این شد که «هند بهعنوان رئیس جنبش عدمتعهد، رژیم عراق را به‏خاطر استفاده از سلاح‏های شیمیایی به‏ویژه پس از عدم پاسخ‏گویی این رژیم به درخواست دبیرکل سازمان ملل مبنیبر توقف کاربرد این سلاح‏ها محکوم نماید.» از سوی دیگر در دیدار رامش بندری با جواد منصوری معاون فرهنگی و کنسولی وزارت امور خارجه، درخصوص مسائل فرهنگی دوجانبه، ایجاد تسهیلات برای رفتو‏آمد اتباع دو کشور و اعطای امکانات بیشتر به دانشجویان ایران در هند، بحث و گفتوگو شد.[۳۲] معاون وزیر امور خارجه هند و هیئت همراه وی امروز با وهاجی معاون خرید وزارت بازرگانی، نیز دیدار کردند. در این دیدار دو طرف راجع به گسترش همکاری‏های بازرگانی و نیز اجرای مفاد موافقتنامه‏ای که در اردیبهشت‏ماه سال جاری در سفر وزیر بازرگانی ایران به هند در دهلی‏نو به امضا رسیده بود، گفت‏وگو کردند. وهاجی با استقبال از سفر هیئت بازرگانی و اقتصادی هند به ایران در ماه شهریور، این نوع دیدارها را عامل استحکام روابط بازرگانی دو کشور ارزیابی کرد.[۳۳]

گزارش- 9

9. درحالی‏که پس از عملیات خیبر (اسفند ١٣٦٢)، رکود خاصی بر جبهه‏های نبرد زمینی بین عراق و ایران حاکم است، صدام حسین رئیسجمهور عراق، با اعطای مدال به تعدادی از نظامیان این کشور، درصدد حفظ روحیه نیروهای ارتش عراق است. به گزارش رادیو صوت الجماهیر عراق، یک سرتیپ، ٢ سرهنگ، ٥ سرگرد، ٢٥ سروان، ٢٩ ستوان‏‏‏‏یکم، ٢ ستوان‏دوم، ١١ افسریار، ١٦ درجه‏دار و سرباز و چند افسر نیروی دریایی و هوایی، ازجمله افرادی هستند که از صدام مدال شجاعت دریافت کردند.[۳۴]

گزارش- 10

10. درپی خودداری عراق از تضمین امنیت کشتی‏ها در خلیج‏فارس، اسپانیا به صاحبان کشتی‏ها هشدار داده است که وارد آبهای این منطقه نشوند. رادیو امریکا در گزارشی اعلام کرد: دولت اسپانیا تاکنون دو بار از عراق درخواست کرده است امنیت کشتی‏هایی که با پرچم اسپانیا در خلیجفارس تردد می‏کنند را حفظ کند، ولی بنا به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه اسپانیا، بغداد هنوز پاسخی به این درخواست نداده است. گفتنی است ماه گذشته، براثر حمله ارتش عراق به یک نفتکش لیبریایی در خلیجفارس، ٧ ملوان اسپانیایی کشته شدند.[۳۵]

گزارش- 11

11. نشریه المجله (چاپ لندن) در شماره اخیر خود نوشت که در چند هفته گذشته، مقامات بلندپایه امریکا و ترکیه، تماس‏هایی را بهمنظور بحث و تصمیم‏گیری درباره پل هوایی موجود بین شوروی و عراق که از حریم هوایی ترکیه میگذرد، برقرار کرده‏اند. براساس این گزارش، مقامات ترکیه از ابتدا مخالف پرواز هواپیماهای نظامی شوروی در آسمان آن کشور بودند، ولی پس از تفاهم با مقامات امریکایی و اتخاذ تمهیداتی برای محفوظماندن فعالیت‏های پایگاه‏های نظامی پیمان ناتو در ترکیه، موافقت کردند تا این پل هوایی ازطریق خطوط شرکت هواپیمایی غیرنظامی ایروفلوت شوروی برقرار شود. محموله‏های ارسالی از شوروی به عراق ازطریق پل هوایی مذکور محموله‏های غیرنظامی اعلام شده است.[۳۶]

گزارش- 12

12. در جلسه امروز همایش خلع سلاح، نماینده شوروی از پیش‏نویس کنوانسیون پیشنهادی امریکا درمورد منع کاربرد سلاح‏های شیمیایی بهشدت انتقاد کرد. وی که ریاست این همایش را نیز برعهده دارد درخصوص تعیین اعضای شورای اجرایی که ارگان اصلی کمیته مشورتی محسوب می‏شود، پیشنهاد داد: «ما پیشنهاد می‏کنیم که شورا متشکل از ١٥ نفر از اعضای کنوانسیون (نماینده دولت‏ها) باشد که ١٠ نفر از آنها توسط کمیته مشورتی برمبنای (چرخش) برای یک دوره دو ساله و با امکان جایگزینی ٥ عضو در هر سال انتخاب شوند و ٥ کرسی باقیمانده برای اعضاء دائمی شورای امنیت حفظ شود.» این درحالی است که اخیراً در همایش خلع سلاح، جمهوری اسلامی ایران با اشاره به موضع‏گیری منفی شورای امنیت در قبال دست‏یازی عراق به جنگ‏افزارهای شیمیایی، تأکید کرده بود ترکیب هیئت تحقیق نباید شبیه ترکیب شورای امنیت باشد؛ گزارشهای این هیئت از موارد نقض کنوانسیون باید بدون تغییر در سطح جهانی منتشر شود و کمیته مشورتی یا شورای اجرایی نیز نباید حق هیچ‏گونه دخالتی در تغییر این شیوه را داشته باشد.[۳۷]

________________________________________

  • این جلسه با حضور رحیم صفوی مسئول عملیات ستاد مرکزی سپاه، بشردوست از مسئولان عملیات قرارگاه نجف، یاحی مسئول یگان دریایی سپاه، احمدی، مقدم، محمدی از سپاه و سرهنگ جمالی جانشین فرمانده نیروی زمینی ارتش، سرهنگ پورفرد مسئول تهیه کالک عبور از اروند و قرایی مسئول رکن٣ قرارگاه نجف و امیربیگی و سروری برگزار شد.
    • پیش از تشکیل نیروی دریایی سپاه پاسداران در سال ٦٤، فعالیتهای دریایی سپاه درقالب قرارگاه نوح انجام میشد.

سرهنگ جمالی جانشین فرمانده نیروی زمینی ارتش

رحیم صفوی مسئول عملیات ستاد مرکزی سپاه: ما میخواهیم با استفاده از ظرفیت نیروهای مردمی، نیروی دریایی در سپاه تشکیل بدهیم تا هر وقت خواستیم، عملیات آبی - خاکی اجرا کنیم.


منابع و مآخذ روزشمار 1363/05/02

  1. سند شماره ٣٨٧/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) در عملیات والفجر٨، محمد درودیان، ٣٠/٤/١٣٦٣ تا ٢/٥/١٣٦٣، صص ٧٢ - ٦٠.
  2. سند شماره ١٧٢/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر٨ انجام نشده، گزارش راوی قرارگاه خاتم‏الانبیا(ص)، ١٣٦٣، ص١٢٩.
  3. سند شماره ٧٨٩٨/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه طراحی و آماده‌سازی عملیات انجام‌نشده والفجر٨، (قرارگاه نوح، ٢/٥/١٣٦٣، نوار شماره ١٤٩٦٠)، صص ١ و ٢.
  4. همان، صص ١١ - ٧.
  5. سند شماره ٣٩١/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نوح(ع) در عملیات انجام‌نشده والفجر٨، ٢/٥/١٣٦٣ تا ٤/٥/١٣٦٣، ص٢.
  6. سند شماره ١٤٩٦٠/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص ٥ و ٦.
  7. قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، بولتن نوبه‏ای اطلاعاتی، ١/٦/١٣٦٣، ص٢.
  8. همان، ص٥.
  9. سند شماره ٢٩٥٥٢٩ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از رکن٣ ناحیه ژاندارمری کردستان به استانداری کردستان، ٢/٥/١٣٦٣.
  10. سند شماره ٢٩٥٥٢٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از رکن٣ ناحیه ژاندارمری کردستان به استانداری کردستان، ٣/٥/١٣٦٣، صص ١ و ٢.
  11. سند شماره ٣٦٢٨٥١ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه تکاب به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، ٤/٥/١٣٦٣.
  12. سند شماره ١١٢٧٩٧ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‏وزیری، ٥/٥/١٣٦٣.
  13. قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، بولتن نوبه‏ای اطلاعاتی، ١/٦/١٣٦٣، ص٥.
  14. سند شماره ٣٠٧٢٦٠ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای رکن٢ قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا، ٥/٥/١٣٦٣.
  15. سند شماره ٢٩٥٥٢٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص١.
  16. قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، بولتن نوبه‏ای اطلاعاتی، ١/٦/١٣٦٣، ص١٢.
  17. سند شماره ٤٢٣٢٣٤ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه میاندوآب به اطلاعات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، ٣/٥/١٣٦٣.
  18. سند شماره ٤٠٤٨٢٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از رکن٣ قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا به رکن٣ مرکز فرماندهی ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران، ٨/٥/١٣٦٣.
  19. سند شماره ٣٦٠٩٦٤ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از طرح و عملیات ستاد قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به طرح و عملیات ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ٢/٥/١٣٦٣.
  20. روزنامه کیهان، ٢/٥/١٣٦٣، ص٣.
  21. روزنامه جمهوری اسلامی، ٢/٥/١٣٦٣، ص٩.
  22. همان، ص٤.
  23. همان، ص١١.
  24. همان، ص٤.
  25. روزنامه جمهوری اسلامی، ٤/٥/١٣٦٣، ص١٢.
  26. روزنامه کیهان، ٤/٥/١٣٦٣، ص٣.
  27. همان، ص١.
  28. روزنامه جمهوری اسلامی، ٤/٥/١٣٦٣، ص٢.
  29. اکبر هاشمی رفسنجانی، به‌سوی سرنوشت (کارنامه و خاطرات سال ١٣٦٣)، به اهتمام محسن هاشمی، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ پنجم ١٣٨٦، ص١٥٥.
  30. روزنامه کیهان، ٢/٥/١٣٦٣، ص٢.
  31. روزنامه کیهان، ٤/٥/١٣٦٣، ص١.
  32. روزنامه جمهوری اسلامی، ٤/٥/١٣٦٣، ص١٠.
  33. همان، ص٩.
  34. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١٢٧، ٣/٥/١٣٦٣، ص٤٥، رادیو صوت ‏الجماهیر، ٢/٥/١٣٦٣.
  35. همان، ص٣٠، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٢/٥/١٣٦٣.
  36. همان، ص٦، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٢/٥/١٣٦٣.
  37. سند شماره ٢١٢٠٢٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش مستقیم، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، شماره ٧٧/٢، ١٠/٥/١٣٦٣، صص ٣ و ٤.